Αθήνα 15 Ιουλίου 2016
Αριθμ. πρωτ. ΔΔΑΔ Γ 1108253 ΕΞ2016

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ
ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ
ΤΜΗΜΑ Γ' ΣΤΑΔΙΟΔΡΟΜΙΑΣ και ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ

Ταχ. Δ/νση: Καραγεώργη Σερβίας 10
Ταχ. Κωδ.: 101 84 ΑΘΗΝΑ
Τηλ. 210-33.75.193
e-mail: d2c@mofadm.gr

ΘΕΜΑ: «Υποβολή δικαιολογητικών αναγνώρισης προϋπηρεσίας εκτός δημοσίου τομέα».

Σχετ. Οι υπ'αριθμ. ΔΔΑΔ Γ 1090752 ΕΞ 2016/14.6.2016, ΔΔΑΔ Γ 1090790 ΕΞ 2016/14.6.2016, ΔΔΑΔ Γ 1090921 ΕΞ 2016/14.6.2016, ΔΔΑΔ Γ 1090957 ΕΞ 2016/14.6.2016, ΔΔΑΔ Γ 1090942 ΕΞ 2016/14.6.2016 και ΔΔΑΔ Γ 1102655 ΕΞ 2016/6.7.2016 προσκλήσεις εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την υποβολή υποψηφιοτήτων πλήρωσης θέσεων προϊσταμένων οργανικών μονάδων επιπέδου Διεύθυνσης και Υποδιεύθυνσης Υπηρεσιών της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων του Υπουργείου Οικονομικών.

Αναφορικά με το αντικείμενο του θέματος και σε συνέχεια των ως άνω σχετικών, σας γνωρίζουμε ότι, σύμφωνα με το Π.Δ. 69/2016 (Α'127), καθορίστηκαν η διαδικασία, οι όροι και οι προϋποθέσεις αναγνώρισης της προϋπηρεσίας εκτός δημοσίου τομέα. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 85 «Κριτήρια επιλογής προϊσταμένων», παρ. 2 β), περ. ββ) του ν.3528/2007 (Α'26), όπως ισχύει, ο χρόνος απασχόλησης σε συναφή θέση στον ιδιωτικό τομέα, που έχει αναγνωρισθεί κατ' εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 98 του Υπαλληλικού Κώδικα, λαμβάνεται υπόψη για τη μοριοδότηση της ομάδας κριτηρίων β) «Εργασιακή εμπειρία και άσκηση καθηκόντων ευθύνης».

Εν προκειμένω, όσοι από τους υπαλλήλους έχουν υποβάλει στην Υπηρεσία μας υποψηφιότητα για την πλήρωση των θέσεων ευθύνης που έχουν προκηρυχθεί με τις ως άνω σχετικές, καθώς και οι υπάλληλοι που επιθυμούν να υποβάλουν υποψηφιότητα σε συνέχεια της υπ'αριθμ. ΔΔΑΔ Γ 1102655 ΕΞ 2016/6.7.2016 Πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος, με καταληκτική ημερομηνία υποβολής αιτήσεων την 20η Ιουλίου 2016, και έχουν διανύσει πριν από το διορισμό τους, προϋπηρεσία στον ιδιωτικό τομέα, σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις του αναφερόμενου προεδρικού διατάγματος, καλούνται όπως προβούν στις ακόλουθες ενέργειες: 

Από την ημερομηνία καταχώρησης του παρόντος στον ιστότοπο της Γ.Γ.Δ.Ε www.publicrevenue.gr οφείλουν:

i. Εντός προθεσμίας δύο (2) εργασίμων ημερών, να ενημερώσουν την Υπηρεσία μας, ηλεκτρονικά στη διεύθυνση k.papakosta@mofadm.gr, αναφορικά με την πρόθεσή τους να καταθέσουν στις οικείες Διευθύνσεις Προσωπικού, αίτηση αναγνώρισης προϋπηρεσίας στον ιδιωτικό τομέα.

ii. Εντός προθεσμίας δέκα (10) εργασίμων ημερών, να υποβάλουν στην αρμόδια Διεύθυνση Προσωπικού, όπου υπάγονται οργανικά, σχετική αίτηση αναγνώρισης προϋπηρεσίας, μετά των συνημμένων σ'αυτήν δικαιολογητικών, όπως ρητά αποτυπώνονται στις διατάξεις του ως άνω π.δ. Ειδικά για τους υποψηφίους με οργανική θέση εκτός των υπηρεσιών της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων, που θα υποβάλουν στην οικεία Δ/νση Προσωπικού σχετική αίτηση, υποχρεούνται εντός της αναφερόμενης προθεσμίας, να προβούν στην ταυτόχρονη κοινοποίηση αυτής, μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στη διεύθυνση m.kolia@mofadm.gr, καθώς επίσης και στην αποστολή, μέσω αλληλογραφίας, στην Υπηρεσία μας, των επισυναπτόμενων σ. αυτή δικαιολογητικών.

Σε περίπτωση μη προσκόμισης του συνόλου των απαραίτητων δικαιολογητικών, εντός της ως άνω προθεσμίας, ήτοι των δέκα (10) εργασίμων ημερών, λόγω αδυναμίας χορήγησης σχετικού δικαιολογητικού από τον αρμόδιο φορέα, ο υπάλληλος υποχρεούται όπως αναγράψει επιπλέον στην αίτηση αναγνώρισης προϋπηρεσίας του, ότι έχει καταθέσει, εντός των δέκα (10) εργασίμων ημερών σχετική αίτηση χορήγησης του δικαιολογητικού, συνυποβάλλοντας ταυτόχρονα την πρωτοκολληθείσα αίτηση υποβολής σχετικού αιτήματος στον αντίστοιχο φορέα.

Κατά τα διαλαμβανόμενα στις διατάξεις του Άρθρου 6 του ως άνω π.δ, η αίτηση του υποψηφίου υπαλλήλου, πρέπει να συνοδεύεται από τα κάτωθι δικαιολογητικά, ανά περίπτωση:

1. Για τους ασκούντες ελεύθερο επάγγελμα και όσους απασχολούνται με έμμισθη εντολή είναι τα ακόλουθα:

α) Βεβαίωση από το οικείο επαγγελματικό Επιμελητήριο ή Σύλλογο, από την οποία να προκύπτει η ιδιότητα του μέλους και η διάρκειά της, εφόσον η ιδιότητα αυτή είναι υποχρεωτική για την άσκηση του επαγγέλματος.

β) Εφόσον η ιδιότητα του μέλους επαγγελματικού Επιμελητηρίου ή Συλλόγου δεν είναι υποχρεωτική για την άσκηση του επαγγέλματος, προσκομίζεται άδεια άσκησης επαγγέλματος ή βεβαίωση από την αρμόδια διοικητική αρχή ότι πληρούνται οι νόμιμες προϋποθέσεις για την άσκηση του αντίστοιχου επαγγέλματος ή επαγγελματική ταυτότητα, καθώς και βεβαίωση του οικείου ασφαλιστικού φορέα, από την οποία να προκύπτει η διάρκεια της ασφάλισης.

γ) Εφόσον η άδεια άσκησης επαγγέλματος ή η επαγγελματική ταυτότητα ή η έκδοση βεβαίωσης της περίπτωσης (β) δεν προβλέπονται, προσκομίζεται βεβαίωση του οικείου ασφαλιστικού φορέα, από την οποία να προκύπτει η διάρκεια της ασφάλισης καθώς και οποιαδήποτε άλλα έγγραφα και στοιχεία, από τα οποία να προκύπτει αποδεδειγμένα η προϋπηρεσία, η διάρκεια και η συνάφειά της σύμφωνα με το άρθρο 5 του π.δ. Ως στοιχεία που μπορεί να προσκομίσει ο αιτών υπάλληλος αναφέρονται ενδεικτικά τα ακόλουθα: συμβάσεις παροχής υπηρεσιών ή έργου, βιβλία του ΚΒΣ, δελτία απόδειξης παροχής υπηρεσιών, τιμολόγια παροχής υπηρεσιών, περιοδικές δηλώσεις ΦΠΑ.

δ) Βεβαίωση του οικείου ασφαλιστικού φορέα από την οποία να προκύπτει ότι έχουν καλυφθεί όλες οι προς αυτόν ασφαλιστικές εισφορές του υπαλλήλου για το χρονικό διάστημα που επιχειρείται να αναγνωριστεί ως προϋπηρεσία κατά τις διατάξεις του π.δ.

2. Για τους παρέχοντες μισθωτή υπηρεσία είναι τα ακόλουθα:

α) Άδεια άσκησης επαγγέλματος ή βεβαίωση από την αρμόδια διοικητική αρχή ότι πληρούνται οι νόμιμες προϋποθέσεις για την άσκηση του αντίστοιχου επαγγέλματος ή επαγγελματική ταυτότητα, όπου απαιτούνται, καθώς και βεβαίωση του οικείου ασφαλιστικού φορέα, από την οποία να προκύπτει η διάρκεια της ασφάλισης και το είδος της εργασίας.

β) Εφόσον από τα ανωτέρω δεν προκύπτει η διάρκεια και το είδος της απασχόλησης, απαιτείται επιπλέον βεβαίωση του εργοδότη, στον οποίο απασχολήθηκε, στην οποία να αναφέρεται ο χρόνος και το είδος της απασχόλησης του.

γ) Βεβαίωση του οικείου ασφαλιστικού φορέα από την οποία να προκύπτει ότι έχουν καλυφθεί όλες οι προς αυτόν ασφαλιστικές εισφορές του υπαλλήλου για το χρονικό διάστημα που επιχειρείται να αναγνωριστεί ως προϋπηρεσία κατά τις διατάξεις του π.δ.


Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ

ΑΚΡΙΒΕΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ
Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΟΥ ΑΥΤΟΤΕΛΟΥΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

Αθήνα, 14/7/2016
Αριθμ. Πρωτ.: Α05/1105/23

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΙΔΡΥΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ
IΚΑ
ΕΝΙΑΙΟ ΤΑΜΕΙΟ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΜΙΣΘΩΤΩΝ
Δ Ι Ο Ι Κ Η Σ Η
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ : ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ - ΕΣΟΔΩΝ
ΤΜΗΜΑ : ΜΗΤΡΩΟΥ και ΒΑΡΕΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ

Ταχ. Διεύθυνση: Αγ. Κωνσταντίνου 8 102 41 - Αθήνα
Αριθ. τηλεφώνου: 210 52 15 240-241
FAX: 210 52 23 228
E-mail: asfika@otenet.gr

ΓΕΝΙΚΟ ΕΓΓΡΑΦΟ

ΘΕΜΑ: Παροχή διευκρινήσεων και οδηγιών ως προς την διαχείριση: α) ανακεφαλαιωμένων χρόνων ασφάλισης, για τους οποίους δεν υφίστανται αποδεικτικά στοιχεία ασφάλισης και β) ασφαλιστικών βιβλιαρίων, που παραμένουν αζήτητα στις υπηρεσίες μας.

Προκειμένου να εξασφαλισθεί η ενιαία και ομοιόμορφη αντιμετώπιση των αναφερόμενων στο θέμα ζητημάτων, ώστε, στο πλαίσιο της νομιμότητας, αφενός να προστατευθούν τα δικαιώματα των ασφαλισμένων και τα συμφέροντα του Ιδρύματος και αφετέρου να περιορισθεί το διοικητικό κόστος των υπηρεσιών μας με την αποφυγή μη αναγκαίων ενεργειών, κρίνουμε σκόπιμο να παράσχουμε τις κάτωθι διευκρινίσεις και οδηγίες:

Α) ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΜΕΝΩΝ ΧΡΟΝΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ, ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΟΠΟΙΟΥΣ ΔΕΝ ΥΦΙΣΤΑΝΤΑΙ ΑΠΟΔΕΙΚΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ.

Με τις διατάξεις του άρθρου 10 του Κανονισμού Ασφάλισης του Ι.Κ.Α.- Ε.Τ.Α.Μ., όπως αντικαταστάθηκαν και αναδιατυπώθηκαν με την Φ.21/2366/22.8.1988 απόφαση του Υπουργού Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΦΕΚ 661 Β'), ορίζεται ρητά η (μοναδική) διαδικασία αναγνώρισης χρόνου ασφάλισης (περιόδων απασχόλησης μέχρι 31/12/2001) σε περιπτώσεις απώλειας ή καταστροφής των αντίστοιχων ασφαλιστικών βιβλιαρίων.

Κατά την έννοια των διατάξεων αυτών, πρέπει, όποτε ο ασφαλισμένος διαπιστώσει απώλεια ή καταστροφή των ασφαλιστικών του βιβλιαρίων να υποβάλει σχετική Υπεύθυνη Δήλωση Απώλειας Ασφαλιστικού Βιβλιαρίου (Υ.Δ.Α.Α.Β.), η οποία διεκπεραιώνεται βάσει των οδηγιών της 160/1988 εγκυκλίου διαταγής μας. 

Σύμφωνα με αυτές (παρ. 4.3.) ερευνάται καταρχήν ο ατομικός φάκελος του ασφαλισμένου, για τυχόν ύπαρξη σ' αυτόν του φερόμενου ως απολεσθέντος ασφαλιστικού βιβλιαρίου.

Ακολούθως, εξετάζονται η Π.Α.Η.Ε. (Πινακίδα Ανακεφαλαίωσης Ημερών Εργασίας) και το Απόσπασμα Λογαριασμού Ασφαλισμένου. Εάν στην Π.Α.Η.Ε. δεν έχει καταχωρηθεί ανακεφαλαιωμένος χρόνος ασφάλισης ερευνώνται οι Πίνακες Γενικών Λογαριασμών και Μηχανογράφησης, οι οποίοι περιλαμβάνουν ανακεφαλαιώσεις αναγγελθείσες μέχρι 31/12/1973 και 31/12/1979 αντιστοίχως (εγκ. 202/1979).

Όταν από την εν λόγω έρευνα διαπιστώνεται ότι το αίτημα του ενδιαφερόμενου καλύπτεται πλήρως (δηλ. ολόκληρος ο αναζητούμενος χρόνος έχει ήδη ανακεφαλαιωθεί), του αποστέλλεται απευθείας, από την υπηρεσία Μητρώου Ασφαλισμένων του Υποκαταστήματος απογραφής του, σχετικό ενημερωτικό έγγραφο (με κοινοποίηση στο Υποκατάστημα παραλαβής της Υ.Δ.Α.Α.Β.) και η διαδικασία ολοκληρώνεται, χωρίς περαιτέρω ενέργειες.

Η αποστολή των ενημερωτικών εγγράφων αποβλέπει στην εκπλήρωση της υποχρέωσης του Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ., όπως και κάθε φορέα κοινωνικής ασφάλισης, αφενός να ενημερώνει τους ασφαλισμένους του για την «εικόνα» της ασφαλιστικής τους κατάστασης και αφετέρου, λόγω της δηλωθείσας με την Υ.Δ.Α.Α.Β. απώλειας ή καταστροφής των ασφαλιστικών τους βιβλιαρίων, να τους παρέχει αποδεικτικά στοιχεία της ασφάλισής τους για κάθε νόμιμη χρήση, προκειμένου να μην στερηθούν ασφαλιστικά τους δικαιώματα.

Στις λοιπές περιπτώσεις οι Υ.Δ.Α.Α.Β. προωθούνται στις κατά τόπους αρμόδιες υπηρεσίες εσόδων, προκειμένου να εκδοθούν αποφάσεις (αναγνώρισης ημερών ασφάλισης, μερικής αποδοχής ή απόρριψης) ανάλογα με τα αποτελέσματα των ερευνών τους. Τα απαιτούμενα αποδεικτικά μέσα για την συγκεκριμένη διαδικασία αναφέρονται πέραν της 160/1988 εγκυκλίου και στο Α05/1105/5/9.1.2013 Γενικό Έγγραφό μας.

Ωστόσο, έχουν εντοπισθεί περιπτώσεις όπου, κατά τη διεκπεραίωση Υ.Δ.Α.Α.Β. καλυπτόμενων πλήρως από το περιεχόμενο των Π.Α.Η.Ε., των Πινάκων Γενικών Λογαριασμών, Μηχανογράφησης ή των Αποσπασμάτων Λογαριασμών Ασφαλισμένων, αντί να σταλούν στους ενδιαφερόμενους σχετικά ενημερωτικά έγγραφα και να περαιωθεί έτσι η διαδικασία, οι Υ.Δ.Α.Α.Β. διαβιβάστηκαν στις κατά τόπους υπηρεσίες εσόδων και εκδόθηκαν απορριπτικές ή μερικά αποδεκτές αποφάσεις. Στις αποφάσεις γίνεται αναφορά και συνεκτιμάται το γεγονός της ύπαρξης ανακεφαλαιωμένων χρόνων ασφάλισης για τις κρίσιμες χρονικές περιόδους.

Λαμβάνοντας υπόψη τα προεκτεθέντα, οι υπηρεσίες μας οφείλουν να συνυπολογίζουν ανακεφαλαιωμένους χρόνους ασφάλισης, σε όσες περιπτώσεις ελήφθησαν υπόψη για τη διεκπεραίωση Υ.Δ.Α.Α.Β., παρά το γεγονός ότι, αντί να αποσταλούν στους ενδιαφερόμενους τα προαναφερθέντα ενημερωτικά έγγραφα, εκδόθηκαν αποφάσεις, στις οποίες όμως λαμβάνεται υπόψη η πραγματοποιηθείσα ανακεφαλαίωση.

Αντίθετα, ανακεφαλαιωμένοι χρόνοι ασφάλισης (σε Π.Α.Η.Ε., ασφαλιστικούς λογαριασμούς κ.λ.π.) δεν θα συνυπολογίζονται, όταν δεν υφίστανται τα αντίστοιχα αποδεικτικά στοιχεία και δεν έχουν υποβληθεί και διεκπεραιωθεί, κατά τα ανωτέρω, σχετικές Υ.Δ.Α.Α.Β..

Για ότι αφορά τη διεκπεραίωση αιτημάτων εργατοτεχνιτών οικοδόμων, που αναφέρονται σε απώλεια μηχανογραφικών Αποσπασμάτων Ατομικών Ασφαλιστικών Λογαριασμών (Α.Α.Λ.Α.) περιόδων ασφάλισης μέχρι 31/12/2001, οδηγίες παρέχονται στο Ε41/279/11.10.2010 Γενικό Έγγραφό μας (αντί της Υ.Δ.Α.Α.Β. υποβάλλουν αίτηση γνωστοποίησης χρόνου ασφάλισης στο Μηχανογραφικό Σύστημα οικοδόμων και τους αποστέλλεται αντίστοιχο ενημερωτικό έγγραφο, το οποίο επίσης αποτελεί αποδεικτικό στοιχείο της ασφάλισής τους). Για τις λοιπές περιπτώσεις (αναγνώριση χρόνων ασφάλισης εργατοτεχνιτών οικοδόμων που απεικονίζονται σε απολεσθέντα ή κατεστραμμένα Δ.Α.Τ.Ε) υποβάλλονται και διεκπεραιώνονται Υ.Δ.Α.Α.Β. κατά τα γνωστά.

Με την ευκαιρία αυτή επισημαίνεται ότι, τα αρμόδια όργανα του Ιδρύματος (απονομών συντάξεων, ανακεφαλαίωσης χρόνου ασφάλισης κ.λ.π.) έχουν τη δυνατότητα να ζητήσουν έλεγχο σε κάθε περίπτωση που το κρίνουν αναγκαίο (σχετ. Α02/1102/142/31.10.2014 Γ.Ε.).

Β) ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΑΡΙΩΝ, ΠΟΥ ΠΑΡΑΜΕΝΟΥΝ ΑΖΗΤΗΤΑ ΣΤΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΜΑΣ.

Κατά την τελευταία περίοδο παρατηρείται ιδιαίτερη αύξηση στην υποβολή αιτημάτων από ασφαλισμένους για αναγνώριση ημερών ασφάλισής στο Ι.Κ.Α.- Ε.Τ.Α.Μ., μέσω Υ.Δ.Α.Α.Β..

Παράλληλα, διαπιστώνεται η ύπαρξη σημαντικού αριθμού ασφαλιστικών βιβλιαρίων κάθε είδους (νέου ή παλαιού τύπου, Δ.Α.Τ.Ε. κ.λ.π.) σε υπηρεσίες μας, χωρίς παράλληλα να εκκρεμούν σε αυτές υποθέσεις των συγκεκριμένων ασφαλισμένων.

Προκειμένου να αποφευχθεί το ενδεχόμενο έκδοσης αποφάσεων αναγνώρισης χρόνων ασφάλισης κατόπιν υποβολής Υ.Δ.Α.Α.Β. χωρίς εν τέλει να συντρέχουν πραγματικοί λόγοι, αφού τα αντίστοιχα ασφαλιστικά βιβλιάρια δεν βρίσκονται μεν στην κατοχή των ασφαλισμένων, αλλά παραμένουν, όπως προαναφέρθηκε, στις υπηρεσίες μας, πρέπει άμεσα τα βιβλιάρια αυτά να αποσταλούν στα Υποκαταστήματα απογραφής των ασφαλισμένων, για να τα διαχειριστούν σύμφωνα με τα οριζόμενα στην 3/1988 εγκύκλιό μας.




Η ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ
ΧΑΡΙΚΛΕΙΑ ΓΔΟΝΤΑΚΗ

ΑΚΡΙΒΕΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ
Η ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ και ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ

Αθήνα, 15 Ιουλίου 2016
Αριθ. Πρωτ.:Δ.ΟΡΓ.Β 1108921 ΕΞ2016

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ
ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ
ΤΜΗΜΑ Β'-ΣΥΛΛΟΓΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ

Ταχ. Δ/νση: Λεωχάρους 2
Ταχ. Κωδ.: 101 84 ΑΘΗΝΑ
Πληροφορίες: Δ. Παπαδάκης
Τηλέφωνο: 210 3311291
FAX: 210 3230829

ΘΕΜΑ: «Σύσταση, συγκρότηση και ορισμός μελών Ομάδας Εργασίας στην Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων (Γ.Γ.Δ.Ε.) του Υπουργείου Οικονομικών, για τον σχεδιασμό Συστήματος Διαχείρισης Γνώσης σε αυτήν».

Α Π Ο Φ Α Σ Η

Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ

Έχοντας υπόψη:

1. Τις διατάξεις:

α) Των άρθρων 89 και 128 του Π.Δ. 284/1988 (Α' 128) «Οργανισμός του Υπουργείου Οικονομικών», όπως ισχύει και του άρθρου 128 του Π.Δ. 111/2014.

β) Του άρθρου 34 του ν. 1914/1990 (Α' 178) «Εκσυγχρονισμός και ανάπτυξη του δημόσιου τομέα και της κεφαλαιαγοράς, φορολογικές ρυθμίσεις και άλλες διατάξεις», σε συνδυασμό με τις διατάξεις του άρθρου 13 του ν. 2346/1995 (Α' 220) «Δαπάνες κίνησης των μετακινουμένων προσώπων με εντολή του Δημοσίου εντός και εκτός της Επικράτειας για εκτέλεση υπηρεσίας και άλλες διατάξεις», καθώς και της παραγράφου 22 του άρθρου 5 του ν. 2343/1995 (Α' 211) «Αναδιοργάνωση υπηρεσιών του Υπουργείου Οικονομικών και άλλες διατάξεις». 

γ) Της υποπαραγράφου Ε2 της παραγράφου Ε' του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012(Α'222) «Εγκριση Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2013-2016 - Επείγοντα Μέτρα Εφαρμογής του ν. 4046/2012 και του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2013-2016», όπως τροποποιήθηκε, συμπληρώθηκε και ισχύει.

δ) Της αριθ. Δ6Α 1058824 ΕΞ 2014/8.4.2014 (Β' 865, 1079 και 1846) απόφασης του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων «Ανακαθορισμός της εσωτερικής διάρθρωσης και των αρμοδιοτήτων οργανικών μονάδων της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών και μετονομασία ορισμένων από αυτές», όπως τροποποιήθηκε, συμπληρώθηκε, και ισχύει.

ε) Του Π.Δ. 111/2014 (Α' 178) «Οργανισμός του Υπουργείου Οικονομικών», όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.

στ) Των άρθρων 13 έως 15 του ν. 2690/1999 (Α'45) «Κύρωση του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας και άλλες διατάξεις».

ζ) Της αριθ. ΔΙΑΔΠ/Α/7841/19.4.2005 (Β'539) κοινής απόφασης των Υπουργών Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης και Οικονομίας και Οικονομικών «Συνεδρίαση συλλογικών οργάνων με τηλεδιάσκεψη».

η) Του άρθρου 21 του ν. 4354/2015 (Α' 176) «Διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, μισθολογικές ρυθμίσεις και άλλες επείγουσες διατάξεις εφαρμογής της συμφωνίας δημοσιονομικών στόχων και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων».

2. Το από 6/7/2016 μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του Γραφείου Υποστήριξης του Προϊσταμένου της Γενικής Διεύθυνσης Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και Ανθρώπινου Δυναμικού της Γ.Γ.Δ.Ε..

3. Την αριθ. 1 της 20-1-2016 Πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου (ΥΟΔΔ 18) «Επιλογή και διορισμός Γενικού Γραμματέα της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών».

4. Την αριθ. Δ6Α 1015213 ΕΞ 2013/28.1.2013 (Β' 130 και 372) απόφαση του Υπουργού Οικονομικών και του Υφυπουργού Οικονομικών «Μεταβίβαση αρμοδιοτήτων στον Γενικό Γραμματέα της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών», όπως τροποποιήθηκε, συμπληρώθηκε και ισχύει.

5. Το γεγονός ότι, από τις διατάξεις της απόφασης αυτής, δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του Κρατικού Προϋπολογισμού.

ΑΠΟΦΑΣΙΖΟΥΜΕ

Α. Συνιστούμε στην Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων (Γ.Γ.Δ.Ε.) του Υπουργείου Οικονομικών Ομάδα Εργασίας, για τον σχεδιασμό Συστήματος Διαχείρισης Γνώσης σε αυτήν.

Β. Συγκροτούμε την παραπάνω Ομάδα και ορίζουμε ως Συντονιστή και μέλη αυτής τους κατωτέρω υπαλλήλους Υπηρεσιών της Γ.Γ.Δ.Ε., ως εξής:

1) Ιωάννη Λέντα, υπάλληλο με βαθμό Γ', του κλάδου ΠΕ Εφοριακών, που υπηρετεί στο Γραφείο Υποστήριξης του Προϊσταμένου της Γενικής Διεύθυνσης Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και Ανθρώπινου Δυναμικού, ως Συντονιστή.

2) Εμμανουήλ Μαλούκο, υπάλληλο με βαθμό Β', του κλάδου ΠΕ Εφοριακών, που υπηρετεί στην Διεύθυνση Οργάνωσης της Γενικής Διεύθυνσης Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και Ανθρώπινου Δυναμικού, ως μέλος.

3) Στέλλα Κόντου, υπάλληλο με βαθμό Β', του κλάδου ΠΕ Χημικών, που υπηρετεί στην Διεύθυνση Σχεδιασμού, Υποστήριξης Εργαστηρίων και Χημικοτεχνικής Δασμολογίου της Γενικής Διεύθυνσης Γενικού Χημείου του Κράτους (Γ.Χ.Κ.), ως μέλος.

4) Αναστασία Μέτσιου, υπάλληλο με βαθμό Γ', του κλάδου ΠΕ Εφοριακών, που υπηρετεί στο Γραφείο Υποστήριξης του Προϊσταμένου της Γενικής Διεύθυνσης Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και Ανθρώπινου Δυναμικού, ως μέλος.

5) Κορίνα Αυλωνίτη, υπάλληλο με βαθμό Δ', της ειδικότητας (ΠΕ) Εφοριακών, με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου, που υπηρετεί στην Διεύθυνση Οργάνωσης, ως μέλος.

6) Μαρία Γεμελιάρη, υπάλληλο με βαθμό Δ', του κλάδου ΠΕ Διοικητικού- Οικονομικού, που υπηρετεί στο Γραφείο Υποστήριξης του Προϊσταμένου της Γενικής Διεύθυνσης Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και Ανθρώπινου Δυναμικού, ως μέλος.

7) Θεοδώρα Μαχαίρα, υπάλληλο με βαθμό Δ', του κλάδου ΠΕ Εφοριακών, που υπηρετεί στο Γραφείο Υποστήριξης του Προϊσταμένου της Γενικής Διεύθυνσης Φορολογικής Διοίκησης, ως μέλος.

8) Ελένη Μπαζιάνου, υπάλληλο με βαθμό Δ', του κλάδου ΠΕ Τελωνειακών, που υπηρετεί στην Διεύθυνση Στρατηγικής Τελωνειακών Ελέγχων και Παραβάσεων της Γενικής Διεύθυνσης Τελωνείων και Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης (Ε.Φ.Κ.), ως μέλος.

9) Αικατερίνη Μπάκα, υπάλληλο με βαθμό Δ', του κλάδου ΠΕ Εφοριακών, που υπηρετεί στην Διεύθυνση Οργάνωσης, ως μέλος.

10) Ελένη Τρουλλινού, υπάλληλο με βαθμό Δ', του κλάδου ΠΕ Εφοριακών, που υπηρετεί στην Διεύθυνση Στρατηγικού Σχεδιασμού και Οικονομικής Διοίκησης, ως μέλος.

11) Ευαγγελία Χατζημανωλάκη, υπάλληλο με βαθμό Δ', του κλάδου ΠΕ Τελωνειακών, που υπηρετεί στο ΣΤ' Τελωνείο Εξαγωγών-Εισαγωγών Πειραιά, ως μέλος.

12) Ανθή Καραγιάννη, υπάλληλο με βαθμό Ε', του κλάδου ΠΕ Εφοριακών, που υπηρετεί στο Γραφείο Υποστήριξης του Προϊσταμένου της Γενικής Διεύθυνσης Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και Ανθρώπινου Δυναμικού, ως μέλος.

13) Στυλιανή Λαμπροπούλου, υπάλληλο με βαθμό Ε', του κλάδου ΠΕ Εφοριακών, που υπηρετεί στο Γραφείο Υποστήριξης του Προϊσταμένου της Γενικής Διεύθυνσης Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και Ανθρώπινου Δυναμικού, ως μέλος.

14) Παναγιώτη Μισσό, υπάλληλο με βαθμό Ε', του κλάδου ΠΕ Εφοριακών, που υπηρετεί στην Διεύθυνση Διαχείρισης Ανθρώπινου Δυναμικού της Γενικής Διεύθυνσης Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και Ανθρώπινου Δυναμικού, ως μέλος.

Γ. Χρέη Γραμματέα της Ομάδας Εργασίας θα εκτελεί το μέλος που θα ορίσει ο Συντονιστής αυτής.

Δ. 'Εργο της Ομάδας Εργασίας είναι η μελέτη, ο σχεδιασμός και η πιλοτική εφαρμογή Συστήματος Διαχείρισης Γνώσης στην Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων (Γ.Γ.Δ.Ε.).

Στα πλαίσια της υλοποίησης του έργου της, η Ομάδα Εργασίας θα προβεί στις παρακάτω ενέργειες, οι οποίες κατανέμονται σε φάσεις, ως εξής:

1) Φάση 1η (11/7/2016 έως 2/9/2016): Μελέτη βέλτιστων πρακτικών.

Αρχικά, η Ομάδα θα μελετήσει τις διεθνείς και ευρωπαϊκές βέλτιστες πρακτικές σε θέματα Διαχείρισης Γνώσης (Knowledge Management) και θα εντοπίσει στοιχεία, τα οποία θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν στην προσπάθεια δημιουργίας Συστήματος Διαχείρισης Γνώσης στην Γ.Γ.Δ.Ε..

2) Φάση 2η (5/9/2016 έως 30/9/2016): Μελέτη υφιστάμενης κατάστασης και προοπτικών του Κέντρου Εξυπηρέτησης Φορολογουμένων (Κ.Ε.Φ.).

Στην συνέχεια, η Ομάδα θα εξετάσει την υφιστάμενη κατάσταση στις υπηρεσίες της Γ.Γ.Δ.Ε., θα εντοπίσει και θα μελετήσει:

α) Τις τυχόν υφιστάμενες άτυπες διαδικασίες και τις ενέργειες που συνιστούν μια βάση ανάπτυξης ενός Συστήματος Διαχείρισης Γνώσης, καθώς και

β) Τις δυνατότητες του Κέντρου Εξυπηρέτησης Φορολογουμένων (Κ.Ε.Φ.) που λειτουργεί στην Γ.Γ.Δ.Ε. για την ενσωμάτωση και παραγωγική λειτουργία ενός Συστήματος Διαχείρισης Γνώσης στην Γ.Γ.Δ.Ε..

3) Φάση 3η (3/10/2016 έως 30/12/2016): Σχεδιασμός και Πιλοτική Εφαρμογή Συστήματος Διαχείρισης Γνώσης.

Η Ομάδα, σε συνεργασία με το Κ.Ε.Φ., θα σχεδιάσει και θα προβεί στην πιλοτική εφαρμογή του Συστήματος Διαχείρισης Γνώσης.

Ε. α) Η Ομάδα Εργασίας, στα πλαίσια του έργου της, δύναται να συνεργάζεται με άλλες Ομάδες Εργασίας ή Έργου της Γ.Γ.Δ.Ε. ή του Υπουργείου Οικονομικών, καθώς και να ζητήσει την συνεργασία Υπηρεσιών της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων, είτε με την κλήση στελεχών στις συνεδριάσεις της, ως εμπειρογνωμόνων, είτε με την επίσκεψη στο χώρο όπου στεγάζονται αυτές, για συνεργασία ή για την συλλογή πληροφοριών.

β) Ο Συντονιστής και τα μέλη της Ομάδας μπορούν να συνεργάζονται μεταξύ τους και με ηλεκτρονική αλληλογραφία, όποτε αυτό απαιτείται.

ΣΤ. Η Ομάδα Εργασίας θα συνεδριάζει εντός των ωρών του κανονικού ωραρίου λειτουργίας των δημόσιων Υπηρεσιών ή σε χρόνο που καλύπτεται από υπερωριακή απασχόληση, σε κατάστημα του Υπουργείου Οικονομικών, που θα ορίζει ο Συντονιστής αυτής και η λειτουργία της θα διαρκέσει μέχρι να ολοκληρωθεί η 3η Φάση του έργου της, οπότε και θα παραδώσει το πόρισμά της στον Γενικό Γραμματέα της Γ.Γ.Δ.Ε..


Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ

ΑΚΡΙΒΕΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ
Η Προϊσταμένη του Αυτοτελούς Τμήματος Διοίκησης

Καλλιθέα, 08/12/2014
Αριθμός απόφασης: 3993

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ

Ταχ. Δ/νση: Αριστογείτονος 19
Ταχ. Κώδικας: 176 71 - Καλλιθέα
Τηλέφωνο: 210 9569815
ΦΑΞ: 210 9531321

ΑΠΟΦΑΣΗ

Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ

Έχοντας υπ' όψη:

1. Τις διατάξεις:

α. Του άρθρου 63 του ν. 4174/2013 (ΦΕΚ Α' 170).

β. Της αριθ. Δ6Α 1118225 ΕΞ 2013/24.7.2013 Απόφασης του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών (ΦΕΚ Β' 1893) «Καθορισμός της διάρθρωσης και των αρμοδιοτήτων της Υπηρεσίας Εσωτερικής Επανεξέτασης της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων, καθώς και απαραίτητων λεπτομερειών λειτουργίας αυτής».

γ. Της αριθ. Δ6Α 1198069 ΕΞ 2013/30.12.2013 Απόφασης του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών (ΦΕΚ Β' 3367) «Μετονομασία και ανακαθορισμός των αρμοδιοτήτων και της εσωτερικής διάρθρωσης της Υπηρεσίας Εσωτερικής Επανεξέτασης της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών».

δ. Της ΠΟΛ.1002/31.12.2013 Απόφασης του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων (ΦΕΚ Β' 55/16-1-2014).

2. Την ΠΟΛ.1069/4.3.2014 Εγκύκλιο της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών.

3. Την από 09/10/2014 και με αριθμό πρωτοκόλλου ………… ενδικοφανή προσφυγή της …………, ΑΦΜ …………, κατοίκου ΑΘΗΝΩΝ, οδός …………, κατά της τεκμαιρόμενης αρνητικής απάντησης του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. ΙΓ' Αθηνών επί της με αριθμ. πρωτ………………………………/25-06-2014 τροποποιητικής/ανακλητικής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος οικονομικού έτους 2012, και τα προσκομιζόμενα με αυτήν σχετικά έγγραφα.

4. Την τεκμαιρόμενη αρνητική απάντηση του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. ΙΓ' Αθηνών, της οποίας ζητείται η ακύρωση.

5. Τις απόψεις της ανωτέρω φορολογικής αρχής.

6. Την από 07/12/2014 εισήγηση του Α4 τμήματος της Υπηρεσίας μας.

Επί της από 09/10/2014 και με αριθμό πρωτοκόλλου ………… ενδικοφανούς προσφυγής της …., η οποία κατατέθηκε εμπρόθεσμα και μετά την μελέτη και την αξιολόγηση όλων των υφιστάμενων στο σχετικό φάκελο εγγράφων και των προβαλλόμενων λόγων της ενδικοφανούς προσφυγής, επαγόμαστε τα ακόλουθα:

Με την πάροδο απράκτου τριμήνου από την υποβολή στη Δ.Ο.Υ. ΙΓ' ΑΘΗΝΩΝ της από 25/06/2014 τροποποιητικής/ανακλητικής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος της προσφεύγουσας, οικονομικού έτους 2012, απορρίφθηκε σιωπηρά το αίτημά της περί διενέργειας νέας εκκαθάρισης με βάση την εν λόγω δήλωση και επιστροφής του αχρεωστήτως καταβληθέντος φόρου του οικείου οικονομικού έτους.

Η ως άνω τροποποιητική/ανακλητική δήλωση αφορά τη μείωση του δηλωθέντος (με την αρχική δήλωση) φορολογητέου εισοδήματος οικονομικού έτους 2012 κατά το ποσό των 21.910,20 €, ως μη υποκείμενο σε φορολογία. Το εν λόγω ποσό αντιστοιχεί σε ποσοστό 50% του επιδόματος υπηρεσίας αλλοδαπής (μετά την αφαίρεση των προσαυξήσεων κατοικίας και τέκνων καθώς και των νομίμων κρατήσεων), το οποίο φορολογήθηκε ως εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 47 παρ. 3 του ν. 2238/94. Η ανωτέρω αποζημίωση υπηρεσίας αλλοδαπής χορηγήθηκε στην προσφεύγουσα για κάλυψη δαπανών λόγω υπηρέτησής της κατά το έτος 2011 στο της στο Κάιρο της Αιγύπτου.

Η προσφεύγουσα με την υπό κρίση ενδικοφανή προσφυγή, ζητά την ακύρωση της προσβαλλόμενης τεκμαιρόμενης αρνητικής απάντησης του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ ΙΓ' Αθηνών, την αποδοχή της υποβληθείσας τροποποιητικής/ανακλητικής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος οικονομικού έτους 2012, τη διενέργεια νέας εκκαθάρισης του φόρου εισοδήματος του οικείου οικονομικού έτους και την έντοκη επιστροφή του αχρεωστήτως καταβληθέντος φόρου, προβάλλοντας τους παρακάτω λόγους:

• Η εν λόγω παροχή έχει αποζημιωτικό χαρακτήρα και χορηγείται προς αντιμετώπιση του αυξημένου κόστους ζωής στο εξωτερικό και των ειδικών συνθηκών διαβίωσης στην ξένη χώρα.

• Δεν συγκεντρώνει τα εννοιολογικά στοιχεία του εισοδήματος κατά την έννοια του άρθρου 78 παρ. 1 του Συντάγματος και του άρθρ. 4 παρ. 1 του Κ.Φ.Ε. και συνεπώς δεν επιτρέπεται, κατά τα άρθρα 4 παρ. 5 και 78 παρ. 1 και 4 του Συντάγματος να υπόκειται σε φόρο εισοδήματος.

• Στο άρθρο 45 παρ.4 του ν. 2238/1994 γίνεται ενδεικτική απαρίθμηση των περιπτώσεων, οι οποίες δεν θεωρούνται εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες και δεν υπόκεινται σε φόρο, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι αυτή είναι αποκλειστική.

Με βάση την υπ' αριθμ. 1840/2013 απόφαση που λήφθηκε από την Ολομέλεια του Συμβουλίου Επικρατείας η εν λόγω παροχή έχει αποζημιωτικό χαρακτήρα και χορηγείται για την κάλυψη δαπανών λόγω αντιμετωπίσεως αυξημένου κόστους ζωής στην αλλοδαπή.
Επειδή στο άρθρο 19 παρ. 3 του ισχύοντος Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας ν.4174/2013 ορίζεται: «Τροποποιητική φορολογική δήλωση υποβάλλεται οποτεδήποτε μέχρι την έκδοση εντολής ελέγχου από τη Φορολογική Διοίκηση ή μέχρι την παραγραφή του δικαιώματος της Φορολογικής Διοίκησης για έλεγχο της αρχικής δήλωσης με όλες τις συνέπειες περί εκπρόθεσμης δήλωσης.» (Σχετ. η ΠΟΛ 1174/2014 εγκύκλιος της Γ.Γ.Δ.Ε.).

Επειδή σύμφωνα με τις μεταβατικές διατάξεις του άρθρου 66 της παρ. 11 εδαφ. 1 του ν.4174/2013 ορίζεται: «Διατάξεις περί παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου να κοινοποιεί φύλλα ελέγχου και πράξεις προσδιορισμού φόρου, τελών, εισφορών, προστίμων, προϊσχύουσες του άρθρου 36 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, εξακολουθούν να έχουν εφαρμογή για τις χρήσεις, τις περιόδους, τις υποθέσεις και τις φορολογικές υποχρεώσεις τις οποίες αφορούν.»

Επειδή σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 84 παρ. 1 του ν. 2238/94 ορίζεται: «Η κοινοποίηση φύλλου ελέγχου, κατά τις διατάξεις του άρθρου 69, δεν μπορεί να γίνει μετά την πάροδο πενταετίας από το τέλος του έτους μέσα στο οποίο λήγει η προθεσμία για την επίδοση της δήλωσης. Το δικαίωμα του Δημοσίου για επιβολή του φόρου παραγράφεται μετά την πάροδο της πενταετίας.»

Επειδή σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 66 παρ. 43 του ν. 4174/2013, όπως προστέθηκε με την υποπαράγραφο Δ2 περίπτωση 21 του ν. 4254/2014 (ΦΕΚ Α' 85) ορίζεται ότι: «Εφόσον με την υποβολή τροποποιητικής φορολογικής δήλωσης ή με αυτοτελές αίτημα ή καθ' οιονδήποτε άλλο τρόπο, που αφορά φορολογικό έτος, διαχειριστική περίοδο ή φορολογική υπόθεση, μέχρι την έναρξη ισχύος του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, προβάλλεται αξίωση επιστροφής φόρου, για τα σχετικά με την παραγραφή, εφαρμόζονται τα ισχύοντα μέχρι τον χρόνο έναρξης ισχύος του Κώδικα.»

Επειδή στο άρθρο 84 παρ. 7 του ν. 2238/94 ορίζεται: «Η κατά του Δημοσίου απαίτηση προς επιστροφή φόρου παραγράφεται μετά τρία (3) έτη από την ημερομηνία της εμπρόθεσμης υποβολής της δήλωσης ή αν υποβληθεί εκπρόθεσμα η δήλωση, μετά τρία (3) έτη από την ημερομηνία που η δήλωση αυτή όφειλε να είχε υποβληθεί. Αν υποβληθεί ανακλητική δήλωση ή δήλωση με επιφύλαξη, η αξίωση για την επιστροφή του φόρου παραγράφεται μετά τρία (3) έτη από την ημέρα της με οποιονδήποτε τρόπο αποδοχής της.»

Επειδή, στην υπό κρίση περίπτωση, η τροποποιητική/ανακλητική δήλωση φορολογίας εισοδήματος οικονομικού έτους 2012 υποβλήθηκε την 25/06/2014 βάσει των προαναφερόμενων διατάξεων.

Επειδή σύμφωνα με το άρθρο 14 § 4 του ν. 2238/94 (όπως προστέθηκε με την §10 του άρθρου 10 του ν. 2459/97 (ΦΕΚ Α'54) και ίσχυσε σύμφωνα με τις διατάξεις της περ. β' του άρθρου 40 του ίδιου νόμου για τα εισοδήματα που αποκτώνται από 01.01.1997 έως και 31.12.2009) «το καθαρό ποσό των αποδοχών που παίρνουν τα πρόσωπα που αναφέρονται στην § 3 του άρθρου 47 ως μισθωτοί από τους εργοδότες που αναφέρονται στην ίδια παράγραφο, κατά το τμήμα που απομένει μετά την αφαίρεση από αυτό του καθαρού ποσού των αποδοχών, τις οποίες θα έπαιρναν αν υπηρετούσαν στο εσωτερικό, φορολογείται αυτοτελώς με συντελεστή 15%».

Επειδή σύμφωνα με τις διατάξεις του τελευταίου εδαφίου του άρθρου 47 § 3 (όπως προστέθηκε με το άρθρο 24 § 5 περ. α' του ν. 3867/2010 (ΦΕΚ Α 128) και ίσχυσε σύμφωνα με την παρ. 15 του άρθρου 21 του ν. 3943/2011 (ΦΕΚ Α'66) από 01.01.2010 μέχρι 31.12.2011) «αποτελεί εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες και το 50% των αποδοχών που λαμβάνουν λόγω της υπηρεσίας τους στο εξωτερικό, με εξαίρεση τις προσαυξήσεις κατοικίας και τέκνων που αντιστοιχούν στην αποζημίωση υπηρεσίας αλλοδαπής».

Επειδή η επικαλούμενη από την προσφεύγουσα με αριθμό 1840/2013 απόφαση της ολομέλειας του ΣτΕ, έκρινε το άρθρο 14 § 4 του ν. 2238/94 περί αυτοτελούς φορολόγησης με συντελεστή 15% του επιδόματος αλλοδαπής, το οποίο θεσπίστηκε με το άρθρο 135 παρ. 4 του Οργανισμού του Υπουργείου Εξωτερικών και ελάμβαναν, σύμφωνα με το άρθρο 17 παρ. 2 του ν.2685/1999, μεταξύ άλλων, και οι πολιτικοί υπάλληλοι του Δημοσίου, όταν μετέβαιναν στο εξωτερικό με εντολή του για εκτέλεση υπηρεσίας ή με ειδική αποστολή.

Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, η προσφεύγουσα αιτείται τη μείωση του φορολογητέου εισοδήματος οικονομικού έτους 2012, κατά το ποσό των 21.910,20 €, ως μη υποκείμενο σε φορολογία. Το εν λόγω ποσό αντιστοιχεί σε ποσοστό 50% του επιδόματος υπηρεσίας αλλοδαπής (μετά την αφαίρεση των προσαυξήσεων κατοικίας και τέκνων καθώς και των νομίμων κρατήσεων), το οποίο φορολογήθηκε ως εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 47 παρ. 3 του ν. 2238/94. Ως εκ τούτου, δε δύναται να ληφθεί υπόψη η με αριθμό 1840/2013 επικαλούμενη απόφαση της ολομέλειας του ΣτΕ, καθόσον οι παραδοχές της ερείδονται επί πραγματικών και νομικών ζητημάτων τα οποία διαφέρουν από αυτά της υπό εξέταση περίπτωσης.

Αποφασίζουμε

Την απόρριψη της με αριθ. πρωτ……………………/09-10-2014 ενδικοφανούς προσφυγής της προσφεύγουσας…………, ΑΦΜ: …………

Οριστική φορολογική υποχρέωση της υπόχρεης με βάση την παρούσα απόφαση:
Τελικό Χρεωστικό : 13.322,40 €

Το παραπάνω ποσό προέκυψε με το με αριθμ. Ειδοπ…………/2012 εκκαθαριστικό σημείωμα φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων οικον. έτους 2012 (ΑΧΚ …/…) της Γ.Γ.Δ.Ε.

Εντελλόμεθα όπως αρμόδιο όργανο κοινοποιήσει με τη νόμιμη διαδικασία την παρούσα απόφαση στον υπόχρεο.


Ακριβές Αντίγραφο
Η Υπάλληλος του Τμήματος Διοικητικής Υποστήριξης

Ο Προϊστάμενος της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών
α.α.
ΣΤΑΥΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

Σ η μ ε ί ω σ η: Κατά της απόφασης αυτής επιτρέπεται η άσκηση προσφυγής ενώπιον των αρμόδιων Διοικητικών Δικαστηρίων εντός τριάντα (30) ημερών από την κοινοποίησή της με υποχρέωση, επί ποινή απαραδέκτου άσκησης της προσφυγής, επίδοσης επικυρωμένου αντιγράφου αυτής στην Υπηρεσία μας εντός είκοσι (20) ημερών από τη λήξη της προθεσμίας για την άσκησή της (άρθ. 126 ν. 2717/99).

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

ΑΡΙΘΜΟΣ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ 93/2015
ΤΟ ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

Α' ΤΑΚΤΙΚΗ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ

Συνεδρίαση της 26ης Μαρτίου 2015

Σύνθεση:

Πρόεδρος: Μιχαήλ Απέσσος, Πρόεδρος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους

Μέλη: Ανδρέας Χαρλαύτης, Βασιλική Δούσκα, Αντιπρόεδροι του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, Νικόλαος Μουδάτσος, Ανδρέας Γραμματικός, Θεοδώρος Ψυχογυιός, Παναγιώτης Παναγιωτουνάκος, Παναγιώτης Σπανός, Κωνσταντίνος Χαραλαμπίδης, Ευγενία Βελώνη, Ανδρέας Ανδρουλιδάκης, Στυλιανή Χαριτάκη, Δημήτριος Χανής, Νικόλαος Δασκαλαντωνάκης, Κωνσταντίνος Κατσούλας, Κωνσταντίνος Κηπουρός, Αλέξανδρος Ροϊλός, Αθηνά Αλεφάντη, Κυριακή Παρασκευοπούλου, Ελένη Πασαμιχάλη, Χριστίνα Διβάνη, Νομικοί Σύμβουλοι του Κράτους

Αριθμός ερωτήματος: Το υπ' αρ. πρωτ. Δ12Α 1030113 ΕΞ 2012/17.2.2012 έγγραφο του Υπουργείου Οικονομικών (Γενική Γραμματεία Φορολογικών και Τελωνειακών Θεμάτων/Γενική Διεύθυνση Φορολογίας/Διεύθυνση Φορολογίας Εισοδήματος/Τμήμα Α').

Περίληψη ερωτήματος: Εάν, υπό το καθεστώς του προϊσχύσαντος Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν. 2238/1994), φορολογούνται - και, εάν ναι, με ποιο τρόπο - οι ημερήσιες αποζημιώσεις που καταβάλλονται στο προσωπικό των ειδικών υπηρεσιών (των ν. 2860/2000 και 3614/2007) του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για τις εκτός έδρας μετακινήσεις τους.

Εισηγήτρια: Ιωάννα Ρουσσιά, Πάρεδρος ΝΣΚ (γνώμη άνευ ψήφου)

Ι. Επί του ως άνω ερωτήματος εκδόθηκε η υπ' αρ. 531/2012 γνωμοδότηση του Β’ Τμήματος ΝΣΚ, με την οποία έγινε ομόφωνα δεκτό ότι οι δαπάνες που καταβάλλονται στο προσωπικό των ειδικών υπηρεσιών του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για τις εκτός έδρας μετακινήσεις του για την εκτέλεση υπηρεσίας δεν συνιστούν εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες και δεν φορολογούνται, μόνον όμως κατά το μέρος που αντιστοιχούν κατ' είδος και δεν υπερβαίνουν καθ' ύψος τις δαπάνες που καταβάλλονται και στους άλλους υπαλλήλους με βάση τις διατάξεις του ν. 2685/1999. Ο Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Εσόδων με το υπ' αρ. πρωτ. Δ12Α/1142716ΕΞ2013/28-7-2013 έγγραφο του ζήτησε την παραπομπή του ερωτήματος στην Ολομέλεια. Κατόπιν τούτου, το ερώτημα εισήχθη στην Α' Τακτική Ολομέλεια του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, η οποία γνωμοδότησε ως ακολούθως:

II. Από το έγγραφο της ερωτώσης υπηρεσίας και τα στοιχεία του φακέλου που το συνοδεύουν προκύπτει ότι στο προσωπικό των ειδικών υπηρεσιών του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, οι οποίες στελεχώνονται και λειτουργούν με βάση τις διατάξεις των ν. 2860/2000 και 3614/2007, καταβάλλονται για τις μετακινήσεις του εκτός έδρας για εκτέλεση υπηρεσίας ημερήσια αποζημίωση και έξοδα μετακίνησης το ύψος των οποίων και η διαδικασία πληρωμής τους καθορίζεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών κατά παρέκκλιση των διατάξεων του ν. 2685/1999.

Ενόψει των προεκτεθέντων, προκλήθηκε το ερώτημα του θέματος, με αφορμή το από 17-5-2010 έγγραφο του Οργανισμού Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ), καθώς και την επακολουθήσασα αλληλογραφία μεταξύ του Υπουργείου Οικονομικών και υπηρεσιών του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και τις διιστάμενες απόψεις τους επί του ζητήματος.

III. 1. Στο άρθρο 78 παρ. 1 και 4 του Συντάγματος ορίζεται ότι: «1. Κανένας φόρος δεν επιβάλλεται ούτε εισπράττεται χωρίς τυπικό νόμο που καθορίζει το υποκείμενο της φορολογίας και το εισόδημα, το είδος της περιουσίας, τις δαπάνες και τις συναλλαγές ή τις κατηγορίες τους, στις οποίες αναφέρεται ο φόρος. 4. Το αντικείμενο της φορολογίας, ο φορολογικός συντελεστής, οι απαλλαγές ή εξαιρέσεις από τη φορολογία ... δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο νομοθετικής εξουσιοδότησης...», και στο άρθρο 4 παρ. 5 του Συντάγματος ότι: «5. Οι Έλληνες πολίτες συνεισφέρουν χωρίς διακρίσεις στα δημόσια βάρη, ανάλογα με τις δυνάμεις τους».

2. Στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ΚΦΕ), ο οποίος κυρώθηκε με το ν. 2238/1994 (Α’ 151), όπως ίσχυε για εισοδήματα που αποκτήθηκαν και δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν μέχρι την 31-12-2013 (ήτοι προ της ενάρξεως ισχύος του νέου Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος - ν. 4172/2013, Α' 167), ορίζονταν, μεταξύ άλλων, τα εξής:

Άρθρο 1: «Επιβάλλεται φόρος στο συνολικό καθαρό εισόδημα που προκύπτει είτε στην ημεδαπή είτε στην αλλοδαπή και αποκτάται από κάθε φυσικό πρόσωπο για το οποίο συντρέχουν οι προϋποθέσεις των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 2».

Άρθρο 4: «1. Εισόδημα στο οποίο επιβάλλεται ο φόρος είναι το εισόδημα που προέρχεται από κάθε πηγή ύστερα από την αφαίρεση των δαπανών για την απόκτησή του, όπως αυτό προσδιορίζεται ειδικότερα στα άρθρα 20 έως 51. … 2. Το εισόδημα ανάλογα με την πηγή της προέλευσής του διακρίνεται κατά τις επόμενες κατηγορίες ως εξής: Α-Β Εισόδημα από ακίνητα. Γ. Εισόδημα από κινητές αξίες Δ. Εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις Ε. Εισόδημα από γεωργικές επιχειρήσεις. ΣΤ. Εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες. Ζ. Εισόδημα από υπηρεσίες ελευθέριων επαγγελμάτων και από κάθε άλλη πηγή. 3. …».

Άρθρο 45: «Εισόδημα και απόκτησή του.

1. Εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες είναι το εισόδημα που προκύπτει κάθε ένα οικονομικό έτος από μισθούς, ημερομίσθια, επιχορηγήσεις, επιδόματα, συντάξεις και γενικά από κάθε παροχή που χορηγείται περιοδικά με οποιαδήποτε μορφή είτε σε χρήμα είτε σε είδος ή άλλες αξίες για παρούσα ή προηγούμενη υπηρεσία ή για οποιαδήποτε άλλη αιτία, το οποίο αποκτάται από μισθωτούς γενικά και συνταξιούχους.

4. Δεν θεωρείται εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες και δεν υπόκειται σε φόρο:

α. Η αποζημίωση που παρέχεται σε υπαλλήλους επιχειρήσεων και ελεύθερων επαγγελματιών για δαπάνες υπηρεσίας, που τους έχει ανατεθεί, εφόσον αποδεικνύεται η καταβολή τους από τα σχετικά παραστατικά στοιχεία που προβλέπονται από τις διατάξεις του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων.

β. Οι δαπάνες που καταβάλλονται στα πρόσωπα που μετακινούνται με εντολή του Δημοσίου, των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) Α ' και Β' βαθμού και των λοιπών νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.), όπως ορίζονται με τις διατάξεις του Ν. 2685/1999 (ΦΕΚ 35 Α’) και του Π.Δ. 200/1993 (ΦΕΚ 75 Α'), καθώς και τα έξοδα κίνησης που καταβάλλονται στους οικονομικούς επιθεωρητές του άρθρου 2 του Ν. 2343/1995 (ΦΕΚ 211 Α '), όπως ορίζονται με τις διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου 15 του Ν. 2470/1997 (ΦΕΚ 40 Α ')».

3. Εξάλλου, με τις διατάξεις του άρθρου 1 του ν. 2685/1999 «Κάλυψη δαπανών μετακινούμενων υπαλλήλων εντός και εκτός Επικράτειας και άλλες διατάξεις» (Α' 35) ορίζεται ότι:

«1. Στις διατάξεις του παρόντος νόμου υπάγονται οι μετακινούμενοι εκτός έδρας, με οποιοδήποτε ιδιότητα, με εντολή του Δημοσίου των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) α' και β' βαθμού και των λοιπών Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.), στο εσωτερικό ή το εξωτερικό, για εκτέλεση υπηρεσίας, με ειδική αποστολή, για συμμετοχή σε συνέδρια, σεμινάρια, εκπαίδευση, μετεκπαίδευση, καθώς και οι τοποθετούμενοι, μετατιθέμενοι και αποσπώμενοι.

2. Οι αναγνωριζόμενες σε βάρος του Δημοσίου δαπάνες μετακίνησης είναι: α. Το αντίτιμο των εισιτηρίων των συγκοινωνιακών μέσων, η έκδοση κάρτας απεριορίστων διαδρομών, καθώς και η δαπάνη χρήσης ιδιόκτητου μεταφορικού μέσου ή μισθωμένου οχήματος, στις περιπτώσεις που επιτρέπεται η χρησιμοποίησή του. β. Τα έξοδα διανυκτέρευσης.

γ. Η ημερήσια αποζημίωση.

δ. Τα έξοδα μετάθεσης, τοποθέτησης και απόσπασης.

ε. Τα έξοδα μετακίνησης όσων αποχωρούν από την υπηρεσία λόγω συνταξιοδότησης, για τη μετάβασή τους στον τόπο της μόνιμης κατοικίας τους».

Στο άρθρο 9 παρ. 1, το οποίο εντάσσεται στο με τίτλο «Μετακινήσεις στο εσωτερικό» κεφάλαιο Β' του ανωτέρω νόμου και αναφέρεται στην ημερήσια αποζημίωση, η οποία καταβάλλεται, επιπροσθέτως των δαπανών κίνησης και διανυκτέρευσης, στα πρόσωπα που μετακινούνται για εκτέλεση υπηρεσίας κλπ, ορίζεται ότι:

«1. Ημερήσια αποζημίωση είναι το χρηματικό ποσό που καταβάλλεται στον μετακινούμενο για την κάλυψη των έκτακτων εξόδων, τα οποία προκαλούνται λόγω της μετακίνησης και παραμονής του εκτός έδρας, για εκτέλεση υπηρεσίας. Το ποσό της ημερήσιας αποζημίωσης ορίζεται σε δέκα χιλιάδες (10.000) δραχμές, ανεξάρτητα από τη θέση ή το βαθμό του μετακινουμένου. Το ανωτέρω ποσό δύναται να αναπροσαρμόζεται με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών».

Εξάλλου, με το άρθρο 19, το οποίο εντάσσεται στο με τίτλο «Μετακινήσεις εξωτερικού» κεφάλαιο Γ' του ίδιου νόμου, η ημερήσια αποζημίωση εξωτερικού καθορίζεται κατ1 αποκοπή σε ευρώ και καταβάλλεται με τις διακρίσεις της προκειμένης διάταξης, ανάλογα με την κατηγορία στην οποία εντάσσονται οι μετακινούμενοι, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 4 του ίδιου νόμου και τη χώρα στην οποία μεταβαίνουν, σε ποσά της τάξης από 50 έως 105 ευρώ, ενώ για τα μέλη της Κυβέρνησης και της Βουλής και για ανώτατους αξιωματούχους του πολιτειακού βίου, σύμφωνα με τις διακρίσεις της διάταξης, η ημερήσια αποζημίωση εξωτερικού ανέρχεται έως το ποσό των 170 ευρώ, προβλέπεται δε, όπως και στις ημερήσιες αποζημιώσεις εσωτερικού, η δυνατότητα αναπροσαρμογής του ύψους αυτής με υπουργική απόφαση.

4. α) Περαιτέρω, στις διατάξεις των παραγράφων 1, 2 και 7 του άρθρου 7 («Σύσταση, οργάνωση και στελέχωση ειδικών υπηρεσιών για τη διαχείριση και εφαρμογή επιχειρησιακών προγραμμάτων») του ν. 2860/2000 «Διαχείριση, Παρακολούθηση και Έλεγχος του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης και άλλες διατάξεις» (Α' 251), όπως τούτο τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε με τη διάταξη του άρθρου 54 του ν. 3283/2004 (Α’ 210), ορίζομαι τα εξής:

«1. Η διαχείριση κάθε επιχειρησιακού προγράμματος ασκείται μέσω ειδικής υπηρεσίας (διαχειριστική αρχή), η οποία συνιστάται για τους σκοπούς αυτούς στο οικείο Υπουργείο ή Περιφέρεια με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, Εθνικής Οικονομίας, Οικονομικών και του αρμόδιου κατά περίπτωση Υπουργού. …

2. Η στελέχωση των ανωτέρω ειδικών υπηρεσιών γίνεται με μετακίνηση προσωπικού που υπηρετεί στο οικείο υπουργείο ή στην οικεία περιφέρεια, με απόσπαση προσωπικού που υπηρετεί σε φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα του άρθρου 1 παρ. 2 του ν. 2000/1991 με οποιαδήποτε σχέση εργασίας ή με πρόσληψη νέου προσωπικού: .........

7α. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών καθορίζεται το ειδικό επίδομα, το ύψος της εκτός έδρας αποζημίωσης και τα έξοδα μετακίνησης του προσωπικού που υπηρετεί στις ειδικές υπηρεσίες, ανάλογα με τη θέση, τα καθήκοντα που ασκούν και τα ειδικότερα τυπικά τους προσόντα, καθώς και η διαδικασία πληρωμής κατά παρέκκλιση των διατάξεων του άρθρου 19 του ν. 2470/1997, του ν. 1256/1982 και του ν. 2685/1999. Με όμοια απόφαση καθορίζεται η αποζημίωση των μελών της επιτροπής αξιολόγησης της παραγράφου 2α. Οι δαπάνες της παρούσας παραγράφου μπορεί να βαρύνουν τον προϋπολογισμό δημοσίων επενδύσεων.

7β. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών καθορίζονται επίσης το ύψος της εκτός έδρας αποζημίωσης και τα έξοδα μετακίνησης κατά παρέκκλιση των διατάξεων του Ν. 2685/1999 (ΦΕΚ 35 Α): α) των δημοσίων υπαλλήλων οι οποίοι μετακινούνται για εκτέλεση υπηρεσίας σχετικής με την υλοποίηση, διαχείριση, παρακολούθηση και παραλαβή έργων και υποέργων Επιχειρησιακών Προγραμμάτων και Κοινοτικών Πρωτοβουλιών του Κ.Π.Σ. και του Ταμείου Συνοχής, καθώς και β) των μελών των επιτροπών αξιολόγησης, ελέγχου και παραλαβής έργων και υποέργων των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων και Κοινοτικών Πρωτοβουλιών του Κ. Π.Σ. και του Ταμείου Συνοχής, που εκτελούνται από υπηρεσίες Υπουργείων, περιφερειών ή άλλων υπηρεσιών και φορέων του δημόσιου τομέα, στις οποίες έχει μεταβιβασθεί αρμοδιότητα ανάθεσης και εκτέλεσης ενεργειών Τεχνικής Βοήθειας».

β) Κατ' εξουσιοδότηση της παραγράφου 7 του ανωτέρω άρθρου 7 εκδόθηκε η υπ. αρ. 19248/60/ΓΔΑΠΠΔΕ/2001 απόφαση του Υπουργού Εθνικής Οικονομίας –Οικονομικών (Β' 760), με το άρθρο 2 της οποίας καθορίστηκε, κατά παρέκκλιση του γενικού κανόνα του ν. 2685/1999, το ύψος της εκτός έδρας αποζημίωσης και των εξόδων μετακίνησης του προσωπικού που υπηρετεί στις ειδικές υπηρεσίες (εν μέρει υψηλότερο και εν μέρει ίδιο με αυτό των αντίστοιχων αποζημιώσεων και δαπανών του ν. 2685/1999). Ενδεικτικώς, η ημερήσια αποζημίωση ορίστηκε για το εσωτερικό στο ποσό των 20.000 δραχμών (58,69 ευρώ) και για το εξωτερικό στο ποσό των 100 ευρώ (34.075 δρχ.).

Στην ίδια απόφαση ορίζεται ότι: «Οι αποφάσεις ή εντολές μετακίνησης των υπαλλήλων των ειδικών υπηρεσιών εκδίδονται από τον αρμόδιο Υπουργό ή από τον Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας για τους υπαλλήλους που υπάγονται σε αυτούς».

γ) Αντίστοιχο νομοθετικό πλαίσιο προς τις ρυθμίσεις του ν. 2860/2000 διαρθρώνεται μέσα από τις διατάξεις του ν. 3614/2007 «Διαχείριση, έλεγχος και εφαρμογή αναπτυξιακών παρεμβάσεων για την προγραμματική περίοδο 2007-2013» (Α’ 267), στη δε παράγραφο 8 του άρθρου 19 («Τεχνική υποστήριξη εφαρμογής») του νόμου τούτου ορίζεται ότι: «Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Οικονομίας και Οικονομικών, Ανάπτυξης, Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων Έργων, Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων προσδιορίζονται κατά παρέκκλιση των κείμενων διατάξεων: (α)……., (β) το ύψος της εκτός έδρας αποζημίωσης και τα έξοδα μετακίνησης του προσωπικού που υπηρετεί στις ειδικές υπηρεσίες, ……. Μέχρι την έκδοση της ανωτέρω κοινής απόφασης εφαρμόζονται οι διατάξεις του ν. 2860/2000, όπως αυτός ισχύει».¹

5. α) Με τις διατάξεις των παραγράφων 5 και 6 του άρθρου 9 του ν. 3833/2010 (Α’ 40) ορίζεται ότι:

«5. Οι προϋποθέσεις καταβολής των δαπανών που προβλέπονται από τα άρθρα 6 παρ. 2, 8 παράγραφοι 2 και 3 και 9 του ν. 2685/1999, καθώς και το ύψος αυτών καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών ανάλογα με τις πραγματικές ανάγκες και τις διαμορφούμενες κάθε φορά συνθήκες.

6. Οι διατάξεις του άρθρου 9 παράγραφοι 2Γ περίπτωση γ' και 3 του ν. 2685/1999, των άρθρων 7 παράγραφοι 7α, 7β ως προς τον καθορισμό του ύψους της εκτός έδρας αποζημίωσης και των εξόδων μετακίνησης και 17 παράγραφος 6 εδάφιο β ' του ν. 2860/2000 (ΦΕΚ 251 Α) καταργούνται και οι εκδοθείσες κατ' εξουσιοδότηση των ανωτέρω διατάξεων κοινές υπουργικές αποφάσεις εξακολουθούν να ισχύουν έως την έκδοση της προβλεπόμενης από την προηγούμενη παράγραφο απόφασης».

Κατ' εξουσιοδότηση της ανωτέρω διάταξης της παραγράφου 5 του άρθρου 9 του ν. 3833/2010 εκδόθηκε, με τίτλο «Δαπάνες μετακινήσεων», η υπ' αρ.2/33481/0022/2011 απόφαση του Υφυπουργού Οικονομικών (Β’ 1069/31-5-2011), με την παράγραφο 1 του άρθρου μόνου της οποίας αναπροσαρμόστηκαν τα ποσά των αποζημιώσεων που προβλέπονταν με την υπ' αρ. 19248/60/ΓΔΑΠΠΔΕ/2001 απόφαση του Υπουργού Εθνικής Οικονομίας - Οικονομικών και συγκεκριμένα μειώθηκαν (Τα ανώτατα όρια δαπανών διανυκτέρευσης στο εσωτερικό από το ποσό των 80 ευρώ και, ειδικά για την Περιφέρεια Αττικής και το Νομό Θεσσαλονίκης, από το ποσό των 110 ευρώ, όπως είχαν διαμορφωθεί με την υπ' αρ. 44421/0022/4-9-2006 απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών (Β' 1444), με τις διατάξεις της οποίας είχαν τροποποιηθεί οι διατάξεις της αρχικής υπ' αρ. 19248/2001 υπουργικής απόφασης, σε 64 και 88 ευρώ, αντιστοίχως, καθώς και η ημερήσια αποζημίωση εσωτερικού από το ποσό των 70 ευρώ στο ποσό των 56 ευρώ και εξωτερικού από το ποσό των 100 ευρώ στο ποσό των 80 ευρώ και ορίστηκε, περαιτέρω, ότι οι δαπάνες διανυκτέρευσης στο εξωτερικό καταβάλλονται σύμφωνα με το άρθρο 22 του ν. 2685/1999).

IV. Α. Κατά την ενώπιον της Ολομελείας συζήτηση επί του ερωτήματος, αρχικά έγιναν ομόφωνα δεκτά τα εξής:

1. Κατά την έννοια των προπαρατεθεισών/ διατάξεων του Συντάγματος και του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν. 2238/1994), ως φορολογητέο εισόδημα θεωρείται το καθαρό εισόδημα, αυτό δηλαδή που απομένει μετά την αφαίρεση από το ακαθάριστο εισόδημα των δαπανών απόκτησής του, οι δε δαπάνες που μνημονεύονται στην παράγραφο 1 του άρθρου 78 του Συντάγματος λαμβάνονται υπόψη, όσον αφορά στη φορολογία εισοδήματος για τον προσδιορισμό του φορολογητέου εισοδήματος ορισμένων κατηγοριών φορολογούμενων βάσει ενδείξεων (όπως είναι οι δαπάνες).

Περαιτέρω, κατά παγία νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, προς την οποία συντάσσονται και γνωμοδοτήσεις του ΝΣΚ, έχουν γίνει δεκτά τα εξής:

(α) Κάθε παροχή καταβαλλομένη στο μισθωτό, με οποιαδήποτε ονομασία (επιχορήγηση, αποζημίωση, επίδομα κλπ.), η οποία, κατά το νόμο ή από τη φύση της, προορίζεται να καλύψει δαπάνες, στις οποίες ο ίδιος υποβάλλεται για την εκτέλεση της υπηρεσίας που του έχει ανατεθεί ή την ταχύτερη και αποτελεσματικότερη διεξαγωγή της, δεν αποτελεί προσαύξηση μισθού και δεν υπόκειται σε φόρο εισοδήματος, έστω και αν από την παροχή αυτή ωφελείται έμμεσα ο μισθωτός, (β) Η απαρίθμηση των περιπτώσεων παροχών που αναφέρονται στα εδάφια α' - ε' της παραγράφου 4 του άρθρου 45 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος και οι οποίες, κατά τη ρητή διάταξη του νόμου δεν θεωρούνται εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες και δεν υπόκεινται σε φόρο, δεν είναι αποκλειστική, με την έννοια ότι δεν αποκλείεται ούτε η θέσπιση με τυπικό νόμο και άλλων απαλλαγών από το φόρο εισοδήματος από μισθωτές υπηρεσίες ούτε η κρίση της φορολογικής αρχής και των διοικητικών δικαστηρίων ότι ορισμένη παροχή που καταβάλλεται στους μισθωτούς δεν αποτελεί κατά το νόμο ή από τη φύση της προσαύξηση μισθού, δηλ. φορολογητέο εισόδημα, αλλά καταβάλλεται για την εκτέλεση της υπηρεσίας ή την καλύτερη διεξαγωγή της (ενδεικτικώς, βλ. ΟλΣτΕ 29/2014, ΣτΕ 2306/2014, ΣτΕ 1840/2013, ΣτΕ 4289/1980, ΣτΕ (7μ) 670/2012, ΣτΕ 1026/2013, ΣτΕ 3150/1999, ΣτΕ 9/2014, ΣτΕ 512/2014, ΣτΕ 727/2014, 733-734/2014, 1884-1885/2014, ΣτΕ 2372/2013, ΣτΕ 3020/2012, 4486-4488/2012, ΣτΕ 2972/2011, ΣτΕ 3544/2008 κ.ο.κ., πρβλ ΟλΣτΕ 4289/1980. ΓνΟλΝΣΚ 54/2014, ΓνΝΣΚ 211/2008).

2. α) Με τις διατάξεις του ν. 2860/2000 και του μεταγενέστερου ν. 3614/2007² θεσπίστηκε ιδιαίτερο σύστημα διαχείρισης και ελέγχου του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης (ν. 2860/2000) και των αναπτυξιακών πόρων, με σκοπό τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας, της ποιότητας και της διαφάνειας στη νέα αναπτυξιακή προσπάθεια και την προσαρμογή της χώρας στις αυστηρές ποιοτικές και ποσοτικές απαιτήσεις των νέων κανονισμών, στο πλαίσιο δε της διαχείρισης, παρακολούθησης και ελέγχου η χώρα αναλαμβάνει σημαντικές ευθύνες έναντι της
Ε.Ε. για τη διασφάλιση της χρηστής και αποτελεσματικής διαχείρισης των πόρων/και υποχρεούται να τηρεί συγκεκριμένες και διακριτές διαχειριστικές και ελεγκτικές διαδικασίες διαχωρίζοντας πλήρως τις λειτουργίες, τις αρμοδιότητες και τις ευθύνες των οργάνων που υποστηρίζουν το νέο σύστημα, όπως είναι ιδίως οι διαχειριστικές αρχές, δηλαδή οι ειδικές υπηρεσίες που συνιστώνται ή λειτουργούν στα οικεία Υπουργεία κατά τους όρους του νόμου για τη διαχείριση των επιχειρησιακών προγραμμάτων.

β) Οι ειδικές υπηρεσίες αποτελούν οργανικές μονάδες των Υπουργείων στα οποία υπάγονται, δύναται δε να στελεχώνονται είτε από υπαλλήλους του Δημοσίου (μόνιμους ή ΙΔΑΧ), είτε και από υπαλλήλους που προέρχονται από φορείς του ευρύτερου δημοσίου τομέα (νπδδ, νπιδ και ΔΕΚΟ). Όλοι, πάντως, οι υπάλληλοι που υπηρετούν στις ειδικές υπηρεσίες, για τις μετακινήσεις τους εκτός έδρας για εκτέλεση υπηρεσίας λαμβάνουν εντολή από τον αρμόδιο Υπουργό ή από τον Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας (βλ. και υ.α.19248/60/ΓΔΑΠΠΔΕ/2001) (είτε από τα υφιστάμενα αυτών όργανα εφόσον έχουν μεταβιβασθεί σε αυτά οι αρμοδιότητες των πρώτων) και άρα μετακινούνται με εντολή του Δημοσίου, πρόκειται δηλαδή «για πρόσωπα που μετακινούνται με εντολή του Δημοσίου» κατά τη ρητή διατύπωση της περίπτωσης β' της παρ. 4 του άρθρου 45 ΚΦΕ, δηλ. πληρούται η ως άνω ειδικότερη προϋπόθεση για το αφορολόγητο των εξεταζόμενων παροχών κατά την ίδια διάταξη.

γ) Με τις διατάξεις της παραγράφου 7 του άρθρου 7 του ν. 2860/2000 παρασχέθηκε ρητή εξουσιοδότηση στην κανονιστικώς δρώσα διοίκηση για τον κατά παρέκκλιση των διατάξεων του ν. 2685/1999 καθορισμό του ύψους της εκτός έδρας αποζημίωσης και των εξόδων μετακίνησης του προσωπικού που υπηρετεί στις ειδικές υπηρεσίες, ανάλογα με τη θέση, τα καθήκοντα που ασκεί και τα ειδικότερα τυπικά του προσόντα, καθώς και της διαδικασίας πληρωμής των ποσών αυτών. Σε εκτέλεση της παραπάνω εξουσιοδότησης εκδόθηκε η υπ' αρ. 19248/60/ΓΔΑΠΠΠΔΕ/2001 απόφαση του Υπουργού Εθνικής Οικονομίας - Οικονομικών, με τις διατάξεις της οποίας ορίστηκε, κατά παρέκκλιση των διατάξεων του ν. 2685/1999, αφενός μεν, το ύψος της ημερήσιας αποζημίωσης και των δαπανών κίνησης που καταβάλλεται στο προσωπικό των ειδικών υπηρεσιών σε ποσά μεγαλύτερα έναντι των καταβαλλομένων στους μετακινούμενους με βάση τις γενικές διατάξεις του ν. 2685/1999, αφετέρου δε, η διαδικασία πληρωμής (η διαφοροποίηση στη διαδικασία πληρωμής συνίσταται στο ότι, σε περίπτωση προφορικής εντολής μετακίνησης των υπαλλήλων των ειδικών υπηρεσιών, επιτρέπεται η εκ των υστέρων, εντός 10 εργασίμων ημερών από την ημερομηνία επιστροφής του μετακινούμενου στην έδρα του, έγκριση της μετακίνησης, χωρίς να απαιτείται - αντίθετα προς τα προβλεπόμενα στο άρθρο 3 του ν. 2685/1999 - για την εκ των υστέρων έγκριση να συντρέχει και εξαιρετική περίπτωση επείγουσας μετακίνησης).

δ) Σημειωτέον, άλλωστε, ότι από 31-5-2011, οπότε τέθηκε σε ισχύ με τη δημοσίευσή της η υπ' αρ. 2/33481/0022/31-5-2011 υπουργική απόφαση, με την οποία ρυθμίζεται το ύψος της εκτός έδρας αποζημίωσης και των εξόδων μετακίνησης των υπαλλήλων των ειδικών υπηρεσιών κατ' εφαρμογή πλέον της γενικής διάταξης του άρθρου 5 του ν. 3833/2010 και άρα σύμφωνα με το γενικό κανόνα που εφαρμόζεται στις μετακινήσεις του προσωπικού που υπάγεται στο ρυθμιστικό πεδίο του ν. 2685/1999 (και όχι κατά παρέκκλισή του), δεν υφίσταται, κατ' ουσίαν, παρέκκλιση από τις διατάξεις του ν. 2685/1999 κατά τη χορήγηση των εξεταζόμενων παροχών στο προσωπικό των ειδικών υπηρεσιών. Άρα, τουλάχιστον όσον αφορά στο παραπάνω χρονικό διάστημα (από 31-5-2011 έως 31-12-2013), το προσωπικό των εν λόγω υπηρεσιών υπάγεται ευθέως στη ρύθμιση της διάταξης της περίπτωσης β' της παραγράφου 4 του άρθρου 45 του ν. 2238/1994 και, ως εκ τούτου, τα καταβαλλόμενα σε αυτό χρηματικά ποσά για δαπάνες κίνησης και ως ημερήσια αποζημίωση για τις εκτός έδρας μετακινήσεις του για εκτέλεση υπηρεσίας δεν θεωρούνται εισόδημα και δεν φορολογούνται για τον προαναφερόμενο λόγο.

Β. Περαιτέρω, κατά την ενώπιον της Ολομελείας συζήτηση επί του ερωτήματος, διαμορφώθηκαν δύο γνώμες:

1. Η γνώμη της πλειοψηφίας, που απαρτίστηκε από τον Πρόεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους Μιχαήλ Απέσσο, από τον Αντιπρόεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους Ανδρέα Χαρλαύτη και από τους Νομικούς Συμβούλους του Κράτους Νικόλαο Μουδάτσο, Ανδρέα Γραμματικό, Παναγιώτη Σπανό, Κωνσταντίνο Χαραλαμπίδη, Στυλιανή Χαριτάκη, Νικόλαο Δασκαλαντωνάκη, Κωνσταντίνο Κηπουρό, Αθηνά Αλεφάντη, Κυριακή Παρασκευοπούλου, Ελένη Πασαμιχάλη και Χριστίνα Διβάνη (ψήφοι δεκατρείς -13), με την οποία συντάχθηκε και η εισηγήτρια, έχει ως εξής:

Κατά την ορθή ερμηνεία των προπαρατεθεισών διατάξεων, ενόψει της φύσης των ημερήσιων αποζημιώσεων εκτός έδρας, ως καλυπτουσών δαπάνες των υπαλλήλων κατά τις μετακινήσεις τους, όπως τούτο γίνεται ρητώς δεκτό και από το νομοθέτη (βλ. αρθρ. 9 του ν. 2685/1999 περί της φύσης της ημερήσιας αποζημίωσης) και, περαιτέρω, ενόψει της πάγιας νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας, σύμφωνα με την οποία, κατά την αξιολόγηση του φορολογητέου ή μη χαρακτήρα οποιασδήποτε παροχής σε μισθωτό, κρίσιμη είναι όχι αποκλειστικώς η ρητή πρόβλεψη του αφορολόγητου με τυπικό νόμο αλλά η διαπίστωση από τη φορολογική αρχή ή τα δικαστήρια της φύσης της παροχής ως καλύπτουσας δαπάνες του υπαλλήλου (βλ. αντί περισσότερων, την ΟλΣτΕ 29/2014), πρέπει να γίνει δεκτό - και μάλιστα ανεξάρτητα από την ειδικότερη διατύπωση των ερμηνευτέων διατάξεων των περιπτώσεων α' και β’ της παραγράφου 4 του άρθρου 45 ΚΦΕ (στις οποίες, πάντως, ούτε ορίζεται ρητώς ούτε συνάγεται από αυτές με σαφήνεια το αντίθετο, σε κάθε δε περίπτωση πρέπει αυτές να ερμηνευθούν υπό το φως των προρρηθεισών παραδοχών) - ότι οι εν λόγω ημερήσιες αποζημιώσεις δεν αποτελούν προσαύξηση των αποδοχών των υπαλλήλων των ειδικών υπηρεσιών και ως εκ τούτου δεν θεωρούνται εισόδημά τους και δεν φορολογούνται, στο μέτρο άλλωστε που το ύψος τους, καθορισθέν νομίμως στο συγκεκριμένο ποσό από τον κανονιστικό νομοθέτη, κατόπιν της ελεύθερης στάθμισης από αυτόν, στο πλαίσιο της παρασχεθείσας από τον εξουσιοδοτικό νόμο ευχέρειας, των ειδικών συνθηκών και ιδιαιτεροτήτων της συγκεκριμένης κατηγορίας μετακινήσεων εκτός έδρας, δεν υπερβαίνει το κατά την κοινή πείρα εύλογο μέτρο.

Εξάλλου, η παραπομπή της περίπτωσης β' της παραγράφου 4 του άρθρου 45 του ν. 2238/1994, στην οποία ορίζεται ότι δεν θεωρούνται εισόδημα και συνεπώς δεν υπόκεινται σε φόρο οι δαπάνες που καταβάλλονται στα πρόσωπα που μετακινούνται με εντολή του Δημοσίου, στις διατάξεις του ν. 2685/1999, με τις οποίες ορίζονται οι δαπάνες αυτές, έχει την έννοια της αναφοράς στο κατ' εξοχήν νομοθέτημα, με το οποίο προβλέπονται και ρυθμίζονται κατά τρόπο ενιαίο τα της εκτός έδρας μετακίνησης των υπαλλήλων γενικώς και των σχετικών δαπανών. Εξ αυτής, όμως, της παραπομπής δεν έπεται ότι ο φορολογικός νομοθέτης θέλησε να αποκλείσει την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 45 παρ. 4 περ. β' του ΚΦΕ και στις όμοιες δαπάνες που καταβάλλονται σε υπαλλήλους κατ' εφαρμογή άλλων διατάξεων που θεσπίστηκαν κατά παρέκκλιση του ν. 2685/1999, όπως και στην περίπτωση των μετακινούμενων του ερωτήματος.

Κατ' ακολουθία των ανωτέρω, κατά τη γνώμη της πλειοψηφίας, οι ημερήσιες αποζημιώσεις που καταβάλλονται στους υπαλλήλους των ειδικών υπηρεσιών βάσει ρητής νομοθετικής εξουσιοδότησης δεν αποβάλλουν το χαρακτήρα τους ως αντισταθμίσματος δαπανών εκ μόνου του γεγονότος ότι καθορίστηκαν, νομίμως κατά τα προεκτεθέντα, σε ποσό υψηλότερο από το ποσό που προβλέπεται στο γενικό κανόνα των διατάξεων του ν. 2685/1999 και επομένως δεν αποτελούν εισόδημα και δεν φορολογούνται στο σύνολο τους.

2. Η γνώμη της μειοψηφίας, που απαρτίστηκε από την Αντιπρόεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους Βασιλική Δούσκα και από τους Νομικούς Συμβούλους του Κράτους Θεόδωρο Ψυχογυιό, Παναγιώτη Παναγιωτουνάκο, Ευγενία Βελώνη, Ανδρέα Ανδρουλιδάκη, Δημήτριο Χανή, Κωνσταντίνο Κατσούλα και Αλέξανδρο Ροϊλό (ψήφοι οκτώ - 8) έχει ως εξής:

Η ως άνω αποζημίωση των υπαλλήλων των ειδικών υπηρεσιών, ως είχε καθορισθεί δυνάμει της κανονιστικής απόφασης του Υπουργού Εθνικής Οικονομίας - Οικονομικών υπ1 αριθ. 19248/60/2001, ήτοι πριν από τις μεταβολές που επέφεραν οι διατάξεις του άρθρου 9 παρ. 5, 6 του ν. 3833/2010 και της κατ' εξουσιοδότηση εκδοθείσης κανονιστικής απόφασης του Υπουργού Οικονομικών υπ' αριθ. 2/33481/0022/2011, κατά το μέρος που υπερέβαινε την αποζημίωση που είχε ορισθεί ως καταβλητέα, με τα άρθρα 9 και 19 του ν. 2685/1999, προς τους λοιπούς δημοσίους υπαλλήλους του αυτού βαθμού για την κάλυψη των εξόδων εκτέλεσης των υπηρεσιακών τους καθηκόντων, δημιουργούσε προφανές ζήτημα μη ισότιμης μεταχείρισης μεταξύ των δύο κατηγοριών υπαλλήλων, αφού η διαφοροποίηση του ύψους των εν λόγω εξόδων, άρα και της καταβλητέας αποζημίωσης, για εκατέρα των υπαλληλικών κατηγοριών δεν είναι νοητή και, συνεπώς, ούτε ανεκτή, ενόψει των διατάξεων του άρθρου 4 παρ. 1, 5 του Συντάγματος.

Επομένως, επί τη βάσει της ως άνω παραδοχής το ποσό της αποζημίωσης που καταβαλλόταν στους υπαλλήλους των ειδικών υπηρεσιών, κατά το μέρος που υπερέβαινε το καταβαλλόμενο προς όλους τους λοιπούς υπαλλήλους ποσό, αποτελούσε, εν τοις πράγμασι, προσαύξηση του μισθού τους, ήτοι πρόσθετη αμοιβή για την εκτέλεση των βασικών τους καθηκόντων, η οποία, απλώς, εχορηγείτο υπό το νομικό χαρακτηρισμό της αποζημίωσης προς κάλυψη εξόδων, για τα οποία, άλλωστε, αυτοί δεν υπείχαν υποχρέωση απόδοσης λογαριασμού. Κατ' ακολουθία, το επί πλέον αυτό ποσό της αποζημίωσης είχε, πράγματι, χαρακτήρα εισοδήματος, κατά την έννοια άρθρου 1 Κ.Φ.Ε. (ν. 2238/1994), επομένως πρέπει τούτο να υπαχθεί σε φορολόγηση, κατά τις εκάστοτε ισχύσασες διατάξεις (πρβλ. ΣτΕ 1026/13 επταμ.).

Πάντως, σε κάθε περίπτωση που καταβάλλεται αποζημίωση για κάλυψη εξόδων, η Φορολογική Διοίκηση (και, επί δικαστικής αμφισβήτησης, τα Διοικητικά Δικαστήρια) έχει τη δυνατότητα να θεωρήσει ως εισόδημα, υποκείμενο σε φορολόγηση, το ποσό της αποζημίωσης, για το οποίο ήθελε κρίνει αιτιολογημένα ότι υπερβαίνει το, κατά την κοινή πείρα, εύλογο ύψος της καταβλητέας αποζημίωσης για την κάλυψη των σχετικών εξόδων των μισθωτών (πρβλ. ΣτΕ 2284/2014) και τούτο ανεξάρτητα αν το ύψος της εν λόγω αποζημίωσης έχει καθοριστεί ρητά από τις οικείες διατάξεις (πρβλ. ΟλΣτΕ 29/2014, 2306/2014, ως προς τη δυνατότητα διερεύνησης του ευλόγου ή μη του ύψους καταβαλλόμενης αποζημίωσης, παρά τη ρητή νομοθετική πρόβλεψη του ποσού αυτής).

V. Κατ' ακολουθίαν των προεκτεθέντων, η Α’ Τακτική Ολομέλεια του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους γνωμοδοτεί επί του υποβληθέντος ερωτήματος:

Α. Κατά πλειοψηφία, ότι οι ημερήσιες αποζημιώσεις που καταβάλλονταν, καθ' όλο το εξεταζόμενο χρονικό διάστημα, στο προσωπικό των ειδικών υπηρεσιών (ν. 2860/2000 και ν. 3614/2007) του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για τις εκτός έδρας μετακινήσεις του για εκτέλεση υπηρεσίας δεν διαφοροποιούνταν σε σχέση προς τις ημερήσιες αποζημιώσεις που καταβάλλονταν με βάση τις διατάξεις του ν. 2685/1999 στο λοιπό προσωπικό του Δημοσίου, ΟΤΑ και νπδδ, κατά τη φύση και το σκοπό της χορήγησής τους, δηλ. προς αντιμετώπιση των πρόσθετων δαπανών που προκαλούνται από τη μετακίνηση των υπαλλήλων και επομένως δεν αποτελούν εισόδημα και ως εκ τούτου δεν υπόκεινται, στο σύνολο τους, σε φόρο εισοδήματος.

Β. Ομοφώνως, ότι, σε κάθε περίπτωση, μετά την ισχύ των διατάξεων των παραγράφων 5 και 6 του άρθρου 9 του ν. 3833/2010 και της κατ' εξουσιοδότηση εκδοθείσης υπ' αριθ. 2/33481/0022/2011 απόφασης του Υφυπουργού Οικονομικών, οι χορηγούμενες ημερήσιες αποζημιώσεις στηρίζονται απευθείας στο νομοθετικό πλαίσιο που διαμορφώνεται επί τη βάσει του ν. 2685/1999, όπως ισχύει πλέον, τροποποιημένος από το ν. 3833/2010, και άρα, συντρεχουσών όλων των προϋποθέσεων που τίθενται στη διάταξη της περίπτωσης β' της παραγράφου 4 του άρθρου 45 του ν. 2238/1994, δεν φορολογούνται, στο σύνολο τους, κατ' ευθεία εφαρμογή της τελευταίας αυτής διάταξης.


ΘΕΩΡΗΘΗΚΕ,

Αθήνα, 21-5-2015

Ο Πρόεδρος
Μιχαήλ Απέσσος
Πρόεδρος του Ν.Σ.Κ.

Η Εισηγήτρια
Ιωάννα Ρουσσιά
Πάρεδρος Ν.Σ.Κ.
_________________________________
¹ Ουδέποτε εκδόθηκε η προβλεπόμενη στην ανωτέρω εξουσιοδοτική διάταξη κ.υ.α.

² Ήδη, ψηφίστηκε ο ν. 4314/2014 «Α) Για την διαχείριση, τον έλεγχο και την εφαρμογή αναπτυξιακών παρεμβάσεων για την προγραμματική περίοδο 2014 2020, Β)...» (Α' 265/23-12-2014).

Αιτιολογική έκθεση στο σχέδιο νόμου «Τροποποίηση ν. 4099/2012/Α 250 (προσαρμογή της εθνικής νομοθεσίας στην Οδηγίας 2014/91/EE/L 257) και άλλες διατάξεις»

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

ΑΡΙΘΜΟΣ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ: 89/2015
ΤΟΥ ΝΟΜΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ
Α' ΤΜΗΜΑΤΟΣ

Συνεδρίαση: 29-4-2015

ΣΥΝΘΕΣΗ

Πρόεδρος: Ανδρέας Χαρλαύτης, Αντιπρόεδρος Ν.Σ.Κ.

Μέλη: Ανδρέας Ανδρουλιδάκης, Ευφροσύνη Μπερνικόλα, Κωνσταντίνος Κηπουρός, Αγγελική Καστανά, Ελένη Πασαμιχάλη, Νομικοί Σύμβουλοι.

Εισηγητής: Διονύσιος Ν. Χειμώνας, Πάρεδρος Ν.Σ.Κ.

Αριθμός Ερωτήματος: Υπ'αριθ. πρωτ. ΔΠΕΙΣ Α1093609ΕΞ 20/6/2014 του Υπουργείου Οικονομικών, Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων, Γενική Δ/νση Φορολογικής Διοίκησης, Δ/νση Πολιτικής Εισπράξεων.

Περίληψη Ερωτήματος: α) Αν εμπίπτουν στις διατάξεις των άρθρων 61 του ν.4174/2013 και 6 παρ. 4 του ν.δ. 356/1974, όπως ισχύει, περί απαλλαγής από τόκους και πρόστιμα εκπρόθεσμης καταβολής λόγω ανωτέρας βίας, οι οφειλές που βεβαιώθηκαν εν στενή έννοια μέχρι τις 31-12-2013. Σε καταφατική περίπτωση, αν το σχετικό δικαίωμα ασκείται και μετά την 1-1-2014. β) Αν συνιστά, σύμφωνα με τις παραπάνω διατάξεις, λόγο ανωτέρας βίας η μη γνώση από τον οφειλέτη της οφειλής του.

Επί του παραπάνω ερωτήματος το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (Α' Τμήμα) γνωμοδότησε ως ακολούθως:

I.- Ιστορικό

Η Ε.Π. με τις από 28-2-2014, 3-3-2014 και 8-5-2014 αιτήσεις της προς τη Διοίκηση ζητεί, μεταξύ των άλλων, την απαλλαγή των βεβαιωμένων ταμειακώς, τα οικονομικά έτη 1985, 1986, 1991 και 1992, οφειλών της από τις προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 4του άρθρου 6 του ν.δ.356/1974. Οι ως άνω οφειλές προέρχονται, σύμφωνα με το περιεχόμενο των αιτήσεων, από ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Δημόσιο φόρου εισοδήματος και Φ.Π.Α. της εταιρείας …, για τα οποία ευθύνεται η αιτούσα ως διευθύνουσα σύμβουλος αυτής.

Η ερωτώσα υπηρεσία με αφορμή το ως άνω ιστορικό και προβληματιζόμενη για την έννοια και την έκταση εφαρμογής των παραπάνω διατάξεων θέτει, ως γενικότερου ενδιαφέροντος, το προεκτεθέν ερώτημα.

II.- Κρίσιμες διατάξεις

Α. Στο ν.4224/2013 «Κυβερνητικό Συμβούλιο Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους… και άλλες επείγουσες διατάξεις» (Α' 288/31-12-2013), μεταξύ των άλλων, ορίζεται: Άρθρο 7: «Τροποποίηση και συμπλήρωση διατάξεων του Κώδικα Εισπράξεως Δημοσίων Εσόδων. 1. Το πρώτο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 2 του Κ. Ε.Δ. Ε. (ν. δ. 356/1974), όπως ισχύει, αντικαθίσταται και προστίθενται νέα εδάφια ως εξής: «1. Με την εξαίρεση των φόρων και των λοιπών δημοσίων εσόδων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν. 4174/2013), για τα οποία εφαρμόζονται αποκλειστικά οι διατάξεις του ως άνω Κώδικα, η είσπραξη των δημοσίων εσόδων ανήκει στην αρμοδιότητα της Φορολογικής Διοίκησης και των λοιπών οργάνων που ορίζονται με ειδικές διατάξεις για το σκοπό αυτόν ή των ειδικών ταμιών, στους οποίους έχει ανατεθεί η είσπραξη ειδικών εσόδων. Ο Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Εσόδων δύναται ….». 2. Οι παράγραφοι 2 και 3 του άρθρου 2 του Κ. Ε.Δ.Ε. (ν.δ. 356/1974), όπως ισχύει, αντικαθίστανται ως εξής: «2. Για την είσπραξη των δημοσίων εσόδων απαιτείται νόμιμος τίτλος. Με την εξαίρεση των φόρων και των λοιπών δημοσίων εσόδων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν.4174/2013), για τα οποία εφαρμόζονται αποκλειστικά οι διατάξεις του ως άνω Κώδικα, νόμιμο τίτλο αποτελούν: α) Τα έγγραφα … . 3. Η είσπραξη στις περιπτώσεις της προηγούμενης παραγράφου πραγματοποιείται από τη Φορολογική Διοίκηση μετά την καταχώριση των στοιχείων του νόμιμου τίτλου στα βιβλία εισπρακτέων εσόδων, είτε κατόπιν …». 3. ... . 6. Το άρθρο 6 του Κ. Ε.Δ. Ε. (ν. δ. 356/1974), όπως ισχύει, αντικαθίσταται ως εξής: «Άρθρο 6. Τόκοι και πρόστιμο εκπρόθεσμης καταβολής. 1. Για οποιοδήποτε ποσό χρέους γίνεται ληξιπρόθεσμο, ο οφειλέτης υποχρεούται να καταβάλει τόκους και πρόστιμο εκπρόθεσμης καταβολής κατ' ανάλογη εφαρμογή των διατάξεων των όρθρων 53 και 57 του Κ.Φ.Δ. (ν.4174/2013), όπως ισχύει. Προκειμένου περί δημοσίων εσόδων, που δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ως άνω Κώδικα, πλην των τελωνειακών, το χρονικό διάστημα των δύο (2) μηνών από την παρέλευση της νόμιμης προθεσμίας καταβολής αυξάνεται σε έξι (6) μήνες. Πρόστιμο εκπρόθεσμης καταβολής, σύμφωνα με τις διατάξεις των προηγούμενων εδαφίων, δεν επιβάλλεται στις περιπτώσεις των οφειλών, οι οποίες προέρχονται από επιβολή προστίμων …. . 4. Ο οφειλέτης δύναται να ζητά απαλλαγή των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο και αυτών προς τους τρίτους, των οποίων η είσπραξη έχει ανατεθεί στη Φορολογική Διοίκηση, από τους τόκους και το πρόσημο εκπρόθεσμης καταβολής της παραγράφου 1, εφόσον η μη εμπρόθεσμη καταβολή οφείλεται σε λόγους ανωτέρας βίας. Απαλλαγή δεν χορηγείται, αν δεν έχουν εξοφληθεί, πριν από το αίτημα απαλλαγής, όλοι οι φόροι για τους οποίους επιβλήθηκαν οι τόκοι και το πρόσημο. Το αίτημα απαλλαγής απευθύνεται στον Γενικό Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων και ... . Ο Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Εσόδων αποφαίνεται επί του αιτήματος εντός τριάντα (30) ημερών και κοινοποιεί την απόφαση στον οφειλέτη κατά το άρθρο 5 του ν.4174/2013. Αν η ανωτέρω προθεσμία παρέλθει άπρακτη, το αίτημα θεωρείται ότι έχει απορριφθεί. 5. Αναστολή είτε του νόμιμου τίτλου βεβαίωσης … . 6. … . 7. Σε περίπτωση κατά την οποία οι διατάξεις των προηγούμενων παραγράφων του παρόντος άρθρου δεν είναι σύμφωνες με τις διατάξεις του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν.4174/2013), οι διατάξεις αυτού υπερισχύουν, για τα έσοδα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του». 7. … . 10. Το τρίτο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 91 του Κ.Ε.Δ.Ε. (ν.δ. 356/1974), όπως ισχύει, αντικαθίσταται ως εξής: «Με την εξαίρεση των φόρων και των λοιπών δημοσίων εσόδων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν. 4174/2013), για τα οποία εφαρμόζονται μόνον οι διατάξεις του ως άνω Κώδικα, από την ημερομηνία που το χρέος καθίσταται ληξιπρόθεσμο στη Φορολογική Διοίκηση επιβάλλονται επ' αυτού τόκοι και πρόστιμο εκπρόθεσμης καταβολής, σύμφωνα με το άρθρο 6 του παρόντος». 11. Οι διατάξεις των παραγράφων 1 έως 10 του παρόντος όρθρου τίθενται σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2014, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στις μεταβατικές διατάξεις. 12. …». Άρθρο 8: «Μεταβατικές διατάξεις για την εφαρμογή του Κ.Ε.Δ.Ε. 1 . … 2. …. 3. Για τις απαιτήσεις οι οποίες έχουν καταχωριστεί στα βιβλία εισπρακτέων εσόδων μέχρι και την 31η Δεκεμβρίου 2013, εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 6 του ν. δ. 356/1974, όπως ισχύει έως την ανωτέρω ημερομηνία, ως προς τον υπολογισμό και το ανώτατο όριο των προσαυξήσεων. Το ίδιο ισχύει για τις τελωνειακές απαιτήσεις για τις οποίες αποκτήθηκε νόμιμος τίτλος μέχρι και την ως άνω ημερομηνία. 4…. 5. … . 6. Οι διατάξεις του άρθρου 6 του ν.δ. 356/1974, όπως αντικαθίστανται με τις διατάξεις του παρόντος νόμου εφαρμόζονται και για τις οφειλές σε κάθε άλλο νομικό πρόσωπο ή Αρχή, πλην της Φορολογικής Διοίκησης, οι οποίες βεβαιώνονται μετά την 31η Δεκεμβρίου 2014 και για την είσπραξη των οποίων εφαρμόζονται οι διατάξεις του ν.δ. 356/1974, εκτός εάν από ειδικές διατάξεις ορίζεται διαφορετικά. 7. ...».

Β. Η προϊσχϋσασα ρύθμιση της παρ. 4 του άρθρου 6 του Κ.Ε.Δ.Ε. (ν.δ. 356/1974), όπως ίσχυε με βάση τη διάταξη της παρ. 4 του άρθρου 17 του ν.2753/1999 (Α' 248), μεταξύ των άλλων, όριζε: «Επιτρέπεται μετά από αιτιολογημένη απόφαση μερική ή ολική απαλλαγή των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο και αυτών προς τους τρίτους, των οποίων η είσπραξη έχει ανατεθεί στις δημόσιες οικονομικές υπηρεσίες, από τις προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής, εφόσον η μη εμπρόθεσμη καταβολή οφείλεται σε μη αποστολή της ειδοποίησης της παραγράφου 1 του άρθρου 4 του παρόντος. Στις περιπτώσεις που ο υπόχρεος έχει λάβει γνώση ενυπόγραφα για τον τρόπο καταβολής της οφειλής, η αίτηση του είναι απαράδεκτη Αρμόδια όργανα για την απαλλαγή από τις προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής είναι...».

Γ. Στο άρθρο 4 του ν.δ. 356/1974 (Α' 90), όπως ισχύει, μεταξύ των άλλων ορίζεται : «1. Με την εξαίρεση των φόρων και των λοιπών δημοσίων εσόδων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν.4174/2013), για τα οποία εφαρμόζονται αποκλειστικά οι διατάξεις του ως άνω Κώδικα, καθώς και των δημοσίων εσόδων της περίπτωσης β' της παραγράφου 4 του άρθρου 2 του παρόντος Κώδικα, μετά την καταχώριση του χρέους ως δημοσίου εσόδου κατά τις διατάξεις του άρθρου 2 παράγραφος 3, η Φορολογική Διοίκηση εκδίδει ατομική ειδοποίηση, την οποία, είτε αποστέλλει ταχυδρομικά στον οφειλέτη και στα συνυπόχρεα πρόσωπα είτε την κοινοποιεί σε αυτούς σύμφωνα με το όρθρο 5 του ν.4174/2013. Στην ατομική ειδοποίηση αναφέρονται τα στοιχεία …, η μνεία ότι από την επομένη ημέρα της λήξης της νόμιμης προθεσμίας καταβολής του χρέους και μέχρι την τελική εξόφληση αυτού υπολογίζονται οι τόκοι και το πρόστιμο του άρθρου 6 του παρόντος … . 2. Η κατά την προηγούμενην παράγραφον κοινοποιουμένη ατομική ειδοποίησις δεν εξομοιούται προς την επιταγήν προς πληρωμήν. 3. Η παράλειψης αποστολής της κατά την παράγραφον 1 του παρόντος άρθρου ειδοποιήσεως ουδεμίαν ασκεί επίδρασιν επί του κύρους των κατά του οφειλέτου λαμβανομένων αναγκαστικών μέτρων».

Δ. Στο ν.4174/2013 «Φορολογικές διαδικασίες και άλλες διατάξεις» (Α' 170/26-7-2013), όπως ισχύει, μεταξύ των άλλων, ορίζεται: Άρθρο 53: « Τόκοι εκπρόθεσμης καταβολής. 1. Αν οποιοδήποτε ποσό φόρου δεν καταβληθεί εντός της νόμιμης προθεσμίας, ο φορολογούμενος υποχρεούται να καταβάλει τόκους επί του εν λόγω ποσού φόρου για τη χρονική περίοδο από την επόμενη μέρα της λήξης της νόμιμης προθεσμίας …. . 2. … . 4. Ο Υπουργός Οικονομικών με απόφασή του ορίζει τα επιτόκια υπολογισμού τόκων, καθώς και όλες τις αναγκαίες λεπτομέρειες για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου» … Άρθρο 57: «Αν οποιοδήποτε ποσό φόρου δεν καταβληθεί το αργότερο εντός δύο (2) μηνών από την παρέλευση της νόμιμης προθεσμίας καταβολής, υπολογίζεται πρόστιμο ίσο με …». Άρθρο 61: «Απαλλαγή λόγω ανωτέρας βίας. 1. Ο φορολογούμενος δύναται να ζητά απαλλαγή από τόκους ή πρόστιμα σε περίπτωση ανωτέρας βίας. Απαλλαγή δεν χορηγείται, αν δεν έχουν εξοφληθεί, πριν από το αίτημα απαλλαγής, όλοι οι φόροι για τους οποίους επιβλήθηκαν τα πρόστιμα. Απαλλαγή δεν χορηγείται για τόκους και πρόσημα που επιβάλλονται για ανακριβή δήλωση, καθώς και για τα πρόστιμα που επιβάλλονται για παραβάσεις φοροδιαφυγής. 2. Το αίτημα απαλλαγής απευθύνεται στον Γενικό Γραμματέα και …. . 3. Ο Γενικός Γραμματέας αποφαίνεται επί του αιτήματος εντός τριάντα (30) ημερών και κοινοποιεί την απόφαση στον φορολογούμενο. Αν δεν ληφθεί απόφαση εντός της ανωτέρω περιόδου, το αίτημα θεωρείται ότι έχει απορριφθεί».

Ε. Στο άρθρο 19 του ν.4321/2015 «Ρυθμίσεις για την επανεκκίνηση της οικονομίας» (Α' 32/21-3-2015) ορίζεται: «1. Τα πρόστιμα εκπρόθεσμης καταβολής του άρθρου 57 του ν.4174/2013 (A’ 170) και του άρθρου 6 του ν.δ. 356/1974 (Α '90) καταργούνται. 2. Η κατάργηση των προστίμων της προηγούμενης παραγράφου καταλαμβάνει οφειλές που καταχωρίζονται στα βιβλία εισπρακτέων εσόδων της Φορολογικής Διοίκησης από τη δημοσίευση του παρόντος».

III.- Ερμηνεία των κρισίμων διατάξεων

Από την ερμηνεία, αυτοτελώς και σε συνδυασμό, των διατάξεων που προπαρατέθηκαν συνάγονται οι παρακάτω ερμηνευτικές παραδοχές.

Α.1. Με βάση τη διάταξη του άρθρου 6 του Κ.Ε.Δ.Ε. (ν.δ. 356/1974), προτού αυτή αντικατασταθεί από την παρ. 6 του άρθρου 7 του ν.4224/2013, γινόταν δεκτό στη θεωρία και νομολογία ότι οι προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής ενός χρέους είχαν τον χαρακτήρα αντικειμενικής νομιμότητας κύρωσης, διότι δεν εξαρτώνταν από την υποκειμενική συμπεριφορά, του οφειλέτη. Η κύρωση ήταν ανεξάρτητη από την τυχόν υπαιτιότητα του οφειλέτη. Το γεγονός ότι έλαβαν χώρα παραλείψεις και ακυρότητες κατά την φορολογική ή ταμειακή βεβαίωση δεν ασκούσε επιρροή στην επιβάρυνση του χρέους με προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής. Μόνο αν ακυρωνό+αν ο νόμιμος τίτλος, συνακυρώνονταν και οι προσαυξήσεις καθώς είχαν παρακολουθήματικό με το βασικό χρέος χαρακτήρα. Απαραίτητη προϋπόθεση για την επιβολή προσαυξήσεων ήταν να είχε καταστεί το χρέος ληξιπρόθεσμο κατά την έννοια του άρθρου 5 του ΚΕΔΕ, δηλαδή όχι μόνο να είναι ληξιπρόθεσμο και απαιτητό κατά το ουσιαστικό δίκαιο, αλλά να έχει περιέλθει στο αρμόδιο δημόσιο ταμείο, να έχει βεβαιωθεί σε αυτό ταμειακώς και να έχει παρέλθει η προβλεπόμενη στο παραπάνω άρθρο προθεσμία, μετά τη συμπλήρωση της οποίας η απαίτηση μπορεί να εισπραχθεί με διοικητική εκτέλεση,

2. Περαιτέρω, η προϊσχύσασα διάταξη του άρθρου 6 του Κ.Ε.Δ.Ε. ρύθμιζε το ζήτημα της μερικής ή ολικής απαλλαγής ίων ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο και αυτών προς τους τρίτους από τις προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής (βλ. άρθρο 17 παρ. 4 ν.2753/1999), εφόσον η μη εμπρόθεσμη καταβολή οφείλετο σε μη αποστολή της ειδοποίησης της παρ. 1 του άρθρου 4 του ν.δ. 356/1974 και, μεταξύ αυτών, υπήρχε αιτιώδης συνάφεια. Στο προγενέστερο (αρχικό) νομοθετικό καθεστώς (βλ. παρ. 2 του άρθρου 50 του ν. 1591/1986) προβλεπόταν ότι η απαλλαγή μέρους ή του συνόλου των προσαυξήσεων ήταν δυνατή μετά από αιτιολογημένη γνώμη Επιτροπής, αν η εκπρόθεσμη καταβολή οφειλόταν σε υπαιτιότητα των αρμοδίων δημοσίων οργάνων. Η έλλειψη υπαιτιότητας του οφειλέτη έπρεπε να αποδεικνύεται μόνο από δημόσια έγγραφα ή στοιχεία (περί των ανωτέρω βλ. Απ. Γέροντα - Αθ. Ψάλτη «Ερμηνεία ΚΕΔΕ» 2013, 156 επ. ΣτΕ 3530/2009, ΣτΕ 3608/1997, ΣτΕ 1579/1996, ΑΠ 175/1980 κ.ά.).

Β. Εξάλλου, οι διατάξεις του Κ.Ε.Δ.Ε. χαρακτηρίζονται ως ειδικές, εξαιρετικές και προνομιακές. Λόγω της φύσης τους αυτής πρέπει να ερμηνεύονται στενά, χωρίς δυνατότητα επέκτασης σε άλλες περιπτώσεις μη προβλεπόμενες από τον νομοθέτη (ΔΕφΑΘ .2313/2010 δημ. nomos). Όμως, η στενή ερμηνεία, δεν πρέπει να εφαρμόζεται χωρίς εξαίρεση, διότι το εξαιρετικό δίκαιο είναι δεκτικό διασταλτικής ερμηνείας και ανάλογης εφαρμογής, αλλά μόνο όταν ο σκοπός επιβάλλει τούτο και η συγγένεια του θέματος, του οποίου ζητείται η λύση, είναι στενή (Ι.Μπρίνια «Διοικητική εκτέλεση» σελ. 24 επ.).

Γ. Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 6 παρ. 1 του ΚΕΔΕ, όπως ισχύει μετά την αντικατάστασή της με την παρ. 6 του άρθρου 7 του ν.4224/2013, εφόσον το χρέος καταστεί ληξιπρόθεσμο, ο οφειλέτης υποχρεούται να καταβάλει τόκους και πρόστιμο εκπρόθεσμης καταβολής με ανάλογη εφαρμογή των άρθρων 53 και 57 του ν.4174/2013 (Κ.Φ.Δ.). Με το άρθρο 53 του Κ.Φ.Δ., που αφορά σε τόκους εκπρόθεσμης καταβολής φόρων, καθορίζεται ο τρόπος υπολογισμού των τόκων σε περίπτωση εκπρόθεσμης καταβολής του φόρου. Ειδικότερα, ο φορολογούμενος υποχρεούται να καταβάλει τόκους για τη χρονική περίοδο από την επόμενη μέρα της λήξης της νόμιμης προθεσμίας καταβολής (άρθρο 48 παρ. 1 του ν.4224/2013) έως και την ημερομηνία καταβολής του φόρου. Με το άρθρο 57 του Κ.Φ.Δ., που αφορά σε πρόστιμο εκπρόθεσμης καταβολής, ορίζεται το ύψος του προστίμου ανάλογα με τον χρόνο καθυστέρησης καταβολής της οφειλής. Με τις προεκτεθείσες ρυθμίσεις του νόμου «επιδιώκεται η εναρμόνιση των διατάξεων του ΚΕΔΕ με το νέο θεσμικό πλαίσιο του Κ.Φ.Δ., σύμφωνα με το οποίο, η οφειλή η οποία καθίσταται ληξιπρόθεσμη δεν επιβαρύνεται πλέον με προσαυξήσεις, αλλά με τόκους και πρόστιμο εκπρόθεσμης καταβολής» (βλ. αιτιολογική έκθεση της παρ. 6 του άρθρου 7 του ν. 4224/2013). Στα πλαίσια της εναρμόνισης αυτής, με την παράγραφο 4 του άρθρου 6 του ΚΕΔΕ, όπως αντικαθίσταται με τον παραπάνω νόμο, ρυθμίζεται και η απαλλαγή της οφειλής από τους τόκους και το πρόστιμο εκπρόθεσμης καταβολής για λόγους ανωτέρας βίας, όπως ορίζει και το νέο θεσμικό πλαίσιο του ΚΦΔ. Έτσι, η χορήγηση απαλλαγής δεν είναι δυνατή, εφόσον προηγουμένως δεν έχουν εξοφληθεί όλοι οι φόροι για τους οποίους έχουν επιβληθεί οι τόκοι και το πρόστιμο. Το αίτημα απαλλαγής απευθύνεται στον Γενικό Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων, ο οποίος αποφαίνεται μέσα σε τριάντα (30) ημέρες με κοινοποίηση της σχετικής απόφασης στον οφειλέτη σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 5 του ν.4174/2013, δηλαδή ηλεκτρονικά ή με συστημένη επιστολή. Σε περίπτωση παρέλευσης της παραπάνω προθεσμίας τεκμαίρεται η απόρριψη του σχετικού αιτήματος. Εξ άλλου, σύμφωνα με την παρ. 11 του άρθρου 7 του ν.4224/2013 οι τροποποιούμενες με το άρθρο αυτό διατάξεις του ΚΕΔΕ, - επομένως και οι νέες ρυθμίσεις του άρθρου 6 περί τόκων και προστίμων εκπρόθεσμης καταβολής που προαναλύθηκαν,- τίθενται σε ισχύ την 1-1-2014, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στις μεταβατικές διατάξεις. Περαιτέρω, και από τις μεταβατικές διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 8 του ιδίου νόμου προκύπτει ότι το νέο καθεστώς επιβάρυνσης της οφειλής με τόκους και πρόστιμα εκπρόθεσμης καταβολής θα ισχύει για οφειλές, συμπεριλαμβανομένων και των τελωνειακών, που βεβαιώνονται από 1-1- 2014. Και τούτο, διότι για τις απαιτήσεις που έχουν βεβαιωθεί εν στενή έννοια μέχρι και την 31-12-2013 εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 6 του ΚΕΔΕ, όπως ίσχυε μέχρι την ανωτέρω ημερομηνία, ως προς τον υπολογισμό και το ανώτατο όριο των προσαυξήσεων εκπρόθεσμης καταβολής. Παρατηρείται, ότι η μεταβατική διάταξη ουδέν ορίζει για την δυνατότητα απαλλαγής των οφειλών από τις προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής, που προέβλεπε η διάταξη του άρθρου 6 του ΚΕΔΕ πριν την αντικατάστασή της από την παρ. 6 του άρθρου 7 του ν.4224/2013. Τέλος, στη διάταξη του άρθρου 19 του ν.4321/2015 ορίζεται,- με σκοπό την αποφυγή της υπέρμετρης επιβάρυνσης του οφειλέτη, πλέον του τόκου εκπρόθεσμης καταβολής, και με πρόστιμο, το οποίο στην ουσία αποτελεί διπλή χρηματική κύρωση,- ότι τα πρόστιμα εκπρόθεσμης καταβολής καταργούνται για τις οφειλές που καταχωρούνται στα βιβλία εισπρακτέων εσόδων από 21-3-2015 (βλ. αιτιολογική έκθεση επί της παραπάνω διατάξεως).

Δ. Η οριοθέτηση των περιπτώσεων ανωτέρας βίας είναι δυσχερής. Περί αυτής υποστηρίζονται δύο θεωρίες. Η αντικειμενική (απόλυτη), η οποία θεωρεί ότι κρίσιμο για την έννοιά της στοιχείο είναι ότι τα γεγονότα είναι «εξωτερικά» σε σχέση με το υποκείμενο και είναι από τη φύση τους αναπότρεπτα (πόλεμοι, σεισμοί, ναυάγιο κ.λπ.) και η υποκειμενική (σχετική) θεωρία, που περιλαμβάνει στην έννοια της ανωτέρας βίας και γεγονότα «εσωτερικά», θεωρεί δε κρίσιμο μόνο ότι τα γεγονότα αυτά είναι απρόβλεπτα (άρα ασυνήθιστα) και αναπότρεπτα και με μέτρα άκρας επιμέλειας και σύνεσης του ενδιαφερομένου. Η έννοια της ανωτέρας βίας στο Ενωσιακό Δίκαιο συντίθεται από ένα αντικειμενικό στοιχείο (ασύνηθες και ανεξάρτητο από τη βούληση του ενδιαφερόμενου περιστατικό) και ένα υποκειμενικό στοιχείο (επίδειξη εκ μέρους του ενδιαφερομένου κάθε δυνατής επιμέλειας, πλην των «υπέρμετρων θυσιών») (βλ, ενδ. απόφαση ΔΕΚ στην υπόθεση C-266/84 Denkavit, Συλλογή 1986, σελ. 149, απόφαση ΔΕΚ στην υπόθεση C-209/83, Ferriere, Valsabbia, Συλλογή 1984, σ. 3089) (περί αυτών βλ. Γνωμ. ΝΣΚ 420/2013). Κατά γενική αρχή του δικαίου [πρβλ. άρθρ.255 ΑΚ, παρ. 6 άρθρου 10 του ν.2690/1999 (Κ.Διοικ.Διαδ.), παρ. 5 άρθρου 27 του π.δ. 18/1989, παρ.1 άρθρ. 152 ΚΠολΔ] συνιστά περίπτωση ανωτέρας βίας οποιοδήποτε ανυπαίτιο γεγονός εντελώς εξαιρετικής φύσης, το οποίο δεν αναμενόταν, ούτε ήταν δυνατό να προληφθεί ή να αποτραπεί, ούτε με μέτρα άκρας επιμέλειας και σύνεσης, ανεξάρτητα αν το γεγονός είναι εσωτερικό ή όχι. Περαιτέρω, η συνδρομή λόγου ανώτερης βίας στο πρόσωπο εκείνου που την επικαλείται συνιστά, κατά την έκταση που είναι αυτό εφικτό, λόγο άρσης του συνόλου των δυσμενών συνεπειών, οι οποίες προκαλούνται από τη μη εκπλήρωση ή τη μη έγκαιρη εκπλήρωση, εκ μέρους του ανωτέρω, των υποχρεώσεων, οι οποίες επιβάλλονται σε αυτόν από συγκεκριμένες διατάξεις νόμου. Τέλος, η ανωτέρα βία αποτελεί αόριστη νομική έννοια και η υπαγωγή σ'αυτή συγκεκριμένων πραγματικών περιστατικών ελέγχεται αναιρετικά (περί των ανωτέρω βλ. ΑΠ 1506/2013, ΣτΕ 1176/2011, 367/2001, ΓνΝΣΚ 420/2013, 226/2008 κ.α.).

Ε. Κατά την έννοια των διατάξεων του άρθρου 20 παρ. 1 του Συντάγματος και 4 του Κ.Ε.Δ.Ε., η ατομική ειδοποίηση ακολουθεί τη νομότυπη ταμειακή βεβαίωση του ποσού του χρέους του οφειλέτη του Δημοσίου και αποσκοπεί στο να γνωστοποιηθεί στον οφειλέτη το χρέος του και η αιτία του, ούτως ώστε να δυνηθεί αυτός να στραφεί με τα ένδικα μέσα που προβλέπει ο Κώδικας Διοικητικής Δικονομίας, (ανακοπή και αναστολή εκτελέσεως), κατά της πράξης ταμειακής βεβαίωσης ή να προβεί σε ρύθμιση του χρέους του. Δεδομένου τούτου και του ότι η διάταξη του άρθρου 4 παρ. 3 του Κ.Ε.Δ.Ε., (ν.δ. 356/1974), πρέπει να ερμηνεύεται σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 20 παρ. 1 του Συντάγματος, η μη περιέλευση ή η καθυστερημένη περιέλευση της ατομικής ειδοποίησης στον οφειλέτη, η οποία θα είχε ως αποτέλεσμα να απωλέσει ο τελευταίος στάδιο δικονομικής προστασίας πριν από τη λήψη συγκεκριμένου μέτρου εκτέλεσης, όπως η κατάσχεση κινητών ή ακινήτων του, οδηγεί σε ακύρωση της πράξης αυτής εκτέλεσης, εφόσον ο οφειλέτης επικαλεσθεί το γεγονός αυτό της μη περιέλευσης ή της μη έγκαιρης περιέλευσης σ' αυτόν της ατομικής ειδοποίησης (ΣτΕ 29/2013 δημ. nomos κ.ά.). Περαιτέρω, γίνεται δεκτό στη νομολογία (ΑΠ 1999/2013 δημ. nomos), με βάση τις ανωτέρω διατάξεις, ότι προϋπόθεση για τη λήψη κατά των ευθυνομένων αλληλεγγύως για χρέη άλλων προσώπων, όπως είναι και ο εγγυητής οποιουδήποτε μέτρου αναγκαστικής εκτέλεσης συνιστά η προηγούμενη έκδοση και νόμιμη κοινοποίηση προς αυτά ατομικής ειδοποίησης, που προβλέπεται κατ'άρ. 4 παρ. 1 του ΚΕΔΕ, η παράλειψη της οποίας καθιστά άκυρη τη λήψη οποιουδήποτε μέτρου αναγκαστικής εκτέλεσης.

IV.- Νομικός συλλογισμός - Συμπεράσματα

Από την υπαγωγή του ιστορικού του ερωτήματος στους προπαρατεθέντες και προαναλυθέντες κανόνες συνάγονται τα ακόλουθα συμπεράσματα.

Α. Ως προς το πρώτο σκέλος του ερωτήματος

1. Κατά τη γνώμη της πλειοψηφίας που απαρτίσθηκε από τον Πρόεδρο του Τμήματος και τους Νομικούς Συμβούλους Ανδρέα Ανδρουλιδάκη, Κωνσταντίνο Κηπουρό, Αγγελική Καστανά και Ελένη Πασαμιχάλη (ψήφοι πέντε - 5) με την οποία συντάχθηκε ο εισηγητής Διονύσιος Χειμώνας (γνώμη άνευ ψήφου), το πρόστιμο του άρθρου 7 παρ. 6 του ν.4224/2013, που υπολογίζεται επί των οφειλών που βεβαιώνονται μετά και την 1-1-2014 και καθίστανται ληξιπρόθεσμες, συνιστά, όπως και οι προσαυξήσεις του άρθρου 6 του ν.δ. 356/1974, - πριν την αντικατάστασή του από την παραπάνω διάταξη, - που επιβάλλονται στις οφειλές που έχουν καταχωρηθεί στα βιβλία εισπρακτέων εσόδων μέχρι και την 31-12-2013, αντικειμενικής νομιμότητας κύρωση, η οποία επιβάλλεται στον οφειλέτη από τη Διοίκηση λόγω της εκπρόθεσμης καταβολής της οφειλής του. Και τούτο, διότι η επιβολή του προστίμου διενεργείται άμεσα από την Διοίκηση και μόλις το χρέος καταστεί ληξιπρόθεσμο κατά την έννοια του άρθρου 5 του Κ.Ε.Δ.Ε. και ανεξάρτητα από τυχόν υπαιτιότητα του οφειλέτη ή ακυρότητας που έλαβε χώρα κατά τη βεβαίωσή του. Επομένως, η κυρωτική αυτή λειτουργία είναι ταυτόσημη κατά την έννοια και το δικαιολογητικό λόγο της θέσπισής της προς τις προσαυξήσεις του άρθρου 6 του Κ.Ε.Δ.Ε. πριν την αντικατάστασή του με την παρ. 6 του άρθρου 7 του ν.4224/2013. Η άποψη αυτή ισχύει, mutatis mutandis, και για τους τόκους εκπρόθεσμης καταβολής, οι οποίοι, σύμφωνα με τα προεκτεθέντα (ο.π. παρ. III.Γ) συνιστούν στην ουσία χρηματική κύρωση, που προσομοιάζει με τις προσαυξήσεις. Η διαφορά, μεταξύ των δύο σχετικών ρυθμιστικών διατάξεων της κύρωσης αυτής, δηλαδή αφενός των προσαυξήσεων και αφετέρου των τόκων και του προστίμου, εντοπίζεται στον τρόπο υπολογισμού και το ανώτατο όριό τους. Τούτο συνάγεται και από το γεγονός ότι ο νομοθέτης στις μεταβατικές διατάξεις για την εφαρμογή του Κ.Ε.Δ.Ε. του άρθρου 8 παρ. 3 του ν.4224/2013 ορίζει,- εν γνώσει της διαφοροποίησης αυτής -, ότι το παλαιό καθεστώς των προσαυξήσεων του άρθρου 6 του Κ.Ε.Ε.Δ. εξακολουθεί να εφαρμόζεται για τις απαιτήσεις που έχουν βεβαιωθεί στα βιβλία εισπρακτέων εσόδων μέχρι και 31-12-2013, μόνο, όμως, ως προς τον υπολογισμό και το ανώτατο όριο των προσαυξήσεων. Για τη δυνατότητα απαλλαγής του οφειλέτη από τις προσαυξήσεις αυτές, κατά το γράμμα της παραπάνω διάταξης, δεν υφίσταται σχετική ρύθμιση.

Κατ'ακολουθία της προεκτεθείσας άποψης, σύμφωνα με την οποία η ανωτέρω μεταβατική διάταξη δεν διαφοροποιεί (αντιδιαστέλλει), εν γνώσει του νομοθέτη, τις προσαυξήσεις με τα πρόστιμα και τους τόκους του άρθρου 6 του Κ.Ε.Δ.Ε.,- υπό την, αντίστοιχα, προγενέστερη και νέα ουσιαστική ρυθμιστική διάταξη, - ως προς τη δυνατότητα απαλλαγής του οφειλέτη από τις κυρώσεις αυτές, εφαρμόζονται για το ζήτημα αυτό, - και λόγω ταυτότητας του πραγματικού και νομικού λόγου, - οι ισχύουσες διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 6 του Κ.Ε.Δ.Ε. και της παρ. 11 του άρθρου 7 το ν.4224/2013. Δηλαδή, για οφειλές που έχουν καταχωρηθεί στα βιβλία εισπρακτέων εσόδων μέχρι και την 31-12-2013 εφαρμόζεται η διάταξη του άρθρου 6 το Κ.Ε.Δ.Ε. (παρ. 4) όπως ισχύει από 1-1-2014 και, επομένως, ο οφειλέτης μπορεί με αίτησή του προς το Δημόσιο, που υποβάλλεται υπό την ισχύ της διάταξης αυτής, να ζητεί την απαλλαγή τους από τις προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής για λόγους ανωτέρας βίας. Εννοείται, ότι η δυνατότητα απαλλαγής από τις προσαυξήσεις αφορά στις οφειλές εκείνες, για τις οποίες, κατά την κρίση της Διοίκησης, συνέτρεξε λόγος ανωτέρας βίας για τη μη εμπρόθεσμη καταβολή τους.

2. Μειοψήφησε η Νομική Σύμβουλος Ευφροσύνη Μπερνικόλα (ψήφος μία - 1) η οποία διατύπωσε την ακόλουθη γνώμη: Με τις διατάξεις των παραγράφων 1-10 του άρθρου 7 υπό τον τίτλο «Τροποποίηση και συμπλήρωση διατάξεων του Κώδικα Εισπράξεως Δημοσίων Εσόδων» του ν. 4224/2013 επιδιώκεται η προσαρμογή της νομοθεσίας για την είσπραξη των δημοσίων εσόδων στις διατάξεις του ν. 4174/2013, ο οποίος τέθηκε σε ισχύ την 1-1-2014, ιδίως σε ζητήματα που αφορούν την αρμοδιότητα βεβαίωσης και είσπραξης, τον τρόπο βεβαίωσης και είσπραξης της οφειλής σε περίπτωση μερικής εξόφλησης, τα στοιχεία της ατομικής ειδοποίησης και τα σχετικά με την αποστολή και την κοινοποίηση αυτής, το καθεστώς υπολογισμού των τόκων και των λοιπών διοικητικών κυρώσεων επί εκπροθέσμου καταβολής, τους όρους και τις περιπτώσεις απαλλαγής από αυτά. Ειδικότερα με την παράγραφο 6 του άρθρου 7 του ν. 4224/2013, με την οποία αντικαθίσταται το άρθρο 6 του ΚΕΔΕ, προβλέπεται ότι για οποιοδήποτε ποσό χρέους γίνεται ληξιπρόθεσμο, ο οφειλέτης υποχρεούται να καταβάλει τόκους και πρόστιμο εκπρόθεσμης καταβολής κατ’ ανάλογη εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 53 και 57 του Κ.Φ.Δ. (άρθρο 6 παρ. 1 ΚΕΔΕ) ενώ περαιτέρω εισάγεται η δυνατότητα απαλλαγής των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο και αυτών προς τρίτους, των οποίων η είσπραξη έχει ανατεθεί στη Φορολογική Διοίκηση, από τους τόκους και το πρόστιμο εκπρόθεσμης καταβολής της παραγράφου 1 του άρθρου 6 του ΚΕΔΕ, εφόσον η μη εμπρόθεσμη καταβολή οφείλεται σε λόγους ανωτέρας βίας, όπως ορίζει και το νέο θεσμικό πλαίσιο του Κ.Φ.Δ., με την υποβολή από τον οφειλέτη σχετικού αιτήματος προς το Γενικό Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων (άρθρο 6 παρ. 4 ΚΕΔΕ). Με την παράγραφο 11 του ιδίου άρθρου 7 ο νόμος οριοθετεί το χρόνο έναρξης ισχύος των παραπάνω νέων διατάξεων, ορίζοντας, ότι οι διατάξεις των παραγράφων 1 έως 10 του άρθρου αυτού τίθενται σέ ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2014, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στις μεταβατικές διατάξεις. Κατά δε τη μεταβατική διάταξη της παραγράφου 6 του άρθρου 8 του ν.4224/2013 οι διατάξεις του άρθρου 6 του ν. δ. 356/1974, όπως αντικαθίστανται, εφαρμόζονται και για τις οφειλές σε κάθε άλλο νομικό πρόσωπο ή Αρχή, πλην της φορολογικής Διοίκησης, οι οποίες βεβαιώνονται μετά την 31η Δεκεμβρίου 2014 και για την είσπραξη των οποίων εφαρμόζονται οι διατάξεις του ν.δ. 356/1974, εκτός εάν από ειδικές διατάξεις ορίζεται διαφορετικά.

Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι δυνατότητα υποβολής προς τον Γενικό Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων αιτήματος απαλλαγής από τους τόκους και το πρόστιμο εκπρόθεσμης καταβολής της παραγράφου 1 του άρθρου 6 του ΚΕΔΕ, αποκλειστικώς για το λόγο ότι ή εκπρόθεσμη καταβολή οφείλεται σε λόγους ανωτέρας βίας, παρέχεται, κατ' εφαρμογή της παραγράφου 4 του ιδίου άρθρου 6 του ΚΕΔΕ, στο στάδιο είσπραξης οφειλών οι οποίες καθίστανται ληξιπρόθεσμες από 1-1-2014 και εφεξής, με την επιφύλαξη της μεταβατικής διάταξης της παραγράφου 6 του άρθρου 8 προκειμένου για οφειλές σε κάθε άλλο νομικό πρόσωπο ή Αρχή, πλην της Φορολογικής Διοίκησης.

Ενόψει των προεκτεθέντων στο ερώτημα εάν εμπίπτουν στις διατάξεις της παραγράφου 4 του άρθρου 6 του ΚΕΔΕ (ν.δ. 356/1974) , όπως ισχύει, οφειλές που βεβαιώθηκαν, εν στενή έννοια, μέχρι τις 31.12.2013, προσήκει απάντηση αρνητική.

3. Σε κάθε περίπτωση, κατά την ομόφωνη γνώμη των μελών του Τμήματος, ενόψει α) της φύσης των ερμηνευομένων διατάξεων του ΚΕΔΕ ως ειδικών και εξαιρετικών, που επιβάλλει την στενή, κατ' αρχήν, ερμηνεία τους, β) των δύο παραπάνω διαφορετικών ερμηνευτικών απόψεων και γ) ότι η απαλλαγή των βεβαιωμένων χρεών από τις προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής αφορά, κατ'ουσία, σε ζήτημα διαγραφής χρεών, η Διοίκηση έχει τη δυνατότητα, με σκοπό την πληρέστερη και ασφαλέστερη ρύθμιση του ζητήματος, να λάβει την πρωτοβουλία, ώστε, εφόσον διαπιστώνει κενό στη σχετική νομοθετική ρύθμιση, να καλυφθεί αυτό δια της νομοθετικής οδού.

Β. Ως προς το δεύτερο σκέλος του ερωτήματος

Η διάταξη της παρ. 4 του άρθρου 6 του ΚΕΔΕ, όπως ισχύει (παρ. 4 άρθρ. 7 του ν.4224/2013), ρυθμίζει την δυνατότητα απαλλαγής της ληξιπρόθεσμης οφειλής από τους τόκους και τα πρόστιμα εκπρόθεσμης καταβολής, εφόσον ο οφειλέτης επικαλεσθεί και αποδείξει ότι η μη καταβολή της βεβαιωμένης οφειλής οφείλεται σε λόγους ανωτέρας βίας, υπό την προαναλυθείσα έννοια αυτής (ο.π. παρ. ΙΙΙ.Δ). Παρόμοια ρύθμιση με την ανωτέρω περιέχει η διάταξη του άρθρου 61 του ν.4174/2013 (Κ.Φ.Δ.) που αφορά στη δυνατότητα απαλλαγής, λόγω ανωτέρας βίας, από τόκους και πρόστιμα εκπρόθεσμης καταβολής του φόρου. Στη νομολογία γίνεται δεκτό, - καθ'ερμηνεία των διατάξεων του άρθρου 6 του ΚΕΔΕ, όπως ίσχυαν πριν την αντικατάστασή τους με το άρθρο 7 του ν.4224/2013, - ότι η προβλεπόμενη στις διατάξεις αυτές απαλλαγή των προσαυξήσεων επιτρέπεται «ου μόνο υπό την αρνητικήν προϋπόθεσιν ότι η εκπρόθεσμη καταβολή αυτών δεν οφείλεται εις υπαιτιότητα του οφειλέτου, αλλά και υπό την πρόσθετον προϋπόθεσιν ότι η εκπρόθεσμος καταβολή οφείλεται αποκλειστικώς εις παραλείψεις ή ενεργείας των δημοσίων οργάνων, αποδεικνυομένας δι' επισήμων εγγράφων. Ως τοιαύτας παραλείψεις ή ενεργείας, η διάταξις, οτενώς ερμηνευτέα, λόγω του εξαιρετικού χαρακτήρος, τον οποίο προσδίδει εις αυτήν η κατά παρέκκλισιν των κειμένων διατάξεων προβλεπομένη υπό ταύτης απαλλαγή, εννοεί ουχί οιασδήποτε παραλείψεις ή ενεργείας, άσχετους προς την οφειλήν, έστω και αν αύται θα ήτο δυνατόν να κριθώσιν, ως πρόσφορος αιτία της καθυστερήσεως της οφειλής, αλλά μόνον τοιαύτας συνδεομένας ευθέως και αμέσως προς αυτήν ταύτην την γέννησιν ή την ύπαρξιν της προς το Δημόσιον οφειλής και αποτελούσας τον αιίοχρώντα λόγον της εκπροθέσμου καταβολής αυτής». (ΣτΕ 2216/1962). Έτσι, περαιτέρω, έχει γίνει δεκτό ότι σε περίπτωση μη αποστολής ατομικής ειδοποίησης στον οφειλέτη μπορεί να επιδιωχθεί η απαλλαγή του από τις προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής κατά την ειδική διαδικασία του άρθρου 6 του ν.δ. 356/1974 (ΔΠρΑΘ 4256/1991 δημ. nomos, Β. Παπαχρήστου «Η Διοικητική Εκτέλεση» 1984, 125). Με την ισχύουσα ρύθμιση της διάταξης της παρ.4 του άρθρου 6 του ν.δ. 356/1974 (παρ. 6 άρθρ.7 ν.4224/2013) η εκφορά του νόμιμου λόγου απαλλαγής της ληξιπρόθεσμης οφειλής από τόκους και πρόστιμο εκπρόθεσμης καταβολής προϋποθέτει τη συνδρομή περιστατικών που συνιστούν ανωτέρα βία, δηλαδή, - σε αντιδιαστολή με το προϊσχύσαν δίκαιο που η απαλλαγή αυτή προϋπέθετε ευθύνη της Διοίκησης, - είναι αναγκαίο από το νόμο η απαλλαγή να στηρίζεται σε εν γένει τυχηρά περιστατικά, τα οποία στοιχειοθετούν κατ'αντικειμενική κρίση, αιτιωδώς και βασίμως, τον δικαιολογητικό λόγο της μη εμπρόθεσμης καταβολής του χρέους. Ο λόγος αυτός της μη εμπρόθεσμης καταβολής της οφειλής γίνεται αποδεκτός ως βάσιμος από τη Διοίκηση, εφόσον στηρίζεται σε οποιοδήποτε ανυπαίτιο και έκτακτο γεγονός, το οποίο δεν ήταν δυνατό να προληφθεί ή να αποτραπεί ούτε με μέτρα άκρας επιμέλειας και σύνεσης. Μόνο, δηλαδή, στην περίπτωση που η μη εμπρόθεσμη καταβολή της οφειλής έχει ως αιτία τέτοιου είδους ανυπαίτιο και απρόβλεπτο γεγονός, το οποίο επηρέασε την γέννηση και την ύπαρξη και, κατ'ακολουθία, την εμπρόθεσμη πληρωμή της, επιτρέπεται η, κατ'εφαρμογή της παραπάνω διάταξης, απαλλαγή της ληξιπρόθεσμης οφειλής από τους τόκους και το πρόστιμο εκπρόθεσμης καταβολής. Επομένως, εφόσον ο οφειλέτης επικαλείται και αποδεικνύει ότι η μη εμπρόθεσμη πληρωμή της οφειλής έχει ως αιτία την έλλειψη της γνώσης της, η οποία οφείλεται, με λόγο προσφόρου αιτιότητας, σε περιστατικό ανωτέρας βίας κατά την προαναλυθείσα έννοια, επιτρέπεται η ενεργοποίηση της παραπάνω διάταξης και η αποδοχή της σχετικής αίτησης. Αντίθετα, η έλλειψη γνώσης της οφειλής που οφείλεται καθαρά σε υποκειμενική συμπεριφορά των οργάνων του Δημοσίου ή του οφειλέτη (για παράδειγμα, μη αποστολή της ατομικής ειδοποίησης στον οφειλέτη ή ελάχιστη, έστω, αμέλεια αυτού) δεν στοιχειοθετεί τη δυνατότητα απαλλαγής, κατά την ανωτέρω διάταξη, από τις προσαυξήσεις, τα πρόστιμα και τους τόκους εκπρόθεσμης καταβολής, διότι η μη καταβολή της οφειλής δεν έχει ως αιτία περιστατικά ανωτέρας βίας, υπό την προαναλυθείσα έννοια, αλλά οφείλεται αποκλειστικά σε υποκειμενικούς λόγους.

V.- Κατ' ακολουθία των προεκτεθέντων το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (Α' Τμήμα) γνωμοδοτεί ως εξής:

1. Στο πρώτο σκέλος του ερωτήματος, κατά πλειοψηφία, ότι για οφειλές που έχουν βεβαιωθεί εν στενή έννοια μέχρι και τις 31-12-2013 μπορεί ο οφειλέτης να ζητεί, με αίτησή του που υποβάλλεται μετά την 1-1-2014, την απαλλαγή τους από τις προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής για λόγους ανωτέρας βίας σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 6 του ν.δ.356/1974 (Κ.Ε.Δ.Ε.). Η δυνατότητα απαλλαγής από τις προσαυξήσεις αφορά στις οφειλές εκείνες, για τις οποίες, κατά την κρίση της Διοίκησης, συνέτρεξε λόγος ανωτέρας βίας για τη μη εμπρόθεσμη καταβολή τους.

2. Στο δεύτερο σκέλος του ερωτήματος, ομοφώνως, ότι η μη γνώση της οφειλής δεν συνιστά λόγο για την απαλλαγή της από τους τόκους και το πρόστιμο εκπρόθεσμης καταβολής σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 6 του ν.δ. 356/1974, παρά μόνο εφόσον οφείλεται σε ανυπαίτιο και έκτακτο γεγονός (ανωτέρα βία), εξαιτίας του οποίου δεν πληρώθηκε εμπρόθεσμα η οφειλή.


Θεωρήθηκε

Αθήνα, 18-5-2015

Ο Πρόεδρος
Ανδρέας Χαρλαύτης
Αντιπρόεδρος Ν.Σ.Κ.

Ο Εισηγητής
Διονύσιος Ν. Χειμώνας
Πάρεδρος Ν.Σ.Κ.

Αθήνα, 15/07/2016
Aρ. Πρωτ. Α3γ/Γ.Π.οικ.53790

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ
ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ
Δ/ΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΜΟΝΑΔΩΝ ΥΓΕΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ ΠΑΡΟΧΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΤΩΝ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Πληροφορίες: Χ. Παπαθανασίου
Ταχ. Διεύθυνση: Αριστοτέλους 17
Ταχ. Κώδικας: 10433
Τηλέφωνο: 2132161438
Fax: 2105239238
e-mail: damy@moh.gov.gr

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ

ΘΕΜΑ: Φαρμακευτική κάλυψη των ανασφάλιστων και ευάλωτων κοινωνικών ομάδων.

ΣΧΕΤ.: 1.Το άρθρο 33 του Ν. 4368/2016 (ΦΕΚ 21/Α/16).

2. Το πρώτο εδάφιο της περίπτωσης 12 της υποπαραγράφου ΙΒ.2 της παραγράφου ΙΒ του άρθρου 1 του Ν. 4093/2012 (ΦΕΚ 222/Α/12-11-2012)

3. Η υπ' αριθ. Α3(γ)/ΓΠ/οικ.25132/4.4.2016 (ΦΕΚ 908/τ.Β'/04-04-2016) Κ.Υ.Α.

4. Η υπ' αριθ. Α3γ/Γ.Π.οικ.39364/31.5.2016 εγκύκλιος (ΑΔΑ: ΩΕ 1Α465ΦΥΟ-6ΦΝ)

Σε συνέχεια των ανωτέρω σχετικών και δεδομένου ότι έχουν υποβληθεί σχετικά ερωτήματα στις Υπηρεσίες του Υπουργείου μας σχετικά με την εφαρμογή της ΚΥΑ Α3(γ)/ΓΠ/οικ.25132/4.4.2016 (ΦΕΚ 908/τ.Β'/04-04-2016), διευκρινίζουμε τα ακόλουθα:

1. Η πιο θεμελιώδης αλλαγή που εισάγει το ανωτέρω θεσμικό πλαίσιο είναι η εξίσωση του δικαιώματος ασφαλισμένων, ανασφάλιστων και πρώην κατόχων Ατομικού Βιβλιαρίου Οικονομικά Αδυνάμου ή Ανασφάλιστου ως προς την πρόσβαση στο δημόσιο σύστημα υγείας. Η υγειονομική φροντίδα που εγγυάται το νέο πλαίσιο είναι πλήρης και περιλαμβάνει την νοσηλευτική, διαγνωστική και φαρμακευτική κάλυψή τους.

Ειδικότερα, από 1/8/2016 με βάση το νέο σύστημα συνταγογράφησης οι οικονομικά αδύναμοι ανασφάλιστοι δικαιούνται μηδενικής συμμετοχής στο κόστος της φαρμακευτικής αγωγής. Η βάση για την διασφάλιση της μηδενικής συμμετοχής στη φαρμακευτική αγωγή είναι η διασταύρωση των εισοδηματικών και ασφαλιστικών κριτηρίων μέσω των ηλεκτρονικών συστημάτων της ΗΔΙΚΑ ΑΕ και της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων.

Παράλληλα, καταργείται η υποχρέωση έκδοσης και ανανέωσης των Ατομικών Βιβλιαρίων των Οικονομικά Αδυνάμων ή Ανασφάλιστων.

2. Οι δικαιούχοι των παραγράφων 2 και 8 του άρθρου 6 της ανωτέρω σχετικής (3) ΚΥΑ (πρώην κάτοχοι Ατομικού Βιβλιαρίου Οικονομικά Αδυνάμου ή Ανασφάλιστου, Ανασφάλιστοι που πληρούν τα εισοδηματικά κριτήρια, μέλη ευάλωτων κοινωνικών ομάδων) εξαιρούνται της καταβολής εκ μέρους των ασθενών του ενός (1) ευρώ ανά συνταγή υπέρ του ΕΟΠΥΥ που εκτελείται από τον εκάστοτε φαρμακοποιό.

3. Τα ψυχιατρικά και νευρολογικά φάρμακα τα οποία χορηγούνται από δημόσιες δομές της παραγράφου 1 του άρθρου 1 της ανωτέρω σχετικής (3) ΚΥΑ παρέχονται αποκλειστικά από τα φαρμακεία των νοσοκομείων, σύμφωνα με όσα ορίζονται στην παράγραφο 2γ του άρθρου 1 της ανωτέρω σχετικής (3) ΚΥΑ. Η εξαίρεση αυτή επιβάλλεται για τη διασφάλιση της απρόσκοπτης συνέχειας της φαρμακευτικής αγωγής που λάμβαναν από τις εν λόγω δημόσιες δομές υγείας.

4. Τα Φάρμακα Εξωτερικού, τα οποία δεν κυκλοφορούν αλλά εισάγονται κατά περίπτωση στην Ελλάδα, θα χορηγούνται και στους δικαιούχους των παραγράφων 2 και 8 του άρθρου 6 της ανωτέρω σχετικής (3) ΚΥΑ με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις όπως ισχύει για τους ασφαλισμένους, διατηρώντας το δικαίωμα μηδενικής συμμετοχής . Όταν τα εν λόγω φάρμακα δεν περιλαμβάνονται στο σύστημα της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης θα αναγράφονται σε χειρόγραφη συνταγή ΕΟΠΥΥ.

5. Οι δικαιούχοι των παραγράφων 2 και 8 του άρθρου 6 της ανωτέρω σχετικής (3) ΚΥΑ:

I. Ανασφάλιστοι που πληρούν τα εισοδηματικά κριτήρια.

II. Πρώην κάτοχοι Ατομικού Βιβλιαρίου Οικονομικά Αδυνάμου ή Ανασφάλιστου, μετά τη λήξη της ισχύος του Βιβλιαρίου και χωρίς οποιαδήποτε διατύπωση, εφόσον το πραγματικό εισόδημά τους δεν υπερβαίνει ετησίως το ποσό των 6.000€ για μεμονωμένο άτομο, προσαυξανόμενο κατά 1.200€ για τον/την σύζυγο και για κάθε εξαρτώμενο μέλος της οικογένειας (ανήλικο ή προστατευόμενο τέκνο).

III. Μέλη ευάλωτων κοινωνικών ομάδων.

Θα λαμβάνουν τα φάρμακά τους κατόπιν αντίστοιχης ιατρικής συνταγής, από τα ιδιωτικά φαρμακεία που είναι συμβεβλημένα με τον ΕΟΠΥΥ, με εξαίρεση τα φάρμακα της παραγράφου 3 και 4 της παρούσας εγκυκλίου. Επιπλέον, τα φάρμακα υψηλού κόστους θα χορηγούνται στους δικαιούχους της παρούσας εγκυκλίου από τα φαρμακεία και τα σημεία διανομής του ΕΟΠΥΥ.

Οι γιατροί που συνταγογραφούν στους συγκεκριμένους δικαιούχους θα πρέπει να φροντίζουν με κάθε τρόπο, στο μέτρο του δυνατού, τη θεραπευτική συνέχεια και τον τύπο της φαρμακευτικής αγωγής που χορηγούνταν στους συγκεκριμένους ασθενείς, από τα φαρμακεία των νοσοκομείων, στα οποία απευθύνονταν μέχρι σήμερα.

6. Προκειμένου να αποφευχθεί οποιαδήποτε οικονομική επιβάρυνση αλλά και να διασφαλιστεί η καλύτερη ενημέρωση των δικαιούχων των παραγράφων 2 και 8 του άρθρου 6 της ανωτέρω σχετικής (3) ΚΥΑ, οι γιατροί που συνταγογραφούν θα πρέπει να ενημερώνουν τους δικαιούχους για ενδεχόμενες επιβαρύνσεις που θα επιφέρει η χορήγηση φαρμάκων με Λιανική Τιμή μεγαλύτερη από την τιμή αποζημίωσης, καθώς και για τη δυνατότητα συνταγογράφησης θεραπευτικά ισοδύναμων φαρμάκων χωρίς επιπλέον επιβαρύνσεις. Το αμέσως προσεχές διάστημα θα αναρτηθούν σχετικά ενημερωτικά μηνύματα στο σύστημα Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης της ΗΔΙΚΑ.

7. Στο πλαίσιο της ισοτιμίας στην πρόσβαση, οι Επιτροπές Φαρμάκων Εξωτερικού και Υψηλού Κόστους του ΕΟΠΥΥ θα έχουν την αρμοδιότητα της εξέτασης ζητημάτων χορήγησης φαρμάκων, για τα οποία απαιτείται σύμφωνα με τις εγκυκλίους του ΕΟΠΥΥ προέγκριση όταν χορηγούνται από τα φαρμακεία του και στους δικαιούχους των παραγράφων 2 και 8 του άρθρου 6 της ανωτέρω σχετικής (3) ΚΥΑ. Στις περιοχές που δεν υπάρχουν φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ τα φάρμακα θα αποστέλλονται στα σημεία διανομής, σύμφωνα με την υπάρχουσα διαδικασία, χωρίς οικονομική επιβάρυνση του δικαιούχου.

8. Σχετικά με τη μηδενική συμμετοχή στη φαρμακευτική αγωγή:

Ι) Τις αμέσως επόμενες ημέρες οι δικαιούχοι θα μπορούν να επισκεφτούν την ιστοσελίδα της ΗΔΙΚΑ ΑΕ, (idika.gr) στην οποία, εισάγοντας το username και τον κωδικό πρόσβασης που χρησιμοποιούν για την είσοδο τους στο taxisnet, καθώς και τον ΑΜΚΑ τους θα διαπιστώνουν το ποσοστό συμμετοχής στη φαρμακευτική αγωγή, σύμφωνα με τις παραγράφους 2 και 8 του άρθρου 6 της ανωτέρω σχετικής (3) ΚΥΑ. Σχετική ενημέρωση θα υπάρξει από τις αρμόδιες υπηρεσίες και φορείς.

ΙΙ) Οι δικαιούχοι που διαπιστώνουν ότι ο ΑΜΚΑ τους δεν αντιστοιχεί σε κάποιο ΑΦΜ, μπορούν να απευθύνονται στα ΚΕΠ για να επικαιροποιήσουν τη διασύνδεση του ΑΜΚΑ τους με το ΑΦΜ τους, ώστε να διορθωθεί το πρόβλημα και να διευκολυνθεί η ηλεκτρονική διασταύρωση ασφαλιστικών και εισοδηματικών κριτηρίων.

III) Οι ευάλωτες κατηγορίες πολιτών -δικαιούχοι του άρθρου 6, παρ.2Β και 8 της Κ.Υ.Α., συμπεριλαμβανομένων των πρώην κατόχων του Ατομικού Βιβλιάριου Οικονομικά Αδυνάμου ή Ανασφάλιστου - ενημερώνονται ότι για την παροχή δωρεάν φαρμακευτικής περίθαλψης απαιτείται η προηγούμενη κατάθεση αιτήματος στην Υπηρεσία Πρόνοιας του Δήμου κατοικίας τους.

IV) Οι οικονομικά αδύναμοι πολίτες (ανασφάλιστοι), σε περίπτωση επιβολής ποσοστού συμμετοχής στη συνταγογράφηση ενώ πληρούν τα παρακάτω κριτήρια απαλλαγής, ενημερώνονται για το δικαίωμα υποβολής ένστασης στην Υπηρεσία Πρόνοιας του Δήμου κατοικίας τους εντός προθεσμίας 15 ημερών από την αναγραφόμενη ημερομηνία στη συνταγή, εφόσον πληρούν τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια που θέτει η Κ.Υ.Α. Κατόπιν έγκρισης από την υπηρεσία πρόνοιας του δήμου ο δικαιούχος θα πρέπει να απευθυνθεί εκ νέου στον γιατρό για την ορθή επανάληψη της συνταγής, εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας.

Ενδεικτικά παρατίθεται ο παρακάτω πίνακας:

ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΙ ΔΩΡΕΑΝ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗΣ ΤΗΣ ΠΑΡ.2Α (Ανασφάλιστοι)

ΣΥΝΘΕΣΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ	ΟΡΙΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ	ΟΡΙΟ ΑΞΙΑΣ ΑΚΙΝΗΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ	ΟΡΙΟ ΚΑΤΑΘΕΣΕΩΝ
Μεμονωμένο άτομο	2.400 €	150.000 €	7.200 €
Οικογένεια χωρίς εξαρτώμενα μέλη ή
μονογονεική οικογένεια με ένα εξαρτώμενο μέλος	3.600 €	165.000 €	10.800 €
Οικογένεια με ένα εξαρτώμενο μέλος ή
μονογονεική οικογένεια με δύο εξαρτώμενα μέλη	4.200 €	180.000 €	12.600 €
Οικογένεια με δύο εξαρτώμενα μέλη ή
μονογονεική οικογένεια με τρία εξαρτώμενα μέλη	4.800 €	195.000 €	14.400 €
Οικογένεια με τρία εξαρτώμενα μέλη ή
μονογονεική οικογένεια με τέσσερα εξαρτώμενα μέλη	5.400 €	210.000 €	16.200 €
Οικογένεια με τέσσερα εξαρτώμενα μέλη ή
μονογονεική οικογένεια με πέντε εξαρτώμενα μέλη	6.000 €	225.000 €	18.000 €
Οικογένεια με πέντε εξαρτώμενα μέλη ή
μονογονεική οικογένεια με έξι εξαρτώμενα μέλη	6.600 €	240.000 €	19.800 €

9. Τα πρόσωπα των κατηγοριών της περίπτωσης γ της παραγράφου 2 του α. 33 του ν. 4368/2016 (ευάλωτες κοινωνικές ομάδες ανεξαρτήτως νομικού καθεστώτος), μέχρι την εφαρμογή του συστήματος χορήγησης της Κάρτας Υγειονομικής Περίθαλψης Αλλοδαπού (ΚΥΠΑ) που θα ολοκληρωθεί το προσεχές χρονικό διάστημα, πρέπει να εξυπηρετούνται κατά τον τρόπο που περιέγραφε η ανωτέρω σχετική (4) εγκύκλιος του Υπουργείου Υγείας. Οι διοικήσεις των Νοσοκομείων και οι υπεύθυνοι των δομών ΠΦΥ οφείλουν να διευκολύνουν με κάθε πρόσφορο μέσο την πρόσβαση των ανθρώπων αυτών στην αναγκαία υγειονομική φροντίδα.

10. Μέχρι την εφαρμογή των διατάξεων της παρούσας εγκυκλίου (1/8/16) οι κάτοχοι Ατομικών Βιβλιαρίων των Οικονομικά Αδυνάμων ή Ανασφάλιστων θα λαμβάνουν τα φάρμακα τους από τα φαρμακεία των νοσοκομείων, σύμφωνα με τις προγενέστερες εγκυκλίους και διατάξεις.

Κατόπιν των ανωτέρω, παρακαλούμε να καταβάλλετε κάθε δυνατή προσπάθεια και να επιδείξετε την απαιτούμενη ευαισθησία για την εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας πάντα με πνεύμα συνεργασίας και σεβασμού της αξιοπρέπειας και των δικαιωμάτων των πολιτών. Οι αρμόδιοι φορείς, αποδέκτες της παρούσας, οφείλουν να αναρτήσουν στην ιστοσελίδα τους την εν λόγω εγκύκλιο προς ενημέρωση των πολιτών.


Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΥΓΕΙΑΣ
ΑΝΔΡΕΑΣ ΞΑΝΘΟΣ