Αριθμ. ΕΑΛΕ/Γ.Π. 2918

(ΦΕΚ Β’ 889/14.03.2019)

ΟΙ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΕΣ ΥΠΟΥΡΓΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

Έχοντας υπόψη:

1. Τις διατάξεις του ν. 3918/2011 (Α' 31), «Διαρθρωτικές αλλαγές στο σύστημα υγείας και άλλες διατάξεις», και ιδίως το άρθρο 30, όπως ισχύει.

2. Τις διατάξεις του ν. 4238/2014 (Α' 38), «Πρωτοβάθμιο Εθνικό Δίκτυο Υγείας (Π.Ε.Δ.Υ.), αλλαγή σκοπού ΕΟΠΥΥ και λοιπές διατάξεις», όπως ισχύει.

3. Τις διατάξεις του π.δ/τος 63/2005 (Α'98), «Κώδικας νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα Κυβερνητικά όργανα».

4. Τις διατάξεις του π.δ/τος 121/2017 (Α' 128), «Οργανισμός του Υπουργείου Υγείας», όπως ισχύει.

5. Τις διατάξεις του π.δ/τος 73/2015 (Α' 116), «Διορισμός Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης, Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών».

6. Την Υ80/06/11/2017 (Β' 3904) απόφαση του Πρωθυπουργού, «Τροποποίηση απόφασης ανάθεσης αρμοδιοτήτων στον Αναπληρωτή Υπουργό Υγείας Παύλο Πολάκη».

7. Την Υ29/8-10-2015 (Β' 2168) απόφαση του Πρωθυπουργού, «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στον Α. Υπουργό Οικονομικών Γεώργιο Χουλιαράκη.

8. Την ΕΑΛΕ/Γ.Π. 80157/31-10-2018 (Β' 4898) κοινή υπουργική απόφαση, με περιεχόμενο «Τροποποίηση και αντικατάσταση της με αριθμ. ΕΑΛΕ/Γ.Π. 46846/ 19-06-2018 (Β' 2315) κοινής υπουργικής απόφασης, με περιεχόμενο «Ενιαίος Κανονισμός Παροχών Υγείας (ΕΚΠΥ) του Εθνικού Οργανισμού Παροχών Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ)».

9. Το με αριθμ. ΔΒ3Α/Φ107/4/οικ. 1219/14-01-2019 έγγραφο της Διεύθυνσης Στρατηγικού Σχεδιασμού, με το οποίο κοινοποιείται η με αριθ. 1701 απόφαση της 526ης/19-12-2018 Συνεδρίασης του Διοικητικού Συμβουλίου του ΕΟΠΥΥ.

10. Το με αριθμ. ΔΒ3Α/Φ107/9/οικ. 4204/04-02-2019 έγγραφο της Διεύθυνσης Στρατηγικού Σχεδιασμού, με το οποίο κοινοποιούνται οι με αριθ. 73 και 74 αποφάσεις της 535ης Συνεδρίασης του Διοικητικού Συμβουλίου του ΕΟΠΥΥ.


1. Μετά το τρίτο εδάφιο της παραγράφου 7 του άρθρου 6 προστίθεται εδάφιο ως ακολούθως:
«Οι δικαιούχοι δεν καταβάλλουν συμμετοχή.»

2. Η παράγραφος Α8 του άρθρου 10 αντικαθίσταται και έχει πλέον ως ακολούθως:
«8. Σε πρόωρα και λιποβαρή νεογνά (Ρ07 με πρόσθετο κωδικό στα σχόλια για το βάρος του νεογνού Ρ07.0, Ρ07.1 και την προωρότητα του Ρ07.2, Ρ07.3) μέχρι την ηλικία των έξι (6) μηνών, καθώς και σε νεογνά με νεκρωτική εντεροκολίτιδα (Ρ77.9) ή σύνδρομο βραχέως εντέρου (Κ91.2).»

3. Η παράγραφος Α9 του άρθρου 10 αντικαθίσταται και έχει πλέον ως ακολούθως:
«9. Σε ανήλικους με μεταμόσχευση συμπαγών οργάνων και ιστών (Ζ94.0, Ζ94.1, Ζ94.2, Ζ94.3, Ζ94.4, Ζ94.6 Ζ94.8 με σχόλιο «μυελός των οστών, πάγκρεας, έντερο»), καθώς και σε ανήλικους πάσχοντες από νεφρική ανεπάρκεια (Ν18.0) 2ου, 3ου, 4ου και τελικού σταδίου, και ηπατική ανεπάρκεια (Κ74.0,Κ74.1,Κ74.2, Κ72.1), με υποχρεωτικό σχόλιο «ηπατική εγκεφαλοπάθεια»), εφόσον έχει συσταθεί ειδική διατροφή από τον θεράποντα ιατρό τους.»

4. Το δεύτερο εδάφιο της παραγράφου Β του άρθρου 10 αντικαθίσταται και έχει πλέον ως ακολούθως:
«Η συμμετοχή στην δαπάνη των σκευασμάτων ειδικής θεραπευτικής διατροφής ορίζεται σε 10%. Εξαιρούνται της συμμετοχής δικαιούμενοι μηδενικής συμμετοχής (0%), οι πάσχοντες από ενδογενή μεταβολικά νοσήματα της παραγράφου Α1 του παρόντος, και συγκεκριμένα για τα νοσήματα Γλυκογονίαση-γλυκογονίαση τύπου 1B (icd-10 Ε74.0, με υποχρεωτικό σχόλιο ότι πρόκειται για γλυκογιονίαση τύπου 1B), έλλειψη ορνιθο καρβαμυλο τρανσφεράση (icd-10 E72.4, με υποχρεωτικό σχόλιο ότι πρόκειται για ορνιθιναιμία τύπου Ι και II), νόσο NiemanPick τύπου C (idc-10 E75.2), καθώς και υπερφαινυλαλανιναιμία(με icd-10 E70.0), σύμφωνα με τα οριζόμενα στην με αρίθμ. ΔΥΓ3(α)/οικ. 104747 (ΦΕΚ Β΄2883/26/10/2012) κοινή υπουργική απόφαση, όπως ισχύει κάθε φορά, καθώς και οι πάσχοντες από νοσήματα που περιγράφονται στις παραγράφους 3ε, 5, 6, 7, 8, 9, και οι ασθενείς ΑμεΑ με αναπηρία 80% και άνω.»

5. Η πρώτη παράγραφος του άρθρου 20 αντικαθίσταται και έχει πλέον ως ακολούθως:
«1. Για τους πάσχοντες από νεφρική ανεπάρκεια δικαιούχους, ο ΕΟΠΥΥ αποζημιώνει θεραπείες υποκατάστασης νεφρικής λειτουργίας (συνεδρίες αιμοκάθαρσης κλασσικής και παραλλαγές της, αιμοδιήθησης και αιμοδιαδιήθησης) καθώς και τα αναγκαία υλικά, πάγιο εξοπλισμό και αναλώσιμα, για τους ασθενείς που υποβάλλονται σε περιτοναϊκή κάθαρση, όπως αυτά εξειδικεύονται στο άρθρο 51 του παρόντος.»

6. Το τέταρτο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 38 αντικαθίσταται και έχει πλέον ως ακολούθως:
«Τοκετός θεωρείται και η γέννηση νεκρού εμβρύου άνω των 22 εβδομάδων.»

7. Το τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 3 του άρθρου 39 αντικαθίσταται και έχει πλέον ως ακολούθως:
«Οι υπουργικές αποφάσεις ενσωματώνονται στο σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης (Σύστημα Έκδοσης Παροχών ΕΚΠΥ) και αποτελούν παράρτημα του παρόντος άρθρου του Κανονισμού.»

8. Το τρίτο εδάφιο της παραγράφου 2 του άρθρου 44 αντικαθίσταται και έχει πλέον ως ακολούθως:
«Δεν παραπέμπονται σε ΚΑΑ κλειστής νοσηλείας, ασθενείς του παραπάνω καταλόγου που εμφανίζουν ως αιτία εισαγωγής μόνο αισθητικά ή προμηκικά ή γνωσιακά ή σφιγκτηριακά ή ήπια κινητικά ελλείμματα ή διαταραχές λόγου ή πάρεση ή πάσχουν από άνοια εκφυλιστικού τύπου τελικού σταδίου ή εμφανίζουν άλλη χρόνια νόσο κατά το π.δ. 383/2002 (Α΄332).»

9. Το τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 12 του άρθρου 45 αντικαθίσταται και έχει πλέον ως ακολούθως:
«Μετά το εικοστό πρώτο (21) έτος ηλικίας ισχύουν τα προβλεπόμενα στα αντίστοιχα άρθρα ενηλίκων (άρθρα 39, 40, 41 και 42) του παρόντος Κανονισμού, με εξαίρεση τους δικαιούχους, όπως αυτοί περιγράφονται στην παράγραφο 4 του παρόντος άρθρου, περιλαμβανομένων και των κινητικών αναπηριών με προϋπόθεση να διαθέτουν πιστοποίηση αναπηρίας 67% και άνω.»

10. Το πρώτο εδάφιο της παραγράφου 2 του άρθρου 46 αντικαθίσταται και έχει πλέον ως ακολούθως:
«Η αποζημίωση αεροθεραπείας, παρέχεται στους δικαιούχους, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην ισχύουσα νομοθεσία και συγκεκριμένα χορηγείται σε χρόνιες παθήσεις των πνευμόνων με πιστοποιημένη αναπηρία ίση ή μεγαλύτερη του 67%, όπως παλαιά φυματίωση, χειρουργηθέντα καρκίνο πνευμόνων, πνευμονοκονίωση, κυστική ίνωση και σε χρόνια νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου (που είναι σε χρόνια αιμοκάθαρση, περιτοναϊκή διήθηση, ή έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση νεφρού), καθώς και ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση ήπατος, πνεύμονος και καρδιάς, για το χρονικό διάστημα 1/6 ως 31/8 κάθε έτους.»

11. Η περίπτωση ε της παραγράφου 4 του άρθρου 47 αντικαθίσταται και έχει πλέον ως ακολούθως:
«Οι πάσχοντες από όλους τους τύπους σακχαρώδη διαβήτη που ακολουθούν θεραπεία με ινσουλίνη, δισκία ή άλλες ενέσιμες θεραπείες εκτός ινσουλίνης, για την δαπάνη αγοράς ταινιών μέτρησης σακχάρου και ισόποσων σκαριφιστήρων ή ίσης αξίας αναλώσιμων συσκευών στιγμιαίας μέτρησης σακχάρου, σύριγγες ινσουλίνης μιας χρήσης, βελόνες φυσοσυρίγγων, βελόνες χορήγησης ινσουλίνης, αναλώσιμα συσκευών έγχυσης ινσουλίνης όπως καθετήρες έγχυσης ινσουλίνης, δεξαμενές, αισθητήρες μέτρησης, μπαταρίες, όπως επίσης και για κάθε νέο τεχνολογικό προϊόν που ο ΕΟΠΥΥ θα εντάξει στο σύστημα αποζημίωσης, με την διαδικασία που κάθε φορά ισχύει.»

12. Το άρθρο 51 αντικαθίσταται και έχει πλέον ως ακολούθως:
1. Για την παροχή υλικών περιτοναϊκής κάθαρσης απαιτείται ηλεκτρονική γνωμάτευση τριμηνιαίας διάρκειας και ισχύος εκτέλεσης της συνταγής ενός μηνός, από τον θεράποντα νεφρολόγο ιατρό. Το ύψος της αποζημίωσης των υλικών ορίζεται με απόφαση του Δ.Σ. του ΕΟΠΥΥ που δημοσιεύεται σε ΦΕΚ.
2. Το απλό υγειονομικό υλικό είναι:
Αποστειρωμένα γάντια μιας χρήσης
χάρτινες μάσκες μιας χρήσης
αποστειρωμένες γάζες
αυτοκόλλητες γάζες
σύριγγες με τις αντίστοιχες βελόνες
λευκοπλάστ υποαλλεργικό
αντιμικροβιακά διάφανα αυτοκόλλητα επιθέματα συγκράτησης καθετήρων, ταινίες ελέγχου περιτονίτιδας
χαρτοβάμβακα σε φύλλα του 1 Kg
οινόπνευμα ή άλλο αλκοολούχο διάλυμα
οξυζενέ
αντισηπτικό διάλυμα εξωτερικής χρήσης
3. Στον πάγιο εξοπλισμό των ασθενών που υποβάλλονται σε περιτοναϊκή κάθαρση περιλαμβάνονται στατώ ορού, ατομική ζυγαριά, ηλεκτρική θερμοφόρα, πιεσόμετρο, στηθοσκόπιο, τραπεζάκι και λαβίδα kocher.
4. Διαλύματα και εξαρτήματα (συστήματα) συνεχούς φορητής ή αυτοματοποιημένης περιτοναϊκής κάθαρσης.

13. Το ένατο εδάφιο της παραγράφου 2 του άρθρου 53 αντικαθίσταται και έχει πλέον ως ακολούθως:
«Οι αναπνευστικές συσκευές που αποζημιώνονται από τον ΕΟΠΥΥ είναι:
α) Απλή συσκευή Συνεχούς θετικής Πίεσης Αεραγωγών (CPAP).
β) Απλή συσκευή Διφασικής θετικής Πίεσης Αεραγωγών (BiPAP, BiPAP S/T).
γ) Αναπνευστήρας όγκου/πίεσης.
δ) Αυτόματη συσκευή Συνεχούς θετικής Πίεσης Αεραγωγών (auto CPAP).
ε) Σερβοαναπνευστήρας, (ICD10 G47.3 και σχόλιο "κεντρικού τύπου άπνοια"), με επισύναψη της διάγνωσης της μελέτης ύπνου.
Πέραν των ανωτέρω αναπνευστικών συσκευών, χορηγούνται επίσης οι κάτωθι λοιπές αναπνευστικές συσκευές:
α) Εξασκητής αναπνοής.
β) Ροόμετρο άσθματος.
γ) Συσκευή αναρρόφησης πτυέλων, σε ασθενείς που φέρουν τραχειοστομία.
δ) Αεροθάλαμος χορήγησης εισπνεόμενων φαρμάκων.
ε) Ασκός.
Οι τιμές αποζημίωσης θα ορισθούν με απόφαση του Δ.Σ. η οποία θα δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, έπειτα από εισήγηση της αρμόδιας διεύθυνσης.

14. Η τρίτη παράγραφος του άρθρου 53 αντικαθίσταται και έχει πλέον ως ακολούθως:
3. Συσκευές Οξυγονοθεραπείας
Οι συσκευές οξυγονοθεραπείας αποζημιώνονται από τον Οργανισμό σε συμβεβλημένους παρόχους στην τιμή που έχει συμφωνηθεί με αυτούς και έχει ορίσει με απόφαση του το Δ.Σ. του ΕΟΠΥΥ. Κατ' εξαίρεση ο ΕΟΠΥΥ δύναται να αποζημιώσει και τον δικαιούχο στην τιμή αποζημίωσης που έχει ορίσει το Δ.Σ., εάν δεν υπάρχει επαρκής αριθμός συμβεβλημένων παροχών.
Η ιατρική γνωμάτευση για χορήγηση οξυγονοθεραπείας (συμπυκνωτής οξυγόνου, υγρό και αέριο οξυγόνο), εκδίδεται από ιατρό ιδιωτικού ιατρείου ή ιδιωτικής κλινικής ή δημόσιας δομής, με ειδικότητα Πνευμονολόγου, Παιδιάτρου για παιδιά, καθώς και ιατρού ΜΕΘ. Η θεώρηση της γνωμάτευσης γίνεται από ελεγκτή ιατρό του Δημόσιου, Πανεπιστημιακού ή Στρατιωτικού Νοσοκομείου ή ιδιωτικής κλινικής, όπου εκδόθηκε η γνωμάτευση ή από ελεγκτή ιατρό δομής ΠΦΥ, όταν εκδοθεί από ιδιώτη ιατρό ή από ιδιωτική κλινική εφόσον δεν διαθέτει ελεγκτή ιατρό. Ο έλεγχος θα πρέπει να διενεργηθεί εντός πέντε (5) εργάσιμων ημερών από την έκδοση της και εκτελείται εντός δεκαπέντε (15) εργάσιμων ημερών από την έκδοση της. Η ιατρική γνωμάτευση για συνταγογράφηση οξυγονοθεραπείας έχει ισχύ έως ένα έτος. Για χρόνιες αναπνευστικές παθήσεις με αναπνευστική ανεπάρκεια τύπου Ι ή II (χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια-ΧΑΠ, πνευμονική ίνωση, και καρκίνος πνεύμονα), η μέτρηση αερίων αίματος είναι αναγκαία κατά την αρχική χορήγηση της οξυγονοθεραπείας. Η ανανέωση της συνταγογράφησης της οξυγονοθεραπείας διενεργείται βάσει οξυμετρίας.
Για οξείες καταστάσεις αναπνευστικής ανεπάρκειας που απαιτούν οξυγονοθεραπεία, απαιτείται η μέτρηση αερίων αίματος για τον προσδιορισμό του τύπου της αναπνευστικής ανεπάρκειας. Οι δικαιούχοι δεν καταβάλλουν συμμετοχή για την χορήγηση της οξυγονοθεραπείας.

15. Το έβδομο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 55 αντικαθίσταται και έχει πλέον ως ακολούθως:
«Επίσης δεν καταβάλλουν συμμετοχή οι γυναίκες που έχουν διενεργήσει μαστεκτομή, για παροχή τεχνητού μαστού, καθώς και οι δικαιούχοι που χρήζουν τεχνητού οφθαλμού για το συγκεκριμένο είδος.»

16. Το όγδοο εδάφιο της παραγράφου 2 του άρθρου 55 αντικαθίσταται και έχει πλέον ως ακολούθως:
«Σε περίπτωση αποζημίωσης των δικαιούχων, ο ΕΟΠΥΥ καταβάλλει για κάθε ζεύγος γυαλιών το ποσό των 100 ευρώ, για κάθε φακό επαφής έως 25 ευρώ και για κερατοκωνικό φακό έως 75 ευρώ.»

17. Το πρώτο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 56 αντικαθίσταται και έχει πλέον ως ακολούθως:
«Δικαιούχοι ΕΟΠΥΥ που χρειάστηκε να μετακινηθούν εκτός του τόπου κατοικίας τους προκειμένου να αντιμετωπίσουν πρόβλημα υγείας που δεν αντιμετωπίζεται σε υγειονομική δομή κοντά στον τόπο κατοικίας τους, αποζημιώνονται για την μετακίνηση με το αντίτιμο των εισιτηρίων μετάβασης και επιστροφής δημοσίων συγκοινωνιών (Λεωφορείο, Πλοίο, Τρένο), στην οικονομικότερη θέση.»

18. Η παράγραφος 2 του άρθρου 56 αντικαθίσταται και έχει πλέον ως ακολούθως:
«2. Για την μετακίνηση των νεφροπαθών, ο ΕΟΠΥΥ αποζημιώνει έξοδα μετακίνησης ως ακολούθως:
• Σε Αθήνα, Πειραιά: 230 ευρώ/μήνα,
• Στην Θεσσαλονίκη: 220 ευρώ/μήνα,
• Σε Ηράκλειο, Πάτρα: 140 ευρώ/μήνα,
• Λοιπά αστικά κέντρα: -115 ευρώ/μήνα,
• Εκτός Αστικών Κέντρων:
Για απόσταση έως 8 χλμ. από τον τόπο κατοικίας του προς το πλησιέστερο κέντρο αιμοκάθαρσης αποδίδεται το ποσό που ισχύει για το αστικό κέντρο του εκάστοτε νομού. Για απόσταση μεγαλύτερη των 8 χλμ και έως 50 χλμ από τον τόπο κατοικίας του ασφαλισμένου προς το πλησιέστερο κέντρο αιμοκάθαρσης: 400 ευρώ/μήνα. για απόσταση 50-80 χλμ: 550 ευρώ/μήνα, για απόσταση πάνω από 80 χλμ: 800 ευρώ/μήνα. Τα ανωτέρω ποσά αντιστοιχούν σε 13 ή και περισσότερες συνεδρίες αιμοκάθαρσης/μήνα. Σε περιπτώσεις που λόγω ημερολογιακής κατανομής διενεργούνται 12 αιμοκαθάρσεις, τον μήνα, οι νεφροπαθείς θα αποζημιώνονται εξ ολοκλήρου με τα προβλεπόμενα πάγια ποσά.
Σε περίπτωση που για οποιονδήποτε λόγο, διενεργηθούν λιγότερες από 12, τότε τα ποσά θα αναπροσαρμόζονται ανάλογα.
Αν ασθενής, για άλλους λόγους υγείας απαιτείται να μετακινηθεί σε υγειονομική μονάδα πέρα από την πλησιέστερη στον τόπο κατοικίας του, τότε προκειμένου να αποζημιωθεί για την μετακίνηση, απαιτείται γνωμοδότηση του Α.Υ.Σ. και έγκριση του Δ.Σ. του ΕΟΠΥΥ.

19. Το πρώτο εδάφιο της παραγράφου 3 του άρθρου 56 αντικαθίσταται ως ακολούθως: «3. Για τη μετακίνηση των πασχόντων από μεσογειακή αναιμία, δρεπανοκυτταρική νόσο και άλλες αιμοσφαιρινοπάθειες για μετάγγιση αίματος, αφαιμαξομεταγγίσεις ή αφαιμάξεις, ο ΕΟΠΥΥ αποζημιώνει έξοδα μετακίνησης ως ακολούθως:»

Κατά τα λοιπά ισχύει η με αρ. πρωτ. ΕΑΛΕ/Γ.Π. 80157/31-10-2018 (Β' 4898) κοινή υπουργική απόφαση.

Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Αθήνα, 7 Μαρτίου 2019

Οι Αναπληρωτές Υπουργοί

Οικονομικών
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΧΟΥΛΙΑΡΑΚΗΣ

Υγείας
ΠΑΥΛΟΣ ΠΟΛΑΚΗΣ

Αθήνα, 14 Μαρτίου 2019
Αριθ.Πρωτ.:ΔΙΔΑΔ/Φ.35.53/2521/οικ.11469

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΤΟΜΕΑ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ  

Α. Για θέματα υπηρεσιακής κατάστασης και επιλογής προϊσταμένων:
ΤΗΛ. 213 - 1313373, -215, -212, -394
Β. Για θέματα αδειών -πειθαρχικού δικαίου:
ΤΗΛ. 213 - 1313337, - 336, -340, -378
Γ. Για θέματα κινητικότητας:
ΤΗΛ. 213 - 1313375, -3371,-3374,-3201,- 3365
Fax : 213 - 1313389 Ε-mail: hrm@ydmed.gov.gr
Δ. Για θέματα προσλήψεων:
ΤΗΛ.: 213 - 1313286, -249, -257

ΘΕΜΑ: Νόμος 4590/2019 (Α' 17) - «Ενδυνάμωση Ανώτατου Συμβουλίου Επιλογής Προσωπικού (Α.Σ.Ε.Π.), ενίσχυση και αναβάθμιση Δημόσιας Διοίκησης και άλλες διατάξεις»

Σας ενημερώνουμε ότι στο ΦΕΚ 17 Α' δημοσιεύτηκε ο ν. 4590/2019 «Ενδυνάμωση Ανώτατου Συμβουλίου Επιλογής Προσωπικού (Α.Σ.Ε.Π.), ενίσχυση και αναβάθμιση Δημόσιας Διοίκησης και άλλες διατάξεις», με τον οποίο προβλέπονται, μεταξύ άλλων, ρυθμίσεις που αφορούν στα θέματα αρμοδιότητας του Υπουργείου Διοικητικής Ανασυγκρότησης. Συγκεκριμένα με τον παρόντα νόμο εισάγονται οι εξής ρυθμίσεις:

1. ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΩΛΥΜΑΤΩΝ ΔΙΟΡΙΣΜΟΥ, ΑΡ. 33 Ν. 4590/2019

Με τις διατάξεις αυτές συμπληρώνονται οι διατάξεις του αρ. 9 του Κώδικα Κατάστασης Δημοσίων Πολιτικών Διοικητικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων ΝΠΔΔ (εφεξής Υπαλληλικός Κώδικας, ΥΚ ν. 3528/2007) και ειδικότερα ενισχύεται η διαφάνεια κατά τη διαδικασία διορισμού δημοσίων υπαλλήλων που καλούνται να υπηρετούν το δημόσιο συμφέρον. Συγκεκριμένα για τον έλεγχο του προβλεπόμενου στις διατάξεις του αρ. 9 του ΥΚ κωλύματος διορισμού, θα υποβάλλεται υπεύθυνη δήλωση από τον υποψήφιο ότι δεν έχει απολυθεί από θέση άλλης δημόσιας υπηρεσίας ή ΟΤΑ ή άλλου νπδδ του δημοσίου τομέα, λόγω επιβολής της πειθαρχικής ποινής της οριστικής παύσης ή λόγω καταγγελίας της σύμβασης για σπουδαίο λόγο, οφειλόμενο σε υπαιτιότητα του εργαζομένου, αν δεν παρέλθει πενταετία από την απόλυση.

Βάσει των νέων ρυθμίσεων «Για τη διαπίστωση του ως άνω κωλύματος διορισμού υποβάλλεται υπεύθυνη δήλωση από τον ενδιαφερόμενο, το αληθές περιεχόμενο της οποίας ελέγχεται αυτεπαγγέλτως από την αρμόδια υπηρεσία διορισμού με βάση τα στοιχεία που τηρούνται στο Μητρώο Απογραφής Ελληνικού Δημοσίου».

Κατ' εφαρμογή των ως άνω ρυθμίσεων οι αρμόδιες υπηρεσίες προσωπικού θα αποστέλλουν σχετικό ερώτημα στο Μητρώο Απογραφής Ελληνικού Δημοσίου, με το ΑΦΜ του υποψήφιου προς διορισμό υπαλλήλου, προκειμένου να διαπιστώνεται ότι δεν συντρέχει το σχετικό κώλυμα.

Οι ως άνω νέες ρυθμίσεις εφαρμόζονται και για τους υπαλλήλους των ΟΤΑ α' βαθμού, καθώς τροποποιούνται οι σχετικές διατάξεις του αρ. 17 του Κώδικα Δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων (ΚΚΔΚΥ, ν. 3584/2007).

2. ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΩΝ, ΑΡ. 84-86 του Υ.Κ.

Με τις διατάξεις των αρ. 38, 39 και 40 του ν. 4590/2019, εισάγονται ρυθμίσεις που συνδέονται με τη διαδικασία επιλογής προϊσταμένων οργανικών μονάδων κατ' εφαρμογή των διατάξεων των αρ. 84-86 του Υ.Κ. και των αντίστοιχων διατάξεων του ΚΚΔΚΥ.

Συγκεκριμένα:

Α. ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ ΔΕ

α) με την παρ. 2 του αρ. 38 του ν. 4590/2019, τροποποιούνται οι διατάξεις της παρ. 3 του αρ. 85 του Υ.Κ. και προβλέπεται ότι κατά τη διαδικασία μοριοδότησης των τυπικών προσόντων των υποψηφίων προς επιλογή προϊσταμένων και ειδικότερα όσον αφορά στους υπαλλήλους κατηγορίας ΔΕ, η συμμετοχή των οποίων προβλέπεται για την επιλογή προϊσταμένων Τμημάτων σύμφωνα με τις διατάξεις του αρ. 84 του Υ.Κ., λαμβάνεται υπόψη το πιστοποιητικό διοικητικής επάρκειας, το οποίο κατέχουν. Το πιστοποιητικό αυτό μοριοδοτείται με 30 μόρια.

β) επιπλέον με τις διατάξεις της παρ. 1 του αρ. 38 του ν. 4590/2019 τροποποιούνται οι διατάξεις της παρ. 4 του αρ. 82 του Υ.Κ. και προβλέπεται ότι ο χρόνος βαθμολογικής εξέλιξης των υπαλλήλων - κατόχων του πιστοποιητικού διοικητικής επάρκειας μειώνεται συνολικά κατά ένα (1) έτος.

Οι ως άνω νέες ρυθμίσεις εφαρμόζονται και για τους υπαλλήλους των ΟΤΑ α' βαθμού καθώς τροποποιούνται οι αντίστοιχες διατάξεις του αρ. 85 και 88 του ΚΚΔΚΥ Κώδικα Δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων (ΚΚΔΚΥ, ν. 3584/2007).

Β. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΩΝ ΑΠΟ ΤΑ ΑΡΜΟΔΙΑ ΣΥΜΒΟΥΛΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ

α) Όσον αφορά στη διαδικασία επιλογής προϊσταμένων Γενικών Διευθύνσεων από το αρμόδιο όργανο επιλογής της παρ. 1 του αρ. 86 του Υ.Κ., ήτοι το Ειδικό Συμβούλιο Επιλογής Προϊσταμένων, με τις νέες ρυθμίσεις του ν. 4590/2019, τροποποιούνται οι διατάξεις της παρ. 7ε και 7στ του αρ. 86 του Υ.Κ. και προβλέπονται τα εξής:
«ε) Οι υποψήφιοι που δεν πληρούν τους όρους του νόμου και της προκήρυξης αποκλείονται από την περαιτέρω διαδικασία με απόφαση του ΕΙ.Σ.Ε.Π., η οποία καταχωρίζεται στα πρακτικά και συντάσσεται σχετικός πίνακας. Οι λοιποί υποψήφιοι μοριοδοτούνται με βάση τις ομάδες κριτηρίων α' έως γ' της παραγράφου 1 του άρθρου 85 και σύμφωνα με όσα ορίζονται στο ίδιο άρθρο. Στη συνέχεια το ΕΙ.Σ.Ε.Π., με βάση την ως άνω μοριοδότηση, καταρτίζει πίνακα κατάταξης για κάθε προκηρυσσόμενη θέση κατά φθίνουσα σειρά βαθμολογίας. Ο πίνακας αυτός, καθώς και ο πίνακας αποκλειόμενων αναρτώνται στην ιστοσελίδα του Α.Σ.Ε.Π. Κατά των πινάκων αυτών υποβάλλονται ενώπιον του ΕΙ.Σ.Ε.Π. ενστάσεις, μέσω του διαδικτυακού τόπου του Α.Σ.Ε.Π. εντός αποκλειστικής προθεσμίας τριών (3) εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία ανάρτησης των πινάκων στην ιστοσελίδα του Α.Σ.Ε.Π. Ενστάσεις που υποβάλλονται μετά το πέρας της προθεσμίας του προηγούμενου εδαφίου απορρίπτονται ως απαράδεκτες.
στ) Στη διαδικασία της δομημένης συνέντευξης καλούνται οι επτά (7) πρώτοι υποψήφιοι κάθε πίνακα κατάταξης. Για τη διενέργεια της δομημένης συνέντευξης κάθε υποψήφιος καλείται χωριστά. Αφού γίνει και η μοριοδότηση με βάση το κριτήριο της δομημένης συνέντευξης, εξάγεται η τελική βαθμολογία, σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 85 και καταρτίζεται ο τελικός πίνακας κατάταξης για κάθε προκηρυσσόμενη θέση.
Το όνομα του επικρατέστερου, ανά θέση, υποψηφίου αναρτάται στην ιστοσελίδα του Α.Σ.Ε.Π. Η διαδικασία ολοκληρώνεται με την τοποθέτηση του επικρατέστερου υποψηφίου στην οικεία θέση με απόφαση του αρμόδιου Υπουργού ή του αρμόδιου για την τοποθέτηση οργάνου.».

β) Αντίστοιχα, όσον αφορά στη διαδικασία επιλογής προϊσταμένων Διευθύνσεων ή αντίστοιχου ή ενδιάμεσου (μεταξύ Διεύθυνσης και Τμήματος) επιπέδου οργανικής μονάδας και Τμημάτων, με τις νέες ρυθμίσεις του ν. 4590/2019, τροποποιούνται οι διατάξεις της παρ. 8ε και 8στ του αρ. 86 του Υ.Κ. και προβλέπονται τα εξής:
«ε) Οι υποψήφιοι που δεν πληρούν τους όρους του νόμου και της προκήρυξης αποκλείονται από την περαιτέρω διαδικασία με απόφαση του Σ.Ε.Π. ή του Υπηρεσιακού Συμβουλίου, η οποία καταχωρίζεται στα πρακτικά και συντάσσεται σχετικός πίνακας. Οι λοιποί υποψήφιοι μοριοδοτούνται με βάση τις ομάδες κριτηρίων α' έως γ' της παραγράφου 1 του άρθρου 85 και σύμφωνα με όσα ορίζονται στο ίδιο άρθρο. Στη συνέχεια το Σ.Ε.Π. ή το Υπηρεσιακό Συμβούλιο, με βάση την ως άνω μοριοδότηση καταρτίζει πίνακα κατάταξης για κάθε προκηρυσσόμενη θέση κατά φθίνουσα σειρά βαθμολογίας. Ο πίνακας αυτός, καθώς και ο πίνακας αποκλειόμενων αναρτώνται στην ιστοσελίδα του φορέα που προκηρύσσει τις θέσεις.
Κατά των πινάκων αυτών υποβάλλονται ενώπιον του Σ.Ε.Π. ή του Υπηρεσιακού Συμβουλίου ενστάσεις, εντός αποκλειστικής προθεσμίας τριών (3) εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία ανάρτησης των πινάκων στην ιστοσελίδα του φορέα. Ενστάσεις που υποβάλλονται μετά το πέρας της προθεσμίας του προηγούμενου εδαφίου απορρίπτονται ως απαράδεκτες. Μετά την εξέταση των υποβληθεισών ενστάσεων, εάν επέλθουν μεταβολές στον πίνακα κατάταξης, ο αναμορφωμένος πίνακας για κάθε προκηρυσσόμενη θέση αναρτάται στην ιστοσελίδα του οικείου φορέα και βάσει του πίνακα αυτού καλούνται οι υποψήφιοι προς συνέντευξη.
στ) Ακολουθεί η διεξαγωγή της συνέντευξης της περίπτωσης δ' της παραγράφου 3 του άρθρου 85 από το Σ.Ε.Π. Στη συνέντευξη καλούνται οι επτά (7) πρώτοι υποψήφιοι εκάστου πίνακα κατάταξης. Αφού γίνει η μοριοδότηση με βάση και το κριτήριο της δομημένης συνέντευξης, εξάγεται η τελική βαθμολογία, σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 85 και καταρτίζονται οι τελικοί πίνακες κατάταξης».

Βάσει των προαναφερομένων διατάξεων η σύνθετη διοικητική ενέργεια της διαδικασίας επιλογής και τοποθέτησης προϊσταμένων Γενικής Διεύθυνσης και Διεύθυνσης, οι οποίες κατά την τρέχουσα περίοδο βρίσκονται σε εξέλιξη, πραγματοποιείται, βάσει των ισχυουσών σήμερα διατάξεων, ως εξής:

1. Έκδοση προκήρυξης πλήρωσης θέσεων:
1.1 ΚΥΑ του αρμόδιου Υπουργού και του Υπουργού Διοικητικής Ανασυγκρότησης για θέσεις προϊσταμένων Γενικής Διεύθυνσης ή
1.2 Έκδοση της προκήρυξης από τον φορέα που προκηρύσσει τις θέσεις προϊσταμένου Διεύθυνσης
1.3 ΔΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑ της προκήρυξης:
α) ανάρτηση στο ΔΙΑΥΓΕΙΑ,
β) ανάρτηση στις ιστοσελίδες των οικείων φορέων,
γ) ανάρτηση στην ιστοσελίδα του ΑΣΕΠ,
δ) γνωστοποίηση της προκήρυξης με κάθε πρόσφορο τρόπο στους υπαλλήλους, που ανήκουν οργανικά στον φορέα.
1.4 ΠΡΟΘΕΣΜΙΑ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΩΝ: ΕΝΑΡΞΗ: 5 ημέρες μετά την ημερομηνία δημοσίευσης
ΛΗΞΗ: 15 ΗΜΕΡΕΣ μετά την έναρξη της προθεσμίας υποβολής υποψηφιοτήτων .    
Έλεγχος στοιχείων αιτήσεως υποψηφιότητας και βιογραφικού σημειώματος από τη Διεύθυνση Προσωπικού:    
Η αρμόδια Διεύθυνση Προσωπικού, όπου ανήκει οργανικά ο υπάλληλος:
2.1.Βεβαιώνει τα στοιχεία της αίτησης υποψηφιότητας και του βιογραφικού σημειώματος του
υποψηφίου, αφού προηγουμένως έχει καλέσει τον υποψήφιο για την προσκόμιση των επιπλέον εκείνων στοιχείων που υπεύθυνα δηλώνει ότι κατέχει.
2.2. Η ανωτέρω διαδικασία βεβαίωσης των στοιχείων της αίτησης υποψηφιότητας και του βιογραφικού σημειώματος του υπαλλήλου από τις οικείες Διευθύνσεις Προσωπικού γίνεται εντός αποκλειστικής προθεσμίας δέκα (10) ημερών μετά το πέρας της προθεσμίας υποβολής των αιτήσεων.
2.3. Η βεβαίωση στοιχείων κοινοποιείται στον υποψήφιο προκειμένου να υποβάλει ένσταση εντός αποκλειστικής προθεσμίας πέντε (5) ημερών.
2.4. Η ένσταση εξετάζεται εντός αποκλειστικής προθεσμίας (5) ημερών.
2.5. Όλα τα ανωτέρω στοιχεία, καθώς και τα αντίγραφα των επικαλούμενων στοιχείων στη βεβαίωση και το βιογραφικό σημείωμα του υποψηφίου που τηρούνται στο προσωπικό του μητρώο, αποστέλλονται αμελλητί στο αρμόδιο Συμβούλιο επιλογής και αφού οριστεί εισηγητής με απόφασή του Προέδρου κάποιο από τα μέλη του Συμβουλίου, ξεκινά η
διαδικασία επιλογής ως εξής:
3. Διαδικασία επιλογής από τα αρμόδια Συμβούλια Επιλογής
3.1. Εξέταση του παραδεκτού της αίτησης υποψηφιότητας.
3.2. Κατάρτιση πίνακα αποκλειομένων στην περίπτωση που η αίτηση κριθεί απαράδεκτη, με απόφαση του ΕΙΣΕΠ/ΣΕΠ που καταχωρίζεται στα πρακτικά.
3.3. Μοριοδότηση
α) τυπικών και εκπαιδευτικών προσόντων,
β) εργασιακής εμπειρίας,
γ) άσκησης καθηκόντων ευθύνης (αρ. 85 Υ.Κ.).
3.4. Κατάρτιση βάσει της μοριοδότησης πινάκων φθίνουσας σειράς κατάταξης για κάθε προκηρυσσόμενη θέση.
3.5. Ανάρτηση
α) των πινάκων αποκλειομένων και
β) των πινάκων φθίνουσας σειράς κατάταξης:
α) στο δικτυακό τόπο του ΑΣΕΠ, προκειμένου για υποψήφιους προϊσταμένους Γενικής Διεύθυνσης
β) στο δικτυακό τόπο του οικείου φορέα, προκειμένου για υποψήφιους προϊσταμένους Διεύθυνσης.
3.6. Υποβολή ενστάσεων κατά των αναρτηθέντων πινάκων αποκλειομένων και φθίνουσας σειράς κατάταξης
Α) Ενώπιον του ΕΙΣΕΠ μέσω του δικτυακού τόπου του ΑΣΕΠ εντός αποκλειστικής προθεσμίας 3 εργασίμων ημερών από την ημερομηνία ανάρτησης των πινάκων
Β) Ενώπιον του ΣΕΠ εντός αποκλειστικής προθεσμίας 3 εργασίμων ημερών από την ημερομηνία ανάρτησης των πινάκων.
3.7. Εξέταση των ενστάσεων από το ΕΙΣΕΠ/ΣΕΠ.
3.8. Εκ νέου ανάρτηση των οριστικών πλέον πινάκων, εφόσον επέλθουν μεταβολές μετά την εξέταση των ενστάσεων.
3.9. Κλήση σε δομημένη συνέντευξη των επτά πρώτων στη φθίνουσα σειρά κατάταξης του εκάστοτε οικείου πίνακα κατάταξης. Η πρόσκληση των υποψηφίων γίνεται με αλφαβητική σειρά από τον Πρόεδρο του ΕΙΣΕΠ/ΣΕΠ και αποστέλλεται τουλάχιστον δύο (2) πλήρεις εργάσιμες ημέρες πριν από τη ημερομηνία της συνέντευξης.
3.1 0 Κατάρτιση τελικών πινάκων φθίνουσας σειράς κατάταξης για κάθε προκηρυσσόμενη θέση.
3.1 1 Προκειμένου για τους υποψηφίους προϊσταμένους Γενικής Διεύθυνσης, το όνομα του επικρατέστερου υποψηφίου αναρτάται στο δικτυακό τόπο του ΑΣΕΠ.
3.1 2 Τοποθέτηση του επικρατέστερου υποψηφίου στη θέση για την οποία επελέγη με απόφαση του αρμοδίου οργάνου εντός δέκα ημερών από την γνωστοποίηση της επιλογής του από το αρμόδιο Συμβούλιο Επιλογής.

Ενόψει της ως άνω διαδικασίας διευκρινίζονται περαιτέρω τα εξής:

Κατά την ανάρτηση των σχετικών πινάκων στο δικτυακό τόπο του ΑΣΕΠ ή του οικείου φορέα κατά περίπτωση, ανάλογα με την προκηρυσσόμενη θέση, θα πρέπει να εξασφαλίζεται: α) η προηγούμενη σχετική ενημέρωση των ενδιαφερομένων υποψηφίων με κάθε πρόσφορο τρόπο, προκειμένου να μπορούν να ασκήσουν το δικαίωμα της ένστασης, β) ότι οι πίνακες αποκλειομένων και φθίνουσας σειράς κατάταξης θα περιέχουν εκείνα τα στοιχεία και μόνο που είναι απαραίτητα για τον υποψήφιο προκειμένου να ασκήσει την ένσταση, γ) ότι η πρόσβαση στους πίνακες αυτούς θα παρέχεται μόνο στους έχοντας άμεσο έννομο συμφέρον, προκειμένου να εξασφαλίζεται αφενός η αρχή της διαφάνειας, αφετέρου η προστασία των προσωπικών δεδομένων βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας.

Η ανάρτηση των πινάκων αυτών δεν υποκαθιστά σε καμία περίπτωση την υποχρέωση τήρησης των σχετικών πρακτικών, όπου αναλυτικά και αιτιολογημένα θα πρέπει να εμπεριέχονται οι αποφάσεις του αρμόδιου συμβουλίου επιλογής, στα οποία παρέχεται πρόσβαση στους ενδιαφερομένους κατόπιν αιτήσεώς τους.

Γ. ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΣΥΜΒΟΥΛΙΩΝ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΩΝ:

Με τις διατάξεις της παρ. 2 του αρ. 40 του ν. 4590/2019 τροποποιήθηκαν οι διατάξεις της παρ. 2 του αρ. 86 του Υ.Κ. που αφορούν στη συγκρότηση των Σ.Ε.Π. Ειδικότερα με τις εν λόγω διατάξεις προβλέπονται τα εξής:
«2. Στο τέλος της παρ. 2 του άρθρου 86 του ν. 3528/2007 προστίθενται εδάφια ως εξής: «Για τις υπηρεσίες που έχουν κοινό υπηρεσιακό συμβούλιο, αρμόδιο είναι το Σ.Ε.Π. της εποπτεύουσας αρχής. Σε περιπτώσεις αντικειμενικής αδυναμίας σύστασης και συγκρότησης Σ.Ε.Π. που αιτιολογείται ειδικά από τον οικείο φορέα, οι επιλογές διενεργούνται από τα Σ.Ε.Π. της εποπτεύουσας αρχής του φορέα αυτού. Τα Σ.Ε.Π. των ανεξάρτητων αρχών συγκροτούνται με απόφαση του Προέδρου ή Επικεφαλής της οικείας ανεξάρτητης αρχής και αποτελούνται από έναν Αντιπρόεδρο ή έναν εκ των Βοηθών Συνηγόρων του Πολίτη ή μέλος της οικείας αρχής ως Πρόεδρο, ένα (1) μέλος της οικείας αρχής ή έναν εκ των Βοηθών Συνηγόρων του Πολίτη ως μέλος, έναν Νομικό Σύμβουλο ή Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους και δύο (2) μέλη του Α.Σ.Ε.Π.».

Με τις εν λόγω διατάξεις ρυθμίζονται ενδελεχώς τα θέματα συγκρότησης των Σ.Ε.Π., προκειμένου να καταστεί δυνατή περαιτέρω η προκήρυξη και η πλήρωση θέσεων ευθύνης επιπέδου Διεύθυνσης σε υπηρεσίες, όπου δεν ήταν δυνατόν να τα συγκροτήσουν βάσει των προϊσχυουσών διατάξεων.

Δ. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΙΩΝ

Με τις διατάξεις του αρ. 42 του ν. 4590/2019 τροποποιήθηκαν οι διατάξεις του αρ. 162 του Υπαλληλικού Κώδικα που αφορά στη λειτουργία των συμβουλίων που προβλέπονται στον Υπαλληλικό Κώδικα. Ειδικότερα, με τις ως άνω διατάξεις προβλέπονται τα εξής:

1. Κάθε Συμβούλιο αποτελεί διακριτή αρχή.

2. Κατά τη διάρκεια της θητείας απαγορεύεται η αντικατάσταση μελών των Συμβουλίων, εκτός αν συντρέχουν σοβαροί, υπηρεσιακοί ή προσωπικοί λόγοι.

3. Το Ειδικό Συμβούλιο Επιλογής Προϊσταμένων (ΕΙ.Σ.Ε.Π.), το Συμβούλιο Υπηρεσιακής Κατάστασης Προϊσταμένων Γενικών Διευθύνσεων, τα Συμβούλια Επιλογής Προϊσταμένων (Σ.Ε.Π.) και τα Υπηρεσιακά Συμβούλια βρίσκονται σε απαρτία, όταν είναι παρόντα τρία (3) τουλάχιστον μέλη τους. Σε κάθε περίπτωση, για την ύπαρξη απαρτίας απαιτείται η παρουσία του Προέδρου ή του αναπληρωτή του.

4. Οι γνώμες και οι αποφάσεις όλων των Συμβουλίων διατυπώνονται σε πρακτικά που υπογράφονται από τον Πρόεδρο και τον γραμματέα το συντομότερο δυνατόν και πάντως όχι πέραν του τριμήνου από την ημερομηνία της συνεδρίασης, κατά την οποία διατυπώθηκε η γνώμη ή λήφθηκε η απόφαση. Μέχρι την καθαρογραφή των πρακτικών μπορεί να χορηγείται στην οικεία υπηρεσία βεβαίωση για τις αποφάσεις που έχουν ληφθεί, η οποία υπογράφεται από τον Πρόεδρο του Συμβουλίου. Βάσει της βεβαίωσης αυτής μπορεί να γίνονται από τη διοίκηση οι απαιτούμενες περαιτέρω ενέργειες για την εκτέλεση των πράξεων-αποφάσεων των Συμβουλίων. Όμοια βεβαίωση μπορεί να χορηγείται και στους ενδιαφερόμενους υπαλλήλους, ύστερα από αίτησή τους. Στα πρακτικά καταχωρίζεται και η γνώμη όσων μειοψήφησαν.

5. Η ψηφοφορία των μελών των Συμβουλίων γίνεται κατά σειρά αντίστροφη από εκείνη της απόφασης ορισμού τους. Δεν επιτρέπεται η αποχή από την ψηφοφορία ή η λευκή ψήφος. Σε περίπτωση ισοψηφίας υπερισχύει η ψήφος του Προέδρου. Εάν σχηματισθούν περισσότερες από δύο γνώμες, όσοι ακολουθούν την ασθενέστερη οφείλουν να προσχωρήσουν σε μία από τις επικρατέστερες.

6. Η ιδιότητα του εισηγητή του Συμβουλίου δεν είναι ασυμβίβαστη με την ιδιότητα του μέλους αυτού. Στο ΕΙ.Σ.Ε.Π., στα Σ.Ε.Π. και στο Συμβούλιο Υπηρεσιακής Κατάστασης Προϊσταμένων Γενικών Διευθύνσεων, με απόφαση του Προέδρου, εισηγητές ορίζονται μέλη του.

7. Η λειτουργία όλων των Συμβουλίων διέπεται συμπληρωματικά από τις διατάξεις του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας (ν. 2690/1999) για τη λειτουργία των συλλογικών οργάνων διοίκησης.».

Ε. ΑΝΑΠΛΗΡΩΣΗ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΩΝ ΣΤΑ ΟΠΟΙΑ ΜΕΤΕΧΟΥΝ ΩΣ ΜΕΛΗ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΙ ΤΟΥ Α.Σ.Ε.Π.

Με τις διατάξεις του αρ. 14 του ν. 4590/2019 προβλέπονται τα εξής:
«Σε κάθε συμβούλιο αξιολόγησης και επιλογής στελεχών ή προσωπικού, στο οποίο μετέχουν ως Πρόεδρος και μέλη εκπρόσωποι του Α.Σ.Ε.Π., τον Πρόεδρο αναπληρώνει το ανώτερο κατά διαβάθμιση μέλος του Α.Σ.Ε.Π. και μεταξύ πλειόνων μελών της ίδιας βαθμίδας το αρχαιότερο κατά τα οριζόμενα στον ισχύοντα Κανονισμό Λειτουργίας του Α.Σ.Ε.Π.».

Βάσει των ως άνω διατάξεων και δεδομένου ότι σε θέματα αρμοδιότητας της Υπηρεσίας μας, στα αρμόδια συλλογικά όργανα επιλογής του Κεφαλαίου Α' του ν. 4369/2016 και του αρ. 86 του Υπαλληλικού Κώδικα, προβλέπεται ο ορισμός Μελών του ΑΣΕΠ για τη συγκρότηση του Ε.Σ.Ε.Δ., του ΕΙ.Σ.Ε.Π. και των Σ.Ε.Π., παρακαλούνται οι αρμόδιοι φορείς, όπου έχουν συσταθεί τα εν λόγω συλλογικά όργανα για τη σχετική εφαρμογή των ανωτέρω διατάξεων με ενδεχόμενη τροποποίηση της συγκρότησης των εν λόγω συλλογικών οργάνων, προκειμένου να είναι νόμιμη η συγκρότηση αυτών βάσει των προβλέψεων του αρ. 14 του ν. 4590/2019. Για την εφαρμογή των ως άνω διατάξεων και σχετικά με το αν πληρούνται στα υφιστάμενα συλλογικά όργανα οι προϋποθέσεις του αρ. 14 του ν. 4590/2019, οι αρμόδιες Διευθύνσεις Προσωπικού θα πρέπει να απευθυνθούν στο ΑΣΕΠ.

ΕΝΕΡΓΕΙΣ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

• Ενόψει της εν εξελίξει διαδικασίας επιλογής προϊσταμένων, παρακαλούνται οι αποδέκτες του παρόντος για την ενημέρωση των αρμόδιων συλλογικών οργάνων επιλογής.

• Επίσης, κατά τη συγκρότηση των συλλογικών οργάνων επιλογής εν προκειμένω, οι αρμόδιες Διευθύνσεις προσωπικού θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους τις διατάξεις του αρ. 161 του Υπαλληλικού Κώδικα, σύμφωνα με τις οποίες στα Συμβούλια που συγκροτούνται με τις διατάξεις του Υπαλληλικού Κώδικα, ο αριθμός των μελών που ορίζονται από κάθε φύλο ανέρχεται σε ποσοστό ίσο τουλάχιστον με το 1/3 του συνόλου των μελών του Συμβουλίου, εφόσον στην οικεία υπηρεσία υπηρετεί επαρκής αριθμός υπαλλήλων που συγκεντρώνει τις νόμιμες προϋποθέσεις για ορισμό και τα μέλη που ορίζονται είναι περισσότερα από ένα (1). Τυχόν δεκαδικός αριθμός στρογγυλοποιείται στην επόμενη ακέραιη μονάδα, εφόσον το κλάσμα είναι ίσο τουλάχιστον με το μισό της μονάδας. Επιπλέον και δεδομένου ότι στη συγκρότηση των ΕΙΣΕΠ και ΣΕΠ ορίζονται ως

Πρόεδρος και Μέλη εκπρόσωποι του ΑΣΕΠ, θα πρέπει οι αρμόδιες Υπηρεσίες, αλλά και το ΑΣΕΠ κατά τη σχετική αλληλογραφία υπόδειξης εκπρόσωπων να λαμβάνουν υπόψη τους τις σχετικές διατάξεις του αρ. 14 του ν. 4590/2019.

3. ΕΝΙΑΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

Α) Τροποποίηση διατάξεων του ν. 4440/2016 (Α' 224).

Στις διατάξεις του ν.4590/2019 περιλαμβάνονται επίσης διατάξεις, με τις οποίες επέρχονται τροποποιήσεις στο ν. 4440/2016 (Α' 224) και ειδικότερα στην εφαρμογή του Ενιαίου Συστήματος Κινητικότητας (ΕΣΚ). Ειδικότερα, σας γνωρίζουμε τα εξής:
Άρθρο 44 παρ. 1
Με την παράγραφο 1 του άρθρου 44 του ν. 4590/2019 αντικαθίσταται το δεύτερο εδάφιο της παρ. 4 του άρθρου 4 ως ακολούθως:
«Επίσης, πρέπει ο αιτών υπάλληλος να μην είναι ο μοναδικός που υπηρετεί στον οικείο κλάδο.». Συνεπώς, προϋπόθεση για τη συμμετοχή των υπαλλήλων στο Ενιαίο Σύστημα Κινητικότητας είναι κατά την καταληκτική ημερομηνία υποβολής των αιτήσεων των ενδιαφερομένων, ο αιτών υπάλληλος να μην είναι ο μοναδικός που υπηρετεί στον οικείο κλάδο, ανεξάρτητα αν στο οργανόγραμμα του φορέα προβλέπεται μία ή περισσότερες θέσεις στον εν λόγω κλάδο. Δεδομένου ότι κρίσιμος χρόνος κατά τον οποίο πρέπει να πληρούνται οι προϋποθέσεις της παραγράφου αυτής είναι η ημερομηνία λήξης υποβολής των αιτήσεων, η εν λόγω τροποποίηση δεν επηρεάζει εκκρεμείς διαδικασίες στο πλαίσιο του ΕΣΚ.
Άρθρο 44 παρ. 2
Με την παράγραφο 2 του ίδιου άρθρου προστίθεται εδάφιο μετά το δεύτερο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 6 του ν. 4440/2016 ως εξής:
«Τα αιτήματα πρέπει να αναφέρουν το σύνολο των οργανικών θέσεων για τον κλάδο/ειδικότητα που αφορά το αίτημα, καθώς και το σύνολο των κενών θέσεων στον αιτούμενο κλάδο/ειδικότητα.». Συνεπώς, όταν οι φορείς καλούνται να υποβάλουν τα αιτήματά τους για κάλυψη θέσεων με μετάταξη ή αναγκών με απόσπαση, αυτά θα πρέπει, πέραν των όσων προβλέπονται στο άρθρο 6 παρ. 1 του ν. 4440/2016, όπως ισχύει, να αναφέρουν επιπλέον το σύνολο των κενών οργανικών θέσεων για τον κλάδο/ειδικότητα που αφορά το αίτημα, καθώς και το σύνολο των οργανικών θέσεων στον αιτούμενο κλάδο/ειδικότητα προκειμένου η Κεντρική Επιτροπή Κινητικότητας να διαμορφώνει ασφαλή κρίση ως προς την αναγκαιότητα του αιτήματος.
Άρθρο 44 παρ. 3
Με την παράγραφο 3 του ίδιου άρθρου, αντικαθίσταται η παρ. 5 του άρθρου 7 του ν. 4440/2016 ως εξής: «Η παρ. 5 του άρθρου 7 του ν. 4440/2016 αντικαθίσταται ως εξής: «5. Η πράξη απόσπασης ή μετάταξης υπαλλήλου για αποδεδειγμένα ιδιαίτερα σοβαρούς λόγους υγείας του ιδίου, συζύγου ή συμβιούντος ή προσώπου με α' βαθμό συγγένειας προς τον αιτούντα, εκδίδεται από το αρμόδιο για διορισμό όργανο της υπηρεσίας υποδοχής, μετά από γνωμοδότηση της Κεντρικής Επιτροπής Κινητικότητας. Σε περίπτωση που οι λόγοι υγείας αφορούν γονέα, απαιτείται βεβαίωση από το αρμόδιο Κέντρο Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕ.Π.Α.) που να πιστοποιεί ποσοστό αναπηρίας εξήντα επτά τοις εκατό (67%) και άνω. Σε κάθε περίπτωση, η αίτηση πρέπει να είναι ειδικώς αιτιολογημένη και να προκύπτει αιτιώδης σύνδεσμος της αναγκαιότητας για απόσπαση ή μετάταξη και των λόγων υγείας.».
Σε κάθε περίπτωση, επισημαίνεται ότι η αίτηση του υπαλλήλου πρέπει να συνοδεύεται από πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης εάν οι λόγοι υγείας δεν αφορούν τον ίδιο τον υπάλληλο, πιστοποιητικό υπηρεσιακών μεταβολών και βεβαίωση από δημόσια αρχή που να πιστοποιεί τους
λόγους υγείας (υπαλλήλου, τέκνων ή συζύγου). Ειδικά για λόγους υγείας γονέα, απαιτείται βεβαίωση από το αρμόδιο Κέντρο Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕ.Π.Α.) που να πιστοποιεί ποσοστό αναπηρίας εξήντα επτά τοις εκατό (67%) και άνω.
Άρθρο 44 παρ. 4
Με την παράγραφο 4 προστίθενται εδάφια στο άρθρο 7 παρ. 1 του ν. 4440/2016 ως εξής: «Στις Ανεξάρτητες Αρχές το τριμελές όργανο αποτελείται από τον Πρόεδρο ή Επικεφαλής της Αρχής ή τον Αντιπρόεδρο ή άλλο μέλος της Αρχής που ορίζεται από τον Πρόεδρο ή τον Επικεφαλής της Αρχής, ένα μέλος ή βοηθό του Επικεφαλής της Αρχής που ορίζεται από τον Πρόεδρο ή τον Επικεφαλής της Αρχής και τον Προϊστάμενο της οργανικής μονάδας που είναι αρμόδια για θέματα προσωπικού. Στο τριμελές όργανο συμμετέχει ως παρατηρητής εκπρόσωπος του οικείου συλλόγου εργαζομένων. Προκειμένου για τα αυτοτελή Τμήματα ή Διευθύνσεις, το τριμελές όργανο αποτελείται από: α) τον Προϊστάμενο της οργανικής μονάδας που είναι αρμόδια για θέματα προσωπικού, β) τον Προϊστάμενο του αυτοτελούς Τμήματος ή Διεύθυνσης στο οποίο ανήκει η προκηρυσσόμενη θέση και γ) τον αναπληρωτή του Προϊσταμένου του αυτοτελούς Τμήματος ή Διεύθυνσης. Ειδικά στην περίπτωση αυτοτελών Διευθύνσεων αρμοδίων για θέματα προσωπικού, το τριμελές όργανο αποτελείται από: α) τον Προϊστάμενο της οργανικής μονάδας που είναι αρμόδια για θέματα προσωπικού, β) τον αναπληρωτή Προϊστάμενο της οργανικής μονάδας που είναι αρμόδια για θέματα προσωπικού, γ) τον Προϊστάμενο του Τμήματος που ανήκει η προκηρυσσόμενη θέση. Στην περίπτωση αυτή, δεν εφαρμόζεται η παράγραφος 2 κατά το μέρος που αφορά στη συμμετοχή με συμβουλευτικό ρόλο του Προϊσταμένου του Τμήματος στο οποίο ανήκει η προκηρυσσόμενη θέση.».
Με την ως άνω ρύθμιση διασφαλίζεται η απρόσκοπτη λειτουργία των τριμελών οργάνων σε περίπτωση που δεν είναι δυνατή η συγκρότησή τους λόγω της οργανωτικής διάρθρωσης του φορέα.
Άρθρο 44 παρ. 5
Με την παράγραφο 5, αντικαθίσταται η παρ. 1 του άρθρου 11 του ν. 4440/2016, ως εξής:
«5. Η παρ. 1 του άρθρου 11 του ν. 4440/2016 αντικαθίσταται ως εξής:
«1. Επιτρέπεται, ύστερα από αίτηση, η απόσπαση για συνυπηρέτηση στην περιοχή που υπηρετεί σύζυγος ή συμβιών κατά την έννοια του άρθρου 1 του ν. 4356/2015 (Α' 181) δημόσιος υπάλληλος με οποιαδήποτε σχέση εργασίας, δημόσιας υπηρεσίας, Ν.Π.Δ.Δ., Ο.Τ.Α. α' και β' βαθμού και Ν.Π.Ι.Δ. ή λειτουργός, κατά προτεραιότητα εκτός Νομού Αττικής. Οι αιτήσεις υποβάλλονται στην Κεντρική Επιτροπή Κινητικότητας, η οποία γνωμοδοτεί σχετικά. Η απόσπαση ολοκληρώνεται με την έκδοση απόφασης των οικείων Υπουργών ή, προκειμένου για απόσπαση μεταξύ Ο.Τ.Α., με την έκδοση απόφασης από τα αρμόδια για το διορισμό όργανα.».
Με την ως άνω ρύθμιση δίνεται η δυνατότητα απόσπασης για λόγους συνυπηρέτησης και σε υπαλλήλους στην περιοχή που υπηρετούν σύζυγοι ή συμβιούντες, μόνιμοι, με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου ή ορισμένου χρόνου. Επισημαίνεται ότι στην περίπτωση που ο σύζυγος ή συμβιών είναι υπάλληλος με σχέση εργασίας ορισμένου χρόνου, η διάρκεια της απόσπασης του αιτούντος δεν θα υπερβαίνει τον χρόνο αυτό.
Σε κάθε περίπτωση, η αίτηση του υπαλλήλου προς την Κεντρική Επιτροπή Κινητικότητας πρέπει να συνοδεύεται από πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης, πιστοποιητικό υπηρεσιακών μεταβολών και βεβαίωση από την υπηρεσία του συζύγου ή συμβιούντος ως προς την περιοχή που υπηρετεί.
Άρθρο 74
Στο άρθρο 7 του ν. 4440/2016 προστίθεται παράγραφος 6 ως εξής: «Υπάλληλοι με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου μπορούν να μετέχουν στη διαδικασία κάλυψης οργανικών θέσεων μόνιμου προσωπικού μέσω του ΕΣΚ. Εφόσον για προκηρυσσόμενη θέση μόνιμου προσωπικού δεν υποβληθούν αιτήσεις από μόνιμους υπαλλήλους ή οι αιτούντες υπάλληλοι δεν έχουν τα απαιτούμενα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα, δύναται να επιλεγεί υπάλληλος με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου, ο οποίος κρίνεται κατάλληλος για την άσκηση των καθηκόντων της θέσης αυτής από το αρμόδιο τριμελές όργανο της παραγράφου 1 του άρθρου 7 του ν. 4440/2016. Ο υπάλληλος που επιλέγεται μετατάσσεται σε συνιστώμενη προσωποπαγή θέση με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου, με παράλληλη δέσμευση της κενής οργανικής θέσης μόνιμου προσωπικού για όσο χρόνο υφίσταται η προσωποπαγής θέση. Η συσταθείσα προσωποπαγής θέση καταργείται αυτοδικαίως με την με οποιοδήποτε τρόπο αποχώρηση του υπαλλήλου. Η διάταξη αυτή θα εφαρμόζεται στους επόμενους κύκλους κινητικότητας. Εντούτοις, υπάλληλοι με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου, οι οποίοι ενδεχομένως να είχαν υποβάλει αίτηση για μετάταξη σε κενή θέση μόνιμου προσωπικού στους προηγούμενους κύκλους κινητικότητας, οι οποίοι δεν έχουν ακόμα ολοκληρωθεί, καταλαμβάνονται από την ως άνω ρύθμιση, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις που τίθενται από αυτή.

Β. Οδηγίες για την υλοποίηση και ολοκλήρωση του Β' Κύκλου του ΕΣΚ έτους 2018.

Στην παρ. 4 του ν. 4440/2016 (ΦΕΚ 224 Α'), όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει ορίζονται τα ακόλουθα:
«4. Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας αξιολόγησης η υπηρεσία υποδοχής ενημερώνει εντός τριών (3) ημερών τον επιλεγέντα υπάλληλο, καθώς και την υπηρεσία προέλευσής του, καλώντας τους να υποβάλλουν τα αναγκαία δικαιολογητικά για την έκδοση της πράξης μετάταξης ή απόσπασης, εφόσον αυτά δεν έχουν υποβληθεί σε προηγούμενο στάδιο της διαδικασίας. Σε περίπτωση που εντός αποκλειστικής προθεσμίας δέκα (10) ημερών από την ανωτέρω ενημέρωση ο υποψήφιος παραιτείται ή δεν προσκομίζει τα απαιτούμενα δικαιολογητικά για την απόδειξη των τυπικών του προσόντων ή η υπηρεσία προέλευσης προσκομίσει δικαιολογητικά, από τα οποία βεβαιώνεται η μη πλήρωση των προϋποθέσεων των παραγράφων 2, 3 και 4 του άρθρου 4 του παρόντος για τον επιλεγέντα, η υπηρεσία του φορέα υποδοχής ενημερώνει αμελλητί το τριμελές όργανο του άρθρου 7 του ν. 4440/2016 για την υπόδειξη του επικρατέστερου επιλαχόντα σύμφωνα με το πρακτικό επιλογής της προηγούμενης παραγράφου. ... Πράξεις μετάταξης ή απόσπασης που εκδίδονται σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρούσα παράγραφο ανακαλούνται μετά την έκδοσή τους μόνο για λόγους που αφορούν τη μη συνδρομή των προϋποθέσεων των παραγράφων 2 και 3 του άρθρου 4».

Επομένως, όπως προκύπτει από τη διατύπωση της διάταξης, η υπηρεσία προέλευσης του υπαλλήλου και ο υπάλληλος που έχει επιλεγεί (εφόσον δέχεται την θέση) υποχρεούνται εντός αποκλειστικής προθεσμίας δέκα (10) ημερών από την ενημέρωση σχετικά με την επιλογή να υποβάλλουν τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, εφόσον αυτά δεν έχουν ήδη υποβληθεί. Εντός της ως άνω αποκλειστικής προθεσμίας, η υπηρεσία προέλευσης οφείλει να διαβιβάσει δικαιολογητικά από τα οποία βεβαιώνεται ιδίως η μη πλήρωση των προϋποθέσεων των παραγράφων 2, 3 του άρθρου 4 του ν. 4440/2016, λαμβάνοντας υπόψη ότι πράξεις μετάταξης ή απόσπασης που εκδίδονται σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρούσα παράγραφο ανακαλούνται μετά την έκδοσή τους μόνο για λόγους που αφορούν τη μη συνδρομή των προϋποθέσεων των παραγράφων 2 και 3 του άρθρου 4. Σε κάθε περίπτωση, επισημαίνεται ότι οι υπηρεσίες υποδοχής μετά την πάροδο των δέκα (10) ημερών μπορούν να προχωρήσουν στην έκδοση της απόφασης απόσπασης ή μετάταξης εφόσον ο υποψήφιος προσκομίσει τα απαιτούμενα πιστοποιητικά για την απόδειξη των τυπικών του προσόντων που αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση για την έκδοση της σχετικής απόφασης.

4. ΑΔΕΙΕΣ

Α. Πρόσθετη άδεια για ανατροφή τέκνου σε θετούς, ανάδοχους γονείς και γονείς που αποκτούν τέκνο με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας

Με τις παρ. 1 και 3 του άρθρου 34 προστίθεται παράγραφος 9 στο άρθρο 53 του Υπαλληλικού Κώδικα και παράγραφος 9 στο άρθρο 60 του Κ.Κ.Δ.Κ.Υ. αντίστοιχα, σύμφωνα με την οποία σε υπαλλήλους που υιοθετούν τέκνο, καθώς και σε υπαλλήλους που γίνονται ανάδοχοι γονείς, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 10 και 11 του ν. 4538/2018 (Α' 85), πέραν των διευκολύνσεων χορήγησης άδειας ανατροφής τέκνου (άρθρο 53 παρ. 2 Υ.Κ. και άρθρο 60 παρ. 2 του Κ.Κ.Δ.Κ.Υ.) χορηγείται άδεια τριών (3) μηνών με πλήρεις αποδοχές εντός του πρώτου εξαμήνου μετά την περαίωση της διαδικασίας της υιοθεσίας ή της αναδοχής αντίστοιχα, εφόσον το υιοθετημένο ή το αναδεχόμενο τέκνο είναι ηλικίας έως έξι (6) ετών. Ένας μήνας από την άδεια αυτή μπορεί να καλύπτει απουσία του υπαλλήλου κατά το προ της υιοθεσίας ή της αναδοχής διάστημα. Άδεια τριών (3) μηνών με πλήρεις αποδοχές χορηγείται και στους γονείς που αποκτούν τέκνο με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας, κατά το άρθρο 1464 Α.Κ. αμέσως μετά τη γέννηση του τέκνου και πέραν των υφιστάμενων διευκολύνσεων για την ανατροφή του τέκνου (άρθρο 53 παρ. 2 Υ.Κ. και άρθρο 60 παρ. 2 του Κ.Κ.Δ.Κ.Υ.).

Ειδικότερα, με τις ως άνω διατάξεις η προβλεπόμενη στις προϊσχύουσες διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 52 του Υ.Κ. και της παρ. 4 του άρθρου 59 του Κ.Κ.Δ.Κ.Υ. άδεια τριών (3) μηνών που λόγω της γραμματικής διατύπωσης της διάταξης εχορηγείτο μόνο στη μητέρα που υιοθετεί τέκνο χορηγείται πλέον και στον θετό πατέρα κατ' επιταγή της συνταγματικά κατοχυρωμένης αρχής της ισότητας των φύλων, των αρχών του ενωσιακού δικαίου περί ίσης μεταχείρισης μεταξύ ανδρών και γυναικών, αλλά και της εναρμόνισης μεταξύ επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής και η ρύθμιση εντάσσεται πλέον για λόγους συστηματικής ενότητας των ρυθμίσεων στο άρθρο 53 του Υ.Κ. και στο άρθρο 60 του Κ.Κ.Δ.Κ.Υ. που ρυθμίζουν ζητήματα διευκολύνσεων υπαλλήλων με οικογενειακές υποχρεώσεις. Για τον λόγο αυτό σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 34 του ν.4590/2019 η παρ. 4 του άρθρου 52 του Υ.Κ. και η παρ. 4 του άρθρου 59 του Κ.Κ.Δ.Κ.Υ. καταργούνται.

Επιπλέον, η ίδια άδεια τριών (3) μηνών χορηγείται πλέον και στους ανάδοχους γονείς στο πλαίσιο εναρμόνισης των ρυθμίσεων του Υ.Κ. και του Κ.Κ.Δ.Κ.Υ. με τις διατάξεις του ν. 4538/2018 (Α' 85) «Μέτρα για την προώθηση των Θεσμών της Αναδοχής και Υιοθεσίας και άλλες διατάξεις», καθώς και στους γονείς που αποκτούν τέκνο με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας κατά το άρθρο 1464 ΑΚ.

Κατόπιν εισαγωγής των ως άνω νέων διευκολύνσεων για υπαλλήλους με οικογενειακές υποχρεώσεις, με τις παρ. 2 και 4 του άρθρου 34 του νόμου τροποποιούνται οι ρυθμίσεις της παρ. 3 του άρθρου 53 του Υ.Κ. και της παρ. 3 του άρθρου 60 του Κ.Κ.Δ.Κ.Υ. προκειμένου να προβλεφθεί η διαδικασία χορήγησης των νέων αδειών σε περίπτωση που και οι δύο γονείς είναι υπάλληλοι (σχετικές και οι αριθ. ΔΙΔΑΔ/Φ.51/538/12254/14.5.2007, ΔΙΔΑΔ/Φ.51/ 590 /οικ. 14346/29.5.2008 και ΔΙΔΑΔ/Φ.69/ 51/οικ. 34813/27.12.2013, ΑΔΑ: ΒΛΓΔΧ-ΠΨΦ εγκύκλιοι). Ειδικότερα, εάν και οι δύο γονείς είναι υπάλληλοι, η άδεια των τριών (3) μηνών χορηγείται εναλλακτικά είτε μόνο στον ένα γονέα υπάλληλο, ή και στους δύο από κοινού με κατανομή του τριμήνου μεταξύ τους βάσει κοινής δήλωσης που καταθέτουν στην υπηρεσία τους, ποτέ όμως ταυτόχρονα για το ίδιο χρονικό διάστημα.

Επισημαίνεται, ότι η ανωτέρω άδεια τριών (3) μηνών χορηγείται σε κάθε περίπτωση πριν από τη χορήγηση των διευκολύνσεων της παρ. 2 του άρθρου 53 του Υ.Κ. και της παρ. 2 του άρθρου 60 του Κ.Κ.Δ.Κ.Υ. (μειωμένο ωράριο ή 9μηνη άδεια ανατροφής τέκνου) και δεν είναι δυνατή η μετατροπή της σε μειωμένο ωράριο, κατ' αναλογία με την άδεια μητρότητας, καθώς χορηγείται αμέσως πριν ή μετά την υιοθεσία, την αναδοχή ή την γέννηση του τέκνου, κατά περίπτωση.

Β. Άδεια εξετάσεων

Με το άρθρο 35 του νόμου αντικαθίσταται η παρ. 2 του άρθρου 60 του Υ.Κ. και η παρ. 2 του άρθρου 67 του Κ.Κ.Δ.Κ.Υ. και αυξάνεται το ανώτατο όριο των ημερών άδειας εξετάσεων που δικαιούνται οι υπάλληλοι.

Ειδικότερα, προβλέπεται ότι η άδεια εξετάσεων δεν μπορεί να υπερβαίνει τις δεκατέσσερις (14) εργάσιμες ημέρες κάθε έτος και χορηγείται συνεχώς ή τμηματικώς κατά την εξεταστική περίοδο που ζητά ο ενδιαφερόμενος. Για κάθε ημέρα εξετάσεων δύναται να χορηγηθεί άδεια έως δύο (2) ημερών πριν ή κατά την ημέρα εξέτασης, σε καμία περίπτωση όμως δεν δύναται η χορηγούμενη άδεια εξετάσεων κατ' έτος να υπερβαίνει τις δεκατέσσερις (14) εργάσιμες ημέρες. Η άδεια εξετάσεων δύναται να χορηγηθεί και μετά την ημέρα εξέτασης, εφόσον απαιτείται μετάβαση του υπαλλήλου σε άλλη πόλη. Με την ως άνω ρύθμιση αυξάνεται η άδεια εξετάσεων για τους μόνιμους υπαλλήλους και εξορθολογίζεται το καθεστώς της άδειας αυτής και για τους και για τους μόνιμους υπαλλήλους σε σχέση με αυτό των ΙΔΑΧ.

Γ. Άδειες υπαλλήλων με σχέση εργασίας Ι.Δ.Α.Χ.

Σε συνέχεια προηγούμενων σχετικών ρυθμίσεων περί επέκτασης των διατάξεων του Υ.Κ. που αφορούν σε άδειες υπαλλήλων και στους υπαλλήλους με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου του Δημοσίου (άρθρο 4 παρ. 5 του ν. 2839/2000 και άρθρο 12 παρ. 6 και 7 του ν. 3230/2004) και στο πλαίσιο της ίσης μεταχείρισης σε ζητήματα μετεκπαίδευσης και επιμόρφωσης των υπαλλήλων, με το άρθρο 36 του νόμου προβλέπεται πλέον ρητά ότι οι διατάξεις των άρθρων 58, 59 και 60 του Υ.Κ. για τις άδειες υπηρεσιακής εκπαίδευσης, τις άδειες για επιμορφωτικούς λόγους και τις άδειες εξετάσεων εφαρμόζονται ανάλογα και στο προσωπικό με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου του Δημοσίου και των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.).

Δ. Άδεια ασθένειας τέκνων

Με το άρθρο 76 του νόμου αντικαθίσταται η παρ. 8 του άρθρου 53 του Υ.Κ. και η παρ. 8 του άρθρου 60 του Κ.Κ.Δ.Κ.Υ., με τις οποίες προβλέπεται άδεια για υπαλλήλους με ανήλικα τέκνα σε περίπτωση ασθένειάς τους. Ειδικότερα, η εν λόγω άδεια εξακολουθεί να είναι τέσσερις (4) ημέρες για τους υπαλλήλους με ανήλικα τέκνα και αυξάνεται για τους τρίτεκνους υπαλλήλους σε επτά (7) εργάσιμες ημέρες για κάθε ημερολογιακό έτος, για τους πολύτεκνους υπαλλήλους σε δέκα (10) εργάσιμες ημέρες και για τους υπαλλήλους που είναι μονογονείς σε οκτώ (8) εργάσιμες ημέρες για κάθε ημερολογιακό έτος.

Επισημαίνεται, ότι δεδομένου ότι από τις εν λόγω διατάξεις δεν προβλέπεται επιμερισμός της άδειας αυτής σε περίπτωση που και οι δύο γονείς είναι δικαιούχοι, η άδεια ασθένειας ανήλικων τέκνων αποτελεί αυτοτελές δικαίωμα του κάθε γονέα - υπαλλήλου.

Κατά τα λοιπά ισχύουν τα αναφερόμενα στην αριθ. ΔΙΔΑΔ/Φ.49Κ /5/οικ.32342/19.12.2016 εγκύκλιο της Υπηρεσίας μας (ΑΔΑ: ΩΝ46465ΦΘΕ-Ω93).

Ε. Συμμετοχή υπαλλήλων σε προγράμματα μεταπτυχιακής εκπαίδευσης

Με το άρθρο 37 του νόμου καταργείται ρητά η διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 36 του ν. 1943/1991 και της παρ. 1 του άρθρου 43 του π.δ. 57/2007 που προέβλεπαν ότι για τη συμμετοχή υπαλλήλου σε προγράμματα μεταπτυχιακής εκπαίδευσης, δεν πρέπει αυτός/αυτή να έχει υπερβεί το 45ο έτος της ηλικίας του/της, προκειμένου να επιλυθούν ερμηνευτικά ζητήματα που έχουν προκύψει και να καταστεί σαφές ότι, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, δεν προβλέπεται όριο ηλικίας για την συμμετοχή των υπαλλήλων σε προγράμματα μεταπτυχιακής εκπαίδευσης. Προβλέπεται, επίσης, ρητά ότι η συμμετοχή υπαλλήλων άνω των 45 ετών σε προγράμματα μεταπτυχιακής εκπαίδευσης πριν την έναρξη ισχύος του άρθρου 37 του νόμου θεωρείται νόμιμη για κάθε συνέπεια. Σε κάθε περίπτωση, επισημαίνεται ότι παραμένει σε ισχύ η διάταξη του δεύτερου εδαφίου της παρ. 1 του άρθρου 58 του Υ.Κ., σύμφωνα με την οποία «...Άδεια δεν χορηγείται αν ο χρόνος υπηρεσίας του υπαλλήλου που απομένει μετά το πέρας της άδειας είναι μικρότερος του τετραπλάσιου της χρονικής διάρκειας της άδειας.».

5. ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΣΛΗΨΕΩΝ - ΑΡΘΡΑ 62 & 64 Ν. 4590/2019

Α. Σύμφωνα με το άρθρο 62 ορίζεται ότι τα άτομα με κώφωση ή βαρηκοΐα με ποσοστό αναπηρίας 50 % τουλάχιστον, τα οποία κατέχουν τη Βεβαίωση Επάρκειας της Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας της παρ.3 του άρθρου 7 του ν.3699/2008 (Α'199), διορίζονται ή προσλαμβάνονται στις προκηρυσσόμενες θέσεις της περίπτωσης γ' της παρ. 6 του άρθρου 14 του ν.2190/1994 (Α' 28), χωρίς να απαιτείται η απόδειξη ξένης γλώσσας, εκτός εάν η γνώση ξένης γλώσσας καθορίζεται ως απαιτούμενο τυπικό προσόν για την οικεία θέση από τον οργανισμό του φορέα.

Διευκρινίζεται ότι με την ανωτέρω ρύθμιση τα άτομα με κώφωση ή βαρηκοΐα, στα οποία αναφέρεται, απαλλάσσονται από την απόδειξη της γνώσης ξένης γλώσσας υπό την προϋπόθεση, όμως, ότι το κριτήριο της ξένης γλώσσας έχει τεθεί ως πρόσθετο προσόν με την προκήρυξη των θέσεων. Επομένως, η απαλλαγή δεν ισχύει για τις περιπτώσεις που η γνώση ξένης γλώσσας τίθεται ως απαιτούμενο τυπικό προσόν για την οικεία θέση από τον οργανισμό του φορέα, καθώς σε αυτή την περίπτωση η γνώση ξένης γλώσσας είναι υποχρεωτική για την αποτελεσματική άσκηση των καθηκόντων που σχετίζονται με την προκηρυσσόμενη θέση.

Β. Επίσης σύμφωνα με το άρθρο 64 προβλέπεται ότι όπου στις διατάξεις του ν. 2190/1994 αναφέρεται η ιδιότητα τρίτεκνου γονέα και η ιδιότητα τέκνου τρίτεκνης οικογένειας ισχύουν οι ακόλουθοι ορισμοί:

α) Ως τρίτεκνος γονέας νοείται ο γονέας που έχει τη γονική μέριμνα και επιμέλεια τριών παιδιών από τον ίδιο ή διαφορετικούς γάμους ή νομίμως αναγνωρισθέντων ή υιοθετημένων ή εκτός γάμου γεννηθέντων τα οποία είναι άγαμα και δεν έχουν συμπληρώσει το εικοστό πέμπτο (25ο) έτος της ηλικίας τους ή φοιτούν σε ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα και σε αναγνωρισμένα ως ομοταγή εκπαιδευτικά ιδρύματα της αλλοδαπής ή εκπληρώνουν τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις και δεν έχουν συμπληρώσει το τριακοστό (30ο) έτος της ηλικίας τους. Στα τέκνα αυτά συνυπολογίζονται και όσα έχουν οποιαδήποτε αναπηρία σε ποσοστό εξήντα επτά (67%) και άνω ισοβίως, ανεξαρτήτως ηλικίας.

β) Ως τέκνο τρίτεκνης οικογένειας νοείται το τέκνο τρίτεκνου γονέα, το οποίο πληροί τα ηλικιακά όρια του προηγούμενου εδαφίου, ανεξαρτήτως ηλικίας και οικογενειακής κατάστασης των λοιπών τέκνων.
Επισημαίνεται ότι με την ανωτέρω ρύθμιση εισάγονται οι ορισμοί του τρίτεκνου γονέα και του τέκνου τρίτεκνης οικογένειας ειδικά και μόνο για την εφαρμογή των διατάξεων του ν.2190/1994, που αφορούν τις προσλήψεις προστατευόμενων ατόμων στο Δημόσιο Τομέα, με σκοπό να προσαρμοστούν τα ισχύοντα όρια ηλικίας στα σύγχρονα κοινωνικά δεδομένα και να παρασχεθεί ουσιαστική στήριξη στην τρίτεκνη οικογένεια, ως εκ τούτου τα όρια ηλικίας, τα οποία ετίθεντο από το προηγούμενο νομοθετικό πλαίσιο, αυξάνονται ώστε να περιορίζεται όσο το δυνατό λιγότερο το χρονικό διάστημα εντός του οποίου τα μέλη τρίτεκνης οικογένειας δύνανται να κάνουν χρήση των προστατευτικών διατάξεων του ν.2190/1994.

Ενόψει των ανωτέρω το Ανώτατο Συμβούλιο Επιλογής Προσωπικού και οι φορείς της παρ.1 του άρθρου 14 του ν. 2190/1994, όπως ισχύει, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους παρακαλούνται να λάβουν υπόψη τους τις ανωτέρω διατάξεις, προκειμένου να τις εφαρμόσουν από την έναρξη ισχύος τους στις προκηρύξεις που θα εκδοθούν για την πλήρωση θέσεων τακτικού και αορίστου χρόνου προσωπικού, καθώς και για την πρόσληψη προσωπικού ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 2190/1994, όπως ισχύει .

6. Ε.Δ.Ε. - ΠΕΙΘΑΡΧΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

Με την παρ. 1 του άρθρου 41 του νόμου αντικαθίσταται η παρ. 2 του άρθρου 126 του Υ.Κ., η οποία είχε αντικατασταθεί με το άρθρο δεύτερο του ν.4057/2012, προκειμένου αυτή να εναρμονιστεί με τις αλλαγές που επέφερε ο ν. 4369/2016 στο σύστημα βαθμολογικής εξέλιξης των υπαλλήλων. Ειδικότερα, ορίζεται ότι ο υπάλληλος που διενεργεί την ένορκη διοικητική εξέταση (ΕΔΕ), πρέπει να έχει το βαθμό Α', αντί του προβλεπόμενου σήμερα βαθμού Γ', ούτως ώστε να διασφαλιστεί ότι οι διενεργούντες την ΕΔΕ υπάλληλοι έχουν την απαιτούμενη εμπειρία να φέρουν εις πέρας τις υποχρεώσεις τους.

Με την παρ. 2 του άρθρου 41 του νόμου τροποποιείται η παράγραφος 4 του άρθρου 126 του Υ.Κ., η οποία είχε αντικατασταθεί με το άρθρο δεύτερο του ν.4θ57/20ΐ2, και θεσπίζεται προθεσμία τριών (3) μηνών για την άσκηση πειθαρχικής δίωξης που ξεκινά από την υποβολή της έκθεσης που συντάχθηκε για τη διενεργηθείσα ΕΔΕ, εφόσον σε αυτή διαπιστώνεται η διάπραξη πειθαρχικού παραπτώματος από συγκεκριμένο υπάλληλο. Η ρητή νομοθετική πρόβλεψη προθεσμίας αποβλέπει τόσο στην επιτάχυνση της πειθαρχικής διαδικασίας, όσο και στον έμπρακτο σεβασμό του τεκμηρίου αθωότητας, που ενδεχομένως προσβάλλεται σε περιπτώσεις που ο αρμόδιος πειθαρχικός προϊστάμενος, παρά την προβλεπόμενη υποχρέωσή του, δεν προβαίνει άμεσα στις απαιτούμενες ενέργειες για την άσκηση πειθαρχικής δίωξης, με αποτέλεσμα την παράταση του χρόνου αμφισβήτησης της αθωότητας του υπαλλήλου, για τον οποίον διενεργήθηκε η ΕΔΕ και την ενδεχόμενη παραγραφή του παραπτώματος.

7. ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΧΡΟΝΟΥ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΓΙΑ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΜΙΣΘΟΛΟΓΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ

α) Με τις διατάξεις του άρθρου 77 του ν. 4590/2019 αναγνωρίζεται στους υπαλλήλους, οι οποίοι διορίστηκαν σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται στο αρ. 38 του ν. 4369/2016, χρονικό διάστημα έξι (6) ετών για βαθμολογική και μισθολογική εξέλιξη.

Βάσει των προαναφερομένων διατάξεων οι αρμόδιες υπηρεσίες προσωπικού καλούνται να προβούν αυτεπαγγέλτως, ήτοι χωρίς να απαιτείται προηγούμενη αίτηση των υπαλλήλων, στις περαιτέρω απαιτούμενες διοικητικές ενέργειες για την βαθμολογική και μισθολογική εξέλιξη των υπαλλήλων που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής αυτών. Διευκρινίζεται εν προκειμένω ότι η νέα κατάταξη των υπαλλήλων θα γίνει με ημερομηνία αναφοράς την 7η/2/20ΐ9, ημερομηνία δημοσίευσης και έναρξης ισχύος των σχετικών διατάξεων του αρ. 77 του ν. 4590/2019. Ο εν λόγω χρόνος των έξι ετών συνιστά αποκλειστικά και μόνο χρόνο για βαθμολογική και μισθολογική εξέλιξη. Σε περίπτωση που οι εν λόγω υπάλληλοι κατά την ημερομηνία βαθμολογικής κατάταξης (7/2/2019) δεν έχουν ολοκληρώσει την απαιτούμενη διετία για τη μονιμοποίησή τους και λαμβάνοντας υπόψη ότι τα δύο πρώτα έτη είναι υποχρεωτικό να διανυθούν στον εισαγωγικό βαθμό, ο χρόνος αυτός θα προστεθεί στον εισαγωγικό αυτό βαθμό ή σε περίπτωση που έχουν μονιμοποιηθεί και προαχθεί, θα προστεθεί ως πλεονάζων χρόνος στο βαθμό που κατέχουν κατά την 7/2/2019 και, εφόσον στοιχειοθετείται δικαίωμα προαγωγής, αυτή θα πραγματοποιηθεί μετά τη μονιμοποίηση του υπαλλήλου κατά τα οριζόμενα στις διατάξεις των αρ. 82 και 91 του Υπαλληλικού Κώδικα. Όσοι από τους υπαλλήλους αυτούς έχουν ήδη μονιμοποιηθεί και υπηρετούν σε ανώτερο του εισαγωγικού βαθμού το χρονικό διάστημα των έξι ετών θα προστεθεί ως πλεονάζων χρόνος στο βαθμό που κατέχουν κατά την 7/2/2019 και εφόσον στοιχειοθετείται δικαίωμα προαγωγής, αυτή θα πραγματοποιηθεί κατά τα οριζόμενα στις διατάξεις των αρ. 82 και 91 του Υπαλληλικού Κώδικα. Σημειώνεται ότι το χρονικό διάστημα αυτό των έξι ετών για βαθμολογική εξέλιξη αναγνωρίζεται στους υπαλλήλους ανεξάρτητα από οποιοδήποτε άλλο χρονικό διάστημα έχει αναγνωριστεί για τη βαθμολογική εξέλιξη των υπαλλήλων, σύμφωνα με τις διατάξεις του αρ. 98 του Υ.Κ. ή του Π.Δ. 69/2016.

β) Επιπλέον, βάσει των διατάξεων της παρ. 2 του αρ. 77 του ν. 4590/2019, οι υπάλληλοι που διορίστηκαν κατ' εφαρμογή της διάταξης του αρ. 38 του ν. 4369/2016, οι οποίοι, κατά την αρχική ημερομηνία λήξης της προθεσμίας υποβολής αιτήσεων υποψηφιότητας για διορισμό, σύμφωνα με την υπ' αριθ. 8/1997 προκήρυξη του Α.Σ.Ε.Π., κατείχαν τίτλο σπουδών που αντιστοιχεί σε ανώτερη κατηγορία, το χρονικό διάστημα των οκτώ (8) ετών, που απαιτείται για τη μετάταξη σε θέση κλάδου ανώτερης κατηγορίας μειώνεται κατά έξι (6) έτη. Ως εκ τούτου αμέσως μετά τη μονιμοποίηση των υπαλλήλων, οπότε και θα έχει παρέλθει η απαιτούμενη διετία από το διορισμό, οι υπάλληλοι αυτοί δύνανται να υποβάλλουν αίτηση για μετάταξη σε θέση κλάδου ανώτερης κατηγορίας εντός της Υπηρεσίας σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις ή μέσω του Ενιαίου Συστήματος Κινητικότητας, τους μήνες Μάρτιο και Οκτώβριο (ν.4440/2016).

Οι αποδέκτες της παρούσας εγκυκλίου παρακαλούνται να την κοινοποιήσουν, με κάθε πρόσφορο τρόπο, στους/στις υπαλλήλους και σε όλους τους φορείς που υπάγονται ή εποπτεύονται από αυτούς.

Η Διεύθυνση Προσωπικού Τοπικής Αυτοδιοίκησης του Υπουργείου Εσωτερικών παρακαλείται για την κοινοποίηση της παρούσας στους ΟΤΑ α' και β' βαθμού.

Η παρούσα εγκύκλιος έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Διοικητικής Ανασυγκρότησης, www.minadmin.gov.gr, στη διαδρομή «Διοικητική Ανασυγκρότηση - Ανθρώπινο Δυναμικό - Κώδικας Δημοσίων Υπαλλήλων».




Η ΥΠΟΥΡΓΟΣ
ΜΑΡΙΑ - ΕΛΙΖΑ ΞΕΝΟΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ

Αθήνα, 15/03/2019
Αριθ. Πρωτ.Φ80020/οικ.948 /Δ16.29
 
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΚΟΙΝ. ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
Δ/ΝΣΗ ΠΡΟΣΘΕΤΗΣ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ (Δ16)
Τμήμα: Ε'

Πληροφορίες: 213-1516746
213-1516020
Ταχ. Δ/νση: Σταδίου 29
Ταχ. Κώδικας: 101 10 Αθήνα
Telefax: 210-3368148
E-mail: proasf@ypakp.gr

ΘΕΜΑ: «Παροχή οδηγιών για την υλοποίηση των διατάξεων του άρθρου 4 του ν.4578/2018 (Α'200) με τις οποίες αντικαθίστανται οι διατάξεις της παρ.2 του άρθρου 97 του ν.4387/2016 ,που αφορούν τις ασφαλιστικές εισφορές υπέρ επικουρικής ασφάλισης των αυτοαπασχολουμένων, ελευθέρων επαγγελματιών και έμμισθων δικηγόρων.»

Σας γνωρίζουμε ότι με τις διατάξεις του άρθρου 4 του ν.4578/2018 (Α' 200) «Μείωση ασφαλιστικών εισφορών και άλλες διατάξεις», αντικαθίσταται από τότε που ίσχυσε, δηλαδή από 13.5.2016, η παράγραφος 2 του άρθρου 97 του ν.4387/2016 (Α' 85) με την οποία καθορίζονται τα ποσοστά και η βάση υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών υπέρ της επικουρικής ασφάλισης.

I. Ειδικότερα, σας γνωρίζουμε τα εξής:

1. Με τις διατάξεις της περίπτωσης α της παρ.2 του άρθρου 97 όπως ισχύει μετά την τροποποίησή του ορίζεται ότι, από την 1.1.2017 μέχρι και 31.5.2019 το ποσό της μηνιαίας εισφοράς του Κλάδου Επικουρικής Ασφάλισης του ΕΤΕΑΕΠ όλων των αυτοαπασχολουμένων και ελευθέρων επαγγελματιών ασφαλισμένων πριν και μετά την 1.1.1993 διαμορφώνεται σε ποσοστό 7% και υπολογίζεται «επί του κατωτάτου βασικού μισθού μισθωτού, όπως εκάστοτε ισχύει.»
Με την θέσπιση της διάταξης αυτής επέρχεται αλλαγή στην βάση υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών υπέρ επικουρικής ασφάλισης για όλους τους αυτοαπασχολούμενους και τους ελεύθερους επαγγελματίες. Ειδικότερα, από την 01-01-2017 για τη συγκεκριμένη κατηγορία ασφαλισμένων η ασφαλιστική εισφορά υπέρ επικουρικής ασφάλισης θα υπολογίζεται μηνιαία επί του κατωτάτου μισθού μισθωτού.
Επιπλέον, προσδιορίζεται ότι για τους ασφαλισμένους του πρώην Τομέα Επικουρικής Ασφάλισης Πρατηριούχων Υγρών Καυσίμων το εν λόγω ποσοστό καθώς και η νέα βάση υπολογισμού ισχύουν και εφαρμόζονται από την 01-12-2012, ενώ για τους ασφαλισμένους του πρώην Τομέα Επικουρικής Ασφάλισης Αρτοποιών από την 01-01-2015.
Επισημαίνεται ότι, με το άρθρο 2 του ν.4578/2018 προστίθεται στον ν.4387/2016 νέο άρθρο 39Α, το οποίο συγκεντρώνει όλες τις ειδικότερες διατάξεις που αφορούν τα ποσοστά μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς που καταβάλλουν οι ασφαλισμένοι που προέρχονται από το πρώην ΕΤΑΑ και οι αυτοαπασχολούμενοι απόφοιτοι σχολών ανώτατης εκπαίδευσης, που είναι εγγεγραμμένοι σε επιστημονικούς συλλόγους ή επιμελητήρια που έχουν τη μορφή νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου προερχόμενοι από τον πρώην ΟΑΕΕ, κατά την πρώτη πενταετία από την υπαγωγή τους στην ασφάλιση.
Συγκεκριμένα με τις διατάξεις της παρ.5, για τα ανωτέρω πρόσωπα ορίζεται ότι , τα προβλεπόμενα κάθε φορά για επικουρική ασφάλιση ποσοστά υπολογίζονται επί του 70% του κατωτάτου βασικού μισθού μισθωτού.
2. Με τις διατάξεις των β' και γ' περιπτώσεων της ίδιας παραγράφου, προβλέπεται εκ νέου η τμηματική μείωση του ποσοστού της μηνιαίας εισφοράς για επικουρική ασφάλιση, όπως ίσχυε ήδη πριν τη θέσπιση του ν. 4578/2018. Ειδικότερα, από την 01-06-2019 και μέχρι τις 31-05-2022 το εν λόγω ποσοστό των αυτοαπασχολουμένων και ελευθέρων επαγγελματιών διαμορφώνεται σε 6,5 %, ενώ από 01-06-2022 και εφεξής το ποσοστό διαμορφώνεται στο 6%.
Σύμφωνα με τις διατάξεις της περίπτωσης δ', από 01-01-2019 επέρχεται μεταβολή και στην βάση υπολογισμού του μηνιαίου ποσοστού εισφοράς των έμμισθων δικηγόρων πριν και μετά την 01-01-1993, του οικείου τομέα του κλάδου επικουρικής ασφάλισης του πρώην Ε.Τ.Α.Α. (πρώην Τομέας Επικουρικής Ασφάλισης Δικηγόρων- Τ.Ε.Α.Δ.) σήμερα Κλάδος Επικουρικής Ασφάλισης του Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π.. Συγκεκριμένα, από την εν λόγω ημερομηνία και μέχρι 31-05-2019 για όλους τους έμμισθους δικηγόρους, πριν και μετά την 01-01-1993, το ποσό της μηνιαίας εισφοράς υπολογίζεται σε ποσοστό 3,5 % για τον ασφαλισμένο και 3,5 % για τον εντολέα, επί του κατωτάτου βασικού μισθού άγαμου μισθωτού, όπως εκάστοτε ισχύει.
3. Με τις διατάξεις των περιπτώσεων ε' και στ' η τμηματική μείωση των ποσοστών εισφοράς επί της ως άνω βάσης υπολογισμού εξακολουθεί να ισχύει και για την εν λόγω κατηγορία ασφαλισμένων κατά τα παραπάνω αναφερόμενα στις περιπτώσεις β' και γ' του άρθρου αυτού.
Διευκρινίζεται ότι η εν λόγω διάταξη αφορά όλους τους δικηγόρους που παρέχουν τις υπηρεσίες τους είτε στον ιδιωτικό είτε στο δημόσιο τομέα και εισφοροδοτούνται κατά τα αναλόγως προβλεπόμενα στο άρθρο 38 του ν. 4387/2016 ήτοι με επιμερισμό διαφοράς εργοδότη - ασφαλισμενου.

ΙΙ. ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΠΑΡΑΛΛΗΛΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ

Σε περιπτώσεις παράλληλης ασφάλισης, θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να εξετάζεται για κάθε δραστηριότητα ξεχωριστά αν η κράτηση γίνεται στο εισόδημα (αποδοχές) ή στον κατώτατο μισθό με βάση τις κείμενες διατάξεις. Με βάση το ανωτέρω, μπορεί να προκύψουν οι παρακάτω περιπτώσεις παράλληλης ασφάλισης:
Α) Στις περιπτώσεις μισθωτής απασχόλησης που η κράτηση γίνεται επί του εισοδήματος (των αποδοχών) για όλες τις υπαγόμενες δραστηριότητες, παρακρατείται το ποσό της εισφοράς ως είχε επί του εισοδήματος (αποδοχών) της κάθε μισθωτής απασχόλησης. Για παράδειγμα, σε περίπτωση μισθωτού μηχανικού στο Δημόσιο ο οποίος παράλληλα απασχολείται ως μισθωτός μηχανικός σε ιδιώτη, μετά από σχετική άδεια από το υπηρεσιακό συμβούλιο, η παρακράτηση γίνεται επί των αποδοχών από κάθε δραστηριότητα (μισθωτή απασχόληση). Εάν το ποσό εισφοράς για επικουρική ασφάλιση που υπολογίζεται επί του εισοδήματος υπερκαλύπτει το ποσό της μηνιαίας εισφοράς που υπολογίζεται επί του κατώτατου μισθού μισθωτού δεν παρακρατείται επιπλέον εισφορά πέραν από αυτή που υπολογίζεται επί του εισοδήματος.
Β) Στις περιπτώσεις που για κάποιες δραστηριότητες γίνεται κράτηση επί του εισοδήματος (των αποδοχών) λόγω μισθωτής απασχόλησης και παράλληλα υπάρχουν δραστηριότητες για τις οποίες γίνεται κράτηση επί του προβλεπόμενου κατώτατου βασικού μισθού, γίνεται η κράτηση μόνο επί των εισοδημάτων (των αποδοχών) των δραστηριοτήτων της πρώτης κατηγορίας από την μισθωτή απασχόληση. Αυτό διότι τα εισοδήματα αυτά καλύπτουν το προβλεπόμενο ποσό εισφοράς που προβλέπεται για τις δραστηριότητες της δεύτερης κατηγορίας.
Για παράδειγμα: α) μηχανικός ο οποίος εργάζεται ως μισθωτός στο Δημόσιο με μισθό π. χ. 1.000 ευρώ μηνιαίως και παράλληλα διατηρεί τεχνικό γραφείο, βάσει των ισχυουσών διατάξεων, θα καταβάλλει εισφορά μόνο επί του εισοδήματος ήτοι και εν προκειμένω θα καταβάλλει ποσό 70 ευρώ (ήτοι 1.000 € Χ 7 %) το οποίο επιμερίζεται σε ποσό 35 ευρώ για τον εργοδότη και 35 ευρώ για τον εργαζόμενο.
Ειδικότερες είναι οι περιπτώσεις στις οποίες τα εισοδήματα από τις δραστηριότητες για τις οποίες γίνεται κράτηση επί του εισοδήματος είναι συνολικά κατώτερα από τον προβλεπόμενο κατώτατο βασικό μισθό (περιπτώσεις μερικής απασχόλησης). Σε αυτές τις περιπτώσεις, γίνεται κράτηση επί των εισοδημάτων από τις δραστηριότητες αυτές, και το υπολειπόμενο ποσό έως τη συμπλήρωση της εισφοράς που προκύπτει επί του προβλεπόμενου κατώτατου βασικού μισθού καλύπτεται από τις υπόλοιπες δραστηριότητες.
Γ) Στις περιπτώσεις που η κράτηση γίνεται επί του προβλεπόμενου κατώτατου βασικού μισθού για όλες τις υπαγόμενες δραστηριότητες, το ποσό αυτό παρακρατείται μία φορά. Για παράδειγμα, σε περίπτωση έμμισθου δικηγόρου, ο οποίος διατηρεί και δικό του γραφείο, θα καταβληθεί από την απασχόληση του ως έμμισθος δικηγόρος, με επιμερισμό μεταξύ εντολέα και δικηγόρου η προβλεπόμενη εισφορά επί του προβλεπόμενου κατώτατου βασικού μισθού.
Επίσης, περίπτωση αυτοαπασχολούμενου που διατηρεί Πρατήριο Υγρών Καυσίμων και Φούρνο, θα καταβληθεί μία εισφορά υπολογιζόμενη επί του προβλεπόμενου κατώτατου βασικού μισθού.

4. Επισημαίνεται ότι, για τα πρόσωπα της παρ.9 του άρθρου 39 του ν.4387/2016 όπως έχει αντικατασταθεί και ισχύει, για τα οποία προκύπτει ότι, το εισόδημά τους προέρχεται από την απασχόλησή τους σε έως δύο φυσικά ή νομικά πρόσωπα εξακολουθούν και εφαρμόζονται αναλογικά, ως προς το ύψος, τον τρόπο υπολογισμού και τον υπόχρεο καταβολής της εισφοράς οι διατάξεις του άρθρου 38 (περί μισθωτής απασχόλησης) και κατά συνέπεια οι διατάξεις της παρ.1 του άρθρου 97 του ν.4387/2016 όπως ισχύει.

5. Με τις διατάξεις της περίπτωσης ζ' δίδεται η δυνατότητα στους εν λόγω ασφαλισμένους να επιλέξουν κατόπιν αιτήσεως τους οποτεδήποτε, τα ως άνω ποσοστά να υπολογίζονται επί ανωτέρας βάσης υπολογισμού απ' αυτήν που προκύπτει με βάση τον εκάστοτε ισχύοντα κατώτατο βασικό μισθό μισθωτού. Με την εν λόγω αίτησή τους δύνανται να καθορίσουν επίσης το ύψος της βάσης υπολογισμού καθώς και το χρονικό διάστημα για το οποίο επιθυμούν να καταβάλλουν το προβλεπόμενο ποσοστό σε ανώτερη βάση.

6. Με την διάταξη της περίπτωσης η' προβλέπεται εξουσιοδοτική διάταξη για την έκδοση απόφασης του Υπουργού Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης με την οποία καθορίζεται ο τρόπος επιλογής της ανώτερης βάσης υπολογισμού, ο τρόπος εξόφλησης των οφειλόμενων ασφαλιστικών εισφορών καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή της εν λόγω ρύθμισης.

ΙΙΙ. Οφειλόμενες ασφαλιστικές εισφορές αυτοαπασχολουμένων και ελευθέρων επαγγελματιών, που αφορούν την χρονική περίοδο από 01/01/2017 έως 31/12/2018, οι οποίες δεν έχουν αναζητηθεί από το ΕΤΕΑΕΠ λόγω τεχνικών δυσχερειών, υπολογίζονται σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ.2 του άρθρου 97 του ν.4387/2016, όπως έχει αντικατασταθεί με τις διατάξεις του άρθρου 4 του ν.4578/2018, χωρίς πρόσθετα τέλη, τόκους και προσαυξήσεις κεφαλαιοποιούνται και εξοφλούνται σε 36 ισόποσες μηνιαίες δόσεις, αρχής γενομένης από τον Ιανουάριο του 2019.

Κατόπιν τούτων, παρακαλούμε όπως ενημερωθούν άμεσα όλοι οι αρμόδιοι εκκαθαριστές των εμπλεκόμενων υπηρεσιών για την ορθή εφαρμογή των κοινοποιούμενων διατάξεων.

Είμαστε στη διάθεσή σας για κάθε περαιτέρω διευκρίνιση ή πληροφορία.

 


Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ

Αθήνα, 15/3/2019
Αριθ. Πρωτ.Φ80020/οικ.902/Δ16.20

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΚΟΙΝ. ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
Δ/ΝΣΗ ΠΡΟΣΘΕΤΗΣ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ (Δ16)

ΤΑΧ. Δ/ΝΣΗ: Σταδίου 29
ΤΑΧ. ΚΩΔΙΚΑΣ: 101 10 Αθήνα
Πληροφορίες: Ε. Σπύρου
Τηλέφωνο: 210-3368159
Τelefax: 210-3368148
E-mail: proasf@ypakp.gr
 
ΘΕΜΑ: «Γνωστοποίηση ρυθμίσεων του άρθρου 5 του ν. 4578/2018 (Α' 200)»

Σας γνωρίζουμε ότι με το άρθρο 5 του ν.4578/2018 (Α' 200) «Μείωση ασφαλιστικών εισφορών και άλλες διατάξεις» αντικαθίσταται, από τότε που ίσχυσε, η περίπτωση β' της παρ. 2 του άρθρου 35 του ν. 4387/2016 (Α' 85). Με τις ρυθμίσεις του ανωτέρω νόμου, διαφοροποιείται από 1-1-2017 η βάση υπολογισμού της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς υπέρ του Κλάδου Εφάπαξ Παροχών του ΕΤΕΑΕΠ για όλους τους "παλαιούς" και "νέους ασφαλισμένους" αυτοτελώς απασχολούμενους.

Επίσης διαφοροποιείται από 1.1.2019 η βάση υπολογισμού της ασφαλιστικής εισφοράς υπέρ του Κλάδου Εφάπαξ Παροχών του ΕΤΕΑΕΠ για όλους τους πριν και μετά την 1.1.1993 ασφαλισμένους, έμμισθους δικηγόρους, μισθωτούς μηχανικούς και υγειονομικούς, των οικείων τομέων του κλάδου πρόνοιας του πρ. ΕΤΑΑ. Ειδικότερα:

Α. Έμμισθοι δικηγόροι, μισθωτοί μηχανικοί και υγειονομικοί του κλάδου πρόνοιας του πρ. ΕΤΑΑ (παλαιοί και νέοι ασφαλισμένοι)

Για όλους τους πριν και μετά την 1.1.1993 ασφαλισμένους, έμμισθους δικηγόρους, μισθωτούς μηχανικούς και υγειονομικούς, των οικείων τομέων του κλάδου πρόνοιας του πρ. ΕΤΑΑ, το ποσό της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς, ορίζεται από 1.1.2019, σε ποσοστό 4%, υπολογιζόμενο επί του ποσού που αντιστοιχεί στον κατώτατο βασικό μισθό μισθωτού, όπως εκάστοτε ισχύει. 

Ειδικά για τους έμμισθους δικηγόρους το ποσοστό 4% επιμερίζεται σε 2% για τον ασφαλισμένο και σε 2% για τον εντολέα.

Οι ασφαλισμένοι με αίτησή τους στο ΕΤΕΑΕΠ, μπορούν να επιλέξουν το ποσοστό 4% να υπολογίζεται επί ανώτερης βάσης υπολογισμού και να καθορίσουν το χρονικό διάστημα εφαρμογής της.

Β. Για τους Αυτοτελώς Απασχολούμενους

1. Το ποσοστό της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς ορίζεται από 1-1-2017 σε ποσοστό 4%. Το ποσοστό αυτό ισχύει για παλαιούς και για νέους ασφαλισμένους. Ως βάση υπολογισμού θεωρείται ο κατώτατος βασικός μισθός μισθωτού, όπως εκάστοτε ισχύει.

2. Σύμφωνα με το άρθρο 39Α του ν. 4387/2016, το οποίο προστέθηκε με το άρθρο 2 του νόμου 4578/2018, από 1.1.2017, ειδικά για τους Αυτοτελώς Απασχολούμενους παλαιούς και νέους ασφαλισμένους που υπάγονται ή θα υπάγονταν, σύμφωνα με τις γενικές ή ειδικές ή καταστατικές διατάξεις, στην ασφάλιση του πρ. ΕΤΑΑ, το ανωτέρω ποσοστό 4% κατά την πρώτη πενταετία από την υπαγωγή τους στην ασφάλιση υπολογίζεται επί του 70% του εκάστοτε προβλεπόμενου κατώτατου βασικού μισθού άγαμου μισθωτού.

3. Επιπλέον, βάσει του άρθρου 6 του ν. 4578/2018, δεν έχει πλέον εφαρμογή η μεταβατική ρύθμιση του άρθρου 98 του ν. 4387/2016.

Γ. Περιπτώσεις παράλληλης ασφάλισης

Σε περιπτώσεις παράλληλης ασφάλισης, θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να εξετάζεται για κάθε δραστηριότητα ξεχωριστά αν η κράτηση γίνεται στο εισόδημα (αποδοχές) ή στον κατώτατο βασικό μισθό με βάση τις κείμενες διατάξεις. Με βάση το ανωτέρω, μπορεί να προκύψουν οι παρακάτω περιπτώσεις παράλληλης ασφάλισης:

1) Στις περιπτώσεις μισθωτής απασχόλησης που η κράτηση γίνεται επί του εισοδήματος για όλες τις υπαγόμενες δραστηριότητές του, παρακρατείται το ποσό της εισφοράς, ως είχε, επί του εισοδήματος (αποδοχών) της κάθε μισθωτής απασχόλησης.
Για παράδειγμα, σε περίπτωση ξενοδοχοϋπαλλήλου, νέου ασφαλισμένου, ο οποίος απασχολείται και ως υπάλληλος σε εμπορική επιχείρηση, η παρακράτηση γίνεται επί των αποδοχών από κάθε δραστηριότητα (μισθωτή απασχόληση). Εάν το ποσό εισφοράς για τον Κλάδο Εφάπαξ Παροχών του ΕΤΕΑΕΠ που υπολογίζεται επί του εισοδήματος υπερκαλύπτει το ποσό της μηνιαίας εισφοράς που υπολογίζεται επί του κατώτατου βασικού μισθού μισθωτού, δεν παρακρατείται επιπλέον εισφορά πέρα από αυτή που υπολογίζεται επί του εισοδήματος.

2) Στις περιπτώσεις που για κάποιες δραστηριότητες γίνεται κράτηση επί του εισοδήματος (των αποδοχών) και παράλληλα υπάρχουν δραστηριότητες για τις οποίες γίνεται κράτηση επί του προβλεπόμενου κατώτατου βασικού μισθού μισθωτού γίνεται η κράτηση μόνο επί των εισοδημάτων (των αποδοχών) των δραστηριοτήτων της πρώτης κατηγορίας από τη μισθωτή απασχόληση. Αυτό διότι τα εισοδήματα αυτά καλύπτουν το προβλεπόμενο ποσό εισφοράς που προβλέπεται για τις δραστηριότητες της δεύτερης κατηγορίας. Για παράδειγμα, μηχανικός ο οποίος εργάζεται ως μισθωτός στο Δημόσιο με μισθό π.χ. 1.000 ευρώ μηνιαίως (ως διοικητικός υπάλληλος) και παράλληλα διατηρεί τεχνικό γραφείο, βάσει των ισχυουσών διατάξεων, θα καταβάλλει εισφορά μόνο επί του εισοδήματος (των αποδοχών) από τη μισθωτή απασχόλησή του στο Δημόσιο, ήτοι και εν προκειμένω θα καταβάλλει ποσό 40 ευρώ (ήτοι 1.000 ευρώ x 4%).
Ειδικότερες είναι οι περιπτώσεις στις οποίες τα εισοδήματα από τις δραστηριότητες για τις οποίες γίνεται κράτηση επί του εισοδήματος είναι συνολικά κατώτερα από τον προβλεπόμενο κατώτατο βασικό μισθό (περιπτώσεις μερικής απασχόλησης). Σε αυτές τις περιπτώσεις, γίνεται κράτηση επί των εισοδημάτων από τις δραστηριότητες αυτές και το υπολειπόμενο ποσό έως τη συμπλήρωση της εισφοράς που προκύπτει επί του προβλεπόμενου κατώτατου βασικού μισθού καλύπτεται από τις υπόλοιπες δραστηριότητες.

3) Στις περιπτώσεις που η κράτηση γίνεται επί του προβλεπόμενου κατώτατου βασικού μισθού για όλες τις υπαγόμενες δραστηριότητες, το ποσό αυτό παρακρατείται μία φορά.
Για παράδειγμα σε περίπτωση έμμισθου δικηγόρου, ο οποίος διατηρεί και δικό του γραφείο, θα καταβληθεί η προβλεπόμενη εισφορά από τη μισθωτή απασχόληση επί του προβλεπόμενου κατώτατου βασικού μισθού, με επιμερισμό μεταξύ εντολέα και δικηγόρου,
Επίσης σε περίπτωση μηχανικού, ο οποίος διατηρεί δικό του γραφείο και είναι και εργολήπτης δημοσίων έργων θα καταβάλλει μία εισφορά επί του προβλεπόμενου κατωτάτου βασικού μισθού.

Δ. Για τους ασφαλισμένους που αμείβονται με δελτίο παροχής υπηρεσιών και για τους οποίους προκύπτει ότι το εισόδημά τους προέρχεται από την απασχόλησή τους σε ένα ή και δύο πρόσωπα (παρ. 9 του άρθρου 39 του ν. 4387/2016) θα καταβάλλονται από 1-1-2019 οι παρακάτω εισφορές: για τους μηχανικούς και υγειονομικούς, ποσοστό 4%, υπολογιζόμενο επί του ποσού που αντιστοιχεί στον κατώτατο βασικό μισθό μισθωτού, όπως εκάστοτε ισχύει.

Ε. Οι ασφαλισμένοι, με αίτησή τους, που υποβάλλεται στο ΕΤΕΑΕΠ οποτεδήποτε, μπορούν να επιλέξουν το ποσοστό 4% να υπολογίζεται επί ανώτερης βάσης υπολογισμού από εκείνη που προκύπτει βάσει του εκάστοτε ισχύοντος κατώτατου βασικού μισθού μισθωτού και να καθορίσουν το χρονικό διάστημα εφαρμογής της.

ΣΤ. Οφειλόμενες ασφαλιστικές εισφορές αυτοαπασχολουμένων και ελευθέρων επαγγελματιών, που αφορούν την χρονική περίοδο από 1/1/2017 έως 31/12/2018, οι οποίες δεν έχουν αναζητηθεί από το ΕΤΕΑΕΠ λόγω τεχνικών δυσχερειών, υπολογίζονται σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 35 του ν.4387/2016, όπως έχει αντικατασταθεί με τις διατάξεις του άρθρου 5 του ν.4578/2018 χωρίς τόκους, πρόσθετα τέλη και προσαυξήσεις, κεφαλαιοποιούνται και εξοφλούνται σε 36 ισόποσες μηνιαίες δόσεις, αρχής γενομένης από τον Ιανουάριο του 2019.

Κατόπιν των ανωτέρω, παρακαλούμε όπως ενημερώσετε άμεσα τους αρμόδιους εκκαθαριστές των εμπλεκόμενων υπηρεσιών για την ορθή εφαρμογή των κοινοποιούμενων διατάξεων.

Είμαστε στη διάθεσή σας για κάθε περαιτέρω διευκρίνιση ή πληροφορία.




Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ

Αριθμ. Δ.ΟΡΓ.Α 1037279 ΕΞ 08/03/2019

(ΦΕΚ Β' 904/15-03-2019)

Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ

Έχοντας υπόψη:

1. Τις διατάξεις:
α) του Κεφαλαίου Α΄ «Σύσταση Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων» του Μέρους Πρώτου του ν. 4389/2016 (ΦΕΚ 94 Α΄) «Επείγουσες διατάξεις για την εφαρμογή της συμφωνίας δημοσιονομικών στόχων και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και άλλες διατάξεις» και ειδικότερα των περιπτώσεων αα΄ έως και γγ΄ της υποπαραγράφου θ΄ της παρ. 4 του άρθρου 14, του άρθρου 7 και των παρ. 2 έως 5 του άρθρου 41 αυτού, β) της Δ.ΟΡΓ.Α 1036960 ΕΞ 2017/10-03-2017 (ΦΕΚ 968 Β΄ και ΦΕΚ 1238 Β΄) απόφασης του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων «Οργανισμός της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.)», όπως τροποποιήθηκε, συμπληρώθηκε και ισχύει και ειδικότερα των άρθρων 14 και 38 αυτής.

2. Την Δ6Α 1015213 ΕΞ 2013/28.1.2013 (ΦΕΚ 130 Β΄ και ΦΕΚ 372 Β΄) απόφαση του Υπουργού Οικονομικών και του Υφυπουργού Οικονομικών «Μεταβίβαση αρμοδιοτήτων στον Γενικό Γραμματέα της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών», όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, σε συνδυασμό με τις διατάξεις της υποπαραγράφου α΄ της παρ. 3 του άρθρου 41 του ν. 4389/2016.

3. Την Δ6Α 1126601 ΕΞ 2013 (ΦΕΚ 2043 Β΄) απόφαση του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων, με θέμα «Ανακαθορισμός της εσωτερικής διάρθρωσης των Δημόσιων Οικονομικών Υπηρεσιών (Δ.Ο.Υ.)», όπως ισχύει, σε συνδυασμό με τις διατάξεις της υποπαραγράφου γ΄ της παρ. 3 του άρθρου 41 του ν. 4389/2016.

4. Τα αριθμ. α) ΔΙ.Π.Α.Ε.Ε. 1026934 ΕΞ 2019/20-02-2019 έγγραφο του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Προγραμματισμού και Αξιολόγησης Ελέγχων και Ερευνών (ΔΙ.Π.Α.Ε.Ε.) της Α.Α.Δ.Ε., με θέμα «Ενεργοποίηση Τμήματος Α2 Προληπτικών Ελέγχων της Υ.Ε.Δ.Δ.Ε. Ηρακλείου», β) ΦΟΡ.ΠΕΡ.ΘΕΣ.1009068 ΕΞ 2018/19-01-2018 έγγραφο του Προϊσταμένου της Φορολογικής Περιφέρειας Θεσσαλονίκης, με θέμα «Εισήγηση για την έκδοση Απόφασης περί σύστασης και λειτουργίας εποπτειών ελέγχου στις Δ.Ο.Υ. ΦΑΕ Θεσσαλονίκης, Ε΄ Θεσσαλονίκης, Αμπελοκήπων, Α΄ Λάρισας, Σερρών και Καβάλας» και γ) 82645/24-09-2018 όμοιο της Προϊσταμένης της Δ.Ο.Υ. Ε΄ Θεσσαλονίκης, με θέμα «Χορήγηση οδηγιών για την έναρξη λειτουργίας του A3΄ τμήματος ελέγχου της υποδιεύθυνσης της Ε΄ Δ.Ο.Υ. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ».

5. Τα από 19, 20 και 25-02-2019 μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του Προϊσταμένου της Γενικής Διεύθυνσης Φορολογικής Διοίκησης.
 
6. Την αριθμ. 1 της 20-01-2016 (ΦΕΚ 18 Υ.Ο.Δ.Δ.) πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου «Επιλογή και διορισμός Γενικού Γραμματέα της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών», σε συνδυασμό με τις διατάξεις του πρώτου εδαφίου της παρ. 10 του άρθρου 41 του ν. 4389/2016 και την 39/3/30-11-2017 (ΦΕΚ 689 Υ.Ο.Δ.Δ.) απόφαση του Συμβουλίου Διοίκησης της Α.Α.Δ.Ε. «Ανανέωση της θητείας του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων».

7. Την ανάγκη έναρξης λειτουργίας του Τμήματος Α2 Προληπτικών Ελέγχων της Υ.Ε.Δ.Δ.Ε. Ηρακλείου της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, καθώς και επιπλέον Τμημάτων Ελέγχων σε ορισμένες Δ.Ο.Υ. Α΄ Τάξεως της Γενικής Διεύθυνσης Φορολογικής Διοίκησης αυτής, για την αποτελεσματικότερη λειτουργία των ως άνω υπηρεσιών ως προς την άσκηση του ελέγχου.

8. Το γεγονός ότι, από τις διατάξεις της παρούσας απόφασης, δεν προκαλείται πρόσθετη δαπάνη σε βάρος του προϋπολογισμού της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.),

αποφασίζουμε:

Α. Ορίζουμε την έναρξη λειτουργίας των κατωτέρω Τμημάτων υπηρεσιών της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.), ως εξής:

1) Δέκα ημέρες από της δημοσιεύσεως της παρούσας απόφασης στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, του Τμήματος Α2΄ Προληπτικών Ελέγχων της Υπηρεσίας Ερευνών και Διασφάλισης Δημοσίων Εσόδων (Υ.Ε.Δ.Δ.Ε.) Ηρακλείου.

2) Από 01-04-2019, των Τμημάτων «Ελέγχων» των πιο κάτω αναφερόμενων Δ.Ο.Υ., Α΄ Τάξεως:
α) Τμήμα A3΄ Ελέγχων της Δ.Ο.Υ. Ε΄ Θεσσαλονίκης,
β) Τμήμα Α2΄ Ελέγχων της Δ.Ο.Υ. Σερρών,
γ) Τμήμα A3΄ Ελέγχων της Δ.Ο.Υ. Λάρισας,
δ) Τμήμα Α2΄ Ελέγχων της Δ.Ο.Υ. Κέρκυρας,
ε) Τμήμα Α2΄ Ελέγχων της Δ.Ο.Υ. Λαμίας,
στ) Τμήμα Α2΄ Ελέγχων της Δ.Ο.Υ. Κορίνθου.

Β. Κατά τα λοιπά ισχύει η Δ. ΟΡΓ. Α 1036960 ΕΞ 2017/ 10-03-2017 (ΦΕΚ 968 Β΄και ΦΕΚ 1238 Β΄) απόφαση.

Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Αθήνα, 8 Μαρτίου 2019

Ο Διοικητής
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ

ΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ Α. ΑΝΤΩΝΙΟΣ
ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ – ΦΟΡΟΤΕΧΝΙΚΟΣ
Εισηγητής Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων Σπουδών «Master»  στο ΕΚΠΑ και  I.Ε.Σ.Ο.Ε.Λ. με κατεύθυνση στην «Εφαρμοσμένη Λογιστική και Ελεγκτική»

Εισαγωγή

Πριν από την ν. 3943/2011, η ελληνική φορολογική νομοθεσία δεν περιείχε ειδικό ορισμό της έννοιας «κατοικία». Η έννοια της «κατοικίας» για τους σκοπούς του φορολογικού δικαίου οριζόταν στον Αστικό Κώδικα (άρθρο 51ΑΚ) και «επομένως η έννοια της κατοικίας κατά τους δύο τομείς δικαίου ταυτιζόταν, ήτοι η κατοικία του αστικού δικαίου αποτελούσε και την φορολογική κατοικία»

Με τις διατάξεις του ν. 3943/2011, η έννοια της φορολογικής κατοικίας διευρύνθηκε. Ο διατυπωμένος στο νόμο πλέον όρος «φορολογική κατοικία» (tax residence) περιλαμβάνει:

α) την κατά το αστικό δίκαιο έννοια της κατοικίας αλλά και

β) τη συνήθη διαμονή.

Παρόλο που στο αστικό δίκαιο οι έννοιες της «κατοικίας» και της «συνήθους διαμονής» είναι διακριτές, στο πεδίο του φορολογικού δικαίου και για τους σκοπούς της φορολογίας εισοδήματος οι δύο καταστάσεις εξομοιώνονται.

Φορολογική κατοικία βάση Κ.Φ.Ε.

Σύμφωνα με το άρθρο 3 «Υποκείμενα του φόρου» του ν.4172/2013 ορίζεται ότι:
«1. Ο φορολογούμενος που έχει τη φορολογική κατοικία του στην Ελλάδα υπόκειται σε φόρο για το φορολογητέο εισόδημά του που προκύπτει στην ημεδαπή και την αλλοδαπή, ήτοι το παγκόσμιο εισόδημά του που αποκτάται μέσα σε ορισμένο φορολογικό έτος. Κατ' εξαίρεση ο φορολογούμενος που είναι αλλοδαπό προσωπικό των εγκατεστημένων στην Ελλάδα γραφείων, σύμφωνα με τις διατάξεις του α. ν. 89/1967 (Α' 132), όπως ισχύει, υπόκειται σε φόρο στην Ελλάδα μόνο για το εισόδημα που προκύπτει στην Ελλάδα.
2. Ο φορολογούμενος που δεν έχει τη φορολογική κατοικία του στην Ελλάδα υπόκειται σε φόρο για το φορολογητέο εισόδημά του που προκύπτει στην Ελλάδα και αποκτάται μέσα σε ορισμένο φορολογικό έτος.»
Επίσης με το άρθρο 4 «Φορολογική κατοικία» του ν.4172/2013 στην παρ.1 ορίζεται ότι:
«1. Ένα φυσικό πρόσωπο είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδας, εφόσον:
α) έχει στην Ελλάδα τη μόνιμη ή κύρια κατοικία του ή τη συνήθη διαμονή του ή το κέντρο των ζωτικών του συμφερόντων, ήτοι τους προσωπικούς, οικονομικούς και κοινωνικούς δεσμούς του ή
β) είναι προξενικός, διπλωματικός ή δημόσιος λειτουργός παρόμοιου καθεστώτος ή δημόσιος υπάλληλος που έχει την ελληνική ιθαγένεια και υπηρετεί στην αλλοδαπή.

Σημείωση:
Οι διατάξεις της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου ορίζουν τις προϋποθέσεις προκειμένου να προσδιορισθεί η φορολογική κατοικία ενός φυσικού προσώπου.
Ένα φυσικό πρόσωπο θεωρείται φορολογικός κάτοικος της Ελλάδας εφόσον:
• κατοικεί μονίμως ή συνήθως στην Ελλάδα ή η κύρια κατοικία του βρίσκεται στην Ελλάδα,
• οι οικογενειακοί του δεσμοί και τα οικονομικά του συμφέροντα βρίσκονται στην Ελλάδα.

Για το φυσικό πρόσωπο, κάτοικο της Ελλάδας, το οποίο ασκεί ατομικά επιχειρηματική δραστηριότητα, για τις ανάγκες της φορολογίας εισοδήματος, ως φορολογική κατοικία λαμβάνεται η διεύθυνση της έδρας στην  οποία ασκείται η επιχειρηματική του δραστηριότητα.

Η παρέκκλιση αυτή προκύπτει από τις διατάξεις του δεύτερου εδαφίου του άρθρου 51 του Αστικού Κώδικα «περί Κατοικίας», οι οποίες ορίζουν:
«Για τις υποθέσεις που αναφέρονται στην άσκηση του επαγγέλματος λογίζεται ως ειδική κατοικία του προσώπου ο τόπος όπου ασκεί το επάγγελμά του».

Επίσης με το άρθρο 4 «Φορολογική κατοικία» του ν.4172/2013 στην παρ.2 ορίζεται ότι:
«2. Ένα φυσικό πρόσωπο που βρίσκεται στην Ελλάδα συνεχώς για χρονικό διάστημα που υπερβαίνει τις εκατόν ογδόντα τρεις (183) ημέρες, συμπεριλαμβανομένων και σύντομων διαστημάτων παραμονής στο εξωτερικό, είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδος από την πρώτη ημέρα παρουσίας του στην Ελλάδα. Το προηγούμενο εδάφιο δεν εφαρμόζεται στην περίπτωση φυσικών προσώπων που βρίσκονται στην Ελλάδα αποκλειστικά για τουριστικούς, ιατρικούς, θεραπευτικούς ή παρόμοιους ιδιωτικούς σκοπούς και η παραμονή τους δεν υπερβαίνει τις τριακόσιες εξήντα πέντε (365) ημέρες, συμπεριλαμβανομένων και σύντομων διαστημάτων παραμονής στο εξωτερικό. Η παρούσα παράγραφος δεν αποκλείει την εφαρμογή της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου.»

Σημείωση:
Με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου ορίζεται ότι το φυσικό πρόσωπο, το οποίο διαμένει στην Ελλάδα για χρονικό διάστημα που υπερβαίνει τις εκατόν ογδόντα τρεις (183) ημέρες, θεωρείται φορολογικός κάτοικος της Ελλάδας.
Για την περίπτωση αυτή δεν απαιτείται η συνεχής παραμονή του φυσικού προσώπου στην Ελλάδα στο παραπάνω χρονικό διάστημα, δεδομένου ότι προσμετρείται και ο χρόνος σύντομης παραμονής του στην αλλοδαπή.
Η ιδιότητα του φορολογικού κατοίκου της Ελλάδας προσδίδεται από την πρώτη ημέρα του χρονικού διαστήματος των εκατόν ογδόντα τριών ημερών εντός του τρέχοντος φορολογικού έτους.

Συμπερασματικά με τις ανωτέρω διατάξεις (άρθρων 3 και 4 παρ. 1 του ν. 4172/2013), σε φόρο εισοδήματος στην Ελλάδα για το παγκόσμιο εισόδημά του, ήτοι για εκείνο που προκύπτει τόσο στην ημεδαπή όσο και στην αλλοδαπή, υπόκειται, το φυσικό πρόσωπο το οποίο έχει την κατοικία του στην Ελλάδα, έχει δηλαδή σ' αυτήν μόνιμη και κύρια πραγματική εγκατάσταση, την οποία έχει καταστήσει, σύμφωνα με τη βούληση του, το κέντρο των εν γένει βιοτικών του σχέσεων και ζωτικών συμφερόντων (πρβλ. καθ' ερμηνεία του άρθρου 51 ΑΚ, ΣτΕ 259, ΣτΕ 3254/2011, ΣτΕ 1113/2008 κ.ά., ΑΠ 660/2015, ΑΠ 1730/2009 κ.ά.), το οποίο αποτελεί στοιχείο προσδιοριστικό της έννοιας της κατοικίας ,όχι ως αυτοτελές κριτήριο προσδιορισμού της φορολογικής κατοικίας. Το κέντρο των βιοτικών σχέσεων και ζωτικών συμφερόντων ενός φυσικού προσώπου υφίσταται εκεί όπου το πρόσωπο αυτό αναπτύσσει τους προσωπικούς, οικονομικούς και κοινωνικούς δεσμούς του. (Βλέπε ΣτΕ 1445/2016, Αιτιολογική έκθεση  άρθρο 4 ν.4172/2013)

Προκειμένου να κριθεί εάν ένα φυσικό πρόσωπο έχει κατοικία, πρέπει να συνεκτιμώνται όλα τα πρόσφορα στοιχεία (πρβλ. ΣτΕ 1948/1956, ΣτΕ 3870/2002, ΣτΕ 3973/2005, ΣτΕ 1113/2008, ΣτΕ 259/2011 κ.ά.), όπως:
• Η ύπαρξη στέγης,
• Η φυσική παρουσία του ίδιου,
• Των μελών της οικογένειάς του (στην οποία δεν περιλαμβάνονται μόνον ο ή η σύζυγος και τα τέκνα αυτού),
• Ο τόπος άσκησης των επαγγελματικών δραστηριοτήτων,
• Ο τόπος των περιουσιακών συμφερόντων,
• Ο τόπος των διοικητικών δεσμών με τις δημόσιες αρχές και φορείς (ασφαλιστικούς, επαγγελματικούς, κοινωνικούς),
• Ο τόπος ανάπτυξης πολιτικών, πολιτισμικών ή άλλων δραστηριοτήτων

Συνεπώς, για τη θεμελίωση της προαναφερόμενης φορολογικής υποχρέωσης ενός φυσικού προσώπου, η φορολογική αρχή πρέπει να προβαίνει σε ειδικώς αιτιολογημένη κρίση αναφορικά με το εάν το πρόσωπο αυτό έχει κατοικία στην Ελλάδα, φέρουσα κατ' αρχήν και το βάρος απόδειξης των πραγματικών περιστατικών που τεκμηριώνουν, επαρκώς, ενόψει των συνθηκών, την ύπαρξή της.

Διαδικασία μεταβολής της Φορολογικής Κατοικίας

Έως 31/12/2013
Για τους φορολογούμενους που μετέβαλαν την κατοικία ή τη διαμονή τους μέχρι τις 31.12.2013 έχουν δοθεί οδηγίες με την ΠΟΛ.1177/2014

Έως 31/12/2015
Για τους φορολογούμενους που μεταβάλουν τη φορολογική τους κατοικίας μετά την 01.01.2014 έως 31/12/2015 έχουν δοθεί οδηγίες με την ΠΟΛ.1058/2015

Από 01/01/2016
Για αιτήσεις μεταβολής φορολογικής κατοικίας ισχύει η ΠΟΛ.1201/2017 (κατήργησε την ΠΟΛ.1058/2015)  

Το φυσικό πρόσωπο το οποίο πρόκειται να μεταφέρει τη φορολογική του κατοικία στο εξωτερικό οφείλει να υποβάλει, το αργότερο έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του πρώτου δεκαήμερου του μηνός Μαρτίου του φορολογικού έτους που ακολουθεί το φορολογικό έτος αναχώρησης, στο Τμήμα ή Γραφείο Συμμόρφωσης και Σχέσεων με τους Φορολογουμένους της Δ.Ο.Υ. όπου είναι υπόχρεος υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος ως φορολογικός κάτοικος Ελλάδος: αίτηση (έντυπο Μ0) με συνημμένα τα έντυπα Μ1 και Μ7 συμπληρωμένα, όπως ορίζουν οι κείμενες διατάξεις, και επιπλέον για τον ορισμό φορολογικού εκπροσώπου του στην Ελλάδα έγγραφη δήλωση με βεβαιωμένο το γνήσιο της υπογραφής τους.

Παράλληλα, συνυποβάλλει τα σχετικά δικαιολογητικά κατά περίπτωση, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στις παρ.2 και 3 της παρούσας.

Ο υπάλληλος της Δ.Ο.Υ., αφού παραλάβει τα ως άνω έντυπα, οφείλει να συμπληρώσει την ηλεκτρονική εφαρμογή για τη μεταβολή της φορολογικής κατοικίας, ακολουθώντας τις οδηγίες της Δ/νσης Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης της Α.Α.Δ.Ε..

ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ	ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ	ΥΠΟΒΟΛΗ ΦΗΛΩΣΗΣ Φ.Ε.
Σε περίπτωση που ο φορολογούμενος, ο οποίος έχει υποβάλλει τα έντυπα (Μ0-Μ1- Μ7) και προσκομίσει, εμπροθέσμως, και πάντως το αργότερο εντός του έτους που υποβάλλεται η αίτηση για τη μεταβολή της κατοικίας τα προβλεπόμενα δικαιολογητικά, τα οποία κριθούν πλήρη και επαρκή από τη Φορολογική Διοίκηση, θεωρείται φορολογικός κάτοικος εξωτερικού, και τα εν λόγω έντυπα (Μ0-Μ1-Μ7) προωθούνται, μαζί με την έγγραφη δήλωση για τον ορισμό φορολογικού εκπροσώπου και τη σχετική έγκριση, στο Τμήμα ή Γραφείο Διοικητικής και Μηχανογραφικής Υποστήριξης της Δ.Ο.Υ., προκειμένου να καταχωρηθούν στο υποσύστημα Μητρώου οι σχετικές μεταβολές.	Ως ημερομηνία μεταβολής καταχωρείται στο υποσύστημα Μητρώου, η αναγραφόμενη από τον φορολογούμενο στο έντυπο Μ1. Η βεβαίωση μεταβολής κοινοποιείται, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, από το Τμήμα ή Γραφείο Διοικητικής και Μηχανογραφικής Υποστήριξης της Δ.Ο.Υ. στον φορολογικό εκπρόσωπο.	Ο φορολογούμενος, εφόσον είναι υπόχρεος σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος στην Ελλάδα, δύναται να την υποβάλει ως φορολογικός κάτοικος εξωτερικού το αργότερο μέχρι τη λήξη του φορολογικού έτους που ακολουθεί το έτος αναχώρησης.
ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ	ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ	ΥΠΟΒΟΛΗ ΦΗΛΩΣΗΣ Φ.Ε.
Σε περίπτωση που ο φορολογούμενος υποβάλει τα έντυπα (Μ0-Μ1 -Μ7) και προσκομίσει, εμπροθέσμως, τα προβλεπόμενα δικαιολογητικά, αλλά δεν κριθούν πλήρη και επαρκή (βλέπε σημείωση παρακάτω) , ενημερώνεται από το Τμήμα ή Γραφείο Συμμόρφωσης και Σχέσεων με τους Φορολογουμένους ότι το αίτημά του για μεταφορά της φορολογικής κατοικίας του απορρίπτεται και η αίτηση με τα συνημμένα έντυπα και δικαιολογητικά τίθενται στον φάκελό του.	Χωρίς Μεταβολή	Ο φορολογούμενος, στην περίπτωση αυτή, υποχρεούται να υποβάλει δήλωση φορολογίας εισοδήματος ως φορολογικός κάτοικος Ελλάδος (παγκόσμιο εισόδημα) το αργότερο μέχρι τη λήξη του επόμενου φορολογικού έτους από αυτό που αφορούσε το αίτημα μεταφοράς, χωρίς την επιβολή προστίμου εκπρόθεσμης δήλωσης.
Σε περίπτωση που ο φορολογούμενος υποβάλει τα έντυπα (Μ0-Μ1 -Μ7) και δεν προσκομίσει τα προβλεπόμενα δικαιολογητικά, ενημερώνεται από το Τμήμα ή Γραφείο Συμμόρφωσης και Σχέσεων με τους Φορολογουμένους ότι το αίτημά του για μεταφορά της φορολογικής κατοικίας του απορρίπτεται και η αίτηση με τα συνημμένα έντυπα και δικαιολογητικά τίθενται στον φάκελό του.		Ο φορολογούμενος, στην περίπτωση αυτή, υποχρεούται να υποβάλει δήλωση φορολογίας εισοδήματος ως φορολογικός κάτοικος Ελλάδος (παγκόσμιο εισόδημα), η οποία θεωρείται εκπρόθεσμη από την καταληκτική ημερομηνία υποβολής των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος και επισύρει την επιβολή προστίμου.
Σε περίπτωση που ο φορολογούμενος υποβάλει τα έντυπα (Μ0-Μ1 -Μ7) και προσκομίσει εκπροθέσμως τα προβλεπόμενα δικαιολογητικά		Υποχρεούται να υποβάλει δήλωση φορολογίας εισοδήματος ως φορολογικός κάτοικος Ελλάδος ή, εφόσον είναι υπόχρεος, ως φορολογικός κάτοικος εξωτερικού, η οποία θεωρείται εκπρόθεσμη από την, κατά περίπτωση, καταληκτική ημερομηνία υποβολής των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος και επισύρει την επιβολή προστίμου.

Σημείωση:
Με την απόφαση του Συμβουλίου της Eπικρατείας ΣτΕ 2105/2018 κρίθηκε ότι η διαφορά που προκύπτει μεταξύ του φορολογουμένου και της Φορολογικής Διοίκησης και αφορά σε αίτημα μεταφοράς της φορολογικής κατοικίας είναι ακυρωτική, καθόσον «αποβλέπει στην τακτοποίηση της κατάστασής του ως φορολογουμένου και δεν συνάπτεται στενώς και αναγκαίως με σχετική ατομική φορολογική του υποχρέωση, ήτοι με την υποχρέωση υποβολής δήλωσης φόρου εισοδήματος για το κτηθέν εντός συγκεκριμένου έτους παγκόσμιο εισόδημά του».
Η αίτηση ακυρώσεως ασκείται ενώπιον του ΣτΕ σύμφωνα με τις διατάξεις του Π.Δ. 18/1989. Ειδικότερα, η αίτηση ακυρώσεως ασκείται μέσα σε προθεσμία εξήντα (60) ημερών που αρχίζει από την επόμενη της κοινοποίησης της προσβαλλόμενης πράξης.
Η κατ' άρθρο 63 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν.4174/2013) ενδικοφανής προσφυγή προβλέπεται ως προϋπόθεση για την παραδεκτή άσκηση προσφυγής ενώπιον των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων και όχι για την περίπτωση άσκησης αιτήσεως ακυρώσεως. Κατά συνέπεια, δεν προσβάλλεται με ενδικοφανή προσφυγή, σύμφωνα με το άρθρο 63 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, η απόρριψη, ρητή ή σιωπηρή, από τη Φορολογική Διοίκηση του αιτήματος του φορολογουμένου για μεταφορά της φορολογικής του κατοικίας, καθώς επί της απόρριψης αυτής δύναται να ασκηθεί μόνο αίτηση ακυρώσεως ενώπιον του ΣτΕ. (Βλέπε ΣτΕ 2105/2018, ΠΟΛ.1234/2018 )

Κατόπιν τούτου οι αρμόδιες Δ.Ο.Υ. θα πρέπει στις ρητές απορριπτικές τους αποφάσεις επί του αιτήματος του φορολογουμένου για μεταφορά της φορολογικής του κατοικίας να ενημερώνουν ότι η πράξη τους προσβάλλεται μόνο με αίτηση ακύρωσης ενώπιον του ΣτΕ, στην προθεσμία που ορίζεται από τις διατάξεις του Π.Δ. 18/1989.

Περίπτωση Διπλής Κατοικίας

Διπλή κατοικία και Συμβάσεις Αποφυγής Διπλής Φορολογίας Εισοδήματος (ΣΑΔΦΕ)
Σε περίπτωση	Επίλυση	Σχετικές διατάξεις
Εάν υφίσταται ΣΑΔΦΕ	Η επίλυση διενεργείται μέσω της εφαρμογής των διατάξεων περί φορολογικής κατοικίας της οικείας Σύμβασης	Παρ. 2 άρθρο 4 ΠΣ ΟΟΣΑ
Εάν δεν υφίσταται ΣΑΔΦΕ	Εφαρμογή διαδικασίας αμοιβαίου διακανονισμού MAP (Mutual Agreement Procedure) *	·     Άρθρο 25 ΠΣ ΟΟΣΑ ·     Απόφαση ΑΑΔΕ ΠΟΛ.1049/2017 ·     Ευρωπαϊκή Σύμβαση Διαιτησίας(90/436/EEC, ν.2216/1994) ·     Πρόταση Οδηγίας της Ε.Ε. (COM(2016) 686 final)
Δικαστική επίλυση διαφοράς	Διπλή κατοικία και ΣΑΔΦΕ	Απόφαση ΣΤΕ.1445/2016.

*Το MAP (Mutual Agreement Procedure) αφορά στο πλαίσιο συνεργασίας μεταξύ συμβαλλομένων κρατών για την επίλυση διεθνών φορολογικών διαφορών.

Απαιτούμενα Δικαιολογητικά

Το φυσικό πρόσωπο οφείλει να προσκομίσει, το αργότερο έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του πρώτου δεκαήμερου του μηνός Σεπτεμβρίου του φορολογικού έτους που ακολουθεί το φορολογικό έτος αναχώρησης, στο ως άνω Τμήμα ή Γραφείο της Δ.Ο.Υ.:

(α) Βεβαίωση φορολογικής κατοικίας από την αρμόδια φορολογική αρχή του κράτους όπου δηλώνει φορολογικός κάτοικος, από την οποία να προκύπτει ότι είναι φορολογικός κάτοικος αυτού του κράτους. Εάν ο φορολογούμενος έχει εγκατασταθεί σε κράτος με το οποίο υφίσταται Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας Εισοδήματος (στο εξής ΣΑΔΦΕ), μπορεί να προσκομίσει, αντί της βεβαίωσης, την προβλεπόμενη Αίτηση για την Εφαρμογή της ΣΑΔΦΕ όπου είναι ενσωματωμένο το πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας (δίγλωσσα έντυπα) ή

(β) Σε περίπτωση που δεν προβλέπεται η έκδοση των ανωτέρω από την αρμόδια φορολογική αρχή, αντίγραφο της εκκαθάρισης της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος ή, ελλείψει εκκαθάρισης, αντίγραφο της σχετικής δήλωσης φορολογίας εισοδήματός του, που υπέβαλε στο άλλο κράτος ως φορολογικός κάτοικος του κράτους αυτού.

γ) Σε περίπτωση που δεν είναι δυνατή η προσκόμιση κάποιων από τα ανωτέρω δικαιολογητικά (υπό α' ή β'), επειδή αποδεδειγμένα η αλλοδαπή φορολογική αρχή δεν τα εκδίδει, τότε απαιτείται βεβαίωση από οποιαδήποτε άλλη δημόσια ή δημοτική ή άλλη αναγνωρισμένη αρχή, με την οποία θα αποδεικνύεται η μόνιμη και σταθερή εγκατάσταση του προσώπου αυτού στο άλλο κράτος.
(Βλέπε ΠΟΛ.1201/2017 «Διαδικασία μεταβολής της φορολογικής κατοικίας κατ' εφαρμογή των διατάξεων του ν. 4172/2013 και του ν. 4174/2013»)

Συμπληρωματικά με τα παραπάνω, ο φορολογούμενος οφείλει να προσκομίσει, κατά περίπτωση, και τα κάτωθι:

α) Δικαιολογητικά που να αποδεικνύουν την ημερομηνία αναχώρησης και εγκατάστασής του στη χώρα όπου δηλώνει κάτοικος, προκειμένου να διαπιστώνεται ότι έχει συμπληρώσει τουλάχιστον 183 ημέρες στη χώρα αυτή μέσα σε ορισμένο φορολογικό έτος, ήτοι στο προηγούμενο έτος από εκείνο εντός του οποίου γίνεται η αίτηση μεταβολής.
Τα δικαιολογητικά αυτά μπορεί να είναι, εναλλακτικά και ενδεικτικά, έγγραφα περί ανάληψης μισθωτής εργασίας, έναρξης επαγγελματικής δραστηριότητας στην εν λόγω χώρα και υπαγωγής του στην ασφαλιστική νομοθεσία της χώρας αυτής, εγγραφής σε δημοτολόγιο της εν λόγω χώρας, μίσθωσης κατοικίας, εγγραφής ή παρακολούθησης σχολείων των τέκνων στη χώρα αυτή.
Αντί των πιο πάνω επιπλέον δικαιολογητικών, ο φορολογούμενος δύναται να προσκομίζει πιστοποιητικά φορολογικής κατοικίας από τη χώρα στην οποία δηλώνει κάτοικος των δύο (2) προηγούμενων ετών από το έτος στο οποίο υποβάλλεται η αίτηση μεταβολής.

β) Ειδικότερα, για την περίπτωση που ένας εκ των συζύγων ή μερών συμφώνου συμβίωσης αιτείται τη μεταβολή της φορολογικής του κατοικίας ενώ ο άλλος παραμένει φορολογικός κάτοικος Ελλάδος, πέραν των δικαιολογητικών της παραγράφου 2 και της περίπτωσης α' της παρούσας παραγράφου, θα πρέπει να προσκομίζονται επιπλέον και αθροιστικά και τα κάτωθι δικαιολογητικά, από τα οποία να προκύπτει ότι ο αιτούμενος τη μεταβολή πράγματι βρίσκεται εκτός Ελλάδος και έχει οργανώσει τη ζωή του στην αλλοδαπή κατά τρόπο μόνιμο ή διαρκή:
- στοιχεία για την απασχόλησή του στην αλλοδαπή, από τα οποία αποδεικνύεται ο μόνιμος ή μακροπρόθεσμος χαρακτήρας της απασχόλησης,
- στοιχεία για την ύπαρξη τραπεζικού λογαριασμού στην αλλοδαπή,
- στοιχεία για την ύπαρξη ιδιόκτητης ή μισθωμένης κατοικίας του και λογαριασμών υπηρεσιών κοινής ωφέλειας στην αλλοδαπή καθώς και
- στοιχεία για την απόκτηση φορολογικού, ασφαλιστικού ή αντίστοιχου μητρώου στην αλλοδαπή (πχ ΑΜ κοινωνικής ασφάλισης).

Σημειώσεις:
• Τα ως άνω αλλοδαπά δημόσια έγγραφα, όπως αυτά καθορίζονται στις διατάξεις του άρθρου 1 του ν.1497/1984 (Α'188) θα προσκομίζονται κατά τα διεθνή νόμιμα (σφραγίδα apostille, προξενική θεώρηση, θεώρηση από το ελληνικό προξενείο, κατά τα οριζόμενα σε διεθνείς συνθήκες που έχουν κυρωθεί με νόμο από την Ελλάδα, κατά περίπτωση).
• Από τη διαδικασία αυτή εξαιρούνται οι ΑΙΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΣΑΔΦΕ, όπως αυτές έχουν συμφωνηθεί με τα πενήντα επτά (57) κράτη με τα οποία η Ελλάδα έχει συνάψει Συμβάσεις Αποφυγής Διπλής Φορολογίας. Ειδικές προβλέψεις διέπουν τις ΑΙΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΣΑΔΦΕ με ΗΠΑ, ΤΟΥΡΚΙΑ και ΜΟΛΔΑΒΙΑ όπως περιγράφονται στις ΠΟΛ.1107/1999, ΠΟΛ.1092/2005, ΠΟΛ.1210/2015 αντίστοιχα για κάθε κράτος.
• Εάν οι αιτήσεις υποβληθούν ή τα δικαιολογητικά προσκομιστούν μετά την 31η Δεκεμβρίου του έτους που ακολουθεί το έτος αναχώρησης, αυτές θα εξετάζονται με τη διαδικασία της ΠΟΛ.1177/2014 εγκυκλίου αλλά με τα δικαιολογητικά που προβλέπονται στην ΠΟΛ.1201/2017.

Η διαδικασία ελέγχου σε «Αναδρομική» αλλαγή του τόπου κατοικίας

Σε υποθέσεις φορολογούμενων που ήταν αποδεδειγμένα φορολογικοί κάτοικοι εξωτερικού και δεν ήταν φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας κατά τις διατάξεις της εσωτερικής μας νομοθεσίας, ο τρόπος απόδειξης της φορολογικής κατοικίας γίνεται βάσει τις ΠΟΛ.1260/2014 ,η οποία δεν αφορά στην μεταβολή φορολογικής κατοικίας, αλλά στην διαδικασία ελέγχου.

Οι ελεγχόμενοι φορολογούμενοι, οι οποίοι έχουν ήδη υποβάλει μέρος των δικαιολογητικών ή δεν τα έχουν υποβάλει καθόλου, υποχρεούνται σε κάθε περίπτωση, να προσκομίσουν τα ακόλουθα δικαιολογητικά, από τα οποία θα προκύπτει ότι όντως είχαν μεταφέρει το κέντρο του οικογενειακού τους βίου (οικογενειακή εστία) ή το κέντρο του επαγγελματικού τους βίου, της ύπαρξής τους και των βιοτικών τους σχέσεων (κέντρο ζωτικών συμφερόντων), στην αλλοδαπή:
(α) Στοιχεία που αποδεικνύουν ότι οι φορολογούμενοι και τα μέλη της οικογένειάς τους (σύζυγος/τέκνα), εάν αυτά υφίστανται, διαμένουν σε μόνιμη και σταθερή βάση στην αλλοδαπή .
(π.χ. βεβαίωση από δημοτική/δημόσια/άλλη αναγνωρισμένη αρχή, αποδεικτικά εκπαίδευσης/φοίτησης τέκνων ή μισθωτήριο συμφωνητικό κατοικίας ή αποδεικτικό ιδιόκτητης κατοικίας στην αλλοδαπή, εφόσον αυτή υφίσταται).
(β.1.) Πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας που εκδίδεται από την αλλοδαπή φορολογική αρχή, από το οποίο θα προκύπτει ότι είναι φορολογικοί κάτοικοι αυτού του άλλου κράτους.
Εάν οι φορολογούμενοι έχουν εγκατασταθεί σε κράτος με το οποίο υφίσταται Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας Εισοδήματος (ΣΑΔΦΕ) και εφόσον αποκτούσαν εισόδημα στη χώρα μας, μπορούν να προσκομίσουν, αντί του πιστοποιητικού, την προβλεπόμενη Αίτηση για την Εφαρμογή της Σύμβασης Αποφυγής Διπλής Φορολογίας Εισοδήματος όπου είναι ενσωματωμένο το πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας (δίγλωσσα έντυπα) και για την οποία δεν απαιτείται η επισημείωση της Χάγης.
Επίσης, δεν απαιτείται η επισημείωση της Χάγης για τα πιστοποιητικά φορολογικής κατοικίας που εκδίδουν οι φορολογικές αρχές των ΗΠΑ και της Τουρκίας, στο πλαίσιο της ΣΑΔΦΕ που έχει συναφθεί με τη χώρα μας.
(β.2.) Σε περίπτωση που οι φορολογούμενοι έχουν εγκατασταθεί σε κράτος με το οποίο δεν υφίσταται Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας Εισοδήματος, οφείλουν να προσκομίσουν πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας, εφόσον προβλέπεται η έκδοσή του από την αλλοδαπή φορολογική αρχή, ή
σε περίπτωση που δεν προβλέπεται η έκδοσή του, αντίγραφο της εκκαθάρισης της δήλωσης φορολογίας εισοδήματός τους, που υπέβαλαν στο άλλο κράτος ή ελλείψει εκκαθάρισης, αντίγραφο της σχετικής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος
(γ) Στοιχεία σχετικά με τον επαγγελματικό βίο [π.χ. σύμβαση εξηρτημένης εργασίας με αλλοδαπό εργοδότη ή βεβαίωση εργασίας από τον εν λόγω εργοδότη. Σε περίπτωση μη εξηρτημένης απασχόλησης, αποδεικτικό της επαγγελματικής δραστηριότητας στην αλλοδαπή (π.χ. έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας, συμμετοχή σε αλλοδαπές εταιρείες)].

Σημειώσεις:
• Η προσκόμιση των ως άνω δικαιολογητικών τελεί υπό την προϋπόθεση ότι η έκδοσή τους προβλέπεται από τις εσωτερικές διατάξεις του άλλου κράτους (π.χ. σε ορισμένα κράτη μπορεί να μην υφίστανται δήμοι ή να μην υπάρχει υποχρέωση υποβολής δήλωσης κ.λπ.).
• Εάν ο φορολογούμενος προσκομίσει τα δικαιολογητικά που αναφέρονται στις παραγράφους (α) και β(1)/β(2), τότε δεν απαιτείται η προσκόμιση των δικαιολογητικών της παραγράφου (γ), ούτε κρίνεται αναγκαία η προσκόμιση άλλων στοιχείων ή δικαιολογητικών για την τεκμηρίωση της φορολογικής του κατοικίας στην αλλοδαπή.
• Αν συντρέχουν τα υπό στοιχεία (α) και β(1)/β(2), τότε γεγονότα όπως η κατοχή ακινήτου στην Ελλάδα, η διατήρηση στην Ελλάδα τραπεζικών λογαριασμών, η συμμετοχή στο κεφάλαιο ή στη διοίκηση ημεδαπών εταιρειών στην Ελλάδα, από μόνα τους δεν μπορούν να αποτελέσουν στοιχεία ώστε να χαρακτηρισθεί το φυσικό πρόσωπο ως φορολογικός κάτοικος Ελλάδος (εκτός αν ελλείψει οικογένειας, διαπιστώνεται ότι το εν λόγω πρόσωπο έχει τη συνήθη διαμονή του στην Ελλάδα).
• Σε περίπτωση μη υποβολής κάποιων εκ των παραπάνω δικαιολογητικών και αν λόγω της μη υποβολής τους οι ελεγκτικές υπηρεσίες αδυνατούν να αποφανθούν για τη φορολογική κατοικία βάσει των προσκομισθέντων δικαιολογητικών, τότε οι φορολογούμενοι οφείλουν να προσκομίσουν πρόσθετα δικαιολογητικά (π.χ. βεβαίωση ασφαλιστικού φορέα, βεβαίωση από επαγγελματικές ενώσεις-επιμελητήρια-συλλόγους, δικαιολογητικά για την ύπαρξη περιουσιακών στοιχείων), με τα οποία θα αποδεικνύουν τον ισχυρό δεσμό τους με το άλλο κράτος, δεσμός που τους δημιουργεί μόνιμη φορολογική κατοικία στο άλλο κράτος.»

Επίλογος

Η κατοικία του φυσικού προσώπου είναι μία πραγματική κατάσταση, η οποία πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κατά τη φορολόγηση, ιδιαίτερα όταν επιδρά στον τρόπο της φορολόγησης και κατ’ επέκταση στο  ύψος του οφειλόμενου φόρου. Στο παρελθόν η πρακτική της Φορολογικής Διοίκησης ήταν αντίθετη με τον σκοπό του νομοθέτη ως προς τη φορολόγηση των κατοίκων εξωτερικού. Θα πρέπει να διερευνάται κάθε φορά η πραγματική κατοικία του φυσικού προσώπου, με βάση τα κριτήρια που θέτει ο Αστικός Κώδικας και ο Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος, καθώς και τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή της η φορολογική διοίκηση.

Κλείνοντας θα ήθελα  να τονίσω ότι με το παρών άρθρο εκφράζω τις προσωπικές μου απόψεις που στηρίζονται στη δική μου ερμηνευτική προσέγγιση. Σε καμία περίπτωση δεν διεκδικώ το αλάθητο και θα δεχθώ τις όποιες επισημάνσεις ή παρατηρήσεις σας.

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (πρώτο τμήμα) της 14ης Μαρτίου 2019  «Προδικαστική παραπομπή – Κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) – Οδηγία 2006/112/ΕΚ – Άρθρο 132, παράγραφος 1, στοιχεία θʹ και ιʹ – Απαλλαγή ορισμένων δραστηριοτήτων γενικού συμφέροντος – Σχολική ή πανεπιστημιακή εκπαίδευση – Έννοια – Παράδοση μαθημάτων οδήγησης από σχολή οδηγών»

Στην υπόθεση C-449/17,

με αντικείμενο αίτηση προδικαστικής αποφάσεως δυνάμει του άρθρου 267 ΣΛΕΕ, που υπέβαλε το Bundesfinanzhof (Ομοσπονδιακό Φορολογικό Δικαστήριο, Γερμανία) με απόφαση της 16ης Μαρτίου 2017, η οποία περιήλθε στο Δικαστήριο στις 26 Ιουλίου 2017, στο πλαίσιο της δίκης

A & G Fahrschul-Akademie GmbH

κατά

Finanzamt Wolfenbüttel,

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ (πρώτο τμήμα),

συγκείμενο από τους R. Silva de Lapuerta, Αντιπρόεδρο του Δικαστηρίου, προεδρεύουσα του πρώτου τμήματος, A. Arabadjiev, E. Regan (εισηγητή), C. G. Fernlund και S. Rodin, δικαστές,

γενικός εισαγγελέας: M. Szpunar

γραμματέας: M. Aleksejev, προϊστάμενος μονάδας,

έχοντας υπόψη την έγγραφη διαδικασία και κατόπιν της επ’ ακροατηρίου συζητήσεως της 20ής Ιουνίου 2018,

λαμβάνοντας υπόψη τις παρατηρήσεις που υπέβαλαν:

– η A & G Fahrschul-Akademie GmbH, εκπροσωπούμενη από τους D. Hippke, Steuerberater, και A. Hüttl, Rechtsanwalt,

– η Γερμανική Κυβέρνηση, εκπροσωπούμενη από τους T. Henze και R. Kanitz,

– η Ισπανική Κυβέρνηση, εκπροσωπούμενη από τον S. Jiménez García,

– η Ιταλική Κυβέρνηση, εκπροσωπούμενη από την G. Palmieri, επικουρούμενη από τον F. Urbani Neri, avvocato dello Stato,

– η Αυστριακή Κυβέρνηση, εκπροσωπούμενη από τον G. Eberhard,

– η Πορτογαλική Κυβέρνηση, εκπροσωπούμενη από τους L. Inez Fernandes, M. Figueiredo και R. Campos Laires,

– η Φινλανδική Κυβέρνηση, εκπροσωπούμενη από τον S. Hartikainen,

– η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εκπροσωπούμενη από τους R. Lyal και B.‑ R. Killmann,

αφού άκουσε τον γενικό εισαγγελέα που ανέπτυξε τις προτάσεις του κατά τη συνεδρίαση της 3ης Οκτωβρίου 2018,

εκδίδει την ακόλουθη

Απόφαση

1 Η αίτηση προδικαστικής αποφάσεως αφορά την ερμηνεία του άρθρου 132, παράγραφος 1, στοιχεία θʹ και ιʹ, της οδηγίας 2006/112/ΕΚ του Συμβουλίου, της 28ης Νοεμβρίου 2006, σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας (ΕΕ 2006, L 347, σ. 1).

2 Η αίτηση αυτή υποβλήθηκε στο πλαίσιο ένδικης διαφοράς μεταξύ της A & G Fahrschul-Akademie GmbH (στο εξής: A & G) και της Finanzamt Wolfenbüttel (φορολογικής αρχής του Wolfenbüttel, Γερμανία, στο εξής: φορολογική αρχή), σχετικά με την άρνηση της δεύτερης να απαλλάξει από τον φόρο προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) τις υπηρεσίες παράδοσης μαθημάτων οδήγησης τις οποίες παρέσχε η A & G με σκοπό τη λήψη αδειών οδήγησης για οχήματα των κατηγοριών Β και C1, περί των οποίων γίνεται λόγος στο άρθρο 4, παράγραφος 4, της οδηγίας 2006/126/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Δεκεμβρίου 2006, για την άδεια οδήγησης (ΕΕ 2006, L 403, σ. 18, και διορθωτικό ΕΕ 2009, L 19, σ. 67).

Το νομικό πλαίσιο

Το δίκαιο της Ένωσης

Η οδηγία 2006/112

3 Ο τίτλος IX της οδηγίας 2006/112 επιγράφεται «Απαλλαγές». Ο εν λόγω τίτλος περιέχει, μεταξύ άλλων, το κεφάλαιο 2, το οποίο επιγράφεται «Απαλλαγές ορισμένων δραστηριοτήτων γενικού συμφέροντος» και στο οποίο περιλαμβάνεται το άρθρο 132, που προβλέπει, στην παράγραφο 1, ότι τα κράτη μέλη απαλλάσσουν από τον φόρο τις ακόλουθες πράξεις:

«[...]

θ) την εκπαίδευση των παιδιών ή των νέων, τη σχολική ή πανεπιστημιακή εκπαίδευση, την επαγγελματική εκπαίδευση, επιμόρφωση ή επανακατάρτιση καθώς και τις στενά συνδεόμενες με αυτές παροχές υπηρεσιών και παραδόσεις αγαθών, που πραγματοποιούνται από οργανισμούς δημόσιου δικαίου που επιδιώκουν τους ανωτέρω σκοπούς ή από οργανισμούς που το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος αναγνωρίζει ότι έχουν παρεμφερείς σκοπούς,

ι) τα ιδιαίτερα μαθήματα που παραδίδονται από εκπαιδευτικούς και τα οποία αφορούν τη σχολική ή πανεπιστημιακή εκπαίδευση,

[...]».

Η οδηγία 2006/126

4 Η αιτιολογική σκέψη 8 της οδηγίας 2006/126 έχει ως εξής:

«Για λόγους οδικής ασφάλειας, θα πρέπει να καθορισθούν οι ελάχιστες απαιτήσεις για την έκδοση άδειας οδήγησης. Θα πρέπει να εναρμονισθούν οι κανόνες οι σχετικοί με τις εξετάσεις στις οποίες πρέπει να υποβάλλονται οι οδηγοί. Προς τον σκοπό αυτό, θα πρέπει να προσδιορισθούν οι γνώσεις, τα προσόντα και η συμπεριφορά που συνδέονται με την οδήγηση μηχανοκίνητων οχημάτων, επίσης δε να καταρτισθούν οι εξετάσεις οδήγησης με βάση τις έννοιες αυτές και να επανακαθορισθούν οι ελάχιστες απαιτήσεις σωματικής και διανοητικής ικανότητας κατά την οδήγηση των οχημάτων αυτών.»

5 Το άρθρο 4 της εν λόγω οδηγίας προβλέπει τα εξής:

«1. Η άδεια οδήγησης που προβλέπεται στο άρθρο 1 παρέχει δικαίωμα οδήγησης μηχανοκίνητων οχημάτων των κατηγοριών που ορίζονται κατωτέρω. Μπορεί να εκδίδεται από το κατώτατο όριο ηλικίας που ορίζεται για κάθε κατηγορία. Ως “μηχανοκίνητο όχημα” νοείται κάθε αυτοπροωθούμενο όχημα που κυκλοφορεί σε δρόμους με δικά του μέσα, εκτός από τα οχήματα που κινούνται πάνω σε τροχιές.

[...]

4. αυτοκίνητα:

[...]

β) κατηγορία Β:

Αυτοκίνητα με μέγιστη επιτρεπόμενη μάζα μέχρι 3 500 kg, και σχεδιασμένα και κατασκευασμένα για τη μεταφορά οκτώ το πολύ επιβατών εκτός από τον οδηγό· αυτοκίνητα της κατηγορίας αυτής μπορούν να συνδυάζονται με ρυμουλκούμενο, η μέγιστη επιτρεπόμενη μάζα του οποίου δεν υπερβαίνει τα 750 kg.

[...]

δ) κατηγορία C1 :

αυτοκίνητα πλην εκείνων των κατηγοριών D1 ή D, η μέγιστη επιτρεπόμενη μάζα των οποίων υπερβαίνει τα 3 500 kg όχι όμως τα 7 500 kg και τα οποία σχεδιάζονται και κατασκευάζονται για τη μεταφορά οκτώ, το πολύ, επιβατών εκτός του οδηγού· τα αυτοκίνητα της κατηγορίας αυτής μπορούν να συνδυάζονται με ρυμουλκούμενο του οποίου η μέγιστη επιτρεπόμενη μάζα δεν υπερβαίνει τα 750 kg·

[...]».

Το γερμανικό δίκαιο

6 Κατά το άρθρο 4, σημείο 21, του Umsatzsteuergesetz (νόμου για τον φόρο κύκλου εργασιών), όπως δημοσιεύθηκε στις 21 Φεβρουαρίου 2005 (BGBl. 2005 I, σ. 386), απαλλάσσονται, μεταξύ των πράξεων που εμπίπτουν στο άρθρο 1, παράγραφος 1, σημείο 1, του εν λόγω νόμου, οι εξής πράξεις:

«a) παροχή υπηρεσιών ιδιωτικών σχολών και άλλων ιδρυμάτων παροχής γενικής παιδείας ή επαγγελματικής κατάρτισης οι οποίες εξυπηρετούν άμεσα τον σχολικό και εκπαιδευτικό σκοπό,

aa) εφόσον οι εν λόγω σχολές και/ή τα εν λόγω ιδρύματα έχουν λάβει κρατική άδεια λειτουργίας ως ισότιμες σχολές δυνάμει του άρθρου 7, παράγραφος 4, του Grundgesetz (Θεμελιώδους Νόμου) ή έχουν λάβει άδεια λειτουργίας βάσει της νομοθεσίας ομόσπονδου κράτους, ή

bb) εφόσον η αρμόδια αρχή ομόσπονδου κράτους πιστοποιεί ότι οι εν λόγω σχολές και/ή τα εν λόγω ιδρύματα προετοιμάζουν νομίμως για την άσκηση επαγγέλματος ή για εξετάσεις ενώπιον νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου,

b) οι παραδόσεις μαθημάτων από ανεξαρτήτως απασχολούμενους εκπαιδευτικούς οι οποίες εξυπηρετούν άμεσα τον σχολικό και εκπαιδευτικό σκοπό

aa) σε ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα κατά την έννοια των άρθρων 1 και 70 του Hochschulrahmengesetz (νόμου‑πλαισίου για τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα) και σε δημόσιες σχολές παροχής γενικής παιδείας ή επαγγελματικής κατάρτισης, ή

bb) σε ιδιωτικές σχολές και σε άλλα ιδρύματα παροχής γενικής παιδείας ή επαγγελματικής κατάρτισης, εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις του στοιχείου a.

[...]»

7 Το άρθρο 6 του Verordnung über die Zulassung von Personen zum Straßenverkehr (κανονισμού για τη χορήγηση αδειών οδήγησης), όπως τροποποιήθηκε στις 13 Δεκεμβρίου 2010 (BGBl. 2010 I, σ. 1980), προβλέπει τα εξής:

«(1) Η άδεια οδήγησης χορηγείται για τις ακόλουθες κατηγορίες:

[...]

Κατηγορία B: [άρθρο 4, παράγραφος 4, στοιχείο βʹ, της οδηγίας 2006/126]

[...]

Κατηγορία C1: [άρθρο 4, παράγραφος 4, στοιχείο δʹ, της οδηγίας 2006/126]

[...]».

Η διαφορά της κύριας δίκης και τα προδικαστικά ερωτήματα

8 Η A & G λειτουργεί σχολή οδηγών, με τη νομική μορφή της εταιρίας περιορισμένης ευθύνης. Στα τιμολόγια που εξέδιδε δεν αναγραφόταν χωριστά το οφειλόμενο ποσό του ΦΠΑ. Αρχικώς, για το φορολογικό έτος 2010 (στο εξής: επίμαχη περίοδος), δήλωσε πράξεις υποκείμενες στον φόρο. Η φορολογική αρχή έλαβε υπόψη τη δήλωση ΦΠΑ της A & G.

9 Με επιστολή της 22ας Δεκεμβρίου 2014, η A & G ζήτησε να καταστεί το εκ μέρους της εταιρίας οφειλόμενο ποσό του ΦΠΑ μηδενικό, πράγμα που η φορολογική αρχή αρνήθηκε. Η διοικητική ένσταση και η προσφυγή της A & G κατά της εν λόγω αποφάσεως της φορολογικής αρχής απορρίφθηκαν. Το Finanzgericht (φορολογικό δικαστήριο, Γερμανία) εκτίμησε, μεταξύ άλλων, ότι η A & G δεν μπορούσε βασίμως να επικαλεστεί το ευεργέτημα της απαλλαγής που προβλέπεται στο άρθρο 132, παράγραφος 1, στοιχείο ιʹ, της οδηγίας 2006/112. Συγκεκριμένα, κατά το εν λόγω δικαστήριο, οι υπηρεσίες που παρέχει η A & G, οι οποίες συνίστανται στην παροχή θεωρητικής εκπαίδευσης και πρακτικών μαθημάτων οδήγησης, δεν εμπίπτουν στην έννοια της «σχολικής ή πανεπιστημιακής εκπαίδευσης», κατά την ως άνω διάταξη, διότι, βάσει της ισχύουσας κατά την επίμαχη περίοδο συστάσεως για τη σχολική κυκλοφοριακή αγωγή, τα πρακτικά μαθήματα οδήγησης δεν αποτελούν ούτε απαραίτητο ούτε επιθυμητό στοιχείο μιας τέτοιας εκπαίδευσης.

10 Η A & G βάλλει κατά της εν λόγω αποφάσεως του Finanzgericht (φορολογικού δικαστηρίου) με την αίτηση αναιρέσεως που άσκησε ενώπιον του αιτούντος δικαστηρίου, του Bundesfinanzhof (Ομοσπονδιακού Φορολογικού Δικαστηρίου, Γερμανία). Στο πλαίσιο αυτό, η εν λόγω εταιρία υποστηρίζει, μεταξύ άλλων, ότι ο σκοπός τον οποίο επιδιώκει ο εθνικός νομοθέτης με την παρεχόμενη από τις σχολές οδηγών εκπαίδευση για την οδήγηση αυτοκινήτων συνίσταται στο να εκπαιδεύονται υπεύθυνοι οδηγοί.

11 Εξάλλου, κατά την άποψη της A & G, η παρεχόμενη από μια σχολή οδηγών πρακτική εκπαίδευση εξυπηρετεί τους ίδιους σκοπούς με τα μαθήματα ασφαλούς οδήγησης που παραδίδονται, μεταξύ άλλων, από την Allgemeiner Deutscher Automobil-Club (γερμανική λέσχη αυτοκινήτου). Επομένως, η τυχόν διαφορετική φορολόγηση των παρόμοιων αυτών παροχών αντιβαίνει στην αρχή της φορολογικής ουδετερότητας.

12 Το αιτούν δικαστήριο επισημαίνει ότι, βάσει του εθνικού δικαίου, οι παροχές που εκπληρώνει η A & G δεν απαλλάσσονται από τον φόρο, διότι η εν λόγω εταιρία δεν πληροί τις προϋποθέσεις του άρθρου 4, σημείο 21, στοιχεία a ή b, του νόμου για τον φόρο κύκλου εργασιών, όπως δημοσιεύθηκε στις 21 Φεβρουαρίου 2005. Ωστόσο, το εν λόγω δικαστήριο εκτιμά ότι η A & G μπορεί να επικαλεστεί υπέρ της το άρθρο 132, παράγραφος 1, στοιχεία θʹ ή ιʹ, της οδηγίας 2006/112.

13 Συναφώς, το αιτούν δικαστήριο τείνει να δεχθεί ότι η δραστηριότητα της αναιρεσείουσας της κύριας δίκης εμπίπτει στην έννοια της «σχολικής και πανεπιστημιακής εκπαίδευσης», κατά το άρθρο 132, παράγραφος 1, στοιχεία θʹ και ιʹ, της οδηγίας 2006/112.

14 Αντιθέτως, το εν λόγω δικαστήριο διατηρεί αμφιβολίες κατά πόσον η A & G πληροί τα λοιπά κριτήρια που καθορίζουν οι ως άνω διατάξεις, καθόσον δεν είναι βέβαιο ότι η εν λόγω εταιρία μπορεί να θεωρηθεί ως «οργανισμός που [αναγνωρίζεται ότι έχει] παρεμφερείς σκοπούς» με τους οργανισμούς δημόσιου δικαίου, κατά την έννοια του άρθρου 132, παράγραφος 1, στοιχείο θʹ, της εν λόγω οδηγίας, ούτε ότι οι δραστηριότητές της μπορούν να θεωρηθούν ότι εμπίπτουν στα ιδιαίτερα μαθήματα που παραδίδονται από εκπαιδευτικούς και τα οποία αφορούν τη σχολική ή πανεπιστημιακή εκπαίδευση, κατά την έννοια του άρθρου 132, παράγραφος 1, στοιχείο ιʹ, της εν λόγω οδηγίας.

15 Υπό τις συνθήκες αυτές, το Bundesfinanzhof (Ομοσπονδιακό Φορολογικό Δικαστήριο) αποφάσισε να αναστείλει την ενώπιόν του διαδικασία και να υποβάλει στο Δικαστήριο τα εξής προδικαστικά ερωτήματα:

«1) Εμπίπτει στην έννοια της “σχολικής ή πανεπιστημιακής εκπαίδευσης” κατ’ άρθρον 132, παράγραφος 1, στοιχεία θʹ και ιʹ, της [οδηγίας 2006/112] η παρακολούθηση μαθημάτων σε σχολή οδηγών με σκοπό τη λήψη των αδειών οδήγησης κατηγορίας Β και C1;

2) Σε περίπτωση καταφατικής απαντήσεως στο πρώτο ερώτημα, μπορεί να θεωρηθεί ότι η αναγνώριση της [αναιρεσείουσας της κύριας δίκης] ως “οργανισμού που [αναγνωρίζεται ότι έχει] παρεμφερείς σκοπούς” κατά την έννοια του άρθρου 132, παράγραφος 1, στοιχείο θʹ, της [οδηγίας 2006/112] απορρέει από τις περιλαμβανόμενες στον [Gesetz über das Fahrlehrerwesen (νόμο για το επάγγελμα του εκπαιδευτή οδήγησης), της 25ης Αυγούστου 1969], νομοθετικές διατάξεις που διέπουν τις δοκιμασίες των εκπαιδευτών οδήγησης και τη χορήγηση της άδειας εκπαιδευτή οδήγησης και της άδειας λειτουργίας σχολής οδηγών, καθώς και από το γενικό συμφέρον να εκπαιδεύονται οι σπουδαστές σχολών οδηγών κατά τρόπο ώστε να οδηγούν με ασφάλεια, υπευθυνότητα και περιβαλλοντική συνείδηση;

3) Σε περίπτωση αρνητικής απαντήσεως στο δεύτερο ερώτημα, προϋποθέτει η έννοια του “εκπαιδευτικού που παραδίδει ιδιαίτερα μαθήματα” κατ’ άρθρον 132, παράγραφος 1, στοιχείο ιʹ, της [οδηγίας 2006/112] ότι ο υποκείμενος στον φόρο είναι ατομική επιχείρηση;

4) Σε περίπτωση αρνητικής απαντήσεως στο δεύτερο και στο τρίτο ερώτημα, αρκεί, σε κάθε περίπτωση, το γεγονός ότι εκπαιδευτικός ενεργεί για ίδιο λογαριασμό και υπ’ ευθύνη του ούτως ώστε να θεωρηθεί ότι δραστηριοποιείται ως “εκπαιδευτικός που παραδίδει ιδιαίτερα μαθήματα” κατά την έννοια του άρθρου 132, παράγραφος 1, στοιχείο ιʹ, της [οδηγίας 2006/112] ή πρέπει όποιος φέρει την ιδιότητα του “εκπαιδευτικού που παραδίδει ιδιαίτερα μαθήματα” να πληροί περαιτέρω απαιτήσεις;»

Επί των προδικαστικών ερωτημάτων

Επί του πρώτου ερωτήματος

16 Με το πρώτο προδικαστικό ερώτημα, το αιτούν δικαστήριο ζητεί, κατ’ ουσίαν, να διευκρινισθεί αν ο όρος «σχολική ή πανεπιστημιακή εκπαίδευση», κατά το άρθρο 132, παράγραφος 1, στοιχεία θʹ και ιʹ, της οδηγίας 2006/112, πρέπει να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι καλύπτει τα μαθήματα οδήγησης που παραδίδονται από σχολή οδηγών, όπως η επίμαχη στην υπόθεση της κύριας δίκης, με σκοπό τη λήψη των αδειών οδήγησης για οχήματα των κατηγοριών Β και C1, περί των οποίων γίνεται λόγος στο άρθρο 4, παράγραφος 4, της οδηγίας 2006/126.

17 Το άρθρο 132 της οδηγίας 2006/112 προβλέπει απαλλαγές οι οποίες, όπως μνημονεύεται στην επικεφαλίδα του κεφαλαίου στο οποίο εντάσσεται το άρθρο αυτό, αποσκοπούν στην προαγωγή ορισμένων δραστηριοτήτων γενικού συμφέροντος. Ωστόσο, οι απαλλαγές αυτές δεν αφορούν όλες τις δραστηριότητες γενικού συμφέροντος, αλλά μόνον εκείνες που απαριθμούνται και περιγράφονται λεπτομερώς στην εν λόγω διάταξη (απόφαση της 4ης Μαΐου 2017, Brockenhurst College, C‑699/15, EU:C:2017:344, σκέψη 22 και εκεί μνημονευόμενη νομολογία).

18 Κατά τη νομολογία του Δικαστηρίου, οι εν λόγω απαλλαγές αποτελούν αυτοτελείς έννοιες του δικαίου της Ένωσης, οι οποίες αποσκοπούν στην αποφυγή των αποκλίσεων κατά την εφαρμογή του συστήματος του ΦΠΑ από ένα κράτος μέλος σε άλλο (πρβλ. απόφαση της 26ης Οκτωβρίου 2017, The English Bridge Union, C-90/16, EU:C:2017:814, σκέψη 17 και εκεί μνημονευόμενη νομολογία).

19 Οι όροι που χρησιμοποιούνται για τον καθορισμό των απαλλαγών του άρθρου 132 της οδηγίας 2006/112 πρέπει να ερμηνεύονται συσταλτικώς, δεδομένου ότι οι εν λόγω απαλλαγές συνιστούν παρεκκλίσεις από τη γενική αρχή που απορρέει από το άρθρο 2 της εν λόγω οδηγίας, κατά την οποία ο ΦΠΑ επιβάλλεται σε κάθε παροχή υπηρεσιών που πραγματοποιείται εξ επαχθούς αιτίας από υποκείμενο στον φόρο. Ωστόσο, ο κανόνας αυτός της συσταλτικής ερμηνείας δεν σημαίνει ότι οι όροι που χρησιμοποιούνται για τον ορισμό των απαλλαγών του εν λόγω άρθρου 132 πρέπει να ερμηνεύονται κατά τέτοιο τρόπο ώστε οι απαλλαγές αυτές να μην παράγουν τα αποτελέσματά τους (απόφαση της 4ης Μαΐου 2017, Brockenhurst College, C-699/15, EU:C:2017:344, σκέψη 23 και εκεί μνημονευόμενη νομολογία).

20 Υπενθυμίζεται ότι το άρθρο 132, παράγραφος 1, στοιχεία θʹ και ιʹ, της εν λόγω οδηγίας δεν περιλαμβάνει ορισμό της έννοιας της «σχολικής ή πανεπιστημιακής εκπαίδευσης».

21 Τούτου δοθέντος, το Δικαστήριο έχει κρίνει, αφενός, ότι η μετάδοση γνώσεων και δεξιοτήτων από καθηγητή σε μαθητές αποτελεί ιδιαιτέρως σημαντικό στοιχείο της εκπαιδευτικής δραστηριότητας (απόφαση της 14ης Ιουνίου 2007, Horizon College, C-434/05, EU:C:2007:343, σκέψη 18).

22 Αφετέρου, το Δικαστήριο έχει διευκρινίσει ότι η «σχολική ή πανεπιστημιακή εκπαίδευση», κατά την έννοια της οδηγίας 2006/112, δεν περιορίζεται μόνο στην επιμόρφωση που περιλαμβάνει εξετάσεις για την απόκτηση ειδικεύσεως ή εξασφαλίζει κατάρτιση για την άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας, αλλά περιλαμβάνει και άλλες δραστηριότητες, η άσκηση των οποίων προϋποθέτει επιμόρφωση σε σχολεία ή πανεπιστήμια, προκειμένου να διευρυνθούν οι γνώσεις και οι δεξιότητες των μαθητών ή των φοιτητών, υπό τον όρο ότι οι δραστηριότητες αυτές δεν έχουν αμιγώς ψυχαγωγικό χαρακτήρα (απόφαση της 28ης Ιανουαρίου 2010, Eulitz, C-473/08, EU:C:2010:47, σκέψη 29 και εκεί μνημονευόμενη νομολογία).

23 Συναφώς, επισημαίνεται ότι, όπως τόνισε ο γενικός εισαγγελέας στο σημείο 35 των προτάσεών του, κατά την εν λόγω πάγια νομολογία, οι δραστηριότητες που δεν έχουν αμιγώς ψυχαγωγικό χαρακτήρα είναι δυνατόν να εμπίπτουν στην έννοια της «σχολικής ή πανεπιστημιακής εκπαίδευσης», εφόσον η εκπαίδευση παρέχεται σε σχολεία ή πανεπιστήμια.

24 Επομένως, η «σχολική ή πανεπιστημιακή εκπαίδευση», κατά την έννοια του άρθρο 132, παράγραφος 1, στοιχεία θʹ και ιʹ, της οδηγίας 2006/112, καλύπτει δραστηριότητες που διαφέρουν τόσο λόγω της φύσεώς τους όσο και λόγω του πλαισίου εντός του οποίου λαμβάνει χώρα η άσκησή τους (πρβλ. απόφαση της 14ης Ιουνίου 2007, Horizon College, C‑434/05, EU:C:2007:343, σκέψη 20).

25 Εντεύθεν συνάγεται ότι, όπως τόνισε ο γενικός εισαγγελέας στα σημεία 13 έως 17 των προτάσεών του, διά της έννοιας αυτής, ο νομοθέτης της Ένωσης είχε την πρόθεση να αναφερθεί σε ορισμένο είδος εκπαιδευτικού συστήματος που είναι κοινό για το σύνολο των κρατών μελών, ανεξάρτητα από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε εθνικού συστήματος.

26 Επομένως, η έννοια της «σχολικής ή πανεπιστημιακής εκπαίδευσης», για τους σκοπούς του συστήματος του ΦΠΑ, παραπέμπει, εν γένει, σε ένα ολοκληρωμένο σύστημα μετάδοσης γνώσεων και δεξιοτήτων αφορωσών ένα ευρύ και ποικιλόμορφο σύνολο τομέων, καθώς και στην εμβάθυνση και την ανάπτυξη των εν λόγω γνώσεων και των εν λόγω δεξιοτήτων από τους μαθητές και τους φοιτητές ανάλογα με την πρόοδό τους και την ειδίκευσή τους στο πλαίσιο των διαφόρων βαθμίδων από τις οποίες αποτελείται το εν λόγω σύστημα.

27 Υπό το πρίσμα αυτών ακριβώς των εκτιμήσεων πρέπει να εξεταστεί αν τα μαθήματα οδήγησης που παραδίδονται από σχολή οδηγών, όπως αυτή της αναιρεσείουσας της κύριας δίκης, με σκοπό τη λήψη αδειών οδήγησης για οχήματα των κατηγοριών Β και C1, περί των οποίων γίνεται λόγος στο άρθρο 4, παράγραφος 4, της οδηγίας 2006/126, εμπίπτουν στην έννοια της «σχολικής ή πανεπιστημιακής εκπαίδευσης», κατά το άρθρο 132, παράγραφος 1, στοιχεία θʹ και ιʹ, της οδηγίας 2006/112.

28 Εν προκειμένω, η αναιρεσείουσα της κύριας δίκης υποστηρίζει ότι τα μαθήματα οδήγησης τα οποία παραδίδει καλύπτουν τη μετάδοση τόσο πρακτικών όσο και θεωρητικών γνώσεων που είναι αναγκαίες για τη λήψη αδειών οδήγησης για οχήματα των κατηγοριών Β καθώς και C1 και ότι ο σκοπός των μαθημάτων αυτών δεν είναι αμιγώς ψυχαγωγικός, δεδομένου ότι η κατοχή τέτοιων αδειών μπορεί να ανταποκρίνεται, μεταξύ άλλων, σε επαγγελματικές ανάγκες. Επομένως, κατά την άποψη της αναιρεσείουσας της κύριας δίκης, τα μαθήματα που παραδίδονται προς τον σκοπό αυτόν εμπίπτουν στην έννοια της «σχολικής ή πανεπιστημιακής εκπαίδευσης», κατά το άρθρο 132, παράγραφος 1, στοιχεία θʹ και ιʹ, της οδηγίας 2006/112.

29 Επισημαίνεται, όμως, ότι τα μαθήματα οδήγησης σε σχολή οδηγών, όπως η επίμαχη στην υπόθεση της κύριας δίκης, καίτοι αφορούν διάφορες γνώσεις πρακτικής και θεωρητικής φύσεως, εντούτοις, εξακολουθούν να αποτελούν ειδικευμένα μαθήματα που δεν ισοδυναμούν, αφ’ εαυτών, με τη μετάδοση γνώσεων και δεξιοτήτων αφορωσών ένα ευρύ και ποικιλόμορφο σύνολο τομέων, καθώς και με την εμβάθυνση και την ανάπτυξη των εν λόγω γνώσεων και των εν λόγω δεξιοτήτων, όπερ αποτελεί χαρακτηριστικό της σχολικής ή πανεπιστημιακής εκπαίδευσης.

30 Κατόπιν των ανωτέρω σκέψεων, στο πρώτο ερώτημα πρέπει να δοθεί η απάντηση ότι ο όρος «σχολική ή πανεπιστημιακή εκπαίδευση» κατά το άρθρο 132, παράγραφος 1, στοιχεία θʹ και ιʹ, της οδηγίας 2006/112 πρέπει να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι δεν καλύπτει τα μαθήματα οδήγησης που παραδίδονται από σχολή οδηγών όπως η επίμαχη στην υπόθεση της κύριας δίκης με σκοπό τη λήψη αδειών οδήγησης για οχήματα των κατηγοριών Β και C1, περί των οποίων γίνεται λόγος στο άρθρο 4, παράγραφος 4, της οδηγίας 2006/126.

Επί του δευτέρου, του τρίτου και του τετάρτου ερωτήματος

31 Κατόπιν της απαντήσεως που δόθηκε στο πρώτο προδικαστικό ερώτημα, παρέλκει η απάντηση στο δεύτερο, στο τρίτο και στο τέταρτο προδικαστικό ερώτημα.

Επί των δικαστικών εξόδων

32 Δεδομένου ότι η παρούσα διαδικασία έχει ως προς τους διαδίκους της κύριας δίκης τον χαρακτήρα παρεμπίπτοντος που ανέκυψε ενώπιον του αιτούντος δικαστηρίου, σ’ αυτό εναπόκειται να αποφανθεί επί των δικαστικών εξόδων. Τα έξοδα στα οποία υποβλήθηκαν όσοι υπέβαλαν παρατηρήσεις στο Δικαστήριο, πλην των ως άνω διαδίκων, δεν αποδίδονται.

Για τους λόγους αυτούς, το Δικαστήριο (πρώτο τμήμα) αποφαίνεται:

Ο όρος «σχολική ή πανεπιστημιακή εκπαίδευση» κατά το άρθρο 132, παράγραφος 1, στοιχεία θʹ και ιʹ, της οδηγίας 2006/112/ΕΚ του Συμβουλίου, της 28ης Νοεμβρίου 2006, σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας, πρέπει να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι δεν καλύπτει τα μαθήματα οδήγησης που παραδίδονται από σχολή οδηγών όπως η επίμαχη στην υπόθεση της κύριας δίκης με σκοπό τη λήψη αδειών οδήγησης για οχήματα των κατηγοριών Β και C1, περί των οποίων γίνεται λόγος στο άρθρο 4, παράγραφος 4, της οδηγίας 2006/126/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Δεκεμβρίου 2006, για την άδεια οδήγησης.

Αθήνα, 14.03.2019
Ap. πρ.: Φ.1500/Δ17/οικ.42472/969

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ
Γενική Δ/νση Κοινωνικής Ασφάλισης Δ/νση Δ17 - Παροχών Κύριας Σύνταξης Τμήμα Διαδοχικής Ασφάλισης

Πληροφ:    Σ. Παπαϊωάννου 213-1516747
e-mail:    diad@ypakp.gr

Διεύθυνση:    Σταδίου 29
Ταχ. Κωδ.:    101 10 Αθήνα


ΘΕΜΑ:    Παροχή διευκρινίσεων σχετικά με την εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 17, 19 και 36 του ν. 4387/2016.


Σε συνέχεια των υπ' αριθμ. Φ.80000/οικ.58967/77/Δ29.17/29.12.2017 (ΑΔΑ: ΨΟΚΘ465Θ1Ω­Η58) και Φ.80000/Δ17/οικ.46340/1034/12.09.2018 (ΑΔΑ: ΨΞ2Λ465Θ1Ω-ΥΟΞ) Εγκυκλίων οδηγιών σχετικά με την εφαρμογή των άρθρων 17 και 36 για την αξιοποίηση του παράλληλου και μη χρόνου ασφάλισης καθώς και της υπ' αριθμ. Φ1500/οικ.1681/119/19.09.2017 (ΑΔΑ: 7Φ3Ζ465Θ1Ω-Κ63) σχετικά με την εφαρμογή του άρθρου 19 του ν. 4387/2016 περί διαδοχικής ασφάλισης, διευκρινίζουμε συμπληρωματικά τα ακόλουθα:

Γενικές αρχές:

1.    Η δυνατότητα θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος με τις διατάξεις του άρθρου 19 του ν.4387/2016 περί διαδοχικής ασφάλισης εξετάζεται στις περιπτώσεις μη θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος με τις καταστατικές διατάξεις των ενταχθέντων φορέων.

2.   Μετά την έκδοση του ν. 4387/2016, κατά τον υπολογισμό της σύνταξης, λαμβάνονται υπόψη όλοι οι χρόνοι ασφάλισης και δεν νοείται μη συνυπολογισμός χρόνου ασφάλισης για τον οποίο έχουν καταβληθεί εισφορές.

 
6.   Οι χρόνοι ασφάλισης με τους οποίους θεμελιώνεται το δικαίωμα καθώς και ο χρόνος ασφάλισης στον ΕΦΚΑ λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό του ποσού της εθνικής και ανταποδοτικής σύνταξης. Οι χρόνοι ασφάλισης παράλληλοι και μη παράλληλοι που δεν λαμβάνονται υπόψη στη θεμελίωση του δικαιώματος προσαυξάνουν το ποσό της σύνταξης κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 30 του ν. 4387/2016.

Θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος αυτοτελώς σε έναν πρώην φορέα

Παράδειγμα 1:

Ασφαλισμένος στο πρώην ΝΑΤ από το 2002 έως 31.12.2017 (15 χρόνια). Επίσης ασφαλισμένος στον πρώην ΟΑΕΕ από το 2009 έως 31.12.2018 (9 χρόνια). Υποβάλει αίτημα συνταξιοδότησης στον ΕΦΚΑ έχοντας συμπληρώσει το 57° έτος της ηλικίας του. Ο εν λόγω ασφαλισμένος έχει διαδοχικό χρόνο ασφάλισης. Δεν είναι υποχρεωμένος να κάνει χρήση των διατάξεων του άρθρου 19 του ν. 4387/2016 γιατί έχει θεμελιώσει αυτοτελές συνταξιοδοτικό δικαίωμα πλήρους σύνταξης με τις διατάξεις του πρώην ΝΑΤ.

Πριν την εφαρμογή του ν. 4387/2016 ο εν λόγω ασφαλισμένος θα λάμβανε μία σύνταξη από το πρώην ΝΑΤ και θα ανέμενε τη θεμελίωση του δεύτερου συνταξιοδοτικού του δικαιώματος από τον πρώην ΟΑΕΕ στο 67° έτος της ηλικίας του. Μετά την έκδοση του ν. 4387/2016 όλοι οι χρόνοι ασφάλισης λαμβάνονται υπόψη κατά τον υπολογισμό της σύνταξης και δεν νοείται μη συνυπολογισμός χρόνου ασφάλισης για τον οποίο έχουν καταβληθεί εισφορές. Αν ο ασφαλισμένος υποχρεούταν να κάνει χρήση των διατάξεων του άρθρου 19 της διαδοχικής ασφάλισης, περί κρίσης αρμοδιότητας και προϋποθέσεων συνταξιοδότησης της τελευταίας δραστηριότητας (πρώην ΟΑΕΕ), το αίτημα θα απορριπτόταν και δεν θα εξεταζόταν με τις διατάξεις του προηγούμενου ασφαλιστικού φορέα (ΝΑ Τ) εφόσον δεν πληροί το ηλικιακό όριο του τελευταίου ( ο πρώην ΟΑΕΕ δεν χορηγεί σύνταξη στο 57° όριο ηλικίας). Ο ασφαλισμένος δεν θα μπορούσε να λάβει σύνταξη παρόλο που θα είχε ήδη θεμελιωμένο συνταξιοδοτικό δικαίωμα.

Ο υπολογισμός του ποσού της σύνταξης πραγματοποιείται ως εξής:

- μία εθνική σύνταξη για το χρόνο ασφάλισης από 2002-2018 για 17 χρόνια (χρόνος ασφάλισης ΝΑΤ και ΕΦΚΑ από 01.01.2017),

-μία ανταποδοτική σύνταξη για το χρόνο ασφάλισης από 2002 - 2018, σύμφωνα με το άρθρο 8 του ν. 4387/2016 και τα ποσοστά αναπλήρωσης που αντιστοιχούν για 17 έτη και το μέσο όρο των συνταξίμων αποδοχών από το 2002 έως το 2018, στις οποίες περιλαμβάνονται και τα εισοδήματα από το ελευθέριο επάγγελμα των ετών 2017 και 2018.

-προσαύξηση σύνταξης κατά τα προβλεπόμενα στο αρθ. 30 του ν. 4387/2016 για τον παράλληλο χρόνο ασφάλισης του πρώην ΟΑΕΕ (2009-2016).

Παράδειγμα 2:

Ασφαλισμένος πατέρας ανηλίκου παιδιού ο οποίος διορίζεται τον Ιούνιο 1986 μόνιμος υπάλληλος στο Δημόσιο. Ο εν λόγω ασφαλισμένος έχει προγενέστερο χρόνο ασφάλισης και στο ΙΚΑ- ΕΤΑΜ κατά τα έτη 1980-1985. Υποβάλει αίτημα συνταξιοδότησης στον ΕΦΚΑ το έτος 2018 στην ηλικία των 52 ετών.

Έχει θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με μόνο το χρόνο του Δημοσίου (με τις συνταξιοδοτικές προϋποθέσεις του έτους 2011, με 25 έτη ασφάλισης και 52° έτος ηλικίας). Το δικαίωμα αυτό, μετά την εφαρμογή του ν. 4387/2016 δεν μπορεί να απωλεσθεί. Ο ασφαλισμένος δεν επιθυμεί να κάνει χρήση των διατάξεων του άρθρου 19 περί διαδοχικής ασφάλισης, προκειμένου να θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με τις προϋποθέσεις του Δημοσίου. Ωστόσο, δεν παραιτείται από την αξιοποίηση του χρόνου του πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ. Ως εκ τούτου, ο χρόνος ασφάλισης στο ΙΚΑ­ΕΤ ΑΜ θα ληφθεί υπόψη στην προσαύξηση του ποσού της σύνταξης.


-μία ανταποδοτική σύνταξη για το χρόνο ασφάλισης από 1986 - 2018, σύμφωνα με το άρθρο 8 του ν. 4387/2016 και τα ποσοστά αναπλήρωσης που αντιστοιχούν για 32 έτη και το μέσο όρο των συνταξίμων αποδοχών από το 2002 έως 2018.

-προσαύξηση σύνταξης κατά τα προβλεπόμενα στο αρθ. 30 του ν. 4387/2016 για τον χρόνο του πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ για τα έτη 1980-1985.
Θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος με συνυπολογισμό διαδοχικού χρόνου ασφάλισης δύο πρώην φορέων και χρήση των διατάξεων του άρθρου 19

Για τους ασφαλισμένους που δεν θεμελιώνουν αυτοτελές συνταξιοδοτικό δικαίωμα με τις συνταξιοδοτικές προϋποθέσεις κάποιου εκ των ενταχθέντων στον ΕΦΚΑ φορέων-κλάδων στους οποίους είχαν υπαχθεί κατά τη διάρκεια του εργασιακού τους βίου, ελέγχεται η δυνατότητα συνταξιοδότησης σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 19 του ν. 4387/2016.

Παράδειγμα 3

Ασφαλισμένος στο πρώην ΕΤΑΑ-ΤΣΜΕΔΕ από το 1981, προσλαμβάνεται ως έκτακτος υπάλληλος-μηχανικός στο Δημόσιο την 01.06.1985 και μονιμοποιείται το 1995. Τα έτη 01.01.1993- 31.12.1994 τα αναγνωρίζει στο Δημόσιο με τις σχετικές διατάξεις (άρθρο 17 και 20 του ν. 2084/1992).

Επίσης, κάνοντας χρήση των διατάξεων των άρθρων 17 και 36 του ν. 4387/2016, ο ασφαλισμένος από 01 .Ο 1.2017 καταβάλει μία ασφαλιστική εισφορά κατά τα προβλεπόμενα για τους δημοσίους υπαλλήλους.

Το έτος 2018, έχοντας συμπληρώσει το 60° έτος της ηλικίας του, υποβάλει αίτημα συνταξιοδότησης. Αφού δεν θεμελιώνει αυτοτελές συνταξιοδοτικό δικαίωμα, ελέγχεται εάν συνταξιοδοτείται δυνάμει των προβλεπόμενων στο αρθ. 19 του ν. 4387/2016.

Έστω ότι, λαμβάνοντας υπόψη τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 19 περί αρμοδιότητας,

καθορίζεται ότι θα συνταξιοδοτηθεί με τις προϋποθέσεις του Δημοσίου.


- μία ανταποδοτική σύνταξη για το χρόνο ασφάλισης (1981-2018), λαμβάνοντας υπόψη το μέσο όρο συνταξίμων αποδοχών από το 2002 έως το 2018 και τα ποσοστά αναπλήρωσης για 38 έτη, προσαύξηση σύνταξης για τα έτη ασφάλισης στο πρώην ΕΤΑΑ-ΤΣΜΕΔΕ (1985-2016) με τον σχετικό συντελεστή αναπλήρωσης 0,075%. (Εάν ο ανωτέρω ασφαλισμένος δεν αναγνώριζε τα έτη 1993-1994 με τις σχετικές διατάξεις δεν θα έπαιρνε την προσαύξηση για τα έτη αυτά).


Παράδειγμα 4

Μητέρα που έχει ανήλικο τέκνο το έτος 2010, ασφαλισμένη στον πρώην ΤΕΒΕ-ΟΑΕΕ από το 1992 έως 31.12.2016 και από 01.01.2017 έως 31.12.2018 στον ΕΦΚΑ (27 έτη ασφάλισης). Για τη χρονική περίοδο από το 2008 έως 31.12.2016 και από 01.01.2017-31.12.2017 ασφαλίζεται και ως μισθωτή στο πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και ΕΦΚΑ (9 έτη ασφάλισης). Υποβάλει αίτημα συνταξιοδότησης το 2019 στον ΕΦΚΑ έχοντας συμπληρώσει το 60° έτος της ηλικίας της.

Η ασφαλισμένη δεν θεμελιώνει αυτοτελές συνταξιοδοτικό δικαίωμα με βάση τις διατάξεις κανενός εκ των δύο πρώην φορέων. Όμως, μπορεί να συνυπολογίσει στον χρόνο του πρώην ΙΚΑ­ΕΤΑΜ τον μη παράλληλο χρόνο του πρώην ΤΕΒΕ-ΟΑΕΕ και να συμπληρώνει τις απαιτούμενες 5500 ημέρες ασφάλισης θεμελιώνοντας συνταξιοδοτικό δικαίωμα με τις προϋποθέσεις του πρώην ΙΚΑ­ΕΤΑΜ του έτους 2010 ως μητέρα ανηλίκου τέκνου, κάνοντας χρήση των διατάξεων του άρθρου 19 του ν. 4387/2016 περί αρμοδιότητας.


-μία ανταποδοτική σύνταξη για 27 έτη ασφάλισης (1992-2018) λαμβάνοντας υπόψη τα ποσοστά αναπλήρωσης του άρθρου 8 του ν. 4387/2016 για 27 έτη και το μέσο όρο των συνταξίμων αποδοχών από το 2002-2007 του πρώην ΤΕΒΕ-ΟΑΕΕ, από το 2008 έως 31.12.2016 του πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και από 01.01.2017 έως 31.12.2018 των συνταξίμων αποδοχών τόσο της μισθωτής εργασίας όσο και της αυτοαπασχόλησης.

- Προσαύξηση σύνταξης για τον παράλληλο χρόνο ασφάλισης στο πρώην ΟΑΕΕ (2008-2016).



Ο Υφυπουργός

Αναστάσιος Πετρόπουλος

Αθήνα, 15/03/2019
Αριθ. Πρωτ. Σ78/6/336900

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ



ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΚΑΙ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ
ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ ΜΙΣΘΩΤΩΝ

Ταχ. Δ/νση: Ακαδημίας 22
Τ.Κ.: 10671 Αθήνα
Πληροφορίες: Π. Κοτσώρη
Αριθ. Τηλεφώνου: 210 3729719
FAX: 210 3633666
e-mail: d.sintaxeon@efka.gov.gr

ΓΕΝΙΚΟ ΕΓΓΡΑΦΟ

ΘΕΜΑ: «Συμπληρωματικές οδηγίες σχετικά με την εφαρμογή του άρθρου 20 του Ν.4387/2016 στις περιπτώσεις αμειβόμενης απασχόλησης συνταξιούχου στο πλαίσιο πρακτικής άσκησης ή μαθητείας».

Σχετ. τα με αρ. Σ78/31/1257777/2018 και Σ78/10/348217/2018 Γενικά Έγγραφα και η με αρ. 33/2017 Εγκύκλιος

Σε συνέχεια των ανωτέρω σχετικών εγγράφων και σύμφωνα με τα αναφερόμενα σε έγγραφο του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης με αφορμή αίτημα ασφαλισμένου, παρέχονται οι κάτωθι συμπληρωματικές οδηγίες σχετικά με την εφαρμογή του άρθρου 20 του ν.4387/2016:

Όπως είναι γνωστό, οι διατάξεις του άρθρου 20 του ν.4387/2016 εφαρμόζονται σε συνταξιούχους λόγω γήρατος που λαμβάνουν σύνταξη από τον ΕΦΚΑ και αναλαμβάνουν εργασία ή αυτοαπασχόληση μετά την ισχύ του ν.4387/2016, δηλαδή από 13.05.2016, εφόσον προκύπτει υποχρέωση ασφάλισης στον ΕΦΚΑ, σύμφωνα με τις σχετικές γενικές ή ειδικές ή καταστατικές διατάξεις που ίσχυαν μέχρι 31.12.2016 στους εντασσόμενους στον ΕΦΚΑ φορείς ασφάλισης.

Σε περίπτωση που αναληφθεί δραστηριότητα για την οποία δεν προκύπτει βάσει γενικών, ειδικών ή καταστατικών διατάξεων υποχρέωση ασφάλισης στον ΕΦΚΑ, δεν έχει εφαρμογή η εν λόγω ρύθμιση περί απασχόλησης συνταξιούχων, ακόμη και εάν από την ασκούμενη επαγγελματική δραστηριότητα προκύπτει εισόδημα.

Αντίστοιχα, οι συνταξιούχοι που αναλαμβάνουν εργασία ή δραστηριότητα για την οποία είτε λαμβάνουν αμοιβές που δεν υπόκεινται βάσει νόμου σε ασφαλιστικές εισφορές κλάδου κύριας σύνταξης ή λαμβάνουν αποδοχές για τις οποίες από την ισχύουσα νομοθεσία υφίσταται δυνατότητα παραίτησης και παραιτούνται του δικαιώματος είσπραξής τους, δεν εμπίπτουν στις ρυθμίσεις του άρθρου 20 του ν.4387/2016 περί αναστολής ή περικοπής της σύνταξής τους (κύριας και επικουρικής).

Επίσης, σύμφωνα με το εν λόγω έγγραφο του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και κατόπιν σχετικού εγγράφου της Διεύθυνσης Ένταξης στην Εργασία του ίδιου Υπουργείου, διευκρινίστηκε ότι, ο πρακτικώς ασκούμενος ή μαθητευόμενος σπουδαστής ΙΕΚ δεν θεωρείται εργαζόμενος, καθώς το πρόγραμμα μαθητείας στο χώρο εργασίας ή η πρακτική άσκηση που πραγματοποιεί, λαμβάνει χώρα στο πλαίσιο σπουδών και αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την απόκτηση αναβαθμισμένου τυπικού προσόντος (Πτυχίο επιπέδου 5).

Κατόπιν αυτών, στην περίπτωση αμειβόμενης απασχόλησης συνταξιούχου – σπουδαστή ΙΕΚ στο πλαίσιο πρακτικής άσκησης ή μαθητείας από 13.05.2016 και μετά, δεν έχουν εφαρμογή τα προβλεπόμενα στο άρθρο 20 του ν.4387/2016.





Η ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ
ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΑΤΤΑΛΙΑΛΗ


ΑΚΡΙΒΕΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ
Η ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΔΙΟΙΚ. ΜΕΡΙΜΝΑΣ
ΚΑΤΩΠΟΔΗ ΠΗΝΕΛΟΠΗ

Αθήνα, 13 Μαρτίου 2019
Αριθμ. Πρωτ.: 323155

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ



ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΣΤΕΓΑΣΗΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ
ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ

Ταχ. Δ/νση: Αγίου Κωνσταντίνου 8
Ταχ. Κώδικας: 102 41 ΑΘΗΝΑ
Πληροφορίες: Ε. Καπακουλάκη
Τηλέφωνο: 210-52.15.222

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 11

ΘΕΜΑ: «Επικαιροποίηση του Πίνακα Α΄»

Ο νέος οργανισμός του Ε.Φ.Κ.Α. σύμφωνα με το Π.Δ.8/2019 (ΦΕΚ: 8/τ. Α΄/23.1.2019) επιβάλλει την επικαιροποίηση των στοιχείων τόσο των κεντρικών όσο και των περιφερειακών υπηρεσιών που τον απαρτίζουν και τον εκ νέου καθορισμό των αποδεκτών του Πίνακα Α΄.

Παρακαλούμε με ευθύνη των προϊσταμένων των οργανικών μονάδων να λάβουν γνώση με υπογραφή όλοι οι υπάλληλοι του Ε.Φ.Κ.Α..


Η ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ, ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΣΤΕΓΑΣΗΣ
ΠΕΡΠΕΡΙΔΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ


ΠΙΝΑΚΑΣ
ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΤΟΥ ΕΦΚΑ
(που αφορούν στον Πίνακα Αποδεκτών Α΄)

1	Διεύθυνση Διοίκησης
2	Διεύθυνση Νομικών Υποθέσεων
3	Διεύθυνση Εσωτερικού Ελέγχου και Ελέγχου Εσωτερικών Υποθέσεων
4	Διεύθυνση Διεθνών Σχέσεων
5	Γενική Διεύθυνση Εισφορών
6	Διεύθυνση Ασφάλισης
7	Διεύθυνση Εισφορών Μισθωτών
8	Διεύθυνση Εισφορών μη Μισθωτών
9	Αυτοτελές Τμήμα Διοικητικής Μέριμνας
10	Γενική Διεύθυνση Ελέγχων - Κεντρική Υπηρεσία
11	Διεύθυνση Σχεδιασμού και Συντονισμού Ελέγχων
12	Αυτοτελές Τμήμα Διοικητικής Μέριμνας
	Περιφερειακές Υπηρεσίες
13	Περιφερειακό Ελεγκτικό Κέντρο Ασφάλισης Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης με έδρα την Κομοτηνή
14	Περιφερειακό Ελεγκτικό Κέντρο Ασφάλισης Κεντρικής Μακεδονίας με έδρα τη Θεσσαλονίκη
15	Περιφερειακό Ελεγκτικό Κέντρο Ασφάλισης Δυτικής Μακεδονίας με έδρα την Κοζάνη
16	Περιφερειακό Ελεγκτικό Κέντρο Ασφάλισης Ηπείρου και Κέρκυρας με έδρα τα Ιωάννινα
17	Περιφερειακό Ελεγκτικό Κέντρο Ασφάλισης Θεσσαλίας με έδρα τη Λάρισα
18	Περιφερειακό Ελεγκτικό Κέντρο Ασφάλισης Στερεάς Ελλάδας με έδρα τη Λαμία
19	Περιφερειακό Ελεγκτικό Κέντρο Ασφάλισης Δυτικής Ελλάδας, Ζακύνθου, Κεφαλληνίας και Λευκάδας με έδρα την Πάτρα
20	Περιφερειακό Ελεγκτικό Κέντρο Ασφάλισης Πελοποννήσου με έδρα την Τρίπολη
21	Περιφερειακό Ελεγκτικό Κέντρο Ασφάλισης Αττικής με έδρα την Αθήνα
22	Περιφερειακό Ελεγκτικό Κέντρο Ασφάλισης Βορείου και Νοτίου Αιγαίου με έδρα τη Ρόδο
23	Περιφερειακό Ελεγκτικό Κέντρο Ασφάλισης Κρήτης με έδρα τη Χερσόνησο Ηρακλείου Κρήτης
24	Γενική Διεύθυνση Συντάξεων
25	Διεύθυνση Νομοθεσίας και Συντονισμού Συντάξεων
26	Διεύθυνση Α' Απονομής Συντάξεων Γήρατος
27	Διεύθυνση Β' Απονομής Συντάξεων Γήρατος
28	Διεύθυνση Γ' Απονομής Συντάξεων
29	Διεύθυνση Απονομής Συντάξεων Δημόσιου Τομέα

 

30	Διεύθυνση Απονομής Συντάξεων λόγω Θανάτου
31	Διεύθυνση Απονομής Διεθνών Συντάξεων
32	Τμήμα Διοικητικής Μέριμνας
33	Γενική Διεύθυνση Παροχών και Υγείας
34	Διεύθυνση Α' Παροχών
35	Διεύθυνση Β' Παροχών
36	Διεύθυνση Γ' Παροχών
37	Διεύθυνση Ιατρικής Αξιολόγησης
38	Διεύθυνση Συντάξεων Αναπηρίας, Ατυχημάτων και Αποκατάστασης
39	Τμήμα Νομοθεσίας Παροχών
40	Τμήμα Δειγματοληπτικών Ελέγχων Παροχών
41	Τμήμα Διοικητικής Μέριμνας
42	Γενική Διεύθυνση Υπηρεσιών και Διαχείρισης Λειτουργίας - Κεντρική Υπηρεσία
43	Διεύθυνση Εξυπηρέτησης Πολιτών
44	Διεύθυνση Συντονισμού και Υποστήριξης Υπηρεσιών
45	Αυτοτελές Τμήμα Διοικητικής Μέριμνας
	Περιφερειακές Υπηρεσίες Συντονισμού και Υποστήριξης (ΠΥΣΥ)
46	ΠΥΣΥ Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης με έδρα την Κομοτηνή
47	ΠΥΣΥ Κεντρικής Μακεδονίας με έδρα την Θεσσαλονίκη
48	ΠΥΣΥ Δυτικής Μακεδονίας με έδρα την Κοζάνη
49	ΠΥΣΥ Ηπείρου και Κέρκυρας με έδρα τα Ιωάννινα
50	ΠΥΣΥ Θεσσαλίας με έδρα τη Λάρισα
51	ΠΥΣΥ Στερεάς Ελλάδας με έδρα τη Λαμία
52	ΠΥΣΥ Δυτικής Ελλάδας, Ζακύνθου, Κεφαλληνίας και Λευκάδας με έδρα την Πάτρα
53	ΠΥΣΥ Πελοποννήσου με έδρα την Τρίπολη
54	ΠΥΣΥ Αττικής με έδρα την Αθήνα
55	ΠΥΣΥ Βορείου Αιγαίου με έδρα τη Μυτιλήνη
56	ΠΥΣΥ Νοτίου Αιγαίου με έδρα την Ρόδο
57	ΠΥΣΥ Κρήτης με έδρα το Ηράκλειο
58	Γενική Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών
59	Διεύθυνση Οικονομικής Διαχείρισης και Δημοσιονομικών Αναφορών
60	Διεύθυνση Παρακολούθησης και Εκτέλεσης Δαπανών
61	Διεύθυνση Εκκαθάρισης και Πληρωμής Συντάξεων
62	Διεύθυνση Εκκαθάρισης και Πληρωμής Παροχών
63	Αυτοτελές Τμήμα Διοικητικής Μέριμνας
64	Γενική Διεύθυνση Διοικητικής Υποστήριξης, Τεχνικών Υπηρεσιών και Στέγασης
65	Διεύθυνση Ανθρώπινου Δυναμικού
66	Διεύθυνση Εκπαίδευσης και Οργάνωσης
67	Διεύθυνση Ακίνητης Περιουσίας
68	Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών

 

69	Διεύθυνση Προμηθειών
70	Αυτοτελές Τμήμα Διοικητικής Μέριμνας
71	Αυτοτελές Τμήμα Γενικού Πρωτοκόλλου
72	Γενική Διεύθυνση Πληροφορικής και Επικοινωνιών
73	Διεύθυνση Σχεδιασμού, Συντονισμού και Ασφάλειας
74	Διεύθυνση Υποδομών, Πληροφορικής και Επικοινωνιών
75	Διεύθυνση Εφαρμογών, Πληροφορικής και Επικοινωνιών
76	Αυτοτελές Τμήμα Διοικητικής Μέριμνας
77	Αυτοτελές Τμήμα Υποστήριξης Χρηστών
78	Γενική Διεύθυνση Στρατηγικής και Ανάπτυξης
79	Διεύθυνση Στρατηγικού Σχεδιασμού και Ανάλυσης Πολιτικής
80	Διεύθυνση Μελετών
81	Αυτοτελές Τμήμα Διοικητικής Μέριμνας
82	Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ) - Κεντρική Υπηρεσία
83	Διεύθυνση Μητρώου Οφειλετών
84	Διεύθυνση Διακανονισμού Οφειλών
85	Διεύθυνση Ανάλυσης και Αξιολόγησης Κινδύνου
86	Διεύθυνση Αναγκαστικών Μέτρων Είσπραξης και Νομικής Υποστήριξης
87	Διεύθυνση Οικονομικής Διαχείρισης και Διοικητικής Υποστήριξης
88	Διεύθυνση Πληροφορικής
	Περιφερειακές Υπηρεσίες ΚΕΑΟ
89	Περιφερειακή Διεύθυνση ΚΕΑΟ Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης με έδρα την Κομοτηνή
90	Περιφερειακή Διεύθυνση ΚΕΑΟ Κεντρικής Μακεδονίας με έδρα τη Θεσσαλονίκη
91	Περιφερειακή  Διεύθυνση  ΚΕΑΟ  Ηπείρου,  Δυτικής  Μακεδονίας  και  Κέρκυρας  με  έδρα  τα Ιωάννινα
92	Περιφερειακή Διεύθυνση ΚΕΑΟ Θεσσαλίας με έδρα τη Λάρισα
93	Περιφερειακή Διεύθυνση ΚΕΑΟ Στερεάς Ελλάδας με έδρα τη Λαμία
94	Περιφερειακή Διεύθυνση ΚΕΑΟ Δυτικής Ελλάδας, Λευκάδας, Κεφαλληνίας και Ζακύνθου  με έδρα την Πάτρα
95	Περιφερειακή Διεύθυνση ΚΕΑΟ Πελοποννήσου με έδρα την Τρίπολη
96	Α' Περιφερειακή Διεύθυνση ΚΕΑΟ Αττικής με έδρα την Αθήνα
97	Β' Περιφερειακή Διεύθυνση ΚΕΑΟ Αττικής με έδρα την Αθήνα
98	Περιφερειακή Διεύθυνση ΚΕΑΟ Πειραιώς, Βορείου και Νοτίου Αιγαίου με έδρα τον Πειραιά
99	Περιφερειακή Διεύθυνση ΚΕΑΟ Κρήτης με έδρα το Ηράκλειο
	ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ - ΠΡΩΗΝ ΙΚΑ-ΕΤΑΜ
100	Τοπικό Υποκατάστημα Ασφαλισμένων του Εντασσόμενου Κλάδου Σύνταξης του ΤΑΠ-ΟΤΕ
101	Τοπικό Υποκατάστημα Ασφαλισμένων του Τομέα Ασφάλισης Προσωπικού ΔΕΗ
102	Τοπικό Υποκατάστημα Ασφαλισμένων των Εντασσόμενων Ταμείων & Κλάδων ΤΣΠ-ΑΤΕ, ΤΣΠ- ΕΤΕ, ΤΑΠ-ΕΤΒΑ &ΤΑΠΑΕ-ΕΘΝΙΚΗ
103	Τοπικό  Υποκατάστημα  Ασφαλισμένων  του  Εντασσόμενου  ΤΣΠ-ΗΣΑΠ  &  του  Εντασσόμενου Κλάδου Σύνταξης ΤΣΕΑΠΓΣΟ

 

104	Περιφερειακή Διεύθυνση Συντάξεων Ν.Π.Δ.Δ.
105	Περιφερειακό Υποκατάστημα Μισθωτών Ροδόπης με έδρα την Κομοτηνή
106	Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Δράμας με έδρα τη Δράμα
107	Α' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Έβρου με έδρα την Αλεξανδρούπολη
108	Β' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Έβρου με έδρα το Διδυμότειχο
109	Γ' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Έβρου με έδρα την Ορεστιάδα
110	Περιφερειακό Υποκατάστημα Μισθωτών Καβάλας με έδρα την Καβάλα
111	Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Ξάνθης με έδρα την Ξάνθη
112	Περιφερειακό Υποκατάστημα Μισθωτών Θεσσαλονίκης με έδρα τη Θεσσαλονίκη
113	Α' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Θεσσαλονίκης με έδρα την Ιωνία Θεσσαλονίκης
114	Β' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Θεσσαλονίκης με έδρα την Καλαμαριά
115	Γ' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Θεσσαλονίκης με έδρα τη Νεάπολη Θεσσαλονίκης
116	Δ' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Θεσσαλονίκης με έδρα την Τούμπα
117	Ε' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Θεσσαλονίκης με έδρα την Εικοστής Πέμπτης Μαρτίου
118	ΣΤ' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Θεσσαλονίκης με έδρα τον Εύοσμο
119	Ζ΄ Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Θεσσαλονίκης με έδρα την Πύλη Αξιού Θεσσαλονίκης
120	Η' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Θεσσαλονίκης με έδρα την Σταυρούπολη Θεσσαλονίκης
121	Α' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Ημαθίας με έδρα τη Βέροια
122	Β' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Ημαθίας με έδρα τη Νάουσα
123	Γ' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Ημαθίας με έδρα την Αλεξάνδρεια
124	Α' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Κιλκίς με έδρα την Αξιούπολη
125	Β' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Κιλκίς με έδρα το Κιλκίς
126	Α' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Πέλλας με έδρα την Αριδαία
127	Β' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Πέλλας με έδρα την Έδεσσα
128	Γ' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Πέλλας με έδρα τα Γιαννιτσά
129	Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Πιερίας με έδρα την Κατερίνη
130	Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Σερρών με έδρα τις Σέρρες
131	Α' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Χαλκιδικής με έδρα τον Πολύγυρο
132	Β' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Χαλκιδικής με έδρα τα Νέα Μουδανιά
133	Περιφερειακό Υποκατάστημα Μισθωτών Κοζάνης με έδρα την Κοζάνη
134	Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Κοζάνης με έδρα την Πτολεμαΐδα
135	Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Γρεβενών με έδρα τα Γρεβενά
136	Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Καστοριάς με έδρα την Καστοριά
137	Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Φλώρινας με έδρα τη Φλώρινα
138	Περιφερειακό Υποκατάστημα Μισθωτών Ιωαννίνων με έδρα τα Ιωάννινα
139	Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Άρτας με έδρα την Άρτα
140	Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Θεσπρωτίας με έδρα την Ηγουμενίτσα
141	Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Πρέβεζας με έδρα την Πρέβεζα
142	Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Λάρισας με έδρα τη Λάρισα
143	Περιφερειακό Υποκατάστημα Μισθωτών Λάρισας με έδρα τη Λάρισα

 

144	Περιφερειακό Υποκατάστημα Μισθωτών Καρδίτσας με έδρα την Καρδίτσα
145	Περιφερειακό Υποκατάστημα Μισθωτών Μαγνησίας με έδρα τον Βόλο
146	Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Τρικάλων με έδρα τα Τρίκαλα
147	Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Φθιώτιδας με έδρα την Αταλάντη
148	Περιφερειακό Υποκατάστημα Μισθωτών Φθιώτιδας με έδρα τη Λαμία
149	Α' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Βοιωτίας με έδρα τη Θήβα
150	Β' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Βοιωτίας με έδρα τη Λειβαδιά
151	Γ' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Βοιωτίας με έδρα τα Οινόφυτα
152	Α' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Εύβοιας με έδρα το Αλιβέρι
153	Β’ Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Εύβοιας με έδρα την Ιστιαία
154	Περιφερειακό Υποκατάστημα Μισθωτών Εύβοιας με έδρα τη Χαλκίδα
155	Γ' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Εύβοιας με έδρα την Κύμη
156	Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Ευρυτανίας με έδρα το Καρπενήσι
157	Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Φωκίδας με έδρα την Άμφισσα
158	Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Κέρκυρας με έδρα την Κέρκυρα
159	Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Ζακύνθου με έδρα την Ζάκυνθο
160	Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Κεφαλληνίας-Ιθάκης με έδρα το Αργοστόλι
161	Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Λευκάδας με έδρα τη Λευκάδα
162	Α' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Αχαΐας με έδρα το Αίγιο
163	Περιφερειακό Υποκατάστημα Μισθωτών Αχαΐας με έδρα την Πάτρα
164	Β' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Αχαΐας με έδρα την Πάτρα
165	Α' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Αιτωλοακαρνανίας με έδρα το Αγρίνιο
166	Β' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Αιτωλοακαρνανίας με έδρα τη Ναύπακτο
167	Γ' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Αιτωλοακαρνανίας με έδρα το Μεσολόγγι
168	Α' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Ηλείας με έδρα την Αμαλιάδα
169	Β' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Ηλείας με έδρα τον Πύργο
170	Περιφερειακό Υποκατάστημα Μισθωτών Αρκαδίας με έδρα την Τρίπολη
171	Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Αρκαδίας με έδρα τη Μεγαλόπολη
172	Α' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Αργολίδας με έδρα το Άργος
173	Β' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Αργολίδας με έδρα το Ναύπλιο
174	Γ' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Αργολίδας με έδρα το Κρανίδι
175	Α' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Κορινθίας με έδρα το Κιάτο
176	Β' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Κορινθίας με έδρα την Κόρινθο
177	Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Λακωνίας με έδρα τη Σπάρτη
178	Περιφερειακό Υποκατάστημα Μισθωτών Μεσσηνίας με έδρα την Καλαμάτα
179	Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Μεσσηνίας με έδρα την Κυπαρισσία
180	Α' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Αττικής-Αθηνών-Κεντρικού Τομέα με έδρα την Αθήνα
181	Β' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Αττικής-Αθηνών-Κεντρικού Τομέα με έδρα την Αθήνα
182	Α' Περιφερειακό Υποκατάστημα Μισθωτών Αττικής-Αθηνών-Κεντρικού Τομέα με έδρα την Αθήνα
183	Γ' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Αττικής-Αθηνών-Κεντρικού Τομέα με έδρα την Αθήνα
184	Δ' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Αττικής-Αθηνών-Κεντρικού Τομέα με έδρα την Αθήνα

 

185	Ε' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Αττικής-Αθηνών-Κεντρικού Τομέα με έδρα την Αθήνα
186	ΣΤ' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Αττικής-Αθηνών-Κεντρικού Τομέα με έδρα την Αθήνα
187	Ζ΄ Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Αττικής-Αθηνών-Κεντρικού Τομέα με έδρα την Αθήνα
188	Η' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Αττικής-Αθηνών-Κεντρικού Τομέα με έδρα την Αθήνα
189	Β' Περιφερειακό Υποκατάστημα Μισθωτών Αττικής-Αθηνών-Κεντρικού Τομέα με έδρα την Αθήνα
190	Θ' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Αττικής-Αθηνών-Κεντρικού Τομέα με έδρα το Γαλάτσι
191	Ι΄ Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Αττικής-Αθηνών-Κεντρικού Τομέα με έδρα την Δάφνη
192	ΙΑ' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Αττικής-Αθηνών-Κεντρικού Τομέα με έδρα την Ηλιούπολη
193	ΙΒ'  Τοπικό  Υποκατάστημα  Μισθωτών  Αττικής-Αθηνών-Κεντρικού  Τομέα  με  έδρα  την  Ν. Φιλαδέλφεια
194	ΙΓ' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Αττικής-Αθηνών-Κεντρικού Τομέα με έδρα του Ζωγράφου
195	Α'   Τοπικό   Υποκατάστημα   Μισθωτών   Αττικής-Αθηνών-Βορείου   Τομέα   με   έδρα   την   Αγ. Παρασκευή
196	Β' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Αττικής-Αθηνών-Βορείου Τομέα με έδρα το Αμαρούσιο
197	Γ' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Αττικής-Αθηνών-Βορείου Τομέα με έδρα την Κηφισιά.
198	Δ' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Αττικής-Αθηνών-Βορείου Τομέα με έδρα το Χαλάνδρι
199	Ε' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Αττικής-Αθηνών-Βορείου Τομέα με έδρα τη Νέα Ιωνία
200	Α' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Αττικής-Αθηνών-Δυτικού Τομέα με έδρα το Αιγάλεω
201	Β'  Τοπικό  Υποκατάστημα  Μισθωτών  Αττικής-Αθηνών-Δυτικού  Τομέα  με  έδρα  τους  Αγίους Αναργύρους
202	Γ' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Αττικής-Αθηνών-Δυτικού Τομέα με έδρα το Περιστέρι
203	Δ' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Αττικής-Αθηνών-Δυτικού Τομέα με έδρα την Πετρούπολη
204	Α' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Αττικής-Αθηνών-Νοτίου Τομέα με έδρα τη Γλυφάδα
205	Β' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Αττικής-Αθηνών-Νοτίου Τομέα με έδρα την Καλλιθέα
206	Α' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Αττικής-Ανατολική με έδρα τον Άγιο Στέφανο
207	Β' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Αττικής-Ανατολική με έδρα τις Αχαρνές
208	Γ' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Αττικής-Ανατολική με έδρα το Κορωπί
209	Δ' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Αττικής-Ανατολική με έδρα το Λαύριο
210	Ε' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Αττικής-Ανατολική με έδρα τη Ραφήνα
211	ΣΤ' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Αττικής-Ανατολική με έδρα τα Σπάτα
212	Α' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Αττικής-Δυτική με έδρα τα Άνω Λιόσια
213	Περιφερειακό Υποκατάστημα Μισθωτών Αττικής-Δυτική με έδρα την Ελευσίνα
214	Β' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Αττικής-Δυτική με έδρα τα Μέγαρα
215	Α' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Αττικής-Πειραιώς-Νήσων με έδρα το Πέραμα
216	Β' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Αττικής-Πειραιώς-Νήσων με έδρα τη Δραπετσώνα
217	Γ' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Αττικής-Πειραιώς-Νήσων με έδρα τον Κορυδαλλό
218	Δ' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Αττικής-Πειραιώς-Νήσων με έδρα τη Νίκαια
219	Ε' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Αττικής-Πειραιώς-Νήσων με έδρα τον Πειραιά
220	Περιφερειακό Υποκατάστημα Μισθωτών Αττικής-Πειραιώς-Νήσων με έδρα τον Πειραιά
221	ΣΤ' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Αττικής-Πειραιώς-Νήσων με έδρα τον Πειραιά

 

222	Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Λέσβου-Λήμνου με έδρα τη Μύρινα
223	Περιφερειακό Υποκατάστημα Μισθωτών Λέσβου-Λήμνου με έδρα τη Μυτιλήνη
224	Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Σάμου-Ικαρίας με έδρα τη Σάμο
225	Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Χίου με έδρα τη Χίο
226	Α' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Κυκλάδων με έδρα την Ερμούπολη
227	Β' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Κυκλάδων με έδρα τη Θήρα
228	Γ' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Κυκλάδων με έδρα τη Νάξο
229	Α' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Δωδεκανήσου με έδρα την Κάλυμνο
230	Β' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Δωδεκανήσου με έδρα την Κω
231	Περιφερειακό Υποκατάστημα Μισθωτών Δωδεκανήσου με έδρα τη Ρόδο
232	Γ' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Δωδεκανήσου με έδρα τη Λέρο
233	Α' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Ηρακλείου με έδρα το Ηράκλειο Κρήτης
234	Περιφερειακό Υποκατάστημα Μισθωτών Ηρακλείου με έδρα το Ηράκλειο Κρήτης
235	Β' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Ηρακλείου με έδρα τη Νέα Αλικαρνασσό
236	Α' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Λασιθίου με έδρα τον Άγιο Νικόλαο
237	Β' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Λασιθίου με έδρα την Ιεράπετρα
238	Γ' Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Λασιθίου με έδρα τη Σητεία
239	Τοπικό Υποκατάστημα Μισθωτών Ρεθύμνου με έδρα το Ρέθυμνο
240	Περιφερειακό Υποκατάστημα Μισθωτών Χανίων με έδρα τα Χανιά
	ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ - ΠΡΩΗΝ ΟΑΕΕ
241	Περιφερειακή Διεύθυνση Μη Μισθωτών Ροδόπης με έδρα την Κομοτηνή
242	Α' Περιφερειακή Διεύθυνση Μη Μισθωτών Θεσσαλονίκης με έδρα τη Θεσσαλονίκη
243	Β' Περιφερειακή Διεύθυνση Μη Μισθωτών Θεσσαλονίκης με έδρα τη Θεσσαλονίκη
244	Περιφερειακή Διεύθυνση Μη Μισθωτών Κοζάνης με έδρα την Κοζάνη
245	Περιφερειακή Διεύθυνση Μη Μισθωτών Ιωαννίνων με έδρα τα Ιωάννινα
246	Περιφερειακή Διεύθυνση Μη Μισθωτών Λάρισας με έδρα τη Λάρισα
247	Περιφερειακή Διεύθυνση Μη Μισθωτών Φθιώτιδας με έδρα τη Λαμία
248	Περιφερειακή Διεύθυνση Μη Μισθωτών Αχαΐας με έδρα την Πάτρα
249	Περιφερειακή Διεύθυνση Μη Μισθωτών Αρκαδίας με έδρα την Τρίπολη
250	Α' Περιφερειακή Διεύθυνση Μη Μισθωτών Αττικής-Αθηνών-Κεντρικού Τομέα με έδρα την Αθήνα
251	Β' Περιφερειακή Διεύθυνση Μη Μισθωτών Αττικής-Αθηνών-Κεντρικού Τομέα με έδρα την Αθήνα
252	Γ' Περιφερειακή Διεύθυνση Μη Μισθωτών Αττικής-Αθηνών-Κεντρικού Τομέα με έδρα την Αθήνα
253	Γ' Περιφερειακή Διεύθυνση Μη Μισθωτών Αττικής-Αθηνών-Νοτίου Τομέα με έδρα την Καλλιθέα
254	Περιφερειακή Διεύθυνση Μη Μισθωτών Αττικής-Ανατολική με έδρα το Ηράκλειο
255	Γ' Περιφερειακή Διεύθυνση Μη Μισθωτών Αττικής-Δυτική με έδρα την Αθήνα
256	Α' Περιφερειακή Διεύθυνση Μη Μισθωτών Αττικής-Πειραιώς-Νήσων με έδρα τον Πειραιά
257	Β' Περιφερειακή Διεύθυνση Μη Μισθωτών Αττικής-Πειραιώς-Νήσων με έδρα τον Πειραιά
258	Περιφερειακή Διεύθυνση Μη Μισθωτών Ηρακλείου με έδρα το Ηράκλειο Κρήτης
	ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ - ΠΡΩΗΝ ΟΓΑ
259	Α' Διεύθυνση Κύριας Ασφάλισης Αγροτών

 

260	Β' Διεύθυνση Υγείας Αγροτών
261	Γ' Διεύθυνση Διεθνών Ασφαλιστικών Σχέσεων Αγροτών
262	Δ' Διεύθυνση Συντάξεων Αγροτών
263	Ε' Διεύθυνση Μητρώου Συνταξιούχων
264	Τμήμα Υγείας Προσωπικού ΟΓΑ
265	Περιφερειακό Τμήμα Αγροτών Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης με έδρα την Κομοτηνή
266	Περιφερειακό Τμήμα Αγροτών Κεντρικής Μακεδονίας με έδρα τη Θεσσαλονίκη
267	Περιφερειακό Τμήμα Αγροτών Δυτικής Μακεδονίας με έδρα την Κοζάνη
268	Περιφερειακό Τμήμα Αγροτών Ηπείρου με έδρα τα Ιωάννινα
269	Περιφερειακό Τμήμα Αγροτών Θεσσαλίας με έδρα τη Λάρισα
270	Περιφερειακό Τμήμα Αγροτών Στερεάς Ελλάδας με έδρα τη Λαμία
271	Περιφερειακό Τμήμα Αγροτών Δυτικής Ελλάδας με έδρα την Πάτρα
272	Περιφερειακό Τμήμα Αγροτών Πελοποννήσου με έδρα την Τρίπολη
273	Περιφερειακό Τμήμα Αγροτών Κρήτης με έδρα το Ηράκλειο Κρήτης
	ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ - ΠΡΩΗΝ ΕΤΑΑ
274	Περιφερειακή Διεύθυνση Συντάξεων και Ασφάλισης του τομέα Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων
275	Περιφερειακή Διεύθυνση Συντάξεων και Πρόνοιας του τομέα Υγειονομικών
276	Περιφερειακή Διεύθυνση Παροχών του τομέα Ασφάλισης Νομικών
	ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ - ΠΡΩΗΝ ΕΤΑΑ - ΤΟΜΕΑΣ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΡΓΟΛΗΠΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ
277	Περιφερειακό Γραφείο Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Ροδόπης – με έδρα την Κομοτηνή
278	Περιφερειακό Γραφείο Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Δράμας – με έδρα την Δράμα
279	Περιφερειακό Γραφείο Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Έβρου – με έδρα την Αλεξανδρούπολη
280	Περιφερειακό Τμήμα Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης – με έδρα την Καβάλα
281	Περιφερειακό Γραφείο Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Ξάνθης – με έδρα την Ξάνθη
282	Περιφερειακό Τμήμα Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Κεντρικής Μακεδονίας με έδρα την Θεσσαλονίκη
283	Περιφερειακό Γραφείο Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Ημαθίας – με έδρα την Βέροια
284	Περιφερειακό Γραφείο Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Κιλκίς – με έδρα το Κιλκίς
285	Περιφερειακό Γραφείο Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Πέλλας – με έδρα την Έδεσσα
286	Περιφερειακό Γραφείο Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Πιερίας – με έδρα την Κατερίνη
287	Περιφερειακό Γραφείο Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Σερρών – με έδρα τις Σέρρες
288	Περιφερειακό Γραφείο Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Χαλκιδικής – με έδρα τον Πολύγυρο

 

289	Περιφερειακό Γραφείο Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Κοζάνης – με έδρα την Κοζάνη
290	Περιφερειακό Γραφείο Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Καστοριάς – με έδρα την Καστοριά
291	Περιφερειακό Γραφείο Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Φλώρινας – με έδρα την Φλώρινα
292	Περιφερειακό Τμήμα Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Ηπείρου – με έδρα τα Ιωάννινα
293	Περιφερειακό Γραφείο Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Άρτας – με έδρα την Άρτα
294	Περιφερειακό Γραφείο Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Πρέβεζας- με έδρα την Πρέβεζα
295	Περιφερειακό Τμήμα Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Θεσσαλίας – με έδρα την Λάρισα
296	Περιφερειακό Γραφείο Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Καρδίτσας – με έδρα την Καρδίτσα
297	Περιφερειακό Γραφείο Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Μαγνησίας – με έδρα τον Βόλο
298	Περιφερειακό Γραφείο Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Τρικάλων – με έδρα τα Τρίκαλα
299	Περιφερειακό Γραφείο Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Φθιώτιδας – με έδρα την Λαμία
300	Περιφερειακό Γραφείο Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Βοιωτίας – με έδρα τη Λιβαδειά
301	Περιφερειακό Γραφείο Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Εύβοιας – με έδρα τη Χαλκίδα
302	Περιφερειακό Γραφείο Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Φωκίδας – με έδρα την Άμφισσα
303	Περιφερειακό Γραφείο Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Κέρκυρας – με έδρα την Κέρκυρα
304	Περιφερειακό Τμήμα Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Δυτικής Ελλάδας – με έδρα την Πάτρα
305	Περιφερειακό Γραφείο Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Αιτωλοακαρνανίας – με έδρα το Αγρίνιο
306	Περιφερειακό Γραφείο Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Ηλείας – με έδρα τον Πύργο
307	Περιφερειακό Τμήμα Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Πελοποννήσου – με έδρα την Τρίπολη
308	Περιφερειακό Γραφείο Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Κορινθίας – με έδρα την Κόρινθο
309	Περιφερειακό Γραφείο Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Λακωνίας – με έδρα την Σπάρτη
310	Περιφερειακό Γραφείο Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Μεσσηνίας – με έδρα την Καλαμάτα
311	Περιφερειακό Τμήμα Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Στερεάς Ελλάδας & Νήσων – με έδρα την Αθήνα
312	Περιφερειακό Γραφείο Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Ανατολικής Αττικής – με έδρα την Αγ. Παρασκευή

 

313	Περιφερειακό Γραφείο Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Δυτικής Αττικής – με έδρα το Περιστέρι
314	Περιφερειακό Γραφείο Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Πειραιώς – με έδρα τον Πειραιά
315	Περιφερειακό Γραφείο Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Λέσβου – με έδρα τη Μυτιλήνη
316	Περιφερειακό Γραφείο Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Χίου – με έδρα τη Χίο
317	Περιφερειακό Γραφείο Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Κυκλάδων – με έδρα την Ερμούπολη
318	Περιφερειακό Γραφείο Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Δωδεκανήσου – με έδρα την Ρόδο
319	Περιφερειακό Τμήμα Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Κρήτης – με έδρα το Ηράκλειο Κρήτης
320	Περιφερειακό Γραφείο Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Λασιθίου – με έδρα τον Αγ. Νικόλαο
321	Περιφερειακό Γραφείο Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Ρεθύμνου – με έδρα το Ρέθυμνο
322	Περιφερειακό Γραφείο Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Χανίων – με έδρα τα Χανιά
	ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ - ΠΡΩΗΝ ΕΤΑΑ - ΤΟΜΕΙΣ ΥΓΕΙΟΝΟΝΙΚΩΝ-ΤΣΑΥ
323	Περιφερειακό Τμήμα Υγειονομικών Έβρου – με έδρα την Αλεξανδρούπολη
324	Διεύθυνση Υγειονομικών Θεσσαλονίκης – με έδρα τη Θεσσαλονίκη
325	Περιφερειακό Γραφείο Υγειονομικών Σερρών – με έδρα τις Σέρρες
326	Περιφερειακό Γραφείο Υγειονομικών Κοζάνης – με έδρα την Κοζάνη
327	Περιφερειακό Τμήμα Υγειονομικών Ιωαννίνων – με έδρα τα Ιωάννινα
328	Περιφερειακό Τμήμα Υγειονομικών Λάρισας – με έδρα τη Λάρισα
329	Περιφερειακό Γραφείο Υγειονομικών Καρδίτσας – με έδρα την Καρδίτσα
330	Περιφερειακό Γραφείο Υγειονομικών Μαγνησίας – με έδρα τον Βόλο
331	Περιφερειακό Γραφείο Υγειονομικών Φθιώτιδας – με έδρα την Λαμία
332	Περιφερειακό Τμήμα Υγειονομικών Αχαΐας – με έδρα την Πάτρα
333	Περιφερειακό Γραφείο Υγειονομικών Αρκαδίας – με έδρα την Τρίπολη
334	Περιφερειακό Γραφείο Υγειονομικών Μεσσηνίας – με έδρα την Καλαμάτα
335	Περιφερειακό Τμήμα Υγειονομικών Πειραιώς – με έδρα τον Πειραιά
336	Περιφερειακό Γραφείο Υγειονομικών Λέσβου – με έδρα την Μυτιλήνη
337	Περιφερειακό Γραφείο Υγειονομικών Δωδεκανήσου – με έδρα την Ρόδο
338	Περιφερειακό Τμήμα Υγειονομικών Ηρακλείου – με έδρα το Ηράκλειο Κρήτης
	ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ - ΠΡΩΗΝ ΕΤΑΠ-ΜΜΕ
339	Α' Διεύθυνση Ασφάλισης Παροχών (ΤΣΠΕΑΘ)
340	Β' Διεύθυνση Ασφάλισης Παροχών (ΤΑΙΣΥΤ)
341	Γ’ Διεύθυνση Ασφάλισης Παροχών (ΤΑΤΤΑ)
342	Δ’ Διεύθυνση Ασφάλισης Παροχών (ΤΣΕΥΠ)
343	Περιφερειακό Τμήμα Ασφάλισης Παροχών Θεσσαλονίκης
	ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ - ΠΡΩΗΝ ΤΑΥΤΕΚΩ

 

344	Περιφερειακή Διεύθυνση Ασφάλισης και Παροχών Υπαλλήλων Τραπεζών και επιχειρήσεων Κοινής Ωφέλειας
	ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ - ΠΡΩΗΝ ΝΑΤ
345	Διεύθυνση Παροχών Ναυτικών

Αθήνα, 4 Μαρτίου 2019
Αριθ. Πρωτ.: Ε.2043

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ - ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΛΑΒΕΙ Α.Δ.Α.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ



ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΕΛΩΝΕΙΩΝ ΚΑΙ ΕΦΚ
1. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ
ΤΜΗΜΑΤΑ Α΄και Β΄
2. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΑΣΜΟΛΟΓΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΙΔΙΚΩΝ
ΚΑΘΕΣΤΩΤΩΝ ΚΑΙ ΑΠΑΛΛΑΓΩΝ
ΤΜΗΜΑ B΄

Ταχ. Δ/νση : Καρ. Σερβίας 10
Ταχ. Κώδικας : 10184 Αθήνα
Πληροφορίες : Μ.Μπενάκη, Ε.Γκόνη,
Ε.Ντζαμίλη, E. Καραβανά
Τηλέφωνο : 210-6987454 / 434 / 468 / 541
Fax : 210-6987459
E-Mail : dtd@2001.syzefxis.gov.gr
d17-c@2001.syzefxis.gov.gr
Url : www.aade.gr

ΕΞ. ΕΠΕΙΓΟΝ

Ε 2043/2019

ΘΕΜΑ: Τελωνειακές διαδικασίες στις συναλλαγές με τη Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας

ΣΧΕΤ.: Το αριθμ. 9382/15 Φεβρουαρίου 2019 έγγραφο του Υπουργείου Εξωτερικών «Σχέσεις Ελλάδας-Δημοκρατίας την Βόρειας Μακεδονίας –Εφαρμογή Συμφωνίας των Πρεσπών ως προς το όνομα και τις ορολογίες της γειτονικής χώρας».

Μετά την υπογραφή της Τελικής Συμφωνίας για την επίλυση των διαφορών που περιγράφονται στις Αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών 817 (1993) και 845 (1993), τη λήξη της Ενδιάμεσης Συμφωνίας του 1995 και την εδραίωση Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης μεταξύ των Μερών στις 17.06.2018 και τη θέση αυτής σε ισχύ στις 12.02.2019 και τον τερματισμό της ισχύος της Ενδιάμεσης Συμφωνίας του 1995, σας γνωστοποιούμε το ανωτέρω σχετικό έγγραφο και σας γνωρίζουμε αναλυτικότερα τα ακόλουθα για ενημέρωση και εφαρμογή:

Α. ΓΕΝΙΚΑ

Το συνταγματικό όνομα της χώρας είναι «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας» και όταν χρησιμοποιείται το σύντομο όνομα αυτό πρέπει να είναι: «Βόρεια Μακεδονία».

Το νέο όνομα της γείτονος είναι για όλες τις χρήσεις και για όλους τους σκοπούς, erga omnes. Ισχύει σε διεθνές επίπεδο, ήτοι σε όλους τους διεθνείς, πολυμερείς και περιφερειακούς Οργανισμούς, θεσμούς και Fora και θα χρησιμοποιείται σε όλες τις διμερείς σχέσεις της γειτονικής χώρας με όλα τα κράτη μέλη του ΟΗΕ καθώς και στο εσωτερικό της.

Όλα τα έγγραφα που θα εκδίδει η γειτονική χώρα (ταξιδιωτικά έγγραφα, ταυτότητες, άδειες οδήγησης, πιστοποιητικά κλπ) κάθε είδους αλληλογραφία και συναφές υλικό προερχόμενα από τις Αρχές της γείτονος χώρας τα οποία φέρουν ημερομηνία έκδοσης μεταγενέστερη αυτής της θέσεως σε ισχύ της Συμφωνίας, θα πρέπει να φέρουν το νέο όνομα και τις ορολογίες που αφορούν τη χώρα.

Σε ό,τι αφορά την εγκυρότητα των υφιστάμενων εγγράφων και υλικού που εκδόθηκαν από τις Αρχές της γείτονος πριν από τη θέση σε ισχύ της Συμφωνίας, η τελευταία προβλέπει δύο μεταβατικές περιόδους, μια τεχνική και μια πολιτική.

α) Η «τεχνική» μεταβατική περίοδος αφορά όλα τα επίσημα έγγραφα και υλικό της δημόσιας διοίκησης της βορείου γείτονος για διεθνή χρήση και εκείνα για εσωτερική χρήση που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο εξωτερικό. Αυτά τα έγγραφα και υλικό θα ανανεωθούν, σύμφωνα με το όνομα και τις ορολογίες που αναφέρονται στο Άρθρο 1(3) της Συμφωνίας, εντός πέντε ετών από τη θέση της σε ισχύ, το αργότερο.

β) Η «πολιτική» μεταβατική περίοδος αφορά όλα τα έγγραφα και υλικό αποκλειστικά για εσωτερική χρήση στη βόρεια γείτονα. Η έκδοση των εγγράφων και του υλικού που εμπίπτουν σε αυτή την κατηγορία, σύμφωνα με το όνομα και τις ορολογίες που αναφέρονται στο Άρθρο 1(3) της Συμφωνίας, θα ξεκινά με το άνοιγμα κάθε διαπραγματευτικού κεφαλαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο σχετικό πεδίο, και θα ολοκληρώνεται εντός πέντε ετών από τότε, το αργότερο

Παύει επίσης οριστικά με τη θέση σε ισχύ της Συμφωνίας η χρήση της παλιάς συνταγματικής ονομασίας «Δημοκρατία της Μακεδονίας/Republic of Macedonia» της βορείου γείτονος σε κάθε επίσημο επίπεδο, διμερές, διεθνές και στο εσωτερικό της. Το ίδιο ισχύει και για οιεσδήποτε παραλλαγές του ονόματος πχ «Macedonia», «FYR Macedonia», «FYR of Macedonia», «FYROMacedonia» κλπ.

Παύουν να ισχύουν η προσωρινή ονομασία «Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας»/the former Yugoslav Republic of Macedonia» και το ακρωνύμιο ΠΓΔΜ ή πΓΔΜ/FYROM ή fYROM σε κάθε επίσημο επίπεδο, διμερές και διεθνές.

Με βάση τη νέα Συμφωνία, στην περίπτωση που, κατά την επίσημη αλληλογραφία των κρατικών Αρχών και φορέων της γείτονος χώρας με της ελληνικές Αρχές, δεν τηρούνται η ορθή ονομασία και οι συναφείς ορολογίες της Συμφωνίας, η αλληλογραφία δεν γίνεται αποδεκτή και θα πρέπει να επιστρέφεται άμεσα στον αποστολέα της.

Β. ΕΙΔΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

- Σε όλα τα τελωνειακά παραστατικά που υποβάλλονται στα αρμόδια τελωνεία είτε κατά την είσοδο στη χώρα είτε στα τελωνεία τελικού προορισμού, συμπληρώνεται στις αντίστοιχες θέσεις 15 (Κωδικός χώρας αποστολής) ή/και 34 (Κωδικός χώρας καταγωγής) ο κωδικός «ΜΚ: Βόρεια Μακεδονία».

- Όλα τα υποστηρικτικά της διασάφησης εισαγωγής έγγραφα (φορτωτικά έγγραφα, τιμολόγια, πιστοποιητικά/άδειες/εγκρίσεις κλπ) φέρουν το προβλεπόμενο από τη Συμφωνία όνομα. Ως εκ τούτου εφιστούμε την προσοχή στους οικονομικούς φορείς που συναλλάσσονται με τα τελωνεία να φροντίσουν ώστε να τηρείται η ορθή ονομασία της Βόρειας Μακεδονίας σε όλα τα έγγραφα που αποστέλλουν οι προμηθευτές τους.

- Ως προς τις εμπορικές ονομασίες, τα εμπορικά σήματα και τις επωνυμίες των εμπορευμάτων που εισάγονται στη χώρα μας, δεν προκύπτει υποχρέωση ελέγχου από τις τελωνειακές αρχές, καθώς από τη Συμφωνία (άρθρο 1 παρ. 3 στοιχείο θ) προβλέπεται η δημιουργία διεθνούς ομάδας ειδικών με σκοπό την επιδίωξη αμοιβαίως αποδεκτών λύσεων σε βάθος τριετίας. Συνεπώς, η υφιστάμενη εμπορική πρακτική γίνεται αποδεκτή από τις τελωνειακές αρχές και σε περίπτωση που υπάρξουν εξελίξεις, θα εκδοθούν νεότερες οδηγίες

- Τα ανωτέρω διαλαμβανόμενα ισχύουν και για τα πιστοποιητικά κυκλοφορίας εμπορευμάτων EUR1 και EUR-MED τα οποία θα πρέπει στις αντίστοιχες θέσεις να φέρουν πλέον το προβλεπόμενο από τη Συμφωνία όνομα.

Όσον αφορά στη σφραγίδα που αυτά θα φέρουν στη θέση 11 αυτή είναι η σφραγίδα που εμφανίζεται στο Σύστημα Διαχείρισης Σφραγίδων (SMS) της Επιτροπής όπως ήδη το ενημέρωσε η Επιτροπή (Δ/νση Φορολογίας και Τελωνειακής Ένωσης-TAXUD) και στο οποίο έχουν πρόσβαση, όλες οι Τελωνειακές Αρχές της χώρας.

Σε περίπτωση εντοπισμού πιστοποιητικού με χρήση ονόματος μη αποδεκτού, το εν λόγω πιστοποιητικό θα απορρίπτεται για τεχνικούς λόγους (σύμφωνα με τα διαλαμβανόμενα στο άρθρο 17 του Προσαρτήματος Ι & ΙΙ της Περιφερειακής Σύμβασης για Πανευρωμεσογειακούς κανόνες καταγωγής) και θα πρέπει να εκδίδεται από τις αρμόδιες αρχές της Βόρειας Μακεδονίας, νέο πιστοποιητικό «εκδοθέν εκ των υστέρων».

Το προβλεπόμενο από τη Συμφωνία όνομα, θα πρέπει να χρησιμοποιείται και στις δηλώσεις των εγκεκριμένων εξαγωγέων για την καταγωγή, επί των τιμολογίων ή οποιουδήποτε εμπορικού εγγράφου.

2. ΔΙΑΜΕΤΑΚΟΜΙΣΗ

Η Γείτων χώρα είναι μέλος της σύμβασης για το καθεστώς κοινής διαμετακόμισης καθώς και της σύμβασης TIR. Στα προσκομιζόμενα στα τελωνεία, στα πλαίσια της διαμετακόμισης, έγγραφα (παραστατικά, φορτωτικά έγγραφα κ.λ.π.) όπου καταχωρείται το όνομα ή ο κωδικός της γείτονος χώρας υποχρεωτικά θα χρησιμοποιείται το όνομα και οι κωδικοί που προβλέπονται από την ισχύουσα συμφωνία.

3. ΕΞΑΓΩΓΗ

- Κατά τις εξαγωγές εμπορευμάτων από τη χώρα μας με προορισμό τη Βόρεια Μακεδονία, τόσο οι υποβαλλόμενες διασαφήσεις εξαγωγής όσο και τα υποστηρικτικά σ΄αυτήν έγγραφα (τιμολόγια, φορτωτικές κλπ) υποχρεωτικά θα φέρουν ως χώρα προορισμού την κατά τα ανωτέρω παραδεκτή από τη χώρα μας ονομασία.

- Προς το σκοπό αυτό θα συμπληρώνεται η θέση 17 «Κωδικός Χώρας Προορισμού» με τον κωδικό «ΜΚ: Βόρεια Μακεδονία».

- Το ίδιο ισχύει και για τα πιστοποιητικά κυκλοφορίας εμπορευμάτων EUR1 και EUR-MED τα οποία εκδίδονται από τις Τελωνειακές Αρχές κατά την εξαγωγή.

- Συνεπώς εφιστούμε την προσοχή στους οικονομικούς φορείς που εξάγουν εμπορεύματα, στην ορθή αναγραφή της ονομασίας σε όλα τα εκδιδόμενα ιδιωτικά έγγραφα για την αποφυγή ενδεχόμενων προβλημάτων κατά την εισαγωγή των εμπορευμάτων στη γείτονα. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται και οι δηλώσεις των εγκεκριμένων εξαγωγέων για την καταγωγή, επί των τιμολογίων ή οποιουδήποτε εμπορικού εγγράφου.

4. ΕΠΙΒΑΤΕΣ

Μέχρι να εκδοθούν τα νέα διαβατήρια οι αρχές της Βόρειας Μακεδονίας θα θέτουν σφραγίδα επί των ταξιδιωτικών εγγράφων (υφιστάμενων και όσων εκδόθηκαν κατά τη μεταβατική περίοδο) με την οποία θα διευκρινίζεται ότι τα ταξιδιωτικά έγγραφα ανήκουν στη Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας

5. ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕΣΑ

Οι κωδικοί για τις πινακίδες των οχημάτων της Βόρειας Μακεδονίας θα είναι ΝΜ ή ΝΜΚ. Για τις ήδη υφιστάμενες πινακίδες με τους παλαιούς κωδικούς υπάρχει υποχρέωση αλλαγής εντός πενταετίας το αργότερο.

Ως μεταβατική λύση, οι αρχές της Βόρειας Μακεδονίας έχουν αναλάβει τη δέσμευση ότι θα εξασφαλίσουν αυτοκόλλητα με την ένδειξη ΝΜΚ για τις πινακίδες κυκλοφορίας των οχημάτων.

Εξυπακούεται, ότι τα τελωνεία εισόδου δεν θα θέτουν πλέον το αυτοκόλλητο με την επιφύλαξη «Το διακριτικό σήμα «ΜΚ» δεν αναγνωρίζεται από την Ελλάδα/ The sign “MK” is not recognized by Greece».

Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, καταργείται η αρ.πρωτ. Ε.2748/315/Α0019 / 24-10-1995 ΑΥΟ «Τελωνειακές διαδικασίες στις συναλλαγές με FYROM» όπως και κάθε άλλη που αντίκειται σ΄αυτή και οι Προϊστάμενοι των Τελωνειακών Αρχών παρακαλούνται για την άμεση καταστροφή των σφραγίδων με την ένδειξη «ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΩΣ ΠΓΔΜ / RECOGNISED BY GREECE AS FYROM».




Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΑΔΕ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

Αριθμός Γνωμοδότησης 19/2019

ΤΟ ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ
Β' ΤΑΚΤΙΚΗ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ
Συνεδρίαση της 31ης Ιανουαρίου 2019

Σύνθεση:
Πρόεδρος: Ιωάννης - Κωνσταντίνος Χαλκιάς, Πρόεδρος του ΝΣΚ.
Μέλη: Μεταξία Ανδροβιτσανέα, Ιωάννης Διονυσόπουλος, Παναγιώτης Παναγιωτουνάκος, Αντιπρόεδροι του ΝΣΚ, Ασημίνα Ροδοκάλη, Γεώργιος Κανελλόπουλος, Αικατερίνη Γρηγορίου, Γαρυφαλιά Σκιάνη, Δήμητρα Κεφάλα, Γεώργιος Ανδρέου, Δημήτριος Αναστασόπουλος, Ελένη Σβολοπούλου, Δημήτριος Μακαρονίδης, Ευαγγελία Σκαλτσά, Παναγιώτης Παππάς, Σταύρος Σπυρόπουλος, Βασίλειος Καραγεώργος, Πέτρος Κωνσταντινόπουλος, Γεώργιος Γρυλωνάκης, Βασίλειος Κορκίζογλου, Χαράλαμπος Μπρισκόλας, Νικόλαος Καραγιώργης, Μαρία Σπάσου, Ιουλία Σφυρή, Ιωάννης Χατζηνέκουρας και Αθανάσιος Θεοχάρης, Νομικοί Σύμβουλοι του Κράτους.
Εισηγητής: Βασίλειος Κορκίζογλου, Νομικός Σύμβουλος του Κράτους.
Αριθμός Ερωτήματος: Το έγγραφο με αριθμό .... της Κεντρικής Υπηρεσίας/Δ/νσης Ασφάλισης Παροχών ΟΠΑΔ/ΕΦΚΑ.
Περίληψη ερωτήματος: Ερωτάται, εάν το ανήλικο τέκνο, κατόπιν αιτήματος της μητέρας του, έχει δικαίωμα να ασφαλιστεί ως μέλος στη μερίδα του δικαστικά αναγνωρισθέντος ως πατέρα του.

-------------------------------------

Για το παραπάνω ερώτημα, το οποίο εισάγεται στην Ολομέλεια κατόπιν παραπομπής με την γνωμοδότηση με αριθμό 187/2018 του ΣΤ' Τμήματος του ΝΣΚ, λόγω της μείζονος σπουδαιότητας των αναφυομένων ζητημάτων, το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (Β' Τακτική Ολομέλεια) γνωμοδότησε ως εξής:

Ιστορικό

Στο παραπάνω έγγραφο ερώτημα της υπηρεσίας και στα στοιχεία του φακέλου που το συνοδεύουν, εκτίθεται το ακόλουθο πραγματικό:

1. Η Κ-Σ Σ. με την αίτησή της με αριθμό πρωτ, ... προς το Περιφερειακό Υποκατάστημα Μισθωτών Μεσσηνίας του ΕΦΚΑ, ζήτησε την ασφάλιση του τέκνου της Ν.-Π. Σ-Γ.,στην μερίδα του πατέρα του Γ.Κ., η πατρότητα του οποίου αναγνωρίστηκε δικαστικά και ο οποίος, ως στρατιωτικός συνταξιούχος, είναι ασφαλισμένος στον Τομέα Ασφαλισμένων του Δημοσίου. Για τη βασιμότητα της αίτησής της επικαλέστηκε: α) Την απόφαση ... του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Καλαμάτας (που έγινε αμετάκλητη με την απόφαση ... του Εφετείου Καλαμάτας), με την οποία αναγνωρίσθηκε ότι το άρρεν τέκνο της, που γεννήθηκε από την ίδια την 1-9-2008, είναι γνήσιο τέκνο του Γ. Δ. Γ. και υποχρεώθηκε ο τελευταίος να καταβάλει σε αυτή, τόσο ατομικά, όσο και με την ιδιότητά της ως ασκούσας την γονική μέριμνα του εν λόγω ανηλίκου τέκνου της, μηνιαία διατροφή (200 και 250 ευρώ αντιστοίχως), β) ότι η ίδια, ως ασκούσα κατά το άρθρο 1515 του ΑΚ αποκλειστικά τη γονική μέριμνα του ως άνω ανήλικου τέκνου της, έχει δικαίωμα και υποχρέωση να φροντίσει για την ασφάλισή του και δεν είναι ασφαλισμένη σε κάποιον ασφαλιστικό φορέα και ότι για το λόγο αυτόν δεν μπορεί να ασφαλίσει το ανήλικο τέκνο της, γ) ότι ο ως άνω πατέρας του ανηλίκου, συνταξιούχος του Δημοσίου, παρά τις επανειλημμένες οχλήσεις της, αρνείται να υποβάλλει αίτηση ασφάλισης του τέκνου του στον Ασφαλιστικό Φορέα του Δημοσίου, με αποτέλεσμα αυτό να παραμένει ανασφάλιστο και ε) ότι το ως άνω τέκνο της δικαιούται, σύμφωνα με τη συνταγματική αρχή της ισότητας, να απολαμβάνει όλα τα δικαιώματα, που θα απολάμβανε αν ήταν γεννημένο σε γάμο.

Νομοθετικό πλαίσιο

2. Το Σύνταγμα ορίζει στο άρθρο 5 παράγραφο 5, η οποία προστέθηκε κατά την αναθεώρηση του 2001 με το Ψήφισμα της 6.4.2001 της Ζ' Αναθεωρητικής Βουλής (Α' 84), ότι «5. Καθένας έχει δικαίωμα στην προστασία της υγείας και της γενετικής του ταυτότητας. Νόμος ορίζει τα σχετικά με την προστασία κάθε προσώπου έναντι των βιοϊατρικών παρεμβάσεων.», στο άρθρο 21 παρ. 3 ότι « 3. Το κράτος μεριμνά για την υγεία των πολιτών και παίρνει ειδικά μέτρα για την προστασία της νεότητας, του γήρατος, της αναπηρίας και για την περίθαλψη των απόρων.» και στο άρθρο 22 παρ. 5, ότι «Το κράτος μεριμνά για την κοινωνική ασφάλιση των εργαζομένων, όπως νόμος ορίζει».

3. Στο άρθρο 22 του ν. 4529/2018 ( Α' 56), ορίζονται τα εξής:

«Άρθρο 22
Υπαγωγή στην ασφάλιση για υγειονομική περίθαλψη

1. Στον Κλάδο κύριας ασφάλισης και λοιπών παροχών του ΕΦΚΑ υπάγονται για παροχές υγειονομικής περίθαλψης οι άμεσα ασφαλισμένοι, οι συνταξιούχοι και τα μέλη οικογενείας τους, των πρώην Κλάδων Υγείας των παρακάτω ασφαλιστικών οργανισμών που εντάχθηκαν από 1.1.2017 στον ΕΦΚΑ και συγκεκριμένα οι υπαγόμενοι στην ασφάλιση:
α) του τ. Κλάδου Ασθένειας του Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ., του Τομέα Ασφαλισμένων του Δημοσίου και του Τομέα Δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων,
β) του τ. Κλάδου Υγείας του Ο.Α.Ε.Ε.,
γ) του τ. Κλάδου Υγείας του Ο.Γ.Α.,
δ) του τ. Κλάδου Υγείας του Ε.Τ.Α.Α.,
ε) του τ. Κλάδου Υγείας του Τ.Α.Υ.Τ.Ε.Κ.Ω. και
στ) του τ. Κλάδου Υγείας του Ε.Τ.Α.Π.-Μ.Μ.Ε..

2. Ως μέλη οικογένειας των ανωτέρω ασφαλιζομένων προσώπων και συνταξιούχων λόγω αναπηρίας ή γήρατος ή δικαιούχων εξωϊδρυματικού επιδόματος θεωρούνται:
α) Ο/η σύζυγος, εφόσον δεν ασφαλίζεται από δικό του/ της δικαίωμα στον ΕΦΚΑ ή σε άλλο ασφαλιστικό οργανισμό εκτός ΕΦΚΑ.
β) Τα άγαμα τέκνα (νόμιμα ή τέκνα που έχουν νομιμοποιηθεί, αναγνωρισθεί ή υιοθετηθεί, ή οι προγονοί), τα φυσικά τέκνα ασφαλισμένης ή συνταξιούχου λόγω αναπηρίας ή γήρατος και τα ανάδοχα τέκνα, την πραγματική φροντίδα ή επιμέλεια των οποίων κατέχει με δικαστική απόφαση ή σύμβαση ο/η ανάδοχος ασφαλισμένος/η, μέχρι τη συμπλήρωση του 18ου έτους της ηλικίας τους και εάν είναι άνεργα ή προπτυχιακοί, μεταπτυχιακοί ή διδακτορικοί φοιτητές σε αναγνωρισμένες ανώτερες ή ανώτατες σχολές στην Ελλάδα ή στην αλλοδαπή, καθώς και σε αναγνωρισμένα Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΕΚ), Κέντρα/Σχολές Επαγγελματικής Κατάρτισης ή στο «Μεταλυκειακό έτος-τάξη μαθητείας» μέχρι τη συμπλήρωση του 24ου έτους της ηλικίας τους ή στην περίπτωση που συνεχίζουν τις σπουδές τους για δύο (2) έτη μετά τη λήξη των σπουδών τους, εφόσον είναι άνεργα, όχι όμως πέραν από τη συμπλήρωση του 26ου έτους της ηλικίας τους. Τα ανωτέρω τέκνα συνεχίζουν να θεωρούνται μέλη οικογένειας των θανόντων άμεσα ασφαλισμένων ή συνταξιούχων, με τις ανωτέρω προϋποθέσεις, εφόσον δεν δικαιωθούν συντάξεως, γ....δ....ε στ....

3. Τα πρόσωπα της παραγράφου 2 θεωρούνται μέλη οικογένειας του ασφαλισμένου ή συνταξιούχου, εφόσον συμβιώνουν με αυτόν και η συντήρηση τους για τις περιπτώσεις β', γ, δ', ε' και of της παραγράφου 2 βαρύνει κυρίως τον άμεσα ασφαλισμένο ή συνταξιούχο. Θεωρείται ότι υπάρχει συμβίωση ακόμη και αν για σοβαρούς λόγους ο/η σύζυγος ή τα τέκνα δεν συγκατοικούν προσωρινά στην ίδια στέγη. 4 ...5 6. Η ισχύς του παρόντος άρθρου αρχίζει από την 1.3.2018».

Ερμηνεία και εφαρμογή των διατάξεων

Από τις προαναφερόμενες διατάξεις, ερμηνευόμενες αυτοτελώς και σε συνδυασμό μεταξύ τους, ενόψει και του όλου νομικού πλαισίου στο οποίο εντάσσονται, τον σκοπό που εξυπηρετούν και την υπαγωγή σ' αυτές των πραγματικών περιστατικών που τίθενται υπόψη του ΝΣΚ από την ερωτώσα υπηρεσία, συνάγονται τα ακόλουθα:

4. Από τις διατάξεις των άρθρων 5 παρ. 5, 21 παρ. 3 και 22 παρ. 5 του Συντάγματος συνάγεται ότι γεννάται ευθεία υποχρέωση του Κράτους και των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης για την προστασία της υγείας των πολιτών, εργαζομένων και συνταξιούχων, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η παροχή υπηρεσιών υγείας υψηλού επιπέδου (ΣΕ 3802/2014, Ολομ. σκ. 15, 9/2016 επταμ. σκ. 4, 2381/2016 σκ. 7, πρβλ. ΣΕ 1187-8/2009, 400/2016 Ολομ., 3485/2010, 1634/2009), οι οποίες πρέπει να καλύπτουν πλήρως τις ανάγκες διάγνωσης και θεραπείας των σχετικών παθήσεων, τις χειρουργικές επεμβάσεις, εφ' όσον απαιτούνται και γενικά, τις ανάγκες νοσηλείας των πολιτών. Η υποχρέωση αυτή υπόκειται σε νομοθετικούς περιορισμούς, υπό τον όρο ότι, οι περιορισμοί αυτοί, δεν οδηγούν στην ανατροπή του δικαιώματος στην προστασία της υγείας (βλ. ΣΕ 3962/2014 Ολομ., 1812/2013, 2033/2009, 1187- 8/2009 Ολομ., 9/2016 7μ„ 2381/2016, Ολομ. ΣτΕ 2287/2015).

5. Από τον συνδυασμό των διατάξεων του άρθρου 22 του ν. 4529/2018 προκύπτει ότι, στον Κλάδο κύριας ασφάλισης και λοιπών παροχών του ΕΦΚΑ υπάγονται για παροχές υγειονομικής περίθαλψης οι άμεσα ασφαλισμένοι, οι συνταξιούχοι και τα μέλη οικογενείας τους, των πρώην Κλάδων Υγείας των ασφαλιστικών οργανισμών που εντάχθηκαν από 1.1.2017 στον ΕΦΚΑ, μεταξύ των οποίων, και ο Τομέας Ασφαλισμένων του Δημοσίου και ότι ως μέλη οικογένειας των ανωτέρω ασφαλιζομένων προσώπων θεωρούνται, ο σύζυγος, εφόσον δεν ασφαλίζεται από δικό του δικαίωμα στον ΕΦΚΑ ή σε άλλο ασφαλιστικό οργανισμό εκτός ΕΦΚΑ, τα άγαμα τέκνα (νόμιμα ή τέκνα που έχουν νομιμοποιηθεί, αναγνωρισθεί ή υιοθετηθεί, ή οι προγονοί), τα φυσικά τέκνα ασφαλισμένης ή συνταξιούχου λόγω αναπηρίας ή γήρατος και τα ανάδοχα τέκνα, την πραγματική φροντίδα ή επιμέλεια των οποίων κατέχει με δικαστική απόφαση ή σύμβαση ο ανάδοχος ασφαλισμένος, μέχρι τη συμπλήρωση του 18ου έτους της ηλικίας τους και, εάν είναι άνεργα ή προπτυχιακοί, μεταπτυχιακοί ή διδακτορικοί φοιτητές, μέχρι τη συμπλήρωση του 24ου έτους της ηλικίας τους ή στην περίπτωση που συνεχίζουν τις σπουδές τους για δύο έτη μετά τη λήξη των σπουδών τους, εφόσον είναι άνεργα, όχι, όμως, πέραν από τη συμπλήρωση του 26ου έτους της ηλικίας τους. Τα ως άνω τέκνα θεωρούνται μέλη οικογένειας ενός εκ των ως άνω προαναφερθέντων ασφαλισμένων, εφόσον συμβιώνουν με αυτόν και η συντήρησή τους βαρύνει κυρίως αυτόν, θεωρείται δε ότι υπάρχει συμβίωση ακόμη και αν για σοβαρούς λόγους τα τέκνα δεν συγκατοικούν προσωρινά στην ίδια στέγη.

6. Κατ' ακολουθία των προαναφερθέντων, κατά την πλειοψηφήσασα γνώμη, που απαρτίσθηκε από τον Ιωάννη - Κωνσταντίνο Χαλκιά, Πρόεδρο του ΝΣΚ, τον Ιωάννη Διονυσόπουλο, Αντιπρόεδρο του ΝΣΚ και τους Ασημίνα Ροδοκάλη, Γεώργιο Κανελλόπουλο, Αικατερίνη Γρηγορίου, Γαρυφαλιά Σκιάνη, Δήμητρα Κεφάλα, Δημήτριο Αναστασόπουλο, Ελένη Σβολοπούλου, Δημήτριο Μακαρονίδη, Παναγιώτη Παππά, Σταύρο Σπυρόπουλο, Βασίλειο Καραγεώργο, Πέτρο Κωνσταντινόπουλο, Γεώργιο Γρυλωνάκη, Βασίλειο Κορκίζογλου, Χαράλαμπο Μπρισκόλα, Μαρία Σπάσου, Ιουλία Σφυρή, και Αθανάσιο Θεοχάρη, Νομικούς Συμβούλους του Κράτους (ψήφοι 20), είναι μεν αληθές, ότι, κατά την κοινή πείρα, συμβίωση υπάρχει όταν τα μέλη της οικογένειας κατοικούν, διανυκτερεύουν και σιτίζονται σε κοινό οίκημα, ωστόσο, όμως, με βάση τα οριζόμενα στο τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 3 του άρθρου 22 του ν.4529/2018, αναγνωρίζεται πλασματική συμβίωση, όταν ο σύζυγος ή η σύζυγος ή τα τέκνα δεν διαμένουν προσωρινά υπό την αυτή στέγη για λόγους οι οποίοι κρίνονται δικαιολογημένοι από την αρμόδια υπηρεσία του οικείου ασφαλιστικού φορέα. Οι λόγοι αυτοί, η κρίση για την συνδρομή των οποίων ανάγεται σε εκτίμηση των πραγματικών δεδομένων της κάθε περίπτωσης, δεν είναι μόνο οι συνήθεις και κατά βάση συναινετικοί λόγοι (π.χ. εκπαίδευση, στράτευση, υγεία κ.λ.π.) οι οποίοι αποκλείουν προσωρινά, την διαμονή των μελών της οικογένειας (και εν προκειμένω των τέκνων) κάτω από την αυτή στέγη, αλλά και όλοι οι άλλοι λόγοι οι οποίοι ανάγονται στην σφαίρα της υπαιτιότητας του ασφαλισμένου γονέα (και όχι του τέκνου) και οι οποίοι καθιστούν ουσιαστικά αδύνατη, έστω και μη προσωρινά, την μεταξύ τους συμβίωση. Τέτοιος λόγος πλασματικής συμβίωσης για τα τέκνα, υφίσταται αναμφισβήτητα και στις περιπτώσεις δικαστικής αναγνώρισης της πατρότητάς τους, όταν το τέκνο δεν συμβιώνει με τον πατέρα και αυτός, υπαίτια, αρνείται ή αδιαφορεί για την ασφάλισή του. Η άποψη αυτή δεν τελεί σε αντίθεση προς τη γενική αρχή της στενής ερμηνείας των διατάξεων περί κοινωνικής ασφάλισης, καθόσον δεν εισάγει προνόμιο κατηγορίας ασφαλισμένου σε σχέση με άλλους, αλλά επεκτείνει την προστασία της κοινωνικής ασφάλισης σε πρόσωπα, τα οποία, χωρίς υπαιτιότητά τους, τη στερούνται αδικαιολόγητα και αντίθετα προς βασικές αρχές του δικαίου της κοινωνικής ασφάλισης και, ειδικότερα, στις αρχές της επιείκειας προς τον ασφαλισμένο και της χρηστής διοίκησης, οι οποίες επιβάλλουν την ερμηνεία των διατάξεων που διέπουν την κοινωνική ασφάλιση, κατά τρόπο που ευνοεί το αδύνατο μέρος, δηλαδή τον ασφαλισμένο. Εξάλλου, η αντίθετη εκδοχή θα είχε ως συνέπεια, σε περίπτωση κατά την οποία η μητέρα είναι ανασφάλιστη, την έλλειψη ασφαλιστικής κάλυψης του αναγνωρισμένου τέκνου από οποιονδήποτε φορέα ασφάλισης. Η συνέπεια αυτή, όχι μόνο δεν ανταποκρίνεται στο σκοπό του νομοθέτη των παραπάνω διατάξεων του άρθρου 22 του ν. 4529/2018, αλλά έρχεται σε αντίθεση και προς το συνταγματικά κατοχυρωμένο (άρθρα 5 παρ. 5, 21 παρ. 3 και 22 παρ. 5 του Συντάγματος), δικαίωμα στην υγεία και την αντίστοιχη προς αυτό υποχρέωση του Κράτους και των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης να μεριμνούν για την κοινωνική ασφάλιση, όχι μόνο των εργαζομένων, αλλά και των μελών της οικογένειάς τους (πρβλ. Γνωμ. ΝΣΚ 143/2009 και αποφάσεις Ολομ. ΣτΕ 1187- 88/2009).

7. Επομένως, κατά τη γνώμη αυτή, στην περίπτωση του εξεταζόμενου ερωτήματος, η απάντηση που πρέπει να δοθεί είναι ότι το δικαστικά αναγνωρισμένο τέκνο δικαιούται να ασφαλισθεί στον ασφαλιστικό φορέα του πατέρα του, κατά παραδοχή της σχετικής προς τούτο αίτησης της μητέρας του.

8. Κατά την άποψη της μειοψηφίας, η οποία απαρτίσθηκε από τους Μεταξία Ανδροβιτσανέα, Παναγιώτη Παναγιωτουνάκο, Αντιπροέδρους του ΝΣΚ και τους Γεώργιο Ανδρέου, Ευαγγελία Σκαλτσά, Νικόλαο Καραγιώργη και Ιωάννη Χατζηνέκουρα, Νομικούς Συμβούλους του Κράτους, (ψήφοι 6), κατά γενική αρχή του κοινωνικοασφαλιστικού δικαίου, οι διατάξεις οι οποίες περιέχουν ασφαλιστικό προνόμιο πρέπει να ερμηνεύονται στενά, δηλαδή να μην καλύπτουν με την ερμηνεία τους περισσότερες περιπτώσεις από αυτές που ο νόμος καθαρά ορίζει (ΣτΕ 2033/90, 2035/1990, 4888/1988) και επομένως, κατά τις διατάξεις του άρθρου 22 του ν.4529/2018, τα τέκνα ενός ασφαλισμένου θεωρούνται μέλη της οικογένειάς του, εφόσον συμβιώνουν με αυτόν και η συντήρησή τους βαρύνει κυρίως αυτόν.

9. Στην προκείμενη περίπτωση, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι την επιμέλεια του ανήλικου τέκνου Ν.-Π.Σ.-Γ. έχει η μητέρα του Κ.-Σ. Σ., με την οποία και συγκατοικεί. Επομένως, το τέκνο αυτό δεν μπορεί να ασφαλιστεί στον ασφαλιστικό φορέα του πατέρα του Γ.Γ., έστω και αν η μητέρα του είναι ανασφάλιστη. Αντίθετη άποψη, ότι στην περίπτωση αυτή, όταν δηλαδή η επιμέλεια του τέκνου και η κατοικία αυτού έχει ανατεθεί δικαστικώς στον μη ασφαλισμένο γονέα, το τέκνο, κατά διασταλτική ερμηνεία, θα πρέπει να υπαχθεί στον φορέα ασφάλισης του ασφαλισμένου γονέα, έστω και αν δεν συμβιώνει με αυτόν, είναι αντίθετη με τη γενική αρχή του κοινωνικοασφαλιστικού δικαίου, σύμφωνα με την οποία, οι διατάξεις οι οποίες περιέχουν ασφαλιστικό προνόμιο πρέπει να ερμηνεύονται στενά. Η μη ασφαλιστική κάλυψη του ανηλίκου τέκνου, που συμβιώνει με τον ανασφάλιστο γονέα, μπορεί να ρυθμιστεί μόνο νομοθετικά και όχι με διασταλτική ερμηνεία των ισχυουσών διατάξεων.

Απάντηση

10. Κατόπιν όλων των ανωτέρω, στο ερώτημα που υποβλήθηκε, το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους ( Β' Τακτική Ολομέλεια ), γνωμοδοτεί, κατά πλειοψηφία, ότι το ανήλικο τέκνο, που έχει αναγνωριστεί δικαστικά, μπορεί να ασφαλιστεί στον ασφαλιστικό φορέα του πατέρα του, ακόμα και όταν δεν συμβιώνει με αυτόν, όταν ο τελευταίος, υπαίτια, αρνείται ή αδιαφορεί για την ασφάλισή του, μετά από αίτηση της ανασφάλιστης μητέρας του ανηλίκου, η οποία έχει τη γονική μέριμνα και επιμέλεια του προσώπου του.

ΘΕΩΡΗΘΗΚΕ

Αθήνα, 07-2-2019

Ο Πρόεδρος
Γ. Χαλκιάς
Ιωάννης - Κωνσταντίνος Γ. Χαλκιάς
Πρόεδρος ΝΣΚ

Ο Εισηγητής
Βασίλειος Κορκίζογλου
Νομικός Σύμβουλος του Κράτους

Της Τατιάνας Ψαριανού*

Συνηθέστατο πεδίο αντιπαραθέσεων μεταξύ του υπουργείου Οικονομικών και των επιχειρήσεων αποτελεί ο ορισμός της έννοιας των Δικαιωμάτων, όπως αυτά προσδιορίζονται στο άρθρο 38, του Ν.4172/2013. Αν και ο όρος «δικαιώματα» είναι απόλυτα σαφής και περιλαμβάνει τις «... πληρωμές για τη χρήση βιομηχανικού, εμπορικού ή επιστημονικού εξοπλισμού,…» και «... την εκμίσθωση βιομηχανικού, εμπορικού ή επιστημονικού εξοπλισμού ...», εντούτοις η εφαρμογή των διατάξεων αυτών αποδεικνύεται αρκετά περίπλοκη, αφού σαν απόλυτο κριτήριο στην ερμηνεία τους από το υπουργείο Οικονομικών λαμβάνεται, όχι η όσον το δυνατόν καλύτερη προσέγγιση του πνεύματος και του γράμματος του νόμου, αλλά το στενό συμφέρον του Δημοσίου, η εξυπηρέτηση του οποίου εννοείται και ταυτίζεται - κατά πάγια τακτική - με την μεγαλύτερη είσπραξη φόρων.

Επιπροσθέτως, θα πρέπει να αναφέρουμε, ότι τα δικαιώματα σχετίζονται σε πολύ μεγάλο βαθμό με τις επιμέρους διατάξεις των Συμβάσεων περί αποφυγής διπλής φορολογίας, αφού πολλές οικονομικές πράξεις που χαρακτηρίζονται σαν Δικαιώματα αναφέρονται σε συναλλαγές με χώρες του εξωτερικού, που έχει υπογράψει η χώρα μας τέτοιες Συμβάσεις. Αν και είναι πλεονασμός, αναφέρουμε ότι οι Συμβάσεις αυτές υπερτερούν των φορολογικών νόμων, αφού αποτελούν διακρατικές συμφωνίες. Και το λέμε αυτό, γιατί αρκετές φορές προτάσσονται οι διατάξεις του νόμου, αντί εκείνων των εν λόγω Συμβάσεων.

Και είναι το θέμα των δικαιωμάτων σημαντικό, αφού σύμφωνα με την περ. 3, του άρθρου 40, του νόμου 4172/2013, «Τα δικαιώματα φορολογούνται με συντελεστή είκοσι (20%)». Δηλαδή, για μια συναλλαγή του ενός εκατομμυρίου, ο φόρος ανέρχεται σε διακόσιες χιλιάδες ευρώ, κάτι που αποτελεί κρίσιμο σημείο ακόμα και για τη διενέργεια της ίδιας της οικονομικής πράξης. Και, φυσικά, η απάντηση για το αν επιβαρύνεται ή όχι μια συναλλαγή με το φόρο αυτό, δεν μπορεί, σε καμία περίπτωση, να προϋποθέτει την υπογραφή και την προσκόμιση στην αρμόδια υπηρεσία του υπουργείου της οριστικής συμφωνίας μεταξύ των δύο μερών, αφού αυτή πολλές φορές εξαρτάται άμεσα από την επιβολή ή όχι του φόρου. Και ο ισχυρισμός, ότι σε πολλά ευρωπαϊκά κράτη, προκειμένου να αποφανθούν οι αρμόδιες υπηρεσίες, απαιτούν την υποβολή σ’ αυτές του οριστικού υπογεγραμμένου εγγράφου που περιγράφει λεπτομερώς το αντικείμενο της συμφωνίας, είναι τελείως ανακριβής. Απλά, σε ορισμένα κράτη, προκειμένου να διαπιστωθεί η επιβολή ή όχι του φόρου, απαιτείται το προσύμφωνο και όχι η οριστική συμφωνία, κάτι το οποίο θεωρείται λογικό.

Για να δείξουμε το μέγεθος του προβλήματος και την αναγκαιότητα της περαιτέρω αποσαφήνισης των σχετικών διατάξεων ή της ανάθεσης των υποθέσεων αυτών σε πλέον ειδικούς υπαλλήλους του υπουργείου, θα αναφέρουμε μόνο την περίπτωση της μίσθωσης ενός χώρου στάθμευσης αυτοκινήτων, μαζί με τον απαραίτητο για τη λειτουργία του εξοπλισμό (μπάρες, κ.λπ.), καθώς και την άδεια λειτουργίας του.

Στην ΠΟΛ.1042/2015, αναφέρεται ότι «Ειδικότερα, δικαίωμα αποτελούν και οι πληρωμές που καταβάλλονται με σκοπό την περαιτέρω παραχώρηση της αρχικής άδειας χρήσης του άυλου στοιχείου (δικαιώματος)».

Επίσης, στην ίδια εγκύκλιο διευκρινίζεται ότι « ...οι διατάξεις αυτές δεν καταλαμβάνουν τις περιπτώσεις που μεταβιβάζεται η κυριότητα του άυλου στοιχείου και επέρχεται η πλήρης αποξένωση του ιδιοκτήτη από αυτό αλλά μόνο τις περιπτώσεις που παρέχεται η χρήση ή το δικαίωμα χρήσης του άυλου στοιχείου».

Άρα, στην περίπτωση που μια επιχείρηση μισθώνει ένα χώρο στάθμευσης αυτοκινήτων μαζί με τον απαραίτητο εξοπλισμό που έχει εγκατασταθεί σε αυτόν και μαζί με την άδεια λειτουργίας του, ώστε ο χώρος να συνεχίσει να λειτουργεί ως χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων, όχι πλέον από τον ιδιοκτήτη, αλλά από το μισθωτή, όπως γίνεται αντιληπτό, δεν εμπίπτει στις παραπάνω διατάξεις.

Συνεπώς, ο ιδιοκτήτης του γκαράζ αυτοκινήτων αποξενώνεται από το άυλο στοιχείο της άδειας λειτουργίας τού χώρου στάθμευσης αυτοκινήτων. Και ο μισθωτής, βάσει των όρων του μισθωτηρίου συμβολαίου δύναται, για όσο διαρκεί η μίσθωση, να το εκμεταλλεύεται αποκλειστικά.

Ακόμα, σύμφωνα με το άρθρο 39, του Ν.4172/2013, ο όρος «εισόδημα από ακίνητη περιουσία ... σημαίνει το εισόδημα, σε χρήμα ... που προκύπτει από την εκμίσθωση ... ή τη δωρεάν παραχώρηση χρήσης γης και ακινήτων. Ειδικότερα το εισόδημα αυτό προκύπτει από: α) Εκμίσθωση .. ή παραχώρηση χρήσης γης ή ακινήτων συμπεριλαμβανομένων των κτιρίων, κατασκευών και κάθε είδους εγκαταστάσεων και εξοπλισμού τους».

Στην ΠΟΛ.1069/2015, ορίζεται ότι «... όσον αφορά τις «μικτές συμβάσεις», ήτοι συμβάσεις παραχώρησης του δικαιώματος παρουσίας και λειτουργίας μιας επιχείρησης σε ακίνητο (δικαίωμα εμπορικής εκμετάλλευσης του ακινήτου), στο οποίο περιλαμβάνεται διακριτά και παρεπόμενο δικαίωμα μίσθωσης, ως εισόδημα από ακίνητη περιουσία λογίζεται τόσο το μίσθωμα που συμφωνήθηκε μεταξύ των συμβαλλόμενων μερών όσο και το ποσό της άυλης αξίας (δικαίωμα εμπορικής εκμετάλλευσης).

Συνεπώς, από τη μίσθωση του γκαράζ (χώρου, εξοπλισμού, άδειας λειτουργίας), δεν προκύπτει κάποιο δικαίωμα - και κακώς απαιτήθηκε από το Δημόσιο -, αφού πρόκειται για μια «μικτή σύμβαση» μίσθωσης, όπου, μαζί με την ενοικίαση του χώρου και του εξοπλισμού, ενοικιάζεται και η εμπορική εκμετάλλευση του ακινήτου ως χώρου στάθμευσης αυτοκινήτων, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

*Η κ. Τατιάνα Ψαριανού είναι Διευθύνουσα Σύμβουλος της εταιρίας οικονομικών συμβούλων και ελεγκτών "Γραφείο Ψαριανού Α.Ε."

Αθήνα, 12 Μαρτίου 2019
Αρ. Πρωτ.: 179984/548

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΑΣΩΝ ΚΑΙ ΔΑΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΑΣΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΚΑΙ ΥΠΟΔΟΜΩΝ
ΤΜΗΜΑ ΔΑΣΙΚΩΝ ΧΑΡΤΩΝ, ΔΑΣΟΛΟΓΙΟΥ, ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ ΚΑΙ ΘΕΜΑΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΟΥ

Ταχ. Δ/νση: Τέρμα Αλκμάνος, 115 28 Αθήνα
Πληροφορίες: Μ. Βλάχου
Τηλέφωνο: 213 1512 109
Ηλ.Ταχυδρομείο: dasktim@gmail.com

ΘΕΜΑ: Αναφορά προόδου εργασιών κατάρτισης δασικού χάρτη

ΣΧΕΤ.: α) Η 158576/1579/4-7-2017 (ΦΕΚ Β 2373) Απόφαση Αν. ΥΠΕΝ
β) Η 158587/1808/26.7.2017 (ΦΕΚ Β 2653) Απόφαση Αν. ΥΠΕΝ
γ) Το 173434/1866/31-8-2018 δικό μας

Σε εφαρμογή της παρ. 8 αρθ. 13 ν. 3889/2010 σε συνδυασμό με το Π.Δ. 100/2014 (ΦΕΚ Α 167) όπως αντικαταστάθηκε από το Π.Δ. 132/2017 (ΦΕΚ Α 160), στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων μας σχετικά με το συντονισμό και τον έλεγχο των εργασιών που εκτελούν τα ειδικά Τμήματα Δασικών Χαρτογραφήσεων των Διευθύνσεων Δασών των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων στα πλαίσια ολοκλήρωσης των εργασιών κατάρτισης έως και την κύρωση των δασικών χαρτών κάνουμε γνωστά τα εξής σε σχέση με τις διαδικασίες υποβολής έκθεσης αναφοράς προόδου εργασιών κατάρτισης δασικού χάρτη.

Μετά από κάθε τμηματική παράδοση, όπως ορίζεται στα κεφάλαια 4, 5.3 και 5.4 της ανωτέρω (α) σχετικής, οι ορισμένοι υπεύθυνοι της σύμβασης κατάρτισης του δασικού χάρτη, δασολόγοι, συντάσσουν λεπτομερή αναφορά για το περιεχόμενο του παραδοτέου σημειώνοντας τυχόν ελλείψεις ή οφειλόμενες διορθώσεις που εντοπίζουν, καθώς και παρατηρήσεις επί τεχνικών ζητημάτων ή επί της εν γένει ροής του έργου.

Η οικεία Δ/νση Δασών, πριν από την έκθεση ελέγχου που θα αποστείλει στο ανάδοχο και στον εργοδότη «ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ», προωθεί την αναφορά του ανωτέρω υπεύθυνου, συμπληρώνοντας ή διορθώνοντας τη όπου κριθεί απαραίτητο, στη Δ/νση Συντονισμού και Επιθεώρησης Δασών.

Οι Δ/νσεις Συντονισμού και Επιθεώρησης Δασών για κάθε διοικητική μονάδα (Δ/νση Δασών), θα αποστέλλουν, άμεσα, προς την υπηρεσία μας, εκθέσεις προόδου εργασιών κατάρτισης δασικού χάρτη, με πλήρη αναφορά στις επιμέρους εργασίες που πραγματοποιήθηκαν, καθώς και τα θέματα που αναδεικνύονται μετά από την εξέταση των παραδοτέων, προκειμένου να αντιμετωπίζονται με ενιαίες οδηγίες για την εξασφάλιση της εύρυθμης πορείας των σχετικών μελετών και την τήρηση των προβλεπόμενων προθεσμιών του ν. 3889/2010 και του χρονοδιαγράμματος των σχετικών συμβάσεων, στα πλαίσια της συνεργασίας μας με την «ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ».


Η ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
Χ. Μπαριτάκη

Αθήνα 18 Μαρτίου 2019
Αριθ. Πρωτ.: Ε.2044

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ



ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ
ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ
ΤΜΗΜΑ Δ’-ΠΕΙΘΑΡΧΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ

Ταχ. Δ/νση : Καρ. Σερβίας 10
Ταχ. Κώδικας : 101 84 Αθήνα
Πληροφορίες : Δέσποινα Καλπακίδου
Τηλέφωνο : 210 33 75 159 και 161
Fax : 210 33 75 386
E-mail : d.kalpakidou@aade.gr

Ε 2044/2019

ΘΕΜΑ: Κοινοποίηση διατάξεων του άρθρου 33 του ν. 4389/2016 σχετικά με την ευθύνη της Διοίκησης, του Εμπειρογνώμονα και του Προσωπικού όλων των βαθμίδων της ΑΑΔΕ, όπως ισχύει μετά την αντικατάστασή του από το άρθρο 64 παράγραφοι 1-4 του ν.4603/2019 (Α’ 48).

Σε συνέχεια της με αρ. Ε.2025/2019 Εγκυκλίου με την οποία κοινοποιήθηκε η με αρ. Α.1045/2019 Απόφαση του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. περί καθορισμού των προϋποθέσεων και της διαδικασίας παροχής νομικής υπεράσπισης και κάλυψης δικαστικών εξόδων για την Διοίκηση, τον Εμπειρογνώμονα και το Προσωπικό όλων των βαθμίδων της Α.Α.Δ.Ε., κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 33Α του ν. 4389/2016, όπως προστέθηκε με την παρ. 2 του άρθρου 66 του ν. 4557/2018 (Α’ 139), σας κοινοποιούμε προς ενημέρωσή σας τις διατάξεις του άρθρου 64 παράγ. 1-4 του ν. 4603/2019 (Α’48/14-03-2019) με τις οποίες επέρχονται τροποποιήσεις στο άρθρο 33 του ν.4389/2016 που αναφέρεται στην ευθύνη τόσο της Διοίκησης και του Εμπειρογνώμονα όσο και των υπαλλήλων της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων και παράλληλα καταργούνται οι διατάξεις της παραγ. 2 του άρθρου 61 του ν. 4342/2015 οι οποίες ρύθμιζαν αντίστοιχα θέματα.

Επιπλέον σας γνωρίζουμε ότι θα ακολουθήσει η επικαιροποίηση της με αρ. ΔΔΑΔ Δ 1101372 ΕΞ 2017/27.6.2017 εγκυκλίου της υπηρεσίας μας, που αναφέρεται στην πειθαρχική, ποινική και αστική ευθύνη των υπαλλήλων της Α.Α.Δ.Ε. όπου θα συμπεριληφθούν και οι νέες διατάξεις όπως ισχύουν.

Οι προϊστάμενοι όλων των υπηρεσιών παρακαλούνται για την ενημέρωση, με κάθε πρόσφορο τρόπο, του προσωπικού τους ώστε να λάβουν γνώση των νέων διατάξεων.





Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΑΡΡΑΣ

Αθήνα, 19-3-2019
Αρ. Πρωτ: 351234
 
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ



ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΑΡΟΧΩΝ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΠΑΡΟΧΩΝ
 
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: Ε. ΖΑΧΟΥ
ΤΑΧ. Δ/ΝΣΗ: Αγ. Κων/νου 5, 10431 ΑΘΗΝΑ
ΤΗΛΕΦΩΝΟ: 2105274313
email: tm.nom.paroxon@efka.gov.gr

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 12

ΘΕΜΑ: «Γνωστοποίηση τροποποίησης των διατάξεων της παρ. 2 του άρθρου 22 του ν. 4529/2018 (A΄56)»
 
ΣΧΕΤ: α) το με αριθ. πρωτ. Φ. 40021 / οικ.3093/232/24- 1 -2019 έγγραφο του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης
β) Εγκύκλιος 20/2018

Σας γνωρίζουμε ότι στο ΦΕΚ 200 τ. Α’ δημοσιεύτηκε ο νόμος 4578/2018, με τίτλο «Μείωση ασφαλιστικών εισφορών και άλλες διατάξεις», όπου με το άρθρο 20 τροποποιείται το άρθρο 22 του ν.4529/2018.
 
Ειδικότερα, με την παρ. 2 του άρθρου 22 του ν.4529/2018 προσδιορίσθηκαν τα πρόσωπα που θεωρούνται μέλη οικογενείας των άμεσα ασφαλισμένων, των συνταξιούχων λόγω αναπηρίας ή γήρατος, καθώς και των δικαιούχων εξωιδρυματικού επιδόματος, τα οποία υπάγονται για παροχές υγειονομικής περίθαλψης στον Ε.Φ.Κ.Α.
 
Με το άρθρο 20 του ν.4578/2018 στο πρώτο εδάφιο της παραγράφου 2 και στο πρώτο εδάφιο της περίπτωσης β’ της παρ. 2 του άρθρου 22 του ν.4529/2018 μετά από τις λέξεις «αναπηρίας ή γήρατος» προστίθενται οι λέξεις «ή θανάτου», ούτως ώστε ως μέλη οικογενείας, εκτός του συνταξιούχου λόγω αναπηρίας ή γήρατος και των δικαιούχων εξωιδρυματικού επιδόματος, να θεωρούνται πλέον και τα μέλη οικογενείας συνταξιούχου λόγω θανάτου και να ασφαλίζονται στον ΕΦΚΑ για παροχές υγειονομικής περίθαλψης.
 
Παρακαλούμε για την εφαρμογή των παραπάνω αναφερομένων από τους αρμοδίους υπαλλήλους.
 



Η ΠΡΟΙΣΤΑΜΕΝΗ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ Δ/ΝΣΗΣ ΠΑΡΟΧΩΝ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑΣ
Β. ΑΓΑΔΑΚΟΥ

ΑΚΡΙΒΕΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ
Η ΠΡΟΙΣΤΑΜΕΝΗ ΑΥΤΟΤΕΛΟΥΣ ΤΜ. ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΕΛΕΝΗ

Ανδρέας Κ. Σακελλαριάδης

Λογιστής – Φοροτέχνης

Η ΕΟΡΤΗ ΤΗΣ 25η ΜΑΡΤΙΟΥ

Η ημέρα της 25ης Μαρτίου ανήκει στις υποχρεωτικές εξαιρετέες εορτές (αργίες).

Συνεπώς κατά την ημέρα αυτή και σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 3 του ΒΔ 748/1966, «1. Κατά τον χρόνον της εβδομαδιαίας αναπαύσεως και κατά τας ημέρας αργίας απαγορεύεται η καθ΄ οιονδήποτε τρόπον απασχόλησις του μισθωτού.», απαγορεύεται η απασχόληση των μισθωτών και η λειτουργία των επιχειρήσεων, εκτός εκείνων που λειτουργούν νομίμως τις Κυριακές.

Η αμοιβή του εργαζόμενου-υπαλλήλου κατά την εορτή αργία, που δεν απασχολείται λόγω της απαγόρευσης δεν μειώνεται ούτε αυξάνεται , επειδή ο μισθός  που δίνεται ως αντάλλαγμα της απασχόλησης του κατά τις εργάσιμες ημέρες του μήνα (ΑΠ 96/1977).

Αντίθετα αν ο αμειβόμενος με μηνιαίο μισθό εργαζόμενος-υπάλληλος κατά την εορτή αργία- που από το Νόμο επιτρέπεται η εργασία – απουσιάζει αδικαιολόγητα οι αποδοχές μειώνονται κατά 1/25.

Οι αμειβόμενοι με ημερομίσθιο αν κατά την εορτή αργία που επιτρέπεται η εργασία, δεν εργασθούν από δική τους υπαιτιότητα δεν δικαιούνται το ημερομίσθιο, αν όμως δεν απασχοληθούν για λόγους που δεν οφείλεται σε αυτούς δικαιούνται να λάβουν το ημερομίσθιο τους.

Εάν η εορτή- αργία συμπίπτει με την πρώτη ή την τελευταία ημέρα αυθαίρετης απουσίας του ημερομισθίου μισθωτού, οπότε  είναι δύσκολο να διαγνωσθεί αν θα απουσίαζε και κατ΄ αυτήν, αυτός δικαιούται το ημερομίσθιο (Ν.Σ.Κρ 24/1966), ενώ αν η εορτή περιλαμβάνεται μεταξύ δύο ημερών αυθαίρετης απουσίας του, δεν δικαιούται το ημερομίσθιο της αργίας (Ν.Σ.Κρ 919/62).

Στην περίπτωση που η εορτή αργία συμπέσει με Κυριακή, οι εργαζόμενοι ημερομίσθιοι δικαιούνται να λάβουν το συνηθισμένο ημερομίσθιο τους (ΑΠ 303/1961- ΑΠ 469/1960).Αν την ημέρα αυτή συμπίπτουν δύο εορτές αργίες( π.χ Δευτέρα του Πάσχα και Πρωτομαγιά), οι ημερομίσθιοι εργαζόμενοι δικαιούνται δύο (2) ημερομίσθια (NΣΚ 239/1978).

Αν η εξαιρέσιμη εορτή συμπέσει  σε χρόνο ασθένειας του εργάτη, θα πρέπει και πάλι να καταβληθεί το ημερομίσθιο για την ημέρα αυτή, σαν να εργαζόταν ο εργάτης αυτός κανονικά, από το οποίο όμως θα αφαιρεθεί ότι λάβει αυτός από το Ι.Κ.Α για τη συγκεκριμένη ημέρα. Αν ο εργάτης ήταν με άδεια κανονική τον καιρό που συμπίπτει και η εξαιρέσιμη εορτή, τότε στην άδεια αυτή δεν μετριέται και η ημέρα της εξαιρέσιμης εορτής, ενώ αν η άδεια αυτή είναι χωρίς αποδοχές ή την ημέρα αυτή γίνεται απεργία, τότε δεν καταβάλλεται στον εργάτη το ημερομίσθιο.

1) Τα νομοθετημένα κατώτατα όρια του Νόμου 4093/2012 εφόσον δεν υπάρχει ειδικότερη συλλογική ρύθμιση για τον μισθωτό.

2) Τα θεσπιζόμενα  κατώτατα όρια με τους κανονιστικούς όρους ΣΣΕ-ΔΑ που βρίσκονται σε ισχύ.

3) Τα νομίμως κατώτατα όρια ΣΣΕ-ΔΑ που έχει λήξει ή καταγγελθεί και ισχύουν βάση της ΠΥΣ 6/2012  ( βασικός μισθός ή βασικό ημερομίσθιο- τα επιδόματα ωρίμανσης-τέκνων-σπουδών-επικίνδυνης εργασίας)

Σε περίπτωση υπερεργασίας ή υπερωριακής απασχόλησης ο υπολογισμός της προσαύξησης γίνεται επί του καταβαλλομένου ωρομισθίου στο οποίο προηγουμένως έχει προστεθεί το 75%. Έγγραφο 1331/83 Υπ.Εργασίας & παράγ. 10 του άρθρου 74 του Νόμου 3863/2010,το ίδιο ισχύει και σε περίπτωση πρόσθετης απασχόλησης.

Οι αμειβόμενοι με μηνιαίο μισθό στο 1/25 του μισθού τους προσαύξηση 75% και οι αμειβόμενοι με ημερομίσθιο το νόμιμο ημερομίσθιο τους με προσαύξηση 75%. Συνεπώς οι ημερομίσθιοι θα λάβουν το ημερομίσθιο τους για την εορτή αργία με προσαύξηση 75% , ενώ οι αμειβόμενοι με μηνιαίο μισθό, αν η επιχείρηση στην οποία εργάζονται εξαιρείται της Κυριακής αργίας, θα λάβουν μόνο προσαύξηση 75% που θα υπολογιστή στο 1/25 του μηνιαίου μισθού τους. Αντιθέτως οι αμειβόμενοι με μηνιαίο μισθό που εργάζονται σε επιχ/σεις  στις οποίες δεν επιτρέπεται η Κυριακή εργασία και εργάζονται κατά την εορτή αργία, θα λάβουν πέρα από την προσαύξηση του 75% και το 1/25 ( συγκεκριμένα τόσα ωρομίσθια όσες ώρες εργασθούν, αφού το 1/25 του μισθού αντιστοιχεί σε 6,66 ώρες ) του μηνιαίου μισθού τους, γιατί ο μισθός τους αντιστοιχεί στις εργάσιμες ημέρες του μήνα και κατά συνέπεια δεν περιλαμβάνει και την αμοιβή της εργασίας σε ημέρες αργίας. Εάν η υποχρεωτική αργία συμπέσει με Κυριακή, τότε ο εργοδότης πρέπει να χορηγήσει σε όλους τους απασχοληθέντες μισθωτούς αναπληρωματική ανάπαυση σε άλλη ημέρα της εβδομάδας.

Για να θεμελιώσουν δικαίωμα της αναπληρωματικής εβδομαδιαίας αναπαύσεως 24 συνεχών ωρών σε άλλη ημέρα της εβδομάδας οι μισθωτοί αυτοί πρέπει να απασχοληθούν την Κυριακή για χρόνο άνω των πέντε (5) ωρών. Απασχόληση την Κυριακή μέχρι πέντε ώρες δεν θεμελιώνει δικαίωμα λήψεως αναπληρωματικής ημέρας ανάπαυσης .( άρθρο 10 του ΒΔ 748/1966) 

Σε περίπτωση που η ημέρα αναπαύσεως συμπέσει με ημέρα εξαιρέσιμης εορτής δεν προβλέπεται για τον ιδιωτικό τομέα υποχρέωση του εργοδότη να χορηγήσει άλλη ημέρα ανάπαυσης.

ΠΡΟΣΟΧΗ!!!

Υπάρχουν περιπτώσεις κατά τις οποίες οφείλεται η προσαύξηση 75%  ακόμα και όταν ο μισθωτός δεν απασχοληθεί πραγματικά :

Σύμφωνα με τα άρθρα 657 & 658 του Α.Κ «λόγω ανυπαίτιου κωλύματος του μισθωτού διατηρεί την  αξίωση αυτού επί τον μισθόν», στο μισθό περιλαμβάνονται οι κατά τον νόμο ή την σύμβαση οφειλόμενες πρόσθετες παροχές, όπως και οι  πρόσθετες αμοιβές για εργασία κατά την Κυριακή, αργία και νύχτα.  ΑΠ.308/59,Πρωτ.ΑΘ. 1951/1960

Σύμφωνα με το άρθρο 3 του ΑΝ 539/45, κατά την διάρκεια της άδειας ο µισθωτός δικαιούται, των συνήθων αποδοχών, ως θα εδικαιούτο, εάν απησχολείτο παρά τη υπόχρεη επιχειρήσει κατά τον αντίστοιχον χρόνον, κατά την διάρκεια της άδειας οφείλεται στον μισθωτό ότι θα κατεβάλλετο αν κατά τον αντίστοιχο χρόνο παρείχε εργασία.

Αριθμ. ΔΒ3Η/οικ. 9032

(ΦΕΚ Β' 929/19.03.2019)

ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

1. Τις διατάξεις του ν. 3918/2011 (ΦΕΚ 31/τ.Α΄/2-3-2011) «Περί συστάσεως του ΕΟΠΥΥ».

2. Τις διατάξεις του ν. 4238/2014 (ΦΕΚ 38/τ.Α΄/17-2-2014) «Πρωτοβάθμιο Εθνικό Δίκτυο Υγείας, αλλαγή σκοπού του ΕΟΠΥΥ και λοιπές διατάξεις».

3. Την Γ4β/Γ.Π.οικ.6049 απόφαση του Υπουργού Υγείας (ΦΕΚ 30/τ.Υ.Ο.Δ.Δ./25-01-2019) περί διορισμού του Προέδρου του ΕΟΠΥΥ.

4. Το άρθρο 53 της ΕΑΛΕ/Γ.Π. 80157 κοινής υπουργικής απόφασης (ΦΕΚ 4898/Β΄/01.11.2018) “Τροποποίηση και αντικατάσταση της ΕΑΛΕ/Γ.Π. 46846/19-06-2018 (Β’ 2315) κοινής υπουργικής απόφασης, με περιεχόμενο «Ενιαίος Κανονισμός Παροχών Υγείας (ΕΚΠΥ) του Εθνικού Οργανισμού Παροχών Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ)”.

5. Την 1447/512/12-11-2018 απόφαση του Δ.Σ. του ΕΟΠΥΥ, η οποία δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 5464/Β΄/06-12-2018.

6. Τη με αριθμ. ΔΒ3Η/4/10-01-2019 έγγραφη εισήγηση της Δ/νσης Στρατηγικού Σχεδιασμού.

7. Την 142/538/07-02-2019 απόφαση του Δ.Σ. του ΕΟΠΥΥ.

8. Το γεγονός ότι από την παρούσα απόφαση δεν προκαλείται επιβάρυνση στον κρατικό προϋπολογισμό, ούτε στον προϋπολογισμό του Ε.Ο.Π.Υ.Υ.

αποφασίζει:

Την προσάρτηση των συνημμένων Πινάκων, ως παράρτημα του άρθρου 52 «ΚΑΘΕΤΗΡΕΣ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ» της ΕΑΛΕ/Γ.Π.80157/01-11-2018 κοινής υπουργικής απόφασης (ΦΕΚ 4898/Β΄/2018), όπως ισχύει κάθε φορά.

Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Μαρούσι, 8 Μαρτίου 2019

Ο Πρόεδρος
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΠΛΑΓΙΑΝΑΚΟΣ

Αθήνα, 19/3/2019
Αριθ. Πρωτ.: Δ.Π.Δ.Α. Α.Α.Δ.Ε. Α 1041826ΕΞ 2019

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ



ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Π/Υ ΚΑΙ ΔΗΜ/ΚΩΝ ΑΝΑΦΟΡΩΝ
ΤΜΗΜΑ Α΄

Ταχ. Δ/νση : Ερμού 23-25
Ταχ. Κώδικας : 10562 Αθήνα
Πληροφορίες : Μ. Χαραλαμπάκη
Τηλέφωνο : 2131624206
Fax : 2131624213
E-Mail : m.charalampaki1@aade.gr
Url : www.aade.gr

Θέμα: «Παράταση ισχύος της υπ. αρ. πρωτ. Δ.Π.Δ.Α. Α.Α.Δ.Ε. Α 1150779 ΕΞ 2018 Απόφασης του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε»

Σχετ.: 1. Η υπ. αρ. πρωτ. Δ.Π.Δ.Α. Α.Α.Δ.Ε. Α 1150779 ΕΞ 2018 Απόφαση του Διοικητή
2. Η υπ. αρ. πρωτ. Δ.Π.Δ.Α. Α.Α.Δ.Ε. Α 1158084 ΕΞ 2018 Απόφαση του Διοικητή
3. Η υπ. αρ. πρωτ. Δ.Π.Δ.Α. Α.Α.Δ.Ε. Α 1010670 ΕΞ 2019/21-1-2019 Απόφαση του Διοικητή

Για την πλήρη και καθολική εφαρμογή των Οδηγιών για τη χρηστή οικονομική διαχείριση των μετακινήσεων και προκειμένου οι Υπηρεσίες να έχουν τον χρόνο να ολοκληρώσουν όλες τις απαιτούμενες
προπαρασκευαστικές ενέργειες, επισημαίνονται τα ακόλουθα:

Στο πλαίσιο της ομαλής μετάβασης των Υπηρεσιών που αντιμετωπίζουν δυσχέρειες επί της υλοποίησης επί των νέων διαδικασιών, οι διαδικασίες μετακίνησης που έχουν ήδη εγκριθεί ή είναι σε διαδικασία έγκρισης, θα προχωρήσουν και θα πραγματοποιηθούν με το καθεστώς προ έκδοσης της ανωτέρω (α) σχετικής Απόφασης, μέχρι και την 31-5-2019. Η ανωτέρω παράταση δεν έχει εφαρμογή για τις Υπηρεσίες που έχουν ήδη ξεκινήσει από 1-1-2019 την υλοποίηση της εν λόγω Απόφασης.



Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ Α.Α.Δ.Ε.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ

Αθήνα, 20 - 03 - 2019
Αριθμ. Πρωτ: Δ3(α)/17266

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ
ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΖΩΗΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΑΡΜΑΚΟΥ
ΤΜΗΜΑ ΦΑΡΜΑΚΟΥ

Ταχ. Δ/νση : Αριστοτέλους 17
Ταχ. Κώδικας : 104 33 Αθήνα
Πληροφορίες : Ε. Πετράκης
Τηλέφωνο : 213 216 1850
FAX : 213 216 1913
e-mail : farmaka@moh.gov.gr

ΑΠΟΦΑΣΗ

ΘΕΜΑ: «Δελτίο τιμών νέων φαρμάκων ανθρώπινης χρήσης 4ου τριμήνου 2018».

Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΥΓΕΙΑΣ

Έχοντας υπόψη:

1. Τις διατάξεις:
α. Του ν.δ 96/1973 (ΦΕΚ Α΄172) « Περί της εμπορίας εν γένει των φαρμακευτικών, διαιτητικών και καλλυντικών προϊόντων».
β. Του ν.1316/1983 «Ίδρυση, Οργάνωση και αρμοδιότητες Ε.Ο.Φ.» (ΦΕΚ Α΄3), όπως έχει ήδη τροποποιηθεί και ισχύει.
γ. Του ν.2859/2000 (ΦΕΚ Α΄ 248) «Κύρωση Κώδικα Φόρου Προστιθέμενης Αξίας», όπως ισχύει.
δ. Του ν.3846/2010 (ΦΕΚ Α΄ 66) «Εγγυήσεις για την εργασιακή ασφάλεια και άλλες διατάξεις».
ε. Του ν.3918/2011 (ΦΕΚ Α΄ 31) «Διαρθρωτικές αλλαγές στο σύστημα υγείας και άλλες διατάξεις.
στ. Του ν.4052/2012 (ΦΕΚ Α΄ 41) «Νόμος αρμοδιότητας Υπουργείων Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης για εφαρμογή του νόμου «Έγκριση των Σχεδίων Συμβάσεων Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης……. οικονομίας» και άλλες διατάξεις».
ζ. Του ν.4334/2015 (ΦΕΚ Α΄ 80) «Επείγουσες ρυθμίσεις για τη διαπραγμάτευση και σύναψη συμφωνίας με τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης ( Ε.Μ.Σ.)».
η. Του ν.4320/2015 (ΦΕΚ Α΄ 29) «Ρυθμίσεις για τη λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, την οργάνωση της Κυβέρνησης και των Κυβερνητικών Οργάνων και λοιπές διατάξεις».
θ. Του ν.4270/2014 (ΦΕΚ Α΄143) όπως τροποποιήθηκε με το ν.4337/2015 (ΦΕΚ Α΄ 129).
ι. Του άρθρου 90 του π.δ. 63/2005 «Κωδικοποίηση της νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα Κυβερνητικά όργανα» (ΦΕΚ Α' 98).
ια. Του π.δ. 121/2017 (ΦΕΚ Α' 148) «Οργανισμός του Υπουργείου Υγείας».
ιβ. Του π.δ. 73/2015 (ΦΕΚ Β' 116), «Διορισμός Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών».
ιγ. Του ν.2859/2000 (ΦΕΚ Α΄248), άρθρο 21 «Κύρωση Κώδικα Φ.Π.Α.» όπως ισχύει και της πράξης νομοθετικού περιεχομένου (ΦΕΚ Α΄ 221/31-12-2018) «Παράταση μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά Λέρο, Λέσβο, Κω, Σάμο και Χίο και επέκταση εφαρμογής του μέτρου του «Μεταφορικού Ισοδύναμου του ν.4551/2018»».
ιδ. Του ν.4472/2017 (ΦΕΚ Α’ 74 ) «Συνταξιοδοτικές διατάξεις Δημοσίου και τροποποίηση διατάξεων του ν.4387/2016, μέτρα εφαρμογής των δημοσιονομικών στόχων και μεταρρυθμίσεων, μέτρα κοινωνικής στήριξης και εργασιακές ρυθμίσεις, Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2018-2021 και λοιπές διατάξεις».
ιε. Του άρθρου 49 του ν. 4486/2017 (ΦΕΚ Α΄ 115) «Μεταρρύθμιση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, επείγουσες ρυθμίσεις αρμοδιότητας Υπουργείου Υγείας και άλλες διατάξεις Προμήθεια φαρμάκων από ιδιωτικές κλινικές».
ιστ. Του ν.4512/2018 (ΦΕΚ Α΄5), άρθρο 259 «Ρυθμίσεις για την εφαρμογή των διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων του Προγράμματος Οικονομικής Προσαρμογής και άλλες διατάξεις».

2. Τη με αριθμ. Πρωτ. Γ5 (α) οικ. 90552/1.12.2016 (ΦΕΚ Β΄ 3890) Υπουργική Απόφαση «Διατάξεις τιμολόγησης Φαρμάκων», όπως ισχύει.

3. Τη με αριθμ. πρωτ. Δ3(α) 46627/15-6-2018 (ΦΕΚ Β΄ 2285) Υπουργική Απόφαση με θέμα «Καθορισμός ελάχιστων ποσοτήτων αποθεμάτων γενοσήμων φαρμάκων ανά θεραπευτική κατηγορία που οφείλουν να διαθέτουν τα φαρμακεία»

4. Τη με αριθμ. Πρωτ. Α1β/ΓΠοικ. 3899/19-1-2017 (ΦΕΚ Β΄ 94) ΥΑ «Μεταβίβαση αρμοδιοτήτων και του δικαιώματος υπογραφής εγγράφων «με εντολή Υπουργού» στο Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου Υγείας», όπως ισχύει

5. Το με αριθμ. πρωτ. 19255/20-2-2019 έγγραφο του ΕΟΦ με θέμα: «Αποστολή Τελικών Προτεινόμενων Τιμών Νέων Προϊόντων _ Αιτήματα 4ου τριμήνου 2018 (Οκτωβρίου _ Νοεμβρίου _ Δεκεμβρίου 2018».

6. Το με αριθμ. Β2β/Γ.Π. 21531/19-3-2019, έγγραφο της Γεν. Δ/νσης Οικονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Υγείας, σύμφωνα με το οποίο από την εφαρμογή της προωθούμενης Υπουργικής Απόφασης προκαλείται δαπάνη σε βάρος του προϋπολογισμού τρέχοντος έτους του Ε.Ο.Π.Υ.Υ., το ύψος της οποίας δεν δύναται να προσδιοριστεί διότι εξαρτάται από τον όγκο των αντίστοιχων μελλοντικών πωλήσεων. Η προαναφερόμενη δαπάνη περιλαμβάνεται στη συνολική φαρμακευτική δαπάνη του Οργανισμού, τα ανώτατα όρια της οποίας, όπως καθορίστηκαν με το Μ.Π.Δ.Σ., δε μεταβάλλονται, όμως σε περίπτωση υπέρβασής τους ενεργοποιείται ο μηχανισμός αυτόματης επιστροφής (clawback) και καλύπτεται από τους παρόχους φαρμάκου (ν.4549/2018, ΦΕΚ Α΄ 105).
Παράλληλα, σημειώνεται ότι δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του Κρατικού Προϋπολογισμού.

ΑΠΟΦΑΣΙΖΟΥΜΕ

Άρθρο 1

Την έκδοση Δελτίου Τιμών Νέων Φαρμάκων Ανθρώπινης Χρήσης 4ου τριμήνου 2018 και τον καθορισμό των ανώτατων τιμών πώλησης των εν λόγω φαρμάκων ανθρώπινης χρήσης, που θα ισχύσουν σε όλη την Επικράτεια, ως ο συνημμένος πίνακας.

Άρθρο 2

Στις Χονδρικές και Νοσοκομειακές τιμές δεν περιλαμβάνεται Φόρος Προστιθέμενης Αξίας.

Στις Λιανικές τιμές έχει συμπεριληφθεί και ο αναλογών ΦΠΑ ήτοι 6% ή 13% ή 24% ανά περίπτωση.

Άρθρο 3

Το παρόν Δελτίο αναρτάται στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Υγείας.

Το παρόν Δελτίο ισχύει για τους ΚΑΚ, τα Νοσοκομεία, τις Ιδιωτικές Κλινικές, τις φαρμακαποθήκες, τους συνεταιρισμούς και τα φαρμακεία από την ανάρτησή του.

Οι ενστάσεις επί του αναρτημένου δελτίου τιμών θα υποβληθούν αποκλειστικά στην ηλεκτρονική διεύθυνση deltiatimwn_enstaseis@eof.gr από την επομένη της ανάρτησής του στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Υγείας και έως την Πέμπτη 28 / 3 /2019 και ώρα 11.59 μμ.




Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΥΓΕΙΑΣ
ΑΝΔΡΕΑΣ ΞΑΝΘΟΣ