Εξωδικαστικός Μηχανισμός Ρύθμισης Οφειλών Επιχειρήσεων (O.C.W. Out of the Court Workout)
Επιστημονική ομάδα TaxHeaven
Ημερομηνία πρώτης ανάρτησης: 03-08-2017
Ημερομηνία τελευταίας ενημέρωσης: 08-08-2017
Στο πλαίσιο του άρθρου 4 παρ. 2 του ν.4469/2017 «Εξωδικαστικός Μηχανισμός Ρύθμισης Οφειλών Επιχειρήσεων και άλλες διατάξεις» και εφόσον παρήλθε στις 3.8.2017 η τρίμηνη προθεσμία που ορίζει το άρθρο 23 του ιδίου νόμου, η Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους παρέχει πρόσβαση στην ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα για την υποβολή αίτησης υπαγωγής των επιχειρήσεων στη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης των οφειλών τους.
Η εισαγωγή στην πλατφόρμα για την υποβολή της αίτησης υπαγωγής από τις ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις γίνεται απευθείας κάνοντας κλικ εδώ.
Με αφορμή την έναρξη της διαδικασίας, που θα διαρκέσει έως 31.12.2018, παρουσιάζουμε τα βήματα που πρέπει να ακολουθηθούν, τα προνόμια που παρέχονται από το νόμο, συχνές ερωτήσεις - απαντήσεις, την οργάνωση και τις αρμοδιότητες της Ε.Γ.Δ.Ι.Χ., τις σχετικές διατάξεις που έχουν ήδη δημοσιευθεί, καθώς και άλλες χρήσιμες αναρτήσεις, οδηγοί και άλλο υλικό αναφορικά με το μηχανισμό και την πλατφόρμα.
Σημείωση: Η πλατφόρμα ήδη διαλειτουργεί με το πληροφοριακό σύστημα του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ), του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ), του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, από όπου και αντλεί στοιχεία, τα οποία είναι διαθέσιμα στον οφειλέτη. Στην επόμενη αναβάθμιση της πλατφόρμας, η οποία έχει προγραμματιστεί για τις αρχές Σεπτεμβρίου 2017, θα ολοκληρωθεί η διαλειτουργικότητα με τα πληροφοριακά συστήματα της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) του Υπουργείου Οικονομικών, καθώς και των Τραπεζών (μέσω της Τειρεσίας Α.Ε.), προκειμένου να αντλούνται με αυτοματοποιημένο τρόπο, τα εκεί διαθέσιμα στοιχεία που απαιτούνται για την υποβολή αίτησης υπαγωγής, έτσι ώστε να μην απαιτείται η καταχώρηση τους από τον οφειλέτη.
►Βήματα
Βήμα 1ο. Πεδίο εφαρμογής του εξωδικαστικού μηχανισμού
Αίτηση για υπαγωγή στη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών μπορεί να υποβάλλει:
- κάθε φυσικό πρόσωπο με πτωχευτική ικανότητα, δηλαδή κάθε ατομική επιχείρηση
- κάθε νομικό πρόσωπο το οποίο αποκτά εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα
που έχει φορολογική κατοικία στην Ελλάδα εφόσον:
1) κατά την 31η Δεκεμβρίου 2016 είχε οφειλή προς χρηματοδοτικό φορέα από δάνειο ή πίστωση σε καθυστέρηση τουλάχιστον ενενήντα (90) ημερών ή οφειλή που ρυθμίστηκε μετά την 1η Ιουλίου 2016 ή είχε ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τη Φορολογική Διοίκηση ή προς Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης ή προς άλλο νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου, περιλαμβανομένων των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, ή είχε βεβαιωθεί η μη πληρωμή επιταγών εκδόσεώς του λόγω μη επαρκούς υπολοίπου κατά το άρθρο 40 του ν. 5960/1933 (Α΄ 401) ή είχαν εκδοθεί διαταγές πληρωμής ή δικαστικές αποφάσεις λόγω ληξιπρόθεσμων απαιτήσεων εις βάρος του
και
2) οι συνολικές προς ρύθμιση οφειλές του (σε μία από τις παραπάνω κατηγορίες ή σε συνδυασμό αυτών) ξεπερνούν το ποσό των είκοσι χιλιάδων (20.000) ευρώ
και
3) πληροί τα εξής κριτήρια επιλεξιμότητας:
Αν τηρεί απλογραφικό λογιστικό σύστημα να έχει θετικό καθαρό αποτέλεσμα προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων σε μία τουλάχιστον από τις τελευταίες τρεις χρήσεις πριν από την υποβολή της αίτησης για ένταξη στον Μηχανισμό.
Αν τηρεί διπλογραφικό λογιστικό σύστημα σε μία τουλάχιστον από τις τελευταίες τρεις χρήσεις πριν από την υποβολή της αίτησης υπαγωγής στον Μηχανισμό:
α) να έχει θετικά αποτελέσματα προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων ή
β) να έχει θετική καθαρή θέση (equity).
Αιτήσεις, δηλαδή, που θα υποβληθούν μέχρι το τέλος του έτους 2017, θα πρέπει να ικανοποιούν τα παραπάνω κριτήρια επιλεξιμότητας σε τουλάχιστον ένα από τα έτη 2014, 2015 ή 2016, ενώ όσες υποβληθούν στο έτος 2018, θα πρέπει να πληρούνται σε τουλάχιστον ένα από τα έτη 2015, 2016 ή 2017.
Το πτωχευτικό δίκαιο ως μέρος του εμπορικού δικαίου, συνιστά το σύνολο των κανόνων δικαίου που αντιμετωπίζει την πραγματική κατάσταση του εμπόρου που αδυνατεί να πληρώσει τα χρέη του (εμπορικά).
Πτωχευτική ικανότητα έχουν οι έμποροι, καθώς και οι ενώσεις προσώπων με νομική προσωπικότητα που επιδιώκουν οικονομικό σκοπό. Με τον Πτωχευτικό Κώδικα πτωχευτική ικανότητα αποδίδεται και σε ενώσεις προσώπων με νομική προσωπικότητα που επιδιώκουν οικονομικό σκοπό χωρίς να είναι εμπορικές, λόγω του τύπου ή του σκοπού τους. Δεν κηρύσσονται σε πτώχευση τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης και οι δημόσιοι οργανισμοί. Η παύση της εμπορίας ή της οικονομικής δραστηριότητας ή ο θάνατος δεν κωλύουν την πτώχευση, εφόσον επήλθαν σε χρόνο κατά τον οποίο ο οφειλέτης είχε παύσει τις πληρωμές του. Σε περίπτωση θανάτου του οφειλέτη, η αίτηση για κήρυξή του σε πτώχευση πρέπει να υποβληθεί το αργότερο εντός έτους από το θάνατό του. (άρθ. 2 ν.3588/2007 Πτωχευτικός Κώδικας).
Παρά το γεγονός ότι το πεδίο εφαρμογής του Νόμου αφορά τους έχοντες πτωχευτική ικανότητα, οι διατάξεις του Νόμου έχουν πρόβλεψη και για τη ρύθμιση των χρεών των ελευθέρων επαγγελματιών για χρέη προς το Δημόσιο και τα Ασφαλιστικά Ταμεία. Δείτε παρακάτω στις «συχνές ερωτήσεις» για περισσότερα.
Βήμα 2ο. Αίτηση υπαγωγής στη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών
Κάθε ενδιαφερόμενη επιχείρηση μπορεί να υποβάλει αίτηση για την υπαγωγή της στη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών έως την 31η Δεκεμβρίου 2018.
Η αίτηση για την υπαγωγή στη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών υποβάλλεται από τον οφειλέτη ηλεκτρονικά στην Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (Ε.Γ.Δ.Ι.Χ.) με τη χρήση ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας, η οποία θα τηρείται στην ιστοσελίδα της Ε.Γ.Δ.Ι.Χ.
Η αίτηση του οφειλέτη περιέχει υποχρεωτικά τα εξής:
α) πλήρη στοιχεία της επιχείρησης (επωνυμία, διεύθυνση, Α.Φ.Μ., ΚΑΔ, τηλέφωνο, ηλεκτρονική διεύθυνση), αναφορά στον κύκλο εργασιών του κατά την τελευταία χρήση πριν από την υποβολή της αίτησης και στις συνολικές υποχρεώσεις του έναντι των πιστωτών του, περιγραφή της δραστηριότητάς του, της οικονομικής του κατάστασης, των λόγων της οικονομικής του αδυναμίας και των προοπτικών της επιχείρησής του,
β) κατάλογο όλων των πιστωτών του με πλήρη στοιχεία (επωνυμία, διεύθυνση Α.Φ.Μ., τηλέφωνο, ηλεκτρονική διεύθυνση), των οφειλομένων ποσών ανά πιστωτή και των συνοφειλετών που ευθύνονται έναντι κάθε πιστωτή,
γ) την πρότασή του για τον τρόπο ρύθμισης των οφειλών του, όπου αναφέρει τουλάχιστον το ποσό που είναι σε θέση να καταβάλει σε μηνιαία ή ετήσια βάση για την αποπληρωμή των οφειλών του, βασίζεται στα εκτιμώμενα έσοδα και έξοδα του οφειλέτη κατά τις επόμενες τρεις (3) τουλάχιστον χρήσεις. Όταν υπάρχουν οφειλές προς το Δημόσιο ή οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης ή Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης ή προς άλλο νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου –και αυτές υπερβαίνουν τις 20.000€ και δεν έχουν ρυθμιστεί- η πρόταση του οφειλέτη πρέπει να περιλαμβάνει τα βασικά συμπεράσματα σχετικά με τη βιωσιμότητα της επιχείρησης του, την αξία των περιουσιακών στοιχείων του, το ποσό που προτείνεται να καταβάλει ο οφειλέτης καθώς και το ποσό που προτείνεται να καταβάλουν οι συνοφειλέτες που έχουν συνυποβάλλει αίτηση
δ) τα στοιχεία που απαιτούνται για την αξιολόγηση της επιλεξιμότητάς του, δηλαδή τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων των τριών προ της αίτησης ετών ή τα στοιχεία της καθαρής θέσης αν η επιχείρηση τηρεί διπλογραφικά στοιχεία.
Βήμα 3ο. Συντονιστές και ηλεκτρονική πλατφόρμα ως συντελεστές της διαδικασίας
Με τον Νόμο του Εξωδικαστικού Μηχανισμού μία επιχείρηση για πρώτη φορά αποκτά τη δυνατότητα πρόσβασης σε μια διαδικασία διαπραγμάτευσης µε το σύνολο των πιστωτών της (φορολογικές αρχές, ασφ. ταμεία, ΟΤΑ, ΝΠΔΔ, τράπεζες, λοιποί ιδιώτες) για τη ρύθμιση των οφειλών της.
Όπως αναλύεται παρακάτω, η διαδικασία είναι άρτια οργανωμένη, οριοθετημένη με σαφείς προθεσμίες σε ευδιάκριτα στάδια. Η ελάχιστη προθεσμία ολοκλήρωσης της διαπραγμάτευσης είναι 88 ημέρες.
Η διαδικασία του Μηχανισμού εκκινεί αν ανταποκριθεί η πλειοψηφία των πιστωτών (50%+) και για την έγκριση προτάσεων-αντιπροτάσεων είναι απαραίτητη η συναίνεση του 60% των συμμετεχόντων πιστωτών.
Για να γίνει εφικτή η τήρηση των παραπάνω στενών προθεσμιών και για να μην υπάρχουν αποκλίσεις από τη ροή της διαπραγμάτευσης ρύθμισης οφειλών
• Διορίζεται ανεξάρτητο πρόσωπο που θα τηρήσει τη διαδικασία. Για κάθε αιτούμενη επιχείρηση διορίζεται από την Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους με πολύ μικρό κόστος ένα ανεξάρτητο πρόσωπο που αναλαμβάνει καθήκοντα συντονιστή. Εντός συγκεκριμένων χρονοδιαγραμμάτων, ο Συντονιστής ελέγχει την πληρότητα της αίτησης της επιχείρησης και φροντίζει για την αποκατάσταση λαθών, κοινοποιεί την αίτηση στους πιστωτές και εξασφαλίζει την παραλαβή της, βεβαιώνει ότι οι πιστωτές επεξεργάζονται την πρόταση ρύθμισης οφειλών της επιχείρησης και φροντίζει για την ψήφιση από τους πιστωτές προτάσεων ρύθμισης της αιτούμενης επιχείρησης ή αντιπροτάσεων που κατατίθενται, συγκεντρώνει τυχόν ενστάσεις και, με το πέρας της διαπραγμάτευσης, συντάσσει το σχετικό πρακτικό που την ολοκληρώνει. Αξιολογείται δε για την επάρκεια του και την επιτυχία της παρέμβασης του από κρατικό φορέα, αρμόδιο για την επιτυχή εφαρμογή του Εξωδικαστικού Μηχανισμού, την Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους.
• Γίνεται χρήση των καινοτόμων τεχνολογιών που θα συνεπικουρήσει τη συνεννόηση μεταξύ της αιτούμενης Επιχείρησης, του Συντονιστή και των Πιστωτών: Η αίτηση υπαγωγής στον Μηχανισμό και η κατάθεση των συνοδευτικών της εγγράφων, η ανάθεση του φακέλου σε Συντονιστή, το σύστημα επικοινωνίας, κοινοποίησης και ανταλλαγής εγγράφων μεταξύ του Συντονιστή της αιτούμενης επιχείρησης και των πιστωτών, το σύστημα της ψηφοφορίας προτάσεων ρύθμισης οφειλών και η έκδοση πιστοποιητικών, θα διεξάγεται με ηλεκτρονικό τρόπο
Βήμα 4ο. Αναλυτική παρουσίαση της διαδικασίας διαπραγμάτευσης στο πλαίσιο του εξωδικαστικού μηχανισμού
Η διαδικασία της διαπραγμάτευσης για τη ρύθμιση των οφειλών της επιχείρησης είναι για όλους τους συμμετέχοντες βραχύχρονη και διεξάγεται σε 10 ευδιάκριτα στάδια με σαφώς ορισμένες προθεσμίες 88 ημερών. Η διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών διενεργείται κυρίως με ανταλλαγή ηλεκτρονικής ή άλλου τύπου αλληλογραφίας ή τηλεφωνική ή άλλη επικοινωνία μεταξύ του συντονιστή, του οφειλέτη και των πιστωτών, χωρίς να απαιτείται ο ορισμός συνάντησης με φυσική παρουσία των συμμετεχόντων.
Ακολουθεί αναλυτική επισκόπηση των βημάτων που ακολουθούνται ως την τελική συμφωνία:
Αίτηση Επιχείρησης (Οφειλέτη) – Διορισμός Συντονιστή
- Ηλεκτρονική αίτηση ενδιαφερόμενης επιχείρησης για συμμετοχή στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό στην πλατφόρμα που φιλοξενείται στο site της ΕΓΔΙΧ. Η αίτηση περιλαμβάνει πρόταση ρύθμισης του οφειλέτη και τα συνοδευτικά έγγραφα που αναφέρονται στο προηγούμενο βήμα.
- Σε 2 εργάσιμες ημέρες από την κατάθεση της αίτησης διορίζεται Συντονιστής από την Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ). Ο Συντονιστής διορίζεται από το Μητρώο των Συντονιστών που τηρεί η ΕΓΔΙΧ και ορίζεται με διαφανή διαδικασία. (2)
- Ο Συντονιστής που διορίζεται έχει προθεσμία τεσσάρων εργάσιμων ημερών για να αποποιηθεί τον διορισμό του. Αν αποποιηθεί τον διορισμό του η ΕΓΔΙΧ ορίζει αμέσως άλλον Συντονιστή. (6)
Ο Συντονιστής αναλαμβάνει την υπόθεση και ειδοποιεί την Ε.Γ.Δ.Ι.Χ. για την ανάληψη των καθηκόντων του. Στη συνέχεια η Ε.Γ.Δ.Ι.Χ. του κοινοποιεί σε ηλεκτρονική μορφή αντίγραφο της αίτησης και των συνοδευτικών εγγράφων.
-
Εντός 5 εργάσιμων ημερών ο Συντονιστής ελέγχει την πληρότητα της αίτησης και των συνοδευτικών εγγράφων και αν ο φάκελος της αίτησης δεν είναι πλήρης, καλεί τον οφειλέτη να καταθέσει τα έγγραφα που λείπουν. Μετά τη συμπλήρωση του φακέλου, ο συντονιστής εκδίδει υπογεγραμμένη βεβαίωση με την οποία πιστοποιεί την πληρότητα της αίτησης και την αποστέλλει αυθημερόν στην Ε.Γ.Δ.Ι.Χ.. Η ανωτέρω βεβαίωση πιστοποιείται ηλεκτρονικά από την Ε.Γ.Δ.Ι.Χ. και κοινοποιείται αυθημερόν στον οφειλέτη και στον συντονιστή (11)
- Εντός 2 ημερών αποστέλλεται από το Συντονιστή απόσπασμα της αίτησης σε όλους τους πιστωτές (13)
-
Εντός 10 ημερών οι πιστωτές αποστέλλουν στον συντονιστή, σε ηλεκτρονική διεύθυνση που τους έχει κοινοποιήσει, δήλωση για την πρόθεσή τους να συμμετάσχουν στη διαδικασία και βεβαιώνουν το πιστωτικό υπόλοιπο τους με τον οφειλέτη (23)
-
Εντός 5 ημερών: Γίνεται έλεγχος από τον συντονιστή για την ύπαρξη απαρτίας ενδιαφερομένων πιστωτών (άνω του 50% του συνόλου των απαιτήσεων) και ακρίβειας των πιστώσεων. Αν συγκεντρωθεί απαρτία (50%+), ο συντονιστής κοινοποιεί σε όλους τους συμμετέχοντες πιστωτές το πλήρες περιεχόμενο της αίτησης και τα συνοδευτικά της αίτησης έγγραφα και δικαιολογητικά (28)
-
5 ημέρες μετά την παραπάνω κοινοποίηση: Ο Συντονιστής αναμένει για τυχόν αίτηση των συμμετεχόντων πιστωτών οι οποίοι είναι δικαιούχοι τουλάχιστον του ενός τρίτου (1/3) του συνόλου των απαιτήσεων για προαιρετικό ορισμό εμπειρογνώμονα (33)
Διαπραγμάτευση (Ηλεκτρονική)
- Κατόπιν, ο συντονιστής τάσσει προθεσμία ενός (1) μηνός για την αποστολή τυχόν αντιπροτάσεων από τους πιστωτές (63)
- Οι τυχόν αντιπροτάσεις των πιστωτών κοινοποιούνται στους λοιπούς συμμετέχοντες πιστωτές και τον οφειλέτη, οι οποίοι έχουν το δικαίωμα να προτείνουν συγκεκριμένες τροποποιήσεις εντός προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερών (78)
- Ο οφειλέτης αποφασίζει αν θα δεχτεί τυχόν αντιπροτάσεις των πιστωτών ή αν θα εμμείνει στη δική του πρόταση εντός 10 ημερών
-
Αμέσως μετά οι πιστωτές ψηφίζουν τις αποδεκτές από τον οφειλέτη αντιπροτάσεις ή την αρχική πρόταση του οφειλέτη και συμφωνία επιτυγχάνεται εφόσον μία πρόταση (ή αντιπρόταση) συγκεντρώσει το 60% των συμμετεχόντων πιστωτών στους οποίους περιλαμβάνεται και το 40% των συμμετεχόντων πιστωτών με ειδικό προνόμιο.
Αν ο οφειλέτης δεν δεχτεί τυχόν αντιπροτάσεις των πιστωτών τότε ψηφίζεται από τους πιστωτές η δική του αρχική πρόταση.
Αν ο οφειλέτης εγκρίνει μία ή περισσότερες από τις αντιπροτάσεις, αυτές τίθενται ταυτόχρονα σε ψηφοφορία από τους συμμετέχοντες πιστωτές και:
Αν οι αντιπροτάσεις που τέθηκαν σε ψηφοφορία υπερβαίνουν τις δύο χωρίς κάποια από αυτές να συγκεντρώσει το παραπάνω ποσοστό πλειοψηφίας, οι δύο αντιπροτάσεις που συγκέντρωσαν το μεγαλύτερο ποσοστό ψήφων τίθενται εκ νέου σε ψηφοφορία.
Αν οι αντιπροτάσεις που τέθηκαν εξαρχής ή εκ νέου σε ψηφοφορία είναι δύο, χωρίς κάποια από αυτές να συγκεντρώσει το ποσοστό της παραπάνω πλειοψηφίας, η αντιπρόταση που συγκέντρωσε το μεγαλύτερο ποσοστό ψήφων στην ψηφοφορία του προηγούμενου εδαφίου τίθεται εκ νέου σε ψηφοφορία για να διαπιστωθεί αν συγκεντρώνει την παραπάνω πλειοψηφία συμμετεχόντων πιστωτών.
Ο σκοπός της διαδικασίας και της επανάληψης της ψηφοφορίας είναι να δημιουργηθεί κλίμα συναίνεσης και να συγκεντρωθεί το 60% των πιστωτών με τα νέα δεδομένα που διαμορφώνονται μετά από κάθε ψηφοφορία (αν δεν συμπληρωθεί η διαδικασία κηρύσσεται άκαρπη) (Σύνολο 88 ημέρες)
Βήμα 5ο. Το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης
Μετά το πέρας της προθεσμίας της διαπραγμάτευσης των 88 ημερών που περιγράφεται αναλυτικά στο προηγούμενο βήμα, η αιτούμενη στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό επιχείρηση είναι δυνατόν να έχει προβεί σε μία αμοιβαίως αποδεκτή και επωφελή λύση με τους πιστωτές της ή να έχει καταψηφιστεί η πρόταση της και οι αντιπροτάσεις που αποδέχτηκε.
Για τον σκοπό της πιστής αποτύπωσης της διαδικασίας και της εξασφάλισης των συναινετικών δεσμεύσεων αλλά και της ρητής καταγραφής των σημείων απόκλισης, ο συντονιστής καταρτίζει πρακτικό περαίωσης της διαπραγμάτευσης στο οποίο αναφέρει υποχρεωτικά:
α) την ύπαρξη απαρτίας των συμμετεχόντων πιστωτών,
β) πρόσθετα έγγραφα και στοιχεία που χορηγήθηκαν από τον οφειλέτη στους συμμετέχοντες πιστωτές,
γ) τη σύμφωνη γνώμη του οφειλέτη στα σχέδια σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών που τέθηκαν σε ψηφοφορία,
δ) τα σχέδια σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών που τέθηκαν σε ψηφοφορία,
ε) τα ποσοστά πλειοψηφίας για την λήψη απόφασης από τους συμμετέχοντες πιστωτές σχετικά με την έγκριση σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών,
στ) διαβεβαίωση του συντονιστή ότι κατά τη διαδικασία διαπραγμάτευσης τηρήθηκαν οι διατάξεις του παρόντος νόμου και των κατ’ εξουσιοδότηση αυτού κανονιστικών πράξεων,
ζ) ενστάσεις συμμετεχόντων πιστωτών που καταψήφισαν.
Το πρακτικό υπογράφεται από τον συντονιστή και αποστέλλεται ηλεκτρονικά στον οφειλέτη και τους συμμετέχοντες πιστωτές και φυλάσσεται από τον συντονιστή.
Κάθε μέρος που μετείχε στη διαδικασία, καθώς και οποιοσδήποτε μη συμμετέχων πιστωτής ή συνοφειλέτης δικαιούται να λάβει από τον συντονιστή αντίγραφο του πρακτικού περαίωσης της διαπραγμάτευσης.
Αν έχει υπάρξει συναίνεση σε σχέδιο αναδιάρθρωσης της επιχείρησης το επόμενο βήμα είναι η κατάρτιση της σύμβασης αναδιάρθρωσης η οποία επισφραγίζει τη συμφωνία μεταξύ των μερών και τίθεται σε ισχύ αμέσως μετά την υπογραφή της.
Βήμα 6ο. Σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών
Εφόσον μετά από τη διαδικασία των 10 σταδίων και τον 88 ημερών επιτευχθεί συμφωνία και συνταχθεί το πρακτικό περαίωσης της διαπραγμάτευσης από τον Συντονιστή, αυτή επισφραγίζεται με τη Σύμβαση Αναδιάρθρωσης Οφειλών η οποία καταρτίζεται αμέσως μετά τη συμφωνία.
Η σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών δύναται να επικυρωθεί και δικαστικά, γεγονός που όπως προβλέπεται και από τις διατάξεις αυτού του Νόμου απαιτεί χρονικό διάστημα έξι μηνών. Παρόλα αυτά, η δυνατότητα δικαστικής επικύρωσης δεν είναι δυνατόν να καθυστερήσει την εφαρμογή της συμφωνίας. Η σύμβαση αναδιάρθρωσης τίθεται σε άμεση ισχύ κατά το χρόνο της κατάρτισής της, ανεξάρτητα από το εάν στη συνέχεια θα επιδιωχθεί η δικαστική επικύρωσή της. Ειδικότερα, προβλέπεται ότι ο οφειλέτης θα ξεκινήσει άμεσα τις καταβολές προς όλους τους πιστωτές, συμβαλλόμενους ή μη, σύμφωνα με τους όρους της σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών. Η άμεση ισχύς εφαρμόζεται και για οποιεσδήποτε άλλες υποχρεώσεις τυχόν αναλαμβάνονται από τα συμβαλλόμενα μέρη.
Γίνεται λοιπόν σαφές, ότι η επιχείρηση που θα υπαχθεί στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό είναι δυνατόν να έχει επιτύχει βιώσιμη λύση για την απρόσκοπτη λειτουργία της μετά από 88 ημέρες από την αίτηση της.
Για τη σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών ισχύει ο γενικός κανόνας της ελεύθερης διαμόρφωσης του περιεχομένου της, υπό την έννοια ότι οι πιστωτές και ο οφειλέτης μπορούν να συμφωνήσουν να ρυθμίσουν τις οφειλές του τελευταίου με οποιονδήποτε τρόπο και χωρίς κανέναν περιορισμό, εκτός φυσικά από τους ρητά αναφερόμενους στις διατάξεις του παρόντος σχεδίου νόμου.
Η επιχείρηση και οι πιστωτές της μπορούν να συμφωνήσουν, μεταξύ άλλων, τη μεταβολή του χρόνου εκπλήρωσης των απαιτήσεων και την εξόφλησή τους σε περισσότερες δόσεις, τη μείωση του επιτοκίου, την εξάρτηση καταβολής τόκων από το ύψος των κερδών της επιχείρησης, τη διαγραφή μέρους των απαιτήσεων, την κεφαλαιοποίηση των απαιτήσεων με έκδοση μετοχών ή εταιρικών μεριδίων ή την απονομή περιόδου χάριτος στον οφειλέτη κοκ.
Εξαίρεση στην ελεύθερη διαμόρφωση του περιεχομένου της σύμβασης αναδιάρθρωσης, αποτελεί η ρύθμιση οφειλών προς το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης. Οι ρυθμίσεις αυτές καλύπτονται από τους κανόνες του Άρθρου 15 του Νόμου και αφορούν κατά κανόνα την επιμήκυνση περιόδου αποπληρωμής ως 120 δόσεις και την παράλληλη διαγραφή βασικής οφειλής, προστίμων και προσαυξήσεων.
Η σύμβαση αναδιάρθρωσης θα πρέπει να ικανοποιεί τις αρχές της µη χειροτέρευσης της θέσης των πιστωτών (ο πιστωτής δεν μπορεί να λάβει μικρότερο ποσό από αυτό που θα λάμβανε αν γινόταν αναγκαστική ρευστοποίηση όλης της περιουσίας της επιχείρησης) και της σύµµετρης ικανοποίησης κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στο νόμο και να τηρεί τους ειδικούς όρους που τίθενται για τη ρύθµιση οφειλών προς το Δηµόσιο και προς τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης (π.χ. ανώτατο όριο αριθμού δόσεων, ελάχιστο ποσό µηνιαίας δόσης, απαγόρευση διαγραφής βασικής οφειλής παρακρατούμενων εισφορών εργαζομένων κ.ά.).
Παράδειγμα τήρησης των αρχών µη
χειροτέρευσης της θέσης των πιστωτών και της σύµμετρης ικανοποίησης.
Έχει συµφωνηθεί ότι ο οφειλέτης έχει τη δυνατότητα να αποπληρώσει σε βάθος δεκαετίας το ποσό του 1.000.000 ευρώ και η αξία ρευστοποίησης των περιουσιακών στοιχείων του έχει εκτιµηθεί στις 400.000 ευρώ, το τελευταίο αυτό ποσό διανέµεται µεταξύ των πιστωτών µε βάση την κατάταξη του Κώδικα Πολιτικής Δικονοµίας, ενώ το υπερβάλλον ποσό των 600.000 ευρώ διανέµεται στους πιστωτές ανάλογα µε το ποσοστό της απαιτήσεώς τους που αποµένει ανεξόφλητη (µετά τη διανοµή του ποσού των 400.000 ευρώ) στις συνολικές απαιτήσεις έναντι του οφειλέτη που επίσης αποµένουν ανεξόφλητες µετά την ως άνω διανοµή.
Έτσι, εάν υποτεθεί, για τις ανάγκες του παρόντος παραδείγµατος, ότι υπάρχουν τρεις πιστωτές µε απαιτήσεις 500.000 ευρώ έκαστος, εκ των οποίων ο ένας είναι εξασφαλισµένος µε υποθήκη στο µοναδικό ακίνητο της επιχείρησης, ο δεύτερος εξασφαλισµένος µε γενικό προνόµιο (π.χ. φορέας κοινωνικής ασφάλισης) και ο τρίτος µη εξασφαλισµένος, µε βάση τις διατάξεις του Κώδικα Πολιτικής Δικονοµίας θα λάµβαναν από την αξία ρευστοποίησης (400.000 ευρώ) του µοναδικού περιουσιακού στοιχείου του οφειλέτη, ποσοστό 65% ο πρώτος και ποσό 260.000 ευρώ, ποσοστό 25% ο δεύτερος και ποσό 100.000 ευρώ και ποσοστό 10% ο τρίτος και ποσό 40.000 ευρώ. Από το υπερβάλλον την αξία ρευστοποίησης ποσό της συνολικής ικανότητας αποπληρωµής του οφειλέτη, δηλαδή από τις 600.000 ευρώ, οι ανωτέρω πιστωτές δεν θα ικανοποιηθούν ισόµερα λόγω του ισόποσου των αρχικών τους απαιτήσεων, αλλά θα επανυπολογιστούν οι ανεξόφλητες, µετά την εφαρµογή της αρχής της µη χειροτέρευσης, απαιτήσεις τους και το ποσοστό τους στο συνολικό ανεξόφλητο χρέος του οφειλέτη.
Με τον τρόπο αυτό, το ποσό των 600.000 ευρώ θα διανεµηθεί ως εξής: Ο πρώτος πιστωτής έχει ανεξόφλητη απαίτηση 240.000 ευρώ (500.000-260.000), ο δεύτερος 400.000 ευρώ (500.000-100.000) και ο τρίτος 460.000 ευρώ (500.000-40.000). Οι συνολικές ανεξόφλητες απαιτήσεις ανέρχονται δηλαδή στο ποσό του 1.100.000 ευρώ (240.000+400.000+460.000). Το ποσοστό του πρώτου πιστωτή στις συνολικές ανεξόφλητες απαιτήσεις ανέρχεται σε 21,82% (240.000:1.100.000), του δεύτερου σε 36,36% (400.000:1.100.000) και του τρίτου σε 41,82% (460.000:1.100.000). Άρα, ο πρώτος πιστωτής θα λάβει επιπλέον ποσό 130.920 ευρώ (600.000X21,82%) και συνολικά 390.920 ευρώ (260.000+130.920), ο δεύτερος επιπλέον 218.160 ευρώ (600.000X36,36%) και συνολικά 318.160 ευρώ (100.000+218.160) και ο τρίτος επιπλέον 250.920 ευρώ (600.000X41,82%) και συνολικά 290.920 ευρώ (40.000+250.920).
Με τον παραπάνω τρόπο διανέμεται το ποσό της συνολικής ικανότητας αποπληρωμής του οφειλέτη µε το δικαιότερο δυνατό τρόπο, µε σεβασμό στην αρχή της µη χειροτέρευσης για το ποσό που διανέμεται µε βάση την αξία της ρευστοποίησης της περιουσίας της επιχείρησης και στην αρχή της ισότητας και της σύµµετρης ικανοποίησης για το υπερβάλλον ποσό.
Εγγυητές - συνοφειλέτες
Για τη Σύμβαση Αναδιάρθρωσης Οφειλών ισχύει κατά κανόνα ότι οι εγγυητές ευνοούνται σε κάθε περίπτωση από τη συμφωνία –ανεξαρτήτως εάν έχουν συνυποβάλλει αίτηση με την αιτούμενη επιχείρηση- ενώ οι συνοφειλέτες δεν ωφελούνται αν δεν έχουν συνυποβάλλει αίτηση με τον πρωτοφειλέτη και η διαδικασία ρύθμισης οφειλών έχει ολοκληρωθεί με τη συναίνεση της πλειοψηφίας των πιστωτών για τις οφειλές που ευθύνονται οι συνοφειλέτες.
Η συνυποβολή αίτησης από συνοφειλέτη είναι υποχρεωτική. Αν παρόλα αυτά δεν συνυποβάλλει αίτηση ο συνοφειλέτης είναι δυνατόν να ξεκινήσει η διαδικασία της διαπραγμάτευσης και χωρίς τη συμμετοχή του. Σε αυτή την περίπτωση απαιτείται συναίνεση του πιστωτή ή των πιστωτών με την πλειοψηφία των απαιτήσεων για τις οποίες ευθύνονται οι εν λόγω συνοφειλέτες. Χωρίς τη συναίνεση αυτή, η πλειοψηφία των υπολοίπων πιστωτών διατηρεί μεν την ευχέρεια να αποφασίσει την έναρξη της διαδικασίας, στην περίπτωση όμως αυτή οι απαιτήσεις των μη συναινούντων πιστωτών για τις οποίες ευθύνονται οι εν λόγω συνοφειλέτες, δεν ρυθμίζονται από τη σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών
Κάθε ρύθμιση της σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών ευνοϊκή για τον οφειλέτη θα ισχύει και υπέρ κάθε συνοφειλέτη- μη εγγυητή μόνο στην περίπτωση που έχει συνυποβάλλει αίτηση, καθώς και υπέρ κάθε εγγυητή, ανεξαρτήτως εάν ο τελευταίος έχει συνυποβάλλει αίτηση ή όχι στην περίπτωση του εγγυητή που δεν συνυπέβαλε αίτηση και με δεδομένη τη νομική φύση της εγγυήσεως ως παρακολουθηματικής της κύριας οφειλής, οι ευνοϊκές ρυθμίσεις της σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών για τον πρωτοφειλέτη θα ισχύσουν και για τον εγγυητή.
Για παράδειγμα, εάν συμφωνηθεί διαγραφή μέρους της εγγυημένης απαίτησης, η ευθύνη του εγγυητή θα περιοριστεί στο ποσό της μειωμένης απαίτησης. Από την άλλη, ο μη συνυποβάλλων συνοφειλέτης που έχει εις ολόκληρον και αλληλέγγυα ευθύνη δεν θα ευνοηθεί αντίστοιχα με τον οφειλέτη, αλλά θα κληθεί να καταβάλλει το ποσό που του αναλογεί με βάση τις γενικές διατάξεις του Αστικού Κώδικα.
►Συνέπειες μη τήρησης συμφωνίας
Αν ο οφειλέτης , η αιτούμενη επιχείρηση, δεν καταβάλει προς οποιονδήποτε πιστωτή οποιοδήποτε οφειλόμενο ποσό σύμφωνα με τους όρους της σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των ενενήντα (90) ημερών, ο πιστωτής δικαιούται να ζητήσει την ακύρωση της συμφωνίας ως προς όλους, καταθέτοντας αίτηση στο δικαστήριο που επικύρωσε τη σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών ή στο Πολυμελές Πρωτοδικείο, στην περιφέρεια του οποίου έχει έδρα ο οφειλέτης, αν η σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών δεν έχει επικυρωθεί.
Το Δημόσιο και οι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης υποχρεούνται να γνωστοποιήσουν αμελλητί την επέλευση της αυτοδίκαιης ανατροπής της σύμβασης σε όλους τους πιστωτές. Εντός τριάντα (30) ημερών από τη γνωστοποίηση αυτή οποιοσδήποτε πιστωτής μπορεί να ζητήσει την ακύρωση της συμφωνίας ως προς όλους τους πιστωτές.
Η αίτηση ακύρωσης δικάζεται κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας.
Η ακύρωση της συμφωνίας, έστω και εάν ζητείται με πρωτοβουλία ενός εκ των πιστωτών, επιφέρει την ακύρωσή της αναδρομικά προς όλους τους πιστωτές, τον οφειλέτη και τους συνοφειλέτες. Όσα ποσά έχουν τυχόν καταβληθεί από τον οφειλέτη στο πλαίσια της σύμβασης αναδιάρθρωσης, αφαιρούνται από τα συνολικά ποσά των οφειλών που αναβιώνουν. Τα χρέη της επιχείρησης αναβιώνουν, δηλαδή επανέρχονται στα επίπεδα που βρίσκονταν πριν την αίτηση και τη διαπραγμάτευση της ρύθμισης στο πλαίσιο του Εξωδικαστικού Μηχανισμού.
►Οφειλές σε δημόσιο και ασφαλιστικά ταμεία
Στις διατάξεις του Νόμου του Εξωδικαστικού Μηχανισμού Ρύθμισης Οφειλών Επιχειρήσεων προβλέπεται ρητά ότι η φορολογική διοίκηση και οι φορείς κοινωνικής ασφάλισης συμμετέχουν στον Μηχανισμό με σκοπό τη διαπραγμάτευση βιώσιμων λύσεων ρύθμισης, προσαρμοσμένων στις ανάγκες της επιχείρησης.
Η πρωτοφανής ευελιξία του Δημοσίου και των Ταμείων (των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης, ΦΚΑ) ως πιστωτών που ορίζεται στο πλαίσιο του παρόντος Νόμου, επιτρέπει τη δυνατότητα διαγραφής των οφειλόμενων προστίμων και των προσαυξήσεων και εκτείνεται μέχρι και τη διαγραφή βασικής οφειλής (κεφαλαίου-αρχικά βεβαιωμένης οφειλής) των απαιτήσεών τους, σε περιπτώσεις που αυτό κρίνεται απαραίτητο για την επιβίωση της επιχείρησης από τα βασικά συμπεράσματα σχετικά με τη βιωσιμότητα της επιχείρησης που αναπτύσσονται στην πρόταση της και πάντα υπό την προϋπόθεση της διασφάλισης του Δημοσίου συμφέροντος.
Παράλληλα με τυχόν διαγραφές που μπορεί να δικαιολογούνται κατά περίπτωση, το Δημόσιο και τα Ταμεία έχουν την ευχέρεια να εγκρίνουν και επιμήκυνση αποπληρωμών έως 10 έτη (120 δόσεις).
Συγκεκριμένα, στο Άρθρο 15 παρ.3 του Νόμου ορίζεται ότι επιτρέπεται η ρύθμιση αποπληρωμής οφειλών προς το Δημόσιο και τους ΦΚΑ με ανώτατο όριο τις εκατόν είκοσι (120) μηνιαίες δόσεις με ελάχιστη μηνιαία καταβολή τα 50 ευρώ.
Βάσει της παρ.7 του Άρθρου 15 η διαγραφή οφειλών (βασικής οφειλής, προστίμων και προσαυξήσεων) προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά Ταμεία, η οποία κάλλιστα μπορεί να συνδυάζεται με τις παραπάνω επιμηκύνσεις, γίνεται κατά σειρά παλαιότητας, από την παλαιότερη οφειλή προς τη νεότερη, με κριτήριο το χρόνο καταχώρισης της οφειλής στα βιβλία εισπρακτέων εσόδων και όχι το χρόνο λήξης της νόμιμης προθεσμίας καταβολής αυτής, είτε η καταβολή γίνεται εφάπαξ είτε σε δόσεις.
Ο μόνος περιορισμός είναι ότι απαγορεύεται η παροχή περιόδου χάριτος σε οφειλέτες της φορολογικής διοίκησης και των φορέων κοινωνικής ασφάλισης και η διαγραφή βασικής οφειλής παρακρατούμενων εισφορών εργαζομένων προς φορείς κοινωνικής ασφάλισης. Δεν αποκλείονται, ωστόσο, οι διαγραφές βασικής οφειλής εισφορών εργοδοτών και των προστίμων και προσαυξήσεων σε εισφορές εργαζόμενων και εργοδοτών.
Με τον παραπάνω ευνοϊκό τρόπο (διαγραφές οφειλών και επιμήκυνση έως 120 δόσεις) επαναρυθμίζονται και η ήδη υφιστάμενες ρυθμίσεις με το Δημόσιο και τα Ασφαλιστικά Ταμεία (Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης), καθώς με το Άρθρο 15 παρ.4 επιτρέπεται η τροποποίηση των υφιστάμενων ρυθμίσεων (όπως της πάγιας ρύθμισης των 12 δόσεων ή άλλων) με αύξηση του αριθμού των δόσεων στις περιπτώσεις και στο βαθμό που η εφαρμογή τους καθιστά αδύνατη, βάσει της συνολικής δυνατότητας αποπληρωμής του οφειλέτη την αναδιάρθρωση των οφειλών προς τους λοιπούς πιστωτές.
Ο Νόμος θέτει τις αρχές και τους κανόνες που θα διέπουν τις παραπάνω ρυθμίσεις. Η ακριβής εφαρμογή των παραπάνω διατάξεων θα εξειδικευτεί με αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών και του Υπουργού Εργασίας. Συγκεκριμένα θα εξειδικευτεί η μεθοδολογία και τα κριτήρια για τον προσδιορισμό του αριθμού και του ύψους των δόσεων καταβολής για την αποπληρωμή οφειλών προς το Δημόσιο και τα Ασφ. Ταμεία, καθώς και κάθε ειδικότερο θέμα για τις διαγραφές οφειλών.
Πάντως, οι διατάξεις του νόμου ήδη συγκεκριμενοποιούν την αντιμετώπιση οφειλετών με μικρές οφειλές στο Δημόσιο και τα Ασφ.Ταμεία. Στις περιπτώσεις οφειλετών με συνολικό ποσό βασικής οφειλής προς το Δημόσιο έως είκοσι χιλιάδες (20.000) ευρώ, οι οποίες δεν είναι ρυθμισμένες, εφαρμόζονται οι εξής κανόνες:
α) για βασικές οφειλές έως τρεις χιλιάδες (3.000) ευρώ, η αποπληρωμή αυτών και των επ’ αυτών προσαυξήσεων ή τόκων εκπρόθεσμης καταβολής γίνεται τμηματικά σε τριάντα έξι (36) μηνιαίες δόσεις κατ’ ανώτατο όριο, με ελάχιστη μηνιαία δόση πενήντα (50) ευρώ, χωρίς δυνατότητα διαγραφής κανενός ποσού,
β) για βασικές οφειλές άνω των τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ, η αποπληρωμή αυτών και των επ’ αυτών προσαυξήσεων ή τόκων εκπρόθεσμης καταβολής γίνεται τμηματικά σε εκατόν είκοσι (120) μηνιαίες δόσεις κατ’ ανώτατο όριο, με ελάχιστη μηνιαία δόση πενήντα (50) ευρώ, χωρίς δυνατότητα διαγραφής βασικής οφειλής.
Τα παραπάνω εξαιρετικά κίνητρα που παρέχουν το Δημόσιο και τα Ασφ.Ταμεία για την ένταξη μίας επιχείρησης στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό, επιβάλλουν την προσωρινή ισχύ του Νόμου. Οι ρυθμίσεις αυτές θα ισχύουν ως την 31/12/18.
►Προνόμια
Ο νόμος του Εξωδικαστικού Συμβιβασμού δίνει ιδιαίτερα προνόμια στα πιστωτικά, τα χρηματοδοτικά ιδρύματα ή σε πρόσωπα συνδεδεμένα με την αιτούμενη επιχείρηση για τη χορήγηση νέας χρηματοδότησης (refinancing) στην επιχείρηση σε περίπτωση συμφωνίας του 60% των συμμετεχόντων πιστωτών και όταν αυτό προβλέπεται ως όρος στη σύμβαση αναδιάρθρωσης που συντάσσεται με τη συμφωνία των δύο μερών.
Η επιχείρηση που αιτείται και εισέρχεται στην οριοθετημένη διαδικασία της διαπραγμάτευσης του Εξωδικαστικού Μηχανισμού καταθέτει το σχέδιο-πρόταση αναδιάρθρωσης της. Για τις μεγάλες επιχειρήσεις ειδικώς συντάσσεται υποχρεωτικά και σχέδιο βιωσιμότητας τους. Εφόσον η συναινετική διαδικασία οδηγήσει τελικά σε ένα αμοιβαίως αποδεκτό πρόγραμμα αποπληρωμής, οι πιστωτές αποδέχονται εν τοις πράγμασι τις εκτιμήσεις και την προοπτική της επιχείρησης, αποδίδουν πίστη στο σχέδιο της ή στο τελικώς συμφωνημένο σχέδιο, γεγονός που επιτάσσει τη νέα χρηματοδότηση της επιχείρησης σε περίπτωση που και ο οφειλέτης και οι πιστωτές κρίνουν αυτό αναγκαίο.
Σκοπός της διάταξης του Νόμου είναι να διευκολυνθεί η νέα χρηματοδότηση της επιχείρησης με τη δυνατότητα απονομής απόλυτου προνομίου στις απαιτήσεις των πιστωτών που είτε κατά είτε μετά τη σύναψη της σύμβασης αναδιάρθρωσης αναλαμβάνουν να χρηματοδοτήσουν ή να συνεισφέρουν με οποιονδήποτε άλλο τρόπο στη συνέχιση της λειτουργίας της επιχείρησης.
Ειδικότερα προβλέπεται ότι οι απαιτήσεις αυτές, εφόσον γεννώνται ταυτόχρονα με ή μετά την κατάρτιση της σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών, προέρχονται από χρηματοδοτήσεις του οφειλέτη οποιασδήποτε φύσεως ή από παροχή αγαθών ή υπηρεσιών στον οφειλέτη και αποσκοπούν στην εξασφάλιση της συνέχισης της δραστηριότητας του οφειλέτη, δύνανται, δυνάμει όρου που θα περιληφθεί στη σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών, να ικανοποιούνται προνομιακά σε σχέση με όλες τις απαιτήσεις που είχαν γεννηθεί πριν από την κατάρτιση της σύμβασης εξωδικαστικής αναδιάρθρωσης οφειλών.
Η παραπάνω δυνατότητα προνομιακής μεταχείρισης δεν ισχύει για απαιτήσεις που προέρχονται από χρηματοδοτήσεις ή παροχή αγαθών ή υπηρεσιών του ίδιου του οφειλέτη ή προσώπων συνδεδεμένων με αυτόν προς την επιχείρησή του.
Η ρύθμιση του τελευταίου εδαφίου είναι ενδοτικού δικαίου, ώστε να αφήνεται περιθώριο στον οφειλέτη και τους συμμετέχοντες πιστωτές να συμφωνήσουν διαφορετικά, δηλαδή να εξοπλίσουν με το απόλυτο αυτό προνόμιο και τις απαιτήσεις προσώπων συνδεδεμένων με τον οφειλέτη.
►Αναστολή πλειστηριασμών
Για πρώτη φορά σε εξωδικαστική διαδικασία διευθέτησης οφειλών η αιτούμενη επιχείρηση, ο οφειλέτης, προστατεύεται πλήρως από καταδιωκτικά μέτρα (πλειστηριασμούς, κατασχέσεις) των πιστωτών εναντίον της, 8 μέρες μετά (ή 13 ημέρες μετά) την κατάθεση της αίτησης της, δηλαδή για το διάστημα που μεσολαβεί από τον διορισμό και την ανάληψη καθηκόντων από τον Συντονιστή, τη διαπίστωση της πληρότητας της αίτησης και έως την αποστολή από μέρους του πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος στους πιστωτές η οποία συνοδεύεται από απόσπασμα της αίτησης της επιχείρησης.
Συνεπώς με την αίτηση της επιχείρησης και εφόσον αυτή είναι πλήρης, αναστέλλονται αυτοδικαίως τα μέτρα, εκκρεμή ή μη, ατομικής και συλλογικής αναγκαστικής εκτέλεσης κατά του αιτούμενου οφειλέτη για την ικανοποίηση των απαιτήσεων, των οποίων ζητείται η εξωδικαστική ρύθμιση, καθώς και η λήψη οποιουδήποτε ασφαλιστικού μέτρου κατά του αιτούμενου οφειλέτη, στα οποία περιλαμβάνεται και η εγγραφή προσημείωσης υποθήκης. Η αυτοδίκαια αυτή αναστολή διαρκεί 70 ημέρες και διακόπτεται μόνον όταν δεν διαπιστωθεί απαρτία συμμετεχόντων πιστωτών, δηλαδή αν δεν προθυμοποιηθεί να συμμετάσχει στη διαδικασία το 50,1% του συνόλου των πιστωτών της αιτούμενης επιχείρησης.
Πράξεις αναγκαστικής εκτέλεσης που διενεργούνται από πιστωτές μετά την κοινοποίηση σε αυτούς από τον συντονιστή αντιγράφου της αίτησης υπαγωγής, είναι άκυρες. Δηλαδή, πράξεις εκτέλεσης, προδικασίας ή κύριας διαδικασίας, που λαμβάνουν χώρα μετά την επέλευση της αυτοδίκαιης αναστολής, θα είναι άκυρες. Σε περιπτώσεις που διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης για την ικανοποίηση χρηματικής απαίτησης έχει ήδη ξεκινήσει, αυτή αναστέλλεται δια της κοινοποίησης στα όργανα της εκτέλεσης της πιστοποιημένης από την Ε.Γ.Δ.Ι.Χ. βεβαίωσης του συντονιστή για την πληρότητα της αίτησης υπαγωγής στην διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών. Η αναστολή καταλαμβάνει και την απαγόρευση εγγραφής προσημείωσης υποθήκης επί ακινήτου του οφειλέτη, που θα θεωρείται άκυρη, αν ο υπέρ ου η προσημείωση πιστωτής είχε προηγουμένως προσκληθεί να συμμετάσχει στη διαδικασία.
Η προστασία είναι αυτοδίκαιη, δεν απαιτεί την κατάθεση ειδικής αίτησης, και διαρκεί 70 ημέρες. Μπορεί δε να παραταθεί για 4 επιπλέον μήνες με ειδική αίτηση της επιχείρησης στο δικαστήριο μετά την παρέλευση των 70 ημερών. Στην αίτηση για τη χορήγηση παράτασης οφείλει να συναινεί και το 50% των συμμετεχόντων πιστωτών.
►Συχνές ερωτήσεις - απαντήσεις
1.Ποια είναι η φιλοσοφία του Εξωδικαστικού Μηχανισμού Ρύθμισης Επιχειρηματικών Οφειλών;Ο νόμος για πρώτη φορά σε εξωδικαστικό επίπεδο παρέχει ισχυρά κίνητρα για τη ρύθμιση οφειλών μίας επιχείρησης η οποία επαπειλείται με αδυναμία πληρωμών ή που ήδη αδυνατεί να αποπληρώνει τις υποχρεώσεις της, σε μία καινοτόμο, δομημένη, γρήγορη και αυστηρά χρονικά οριοθετημένη εξωδικαστική διαδικασία διαπραγμάτευσης με όλους τους πιστωτές τις (Δ.Ο.Υ., Ασφ.Ταμεία, Τράπεζες και λοιπούς ιδιώτες Πιστωτές).
Ο μηχανισμός αφορά όλες τις επιχειρήσεις ανεξαρτήτως μεγέθους, θέτει διασταλτικές προϋποθέσεις ούτως ώστε η πλειονότητα των επιχειρήσεων να μπορεί να ενταχθεί και η συμμετοχή στη διαδικασία θα μπορούσε να καταλήξει σύντομα σε αμοιβαία επωφελείς ρυθμίσεις για τον οφειλέτη και τους πολυάριθμους πιστωτές. Στον νόμο ήδη προβλέπεται ρητά πρωτοφανής ευελιξία του Δημοσίου και των Ασφαλιστικών Ταμείων -ως πιστωτών-, με δυνατότητα απομείωσης βασικής οφειλής, προστίμων και προσαυξήσεων και παράλληλη επιμήκυνση παλαιών οφειλών έως 120 δόσεις, και αναμένεται παρόμοια στάση και από τους ιδιώτες πιστωτές. Η διαδικασία που προβλέπει αναστολή διώξεων σε βάρος της επιχείρησης που αιτείται στον μηχανισμό, διεξάγεται με τη χρήση των νέων τεχνολογιών και κινείται με κατάθεση αίτησης και πρότασης από τον οφειλέτη. Υπάρχει η δυνατότητα κατάθεσης αντιπροτάσεων που εγκρίνονται από επαυξημένη πλειοψηφία των πιστωτών -χωρίς όμως να επιβάλλονται στον οφειλέτη- σε μία πλατφόρμα διαπραγμάτευσης. Η ροή παρακολουθείται και καταγράφεται από εξειδικευμένο επαγγελματία- συντονιστή και καταλήγει στη σύνταξη συμφωνίας, της σύμβασης αναδιάρθρωσης η οποία δύναται να επικυρωθεί από το δικαστήριο.
2.Ποια είναι τα κίνητρα ένταξης στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό;
Ο Εξωδικαστικός Μηχανισμός είναι μία διαδικασία οργανωμένης και άρτια οριοθετημένης διαπραγμάτευσης της επιχείρησης με τους πιστωτές της που διεξάγεται εντός προθεσμιών 88 ημερών σε 10 στάδια με ρητές προθεσμίες για την τήρηση των οποίων θα συνδράμει πρωτοπόρα ηλεκτρονική πλατφόρμα και η ευθύνη ενημερωμένου επαγγελματία-συντονιστή. Μια επιχείρηση μπορεί να βρει λύση ρύθμισης με το σύνολο των πιστωτών της (Δ.Ο.Υ., Ασφ.Ταμεία, Ο.Τ.Α., Τράπεζες και Ιδιώτες) σε τόσο βραχύ διάστημα.
Επιπλέον, η Πολιτεία μέσω των διατάξεων του άρθρου 15 αυτού του Νόμου και προκειμένου να γίνουν εφικτές βιώσιμες ρυθμίσεις κατά τη διαπραγμάτευση, δίνει τη δυνατότητα στους εκπροσώπους του Δημοσίου και των ασφαλιστικών ταμείων να προχωρήσουν σε διαγραφές βασικής οφειλής (όλων των φορολογικών υποχρεώσεων και των ασφαλιστικών εισφορών εργοδοτών), προστίμων και προσαυξήσεων με ταυτόχρονη επιμήκυνση αποπληρωμών σε έως 120 δόσεις.
Συν τοις άλλοις, για πρώτη φορά σε εξωδικαστικό επίπεδο υπάρχει για τις αιτούμενες επιχειρήσεις η δυνατότητα αναστολής καταδιωκτικών μέτρων 70 ημερών με δυνατότητα παράτασης 4 μηνών και παρέχονται ιδιαίτερα προνόμια νέας χρηματοδότησης της στους πιστωτές της.
Δεδομένου δε ότι η διαδικασία εκκινεί ακόμα και εάν εκδηλώσουν ενδιαφέρον πιστωτές που εκπροσωπούν το 50% των απαιτήσεων έναντι της επιχείρησης, όλοι οι πιστωτές έχουν κίνητρο να συμμετέχουν στη διαδικασία, καθώς, σε αντίθετη περίπτωση, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να ληφθεί δεσμευτική απόφαση για τη ρύθμιση της απαίτησής τους ερήμην τους
Ο Νόμος έχει προσωρινή διάρκεια (έως τις 31/12/18) ακριβώς για τους παραπάνω λόγους.
3.Ποιοι μπορούν να υποβάλουν αίτηση για τον Εξωδικαστικό Μηχανισμό;
Αίτηση για υπαγωγή στη διαδικασία μπορεί να υποβάλει κάθε φυσικό πρόσωπο που μπορεί να υπαχθεί σε πτώχευση (ατομική επιχείρηση) και κάθε νομικό πρόσωπο που αποκτά εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα (επιχείρηση οποιουδήποτε μεγέθους), εάν έχει φορολογική κατοικία στην Ελλάδα.
Ως ελεύθερος επαγγελματίας δεν μπορώ να ενταχθώ;
Οι ελεύθεροι επαγγελματίες για τη ρύθμιση των οφειλών τους σε Τράπεζες, Δημόσιο, Ασφαλιστικά Ταμεία μπορούν να απολαύσουν τις ευεργετικές διατάξεις του αναθεωρημένου Νόμου Κατσέλη (Ν. Σταθάκη) ήτοι την προστασία της κύριας κατοικίας τους και εισοδημάτων που βρίσκονται στα επίπεδα των Ευλόγων Δαπανών Διαβίωσης. Ωστόσο στις διατάξεις του Νόμου του Εξωδικαστικού Μηχανισμού υπάρχει διάταξη που καλύπτει και τους ελεύθερους επαγγελματίες ως προς τη ρύθμιση των οφειλών τους προς το Δημόσιο και τα Ασφαλιστικά Ταμεία. Η διαδικασία όμως στην περίπτωση αυτή είναι διαφορετική.
Με την παρ. 21 του άρθρου 15 δίνεται η δυνατότητα στους ελεύθερους επαγγελματίες, μετά από αίτησή τους, απευθείας και όχι μέσω της πλατφόρμας, τόσο στις αρμόδιες φορολογικές αρχές (Α.Α.Δ.Ε.), όσο και στα ασφαλιστικά ταμεία (Ε.Φ.Κ.Α.), να προτείνουν ανάλογες ρυθμίσεις οφειλών µε αυτές που οι φορείς αποδέχονται ή αντιπροτείνουν στο πλαίσιο της διαδικασίας εξωδικαστικής ρύθµισης οφειλών (διαγραφή οφειλής, επιμήκυνση έως και 120 δόσεις ή συνδυασμός και των δύο). Με υπουργικές αποφάσεις θα εξειδικευτούν οι λεπτοµέρειες για την εφαρµογή των παραπάνω.
4.Ποιες οι προϋποθέσεις ένταξης μιας επιχείρησης στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό;
Μια επιχείρηση μπορεί να ενταχθεί στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό εφόσον:
- αφενός κατά την 31 Δεκεμβρίου 2016:
είχε οφειλή προς χρηματοδοτικό φορέα από δάνειο
ή πίστωση σε καθυστέρηση τουλάχιστον 90 ημερών
ή οφειλή που ρυθμίστηκε μετά την 1 Ιουλίου 2016
ή είχε ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τη Φορολογική Διοίκηση ή Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΦΚΑ)
ή άλλο ΝΠΔΔ, περιλαμβανομένων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης,
ή είχε βεβαιωθεί η μη πληρωμή επιταγών εκδόσεώς του λόγω μη επαρκούς υπολοίπου
ή είχαν εκδοθεί διαταγές πληρωμής
ή δικαστικές αποφάσεις λόγω ληξιπρόθεσμων απαιτήσεων εις βάρος του
- και αφετέρου οι συνολικές προς ρύθμιση οφειλές της είναι μεγαλύτερες των 20 χιλιάδων ευρώ.
Θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι οι παραπάνω προϋποθέσεις είναι διαζευκτικές και ως εκ τούτου ανοικτές στην ένταξη πλήθους ενδιαφερομένων επιχειρήσεων.
5.Αρκούν μόνο οι παραπάνω προϋποθέσεις;
Όχι, καθώς, όπως ορίζει ο νόμος, η επιχείρηση σε μία τουλάχιστον από τις τελευταίες 3 χρήσεις πριν από την υποβολή της αίτησης είχε:
α) θετικό καθαρό αποτέλεσμα προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων, εάν πρόκειται για επιχείρηση που τηρεί απλογραφικό λογιστικό σύστημα ή
β) θετικά αποτελέσματα προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων ή θετική καθαρή θέση, εάν πρόκειται για επιχείρηση που τηρεί διπλογραφικό λογιστικό σύστημα.
Δηλαδή αιτήσεις που θα υποβληθούν μέχρι το τέλος του έτους 2017, θα πρέπει να ικανοποιούν τα παραπάνω κριτήρια σε τουλάχιστον ένα από τα έτη 2014, 2015 ή 2016, ενώ όσες υποβληθούν στο έτος 2018, θα πρέπει να πληρούνται σε τουλάχιστον ένα από τα έτη 2015, 2016 ή 2017.
6.Μπορούν να υπαχθούν επιχειρήσεις που έχουν αιτηθεί για υπαγωγή στον 4307/2014 (Ν. Δένδια) ή έχουν διακόψει την επιχειρηματική τους δραστηριότητα ή βρίσκονται στη διαδικασία λύσης και εκκαθάρισης;
Μπορούν! Αρκεί για όσους έχουν αιτηθεί στον Ν. Δένδια να μην έχει εκδοθεί οριστική απόφαση υπαγωγής και να έχουν παραιτηθεί από τις διαδικασίες του Νόμου.
Για όσους δε έχουν διακόψει ή βρίσκονται σε διαδικασία λύσης ή εκκαθάρισης, μπορούν κάλλιστα να αιτηθούν στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό αν υποβάλουν δήλωση επανέναρξης των εργασιών τους ή αν αναβιώσουν με απόφαση του αρμοδίου οργάνου τους.
7.Ποιες οφειλές εξαιρούνται;
Από τη διαδικασία εξαιρούνται οι οφειλές που έχουν γεννηθεί μετά την 31 Δεκεμβρίου 2016.
Δεν αποτελούν αντικείμενο σύμβασης αναδιάρθρωσης βεβαιωμένες οφειλές οι οποίες αφορούν σε ανάκτηση κρατικών ενισχύσεων που χορηγήθηκαν με τη σύσταση ειδικών αφορολόγητων αποθεματικών σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 22 του ν. 4002/2011 ή σύμφωνα με άλλες ειδικές διατάξεις. Επίσης, το Δημόσιο δεν συναινεί σε διαγραφή απαιτήσεών του, με την έννοια της παρ.2 του άρθρου 15 του ν.4469/2017 για βασική οφειλή από τελωνειακούς δασμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι οποίοι ως παραδοσιακοί ίδιοι πόροι, αποτελούν έσοδό της και αποδίδονται στον Ευρωπαϊκό Προϋπολογισμό, ακόμη και σε περίπτωση διαγραφής τους (άρθρο 1 παρ.3 ΠΟΛ.1105/2017).
8.Ποιος μπορεί να εκκινήσει τη διαδικασία για την υπαγωγή στον μηχανισμό;Ο οφειλέτης, ο οποίος μπορεί να υποβάλει αίτηση για υπαγωγή στη διαδικασία ηλεκτρονικά στην Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ) έως την 31η Δεκεμβρίου 2018 με τη χρήση ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας που θα τηρείται στην ιστοσελίδα της ΕΓΔΙΧ.
9.Πότε θα ξεκινήσει η υποβολή των αιτήσεων;
Η υποβολή των αιτήσεων θα ξεκινήσει από τις 3 Αυγούστου, καθώς ο νόμος θα τεθεί σε εφαρμογή τρεις μήνες μετά τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
10.Γιατί προβλέφθηκε αυτή η μεταβατική περίοδος;
Ορίστηκε μεταβατική περίοδος προκειμένου να στηθεί η ηλεκτρονική πλατφόρμα υποβολής των αιτήσεων, καθώς και να συσταθεί το μητρώο συντονιστών της ΕΓΔΙΧ.
11.Ποια είναι η διαδικασία που ακολουθείται μετά την υποβολή της αίτησης;
Η διαδικασία της διαπραγμάτευσης για τη ρύθμιση των οφειλών της επιχείρησης είναι για όλους τους συμμετέχοντες βραχύχρονη και διεξάγεται σε 10 ευδιάκριτα στάδια με σαφώς ορισμένες προθεσμίες 88 ημερών. Η διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών διενεργείται κυρίως με ανταλλαγή ηλεκτρονικής ή άλλου τύπου αλληλογραφίας ή τηλεφωνική ή άλλη επικοινωνία μεταξύ του συντονιστή, του οφειλέτη και των πιστωτών, χωρίς να απαιτείται ο ορισμός συνάντησης με φυσική παρουσία των συμμετεχόντων.
Ακολουθεί αναλυτική επισκόπηση των βημάτων που ακολουθούνται ως την τελική συμφωνία:
- Αίτηση Επιχείρησης (Οφειλέτη) – Διορισμός Συντονιστή
-
Ηλεκτρονική αίτηση ενδιαφερόμενης επιχείρησης για συμμετοχή στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό στην πλατφόρμα που φιλοξενείται στο site της ΕΓΔΙΧ. Η αίτηση περιλαμβάνει πρόταση ρύθμισης του οφειλέτη και τα συνοδευτικά έγγραφα που αναφέρονται στο προηγούμενο βήμα.
-
Σε 2 εργάσιμες ημέρες από την κατάθεση της αίτησης διορίζεται Συντονιστής από την Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ). Ο Συντονιστής διορίζεται από το Μητρώο των Συντονιστών που τηρεί η ΕΓΔΙΧ και ορίζεται με διαφανή διαδικασία.
- Ο Συντονιστής που διορίζεται έχει προθεσμία 4ων εργάσιμων ημερών για να αποποιηθεί τον διορισμό του. Αν αποποιηθεί τον διορισμό του η ΕΓΔΙΧ ορίζει αμέσως άλλον Συντονιστή. (6)
Ο Συντονιστής αναλαμβάνει την υπόθεση και ειδοποιεί την Ε.Γ.Δ.Ι.Χ. για την ανάληψη των καθηκόντων του. Στη συνέχεια η Ε.Γ.Δ.Ι.Χ. του κοινοποιεί σε ηλεκτρονική μορφή αντίγραφο της αίτησης και των συνοδευτικών εγγράφων.
-
Εντός 5 εργάσιμων ημερών ο Συντονιστής ελέγχει την πληρότητα της αίτησης και των συνοδευτικών εγγράφων και αν ο φάκελος της αίτησης δεν είναι πλήρης, καλεί τον οφειλέτη να καταθέσει τα έγγραφα που λείπουν. Μετά τη συμπλήρωση του φακέλου, ο συντονιστής εκδίδει υπογεγραμμένη βεβαίωση με την οποία πιστοποιεί την πληρότητα της αίτησης και την αποστέλλει αυθημερόν στην Ε.Γ.Δ.Ι.Χ.. Η ανωτέρω βεβαίωση πιστοποιείται ηλεκτρονικά από την Ε.Γ.Δ.Ι.Χ. και κοινοποιείται αυθημερόν στον οφειλέτη και στον συντονιστή (11)
- Εντός 2 ημερών αποστέλλεται από το Συντονιστή απόσπασμα της αίτησης σε όλους τους πιστωτές (13)
-
Εντός 10 ημερών οι πιστωτές αποστέλλουν στον συντονιστή, σε ηλεκτρονική διεύθυνση που τους έχει κοινοποιήσει, δήλωση για την πρόθεσή τους να συμμετάσχουν στη διαδικασία και βεβαιώνουν το πιστωτικό υπόλοιπο τους με τον οφειλέτη (23)
-
Εντός 5 ημερών: Γίνεται έλεγχος από τον συντονιστή για την ύπαρξη απαρτίας ενδιαφερομένων πιστωτών (ανω του 50% του συνόλου των απαιτήσεων) και ακρίβειας των πιστώσεων. Αν συγκεντρωθεί απαρτία (50%+), ο συντονιστής κοινοποιεί σε όλους τους συμμετέχοντες πιστωτές το πλήρες περιεχόμενο της αίτησης και τα συνοδευτικά της αίτησης έγγραφα και δικαιολογητικά (28)
-
5 ημέρες μετά την παραπάνω κοινοποίηση: Ο Συντονιστής αναμένει για τυχόν αίτηση των συμμετεχόντων πιστωτών οι οποίοι είναι δικαιούχοι τουλάχιστον του ενός τρίτου (1/3) του συνόλου των απαιτήσεων για προαιρετικό ορισμό εμπειρογνώμονα (33)
- Διαπραγμάτευση (Ηλεκτρονική)
- Κατόπιν: Ο συντονιστής τάσσει προθεσμία ενός (1) μηνός για την αποστολή τυχόν αντιπροτάσεων από τους πιστωτές (63)
- Οι τυχόν αντιπροτάσεις των πιστωτών κοινοποιούνται στους λοιπούς συμμετέχοντες πιστωτές και τον οφειλέτη, οι οποίοι έχουν το δικαίωμα να προτείνουν συγκεκριμένες τροποποιήσεις εντός προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερών (78)
- Ο οφειλέτης αποφασίζει αν θα δεχτεί τυχόν αντιπροτάσεις των πιστωτών ή αν θα εμμείνει στη δική του πρόταση εντός 10 ημερών
-
Αμέσως μετά οι πιστωτές ψηφίζουν τις αποδεκτές από τον οφειλέτη αντιπροτάσεις ή την αρχική πρόταση του οφειλέτη και συμφωνία επιτυγχάνεται εφόσον μία πρόταση (ή αντιπρόταση) συγκεντρώσει το 60% των συμμετεχόντων πιστωτών στους οποίους περιλαμβάνεται και το 40% των συμμετεχόντων πιστωτών με ειδικό προνόμιο.:
Αν ο οφειλέτης δεν δεχτεί τυχόν αντιπροτάσεις των πιστωτών τότε ψηφίζεται από τους πιστωτές η δική του αρχική πρόταση
Αν ο οφειλέτης εγκρίνει μία ή περισσότερες από τις αντιπροτάσεις, αυτές τίθενται ταυτόχρονα σε ψηφοφορία από τους συμμετέχοντες πιστωτές και:
Αν οι αντιπροτάσεις που τέθηκαν σε ψηφοφορία υπερβαίνουν τις δύο χωρίς κάποια από αυτές να συγκεντρώσει το παραπάνω ποσοστό πλειοψηφίας, οι δύο αντιπροτάσεις που συγκέντρωσαν το μεγαλύτερο ποσοστό ψήφων τίθενται εκ νέου σε ψηφοφορία.
Αν οι αντιπροτάσεις που τέθηκαν εξαρχής ή εκ νέου σε ψηφοφορία είναι δύο, χωρίς κάποια από αυτές να συγκεντρώσει το ποσοστό της παραπάνω πλειοψηφίας, η αντιπρόταση που συγκέντρωσε το μεγαλύτερο ποσοστό ψήφων στην ψηφοφορία του προηγούμενου εδαφίου τίθεται εκ νέου σε ψηφοφορία για να διαπιστωθεί αν συγκεντρώνει την παραπάνω πλειοψηφία συμμετεχόντων πιστωτών.
Ο σκοπός της διαδικασίας και της επανάληψης της ψηφοφορίας είναι να δημιουργηθεί κλίμα συναίνεσης και να συγκεντρωθεί το 60% των πιστωτών με τα νέα δεδομένα που διαμορφώνονται μετά από κάθε ψηφοφορία (αν δεν συμπληρωθεί η διαδικασία κηρύσσεται άκαρπη) (Σύνολο 88 ημέρες)
12.Πώς αποτυπώνεται η συμφωνία με τη διαδικασία του Νόμου του Εξωδικαστικού Μηχανισμού; Τι ποσοστό απαιτείται για την έγκριση αναδιάρθρωσης;
Για την έγκριση πρότασης αναδιάρθρωσης οφειλών απαιτείται συμφωνία του οφειλέτη και πλειοψηφία των 3/5 των συμμετεχόντων πιστωτών, στους οποίους συμπεριλαμβάνονται τα 2/5 των συμμετεχόντων πιστωτών με ειδικό προνόμιο, ήτοι υποθήκη, προσημείωση, ενέχυρο ή άλλο προνόμιο του άρθρου 976 του ΚΠολΔ. Εφόσον εγκριθεί η πρόταση αναδιάρθρωσης υπογράφεται η σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών από τον οφειλέτη και τους συναινούντες πιστωτές, διαφορετικά η διαδικασία θεωρείται περαιωθείσα ως άκαρπη. Τότε συντάσσεται πρακτικό αποτυχίας της διαπραγμάτευσης από τον συντονιστή.
13.Πώς θα γίνει εφικτό το στενό χρονοδιάγραμμα των 88 ημερών;
Θα γίνει εφικτό με τη χρήση μίας εξελιγμένης ηλεκτρονικής πλατφόρμας στην οποία θα κατατίθεται η αίτηση, τα απαραίτητα δικαιολογητικά, η ενημέρωση των συμμετεχόντων πιστωτών και του οφειλέτη, αλλά και η διαπραγμάτευση και οι ψηφοφορίες προτάσεων. Επίσης για την τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων και την απρόσκοπτη λειτουργία και καταγραφή της διαδικασίας της υποβολής αιτήσεων και της διαπραγμάτευσης επελέγη η υποχρεωτική συμμετοχή ενός επαγγελματία ιδιώτη συντονιστή ο οποίος θα αξιολογείται από Δημόσια Υπηρεσία, την Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους.
14.Ποιοι μπορούν να εγγραφούν στο μητρώο συντονιστών; Πώς θα επιλέγονται;
Στο μητρώο θα εγγραφούν κατά προτεραιότητα διαπιστευμένοι διαμεσολαβητές του ν. 3898/2010 (Α' 211) ύστερα από αίτησή τους. Ο αριθμός των συντονιστών είναι 320. Σε περίπτωση που δεν επαρκούν οι αιτήσεις θα επιλέγονται δικηγόροι. Αν οι αιτήσεις υπερβαίνουν τις 320 στο μητρώο θα τοποθετηθούν συντονιστές κατόπιν κληρώσεως.
15.Ποιοι και πόσο θα πληρώνουν τους συντονιστές;
Αν δεν έχει οριστεί μεγαλύτερη αμοιβή, τότε αυτή ορίζεται με βάση το άρθρο 10 Ν.4469/2017 στο ποσό των 200 ευρώ για οφειλέτες που εντάσσονται στην κατηγορία των μικρών επιχειρήσεων και στο ποσό των 400 ευρώ για οφειλέτες που εντάσσονται στην κατηγορία των μεγάλων επιχειρήσεων. Την επιβάρυνση αναλαμβάνουν οι αιτούντες. Το κόστος πρόσβασης μιας επιχείρησης σε μία διαδικασία διαπραγμάτευσης με το σύνολο είναι αναμφίβολα μικρό, ακόμα και για τις μεγάλες επιχειρήσεις.
16.Πώς διαχωρίζονται οι επιχειρήσεις σε μικρές και μεγάλες για τις ανάγκες του νόμου; Αντιμετωπίζονται διαφορετικά;
Ως «μεγάλες επιχειρήσεις» νοούνται όσες κατά την τελευταία χρήση πριν από την υποβολή της αίτησης είχαν κύκλο εργασιών μεγαλύτερο 2.500.000 ευρώ ή έχουν συνολικές υποχρεώσεις (ληξιπρόθεσμες ή μη) υψηλότερες των 2.000.000 ευρώ. Ως «μικρές επιχειρήσεις» νοούνται όσες κατά την τελευταία χρήση πριν από την υποβολή της αίτησης είχαν κύκλο εργασιών έως 2.500.000 ευρώ και συνολικές υποχρεώσεις (ληξιπρόθεσμες ή μη) 2.000.000 ευρώ.
Και οι μικρές και οι μεγάλες επιχειρήσεις μπαίνουν στην ως άνω διαδικασία διαπραγμάτευσης με τα ίδια βραχέα χρονοδιαγράμματα. Για τις μεγάλες είναι υποχρεωτικός ο διορισμός εμπειρογνώμονα –με απόφαση της αιτούμενης επιχείρησης και της πλειοψηφίας των πιστωτών- και η σύνταξη έκθεσης βιωσιμότητας. Τυχόν πρόταση ή αντιπρόταση σχεδίου αναδιάρθρωσης που προκύπτει από την έκθεση βιωσιμότητας πρέπει να γίνει αποδεκτή από τον οφειλέτη πριν τεθεί σε ψηφοφορία και εγκριθεί από το 60% των πιστωτών.
17.Οι παραπάνω διαδικασίες διαπραγμάτευσης θα ισχύουν για όλες τις περιπτώσεις οφειλετών;
Όχι. Η διαδικασία αυτή θα ισχύει για οφειλέτες με χρέη άνω των 50.000 ευρώ. Για τους οφειλές με χρέη μεταξύ 20.000 έως και 50.000 ευρώ θα ακολουθείται απλοποιημένη διαδικασία ρύθμισης οφειλών. Δηλαδή, τόσο το Δημόσιο όσο και τα πιστωτικά ιδρύματα θα έχουν προτυποποιημένες λύσεις και αξιολογήσεις βιωσιμότητας για τις περιπτώσεις αυτές. Η ακριβής διαδικασία αναμένεται να διευκρινιστεί από σχετική Κ.Υ.Α. των Υπουργών Οικονομίας, Οικονομικών και Εργασίας. (σ.σ. Δείτε παρακάτω τις σχετικές αποφάσεις που έχουν δημοσιευθεί)
18.Ποιος μπορεί να διοριστεί ως εμπειρογνώμων? Ποιοι και πόσο θα πληρώνουν τους εμπειρογνώμονες;
Ως εμπειρογνώμονας µπορεί διοριστεί σύµφωνα µε τις διαδικασίες του άρθρου11 του Νόμου κάθε φυσικό ή νοµικό πρόσωπο που προσφέρει κατ’ επάγγελµα υπηρεσίες παροχής χρηµατοοικονοµικών συµβουλών. Στην περίπτωση που ο διορισμός του είναι υποχρεωτικός, επιλέγεται από την απόλυτη πλειοψηφία των πιστωτών αλλά και του οφειλέτη.
Η αμοιβή του καθορίζεται ελεύθερα και βαρύνει τους συμμετέχοντες πιστωτές αν αποτύχει η διαπραγμάτευση και αν δεν υιοθετηθεί το σχέδιο αναδιάρθρωσης που προτείνει. Σε περίπτωση που η πρόταση του υιοθετηθεί από τον οφειλέτη και επέλθει συμφωνία επ αυτής – άρα και σημαντική αναδιάρθρωση του χρέους του με προϋποθέσεις για τη συνέχιση της δραστηριότητας του- αμείβεται από τον οφειλέτη.
19.Πώς θα συμμετέχει το Δημόσιο και ασφαλιστικά Ταμεία στον Μηχανισμό; Ποιες είναι οι δυνατότητες ρύθμισης των οφειλών;
Με το άρθρο 15 του Νόμου θεσπίζονται οι ειδικότεροι υποχρεωτικοί κανόνες που διέπουν τη συμμετοχή του Δηµοσίου και των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης στον Εξωδικαστικό Μηχανισµό Ρύθµισης Οφειλών, την ένταξη οφειλών προς το Δηµόσιο και τους ΦΚΑ στις συµβάσεις αναδιάρθρωσης, στις συμφωνίες που θα προκύπτουν, καθώς και τα συναφή τεχνικά και διαδικαστικά ζητήµατα.
Στο συγκεκριμένο άρθρο γίνεται σαφές ότι η πολιτική βούληση του νομοθέτη είναι ότι τόσο το Δημόσιο όσο και τα Ασφαλιστικά Ταμεία προς την εξυπηρέτηση των αναγκών ελάφρυνσης και εξυγίανσης της μικρής, μεσαίας και μεγάλης επιχειρηματικότητας -και εντός του πλαισίου της εξυπηρέτησης του Δημοσίου συμφέροντος- θα δύνανται να προβαίνουν ακόμα σε διαγραφή τόσο βασικής οφειλής (κεφαλαίου) όσο προστίμων και προσαυξήσεων των φορολογικών και ασφαλιστικών οφειλών των συμμετεχόντων στον Μηχανισμό Επιχειρήσεων με δυνατή την παράλληλη με την διαγραφή επιμήκυνση της αποπληρωμής των οφειλών έως τις 120 δόσεις. Από τις διαγραφές θα εξαιρούνται μόνον οι βασικές οφειλές (το κεφάλαιο) ασφαλιστικών εισφορών εργαζομένων, χωρίς να εξαιρούνται οι προσαυξήσεις και τα πρόστιμα.
20.Έχω ήδη κάνει ρυθμίσεις με το Δημόσιο και τα Ασφαλιστικά Ταμεία. Μπορώ να τις εντάξω στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό και να τύχω καλύτερων ρυθμίσεων;
Θα εντάσσεται κανονικά υπάρχουσα ρύθμιση η οποία δύναται να τροποποιείται ανάλογα με τις ανάγκες του σχεδίου αναδιάρθρωσης και του πλάνου αποπληρωμής και εντός των προβλέψεων του Νόμου. Δηλαδή, οφειλές σε ρύθμιση δύνανται να επαναρρυθμιστούν με όριο τις 120 δόσεις και με πιθανή μερική διαγραφή.
21.Πώς ακριβώς θα οριστούν τα κριτήρια των ρυθμίσεων του Δημοσίου και των ΦΚΑ;
Οι ακριβείς ρυθμίσεις του Δημοσίου και των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης, τα κριτήρια λήψης αποφάσεων στον Μηχανισμό, οι δόσεις/οι μειώσεις και η μεθοδολογία τους, θα οριστούν με Υπουργικές Αποφάσεις του Υπ.Οικονομικών και του Υπ.Εργασίας, όπως προβλέπουν οι εξουσιοδοτικές διατάξεις του Νόμου.
22.Έχω μικρές οφειλές στο Δημόσιο και στα Ασφ.Ταμεία. Υπάρχει συγκεκριμένη πρόβλεψη για την περίπτωση μου;
Για οφειλές μικρότερες των 20.000€ το Δημόσιο και τα Ασφ.Ταμεία θα ρυθμίζουν τις οφειλές με έως 36 δόσεις για οφειλές έως 3.000€ και με έως 120 δόσεις για οφειλές 3.001-20.000€.
23.Πότε αναστέλλονται τα «καταδιωκτικά μέτρα»;
Από την ημέρα αποστολής από τον συντονιστή πρόσκληση στους πιστωτές για συμμετοχή στη διαδικασία και για διάστημα 70 ημερών αναστέλλονται αυτοδικαίως τα μέτρα, εκκρεμή ή μη, ατομικής και συλλογικής αναγκαστικής εκτέλεσης κατά του οφειλέτη για την ικανοποίηση των απαιτήσεων, των οποίων ζητείται η εξωδικαστική ρύθμιση, καθώς και η λήψη οποιουδήποτε ασφαλιστικού μέτρου κατά του οφειλέτη, συμπεριλαμβανομένης της εγγραφής προσημείωσης υποθήκης, εκτός αν με το μέτρο αυτό επιδιώκεται η αποτροπή της απομάκρυνσης ή αφαίρεσης ή μετακίνησης κινητών πραγμάτων της επιχείρησης ή εξοπλισμού, η οποία δεν έχει συμφωνηθεί και ενέχει κίνδυνο απαξίωσης της επιχείρησης. Πράξεις αναγκαστικής εκτέλεσης που διενεργούνται από πιστωτές μετά την κοινοποίηση σε αυτούς αντιγράφου της αίτησης υπαγωγής στη διαδικασία είναι άκυρες.
24.Μπορεί να δοθεί παράταση πέραν των 70 ημερών;
Ναι. Ο οφειλέτης μπορεί να ζητήσει από το Μονομελές Πρωτοδικείο της έδρας του παράταση της αναστολής για διάστημα έως 4 επιπλέον μηνών, εφόσον συναινεί η απόλυτη πλειοψηφία των συμμετεχόντων πιστωτών. Σημειώνεται ότι αναστολή εκτέλεσης επάγεται αυτοδίκαια την απαγόρευση της διάθεσης ή της επιβάρυνσης των ακινήτων και του εξοπλισμού της επιχείρησης του οφειλέτη ή και άλλων περιουσιακών του στοιχείων, η διάθεση των οποίων δεν εντάσσεται στη συνήθη επιχειρηματική του δραστηριότητα.
25.Επηρεάζονται οι απαιτήσεις μικρών πιστωτών και εργαζομένων;
Οι απαιτήσεις των µικρών πιστωτών δεν επηρεάζονται από τη σύµβαση αναδιάρθρωσης οφειλών που θα υπογράψει η επιχείρηση µε τους υπόλοιπους πιστωτές της. Με αυτόν τον τρόπο, οι εργαζόµενοι και οι µικροί προµηθευτές, που αποτελούν τις πλέον ευάλωτες κατηγορίες πιστωτών και δεν έχουν καμία διαπραγµατευτική ισχύ, προστατεύονται από ενδεχόµενη διαγραφή ή οποιαδήποτε άλλη µη ευνοϊκή ρύθµιση των απαιτήσεών τους
Πιστωτές οι απαιτήσεις των οποίων:
(α) δεν υπερβαίνουν ατοµικά για κάθε πιστωτή το ποσό των δύο εκατοµµυρίων (2.000.000) ευρώ και ποσοστό ενάµισι τοις εκατό (1,5%) του συνολικού χρέους του οφειλέτη και
(β) δεν υπερβαίνουν αθροιστικά το ποσό των είκοσι εκατοµµυρίων (20.000.000) ευρώ και ποσοστό δεκαπέντε τοις εκατό (15%) του συνολικού χρέους του οφειλέτη δεν συµµετέχουν στη διαδικασία του παρόντος νόµου και δεν δεσµεύονται από τη σύµβαση αναδιάρθρωσης οφειλών.
Αν οι απαιτήσεις που εµπίπτουν στα κριτήρια της περίπτωσης α΄υπερβαίνουν αθροιστικά ένα από τα κριτήρια της περίπτωσης β΄, δεν συµµετέχουν στη διαδικασία του παρόντος νόµου και δεν δεσµεύονται από τη σύµβαση αναδιάρθρωσης οφειλών οι πιστωτές µε τις µικρότερες απαιτήσεις έως τη συµπλήρωση του ποσοστού του δεκαπέντε τοις εκατό (15%) ή του ποσού των είκοσι εκατοµµυρίων (20.000.000) ευρώ.
Οι λοιποί πιστωτές, ακόµα και εάν οι απαιτήσεις τους δεν υπερβαίνουν τα κριτήρια της περίπτωσης α΄, συµµετέχουν στη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθµισης του νόµου.
26.Ο Νόμος αντιμετωπίζει το φαινόμενο των «στρατηγικών κακοπληρωτών»;
Στον εξωδικαστικό µηχανισµό δεν µπορούν να υπαχθούν επιχειρήσεις, των οποίων οι φορείς ή οι διοικούντες έχουν καταδικαστεί αµετάκλητα για φοροδιαφυγή, απάτη κατά του Δηµοσίου ή σοβαρά οικονοµικά εγκλήµατα. Επιπλέον, η άρση του τραπεζικού και του φορολογικού απορρήτου στην οποία συναινεί η επιχείρηση που υποβάλει αίτηση για ένταξη στο νέο εξωδικαστικό µηχανισµό, καθώς και η δυνατότητα κάθε πιστωτή να ζητήσει οποιοδήποτε επιπλέον στοιχείο ή έγγραφο κατά τη διάρκεια των διαπραγµατεύσεων, θα επιτρέψει µόνο στους έντιµους επιχειρηµατίες να αξιοποιήσουν τη διαδικασία ρύθµισης οφειλών του Νόμου
27.Προβλέπεται η δυνατότητα νέας χρηματοδότησης της επιχείρησης που ρυθμίζει τα χρέη της;
Ο Νόμος παρέχει ιδιαίτερα ελκυστικά προνόμια στους πιστωτές αν αποφασίσουν με πλειοψηφία 3/5 να αναχρηματοδοτήσουν τον οφειλέτη για απαιτήσεις που γεννώνται πριν ή μετά τη σύμβαση αναδιάρθρωσης για την εξασφάλιση της συνέχισης της λειτουργίας του.
►Η Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (Ε.Γ.Δ.Ι.Χ. Ιστότοπος: http://www.keyd.gov.gr/)
Η Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ) είναι αυτοτελής δημόσια υπηρεσία, υπαγόμενη στο Κυβερνητικό Συμβούλιο Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους.
Με βασικό πυλώνα το ήδη ολοκληρωμένο νομοθετικό έργο της κυβέρνησης για την καταπολέμηση του προβλήματος της υπερχρέωσης, που έχει ως κορωνίδες
- τον αναθεωρημένο Νόμο Κατσέλη ή Νόμο Σταθάκη για τα νοικοκυριά & τους ελεύθερους επαγγελματίες
και
- τον Εξωδικαστικό Μηχανισμό Ρύθμισης Οφειλών για τις επιχειρήσεις,
η ΕΓΔΙΧ έχει ως αποστολή:
- την οργάνωση και τη διαμόρφωση της πολιτικής για την εξατομικευμένη ενημέρωση πολιτών, επαγγελματιών και επιχειρήσεων για τις δυνατότητες τις πρόνοιες και τις λύσεις που ήδη έχουν προβλεφθεί στους Νόμους για τη διευθέτηση των χρεών τους με την παράλληλη, κατά περίπτωση υποστήριξη τους στην προσπάθεια τους να απεγκλωβιστούν από το πρόβλημα της υπερχρέωσης
- την περαιτέρω υποστήριξη του έργου του ΚΥ.Σ.Δ.Ι.Χ., με τη συνδρομή στο σχεδιασμό και την υλοποίηση της γενικότερης στρατηγικής για την επίλυση του Εθνικού προβλήματος Διαχείρισης του Ιδιωτικού Χρέους, το οποίο έχει αγγίξει το 126% του ΑΕΠ.
καθώς και
- τη χρηματοοικονομική εκπαίδευση νοικοκυριών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων και αρμόδιων ή εμπλεκόμενων φορέων
Αρμοδιότητες της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (Ε.Γ.Δ.Ι.Χ.)
Η Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ) συνδράμει στον σχεδιασμό και την υλοποίηση και εισηγείται τους άξονες της πολιτικής και τους στόχους της Εθνικής Στρατηγικής για την καταπολέμηση του προβλήματος της υπερχρέωσης των πολιτών και των επιχειρήσεων.
Για τον σχεδιασμό της Στρατηγικής βασίζεται σε ρεαλιστικά δεδομένα καθότι συντηρεί βάση στατιστικών δεδομένων και πληροφοριών που καταγράφει τα ζητούμενα που προκύπτουν α) από την επαφή με το κοινό στις περιφερειακές της δομές, τα ΚΕΥΔ και το τηλεφωνικό κέντρο, β) από επιστημονικές μελέτες που διεξάγει και γ) από τη σύνθεση αυτών με την εξειδικευμένη γνώση του υπάρχοντος νομικού και θεσμικού πλαισίου.
Για την υλοποίηση των απαραίτητων για την αντιμετώπιση της υπερχρέωσης στόχων έχει αρμοδιότητα και διάρθρωση τέτοια ούτως ώστε να συντονίζει τους κρατικούς φορείς και τα εμπλεκόμενα υπουργεία που συναπαρτίζουν το ΚΥΣΔΙΧ προκειμένου η υλοποίηση των στόχων να είναι έγκαιρη και αποτελεσματικότερη.
Παρότι η υφιστάμενη νομοθεσία ήδη απέκτησε ολοκληρωμένο χαρακτήρα καλύπτοντας όλα τα ιδιωτικά χρέη των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων μέσω του αναθεωρημένου Νόμου Κατσέλη (Νόμου Σταθάκη) και του επικείμενου νομοθετήματος του εξωδικαστικού μηχανισμού διευθέτησης οφειλών επιχειρήσεων, η ΕΓΔΙΧ βάσει της γνωστικής της δυνατότητας και των καινοτομικών εργαλείων που είναι σε θέση να αναπτύξει, της επαφής της με τους ίδιους τους πολίτες και την άμεση σχέση της με το Κυβερνητικό Συμβούλιο, είναι σε θέση να επεξεργάζεται κατευθύνσεις και προτάσεις για την περαιτέρω βελτίωση της υφιστάμενης νομοθεσίας. Η βελτίωση εφόσον είναι επαρκώς τεκμηριωμένη προωθείται με συνοπτικές διαδικασίες στο ΚΥΣΔΙΧ το οποίο συνεδριάζει άμεσα υπό την διοργανωτική της ευθύνη και αποφασίζει ταχέως για την αποκατάσταση των προβλημάτων και την κάλυψη των κενών.
Πέραν των αιτημάτων που υποδέχεται και καταγράφει, η ΕΓΔΙΧ αναλαμβάνει να παρέχει δωρεάν συμβουλευτικές υπηρεσίες για κάθε περίπτωση που αντιμετωπίζει συμβάλλοντας στην κοινωνική πολιτική της κυβέρνησης με εγγύτητα στον πολίτη δια των 30 αποκεντρωμένων κεντρικών υπηρεσιών, των Κέντρων Ενημέρωσης και Υποστήριξης Δανειοληπτών. Επιπλέον το δίκτυο αυτό συμπληρώνεται με άλλες 90 δομές μικρότερων γραφείων που διασπείρονται σε ολόκληρη την επικράτεια και αναλαμβάνουν να υποδέχονται κοινό και να διαβιβάζουν στο δίκτυο νέα αιτήματα από τα οποία προκύπτουν νέες προτάσεις επίλυσης με βάση το ολοκληρωμένο νομοθετικό πλαίσιο διαχείρισης ιδιωτικού χρέους που η κυβέρνηση ανέπτυξε και συνέθεσε την τελευταία διετία. Για τη διαχείριση της πληροφορίας των αιτημάτων, τη στατιστική τους αποτύπωση, την επανατροφοδότηση των δεδομένων από εξατομικευμένες περιπτώσεις, την επικοινωνία Κεντρικής Υπηρεσίας με τις περιφερειακές δομές και την πληρέστερη εξυπηρέτηση και υποστήριξη των υποθέσεων νοικοκυριών και επιχειρήσεων, η ΕΓΔΙΧ αναλαμβάνει να αναπτύξει ένα ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα (ΟΠΣ). Επιπλέον στη δομή της εντάσσονται εξειδικευμένα τμήματα οικονομικών συμβουλών και νομικής υποστήριξης που εξετάζουν σύνθετες και λιγότερο βατές περιπτώσεις.
Τέλος, η ΕΓΔΙΧ, αναλαμβάνει δράσεις ευαισθητοποίησης για το πρόβλημα της ιδιωτικής υπερχρέωσης και επιμόρφωσης αρμόδιων και εμπλεκόμενων φορέων. Όλοι οι συμπολίτες μας και οι επιχειρήσεις πρέπει να γνωρίσουν και να αξιοποιήσουν τις πρόνοιες και τις δυνατότητες επίλυσης που τους παρέχει το ήδη υπάρχον νομικό πλαίσιο και οι εμπλεκόμενοι θεσμοί στην πορεία διευθέτησης του συνόλου των οφειλών.
Διάρθρωση της Ε.Γ.Δ.Ι.Χ.
Η Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους διαρθρώνεται ως εξής:α) Γραφείο Ειδικού Τομεακού Γραμματέα
β) Κεντρική Υπηρεσία:
- Τμήμα Στρατηγικού Σχεδιασμού και Συντονισμού
- Τμήμα Οργάνωσης, Διοικητικής και Οικονομικής Υποστήριξης
- Διεύθυνση Ενημέρωσης - Υποστήριξης Δανειοληπτών:
- Τμήμα Τηλεφωνικού Κέντρου και Πληροφοριακού Υλικού
- Τμήμα Παρακολούθησης Λειτουργίας Κ.Ε.Υ.Δ.
- Τμήμα Νομικής Υποστήριξης
- Τμήμα Παροχής Οικονομικών Συμβουλών
- Γραφείο Επικοινωνίας και Δημοσίων Σχέσεων
- Γραφείο Εσωτερικού Ελέγχου και Εσωτερικών Υποθέσεων
γ) Περιφερειακές Υπηρεσίες
Ως περιφερειακές υπηρεσίες, σε επίπεδο τμήματος, ορίζονται τριάντα (30) Κέντρα Ενημέρωσης – Υποστήριξης Δανειοληπτών (Κ.Ε.Υ.Δ.).
Μήνυμα του Ειδικού Γραμματέα Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους
Του Φώτη Κουρμούση* (όπως δημοσιεύτηκε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ)
«Επί επτά χρόνια τώρα η χώρα μας βρίσκεται στη δίνη μιας πρωτοφανούς κρίσης με πολλαπλές συνέπειες στην κοινωνία, στην οικονομία και γενικότερα στην καθημερινότητα μας. Η ανεργία, η μείωση των μισθών και των συντάξεων, τα λουκέτα των επιχειρήσεων και το μεγάλο έλλειμμα στο κοινωνικό κράτος (περικοπές σε υγεία, παιδεία και πολιτισμό) έχουν δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στους Έλληνες πολίτες. Η πολιτική δραστηριότητα και συνακόλουθα η επικαιρότητα εστιάζουν στην αντιμετώπιση του δημόσιου χρέους. Όμως δεν χρωστάει μόνο η χώρα...
Συγκριτικά «παραμελημένο» μοιάζει να είναι ένα εξίσου μεγάλο πρόβλημα που δημιουργεί το ιδιωτικό χρέος, δηλαδή τα χρέη των πολιτών και επιχειρήσεων, κυρίως προς τις τράπεζες, καθώς και μεταξύ τους. Ένα χρέος εξίσου τεράστιο (126% του ΑΕΠ), με εξίσου σημαντικές συνέπειες στους πολίτες, στην οικονομία και στην κοινωνία εν γένει. Με βάση το Κυβερνητικό πρόγραμμα υλοποιείται μια εθνική στρατηγική για την αντιμετώπιση του ιδιωτικού χρέους, η οποία αποσκοπεί στη μείωση των χρεών νοικοκυριών και επιχειρήσεων αποβλέποντας αφενός στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών και στην εξυγίανση των επιχειρήσεων και αφετέρου στη διάσωση και βελτίωση της λειτουργίας του τραπεζικού συστήματος (ρευστότητα, καταθέσεις κλπ), η οποία θα τονώσει περαιτέρω την οικονομική δραστηριότητα και τις επενδύσεις, μέσω νέων χορηγήσεων σε υφιστάμενες και νέες επιχειρήσεις. Όσο το πρόβλημα του χρέους διογκώνεται, δυστυχώς συντηρούνται ερωτηματικά σχετικά με την κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών, που έχει ως συνέπεια τη δυσχέρεια της ομαλής χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας.
Η Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ) δημιουργήθηκε με σκοπό να αντιμετωπίσει συνολικά το πρόβλημα της υπερχρέωσης, που ταλανίζει πολίτες και επιχειρήσεις. Πολλοί συνδυάζουν την ύπαρξη της Γραμματείας με το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων, ωστόσο η ΕΓΔΙΧ δεν στέκεται μόνο εκεί, αλλά εστιάζει σε μια ολιστική προσέγγιση για τη διαχείριση του συνόλου χρεών: τραπεζικών, φορολογικών, ασφαλιστικών κλπ. Δεν είναι εφικτό να διευθετηθούν τα χρέη μόνο σε μια ομάδα πιστωτών, διότι στην οικονομία οι πιστωτές αποτελούν «συγκοινωνούντα δοχεία» και συχνά αναπτύσσονται ανταγωνιστικές τάσεις μεταξύ τους. Η λύση που προτάσσουμε είναι η διευθέτηση του συνόλου των χρεών στη βάση της δυνατότητας αποπληρωμής (ability to pay) των δανειοληπτών.
Ειδικά για τα «κόκκινα δάνεια», προκειμένου να διευκολυνθεί η διαδικασία μείωσης τους, αναπτύχθηκαν διάφορα νέα εργαλεία, όπως η νομοθεσία για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά και η δευτερογενής αγορά δανείων, ενώ βελτιώθηκαν υφιστάμενα, όπως ο Κώδικας Δεοντολογίας των Τραπεζών. Παράλληλα διαμορφώθηκε το νομικό πλαίσιο, έτσι ώστε να θέτει κοινωνικά ευαίσθητα κριτήρια για τη διαχείριση των συνεπειών της κρίσης στους πολίτες και τη διασφάλιση θεμελιωδών τους δικαιωμάτων, όπως:
· η προστασία της πρώτης κατοικίας, αφού καμία οικογένεια δεν πρέπει να μείνει άστεγη
· ο συνυπολογισμός εύλογων δαπανών διαβίωσης στην αξιολόγηση της δυνατότητας αποπληρωμής ενός δανείου, ώστε όλοι να πληρώνουν αυτό που μπορούν, εξασφαλίζοντας μια αξιοπρεπή διαβίωση των πολιτών
· η ιδιαίτερη πρόνοια για τους πολίτες και ελευθέρους επαγγελματίες που εξαιτίας εξαιρετικών περιστάσεων (π.χ. σοβαρά προβλήματα υγείας, ανεπαρκές εισόδημα για την κάλυψη στοιχειωδών βιοτικών αναγκών κλπ) δεν μπορούν να καλύψουν τις υποχρεώσεις τους, περιλαμβάνοντας ακόμη και επιδότηση των δανείων τους από το Κράτος.
Στον αντίποδα των ανωτέρω παρεμβάσεων βρίσκονται και δράσεις για την εξάλειψη των στρατηγικών κακοπληρωτών, οι οποίοι επιβαρύνουν το τραπεζικό σύστημα, εις βάρος των συνεπών ή ευάλωτων συμπολιτών τους.
Για τη λήψη των πολιτικών αποφάσεων και το συντονισμό των παραπάνω παρεμβάσεων δημιουργήθηκε το Κυβερνητικό Συμβούλιο Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΚΥΣΔΙΧ), που αποτελείται από τον υπουργό Οικονομίας (ως Πρόεδρο) και τους υπουργούς Οικονομικών, Εργασίας και Δικαιοσύνης (ως μέλη). Η ΕΓΔΙΧ υποστηρίζει το ΚΥΣΔΙΧ και υλοποιεί τις σχετικές αποφάσεις του.
Η ΕΓΔΙΧ δεν θα μπορούσε να αποφύγει το βασικό χαρακτηριστικό της περιόδου: τους εξαιρετικά περιορισμένους διαθέσιμους πόρους. Σε ελάχιστο χρονικό διάστημα 3 μηνών (Αύγ - Οκτ 2016), αξιοποιώντας στελέχη, δομές και υλικοτεχνική υποδομή που ήδη διέθετε το Δημόσιο, δημιουργήσαμε την κεντρική υπηρεσία, στην περιοχή της Νίκαιας. Υλοποιήθηκε έτσι εντός των αρχικών χρονοδιαγραμμάτων ένα σχέδιο που εξήγγειλε ο τότε Υπουργός Οικονομίας Γιώργος Σταθάκης και υλοποιεί ο νυν Υπουργός Οικονομίας Δήμος Παπαδημητρίου.
Αν και ο βίος της ΕΓΔΙΧ είναι ακόμα μικρός, έχει προλάβει να αναλάβει πλήθος αποστολών. Καταρχήν, υποστηρίζει το ΚΥΣΔΙΧ στη διαπραγμάτευση με τους Θεσμούς για θέματα, όπως ο εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών επιχειρήσεων και η δημιουργία δημόσιας δομής αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας. Προσφέρει τεχνοκρατική τεκμηρίωση, αντλώντας στοιχεία από διεθνή παραδείγματα, κυρίως ευρωπαϊκά, τα οποία επεξεργάζεται συνδυαστικά, με στόχο την ολοκλήρωση του προστατευτικού πλαισίου. Ζητούμενο είναι η εξυπηρέτηση των αναγκών πολιτών των οποίων η ποιότητα ζωής δέχθηκε σφοδρό πλήγμα από την υπερχρέωση, λόγω της δραστικής μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματος. Ταυτόχρονα συνεχίζει να θέτει δικλίδες ασφαλείας υπέρ των πολιτών και έτσι υποστηρίζει νομοθετικές πρωτοβουλίες και για άλλες πτυχές του προβλήματος της υπερχρέωσης, όπως η χρηματοδότηση με ευρωπαϊκά κονδύλια του θεσμού της νομικής βοήθειας και η οικονομική υποστήριξη των ασθενέστερων δανειοληπτών.
Παράλληλα, συμπληρώνει και συνεργάζεται με τους λοιπούς φορείς περί την υπερχρέωση που μέχρι σήμερα λειτουργούν μεμονωμένα, είτε αυτοί είναι δημόσιοι (όπως ο Συνήγορος του Καταναλωτή), είτε ιδιωτικοί (όπως ο Τραπεζικός Μεσολαβητής) ή καταναλωτικές οργανώσεις. Όπως έχει επισημάνει και το Κυβερνητικό Συμβούλιο Κοινωνικής Πολιτικής, πρόκειται για κεντρικούς πυλώνες της κοινωνικής πολιτικής στο θέμα των «κόκκινων» δανείων, καθώς εξασφαλίζουν στους μη έχοντες μια ισότιμη πρόσβαση στα διαθέσιμα εργαλεία ρύθμισης και προστασίας. Στο πλαίσιο αυτό η ΕΓΔΙΧ αναλαμβάνει σειρά πρωτοβουλιών συνεργασίας και διαβούλευσης με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, προκειμένου να υποστηρίξει τα συμφέροντα και δικαιώματα των ευάλωτων δανειοληπτών. Οι φορείς αυτοί μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο στην εξωδικαστική και προδικαστική προσπάθεια διευθέτησης των χρεών. Ενδεικτικά αναφέρω τη διαβούλευση με το Συνήγορο του Πολίτη για θέματα διακρίσεων εις βάρος των δανειοληπτών, καθώς και το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων για την ευχερέστερη κάλυψη των πασχόντων μικτών νοικοκυριών, δημόσιου και ιδιωτικού υπαλλήλου, όταν ο δεύτερος αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα (π.χ. δεν πληρώνεται ή χάνει τη δουλειά του). Η ΕΓΔΙΧ στηρίζει λοιπές κυβερνητικές πρωτοβουλίες που εστιάζουν στην υποστήριξη ευάλωτων πολιτών και συνεργεί μαζί τους, όπως με τα Κέντρα Κοινότητας που προωθεί το Υπουργείο Εργασίας (γνωστά και ως «ΚΕΠ Αλληλεγγύης»), καθώς και άλλες δομές που δημιουργούνται με κοινωνικό χαρακτήρα. Όλοι οι φορείς που ενεργοποιούνται ή/και δημιουργούνται, συγκροτούν το εθνικό κοινωνικό πρόγραμμα της πολιτείας για τη συμπαράσταση στον πολίτη, παρέχοντας τις δυνατές λύσεις στην αντιμετώπιση των υπερχρεωμένων νοικοκυριών, απαλύνοντας τις συνέπειες της λιτότητας και γενικότερα της οικονομικής κρίσης.
Τα παραπάνω αποτελούν κατά κύριο λόγο δράσεις που δεν γίνονται άμεσα αντιληπτές από τους πολίτες και ίσως για αυτό το ακρωνύμιο ΕΓΔΙΧ σε πολλούς δεν λέει ακόμα κάτι. Σύντομα, όμως, αυτό θα αλλάξει, με τη διαμόρφωση ενός δικτύου ενημέρωσης και εξυπηρέτησης των δανειοληπτών σε όλη τη χώρα. Το δίκτυο αυτό περιλαμβάνει 30 κεντρικούς κόμβους σε όλη τη χώρα - τα Κέντρα Ενημέρωσης και Υποστήριξης Δανειοληπτών (ΚΕΥΔ), μια μορφή «ΚΕΠ» που εξειδικεύεται σε δανειολήπτες. Τα ΚΕΥΔ θα λειτουργήσουν στο Β' εξάμηνο του 2017 και στελεχώνονται με επιστημονικό προσωπικό, δικηγόρους και οικονομολόγους, που προσλαμβάνονται μέσω ΑΣΕΠ και χρηματοδοτούνται από το ΕΣΠΑ, ώστε να μην επιβαρύνεται ο κρατικός προϋπολογισμός.
Μέχρι την ίδρυση αυτών των κέντρων εξειδικευμένης υποστήριξης, αποφασίστηκε η ίδρυση ενός ευρύτερου δικτύου Γραφείων Ενημέρωσης και Υποστήριξης Δανειοληπτών (ΓΕΥΔ), με σκοπό την κάλυψη της άμεσης ανάγκης ενημέρωσης των πολιτών για βασικά ζητήματα και διαδικασίες υπερχρέωσης. Αυτά στελεχώνονται με δημόσιους υπαλλήλους, που λαμβάνουν την κατάλληλη εκπαίδευση και έχουν συνεχή υποστήριξη από την ΕΓΔΙΧ. Εντός του Α' εξαμήνου 2017 αναμένεται να δημιουργηθούν πανελλαδικά 120 Γραφεία, εκ των οποίων τα 30 θα μετεξελιχθούν στη συνέχεια σε ΚΕΥΔ. Έτσι συγκροτείται ένα ευρύ δίκτυο που καλύπτει ολόκληρη τη χώρα, με κεντρικούς κόμβους τα ΚΕΥΔ και απολήξεις τα ΓΕΥΔ.
Αποστολή των Γραφείων αυτών είναι να ενημερώνουν σφαιρικά και αναλυτικά για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις υπερχρεωμένων πολιτών και επιχειρήσεων, που επιχειρούν να αντιμετωπίσουν την προφανή αδυναμία τους να εξυπηρετήσουν τα χρέη τους. Τα ΓΕΥΔ παρέχουν συμβουλές και οδηγίες για διαδικασίες σχετικές με την προστασίας της πρώτης κατοικίας και γενικότερα τις πρόνοιες που περιλαμβάνει ο Νόμος για το σύνολο των χρεών των ευάλωτων και μη κοινωνικών ομάδων, καθώς και την εξωδικαστική ρύθμιση δανείων, σύμφωνα με τον Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών. Στρατηγικά προωθούμε τις εξωδικαστικές λύσεις και τη συμβιβαστική επίλυση διαφορών, ωστόσο εάν δεν καταστεί αυτό εφικτό, τότε συνιστούμε την προσφυγή στη Δικαιοσύνη. Στα ΓΕΥΔ μπορεί να απευθύνεται η συντριπτική πλειοψηφία των δανειοληπτών: άνεργοι, συνταξιούχοι, εργαζόμενοι ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, αγρότες, εργάτες, ελεύθεροι επαγγελματίες, μικροέμποροι και μικροεπιχειρηματίες.
Οι προτάσεις που παρουσιάζουν τα Γραφεία για τη ρύθμιση δανείων λαμβάνουν υπόψη τα εισοδήματα και ολόκληρη την περιουσία των δανειοληπτών, συνεκτιμώντας τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης. Για το λόγο αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό οι πληροφορίες που δίνονται από τους πολίτες να είναι όσο το δυνατόν περισσότερο σαφείς και ειλικρινείς, ώστε οι συμβουλές να ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα και να είναι αποτελεσματικές. Προφανώς τα Γραφεία δεν έχουν αρμοδιότητα να αποφασίζουν «κούρεμα» χρεών προς τράπεζες, Δημόσιο ή Ασφαλιστικά Ταμεία ή να σταματούν τυχόν δικαστικές ενέργειες, όπως οι πλειστηριασμοί. Ωστόσο για όλα αυτά τα θέματα μπορούν να παρέχουν εξειδικευμένη ενημέρωση και συμβουλευτική υποστήριξη, ώστε οι ενδιαφερόμενοι να λάβουν τις καλύτερες δυνατές αποφάσεις.
Στο τέλος Φεβρουαρίου ετοιμάζεται να λειτουργήσει το πρώτο Γραφείο, στο κτίριο όπου ήδη στεγάζεται η ΕΓΔΙΧ. Αμέσως μετά, εντός Μαρτίου, ακολουθούν 2 Γραφεία στο κέντρο Αθήνας και Πειραιά, στη συνέχεια δημιουργούνται Γραφεία στις υπόλοιπες 12 πρωτεύουσες Περιφερειών, ενώ τους επόμενους μήνες το δίκτυο αναπτύσσεται σταδιακά στις μεγαλύτερες πόλεις της χώρας, χωρίς να παραμελούμε τη νησιωτική και ακριτική Ελλάδα. Παράλληλα ενεργοποιείται στο αμέσως προσεχές διάστημα ο δικτυακός χώρος της ΕΓΔΙΧ (www.keyd.gov.gr), που περιλαμβάνει μια διαδραστική πλατφόρμα, χρηστική για τους λιγότερο εξοικειωμένους και που βοηθά βήμα-βήμα στη διαμόρφωση συνδυαστικής αντίληψης για το προστατευτικό θεσμικό πλαίσιο της υπερχρέωσης, προσφέροντας εξατομικευμένες λύσεις.
Κλείνοντας θα αναφερθώ σε κάτι προσωπικό που με ρωτούν οι περισσότεροι: ποιο είναι το όραμα μου για την ΕΓΔΙΧ. Απαντώ ξαφνιάζοντάς τους λέγοντας το εξής: «ο απώτερος στόχος μου για τη Γραμματεία είναι να 'κλείσει', αφού δεν θα υπάρχει πλέον πρόβλημα υπερχρέωσης των Ελλήνων!»
* Ο κ. Φώτης Κουρμούσης είναι Ειδικός Τομεακός Γραμματέας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους
►Τα μαγνητοσκοπημένα σεμινάρια που διοργάνωσε η Ε.Γ.Δ.Ι.Χ. για Οικονομολόγους–Λογιστές και για Δικηγόρους–Νομικούς για τον Εξωδικαστικό Μηχανισμό Ρύθμισης Οφειλών των Επιχειρήσεων και πραγματοποιήθηκαν στο αμφιθέατρο της Γ.Γ.Π.Σ.
i. Σεμινάριο για Οικονομολόγους-Λογιστές 1η ημέρα (26/7/2017)
1. Εισαγωγή στον Νόμο 4469/2017 Εισηγητής: Ο Ειδικός Γραμματέας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, Φ.Κουρμούσης.
2. Μελέτη Βιωσιμότητας- Κριτήρια Επιλεξιμότητας Επιχείρησης Εισηγητής: Χ.Κώστογλου
3. Παρουσίαση της Ηλεκτρονικής Πλατφόρμας Εισηγητές: Π.Χαμηλού – Β.Κουρμπάνης
ii. Σεμινάριο για Δικηγόρους–Νομικούς 2η ημέρα (27/7/2017)
1. Εισαγωγή στον Νόμο 4469/2017 Εισηγητής: Ο Ειδικός Γραμματέας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, Φ.Κουρμούσης.
2. Ανάλυση κατά άρθρο του Ν. 4469/2017 Εισηγητής: Λ.Τυροβολάς
3. Παρουσίαση της διαδικασίας υποβολής αίτησης του Ν. 4469/2017 Εισηγητές: Ν.Μαργιολάκη – Χ.Κώστογλου
4. Ερωτήσεις – Συζήτηση για τον Ν.4469/2017
►Σχετικές διατάξεις, χρήσιμες αναρτήσεις, οδηγοί και άλλο βοηθητικό υλικό
-
Ν.4469/2017 (ΦΕΚΑ'62/3-5-2017) Εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών επιχειρήσεων και άλλες διατάξεις
-
Αιτιολογική έκθεση - Σχέδιο νόμου «Εξωδικαστικός Μηχανισμός Ρύθμισης Οφειλών Επιχειρήσεων»
-
Υ.Α. Αριθμ. πρωτ.: 32320/1841/2017 Καθορισμός της μεθοδολογίας και των κριτηρίων για τον προσδιορισμό του αριθμού και του ύψους των δόσεων, καθώς και των κριτηρίων για τη διαμόρφωση της ψήφου του Κ.Ε.Α.Ο. κατά τη διαδικασία της εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών του ν. 4469/2017
-
ΠΟΛ.1105 14.7.2017 Καθορισμός των κριτηρίων για τη διαμόρφωση της ψήφου του Δημοσίου στο πλαίσιο του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών επιχειρήσεων, της μεθοδολογίας και των κριτηρίων για τον προσδιορισμό των δόσεων αποπληρωμής οφειλών προς το Δημόσιο με σύμβαση αναδιάρθρωσης και ειδικότερων θεμάτων για την εφαρμογή των παραγράφων 1 έως 13 του άρθρου 15 του ν. 4469/2017
-
Εγκύκλιος Ε.Φ.Κ.Α. 30 21.7.2017 Κοινοποίηση των διατάξεων του Ν.4469/2017 που αφορούν τον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών επιχειρήσεων
-
ΠΟΛ.1124 31.7.2017 Κοινοποίηση των διατάξεων του ν. 4469/2017 (ΦΕΚ Α' 62/3-5-2017) «Εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών επιχειρήσεων και άλλες διατάξεις», του άρθρου 46 του ν. 4472/2017 (ΦΕΚ Α' 74/19-5-2017) και της κατ' εξουσιοδότηση της παραγράφου 14 του άρθρου 15 του ν. 4469/2017 εκδοθείσας Απόφασης Υπουργού Οικονομικών ΠΟΛ 1105/2017 (ΦΕΚ Β' 2426/14-7-2017) και παροχή οδηγιών για την εφαρμογή αυτής
Μπορείτε να κατεβάσετε το αρχείο σε επεξεργάσιμη μορφή PowerPoint από εδώ.