«ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ - ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΛΑΒΕΙ ΑΔΑ»

Αθήνα, 15 Ιουλίου 2019
Αριθ. Πρωτ.: Ε.2142/15-7-2019

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΕΛΩΝΕΙΩΝ ΚΑΙ Ε.Φ.Κ.
Δ/ΝΣΗ Ε.Φ.Κ. ΚΑΙ Φ.Π.Α.
ΤΜΗΜΑ Γ'- Φορολογίας Καπνικών Προϊόντων

Ταχ. Δ/νση: Καραγεώργη Σερβίας 10
Ταχ. Κώδικας: 10184 Αθήνα
Πληροφορίες: Κ. Παναγή
Τηλέφωνο: 2106987428
Fax: 2106987408
E-Mail: finexcis@2001.syzefxis.gov.gr
Url: www.aade.gr

Θέμα: «Κοινοποίηση της αριθμ. πρωτ. Α.1232/25-06-2019 (2634/Β'/28.06.2019) Απόφασης Υφυπουργού Οικονομικών για την τροποποίηση της αριθ. Α.1050/01.02.2019 (B'735) ΑΥΟ «Καθορισμός των λεπτομερειών εφαρμογής χαρακτηριστικών ασφαλείας επί των μονάδων συσκευασίας προϊόντων καπνού που διατίθενται στην αγορά»

Σχετ.: Η αριθμ.πρωτ. Ε.2074/13-05-2019 (ΑΔΑ: ΨΚΦΩ46ΜΠ3Ζ-2Ξ1) εγκύκλιος Διοικητή ΑΑΔΕ «Κοινοποίηση της αριθμ. Α.1050/01-02-2019 ΑΥΟ για τον καθορισμό των λεπτομερειών εφαρμογής χαρακτηριστικών ασφαλείας επί των μονάδων συσκευασίας προϊόντων καπνού που διατίθενται στην αγορά».

Σας κοινοποιούμε συνημμένα για ενημέρωση και εφαρμογή την ανωτέρω Απόφαση της Υφυπουργού Οικονομικών που δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και έλαβε αριθμό ΦΕΚ 2634/Β'/28.06.2019 (ΑΔΑ:6ΤΣΣ46ΜΠ3Ζ-16Λ), με την οποία τροποποιείται και αντικαθίσταται το άρθρο 4 της αριθ. Α.1050/01-02-2019 (B'1735) υπουργικής απόφασης, προκειμένου να απλοποιηθεί η διαδικασία του εφοδιασμού και διαχείρισης των ενσήμων ταινιών φορολογίας μηδενικής αξίας που χρησιμοποιούνται ως χαρακτηριστικά ασφαλείας στα προϊόντα καπνού που διατίθενται με απαλλαγή από τις αναλογούσες φορολογικές επιβαρύνσεις σε καταναλωτές οι οποίοι βρίσκονται στο έδαφος της χώρας μας.

Ειδικότερα, με τις ρυθμίσεις της παραγράφου 3 του άρθρου 4 της κοινοποιούμενης απόφασης, διαφοροποιείται η διαδικασία που αφορά την προμήθεια των ενσήμων ταινιών φορολογίας μηδενικής αξίας που εξάγονται ή αποστέλλονται σε άλλα κράτη-μέλη για επικόλληση στις μονάδες συσκευασίας αφορολόγητων προϊόντων καπνού που παράγονται σε μονάδες παραγωγής προϊόντων καπνού τρίτων χωρών ή άλλων κρατών-μελών, σε σχέση με αυτήν που εφαρμόζεται για τις ένσημες ταινίες φορολογίας βιομηχανοποιημένων καπνών. Πιο συγκεκριμένα, ο εφοδιασμός των δικαιούμενων προσώπων με αφορολόγητες ένσημες ταινίες εξακολουθεί μεν να διενεργείται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην αριθμ. ΔΕΦΚΦ Γ 1181090 ΕΞ 2018/03.12.2018 Απόφαση Διοικητή ΑΑΔΕ, ωστόσο δε κατά την υποβολή του παραστατικού της ΑΔΕΤ, δεν υφίσταται η υποχρέωση της καταχώρησης του σήματος και του εθνικού κωδικού προϊόντος αλλά ούτε και απαιτείται κατάθεση εγγύησης, δεδομένου ότι τα προϊόντα, στα οποία πρόκειται να επικολληθούν οι συγκεκριμένες ταινίες, προορίζονται να διατεθούν στους καταναλωτές απαλλαγμένα από φορολογικές επιβαρύνσεις. Επισημαίνεται ότι πριν την υποβολή της ΑΔΕΤ ο συναλλασσόμενος θα πρέπει να λάβει από το αρμόδιο τελωνείο αριθμό GRN μηδενικής εγγύησης, τον οποίο οφείλει να καταχωρήσει στο σχετικό πεδίο.

Επιπρόσθετα με τις ρυθμίσεις της παραγράφου 4 του ίδιου ως άνω άρθρου, παρέχεται η δυνατότητα στον εγκεκριμένο αποθηκευτή που διαθέτει τα προϊόντα με απαλλαγή σε καταναλωτές στην ελληνική επικράτεια, να εξουσιοδοτεί άλλον εγκεκριμένο αποθηκευτή που είναι εγκαταστημένος στη χώρα μας, προκειμένου να αναλαμβάνει για λογαριασμό του την προμήθεια και την εξαγωγή ή αποστολή σε άλλο Κ-Μ των ενσήμων ταινιών φορολογίας μηδενικής αξίας με σκοπό την επικόλλησή τους σε μονάδες συσκευασίας καπνικών προϊόντων, με την προϋπόθεση ότι έχει προηγηθεί η μεταξύ τους συμφωνία η οποία και γνωστοποιείται στα εμπλεκόμενα τελωνεία. Η παραλαβή των εν λόγω προϊόντων δύναται να πραγματοποιείται στην φορολογική αποθήκη του προσώπου για λογαριασμό του οποίου έγινε η προμήθεια των ενσήμων ταινιών.

Στην περίπτωση που επιλέγεται η ανωτέρω διαδικασία και εφόσον η τελωνειακή αρχή διάθεσης ενσήμων ταινιών είναι διαφορετική από την τελωνειακή αρχή ελέγχου της φορολογικής αποθήκης που παραλαμβάνει τα εν λόγω προϊόντα, τα εμπλεκόμενα τελωνεία, για σκοπούς διενέργειας των απαιτούμενων διασταυρωτικών ελέγχων, οφείλουν να αποστέλλουν σε μηνιαία βάση και εντός του πρώτου δεκαημέρου σχετικές καταστάσεις όπου θα εμφανίζονται στοιχεία σχετικά με τις ενέργειες που πραγματοποιήθηκαν κατά τον προηγούμενο μήνα.

Ειδικότερα, η τελωνειακή αρχή διάθεσης ενσήμων ταινιών θα αποστέλλει κατάσταση με τις υποβληθείσες κατά τον προηγούμενο μήνα Α.Δ.Ε.Τ. στην οποία θα αναγράφονται ο αριθμός, ο τύπος των ενσήμων ταινιών, το είδος του προϊόντος καθώς και τα στοιχεία του δικαιούμενου προσώπου. Ενώ η τελωνειακή αρχή ελέγχου της φορολογικής αποθήκης, θα αποστέλλει κατάσταση με τα e-ΔΕ παραλαβής που υποβλήθηκαν κατά τον προηγούμενο μήνα, η οποία θα περιλαμβάνει αναλυτικά τις ποσότητες και το είδος των παρεληφθέντων ανά Α.Δ.Ε.Τ. καθώς και την ημερομηνία εισόδου των προϊόντων στη φορολογική αποθήκη.

Τέλος, προς διευκόλυνση του έργου των τελωνειακών αρχών ως προς την αποτελεσματική εφαρμογή των προβλεπομένων στην εν λόγω απόφαση, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, διευκρινίζεται ότι στις περιπτώσεις μη άφιξης όλων ή μέρους των προϊόντων για τα οποία απεστάλησαν ή εξήχθησαν οι αφορολόγητες ένσημες ταινίες ή μη άφιξης όλων ή μέρους των ενσήμων ταινιών εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας (εντός πενταμήνου με δυνατότητα παράτασης για ένα επιπλέον μήνα σε εξαιρετικές περιπτώσεις), δεν γεννάται υποχρέωση καταβολής φορολογικών επιβαρύνσεων αλλά επιβάλλονται οι κυρώσεις και τα πρόστιμα που προβλέπονται στο άρθρο 119Α του ν.2960/2001.

Αθήνα, 23/07/2019
Αριθ. Πρωτ.: 76811 - 22/07/2019
 
ΟΡΘΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ
ΓΕΝ. Δ/ΝΣΗ ΑΓΟΡΑΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ
ΤΜΗΜΑ ΕΤΑΙΡΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΜΗΤΡΩΟΥ

Ταχ. Δ/νση :Πλατεία Κάνιγγος
Ταχ. Κώδικας :10181
Πληροφορίες:Αθανασάκη Ε.
Αναστασοπούλου Β.
Τηλέφωνο:210 38 93 461, 303
Fax:210 38 38 981
Email:eathanasaki@gge.gr
anastasopoulou@gge.gr

ΘΕΜΑ: «ΠΑΥΣΗ ΜΕΛΩΝ ΚΑΙ ΟΡΙΣΜΩΣ ΝΕΩΝ ΣΤΗ ΝΟΜΟΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΣΧΕΔΙΟΥ ΝΟΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΠΕΡΙ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΜΗΤΡΩΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΑΤΑΣΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΑΥΤΗΣ»

ΑΠΟΦΑΣΗ

Έχοντας υπόψη:

1. Τις διατάξεις:
α. Του ν.1558/1985 «Κυβέρνηση και Κυβερνητικά Όργανα» (Α' 137), όπως ισχύει.
β. Του ν.4548/2018 «Αναμόρφωση του δικαίου των ανωνύμων εταιρειών» (Α' 104).
γ. Του ν.3190/1955 «Περί Εταιρειών Περιορισμένης Ευθύνης» (Α' 91), όπως ισχύει.
δ. Του ν.3419/2005 «Γενικό Εμπορικό Μητρώο (Γ.Ε.ΜΗ.) και Εκσυγχρονισμός της Επιμελητηριακής Νομοθεσίας» (Α' 297), όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
ε. Του ν.3777/2009 «Διασυνοριακές συγχωνεύσεις κεφαλαιουχικών εταιρειών και άλλες διατάξεις» (Α' 127) όπως ισχύει.
στ. Του ν.4072/2012 «Βελτίωση Επιχειρηματικού Περιβάλλοντος - Νέα Εταιρική Μορφή ... και άλλες διατάξεις» (Α' 86).
ζ. Του ν.4497/2017 «Άσκηση υπαίθριων εμπορικών δραστηριοτήτων, εκσυγχρονισμός της επιμελητηριακής νομοθεσίας και άλλες διατάξεις» (Α' 117).
η. Του ν. 4601/2019 «Εταιρικοί Μετασχηματισμοί και εναρμόνιση του νομοθετικού πλαισίου με τις διατάξεις της Οδηγίας 2014/55/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Απριλίου 2014 για την έκδοση ηλεκτρονικών τιμολογίων στο πλαίσιο δημοσίων συμβάσεων και λοιπές διατάξεις» (Α' 44).
θ. Του Π.Δ. 63/2005 «Κωδικοποίηση της νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα Κυβερνητικά όργανα» (Α' 98), όπως ισχύει.
ι. Του Π.Δ. 80/2019 «Διορισμός του Κυριάκου Μητσοτάκη των Κωνσταντίνου, Αρχηγού του Κόμματος της «Νέας Δημοκρατίας» (Ν.Δ.), ως Πρωθυπουργού» (Α' 118).
ια. Του Π.Δ. 81/2019 «Σύσταση, συγχώνευση, μετονομασία και κατάρτιση Υπουργείων και Καθορισμός των αρμοδιοτήτων τους -Μεταφορά υπηρεσιών και αρμοδιοτήτων μεταξύ Υπουργείων», (Α' 208).
ιβ. Του Π.Δ. 147/2017 «Οργανισμός του Υπουργείου Οικονομίας & Ανάπτυξης (Α' 192), όπως ισχύει.
ιγ. Το Π.Δ. 83/2019 «Διορισμός Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης, Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών», (Α' 121).
ιδ. Την υπ.' αριθμ. Υ2/2019 απόφαση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη «Σύσταση θέσεων Αναπληρωτή Υπουργού και Υφυπουργών» (Β' 2901).
ιε. Την υπ' αριθμ. 51846/2019 απόφαση του Πρωθυπουργού και του Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης «Ανάθεση καθηκόντων Γενικού Γραμματέα Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης» (ΥΟΔΔ' 301).
ιστ. Την υπ. αριθμ. 117036/17-11-2015 απόφαση του Υπουργού Οικονομίας, Ανάπτυξης & Τουρισμού με θέμα «Με εντολή Υπουργού στο Γενικό Γραμματέα Εμπορίου & Προστασίας Καταναλωτή, στους Προϊσταμένους των Γενικών Διευθύνσεων, Διευθύνσεων και Τμημάτων της ΓΓΕΠΚ του Υπουργείου Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού». (ΥΟΔΔ' 699).
ιζ. Τη με αρ. πρωτ. 105778/9.10.2018 απόφαση «Συγκρότηση Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής για την Κατάρτιση Σχεδίου Νόμου για την Αναμόρφωση της Νομοθεσίας περί Γενικού Εμπορικού Μητρώου» (ΑΔΑ ΩΠΓΦ465ΧΙ8-ΝΙ2).
ιη. Τη με αρ. πρωτ. 117885/06-11-2018 απόφαση «Συμπλήρωση Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής για την κατάρτιση σχεδίου νόμου για την αναμόρφωση της νομοθεσίας περί Γενικού Εμπορικού Μητρώου» (ΑΔΑ:6Β5Α465ΧΙ8-Ε1Φ).
ιθ. Τη με αρ. πρωτ. 140179/24-12-2018 απόφαση «Παράταση της Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής για την Κατάρτιση σχεδίου νόμου για την αναμόρφωση της νομοθεσίας περί Γενικού Εμπορικού Μητρώου» (ΑΔΑ: ΩΧΟ6465ΧΙ8-11Τ).

2. Το γεγονός ότι από την παρούσα απόφαση δεν προκαλείται δαπάνη εις βάρος του κρατικού προϋπολογισμού.

ΑΠΟΦΑΣΙΖΟΥΜΕ

Α. Παύουμε τα παρακάτω μέλη της Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής για την Κατάρτιση Σχεδίου Νόμου για την Αναμόρφωση της Νομοθεσίας περί Γενικού Εμπορικού Μητρώου:

1. Γεώργιο Γιαννόπουλο του Νικολάου, Επίκουρο Καθηγητή στη Νομική Σχολή του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
2. Απόστολο Καραγκουνίδη, Αναπληρωτή Καθηγητή της Νομικής Σχολής του Δημοκρίτειου. Πανεπιστημίου Θράκης.
3. Χριστίνα Λιβαδά του Κωνσταντίνου, Επίκουρη Καθηγήτρια στη Νομική Σχολή του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
4. Σπυρίδωνα Λειβαδόπουλο του Κωνσταντίνου, Δικηγόρο.
5. Φραντζή Σιγάλα του Αντωνίου, συνεργάτη του τέως Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης.
6. Νίκη Κοντογιάννη του Ευσταθίου, Νομικό, συνεργάτη του τέως Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης.
7. Μαρία Μπότση του Χαραλάμπους, συνεργάτη του τέως Γενικού Γραμματέα Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή.
8. Χρήστο Βαμβακούλα του Γεωργίου, συνεργάτη του τέως Γενικού Γραμματέα Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή.

Β. Ορίζουμε νέα μέλη της, τους εξής:

1. Λύτρα Θεόδωρο, Επίκουρο Καθηγητή στη Νομική Σχολή του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
2. Σταμπουλίδη Παναγιώτη, Στέλεχος Επιχειρήσεων. 4. Σαμαρά Χαράλαμπο, οικονομολόγο.

Γ. Κατόπιν των ανωτέρω, η νέα σύνθεση της Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής έχει ως εξής:

1. Βενιέρης Ιάκωβος του Ευαγγέλου, Επίκουρος Καθηγητής στη Νομικής Σχολή του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, με την Ιδιότητα του Προέδρου.
2. Λύτρας Θεόδωρος, Επίκουρος Καθηγητής στη Νομική Σχολή του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
3. Μασγανάς Σωτήριος του Γεωργίου, Γενικός Γραμματέας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή.
4. Σταμπουλίδης Παναγιώτης, Στέλεχος Επιχειρήσεων.
5. Σαμαράς Χαράλαμπος, Οικονομολόγο.
6. Γεωργόπουλος Γεράσιμος του Μαρίνου, Προϊστάμενος του Τμήματος Εταιρικού Δικαίου και Γενικού Εμπορικού Μητρώου της Δ/νσης Εταιρειών της Γενικής Δ/νσης Αγοράς της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή.
7. Λέζου Μαρία του Βασιλείου, Αναπληρώτρια Προϊσταμένη Αυτοτελούς Τμήματος Στρατηγικού Αναπτυξιακού Σχεδιασμού του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων.
8. Αθανασάκη Ελένη του Γεωργίου, Υπάλληλος του Τμήματος Εταιρικού Δικαίου και Γενικού Εμπορικού Μητρώου της Δ/νσης Εταιρειών της Γενικής Δ/νσης Αγοράς της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή.
9. Τζάκας Δημήτριος -Παναγιώτης του Λάμπρου, Δ.Ν., Δικηγόρος.
10. Χασάπης Χρήστος του Στεφάνου, Διδάκτωρ Νομικής, Δικηγόρος.

Δ. Χρέη γραμματέως της Επιτροπής θα εκτελεί η Αναστασοπούλου Βασιλική του Χαραλάμπους, Υπάλληλος του Τμήματος Εταιρικού Δικαίου και Γενικού Εμπορικού Μητρώου της Δ/νσης Εταιρειών της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή.

Ε. Το έργο της Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής που συστάθηκε με αρ. πρωτ. 105778/9.10.2018 απόφαση «Συγκρότηση Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής για την Κατάρτιση Σχεδίου Νόμου για την Αναμόρφωση της Νομοθεσίας περί Γενικού Εμπορικού Μητρώου» (ΑΔΑ ΩΠΓΦ465ΧΙ8-ΝΙ2) παρατείνεται μέχρι την 30-07-2019.




 
ΑΚΡΙΒΕΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ
Ο προϊστάμενος της Διεύθυνσης Οργάνωσης, Διοικητικής και Τεχνικής Υποστήριξης
κ.α.α.
ΜΠΕΡΔΟΥΣΗ ΕΛΕΝΗ

Ο Γενικός Γραμματέας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή
Σωτήριος Μασγανάς

Αθήνα, 23 Ιουλίου 2019
Αριθ. Πρωτ.: Ε 2145/23-7-2019

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ-ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΛΑΒΕΙ ΑΔΑ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ



ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΑΜΕΣΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ Β’

Ταχ. Δ/νση : Καρ. Σερβίας 10
Ταχ. Κώδικας : 10184 Αθήνα
Τηλέφωνο : 210 3375456
E-Mail : d12.b@yo.syzefxis.gov.gr
Url : www.aade.gr

Ε 2145/2019

ΘΕΜΑ: Φορολογική μεταχείριση των εταιρειών «Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Α.Ε» («πρώην Ε.Τ.Ε.ΑΝ. ΑΕ») και της εταιρείας «Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων Α.Ε» («πρώην ΤΑΝΕΟ Α.Ε»), μετά την ψήφιση του ν.4608/2019 (Α΄ 66).

Αναφορικά με το πιο πάνω θέμα και σε ζητήματα δικής μας αρμοδιότητας, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

1. Σύμφωνα με τις διατάξεις της περ. α΄ του άρθρου 46 του ν.4172/2013, οι φορείς γενικής κυβέρνησης απαλλάσσονται από το φόρο εισοδήματος με εξαίρεση το εισόδημα που αποκτούν από κεφάλαιο και υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου. Για τους σκοπούς του προηγούμενου εδαφίου στους φορείς Γενικής Κυβέρνησης δεν περιλαμβάνονται οι κεφαλαιουχικές εταιρείες, εκτός από αυτές στις οποίες το κράτος ή νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου συμμετέχει με ποσοστό εκατό τοις εκατό (100%), οπότε στην περίπτωση αυτή οι εν λόγω εταιρείες φορολογούνται μόνο για τα πιο πάνω εισοδήματά τους από κεφάλαιο και υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου και απαλλάσσονται από το φόρο εισοδήματος για τα λοιπά εισοδήματα που τυχόν αποκτούν.

2. Με την ΠΟΛ.1044/2015 εγκύκλιό μας διευκρινίστηκε ότι ως φορείς γενικής κυβέρνησης, προκειμένου για την εφαρμογή των κοινοποιούμενων διατάξεων, νοούνται αυτοί που περιλαμβάνονται στο Μητρώο Φορέων Γενικής Κυβέρνησης που τηρείται από την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) με βάση τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 1Β του ν. 2362/1995 ή της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014, κατά περίπτωση.
Οι εν λόγω φορείς απαλλάσσονται από το φόρο εισοδήματος, με εξαίρεση τα εισοδήματά τους από κεφάλαιο και υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου, ήτοι τα εισοδήματα από μερίσματα, τόκους, δικαιώματα, ακίνητη περιουσία, υπεραξία από μεταβίβαση ακίνητης περιουσίας και τίτλων των άρθρων 36, 37, 38, 39, 41 και 42 του ν. 4172/2013, αντίστοιχα, τα οποία φορολογούνται με βάση τις κείμενες διατάξεις.
Τα αναφερόμενα πιο πάνω ισχύουν και για τις κεφαλαιουχικές εταιρείες στις οποίες συμμετέχει άμεσα ή έμμεσα το κράτος ή νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου με ποσοστό εκατό τοις εκατό (100%). Για τη διαπίστωση της συμμετοχής με ποσοστό εκατό τοις εκατό (100%) του κράτους ή νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου σε κεφαλαιουχικές εταιρείες που περιλαμβάνονται στο Μητρώο Φορέων Γενικής Κυβέρνησης, προκειμένου για την εφαρμογή των σχετικών διατάξεων, οι εταιρείες αυτές πρέπει να έχουν διαθέσιμα για επίδειξη σε ενδεχόμενο έλεγχο από την αρμόδια φορολογική αρχή τα σχετικά δικαιολογητικά με τα οποία αποδεικνύεται η πιο πάνω συμμετοχή, όπως ιδρυτικός νόμος, συστατικό έγγραφο/πράξη, καταστατικό νόμιμα δημοσιευμένο με τροποποιήσεις αυτού, κ.λπ.

3. Περαιτέρω, με τις διατάξεις της παρ. 1Α του άρθρου πρώτου του ν.3912/2011, όπως αυτές ισχύουν μετά την τροποποίησή τους με τις διατάξεις του άρθρου 1 του ν.4608/2019 και οι οποίες έχουν εφαρμογή από την ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου αυτού, ήτοι από 25.4.2019 και μετά, ορίζεται ότι η εταιρεία «Εθνικό Ταμείο Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης Α.Ε.» και με διακριτικό τίτλο «Ε.Τ.Ε.ΑΝ. Α.Ε.» μετονομάζεται σε «Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Ανώνυμη Εταιρεία» με διακριτικό τίτλο «Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα» .
Ομοίως, με τις διατάξεις της παρ. 1Β του άρθρου πρώτου του ν. 3912/2011, οι οποίες προστέθηκαν με τις διατάξεις του άρθρου 1 του ν. 4608/2019, ορίζεται ότι όπου στην κείμενη νομοθεσία αναφέρεται η εταιρεία με την επωνυμία «Εθνικό Ταμείο Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης Α.Ε.» και τον τίτλο «Ε.Τ.Ε.ΑΝ. Α.Ε.», νοείται εφεξής η εταιρεία «Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Ανώνυμη Εταιρεία» , ενώ με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου πρώτου του ν. 3912/2011, όπως ισχύουν μετά την τροποποίησή τους με τον ν. 4608/2019, ορίζεται ότι η Εταιρεία διέπεται από τον νόμο αυτό και τον ν. 4548/2018 (Α’ 104) και λειτουργεί σύμφωνα με τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας.
Επίσης, με τις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου πρώτου του ν. 3912/2011, η οποία προστέθηκε με τις διατάξεις του ν. 4608/2019, ορίζεται ότι η Εταιρεία και οι άμεσες θυγατρικές της δεν ανήκουν στο Δημόσιο ή ευρύτερο δημόσιο τομέα, όπως αυτός εκάστοτε ορίζεται, οι δε διατάξεις που αναφέρονται σε αυτόν δεν εφαρμόζονται ως προς την Εταιρεία και τις άμεσες θυγατρικές της, εκτός αν αυτό ρητά προβλέπεται στον παρόντα νόμο. Οι διατάξεις του ν. 3429/2005 (Α΄ 314) που αναφέρονται σε δημόσιες επιχειρήσεις, δεν εφαρμόζονται ως προς την Εταιρεία και τις άμεσες θυγατρικές της.
Επίσης, δεν εφαρμόζονται ως προς την Εταιρεία και τις άμεσες θυγατρικές της οι διατάξεις του ν. 4369/2016 (Α΄ 33).

4. Επιπλέον, με τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου έβδομου του ν.3912/2011, όπως αυτές ισχύουν μετά την τροποποίησή τους με το άρθρο 5 του ν.4608/2019, ορίζεται ότι η Εταιρεία και οι άμεσες θυγατρικές της εξαιρούνται από κάθε διάταξη που εφαρμόζεται σε νομικά πρόσωπα που έχουν ενταχθεί στο Μητρώο Φορέων Γενικής Κυβέρνησης. Στο μέτρο που η Εταιρεία και οι άμεσες θυγατρικές της είναι ενταγμένες στο Μητρώο Φορέων Γενικής Κυβέρνησης που τηρεί η Ελληνική Στατιστική Αρχή, σύμφωνα με την περίπτωση β΄ της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014, όπως οι περιπτώσεις α΄ και γ΄ της παραγράφου 1 του άρθρου αυτού αντικαταστάθηκαν από τις παραγράφους 2 και 3 του άρθρου 10 του ν.4337/2015, αντίστοιχα, οι διατάξεις του ν. 4270/2014 και τα κατ΄ εξουσιοδότηση αυτού εκδοθέντα προεδρικά διατάγματα και υπουργικές αποφάσεις ως προς την υποβολή δημοσιονομικών αναφορών, εφαρμόζονται μόνον ως προς την υποβολή στον Υπουργό Οικονομίας και Ανάπτυξης: α) ετήσιου προϋπολογισμού και οποιασδήποτε προσαρμογής του κατά τη διάρκεια του έτους (προϋπολογιστικά), β) μηνιαίας αναφοράς εκτέλεσης προϋπολογισμού και χρηματοδότησης (απολογιστικά) και γ) μηνιαίων μισθολογικών στοιχείων (απολογιστικά). Κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την ανάληψη υποχρεώσεων έναντι τρίτων θα περιλαμβάνεται στον κανονισμό λειτουργίας της Εταιρείας. Η Εταιρεία και οι άμεσες θυγατρικές της εξαιρούνται από την υποχρέωση μεταφοράς των ταμειακών τους διαθεσίμων στο Κοινό Κεφάλαιο υπό τη διαχείριση της Τράπεζας της Ελλάδος, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 69Α του ν. 4270/2014 και της παρ. 11 του άρθρου 15 του ν. 2496/1997, όπως η παράγραφος 11 αντικαταστάθηκε με το άρθρο 81 του ν. 4549/2018, και μπορεί να υπαχθούν σε αυτές μόνο με διάταξη νόμου που να αναφέρεται ρητά στην Εταιρεία και τις άμεσες θυγατρικές της.

5. Επίσης, με τις διατάξεις της παρ. 1Α του άρθρου 28 του ν. 2843/2000, η οποία προστέθηκε με τις διατάξεις του άρθρου 8 του ν.4608/2019, ορίζεται ότι η εταιρεία «Ταμείο Ανάπτυξης Νέας Οικονομίας Α.Ε.» με διακριτικό τίτλο «ΤΑΝΕΟ Α.Ε» μετονομάζεται σε «Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων Ανώνυμη Εταιρεία» και έχει διακριτικό τίτλο «Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων».

6. Στο κεφάλαιο της εταιρείας «Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Ανώνυμη Εταιρεία» (πρώην «Ε.Τ.Ε.ΑΝ. Α.Ε.») συμμετέχει το Ελληνικό Δημόσιο κατά ποσοστό 100%, ενώ στο κεφάλαιο της εταιρείας «Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων Ανώνυμη Εταιρεία» (πρώην «ΤΑΝΕΟ Α.Ε») συμμετέχει το Ελληνικό Δημόσιο κατά ποσοστό 37,72% και η εταιρεία «Ε.Τ.Ε.ΑΝ. Α.Ε» κατά ποσοστό 62,28%.

7. Από όλα όσα αναφέρθηκαν πιο πάνω και δεδομένου ότι μετά την ψήφιση των διατάξεων του ν.4608/2019 οι εταιρείες «Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Ανώνυμη Εταιρεία» και «Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων Ανώνυμη Εταιρία» εξαιρούνται από κάθε διάταξη που εφαρμόζεται σε νομικά πρόσωπα που έχουν ενταχθεί στο Μητρώο Φορέων Γενικής Κυβέρνησης, τα υπόψη νομικά πρόσωπα από τη δημοσίευση του νόμου αυτού, ήτοι από 25.4.2019 και μετά, θα φορολογούνται για το εισόδημα που αποκτούν σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 45, 47 και επόμενων του ν.4172/2013.
Αντίθετα, για το χρονικό διάστημα μέχρι τις 25.4.2019, ως κεφαλαιουχικές εταιρείες («ΤΑΝΕΟ Α.Ε» και «Ε.Τ.Ε.ΑΝ. Α.Ε.») που περιλαμβάνονται στους φορείς γενικής κυβέρνησης, στο κεφάλαιο των οποίων συμμετέχει το Ελληνικό Δημόσιο (άμεσα ή έμμεσα) κατά ποσοστό 100%, φορολογούνται, μόνο για το εισόδημα που αποκτούν από κεφάλαιο (μερίσματα, τόκοι, δικαιώματα, εισόδημα από ακίνητη περιουσία) και υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου (τίτλων, ακίνητης περιουσίας), με βάση τις διατάξεις της περ. α΄ του άρθρου 46 του ν. 4172/2013.

8. Τέλος, όσον αφορά στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος των εταιρειών «Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Ανώνυμη Εταιρεία» και «Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων Ανώνυμη Εταιρεία» για το φορολογικό έτος 2019, επισημαίνεται ότι θα υποβληθεί μία δήλωση ηλεκτρονικά για την κάθε εταιρεία, σύμφωνα και με τα ειδικότερα οριζόμενα στις διατάξεις του άρθρου 68 του ν.4172/2013, καταχωρώντας στον κωδικό 468 του εντύπου Ν τα απαλλασσόμενα έσοδά τους, ως φορείς γενικής κυβέρνησης, για το χρονικό διάστημα από 1.1.2019 έως 24.5.2019.
 



Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ Α.Α.Δ.Ε.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ

Καλλιθέα, 25-06-2019
Αριθμός απόφασης: 2094

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ
ΥΠΟΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΣΗΣ
ΤΜΗΜΑ Α 3
Ταχ. Δ/νση: Αριστογείτονος 19
Ταχ. Κώδικας : 176 71 - Καλλιθέα
Τηλέφωνο: 2131604521
ΦΑΞ: 2131604567
ΑΠΟΦΑΣΗ

Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ

Έχοντας υπ' όψη:

1. Τις διατάξεις:

α. Του άρθρου 63 του ν. 4174/2013 (ΦΕΚ Α' 170), όπως ισχύει.

β. Της παρ. 3 του άρθρου 47 του ν. 4331/2015 (ΦΕΚ Α' 69).

γ. Του άρθρου 59 του π.δ. 111/2014 (Α' 178) «Οργανισμός του Υπουργείου Οικονομικών».

δ. Του άρθρου 6 Της αριθμ. Δ6Α 1058824 ΕΞ 2014 (ΦΕΚ Β' 865, 1079 και 1846) Απόφασης του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών «Ανακαθορισμός της εσωτερικής διάρθρωσης και των αρμοδιοτήτων οργανικών μονάδων της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών και μετονομασία ορισμένων από αυτές», όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.

ε. Της ΠΟΛ 1002/31.12.2013 Απόφασης του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων (ΦΕΚ Β' 55/16-1-2014) «Εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 63 του ν. 4174/2013 (Ειδική Διοικητική Διαδικασία - Ενδικοφανής προσφυγή), όπως αυτό τροποποιήθηκε και ισχύει από 1/1/2014 και καθορισμός λεπτομερειών για τη λειτουργία της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών (πρώην Υπηρεσίας Εσωτερικής Επανεξέτασης) της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων, την εφαρμοστέα διαδικασία και τον τρόπο έκδοσης των αποφάσεων αυτής».

2. Την ΠΟΛ 1069/4-3-2014 Εγκύκλιο της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών. 

3. Την αριθμ. Δ.Ε.Δ. 1126366 ΕΞ 2016/30.08.2016 (ΦΕΚ 2759 / τ. Β' / 1.09.2016) Απόφαση του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών.

4. Την από 25-2-2019 και με αριθμό πρωτοκόλλου ενδικοφανή προσφυγή της του :
ΑΦΜ : , κατοίκου , κατά :
α) της υπ' αρθ' /19 Οριστικής Πράξης Διορθωτικού Προσδιορισμού ΦΠΑ (Ν.2859/2000) της Προϊσταμένης της Δ.Ο.Υ. Αγίου Νικολάου, φορολογικής περιόδου 01/01/-31/12/2017 και
β) της υπ' αρθ' /19 Οριστικής Πράξης Επιβολής Προστίμου άρθρου 54 ν.4174/2013 της Προϊσταμένης της Δ.Ο.Υ. Αγίου Νικολάου φορολογικού έτους 2017,

5. α) Την υπ' αρθ' /19 Οριστική Πράξη Διορθωτικού Προσδιορισμού ΦΠΑ (Ν.2859/0000) της Προϊσταμένης της Δ.Ο.Υ. Αγίου Νικολάου, φορολογικής περιόδου 01/01/-31/12/2017 και
β) Την υπ' αρθ' /19 Οριστική Πράξης Επιβολής Προστίμου άρθρου 54 του ν.4174/2013 της Προϊσταμένης της Δ.Ο.Υ. Αγίου Νικολάου φορολογικού έτους 2017, των οποίων ζητείται η ακύρωση, άλλως η τροποποίηση καθώς και την από 1.2.2019 οικεία έκθεση ελέγχου.

6. Τις απόψεις της ανωτέρω φορολογικής αρχής.

7. Την εισήγηση του ορισθέντος υπαλλήλου του Τμήματος Α3 όπως αποτυπώνεται στο σχέδιο της απόφασης.

Επί της με αριθμό πρωτοκόλλου /25-2-2019 ενδικοφανούς προσφυγής της του ΑΦΜ : , η οποία κατατέθηκε εμπρόθεσμα και μετά την μελέτη και την αξιολόγηση όλων των υφιστάμενων στο σχετικό φάκελο εγγράφων και των προβαλλόμενων λόγων της ενδικοφανούς προσφυγής, επαγόμαστε τα ακόλουθα:

Α) Με την υπ' αριθ /2018 προσβαλλόμενη οριστική πράξη διορθωτικού προσδιορισμού Φ.Π.Α μειώθηκε το πιστωτικό υπόλοιπο στην προσφεύγουσα για την φορολογική περίοδο 01/01/2017-31/12/2017 κατά το ποσό των 2.246,67 €,

Β) Με την υπ' αριθ /2019 προσβαλλόμενη οριστική πράξη προστίμου της Προϊσταμένης της Δ.Ο.Υ. Αγίου Νικολάου, επιβλήθηκε στην προσφεύγουσα πρόστιμο συνολικού ποσού 400,00 € σύμφωνα με το άρθρο 54 § 1 περίπτ. α' και § 2 περίπτ. α' του ν. 4174/2013.

Οι παραβάσεις αφορούν την υποβολή από την προσφεύγουσα ανακριβών περιοδικών δηλώσεων ΦΠΑ για το α', β', γ' και δ' τρίμηνο του φορολογικού έτους 2017 από τις οποίες δεν προκύπτει υποχρέωση επιβολής φόρου . Οι ως άνω προσβαλλόμενες Πράξεις εκδόθηκαν από την Προϊστάμενη της Δ.Ο.Υ. ΑΓ.ΝΙΚΟΛΑΟΥ κατόπιν των αποτελεσμάτων του διενεργηθέντος ελέγχου που αναγράφονται στην από 1-2-2019 έκθεση μερικού ελέγχου προσδιορισμού ΦΠΑ της ελεγκτού της ιδίας Δ.Ο.Υ -

Η προσφεύγουσα, με την υπό κρίση ενδικοφανή προσφυγή, ζητά την ακύρωση άλλως την τροποποίηση της ως άνω Οριστικής Πράξης Διορθωτικού Προσδιορισμού ΦΠΑ, και την ακύρωση της ως άνω Οριστικής Πράξης Προστίμου, προβάλλοντας τους παρακάτω λόγους:

1) Έλλειψη αιτιολογίας/εσφαλμένη αιτιολογία, της φορολογικής αρχής. Συγκεκριμένα:

α) Εσφαλμένη αιτιολογία της Φορολογικής Αρχής ελέγχου στη βάση τριών παραδοχών

β) Εσφαλμένη αιτιολογία ως προς την επίκληση περί της γενικευμένης χρήσης φ.τ.μ. ως προς την χρήση αποδείξεων χαρακτηρισμένων ως «διάφορα» & «αγορά εμπορευμάτων», ως προς την απόρριψη δαπανών σχετιζόμενων με τον πάγιο εξοπλισμό και την αγροτική ιδιότητα του προσφεύγοντος

γ) Αποτελέσματα επιτόπιας αυτοψίας φορολογικής αρχής.

2) Παράβαση της αρχής της προστατευόμενης εμπιστοσύνης του διοικούμενου και της αρχής της χρηστής διοίκησης

Ως προς τον πρώτο λόγο της ενδικοφανούς προσφυγής

Επειδή σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 30 του ν.2859/2000 (Δικαίωμα έκπτωσης του φόρου) ορίζονται τα εξής :

1. Ο υποκείμενος δικαιούται να εκπέσει, από το φόρο που αναλογεί στις ενεργούμενες από αυτόν πράξεις παράδοσης αγαθών, παροχής υπηρεσιών και ενδοκοινοτικής απόκτησης αγαθών, το φόρο με τον οποίο έχουν επιβαρυνθεί η παράδοση αγαθών και η παροχή υπηρεσιών που έγιναν σε αυτόν και η εισαγωγή αγαθών, που πραγματοποιήθηκε από αυτόν, καθώς και το φόρο που οφείλεται για τις ενδοκοινοτικές αποδόσεις αγαθών που πραγματοποιήθηκαν από αυτόν. Ειδικά, για τα αγαθά επένδυσης, τα δικαίωμα έκπτωσης κρίνεται οριστικά κατά το χρόνο έναρξης χρησιμοποίησης των αγαθών αυτών. Η έκπτωση αυτή παρέχεται κατά το μέρος που τα αγαθά και οι υπηρεσίες χρησιμοποιούνται για την πραγματοποίηση πράξεων που υπάγονται στο φόρο.

2. Δικαίωμα έκπτωσης του φόρου παρέχεται επίσης στον υποκείμενο κατά το μέρος που τα αγαθά ή οι υπηρεσίες χρησιμοποιούνται:

α) για την πραγματοποίηση στο εξωτερικό των δραστηριοτήτων που προβλέπουν οι διατάξεις του άρθρου 4, εφόσον αυτές θα παρείχαν δικαίωμα έκπτωσης του φόρου, αν είχαν πραγματοποιηθεί στο εσωτερικό της χώρας,

β) για την παροχή υπηρεσιών και την παράδοση αγαθών που απαλλάσσονται από το φόρο, σύμφωνα με τις διατάξεις των περιπτώσεων λ' και λγ' της παραγράφου 1 του άρθρου 22, αντίστοιχα, γ) για τις πράξεις που απαλλάσσονται από το φόρο, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 24, 25, 26, 27 και 28.

δ) για τις εργασίες που απαλλάσσονται από το φόρο, σύμφωνα με τις διατάξεις των περιπτώσεων ιθ', κ', κα', κγ', κδ' και κε' της παραγράφου 1 του άρθρου 22 , εφόσον ο λήπτης είναι εγκαταστημένος εκτός της Κοινότητας ή οι εργασίες αυτές συνδέονται άμεσα με αγαθά που εξάγονται σε χώρα εκτός της Κοινότητας,

ε) για τη διάθεση δώρων μέχρις αξίας δέκα (10) ευρώ και δειγμάτων.

στ) για την πραγματοποίηση πράξεων του τρίτου εδαφίου της παραγράφου 9 του άρθρου 19.

3. Το δικαίωμα έκπτωσης γεννάται κατά το χρόνο που ο φόρος καθίσταται απαιτητός, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 16, 17 και 18

Επειδή σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 32 του ν.2859/2000 (Άσκηση του δικαιώματος έκπτωσης του φόρου) ορίζονται τα εξής:

1. Το δικαίωμα έκπτωσης του φόρου μπορεί να ασκηθεί, εφόσον ο υποκείμενος στο φόρο κατέχει:

α) β) νόμιμο τιμολόγιο ή άλλο αποδεικτικό στοιχείο που επέχει θέση τιμολογίου, από τα οποία αποδεικνύονται οι παραδόσεις αγαθών και οι παροχές υπηρεσιών που γίνονται σε αυτόν και ο φόρος με τον οποίο επιβαρύνθηκαν,

γ) δ) νόμιμο τιμολόγιο ή άλλο αποδεικτικό στοιχείο που επέχει θέση τιμολογίου ή την περιοδική δήλωση της οικείας φορολογικής περιόδου, στην περίπτωση που δεν υπάρχει άλλο αποδεικτικό στοιχείο, για τις πραγματοποιούμενες ενδοκοινοτικές αποκτήσεις αγαθών, καθώς και τις λήψεις υπηρεσιών για τις οποίες είναι ο ίδιος υπόχρεος στο φόρο, εφόσον οι πράξεις αυτές έχουν καταχωρηθεί στα τηρούμενα βιβλία του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων ε) ,

Επειδή σύμφωνα με τις διατάξεις του Άρθρου 33 § 4 του ιδίου Νόμου (διακανονισμός εκπτώσεων) ορίζονται τα εξής:

4.Ως αγαθά επένδυσης, για την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος νόμου, θεωρούνται:

α) Τα ενσώματα αγαθά, που ανήκουν κατά κυριότητα στην επιχείρηση και τίθενται από αυτή σε διαρκή εκμετάλλευση, καθώς και τα κτίσματα ή άλλου είδους κατασκευές που κατασκευάζονται από την υποκείμενη στο φόρο επιχείρηση σε ακίνητο που δεν ανήκει κατά κυριότητα σε αυτήν, αλλά έχει, βάσει οποιασδήποτε έννομης σχέσης, τη χρήση του ακινήτου αυτού, για χρονικό διάστημα τουλάχιστον εννέα χρόνων. Αν κατά τη διάρκεια του πενταετούς διακανονισμού λήξει η χρήση του ακινήτου, στο οποίο κατασκευάστηκαν τα ανωτέρω κτίσματα ή άλλου είδους κατασκευές, ενεργείται εφάπαξ διακανονισμός κατά τις διατάξεις της προηγούμενης παραγράφου 3. Στην αξία των αγαθών επένδυσης δεν περιλαμβάνονται οι δαπάνες επισκευής και συντήρησης.

Επειδή σύμφωνα με τις διατάξεις του Άρθρου 34 του ιδίου Νόμου (Επιστροφή του φόρου) ορίζονται τα εξής:

1. Με την επιφύλαξη των σχετικών με την παραγραφή διατάξεων ο φόρος επιστρέφεται, εφόσον:

α) καταβλήθηκε στο Δημόσιο αχρεώστητα ή

β) είναι αδύνατα να μεταφερθεί για έκπτωση σε επόμενη διαχειριστική περίοδο ή σε περίπτωση μεταφοράς του για έκπτωση, η έκπτωση αυτή δεν κατέστη δυνατή ή

γ) αφορά πράξεις που προβλέπουν οι διατάξεις των περιπτώσεων α', β', γ', δ' και στ/ της παραγράφου 2 του άρθρου 30, καθώς και πράξεις για τις οποίες με αποφάσεις του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών προβλέπεται αναστολή καταβολής του φόρου ή οφείλεται σε διαφορά συντελεστών εκροών -εισροών ή

δ) αφορά αγαθά επένδυσης, που προβλέπουν οι διατάξεις της παραγράφου 4 του άρθρου 33

Με αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών μπορεί να ορίζεται ότι, προκειμένου για αγαθά επένδυσης ορισμένων βιομηχανικών και βιοτεχνικών επιχειρήσεων, αντί έκπτωσης ή επιστροφής του φόρου παρέχεται δικαίωμα αναστολής της πληρωμής του ή ρυθμίζεται με άλλο τρόπο.
Με τις ίδιες αποφάσεις ρυθμίζεται κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την άσκηση του δικαιώματος αυτού.

2. Επίσης, επιστρέφεται στον υποκείμενο στο φόρο, ο οποίος είναι εγκαταστημένος σε άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, ο φόρος που επιβάρυνε τα κινητά αγαθά και τις υπηρεσίες που του προσφέρθηκαν από άλλους υποκείμενους στο φόρο ή την εισαγωγή αγαθών στο εσωτερικό της χώρας, κατά το μέρος που τα αγαθά αυτά και οι υπηρεσίες χρησιμοποιήθηκαν:

α) για φορολογητέες πράξεις, ο τόπος φορολογίας των οποίων βρίσκεται στο εξωτερικό και για τις οποίες θα είχε δικαίωμα έκπτωσης του φόρου, αν αυτές ενεργούνταν στο εσωτερικό της χώρας, β) γ) για τις φορολογητέες πράξεις της παραγράφου 3 του άρθρου 14.

Για την εφαρμογή των διατάξεων της παραγράφου αυτής δεν θεωρείται ότι αποκτά εγκατάσταση στο εσωτερικό της χώρας ο υποκείμενος στο φόρο που είναι εγκαταστημένος σε άλλο κράτος - μέλος, ο οποίος πραγματοποιεί στο εσωτερικό της χώρας παραδόσεις αγαθών ή παροχές υπηρεσιών για τις οποίες υπόχρεος στο φόρο είναι ο παραλήπτης των αγαθών ή ο λήπτης των υπηρεσιών, σύμφωνα με τις διατάξεις της περίπτωσης δ' της παραγράφου 1 του άρθρου 35.

3. Η επιστροφή του φόρου της προηγούμενης παραγράφου ενεργείται, εφόσον ο υποκείμενος στο φόρο δεν έχει στην Ελλάδα την έδρα της οικονομικής του δραστηριότητος ή τη μόνιμη εγκατάσταση από την οποία να ασκείται η δραστηριότητα αυτή ή, ελλείψει αυτών, την κατοικία ή διαμονή του και δεν πραγματοποίησε στο εσωτερικά της χώρας, κατά τη διάρκεια της περιόδου που ορίζεται στην επόμενη παράγραφο, άλλες πράξεις εκτός από αυτές των περιπτώσεων β' και γ' της προηγούμενης παραγράφου. Δεν ενεργείται επιστροφή του φόρου με τον οποίο επιβαρύνονται οι παραδόσεις αγαθών που πραγματοποιούνται στο εσωτερικό της χώρας, οι οποίες υπάγονται στην απαλλαγή που προβλέπεται από τις διατάξεις της περίπτωσης α' της παραγράφου 1 του άρθρου 28.

4. Η επιστροφή του φόρου που προβλέπεται από τις διατάξεις της παραγράφου 2 δεν μπορεί να αφορά περίοδο μικρότερη από τρεις (3) μήνες ή μεγαλύτερη από ένα (1) έτος και ενεργείται από την αρμόδια φορολογική αρχή μέσα σε έξι (6) μήνες από την ημερομηνία υποβολής της σχετικής αίτησης.

5. Οι διατάξεις των παραγράφων 2, 3 και 4 του άρθρου αυτού εφαρμόζονται ανάλογα και για υποκείμενο στο φόρο που είναι εγκαταστημένος σε χώρα εκτός της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας, με τον όρο ότι η χώρα της εγκατάστασης του παρέχει στον υποκείμενο στο φόρο που είναι εγκαταστημένος στην Ελλάδα αντίστοιχο δικαίωμα επιστροφής του φόρου προστιθέμενης αξίας ή άλλου γενικού φόρου κατανάλωσης που ισχύει στη χώρα αυτή.

6. Επίσης επιστρέφεται στο μη υποκείμενο στο φόρο νομικό πρόσωπο εγκαταστημένο σε άλλο κράτος - μέλος ο φόρος που καταβλήθηκε κατά την εισαγωγή αγαθών, των οποίων ο τελικός προορισμός είναι το κράτος - μέλος της εγκατάστασής του, εφόσον αποδεικνύει άτι καταβλήθηκε ο φόρος που αναλογεί για την ενδοκοινοτική απόκτηση στο κράτος - μέλος άφιξης της αποστολής ή της μεταφοράς των αγαθών αυτών.

7. Με αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών ρυθμίζεται κάθε λεπτομέρεια για την άσκηση ταυ δικαιώματος επιστροφής του φόρου που προβλέπουν οι διατάξεις του άρθρου αυτού.

Επειδή σύμφωνα με τις διατάξεις του Άρθρου 5 § 5,7 &10 ν.4308/2014 (Διασφάλιση αξιοπιστίας λογιστικού συστήματος ) ορίζονται τα εξής. 5. Κάθε συναλλαγή και γεγονός που αφορά την οντότητα τεκμηριώνεται με κατάλληλα παραστατικά (τεκμήρια). Τα παραστατικά αυτά εκδίδονται είτε από την οντότητα είτε από τους συναλλασσόμενους με αυτήν είτε από τρίτους, σε έντυπη ή σε ηλεκτρονική μορφή, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο νόμο αυτόν. Τα παραστατικά αναφέρουν όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για την ασφαλή ταυτοποίηση κάθε μίας συναλλαγής ή γεγονότος και σε κάθε περίπτωση όσα ορίζει ο παρών νόμος. 7. Η οντότητα εφαρμόζει κατάλληλες κατά την κρίση της δικλίδες για: α) Τη διασφάλιση ότι υπάρχει αξιόπιστη και ελέγξιμη αλληλουχία τεκμηρίων (ελεγκτική αλυσίδα) για κάθε συναλλαγή ή γεγονός, από το χρόνο που προέκυψαν μέχρι το διακανονισμό τους.

β) Τη δημιουργία αξιόπιστης και ελέγξιμης αλληλουχίας τεκμηρίων, που διασφαλίζει την ευχερή συσχέτιση των συναλλαγών και άλλων γεγονότων με τα λογιστικά αρχεία και τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις.

γ) Την επίτευξη εύλογης διασφάλισης ως προς την αυθεντικότητα των παραστατικών (τεκμηρίων) της προηγούμενης παραγράφου και την ακεραιότητα του περιεχομένου τους, με σκοπό την επιβεβαίωση της προέλευσης αυτών και την τεκμηρίωση της συναλλαγής.

10. Από το τηρούμενο λογιστικό σύστημα πρέπει να παρέχονται ευχερώς, αναλυτικά και σε σύνοψη, όλα τα δεδομένα και πληροφορίες που απαιτούνται για να καθίσταται ευχερής η διενέργεια συμφωνιών και επαληθεύσεων κατά τη διενέργεια οποιουδήποτε ελέγχου

Επειδή σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 8 του ν.4308/2014 (Τιμολόγιο πώλησης) ορίζονται τα εξής:

1. Τιμολόγιο είναι το στοιχείο που εκδίδεται από την υποκείμενη σε αυτόν το νόμο οντότητα για κάθε πώληση αγαθών και παροχή υπηρεσιών, εντός της χώρας ή άλλης χώρας μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή προς άλλη χώρα, καθώς και σε κάθε περίπτωση συναλλαγής που υπόκειται σε Φόρο Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.), βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας.

2. Κάθε έγγραφο που περιλαμβάνει όλες τις πληροφορίες που απαιτούνται για το τιμολόγιο θεωρείται τιμολόγιο, με την προϋπόθεση ότι ο παραλήπτης των αγαθών ή υπηρεσιών που υπόκεινται σε τιμολόγηση αποδέχεται το έγγραφο αυτό

Επειδή σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 10 του ν.4308/2014 (Απλοποιημένο τιμολόγιο )

1. Επιτρέπεται η έκδοση απλοποιημένου τιμολογίου σε κάθε μία από τις παρακάτω δύο περιπτώσεις:

α) όταν το ποσό του τιμολογίου δεν υπερβαίνει το ποσό των 100 ευρώ, ή β) όταν το εκδιδόμενο τιμολόγιο είναι έγγραφο της παρ. 3 του άρθρου 8.

2. Το απλοποιημένο τιμολόγιο φέρει υποχρεωτικά τις ακόλουθες ενδείξεις:
α) Την ημερομηνία έκδοσης του τιμολογίου.
β) Προσδιορισμό της οντότητας που πωλεί τα αγαθά ή τις υπηρεσίες.
γ) Τον προσδιορισμό των αγαθών ή των υπηρεσιών που προσφέρονται.
δ) Το ποσό του Φ.Π.Α. που οφείλεται ή τις απαιτούμενες πληροφορίες για τον υπολογισμό του.
ε) Στην περίπτωση έκδοσης τιμολογίου, σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 8, αναφορά στο αρχικό τιμολόγιο και τις συγκεκριμένες ενδείξεις (δεδομένα) που τροποποιούνται.

Επειδή σύμφωνα με τις διατάξεις της ΠΟΛ.1003/2014 παράγραφοι 9 (περιεχόμενο τιμολογίου) και 10 ορίζονται τα παρακάτω:

9.1.1 Η παράγραφος αυτή (στοιχεία α έως ιζ) καθορίζει το υποχρεωτικό από την Οδηγία 2006/112/EE περιεχόμενο του τιμολογίου. Σημειώνεται ότι, με τις διατάξεις του στοιχείου (στ) της παραγράφου αυτής παρέχεται η δυνατότητα μη αναγραφής στο τιμολόγιο του είδους και της έκτασης των παρεχόμενων υπηρεσιών, υπό την προϋπόθεση ότι οι ενδείξεις αυτές (έκταση και είδος παρεχόμενων υπηρεσιών) προκύπτουν από άλλα έγγραφα, όπως είναι οι τυχόν καταρτισθείσες συμβάσεις, συμφωνητικά, καθώς και λοιπά έγγραφα στα οποία παραπέμπει το τιμολόγιο.

9.1.2 Εξαιρετικά, στα στοιχεία που εκδίδουν τα πρατήρια υγρών καυσίμων για χονδρικές πωλήσεις βενζίνης, πετρελαίου κίνησης και υγραερίου αξίας μέχρι τριακόσια (300) ευρώ δύναται να αναγράφεται ο αριθμός κυκλοφορίας του μέσου μεταφοράς, αντί των στοιχείων της παραγράφου (δ) και (ε) της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου. Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται η συσχέτιση του εκδιδόμενου παραστατικού με την αγοράζουσα οντότητα και τα απαιτούμενα στοιχεία του τιμολογίου. Ο αριθμός κυκλοφορίας δύναται να αναγράφεται χειρόγραφα με υπογραφή και σφραγίδα του εκδότη, εάν δεν εκτυπώνεται από το μηχανισμό έκδοσης παραστατικών πώλησης. 10.1.1 Η παράγραφος αυτή επιτρέπει την έκδοση απλοποιημένου τιμολογίου όταν το ποσό του τιμολογίου δεν υπερβαίνει το ποσό των 100 ευρώ, ή στην περίπτωση που το τιμολόγιο αυτό τροποποιεί και αναφέρεται ειδικά και αναμφισβήτητα σε ένα αρχικά εκδομένο τιμολόγιο (παράγραφος 3 του άρθρου 8).

10.2.1 Η παράγραφος αυτή ορίζει ότι το περιεχόμενο του απλοποιημένου τιμολογίου πρέπει να περιλαμβάνει:

α) την ημερομηνία έκδοσης του τιμολογίου,

β) προσδιορισμό της οντότητας που πωλεί τα αγαθά ή τις υπηρεσίες,

γ) τον προσδιορισμό των αγαθών ή των υπηρεσιών που προσφέρονται,

δ) το ποσό του Φ.Π.Α. που οφείλεται ή τις απαιτούμενες πληροφορίες για τον υπολογισμό του,

ε) στην περίπτωση έκδοσης τιμολογίου σύμφωνα με την παράγραφο 3 του άρθρου 8, αναφορά στο αρχικό τιμολόγιο και τις συγκεκριμένες ενδείξεις (δεδομένα) που τροποποιούνται.

10.2.2 Επέχουν θέση απλοποιημένου τιμολογίου και στοιχεία λιανικής πώλησης αγαθών ή υπηρεσιών, που καλύπτουν επαγγελματικές συναλλαγές και μέχρι του ορίου των εκατό (100) ευρώ, εφόσον εκδίδονται για την αγορά μη εμπορεύσιμων (για τον αγοραστή) αγαθών (αναλώσιμων) ή για τη λήψη, ομοίως, υπηρεσιών. Η ρύθμιση αυτή στοχεύει στην διευκόλυνση των συναλλαγών, χωρίς ωστόσο να ισοδυναμεί με υποκατάσταση του τιμολογίου πώλησης από τις αποδείξεις λιανικής. Δηλαδή, δεν δικαιολογείται γενικευμένη χρήση αποδείξεων λιανικής. Στις περιπτώσεις αυτές, η τεκμηρίωση της σχετικής δαπάνης από τον αγοραστή των αγαθών ή τον λήπτη των υπηρεσιών δύναται να επιτυγχάνεται με την αναγραφή του είδους των αγαθών και των υπηρεσιών επί των στοιχείων λιανικής πώλησης κατά γενική περιγραφή ή και από την περιγραφή της δραστηριότητας- επαγγέλματος του εκδότη στα στοιχεία αυτά. Σε κάθε περίπτωση, η τεκμηρίωση είναι θέμα πραγματικών περιστατικών.:

Επειδή η προσφεύγουσα έλαβε, καταχώρησε και επομένως εξέπεσε του φόρου τετρακόσιες πενήντα δύο αποδείξεις (452) λιανικής πώλησης πού εκδόθηκαν με χρήση Φ.Η.Μ χωρίς τα στοιχεία του αποδέκτη και την ακριβή περιγραφή του εμπορεύματος ήτοι ποσοστό 89,33% των δικαιολογητικών και πενήντα τέσσερα (54) τιμολόγια πώλησης, ήτοι ποσοστό 10,67% των δικαιολογητικών Τα ποσοστά αυτά καταδεικνύουν την εκτενή χρήση αποδείξεων λιανικής πώλησης που υποκαθιστούν τη λήψη τιμολογίων και αντιβαίνει στο Νόμο 4308/2014 και τον Κώδικα Φ.Π.Α., εντός του νομικού πλαισίου των οποίων οφείλει να δρα κάθε επιχειρηματική οντότητα.

Επειδή καμία από αυτές τις αποδείξεις πού εκδόθηκαν με την χρήση Φ.Η.Μ δεν αναφέρει, επακριβώς, την περιγραφή του συναλλασσομένου αγαθού (με τις περιγραφές «ανταλλακτικά», «γεωργικά εφόδια», «υδραυλικά», «λιπάσματα», «φάρμακα» κ.λπ., δεν καθορίζεται το αγορασθέν εμπόρευμα, ώστε να αποδεικνύεται η χρησιμοποίηση του από την προσφεύγουσα επιχείρηση που το λαμβάνει.

Επειδή καμία από αυτές τις αποδείξεις πού εκδόθηκαν με την χρήση Φ.Η.Μ δεν αναφέρει τα στοιχεία του αποδέκτη (Α.Φ.Μ., ονοματεπώνυμο, διεύθυνση κ.λπ.) ή του οχήματος (π.χ. για αποδείξεις πετρελαίου), παρά μόνον πολλές αποδείξεις λιανικής έχουν ως περιγραφή τις λέξεις «εμπόρευμα» / «διάφορα» / «ζωοτροφές» / «σπόροι» κ.ά. - άσχετα με την επιχειρηματική δραστηριότητα. Πολλές αποδείξεις Φ.Η.Μ. εξεδόθησαν την ίδια χρονική στιγμή από την ίδια ταμειακή μηχανή, συχνά με ποσό σχεδόν €100 έκαστη, αντί να εκδοθεί τιμολόγιο πώλησης με το συνολικό ποσό αθροιστικά, την λεπτομερή περιγραφή των εμπορευμάτων, τα ακριβή στοιχεία του αποδέκτη, για παράδειγμα, στις 04/01/2017 εξεδόθησαν πέντε (5) αποδείξεις λιανικής πώλησης συνολικής αξίας 483,00 € από τον ίδιο προμηθευτή με περιγραφή «λιπάσματα».

Επειδή από την επιτόπια αυτοψία της Φορολογούσας Αρχής προέκυψε ότι δεν υπήρχαν αποθήκες ή λοιπά κτίσματα, εξοπλισμός, γεωργικά μηχανήματα ή άλλα πάγια περιουσιακά στοιχεία της προσφεύγουσας, στα οποία να δηλώνεται αυτή ως κάτοχος ή μισθώτρια, που να δικαιολογούνται σχετικά έξοδα. Άρα, η επιστροφή Φ.Π.Α. από σχετικές με αυτά δαπάνες, την οποία αιτείται η προσφεύγουσα στην ένσταση της, δεν δύναται να είναι απαιτητή. Ενδεικτικά, στην απαίτηση επιστροφής Φ.Π.Α. περιλαμβάνεται μεταξύ άλλων και αγορά ειδών υγιεινής αξίας €626,01 και ειδικότερα είδος μπανιέρας τύπου τζακούζι, το οποίο δεν καταγράφηκε στην αυτοψία που πραγματοποίησε η Φορολογούσα Αρχή στην επαγγελματική εγκατάσταση της προσφεύγουσας.

Επομένως ο λόγος απόρριψης επιστροφής του Φ.Π.Α. είναι η μη ύπαρξη του παγίου στην επαγγελματική εγκατάσταση.

Επειδή, για αντικείμενα αδήλωτα στις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες δεν μπορεί αυτός ο Φ.Π.Α. να εκπεσθεί.

Επειδή από την επιτόπια αυτοψία της Φορολογούσας Αρχής διαπιστώθηκε η ύπαρξη μικρής αποθήκης σε αγροτικό ακίνητο στη θέση « » κατασκευασμένη από τούβλα στο οποίο έχουν εγκατασταθεί πόρτες λαμαρίνας εμφανώς καινούργιες με αποθηκευμένη ξυλεία, που κατά δήλωση του παρόντα στην αυτοψία, συζύγου της προσφεύγουσας, θα χρησιμοποιηθεί για ενίσχυση/βελτίωση της υφιστάμενης κατασκευής

Επειδή το εν λόγω αγροτεμάχιο και κατά συνέπεια και οι κατασκευές επί αυτού δεν είναι ιδιόκτητα. Από τα ηλεκτρονικά μισθωτήρια και συγκεκριμένα από το με α/α /2016 εκμισθώθηκε στη θέση « » αποκλειστικά και μόνο ως αγροτική έκταση με ελαιόφυτα 39,5 στρεμμάτων.

Επειδή για τις προσθήκες - βελτιώσεις επί του ευρισκόμενου στο αγροτεμάχιο αποθήκη δεν υπάρχει δικαίωμα έκπτωσης (και επιστροφής) του ΦΠΑ καθώς η προσφεύγουσα δεν διαθέτει κυριότητα ούτε έχει τη χρήση του ακινήτου αυτού με οποιαδήποτε έννομη σχέση. Ο ισχυρισμός της ελεγχόμενης ότι δικαιούται έκπτωσης του ΦΠΑ των αγορών και δαπανών επί του κτίσματος ως διαρκή και αποκλειστική εκμετάλλευση και των γεωργικών μηχανών απορρίπτεται ως αβάσιμος.

Επειδή ανακεφαλαιωτικά το σύνολο των μη εκπιπτόμενων εισροών για την ελεγχόμενη χρήση ανέρχεται σε ποσό ύψους 13.070,52 € και ο μη εκπιπτόμενος φόρος εισροών σε ποσό ύψους 3.136,93 €

Ως εκ τούτου ο ισχυρισμός της προσφεύγουσας απορρίπτεται ως αβάσιμος, αόριστος και αναπόδεικτος.

Ως προς τον δεύτερο λόγο της ενδικοφανούς προσφυγής

Επειδή, ο ισχυρισμός της προσφεύγουσας περί παράβασης της αρχής της αναλογικότητας κρίνεται απορριπτέος διότι η επικαλούμενη εκ μέρους της «αναλογικότητα» μεταξύ της διοικητικής κύρωσης και των διαπραχθεισών παραβάσεων, είναι προφανώς αβάσιμη αφού τέτοια σχέση «αναλογικότητας» δεν καθορίζεται από τις διατάξεις.

Επειδή, στο φορολογικό δίκαιο οι διατάξεις ερμηνεύονται «γραμματικά» και όχι «αναλογικά». Ως εκ τούτου τα επιβαλλόμενα μέτρα έχουν απολύτως αυστηρό χαρακτήρα και η Διοίκηση προβαίνει σε διαπιστωτικού χαρακτήρα αποτίμηση των πραγματικών περιστατικών και υπαγωγή τους στον κανόνα δικαίου πριν την εφαρμογή των διατάξεων. Είναι προφανές δε ότι με βάση τα προαναφερθέντα, τα μέτρα που λαμβάνονται από την Διοίκηση, προληπτικά και όχι κατασταλτικά, είναι κατάλληλα και αποτελεσματικά για την επίτευξη του επιδιωκόμενου σκοπού, χωρίς τα επερχόμενα μειονεκτήματα να υπερσκελίζουν τα πλεονεκτήματα (σχετ. ΣτΕ 1149/1988, ΣτΕ 4050/1990, ΣτΕ 3112/1990, ΣτΕ 2775/1989).

Επειδή, οι διαπιστώσεις του ελέγχου, όπως αυτές καταγράφονται στην οικεία έκθεση ελέγχου της Δ.Ο.Υ. ΑΓ.ΝΙΚΟΛΑΟΥ επί της οποίας εδράζονται οι προσβαλλόμενες πράξεις, κρίνονται βάσιμες, αποδεκτές και πλήρως αιτιολογημένες, η υπό κρίση ενδικοφανής προσφυγή πρέπει να απορριφθεί.

Αποφασίζουμε

Την απόρριψη της με αριθμ. πρωτ /25.02.19 ενδικοφανούς προσφυγής της του:
ΑΦΜ: , με έδρα τον δήμο , κοινότητα και της επικύρωση των:
α) υπ' αριθ' /19 Οριστικής Πράξης Διορθωτικού Προσδιορισμού ΦΠΑ φορολογικού έτους 2017 και
β) υπ' αριθ' /19 Οριστικής Πράξης Επιβολής Προστίμου φορολογικού έτους 2017

Οριστική φορολογική υποχρέωση του υπόχρεου καταλογιζόμενο ποσό με βάση την παρούσα απόφαση:

Φορολογικό έτος: 01/01-31/12/2017

1) -Α/Α Οριστική πράξη διορθωτικού προσδιορισμού Φ.Π.Α.
Πιστωτικό υπόλοιπο Φ.Π.Α βάσει ΔΕΔ για επιστροφή : 1.853,33 €

2) - Α/Α Οριστική πράξη επιβολής προστίμου άρθρου 54 Ν. 4174/2013 :
Πρόστιμο (4Χ 100,00 €) =400,00 €

Εντελλόμεθα όπως αρμόδιο όργανο κοινοποιήσει με τη νόμιμη διαδικασία την παρούσα απόφαση στον υπόχρεο.

Ακριβές Αντίγραφο
Ο Υπάλληλος του Τμήματος Διοικητικής Υποστήριξης

ΜΕ ΕΝΤΟΛΗ ΤΟΥ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΥ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ

Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΥΠΟΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΣΗΣ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΦΑΚΟΣ

Σ η μ ε ί ω σ η: Κατά της απόφασης αυτής επιτρέπεται η άσκηση προσφυγής ενώπιον των αρμόδιων Διοικητικών Δικαστηρίων εντός τριάντα (30) ημερών από την κοινοποίησή της.

Αθήνα, 23 Ιουλίου 2019
Αριθ. Πρωτ.: Α.Τ.Δ. Α 1105196 ΕΞ 2019

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ
ΑΥΤΟΤΕΛΕΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
ΓΡΑΦΕΙΟ Α' - ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ

Ταχ. Δ/νση: Καρ. Σερβίας 10
Ταχ. Κώδικας: 10184 Αθήνα
Πληροφορίες: Καρδάμη Αγαθή
Τηλέφωνο: 210 3375743
Fax: 210 3375427
E-Mail: a.kardami@aade.gr
Url: www.aade.gr

Θέμα: «Υπενθύμιση εγκυκλίου απαγόρευσης καπνίσματος»

ΣΧΕΤ.: 1. Η αριθ. Γ.Π./Δ2Β/οικ.8809/31-1-2018 (ΑΔΑ:6ΙΓΩ465ΦΥΟ-ΚΔΦ), εγκύκλιος της Γενικής Δ/νσης Δημόσιας Υγείας & Ποιότητας Ζωής του Υπουργείου Υγείας (ΑΑΔΕ 1017004 ΕΙ 2018).

2. Το αριθ. Α.Τ.Δ. Α 1019192 ΕΞ 2018/6.2.2018 έγγραφό μας.

3. Το αριθ. Α.Τ.Δ. Α 1002641 ΕΞ 2019/9.1.2019 έγγραφό μας.

Σας υπενθυμίζουμε την ανωτέρω (1) σχετική εγκύκλιο «Απαγόρευση καπνίσματος- εφαρμογή της Αντικαπνιστικής Νομοθεσίας», η οποία σας έχει ήδη κοινοποιηθεί με τα (2) και (3) σχετικά έγγραφά μας, και παρακαλούμε για την πιστή τήρηση και εφαρμογή της από τους υπαλλήλους στο χώρο της Υπηρεσίας σας.

Επισημαίνεται ιδιαίτερα ότι βάσει του άρθρου 6 του ν. 3730/2008, όπως ισχύει, η παράβαση των διατάξεων της σχετικής εγκυκλίου για την απαγόρευση του καπνίσματος από τους δημόσιους λειτουργούς εκτός των άλλων κυρώσεων αποτελεί και πειθαρχικό παράπτωμα και τιμωρείται σύμφωνα με τις διατάξεις που διέπουν την πειθαρχική ευθύνη τους.

Επιπλέον οι Προϊστάμενοι στους οποίους απευθύνεται η παρούσα, καλούνται να λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα που κρίνονται αναγκαία για την ευαισθητοποίηση των υπαλλήλων ευθύνης τους και του κοινού, για την πιστή εφαρμογή της.

Με ευθύνη του Προϊσταμένου της κάθε Υπηρεσίας καλούνται να λάβουν γνώση ενυπόγραφα όλοι οι υπάλληλοι.


Η ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΤΟΥ ΑΥΤΟΤΕΛΟΥΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
ΕΥΘΑΛΙΑ ΧΑΤΖΗΪΩΑΝΝΙΔΟΥ

Αθήνα, 25.7.2019
Αριθ. Πρωτ. Σ50/22/905880

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ



ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΚΑΙ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ

Ταχ. Δ/νση: Ακαδημίας 22, Τ. Κ. 10671 Αθήνα
e-mail : gd.sintaxeon@efka.gov.gr

ΕΞ. ΕΠΕΙΓΟΝ

ΓΕΝΙΚΟ ΕΓΓΡΑΦΟ

Θ Ε Μ Α: «Χορήγηση σύνταξης λόγω θανάτου σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 19 του Ν. 4611/2019.»

Σχετ.: Η εγκύκλιος 36/2019.

Σε συνέχεια των οδηγιών του με αρ. πρωτ. Φ.80000/οικ.27156/854/2019 (ΑΔΑ: ΨΟ6Δ465Θ1Ω-8ΝΜ) εγγράφου του ΥΠΕΚΑΑ, που περιλαμβάνεται στην ανωτέρω εγκύκλιο, και με την κοινοποίηση του με αρ. πρωτ. Φ.80000/28443/892/18-07-2019 εγγράφου του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, ως προς την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 19 του Ν. 4611/2019 διευκρινίζονται ειδικά τα ακόλουθα:

1. παρ. 1: Σύμφωνα με αυτή τη διάταξη, καταργούνται τα ηλικιακά κριτήρια που καθόριζαν τη διάρκεια του δικαιώματος συνταξιοδότησης των δικαιούχων επιζώντων συζύγων/ετέρων μερών του συμφώνου συμβίωσης και διαζευγμένων (εδάφια α-γ της υποπαραγράφου Α' της παραγράφου 1 του άρθρου 12 του ν. 4387/2016). Η σύνταξη λόγω θανάτου συνταξιούχου ή ασφαλισμένου (ο οποίος έχει πραγματοποιήσει το χρόνο ασφάλισης που απαιτείται για τη συνταξιοδότησή του εξ ιδίου δικαιώματος ή ανικανότητας) καταβάλλεται πλέον σε αυτούς τους δικαιούχους ανεξάρτητα από την ηλικία τους, μέχρι το τέλος του μήνα κατά την οποία πληρούνται οι προϋποθέσεις λήξης του δικαιώματος συνταξιοδότησης λόγω θανάτου των προσώπων αυτών, ήτοι:
i. με το θάνατο του δικαιούχου,
ii. με τη σύναψη γάμου του ή συμφώνου συμβίωσης (βλ. και εγκύκλιο 10/2017).

2. παρ. 2: Σύμφωνα με την παράγραφο αυτή, η σύνταξη λόγω θανάτου χορηγείται σε τέκνα θανόντος ασφαλισμένου (ο οποίος έχει πραγματοποιήσει το χρόνο ασφάλισης που απαιτείται για τη συνταξιοδότησή του εξ ιδίου δικαιώματος ή ανικανότητας) ή συνταξιούχου (νόμιμα, τα νομιμοποιηθέντα, αναγνωρισθέντα, υιοθετηθέντα και όσα εξομοιώνονται με αυτά), υπό τους όρους να είναι άγαμα και να μην έχουν συμπληρώσει το 24ο έτος της ηλικίας τους. Επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο με αρ. πρωτ. Φ.80000/οικ.27156/854/2019 (ΑΔΑ: ΨΟ6Δ465Θ1Ω-8ΝΜ) έγγραφο του ΥΠΕΚΑΑ, (σχετ. η εγκ. 36/2019 εγκύκλιος), προς τα άγαμα τέκνα κρίνεται ότι εξομοιώνονται και τα διαζευγμένα, και επομένως αποτελούν δικαιοδόχα πρόσωπα, με την προϋπόθεση ότι δεν έχουν τελέσει άλλο γάμο. Καταργείται η προϋπόθεση φοίτησης των τέκνων ασφαλισμένου ή συνταξιούχου στην τριτοβάθμια εκπαίδευση ή σε Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης μετά τη συμπλήρωση του 18ου έτους της ηλικίας τους (περίπτωση α της υποπαραγράφου Β της παρ. 1 του άρθρου 12 του Ν. 4387/2016). Στην περίπτωση αυτή η λήξη του δικαιώματος επέρχεται στο τέλος του μήνα:
i. θανάτου του δικαιούχου
ii. κατά τον οποίο ο δικαιούχος συνάπτει γάμο ή σύμφωνο συμβίωσης
Η σύνταξη εξακολουθεί να καταβάλλεται στα τέκνα και μετά τη συμπλήρωση του 24ου έτους της ηλικίας μόνο στην περίπτωση που κατά το χρόνο του θανάτου του ασφαλισμένου ή συνταξιούχου είναι άγαμα και ανίκανα για κάθε βιοποριστική εργασία, εφόσον η ανικανότητά τους επήλθε πριν από την συμπλήρωση του 24ου έτους της ηλικίας τους (περ. β της υποπαραγράφου Β της παρ. 1 του άρθρου 12 του Ν. 4387/2016). Στην περίπτωση αυτή η λήξη του δικαιώματος επέρχεται για τους ίδιους ως άνω λόγους καθώς και στο τέλος του μήνα κατά τον οποίο, σύμφωνα με την εκτίμηση της αρμόδιας υγειονομικής επιτροπής, δεν υφίσταται πλέον ανικανότητα για την άσκηση κάθε βιοποριστικής εργασίας.

3. παρ. 3: Η διάταξη αυτή καθορίζει πλέον τα τρία έτη ελάχιστης διάρκειας γάμου/συμφώνου συμβίωσης από τη σύναψή τους μέχρι την ημερομηνία θανάτου, ως προϋπόθεση για την αναγνώριση δικαιώματος συνταξιοδότησης σε επιζώντα σύζυγο ή στο έτερο μέρος του συμφώνου συμβίωσης. Η απαίτηση για τη συμπλήρωση 5 ετών καταργείται.
Η εν λόγω προϋπόθεση εξακολουθεί να μην ελέγχεται στις ακόλουθες περιπτώσεις (βλ. εγκύκλιο 6/2018, σελ. 6):
i. Ο θάνατος οφείλεται σε ατύχημα που προήλθε πρόδηλα και αναμφισβήτητα εξαιτίας της υπηρεσίας (κατά τις διατάξεις που ισχύουν για τους ασφαλισμένους στους τ. φορείς κοινωνικής ασφάλισης που εντάχθηκαν στον Ε.Φ.Κ.Α., πρόκειται για τις περιπτώσεις ατυχήματος που χαρακτηρίζεται εργατικό) ή σε ανθρωποκτονία.
ii. Κατά τη διάρκεια του γάμου γεννήθηκε ή με το γάμο νομιμοποιήθηκε, αναγνωρίστηκε ή υιοθετήθηκε τέκνο. Σύμφωνα με το όλο πνεύμα των διατάξεων του άρθρου 1463 του Α.Κ. και επ., πλήρης εξομοίωση του γεννημένου χωρίς γάμο τέκνου με τέκνο γεννημένο σε γάμο επιτυγχάνεται όταν παράλληλα με την αναγνώριση (εκούσια ή δικαστική) συναφθεί και γάμος των γονέων.
iii. Η χήρα κατά το χρόνο του θανάτου τελούσε σε κατάσταση εγκυμοσύνης, η οποία δεν διεκόπη και γεννήθηκε ζων τέκνο.
iv. Συντρέχει η περίπτωση ανασύστασης προϋπάρξαντος γάμου. Ο αρχικός και ο εξ ανασυστάσεως γάμος, κατά τη διάρκεια του οποίου απεβίωσε ο σύζυγος, πρέπει να έχουν διαρκέσει συνολικά τουλάχιστον πέντε έτη, ο δε εξ ανασυστάσεως πρέπει να είχε διάρκεια τουλάχιστον έξι μηνών. Εξυπακούεται ότι, και σε αυτή την περίπτωση, η συνολική διάρκεια του αρχικού και εξ ανασυστάσεως γάμου θα πρέπει να είναι τρία έτη.

4. παρ. 4: Για τον επιζώντα σύζυγο/έτερο μέρος του συμφώνου συμβίωσης το ποσοστό της σύνταξης που δικαιούται καθορίζεται πλέον στο 70% επί του ποσού της σύνταξης το οποίο δικαιούτο ή είχε χορηγηθεί σε σύζυγο που απεβίωσε. Τα ποσοστά μεταξύ διαζευγμένων και επιζώντων συζύγων επιμερίζονται αναλόγως, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην περ. β της υποπαρ. Α της παρ. 4 του άρθρου 12 του Ν. 4387/2016.
Οι περιορισμοί του ποσού της σύνταξης στην περίπτωση που ο γάμος/σύμφωνο συμβίωσης συνήφθησαν μετά την απονομή της σύνταξης γήρατος του θανόντος εξακολουθούν να ισχύουν για τον επιζώντα σύζυγο/έτερο μέρος του συμφώνου συμβίωσης (περ. α της υποπαρ. Α της παρ. 4 του άρθρου 12 του Ν. 4387/2016).
Επίσης, διατηρείται η ισχύς της διάταξης της περ. γ της υποπαρ. Α της παρ. 4 του άρθρου 12 του Ν. 4387/2016, δηλαδή το ποσοστό κάθε παιδιού στο 25% της σύνταξης, καθώς και ο διπλασιασμός του για παιδί ορφανό και από τους δύο γονείς, εκτός αν το ορφανό παιδί δικαιούται σύνταξη και από τους δύο γονείς.
Από το συνδυασμό της διάταξης που καθορίζει το ποσοστό του επιζώντος συζύγου/ετέρου μέρους του συμφώνου συμβίωσης στο 70% και των διατάξεων της υποπαραγράφου Β της παρ. 4 (το συνολικό ποσό της κατά μεταβίβαση σύνταξης του επιζώντος συζύγου και των τέκνων σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό της σύνταξης του θανόντος και το ποσοστό των τέκνων περιορίζεται ισόποσα σε περίπτωση που το άθροισμα των ποσοστών των δικαιούχων υπερβαίνει το ποσό της σύνταξης του θανόντος), συνάγεται ότι τα ποσοστά των τέκνων δεν μπορεί να υπερβαίνουν το 30% της σύνταξης που δικαιούτο ή που είχε χορηγηθεί σε σύζυγο που απεβίωσε.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ:

Δικαιοδόχα μέλη: 1 επιζών σύζυγος, 2 τέκνα από δεύτερο γάμο και 1 αμφοτεροπλεύρως ορφανό τέκνο.
Ποσοστό επιζώντος συζύγου: 70%
Ποσοστό τέκνων:
α) αμφοτεροπλεύρως ορφανό τέκνο: 15% (30Χ2/4=15)
β) έκαστο ορφανό τέκνο από το δεύτερο γάμο: 7,5% (30Χ1/4=7,5)
Επισημαίνεται ότι όταν χορηγείται το κατώτατο όριο σύνταξης λόγω θανάτου σε τουλάχιστον ένα (1) από τα δικαιοδόχα πρόσωπα, το συνολικό ποσό της κατά μεταβίβαση σύνταξης του επιζώντος συζύγου και των τέκνων επιτρέπεται να υπερβαίνει το ποσό της σύνταξης του θανόντος και δεν περιορίζεται ισόποσα το ποσοστό των τέκνων (εδ. β' υποπερ. γ' της παρ. 2 του άρθρου 1 του Ν. 4499/2017).
Οι διατάξεις της υποπερίπτωσης α' της παρ. 2 του άρθρου 1 του Ν. 4499/2017 περί κατώτατου ποσού σύνταξης εξακολουθούν να ισχύουν.
Σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο κοινοποιούμενο έγγραφο του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, ο ανωτέρω επανακαθορισμός του ποσοστού του επιζώντα συζύγου/ετέρου μέρους του συμφώνου συμβίωσης, παρότι μεταβάλει το ύψος της παροχής δεν καθιστά απαραίτητη την έκδοση νέας διοικητικής πράξης, εν προκειμένω τροποποιητικής συνταξιοδοτικής απόφασης, για τα πρόσωπα που κατέστησαν συνταξιούχοι λόγω θανάτου με βάση τις διατάξεις του άρθρου 12 του ν. 4387/2016 έως και την 16.05.2019, δηλαδή την προηγούμενη της έναρξης ισχύος του ν.4611/2019. Και τούτο γιατί ο νέος υπολογισμός και τα ποσά που θα προκύπτουν από αυτόν θα αποτυπώνονται στο εκκαθαριστικό σημείωμα συντάξεων που θα εκδίδεται για το δικαιούχο σύνταξης λόγω θανάτου.

5. παρ. 5 περ. β:
α) Όπως είναι γνωστό, ο επιζών σύζυγος/έτερο μέρος του συμφώνου συμβίωσης/διαζευγμένος δικαιούται από την πρώτη του επομένου του θανάτου μήνα και για μία τριετία ολόκληρη τη σύνταξη που έχει υπολογιστεί σύμφωνα με τις κατά περίπτωση οικείες διατάξεις (περ. α της παρ. 5 του άρθρου 12 του Ν. 4387/2016). Μετά τη συμπλήρωση αυτού του χρονικού διαστήματος, αν οι ανωτέρω δικαιούχοι εργάζονται ή αυτοαπασχολούνται ή λαμβάνουν σύνταξη από οποιαδήποτε πηγή, χορηγείται το πενήντα τοις εκατό (50%) της σύνταξής τους λόγω θανάτου.
Η παρ. 5 του άρθρου 19 του Ν. 4611/2019 καθορίζει:
i. Κριτήριο για την εφαρμογή της κατά τα ανωτέρω μείωσης τη χρονική διάρκεια της εργασίας ή αυτοαπασχόλησης. Σε κάθε περίπτωση, ως ημέρες απασχόλησης εκλαμβάνονται αυτές που αντιστοιχούν στην ασφάλιση της οικείας εργασίας ή δραστηριότητας.
Έτσι, το ποσό της σύνταξης λόγω θανάτου που δικαιούται ο επιζών σύζυγος/έτερο μέρος του συμφώνου συμβίωσης/διαζευγμένος θα πρέπει να μειώνεται κατά 50% μόνο για τις συγκεκριμένες ημέρες που εργάζεται/αυτοαπασχολείται. Υπολογίζοντας δε τις ημέρες ασφάλισης σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στις οικείες καταστατικές, γενικές ή ειδικές διατάξεις, μέχρι 25 ημέρες κάθε μήνα, προκειμένου να εξευρεθεί το ποσό της σύνταξης που αναλογεί σε κάθε ημέρα ανάληψης ασφαλιστέας εργασίας ή δραστηριότητας, αυτό θα επιμερίζεται στις 25 ημέρες. Το ποσό που αντιστοιχεί σε κάθε ημέρα εργασίας των εν λόγω συνταξιούχων λόγω θανάτου θα μειώνεται κατά 50%.
Στην περίπτωση άσκησης ελεύθερου επαγγέλματος (υπαγωγή στην ασφάλιση βάσει των σχετικών διατάξεων του πρώην ΟΑΕΕ) ή αυτοαπασχόλησης (υπαγωγή στην ασφάλιση βάσει των σχετικών διατάξεων του πρώην ΕΤΑΑ), όπου η ασφάλιση γίνεται με βάση τον μήνα, η σύνταξη λόγω θανάτου που δικαιούται ο επιζών σύζυγος/έτερο μέρος του συμφώνου συμβίωσης/διαζευγμένος θα μειώνεται κατά 50% για το σύνολο του μήνα που ασκείται επαγγελματική δραστηριότητα.
Υπενθυμίζεται ότι η εν λόγω μείωση εφαρμόζεται και στην περίπτωση συνταξιοδότησης από το εξωτερικό. Ωστόσο, όταν πρόκειται για χώρα της Ε.Ε. ή κράτος με το οποίο έχει συναφθεί Διμερής Σύμβαση Κοινωνικής Ασφάλειας, η εν λόγω μείωση εφαρμόζεται μόνο στις περιπτώσεις που από το άλλο κράτος χορηγείται σύνταξη από άλλη αιτία (λόγω γήρατος ή αναπηρίας).
Επίσης, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο κοινοποιούμενο έγγραφο του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, για θανάτους ασφαλισμένων/συνταξιούχων από 13.05.2016 και εφεξής δεν θα έχουν εφαρμογή οι διατάξεις του άρθρου 58 παρ. 1 και 5 του Κώδικα Πολιτικών και Στρατιωτικών Συντάξεων, όπως αντικαταστάθηκε και ισχύει, ούτε η διάταξη της παρ. 14 του άρθρου 8 του ν.2592/1998.
Επομένως και οι απασχολούμενοι σε θέση του δημοσίου συνταξιούχοι λόγω θανάτου από υπηρεσία σε θέση του δημοσίου ή του ευρύτερου δημοσίου τομέα, εμπίπτουν μετά την πρώτη τριετία στους περιορισμούς που ισχύουν για τους λοιπούς συνταξιούχους και ο χρόνος για τον οποίο λαμβάνουν αποδοχές και μέρος της σύνταξης θεωρείται συντάξιμος χρόνος.
Συνεπώς, ο χρόνος για τον οποίο λαμβάνουν αποδοχές θεωρείται συντάξιμος ακόμη και αν λαμβάνουν ταυτόχρονα τη σύνταξη λόγω θανάτου.
ii. Κατώτατο ποσό σύνταξης λόγω θανάτου, μετά την εφαρμογή της μείωσης του ποσού λόγω εργασίας ή αυτοαπασχόλησης. Έτσι, μετά την εφαρμογή της ανωτέρω μείωσης, το ποσό που θα χορηγείται σε επιζώντα σύζυγο/έτερο μέρος του συμφώνου συμβίωσης/διαζευγμένο δεν θα υπολείπεται των κατώτατων ορίων των περιπτώσεων α, β και γ της υποπαραγράφου Β της παραγράφου 4.
β) Το ποσό της σύνταξης που χορηγείται σε τέκνα δεν επηρεάζεται από εργασία/αυτοαπασχόληση ή συνταξιοδότησή τους από άλλη πηγή. Υπενθυμίζονται όμως και οι οδηγίες του Γενικού Εγγράφου με αρ. πρωτ. Σ50/40/1154367/2018, σχετικά με την εφαρμογή των διατάξεων της παρ. 5 του άρθ. 5 του ν. 3232/2004, όπως τροποποιήθηκαν με την παρ. 3 του άρθρ. 26 του ν. 4075/2012. Σύμφωνα με αυτές, το δικαίωμα των αμφοτεροπλεύρως ορφανών τέκνων που πάσχουν από νοητική υστέρηση ή αυτισμό ή από πολλαπλές βαριές αναπηρίες ή από χρόνιες ψυχικές διαταραχές, που επιφέρουν μόνιμο ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω, να λαμβάνουν το ποσό της σύνταξης που πράγματι ελάμβανε ο θανών συνταξιούχος γονέας ή το ποσό που δικαιούτο να λάβει ο θανών ασφαλισμένος γονέας υφίσταται υπό την προϋπόθεση ότι τα πρόσωπα αυτά δεν εργάζονται ή δεν ασκούν κάποιο επάγγελμα ή δεν λαμβάνουν σύνταξη από δική τους εργασία.
γ) Επειδή η εργασία ή αυτοαπασχόληση ενδέχεται να είναι περιστασιακή και δεν υπάρχει ασφαλές τεκμήριο διάρκειας ή διακοπής της εργασίας με βάση τη μηνιαία εικόνα της ασφάλισης στο μηχανογραφικό σύστημα (π.χ., προθεσμία υποβολής ΑΠΔ εντός τριμήνου, παροχή υπηρεσιών σε εργοδότη που δεν καταβάλλει εισφορές εμπρόθεσμα κλπ), και επειδή δεν είναι εφικτό κάθε μήνα να πραγματοποιούνται έλεγχοι και αυξομειώσεις του ποσού της σύνταξης σε πραγματικό χρόνο, μετά τη συμπλήρωση τριετίας από το θάνατο, η υπηρεσία θα καταβάλλει στον επιζώντα σύζυγο/έτερο μέρος του συμφώνου συμβίωσης/διαζευγμένο το ποσό σύνταξης λόγω θανάτου ως εξής:
i. Πλήρες, εφόσον αυτός δηλώνει υπεύθυνα ότι δεν εργάζεται/αυτοαπασχολείται/συνταξιοδοτείται από καμία πηγή καθώς και ότι αναλαμβάνει την υποχρέωση να ενημερώσει την υπηρεσία συντάξεων αμέσως μόλις παύσει η ισχύς της προηγούμενης δήλωσης για οποιοδήποτε λόγο.
ii. Μειωμένο, κατά 50% εφόσον δηλώνει υπεύθυνα ότι εργάζεται/αυτοαπασχολείται/συνταξιοδοτείται και ότι αναλαμβάνει την υποχρέωση να ενημερώσει αμέσως την υπηρεσία συντάξεων τόσο για τη λήξη της δραστηριότητας όσο και την ακριβή χρονική της διάρκεια. Ειδικά στις περιπτώσεις περιστασιακής ή μειωμένης απασχόλησης στις οποίες ο περιορισμός της σύνταξης θα γίνεται σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην παράγραφο 5.α .i του παρόντος εγγράφου (σελ. 4-5), θα πραγματοποιείται έλεγχος κατά το μήνα Απρίλιο κάθε έτους (προκειμένου να έχει υποβληθεί και η ΑΠΔ μηνός Δεκεμβρίου του προηγούμενου έτους) για την επιστροφή τυχόν διαφορών ποσών συντάξεων, για το προηγούμενο έτος, ύστερα από τη διασταύρωση των στοιχείων της δήλωσης με τα στοιχεία του μηχανογραφικού συστήματος. Περαιτέρω οδηγίες ως προς το ζήτημα αυτό θα σας δοθούν με νεότερο έγγραφο από την αρμόδια διεύθυνση.

6. παρ. 6: Με την παρ. 6 του άρθρου 19 προστέθηκαν εδάφια στην παράγραφο 7 του άρθρου 12 του ν. 4387/2016 ως εξής: «Ειδικότερα, αν το ποσό της σύνταξης, όπως προκύπτει από τον υπολογισμό του σύμφωνα με το άρθρο 14, είναι μεγαλύτερο του καταβαλλόμενου κατά την 12.5.2016 ποσού σύνταξης, τα ποσοστά της υποπαραγράφου Α' της παραγράφου 4 υπολογίζονται επί του μεγαλύτερου ως άνω ποσού. Αν το ποσό της σύνταξης, όπως προκύπτει από τον υπολογισμό του σύμφωνα με το άρθρο 14, είναι μικρότερο του καταβαλλόμενου κατά την 12.5.2016 ποσού, τα ποσοστά της υποπαραγράφου Α' της παραγράφου 4 υπολογίζονται επί του καταβαλλόμενου ως άνω ποσού.».
Για την εφαρμογή του δευτέρου εδαφίου της εν λόγω ρύθμισης διευκρινίζεται ότι ως ποσό εθνικής σύνταξης του δικαιούχου μέλους της οικογενείας αποτυπώνεται το ποσό που προκύπτει από τον επιμερισμό της εθνικής σύνταξης του θανόντος με τα ποσοστά των δικαιούχων και το υπόλοιπο ποσό αποτυπώνεται ως ανταποδοτική σύνταξη του Ν. 4611/2019.

Παράδειγμα:

1. Έστω ότι το προ φόρου ποσό που καταβαλλόταν στον θανόντα στις 12.5.2016 ήταν 1.000,00 € (Α' ποσό).
Υπολογισμός σύνταξης θανόντα με βάση το άρθρο 12 του Ν. 4387/2016:
Εθνική σύνταξη: 384,00€
Ανταποδοτική σύνταξη: 500,00€
Σύνολο: 884,00€ (Β' ποσό)
2. Σύγκριση ποσών Α' και Β': Α' ποσό > Β' ποσό
3. Μεταβίβαση σύνταξης σε επιζώντα σύζυγο:
Υπολογισμός του ποσοστού του επιζώντος συζύγου επί του ποσού Α' 1.000€ Χ 70%=700,00€ (Γ' ποσό)
4. Ανάλυση Γ' ποσού:
Εθνική σύνταξη: 384,00€ Χ 70%=    268,80€
Ανταποδοτική σύνταξη του Ν. 4611/2019: 431,20€
Συνολική σύνταξη: 700,00€

7. παρ. 7: Οι διατάξεις του άρθρου 19 εφαρμόζονται για θανάτους ασφαλισμένων/συνταξιούχων από 17.5.2019 (ημερομηνία δημοσίευσής του νόμου 4611/2019 στο ΦΕΚ). Εφαρμόζονται επίσης και σε όσες αποφάσεις συνταξιοδότησης έχουν ήδη εκδοθεί κατ' εφαρμογή του άρθρου 12 του ν. 4387/2016, όπως τροποποιήθηκε με τις διατάξεις του άρθρου 1 του Ν. 4499/2017, όπως επίσης και στις εκκρεμείς αιτήσεις συνταξιοδότησης. Τα οικονομικά αποτελέσματα του άρθρου 19 επέρχονται από τις 17.5.2019, τόσο για θανάτους ασφαλισμένων/συνταξιούχων από 13.5.2016 όσο και για θανάτους από 17.5.2019.
Οι αιτήσεις συνταξιοδότησης λόγω θανάτου που είχαν απορριφθεί για λόγους που εξέλιπαν πλέον με τις διατάξεις του άρθρου 19, θα πρέπει να επανεξεταστούν οίκοθεν (εφόσον αυτό είναι εφικτό) ή ύστερα από αίτηση-όχληση των ενδιαφερομένων. Τα οικονομικά αποτελέσματα και στην περίπτωση αυτή επέρχονται από τις 17.5.2019.

Όλοι οι υπάλληλοι που είναι αρμόδιοι για την έκδοση αποφάσεων συνταξιοδότησης θα πρέπει να λάβουν γνώση αυτού του εγγράφου ενυπογράφως.





Η ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ
ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΑΤΤΑΛΙΑΛΗ

Θεσσαλονίκη 3/6/2019
Αριθμός απόφασης: 1455

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ



ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ
ΥΠΟΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ
ΤΜΗΜΑ: Α7’ - Επανεξέτασης

Ταχ. Δ/νση: Εγνατία 45
Ταχ. Κώδικας: 54630 - Θεσ/νικη
Τηλέφωνο: 2313-333245
ΦΑΞ: 2313-333258

ΑΠΟΦΑΣΗ
Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ

Έχοντας υπόψη:

1. Τις διατάξεις:

α. Του άρθρου 63 του ν. 4174/2013 (ΦΕΚ Α' 170).

β. Του άρθρου 11 της Δ. ΟΡΓ. Α 1036960 ΕΞ 2017/10.03.2017 Απόφασης του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. (ΦΕΚ 968 Β'/22.03.2017) με θέμα «Οργανισμός της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.)»

γ. Της ΠΟΛ.1064/2017 Απόφασης του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΦΕΚ Β' 1440/27-4-2017).

2. Την ΠΟΛ.1069/2014 Εγκύκλιο της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών.

3. Τη Δ.Ε.Δ. 1126366 ΕΞ 2016/30.08.2016 (ΦΕΚ Β' 2759/1.9.2016) Απόφαση του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών «Παροχή εξουσιοδότησης υπογραφής».

4. Τη με ημερομηνία κατάθεσης 4/2/2019 και αριθμό πρωτοκόλλου ενδικοφανή προσφυγή της του με ΑΦΜ , κατοίκου, επί της οδού , Τ.Κ , κατά της με αρ /2018 οριστικής πράξης διορθωτικού προσδιορισμού φόρου εισοδήματος οικονομικού έτους 2008, της με αρ /2018 οριστικής πράξης διορθωτικού προσδιορισμού φόρου εισοδήματος οικονομικού έτους 2009, της με αρ /2018 οριστικής πράξης διορθωτικού προσδιορισμού Φ.Π.Α. διαχειριστικής περιόδου 1/1/ -31/12/2007, της με αρ /2018 οριστικής πράξης διορθωτικού προσδιορισμού Φ.Π.Α. διαχειριστικής περιόδου 1/1/ -31/12/2008, του με αρ /2018 οριστικού προσδιορισμού προστίμου Φ.Π.Α. (άρθρο 6 του ν.2523/1997) διαχειριστικής περιόδου 1/1/ - 31/12/2007, του με αρ. 2343/31-12-2018 οριστικού προσδιορισμού προστίμου Φ.Π.Α. (άρθρο 6 του ν.2523/1997) διαχειριστικής περιόδου 1/1/ -31/12/2008, της με αρ /2018 πράξης επιβολής προστίμου του άρθρου 7 παρ. 5 του ν.4337/2015 χρήσης 2007, της με αρ /2018 πράξης επιβολής προστίμου του άρθρου 7 παρ. 5 του ν.4337/2015 χρήσης 2008 και την με αρ /2018 οριστικής πράξης διορθωτικού προσδιορισμού έκτακτης εισφοράς φυσικών προσώπων του ν.3758/2009 χρήσης 2007 του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Αμπελοκήπων και τα προσκομιζόμενα με αυτήν σχετικά έγγραφα.

5. Τις ανωτέρω προσβαλλόμενες πράξεις των οποίων ζητείται η ακύρωση.

6. Την από 19/2/2019 Έκθεση Απόψεων του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Αμπελοκήπων.

7. Την εισήγηση του ορισθέντος υπαλλήλου του τμήματος Α7' - Επανεξέτασης όπως αποτυπώνεται στο σχέδιο απόφασης.

Επί της από 4/2/2019 και αριθμό πρωτοκόλλου ενδικοφανούς προσφυγής της του με ΑΦΜ , η οποία κατατέθηκε εμπρόθεσμα και μετά την μελέτη και την αξιολόγηση όλων των υφιστάμενων στο σχετικό φάκελο εγγράφων και των προβαλλόμενων λόγων της ενδικοφανούς προσφυγής, επαγόμαστε τα ακόλουθα:

1. Με την με αριθμό /2018 οριστική πράξη διορθωτικού προσδιορισμού φόρου εισοδήματος οικονομικού έτους 2008 (χρήση 2007) του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Αμπελοκήπων, καταλογίστηκε σε βάρος της προσφεύγουσας φόρος συνολικής αξίας ποσού 462.932,42 €.

2. Με την με αριθμό /2018 οριστική πράξη διορθωτικού προσδιορισμού φόρου εισοδήματος οικονομικού έτους 2009 (χρήση 2008) του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Αμπελοκήπων, καταλογίστηκε σε βάρος της προσφεύγουσας φόρος συνολικής αξίας ποσού 198.821,21 €.

3. Με τη με αρ /2018 οριστική πράξη διορθωτικού προσδιορισμού Φ.Π.Α. διαχειριστικής περιόδου 1/1/2007 - 31/12/2007 του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Αμπελοκήπων καταλογίστηκε σε βάρος της προσφεύγουσας φόρος συνολικής αξίας 276.522,22 €.

4. Με τη με αρ /2018 οριστική πράξη διορθωτικού προσδιορισμού Φ.Π.Α. διαχειριστικής περιόδου 1/1/2008 - 31/12/2008 του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Αμπελοκήπων καταλογίστηκε σε βάρος της προσφεύγουσας φόρος συνολικής αξίας 108.566,44 €.

5. Με τον με αριθμό ...../2018 οριστικό προσδιορισμό προστίμου Φ.Π.Α. (άρθρο 6 του ν.2523/1997) διαχειριστικής περιόδου 1/1/2007 - 31/12/2007 του προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Αμπελοκήπων, καταλογίστηκε σε βάρος της προσφεύγουσας φόρος ίσος με το 50% της αξίας του φόρου που εξέπεσε ή που επιστράφηκε, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 79 του ν.4472/2017, ήτοι συνολικό ποσό 71.342,17 €.

6. Με τον με αριθμό ...../2018 οριστικό προσδιορισμό προστίμου Φ.Π.Α. (άρθρο 6 του ν.2523/1997) διαχειριστικής περιόδου 1/1/2008 - 31/12/2008 του προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Αμπελοκήπων, καταλογίστηκε σε βάρος της προσφεύγουσας φόρος ίσος με το 50% της αξίας του φόρου που εξέπεσε ή που επιστράφηκε, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 79 του ν.4472/2017, ήτοι συνολικό ποσό 28.456,28 €.

7. Με την με αριθμό ..../2018 πράξη επιβολής προστίμου Κ.Β.Σ. χρήσης 2007 του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Αμπελοκήπων, καταλογίστηκε σε βάρος της προσφεύγουσας πρόστιμο συνολικού ποσού 300.388,07 €, διότι έλαβε σε εκατόν δέκα οκτώ (118) περιπτώσεις εικονικά και πλαστά φορολογικά στοιχεία, έκδοσης της επιχείρησης « - ΑΦΜ », καθαρής αξίας 750.970,17 € πλέον Φ.Π.Α. 142.684,42 €, κατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων 2, 6, 12, 18, 36 του Π.Δ. 186/1992 που επισύρει τις κυρώσεις του άρθρου 7 παρ. 3β' του ν.4337/2015.

8. Με την με αριθμό /2018 πράξη επιβολής προστίμου Κ.Β.Σ. χρήσης 2008 του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Αμπελοκήπων, καταλογίστηκε σε βάρος της προσφεύγουσας πρόστιμο συνολικού ποσού 119.815,92 €, διότι έλαβε σε 53 περιπτώσεις εικονικά και πλαστά φορολογικά στοιχεία, έκδοσης της επιχείρησης « - ΑΦΜ», καθαρής αξίας 299.539,79 € πλέον Φ.Π.Α. 56.912,56 €, κατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων 2, 6, 12, 18, 36 του Π.Δ. 186/1992 που επισύρει τις κυρώσεις του άρθρου 7 παρ. 3β' του ν.4337/2015.

9. Με την με αριθμό /2018 οριστικής πράξης διορθωτικού προσδιορισμού έκτακτης εισφοράς φυσικών προσώπων του ν.3758/2009 χρήσης 2007 του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Αμπελοκήπων, καταλογίστηκε σε βάρος της προσφεύγουσας φόρος έκτακτης εισφοράς 5.000,00 € και πρόσθετοι φόροι αξίας 4.690,00 €, ήτοι συνολικό ποσό 9.690,00 €.

Δυνάμει της με αρ /2018 εντολής ελέγχου του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Αμπελοκήπων, διενεργήθηκε μερικός φορολογικός έλεγχος εκπλήρωσης φορολογικών υποχρεώσεων για τις χρήσεις 2007 -2008 στην επιχείρηση της προσφεύγουσας με αντικείμενο εργασιών « ». Αφορμή του ελέγχου αποτέλεσε το με αρ. πρωτ /2015 έγγραφο με συνημμένη σε αυτό την από 17-12-2015 πληροφοριακή έκθεση ελέγχου Κ.Β.Σ. του Σ.Δ.Ο.Ε. Π.Δ. Κ. Μακεδονίας, σύμφωνα με την οποία η επιχείρηση « - ΑΦΜ », εξέδωσε εικονικά και πλαστά φορολογικά στοιχεία προς διάφορες επιχειρήσεις, μεταξύ αυτών και προς την επιχείρηση της προσφεύγουσας. Από τον διενεργηθέντα έλεγχο της Δ.Ο.Υ. Αμπελοκήπων προέκυψε ότι η προσφεύγουσα στη χρήση 2007 έλαβε εκατόν δέκα οκτώ (118) εικονικά - πλαστά φορολογικά στοιχεία συνολικής καθαρής αξίας 750.970,17 € πλέον Φ.Π.Α. 142.684,42 € και στη χρήση 2008 έλαβε πενήντα τρία (53) εικονικά - πλαστά φορολογικά στοιχεία συνολικής καθαρής αξίας 299.539,79 € πλέον Φ.Π.Α. 56.912,56 €, εκδόσεως της επιχείρησης « - ΑΦΜ ». Στη συνέχεια, ο έλεγχος της Δ.Ο.Υ. Αμπελοκήπων αποδεχόμενος τα πορίσματα του ελέγχου του Σ.Δ.Ο.Ε. Π.Δ. Κ. Μακεδονίας, καταλόγισε στην προσφεύγουσα τα σχετικά πρόστιμα, έκρινε τα βιβλία της προσφεύγουσας επιχείρησης ανακριβή και προέβη στον εξωλογιστικό προσδιορισμό των αποτελεσμάτων των υπό κρίση χρήσεων, εκδίδοντας τις προσβαλλόμενες πράξεις.

Η προσφεύγουσα, με την υπό κρίση ενδικοφανή προσφυγή, ζητά την ακύρωση των ανωτέρω προσβαλλόμενων πράξεων, ισχυριζόμενη μεταξύ άλλων ότι παραβιάσθηκε ουσιώδης τύπος της διαδικασίας, διότι δεν έτυχε της προσήκουσας ακρόασης, καθώς με το επιδοθέν Σημείωμα διαπιστώσεων του άρθρου 28 του ν.4174/2013 τέθηκε 10ημερη προθεσμία για να απαντήσει, αντί του 20ημέρου που τίθεται από το νόμο.

Επειδή στο άρθρο 28 του ν.4174/2013 ορίζεται : «1. Η Φορολογική Διοίκηση κοινοποιεί εγγράφως στο φορολογούμενο σημείωμα διαπιστώσεων με τα αποτελέσματα του φορολογικού ελέγχου και τον προσωρινό διορθωτικό προσδιορισμό φόρου ο οποίος πρέπει να είναι πλήρως αιτιολογημένος. Ο φορολογούμενος δύναται να ζητά να λαμβάνει αντίγραφα των εγγράφων στα οποία βασίζεται ο διορθωτικός προσδιορισμός φόρου. Ο φορολογούμενος έχει τη δυνατότητα να διατυπώσει εγγράφως τις απόψεις του σχετικά με τον προσωρινό διορθωτικό προσδιορισμό φόρου εντός είκοσι (20) ημερών από την κοινοποίηση της έγγραφης γνωστοποίησης.

2. Η Φορολογική Διοίκηση εκδίδει την οριστική πράξη διορθωτικού προσδιορισμού του φόρου, εντός μηνός από την ημερομηνία παραλαβής των απόψεων του φορολογούμενου ή, σε περίπτωση που ο φορολογούμενος δεν υποβάλλει τις απόψεις του, την εκπνοή της προθεσμίας που ορίζεται στην παράγραφο 1. Η οριστική πράξη διορθωτικού προσδιορισμού του φόρου εκδίδεται με βάση έκθεση ελέγχου την οποία συντάσσει η Φορολογική Διοίκηση. Η έκθεση ελέγχου περιλαμβάνει εμπεριστατωμένα και αιτιολογημένα τα γεγονότα, τα στοιχεία και τις διατάξεις τις οποίες έλαβε υπόψη της η Φορολογική Διοίκηση για τον προσδιορισμό του φόρου. Η οριστική πράξη διορθωτικού προσδιορισμού του φόρου μαζί με την έκθεση ελέγχου κοινοποιούνται στον φορολογούμενο».

Επειδή, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 20 του Συντάγματος: «Το δικαίωμα της προηγούμενης ακρόασης του ενδιαφερόμενου ισχύει και για κάθε διοικητική ενέργεια ή μέτρο που λαμβάνεται σε βάρος των δικαιωμάτων ή συμφερόντων του».

Με την ανωτέρω διάταξη θεσπίζεται ατομικό δικαίωμα του διοικούμενου-φορολογούμενου να αναπτύσσει τις απόψεις του πριν από κάθε διοικητική ενέργεια ή μέτρο που λαμβάνεται σε βάρος των δικαιωμάτων και συμφερόντων του. Το δικαίωμα δε αυτό εξειδικεύτηκε με το άρθρο 6 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας (ν. 2690/1999), με το οποίο ορίζονται τα εξής: «1. Οι διοικητικές αρχές, πριν από κάθε ενέργεια ή μέτρο σε βάρος των δικαιωμάτων ή συμφερόντων συγκεκριμένου προσώπου, οφείλουν να καλούν τον ενδιαφερόμενο να εκφράσει τις απόψεις του, εγγράφως ή προφορικώς, ως προς τα σχετικά ζητήματα. 2. Η κλήση προς ακρόαση είναι έγγραφη, αναφέρει τον τόπο, την ημέρα και την ώρα της ακρόασης, προσδιορίζει δε το αντικείμενο του μέτρου ή της ενέργειας. Η κλήση κοινοποιείται στον ενδιαφερόμενο τουλάχιστον πέντε (5) πλήρεις ημέρες πριν από την ημέρα της ακρόασης. Ο ενδιαφερόμενος έχει το δικαίωμα να λάβει γνώση των σχετικών αποδεικτικών στοιχείων και να προβεί σε ανταπόδειξη. Η τήρηση της προαναφερόμενης διαδικασίας, καθώς και η λήψη υπόψη των απόψεων του ενδιαφερομένου, πρέπει να προκύπτουν από την αιτιολογία της διοικητικής πράξης. Το υιοθετούμενο μέτρο πρέπει να λαμβάνεται μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα από την ακρόαση του ενδιαφερομένου......».

Κατ' εφαρμογή της ανωτέρω συνταγματικής επιταγής περί τήρησης της προηγούμενης ακρόασης του ενδιαφερομένου ως ουσιώδους τύπου της διαδικασίας έκδοσης των ατομικών διοικητικών πράξεων, θεσπίστηκε η διαδικασία του άρθρου 28 του Κ.Φ.Δ. (ν. 4174/2013),

Επειδή, με το αρ. πρωτ.: ΔΕΛ Α 1069048 2.5.2014 «Παροχή οδηγιών για την εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 23, 25, 27, 28, 34, 62 και 66 του ν.4174/2013 "Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας"» έγγραφο του Υπουργείου Οικονομικών διευκρινίζεται:

«Με την παράγραφο 1 του άρθρου 28 προβλέπεται ότι με την ολοκλήρωση των ελεγκτικών επαληθεύσεων από τον ελεγκτή και σε κάθε περίπτωση που διαπιστώνεται από το φορολογικό έλεγχο ότι προκύπτει διαφοροποίηση της φορολογικής οφειλής του φορολογούμενου σε σχέση με τις δηλώσεις που έχει υποβάλλει, πριν τη σύνταξη της οικείας έκθεσης ελέγχου και της έκδοσης της οριστικής πράξης διορθωτικού προσδιορισμού φόρου θα επιδίδεται στον υπόχρεο προσωρινός διορθωτικός προσδιορισμός του φόρου μαζί με το σχετικό σημείωμα διαπιστώσεων με τα αποτελέσματα του φορολογικού ελέγχου στο οποίο θα αναφέρεται η φορολογική οφειλή με βάση τα αποτελέσματα του ελέγχου αυτού καθώς και οποιοδήποτε σχετικό στοιχείο αιτιολογεί τη διαφοροποίηση της αμέσως ως άνω οφειλής σε σχέση με τη φορολογική οφειλή με βάση τη δήλωση.

Με το σημείωμα αυτό θα καλείται ο φορολογούμενος να διατυπώσει τις απόψεις του σχετικά με τον προσωρινό διορθωτικό προσδιορισμό του φόρου εντός είκοσι (20) ημερών από την επίδοσή του.

Ο προσωρινός διορθωτικός προσδιορισμός του φόρου, το σημείωμα διαπιστώσεων καθώς και το ότι λήφθηκαν υπόψη οι απόψεις του φορολογούμενου στην περίπτωση που αυτές παρασχέθηκαν ή ενδεχόμενη μη ανταπόκρισή του θα αναφέρονται στη σχετική έκθεση ελέγχου με βάση την οποία θα εκδίδεται η οριστική πράξη του φόρου.

Η έκθεση ελέγχου θα περιλαμβάνει εμπεριστατωμένα και αιτιολογημένα τα γεγονότα, τα στοιχεία και τις διατάξεις τις οποίες έλαβε υπόψη του ο φορολογικός έλεγχος για τον προσδιορισμό του φόρου και κοινοποιείται στον φορολογούμενο μαζί με την οριστική πράξη διορθωτικού προσδιορισμού του φόρου (σχετ. η αριθ. ΔΕΛ Α1198404 ΕΞ 2013/31.12.2013 Απόφαση του Γ.Γ.Δ.Ε.). Σε περίπτωση μη διαπίστωσης διαφορών δεν ακολουθείται η ως άνω διαδικασία, συντάσσεται μόνο η έκθεση ελέγχου και τίθεται στο αρχείο».

Επειδή η κοινοποίηση του Σημειώματος διαπιστώσεων του φορολογικού ελέγχου εμπεριέχει και το στοιχείο της κλήσεως του διοικουμένου προς ακρόαση ενώπιον της φορολογικής αρχής ώστε να εξασφαλίζεται η πλήρης νομική και ουσιαστική διερεύνηση της φορολογικής διαφοράς, καθώς με το Σημείωμα διαπιστώσεων παρέχεται η δυνατότητα στον φορολογούμενο να προβάλει συγκεκριμένους ισχυρισμούς ενώπιον του αρμόδιου για την έκδοση της δυσμενούς διοικητικής πράξεως οργάνου ούτως ώστε να επηρεάσει τη λήψη από το όργανο αυτό της σχετικής απόφαση ύστερα από διαφορετική εμφάνιση ή εκτίμηση του πραγματικού υλικού.

Επειδή, εν προκειμένω, ο έλεγχος της Δ.Ο.Υ. Αμπελοκήπων εξέδωσε το με /2018 Σημείωμα διαπιστώσεων του άρθρου 28 του ν.4174/2013 - Κλήση προς ακρόαση (άρθρο 6 του ν.2690/1999), με συνημμένους τους προσωρινούς προσδιορισμούς προστίμων του άρθρου 7 του ν.4337/2015, τους προσωρινούς διορθωτικούς προσδιορισμούς φόρου εισοδήματος, Φ.Π.Α., έκτακτης εισφοράς και τον προσωρινό προσδιορισμό προστίμου ΦΠΑ του άρθρου 79 παρ. 1 του ν.4472/2017 και Κ.Β.Σ., θέτοντας προθεσμία 10 ημερών να εκθέσει τις απόψεις της σχετικά με τα αποτελέσματα του ελέγχου.

Επειδή η 20ήμερη προθεσμία που προβλέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 28 του ν.4174/2013 για να εκθέσει η φορολογούμενη της απόψεις της αποτελεί ουσιώδη τύπο της διαδικασίας, ο οποίος δεν τηρήθηκε από τη φορολογική αρχή. Ως εκ τούτου, ο ισχυρισμός της προσφεύγουσας γίνεται δεκτός και οι προσβαλλόμενες πράξεις θα πρέπει να ακυρωθούν ως τυπικά πλημμελείς.

Επειδή με το άρθρο 4§3 της Απόφασης του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. ΠΟΛ.1064/2017 (ΦΕΚ Β 1440/27.4.2017) ορίζεται ότι «[...] Σε περίπτωση που η πράξη ακυρώνεται για λόγους τυπικής πλημμέλειας, η αρμόδια φορολογική αρχή ενεργεί εκ νέου σύμφωνα με τα οριζόμενα στην απόφαση της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών (άρθρο 63 παρ. 6 Κ.Φ.Δ.)».

Επειδή σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 63 παρ.  6 του ν.4174/2013, «Αν με την απόφαση ακυρώνεται, μερικά ή ολικά, ή τροποποιείται η πράξη της φορολογικής αρχής, η Υπηρεσία Εσωτερικής Επανεξέτασης οφείλει να αιτιολογεί την απόφαση αυτή επαρκώς με νομικούς ή και πραγματικούς ισχυρισμούς. Σε περίπτωση απόρριψης της ενδικοφανούς προσφυγή η αιτιολογία μπορεί να συνίσταται στην αποδοχή των διαπιστώσεων της οικείας πράξης προσδιορισμού φόρου. Σε κάθε περίπτωση η απόφαση πρέπει να περιέχει τουλάχιστον την οριστική φορολογική υποχρέωση του υπόχρεου, το καταλογιζόμενο ποσό και την προθεσμία καταβολής αυτού. Η φορολογική αρχή, της οποίας η πράξη ακυρώνεται για τυπικές πλημμέλειες, εκδίδει νέα πράξη σύμφωνα με τα οριζόμενα στην απόφαση της Υπηρεσίας Εσωτερικής Επανεξέτασης».

Επειδή στο άρθρο 36 του ν.4174/2013 ορίζεται : «2. Η περίοδος που αναφέρεται στην παράγραφο 1 παρατείνεται στις εξής περιπτώσεις: α) ... β)... γ) εάν ασκηθεί ενδικοφανής προσφυγή, ένδικο βοήθημα ή μέσο, για περίοδο ενός έτους μετά την έκδοση απόφασης, η οποία δεν προσβάλλεται με ένδικο βοήθημα ή μέσο και μόνο για το ζήτημα, το οποίο αφορά».

Επειδή σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 72 παρ. 11 του ν.4174/2013, «Διατάξεις περί παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου να κοινοποιεί φύλλα ελέγχου και πράξεις προσδιορισμού φόρου, τελών, εισφορών, προϊσχύουσες του 8 άρθρου 36 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, εξακολουθούν να έχουν εφαρμογή για τις χρήσεις, τις περιόδους, τις υποθέσεις και τις φορολογικές υποχρεώσεις τις οποίες αφορούν. Κατ' εξαίρεση, οι διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου 36 εφαρμόζονται και για περιπτώσεις φοροδιαφυγής, η οποία διαπράχθηκε πριν την εφαρμογή του Κώδικα, εάν, κατά τη θέση αυτού σε ισχύ, το δικαίωμα του Δημοσίου δεν έχει παραγραφεί. Όπου σε κείμενες διατάξεις ουσιαστικού φορολογικού δικαίου, που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, προβλέπεται προθεσμία παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου να κοινοποιεί φύλλα ελέγχου, πράξεις προσδιορισμού φόρου, τελών, εισφορών, πράξεις επιβολής προστίμων και κάθε άλλη συναφή πράξη, η παραγραφή διακόπτεται με την έκδοση τους. Η διάταξη του προηγούμενου εδαφίου εφαρμόζεται και σε εκκρεμείς δικαστικές υποθέσεις, οι οποίες δεν έχουν συζητηθεί κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου σε πρώτο βαθμό».

Επειδή σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 84 παρ. 6 του ν.2238/1994 αν το φύλλο ελέγχου ακυρωθεί για τυπικούς λόγους με απόφαση διοικητικού δικαστηρίου, η οποία κοινοποιείται στον αρμόδιο προϊστάμενο της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας το τελευταίο έτος της Παραγραφής του ή μετά τη συμπλήρωση του χρόνου της Παραγραφής, ο προϊστάμενος της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας μπορεί να εκδώσει και να κοινοποιήσει νέο φύλλο ελέγχου μέσα σε ένα (1) έτος από την κοινοποίηση της απόφασης.

Επειδή εν προκειμένω, δεν έχει τηρηθεί ο ουσιώδης τύπος της διαδικασίας, έχουν εφαρμογή οι συνδυασμένες διατάξεις των άρθρων 36 § 2, 72 § 11 και 63 § 6 του ν.4174/2013, καθώς και του άρθρου 84 §6 του ν.2238/1994.

Επειδή, η υπό κρίση ενδικοφανής προσφυγή, ως προς τις προσβαλλόμενες πράξεις γίνεται αποδεκτή για τον παραπάνω ισχυρισμό, παρέλκει η εξέταση των λοιπών προβαλλόμενων ισχυρισμών ως προς τις εν λόγω πράξεις.

Αποφασίζουμε

Την αποδοχή της με ημερομηνία κατάθεσης 4/2/2019 και αριθμό πρωτοκόλλου ενδικοφανούς προσφυγής της του με ΑΦΜ και την ακύρωση της με αρ /2018 οριστικής πράξης διορθωτικού προσδιορισμού φόρου εισοδήματος οικονομικού έτους 2008, της με αρ /2018 οριστικής πράξης διορθωτικού προσδιορισμού φόρου εισοδήματος οικονομικού έτους 2009, της με αρ. /2018 οριστικής πράξης διορθωτικού προσδιορισμού Φ.Π.Α. διαχειριστικής περιόδου 1/1/ - 31/12/2007, της με αρ /2018 οριστικής πράξης διορθωτικού προσδιορισμού Φ.Π.Α. διαχειριστικής περιόδου 1/1/ -31/12/2008, του με αρ /2018 οριστικού προσδιορισμού προστίμου Φ.Π.Α. (άρθρο 6 του ν. 2523/1997) διαχειριστικής περιόδου 1/1/ -31/12/2007, του με αρ. /2018 οριστικού προσδιορισμού προστίμου Φ.Π.Α. (άρθρο 6 ν.2523/97) διαχειριστικής περιόδου 1/1/ -31/12/2008, της με αρ /2018 πράξης επιβολής προστίμου του άρθρου 7 παρ. 5 του ν.4337/2015 χρήσης 2007, της με αρ /2018 πράξης επιβολής προστίμου του άρθρου 7 παρ. 5 του ν. 4337/2015 χρήσης 2008 και την με αρ /2018 οριστικής πράξης διορθωτικού προσδιορισμού έκτακτης εισφοράς φυσικών προσώπων του ν. 3758/2009 χρήσης 2007 του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Αμπελοκήπων, λόγω τυπικής πλημμέλειας.




Εντελλόμεθα όπως αρμόδιο όργανο κοινοποιήσει με τη νόμιμη διαδικασία την παρούσα απόφαση στον υπόχρεο.

Ακριβές Αντίγραφο
Η Υπάλληλος του Αυτοτελούς Γραφείου Διοικητικής Υποστήριξης

ΜΕ ΕΝΤΟΛΗ ΤΟΥ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΥ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ

Ο ΠΡΟΙΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΥΠΟΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ
ΚΑΤΣΙΟΥΡΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

Σ η μ ε ί ω σ η : Κατά της απόφασης αυτής επιτρέπεται η άσκηση προσφυγής ενώπιον των αρμόδιων Διοικητικών Δικαστηρίων εντός τριάντα (30) ημερών από την κοινοποίησή της.

Αθήνα, 24 Ιουλίου 2019
Αριθ. Πρωτ.:Ο ΔΕΛ Β 1106081 ΕΞ2019

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ



ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΛΕΓΧΩΝ
ΤΜΗΜΑ Β'

Ταχ. Δ/νση : Κ. Σερβίας 8
Ταχ. Κώδικας : 101 84 Αθήνα
Τηλέφωνο : 210 3375658
Fax : 210 3375354
E-Mail : d.eleg@aade.gr
Url:www. aade.gr
 
Θέμα: «Προσέλευση φορολογουμένων στα Τμήματα Ελέγχου των Δ.Ο.Υ., στα Ελεγκτικά Κέντρα, στις Υ.Ε.Δ.Δ.Ε. και στην Δ.Ε.Δ.».

Α. Στο πλαίσιο διασφάλισης της εύρυθμης και απρόσκοπτης λειτουργίας των Τμημάτων Ελέγχου των Δ.Ο.Υ. και των Ελεγκτικών Κέντρων καθώς και της ευχέρειας άσκησης του δικαιώματος του «αναφέρεσθαι» στις αρχές (άρθρο 10 Σ.) καθώς και του δικαιώματος ακρόασης των φορολογουμένων (άρθρο 20 παρ. 2 Σ.), η προσέλευση των τελευταίων ή των νομίμων εκπροσώπων νομικών προσώπων ή αντιπροσώπων τους στις ως άνω υπηρεσίες, δέον όπως πραγματοποιείται για λόγους οι οποίοι σχετίζονται με εκκρεμή υπόθεσή τους στα εν λόγω Τμήματα, κατά κύριο λόγο εφόσον έχει εκδοθεί εντολή ελέγχου. Ειδικότερα, η διαδικασία η οποία θα πρέπει να ακολουθείται είναι η εξής:

Για οποιαδήποτε προσέλευση φορολογουμένου ή του νομίμου εκπροσώπου νομικού προσώπου ή αντιπροσώπου αυτού (ο αντιπρόσωπος προσκομίζει είτε ειδικό συμβολαιογραφικό πληρεξούσιο είτε ειδική εξουσιοδότηση με θεώρηση του γνήσιου της υπογραφής του αιτούντος από τα Κ.Ε.Π., το αστυνομικό τμήμα ή οποιαδήποτε άλλη δημόσια αρχή που έχει το δικαίωμα θεώρησης του γνήσιου της υπογραφής), στη Δ.Ο.Υ./Ελεγκτικό Κέντρο για θέματα που άπτονται των άρθρων 14, 28 και 62 του ν. 4174/2013 (Κ.Φ.Δ.), απαιτείται προγενέστερη επικοινωνία με το Τμήμα Διοικητικής και Μηχανογραφικής Υποστήριξης (Γραμματεία) των ανωτέρω υπηρεσιών, προκειμένου να καθορίζεται ο χρόνος συνάντησης με τα αρμόδια για το θέμα στελέχη της. Η ως άνω επικοινωνία για καθορισμό συνάντησης με την Υπηρεσία, δύναται να πραγματοποιείται μέσω αποστολής αιτήματος το οποίο υποβάλλεται αυτοπροσώπως στην αρμόδια κατά τα ανωτέρω υπηρεσία (Δ.Ο.Υ./Ελεγκτικό κέντρο) ή αποστέλλεται με οποιοδήποτε πρόσφορο μέσο (ταχυδρομείο, ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, τηλεομοιοτυπία). Για τον καθορισμό της συνάντησης κατά τα ανωτέρω, προηγείται συνεννόηση του ελεγκτή, ο οποίος φέρει την εντολή ελέγχου, με τον Προϊστάμενο του Τμήματος Ελέγχου και αυτή οριστικοποιείται, με τη σύμφωνη γνώμη και του φορολογούμενου ή του νόμιμου εκπροσώπου του νομικού προσώπου ή του αντιπροσώπου αυτού, οι οποίοι και ενημερώνονται σχετικά. Τα στοιχεία της επικείμενης συνάντησης (ημερομηνία, ώρα, συμμετέχοντες κ.λ.π.) καταχωρούνται από τον υπάλληλο της Γραμματείας σε αρχείο excel «Αρχείο Αιτημάτων και Πρακτικών Συνάντησης», σύμφωνα με το Υπόδειγμα 2.

Προσερχόμενος ο φορολογούμενος ή o νόμιμος εκπρόσωπος του νομικού προσώπου ή ο αντιπρόσωπος αυτού την προκαθορισμένη ημερομηνία και ώρα συνάντησης, απευθύνεται στη Γραμματεία της Δ.Ο.Υ./Ελεγκτικού Κέντρου, όπου του χορηγείται κάρτα με την ένδειξη «Επισκέπτης στη Δ.Ο.Υ./Ελεγκτικό Κέντρο» την οποία φέρει καθ' όλη τη διάρκεια της παραμονής του στην Υπηρεσία. Στη συνέχεια, η Γραμματεία της Δ.Ο.Υ./Ελεγκτικού Κέντρου καλεί τον αρμόδιο υπάλληλο προκειμένου να συνοδεύσει τον φορολογούμενο ή τον νόμιμο εκπρόσωπο του νομικού προσώπου ή τον αντιπρόσωπο αυτού στο χώρο της συνάντησης και ομοίως τον συνοδεύει μετά τη λήξη αυτής στη Γραμματεία προκειμένου να παραδώσει την κάρτα επισκέπτη.

Ακολούθως, ο ελεγκτής, μετά την πραγματοποίηση της συνάντησης, συντάσσει εις διπλούν σχετικό Πρακτικό Συνάντησης (σχετ. Υπόδειγμα 1) το οποίο λαμβάνει ως αύξοντα αριθμό, τον αύξοντα αριθμό του «Αρχείου Αιτημάτων και Πρακτικών Συνάντησης». Στο ως άνω Πρακτικό Συνάντησης αναφέρονται, πέραν των στοιχείων του υποδείγματος, συνοπτικά, τυχόν στοιχεία που προσκομίζονται στον έλεγχο καθώς και αν συμφωνήθηκε μεταξύ των μερών νέα συνάντηση για την προσκόμιση συμπληρωματικών στοιχείων. Το πρακτικό υπογράφεται από τον ελεγκτή, τους Προϊσταμένους που συμμετείχαν στη συνάντηση και τον φορολογούμενο ή τον νόμιμο εκπρόσωπο του νομικού προσώπου ή τον αντιπρόσωπο αυτού ο οποίος παραλαμβάνει το ένα αντίγραφο, ενώ το άλλο αρχειοθετείται στον φάκελο της υπόθεσης. Σημειώνεται ότι ο υπάλληλος της Γραμματείας ενημερώνει το «Αρχείο Αιτημάτων και Πρακτικών Συνάντησης» με τα στοιχεία της πραγματοποιηθείσας συνάντησης.

Επίσης, στην περίπτωση κατά την οποία ο ελεγχόμενος ή ο νόμιμος εκπρόσωπος του νομικού προσώπου ή ο αντιπρόσωπος αυτού αιτείται συνάντηση για εξυπηρέτησή του από υπάλληλο του Τμήματος Ελέγχου για θέματα που δεν άπτονται των διατάξεων των άρθρων 14, 28 και 62 του ν. 4174/2013 (Κ.Φ.Δ.), ισχύουν τα πιο πάνω αναφερόμενα.

Περαιτέρω, εφόσον το αίτημα του φορολογούμενου ή του νομίμου εκπροσώπου νομικού προσώπου ή αντιπροσώπου αυτού για συνάντηση με τον ελεγκτή επαναλαμβάνεται κατά τρόπο καταχρηστικό (π.χ. είτε γιατί έχει ήδη πραγματοποιηθεί συνάντηση για το ίδιο θέμα, είτε γιατί η υπόθεση του συγκεκριμένου φορολογούμενου εκφεύγει των αρμοδιοτήτων του ελέγχου), η Δ.Ο.Υ./Ελεγκτικό Κέντρο μπορεί να αρνηθεί την ικανοποίησή του (άρθ. 25 παρ. 3 Σ) και στην περίπτωση αυτή, ο υπάλληλος της Γραμματείας ενημερώνει το «Αρχείο Αιτημάτων και Πρακτικών Συνάντησης» με καταχώριση σε αυτήν του σχετικού αιτήματος και με συνοπτική αναφορά στους λόγους απόρριψής του.

Σημειώνεται ότι με τη διαδικασία που περιγράφεται στο παρόν, δεν θίγονται οι διατάξεις του ν. 4174/2013 (Κ.Φ.Δ.) που αφορούν τη διενέργεια του ελέγχου και ορίζουν τις επιμέρους ελεγκτικές διαδικασίες.

Για την παρακολούθηση της ορθής τήρησης των διαδικασιών που προαναφέρθηκαν, το «Αρχείο Αιτημάτων και Πρακτικών Συνάντησης» ενημερώνεται καθημερινά προκειμένου να δύναται να αποσταλεί πάραυτα, όποτε ζητηθεί.

Β. Στο κείμενο του υποδείγματος της ΠΟΛ.1073/2018 προστίθεται τρίτη παράγραφος ως εξής: «Για οποιαδήποτε προσέλευσή σας στη Δ.Ο.Υ./Ελεγκτικό Κέντρο για θέματα που άπτονται των άρθρων 14, 28 και 62 του ν. 4174/2013 (Κ.Φ.Δ.) απαιτείται προγενέστερη επικοινωνία με το Τμήμα Διοικητικής και Μηχανογραφικής υποστήριξης (Γραμματεία). Πληροφορίες:......Τηλ:.......» (Υπόδειγμα 3).

Γ. Οι Προϊστάμενοι των Ελεγκτικών Υπηρεσιών καλούνται όπως, αφενός με ευθύνη τους ενημερώσουν ενυπόγραφα για το παρόν τους Υποδιευθυντές Ελέγχου, τους Προϊσταμένους των Τμημάτων Ελέγχου και τους υπηρετούντες στα Τμήματα Ελέγχου και Γραμματείας υπαλλήλους, αφετέρου μεριμνήσουν για την ορθή και αυστηρή τήρηση των διαλαμβανομένων σε αυτό.

Δ. Οι ανωτέρω διαδικασίες εφαρμόζονται αναλόγως και από τις Υπηρεσίες Ερευνών και Διασφάλισης Δημοσίων Εσόδων (Υ.Ε.Δ.Δ.Ε.), την Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών (Δ.Ε.Δ.) καθώς και από τα Ειδικά Συνεργεία Ελέγχου με τους Προϊσταμένους των τελευταίων να έχουν την τελική κρίση για την οριστικοποίηση της αιτούμενης συνάντησης και τη γραμματεία της ελεγκτικής υπηρεσίας στην οποία στεγάζονται, να επιλαμβάνεται σχετικά.






Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ Α.Α.Δ.Ε.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ

Αθήνα, 26 Ιουλίου 2019
Αριθ. Πρωτ.: ΔΔΑΔ Γ 1107195 ΕΞ2019
 
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
 


ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ
ΤΜΗΜΑ Γ - ΣΤΑΔΙΟΔΡΟΜΙΑΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ

Ταχ. Δ/νση:Κ. Σερβίας 10
Ταχ. Κώδικας:101 84 Αθήνα
Πληροφορίες:Β. Αναστοπούλου
Τηλέφωνο:210-33.75.193
Fax:210-33.75.990
E-Mail:v.anastopoulou@aade.gr
Url:www.aade.gr

ΘΕΜΑ: «Επιλογή και Τοποθέτηση Προϊσταμένων Διεύθυνσης, των Διευθύνσεων Εφαρμογής Άμεσης Φορολογίας, Εφαρμογής Έμμεσης Φορολογίας και Εφαρμογής Φορολογίας Κεφαλαίου και Περιουσιολογίου της Κεντρικής Υπηρεσίας (Κ.Υ.) της Γενικής Διεύθυνσης Φορολογικής Διοίκησης (Γ.Δ.Φ.Δ.) της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.)».

ΑΠΟΦΑΣΗ
Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ

Έχοντας υπόψη:

1. Τις διατάξεις:
α) του Κεφαλαίου Α' «Σύσταση Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων» του ν.4389/2016 (Α'94) «Επείγουσες διατάξεις για την εφαρμογή της συμφωνίας δημοσιονομικών στόχων και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και άλλες διατάξεις» και ειδικότερα των άρθρων 14, 17, 22, 23, 26, 27, 38 και 41 αυτού, όπως ισχύουν.
β) των άρθρων 84 και 85 του ν.3528/2007 (Α'26) «Κύρωση του Κώδικα Κατάστασης Δημοσίων Πολιτικών Διοικητικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων Ν.Π.Δ.Δ.», όπως αντικαταστάθηκαν με τις διατάξεις των άρθρων 29 και 31 του ν.4369/2016 (Α'33), όπως αυτές έχουν τροποποιηθεί με τις διατάξεις του άρθρου δεύτερου του ν.4464/2017 (Α'46).
γ) των άρθρων 13 και 15 του ν.2690/1999 (Α'45) «Κύρωση του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας και άλλες διατάξεις».
δ) του Π.Δ. 69/2016 (Α'127) «Αναγνώριση προϋπηρεσίας εκτός δημοσίου τομέα».
στ) της αριθ. πρωτ. ΔΔΑΔ Γ 1130900 ΕΞ 2016/08.09.2016 (Β'2922) απόφασης του Γενικού Γραμματέα της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών «Καθορισμός της διαδικασίας, των οργάνων και των κριτηρίων αξιολόγησης των υποψηφιοτήτων για την επιλογή προϊσταμένων οργανικών μονάδων επιπέδου Γενικής Διεύθυνσης, Διεύθυνσης και Τμήματος των υπηρεσιών της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών, καθώς και των Υπευθύνων Αυτοτελών Γραφείων αυτής», όπως τροποποιήθηκε με την αριθ. πρωτ. ΔΔΑΔ Γ 1173943 ΕΞ 2016/01.12.2016 (Β'3985) όμοια, σε συνδυασμό με την υποπαράγραφο γ' της παρ. 3 και την υποπαράγραφο β' της παρ. 2 του άρθρου 41 του ν.4389/2016, καθώς και με τις αριθμ. ΔΔΑΔ Γ 1063261 ΕΞ 2017/27.04.2017 (Β'1509), ΔΔΑΔ Γ 1046609 ΕΞ 2018/22.03.2018 (Β'1233) και ΔΔΑΔ Γ 1101476 ΕΞ2018/03.07.2018 (Β'2608) αποφάσεις του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων.
ζ) της αριθμ. πρωτ. Δ.ΟΡΓ.Α 1036960 ΕΞ 2017/10.03.2017 (Β'968 και 1238) απόφασης του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων «Οργανισμός της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (.Α.Α.Δ.Ε.)», όπως συμπληρώθηκε, τροποποιήθηκε και ισχύει.

2. Την αριθμ. πρωτ. ΔΔΑΔ Γ 1049538 ΕΞ 2019/03.04.2019 (Α.Δ.Α. ΩΗΝ446ΜΠ3Ζ-ΚΨΕ) πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την υποβολή υποψηφιοτήτων πλήρωσης θέσεων Προϊσταμένων οργανικών μονάδων επιπέδου Διεύθυνσης, των Διευθύνσεων Εφαρμογής Άμεσης Φορολογίας, Εφαρμογής Έμμεσης Φορολογίας και Εφαρμογής Φορολογίας Κεφαλαίου και Περιουσιολογίου της Κεντρικής Υπηρεσίας της Γενικής Διεύθυνσης Φορολογικής Διοίκησης (Γ.Δ.Φ.Δ.) της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.).

3. Την αριθ. πρωτ. Δ.ΟΡΓ. Β 1072010 ΕΞ 2019/17.05.2019 (ΑΔΑ: 9ΟΦΥ46ΜΠ3Ζ-ΠΔΔ) απόφαση του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων «Ορισμός μελών του Ανώτερου Γνωμοδοτικού Συμβουλίου Επιλογής Προϊσταμένων οργανικών μονάδων, επιπέδου Διεύθυνσης/Υποδιεύθυνσης, των υπηρεσιών της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.)».

4. Την αριθ. πρωτ. Δ6Α 1015213 ΕΞ 2013/28.01.2013 (Β'130 και Β'372) απόφαση του Υπουργού Οικονομικών και του Υφυπουργού Οικονομικών «Μεταβίβαση αρμοδιοτήτων στον Γενικό Γραμματέα της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών», όπως τροποποιήθηκε, συμπληρώθηκε και ισχύει, σε συνδυασμό με τις διατάξεις της υποπαραγράφου α' της παραγράφου 3 του άρθρου 41 του ν.4389/2016.

5. Την αριθ. 1 της 20.01.2016 (Υ.Ο.Δ.Δ. 18) Πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου «Επιλογή και διορισμός Γενικού Γραμματέα της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών», σε συνδυασμό με τις διατάξεις του πρώτου εδαφίου της παραγράφου 10 του άρθρου 41 του ν.4389/2016 και την αριθμ. 39/3/30-11-2017 (Υ.Ο.Δ.Δ. 689) απόφαση του Συμβουλίου Διοίκησης της Α.Α.Δ.Ε. «Ανανέωση της θητείας του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων».

6. Τις από 27.05.2019, 23.07.2019 και 24.07.2019 συνεδριάσεις του Ανώτερου Γνωμοδοτικού Συμβουλίου Επιλογής Προϊσταμένων οργανικών μονάδων επιπέδου Διεύθυνσης/Υποδιεύθυνσης της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε).

7. Τις υποβληθείσες αιτήσεις και τα βιογραφικά σημειώματα των υποψηφίων υπαλλήλων.

8. Την ανάγκη πλήρωσης των θέσεων Προϊσταμένων Διεύθυνσης των Διευθύνσεων Εφαρμογής Άμεσης Φορολογίας, Εφαρμογής Έμμεσης Φορολογίας και Εφαρμογής Φορολογίας Κεφαλαίου και Περιουσιολογίου της Κεντρικής Υπηρεσίας της Γενικής Διεύθυνσης Φορολογικής Διοίκησης (Γ.Δ.Φ.Δ.) της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.).

ΑΠΟΦΑΣΙΖΟΥΜΕ

Α. Επιλέγουμε και τοποθετούμε ως Προϊσταμένους οργανικών μονάδων επιπέδου Διεύθυνσης της Κεντρικής Υπηρεσίας της Γενικής Διεύθυνσης Φορολογικής Διοίκησης (Γ.Δ.Φ.Δ.), τους κάτωθι υπαλλήλους της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.), ως ακολούθως:

1. Τον υπάλληλο Γεώργιο Φάκο του Κωνσταντίνου, ΠΕ/Α Οικονομικών Επιθεωρητών, ως Προϊστάμενο της Διεύθυνσης Εφαρμογής Άμεσης Φορολογίας της Γ.Δ.Φ.Δ. της Α.Α.Δ.Ε.

2. Την υπάλληλο Αικατερίνη Σταυροπούλου του Γεωργίου, ΠΕ/Α Εφοριακών, ως Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Εφαρμογής Έμμεσης Φορολογίας της Γ.Δ.Φ.Δ. της Α.Α.Δ.Ε.

3. Την υπάλληλο Μαρία Μενούνου του Ηλία, ΠΕ/Α Εφοριακών, ως Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Εφαρμογής Φορολογίας Κεφαλαίου και Περιουσιολογίου της Γ.Δ.Φ.Δ. της Α.Α.Δ.Ε.

Β.1. Οι επιλεγέντες υπάλληλοι που τοποθετούνται σε θέση ευθύνης της υπηρεσίας όπου κατέχουν οργανική θέση, διατηρούν την οργανική τους θέση στην υπηρεσία τοποθέτησής τους.

Β.2. Οι επιλεγέντες υπάλληλοι που τοποθετούνται σε θέση ευθύνης υπηρεσίας στην οποία δεν κατέχουν οργανική θέση, καταλαμβάνουν αυτοδίκαια οργανική θέση στην υπηρεσία τοποθέτησής τους, εφόσον αυτή υπάρχει. Αν δεν υπάρχει, οι επιλεγέντες υπάλληλοι αποσπώνται αυτοδίκαια στην υπηρεσία τοποθέτησής τους, διατηρουμένης της οργανικής τους θέσης στην υπηρεσία προέλευσής τους, στην οποία επανέρχονται με τον κατά οποιονδήποτε τρόπο λήξη της θητείας τους.

Γ. Οι αναφερόμενοι Προϊστάμενοι υποχρεούνται όπως εκπληρώσουν τους στόχους και τις δράσεις του Επιχειρησιακού Σχεδίου της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.), κατ' εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 22 και 23 του ν.4389/2016.

Δ. Η παρούσα απόφαση να κοινοποιηθεί ενυπόγραφα στους αναφερόμενους Προϊσταμένους οι οποίοι υποχρεούνται, όπως αναλάβουν, το συντομότερο δυνατόν, τα εν λόγω καθήκοντα και αποστείλουν πρωτόκολλο ανάληψης σχετικών καθηκόντων στη Διεύθυνση Διαχείρισης Ανθρώπινου Δυναμικού της Α.Α.Δ.Ε./Τμήμα Γ'- Σταδιοδρομίας Ανθρώπινου Δυναμικού.





O ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ - ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ
«Επιτελικό Κράτος: Οργάνωση, λειτουργία και διαφάνεια της Κυβέρνησης, των κυβερνητικών οργάνων και της κεντρικής δημόσιας διοίκησης»

Προς τη Βουλή των Ελλήνων

Γενική εισαγωγή

Με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου επιχειρείται μια σημαντική τομή στη λειτουργία του ελληνικού Κράτους, καθώς συστηματοποιείται και κωδικοποιείται σε ένα ενιαίο νομοθέτημα το σύνολο των διατάξεων που διέπουν την οργάνωση, τη λειτουργία και τη διαφάνεια της Κυβέρνησης, των κυβερνητικών οργάνων και της κεντρικής δημόσιας διοίκησης. Το σχέδιο νόμου διακρίνεται σε έξι μέρη: Το Μέρος Α' αφιερώνεται στην Κυβέρνηση και τα κυβερνητικά όργανα, το Μέρος Β' στην οργάνωση της κεντρικής δημόσιας διοίκησης, το Μέρος Γ στη λειτουργία του επιτελικού κράτους, το Μέρος Δ' στη θέσπιση σύγχρονων και αποτελεσματικών εγγυήσεων διαφάνειας και ακεραιότητας, το Μέρος Ε' στα ζητήματα ανθρώπινου δυναμικού που είναι αναγκαία για την εφαρμογή του παρόντος και το Μέρος ΣΤ' σε ειδικές, μεταβατικές και καταργούμενες διατάξεις.

Πέραν όμως της συγκέντρωσης σε ένα ενιαίο νομοθέτημα διατάξεων που μέχρι τώρα ήταν διάσπαρτες και κατακερματισμένες όπως επίσης της αναγκαίας επικαιροποίησης και του εκσυγχρονισμού διατάξεων που δεν ανταποκρίνονταν πλέον στις σύγχρονες ανάγκες, επέρχεται μια σειρά από θεσμικές τομές που αποσκοπούν στο να δημιουργήσουν τις αναγκαίες δομές για την αποτελεσματική λειτουργία του κρατικού μηχανισμού, ανεξαρτήτως πολιτικών εναλλαγών, στη βάση των καλύτερων διεθνών πρακτικών. Με τον τρόπο αυτόν συγκροτείται για πρώτη φορά στην Ελλάδα ένα σύγχρονο εγχειρίδιο διακυβέρνησης που στηρίζεται στη διάκριση των οργάνων του κράτους και στην τυποποίηση των διαδικασιών του δημοσίου. Ειδικότερα:

- Διακρίνεται έμπρακτα και αποτελεσματικά η Κυβέρνηση από τη Διοίκηση. Ανατίθενται έτσι καταρχήν στους επικεφαλής της διοικητικής ιεραρχίας η έκδοση του συνόλου των ατομικών διοικητικών πράξεων όπως επίσης η διοικητική και οικονομική διαχείριση του κάθε Υπουργείου. Ως διατάκτες του προϋπολογισμού των Υπουργείων ορίζονται οι Υπηρεσιακοί Γραμματείς που επιλέγονται με αντικειμενικά κριτήρια και χωρίς την οποιαδήποτε πολιτική παρέμβαση.

- Εξασφαλίζονται εχέγγυα διαφάνειας και ακεραιότητας στην κρατική λειτουργία. Προς αυτή την κατεύθυνση επιχειρούνται, μεταξύ άλλων, δύο τομές:

Αφενός η θέσπιση ενός ολοκληρωμένου και συνεκτικού πλαισίου κωλυμάτων, ασυμβιβάστων και κανόνων αποφυγής σύγκρουσης συμφερόντων των μελών της Κυβέρνησης, των Υφυπουργών, των Γενικών και Ειδικών Γραμματέων, των οργάνων διοίκησης του δημοσίου τομέα που καταλαμβάνει, για πρώτη φορά, και το χρονικό διάστημα που έπεται της άσκησης των καθηκόντων των ανωτέρω προσώπων. Αφετέρου, η σύσταση μιας νέας ανεξάρτητης αρχής, της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, που αποσκοπεί στην ενίσχυση της διαφάνειας, της ακεραιότητας και της λογοδοσίας στην κρατική και κυβερνητική δράση, όπως επίσης στην πρόληψη και την αντιμετώπιση φαινομένων διαφθοράς. Στην Αρχή αυτή μεταφέρονται οι αρμοδιότητες που παρέμεναν κατακερματισμένες σε πληθώρα εξειδικευμένων φορέων, η αποτελεσματικότητα των οποίων ήταν εκ των πραγμάτων περιορισμένη.

- Συντονίζεται αποτελεσματικά η κυβερνητική δράση. Το προτεινόμενο σχέδιο νόμου, μέσω της νέας επιτελικής δημόσιας υπηρεσίας της Προεδρίας της Κυβέρνησης, επιδιώκει επίσης τη διασφάλιση των αναγκαίων προϋποθέσεων για τον αποτελεσματικό συντονισμό της κυβερνητικής λειτουργίας. Προς αυτή την κατεύθυνση θεσπίζεται ένας ενεργότερος ρόλος της Προεδρίας της Κυβέρνησης, μέσω της Γενικής Γραμματείας Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων, στη νομοπαρασκευαστική διαδικασία, έτσι ώστε να επιτευχθεί η τήρηση των αρχών και εργαλείων της Καλής Νομοθέτησης και να καταπολεμηθούν εμπράκτως η πολυνομία και η κακονομία. Περαιτέρω, μέσω των δύο Γενικών Γραμματειών Συντονισμού, διαμορφώνεται το πλαίσιο της αποτελεσματικής παρακολούθησης και αξιολόγησης της κυβερνητικής πολιτικής που διευκολύνονται μέσω της χρήσης ενός προηγμένου ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος.

ΜΕΡΟΣ Α' ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΑΙ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ

Κεφάλαιο Α' Υπουργικό Συμβούλιο

I. Γενικό Μέρος

Ο τρόπος οργάνωσης, συγκρότησης και λειτουργίας της Εκτελεστικής Εξουσίας στη χώρα μας και ειδικότερα του μέρους αυτής που ονομάζεται Διοικητικό Σύστημα και αφορά στη λειτουργία της Κυβέρνησης και σε αυτή καθαυτή την οργάνωση και λειτουργία της Δημόσιας Διοίκησης, απέτυχε μέχρι σήμερα να εγγυηθεί και να διασφαλίσει τόσο τη διοικητική ομαλότητα, όσο και την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη. Η οικονομική κρίση σε συνδυασμό με τη διαχρονική αστοχία των Κυβερνήσεων και ειδικότερα εκείνων των προηγούμενων ετών, στο να προωθήσουν αποτελεσματικά τις απαιτούμενες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις ανέδειξε, έτι περαιτέρω, τη γενική αδυναμία των κυβερνητικών θεσμών και της δημόσιας διοίκησης να ανταποκριθούν επαρκώς αφενός στη συνταγματικά κατοχυρωμένη αποστολή τους και αφετέρου στην εντολή για «αλλαγή» που παρέχει περιοδικά ο Λαός, μέσω των εκλογικών διαδικασιών.

Οι κύριες δομικές αδυναμίες και παθογένειες που χαρακτηρίζουν διαχρονικά τον τρόπο οργάνωσης, συγκρότησης και λειτουργίας του ελληνικού Διοικητικού Συστήματος στη χώρα μας, εντοπίστηκαν και περιγράφηκαν διεξοδικά στις σχετικές μελέτες που εκπονήθηκαν από τη δεκαετία του 1960 έως τα τέλη του 1990 (βλ. σχετ., Μακρυδημήτρης, Α. Μιχαλόπουλος, v., 1998, «Εκθέσεις Εμπειρογνωμόνων για τη Δημόσια Διοίκηση 1950-1998», Αθήνα, εκδ. Παπαζήση) ενώ επιβεβαιώθηκαν ή εμπλουτίστηκαν και σε mo πρόσφατες έρευνες (βλ. σχετ., Οικονομίδης, Γ.- Τριαντόπουλος Χ., «Υπάρχει περιθώριο για κοινωνική συνεννόηση;», 2017, Διανέοσις & Σπανού Κ-συντ., Μεταρρυθμίσεις στη Δημόσια Διοίκηση στη διάρκεια της κρίσης. Επισκόπηση-Περιγραφή-Αποτίμηση, 2018, ΕΛΙΑΜΕΠ- Παρατηρητήριο για την Κρίση-Ίδρυμα Α.Γ. Λεβέντη).
Οι σημαντικότερες δομικές αδυναμίες, όπως η απουσία στρατηγικού προγραμματισμού, η πολυνομία-κακονομία, η έλλειψη συντονισμού και συνεργασίας μεταξύ των φορέων σχεδιασμού και υλοποίησης πολιτικών, η αναποτελεσματικότητα και η ελλιπής αποδοτικότητα των δημόσιων πολιτικών και των δημόσιων θεσμών, η υστέρηση σε θέματα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, η μη ορθολογική διαχείριση και αξιοποίηση του προσωπικού παραμένουν, παρά τις χρόνιες προσπάθειες για την αντιμετώπισή τους, προβλήματα πάγια και διαχρονικά.

Χαρακτηριστικό γνώρισμα αυτών των δομικών αδυναμιών είναι και η ανθεκτικότητά τους. Παρά το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια όλων των προηγούμενων ετών, και ακόμη πιο επιτακτικά στα χρόνια της υλοποίησης των προγραμμάτων δημοσιονομικής προσαρμογής, ελήφθησαν σημαντικά μεταρρυθμιστικά μέτρα, ένα μεγάλο μέρος των παθογενειών του Διοικητικού μας Συστήματος επιβίωσε, αναδεικνύοντας όχι μόνο την αδυναμία αλλά και ενίοτε την άρνηση της εκτελεστικής εξουσίας αναφορικά με την προώθηση των αλλαγών. Στο πλαίσιο αυτό, το ίδιο το Διοικητικό Σύστημα απέτυχε εν πολλοίς να δράσει, προληπτικά και κατασταλτικά, ώστε να αντιμετώπισα με αποτελεσματικό τρόπο την πρόσφατη χρηματοοικονομική κρίση και κρίση χρέους που βίωσε η χώρα.

Κατά τη διάρκεια υλοποίησης των προγραμμάτων δημοσιονομικής προσαρμογής, τα μέτρα που συγκρότησαν την ατζέντα της διοικητικής ανασυγκρότησης είχαν αντίκτυπο στο σύνολο των δομών, των διαδικασιών και των πολιτικών, μεταβάλλοντας κρίσιμα χαρακτηριστικά του Διοικητικού Συστήματος. Η πορεία και οι στόχοι της διοικητικής ανασυγκρότησης συνδέθηκαν πρωτίστως με τους δημοσιονομικούς περιορισμούς, επηρεάζοντας ωστόσο άμεσα και τις διαρθρωτικές παραμέτρους της διοίκησης (βλ. σχετ. Λαμπροπούλου Μ., «Αναδιοργάνωση της Κεντρικής Διοίκησης», στο Σπανού Κ, ό.π., σελ. 269).

Εκ του αποτελέσματος, διαφαίνεται ξεκάθαρα η διαρθρωτική αναποτελεσματικότητα του Διοικητικού Συστήματος. Αυτό δεν μπορεί παρά να οφείλεται στο ότι η ανορθολογικότητα ορισμένων εκ των πολιτικών επιλογών των τελευταίων ετών, οδήγησε στην ανάδυση νέων μορφών λειτουργικής εσωστρέφειας, στην εκ νέου κομματικοποίηση της διοίκησης, στην επανεμφάνιση πελατειακών σχέσεων και στην εκ νέου αύξηση του μεγέθους του δημοσίου τομέα. Συνέπεια αυτών υπήρξε η περαιτέρω επέκταση των φαινομένων διαφθοράς και αδιαφάνειας στη δράση της δημόσιας διοίκησης. Προς επίρρωση των ανωτέρω, η έκθεση του ΟΟΣΑ για την ελληνική Κεντρική Διοίκηση βεβαιώνει, ήδη από το 2011, ότι «μεταξύ των συνθηκών που ευνοούν τη διαφθορά συμπεριλαμβάνονται η αδυναμία της κεντρικής εξουσίας, η πολυπλοκότητα του νομικού πλαισίου, η έλλειψη ή η απουσία βασικών δεδομένων, η αδυναμία των μηχανισμών δημοσιονομικών και λοιπών ελέγχων και η ανεπάρκεια της διοίκησης του ανθρώπινου δυναμικού».

Εξάλλου, με βάση στοιχεία πανελλαδικής έρευνας της Public Issue για το Φεβρουάριο 2019 (Πολιτικό Βαρόμετρο 169), που πραγματοποιείται από το 2004, οι πολίτες κρίνουν σε συντριπτικό ποσοστό (84%) ότι η Κυβέρνηση δεν αντιμετωπίζει τα σημαντικά προβλήματα της χώρας με ικανοποιητικό τρόπο. Μάλιστα στην ίδια έρευνα η ίδια η λειτουργία της Κυβέρνησης και του πολιτικού συστήματος εν γένει θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η χώρα, ενώ ακολουθεί, από άποψη σημασίας, η λειτουργία της Δημόσιας Διοίκησης. Τα ανωτέρω στοιχεία αναδεικνύουν το ισχυρό έλλειμμα εμπιστοσύνης, το οποίο δυνητικά μπορεί να μετασχηματιστεί σε έλλειμμα ουσιαστικής νομιμοποίησης των κυβερνητικών πολιτικών και αποφάσεων. Το παρόν σχέδιο νόμου αποσκοπεί στο να διαμορφώσει τις συνθήκες εκείνες, ώστε η εμπιστοσύνη των πολιτών και των επιχειρήσεων, σε όρους αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας να θεωρείται αυτονόητη απέναντι στους κυβερνητικούς θεσμούς και τη Δημόσια Διοίκηση. Στο πλαίσιο αυτό, ορίζει τις βασικές δομές της Κεντρικής Διοίκησης και τον τρόπο με τον οποίο αυτές λειτουργούν, ενώ οριοθετεί για πρώτη φορά τον ολοκληρωμένο στρατηγικό προγραμματισμό και τον συντονισμό της διοικητικής λειτουργίας.

Το παρόν σχέδιο νόμου αποτελεί το νέο ολοκληρωμένο χάρτη του Κεντρικού Διοικητικού Συστήματος στην Ελλάδα. Επιδιώκει να βελτιώσει και να εξορθολογήσει τον τρόπο άσκησης της Εκτελεστικής Εξουσίας και να τον εκσυγχρονίσει, ώστε να ανταποκρίνεται σης σύγχρονες κοινωνικές προκλήσεις και τις επιθυμίες των πολιτών και των επιχειρήσεων. Στον πυρήνα του, βρίσκεται η θεμελιώδης ιδέα ότι η Δημόσια Διοίκηση και το Κράτος αποτελούν το αναγκαίο συμπλήρωμα μιας δημοκρατικά ώριμης και οικονομικά εύρωστης κοινωνίας. Μιας κοινωνίας δικαιοσύνης, ελευθερίας και αλληλεγγύης η οποία προσφέρει οτους πολίτες το απαραίτητο πλαίσιο ασφάλειας, για να επιδιώξουν την ατομυ<ή και συλλογική τους ολοκλήρωση. Το Κράτος και η Δημόσια Διοίκηση, ως αναπόσπαστο κομμάτι του, υπάρχουν για να οριοθετήσουν το πλαίσιο εντός του οποίου η κοινωνία πραγματώνει το όραμά της υπό το πρίσμα της ελευθερίας, της ασφάλειας και της ισονομίας. Απώτερος στόχος δεν είναι άλλος από την εδραίωση ενός σύγχρονου Κράτους Δικαίου που είναι πυλώνας της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της αξιοκρατίας, της διαφάνειας, της ισότητας και της ισονομίας και το οποίο παρέχει ποιοτικές δημόσιες υπηρεσίες με σεβασμό στα χρήματα του Έλληνα φορολογουμένου. Ενός ικανού και αποτελεσματικού Κράτους το οποίο καθίσταται αρωγός στην ελεύθερη οικονομική ανάπτυξη και στη δημιουργία θέσεων εργασίας.
Οι διατάξεις του παρόντος σχεδίου νόμου, περιλαμβάνουν ενέργειες και δράσεις στη βάση συγκεκριμένων αξόνων οργάνωσης και λειτουργίας του κρατικού εποικοδομήματος, οι οποίοι αναλύονται κάτωθι:

α. Ρυθμιστική λειτουργία του κράτους. Ο άξονας αυτός συμπεριλαμβάνει την έκταση και τον τρόπο παρέμβασης του Κράτους, διαμέσου της νομοπαρασκευαστικής λειτουργίας, στην κοινωνία. Οι στόχοι είναι δύο: αα) η ανάκτηση της εμπιστοσύνης των πολιτών προς την Πολιτεία και η βελτίωση της συμμόρφωσης των πολιτών προς τη νομοθεσία και ββ) η αλλαγή νοοτροπίας και αντίληψης των δημοσίων υπαλλήλων και του πολιτικού συστήματος σχετικά με τη σημασία της ρύθμισης στην κοινωνία.

β. Ελεγκτική λειτουργία του κράτους. Η ελεγκτική λειτουργία, που συνδέεται άμεσα με τη λογοδοσία, αποτελεί επιτακτική ανάγκη για τους πολίτες. Οι στόχοι είναι δύο: αα) η ανάκτηση της εμπιστοσύνης του πολίτη ως προς την ειλικρινή θέση και βούληση του Κράτους να εφαρμοστούν ισότιμα και στο ακέραιο οι κανόνες και ββ) η προώθηση του υγιούς ανταγωνισμού και η προστασία του δημοσίου συμφέροντος.

γ. Παροχή δημόσιων υπηρεσιών. Η εξασφάλιση της παροχής ποιοτικών δημοσίων υπηρεσιών είναι ο σημαντικότερος λόγος ύπαρξης ενός Κράτους και αποτελεί τον πυρήνα της νομιμοποίησής του από τους πολίτες. Η ποιότητα, όσον αφορά στην παροχή των δημοσίων υπηρεσιών, σχετίζεται με την ικανοποίηση των πολιτών από την ανεμπόδιστη και χωρίς περιορισμούς χρήση τους. Εδώ οι στόχοι είναι προφανείς: αα) η διαβεβαίωση προς τους φορολογούμενους πολίτες για την ανταποδοτικότητα των φόρων που καταβάλουν και ββ) η προώθηση της διοικητικής αποκέντρωσης και της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης για να καταστούν οι υπηρεσίες περισσότερο προσιτές και εγγύτερες στον πολίτη και στις επιχειρήσεις.

δ. Εσωτερική οργάνωση του κράτους. Η εσωτερική οργάνωση ή αναδιοργάνωση του Κράτους αποτελεί την αναγκαία προϋπόθεση για να υλοποιηθούν οι υπόλοιποι τρεις άξονες. Θέτει δύο βασικούς στόχους με επίκεντρο τον ανθρώπινο παράγοντα: αα) την ανάκτηση της εμπιστοσύνης των πολιτών προς την εκτελεστική εξουσία και ββ) την ανάκτηση της εμπιστοσύνης του δημοσίου υπαλλήλου στις δυνατότητές του.

Στο πλαίσιο που θέτουν οι τέσσερις ανωτέρω άξονες, το παρόν σχέδιο νόμου επιδιώκει, καταρχάς, αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας της Κυβέρνησης, με βασικούς στόχους την ύπαρξη ενός ισχυρού συντονιστικού πυρήνα υπό τη μορφή του Υπουργικού Συμβουλίου και με την καθοδήγηση του Πρωθυπουργού, τη δημιουργία σύγχρονων και ευέλικτων συλλογικών κυβερνητικών οργάνων και τέλος την καθιέρωση ενός ευέλικτου και αποτελεσματικού σώματος Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών που θα τηρούν αυστηρές διαδικασίες στρατηγικού προγραμματισμού σε ετήσια βάση.

Περαιτέρω, ο εφαρμοστικός βραχίονας του κυβερνητικού έργου, ήτοι η Δημόσια Διοίκηση, οριοθετείται για πρώτη φορά με αναλυτικό και σαφή τρόπο τόσο σε επίπεδο δομών, όσο και σε επίπεδο αποστολής κοα γενικών αρχών λειτουργίας. Με τις προωθούμενες αλλαγές, διασαφηνίζονται τα όρια του πολιτικού και του διοικητικού επιπέδου με σκοπό την ενδυνάμωση του Διοικητικού Συστήματος, αλλά και τη βελτίωση της επικοινωνίας και της συνεργασίας μεταξύ των δύο επιπέδων της εκτελεστικής εξουσίας. Ένα σημαντικό στοιχείο της νέας αρχιτεκτονικής δομής είναι ότι πλέον ρυθμίζεται με συγκεκριμένους κανόνες η στελέχωση των ιδιαίτερων γραφείων των κυβερνητικών στελεχών από μετακλητούς υπαλλήλους και αποσπασμένους συνεργάτες, προκειμένου να θεσπισθούν κανόνες αποφυγής σύγκρουσης συμφερόντων. Εκ παραλλήλου, οι διατάξεις του παρόντος σχεδίου νόμου επιχειρούν να αμβλύνουν την επικάλυψη των αρμοδιοτήτων και την πολυδιάσπαση των Ανεξάρτητων Αρχών αλλά και των ελεγκτικών σωμάτων της διοίκησης.

Στο επίκεντρο της λειτουργικής αναδιάρθρωσης της Δημόσιας Διοίκησης εγκαινιάζεται ένα σύγχρονο και πρωτοπόρο για τα ελληνικά δεδομένα σύστημα Προγραμματισμού και Παρακολούθησης του Κυβερνητικού Έργου, το οποίο αποτελεί την πρώτη ολοκληρωμένη και κεντρικά συντονισμένη απόπειρα εδραίωσης ενός συστήματος στοχοθεσίας και λογοδοσίας από την πλευρά των φορέων της Δημόσιας Διοίκησης, στη βάση προκαθορισμένων στόχων, οι οποίοι με τη σειρά τους εντάσσονται σε ένα Ενοποιημένο Σχέδιο Κυβερνητικής Πολιτικής. Στο πλαίσιο αυτό, εξειδικεύονται τόσο οι διαδικασίες υλοποίησης του συστήματος, όσο και οι ρόλοι και οι αρμοδιότητες των εμπλεκόμενων μερών. Το σημαντικότερο όμως όλων είναι η αλλαγή κουλτούρας που το παρόν σχέδιο νόμου επιδιώκει να επιφέρει σχετικά με τη λογοδοσία και την ανάληψη ευθύνης της Δημόσιας Διοίκησης απέναντι στους φορολογούμενους πολίτες και τις επιχειρήσεις.

Στο πλαίσιο της ρυθμιστικής διακυβέρνησης, ο ν. 4048/2012 δεν απέδωσε τα αναμενόμενα, καθώς η εφαρμογή του δεν εντάχθηκε σε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο λειτουργικής αναδιάρθρωσης της Δημόσιας Διοίκησης. Συνεπώς, κρίνεται απαραίτητο να καθοριστούν εκ νέου οι αρχές καλής νομοθέτησης και να διασφαλιστεί η απαρέγκλιτη εφαρμογή τους. Κεντρικό σημείο των νέων διατάξεων αποτελεί η καθιέρωση ετήσιου ρυθμιστικού προγραμματισμού, ο οποίος θα εκτελείται στο πλαίσιο του συστήματος Προγραμματισμού και Παρακολούθησης του Κυβερνητικού Έργου. Επιπλέον, καθορίζονται τα όργανα και τα μέσα υλοποίησης της ρυθμιστικής μεταρρύθμισης, ενώ εξασφαλίζεται ο κεντρικός συντονισμός της νομοπαρασκευαστικής διαδικασίας ως αναγκαία προϋπόθεση εφαρμογής σιην πράξη των θεμελιωδών αρχών και εργαλείων της καλής νομοθέτησης. Μια θεμελιώδης αλλαγή επέρχεται και στον τομέα των κλάδων. Ως προς το σκέλος των κλάδων, το υφιστάμενο προσοντολόγιο - κλαδολόγιο που ρυθμίζεται από το π.δ. 50/2001, όπως ισχύα, χαρακτηρίζεται από πολυδιάσπαση και αλληλοεπικάλυψη των ειδικοτήτων ενώ περιλαμβάνει και μια σειρά από διοικητικούς ανορθολογισμούς (βλ. σχετ. τη με αριθμ. ΔΠΤΑΑΔ/ΠΡΟΣ/ 149/οικ.7282/2-3-2017 Εγκύκλιο του πρώην Υπουργείου Διοικητικής Ανασυγκρότησης). Με το παρόν σχέδιο νόμου, εισάγεται μια διαφορετική λογική διαχείρισης των κλάδων οι οποίοι εφεξής θα εντάσσονται σε συγκεκριμένες συστάδες (οικογένειες) κλάδων με συγκεκριμένα περιγράμματα και οι οποίες θα προϋποθέτουν διακριτές επαγγελματικές διαδρομές (σταδιοδρομίες) και διακριτή ιεραρχική και μισθολογική αντιμετώπιση. Στο πλαίσιο αυτό, σημαντική κρίνεται η δημιουργία διυπουργικών κλάδων με σκοπό την εύρυθμη λειτουργία του επιτελικού κράτους και την υποστήριξη του επιτελικού κέντρου διακυβέρνησης. Τέλος, καθορίζονται οι βασικές υποχρεώσεις, οι ευθύνες και τα ασυμβίβαστα των δημοσίων υπαλλήλων, με σκοπό τη διασφάλιση των αρχών της διαφάνειας, της λογοδοσίας και της ακεραιότητας. Αυτή η δεοντολογικής φύσης ρύθμιση έχει ως στόχο την αποφυγή της σύγκρουσης συμφερόντων. Στο πλαίσιο αυτό, συστήνεται και ένας νέος θεσμός, η Εθνική Αρχή για τη Διαφάνεια, με σκοπό την παρακολούθηση και τον έλεγχο εφαρμογής των ανωτέρω αρχών.

Το παρόν σχέδιο νόμου, τροποποιεί ή αντικαθιστά, μεταξύ άλλων, μια σειρά από κανονιστικές πράξας ή νομοθετήματα όπως λ.χ. τον Κώδικα Νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα Κυβερνητικά Όργανα που κυρώθηκε με το πρώτο άρθρο του π.δ. 63/2005 (Α' 98) , το ν. 4048/2012 για τη Ρυθμιστική Διακυβέρνηση, τις διατάξεις του ν. 4109/2013 που αφορούν στη Γενική Γραμματεία Συντονισμού του Κυβερνητικού Έργου, τις διατάξεις του ν. 3074/2002 όπως ισχύει κά. Τέλος, το παρόν σχέδιο νόμου κωδικοποιεί σε ένα απλό αλλά και περιεκτικό κείμενο τη νέα οργανωτική διάσταση της Κυβέρνησης και της κεντρικής Δημόσιας Διοίκησης, ώστε αυτή να καθίσταται πλέον κατανοητή και να είναι ευκόλως προσβάσιμη σε όλους τους πολίτες.

II. Ειδικό Μέρος

Άρθρο 1
Αρμοδιότητες και σύνθεση του Υπουργικού Συμβουλίου

Το άρθρο 1 περιγράφει καταρχάς τις αρμοδιότητες του Υπουργικού Συμβουλίου όπως αυτές προβλέπονται στο Σύνταγμα. Σε αυτές και για λόγους συνοχής των διατάξεων του νομοσχεδίου προστίθεται μια ακόμη αρμοδιότητα, η οποία αφορά στην έγκριση του ετήσιου προγραμματισμού και στην παρακολούθηση του κυβερνητικού έργου. Με τον τρόπο αυτό οι αρμοδιότητες του Υπουργικού Συμβουλίου συνδέονται οργανικά και λειτουργικά με το Μέρος Γ του νόμου, το οποίο προβλέπει τον τρόπο με τον οποίο γίνονται ο οχεδιασμός και η παρακολούθηση του κυβερνητικού έργου σε ετήσια βάση. Περαιτέρω, το άρθρο 1 ρυθμίζει τη σύνθεση του Υπουργικού Συμβουλίου. Σε αυτό δεν συμμετέχουν οι Υφυπουργοί που μπορούν ωστόσο να προσκληθούν να συμμετάσχουν σε αυτό από τον Πρωθυπουργό, χωρίς δικαίωμα ψήφου. Περαιτέρω, στη θέση του γραμματέα του Υπουργικού Συμβουλίου, ο οποίος υπάγεται απευθείας στον Πρωθυπουργό, ορίζεται με απόφαση του Πρωθυπουργού που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ένας εκ των Γενικών Γραμματέων της Προεδρίας της Κυβέρνησης.
Τέλος, το άρθρο 1 ρυθμίζει ζητήματα που αφορούν στην παρουσία των μελών της Κυβέρνησης και των Υφυπουργών στο Υπουργικό Συμβούλιο, καθιστώντας υποχρεωτική την παρουσία στις συνεδριάσεις των μελών του Υπουργικού Συμβουλίου ενώ προβλέπει επίσης τη δυνατότητα παρουσίας και άλλων προσώπων εκτός από τα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου και τους Υφυπουργούς, καθώς και των προσώπων εκείνων που είναι απαραίτητα για την τήρηση των πρακτικών του Υπουργικού Συμβουλίου.
 

Άρθρο 2
Σύγκληση και ημερήσια διάταξη του Υπουργικού Συμβουλίου

Το άρθρο 2 ρυθμίζει το χρόνο και τον τρόπο σύγκλησης του Υπουργικού Συμβουλίου κατά τις τακτικές και έκτακτες συνεδριάσεις του. Πιο συγκεκριμένα εισάγει μια ευέλικτη ρύθμιση σχετικά με τη συχνότητα σύγκλησης των τακτικών συνεδριάσεων του Υπουργικού Συμβουλίου, οι οποίες πλέον καθορίζονται μηνιαίες, χωρίς την υποχρέωση να διενεργούνται μια συγκεκριμένη ημέρα του μήνα και σε χώρο ειδικά διαμορφωμένο εντός του Κοινοβουλίου, όπως προβλεπόταν μέχρι σήμερα.
Επίσης, προβλέπεται ο ετήσιος καθορισμός του προγράμματος των τακτικών συνεδριάσεων του Υπουργικού Συμβουλίου από τον γραμματέα του Υπουργικού Συμβουλίου, ύσιερα από έγκριση του Πρωθυπουργού. Δίνεται η δυνατότητα τροποποίησης των προκαθορισμένων ημερομηνιών των τακτικών συνεδριάσεων σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, με απόφαση του Πρωθυπουργού. 8
Ως προς την ημερήσια διάταξη εισάγεται μία καινοτομία, καθώς προβλέπεται η δυνατότητα αποστολής πρόσκλησης με ηλεκτρονικό μέσο, δυνατότητα που απλουστεύει τη διαδικασία και επιταχύνει το χρόνο ενημέρωσης των μελών του Υπουργικού Συμβουλίου.
Τέλος, το άρθρο πρόβλεπα τη δυνατότητα σύγκλησης έκτακτων συνεδριάσεων του Υπουργικού Συμβουλίου, εφόσον ο Πρωθυπουργός το αποφασίσει, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο τα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου καταθέτουν προτάσεις και εισηγήσεις για θέματα προς συζήτηση και λήψη απόφασης στο Υπουργικό Συμβούλιο.
 

Αρθρο 3
Υπουργικά Συμβούλια Προγραμματισμού και Αξιολόγησης Κυβερνητικού Έργου

Μια σημαντική καινοτομία που εισάγεται στο παρόν νομοσχέδιο είναι η ρητή ρύθμιση που αφορά στα δύο τακτικά Υπουργικά Συμβούλια των μηνών Απριλίου και Σεπτεμβρίου, τα οποία ορίζονται ως Υπουργικά Συμβούλια Προγραμματισμού και Αξιολόγησης Κυβερνητικού Έργου αντιστοίχως. Τα αναγκαία στοιχεία της ημερήσιας διάταξης αυτών των δύο Υπουργικών Συμβουλίων απαριθμούνται ρητώς στον νόμο.
Η λογική πίσω από την καινοτομία αυτή είναι ο συγχρονισμός των δύο αυτών συνεδριάσεων τόσο με το ημερολόγιο σχεδιασμού και παρακολούθησης του κυβερνητικού έργου, όπως αυτό περιγράφεται στο Κεφάλαιο Α' του Μέρους Γ του νομοσχεδίου, όσο και με τον ετήσιο κύκλο κατάρτισης και κατάθεσης του Προϋπολογισμού Γενικής Κυβέρνησης και του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής, όπως αυτός προβλέπεται στο Σύνταγμα και στο ν. 4270/2014.
Τα δύο αυτά Υπουργικά Συμβούλια αποτελούν και τους βασικούς πυλώνες ενδυνάμωσης του επιτελικού ρόλου του Υπουργικού Συμβουλίου ως προς τον σχεδιασμό και την παρακολούθηση της κυβερνητικής πολιτικής, αλλά και τη διαδικασία ανατροφοδότησης των δημόσιων πολιτικών σε πφίπτωση που παρατηρηθούν αρρυθμίες ή αστοχίες κατά την εφαρμογή του κυβερνητικού έργου.
Ειδικώς, ως προς τον προγραμματισμό του κυβερνητικού έργου, αυτός συμπεριλαμβάνει δύο πολύ σημαντικές προβλέψεις, κρίσιμες για τη λειτουργία του Κράτους, πέραν της έγκρισης των βασικών καμένων της δημοσιονομικής πολιτικής: (α) το ρυθμιστικό προγραμματισμό, ο οποίος θεσπίστηκε μεν με το ν. 4048/2012 αλλά ουδέποτε εφαρμόστηκε και (β) τον προγραμματισμό προσλήψεων του Δημόσιου Τομέα, ο οποίος ενώ θεσπίστηκε με το ν. 4590/2019, δεν είχε το επίπεδο εκείνο θεσμικής κατοχύρωσης για να λαμβάνεται η απόφαση συλλογικά και με την ευρύτερη δυνατή νομιμοποίηση σε πολιτικό επίπεδο. Εξάλλου, ακόμα και μετά την ψήφιση του ν. 4590/2019, το πολιτικό σύστημα έδειξε να μην σέβεται τις διατάξεις του και να μην δείχνει την απαραίτητη θεσμική αυτοσυγκράτηση για την ουσιαστική εφαρμογή του.
 

Αρθρο 4
Διαδικασία συνεδριάσεων του Υπουργικού Συμβουλίου

Το άρθρο 4 περιγράφει τις βασικές διαδικαστικές διατάξεις για τη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου, επαναλαμβάνοντας τις βασικές διατάξεις της ΠΥΣ 50/1990, όπως έχουν κωδικοποιηθεί στο Κεφάλαιο Α' του π.δ. 63/2005, προσαρμόζοντάς τές στο θεσμό του γραμματέα του Υπουργικού Συμβουλίου. Προβλέπονται έτσι κανόνες ως προς την απαιτούμενη απαρτία, τον απόρρητο χαρακτήρα των συζητήσεων, τους κανόνες λήψης των αποφάσεων και προετοιμασίας των επίσημων πρακτικών του Υπουργικού Συμβουλίου. Επίσης, με τη νέα διατύπωση της ρύθμισης που αφορά στη σύνταξη του επίσημου ανακοινωθέντος, η ενημέρωση κάθε Έλληνα πολίτη για τις αποφάσεις του κορυφαίου κυβερνητικού οργάνου καθίσταται δεδομένη, και δεν επαφίεται στη διακριτική ευχέρεια του Πρωθυπουργού, όπως ίσχυε μέχρι σήμερα.
Το άρθρο αφαιρεί πολλές διαδικαστικές λεπτομέρειες που αφορούν στις συνεδριάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου και οι οποίες είχαν κωδικοποιηθεί με το π.δ. 63/2005, παραπέμποντας στην έκδοση Εσωτερικού Κανονισμού Λειτουργίας για τις λεπτομέρειες εφαρμογής της διαδικασίας συνεδρίασης του Υπουργικού Συμβουλίου και των λοιπών συλλογικών κυβερνητικών οργάνων.
Κατ' αυτό τον τρόπο, το νομοσχέδιο εισάγει πιο ευέλικτες ρυθμίσεις οι οποίες επιτρέπουν στην εκάστοτε Κυβέρνηση να ρυθμίσει τον τρόπο με τον οποίο επιθυμεί να λειτουργεί το Υπουργικό Συμβούλιο.
 

Άρθρο 5
Πράξεις και Διατάγματα Υπουργικού Συμβουλίου

Το άρθρο 5 ρυθμίζει τη διαδικασία έκδοσης, δημοσίευσης και τήρησης σχετικού αρχείου των κανονιστικών και ατομικών πράξεων, που εκδίδονται από το Υπουργικό Συμβούλιο. Ρυθμίζονται ειδικότερα οι κανόνες που πρέπει να τηρούνται ως προς την έκδοση Πράξεων Νομοθετικών Περιεχομένου, διαταγμάτων που εκδίδονται ύστερα από πρόταση του Υπουργικού Συμβουλίου, όπως επίσης Πράξεων του Υπουργικού Συμβουλίου, τόσο γενικώς όσο και στην περίπτωση θεμάτων που έχουν κατεπείγοντα χαρακτήρα.
 

Κεφάλαιο Β' Συλλογικά κυβερνητικά όργανα

Αρθρο 6
Συλλογικά κυβερνητικά όργανα - Γενικές Διατάξεις

Το άρθρο 6 εισάγει μια διάκριση για τα συλλογικά κυβερνητικά όργανα, μεταξύ Κυβερνητικών Συμβουλίων και Κυβερνητικών Επιτροπών. Επιδιώκεται έτσι να οργανωθεί με την απαραίτητη ευελιξία το σύστημα των 10 συλλογικών κυβερνητικών οργάνων.
 

Άρθρο 7
Κυβερνητικά Συμβούλια

Το άρθρο 7 προβλέπει ότι τα Κυβερνητικά Συμβούλια διαφοροποιούνται από τις Κυβερνητικές Επιτροπές, κατά το ότι έχουν διαρκή και μόνιμο χαρακτήρα, εντός πάντως του πλαισίου της κυβερνητικής πολιτικής, όπως αυτή καθορίζεται από το Υπουργικό Συμβούλιο. Το παρόν σχέδιο νόμου προβλέπει δύο Κυβερνητικά Συμβούλια: το Κυβερνητικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής και το Κυβερνητικό Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας. Το κριτήριο για την επιλογή των δύο αυτών θεματικών για τη δημιουργία σταθερών οργάνων είναι το εύρος της διυπουργικότητας που σχετίζεται με τις δύο θεματικές (συγγενικές αρμοδιότητες με ανάγκη ενδυναμωμένου συντονισμού) σε συνδυασμό με τη σημασία που έχουν για την ανάκτηση της εμπιστοσύνης των πολιτών προς τους κρατικούς θεσμούς, η οποία σχετίζεται με τη δυνατότητά του να προσφέρει ασφάλεια και οικονομική ευημερία. Πέραν γενικών διατάξεων για τα Κυβερνητικά Συμβούλια, το άρθρο επίσης ορίζει τις αρμοδιότητες των δύο Κυβερνητικών Συμβουλίων. Στο Κυβερνητικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής ανατίθεται έτσι η αρμοδιότητα διαμόρφωσης διυπουργικών πολιτικών και η λήψη αποφάσεων σε θέματα που αφορούν στην οικονομική και αναπτυξιακή πολιτική της χώρας. Ως προς το Κυβερνητικό Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας, πέραν των αρμοδιοτήτων του πρώην ΚΥΣΕΑ, οι οποίες διατηρούνται, εκσυγχρονίζεται και διευρύνεται το πεδίο αρμοδιοτήτων που αφορά στην εσωτερική και εξωτερική ασφάλεια με τη συμπερίληψη ζητημάτων που σχετίζονται με τις σύγχρονες απειλές της κυβερνοασφάλειας και της ασφάλειας των κρίσιμων εθνικών ενεργειακών και λοιπών υποδομών.
Οι αρμοδιότητες των Κυβερνητικών Συμβουλίων καθορίζονται από τον νόμο, γεγονός που αφενός μεν καθιστά ευχερέστερη την εύρεσή τους, αφετέρου δε ενισχύει το ρόλο και κατ' επέκταση το κύρος των Κυβερνητικών Συμβουλίων, αποκλείοντας την περιστασιακού χαρακτήρα τροποποίηση των εν λόγω αρμοδιοτήτων τους. Είναι πάντως δυνατή η ανάθεση επιπλέον αρμοδιοτήτων, κατά την κρίση του Υπουργικού Συμβουλίου ή του Πρωθυπουργού. Επίσης, δίδεται η δυνατότητα στον Πρωθυπουργό να ρυθμίζει με απόφασή του τα διαδικαστικού χαρακτήρα θέματα, όπως η σύνθεση, η ανάθεση καθηκόντων γραμματέα και ο τρόπος λήψης των αποφάσεών τους, έτσι ώστε να υπάρχει ευελιξία στην τροποποίηση εντελώς λεπτομερειακού χαρακτήρα θεμάτων, καθώς και η δυνατότητα άμεσης προσαρμογής της σύνθεσής τους, σε περίπτωση συγχώνευσης, κατάργησης ή σύστασης νέων υπουργείων ή στην περίπτωση που ο Πρωθυπουργός θεωρήσει πως ένα νέο μέλος είναι απαραίτητο ως τακτικό.
 

Άρθρο 8
Κυβερνητικές Επιτροπές

Στο άρθρο 8 ρυθμίζεται ο τρόπος σύστασης και λειτουργίας των Κυβερνητικών Επιτροπών, καθώς και ο τρόπος καθορισμού των αρμοδιοτήτων τους, οι οποίες διαφοροποιούνται από τα Κυβερνητικά Συμβούλια καθώς αφορούν οτο χειρισμό συγκεκριμένων θεμάτων της κυβερνητικής πολιτικής που απαιτούν ιδιαίτερο χειρισμό και συστηματική παρακολούθηση σε κυβερνητικό επίπεδο. Στις Κυβερνητικές Επιτροπές μπορούν να συμμετέχουν, πλην των μελών της Κυβέρνησης και των Υφυπουργών, και δημόσιοι λειτουργοί ή υπάλληλοι.
 

Άρθρο 9
Γενικές Διατάξεις για τα Συλλογικά Κυβερνητικά Όργανα

Το άρθρο 9 του νομοσχεδίου θεσπίζει γενικές διαδικαστικές διατάξεις για τις συνεδριάσεις, τον τρόπο λειτουργίας των συλλογικών κυβερνητικών οργάνων, όπως επίσης τους κανόνες λήψης των αποφάσεών τους. Για τις περαιτέρω λεπτομέρειες της διαδικασίας λειτουργίας των Συλλογικών Κυβερνητικών Οργάνων ισχύει η παραπομπή στον Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας του Υπουργικού Συμβουλίου και των Συλλογικών Κυβερνητικών Οργάνων της παραγράφου 8 του άρθρου 4.
 

Κεφάλαιο Γ' Μέλη της Κυβέρνησης και Υφυπουργοί

Άρθρο 10
Διορισμός και Ορκωμοσία των μελών της Κυβέρνησης και των Υφυπουργών

Το όρθρο 10 του νομοσχεδίου αποτυπώνει τον τρόπο διορισμού του Πρωθυπουργού, των λοιπών μελών της Κυβέρνησης και των Υφυπουργών σύμφωνα με τα άρθρα 37 παρ. 1 και 81 παρ. 1 του Συντάγματος, περιλαμβάνοντας επιπλέον και την ορκοδοσία του Πρωθυπουργού, των λοιπών μελών της Κυβέρνησης και των Υφυπουργών, ώστε να είναι συγκεντρωμένες σε ενιαίο κείμενο όλες οι σχετικές διατάξεις.
 

Άρθρο 11 Πρωθυπουργός

Το άρθρο 11 του νομοσχεδίου απαριθμεί τις αρμοδιότητες του Πρωθυπουργού, εξειδικεύοντας τις σχετικές συνταγματικές επιταγές.
Προβλέπει επίσης ρητώς τη δυνατότητα του Πρωθυπουργού να προΐσταται ενός ή περισσότερων Υπουργείων.
 

Αρθρο 12
Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης

Το άρθρο 12 του νομοσχεδίου προβλέπει τη δυνατότητα διορισμού ενός ή περισσοτέρων Αντιπροέδρων της Κυβέρνησης, συγκεντρώνοντας και αποτυπώνοντας σε ένα συνεκτικό κείμενο όλες τις κωδικοποιούμενες με το π.δ. 63/2005 σχετικές διατάξεις.
Επιπλέον το άρθρο ορίζει πως τις αρμοδιότητες του ή των Αντιπροέδρων της Κυβέρνησης τις ορίζει ο Πρωθυπουργός, με απόφαση του που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Οι αρμοδιότητες αυτές μπορεί να αφορούν αρμοδιότητες που ανήκουν σε υπουργείο άλλο από εκείνο στο οποίο ενδεχομένως οι Αντιπρόεδροι προΐστανται και στην ανάθεση της εποπτείας ορισμένων τομέων της κυβερνητικής δραστηριότητας. Καθορίζονται επίσης τα ζητήματα της συμμετοχής των Αντιπροέδρων σε συμβούλια ή επιτροπές, όπως επίσης ο τρόπος άσκησης των αρμοδιοτήτων τους στις περιπτώσεις διορισμού περισσοτέρων από έναν Αντιπροέδρων όπως επίσης εάν δεν γίνεται καθόλου χρήση της σχετικής δυνατότητας διορισμού Αντιπροέδρου.
 

Αρθρο 13
Υπουργοί, Αναπληρωτές Υπουργοί και Υφυπουργοί

Στο άρθρο 13 συγκεντρώνονται οι ρυθμίσεις που αφορούν στις αρμοδιότητες των Υπουργών, των Υπουργών Επικρατείας, των Αναπληρωτών Υπουργών και των Υφυπουργών, είτε σε Υπουργείο είτε στον Πρωθυπουργό. Ειδικότερα, η παρ. 1 απαριθμεί τις αρμοδιότητες των Υπουργών. Η παρ. 2 αφιερώνεται στους Υπουργούς Επικρατείας, οι αρμοδιότητες των οποίων μπορούν να ανήκουν στον Πρωθυπουργό ή/και σε Υπουργό προϊστάμενο Υπουργείου, ενώ αποσαφηνίζεται ότι οι Υπουργοί Επικρατείας μπορούν και να προΐστανται Υπουργείου. Η παρ. 3 καθορίζει τα ζητήματα αρμοδιοτήτων των Αναπληρωτών Υπουργών που μπορούν να διορίζονται σε οποιοδήποτε Υπουργείο και στους οποίους μπορούν να ανατίθενται και συναφείς αρμοδιότητες που ανήκουν σε άλλο υπουργείο. Ως προς τους Υφυπουργούς, προβλέπονται στην παρ. 4 γενικοί κανόνες ως προς τις ασκούμενες αρμοδιότητες, οι οποίες ορίζονται με κοινή απόφαση του Πρωθυπουργού και του αρμόδιου Υπουργού (στην περίπτωση των Υφυπουργών που διορίζονται στα Υπουργεία) ή με απόφαση του Πρωθυπουργού (στην περίπτωση των Υφυπουργών στον Πρωθυπουργό).
Επιπλέον, το άρθρο 13 επαναφέρει τον περιορισμό του συνολικού αριθμού των Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών ανά Υπουργείο σε τρεις, που είχε θεσπιστεί με την παρ. 4 του άρθρου 22 του ν. 1558/1985, όπως κωδικοποιήθηκε ως παρ. 4 του άρθρου 47 του Κώδικα Νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα Κυβερνητικά όργανα (π.δ. 63/2005, Α' 98) και στη συνέχεια καταργήθηκε με το άρθρο 21 του ν. 4320/2015 (Α' 29) και μειώνει επιπλέον και τον αριθμό των θέσεων των αναπληρωτών υπουργών σε κάθε Υπουργείο, σε μία αντί για δύο που προβλέπονται μέχρι τώρα.
 

Άρθρο 14
Ευθύνη μελών της Κυβέρνησης και υφυπουργών

Το άρθρο 14 του νομοσχεδίου ρυθμίζει σε ενιαίο πλέον κείμενο την ευθύνη του Πρωθυπουργού, των μελών της Κυβέρνησης και των Υφυπουργών, και όχι σε ξεχωριστά άρθρα όπως προέβλεπε ο ν. 1558/1985, με τα άρθρα 11 και 17, που είχαν κωδικοποιηθεί ως άρθρα 26 και 42 του π.δ. 63/2005. Σε εφαρμογή των συνταγματικών επιταγών, η παρ. 1 αναφέρεται στην κοινοβουλευτική ευθύνη ενώ οι παρ. 2 και 3 ατην αστική και ποινική ευθύνη.
 

Άρθρο 15
Ειδικές υποχρεώσεις μελών της Κυβέρνησης και Υφυπουργών

Το άρθρο 15 ρυθμίζει τις ειδικές υποχρεώσεις των μελών της Κυβέρνησης και των Υφυπουργών, όπως και στο άρθρο 19 του ν. 1558/1985, που είχε κωδικοποιηθεί με το άρθρο 44 του π.δ. 63/2005. Πρόκειται για τις περιπτώσεις κωλύματος μέλους της Κυβέρνησης ή Υφυπουργού στην άσκηση των καθηκόντων του, πρόθεσης απουσίας του από την έδρα του (όπου απαιτείται ενημέρωση αντί για συγκατάθεση του Πρωθυπουργού, όπως ίσχυε μέχρι σήμερα), όπως επίσης κλήσης μέλους της Κυβέρνησης η Υφυπουργού, προκειμένου να καταθέσει ως μάρτυρας σε δικαστικές διαδικασίες που αφορούν στην κυβερνητική πολιτική. Επίσης, προβλέπεται και το δικαίωμα του Πρωθυπουργού να αρνηθεί να καταθέσει ως μάρτυρας, όπως αυτό ορίζεται και για τα υπόλοιπα μέλη της Κυβέρνησης, και προβλεπόταν ήδη στο άρθρο 11 παρ. 2 του ν. 1558/1985 που είχε κωδικοποιηθεί με το άρθρο 26 παρ. 1 του π.δ. 63/2005.
 

Άρθρο 16
Σειρά τάξης Υπουργείων και προβαδίσματος μελών της Κυβέρνησης και Υφυπουργών

Το άρθρο 16 ρυθμίζει αφενός τον καθορισμό της σειράς τάξης των Υπουργείων (παρ. 1), αφετέρου τη σειρά προβαδίσματος των μελών της Κυβέρνησης και των υφυπουργών κατά κατηγορίες (των Αντιπροέδρων της Κυβέρνησης εφόσον έχουν οριστεί, των Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών), η οποία καθορίζεται με απόφαση του Πρωθυπουργού και αν δεν εκδοθεί τέτοια απόφαση, με βάση τη σειρά που αναγράφονται στο προεδρικό διάταγμα διορισμού τους.
Λόγω της ευέλικτης φύσης του νομοσχεδίου που αποβλέπει στη διαμόρφωση ενός μακροπρόθεσμου πλαισίου κυβερνητικής δομής, δεν αναφέρονται ρητώς τα Υπουργεία καθώς οι ονομασίες και οι αρμοδιότητές τους αποτελούν αντικείμενο της εκάστοτε πολιτικής επιλογής. Συνεπώς, η μοναδική διάταξη που ουσιαστικά έχει νόημα να διατηρηθεί από το π.δ. 63/2005 είναι η εξουσιοδότηση προς τον Πρωθυπουργό να τροποποιεί τη σειρά τάξης των Υπουργείων με απόφαση του.
 

Άρθρο 17
Αναπλήρωση μελών της Κυβέρνησης και Υφυπουργών

Το άρθρο 17 του σχεδίου νόμου ορίζει κάθε ζήτημα που αφορά στην αναπλήρωση μέλους της Κυβέρνησης ή Υφυπουργού, το οποίο δεν δύναται να ασκήσει τα καθήκοντα του, λόγω απουσίας ή κωλύματος. Το ζήτημα ρυθμίζεται κατά τρόπο ολοκληρωμένο, προκειμένου να προβλεφθούν ορθολογικές και πλήρεις λύσεις για κάθε νοητή περίπτωση ανάγκης αναπλήρωσης.
 

ΜΕΡΟΣ Β' ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

Κεφάλαιο Α' Γενικές Διατάξεις

Ι. Γενικό Μέρος

Η δημόσια διοίκηση αντικατοπτρίζει τις βάσεις που θέτει η εκάστοτε Κυβέρνηση για τον τρόπο διακυβέρνησης της χώρας. Όταν το κράτος διαθέτει συμπαγείς και σταθερούς θεσμούς, τότε η δημόσια διοίκηση μπορεί να ανταποκριθεί αποτελεσματικότερα στο ρόλο της και να εξυπηρετήσει σκοπούς δημοσίου ή γενικού συμφέροντος.

Η πρόκληση που αντιμετωπίζει η δημόσια διοίκηση είναι να εγγυηθεί ότι θα διέπεται από ένα σύστημα οργάνωσης και λειτουργίας στη βάση των αρχών της καλής διακυβέρνησης και της χρηστής διοίκησης.

Η Ελλάδα υπολείπεται όχι σε ποσότητα, αλλά σε ποιότητα θεσμών και για το λόγο αυτό πρέπει να επανεξετάσει τα δομικά στοιχεία του διοικητικού της συστήματος για να καταστεί πιο ευέλικτη και αποδοτική και να προσαρμοστεί στη νέα πραγματικότητα, καταπολεμώντας τις εγγενείς αδυναμίες των διοικητικών της θεσμών.

II. Ειδικό Μέρος

Άρθρο 18
Οριοθέτηση και αποστολή της Κεντρικής Δημόσιας Διοίκησης

Το άρθρο 18 του σχεδίου νόμου καθορίζει τα όρια και την αποστολή της Κεντρικής Δημόσιας Διοίκησης. Για τους σκοπούς του παρόντος, όπως τονίζεται στο νομοσχέδιο, δίνεται ο ορισμός της Κεντρικής Δημόσιας Διοίκησης, η οποία περιλαμβάνει (α) την Προεδρία της Δημοκρατίας, (β) την Προεδρία της Κυβέρνησης, (γ) τα Υπουργεία και τις αποκεντρωμένες ή περιφερειακές υπηρεσίες τους, (δ) τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις και (ε) τις Ανεξάρτητες Αρχές. Η απαρίθμηση αυτή στηρίζεται στην παρ 1 εδ. στ. του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 «Αρχές δημοσιονομικής διαχείρισης και εποπτείας (ενσωμάτωση της Οδηγίας 2011/85/EE) - δημόσιο λογιστικό και άλλες διατάξεις» με τη διαφορά ότι στο παρόν νομοσχέδιο έχει προστεθεί η Προεδρία της Κυβέρνησης και περιλαμβάνονται όλες οι Ανεξάρτητες Αρχές, ανεξαρτήτως νομικής προσωπικότητας.
Επίσης, με το άρθρο αυτό ορίζεται για πρώτη φορά η αποστολή της Κεντρικής Δημόσιας Διοίκησης, που είναι η εκτέλεση και διαφύλαξη των επιταγών του Συντάγματος και των νόμων, η προστασία του δημοσίου συμφέροντος, η μέριμνα για την παροχή ποιοτικών δημοσίων υπηρεσιών στην κοινωνία και η εν γένει προστασία της ισότητας, της δικαιοσύνης και της κοινωνικής αλληλεγγύης.
 

Άρθρο 19
Αρχές καλής διακυβέρνησης και χρηστής διοίκησης

Στο άρθρο 19 παρατίθενται οι βασικές αρχές της καλής διακυβέρνησης και της χρηστής διοίκησης με τις οποίες λειτουργεί η Κεντρική Δημόσια Διοίκηση προκειμένου να εκπληρώσει την αποστολή της. Οι αρχές αυτές προέρχονται από τη διεθνή, επιστημονική θεωρία και πρακτική και συνίστανται στις αρχές της αρχές της νομιμότητας, της διαφάνειας και λογοδοσίας, της αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας, της αναγκαιότητας και επικουρικότητας και της αξιοκρατίας και του επαγγελματισμού που ορίζονται στις επιμέρους διατάξεις του άρθρου 19.
Αναγνωρίζοντας την αναγκαιότητα και τη χρησιμότητα αποτύπωσης των βασικών σύγχρονων αρχών οργάνωσης και διοίκησης, είχαν γίνει στο παρελθόν κάποιες προσπάθειες να συμπεριληφθούν βασικοί κανόνες σε διάσπαρτα νομοθετήματα, όπως οι αρχές της Καλής Νομοθέτησης στο άρθρο 2 του ν. 4048/2012 και οι γενικές αρχές για τη διαχείριση των οικονομικών του Δημοσίου στο άρθρο 33 του ν. 4270/2014. Δεν υπήρχε όμως μέχρι σήμερα ένα συνολικό ενιαίο σημείο αναφοράς για την Κεντρική Δημόσια Διοίκηση. Με αυτά τα δεδομένα, το παρόν νομοσχέδιο επιχειρεί για πρώτη φορά να δημιουργήσει ένα συνολικό εγχειρίδιο με τις βασικές αρχές που πρέπει να διέπουν τους φορείς της Δημόσιας Διοίκησης.
 

Αρθρο 20
Οργάνωση και λειτουργία των φορέων της Κεντρικής Δημόσιας Διοίκησης

Το άρθρο 20 ρυθμίζει την οργάνωση και τη λειτουργία των φορέων της Κεντρικής Δημόσιας Διοίκησης καθώς και των εποπτευόμενων από αυτούς νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου. Σκοπός του παρόντος είναι να διασφαλιστεί η ορθολογική, αποδοτική και αποτελεσματική οργάνωση της Δημόσιας Διοίκησης προκειμένου να ανταποκρίνεται στην αποστολή της. Η όλη μεθοδολογία είναι διαφορετική σε σχέση με το παρελθόν, καθώς προωθούνται οργανωτικές δομές και διαδικασίες που είναι ευέλικτες και εγγυώνται τη βέλτιστη λειτουργία της Διοίκησης.
Η οργάνωση και η λειτουργία των φορέων της Δημόσιας Διοίκησης στηρίζεται στους οργανισμούς, το περιεχόμενο των οποίων καταρτίζεται, τροποποιείται και καταργείται μόνο με προεδρικό διατάγματα. Για το λόγο αυτό, με την επιφύλαξη τυχόν ειδικών διαδικαστικών προϋποθέσεων που ορίζουν ειδικές διατάξεις και οι οποίες βρίσκονται σε ισχύ, ορίζεται ότι καταργείται κάθε άλλη διάταξη που προβλέπει, περί της οργάνωσης και λειτουργίας των φορέων της παραγράφου 1, την έκδοση υπουργικής ή κοινής υπουργικής απόφασης με την οποία καθορίζεται ο Οργανισμός των φορέων αυτών. Ειδικός κανόνας θεσπίζεται για τις Ανεξάρτητες Αρχές, οι Οργανισμοί των οποίων καταρτίζονται με αποφάσεις των αρμοδίων οργάνων διοίκησης τους για λόγους διασφάλισης της ανεξαρτησίας τους.
Με το εν λόγω άρθρο θεσπίζονται οι βασικές αρχές για το περιεχόμενο των Οργανισμών, με στόχο την ευελιξία και τη λειτουργικότητα της Διοίκησης. Το περιεχόμενο αυτό μπορεί να είναι είτε υποχρεωτικό (ως προς τα ζητήματα της παρ. 2 του άρθρου 20) είτε δυνητικό (ως προς τα ζητήματα της παρ. 3 του ιδίου άρθρου).
 

Κεφάλαιο Β' Προεδρία της Κυβέρνησης

I. Γενικό Μέρος

Το προτεινόμενο σχέδιο νόμου είναι αποτέλεσμα μίας πρόκλησης αναμόρφωσης των μηχανισμών συντονισμού και λειτουργίας της κυβέρνησης, προκειμένου να αντιμετωπισθούν οι παθογένειες που υπονομεύουν την αποτελεσματικότητα των κυβερνητικών θεσμών και συχνά ματαιώνουν τον ρόλο τους.

Οι νομοθετικές παρεμβάσεις που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια έχουν παραγάγει ισχνά ή και μηδαμινά ακόμα, αποτελέσματα και διακρίνονται για την αποσπασματικότητα των ρυθμίσεων και την αποτυχία να άρουν τις δομικές αδυναμίες της διοίκησης.

Δεδομένου ότι υπάρχει προβληματισμός και σε πολλές περιπτώσεις έλλειμμα εμπιστοσύνης για τη διαμόρφωση της κυβερνητικής πολιτικής, είναι καίριας σημασίας η ενίσχυση της ποιότητας των θεσμών διακυβέρνησης και η αναμόρφωση του ρυθμιστικού πλαισίου που διέπει τις μεταξύ τους σχέσεις. Κρίσιμο ζητούμενο του προτεινόμενου σχεδίου νόμου αποτελεί η δημιουργία λειτουργικών και αποτελεσματικών δομών διακυβέρνησης που θα ενισχύσουν μακροπρόθεσμα την αποτελεσματικότητά της. Προς αυτή την κατεύθυνση, οι προτεινόμενες διατάξεις παρέχουν στην εκάστοτε Κυβέρνηση τα απαιτούμενα εργαλεία, προκειμένου αυτή να ανταποκριθεί σε μία συγκεκριμένη στοχοθεσία με επίκεντρο τη διαρκή επικοινωνία και αλληλεπίδραση μεταξύ των Υπουργείων και της Προεδρίας της Κυβέρνησης που συνιστάται ως επιτελική δημόσια υπηρεσία, για να υπάρχει συνεχής παρακολούθηση της εξέλιξης του κυβερνητικού έργου και αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας σε σχέση με τους στόχους που έχουν τεθεί.

Ζητούμενο σήμερα αποτελεί, πράγματι, η αναβάθμιση της ποιότητας των δημόσιων υπηρεσιών και η διασφάλιση ενός επιπέδου λειτουργίας που να επιτρέπει την αποτελεσματική εφαρμογή δημόσιων πολιτικών. Στο πλαίσιο αυτό θεσπίζεται μία καινοτόμος δημόσια υπηρεσία, η Προεδρία της Κυβέρνησης, η οποία υπάγεται στον Πρωθυπουργό και αποσκοπεί στον προγραμματισμό και την υλοποίηση των κυβερνητικών δράσεων μέσα σε συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα, έτσι ώστε να παρακολουθείται εάν υπάρχει χρονική υστέρηση στην επίτευξη των βασικών προτεραιοτήτων. Η νέα δημόσια υπηρεσία καθίσταται ο βασικός πυλώνας, μέσω του οποίου θα γίνεται η παρακολούθηση και ο συντονισμός του κυβερνητικού έργου με σκοπό να αρθούν οι παθογένειες των κυβερνητικών δομών, και να εισαχθεί ένα αποτελεσματικότερο σύστημα επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης μεταξύ των κυβερνητικών υπηρεσιών.

Προς τον σκοπό αυτό, η νέα αυτή δημόσια υπηρεσία διαρθρώνεται σε πέντε Γενικές Γραμματείες, οι οποίες θα λειτουργούν στο πλαίσιο μιας ισχυρής και συνεκτικής στρατηγικής με σκοπό την άσκηση αποτελεσματικής διοίκησης. Περαιτέρω, με το προτεινόμενο νομοσχέδιο εγκαινιάζεται ένα νέο μοντέλο κυβερνητικής λειτουργίας, στο οποίο κομβικό ρόλο έχει ένα πρωτοπόρο πληροφοριακό σύστημα προγραμματισμού και παρακολούθησης του κυβερνητικού έργου, με το οποίο επιδιώκεται η συστηματική υποστήριξη και παρακολούθηση του έργου των Υπουργείων και η έγκαιρη παρέμβαση για την εξασφάλιση της επιτυχούς εφαρμογής του.

Το ανωτέρω πληροφοριακό σύστημα αποτελεί κεντρικό δίαυλο επικοινωνίας και κεντρικό αποθετήριο των κυβερνητικών ενεργειών. Μέσω του εν λόγω Πληροφοριακού Συστήματος παρέχεται η δυνατότητα τήρησης του χρονοπρογραμματισμού κάθε δραστηριότητας, επικαιροποίησης του Κυβερνητικού Προγράμματος, καθώς και παρακολούθησης της προόδου του μέσω της εξαγωγής σχετικών αναφορών και απεικονίσεων με τελικό σκοπό τη συστηματική διαρκή παρακολούθηση του Κυβερνητικού Έργου και την έγκαιρη παρέμβαση για την εξασφάλιση της επιτυχούς εφαρμογής του.

II. Ειδικό Μέρος

Αρθρο 21
Σύσταση και βασική διάρθρωση της Προεδρίας της Κυβέρνησης

Μια ακόμη καινοτομία που εισάγεται στο παρόν νομοσχέδιο είναι η θέσπιση μίας νέας αυτοτελούς, επιτελικής, δημόσιας υπηρεσίας, με την ονομασία Προεδρία της Κυβέρνησης, η οποία υπάγεται στον Πρωθυπουργό και λειτουργεί και οργανώνεται σύμφωνα με τον οργανισμό της, στη βάση του άρθρου 20 του παρόντος.
Η νέα αυτή δημόσια υπηρεσία της Προεδρίας της Κυβέρνησης αναλαμβάνει κεντρικό ρόλο τόσο στην οργάνωση όσο και στη λειτουργία των φορέων Δημόσιας Διοίκησης, προκειμένου να ενδυναμωθεί το Διοικητικό Σύστημα και να ενισχυθεί η συνεργασία των φορέων της δημόσιας διοίκησης. Στο άρθρο προβλέπονται οι υπηρεσίες που υπάγονται στην Προεδρία της Κυβέρνησης, ήτοι (α) η Γενική Γραμματεία του Πρωθυπουργού, (β) η Γενική Γραμματεία Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων (γ) η Γενική Γραμματεία Συντονισμού Εσωτερικών Πολιτικών, (δ) η Γενική Γραμματεία Συντονισμού Οικονομικών και Αναπτυξιακών Πολιτικών και (ε) η Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας και Ενημέρωσης.
Το παρόν άρθρο, σε ό,τι αφορά στα ιδιαίτερα γραφεία των Γενικών Γραμματέων της Προεδρίας της Κυβέρνησης παραπέμπει στις ρυθμίσεις για τους Γενικούς και τους Ειδικούς Γραμματείς. Προβλέπεται επίσης ότι στην Προεδρία της Κυβέρνησης υπάγεται η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών ενώ σε αυτή λειτουργούν επίσης Γραφείο Νομικού Συμβούλου του Κράτους και Γραφείο Παρέδρου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Οργανικές μονάδες της Προεδρίας της Κυβέρνησης, με την εξαίρεση της Γενικής Γραμματείας του Πρωθυπουργού, είναι πάντως δυνατόν να υπαχθούν σε Υπουργό Επικρατείας ή Υφυπουργό στον Πρωθυπουργό, με απόφαση του Πρωθυπουργού που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
 

Άρθρο 22
Αποστολή της Προεδρίας της Κυβέρνησης

Στο άρθρο 22 αποτυπώνεται η αποστολή της καινοτόμου δημόσιας υπηρεσίας της Προεδρίας της Κυβέρνησης, η οποία συνίσταται στην υποστήριξη του Πρωθυπουργού στην ενάσκηση των καθηκόντων του, όπως αυτά προβλέπονται στο Σύνταγμα (άρθρο 82 παρ. 2), προς τον σκοπό διασφάλισης της συνοχής και της αποτελεσματικότητας του κυβερνητικού έργου με γνώμονα το συμφέρον της κοινωνίας και της χώρας.
Για να μπορεί ο Πρωθυπουργός να ασκεί την πολυδιάστατη αποστολή του, δεδομένης της πολυπλοκότητας και εξειδίκευσης των κυβερνητικών και εν γένει δημόσιων υπηρεσιών, έχει ανάγκη μίας νέας συνεκτικής δομής η οποία (α) θα συντονίζει τον σχεδιασμό και την εφαρμογή του κυβερνητικού έργου σε διυπουργικό επίπεδο, επιλύοντας διαφορές όπου αυτές αναφύονται, για την επίτευξη των στόχων των κυβερνητικών πολιτικών, (β) θα λαμβάνει όλα τα αναγκαία μέτρα για την εφαρμογή των αρχών και εργαλείων της Καλής Νομοθέτησης, (γ) θα σχεδιάζει και θα υλοποιεί την επικοινωνιακή στρατηγική της Κυβέρνησης, μεριμνώντας ταυτόχρονα για την ενημέρωση της κοινής γνώμης, (δ) θα υποστηρίζει το Υπουργικό Συμβούλιο και τα λοιπά συλλογικά κυβερνητικά όργανα και λοιπές διυπουργικές ομάδες κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους. Αυτό τον πολυδιάστατο ρόλο επιτελεί πλέον η Προεδρία της Κυβέρνησης.
 

Άρθρο 23
Γενική Γραμματεία του Πρωθυπουργού

Ο Πρωθυπουργός, έχοντας πρωτεύοντα ρόλο μέσα στην Κυβέρνηση, χρήζει ενός υποστηρικτικού μηχανισμού, ο οποίος θα συνεισφέρει στο έργο και στην αποστολή του. Την ανάγκη αυτή καλύπτει προεχόντως η Γενική Γραμματεία του Πρωθυπουργού, η οποία μεριμνά για κάθε ζήτημα διοικητικής και οικονομικής υποστήριξης των υπηρεσιών που συναποτελούν την Προεδρία της Κυβέρνησης και συνδράμει τον Πρωθυπουργό διοικητικά και επιστημονικά. Για το λόγο αυτό αποκτά διευρυμένες αρμοδιότητες νομικού, διοικητικού και οικονομικού περιεχομένου.
Προκειμένου να εκπληρώσει την αποστολή της η Γενική Γραμματεία του Πρωθυπουργού διαρθρώνεται σε τρείς τομείς για τους οποίους καθορίζονται ρητώς διακεκριμένες αρμοδιότητες (Τομείς Γραμματειακής και Επιστημονικής Υποστήριξης του Πρωθυπουργού και Τομέας Διοικητικής Υποστήριξης της Προεδρίας της Κυβέρνησης), προκειμένου να αποφευχθεί η σύγχυση ή η αλληλοεπικάλυψη αρμοδιοτήτων.
Επίσης παρέχεται εξουσιοδότηση στον Πρωθυπουργό να καθορίσει, με απόφασή του, ειδικά και λεπτομερειακά θέματα, που αφορούν στην προσθήκη ή την κατάργηση γραφείων, την τροποποίηση των σχετικών αρμοδιοτήτων, όπως επίσης τον καθορισμό των μετακλητών υπαλλήλων που στελεχώνουν τη Γενική Γραμματεία Πρωθυπουργού.
 

Αρθρο 24
Μονάδα Διοικητικής και Οικονομικής Υποστήριξης της Προεδρίας της Κυβέρνησης

Με το άρθρο 24 συνιστάται μία νέα μονάδα, με την ονομασία Μονάδα Διοικητικής και Οικονομικής Υποστήριξης της Προεδρίας της Κυβέρνησης, επιπέδου Γενικής Διεύθυνσης, η οποία αναλαμβάνει την εν γένει διοικητική και οικονομική υποστήριξη των υπηρεσιών που συναποτελούν την Προεδρία της Κυβέρνησης και η οποία εντάσσεται στην Γενική Γραμματεία της Προεδρίας της Κυβέρνησης.
Η νέα αυτή μονάδα που λειτουργεί στη Γενική Γραμματεία του Πρωθυπουργού οργανώνεται και λειτουργεί σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 2 και 3 του εν λόγω άρθρου, στο οποίο αποτυπώνονται λεπτομερώς η διάρθρωση και οι αρμοδιότητές της. Επιτυγχάνονται με τον τρόπο αυτό κρίσιμες συνέργειες, καθώς οι σχετικές υπηρεσίες είναι σήμερα διάσπαρτες και κατακερματισμένες.
 

Αρθρο 25
Γενική Γραμματεία Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων

Στο πλαίσιο του εκσυγχρονισμού και του εξορθολογισμού του τρόπου άσκησης της εκτελεστικής εξουσίας, προκειμένου να ανταποκριθεί στις σύγχρονες απαιτήσεις, η Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης, η οποία συστάθηκε με το π.δ. 32/2004 "Σύσταση και Οργανισμός της Γενικής Γραμματείας της Κυβέρνησης" (ΦΕΚ Α' 28) καταργείται και αντικαθίσταται από μία νέα, πιο ευέλικτη, αυτοτελή δημόσια υπηρεσία, τη Γενική Γραμματεία Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων, η οποία έχει επιφορτιστεί με νέα διευρυμένα καθήκοντα και έχει ως αποστολή τη διασφάλιση της συνοχής και του συντονισμού της νομοπαρασκευαστικής διαδικασίας, την αποτελεσματική εφαρμογή των αρχών και εργαλείων της Καλής Νομοθέτησης, καθώς και την υποστήριξη του Υπουργικού Συμβουλίου και των συλλογικών κυβερνητικών οργάνων.
Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι η νομοθετική πρωτοβουλία της Κυβέρνησης αποτελεί θεμελιώδη εκδήλωση της κυβερνητικής πολιτικής και ότι ο συντονισμός της άσκησης της αρμοδιότητας αυτής ανήκει στον Πρωθυπουργό, η Γενική Γραμματεία Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων αποκτά νέο αναβαθμισμένο ρόλο καθώς αναλαμβάνει την τελική επεξεργασία των νομοσχεδίων πριν αυτά κατατεθούν στη Βουλή.
Επίσης, μεριμνά για την έγκαιρη δημοσίευση κάθε νόμου ή κανονιστικής πράξης στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, συντονίζει κάθε δράση κωδικοποίησης και αναμόρφωσης του δικαίου, συντονίζει την εφαρμογή των αρχών της Καλής Νομοθέτησης και τις δράσεις για την καταπολέμηση της πολυνομίας και της κακονομίας, υποστηρίζει νομικά τον Πρωθυπουργό, την Προεδρία της Κυβέρνησης και την Κυβέρνηση, συνεργάζεται με τις υπηρεσίες της Βουλής για θέματα που άπτονται των σχέσεων Κυβέρνησης-Βουλής και διενεργεί όλες τις απαραίτητες ενέργειες για την εφαρμογή των διατάξεων περί δεοντολογίας και αποφυγής σύγκρουσης συμφερόντων για τα κυβερνητικά στελέχη.
Στο Γενικό Γραμματέα Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων μεταφέρονται ουσιαστικά όλες οι αρμοδιότητες του Γενικού Γραμματέα της Κυβέρνησης, όπως αυτές προβλέπονται στο άρθρο 3 του π.δ. 32/2004. Ο Γενικός Γραμματέας όχι μόνο προΐσταται, αμέσως μετά τον Πρωθυπουργό ή το μέλος της Κυβέρνησης ή τον Υφυπουργό στον οποίο ανατίθεται η σχετική αρμοδιότητα, όλων των υπηρεσιών της Γενικής Γραμματείας αλλά και προσυπογράφει όλα τα έγγραφα που υπογράφονται από τον Πρωθυπουργό, ή το μέλος της Κυβέρνησης ή τον Υφυπουργό, κατά το μέρος της αρμοδιότητάς τους, εφόσον προέρχονται από τις υπαγόμενες σε αυτούς υπηρεσίες. Επίσης, αποκτά ρόλο συντονιστή της νομοπαρασκευαστικής διαδικασίας και των δράσεων για την εφαρμογή των αρχών και εργαλείων της Καλής Νομοθέτησης σε όλο το δημόσιο τομέα, ενώ ταυτόχρονα μεριμνά για κάθε νομικό ή κοινοβουλευτικό ζήτημα που αναφύεται και αφορά στην εφαρμογή του κυβερνητικού έργου, και για την εύρυθμη λειτουργία των υπηρεσιών της Γενικής Γραμματείας.
Στο άρθρο 25 περιγράφεται, μεταξύ των άλλων, και η νέα διάρθρωση που θα έχει η Γενική Γραμματεία καθώς πλέον αποτελείται από τέσσερις οργανικές μονάδες και ειδικότερα τις Α' και Β' Διευθύνσεις Νομοπαρασκευαστικής Διαδικασίας, οι οποίες είναι αρμόδιες για την τελική σύνταξη των νομοσχεδίων, καθώς και για τον έλεγχο κανονιστικών πράξεων των Υπουργείων αρμοδιότητας τους, τη Διεύθυνση Αναλύσεων και Διαβούλευσης, η οποία είναι αρμόδια για τη σύνταξη των Αναλύσεων Συνεπειών των νομοσχεδίων σε συνεργασία με το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους και τις αρμόδιες υπηρεσίες των Υπουργείων, καθώς και για τον συντονισμό όλων των φάσεων διαβούλευσης που ορίζει ο νόμος για τη σύνταξη του νομοσχεδίου, και το Γραφείο Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων το οποίο είναι υπεύθυνο για την κάθε είδους νομική υποστήριξη των υπηρεσιών της Προεδρίας της Κυβέρνησης, του Πρωθυπουργού και της Κυβέρνησης τόσο κατά τη νομοπαρασκευαστική διαδικασία όσο και για κάθε άλλο θέμα της ζητηθεί από το Γενικό Γραμματέα Νομικών και Κοινοβουλευτικών 22
Θεμάτων, για την υποστήριξη των συνεδριάσεων του Υπουργικού Συμβουλίου και των λοιπών συλλογικών κυβερνητικών οργάνων, για κάθε θέμα που άπτεται των σχέσεων της Προεδρίας της Κυβέρνησης και του Πρωθυπουργού με τη Βουλή και την κοινοβουλευτική διαδικασία καθώς και για την τήρηση μητρώου των στελεχών που καλύπτουν κυβερνητικές θέσεις με τα αναγκαία στοιχεία που διασφαλίζουν την αποφυγή σύγκρουσης συμφερόντων τους και την παρακολούθηση του έργου τους. Στη Γενική Γραμματεία Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων μεταφέρονται όλες οι επιτροπές που υπάγονται σύμφωνα με το άρθρο 2 του π.δ. 32/2004 στη Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης, αναδιαρθρωμένες και αναβαθμισμένες, όμως η καινοτομία του παρόντος νομοσχεδίου είναι ότι πλέον και το Εθνικό Τυπογραφείο, το οποίο διέπεται από τις διατάξεις του ν. 3469/2006 (Α'131) και του π.δ. 29/2018 (Α'58), υπάγεται συην αρμοδιότητα της ίδιας Γενικής Γραμματείας.
Περαιτέρω, η Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και η Εθνική Επιτροπή Βιοηθικής, οι οποίες, σύμφωνα με τα άρθρα 1 και 10, αντίστοιχα, του ν. 2667/1998 (Α' 281), υπάγονται στον Πρωθυπουργό και υποστηρίζονται ως προς τη στελέχωση και την υποδομή τους από τη καταργηθείσα Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης, πλέον θα υποστηρίζονται από τη νέα Γενική Γραμματεία Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων.
 

Αρθρο 26
Γενικές Γραμματείες Συντονισμού Εσωτερικών Πολιτικών και Οικονομικών και Αναπτυξιακών Πολιτικών

Συστατικό της επιτυχίας του κυβερνητικού έργου είναι ο συντονισμός, ιδιαίτερα για πολιτικές που διατρέχουν οριζόντια όλες τις διοικητικές και πολιτικές δομές. Η έλλειψη συντονισμού και συνεργασίας, που παρατηρείται τόσο μεταξύ των διαφόρων υπηρεσιών, όσο και στο πλαίσιο της ίδιας υπηρεσίας, καθιστά δυσχερή την αποτελεσματική εφαρμογή του κυβερνητικού προγράμματος. Το πρόβλημα επιτείνει η πληθώρα αγκυλώσεων και στρεβλώσεων που προκαλούνται από συναρμοδιότητες και επικαλύψεις και η απουσία ενός ισχυρού, συντονιστικού οργάνου, το οποίο θα διαμορφώνει, θα παρακολουθεί και θα αξιολογεί τα αποτελέσματα των δημόσιων πολιτικών.
Στο πλαίσιο αυτό συνεστήθη με το άρθρο 14 του ν. 4109/2013 «Κατάργηση και συγχώνευση νομικών προσώπων του Δημοσίου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα - Σύσταση Γενικής Γραμματείας για τον συντονισμό του κυβερνητικού έργου και άλλες διατάξεις», η Γενική Γραμματεία Συντονισμού ως πάγια επιτελική δημόσια υπηρεσία, υπαγόμενη απευθείας στον Πρωθυπουργό, με αποστολή της τον συντονισμό των δράσεων για την εφαρμογή τοϋ κυβερνητικού έργου και ειδικότερα τον προγραμματισμό, την οργάνωση, την παρακολούθηση, τον συντονισμό μεταξύ των Υπουργείων, την εξομάλυνση τυχόν διαφωνιών ιδίως αυτών που προκύπτουν λόγω συναρμοδιότητας Υπουργείων, προκειμένου να διασφαλιστεί η συνεκτικότητα του κυβερνητικού έργου και τον έλεγχο της εκτέλεσής του, σύμφωνα με τις αποφάσεις των κυβερνητικών οργάνων. Ο σκοπός του νομοθέτη του ν. 4109/2013 ήταν να δημιουργήσει τις θεσμικές προϋποθέσεις για μια άλλη Διοίκηση αποδοτική, λειτουργική, προσηλωμένη στην εξυπηρέτηση και μόνο του δημόσιου συμφέροντος και του κοινού καλού, πέρα και πάνω από μερικά ή συντεχνιακά συμφέροντα κοινωνικών ομάδων ή τάξεων.
Με την παρούσα διάταξη επέρχονται ορισμένες αλλαγές και προσθήκες στο θεσμικό πλαίσιο της Γενικής Γραμματείας Συντονισμού του ν. 4109/2013. Αναβαθμίζεται και επεκτείνεται ο θεσμός της Γενικής Γραμματείας Συντονισμού, με την αύξηση των δομών και με την προσθήκη σε αυτές αρμοδιοτήτων και δραστηριοτήτων.
Για λόγους ορθολογικότερης οργάνωσης και καταμερισμού των αρμοδιοτήτων επί των ασκούμενων δημοσίων πολιτικών, συνιστώνται πλέον δύο Γενικές Γραμματείες Συντονισμού, οι οποίες διακρίνονται ως εξής: (α) Γενική Γραμματεία Συντονισμού Εσωτερικών Πολιτικών και (β) Γενική Γραμματεία Συντονισμού Οικονομικών και Αναπτυξιακών Πολιτικών. Στο άρθρο 26 αποτυπώνονται επίσης και οι νέες αυξημένες και διευρυμένες λειτουργίες και οι αρμοδιότητες των δύο γραμματειών στο πλαίσιο της αποστολής τους για τη διασφάλιση της συνοχής του κυβερνητικού έργου στους τομείς πολιτικής αρμοδιότητας τους. Συνεπώς, οι Γενικές Γραμματείες Συντονισμού, σε συνεργασία με τις Υπηρεσίες Συντονισμού των αρμόδιων Υπουργείων προγραμματίζουν τις δημόσιες πολιτικές, παρακολουθούν, συντονίζουν και αξιολογούν την εφαρμογή τους, επιλύουν τυχόν διαφωνίες μεταξύ των υπηρεσιών συναρμοδίων Υπουργείων, ελέγχουν τη συμβατότητα των προτεινομένων νομοθετικών ρυθμίσεων με την κυβερνητική πολιτική, εκπονούν και προτείνουν στον Πρωθυπουργό και στους αρμόδιους Υπουργούς οριζόντιες πολιτικές που ανήκουν στην αρμοδιότητα περισσοτέρων Υπουργείων, συμμετέχουν στον σχεδιασμό και την εφαρμογή της επικοινωνιακής στρατηγικής της Κυβέρνησης και συντάσσουν από κοινού το Ενοποιημένο Σχέδιο Κυβερνητικής Πολιτικής καθώς και την Έκθεση Ρυθμιστικής Παραγωγής και Αξιολόγησης.
Με το παρόν άρθρο θεσπίζονται περαιτέρω διατάξεις για τις αρμοδιότητες των Γενικών Γραμματέων, οι οποίοι προΐστανται όλων των υπηρεσιών των δύο Γενικών Γραμματειών Συντονισμού της Προεδρίας της Κυβέρνησης και είναι οι άμεσοι βοηθοί του Πρωθυπουργού ή του Υπουργού Επικρατείας ή του Υφυπουργού στον Πρωθυπουργό στον οποίο ανατίθεται η σχετική αρμοδιότητα, στη διεκπεραίωση των εντολών τους, καθώς παρακολουθούν την εφαρμογή των αποφάσεων και οδηγιών που αφορούν τον σχεδιασμό και συντονισμό του κυβερνητικού έργου στους τομείς αρμοδιότητας τους και την εκτέλεση των αποφάσεων του Υπουργικού Συμβουλίου και των συλλογικών κυβερνητικών οργάνων και ενημερώνουν σχετικά τον Πρωθυπουργό και τους αρμόδιους Υπουργούς και Υφυπουργούς.
Επίσης, καθορίζεται η εσωτερική διάρθρωση κάθε Γενικής Γραμματείας Συντονισμού, σύμφωνα με την αποστολή και τις αρμοδιότητες και στη βάση της διαμόρφωσης ενός λιτού, κατά το δυνατόν, αλλά περισσότερο λειτουργικού μηχανισμού, σε σχέση με τις διατάξεις του άρθρου 16 του ν. 4109/2013. Για το λόγο αυτό η Γενική Γραμματεία διαρθρώνεται σε Διεύθυνση Ανάλυσης και Προγραμματισμού Πολιτικών, η οποία είναι αρμόδια για την κατάρτιση του Ενοποιημένου Σχεδίου Κυβερνητικής Πολιτικής και των υπουργικών σχεδίων δράσης, σε Τομείς Πολιτικής, οι οποίοι μεριμνούν για την κατάρτιση των σχεδίων δράσης των υπουργείων και την έγκαιρη αποστολή τους σε αυτούς, όπως επίσης στο Αυτοτελές Τμήμα Τεκμηρίωσης και Αρχείων, το οποίο είναι αρμόδιο για τη συγκέντρωση, ταξινόμηση και αρχειοθέτηση όλων των αποφάσεων, πρακτικών και λοιπών κειμένων που αφορούν στο έργο των υπηρεσιών των Γενικών Γραμματειών Συντονισμού. Στο άρθρο 26 προβλέπεται η μονάδα του νέου πρωτοποριακού Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος, του οποίου την εποπτεία έχουν αναλάβει από κοινού οι δύο Γενικές Γραμματείες Συντονισμού και το οποίο έχει ως αποστολή τη συνεχή επικοινωνία με τους υπουργούς και τους γενικούς γραμματείς για την υποστήριξη και τον συντονισμό των ενεργειών τους και την επίτευξη των στόχων του κυβερνητικού προγράμματος, μέσω ενιαίου μηχανισμού παρακολούθησης.
 

Άρθρο 27
Ειδική Γραμματεία Ο.Π.Σ. παρακολούθησης κυβερνητικού έργου

Με το άρθρο 27 του παρόντος σχεδίου νόμου προτείνεται η σύσταση στην Προεδρία της Κυβέρνησης, Ειδικής Γραμματείας Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος για την Παρακολούθηση του Κυβερνητικού Έργου, η οποία μπορεί με απόφαση του Πρωθυπουργού που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως να υπάγεται σε Υπουργό Επικρατείας ή σε Υφυπουργό στον Πρωθυπουργό ή σε Γενικό Γραμματέα της Προεδρίας της Κυβέρνησης.
Προτείνεται η μονάδα να έχει τις εξής αρμοδιότητες: (α) την αποτελεσματική και αδιάλειπτη λειτουργία του ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος, (β) την αναβάθμιση του ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος με βάση τις ανακύπτουσες υπηρεσιακές απαιτήσεις, (γ) την άμεση υποστήριξη των χρηστών του πληροφοριακού συστήματος και την επίλυση κάθε μορφής τεχνικών ή λειτουργικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν από την χρήση του συστήματος, (δ) την ασφάλεια του πληροφοριακού συστήματος έναντι οποιουδήποτε κινδύνου μη εξουσιοδοτημένης πρόσβασης και χρήσης, ή αλλοίωσης των δεδομένων του, (ε) τη διαχείριση δικαιωμάτων πρόσβασης στους εξουσιοδοτημένους χρήστες του συστήματος, (στ) τη συνεχή συντήρηση του πληροφοριακού συστήματος, της βάσης δεδομένων και των υποδομών του, ώστε να ανταποκρίνεται στην αξιόπιστη λειτουργία που απαιτείται για την υποστήριξη του Πρωθυπουργού και των αρμοδίων υπηρεσιών της Προεδρίας της Κυβέρνησης, (ζ) την εξασφάλιση της αδιάλειπτης λειτουργίας του και την διασφάλιση της ακεραιότητας των δεδομένων του μέσω της αρχιτεκτονικής υποδομών, (η) τον ποιοτικό έλεγχο των δεδομένων που εισάγονται στο σύστημα και την εκπαίδευση των χρηστών, ώστε να αξιοποιούνται πλήρως οι δυνατότητες του συστήματος προς όφελος της λειτουργίας της Κυβέρνησης.
 

Αρθρο 28
Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας και Ενημέρωσης

Με το άρθρο 2 του ν. 3242/2004 «Ρυθμίσεις για την οργάνωση και λειτουργία της Κυβέρνησης, τη διοικητική διαδικασία και τους Ο.Τ.Α.» καταργήθηκε το Υπουργείο Τύπου και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και συστάθηκαν για πρώτη φορά δύο Γενικές Γραμματείες, η Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας και η Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης οι οποίες με το άρθρο 1 του ανωτέρω νόμου υπήχθησαν στον Πρωθυπουργό. Έκτοτε, οι δύο Γραμματείες υπέστησαν αλλεπάλληλες τροποποιήσεις και προσθήκες στην οργάνωση και λειτουργία τους με διάσπαρτες διατάξεις Προεδρικών Διαταγμάτων και Νόμων (ιδίως με το ν. 3734/2009 (Α1 8), το π.δ. 189/2009, (Α' 221), το π.δ. 96/2010 (Α' 170), το π.δ. 65/2011 (Α' 147), το π.δ. 73/2011 (Α' 178), το π.δ. 102/2014 (Α' 169), το ν. 4320/2015 (Α' 29), το π.δ. 82/2017 (Α' 117), μέχρι το ν. 4320/2015 (Α' 29), με τον οποίο οι δύο Γραμματείες ενοποιήθηκαν σε μία.
Στο άρθρο 27 ρυθμίζονται η αποστολή και οι αρμοδιότητες των οργανικών μονάδων που συγκροτούν τη Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας και Ενημέρωσης. Οι αρμοδιότητες των επιμέρους οργανικών μονάδων έχουν αποτυπωθεί σε απόλυτη συμφωνία με τη γενική αποστολή και τις λειτουργίες της Γενικής Γραμματείας, η οποία συνιστάται στην υποστήριξη των μελών της Κυβέρνησης και των Υφυπουργών, καθώς και της Προεδρίας της Κυβέρνησης σε θέματα επικοινωνίας και ενημέρωσης της κοινής γνώμης εντός και εκτός Ελλάδος, σε σχέση με το κυβερνητικό έργο, καθώς και στην υποστήριξη του εκάστοτε Κυβερνητικού Εκπροσώπου στην άσκηση των καθηκόντων του. Επιπλέον στην αποστολή της Γενικής Γραμματείας εντάσσεται και η υποστήριξη των πολιτικών κομμάτων σε θέματα ενημέρωσης και η άσκηση των ρυθμιστικών και κρατικών εποπτικών αρμοδιοτήτων που αφορούν στο χώρο των ΜΜΕ, η παρακολούθηση και η εφαρμογή της ραδιοτηλεοπτικής νομοθεσίας εντός και εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η διαφύλαξη και αξιοποίηση των αρχείων της νεότερης και σύγχρονης ιστορίας με έμφαση σε αυτά των μέσων ενημέρωσης. Στη Γενική Γραμματεία ανήκει επίσης η εποπτεία τόσο της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης όσο και του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων-Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων (ΑΠΕ-ΜΠΕ Α.Ε.).
 

Άρθρο 29
Προσωπικό της Προεδρίας της Κυβέρνησης

Σε ό,τι αφορά στη στελέχωση της Προεδρίας της Κυβέρνησης δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στον εμπλουτισμό του ανθρώπινου δυναμικού, όχι με επιβάρυνση του Προϋπολογισμού αλλά με τη μετακίνηση δημοσιοϋπαλληλικού προσωπικού από υπουργεία και Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου. Αποσκοπείται έτσι η δημιουργία σταθερών διοικητικών δομών, κατά τα καλύτερα ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα. Στο άρθρο 29 ρυθμίζονται τα θέματα κάλυψης θέσεων προσωπικού καθώς και τα συναφή ζητήματα της υπηρεσιακής κατάστασης τους. Το σύνολο των θέσεων της Προεδρίας της Κυβέρνησης, με την επιφύλαξη προηγούμενων διατάξεων του άρθρου 23 του σχεδίου νόμου, ανέρχεται στις τετρακόσιες εβδομήντα, εκ των οποίων οι εκατό είναι θέσεις μετακλητών, οι τριάντα αποσπασμένων και οι τριακόσιες σαράντα είναι οργανικές θέσεις μονίμων υπαλλήλων δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου ή δημοσιογράφων. Η κατανομή των ανωτέρω θέσεων μεταξύ κατηγορίας, κλάδου και εργασιακής σχέσης και ειδικότητας γίνεται με το προεδρικό διάταγμα του Οργανισμού της Προεδρίας της Κυβέρνησης.
Με αποφάσεις του προϊσταμένου της Μονάδας Διοικητικής και Οικονομικής Υποστήριξης, η οποία αναρτάται στη Διαύγεια, πραγματοποιείται η κατανομή ή η ανακατανομή των ανωτέρω οργανικών θέσεων μόνιμου προσωπικού δημοσίου δικαίου και οι μετακινήσεις μόνιμων υπάλληλων δημοσίου δικαίου ή ΙΔΑΧ μεταξύ των οργανικών μονάδων των υπηρεσιών της Προεδρίας της Κυβέρνησης.
Για τους μετακλητούς υπαλλήλους προβλέπεται η εφαρμογή των άρθρων 45 έως 48 του παρόντος νομοσχεδίου, ενώ για τους προϊσταμένους των γραφείων εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 33.
 

Άρθρο 30
Ειδική διάταξη για το προσωπικό της Προεδρίας της Κυβέρνησης

Με το άρθρο 30 ρυθμίζονται ειδικά ζητήματα του προσωπικού για να καλυφθούν οι ανάγκες της Προεδρίας της Κυβέρνησης. Συνεπώς, πέρα από το προσωπικό που ορίζεται στο 29 του παρόντος, ο Πρωθυπουργός, με απόφαση του, αναθέτει ειδικά καθήκοντα σε υπηρετούντες σας Ένοπλες Δυνάμεις και στα Σώματα Ασφαλείας, παράλληλα με την άσκηση των κύριων καθηκόντων τους, για τα οποία ορίζεται επιμίσθιο, που δεν υπερβαίνει το 30% των αποδοχών τους, ενώ με κοινή απόφαση του Πρωθυπουργού και του εποπτεύοντος Υπουργού αποσπώνται στην Προεδρία της Κυβέρνησης μέχρι τρία μέλη του κύριου προσωπικού του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.
 

Άρθρο 31
Στελέχωση θέσεων ευθύνης της Προεδρίας της Κυβέρνησης

Με το άρθρο 31 του νομοσχεδίου ρυθμίζονται τα θέματα της κάλυψης των θέσεων των Προϊσταμένων των υπηρεσιών της Προεδρίας της Κυβέρνησης από μόνιμους υπαλλήλους δημοσίου δικαίου ή υπαλλήλους ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου, έτσι ώστε να επιτευχθεί ο θεμελιώδης σκοπός της δημιουργίας σταθερών διοικητικών δομών. . Τα απαιτούμενα προσόντα και οι κλάδοι καθορίζονται με τον Οργανισμό της Προεδρίας της Κυβέρνησης. Ειδικώς στην περίπτωση των Γραφείων της Προεδρίας της Κυβέρνησης και των Τμημάτων που δύνανται να υπάγονται σε αυτά, προβλέπεται η πλήρωση των θέσεων προϊσταμένων, από μετακλητούς υπαλλήλους, οι οποίοι διορίζονται και παύονται με απόφαση του Πρωθυπουργού που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Με το άρθρο αυτό εισάγεται ειδική ρύθμιση για τη θέση του προϊσταμένου του Γραφείου Νομικών και Κοινοβουλευτικών θεμάτων της Γενικής Γραμματείας Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων, για την οποία απαιτείται η κατοχή πτυχίου νομικής και συναφούς μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών ετήσιας τουλάχιστον διάρκειας.
 

Άρθρο 32
Λοιπά υπηρεσιακά θέματα του προσωπικού της Προεδρίας της Κυβέρνησης

Στο άρθρο 32 προβλέπεται η σύσταση και η συγκρότηση υπηρεσιακού συμβούλιου στην Προεδρία της Κυβέρνησης, η θητεία των μελών του, καθώς και ο ορισμός των αναπληρωματικών μελών του. Αρμοδιότητα του υπηρεσιακού συμβουλίου είναι τα θέματα υπηρεσιακής κατάστασης των προϊσταμένων των οργανικών μονάδων, που επιλέγονται σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Κατάστασης Δημοσίων Υπαλλήλων, καθώς και του λοιπού προσωπικού δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, για το οποίο, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, απαιτείται γνώμη ή απόφαση υπηρεσιακού συμβουλίου. Το υπηρεσιακό συμβούλιο αποτελείται από έναν εκ των Γενικών Γραμματέων της Προεδρίας της Κυβέρνησης ως Πρόεδρο, όπως επίσης έναν Σύμβουλο και έναν Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους ως μέλη. Το υπηρεσιακό συμβούλιο προβλέπεται να λειτουργεί και ως πειθαρχικό συμβούλιο της Προεδρίας της Κυβέρνησης, οπότε όμως καθήκοντα προέδρου ασκεί Σύμβουλος της Επικρατείας. Εισηγητής ορίζεται ο Προϊστάμενος της Μονάδας Διοικητικής και Οικονομικής Υποστήριξης, χωρίς δικαίωμα ψήφου, και εν απουσία αυτού ο προϊστάμενος της αρμόδιας για τα θέματα ανθρωπίνου δυναμικού διεύθυνσης της Προεδρίας της Κυβέρνησης.
 

Άρθρο 33
Αποδοχές του προσωπικού της Προεδρίας της Κυβέρνησης

Με το άρθρο 33 ρυθμίζονται τα ζητήματα των αποδοχών των Προϊσταμένων όλων των υπηρεσιών των Γενικών Γραμματειών του Πρωθυπουργού, Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων, πλην της Γενικής Διεύθυνσης του Εθνικού Τυπογραφείου, Συντονισμού της Κυβέρνησης, καθώς και των Γραφείων που υπάγονται στη Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας και Ενημέρωσης, τα οποία ισοδυναμούν με τις απολαβές των υπαλλήλων της κατηγορίας Ειδικών Θέσεων 1ου βαθμού, όπως αυτές καθορίζονται από τις διατάξεις του ν. 4354/2015 (Α' 176). Για τους υπόλοιπους προϊσταμένους των υπηρεσιών της Μονάδας Διοικητικής και Οικονομικής Υποστήριξης, της Γενικής Διεύθυνσης του Εθνικού Τυπογραφείου και των Διευθύνσεων της Γενικής Γραμματείας Επικοινωνίας και Ενημέρωσης οι αποδοχές είναι ίσες με τις αποδοχές των προϊσταμένων διοίκησης, όπως αυτές καθορίζονται από τις διατάξεις του ν. 4354/2015 (Α' 176).
 

Άρθρο 34
Δαπάνες της Προεδρίας της Κυβέρνησης

Με το άρθρο 34 ρυθμίζονται τα ζητήματα των δαπανών λειτουργίας της Προεδρίας της Κυβέρνησης, οι οποίες βαρύνουν τον κρατικό προϋπολογισμό. Οι αναγκαίες πιστώσεις εγγράφονται στον προϋπολογισμό της Προεδρίας της Κυβέρνησης ενώ η διενέργεια των αντίστοιχων δαπανών γίνεται από τον Γενικό Γραμματέα του Πρωθυπουργού, στον οποίο συγκεντρώνονται οι διοικητικές και οικονομικές αρμοδιότητες, ως κύριο διατάκτη. Επίσης με το άρθρο 34 προβλέπεται και η αρμοδιότητα της Προεδρίας της Κυβέρνησης να διαχειρίζεται και να εποπτεύει τα κτίρια στα οποία στεγάζονται οι υπηρεσίες της και του περιβάλλοντος αυτά χώρου, καθώς και του εξοπλισμού τους, με την επιφύλαξη των σχετικών αρμοδιοτήτων της Βουλής σε σχέση με τις υπηρεσίες της Προεδρίας της Κυβέρνησης που στεγάζονται στη Βουλή. Τόσο η εποπτεία και η διαχείριση όσο και τα αρμόδια όργανα καθορίζονται με απόφαση του Πρωθυπουργού.
 

Κεφάλαιο Γ' Υπουργεία

Άρθρο 35
Αποστολή, λειτουργίες και βασική διάρθρωση Υπουργείων

Με την παράγραφο 1 του άρθρου 35 του σχεδίου νόμου ορίζεται ότι η βασική αποστολή των Υπουργείων είναι η εφαρμογή της κυβερνητικής πολιτικής με βάση τις αρχές της καλής διακυβέρνησης και της χρηστής διοίκησης στο πλαίσιο των επιταγών του Συντάγματος και των νόμων. Με την παράγραφο 2 του άρθρου 35 του σχεδίου νόμου προτείνεται μία διάρθρωση εντός των Υπουργείων που θα οδηγήσει στην αποδοτικότερη δομή αυτών. Ειδικότερα, προτείνεται τα Υπουργεία να διαρθρωθούν ως εξής: (α) σε οριζόντιες επιτελικές υπηρεσίες (αρμόδιες για τον συντονισμό σε θέματα όπως ο σχεδιασμός και η παρακολούθηση δημοσίων πολιτικών, η νομοπαρασκευαστική διαδικασία, ο κοινοβουλευτικός έλεγχος, ο εσωτερικός έλεγχος, η επικοινωνία) και οι οποίες να υπάγονται ή στον Υπουργό ή στον Υπηρεσιακό Γραμματέα του οικείου Υπουργείου, (β) σε οριζόντιες υποστηρικτικές υπηρεσίες, ανεξαρτήτως επιπέδου, (αρμόδιες για τους φορείς που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής του Κώδικα Κατάστασης Δημοσίων Υπαλλήλων, ιδίως υπηρεσίες ανθρώπινου δυναμικού, διοικητικής υποστήριξης, οικονομικών και προϋπολογισμού, πληροφορικής, προμηθειών, οργάνωσης και μέριμνας, απλούστευσης διαδικασιών, ποιότητας και αποδοτικότητας) και οι οποίες υπάγονται εξ ολοκλήρου στον Υπηρεσιακό Γραμματέα του Υπουργείου, (γ) σε Γενικές Γραμματείες, οι οποίες αποτελούν ενιαίο σύνολο υπηρεσιών του οικείου υπουργείου (ενός ή περισσοτέρων συναφών τομέων δραστηριότητας αυτού και υπάγονται απευθείας στο οικείο μέλος της Κυβέρνησης) και στις οποίες προΐστανται Γενικοί Γραμματείς, (δ) σε Ειδικές Γραμματείες οι οποίες αποτελούν ενιαίο σύνολο υπηρεσιών του οικείου υπουργείου (για τη διαχείριση συγκεκριμένου έργου ιδιαίτερης εθνικής ή κυβερνητικής σημασίας, η οποία προσδιορίζεται στην απόφαση σύστασής τους), (ε) σε αποκεντρωμένες ή περιφερειακές υπηρεσίες με συγκεκριμένη κατά τόπον ή καθ' ύλην αρμοδιότητα ως προς την εφαρμογή των αρμοδιοτήτων του οικείου Υπουργείου.
Με την παράγραφο 3 του άρθρου 35 του παρόντος σχεδίου νόμου διευκρινίζεται ότι οι υπηρεσίες των Γενικών Γραμματειών, των Ειδικών Γραμματειών και αποκεντρωμένων ή περιφερειακών υπηρεσιών δεν επιτρέπεται να ασκούν αρμοδιότητες που υπάγονται στην αρμοδιότητα του Υπηρεσιακού Γραμματέα του Υπουργείου.
Η παράγραφος 4 του άρθρου 35 του παρόντος σχεδίου νόμου αποτελεί την εξουσιοδοτική διάταξη για την έκδοση Προεδρικού Διατάγματος (μετά από πρόταση του Πρωθυπουργού) βάσει του οποίου (α) εξαιρούνται τα Υπουργεία στα οποία υπάγονται οι ένοπλες δυνάμεις, τα σώματα ασφαλείας ή το διπλωματικό σώμα από τις διατάξεις της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου, διότι λόγω των ειδικών θεμάτων που χειρίζονται αυτά τα Υπουργεία χρειάζονται ειδικές εξειδικευμένες δομές. Επίσης εκδίδεται Προεδρικό Διάταγμα, για να μπορεί να υπάρξει ευελιξία σε ανάγκη οργανωτικής αναδιάρθρωσης, βάσει του οποίου: (β) συστήνονται, καταργούνται, συγχωνεύονται, ανασυστήνονται και μετονομάζονται Υπουργεία, Γενικές ή Ειδικές Γραμματείες Υπουργείων καθώς και τις αντίστοιχες θέσεις Γενικών ή Ειδικών Γραμματέων καθώς και αναπληρωτών γραμματέων, (γ) μεταφέρονται αρμοδιότητες μαζί με τις υπηρεσιακές μονάδες και τις θέσεις προσωπικού που ασκούν τις αρμοδιότητες αυτές μεταξύ Υπουργείων ή Γενικών και Ειδικών Γραμματειών, (δ) να συγκροτούνται ή ανασυγκροτούνται υφιστάμενες υπηρεσιακές μονάδες ή αυτοτελείς δημόσιες υπηρεσίες σε νέο Υπουργείο, (ε) να μεταφέρεται η εποπτεία των νομικών προσώπων του δημοσίου τομέα, εκτός των ΟΤΑ Α' και Β' βαθμού, των νομικών τους προσώπων και των συνδέσμων τους, από Υπουργείο σε Υπουργείο ή από Γενική Γραμματεία σε Γενική Γραμματεία και να καθορίζεται κατά τροποποίηση των ισχυουσών διατάξεων ο βαθμός της εποπτείας καθώς και ο τρόπος και η διαδικασία άσκησής της, είτε για καθένα από αυτά είτε κατά ομάδες.
 

Άρθρο 36
Υπηρεσιακοί Γραμματείς Υπουργείων

Με το άρθρο 36 συστήνεται σε κάθε Υπουργείο θέση μόνιμου Υπηρεσιακού Γραμματέα με βαθμό Ιο της κατηγορίας ειδικών θέσεων, που υπάγεται στον Υπουργό, οι οποίοι επιλέγονται από πενταμελή Επιτροπή Επιλογής Στελεχών του Δημοσίου, όπως προβλέπεται στην παράγραφο 6, και στην οποία δεν μετέχει κανένα κυβερνητικό στέλεχος. Σημειώνεται ότι τα μέλη της Επιτροπής είναι τα εξής: τρεις (3) Αντιπρόεδροι ή σύμβουλοι του ΑΣΕΠ με ισάριθμους συμβούλους ως αναπληρωτές, ένας πρώην δικαστικός λειτουργός του Ελεγκτικού Συνεδρίου με τον αναπληρωτή του και ο Πρόεδρος του Ε.ΚΔ.Δ.Α. με τον αναπληρωτή του.
Με τη ρύθμιση αυτή, επιδιώκεται για πρώτη φορά η πραγματική αποκομματικοποίηση της διοικητικής και οικονομικής λειτουργίας των Υπουργείων με τη σύσταση θέσης Υπηρεσιακού Γραμματέα σε κάθε Υπουργείο. Με τις διατάξεις του παρόντος, διαρρηγνύεται οριστικά η διαπλοκή πολιτικής και διοικητικής σφαίρας στα αμιγώς διοικητικά ζητήματα που εισήχθη στην ελληνική δημόσια διοίκηση με το ν. 1232/1982 και είχε ως αποτέλεσμα την ενασχόληση της εκάστοτε πολιτικής ηγεσίας με θέματα όπως η τοποθέτηση των υπαλλήλων στις διοικητικές μονάδες, η συγκρότηση επιτροπών διαγωνισμού, η πληρωμή των δαπανών κτλ. Ταυτόχρονα, δίδεται τέλος σε πρόσφατα εγχειρήματα κατ7 επίφαση «αποκομματικοποίησης» της διοίκησης τα οποία συνοδεύονταν από προβλέψεις διαδικασιών χειραγωγήσιμων από την εκάστοτε πολιτική ηγεσία, που αναπόφευκτα οδηγούσαν στην τοποθέτηση προσώπων με γενικές αρμοδιότητες και έντονα πολιτικά χαρακτηριστικά στην κορυφή της υπηρεσιακής ιεραρχίας.
Οι Υπηρεσιακοί Γραμματείς, ως προϊστάμενοι όλων των υπηρεσιών που ασκούν τη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού, την οργανωτική και την οικονομική διαχείριση των Υπουργείων τους, έχουν ως αποστολή τη διασφάλιση της ομαλής και αποτελεσματικής διοικητικής και οικονομικής λειτουργίας των φορέων τους.
Με τη θέσπιση τριετούς θητείας, με δικαίωμα ανανέωσης για μία ακόμα θητεία, θεσπίζεται η ελάχιστη απαραίτητη δικλείδα ασφαλείας για την αποφυγή φαινομένων κατάχρησης εξουσίας, διαφθοράς και οργανωτικής εντροπίας και δημιουργείται η απαραίτητη πρόκληση στα υπηρεσιακά στελέχη που φιλοδοξούν να σταδιοδρομήσουν στο ανώτατο επίπεδο. Επίσης στο άρθρο 36 καθορίζονται τα ελάχιστα τυπικά προσόντα που πρέπει να πληρούν οι Υπηρεσιακοί Γραμματείς. Πέραν του ότι πρέπει να είναι εν ενεργεία τακτικοί υπάλληλοι της Γενικής Κυβέρνησης, κατά την αίτηση υποψηφιότητας, οι Υπηρεσιακοί Γραμματείς πρέπει να έχουν ιδιαίτερα αυξημένα τυπικά προσόντα, και συγκεκριμένα πρέπει να κατέχουν πτυχίο Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος της ημεδαπής ή ισότιμο αντίστοιχης ειδικότητας σχολών της αλλοδαπής, (β) να έχουν πολύ καλή γνώση μιας ξένης γλώσσας της Ε.Ε., (γ) να έχουν τουλάχιστον δωδεκαετή (12) πραγματική προϋπηρεσία στο δημόσιο τομέα, (δ) να έχουν τουλάχιστον τριετή (3) προϋπηρεσία σε φορείς της Κεντρικής Δημόσιας Διοίκησης σε θέση ευθύνης επιπέδου Γενικής Διεύθυνσης ή πενταετή προϋπηρεσία σε θέση ευθύνης επιπέδου Διεύθυνσης ή τετραετή προϋπηρεσία και στα δύο αυτά επίπεδα εκ των οποίων ένα (1) έτος σε θέση ευθύνης επιπέδου Γενικής Διεύθυνσης. Ο περιορισμός της εμπειρίας σε θέση ευθύνης στην Κεντρική Δημόσια Διοίκηση είναι απαραίτητος προκειμένου να εξασφαλιστεί η προηγούμενη όσμωση των υποψηφίων με θέματα που αφορούν αυτή καθ'αυτή τη λειτουργία των Υπουργείων - λειτουργία η οποία διακρίνεται από πλήθος ιδιαιτεροτήτων σε σχέση με τους λοιπούς φορείς του δημόσιου τομέα. Η 32 εισαγωγή της έννοιας της σταθμισμένης προϋπηρεσίας σε θέση ευθύνης επιπέδων Γενικής Διεύθυνσης και Διεύθυνσης αποσκοπεί στην ταυτόχρονη θέσπιση των απαιτούμενων ορίων και για τα δύο επίπεδα γεγονός που επιτρέπει με τη σειρά του και τη διεύρυνση της δεξαμενής υποψηφίων. Παράλληλα, με τον αποκλεισμό από τις θέσεις των Υπηρεσιακών Γραμματέων, υπαλλήλων οι οποίοι κατά τα προηγούμενα πέντε (5) έτη πριν από την υποβολή της υποψηφιότητας έχουν θητεύσει σε πολιτικά γραφεία, ή έχουν αποσπαστεί σε πολιτικά κόμματα ή έχουν θητεύσει σε θέσεις γραμματέων (γενικών, ειδικών, εκτελεστικών), όπως προβλέπεται στην παράγραφο 5, ενισχύεται ακόμα περισσότερο ο στόχος της αποκομματικοποίησης της αμιγώς διοικητικής λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης.
Στις επόμενες παραγράφους του άρθρου 36 περιγράφεται η διαδικασία επιλογής των Υπηρεσιακών Γραμματέων των Υπουργείων, καθώς και τα κριτήρια που λαμβάνονται υπόψη.
 

Άρθρο 37
Εξουσία τελικής υπογραφής Υπηρεσιακών Γραμματέων

Με το άρθρο 37 ανατίθεται στους Υπηρεσιακούς Γραμματείς η εξουσία να θέτουν τελική υπογραφή σε διοικητικές πράξεις της αρμοδιότητάς τους, όπως αναλυτικά περιγράφεται στην εν λόγω ρύθμιση. Ειδικότερα, με το άρθρο αυτό οι Υπηρεσιακοί Γραμματείς θα έχουν εξουσία τελικής υπογραφής για τις εξής πράξεις: (α) η έγκριση των περιγραμμάτων θέσεων ευθύνης, (β) η έκδοση προκηρύξεων για την κάλυψη θέσεων ευθύνης των Υπουργείων, (γ) η συγκρότηση συλλογικών οργάνων και επιτροπών σχετικά με την επιλογή προϊσταμένων διοίκησης και τη διαδικασία κινητικότητας, (δ) η συγκρότηση της Ειδικής Επιτροπής Αξιολόγησης του άρθρου 21 του ν 4369/2016, (ε) οι ατομικές διοικητικές πράξεις που αφορούν σε κάθε ζήτημα μεταβολής της υπηρεσιακής κατάστασης των υπαλλήλων του Υπουργείου ανεξαρτήτως σχέσης εργασίας, (στ) οι ατομικές διοικητικές πράξεις που σχετίζονται με τη διαδικασία επιλογής και τοποθέτησης προϊσταμένων οργανικών μονάδων του Υπουργείου, (ζ) οι ατομικές διοικητικές πράξεις που αφορούν στη βαθμολογική ή μισθολογική προαγωγή, (η) η συγκρότηση πειθαρχικών και υπηρεσιακών συμβουλίων, (θ) η χορήγηση αδειών στο πάσης φύσης προσωπικό του Υπουργείου, (ι) η έκδοση αποφάσεων καθιέρωσης υπερωριακής εργασίας με αμοιβή του προσωπικού του Υπουργείου για την απασχόληση του τις απογευματινές, νυκτερινές ώρες, τις αργίες και τις εξαιρέσιμες ημέρες, (ια) τα έγγραφα που απευθύνονται στα δικαστήρια και αναφέρονται σε ένδικα βοηθήματα και μέσα που έχουν ασκηθεί κατά πράξεων ή παραλείψεων των υπηρεσιών αρμοδιότητάς του, συμπεριλαμβανομένων των απόψεων της Διοίκησης σύμφωνα με το άρθρο 23 του π.δ. 18/1989 (Α' 8) για τις οργανικές μονάδες που υπάγονται απευθείας σε αυτόν.
Επίσης, οι Υπηρεσιακοί Γραμματείας, εκτός των αρμοδιοτήτων που αναλαμβάνουν σύμφωνα με την παρ. 1, και με την επιφύλαξη τυχόν ειδικότερου νόμου, αποκτούν την αρμοδιότητα της τελικής υπογραφής διοικητικών πράξεων που αφορούν στη διενέργεια διαδικασιών ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων του οικείου Υπουργείου, από τη διακήρυξη του διαγωνισμού έως και την κατακύρωση της σύμβασης ή την ματαίωση της διαδικασίας.
Ορίζονται κύριοι διατάκτες του προϋπολογισμού των Υπουργείων τους, με τις εξαιρέσεις που προβλέπει με σαφήνεια η παράγραφος 3 του άρθρου αυτού που εμπίπτουν στην αποκλειστική αρμοδιότητα του Υπουργού, καθώς και η αρμοδιότητα τελικής υπογραφής για τις προβλεπόμενες στην παράγραφο 4 πράξεις.
Επιπλέον, παρέχεται η δυνατότητα με την έκδοση προεδρικού διατάγματος, μετά από πρόταση των αρμόδιων για τον προϋπολογισμό και τη δημόσια διοίκηση υπουργών να ανατεθούν στους Υπηρεσιακούς Γενικούς Γραμματείς πρόσθετες αρμοδιότητες για τελική υπογραφή ενώ και οι ίδιοι, με απόφασή τους μπορούν να εκχωρήσουν αρμοδιότητες και εξουσία τελικής υπογραφής σε διου<ητικά επίπεδα που υπάγονται σε αυτόν.
 

Άρθρο 38
Υπηρεσίες Συντονισμού Υπουργείων

Ο κεντρικός συντονισμός και η εποπτεία των υπηρεσιών των Υπουργείων είναι σήμερα ιδιαίτερα αναποτελεσματικός και δεν διασφαλίζει την αποδοτικότητά τους, καθώς υπάρχει πληθώρα επικαλύψεων και συναρμοδιοτήτων.
Αποσκοπώντας στη βελτίωση του συντονισμού και στην άρση του κατακερματισμού της δημόσιας διοίκησης, καθώς και στην ενδυνάμωση των μηχανισμών εσωτερικού ελέγχου και οργάνωσης, προτείνεται η δημιουργία μίας κεντρικής δομής συντονισμού εντός των Υπουργείων προκειμένου να διευκολυνθεί ο συντονισμός, η συνεργασία και η διασφάλιση μιας ισχυρής στρατηγικής.
Με το άρθρο 38 συνιστάται σε κάθε Υπουργείο Υπηρεσία Συντονισμού, σε επίπεδο Διεύθυνσης, η οποία υπάγεται απευθείας στον οικείο Υπηρεσιακό Γραμματέα και έχει ως αποστολή τον συντονισμό όλων των υπηρεσιών του Υπουργείου και των εποπτευόμενων από αυτό φορέων. Η κάθε Υπηρεσία Συντονισμού αποτελείται από δύο γραφεία, σε επίπεδο τμήματος, ήτοι το Γραφείο Συντονισμού Δημοσίων Πολιτικών και το Γραφείο Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων, τα οποία ασκούν τις αρμοδιότητές τους σε συνεργασία με τις συναρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου και στελεχώνονται σύμφωνα με την παράγραφο 5 του παρόντος άρθρου. Στο προτεινόμενο άρθρο προβλέπεται επίσης και η συγκρότηση ομάδων εργασίας για συγκεκριμένο έργο με απόφαση του οικείου Υπουργού, που εκδίδεται μετά από εισήγηση του Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Συντονισμού. Η σύνθεση, η διάρκεια, το παραδοτέο έργο, η οργάνωση και η λειτουργία τους ρυθμίζονται με την προαναφερόμενη απόφαση συγκρότησης της Ομάδας.
Επιπλέον, προβλέπεται η δυνατότητα έκδοσης προεδρικού διατάγματος για τη ρύθμιση ειδικότερων θεμάτων που σχετίζονται με τη αποδοτικότερη λειτουργία τους.
 

Άρθρο 39
Μονάδες Εσωτερικού Ελέγχου

Ο έλεγχος καθίσταται ένα πολύτιμο και απολύτως αναγκαίο εργαλείο στα χέρια κάθε φορέα αλλά και της Δημόσιας Υπηρεσίας στο σύνολο της. Μία αποτελεσματική ελεγκτική λειτουργία στον δημόσιο τομέα ενισχύει τις συνιστώσες της διακυβέρνησης που είναι κρίσιμες για την προαγωγή της αξιοπιστίας, της ισονομίας και της χρηστής συμπεριφοράς των δημόσιων λειτουργών, μειώνοντας τον κίνδυνο της διαφθοράς και της αδιαφάνειας στη δράση τους. Επομένως, είναι καθοριστικής σημασίας ο εσωτερικός έλεγχος να είναι διαμορφωμένος κατάλληλα ώστε να παράγει αξιόπιστα αποτελέσματα. Το υφιστάμενο σύστημα εσωτερικού ελέγχου, όπως αυτό έχει διαμορφωθεί με τις διατάξεις του ν. 3492/2006 για την «Οργάνωση συστήματος ελέγχου για τη διασφάλιση της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης του Κρατικού Προϋπολογισμού και των εκτός του Κρατικού Προϋπολογισμού φορέων και άλλες διατάξεις» και ιδίως το άρθρο 12 παρ. 1, όπως αυτό τροποποιήθηκε με το άρθρο 10 παρ.1 του ν.4148/2013, προσφέρει σημαντικές υπηρεσίες, ωστόσο απέχει σημαντικά από αυτό που επιτάσσουν οι επικρατούσες αντιλήψεις περί αποτελεσματικής διακυβέρνησης.
Με το παρόν σχέδιο νόμου επιχειρείται η οργάνωση ενός ορθά δομημένου και συγκροτημένου συστήματος ελέγχου, η ενίσχυση των λειτουργιών και των διαδικασιών του, καθώς και η αποφυγή αναποτελεσματικών πρακτικών με τη σύσταση, σε κάθε Υπουργείο, Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου, σε επίπεδο Διεύθυνσης, η οποία υπάγεται απευθείας στον οικείο Υπουργό και στην αρμόδια Επιτροπή Ελέγχου.
Με τις διατάξεις του άρθρου 39 ορίζεται ότι οι Μονάδες Εσωτερικού Ελέγχου είναι αρμόδιες για το Υπουργείο και τους εποπτευόμενους από αυτό φορείς, οι οποίοι δεν έχουν δική τους Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου, αναλαμβάνουν να ελέγχουν τα συστήματα διακυβέρνησης και λειτουργίας, με σκοπό την υποστήριξη του Υπουργείου σιους ακόλουθους επιχειρησιακούς στόχους: (α) τον έλεγχο των συστημάτων διακυβέρνησης και λειτουργίας και την παροχή διαβεβαίωσης περί της επάρκειας αυτών, με σκοπό την υποστήριξη του Υπουργείου για την επίτευξη των στρατηγικών του στόχων και για τη λήψη μέτρων, όπου απαιτείται, (β) την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών στην ηγεσία του Υπουργείου με στόχο τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των διαδικασιών διαχείρισης κινδύνου και των διαδικασιών ενδογενούς ελέγχου (internal control), (γ) τη διασφάλιση της ορθής, αποτελεσματικής και ασφαλούς διαχείρισης και χρήσης των πληροφοριακών συστημάτων, (δ) την αξιολόγηση της λειτουργίας, των δραστηριοτήτων και των προγραμμάτων του Υπουργείου βάσει των αρχών της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, (ε) τον εντοπισμό και την άμεση και αποτελεσματική διερεύνηση και εξιχνίαση υποθέσεων παράτυπης συμπεριφοράς, παραβίασης της ακεραιότητας και διαφθοράς, η οποία συντελείται με την εμπλοκή υπαλλήλων του Υπουργείου ή των εποπτευόμενων φορέων, σε ποινικά αδικήματα και πειθαρχικά παραπτώματα.
Επίσης, στο άρθρο περιγράφεται αναλυτικά η διάρθρωση των αναβαθμισμένων μονάδων σε δύο (2) γραφεία, σε επίπεδο Τμήματος, και ειδικότερα στο Τμήμα Σχεδιασμού και Διενέργειας Εσωτερικών Ελέγχων και στο Τμήμα Εσωτερικών Ερευνών και Διερεύνησης Καταγγελιών και οι αρμοδιότητες που αναλογούν σε κάθε ένα από αυτά. Οι αρμοδιότητες των εν λόγω γραφείων οριοθετούνται και εξειδικεύονται σε μεγάλο βαθμό, με σκοπό αφενός μεν την απλούστευση των διαδικασιών του εσωτερικού ελέγχου, αφετέρου δε την ενίσχυση της αποδοτικότητας και της αποτελεσμαπκότητάς τους.
Σημειώνεται ότι οι Μονάδες Εσωτερικού Ελέγχου διενεργούν προγραμματισμένους και έκτακτους εσωτερικούς ελέγχους με εντολή του Υπουργού και βάσει του εγκεκριμένου προγράμματος ελεγκτικών αποστολών.
 

Άρθρο 40
Γραφεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας

Στο άρθρο 40 προβλέπεται η σύσταση Γραφείου Ενημέρωσης και Επικοινωνίας, σε κάθε Υπουργείο, το οποίο υπάγεται απευθείας στον Υπουργό. Τα νέα αυτά γραφεία φιλοδοξούν να αποτελέσουν τον σύνδεσμο του Υπουργείου με ελληνικά και ξένα μέσα ενημέρωσης και δημοσιογράφους. Οι κυριότεροι τομείς δραστηριοτήτων του Γραφείου Ενημέρωσης και Επικοινωνίας συνδέονται με την πληροφόρηση των ΜΜΕ για το έργο του Υπουργείου, την κάλυψη γεγονότων και εκδηλώσεων, την παρακολούθηση ειδήσεων, την επικοινωνία με δημοσιογράφους και αντιπροσώπους ξένων κρατών, την οργάνωση εκδηλώσεων εορταστικού και κοινωνικού χαρακτήρα, την υποστήριξη κάθε διαβούλευσης του Υπουργείου με κοινωνικούς φορείς και εκπροσώπους της κοινωνίας και τη διαχείριση κάθε είδους διαφημιστικής προβολής ή καμπάνιας του Υπουργείου.
Επίσης, καθορίζεται η στελέχωση των γραφείων από υπαλλήλους του υπουργείου ή των εποπτευόμενων από αυτό δημόσιων φορέων και προβλέπεται η σύσταση δύο (2) θέσεων δημοσιογράφων, με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου. Στη νέα ρύθμιση γίνεται ειδική αναφορά στη σύμβαση, η οποία πρέπει να περιλαμβάνει υποχρεωτικά τον όρο της αυτοδίκαιης και χωρίς αποζημίωση λύσης αυτής σε περίπτωση αποχώρησης του Υπουργού που τον προσέλαβε.
 

Κεφάλαιο Δ' Γενικοί και Ειδικοί Γραμματείς

I. Γενικό μέρος

Το τέταρτο κεφάλαιο του προτεινόμενου σχεδίου νόμου είναι αφιερωμένο σε μία από τις βασικότερες δομές των Υπουργείων, τις Γραμματείες, Γενικές και Ειδικές. Στο πλαίσιο ενός ευρύτερου προγράμματος εκσυγχρονισμού του κράτους και των δημόσιων υπηρεσιών, με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου επιδιώκεται η ορθολογική αναδιοργάνωση των γραμματειών, σύμφωνα με τις σύγχρονες αρχές, ώστε να αναβαθμιστεί ο θεσμός, να απλουστευθεί η διαδικασία λήψης αποφάσεων και να διασφαλιστεί η αποτελεσματικότητα τους.

Με το ν. 1558/1985, όπως κωδικοποιήθηκε με το π.δ. 63/2005, έγινε μία πρώτη προσπάθεια να ρυθμιστεί και να οριοθετηθεί το καθεστώς των γενικών και ειδικών γραμματέων και να περιοριστεί η γραφειοκρατία. Με τις διατάξεις του παρόντος σχεδίου νόμου συγκεντρώνονται σε ένα ενιαίο κείμενο όλες οι σχετικές με τους γενικούς και ειδικούς γραμματείς ρυθμίσεις, οι οποίες βρίσκονται διάσπαρτες σε διάφορα νομοθετήματα, ενισχύοντας παράλληλα το ρόλο και την αποστολή και ιδίως την αυτοτέλεια του θεσμού αυτού.

II. Ειδικό μέρος

Άρθρο 41
Γενικοί Γραμματείς

Στο άρθρο 41 προβλέπεται ότι σε κάθε Γενική Γραμματεία προΐσταται Γενικός Γραμματέας, για τη βαθμολογική κλίμακα και τον τρόπο διορισμού και παύσης του οποίου προβλέπονται οι ίδιες ρυθμίσεις που προβλέπονταν με το άρθρο 25 του ν. 1558/1985, όπως κωδικοποιήθηκε με το π.δ. 63/2005 ως άρθρο 50. Η διαφοροποίηση σχετικά με τον διορισμό και την παύση των Γενικών Γραμματέων της Προεδρίας της Κυβέρνησης, όπου απαιτείται απόφαση Πρωθυπουργού, αντανακλά υφιστάμενες μέχρι σήμερα διατάξεις και δικαιολογείται από τη φύση της θέσης.
Επιπλέον, σημειώνεται ότι οι αρμοδιότητες των Γενικών Γραμματέων όχι μόνο διατηρούνται αλλά και ενισχύονται. Έτσι, οι Γενικοί Γραμματείς επικουρούν τον Πρωθυπουργό, Υπουργό, Αναπληρωτή Υπουργό ή Υφυπουργό κατά τη διαδικασία σχεδιασμού και εφαρμογής των δημόσιων πολιτικών στο πεδίο αρμοδιοτήτων που τους έχει ανατεθεί, προΐστανται αμέσως μετά τον πρωθυπουργό, υπουργό, τον αναπληρωτή υπουργό και τον υφυπουργό όλων των υπηρεσιών που αποτελούν τη Γενική Γραμματεία και τις συντονίζει προς την κατεύθυνση της υλοποίησης των σχεδιαζόμενων κυβερνητικών πολιτικών, της εξυπηρέτησης ή περαιτέρω εξειδίκευσης των στρατηγικών της στόχων και της διαχείρισης ενδεχόμενων κρίσεων ή κινδύνων, μεριμνούν για την εύρυθμη λειτουργία των υπηρεσιών της Γενικής Γραμματείας και προς τον σκοπό αυτό συνεργάζονται με τον Υπηρεσιακό Γραμματέα του Υπουργείου για κάθε θέμα αρμοδιότητας του τελευταίου, συμμετέχουν στη διαδικασία σύνταξης του Σχεδίου Δράσης του Υπουργείου, καθώς και στην παρακολούθηση της εφαρμογής του κυβερνητικού έργου.
 

Αρθρο 42
Ειδικοί Γραμματείς

Με το άρθρο 42 του νομοσχεδίου αναμορφώνονται οι κωδικοποιημένες διατάξεις του άρθρου 53 του π.δ. 63/2005 για τους Ειδικούς Γραμματείς, που αφορούν στη σύσταση των θέσεων των Ειδικών Γραμματέων, καθώς και στο διορισμό, στην παύση και στις αρμοδιότητές τους.
Οι βασικές διαφοροποιήσεις που θεσπίζονται στο παρόν άρθρο σε σχέση με τις υφιστάμενες διατάξεις, είναι η πρόβλεψη ότι στην απόφαση σύστασης μίας Ειδικής Γραμματείας αφενός μεν θα προσδιορίζεται ρητώς το συγκεκριμένο έργο ιδιαίτερης εθνικής ή κυβερνητικής σημασίας το οποίο θα διαχειρίζεται και αφετέρου η διάρκεια της θητείας του Ειδικού Γραμματέα που θα προΐσταται.
Οι αρμοδιότητες του Ειδικού Γραμματέα είναι οι εξής: να προΐσταται των υπηρεσιών της Ειδικής Γραμματείας, να συντονίζει τη λειτουργία της και να είναι υπεύθυνος για την ποιότητα του έργου της και την αποδοτικότητά της, να προσυπογράφει όλα τα έγγραφα που προέρχονται από τις υπαγόμενες σε αυτόν υπηρεσίες και υπογράφονται από τον προϊστάμενο του υπουργό, αναπληρωτή υπουργό, υφυπουργό ή γενικό γραμματέα ενώ μπορεί να συμμετέχει χωρίς ψήφο σε οποιοδήποτε συμβούλιο ή επιτροπή εκτός από τα υπηρεσιακά και πειθαρχικά.
 

Αρθρο 43
Αξιολόγηση Γενικών και Ειδικών Γραμματέων

Με το άρθρο 43 θεσμοθετείται ένα, πρωτοφανές για τα ελληνικά δεδομένα, σύστημα στοχοθεσίας, ελέγχου και αξιολόγησης κυβερνητικών στελεχών, το Συμβόλαιο Απόδοσης, το οποίο θα υπογράφει κάθε Γενικός και Ειδικός Γραμματέας, και θα περιέχει τους στόχους αλλά και τις δράσεις υλοποίησης των στόχων αυτών με σκοπό την αποτελεσματικότερη λειτουργία των υπηρεσιών. Το συμβόλαιο αυτό θα είναι προσβάσιμο σε κάθε Έλληνα πολίτη, αφού προβλέπεται η ανάρτηση του στην ιστοσελίδα της Προεδρίας της Κυβέρνησης και του οικείου Υπουργείου, δίδοντας έτσι σε όλους τη δυνατότητα να αποτιμήσουν το έργο και την απόδοση κάθε Γενικού και Ειδικού Γραμματέα, και όχι μόνο στους ιεραρχικά ανωτέρους του. Επιπλέον προβλέπεται ότι η αξιολόγηση γίνεται σε ετήσια βάση και σε περίπτωση που δεν επιτευχθούν οι στόχοι που έχουν τεθεί, με υπαιτιότητα του, μπορεί να τεθεί σε παύση με κοινή απόφαση Πρωθυπουργού και αρμόδιου Υπουργού. Τα ειδικότερα θέματα που αφορούν στα Συμβόλαια συγκεκριμενοποιούνται με προεδρικό διάταγμα που εκδίδεται μετά από πρόταση του Πρωθυπουργού.
 

Αρθρο 44
Γενικές διατάξεις για τους Γενικούς και Ειδικούς Γραμματείς

Στο άρθρο 44 περιλαμβάνονται γενικές διατάξεις για τα ελάχιστα απαιτούμενα τυπικά προσόντα, οτα οποία συμπεριλαμβάνεται πλέον και το ισχυρό ιστορικό φορολογικής συμμόρφωσης για τους Γενικούς και Ειδικούς Γραμματείς, καθώς και για την υποχρεωτική πρόωρη λήξη της θητείας τους. Ως προς τις αρμοδιότητες, τους παρέχεται η δυνατότητα να μεταβιβάζουν αρμοδιότητες και την εξουσία υπογραφής στους προϊστάμενους των υπηρεσιακών μονάδων των οποίων προΐστανται, να συστήνουν με απόφασή τους επιτροπές ή ομάδες εργασίας από δημόσιους λειτουργούς, υπαλλήλους και ιδιώτες εμπειρογνώμονες, καθώς και να αναθέτουν σε ερευνητικά κέντρα ή επιστημονικά ινστιτούτα τη διενέργεια ερευνών και τη σύνταξη μελετών ή άλλων επιστημονικών εργασιών.
Ειδική μνεία γίνεται για τους Γενικούς ή Ειδικούς Γραμματείς της Προεδρίας της Κυβέρνησης, για τους οποίους ισχύουν ανάλογα οι διατάξεις των άρθρων 41 έως 43.
 

Κεφάλαιο Ε'. Ιδιαίτερα Γραφεία και Συνεργάτες μελών της Κυβέρνησης, Υφυπουργών, Γενικών και Ειδικών Γραμματέων

Αρθρο 45
Οργάνωση και λειτουργία Ιδιαίτερων Γραφείων

Με το άρθρο 45 αναδιοργανώνονται τα γραφεία των μελών της Κυβέρνησης, πλην του Πρωθυπουργού, των Υφυπουργών και των Γενικών και Ειδικών Γραμματέων, τα οποία τους επικουρούν στο έργο τους. Η πρώτη διαφοροποίηση με το υφιστάμενο καθεστώς είναι η μετονομασία των γραφείων από πολιτικά, όπως προβλεπόταν στο άρθρο 30 του ν. 1558/1985, το οποίο κωδικοποιήθηκε με το π.δ. 63/2005 ως άρθρο 55, σε ιδιαίτερα. Τα ιδιαίτερα γραφεία παραμένουν δημόσιες υπηρεσίες που υπάγονται απευθείας σε εκείνον τον οποίο επικουρούν.
Η δεύτερη διαφοροποίηση αφορά στον τρόπο σύστασης και κατάργησής τους. Με την παράγραφο 2 προβλέπεται ότι η πράξη διορισμού και παραίτησης των μελών της Κυβέρνησης συνιστούν αυτοδικαίως πράξη σύστασης και κατάργησης, αντίστοιχα, του ιδιαίτερου γραφείου τους. Με τη ρύθμιση της παραγράφου 2 ως προς τη σύσταση του ιδιαίτερου γραφείου και των θέσεων εργασίας, σύμφωνα με την οποία δεν απαιτείται ξεχωριστή πράξη σύστασης του γραφείου και των θέσεων προσωπικού όπως ίσχυε μέχρι τώρα, αντιμετωπίζεται το πρόβλημα της χρονικής αναντιστοιχίας που είχε πολλές φορές παρουσιαστεί στο παρελθόν, όπου διορίζονταν μέλος της Κυβέρνησης, χωρίς να υφίστανται κατά την ανάληψη των καθηκόντων του ιδιαίτερο γραφείο.
Προβλέπεται η αυτοδίκαιη λήξη της υπηρεσίας του προσωπικού των ιδιαίτερων γραφείων με την με οποιονδήποτε τρόπο λήξη της θητείας των προσώπων της παραγράφου 1.
Παράλληλα, περιγράφονται αναλυτικά οι αρμοδιότητες των γραφείων αυτών και των διευθυντών τους.
Στο ιδιαίτερο γραφείο προΐσταται μετακλητός υπάλληλος ως διευθυντής, εκτός από τις περιπτώσεις των γραφείων ειδικών γραμματέων. Ο διευθυντής αναλαμβάνει καθήκοντα συντονιστή του γραφείου και φροντίζει για όλα τα θέματα οικονομικής και διοικητικής μέριμνας που αφορούν το προσωπικό. Με την προτεινόμενη διάταξη θεσπίζεται επίσης ειδικός περιορισμός ως προς τις αρμοδιότητες των διευθυντών και των εργαζομένων, σύμφωνα με τον οποίο τα προαναφερόμενα πρόσωπα δεν επιτρέπεται να ασκούν διοίκηση ή διαχείριση των υποθέσεων που εμπίπτουν στις αρμοδιότητες των υπηρεσιών του υπουργείου ούτε έχουν το χαρακτήρα προϊσταμένης αρχής των υπηρεσιών αυτών.
Οι δαπάνες για τη λειτουργία των γραφείων βαρύνουν τον προϋπολογισμό του υπουργείου, ή της Προεδρίας της Κυβέρνησης όταν πρόκειται για τα ιδιαίτερα γραφεία των Αντιπροέδρων της Κυβέρνησης, των Υπουργών Επικρατείας, των Υφυπουργών στον Πρωθυπουργό και των γενικών ή ειδικών γραμματέων που υπάγονται σε αυτούς.
 

Αρθρο 46
Στελέχωση των Ιδιαίτερων Γραφείων

Στο άρθρο 46 παρουσιάζεται ο συγκεκριμένος αριθμός των θέσεων των συνεργατών, ανά ιδιαίτερο γραφείο, των μελών της Κυβέρνησης, των Υφυπουργών και των Γενικών και Ειδικών Γραμματέων. Ειδικότερα, προβλέπονται έως δεκαοκτώ θέσεις για τα μέλη της Κυβέρνησης, από τους οποίους έως οκτώ μπορούν να είναι μετακλητοί, έως δώδεκα για τους Υφυπουργούς, από τους οποίους έως έξι μπορούν να είναι μετακλητοί, οκτώ θέσεις για τους Γενικούς Γραμματείς, από τους οποίους τρεις μπορούν να είναι μετακλητοί και τέσσερις θέσεις στους Ειδικούς Γραμματείς, από τους οποίους δύο μπορούν να είναι μετακλητοί. Ειδικά για τα γραφεία των Υπουργών οι θέσεις των μετακλητών προσαυξάνονται κατά τον αριθμό των Γενικών Γραμματειών που υφίστανται στο Υπουργείο.
Οι θέσεις των συνεργατών καλύπτονται από ιδιώτες, οι οποίοι σημειωτέον μπορεί να είναι και συνταξιούχοι, με πρόσληψη τους αποκλειστικά σε θέση μετακλητών, από δημόσιους υπαλλήλους ή λειτουργούς με σχέση εργασίας δημοσίου δικαίου ή ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου μέσω απόσπασης ή ανάθεσης καθηκόντων με παράλληλη άσκηση, πλήρη ή μερική, των κύριων καθηκόντων τους και δικηγόρους με έμμισθη εντολή του δημοσίου που υπηρετούν σε φορείς της Γενικής Κυβέρνησης μέσω απόσπασης. Των ιδιαίτερων γραφείων προΐσταται ο Διευθυντής, ο οποίος καταλαμβάνει μία από τις θέσεις των συνεργατών. Στην περίπτωση που ο Πρωθυπουργός έχει αναλάβει και Υπουργείο διατηρεί και εκεί ιδιαίτερο γραφείο. Με την προτεινόμενη διάταξη προβλέπεται η δυνατότητα αύξησης των θέσεων των συνεργατών ανά κατηγορία και γραφείο, σύμφωνα με τις ανάγκες του εκάστοτε μέλους της Κυβέρνησης ή υφυπουργού με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου που εκδίδεται ύστερα από ειδικά αιτιολογημένη πρόταση του αρμόδιου κατά περίπτωση μέλους της Κυβέρνησης ή υφυπουργού και δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, όπως προβλέπεται μέχρι σήμερα με την παρ. 5 του άρθρου 30 του ν. 1558/1985, που κωδικοποιήθηκε ως παρ. 5 του άρθρου 55 του π.δ. 63/2005. Με τη νέα όμως διάταξη προβλέπεται ότι οι θέσεις αυτές καταργούνται αυτοδικαίως, όταν αποχωρήσει το μέλος της Κυβέρνησης, ρύθμιση που δεν προβλεπόταν στο ισχύον καθεστώς, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα την ύπαρξη θέσεων προσωπικού σε πολιτικά γραφεία μελών της Κυβέρνησης και Υφυπουργών, πολλών περισσότερων από αυτές που προέβλεπε ο ν. 1558/1985. Επίσης, προβλέπεται η δυνατότητα ανάθεσης καθηκόντων ειδικών συμβούλων, σε διακεκριμένους επιστήμονες ή εμπειρογνώμονες ειδικού αντικειμένου, για ορισμένο χρονικό διάστημα και συγκεκριμένα αντικείμενα, οι οποίοι υπηρετούν εθελοντικά και χωρίς μισθό, αποζημίωση ή άλλη οικονομική απολαβή εκτός των οδοιπορικών τους. Οι ανωτέρω ειδικοί σύμβουλοι δεν μπορεί να είναι περισσότεροι από δύο (2) και προσλαμβάνονται με αντίστοιχες αποφάσεις του Πρωθυπουργού ή του οικείου Υπουργού που δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
 

Άρθρο 47
Διαδικασία στελέχωσης ιδιαίτερων γραφείων

Στο άρθρο 47 καθορίζεται η διαδικασία πλήρωσης των θέσεων των συνεργατών, η οποία γίνεται είτε με πράξη πρόσληψης του αρμόδιου οργάνου, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, είτε με κοινή απόφαση των Υπουργών υποδοχής και προέλευσης σε περίπτωση απόσπασης ή ανάθεσης καθηκόντων. Περιεχόμενο των ως άνω πράξεων ή αποφάσεων είναι ο καθορισμός των θέσεων που καταλαμβάνονται και το μισθολογικό κλιμάκιο στο οποίο εντάσσονται.
Ειδικότερα για τις αποσπάσεις και τις αναθέσεις καθηκόντων συνεργατών, η οποία γίνεται κατά παρέκκλιση των κείμενων διατάξεων και χωρίς χρονικό περιορισμό, λόγω της ιδιαίτερης φύσης των ιδιαίτερων γραφείων, εκδίδονται κοινές υπουργικές αποφάσεις. Αντίστοιχα, η παύση της πρόσληψης ή της απόσπασης ή και της ανάθεσης καθηκόντων μπορεί να γίνει οποτεδήποτε με μόνη πράξη του οικείου Υπουργού.
 

Άρθρο 48
Ελάχιστα προσόντα και αποδοχές μετακλητών υπαλλήλων

Στο άρθρο 48 καθορίζονται με ακρίβεια τα ελάχιστα τυπικά προσόντα τα οποία πρέπει να πληροί ο συνεργάτης που προσλαμβάνεται ή αποσπάται σε ιδιαίτερο γραφείο. Ειδικά για τη θέση του μετακλητού απαιτούνται τα γενικά προσόντα διορισμού που προβλέπονται κάθε φορά για τους δημοσίους πολιτικούς διοικητικούς υπαλλήλους, εκτός από το ανώτερο όριο ηλικίας για διορισμό. Επίσης, τίθεται απαγόρευσης πρόσληψης, απόσπασης ή ανάθεσης καθηκόντων σε θέσεις συνεργατών, πλην των περιπτώσεων της παραγράφου 6 του άρθρου 46, εφόσον συντρέχουν τα κωλύματα του άρθρου 76 του παρόντος.
Για τη βεβαίωση των προσόντων και της ανυπαρξίας κωλύματος από την πλευρά του συνεργάτη απαιτείται υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986. Για τους συνεργάτες των ιδιαίτερων γραφείων οι μισθοί, αποζημιώσεις και κάθε άλλη αποδοχή ρυθμίζεται από το ν. 4354/2015 (ΦΕΚ Α' 176) όπως ισχύει. Περαιτέρω, οι αρμόδιες υπηρεσίες για την πρόσληψη των συνεργατών των ως άνω γραφείων έχουν υποχρέωση για τη διενέργεια ελέγχου νομιμότητας όλων των πτυχίων, πιστοποιητικών και λοιπών στοιχείων του προσλαμβανόμενου προσωπικού σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.
 

ΜΕΡΟΣ Γ' ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΕΠΙΤΕΛΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

Κεφάλαιο Α'
Προγραμματισμός Κυβερνητικού Εργου

I. Γενικό Μέρος

Με σκοπό τη δημιουργία μία σύγχρονης επιτελικής Δημόσιας Διοίκησης, η οποία θα ανταποκρίνεται αποτελεσματικά στις συνεχώς μεταβαλλόμενες προκλήσεις και θα λογοδοτεί βάσει προκαθορισμένων στόχων, θεσμοθετείται ένα σύγχρονο σύστημα προγραμματισμού, συντονισμού και παρακολούθησης του κυβερνητικού έργου σε ετήσια βάση. Στόχος της Κυβέρνησης είναι ο σχεδιασμός νέας νομοθεσίας να διενεργείται μέσα σε ένα καλά προσδιορισμένο πλαίσιο, μέσα σε συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα.

II. Ειδικό Μέρος

Αρθρο 49
Ενοποιημένο Σχέδιο Κυβερνητικής Πολιτικής-Σχέδια Δράσης Υπουργείων

Με το παρόν άρθρο εξειδικεύονται οι απαραίτητες διαδικασίες, οι ρόλοι και οι αρμοδιότητες των εμπλεκόμενων μερών.
Ειδικότερα, καθορίζεται το περιεχόμενο του βασικού εργαλείου του ετήσιου προγραμματισμού της Κυβέρνησης, ήτοι του Ενοποιημένου Σχεδίου Κυβερνητικής Πολιτικής (Ε.Σ.Κυ.Π.), το οποίο συντάσσεται από την Προεδρία της Κυβέρνησης και αποτυπώνει τις κυβερνητικές προτεραιότητες, τους στόχους, τις στρατηγικές επιλογές, τους άξονες πολιτικής και τις βασικές δράσεις της κυβέρνησης, καθώς επίσης και τις απαραίτητες νομοθετικές ή κανονιστικές ρυθμίσεις για την υλοποίηση αυτών. Προκειμένου δε να διασφαλιστεί η εναρμόνιση όλων των επιμέρους πολιτικών, προβλέπεται η ενσωμάτωση στο Ε.Σ.Κυ.Π με τη μορφή διακριτών παραρτημάτων του ετήσιου ρυθμιστικού προγραμματισμού της Κυβέρνησης, του ετήσιου προγραμματισμού προσλήψεων και της βεβαίωσης του αρμόδιου για τον προϋπολογισμό Υπουργού σχετικά με τη συμφωνία του Ε.Σ.Κυ.Π με τις προβλέψεις, τους στόχους και τις προτεραιότητες του Προϋπολογισμού Γενικής Κυβέρνησης και του Μπ.δ.Σ.
Η κατάρτιση του Ε.Σ.Κυ.Π είναι το τελικό αποτέλεσμα μίας διαδικασίας στην οποία προβλέπεται να συμμετέχουν όλα τα Υπουργεία.
Τόσο το Ε.Σ.Κυ.Π όσο και τα Σχέδια Δράσης των Υπουργείων δεν αποτελούν εσωτερικά έγγραφα, αλλά δημόσια κείμενα τα οποία θα λειτουργούν ως εργαλεία ελέγχου και αξιολόγησης της Κυβέρνησης και της Δημόσιας Διοίκησης από τους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Για αυτό το λόγο προβλέπεται η ανάρτηση τους στην κεντρική ιστοσελίδα της Προεδρίας της Κυβέρνησης, καθώς και στις ιστοσελίδες όλων των Υπουργείων.
 

Αρθρο 50
Ετήσιος ρυθμιστικός προγραμματισμός της Κυβέρνησης

Με το άρθρο 50 καθορίζεται το περιεχόμενο των Σχεδίων Δράσης των Υπουργείων και ειδικότερα ο αριθμός και το αντικείμενο των νομοσχεδίων, προεδρικών διαταγμάτων και κανονιστικών πράξεων που προτίθενται να υποβάλλουν στην Προεδρία της Κυβέρνησης ώστε να εισαχθούν για ψήφιση στη Βουλή ή να υποβληθούν στο Συμβούλιο της Επικρατείας ή να εκδοθούν κατά το επόμενο έτος.
Ο τελικός ρυθμιστικός προγραμματισμός της Κυβέρνησης συντάσσεται βάσει ετήσιων στόχων μείωσης ή εξορθολογισμού του ρυθμιστικού όγκου, ωστόσο είναι δυνατή η υπέρβαση του προγραμματισμένου αριθμού, εφόσον αυτό δικαιολογείται επαρκώς και με την προϋπόθεση της έγκρισης του Υπουργικού Συμβουλίου και εφόσον πρόκειται για νομοσχέδια για εναρμόνιση Οδηγιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης με το εθνικό δίκαιο, για νομοσχέδια που κυρώνουν πράξεις νομοθετικού περιεχομένου και διεθνείς συνθήκες ή συμβάσεις, καθώς και για επείγοντα ή κατεπείγοντα νομοσχέδια.
Τον μήνα Δεκέμβριο κάθε έτους δημοσιεύεται ετήσια Έκθεση Ρυθμιστικής Παραγωγής και Αξιολόγησης, η οποία συντάσσεται από την Προεδρία της Κυβέρνησης και περιέχει όλες τις νομοθετικές και κανονιστικές ρυθμίσεις που έχουν προγραμματιστεί για να υλοποιηθούν εντός του αμέσως επόμενου εξαμήνου, τις αλλαγές που θα επιφέρουν αυτές οι ρυθμίσεις, την αξιολόγηση της εφαρμογής των νομοθετικών και κανονιστικών πράξεων, καθώς και τους κώδικες που θα τεθούν σε ισχύ και τη κωδικοποιημένη νομοθεσία.
 

Αρθρο 51
Ετήσιος προγραμματισμός ανθρώπινου δυναμικού της δημόσιας διοίκησης

Με το άρθρο 51 καθορίζεται ο ετήσιος στρατηγικός προγραμματισμός προσλήψεων κάθε είδους τακτικού και εποχικού προσωπικού φορέων της Γενικής Κυβέρνησης. Στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων του παρόντος κεφαλαίου εμπίπτουν και φορείς εκτός Γενικής Κυβέρνησης, οι οποίοι υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 2 της ΠΥΣ 33/2006, με κοινή απόφαση των αρμόδιων για θέματα δημόσιας διοίκησης και προϋπολογισμού Υπουργών και του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού. Εντούτοις, ρητά αποκλείεται η Βουλή των Ελλήνων από την προτεινόμενη ρύθμιση.
Από τις αρχές του 2020 δεν θα εγκρίνεται καμία πρόσληψη τακτικού προσωπικού από φορείς της Γενικής Κυβέρνησης που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 16 του ν. 4440/2016, χωρίς προηγούμενη ανάρτηση της οικείας κενής θέσης στο Ψηφιακό Οργανόγραμμα του άρθρου αυτού. Προβλέπεται εξαίρεση μόνο σε περίπτωση που είναι αντικειμενικά αδύνατο να πληρωθούν οι προϋποθέσεις της προηγούμενης παραγράφου, οπότε και συστήνεται ειδική επιτροπή για το λόγο αυτό από τους αρμόδιους για θέματα ανθρώπινου δυναμικού δημόσιας διοίκησης και για θέματα προϋπολογισμού Υπουργούς, μετά από αιτιολογημένη εισήγηση του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού.
Τα Υπουργεία αναλαμβάνουν την υποχρέωση μέχρι το τέλος του μηνός Ιουλίου κάθε έτους, να καταρτίζουν καταστάσεις με αιτήματα προσλήψεων για το επόμενο έτος, αναλυτικά ανά κατηγορία, κλάδο και ειδικότητα, στις οποίες θα συμπεριλαμβάνονται και το προσωπικό των εποπτευόμενων από αυτά φορέων και των ανεξάρτητων αρχών. Για τους Ο.Τ.Α. α' και β' βαθμού προβλέπεται χωριστό ετήσιο αίτημα. Τα αιτήματα θα συνοδεύονται από συνοπτική έκθεση που περιλαμβάνει την αναγκαία τεκμηρίωση, τον αριθμό των κενών θέσεων, το χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης των προσλήψεων και στην περίπτωση εποχικού προσωπικού τη χρονική διάρκεια απασχόλησής του, και τέλος το ύψος και τον τρόπο κάλυψης της προκαλούμενης δαπάνης για το έτος πρόσληψης, αλλά και για κάθε επόμενο έτος, εφόσον πρόκειται για τακτικό προσωπικό, όπως και τις ανάγκες που πρέπει να καλυφθούν. Αφού ληφθούν υπόψη τα αιτήματα, το αρμόδιο για θέματα δημόσιας διοίκησης υπουργείο, και σε εναρμόνιση με τις στρατηγικές προτεραιότητες για τη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού, διαμορφώνει τον ετήσιο προγραμματισμό για τις προσλήψεις του επόμενου έτους. Το σχέδιο αποστέλλεται μέχρι το τέλος Ιουλίου στην Προεδρία της Κυβέρνησης και εγκρίνεται από το τακτικό Υπουργικό Συμβούλιο μηνός Σεπτεμβρίου στο πλαίσιο έγκρισης του ενοποιημένου προγράμματος κυβερνητικής πολιτικής. Η δυνατότητα προσλήψεις τακτικού και εποχικού προσωπικού, που δεν έχουν ενταχθεί στον ετήσιο προγραμματισμό, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος, εγκρίνονται κατ' εξαίρεση από ειδική επιτροπή που συστήνεται για το λόγο αυτό από τον αρμόδιο για θέματα δημόσιας διοίκησης Υπουργό και τον αρμόδιο για θέματα προϋπολογισμού Υπουργό, εφόσον έχουν όλως έκτακτο και κατεπείγοντα χαρακτήρα, υπάρχουν οι διαθέσιμες πιστώσεις και συνοδεύονται από ειδικά αιτιολογημένο αίτημα του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού.
 

Αρθρο 52
Διαδικασία προγραμματισμού κυβερνητικού έργου

Με το άρθρο 52 καθορίζεται καταρχάς η διαδικασία προγραμματισμού του κυβερνητικού έργου του επόμενου έτους, η οποία εκκινεί τον μήνα Απρίλιο κάθε έτους με τον καθορισμό από το Υπουργικό Συμβούλιο Ενδιάμεσης Αξιολόγησης των βασικών κυβερνητικών προτεραιοτήτων και στόχων ανά τομέα πολιτικής και ανά Υπουργείο και την άμεση (εντός του μήνα Μαΐου) γνωστοποίηση αυτών στις Υπηρεσίες Συντονισμού κάθε Υπουργείου, προκειμένου να ξεκινήσουν τη σύνταξη των Προσχεδίων Δράσης, τα οποία θα πρέπει να έχουν αποσταλεί προς έγκριση μέχρι τα μέσα Ιουλίου στην Προεδρία της Κυβέρνησης. Συνεπώς, ο προγραμματισμός των Υπουργείων θα πραγματοποιείται ταυτόχρονα με την κατάρτιση του μεσοπρόθεσμου πλαισίου δημοσιονομικής στρατηγικής και την προετοιμασία του κρατικού προϋπολογισμού, εξασφαλίζοντας την απαραίτητη συνεργασία ανάμεσα στα κομβικά για τη λειτουργία της Κυβέρνησης κείμενα οικονομικής πολιτικής και προγραμματισμού.
Τα Προσχέδια Δράσης υποχρεωτικά πρέπει να περιέχουν συγκεκριμένο περιεχόμενο: (α) τις στρατηγικές επιλογές, τους άξονες πολιτικής και τις βασικές δράσεις εκάστου Υπουργείου, πάντα στο πλαίσιο των κυβερνητικών προτεραιοτήτων και με τη χρήση μετρήσιμων στόχων, (β) τις συναρμοδιότητες με άλλα Υπουργεία ή φορείς του δημοσίου και τους τρόπους επίτευξης του βέλτιστου συντονισμού και συνεργασίας για την επίτευξη των κυβερνητικών στόχων, (γ) τις απαραίτητες νομοθετικές ή κανονιστικές ρυθμίσεις για την υλοποίηση των δράσεων, τεκμηριώνοντας επαρκώς την επιλογή του εργαλείου της ρύθμισης έναντι άλλων εργαλείων που μπορούν να εφαρμοστούν για την επίτευξη των στόχων.
Η επεξεργασία και ο έλεγχος των Προσχεδίων Δράσης από την Προεδρία της Κυβέρνησης έγκεινται στον έλεγχο της συμβατότητάς τους με τις κυβερνητικές προτεραιότητες και με τους δημοσιονομικούς στόχους, στον εντοπισμό ενδεχόμενων επικαλύψεων, στην αξιολόγηση της στοχοθεσίας των υπουργείων με όρους ρεαλιστικότητας και ιεράρχησης αναγκών και στη σύνταξη του Ενοποιημένου Προσχεδίου Κυβερνητικής Πολιτικής. Τα επεξεργασμένα Προσχέδια Δράσης και το Ενοποιημένο Προσχέδιο Κυβερνητικής Πολιτικής εισάγονται προς έγκριση στο Υπουργικό Συμβούλιο Ετήσιου Προγραμματισμού του Σεπτεμβρίου εκάστου έτους. Τα εγκεκριμένα Προσχέδια Δράσης επιστρέφονται μέχρι τις 15 Οκτωβρίου στις Μονάδες Συντονισμού και Επικοινωνίας των Υπουργείων προκειμένου να ενσωματώσουν σχόλια και παρατηρήσεις επί αυτών. Το Ενοποιημένο Σχέδιο της Κυβερνητικής Πολιτικής μαζί με τα τελικά Σχέδια Δράσης εγκρίνονται από το Υπουργικό Συμβούλιο μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου οπότε και δημοσιοποιούνται.
Με την τελευταία διάταξη του άρθρου παρέχεται η δυνατότητα τροποποίησης των Σχεδίων Δράσης των Υπουργείων και του Ενοποιημένου Σχεδίου Κυβερνητικής Πολιτικής με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου. Σε αυτή την περίπτωση, συντάσσεται Έγγραφο Τροποποίησης με το οποίο θα τεκμηριώνονται οι λόγοι για την πραγματοποίηση αυτής και το οποίο θα αναρτάται στην κεντρική ιστοσελίδα της Προεδρίας της Κυβέρνησης.
 

Κεφάλαιο Β'
Παρακολούθηση Εφαρμογής Κυβερνητικού Έργου

Άρθρο 53
Επίπεδα Παρακολούθησης Εφαρμογής του Κυβερνητικού Έργου

Με το άρθρο 53 οριοθετείται το περιεχόμενο της παρακολούθησης του κυβερνητικού έργου στην κατά μήνα αξιολόγηση σε κεντρικό επίπεδο της υλοποίησης των Σχεδίων Δράσης των Υπουργείων, καθώς και του Ενοποιημένου Σχεδίου Κυβερνητικής Πολιτικής, για την αποτελεσματική υλοποίηση του κυβερνητικού προγραμματισμού.
Κατά σειρά ιεραρχίας ορίζονται ως όργανα παρακολούθησης του κυβερνητικού έργου το Υπουργικό Συμβούλιο, τα συλλογικά κυβερνητικά όργανα κατά το μέρος των αρμοδιοτήτων που τους έχουν ανατεθεί και οι Πολιτικές Επιτροπές Παρακολούθησης Δημοσίων Πολιτικών. Τα όργανα αυτά επικουρούνται από Διυπουργικές Ομάδες Εργασίας, που συστήνονται με απόφαση της Προεδρίας της Κυβέρνησης και στις οποίες συμμετέχουν υπηρεσιακοί παράγοντες των Υπουργείων και στελέχη της Προεδρίας της Κυβέρνησης.
 

Άρθρο 54
Ετήσια Συνάντηση Γενικών Διευθυντών Κεντρικής Δημόσιας Διοίκησης

Με το άρθρο 54 θεσμοθετείται η Ετήσια Συνάντηση των Γενικών Διευθυντών της Κεντρικής Δημόσιας Διοίκησης, η οποία εφεξής θα σηματοδοτεί την έναρξη εφαρμογής του ετήσιου κυβερνητικού προγραμματισμού από τη δημόσια διοίκηση. Για αυτό το λόγο προβλέπεται η συμμετοχή όχι μόνο όλων των μελών της Κυβέρνησης, αλλά και των Υφυπουργών και όλων των Γενικών, Ειδικών και Υπηρεσιακών Γραμματέων. Η εν λόγω Συνάντηση πραγματοποιείται κατά τον μήνα Ιανουάριο, αμέσως μετά την έγκριση του Ενοποιημένου Σχεδίου Κυβερνητικής Πολιτικής.
Στη συνάντηση θα παρουσιάζονται: α) ο απολογισμός του κυβερνητικού έργου κατά το προηγούμενο έτος, β) οι βασικές κατευθυντήριες γραμμές του κυβερνητικού προγραμματισμού και του ψηφισθέντος από τη Βουλή προϋπολογισμού του τρέχοντος έτους, γ) η βασική στοχοθεσία για κάθε Υπουργείο και τομέα πολιτικής και δ) οι κρίσιμες παράμετροι υλοποίησης του προγράμματος, ενώ θα είναι δυνατή και η λεπτομερής παρουσίαση των Ετήσιων Σχεδίων Δράσης των Υπουργείων από τους Υπηρεσιακούς Γραμματείς ή τους Γενικούς Διευθυντές αυτών.
 

Άρθρο 55
Πολιτική Επιτροπή Παρακολούθησης Δημοσίων Πολιτικών

Η παρακολούθηση της υλοποίησης του κυβερνητικού έργου ανατίθεται με το παρόν άρθρο στην Πολιτική Επιτροπή Παρακολούθησης Δημοσίων Πολιτικών στην οποία συμμετέχουν οι αρμόδιοι Γενικοί και Ειδικοί Γραμματείς, δηλαδή εκείνα τα κυβερνητικά στελέχη που βρίσκονται εγγύτερα στη δημόσια διοίκηση και τα οποία είναι επιφορτισμένα με τον συντονισμό των υπηρεσιών των Υπουργείων προς την κατεύθυνση της υλοποίησης των κυβερνητικών πολιτικών και με την παρακολούθηση της εφαρμογής του κυβερνητικού έργου στον τομέα αρμοδιότητάς τους.
Επιπροσθέτως, πέραν της παρακολούθησης της υλοποίησης του Ενοποιημένου Σχεδίου Κυβερνητικής Πολιτικής και των Σχεδίων Δράσης των Υπουργείων, έργο της Πολιτικής Επιτροπής συνιστά επίσης η άρση ενδεχόμενων διυπουργικών διαφορών που θα προκύπτουν κατά τον σχεδιασμό και την υλοποίηση των κυβερνητικών δράσεων, καθώς επίσης και η προετοιμασία και υποστήριξη των τακτικών συνεδριάσεων του Υπουργικού Συμβουλίου και των λοιπών συλλογικών κυβερνητικών οργάνων. Σε αυτό το πλαίσιο προβλέπεται η σύγκληση του οργάνου σε τακτική συνεδρίαση μία εβδομάδα πριν τη σύγκληση του Υπουργικού Συμβουλίου, μετά από πρόσκληση του Γενικού Γραμματέα Συντονισμού της Κυβέρνησης. Ταυτόχρονα, παρέχεται η δυνατότητα σε στέλεχος της Προεδρίας της Κυβέρνησης να καθορίζει, στο πλαίσιο των τακτικών και των έκτακτων συνεδριάσεων, τη σύνθεση του οργάνου ανάλογα με τα θέματα των οποίων κρίνεται σκόπιμο να επιληφθεί το όργανο. Για την πληρέστερη δε εξέταση των ζητημάτων και την αποτελεσματική λειτουργία των οργάνων, δύναται η συμμετοχή στις συνεδριάσεις, χωρίς δικαίωμα ψήφου, των επικεφαλής των Μονάδων Συντονισμού και Επικοινωνίας και στελεχών της Προεδρίας της Κυβέρνησης που χειρίζονται τα συγκεκριμένα θέματα.
Η Πολιτική Επιτροπή Παρακολούθησης Δημοσίων Πολιτικών είναι επί της ουσίας ένα συλλογικό όργανο με δυναμική σύνθεση, η οποία μεταβάλλεται ανάλογα με τις υπό εξέταση κυβερνητικές προτεραιότητες και τις δράσεις. Σε αυτό το πλαίσιο, χρέη Προέδρου εκτελεί στέλεχος της Προεδρίας της Κυβέρνησης, το οποίο έχει υποχρέωση ενημέρωσης του γραμματέα του Υπουργικού Συμβουλίου, και η λοιπή σύνθεσή της καθορίζεται από το αρμόδιο στέλεχος της Προεδρίας της Κυβέρνησης βάσει της ημερήσιας διάταξης του Υπουργικού Συμβουλίου, λαμβάνοντας υπόψη και τα λοιπά θέματα για τα οποία πρόκειται να επιληφθεί η Επιτροπή. Σε κάθε περίπτωση, για την πληρέστερη εξέταση των ζητημάτων και την αποτελεσματική λειτουργία μπορούν να συμμετέχουν, χωρίς δικαίωμα ψήφου, οι επικεφαλής των Μονάδων Συντονισμού και Επικοινωνίας, στελέχη της Προεδρίας της Κυβέρνησης στα οποία έχει ανατεθεί ο χειρισμός των θεμάτων που πρόκειται να συζητηθούν, καθώς και οι σύμβουλοι της Προεδρίας της Κυβέρνησης. Επίσης, η Πολιτική Επιτροπή μπορεί να συγκληθεί και εκτάκτως με τη διαδικασία και τη σύνθεση που προβλέπονται στις παραγράφους 4 και 5. Ιδιαίτερα κομβικός θεωρείται ο ρόλος του οργάνου στη συζήτηση και επίλυση ενδεχόμενων διυπουργικών διαφωνιών σε ζητήματα συναρμοδιότητας. Αν όμως κριθεί ότι η διαφωνία είναι εξαιρετικά σοβαρή και δεν είναι δυνατή η επίλυσής στο πλαίσιο της Πολιτικής Επιτροπής τότε εισάγεται από τον γραμματέα του Υπουργικού Συμβουλίου, με σχετική εισήγηση του προεδρεύοντος στελέχους στο Υπουργικό Συμβούλιο προς οριστική επίλυση. Η γραμματειακή υποστήριξη και η τήρηση πρακτικών των τακτικών και έκτακτων συνεδριάσεων της Πολιτικής Επιτροπής ανατίθεται στην Προεδρία της Κυβέρνησης.
Τέλος, στις συνεδριάσεις μπορεί να προσκληθεί όποιος κρίνεται απαραίτητος για την αποτελεσματική λειτουργία, χωρίς δικαίωμα ψήφου.
 

Άρθρο 56
Αξιολόγηση αποτελεσμάτων εφαρμογής ρυθμίσεων

Με το άρθρο 56 συστηματοποιείται η διαδικασία της εκ των υστέρων ανάλυσης των κανονιστικών επιπτώσεων, δηλαδή της αποτίμησης και της αξιολόγησης των αποτελεσμάτων των νόμων με βάση τα δεδομένα που προκύπτουν από την εφαρμογή τους.
Ειδικότερα, προβλέπεται η υποχρεωτική αξιολόγηση της κάθε ρύθμισης με την πάροδο τριών ετών και σε κάθε περίπτωση πριν την παρέλευση πενταετίας από την έναρξη ισχύος αυτής.
Τη διαδικασία θέτει σε κίνηση η Προεδρία της Κυβέρνησης, η οποία στέλνει σχετικό έγγραφο στην Υπηρεσία Συντονισμού του οικείου Υπουργείου για να κάνει προτάσεις βελτίωσης, τροποποίησης ή αναθεώρησης των διατάξεων του νόμου που κρίνονται αναγκαίες. Παράλληλα, δίνεται η δυνατότητα Αξιολόγησης και στη Βουλή από όργανο και με τη διαδικασία που προβλέπεται στον Κανονισμό της.
Στο άρθρο αυτό καθορίζεται με συγκεκριμένο και σαφή τρόπο η διαδικασία της αξιολόγησης των κανονιστικών ρυθμίσεων, προβλέποντας ότι η διαδικασία ξεκινά από την Προεδρία της Κυβέρνησης, απευθυνόμενη εγγράφως στην Υπηρεσία Συντονισμού κάθε Υπουργείου, η οποία αφού λάβει γνώση των αποτελεσμάτων της εφαρμογής της ρύθμισης από τις καθ' ύλην αρμόδιες υπηρεσίες και απευθυνθεί στους καθ' ύλην αρμόδιους κοινωνικούς εταίρους, πανεπιστημιακά και ερευνητικά ιδρύματα, επιστημονικούς φορείς και την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπής προτείνει την απαραίτητη βελτίωση, τροποποίηση ή αναθεώρηση των ρυθμίσεων. Επίσης, και η Βουλή μπορεί να διενεργεί αξιολόγηση, όπως προβλέπεται στον Κανονισμό της. Σε περίπτωση ανάγκης θέσπισης νέας ρύθμισης, η σχετική πρόταση με την ένταξη των τροποποιούμενων διατάξεων και η εκ των προτέρων ανάλυση συνεπειών από την εφαρμογή της νέας ρύθμισης υποβάλλεται στην Προεδρία της Κυβέρνησης προς εκτίμηση και διατύπωση σχετικών παρατηρήσεων. Σε κάθε περίπτωση, επισημαίνεται ότι στο ετήσιο Ενοποιημένο Σχέδιο Κυβερνητικής Πολιτικής περιλαμβάνεται κατάλογος των ρυθμίσεων προς αξιολόγηση κατά το επόμενο έτος και το χρονοδιάγραμμα της αξιολόγησής
της-
Με τις διατάξεις του παρόντος άρθρου θεσπίζεται η δυνατότητα πρόβλεψης σε κάθε κανονιστική ρύθμιση ρήτρας αυτοδίκαιης κατάργησής της μετά από ορισμένο χρόνο από την έναρξη ισχύος της.
 

Κεφάλαιο Γ'
Νομοπαρασκευαστική Διαδικασία και Καλή Νομοθέτηση

I. Γενικό Μέρος

Τις τελευταίες δεκαετίες η ποιότητα της νομοθεσίας γνωρίζει ολοένα και μεγαλύτερη επιδείνωση λόγω της πολυνομίας, της ολοένα και περισσότερο αυξανόμενης ποσότητας της παραγόμενης νομοθετικής ύλης, που οφείλεται κυρίως στη σημαντική διόγκωση των πηγών του δικαίου με κείμενα υπερνομοθετικής ισχύος, ενωσιακής κυρίως προέλευσης και στον πολλαπλασιασμό των φορέων παραγωγής κανόνων δικαίου. Η συνεχής παραγωγή νομοθετικών ρυθμίσεων που παραβλέπουν τις υφιστάμενες, σε συνδυασμό με την μη ρητή κατάργησή τους, η εμφύτευση νέων σε άσχετες διατάξεις ή νομοθετήματα, η μηχανική ενσωμάτωση του ευρωπαϊκού δικαίου στην ελληνική έννομη τάξη, η αδράνεια του νομοθέτη σε περιπτώσεις που χρειάζονται ρύθμιση και η απουσία σαφούς νομοθετικής πρόβλεψης σχετικό με τις αρχές και τις διαδικασίες, πλήττουν σθεναρά την ορθή εφαρμογή του δικαίου.

Για το λόγο αυτό προκρίθηκε ως λύση η θεσμοθέτηση των αρχών της καλής νομοθέτησης και των διαδικασιών τήρησης αυτών και ψηφίστηκε ο ν. 4048/2012 με σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας των νομοθετικών και κανονιστικών ρυθμίσεων και της ρυθμιστικής λειτουργίας του κράτους. Η θέσπιση του νόμου αυτού ήταν ένα πρώτο θετικό βήμα για την αναβάθμιση της νομοπαρασκευαστικής διαδικασίας στη χώρα μας, ωστόσο η εφαρμογή του παραμένει ελλιπής και συνεπώς απαιτείται μία καίρια και ουσιαστική παρέμβαση προς τον σκοπό της βελτίωσης της εφαρμογής του και της διασφάλισης της καλύτερης δυνατής ποιότητας της παραγόμενης εφεξής νομοθεσίας.

Στο πλαίσιο αυτό, στις διατάξεις του παρόντος σχεδίου νόμου επαναλαμβάνονται οι ρυθμίσεις του ν. 4048/2012, για λόγους πληρότητας και συνοχής της νομοθεσίας που διέπει τη νομοπαρασκευαστική διαδικασία και την αρχή της καλής νομοθέτησης, με πρόβλεψη κατάργησής του στο οικείο με τις καταργούμενες διατάξεις άρθρο του σχεδίου νόμου.

II. Ειδικό Μέρος

Άρθρο 57 Ορισμοί

Στο άρθρο 57 αναφέρονται οι ορισμοί, οι οποίοι είχαν παρατεθεί και στο άρθρο 1 του ν. 4048/2012 για την έννοια της ρύθμισης, της καλής νομοθέτησης, της ρυθμισπκής διακυβέρνησης, της ανάλυσης Συνεπειών Ρύθμισης. Επιπλέον, ορίζεται ως αρμόδια για τον αποτελεσματικό συντονισμό και εφαρμογή της ρυθμιστικής διακυβέρνησης η Γενική Γραμματεία Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων.
 

Άρθρο 58
Αρχές Καλής Νομοθέτησης

Το άρθρο 58 ενσωματώνει τις αρχές της καλής νομοθέτησης, όπως αυτές θεσπίστηκαν για πρώτη φορά με το άρθρο 2 του ν. 4048/2012 και τις ρυθμίσεις του άρθρου 13 του ως άνω νόμου για την έγκαιρη εναρμόνιση και την τήρηση των αρχών καλής νομοθέτησης κατά τη μεταφορά του ενωσιακοϋ δικαίου στην ελληνική έννομη τάξη.
 

Άρθρο 59
Ειδικοί κανόνες σύνταξης νομοσχεδίων

Το άρθρο 59 μεταφέρει τις ρυθμίσεις του άρθρου 3 του ν. 4048/2012 για τις εξουσιοδοτικές διατάξεις, τις μεταβατικές διατάξεις, τις νομοθετικές μεταβολές και τις καταργούμενες διατάξεις.
Η μοναδική διαφοροποίηση με την υφιστάμενη ρύθμιση αφορά την περίπτωση που το νομοσχέδιο προβλέπει την έκδοση προεδρικών διαταγμάτων ή άλλων κανονιστικών πράξεων μέσα σε αποκλειστική προθεσμία και είναι πλέον η Προεδρία της Κυβέρνησης, η οποία λαμβάνει την απόφαση να μην το φέρει προς συζήτηση οτο Υπουργικό Συμβούλιο και όχι το Γραφείο Καλής Νομοθέτησης.
Τέλος, εισάγεται μία καινούργια ρύθμιση, σύμφωνα με την οποία, η Γενική Γραμματεία Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων αναλαμβάνει την υποχρέωση να συντάξει μέσα σε 5 μήνες από την θέση σε ισχύ του παρόντος, ένα Εγχειρίδιο Νομοπαρασκευαστικής Μεθοδολογίας, το οποίο εγκρίνεται με απόφαση του Γενικού Γραμματέα της. Από την έκδοση του εγχειριδίου και έπειτα κανένα σχέδιο νόμου, προεδρικό διάταγμα ή άλλη κανονιστική πράξη δεν θα υποβάλλεται στην Προεδρία της Κυβέρνησης εάν δεν ικανοποιεί τα κριτήρια του Εγχειριδίου.
 

Άρθρο 60
Έναρξη ισχύος ρυθμίσεων

Στο άρθρο ενσωματώνεται η διάταξη του άρθρου 3 του ν. 4048/2012 για την έναρξη ισχύος των νομοσχεδίων και των επιμέρους διατάξεων τους, σύμφωνα με την οποία πάντα καταχωρείται σε ξεχωριστό άρθρο. Ειδικά για τις διατάξεις που ορίζουν διαφορετικό χρόνο έναρξης, αυτό πρέπει να γίνει ρητά.
Με την προτεινόμενη διάταξη εισάγεται μία νέα ειδική περίπτωση, σύμφωνα με την οποία, όταν επιβαρύνεται καθ' οιονδήποτε τρόπο η επιχειρηματική δραστηριότητα, τίθεται σε ισχύ είτε την πρώτη Ιανουαρίου είτε την πρώτη Ιουλίου εκάστου έτους. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να διασφαλίζεται ο απαραίτητος χρόνος προσαρμογής στις νέες ρυθμίσεις, ο οποίος δεν μπορεί να είναι λιγότερος από δύο μήνες.
Επίσης, δίνεται η δυνατότητα στη Γενική Γραμματεία Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων να μην εφαρμόσει την ανωτέρω διάταξη, κατόπιν ειδικής αιτιολογίας, στις περιπτώσεις που ρυθμίζονται εξαιρετικά επείγουσες ανάγκες και όταν ενσωματώνονται στην ελληνική έννομη τάξη ευρωπαϊκές ή διεθνείς υποχρεώσεις.
 

Άρθρο 61 Διαβούλευση

Με το άρθρο 61 ενσωματώνεται η διάταξη του άρθρου 6 του ν. 4048/2012 για τη διαβούλευση. Υπόχρεη για την έναρξη της διαδικασίας διαβούλευσης είναι πλέον η Προεδρία της Κυβέρνησης σε συνεργασία με την αρμόδια Υπηρεσία του Υπουργείου που έχει τη νομοθετική πρωτοβουλία.
Με την προτεινόμενη διάταξη η διαδικασία της διαβούλευσης απλοποιείται και ολοκληρώνεται μέσα σε δύο εβδομάδες με την ανάρτηση στο δικτυακό τόπο προσχεδίου των διατάξεων του νομοσχεδίου καθώς και της Προκαταρκτικής Ανάλυσης Συνεπειών Ρύθμισης και τη δυνατότητα κατ' άρθρον σχολιασμού. Η διάρκεια της διαβούλευσης μπορεί να αυξηθεί ή να μειωθεί κατά μία εβδομάδα, ύστερα από εισήγηση του οικείου Υπουργού και έγκριση της Προεδρίας της Κυβέρνησης, εφόσον υπάρχει επαρκώς τεκμηριωμένη αιτιολογία, η οποία αναφέρεται στην έκθεση δημόσιας διαβούλευσης που συνοδεύει τη ρύθμιση.
Η νέα υπηρεσία που αναλαμβάνει τη σύνταξη έκθεσης για τη δημόσια διαβούλευση είναι η Υπηρεσία Συντονισμού του οικείου Υπουργείου, στην οποία παρουσιάζονται ομαδοποιημένα τα σχόλια και οι προτάσεις όσων έλαβαν μέρος στη διαβούλευση και τεκμηριώνεται η ενσωμάτωσή τους ή μη στις τελικές διατάξεις. Η έκθεση ενσωματώνεται στην τελική Ανάλυσης Ρυθμιστικών Συνεπειών και συνοδεύει τη ρύθμιση κατά την κατάθεσή της στη Βουλή, αναρτάται στο δικτυακό τόπο που έλαβε χώρα η διαβούλευση και αποστέλλεται με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο στις ηλεκτρονικές διευθύνσεις από τις οποίες προήλθαν τα σχόλια.
 

Αρθρο 62
Ανάλυση Συνεπειών Ρύθμισης

Η ανάλυση συνεπειών ρύθμισης αναδεικνύεται σε ένα σημαντικό εργαλείο για την εκτίμηση των πιθανών επιπτώσεων των προτάσεων πολιτικής. Επομένως, συνιστά ζήτημα νευραλγικής σημασίας η ορθή χρήση και εφαρμογή της στο πλαίσιο της ευρύτερης πολιτικής της καλής νομοθέτησης. Με το άρθρο 62 ενσωματώνεται η διάταξη του άρθρου 7 του ν. 4048/2012 για την ανάλυση συνεπειών ρυθμίσεων, σύμφωνα με την οποία κάθε σχέδιο νόμου, προσθήκη ή τροπολογία, καθώς και κανονιστική απόφαση μείζονος οικονομικής ή κοινωνικής σημασίας, συνοδεύεται από Ανάλυση Συνεπειών Ρύθμισης (εφεξής Ανάλυση).
Η Ανάλυση, συγκροτεί ένα ευρύ πλαίσιο αξιολόγησης και σύμφωνα με τη νέα ρύθμιση περιλαμβάνει την αιτιολογική έκθεση του άρθρου 74 παρ. 1 του Συντάγματος, την έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους του άρθρου 75 παράγραφοι 1 και 2 του Συντάγματος, την ειδική έκθεση του άρθρου 75 παράγραφος 3 του Συντάγματος, την έκθεση γενικών συνεπειών, την έκθεση διαβούλευσης, την έκθεση νομιμότητας, τον πίνακα με τις τροποποιούμενες ή καταργούμενες διατάξεις και την έκθεση εφαρμογής της ρύθμισης, η οποία συμπεριλαμβάνει τον σαφή προσδιορισμό των οργάνων της διοίκησης που είναι αρμόδια για την εφαρμογή της ρύθμισης καθώς και το χρονοδιάγραμμα έκδοσης των προβλεπόμενων κανονιστικών πράξεων. Στην έκθεση γενικών συνεπειών που περιλαμβάνεται στην Ανάλυση ενσωματώνονται όλα τα πορίσματα των αρμοδίων υπηρεσιών και ανεξάρτητων αρχών. Μία σημαντική καινοτομία στο νομοπαρασκευαστικό πεδίο αφορά στην υποχρέωση να παρέχονται όλα τα απαραίτητα δεδομένα που σχετίζονται και τεκμηριώνουν την προτεινόμενη ρύθμιση σε ανοιχτή και επεξεργάσιμη μορφή.
Με την προτεινόμενη διάταξη θεσπίζεται υποχρέωση για τη Γενική Γραμματεία Νομικών και Κοινοβουλευτικών θεμάτων να συντάξει και δημοσιεύσει υπόδειγμα Ανάλυσης Συνεπειών Ρύθμισης καθώς και εγχειρίδιο για την ορθή συμπλήρωσή της τα οποία διανέμει σε όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες, σε χρονικό διάστημα έξι μηνών από τη θέση σε ισχύ του παρόντος.
 

Αρθρο 63
Νομοπαρασκευαστική διαδικασία Σχεδίων Νόμων και Κανονιστικών Διαταγμάτων

Με το άρθρο 63 προβλέπεται λεπτομερώς η νομοπαρασκευαστική διαδικασία σχεδίων νόμων και κανονιστικών διαταγμάτων, η οποία αρχίζει με πρωτοβουλία του αρμοδίου Υπουργού.
Δίνεται στον Υπουργό η επιλογή είτε να καταθέσει στην Γενική Γραμματεία Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων προσχέδιο νόμου και προκαταρκτική ανάλυση συνεπειών ρύθμισης, η οποία θα περιέχει και τα στοιχεία της διαβούλευσης που κρίνει αναγκαία, είτε τις κατευθυντήριες γραμμές του σχεδίου νόμου μαζί με όποιο στοιχείο θεωρεί αναγκαίο να συμπεριληφθεί στην Ανάλυση.
Σύμφωνα με τη νέα ρύθμιση η νομοπαρασκευαστική διαδικασία εκκινεί με την υποβολή του σχεδίου νόμου ή των κατευθυντήριων γραμμών στην Υπηρεσία Συντονισμού του οικείου Υπουργείου προκειμένου να αποσταλούν στην Γενική Γραμματεία Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων. Το ίδιο ισχύει και για όλες τις κανονιστικές πράξεις, οι οποίες υποβάλλονται στην Υπηρεσία Συντονισμού για να κρίνει εάν αυτές έχουν μείζονα οικονομική ή κοινωνική σημασία ώστε να τις προωθήσει αντίστοιχα στη ως άνω Γενική Γραμματεία.
Ο νέος θεσμός της Προεδρίας της Κυβέρνησης συνιστά νομοπαρασκευαστική επιτροπή, στην οποία συμμετέχουν στελέχη του αρμοδίου Υπουργείου και της Προεδρίας της Κυβέρνησης, ενώ παράλληλα δύνανται να συμμετέχουν και σύμβουλοι ή συνεργάτες του αρμόδιου Υπουργού ή Υπουργών με συναρμοδιότητα, ιδιώτες - εμπειρογνώμονες καθώς και μέλη ΔΕΠ με εξειδίκευση πάνω στο αντικείμενο της ρύθμισης.
Σύμφωνα με τη νέα διαδικασία, η νομοπαρασκευαστική επιτροπή αναλαμβάνει να συντάξει το τελικό σχέδιο νόμου, σύμφωνα με τις αρχές της Καλής Νομοθέτησης και τις κατευθυντήριες οδηγίες του αρμοδίου Υπουργείου, να αξιολογήσει το προσχέδιο νόμου και την Προκαταρκτική Ανάλυση, κυρίως σε σχέση με σ τη συμφωνία τους, την ευρύτερη κυβερνητική πολιτική και τους τιθέμενους από την Κυβέρνηση στόχους, την τήρηση της συνταγματικότητας, νομιμότητας και την τήρηση των νομοτεχνικών κανόνων καθώς και την ορθή και πλήρη συμπλήρωση της προκαταρκτικής ανάλυσης. Εάν κριθεί απαραίτητο, η νομοπαρασκευαστική επιτροπή καλεί τα στελέχη αρμοδίων υπηρεσιών του δημοσίου σε ακρόαση ή αποστέλλει το κείμενο του σχεδίου νόμου σε αυτά για να διατυπώσουν τη γνώμη τους για θέματα που σχετίζονται με τα αντικείμενα των ρυθμίσεων. Οι απόψεις των υπηρεσιών πρέπει να αποτυπωθούν στην Ανάλυση.
Όταν ολοκληρωθεί το στάδιο της σύνταξης του σχεδίου νόμου και της Ανάλυσης, γίνεται η ανάρτηση στον ιστότοπο opengov.gr για να πραγματοποιηθεί η τελική διαβούλευση σύμφωνα με το άρθρο 61 του παρόντος. Μέσα σε μία εβδομάδα από τη λήξη της διαβούλευσης, η αρμόδια νομοπαρασκευαστική επιτροπή ετοιμάζει το τελικό σχέδιο νόμου και την Τελική Ανάλυση Συνεπειών Ρύθμισης με ενσωματωμένα τα συμπεράσματα της διαβούλευσης και τα παραδίδει στον Γενικό Γραμματέα Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων.
Ακολούθως, ο Γενικός Γραμματέας Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων υποβάλλει στην Επιτροπή Αξιολόγησης Ποιότητας της Νομοπαρασκευαστικής Διαδικασίας τα κείμενα για αξιολόγηση και εφόσον δοθεί θετική γνωμοδότηση από την επιτροπή, προχωρά η διαδικασία των υπογραφών των συναρμόδιων Υπουργών και η κατάθεση στη Βουλή, με μέριμνα του Γενικού Γραμματέα Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων. Σε περίπτωση που δοθεί αρνητική γνωμοδότηση, το σχέδιο νόμου και η Ανάλυση επιστρέφει στη Γενική Γραμματεία Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων, η οποία οφείλει να ενσωματώσει τις παρατηρήσεις του πρακτικού της Επιτροπής εντός τριών ημερών και να καταθέσει το σχέδιο νόμου στη Βουλή.
Για τα νομοσχέδια που εισάγονται με την διαδικασία του επείγοντος ή του κατεπείγοντος (άρθρα 109 και 110 ΚτΒ) και αυτά που ψηφίζονται χωρίς ή με περιορισμένη συζήτηση (άρθρο 108 ΚτΒ) δεν ισχύει η ανωτέρω διαδικασία.
 

Άρθρο 64
Επιτροπή Αξιολόγησης Ποιότητας της Νομοπαρασκευαστικής Διαδικασίας

Στο άρθρο 64 προβλέπεται η σύσταση ενός νέου ανεξάρτητου, διεπιστημονικού, γνωμοδοτικού όργανο με την ονομασία Επιτροπή Αξιολόγησης Ποιότητας της Νομοπαρασκευαστικής Διαδικασίας, η οποία αναλαμβάνει την αποστολή της αξιολόγησης και της γνωμοδότησης προς το Γενικό Γραμματέα Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων για την εφαρμογή και τήρηση των αρχών της Καλής Νομοθέτησης στα σχέδια νόμων, τροπολογιών, πράξεων νομοθετικού περιεχομένου, κανονιστικών διαταγμάτων πριν από την αποστολή τους στο Συμβούλιο της Επικρατείας, κανονιστικών υπουργικών αποφάσεων καθώς και των Αναλύσεων Συνεπειών Ρύθμισης, που παραπέμπονται σε αυτήν από τον Γενικό Γραμματέα Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων. Τα ζητήματα λειτουργίας και οργάνωσης της επιτροπής ρυθμίζονται με απόφαση του Πρωθυπουργού. Οι αρμοδιότητες της Επιτροπής, σύμφωνα με την αποστολή της είναι να διερευνά τη συνταγματικότητα των προτεινόμενων ρυθμίσεων και τη συμβατότητά τους με το ενωσιακό και το διεθνές δίκαιο, να ελέγχει την πληρότητα τους, να εξετάζει ζητήματα επικαλύψεων και συγκρούσεων των διατάξεων και να αξιολογεί την ποιότητα των Αναλύσεων Συνεπειών Ρύθμισης σε ό,τι αφορά στις ποσοτικές και ποιοτικές τους διαστάσεις και τη ρεαλιστική αποτύπωση των μεγεθών, ποσοτικών ή ποιοτικών, που συμπεριλαμβάνονται σε αυτές.
Στην προτεινόμενη ρύθμιση περιγράφεται η σύνθεση της Επιτροπής, η οποία είναι ενδεκαμελής και αποτελείται από Πρόεδρο, Αντιπρόεδρο καθώς και εννέα τακτικά μέλη. Τα μέλη της επιτροπής είναι επιστήμονες εγνωσμένου κύρους ενώ καθορίζονται στις διατάξεις επακριβώς τα προσόντα που πρέπει να κατέχει ο Πρόεδρος, ο Αντιπρόεδρος και τα λοιπά τακτικά μέλη. Ο Πρόεδρος και Αντιπρόεδρος της Επιτροπής διορίζονται μετά από απόφαση της Διάσκεψης των Προέδρων της Βουλής με πλειοψηφία 3/5 του όλου αριθμού των βουλευτών, ενώ τακτικά μέλη της Επιτροπής ορίζονται δύο νομικοί επιστήμονες και δύο οικονομολόγοι από τον Πρόεδρο και τον Αντιπρόεδρο αντιστοίχως, ένας νομικός και ένας οικονομολόγος από το Γενικό Γραμματέα Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων και το Γενικό Γραμματέα της Βουλής αντίστοιχα και ο Γενικός Γραμματέας Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων ή στέλεχος της ίδιας Γενικής Γραμματείας. Προβλέπεται, επίσης, η δυνατότητα να προσκαλούνται στις συνεδριάσεις της επιτροπής επιστήμονες διεθνούς και εγνωσμένου κύρους για να παρέχουν εξειδικευμένη επιστημονική γνωμοδότηση.
 

Κεφάλαιο Γ'
Κωδικοποίηση και Αναμόρφωση Δικαίου

I. Γενικός Μέρος

Οι βασικές αρχές που διέπουν τη δράση της Δημόσιας Διοίκησης είναι οι ειδικότερες αρχές των θεμελιωδών συνταγματικών αρχών του κράτους δικαίου (Σ άρθρο 25 παρ. 1). Έτσι, η άσκηση της κρατικής εξουσίας περιορίζεται και υπόκειται στους κανόνες δικαίου. Σύμφωνα με την πάγια νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, η έννοια του κράτους δικαίου πρωτίστως επιτυγχάνεται με τη διαφύλαξη του κύρους του νόμου.
Εντούτοις, συχνό φαινόμενο στην ελληνική έννομη τάξη αποτελεί η ύπαρξη πολυνομίας και αλληλοσυγκρουόμενων νόμων, η επίδραση των οποίων στην καθημερινότητα του διοικούμενου δημιουργεί σοβαρά προβλήματα κατά την εφαρμογή τους. Έπειτα, ο εντοπισμός των ισχυουσών διατάξεων συνιστά δυσχερή νομική πρόκληση. Τα προαναφερθέντα ζητήματα αντίκεινται στην αρχή του κράτους δικαίου, η οποία μπορεί να διασφαλιστεί μέσω της αναμόρφωσης του δικαίου και της κωδικοποίησης της νομοθεσίας. Η κωδικοποίηση της νομοθεσίας είναι απολύτως κρίσιμη διότι διευκολύνει τα διοικητικά όργανα κατά την άσκηση των καθηκόντων τους και καθιστά ευχερέστερη την επικράτηση των αρχών της ασφάλειας δικαίου. Ο κανόνας δικαίου θα πρέπει να είναι σαφής και διατυπωμένος με κατανοητό τρόπο προς όλους τους διοικούμενους. Επίσης, η ανεύρεση του εφαρμοστέου κανόνα δικαίου θα πρέπει να είναι μία απλή (και όχι δαιδαλώδης) διαδικασία. Το ζητούμενο όλων διοικουμένων είτε στο πλαίσιο απλών συναλλαγών είτε στο πλαίσιο περίπλοκων επενδύσεων είναι να τεθούν οι σωστές βάσεις και κατευθυντήριες γραμμές για την κωδικοποίηση της νομοθεσίας και την αναμόρφωση του δικαίου. Παρατηρείται ότι όταν η νομοθεσία είναι κωδικοποιημένη ανά θεματική ενότητα ή ανά τομέα δικαίου η εφαρμογή της, αλλά ακόμα και η τροποποίησή της, καθίσταται ορθότερη. Στο Κεφάλαιο Γ' του παρόντος σχεδίου νόμου τίθενται οι βάσεις και οι κατευθύνσεις για τους σωστούς τρόπους κωδικοποίησης της νομοθεσίας και αναμόρφωσης του δικαίου, η σύσταση και η λειτουργία της Κεντρικής Επιτροπής Κωδικοποίησης, καθώς και η διαδικασία κωδικοποίησης της νομοθεσίας.

II. Ειδικό Μέρος

Άρθρο 65
Κωδικοποίηση νομοθεσίας και αναμόρφωση δικαίου

Με την παράγραφο 1 του άρθρου 65 του παρόντος σχεδίου νόμου τίθενται οι βασικοί ορισμοί και οι κανόνες για την κωδικοποίηση της νομοθεσίας μέσω της νομοθετικής διαδικασίας. Ειδικότερα εντοπίζονται τα ζητήματα της αναδιάρθρωσης ή απαλοιφής διατάξεων, της αναδιατύπωσης των νομοθετημάτων σε εύληπτη γλώσσα, ώστε να γίνονται κατανοητά από τους εφαρμοστές του νόμου (ήτοι δικαστές και δημοσίους υπαλλήλους). Επίσης εντοπίζεται το ζήτημα της προσαρμογής των διατάξεων που καθορίζουν αρμοδιότητες διοικητικών και άλλων οργάνων προς το ισχύον οργανωτικό σχήμα των κεντρικών και αποκεντρωμένων κρατικών υπηρεσιών, των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης και των νομικών προσώπων του δημόσιου τομέα (νομοθετική κωδικοποίηση).
Με την παράγραφο 2 του άρθρου 65 του παρόντος σχεδίου νόμου τίθενται οι βασικοί ορισμοί και οι κανόνες για την κωδικοποίηση της νομοθεσίας μέσω της διοικητικής διαδικασίας. Ειδικότερα, η κωδικοποίηση μπορεί να πάρει και τη μορφή συγκέντρωσης στο κωδικοποιητικό κείμενο όλων των ισχυουσών διατάξεων, νομοθετικού ή κανονιστικού χαρακτήρα, χωρίς όμως ένταξη των κωδικοποιημένων διατάξεων σε ενιαίο κείμενο και χωρίς κατάργησή τους. Ουσιαστικά η εν λόγω κωδικοποίηση συγκεντρώνει όλες τις ισχύουσες διατάξεις (νομοθετικού ή κανονιστικού χαρακτήρα) και, έτσι, επικουρείται το έργο του εφαρμοστή των νόμων.
Με την παράγραφο 3 του άρθρου 65 του παρόντος σχεδίου νόμου τίθεται για πρώτη φορά στην ελληνική έννομη τάξη ο ορισμός της «αναμόρφωσης» της νομοθεσίας που αποσκοπεί στην επικαιροποίηση και αποκάθαρση της υφιστάμενης νομοθεσίας, κατά τρόπο ώστε οι εναπομένοντες κανόνες να είναι ορθοί, λειτουργικοί και εύληπτοι. Στην αναμόρφωση περιλαμβάνεται, κατά περίπτωση, η απλοποίηση, κατάργηση παρωχημένων διατάξεων και ένταξη σε ενιαίο κείμενο των νόμων, κανονιστικών διαταγμάτων και αποφάσεων, καθώς και η μετά την ένταξη κατάργησή τους ως αυτοτελών διατάξεων.
 

Άρθρο 66
Κεντρική Επιτροπή Κωδικοποίησης

Με την παράγραφο 1 του άρθρου 66 του σχεδίου νόμου στην Προεδρία της Κυβέρνησης συνιστάται η Κεντρική Επιτροπή Κωδικοποίησης του Δικαίου (Κ.Ε.Κ.), που αποτελείται από δεκατρία (13) μέλη τα οποία δύνανται να είναι νομικοί σύμβουλοι και πάρεδροι του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, μέλη του Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων και δικηγόροι, εν ενεργεία ή μη. Με την παράγραφο 2 του άρθρου 66 του σχεδίου νόμου ορίζεται ότι με απόφαση Πρωθυπουργού ορίζονται τα μέλη της Κ.Ε.Κ (συμπεριλαμβανομένου του Πρόεδρου και του Αντιπροέδρου και ο γραμματέας της Κ.Ε.Κ. με τον αναπληρωτή του από το προσωπικό της Γενικής Γραμματείας Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων. Με την παράγραφο 3 του άρθρου 66 του σχεδίου νόμου ορίζονται οι αρμοδιότητες της Κ.Ε.Κ. για την κωδικοποίηση και την αναμόρφωση της νομοθεσίας μέσω των κατωτέρω δράσεων: (α) συνεργασία με το νομικό κόσμο, επιστημονικούς και επαγγελματικούς φορείς και άλλους εμπειρογνώμονες, (β) ανάρτηση σε δημόσια διαβούλευση, μέσω του διαδικτύου, προτάσεις και ερωτήματα σχετικά με την κωδικοποίηση και την αναμόρφωση πεδίων του δικαίου, (γ) αναζήτηση κάθε σχετικής πληροφορίας ή στοιχείου από τις υπηρεσίες του δημόσιου τομέα.
Με την παράγραφο 4 του άρθρου 66 του σχεδίου νόμου ορίζεται η σύνταξη εγχειριδίου από την Κ.Ε.Κ. σχετικά με τη μεθοδολογία κωδικοποίησης και τους νομοτεχνικούς κανόνες για τη σύνταξη των κωδίκων και την αναμόρφωση της νομοθεσίας. Οι κανόνες του εγχειριδίου αναφέρονται ιδίως στη διαίρεση και στην ταξινόμηση της ύλης, στον τρόπο αρίθμησης των άρθρων, των παραγράφων και των εδαφίων, στον τρόπο παραπομπής στις διατάξεις που κωδικοποιούνται και στον τρόπο αναγραφής τίτλων στα άρθρα και στα επί μέρους κεφάλαια των κωδίκων, καθώς και στη γλωσσική διατύπωση τους. Η σύνταξη του εν λόγω εγχειριδίου είναι υψίστης σημασίας για τον νομοθέτη, ώστε κατά τη διαδικασία κατάρτισης των κανόνων δικαίου να υπάρχει ένας κοινός «κώδικας γραφής» και τα νομοθετήματα να βρίσκονται σε συμφωνία ως προς τη μεθοδολογία και τους νομοθετικούς κανόνες.
Σε ορισμένες περιπτώσεις περίπλοκων, εξειδικευμένων είτε μακροσκελών νομοθετημάτων, το έργο της Επιτροπής χρήζει υποστήριξης από τρίτα πρόσωπα. Με την παράγραφο 5 του άρθρου 66 του σχεδίου νόμου δίδεται η δυνατότητα κάποιες εργασίες, σχετικές με την κωδικοποίηση της νομοθεσίας, να ανατίθενται σε τρίτα νομικά πρόσωπα. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η ανάθεση γίνεται σύμφωνα με την εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία, σε συνεργασία είτε με το αρμόδιο Υπουργείο είτε με τη Γενική Γραμματεία, ενώ η Κ.Ε.Κ. θέτει τις κατάλληλες κατά την κρίση της τεχνικές προδιαγραφές και εποπτεύει το ανατεθέν έργο.
Με την παράγραφο 5 του άρθρου 66 του σχεδίου νόμου θεσμοθετείται το ετήσιο πρόγραμμα κωδικοποίησης που συντάσσεται από την Κ.Ε.Κ., η οποία το παραδίδει στον Γενικό Γραμματέα Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων, προκειμένου να ενταχθεί στο Ενοποιημένο Προσχέδιο Κυβερνητικού Έργου το οποίο εγκρίνεται στην τακτική συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου τον Σεπτέμβριο. Αντίστοιχα, με την παράγραφο 6 του άρθρου 66 του σχεδίου νόμου θεσμοθετείται η υποχρέωση της Κ.Ε.Κ. να συντάσσει και να υποβάλλει προς τον Γενικό Γραμματέα Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων, μέσα στο πρώτο τρίμηνο κάθε ημερολογιακού έτους, έκθεση, η οποία περιλαμβάνει αποτίμηση της προόδου των δράσεων κωδικοποίησης που έχουν αναληφθεί από την Κ.Ε.Κ., καθώς και περαιτέρω προτάσεις κωδικοποίησης και αναμόρφωσης της υφιστάμενης νομοθεσίας και βελτίωσης της λειτουργίας των δομών της καλής νομοθέτησης. Η έκθεση αυτή αναρτάται στο διαδίκτυο σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3861/2010 και διαβιβάζεται, με ευθύνη του Γενικού Γραμματέα Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων στον Πρωθυπουργό και τα μέλη της Κυβέρνησης, καθώς και στον Πρόεδρο της Βουλής.
Η παράγραφος 7 του άρθρου 66 του σχεδίου νόμου αποτελεί την εξουσιοδοτική διάταξη βάσει την οποίας εκδίδεται απόφαση του Πρωθυπουργού σχετικά με την αποζημίωση που καταβάλλεται στον Πρόεδρο και στα μέλη της Κ.Ε.Κ..
 

Άρθρο 67
Διαδικασία κωδικοποίησης

Στο άρθρο 67 του σχεδίου νόμου περιγράφεται σε νόμο για πρώτη φορά στην ελληνική έννομη τάξη η διαδικασία κωδικοποίησης της νομοθεσίας. Στην παράγραφο 1 του άρθρου αυτού ορίζεται ότι τη διαδικασία εκκινεί ο Γενικός Γραμματέας Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων με απόφασή του. Στην παράγραφο 2 του άρθρου αυτού ορίζονται τα θέματα σχετικά με τις επιτροπές κωδικοποίησης που επιτρέπεται να συστήνονται εφεξής στα καθ' ύλην αρμόδια Υπουργεία μόνο με αιτιολογημένη απόφαση του καθ' ύλην αρμόδιου υπουργού, ύστερα από γνώμη της Κ.Ε.Κ.. Το προηγούμενο εδάφιο δεν εφαρμόζεται στις επιτροπές κωδικοποίησης του Υπουργείου Δικαιοσύνης. Δεν αποκλείει επίσης τη διοικητική κωδικοποίηση της παραγράφου 2 του άρθρου 65 του παρόντος από τα αρμόδια Υπουργεία, υπό την προϋπόθεση πάντως συμμετοχής σε όλα τα στάδια αυτής του Γενικής Γραμματείας Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων καθώς και του αρμόδιου για την απλούστευση των διοικητικών διαδικασιών, υπουργείου. Επίσης θεσπίζεται η εξουσιοδοτική διάταξη για την έκδοση κοινής απόφασης του Γενικού Γραμματέα Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων και του αρμόδιου για την απλούστευση των διοικητικών διαδικασιών Γενικού Γραμματέα, για τον καθορισμό αναγκαίων λεπτομερειών εφαρμογής του παρόντος. Για τον καλύτερο συντονισμό του νομοθετικού έργου της κυβέρνησης, με την παράγραφο 3 του άρθρου 66 του σχεδίου νόμου, θεσμοθετείται η διάταξη που ορίζει ότι η Κ.Ε.Κ. ενημερώνεται για οποιαδήποτε υφιστάμενη διαδικασία κωδικοποίησης πραγματοποιείται ή για σχέδια νόμων, σχετικές υπουργικές τροπολογίες, καθώς και κανονιστικές πράξεις που δύνανται να επηρεάσουν τη διαδικασία κωδικοποίησης της Κ.Ε.Κ..
Η παράγραφος 4 του άρθρου 66 του σχεδίου νόμου παρέχει τη νομοθετική εξουσιοδότηση στο Γενικό Γραμματέα Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων να ζητεί από την Κ.Ε.Κ. να ελέγξει και να διατυπώσει γνώμη για σχέδια κωδίκων που έχουν καταρτιστεί από άλλες επιτροπές κωδικοποίησης πριν από την κατάθεσή τους προς κύρωση στη Βουλή, ή πριν από την υποβολή προς υπογραφή στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας σχετικών σχεδίων προεδρικών διαταγμάτων.
Η παράγραφος 5 του άρθρου 66 του σχεδίου νόμου διευκρινίζει ότι τα σχέδια των κωδίκων που περιλαμβάνουν διατάξεις τυπικών νόμων κυρώνονται σύμφωνα με τις διατάξεις των παραγράφων 6 και 7 του άρθρου 76 του Συντάγματος, πλην του μέρους με το οποίο καταργούνται ή τροποποιούνται ισχύουσες διατάξεις νόμου στο πλαίσιο αναμόρφωσης του δικαίου, για το οποίο πρέπει να προηγηθεί η συνήθης κοινοβουλευτική διαδικασία. Επίσης τίθεται η εξαίρεση βάσει της οποίας ορίζεται ότι στους κώδικες αυτούς μπορεί να περιληφθούν διατάξεις κανονιστικών διαταγμάτων και αποφάσεων, αν αυτό είναι απολύτως απαραίτητο για τις ανάγκες της κωδικοποίησης. Τέλος βάσει της παραγράφου 6 του σχεδίου νόμου οι κώδικες που περιλαμβάνουν κανονιστικά διατάγματα και κανονιστικές υπουργικές αποφάσεις εκδίδονται με προεδρικό διάταγμα, ύστερα από πρόταση των αρμόδιων, ανάλογα με το αντικείμενο των διατάξεων που κωδικοποιούνται, υπουργών.
 

ΜΕΡΟΣ Δ' ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ ΚΑΙ ΑΚΕΡΑΙΟΤΗΤΑ

Κεφάλαιο Α'
Κωλύματα, ασυμβίβαστα και κανόνες αποφυγής σύγκρουσης συμφερόντων των μελών της Κυβέρνησης, των Υφυπουργών, των Γενικών και Ειδικών Γραμματέων, των οργάνων διοίκησης του δημοσίου τομέα και των μετακλητών υπαλλήλων

I. Γενικός Μέρος

Με το Κεφάλαιο Α' του Δ' Μέρους του προτεινόμενου σχεδίου νόμου θεσμοθετείται η διαφάνεια και η ακεραιότητα στη δημόσια διοίκηση. Ο τρόπος για την επίτευξη του σκοπού αυτού είναι να θεσπιστούν κανόνες διαφάνειας, οι οποίοι να διέπουν τις δράσεις των μελών της κυβέρνησης, όχι μόνο κατά τον διορισμό αυτών (κωλύματα διορισμού), αλλά τόσο την περίοδο κατά την οποία θα ασκούν τα καθήκοντά τους όσο και μία συγκεκριμένη χρονική περίοδο μετά την αφυπηρέτηση των καθηκόντων τους. Η θέσπιση των εν λόγω κανόνων δικαίου, αφενός, θα συμβάλλει στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης των πολιτών προς το θεσμό της δημόσιας διοίκησης, ενώ αφετέρου, απαντά στην απαίτηση των σύγχρονων κοινωνιών να υφίσταται διαφάνεια και αξιοπιστία κατά την άσκηση της δημόσιας εξουσίας και λογοδοσία των φορέων της.
Η βασική επίτευξη των σχετικών διατάξεων είναι η θεσμική κατοχύρωση και διασφάλιση των αξιών της ακεραιότητας και της αμεροληψίας από οποιοδήποτε φυσικό πρόσωπο που υπηρετεί σε κάποιο δημόσιο αξίωμα. Έτσι, πρώτον, το παρόν πλέγμα διατάξεων καθορίζει θέματα τα οποία σχετίζονται με τον διορισμό των συγκεκριμένων μελών, δεύτερον, διέπει την περίοδο που τα πρόσωπα αυτά ασκούν τα καθήκοντά τους και ορίζει ποιες είναι οι περιπτώσεις «σύγκρουσης συμφερόντων» μεταξύ του υπηρετούντος προσώπου και του δημοσίου συμφέροντος. Τρίτον, θεσμοθετούνται ειδικές υποχρεώσεις που διατηρούν τα πρόσωπα αυτά, μετά την λήξη των καθηκόντων τους, έτσι ώστε να τηρείται η διαφάνεια ακόμα και μετά τη λήξη της θητείας τους.
Οι εν λόγω διατάξεις ερείδονται - καταρχάς - στο άρθρο 81 του Συντάγματος, όπου ορίζεται ότι οποιαδήποτε επαγγελματική δραστηριότητα των μελών της Κυβέρνησης, των Υφυπουργών και του Προέδρου της Βουλής αναστέλλεται κατά τη διάρκεια της άσκησης των καθηκόντων τους. Εντούτοις, το Σύνταγμα αναφέρεται μόνο σε μέλη της Κυβέρνησης, σε Υφυπουργούς και στον Πρόεδρο της Βουλής, ενώ οι διατάξεις του παρόντος νόμου καταλαμβάνουν όλα τα πρόσωπα που ασκούν δημόσια εξουσία, ήτοι τους Γενικούς, Αναπληρωτές και Ειδικούς Γραμματείς, τα όργανα διοίκησης του δημοσίου τομέα και τους μετακλητούς υπαλλήλους. Ο λόγος για την σχετική διερεύνηση κρίνεται αναγκαίος, καθώς η άσκηση αρμοδιοτήτων μέσω των εν λόγω δημοσίων αξιωμάτων απαιτεί απόλυτη αφοσίωση και η αναστολή οποιασδήποτε άλλης δραστηριότητας κρίνεται απολύτως απαραίτητη. Το κύριο ζητούμενο, βεβαίως, των προτεινόμενων διατάξεων είναι η διασφάλιση ότι θα υπάρξει ένας ελεγκτικός μηχανισμός, ο οποίος θα διασφαλίσει την εφαρμογή τους με την ψήφιση του παρόντος νόμου. Έτσι, προτείνεται η θεσμοθέτηση της Επιτροπής Δεοντολογίας, που επιλαμβάνεται να διασφαλίσει, ότι οι διατάξεις του παρόντος νόμου πρόκειται να ισχύσουν και να εφαρμοστούν αμέσως.

II. Ειδικό Μέρος

Αρθρο 68
Πεδίο Εφαρμογής Κεφαλαίου Α'

Στην παράγραφο 1 του άρθρου 68 του σχεδίου νόμου οριοθετείται το πεδίο εφαρμογής του Κεφαλαίου Α' του Μέρους Δ'. Έτσι είναι σαφές ότι οι διατάξεις του Κεφαλαίου Α' του Μέρους Δ' του παρόντος σχεδίου νόμου εφαρμόζονται (α) στα μέλη της Κυβέρνησης (Υπουργούς και Αναπληρωτές Υπουργούς) και τους Υφυπουργούς, (β) στους Γενικούς και Ειδικούς Γραμματείς καθώς και τους Συντονιστές των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων (γ) στους Πρόεδρους, Αντιπρόεδρους, Διοικητές, Αναπληρωτές Διοικητές, Υποδιοικητές, διευθύνοντες ή εντεταλμένους συμβούλους και στους εν γένει επικεφαλής των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου (ν.π.δ.Δ.) και ιδιωτικού δικαίου (ν.Π,ΙΑ) των οποίων η επιλογή ανήκει στην Κυβέρνηση, με εξαίρεση τους φορείς που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής του Κεφαλαίου Β' του ν. 3429/2005 (Α' 314). Στην παράγραφο 2 του άρθρου 68 του προτεινόμενου οχεδίου νόμου ορίζεται ότι όπου στις διατάξεις του Κεφαλαίου αυτού γίνεται αναφορά στον «δημόσιο τομέα», αυτός νοείται, όπως ορίζεται στην περίπτωση (α) της παραγράφου 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014. Συνεπώς, ο «δημόσιος τομέας» περιλαμβάνει τη Γενική Κυβέρνηση, τα εκτός αυτής νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου (ν.π.δ.Δ.), καθώς και τις εκτός αυτής δημόσιες επιχειρήσεις και οργανισμούς του Κεφαλαίου Αν του ν. 3429/2005 (ΑΝ314), ανεξαρτήτως εάν έχουν εξαιρεθεί από την εφαρμογή του.
 

Αρθρο 69
Κωλύματα διορισμού

Με το άρθρο 69 του παρόντος σχεδίου νόμου, για πρώτη φορά στην ελληνική έννομη τάξη, θεσμοθετούνται κωλύματα διορισμού των προσώπων του άρθρου 68. Η διάταξη αυτή εναρμονίζεται απόλυτα με την αντίστοιχη διάταξη του Κώδικα Κατάστασης Δημοσίων Πολιτικών Διοικητικών Υπαλλήλων [α. 8 ν. 3528/2007 (Α' 26)], όπου η πρόβλεψη της καταδίκης για ορισμένα εγκλήματα συνιστά κώλυμα για την κάλυψη θέσεως δημοσίου υπαλλήλου. Η αιτιολογική βάση εφαρμογής των ανωτέρω κωλυμάτων στηρίζεται στην παραδοχή ότι η τέλεση των εν λόγω πράξεων συνιστά κοινωνική και ηθική απαξία των πράξεων των συμμετεχόντων.
Συνεπώς, για λόγους προστασίας του δημοσίου συμφέροντος, ήτοι προστασίας του κύρους και της εμπιστοσύνης των πολιτών προς τις δημόσιες υπηρεσίες, προτείνεται η θέσπιση κωλυμάτων διορισμού στις εν λόγω θέσεις από πρόσωπα που (α) έχουν καταδικασθεί ή παραπεμφθεί με τελεσίδικο βούλευμα για κακούργημα, (β) λόγω καταδίκης, έχουν στερηθεί τα πολιτικά τους δικαιώματα και για όσο χρόνο διαρκεί η στέρηση αυτή, (γ) υπόκεινται σε απαγόρευση διορισμού βάσει της περίπτωσης (β) της παραγράφου 6 του άρθρου 73 του παρόντος νόμου.
 

Αρθρο 70 Ασυμβίβαστα

Στα άρθρα 70, 71 και 72 του παρόντος σχεδίου νόμου θεσμοθετούνται οι κατευθυντήριες γραμμές, για τις δράσεις των προσώπων του άρθρου 68 του παρόντος σχεδίου νόμου, κατά την περίοδο άσκησης των καθηκόντων τους. Ειδικότερα, ένα από τα βασικά στοιχεία που ζητούνται από όσους υπηρετούν σε δημόσια αξιώματα είναι η απόλυτη αφοσίωση και η απερίσκεπτη προσήλωση στις εργασίες και τις ευθύνες τους στις θέσεις ευθύνης που τους έχουν ανατεθεί. Ήδη σύμφωνα με το άρθρο 57 παρ. 1 του Συντάγματος «τα καθήκοντα του βουλευτή είναι ασυμβίβαστα με την άσκηση οποιουδήποτε επαγγέλματος» και το άρθρο 81 παρ. 3 του Συντάγματος «Οποιαδήποτε επαγγελματική δραστηριότητα των μελών της Κυβέρνησης, των Υφυπουργών και του Προέδρου της Βουλής αναστέλλεται κατά τη διάρκεια της άσκησης των καθηκόντων τους».
Έτσι, με την παράγραφο 1 του άρθρου 70 του προτεινόμενου σχεδίου νόμου, η εν λόγω συνταγματική απαγόρευση οποιασδήποτε επαγγελματικής δραστηριότητας διευρύνεται και στα πρόσωπα της περίπτωσης (β) του προτεινόμενου άρθρου 68, δηλαδή όχι μόνο στα μέλη της Κυβέρνησης (Υπουργούς και Αναπληρωτές Υπουργούς) και τους Υφυπουργούς, αλλά και στους Γενικούς και Ειδικούς Γραμματείς καθώς και τους Συντονιστές των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων. Προφανώς, η ratio της προτεινόμενης διάταξης παραμένει η ίδια, δηλαδή τα πρόσωπα που διορίζονται στις θέσεις των περιπτώσεων (α) και (β) του άρθρου 68, κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, να παραμένουν απολύτως αφοσιωμένα στη θέση ευθύνης που έχουν αναλάβει και να μην ασκούν καμία παράλληλη επαγγελματική δραστηριότητα.
Με την παράγραφο 2 του άρθρου 70 του προτεινόμενου σχεδίου νόμου θεσμοθετείται μία νέα απαγόρευση στους Πρόεδρους, Αντιπρόεδρους, Διοικητές, Αναπληρωτές Διοικητές, Υποδιοικητές, διευθύνοντες ή εντεταλμένους συμβούλους και στους εν γένει επικεφαλής των ανεξαρτήτων αρχών, των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου (ν.π.δ.Δ.) και ιδιωτικού δικαίου (ν.Π.Ι.Δ.) των οποίων η επιλογή ανήκει στην Κυβέρνηση, με εξαίρεση τους φορείς που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής του Κεφαλαίου Β' του ν. 3429/2005 (Α' 314), στους οποίους προτείνεται να απαγορεύεται να ασκούν οποιαδήποτε επαγγελματική ή επιχειρηματική δραστηριότητα, όμοια ή παρεμφερή, με τη δραστηριότητα του φορέα στον οποίο διορίζονται, καθώς και δημόσιο λειτούργημα ή καθήκον σε οποιαδήποτε θέση στο Δημόσιο ή σε νομικά πρόσωπα του δημόσιου τομέα.
Η πρόταση θεσμοθέτησης της σχετικής απαγόρευσης έχει ηθική διάσταση και κύριο σκοπό την πρόληψη αποφυγής σύγκρουσης συμφερόντων κατά την άσκηση των εν λόγω δραστηριοτήτων από τα πρόσωπα της παραγράφου 2 του άρθρου 70. Έτσι, στα ως άνω αναφερόμενα πρόσωπα, δίνεται η δυνατότητα άσκησης επαγγελματικής δραστηριότητας με τον περιορισμό της σχετικής απαγόρευσης δηλαδή, της άσκησης, αφενός επαγγελματικής δραστηριότητας μη σχετιζόμενης με τη δραστηριότητα του φορέα στον οποίο διορίζονται, και αφετέρου, δημοσίου λειτουργήματος ή καθήκοντος σε οποιαδήποτε θέση στο Δημόσιο ή σε νομικά πρόσωπα του δημόσιου τομέα. Στην παράγραφο 3 του άρθρου 70 του προτεινόμενου σχεδίου νόμου θεσμοθετείται μία εξαίρεση στις παραγράφους 1 και 2, βάσει της οποίας είναι δυνατή η άνευ οποιασδήποτε αμοιβής ή αποζημίωσης, πλην οδοιπορικών, ανάθεση σε πρόσωπα των περιπτώσεων (β) και (γ) της παραγράφου 1 του άρθρου 68, παράλληλων καθηκόντων σε νομικά πρόσωπα του δημόσιου 64 τομέα. Προφανώς με την εν λόγω προτεινόμενη διάταξη διασφαλίζεται ότι τα πρόσωπα αυτά δεν θα λαμβάνουν διπλό μισθό είτε επιπλέον αμοιβή για την άσκηση παράλληλων καθηκόντων (πλην βεβαίως την αποζημίωση οδοιπορικών σε περίπτωση που τα πρόσωπα κινηθούν εκτός υπηρεσίας για υπηρεσιακούς λόγους). Εντούτοις, ενδεχομένως η τεχνογνωσία και η εμπειρία τους να είναι αναγκαία για την άσκηση παράλληλων καθηκόντων σε νομικά πρόσωπα του δημόσιου τομέα.
Στην παράγραφο 4 του άρθρου 70 του προτεινόμενου σχεδίου νόμου θεσμοθετείται μία επιπλέον απαγόρευση για τα πρόσωπα του άρθρου 68 στα οποία δεν επιτρέπεται να συνάπτουν οποιασδήποτε μορφής σύμβαση με επαχθή αιτία με το Δημόσιο ή άλλα νομικά πρόσωπα του δημοσίου τομέα. Η ως άνω απαγόρευση ισχύει και για συζύγους ή συμβιούντες κατά την έννοια του άρθρου 1 του ν. 4356/2015, καθώς και για τα προστατευόμενα τέκνα αυτών για συμβάσεις που συνάπτονται με τον φορέα στον οποίο τα πρόσωπα του προηγούμενου εδαφίου ασκούν καθήκοντα καθώς και με τους εποπτευόμενους από αυτόν φορείς του δημοσίου. Η απαγόρευση αυτή έχει έναν προφανή λόγο, ο οποίος είναι ο εξής: να αποφευχθεί, τα εν λόγω πρόσωπα είτε οι σύζυγοι/ συμβιούντες αυτών είτε τα προστατευόμενα τέκνα αυτών, να συνάψουν σύμβαση με επαχθή αιτία με το Δημόσιο ή άλλα νομικά πρόσωπα του δημοσίου τομέα, ενώ τα πρόσωπα αυτά κατέχουν τη θέση ευθύνης, και έτσι να επηρεαστεί η κατάρτιση των όρων της σύμβασης υπέρ αυτών και κατά των συμφερόντων του Δημοσίου.
 

Άρθρο 71
Υποχρεώσεις κατά την άσκηση καθηκόντων

Με την παράγραφο 1 του άρθρου 71 του προτεινόμενου σχεδίου νόμου διασφαλίζεται νομοθετικά ότι τα πρόσωπα που διορίζονται στις θέσεις του άρθρου 68 οφείλουν να ασκούν τα καθήκοντά τους με ακεραιότητα, αντικειμενικότητα, αμεροληψία, διαφάνεια και κοινωνική υπευθυνότητα, να ενεργούν αποκλειστικά υπέρ του δημοσίου συμφέροντος, καθώς και να σέβονται και να τηρούν τους κανόνες εχεμύθειας και εμπιστευτικότητας για θέματα για τα οποία έλαβαν γνώση κατά την άσκηση των καθηκόντων τους. Η εν λόγω διάταξη βρίσκεται σε συμφωνία με τα άρθρα 1 και 19 του Κώδικα Κατάστασης Δημοσίων Πολιτικών Διοικητικών Υπαλλήλων (ν. 3528/2007), όπου ορίζεται ότι οι κανόνες που διέπουν την υπηρεσιακή κατάσταση των δημοσίων υπαλλήλων, βρίσκονται σε συμφωνία με τις αρχές της ισότητας, της αξιοκρατίας και της κοινωνικής αλληλεγγύης και την ανάγκη διασφάλισης της μέγιστης δυνατής απόδοσης κατά την εργασία τους. Επίσης, οι δημόσιοι υπάλληλοι ορκίζονται να φυλάττουν πίστη στην πατρίδα, υπακοή στο Σύνταγμα και τους νόμους και να εκπληρώνουν τιμίως και ευσυνειδήτως τα καθήκοντα τους. Προτείνεται, λοιπόν, οι προαναφερθείσες αρχές να διευρυνθούν και για τα πρόσωπα που διορίζονται στις θέσεις του άρθρου 68.
Με την παράγραφο 2 του άρθρου 71 του σχεδίου νόμου προτείνεται να αποκρυσταλλωθεί σαφώς η υποχρέωση των προσώπων του άρθρου 68 να δηλώσουν κώλυμα, εφόσον συντρέχει περίπτωση σύγκρουσης συμφερόντων κατά την άσκηση των καθηκόντων τους. Επίσης, δίνεται ορισμός της «σύγκρουσης συμφερόντων» που συνιστά οποιαδήποτε κατάσταση κατά την οποία αντικειμενικά επηρεάζεται η αμερόληπτη εκτέλεση των καθηκόντων τους.
Με την παράγραφο 3 του άρθρου 71 του σχεδίου νόμου προτείνεται να οριστεί συγκεκριμένα πότε επηρεάζεται η αμερόληπτη εκτέλεση των καθηκόντων των προσώπων του άρθρου 68. Έτσι αναφέρεται ότι επηρεάζεται (ιδίως και όχι περιοριστικώς) όταν προκύπτει (α) όφελος, οικονομικό ή μη, για τους ίδιους, τους συζύγους ή τους συμβιούντες κατά την έννοια του άρθρου 1 του ν. 4356/2015, τους συγγενείς εξ αίματος ή εξ αγχιστείας, κατ' ευθείαν μεν γραμμή απεριορίστως εκ πλαγίου δε έως και δευτέρου βαθμού, καθώς και για πρόσωπα, φυσικά ή νομικά, με τα οποία έχουν ιδιαίτερο δεσμό ή ιδιάζουσα σχέση και (β) βλάβη, οικονομική ή μη, για πρόσωπα, φυσικά ή νομικά, με τα οποία υπάρχει ιδιαίτερη εχθρότητα. Η εν λόγω διάταξη προσπαθεί να διασφαλίσει την αρχή της αμεροληψίας στις δράσεις της Διοίκησης και μεταφέρει τις σχετικές διατάξεις (άρθρο 36) του Κώδικα Κατάστασης Δημοσίων Πολιτικών Διοικητικών Υπαλλήλων (ν. 3528/2007) και για τις δράσεις των προσώπων του άρθρου 68.
 

Άρθρο 72
Διαδικαστικές υποχρεώσεις για την αποφυγή σύγκρουσης συμφερόντων

Στο προτεινόμενο άρθρο 72 του σχεδίου νόμου παρουσιάζεται η διαδικασία που οφείλει να ακολουθήσει το πρόσωπο του άρθρου 68 για την αποφυγή σύγκρουσης συμφερόντων. Η παρούσα διάταξη θεσμοθετείται πρώτη φορά στην ελληνική έννομη τάξη και ως σκοπό έχει τη διασφάλιση της αποφυγής σύγκρουσης συμφερόντων μέσω μίας σαφούς, απλής και θεσμοθετημένης διαδικασίας.
Έτσι, στην παράγραφο 1 του άρθρου 72 του σχεδίου νόμου τα πρόσωπα της περίπτωσης (α) του άρθρου 68 υποβάλλουν στην Προεδρία της Κυβέρνησης εντός ενός (1) μηνός από την ανάληψη των καθηκόντων τους δήλωση σχετικά με: (αα) όλες τις επαγγελματικές δραστηριότητες που άσκησαν αυτοί και οι σύζυγοι τους κατά την τελευταία τριετία, (ββ) την τυχόν συμμετοχή αυτών και των συζύγων τους στο κεφάλαιο ή στη διοίκηση επιχειρήσεων, υπό οποιαδήποτε μορφή και (γγ) αντίγραφο δήλωσης περιουσιακής κατάστασης τελευταίας τριετίας εφόσον είναι ήδη υπόχρεα, ή, σε κάθε άλλη περίπτωση, της αρχικής δήλωσης (δδ) οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα των ιδίων ή των συζύγων τους, αμειβόμενη ή μη, που δύναται, κατά την κρίση τους, να δημιουργήσει κατάσταση σύγκρουσης συμφερόντων κατά την άσκηση των ανατιθέμενων καθηκόντων τους (εε) αντίγραφο ποινικού μητρώου (στστ) υπεύθυνη δήλωση ότι έλαβε γνώση των περιορισμών και υποχρεώσεων του παρόντος Κεφαλαίου καθώς και της αρμοδιότητας της Επιτροπής Δεοντολογίας και δήλωση παραίτησης από κάθε δικαίωμα αμφισβήτησης των αποφάσεών της. Τα πρόσωπα των περιπτώσεων (β) και (γ) υποβάλλουν την ως άνω δήλωση στην Προεδρία της Κυβέρνησης και στον αρμόδιο εποπτεύοντα Υπουργό πριν από την ανάληψη των καθηκόντων τους. Οπότε τα πρόσωπα του άρθρου 68 είναι ενήμερα για τους περιορισμούς και τις υποχρεώσεις τους και τη διαδικασία που πρέπει να ακολουθήσουν κατά τον διορισμό τους. Έτσι, για πρώτη φορά θεσμοθετείται σαφής διαδικασία περί κωλυμάτων και σύγκρουσης συμφερόντων των προσώπων του άρθρου 68 σε ένα κείμενο νόμου με σκοπό την ασφάλεια δικαίου, δηλαδή οι εν λόγω διατάξεις να μην είναι διάσπαρτες σε πολλά νομοθετήματα με ασαφείς διαδικασίες αλλά μαζεμένες και δομημένες σε ένα κείμενο νόμου με μία ξεκάθαρη διαδικασία.
Εν συνεχεία, στην παράγραφο 2 του άρθρου 72 του σχεδίου νόμου θεσμοθετείται ότι τα πρόσωπα του άρθρου 68 οφείλουν να δηλώνουν στα κατά περίπτωση αρμόδια όργανα των προηγούμενων παραγράφων κάθε μεταγενέστερα ανακύπτουσα σύγκρουση συμφερόντων (σύμφωνα με τις διατάξεις της παρούσας) και να δηλώσουν - όποτε τους ζητηθεί - εάν βρίσκονται σε κατάσταση σύγκρουσης συμφερόντων ή όχι. Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται η αμεροληψία και η ακεραιότητα των εν λόγω προσώπων καθ' όλη τη διάρκεια της θητείας τους και θεσμοθετείται και ο αντίστοιχος ελεγκτικός μηχανισμός των προσώπων αυτών.
Με την παράγραφο 3 του άρθρου 72 του σχεδίου νόμου καθορίζεται ότι σε περίπτωση σύγκρουσης συμφερόντων εφαρμόζονται οι κείμενες διατάξεις περί αναπλήρωσης ώστε να μην μείνει ακέφαλη η εν λόγω υπηρεσία ή σε εκκρεμότητα μία εν εξελίξει διαδικασία. Τέλος, η παράγραφος 4 του άρθρου 72 αποτελεί την εξουσιοδοτική διάταξη βάσει την οποίας εκδίδεται απόφαση του Πρωθυπουργού (μετά από εισήγηση του Γενικού Γραμματέα Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων) περί καθορισμού λεπτομερειών εφαρμογής του παρόντος άρθρου του σχεδίου νόμου.
 

Άρθρο 73
Υποχρεώσεις μετά τη λήξη των καθηκόντων

Η σύγκρουση συμφερόντων (και αντίστοιχα η διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος) μπορεί να συντελεστεί και μετά την λήξη της θητείας των προσώπων που διορίζονται στις θέσεις του άρθρου 68 του παρόντος. Για αυτό το λόγο, με την παράγραφο 1 του άρθρου 73 του παρόντος σχεδίου νόμου θεσμοθετείται η παρούσα η διάταξη, ώστε τα εν λόγω πρόσωπα να οφείλουν για ένα (1) έτος μετά από την αποχώρηση από τη θέση τους για οποιοδήποτε λόγο να λαμβάνουν άδεια για οποιαδήποτε επαγγελματική ή επιχειρηματική δραστηριότητα σχετιζόμενη με τα καθήκοντα που άσκησαν, εφόσον αυτή μπορεί να δημιουργήσει κατάσταση σύγκρουσης συμφερόντων, κατά την έννοια του άρθρου 69.
Συνεπώς, στην παράγραφο 1 του άρθρου 73 του παρόντος σχεδίου νόμου, οροθετείται (ενδεικτικά και όχι περιοριστικά) η σχετική κατάσταση σύγκρουσης συμφερόντων, που μπορεί να συντελεστεί και μετά την λήξη της θητείας των εν λόγω προσώπων, ως ακολούθως: (α) μέσω της παροχής εκ μέρους τους υπηρεσιών - με οποιαδήποτε έννομη σχέση - σε φυσικό ή νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου της ημεδαπής ή της αλλοδαπής, ή (β) μέσω της συμμετοχής τους στο κεφάλαιο ή στη διοίκηση των ως άνω νομικών προσώπων, εξαιρουμένων των περιπτώσεων απόκτησης μετοχών, εταιρικών μεριδίων ή άλλων δικαιωμάτων μέσω κληρονομικού δικαιώματος. Οι ανωτέρω καταστάσεις α) και β) συντρέχουν στην περίπτωση φυσικών ή νομικών προσώπων που σχετίζονται με υποθέσεις που διαχειρίστηκαν τα πρόσωπα του άρθρου 66, ή οι εποπτευόμενοι από αυτά φορείς, ή με αποφάσεις που έχουν ληφθεί κατά τη διάρκεια της θητείας τους.
Οπότε, με την θέσπιση του εν λόγω κανόνα δικαίου διασφαλίζεται το δημόσιο συμφέρον και η νομιμότητα όλων των σχετικών πράξεων, καθώς ακόμα και ένα χρόνο μετά την λήξη της θητείας οποιουδήποτε προσώπου του άρθρου 68 «ελέγχονται» από άποψη τόσο νομιμότητας όσο και σκοπιμότητας όλες οι πράξεις της Διοίκησης που σχετίζονται με το πρόσωπο αυτό. Έτσι, ορίζονται σαφώς οι απαγορευμένες δράσεις των εν λόγω προσώπων (ένα έτος μετά την λήξη της θητείας τους) αλλά, επειδή οι δράσεις αυτές είναι ενδεικτικά αναφερόμενες και όχι περιοριστικά, δίδεται η δυνατότητα ελέγχου οποιασδήποτε άλλης σχετικής δράσης της διοίκησης που μπορεί να αποτελέσει κατάσταση σύγκρουσης συμφερόντων.
Στις παραγράφους 2 έως 7 του άρθρου 73 του σχεδίου νόμου ορίζεται ακριβώς η διαδικασία που πρέπει να ακολουθεί από τα πρόσωπα του άρθρου 68, που προτίθενται να ασκήσουν δραστηριότητα, που δύναται να εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της παραγράφου 1. Έτσι, καταρχάς τα πρόσωπα αυτά οφείλουν να υποβάλουν σχετική αίτηση στην Επιτροπή Δεοντολογίας, του άρθρου 72 του παρόντος σχεδίου νόμου. 68
Στην παράγραφο 3 του άρθρου 73 του σχεδίου νόμου ορίζεται ότι η ως Επιτροπή, αφού λάβει υπόψη την αίτηση του προσώπου, εκδίδει, εντός αποκλειστικής προθεσμίας ενός (1) μηνός, αιτιολογημένη απόφαση. Κατά τη διάρκεια της προθεσμίας του προηγούμενου εδαφίου το πρόσωπο οφείλει να απέχει από την άσκηση της δραστηριότητας την οποία αφορά η αίτηση. Εάν η Επιτροπή δεν αποφανθεί εντός της τιθέμενης προθεσμίας, τεκμαίρεται ότι η άδεια έχει χορηγηθεί. Η Επιτροπή δύναται να ζητήσει συμπληρωματικά στοιχεία από τον αιτούντα που θεωρεί αναγκαία για τη λήψη απόφασης. Στην παράγραφο 4 του άρθρου 73 του σχεδίου νόμου ορίζεται το είδος των αποφάσεων που μπορεί να πάρει η Επιτροπή. Ειδικότερα, ορίζεται ότι η Επιτροπή με την απόφασή της, η οποία δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, μπορεί: (α) να επιτρέπει την εν λόγω δραστηριότητα χωρίς περιορισμούς ή όρους, (β) να την επιτρέπει με τους αναγκαίους περιορισμούς και όρους, (γ) να την απαγορεύει ολοσχερώς. Οι περιπτώσεις (β) και (γ) δεν δύνανται να υπερβαίνουν το χρονικό όριο της παραγράφου 1 (ήτοι τον 1 μήνα). Με τις αποφάσεις των περιπτώσεων (β) και (γ) (όπου θα απαγορευτεί μερικώς ή γενικώς από ένα πρόσωπο να προβεί σε συγκεκριμένες δράσεις) η Επιτροπή μπορεί να καθορίσει εύλογη αποζημίωση για το πρόσωπο, η οποία επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό. Επίσης, προβλέπεται προσβολή της σχετικής απόφασης της Επιτροπής με το δικόγραφο της προσφυγής ενώπιον του αρμόδιου Διοικητικού Δικαστηρίου σύμφωνα βάσει των διατάξεων του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας. Τέλος, στην παράγραφο 5 του άρθρου 73 του σχεδίου νόμου ορίζεται ότι ο έλεγχος της εφαρμογής των διατάξεων του παρόντος άρθρου διενεργείται από την Επιτροπή Δεοντολογίας η οποία προς τον σκοπό αυτό υποστηρίζεται από την Εθνική Αρχή Διαφάνειας του επόμενου Κεφαλαίου.
 

Άρθρο 74
Επιτροπή Δεοντολογίας

Σε συνέχεια των άρθρων 70 - 73 του παρόντος σχεδίου νόμου και με σκοπό την εφαρμογή των σχετικών άρθρων με τα ζητήματα δεοντολογίας και αποφυγής σύγκρουσης συμφερόντων, με την παράγραφο 1 του άρθρου 74 του προτεινόμενου σχεδίου νόμου συνιστάται στην Εθνική Αρχή Διαφάνειας του Κεφαλαίου Γ του παρόντος Μέρους, Επιτροπή Δεοντολογίας με τις ακόλουθες αρμοδιότητες: (α) επιλαμβάνεται κάθε θέματος που παραπέμπει σε αυτήν ο Πρωθυπουργός για ζητήματα δεοντολογίας και αποφυγής σύγκρουσης συμφερόντων των προσώπων που διορίζονται στις θέσεις του άρθρου 66 του παρόντος, (β) εξετάζει τα αιτήματα που υποβάλλονται στο πλαίσιο των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 71, (γ) δύναται να ελέγχει και αυτεπαγγέλτως την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος Κεφαλαίου και να προτείνει την επιβολή των κυρώσεων του άρθρου 73, (δ) γνωμοδοτεί επί σχεδίων κωδίκων δεοντολογίας για τα πρόσωπα που διορίζονται στις θέσεις του άρθρου 68 ή για λοιπούς δημοσίους υπαλλήλους ή λειτουργούς της δημόσιας διοίκησης, που παραπέμπει σε αυτήν ο Πρωθυπουργός. Με την παράγραφο 2 του άρθρου 74 του σχεδίου νόμου ορίζεται ότι η εν λόγω Επιτροπή είναι πενταμελής και αποτελείται από: (α) τον Πρόεδρο του Συμβουλίου Διοίκησης της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας ως Πρόεδρο, (β) δύο (2) μέλη του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους με βαθμό Αντιπροέδρου ή Συμβούλου, (γ) ένα (1) μέλος του Ανώτατου Συμβουλίου Επιλογής Προσωπικού με βαθμό Αντιπροέδρου ή Συμβούλου και (δ) τον Συνήγορο του Πολίτη ή ένα Βοηθό Συνήγορο. Τα μέλη των περιπτώσεων β) και γ), με τους αναπληρωτές τους, υποδεικνύεται από τον Πρόεδρο του αντίστοιχου φορέα. Το μέλος της περίπτωσης δ) με τον αναπληρωτή του υποδεικνύεται από τον Συνήγορο του Πολίτη. Η Επιτροπή συγκροτείται με απόφαση του Διοικητή της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης για τετραετή θητεία.
Τέλος, η παράγραφος 3 του άρθρου 74 του προτεινόμενου σχεδίου νόμου αποτελεί την εξουσιοδοτική διάταξη βάσει την οποίας εκδίδεται Προεδρικό Διάταγμα (μετά από πρόταση του Πρωθυπουργού) ρυθμίζεται κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος.
 

Άρθρο 75 Κυρώσεις

Με την παράγραφο 1 του άρθρου 75 του σχεδίου νόμου ορίζονται οι κυρώσεις που επιβάλλονται στα πρόσωπα του άρθρου 68 του παρόντος σχεδίου νόμου, αν ύστερα από σχετικό έλεγχο διαπιστωθεί η παράβαση των οριζομένων στις διατάξεις του παρόντος Κεφαλαίου. Έτσι, η Επιτροπή Δεοντολογίας συντάσσει σχετικό πόρισμα με τις προτεινόμενες κυρώσεις, και το αποστέλλει στον Διοικητή της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, προκειμένου αυτός να εκδώσει σύμφωνη με αυτό διοικητική πράξη περί: (α) επιβολής προστίμου μέχρι το διπλάσιο των συνολικών αποδοχών και πάσης φύσεως αποζημιώσεων που έλαβε το πρόσωπο του άρθρου 66 κατά τη διάρκεια της θητείας του, το οποίο βεβαιώνεται και εισπράττεται άμεσα ως δημόσιο έσοδο κατά τις διατάξεις του ΚΕΔΕ, (β) απαγόρευσης διορισμού, στις θέσεις των περιπτώσεων β) και γ) του άρθρου 66 του παρόντος για περίοδο έως πέντε (5) ετών από τη διαπίστωση της παράβασης. Οι ανωτέρω κυρώσεις επιβάλλονται σωρευτικά ή διαζευκτικά. Σε περίπτωση μη καταβολής του προστίμου της περίπτωσης (α) η περίοδος της περίπτωσης (β) παρατείνεται για όσο χρόνο δεν καταβάλλεται το πρόστιμο.
Με την παράγραφο 2 του άρθρου 75 του σχεδίου νόμου προτείνεται όλες οι αποφάσεις της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου να αναρτώνται στην ιστοσελίδα της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, πλέον των υποχρεώσεων δημοσιότητας βάσει των διατάξεων του ν. 3861/2010, για λόγους διαφάνειας και δημοσιότητας.
Για την πληρότητα των κυρώσεων και την διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος με την παράγραφο 3 του άρθρου 75 του σχεδίου νόμου ορίζεται ότι ειδικώς η παράβαση των διατάξεων των παραγράφων 4 και 5 του άρθρου 68 (σύναψη συμβάσεων με το Δημόσιο) συνεπάγεται, επιπλέον προς τις κυρώσεις της παραγράφου 1 του παρόντος, και την ακυρότητα των συμβάσεων που ορίζονται στις παραγράφους αυτές, όπως επίσης - για τα πρόσωπα που διορίζονται στις θέσεις της περίπτωσης (α) του άρθρου 66 - και την ευθύνη κατά τις διατάξεις του νόμου περί ευθύνης υπουργών.
 

Αρθρο 76
Κωλύματα και Ασυμβίβαστα Μετακλητών Υπαλλήλων

Με το άρθρο 76 του παρόντος σχεδίου νόμου ορίζονται τα κωλύματα και τα ασυμβίβαστα των μετακλητών υπαλλήλων. Ειδικότερα, με την παράγραφο 1 του άρθρου 76 ορίζεται ότι σε θέση μετακλητού υπαλλήλου δεν μπορεί να διοριστεί πρόσωπο που συντρέχει στο πρόσωπο του κώλυμα διορισμού από εκείνα που προβλέπονται στον νόμο για το διορισμό δημοσίου πολιτικού διοικητικού υπαλλήλου (ν. 3528/2007). Επίσης, αποκλείονται από το διορισμό μετακλητοί υπάλληλοι που τυγχάνουν σύζυγος ή συγγενής α ή β βαθμού μέλους της Κυβέρνησης ή υφυπουργού.
Με την παράγραφο 2 του άρθρου 76 ορίζεται ότι δημόσιοι υπάλληλοι ή λειτουργοί οι οποίοι είναι προϊστάμενοι Γενικής Διεύθυνσης, Διεύθυνσης, Υποδιεύθυνσης, Τμήματος ή Γραφείου δεν μπορούν να αποσπαστούν σε θέσεις μετακλητών υπαλλήλων στα ιδιαίτερα γραφεία μελών της Κυβέρνησης, Υφυπουργών, Γενικών, Ειδικών Γραμματέων ή να τους ανατεθούν καθήκοντα παράλληλης άσκησης καθηκόντων μετακλητού υπαλλήλου σε αυτά, εάν προηγουμένως δεν υποβάλλουν παραίτηση από τη θέση προϊσταμένου που κατέχουν.
Με την παράγραφο 3 του άρθρου 76 ορίζεται ότι ο διορισμός σε θέση διευθυντή ιδιαίτερου γραφείου μέλους της Κυβέρνησης ή υφυπουργού ή Γενικού Γραμματέα, αναστέλλει την άσκηση του λειτουργήματος ή επαγγέλματος τους.
Με την παράγραφο 4 του άρθρου 76 ορίζεται ότι η κατοχή της θέσης μετακλητού υπαλλήλου σε ιδιαίτερα γραφεία μελών της Κυβέρνησης ή υφυπουργών ή Γενικών ή Ειδικών Γραμματέων, πλην του διευθυντή πολιτικού γραφείου της ως άνω παραγράφου, δεν είναι ασυμβίβαστη με την ιδιότητα ελεύθερου επαγγελματία και δεν συνεπάγεται την αναστολή άσκησης του οικείου ελευθερίου επαγγέλματος.
Επίσης, με την παράγραφο 5 του άρθρου 76 όπου διευκρινίζεται ότι, στις περιπτώσεις του παρόντος άρθρου, όπου ο διορισμός δεν συνεπάγεται την αναστολή άσκησης του οικείου ελευθέριου επαγγέλματος ισχύουν οι διατάξεις των άρθρων 71 και 72 παράγραφοι 2 και 3 του παρόντος. Με την παράγραφο ότου άρθρου 76 του παρόντος σε περίπτωση που με τον οποιονδήποτε τρόπο διαπιστωθεί η παραβίαση των ως άνω διατάξεων ο μετακλητός υπάλληλος παύεται άμεσα και του επιβάλλονται οι κυρώσεις του προηγούμενου άρθρου.
 

Κεφάλαιο Β'
Πρόσβαση στα αρχεία του Πρωθυπουργού, Υπουργών και Υφυπουργών

Άρθρο 77
Ορισμός και διακρίσεις Αρχείου Πρωθυπουργού

Με το άρθρο 77 του παρόντος σχεδίου νόμου δίδεται ο ορισμός του Αρχείου Πρωθυπουργού, που αποτελείται από τεκμήρια (ήτοι οποιοδήποτε σχετικό με το Πρωθυπουργικό λειτούργημα τεκμήριο καταγραφής πληροφοριών) και είτε εισάγεται στο Γραφείο είτε παράγεται σε αυτό είτε εξάγεται από αυτό. Περαιτέρω, με την παράγραφο 2 του άρθρου αυτού ορίζεται το Αρχείο Πρωθυπουργού ως δημόσιο αρχείο και διαχωρίζεται σε δύο μέρη, το Γενικό Αρχείο Πρωθυπουργού (που περιλαμβάνει τα τεκμήρια, τα οποία σχετίζονται με την άσκηση των αρμοδιοτήτων του Πρωθυπουργού και των οποίων η διατήρηση είναι αναγκαία για τη συνέχεια του λειτουργήματος) και το Ιδιαίτερο Αρχείο Πρωθυπουργού (που περιλαμβάνα τα τεκμήρια, τα οποία ο ίδιος ο Πρωθυπουργός χαρακτηρίζει ως "ιδιαίτερα" και τα οποία, λόγω του περιεχομένου τους, υπόκεινται στις με ειδικές ρυθμίσεις του άρθρου 79). Επίσης, δίδεται η νομοθετική ευχέρεια στον Πρωθυπουργό να παραδώσει και το ιδιωτικό του αρχείο για να ενσωματωθεί στο Ιδιαίτερο Αρχείο του. Θα πρέπει να τονιστεί η νομοθετική διευκρίνιση ότι το Αρχείο του Πρωθυπουργού είναι δημόσιο αρχείο που περιλαμβάνει δημόσια έγγραφα. Συνεπώς, κάθε ενδιαφερόμενος έχει το δικαίωμα, ύστερα από γραπτή αίτησή του, να λαμβάνει γνώση των σχετικών δημοσίων εγγράφων.
 

Άρθρο 78
Γενικό Αρχείο Πρωθυπουργού

Για λόγους ασφαλείας τα τεκμήρια του Γενικού Αρχείου Πρωθυπουργού διαβαθμίζονται σε ορισμένο βαθμό και υπόκεινται, ως προς τη δημοσιοποίηση τους, ανάλογα με τον βαθμό ασφαλείας τους και με την επιφύλαξη της παραγράφου 5, σε περιοριστικές προθεσμίες: δέκα πέντε, είκοσι, τριάντα, εξήντα είτε εβδομήντα πέντε έτη (αναλόγως του βαθμού της εμπιστευτικότητας).
Στην παράγραφο 3 του άρθρου 78 του σχεδίου νόμου διευκρινίζεται ότι όσα τεκμήρια του Γενικού Αρχείου Πρωθυπουργού δεν έχουν διαβαθμιστεί, δεν υπόκεινται σε περιοριστικές προθεσμίες ως προς τη δημοσιοποίησή τους για τις ανάγκες που ανάγονται στις λειτουργίες της Πολιτείας. Για άλλους σκοπούς επιτρέπεται πρόσβαση σε αυτήν την κατηγορία τεκμηρίων μετά από δέκα έτη. Περαιτέρω δίδεται νομοθετικά η διακριτική ευχέρεια στον Πρωθυπουργό - κατά την παραλαβή των τεκμηρίων - να μεταβάλλει τη διαβάθμιση που έχει προσδιορίσει ο αποστολέας τους. Εντούτοις, μετά τη διαβάθμιση των τεκμηρίων, η μεταβολή της διαβάθμισής τους ή η άρση του απορρήτου τους, επιτρέπεται μόνο μετά από γραπτή και αιτιολογημένη εντολή του Πρωθυπουργού και μόνο για όσα τεκμήρια έχουν εισαχθεί, παραχθεί ή εξαχθεί από το Γενικό Αρχείο Πρωθυπουργού κατά τη διάρκεια της τρέχουσας ή προηγούμενης θητείας του.
Στην παράγραφο 6 του άρθρου 78 του σχεδίου νόμου διευκρινίζεται ότι για όσα τεκμήρια έχουν παραχθεί, εισαχθεί ή εξαχθεί από το Γενικό Αρχείο Πρωθυπουργού κατά τη διάρκεια της θητείας άλλων Πρωθυπουργών, η μεταβολή της διαβάθμισης ή η άρση του απορρήτου, κατά την προηγούμενη παράγραφο, επιτρέπεται μόνο μετά από γραπτή και αιτιολογημένη εντολή του εν ενεργεία Πρωθυπουργού και μετά από σύμφωνη γνώμη του Πρωθυπουργού, κατά τη διάρκεια της θητείας του οποίου είχε διαβαθμιστεί το εν λόγω τεκμήριο. Εάν η σύμφωνη γνώμη του προηγούμενου Πρωθυπουργού δεν μπορεί να ζητηθεί, λόγω θανάτου ή αδυναμίας ή εάν ο προηγούμενος Πρωθυπουργός αρνείται να δώσει τη συγκατάθεση του, η μεταβολή της διαβάθμισης ή η άρση του απορρήτου επιτρέπεται κατ7 εξαίρεση μόνο για λόγους σημαντικού εθνικού συμφέροντος και μετά από γραπτή και αιτιολογημένη εντολή του εν ενεργεία Πρωθυπουργού. Περαιτέρω ορίζεται η μεταφορά και παράδοση των τεκμηρίων για τακτοποίηση και φύλαξη στην «Ειδική Υπηρεσία Αρχείων Πρωθυπουργού, Υπουργών, Υφυπουργών και της Γενικής Γραμματείας της Κυβέρνησης» τμηματικά κατά τη διάρκεια της θητείας του Πρωθυπουργού ή και συνολικά μετά τη λήξη της θητείας του Πρωθυπουργού. Τέλος, δίδεται στον εν ενεργεία Πρωθυπουργό (κατά τη διάρκεια της θητείας του) ελεύθερη πρόσβαση στα τεκμήρια που έχουν εισαχθεί στο Γενικό Αρχείο Πρωθυπουργού κατά τη θητεία προηγούμενων Πρωθυπουργών, με τον περιορισμό ότι δεν δικαιούται να τα δημοσιοποιήσει ούτε να τα χρησιμοποιήσει για οποιονδήποτε άλλο σκοπό, πέραν όσων αφορούν αποκλειστικώς την άσκηση των καθηκόντων του (ενώ μπορεί όμως να τα γνωστοποιεί σε μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου, εφόσον κρίνει ότι αφορούν την άσκηση των καθηκόντων τους και με τους ίδιους ως άνω περιορισμούς ως προς τη χρήση τους και τη δημοσιοποίηση του περιεχομένου τους).
 

Αρθρο 79
Ιδιαίτερο Αρχείο Πρωθυπουργού

Για λόγους ασφαλείας τα τεκμήρια του Ιδιαίτερου Αρχείου Πρωθυπουργού διαβαθμίζονται σε ορισμένο βαθμό και υπόκεινται, ως προς τη δημοσιοποίηση τους, ανάλογα με τον βαθμό ασφαλείας τους και με την επιφύλαξη της παραγράφου 5, σε περιοριστικές προθεσμίες: τριάντα, σαράντα, εξήντα είτε εβδομήντα πέντε έτη (αναλόγως του βαθμού της εμπιστευτικότητας).
Στην παράγραφο 3 του όρθρου 79 του σχεδίου νόμου διευκρινίζεται ότι όσα τεκμήρια του Γενικού Αρχείου Πρωθυπουργού δεν έχουν διαβαθμιστεί, δεν υπόκεινται σε περιοριστικές προθεσμίες ως προς τη δημοσιοποίησή τους για τις ανάγκες που ανάγονται στις λειτουργίες της Πολιτείας. Για άλλους σκοπούς επιτρέπεται πρόσβαση σε αυτήν την κατηγορία τεκμηρίων μετά από είκοσι έτη. Περαιτέρω δίδεται νομοθετικά η διακριτική ευχέρεια στον Πρωθυπουργό - κατά την παραλαβή των τεκμηρίων - να μεταβάλλει τη διαβάθμιση που έχει προσδιορίσει ο αποστολέας τους. Εντούτοις, μετά τη διαβάθμιση των τεκμηρίων, η μεταβολή της διαβάθμισής τους ή η άρση του απορρήτου τους, επιτρέπεται μόνο μετά από γραπτή και αιτιολογημένη εντολή του Πρωθυπουργού και μόνο για όσα τεκμήρια έχουν εισαχθεί, παραχθεί ή εξαχθεί κατά τη διάρκεια της θητείας του.
Περαιτέρω ορίζεται η μεταφορά και παράδοση των τεκμηρίων για τακτοποίηση και φύλαξη στην «Ειδική Υπηρεσία Αρχείων Πρωθυπουργού, Υπουργών, Υφυπουργών και της Γενικής Γραμματείας της Κυβέρνησης» τμηματικά κατά τη διάρκεια της θητείας του Πρωθυπουργού ή και συνολικά μετά τη λήξη της θητείας του Πρωθυπουργού. Τέλος, δίδεται στο Πρωθυπουργό το δικαίωμα, ακόμα και μετά τη λήξη της θητείας του και εντός συγκεκριμένων προθεσμιών, να έχει το αποκλειστικό δικαίωμα πρόσβασης στο Ιδιαίτερο Αρχείο του, χωρίς όμως να έχει το δικαίωμα να δημοσιοποιήσει τεκμήρια που περιλαμβάνονται σε αυτό, εκτός αν έχει τη σύμφωνη γνώμη του εν ενεργεία Πρωθυπουργού.
 

Αρθρο 80
Ηλεκτρονική αποτύπωση του Αρχείου Πρωθυπουργού

Με την παράγραφο 1 του άρθρου 80 του σχεδίου νόμου δίδεται η δυνατότητα ηλεκτρονικής αποτύπωσης (με ή χωρίς κρυπτογράφηση) του συνόλου των τεκμηρίων του Αρχείου Πρωθυπουργού. Εντούτοις, στην παράγραφο 2 του άρθρου 80 του σχεδίου νόμου, ορίζεται ότι για λόγους ασφαλείας του υλικού, αντίγραφα όλων των τεκμηρίων, ηλεκτρονικών και μη, μπορούν να φυλάσσονται σε ιδιαίτερο χώρο και ότι πρόσβαση στις κρυπτογραφικές κλείδες και σε συγκεκριμένα αντίγραφα, έχουν αποκλειστικώς όσοι δικαιούνται, κατά τα προηγούμενα άρθρα, πρόσβασης στα πρωτότυπα τεκμήρια. Περαιτέρω, η παράγραφος 4 του άρθρου 80 του σχεδίου νόμου αποτελεί την εξουσιοδοτική διάταξη προς τον Πρωθυπουργό ώστε με απόφασή του να καθορίζονται οι προϋποθέσεις και οι όροι συγκρότησης και λειτουργίας του ηλεκτρονικού αρχείου (πρωτοτύπων και αντιγράφων), καθώς και του συστήματος οργάνωσης αυτού.
 

Άρθρο 81
Λοιπά Κυβερνητικά Αρχεία

Στην παράγραφο 1 του άρθρου 81 του σχεδίου νόμου ορίζεται ότι οι διατάξεις του παρόντος Κεφαλαίου ισχύουν αναλόγως και για τα αρχεία των Υπουργών, των Υφυπουργών και της Γενικής Γραμματείας της Κυβέρνησης ένα έτος μετά την έναρξη ισχύος του ν. 2846/2000. Ενώ η παράγραφος 2 του άρθρου 81 του σχεδίου νόμου αποτελεί την εξουσιοδοτική διάταξη για την έκδοση Προεδρικού Διατάγματος, κατόπιν πρότασης του Πρωθυπουργού και ύστερα από εισήγηση του Υπουργού ή του Υφυπουργού ή του Γενικού Γραμματέα της Κυβέρνησης, για το αρχείο του οποίου πρόκειται, επιτρέπεται να αναστέλλεται η ισχύς της προηγούμενης παραγράφου για τα αρχεία ορισμένων ή και όλων των Υπουργών ή Υφυπουργών ή και του Γενικού Γραμματέα της Κυβέρνησης.
 

Κεφάλαιο Γ'
Σύσταση Εθνικής Αρχής Διαφάνειας

I. Γενικό Μέρος

Το σχέδιο νόμου που προτείνεται για ψήφιση στην Εθνική Αντιπροσωπεία ανταποκρίνεται στην ανάγκη ενίσχυσης και εκσυγχρονισμού του θεσμικού και οργανωτικού πλαισίου, καθώς και των λειτουργικών και επιχειρησιακών δυνατοτήτων των μηχανισμών λογοδοσίας και καταπολέμησης της διαφθοράς. Η υπό ίδρυση Αρχή έχει ως βασική αποστολή τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των δράσεων για την ενίσχυση της ακεραιότητας και της διαφάνειας, την επίτευξη μετρήσιμων αποτελεσμάτων για την καταπολέμησης της διαφθοράς και τη διαρκή ενημέρωση των πολιτών για τις δράσεις αυτές. Για το λόγο αυτό η υπό ίδρυση Αρχή θα είναι υπεύθυνη για τον συνολικό σχεδιασμό, τον συντονισμό, την εποπτεία και την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας του συνόλου των ελεγκτικών μηχανισμών, δομών και υπηρεσιών, που δραστηριοποιούνται στον έλεγχο της δράσης των δημόσιων φορέων και οργανισμών και στην καταπολέμηση της διαφθοράς. Η υπό ίδρυση Αρχή ορίζεται ως ο υπεύθυνος φορέας για τον σχεδιασμό, την εφαρμογή και την αξιολόγηση του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου κατά της Διαφθοράς.

Με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου, για πρώτη φορά συστήνεται στην Ελλάδα ένας πραγματικά ανεξάρτητος φορέας με οριζόντια αρμοδιότητα για την ενίσχυση της λογοδοσίας και την καταπολέμηση της διαφθοράς με τα απαιτούμενα εχέγγυα ανεξαρτησίας και αμεροληψίας, σύμφωνα με τις καλές διεθνείς πρακτικές και τις απαιτήσεις της ευρωπαϊκής νομοθεσίας και του διεθνούς δικαίου που έχει κυρώσει η Ελλάδα. Η Εθνική Αρχή Διαφάνειας (Ε.Α.Δ.) (στο εξής η «Αρχή») συστήνεται ως μία ανεξάρτητη νομοθετικά κατοχυρωμένη αρχή. Η νέα Αρχή απολαύει λειτουργικής ανεξαρτησίας, διοικητικής και οικονομικής αυτοτέλειας και δεν υπόκειται σε έλεγχο από κυβερνητικά όργανα, κρατικούς φορείς ή άλλες διοικητικές αρχές, προκειμένου να διασφαλιστεί η ανεξαρτησία της. Ως θεσμικό αντίβαρο, η Αρχή υπόκειται σε κοινοβουλευτικό έλεγχο, σύμφωνα με τα οριζόμενα στον Κανονισμό της Βουλής και στο παρόν σχέδιο νόμου. Πέραν τούτου θεσπίζεται ένα ολοκληρωμένο σύστημα εσωτερικών και εξωτερικών μηχανισμών ελέγχου και εξισορρόπησης, θέτοντας τα απαραίτητα εχέγγυα ακεραιότητας, διαφάνειας και λογοδοσίας γύρω από την οργάνωση και τη λειτουργία της Αρχής. Πέραν του προβλεπόμενου ελέγχου από το Κοινοβούλιο, πρόσθετες εγγυήσεις περιλαμβάνουν μία σειρά από ασυμβίβαστα για τα όργανα διοίκησης, την υποχρέωση υποβολής δηλώσεων πόθεν έσχες, τη ενεργητική διαχείριση φαινομένων σύγκρουσης συμφερόντων, υποχρεώσεις εχεμύθειας και κυρίως την τακτική επικοινωνία των δράσεων και των αποτελεσμάτων της Αρχής προς τους πολίτες.

Από την έναρξη λειτουργίας της Αρχής, καταργούνται η Γενική Γραμματεία για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς (στο εξής ΓΕ.Γ.ΚΑ.Δ.) του Υπουργείου Δικαιοσύνης , οι υπαγόμενοι στη ΓΕ.Γ.ΚΑ.Δ φορείς: α) Σώμα Επιθεωρητών- Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης (στο εξής Σ.Ε.Ε.Δ.Δ.) και β) Σώμα Επιθεωρητών Δημόσιων Έργων (στο εξής Σ.Ε.ΔΕ), το Σώμα Επιθεωρητών Υπηρεσιών Υγείας και Πρόνοιας (στο εξής Σ.Ε.Υ.Υ.Π.) που υπάγεται στο Υπουργείο Υγείας και ελέγχεται επιχειρησιακά από τη ΓΕ.Γ.ΚΑΑ, το Σώμα Επιθεωρητών-Ελεγκτών Μεταφορών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών (στο εξής Σ.Ε.Ε.ΜΕ.), που υπάγεται στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, και ο Γενικός Επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης (στο εξής Γ.Ε.Δ.Δ.) που εποπτεύεται από το Υπουργείο Εσωτερικών. Επιδιωκόμενοι στόχοι της αναδιάρθρωσης αυτής είναι η μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα 76 στην καταπολέμηση της διαφθοράς, η ορθολογικότερη αξιοποίηση του υπάρχοντος ανθρώπινου δυναμικού και η κατάργηση της αλληλοεπικάλυψης αρμοδιοτήτων.

Στις διατάξεις του προτεινόμενου σχεδίου νόμου ακολουθείται εν μέρει η τυπολογία των ρυθμίσεων του ν. 3051/2002 περί των συνταγματικά κατοχυρωμένων ανεξάρτητων διοικητικών αρχών και εν μέρει η τυπολογία νεότερων νομοθετικών κειμένων με τα οποία έχουν συσταθεί ανεξάρτητες μη συνταγματικά κατοχυρωμένες αρχές, όπως ο ν. 3832/2010 για την Ελληνική Στατιστική Αρχή, ο ν. 4013/2011 για την Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων και ο ν. 4389/2016 για την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων. Οι διατάξεις του παρόντος σχεδίου νόμου αλλά και το σύνολο των οργανωτικών, λειτουργικών και επιχειρησιακών χαρακτηριστικών της υπό ίδρυση Αρχής βασίζονται στο πρότυπο των πιο επιτυχημένων, διεθνώς, αντίστοιχων φορέων και ερείδονται στην ενδελεχή καταγραφή και ανάλυση των αδυναμιών της υφιστάμενης κατάστασης, των απαιτήσεων των διεθνών συμβάσεων για την καταπολέμηση της διαφθοράς και των πιο καινοτόμων διεθνώς πολιτικών για την ενίσχυση της ακεραιότητας, καθώς και στη στάθμιση εναλλακτικών μεταρρυθμιστικών επιλογών σε σχέση με τις πραγματικές ανάγκες και προκλήσεις της ελληνικής πραγματικότητας. Μεταξύ άλλων, οι διατάξεις του παρόντος βασίζονται:

1. στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς (UNCAC), η οποία τέθηκε σε ισχύ στις 09.12.2003 και κυρώθηκε από την Ελλάδα με το ν. 3666/2008

2. στις Συμβάσεις Ποινικού και Αστικού Δικαίου για τη Διαφθορά του Συμβουλίου της Ευρώπης, οι οποίες υπεγράφησαν στο Στρασβούργο στις 27.01.1999 και 04.11.1999 και κυρώθηκαν από την Ελλάδα με τους νόμους 3560/2007 και 2957/2001 αντίστοιχα

3. στη Σύμβαση του ΟΟΣΑ για την καταπολέμηση της δωροδοκίας αλλοδαπών δημοσίων λειτουργών σε διεθνείς επιχειρηματικές συναλλαγές, η οποία τέθηκε σε ισχύ στις 21.11.1997 και κυρώθηκε από την Ελλάδα με το ν. 2656/1998

4. στον 16ο Στόχο Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ, ο οποίος αναφέρεται στην ειρήνη, τη δικαιοσύνη και τους ισχυρούς θεσμούς. Ο υπο-στόχος 16.5 επιδιώκει να μειώσει ουσιαστικά κάθε μορφής διαφθορά και δωροδοκία. Μολονότι οι 17 Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ δεν έχουν νομική ισχύ σε εθνικό επίπεδο, η υπό ίδρυση Αρχή ενσωματώνει τον στόχο αυτό στην αποστολή της.

Η Αρχή σκοπεύει να κινητοποιήσει όλες τις υγιείς δυνάμεις του ιδιωτικού τομέα, τους φορείς της κοινωνίας των πολιτών και κυρίως τους πολλούς άξιους και έμπειρους δημόσιους υπαλλήλους και λειτουργούς, οι οποίοι θα 77 αναλάβουν την υλοποίηση αυτής της διαρθρωτικής αλλαγής, που είναι ιδιοκτησία της ελληνικής πολιτείας και των Ελλήνων πολιτών, απαντά στις προτεραιότητες της ελληνικής κοινωνίας και διατρέχει οριζόντια και δημιουργικά το σύνολο της δράσης των κυβερνητικών και δημόσιων οργάνων και φορέων.

Η ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ & Ο ΣΚΟΠΟΣ ΙΔΡΥΣΗΣ ΤΗΣ ΑΡΧΗΣ Οι προτεινόμενες διατάξεις διαμορφώθηκαν κατόπιν επεξεργασίας όλων των διαθέσιμων μέχρι σήμερα εκθέσεων αξιολόγησης της εφαρμογής των δεσμεύσεων της χώρας που πηγάζουν από τις σχετικές με την καταπολέμησης της διαφθοράς διεθνείς συμβάσεις, που έχει κυρώσει η Ελλάδα. Ειδικότερα, αναλύθηκαν τα συμπεράσματα και οι προτάσεις της ομάδας εργασίας του ΟΟΣΑ για την καταπολέμηση της δωροδοκίας αλλοδαπών δημοσίων λειτουργών σε διεθνείς επιχειρηματικές συναλλαγές (OECD Working Group on Bribery in International Business Transactions), οι διαπιστώσεις από την επισκόπηση της εφαρμογής της Σύμβασης του ΟΗΕ (ομάδα επισκόπησης της εφαρμογής της Σύμβασης του OHE-Implementation Review Group), καθώς και τα ευρήματα και οι συστάσεις της Ομάδας κρατών κατά της διαφθοράς (Group of states against corruption - GRECO) που λειτουργεί στο πλαίσιο των Συμβάσεων του Συμβουλίου της Ευρώπης. Επιπρόσθετα, επεξεργασίας έτυχαν και οι διαπιστώσεις για την Ελλάδα, της Ομάδας Δράσης για το Οικονομικό Έγκλημα (FATF - Financial Action Task Force). Πέραν της αξιοποίησης των ουσιαστικών ευρημάτων, διαπιστώσεων και συστάσεων που συνδέονται με τη δράση των παραπάνω διεθνών οργανισμών, η υπό ίδρυση Αρχή αποσκοπεί στο να αντιμετωπίσει το έλλειμα συντονισμού και αποτελεσματικής ανταπόκρισης του κρατικού μηχανισμού στις απαιτήσεις αλλά και τις προκλήσεις που απορρέουν από τα διαλαμβανόμενα στις προαναφερθείσες συμβάσεις και συνθήκες και τις σχετικές δράσεις αξιολόγησης της εφαρμογής των διατάξεών τους σε εθνικό επίπεδο.

Στους ειδικότερους λόγους που καθιστούν επιτακτικής και αναγκαία την ίδρυση της Αρχής συγκαταλέγονται οι εξής διαπιστώσεις: α) Οι παλαιότεροι εκ των καταργούμενων φορέων (Γ.Ε.Δ.Δ., Σ.Ε.Ε.Δ.Δ., Σ.Ε.Υ.Υ.Π., Σ.Ε.Δ.Ε., Σ.Ε.Ε.ΜΕ.) οι οποίοι συνεστήθησαν βάσει διαφορετικών δεδομένων και αναγκών πριν από 15-20 χρόνια περίπου, ελάχιστα εξελίχθηκαν στο διάστημα αυτό, ενώ ο νεότερος εξ αυτών, η ΓΕ.Γ.ΚΑ.Δ., δεν κατόρθωσε να ανταποκριθεί στην αποστολή της, λόγω των οργανωτικών και επιχειρησιακών προβλημάτων που αντιμετώπισε, καθώς και της υπαγωγής και εξάρτησής της από την εκτελεστική εξουσία και τους κυβερνητικούς μηχανισμούς, β) Ενδεικτικά σημειώνεται ότι η Ελλάδα δεν έχει μέχρι σήμερα, μεταξύ άλλων, αναπτύξει κοινά πρότυπα διενέργειας ελέγχων και επιθεωρήσεων στον 78 δημόσιο τομέα, κοινά πρότυπα και εργαλεία διερεύνησης φαινομένων διαφθοράς, οριζόντια πολιτική διαχείρισης κινδύνων διαφθοράς για το σύνολο των δημόσιων πολιτικών και προγραμμάτων, εθνικό σύστημα ακεραιότητας, εθνικό σύστημα εσωτερικού ελέγχου (Internal Control System), ολοκληρωμένη πολιτική υποδοχής και αξιολόγησης -βάσει προκαθορισμένων κριτηρίων- των καταγγελιών διαφθοράς, γ) Οι πρακτικές διενέργειας ελέγχων και επιθεωρήσεων, αλλά και το γενικότερο πλαίσιο λογοδοσίας της δράσης των δημόσιων οργανισμών δεν έχουν εξελιχθεί παράλληλα με τα συστήματα δημόσιας διακυβέρνησης και διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών παρά τις δραστικές μεταβολές που επήλθαν τόσο σε διεθνές όσο και σε εθνικό επίπεδο, λόγω των αυξανόμενων απαιτήσεων της κοινωνίας οι οποίες υπήρξαν απόρροια, μεταξύ άλλων, της οικονομικής κρίσης και των προγραμμάτων δημοσιονομικής προσαρμογής.

Το έλλειμμα αυτό θα καλύψει η υπό ίδρυση Αρχή, καθώς η απουσία, μεταξύ άλλων, των ενδεικτικώς ανωτέρω αναφερόμενων προτύπων και πολιτικών όχι μόνο δεν επιτρέπουν στα άξια και πεπειραμένα στελέχη που δραστηριοποιούνται στους τομείς των επιθεωρήσεων, των ελέγχων και της καταπολέμησης της διαφθοράς να κάνουν αποτελεσματικά τη δουλειά τους, αλλά παράλληλα δεν επιτρέπει την εξαγωγή συγκρίσιμων και αξιοποιήσιμων στοιχείων, προκειμένου να εντοπιστούν οι διαρθρωτικές αιτίες για την εκδήλωση φαινομένων διαφοράς και να αναπτυχθούν τα κατάλληλα εργαλεία για τη ριζική αντιμετώπισή τους.

Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα για την αποτελεσματική καταπολέμηση του φαινομένου στην Ελλάδα, όπως και σε άλλες χώρες, είναι η διασπορά των υπηρεσιών και ελεγκτικών μηχανισμών και σωμάτων, που επιφορτίζονται με την καταπολέμηση της διαφθοράς, η υπαγωγή τους σε διάφορες δομές και Υπουργεία, η αλληλοεπικάλυψη αρμοδιοτήτων και η έλλειψη ουσιαστικού συντονισμού δράσης τους, με τελικό αποτέλεσμα την δυσλειτουργία τους και την αναποτελεσματικότητα στην καταπολέμηση της διαφθοράς. Η χώρα μας, επίσης, στερείται ενιαίου και συστημικού πλαισίου δημόσιας λογοδοσίας που να καλύπτει το σύνολο των στρατηγικών και επιχειρησιακών συστημάτων και διαδικασιών καθώς και των δημόσιων πολιτικών και προγραμμάτων. Παρά τους σημαντικούς πόρους που έχουν δαπανηθεί τα τελευταία χρόνια στη λήψη τεχνικής βοήθειας από διεθνείς οργανισμούς, η έλλειψη συνεργασίας και ο κατακερματισμός των αρμοδιοτήτων μεταξύ πλειόνων φορέων, που ερίζουν για την πρωτοκαθεδρία και την πρωτοβουλία στο πεδίο αυτό, δεν επέτρεψε στην Ελλάδα να αξιοποιήσει κατάλληλα τις ευκαιρίες αυτές αναπτύσσοντας διατηρήσιμες και αποτελεσματικές πολιτικές ενίσχυσης της λογοδοσίας και καταπολέμησης της διαφθοράς.
Επίσης, απουσιάζει μία ολοκληρωμένη και διατηρήσιμη πολιτική εκπαίδευσης και ανάπτυξης ικανοτήτων που να επικεντρώνεται σε θέματα λογοδοσίας και καταπολέμησης της διαφθοράς. Η Αρχή προτεραιοποιεί προγράμματα ανάπτυξη ικανοτήτων όχι μόνο των επιθεωρητών-ελεγκτών, αλλά και των μελών της κυβέρνησης, των αιρετών αξιωματούχων, και του συνόλου των στελεχών του δημόσιου τομέα, προκειμένου να αναδειχθούν τα πλεονεκτήματα για τη δημόσια διοίκηση αλλά και την κοινωνία από την ανάπτυξη και εφαρμογή πολιτικών και εργαλείων διασφάλισης και ενίσχυσης της ακεραιότητας και τη δημιουργία δικλίδων ασφάλειας που δεν θα ευνοούν την ανάπτυξη φαινομένων διαφθοράς. Σε αυτό τα πλαίσιο η Αρχή θα αξιοποιήσει και σύγχρονα εργαλεία, όπως η ανάλυση δεδομένων (data analytics), οι συμπεριφορικές προσεγγίσεις (behavioural approaches) και η αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης (Artificial Intelligence), οι οποίες απουσιάζουν εντελώς από τις δράσεις για την καταπολέμηση της διαφθοράς. Ένα ακόμα πολύ σημαντικό πρόβλημα είναι η τεράστια απόσταση και δυσπιστία μεταξύ των δημόσιων φορέων καταπολέμησης της διαφθοράς και των φορέων, οργανισμών και οντοτήτων του ιδιωτικού τομέα. Η υπό ίδρυση Αρχή αποτελεί το θεμέλιο λίθο για την ανάπτυξη μιας συνεκτικής δέσμης δράσεων εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης του συνόλου της κοινωνίας, οι οποίες θα διαρθρώνονται γύρω από ειδικότερες πολιτικές για κρίσιμες κοινωνικές ομάδες, όπως είναι οι μαθητές και οι φοιτητές, και θα αποσκοπούν στην ανάπτυξη μιας επικρατούσας κοινωνικής κουλτούρας αντιδιαφθοράς. Η υπό ίδρυση Αρχή θα εμπλέξει, για πρώτη φορά, σε έναν τακτικό και δομημένο διάλογο το σύνολο των κοινωνικών δυνάμεων. Ο τρίτος επιχειρησιακός πυλώνας έχει ακριβώς ως βασική αποστολή τον σχεδιασμό και την υλοποίηση στοχευμένων δράσεων για τους φορείς του ιδιωτικού τομέα αλλά και τη συνεργασία με την εκπαιδευτική κοινότητα και τις οργανώσεις των πολιτών, καθώς και τους μεμονωμένους πολίτες. Ο στόχος της Αρχής είναι η δημιουργία μιας κοινωνικής πανστρατιάς για την καταπολέμηση της διαφθοράς.

Για τους παραπάνω λόγους, η υπό ίδρυση Αρχή αποτελεί την απαραίτητη διαρθρωτική μεταρρύθμιση και συνθήκη για τη συστημική αντιμετώπιση του ελλείμματος λογοδοσίας και της εκδήλωσης φαινομένων διαφθοράς. Βρίσκεται στον πυρήνα της διαμόρφωσης μιας ολοκληρωμένης δημόσιας πολιτικής, η οποία δεν περιορίζεται στον εκ των υστέρων εντοπισμό και αντιμετώπιση του φαινομένου αλλά επικεντρώνεται εξίσου στην πρόληψη και στην αποτροπή. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται, επίσης, στην ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση του συνόλου της κοινωνίας, την αλλαγή των προτύπων και των συμπεριφορών, καθώς και των επικρατουσών αντιλήψεων για τη δημόσια ηθική και ακεραιότητα. 80

Η Αρχή εδράζεται σε τρεις βασικούς επιχειρησιακούς πυλώνες, εισάγοντας για πρώτη φορά στην Ελλάδα ένα οργανωτικό και επιχειρησιακό μοντέλο συνεκτικών πολιτικών, καινοτόμων δράσεων και πρακτικών εργαλείων για την ενίσχυση της διαφάνειας και της λογοδοσίας και την καταπολέμηση της διαφθοράς. Οι πυλώνες αυτοί αφορούν στους τομείς: Α) Διενέργειας Ελέγχων και Ερευνών, Β) Πρόληψης και Πολιτικών Ακεραιότητας και Γ) Σχέσεων με την Κοινωνία.

Μία από τις χώρες που εφαρμόζει με πολύ καλά αποτελέσματα το θεσμικό και οργανωτικό αυτό μοντέλο είναι το Χονγκ-Κονγκ με την Ανεξάρτητη Επιτροπή κατά της Διαφθοράς (Independent Commission Against Corruption - ICAC), η οποία ιδρύθηκε το 1974 και απασχολεί 1400 περίπου υπαλλήλους (στοιχεία 2019). Η ανεξάρτητη αυτή Επιτροπή θεωρείται πρωτοπόρος στην ανάπτυξη της διεθνώς αναγνωρισμένης στρατηγικής που βασίζεται σε τρεις άξονες για την καταπολέμηση της διαφθοράς που διαρθρώνονται γύρω από έναν ισχυρό ελεγκτικό μηχανισμό, τη συστηματική πρόληψη και τις ολοκληρωμένη εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση της κοινωνίας για την αντιμετώπιση τόσο των συμπτωμάτων όσο και των βασικών διαρθρωτικών και συστημικών αιτιών της διαφθοράς. Σημειώνεται ότι το Χονγκ-Κονγκ κατατάσσεται (στοιχεία 2019) για 25η χρονιά στην πρώτη θέση μεταξύ 186 χωρών ως η πιο ελεύθερη οικονομία του κόσμου βάσει του Index of Economic Freedom, με το βαθμό της ακεραιότητας της κυβέρνησης (Government Integrity) να είναι ένας από τους βασικούς δείκτες της έρευνας, ενώ στο δείκτη CPI της Διεθνούς Διαφάνειας κατατάχτηκε στη 14η θέση για το 2018. Αντίστοιχη δομή και αποστολή έχει και η Ανεξάρτητη Επιτροπή κατά της Διαφθοράς της Αυστραλίας (Πολιτείας της Νέας Νότιας Ουαλίας, Σίδνεϋ). Οι τρεις επιχειρησιακοί πυλώνες θα υποστηρίζονται από μία ισχυρή μονάδα διοικητικής υποστήριξης, ανθρώπινου δυναμικού, οικονομικής λειτουργίας, προμηθειών και τεχνολογιών της πληροφορικής, καλύπτοντας μία πάγια αδυναμία των ελεγκτικών φορέων και υπηρεσιών, οι αρμοδιότητες των οποίων αναλαμβάνονται από την υπό ίδρυση Αρχή. Δεν απεμπολείται καμία απολύτως από τις ασκούμενες μέχρι σήμερα αρμοδιότητες από τους φορείς οι οποίοι καταργούνται και ενσωματώνονται στην Αρχή. Αντίθετα, διασφαλίζεται το απαραίτητο θεσμικό, οργανωτικό, λειτουργικό και επιχειρησιακό πλαίσιο για την αποτελεσματική ενάσκηση των αρμοδιοτήτων αυτών. Ενδυναμώνονται οι δομές, οι πολιτικές και τα εργαλεία με τα οποία καλούνται να δουλέψουν οι επαγγελματίες που θα στελεχώσουν την Αρχή. Τίθενται οι βάσεις για την ανάπτυξη καινοτόμων στρατηγικών και πρακτικών εργαλείων, σύμφωνα με τις, διεθνώς, καλές πρακτικές προσαρμοσμένων όμως στις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες της ελληνικής πραγματικότητας.

Για την εκπλήρωση της αποστολής και των επιχειρησιακών αντικειμένων που αναλαμβάνει η Αρχή, τόσο αυτών που ασκούνται σήμερα από τους καταργούμενους φορείς, όπως οι έλεγχοι και οι επιθεωρήσεις, όσο και των νέων, όπως η ανάπτυξη πολιτικών πρόληψης της διαφθοράς και ενίσχυσης της λογοδοσίας αλλά και οι δράσεις ευαισθητοποίησης της κοινωνίας, απαιτείται η προσέλκυση αλλά και η διατήρηση του πλέον ικανού προσωπικού, το οποίο θα πρέπει να διαθέτει εξειδικευμένες γνώσεις και ικανότητες, προκειμένου να μπορέσει να ανταποκριθεί με επιτυχία στις υψηλές απαιτήσεις των θέσεων που θα καταλάβει. Για τους λόγους αυτούς, στο σχέδιο νόμου εισάγεται παρέκκλιση από τα ισχύοντα στο ν. 4354/2015, η οποία μαζί με την αύξηση των θέσεων προσωπικού που είναι αναγκαίες για την εξυπηρέτηση των νέων αντικειμένων που αναλαμβάνει η Αρχή, δημιουργούν μια μικρή πρόσθετη ετήσια δημοσιονομική επιβάρυνση παρά την κατάργηση των φορέων που ενσωματώνονται σε αυτήν. Τέλος, σημειώνεται ότι το οργανωτικό μοντέλο της Αρχής βασίζεται στην επισκόπηση, αξιολόγηση και προσαρμογή στην ελληνική πραγματικότητα στοιχείων από α) αντίστοιχες Αρχές και φορείς άλλων κρατών μελών της EE και του ΟΟΣΑ, που αποτυπώνονται στο παρακάτω πίνακα, β) τα έργα τεχνικής βοήθειας που υλοποιήθηκαν στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια από διεθνείς οργανισμούς (Παγκόσμια Τράπεζα, ΟΟΣΑ, ΟΗΕ κ.α.) και φορείς και εμπειρογνώμονες κρατών-μελών της EE όπως η Γαλλία, η Αυστρία, και δ) στα διδάγματα και τις προτάσεις που απορρέουν από τη συνεχή υποστήριξη που προσφέρει η EE μέσω υπηρεσιών όπως είναι η Υπηρεσία Στήριξης Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων (Structural Support Reform Services).
 

II. Ειδικό Μέρος

Άρθρο 82
Σύσταση της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας - Σκοπός και Αρμοδιότητες

Με τις διατάξεις της παραγράφου 1 προβλέπεται η σύσταση Ανεξάρτητης Αρχής με την επωνυμία Εθνική Αρχή Διαφάνειας (Ε.Α.Δ.), με σκοπό α) την ενίσχυση της διαφάνειας, της ακεραιότητας και της λογοδοσίας στη δράση των κυβερνητικών οργάνων, κρατικών φορέων, διοικητικών αρχών και δημόσιων οργανισμών και β) την πρόληψη, αποτροπή, εντοπισμό και αντιμετώπιση των φαινομένων απάτης και διαφθοράς στη δράση των δημόσιων και ιδιωτικών φορέων και οργανισμών
Με τις διατάξεις των παραγράφων 2 έως 3 ρυθμίζονται τα θέματα της λειτουργικής ανεξαρτησίας και της διοικητικής και οικονομικής αυτοτέλειας της Αρχής, καθώς και η έδρα αυτής και οι περιφερειακές της υπηρεσίες. Με τις διατάξεις της παραγράφου 4 προβλέπεται η κατάργηση α) της Γενικής Γραμματείας Καταπολέμησης της Διαφθοράς του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και η θέση του Γενικού Γραμματέα που προΐσταται αυτής, β) του Γραφείου του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης και η θέση του Γενικού Επιθεωρητή που προΐσταται αυτού, γ) του Σώματος Ελεγκτών-Επιθεωρητών Δημόσιας Διοίκησης, που υπάγεται στη Γενική Γραμματεία Καταπολέμησης της Διαφθοράς του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και η θέση του Ειδικού Γραμματέα που προΐσταται αυτού, δ) του Σώματος Επιθεωρητών Υπηρεσιών Υγείας και Πρόνοιας, που υπάγεται στο Υπουργείο Υγείας, και η θέση του Γενικού Επιθεωρητή που προΐσταται αυτού, ε) του Σώματος Επιθεωρητών Δημοσίων Έργων που υπάγεται στη Γενική Γραμματεία Καταπολέμησης της Διαφθοράς του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και το Εποπτικό Συμβούλιο διοίκησης αυτού και στ) του Σώματος Επιθεωρητών- Ελεγκτών Μεταφορών, που υπάγεται στο Υπουργείο Μεταφορών και Υποδομών, και η θέση του Γενικού Επιθεωρητή που προΐσταται αυτού. Με τις διατάξεις της παραγράφου 5 η αρχή ορίζεται ως η αρμόδια Αρχή για τον συντονισμό των δράσεων για την καταπολέμηση της απάτης (AFCOS) σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στον Κανονισμό υπ' αριθ. 883/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 11ης Σεπτεμβρίου 2013 (EE L248).
 

Άρθρο 83
Αρμοδιότητες της Αρχής - Πεδίο εφαρμογής

Με τις παραγράφους 1 και 2 ορίζονται οι αρμοδιότητες της Αρχής και το πεδίο εφαρμογής αυτών, το οποίο περιλαμβάνει και ιδιωτικούς φορείς. Με τις διατάξεις αυτές διασφαλίζεται η ενάσκηση όλων των αρμοδιοτήτων των καταργούμενων φορέων και υπηρεσιών, ενώ εισάγονται και νέες σημαντικές αρμοδιότητες. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται η συνέχεια της Διοίκησης στους κρίσιμους τομείς της διαφάνειας, της λογοδοσίας και της καταπολέμησης της διαφθοράς, καθώς και η ομαλή μετάβαση στην ιδρυόμενη Αρχή, χωρίς την δημιουργία κενών στη δράση των μηχανισμών επιθεωρήσεων και ελέγχων, διασφάλισης της διαφάνειας και καταπολέμησης της διαφθοράς. Για την αποφυγή παρερμηνειών ως προς το ακριβές αντικείμενο της ειδικής ορολογίας που χρησιμοποιείται στην περιγραφή των αρμοδιοτήτων της Αρχής σημειώνεται ότι ο όρος Εθνικό Σύστημα Εσωτερικού Ελέγχου αναφέρεται στο National Internal Control System, ό όρος δραστηριότητα Εσωτερικού Ελέγχου αναφέρεται στο Internal Audit, η λειτουργία διαχείρισης κινδύνων αναφέρεται στο Risk Management και το Εθνικό Σύστημα Ακεραιότητας αποδίδεται ως National Integrity System. Στο πλαίσιο της άσκησης των παραπάνω αρμοδιοτήτων η Αρχή αξιοποιεί τις συνέργειες με δράσεις και προγράμματα για την αναδιοργάνωση και τον ψηφιακό μετασχηματισμό της δημόσιας διοίκησης. Η αναφορά στον σχεδιασμό και την ανάληψη συγκεκριμένων δράσεων για την ενίσχυση της διαφάνειας και της ακεραιότητας στους τομείς της επιχειρηματικότητας και της ανταγωνιστικότητας συνδέεται άμεσα με τον εθνικό στόχο της επίτευξης μεγάλων ρυθμών ανάπτυξης και της προσέλκυσης επενδύσεων, καθώς και της στήριξης της ισότιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης για το σύνολο της κοινωνίας. Η Αρχή είναι επίσης αρμόδια για την υποστήριξη της συμπλήρωσης του οικείου μέρους της Έκθεσης Ανάλυσης Συνεπειών Ρύθμισης, του παρόντος νόμου, που αναφέρεται στη διαφθορά και για πρώτη φορά προστίθεται στην εν λόγω Έκθεση.
Στην παράγραφο 3 ορίζονται τα θέματα για τα οποία δεν εξετάζονται οι σχετικές καταγγελίες και αναφορές.
Στην παράγραφο 4 προβλέπεται η δυνατότητα να περιέρχονται στην Αρχή περαιτέρω αρμοδιότητες σχετικά με θέματα που εμπίπτουν στην αποστολή και τις αρμοδιότητες της, που κατά την κείμενη νομοθεσία ασκούνται από τα καθ' ύλην αρμόδια κυβερνητικά όργανα, προκειμένου να ενισχύεται η συνεκτικότητα και η αποτελεσματικότητα των δημόσιων πολιτικών και δράσεων για την ενίσχυση της λογοδοσίας και την καταπολέμηση της διαφθοράς.
 

Αρθρο 84
Προσωπική και Λειτουργική Ανεξαρτησία

Με τις διατάξεις του άρθρου 82 ρυθμίζονται τα θέματα προσωπικής και λειτουργικής ανεξαρτησίας του Προέδρου, των μελών του Συμβουλίου Διοίκησης, και του Διοικητή.
 

Αρθρο 85
Σχέσεις με τη Βουλή και διοικητικές αρχές - Διαφάνεια Δράσεων

Με τις διατάξεις της παραγράφου 1 ρυθμίζονται οι σχέσεις της Αρχής με τη Βουλή. Συγκεκριμένα προβλέπονται οι προϋποθέσεις και η διαδικασία εμφάνισης και κατάθεσης ενώπιον της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής, των μελών του Συμβουλίου Διοίκησης, του Προέδρου και του Διοικητή της Αρχής, σχετικά με θέματα που αφορούν στις αρμοδιότητες της Αρχής.
Με τις διατάξεις της παραγράφου 2 προβλέπεται η συνεργασία της Αρχής με τις αρμόδιες δικαστικές και εισαγγελικές αρχές καθώς και με τις δημόσιες αρχές και φορείς που ασκούν ειδικές αρμοδιότητες σε θέματα οικονομικού ελέγχου, λογοδοσίας, διαφάνειας και καταπολέμησης της απάτης και της διαφθοράς. Σε αυτές τις αρχές, φορείς και υπηρεσίες ενδεικτικά περιλαμβάνονται: το Υπουργείο Οικονομικών/Γ.Λ.Κ, το Σώμα Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος (Σ.Δ.Ο.Ε.), η Ελληνική Αστυνομία και ειδικότερα υπηρεσίες της όπως η Οικονομική Αστυνομία, η Διεύθυνση Διαχείρισης & Ανάλυσης Πληροφοριών, η Διεύθυνση Εσωτερικών Υποθέσεων, η Διεύθυνση Εγκληματολογικών Ερευνών και η Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, η Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες και της Χρηματοδότησης της Τρομοκρατίας και Ελέγχου των Δηλώσεων Περιουσιακής Κατάστασης, η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (Ε.Υ.Π.) και ο Συνήγορος του Πολίτη.
Με τις διατάξεις των παραγράφων 3 και 4 ορίζεται το πλαίσιο συνεργασίας της Αρχής με τα κυβερνητικά όργανα, με στόχο τον καλύτερο συντονισμό, σχεδιασμό και υλοποίηση των δημόσιων πολιτικών και του νομοθετικού έργου στους τομείς αρμοδιότητας της Αρχής.
Με τη διάταξη της παραγράφου 5 προσδιορίζονται οι μηχανισμοί διασφάλισης της διαφάνειας και της λογοδοσίας των δραστηριοτήτων της Αρχής έναντι των πολιτών και της Βουλής τόσο σε επίπεδο στρατηγικού και επιχειρησιακού σχεδιασμού όσο και απολογισμού.
 

Άρθρο 86
Οργανισμός και Εσωτερικοί Κανονισμοί της Αρχής

Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού προβλέπεται ότι τα θέματα που αφορούν στην οργάνωση και λειτουργία της Αρχής ρυθμίζονται από τον Οργανισμό της Αρχής. Ειδικότερα ζητήματα της λειτουργίας της Αρχής ρυθμίζονται από τον Κανονισμό Λειτουργίας και επιμέρους Κανονισμούς.
 

Άρθρο 87
Όργανα Διοίκησης της Αρχής

Με τις διατάξεις του άρθρου 6 καθορίζονται ως όργανα διοίκησης της Αρχής το Συμβούλιο Διοίκησης και ο Διοικητής αυτής.
 

Άρθρο 88
Επιλογή-Διορισμός-Πλαίσιο Καθηκόντων Συμβουλίου Διοίκησης

Με τις διατάξεις των παραγράφων 1 έως 5 καθορίζονται η σύνθεση ο τρόπος επιλογής, διορισμού και η θητεία του Συμβουλίου Διοίκησης της Αρχής. Οι διατάξεις αποβλέπουν στην ενίσχυση της ανεξαρτησίας της Αρχής και την διασφάλιση των απαραίτητων προϋποθέσεων για την απρόσκοπτη δράση της. Με την παράγραφο 6 ορίζεται η διαδικασία αναπλήρωσης του Προέδρου του Συμβουλίου Διοίκησης.
Με την παράγραφο 7 ορίζονται συγκεκριμένοι μηχανισμοί και διαδικασίες προκειμένου να διασφαλιστεί ότι ο Πρόεδρος και των μέλη του Συμβουλίου Διοίκησης θα επιδεικνύουν έμπρακτα τη δέσμευσή τους στην τήρηση της ηθικής και της ακεραιότητας κατά την ενάσκηση των καθηκόντων τους και θεσπίζονται συγκεκριμένες δικλίδες εσωτερικού ελέγχου, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι θα υπηρετήσουν με συνέπεια και ήθος τους σκοπούς της Αρχής.
Με τις διατάξεις των παραγράφων 8 και 9 ορίζεται ο τρόπος αποζημίωσης του Προέδρου και των μελών του Συμβουλίου Διοίκησης, λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι μόνο ο Πρόεδρος θα είναι πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης.
Με τις διατάξεις της παραγράφου 10 ορίζονται τα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα που πρέπει να έχουν ο Πρόεδρος και τα μέλη του Συμβουλίου Διοίκησης, ώστε να επιλέγονται πρόσωπα εγνωσμένου κύρους, υψηλής επιστημονικής συγκρότησης και επαγγελματικής εμπειρίας σε τομείς που έχουν σχέση με τις αρμοδιότητες της Αρχής.
Με τις διατάξεις των παραγράφων 11 έως 14 προσδιορίζονται οι περιπτώσεις που συνιστούν κώλυμα διορισμού για τον Πρόεδρο και τα μέλη του Συμβουλίου Διοίκησης, καθώς και τα ασυμβίβαστα που συνδέονται με τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας της Αρχής έναντι άλλων δημόσιων και ιδιωτικών φορέων.
Με τις διατάξεις της παραγράφου 14 ρυθμίζονται ειδικότερα θέματα που σχετίζονται με την άσκηση των καθηκόντων των μελών του Συμβουλίου
Διοίκησης, πλην του Προέδρους αυτού, τα οποία δεν είναι πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης.
Με τις διατάξεις των παραγράφων 15 έως 20 ρυθμίζονται τα θέματα σχετικά με την παύση, την παραίτηση και την αντικατάσταση των μελών του Συμβουλίου Διοίκησης, περιλαμβανομένου του Προέδρου με βασικό στόχο τη διαφανή και ομαλή λειτουργία του Συμβουλίου Διοίκησης. Ειδική μέριμνα λαμβάνεται ώστε η θητεία των μελών του οργάνου να μην μπορεί να διακοπεί με αυθαίρετο τρόπο από όργανα της εκτελεστικής εξουσίας.
 

Αρθρο 89
Αρμοδιότητες Συμβουλίου Διοίκησης

Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού καθορίζονται ρητά και περιοριστικά οι αρμοδιότητες του Συμβουλίου Διοίκησης και παρέχεται η εξουσιοδότηση για τη ρύθμιση των ειδικότερων θεμάτων που σχετίζονται με τις συνεδριάσεις του Συμβουλίου Διοίκησης, το πλαίσιο λειτουργίας και λήψης αποφάσεων με την έκδοση του Κανονισμού της Αρχής.
 

Αρθρο 90
Επιλογή-Διορισμός-Πλαίσιο Καθηκόντων Διοικητή

Με τις διατάξεις των παραγράφων 1 και 2 καθορίζονται τα χαρακτηριστικά της θέσης, ο τρόπος επιλογής, και διορισμού του Διοικητή της Αρχής με γνώμονα την αποπολιτικοποίηση της διαδικασίας και την ενίσχυση της ανεξαρτησίας της Αρχής από την εκτελεστική εξουσία.
Με τη παράγραφο 3 ορίζονται αναλυτικά τα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα του Διοικητή, με γνώμονα την υψηλή επιστημονική συγκρότηση και επαγγελματική εμπειρία του σε τομείς που έχουν σχέση με τις αρμοδιότητες της Αρχής. Ειδική μνεία γίνεται και στη γνώση των διεθνών μοντέλων και προτύπων ελέγχου και δημόσιας λογοδοσίας, του εθνικού και διεθνούς δικαίου που σχετίζεται με τις αρμοδιότητες της Αρχής και των σχετικών διεθνών υποχρεώσεων της χώρας. Στους αναφερόμενους φορείς πιστοποίησης περιλαμβάνονται φορείς όπως οι παρακάτω: Institute of Internal Auditors (ΠΑ), Association of Certified Fraud Examiners (ACFE), Information Systems Audit and Control Association (ISACA), International Organisation for Standardisation (ISO), Association of Certified Chartered Accountants (ACCA). Δεδομένου ότι οι αρμοδιότητες Αρχής σχετίζονται άμεσα με επιχειρησιακά αντικείμενα για την επιτυχή ενάσκησης των οποίων η μεταφορά και η αξιοποίηση της διεθνούς εμπειρίας και καλών πρακτικών κρίνεται ως ιδιαίτερα σημαντική, η εμπειρία από ανάλογους οργανισμούς και έργα σε διεθνείς οργανισμούς και χώρες του εξωτερικού είναι σημαντικό προσόν.
Με τις διατάξεις των παραγράφων 4 έως 6 προσδιορίζονται οι περιπτώσεις που συνιστούν κώλυμα διορισμού και τα ασυμβίβαστα για τη θέση του Διοικητή, κατ' αναλογία και των σχετικών προβλέψεων για το Συμβούλιο Διοίκησης, καθώς και θέματα που αφορούν τη θητεία του Διοικητή, ώστε να μην υπάρχουν αντικίνητρα για την προσέλκυση ικανών υποψηφίων. Με τις διατάξεις της παραγράφου 7 ρυθμίζεται η υποχρέωση του Διοικητή να επιδεικνύει τη δέσμευση του στην τήρηση της ηθικής και της ακεραιότητας κατά την ενάσκηση των καθηκόντων του και θεσπίζονται συγκεκριμένες δικλίδες εσωτερικού ελέγχου, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι θα υπηρετήσει με συνέπεια και ήθος τους σκοπούς της Αρχής.
Με την παράγραφο 8 ορίζονται οι αποδοχές του Διοικητή στο ίδιο ύψος με τις αποδοχές του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης κατά το χρόνο ψήφισης του παρόντος σχεδίου νόμου. Σημειώνεται ότι δεν υπάρχει καμία αύξηση στις αποδοχές του Διοικητή, μολονότι το επιχειρησιακό αντικείμενο της Αρχής είναι σημαντικά διευρυμένο σε σχέση με αυτό του Γ.Ε.Δ.Δ. και περιλαμβάνει νέες αρμοδιότητες, καθώς και υφιστάμενες αρμοδιότητες που ασκούνταν όμως από άλλες δομές όπως η Γενική Γραμματεία Καταπολέμησης της Διαφθοράς. Με τον τρόπο αυτό, επιτυγχάνεται ο διττός σκοπός αφενός της προσέλκυσης και παραμονής στη θέση αυτή των ανάλογων υψηλών προσόντων υποψηφίων και αφετέρου της μη επαύξησης της δημοσιονομικής δαπάνης.
Με τις διατάξεις των παραγράφων 9 έως 14 ρυθμίζονται τα θέματα σχετικά με την παύση, την παραίτηση και την αντικατάσταση του Διοικητή με γνώμονα την ομαλή λειτουργία της Αρχής και την παροχή εγγυήσεων για την αντικειμενικότητα και την ακεραιότητα του Διοικητή κατά την ενάσκηση των καθηκόντων του. Ειδική μέριμνα λαμβάνεται ώστε η θητεία του Διοικητή να μην μπορεί να διακοπεί με αυθαίρετο τρόπο από όργανα της εκτελεστικής εξουσίας.
 

Άρθρο 91
Αρμοδιότητες Διοικητή της Αρχής

Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού ορίζονται ενδεικτικά και όχι περιοριστικά οι αρμοδιότητες του Διοικητή, στις οποίες περιλαμβάνονται όλες όσες προβλέπονται στο παρόν σχέδιο νόμου ή σε άλλες διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας, εκτός από αυτές που ρητώς ορίζεται ότι ασκούνται από το Συμβούλιο Διοίκησης. Επίσης παρέχονται οι αναγκαίες νομοθετικές εξουσιοδοτήσεις στο Διοικητή για την έκδοση των σχετικών με την άσκηση των αρμοδιοτήτων του κανονιστικών πράξεων, και τη μεταβίβαση αρμοδιοτήτων σε άλλα όργανα της Αρχής, προκειμένου να δύναται να λειτουργήσει ευέλικτα και αποτελεσματικά η Αρχή. Επίσης, ορίζεται ότι ο Διοικητής ασκεί και κάθε άλλη υφιστάμενη κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος, αρμοδιότητα του Γενικού Γραμματέα για την καταπολέμησης της Διαφθοράς, του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης, του Γενικού Επιθεωρητή του Σ.Ε.Υ.Υ.Π., του Γενικού Επιθεωρητή του Σ.Ε.Ε.ΜΕ., του Ειδικού Γραμματέα του Σ.Ε.Ε.Δ.Δ., και του Επικεφαλής και της Επιτροπής Διοίκησης του Σ.Ε.Δ.Ε, εκτός από αυτές που ρητώς ορίζεται ότι ασκούνται από το Συμβούλιο Διοίκησης.
 

Άρθρο 92
Προϋπολογισμός και Οικονομική διαχείριση

Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού ρυθμίζονται τα θέματα προϋπολογισμού και οικονομικής λειτουργίας της Αρχής τόσο κατά το κρίσιμο μεταβατικό στάδιο της έναρξης λειτουργίας της, όσο και κατά την επόμενη περίοδο. Βασικός στόχος είναι η ενίσχυση της οικονομικής αυτοτέλειας και ανεξαρτησίας της Αρχής έναντι των οργάνων της εκτελεστικής εξουσίας και η διασφάλιση των απαραίτητων δημοσιονομικών πόρων για την υλοποίηση της αποστολής και των στόχων της Αρχής. Για τους λόγους αυτούς είναι απαραίτητη η μεταφορά του συνόλου των πιστώσεων των φορέων, τις αρμοδιότητες των οποίων αναλαμβάνει η Αρχή και η υποστήριξη αυτής από τα Υπουργεία και τις υπηρεσίες που έχουν την ευθύνη του προϋπολογισμού και των δημόσιων οικονομικών.
 

Άρθρο 93
Αποδοχές προσωπικού

Με την παράγραφο 1 ρυθμίζονται οι αποδοχές των Επιθεωρητών-Ελεγκτών της Αρχής καθώς και του προσωπικού που απασχολείται στις βασικές επιχειρησιακές οργανικές μονάδες της Αρχής έχοντας την ευθύνη επίτευξης των στόχων αυτής. Για την πλειονότητα των Επιθεωρητών-Ελεγκτών δεν επέρχεται καμία μεταβολή στο ύιμος των αποδοχών τους όπως αυτές έχουν διαμορφωθεί με τις οικείες διατάξεις του ν. 4354/2015 (βλ. άρθρο 9 και λοιπές σχετικές διατάξεις). Για λόγους ίσης μεταχείρισης στο ίδιο μισθολογικό καθεστώς εντάσσονται και όσοι εκ των Επιθεωρητών-Ελεγκτών που μεταφέρονται στην Αρχή αμείβονταν με διαφορετικό τρόπο. Για το προσωπικό που καλείται να υλοποιήσει βασικές πολιτικές και λειτουργίες της Αρχής για τον στρατηγικό σχεδιασμό και τις συμπεριφορικές προσεγγίσεις, τον εσωτερικό έλεγχο και τις έρευνες, την πρόληψη της διαφθοράς, την ενίσχυση των μηχανισμών λογοδοσίας και ακεραιότητας και την ανάληψη δράσεων ευαισθητοποίησης και αλλαγής προτύπων σε συνεργασία με το σύνολο της κοινωνίας προβλέπεται μισθολογικό κίνητρο, καθώς οι δράσεις αυτές απαιτούν ιδιαίτερες δεξιότητες και η επιτυχή τους υλοποίηση τους θα επηρεάσει σημαντικά την επίτευξη των στόχων της Αρχής και τη δράση του συνόλου των ιδιωτικών και δημόσιων φορέων στους τομείς αρμοδιότητας της Αρχής. Είναι λοιπόν απολύτως κρίσιμο να προσελκύσει και να διατηρήσει η Αρχή κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό υψηλών προσόντων και δεξιοτήτων, ώστε να μπορέσει η Αρχή να μπορέσει να αναλάβει με επιτυχία το ρόλο και την αποοτολή της, όπως αυτοί περιγράφονται στις οικείες διατάξεις του παρόντος.
Με τις διατάξεις των παρ. 2 έως 4 ρυθμίζονται πρακτικά θέματα σχετικά με την επιστροφή υπαλλήλων που υπηρετούν σιην Αρχή στους φορείς της οργανικής τους θέσης και την ομαλή καταβολή των αποδοχών και την αποζημίωση του προσωπικού της Αρχής που λόγω της φύσης της αποστολής και των ιδιαίτερων αρμοδιοτήτων αυτής θα κληθούν να απασχοληθούν και εκτός κανονικού ωραρίου λειτουργίας των δημόσιων υπηρεσιών.
 

Αρθρο 94
Πειθαρχικά Συμβούλια - Υπηρεσιακά Συμβούλια

Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού ρυθμίζονται τα θέματα της πειθαρχικής, ποινικής και αστικής ευθύνης του Διοικητή, του Προέδρου και των μελών του Συμβουλίου Διοίκησης, καθώς και τα θέματα συγκρότησης και λειτουργίας του υπηρεσιακού συμβουλίου και των πειθαρχικών συμβουλίων της Αρχής. Επίσης ρυθμίζεται το θέμα της ομαλής συνέχισης των τυχόν εκκρεμών πειθαρχικών υποθέσεων του προσωπικού που μεταφέρεται στην Αρχή. Οι σχετικές διατάξεις ερείδονται στα διαλαμβανόμενα στο ν. 3051/2002 περί ΑΔΑ και στην εμπειρία από τη λειτουργία αρχών όπως η Α.Α.Δ.Ε.
 

Αρθρο 95
Οργανωτική Διάρθρωση της Αρχής

Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού προσδιορίζεται η βασική οργανωτική διάρθρωση της Αρχής και παρέχεται η εξουσιοδότηση για τον ειδικότερο προσδιορισμό της εσωτερικής διάρθρωσης των οργανικών μονάδων της Αρχής με τον Οργανισμό της. Βασικός στόχος είναι η ευελιξία στην ανάπτυξη του καταλληλότερου οργανωτικού σχήματος για την υλοποίηση της αποστολής και την ενάσκηση των αρμοδιοτήτων της Αρχής. Η οργανωτική διάρθρωση της Αρχής δομείται γύρω από τους τρεις βασικούς επιχειρησιακούς της άξονες. Οι μονάδες που υπάγονται απευθείας στον Διοικητή περιλαμβάνουν ζωτικές για την Αρχής λειτουργίες όπως είναι ο Εσωτερικός Έλεγχος και οι Έρευνες εντός των μονάδων της Αρχής, ο στρατηγικός σχεδιασμός και οι συμπεριφορικές αναλύσεις, η τακτική και δομημένη επικοινωνία των δράσεων της Αρχής με την κοινωνία και τους υπόλοιπους δημόσιους φορείς, καθώς και η λειτουργία του Υπευθύνου Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, που είναι ιδιαίτερα σημαντική για έναν φορέα με τις αρμοδιότητες και την αποστολή της Αρχής. Επίσης προβλέπεται και η δημιουργία Επιτροπής Ελέγχου (Audit Committee), ως πρόσθετη δικλίδα διασφάλισης της ομαλής λειτουργίας και της επίτευξης των στόχων της Αρχής.
 

Αρθρο 96
Προσωπικό της Αρχής

Με τις διατάξεις των παραγράφων 1 έως 4, συνιστώνται οι οργανικές θέσεις ανά εκπαιδευτική κατηγορία και σχέση εργασίας που είναι απαραίτητες για την υλοποίηση της αποστολής της Αρχής. Ο υπολογισμός των απαραίτητων θέσεων βασίστηκε στον αριθμό και το είδος των υφιστάμενων θέσεων των ενοποιούμενων φορέων και υπηρεσιών καθώς και στην εκτίμηση των απαραίτητων θέσεων σε όρους ισοδυνάμου πλήρους απασχόλησης (ΙΠΑ), προκειμένου να ανταποκριθεί η Αρχή στον εκτιμώμενο φόρτο εργασίας βάσει της αποστολής και των επιχειρησιακών αντικειμένων που καλείται να αναλάβει. Σημειώνεται ότι παρά το γεγονός ότι η Αρχή αναλαμβάνει το σύνολο των αρμοδιοτήτων των καταργούμενων φορέων, καθώς και νέες σημαντικές αρμοδιότητες, οι εν λόγω διατάξεις προβλέπουν μόνο δύο (2) θέσεις δικηγόρων με έμμισθη εντολή σε σύγκριση με τις δέκα (10) θέσεις που προέβλεπαν οι διατάξεις ίδρυσης και λειτουργίας των καταργούμενων φορέων. Τέλος, παρέχεται η εξουσιοδότηση στον Διοικητή της Αρχής να ανακατανέμει τις θέσεις αυτές μεταξύ των εκπαιδευτικών κατηγοριών, προκειμένου να μπορεί η Αρχή να προσαρμόζεται στις ανάγκες των στρατηγικών και επιχειρησιακών της στόχων και προτεραιοτήτων. Με τις παραγράφους 5 και 6 προβλέπεται η σύσταση οκτώ (8) συνολικά θέσεων συνεργατών για την υποβοήθηση του έργου του Συμβουλίου Διοίκησης και του Διοικητή της Αρχής, οι οποίες είναι σημαντικά λιγότερες από τις είκοσι επτά (27) θέσεις ειδικών συμβούλων, ειδικών συνεργατών και λοιπών μετακλητών υπαλλήλων που προβλέπονταν για τους καταργούμενους φορείς και υπηρεσίες. Επίσης προβλέπεται η σύσταση δύο θέσεων δημοσιογράφων που είναι απαραίτητες για τις δράσεις επικοινωνίας και τη διαχείριση της δημόσιας εικόνας της Αρχής. Οι επαγγελματίες αυτοί θα συνεργάζονται επίσης στενά και θα επικουρούν τη μονάδα ευαισθητοποίησης και σχέσεων με την κοινωνία στο σύνολο των δράσεων και προγραμμάτων της.
Με τις παραγράφους 7 έως 10 ορίζονται τα ειδικότερα θέματα στελέχωσης της της Αρχής. Η πλήρωση των κενών θέσεων γίνεται με διορισμό μέσω ΑΣΕΠ, κατά τις ισχύουσες γενικές διατάξεις για τις Ανεξάρτητες Αρχές και σύμφωνα με τα κριτήρια και τυπικά προσόντα, που καθορίζονται στον Οργανισμό της Αρχής και με γνώμονα τις εκάστοτε επιχειρησιακές της ανάγκες. Προκειμένου να επιτευχθεί η ορθολογική και χωρίς προσκόμματα στελέχωση της Αρχής με προσωπικό που έχει την απαραίτητη εμπειρία, προσόντα και δεξιότητες προβλέπεται επίσης η κάλυψη των κενών οργανικών θέσεων της Αρχής και με μετάταξη ή απόσπαση υπαλλήλων από το σύνολο των φορέων και υπηρεσιών του δημόσιου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα, ανεξάρτητα από τη νομική μορφή αυτών. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η πρόβλεψη περί ολοκλήρωσης της μετάταξης ή απόσπασης των υπαλλήλων αυτών χωρίς να απαιτείται η σύμφωνη γνώμη των οικείων υπηρεσιακών συμβουλίων, καθώς και η εξαίρεση από τυχόν χρονικούς περιορισμούς στη διάρκεια των αποσπάσεων, προκειμένου να είναι δυνατή η στελέχωση της Αρχής με το κατάλληλο προσωπικό. Η ρητή προσθήκη της φράσης «όπως εκάστοτε ισχύουν» προσδιορίζει την έκταση εφαρμογής της κατά παρέκκλιση απόσπασης, προκειμένου να αποφευχθούν ερμηνευτικά προβλήματα σε σχέση με διατάξεις που ισχύουν κάθε φορά για τους υπαλλήλους των φορέων και υπηρεσιών προέλευσης του προσωπικού που αποσπάται στην Αρχή και να διασφαλιστεί έτσι η απρόσκοπτη στελέχωση αυτής. Ειδικότερα με την παράγραφο 9 προβλέπεται ρητά η δυνατότητα απόσπασης στην Αρχή ένστολου προσωπικού καθώς και δικαστικών υπαλλήλων των δικαστηρίων. Η ρύθμιση αυτή κρίνεται απαραίτητη καθώς οι φορείς αυτοί διαθέτουν προσωπικό με εμπειρία και δεξιότητες απαραίτητες για την Αρχή. Οι αποσπάσεις αυτές θα επιτρέψουν στους εν λόγω φορείς και αρχές να εμπλακούν ενεργά στις δράσεις και τα προγράμματα της Αρχής, ενώ η ενεργός εμπλοκή των φορέων αυτών θα δημιουργήσει τις απαραίτητες συμμαχίες και συνέργειες για μία ολιστική προσέγγιση για την καταπολέμηση της διαφθοράς. Στο πλαίσιο αυτό προβλέπεται η δυνατότητα απόσπασης επαγγελματιών του τομέα της υγείας, ρύθμιση η οποία περιλαμβάνεται και στο υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο. Επίσης προβλέπεται ότι οι μετατασσόμενοι ή αποσπώμενοι υπάλληλοι θα διατηρούν τις απολαβές της θέσεως προέλευσής τους, περιλαμβανομένης και της τυχόν προσωπικής διαφοράς του άρθρου 27 του ν.4354/2015, προκειμένου να μην υπάρχουν αντικίνητρα για την προσέλκυση ικανών και έμπειρων στελεχών της δημόσιας διοίκησης. Πολύ σημαντική για τη λειτουργία της Αρχής είναι η διάταξη της παραγράφου 7 που προβλέπει ότι οι θέσεις των Επιθεωρητών-Ελεγκτών στελεχώνονται αποκλειστικά με αποσπασμένους υπάλληλους, προκειμένου να διασφαλιστεί η απαραίτητη ανανέωση του προσωπικού. Οι αποσπώμενοι στις θέσεις αυτές διατηρούν το σύνολο των αποδοχών που ελάμβαναν ενώ η μισθοδοσία τους συνεχίζει να βαρύνει το φορέα προέλευσής τους. Το όριο που τίθεται για τέσσερις συνολικά τριετείς θητείες αποβλέπει στη διασφάλιση της ανεξαρτησίας αλλά και στην εναλλαγή των υπαλλήλων που αναλαμβάνουν καθήκοντα επιθεώρησης και ελέγχου.
Με τις διατάξεις των παραγράφων 11 έως 15 συστήνονται στην Αρχή μία (1) θέση Επικεφαλής της Μονάδας Επιθεωρήσεων και Ελέγχων, δύο (2) θέσεις Προϊσταμένων για τη Γενική Διεύθυνση Ακεραιότητας και Λογοδοσίας και για τη Γενική Διεύθυνση Ευαισθητοποίησης και Δράσεων με την Κοινωνία αντίστοιχα και δύο (2) θέσεις Προϊσταμένων για τη Διεύθυνση Στρατηγικού Σχεδιασμού και Συμπεριφορικών Αναλύσεων και για τη Διεύθυνση Δράσεων Ευαισθητοποίησης και Εκπαιδευτικών Πολιτικών, με θητεία οι οποίες δύνανται να καλυφθούν είτε από δημοσίους υπαλλήλους είτε από ιδιώτες.. Η ρύθμιση αυτή προκρίθηκε διότι η αποστολή, οι αρμοδιότητες και οι στόχοι των ως άνω μονάδων και υπηρεσιών της Αρχής παρουσιάζουν ιδιαίτερες επιχειρησιακές απαιτήσεις, εισάγουν καινοτόμες προσεγγίσεις για την ενίσχυση της λογοδοσίας και την πρόληψη της διαφθοράς και ως εκ τούτου απαιτούν συγκεκριμένες δεξιότητες και επαγγελματική εμπειρία. Για τους λόγους αυτούς κρίνεται απαραίτητο αλλά και κρίσιμο για την επιτυχία της αποστολής της Αρχής να δοθεί η δυνατότητα και σε στελέχη εκτός της δημόσιας διοίκησης που έχουν σχετική επαγγελματική εμπειρία και κατάρτιση να μπορούν να καταλάβουν τις θέσεις αυτές. Επίσης ρυθμίζονται τα θέματα που αφορούν την προκήρυξη των θέσεων, τα απαραίτητα προσόντα των υποψηφίων, τη διαδικασία επιλογής και τις αποδοχές αυτών των θέσεων, οι οποίες δεν διαφοροποιούνται από τις προβλεπόμενες στο ν. 4352/2015 και στο άρθρο 93 του παρόντος σχεδίου νόμου. Η πρόβλεψη για τη διατήρηση της προσωπικής διαφοράς στην περίπτωση που οι επιλεγέντες είναι δημόσιοι υπάλληλοι είναι πολύ σημαντική, προκειμένου να μην αποκλειστούν άξιοι δημόσιοι υπάλληλοι από την κατάληψη των θέσεων αυτών, λόγω της προοπτικής απώλειας της τυχόν προσωπικής διαφοράς που λαμβάνουν. Τέλος ρυθμίζονται και τα θέματα επαναφοράς του προσωπικού αυτού στην υπηρεσία προέλευσής τους με τρόπο που να μην θίγει τα εργασιακά τους δικαιώματα.
Με τις διατάξεις των παραγράφων 16 έως 19 ρυθμίζονται η δυνατότητα καθορισμού ειδικού μισθολογικού καθεστώτος του προσωπικού της Αρχής, στη βάση των περιγραμμάτων θέσεων εργασίας και σε συνάρτηση με τις ειδικές επιχειρησιακές απαιτήσεις της Αρχής. Επίσης, ρυθμίζονται οι υποχρεώσεις εχεμύθειας και οι συνέπειες τυχόν παράβασης του καθήκοντος αυτού καθώς και οι προϋποθέσεις, οι λόγοι και η διαδικασία άρσης της απόσπασης των Επιθεωρητών-Ελεγκτών που υπηρετούν στην Αρχή.
 

Άρθρο 97
Προανακριτικές αρμοδιότητες και δικονομικές ρυθμίσεις

Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού ρυθμίζονται τα θέματα σχετικά με τις προανακριτικές αρμοδιότητες και τις δικονομικές ρυθμίσεις που είναι απαραίτητες για την ουσιαστική και αποτελεσματική συνεργασία της Αρχής με τις αρμόδιες δικαστικές και εισαγγελικές Αρχές. Οι διατάξεις αυτές αποσκοπούν στην αποτελεσματική και ταχεία ολοκλήρωση της προδικασίας για τη συγκέντρωση του απαραίτητου αποδευ<π:ικού υλικού και την εισαγωγή των υποθέσεων αυτών στις αρμόδιες δικαστικές και εισαγγελικές αρχές.
 

Αρθρο 98
Δικαστική Εποπτεία

Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού ρυθμίζονται τα θέματα δικαστικής και εισαγγελικής εποπτείας και συνδρομής της Αρχής για την ορθή και σύννομη ενάσκηση των σχετικών αρμοδιοτήτων της Αρχής.
 

Αρθρο 99
Πειθαρχικές Αρμοδιότητες

Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού ρυθμίζονται όλα τα θέματα που αφορούν στην άσκηση των πειθαρχικών αρμοδιοτήτων της Αρχής στο σύνολο των δημόσιων φορέων και υπηρεσιών, εκτός όσων ρητά εξαιρούνται από το πεδίο αρμοδιοτήτων της. Οι αρμοδιότητες αυτές είναι σημαντικές για την επιτάχυνση αλλά και την εποπτεία της ορθής λειτουργίας του συστήματος διερεύνησης πειθαρχικών ευθυνών. Οι ρυθμίσεις αυτές αποτελούν ουσιαστικό αντίβαρο στις αιτιάσεις για τη μη αποτελεσματική και διαφανή λειτουργία του συστήματος πειθαρχικής δικαιοσύνης στους δημόσιους φορείς και οργανισμούς.
 

Αρθρο 100
Ελεγκτική διαδικασία

Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού εισάγεται για πρώτη φορά ένα τολμηρό και ολοκληρωμένο πλαίσιο ειδικών και εκτεταμένων αρμοδιοτήτων, δικαιωμάτων και εργαλείων ελέγχου δημόσιων και ιδιωτικών φορέων με στόχο την αποτελεσματική διερεύνηση φαινομένων απάτης και διαφθοράς. Με τις διατάξεις της παραγράφου 1 ρυθμίζονται τα δικαιώματα έρευνας και ελέγχου των Επιθεωρητών-Ελεγκτών που υπηρετούν στην Αρχή. Με τις παραγράφους 2 έως 3 ρυθμίζονται θέματα των εντολών διενέργειας επιθεωρήσεων και ελέγχων, η κατανομή αυτών και η σύσταση των κλιμακίων ελέγχου με τη συμμετοχή των κατάλληλων κάθε φορά ειδικών που μπορεί να προέρχονται ακόμα και από τον ιδιωτικό τομέα, εάν υπάρχει παρόμοια ανάγκη.
Με την παράγραφο 4 ρυθμίζονται αναλυτικά τα δικαιώματα ελέγχου, συλλογής, κατάσχεσης σφράγισης, διενέργειας ερευνών σε κατοικίες, καθώς και λήψης ενόρκων και ανωμοτί καταθέσεων στο πλαίσιο των ερευνών τους για υποθέσεις διαφθοράς και απάτης. Η ενίσχυση των Επιθεωρητών-Ελεγκτών με αρμοδιότητες ανάλογες των φορολογικών ελεγκτών κρίνονται απαραίτητες για τη διερεύνηση δύσκολων και πολύπλοκων υποθέσεων και τη συλλογή των απαραίτητων στοιχείων για την εκπόνηση ολοκληρωμένων και καλά στοιχειοθετημένων πορισμάτων. Για πρώτη φορά ο ελεγκτικός μηχανισμός εξοπλίζεται με τη δυνατότητα επιβολής προστίμου από 10.00€ έως 100.0006 σε ελεγχόμενους φορείς ή φυσικά πρόσωπα που κατά οποιονδήποτε τρόπο παρεμποδίζουν ή δυσχεραίνουν τις έρευνες των εντεταλμένων οργάνων της Αρχής, καθώς και στους φορείς ή σε αυτούς που αρνούνται να υποβληθούν στις εν λόγω έρευνες, να επιδείξουν τα αιτούμενα βιβλία, στοιχεία και λοιπά έγγραφα και να χορηγήσουν αντίγραφα ή αποσπάσματά τους.
Με την παράγραφο 5 προβλέπεται η υποχρεωτική εφαρμογή και η υλοποίηση από τους ελεγχόμενους φορείς των συστάσεων-προτάσεων που περιλαμβάνονται στις εκθέσεις ελέγχου και επιθεώρησης, δεδομένου ότι η απουσία ενός αποτελεσματικού μηχανισμού παρακολούθησης της υλοποίησης των προτάσεων αυτών πολλές φορές ακυρώνει στην πράξη την προστιθέμενη αξία των διενεργούμενων εκθέσεων ελέγχου και επιθεώρησης. Επίσης, σημειώνεται ότι η διαπίστωση ύστερα από διενέργεια επιθεώρησης ή ελέγχου πειθαρχικών παραπτωμάτων, δεσμεύει τα αρμόδια πειθαρχικά για την άσκηση πειθαρχικής δίωξης.
Με την παράγραφο 6 προβλέπεται ότι τα ιδιαίτερα Σώματα και Υπηρεσίες Επιθεώρησης και Ελέγχου των φορέων της παρ. 1 του άρθρου 83 που εξακολουθούν να λειτουργούν χωρίς να εντάσσονται στην Αρχή υποχρεούνται να κοινοποιούν σε αυτή τα πορίσματα και τις εκθέσεις τους, καθώς και τους ετήσιους προγραμματισμούς της δράσης τους, ώστε η Αρχή να μπορεί να επιτελέσει τον συντονιστικό ρόλο της.
Με τις παραγράφους 7 έως 9 προβλέπεται ένα συνεκτικό και αυστηρό πλαίσιο κυρώσεων για τους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς αλλά και τα φυσικά πρόσωπα που αρνούνται την χορήγηση των αιτούμενων πληροφοριών ή στοιχείων, η αποκρύβουν αυτά, ή χορηγούν εν γνώσει τους ανακριβή στοιχεία και γενικά παρακωλύουν και παραπλανούν το έργο των Επιθεωρητών-Ελεγκτών της Αρχής. Ειδικότερα εκτός από τη θεμελίωση πειθαρχικής ευθύνης προβλέπεται η δυνατότητα επιβολής προστίμου αλλά και για πρώτη φορά η ποινή φυλάκισης έξι (6) μηνών για συγκεκριμένους λόγους.
Με την παράγραφο 10 εισάγεται για πρώτη φορά πρόγραμμα επιείκειας, κατά το πρότυπο της Επιτροπής Ανταγωνισμού, και καθορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις απαλλαγής ή μείωσης των προστίμων που επιβάλλονται σε βάρος ελεγχόμενων φορέων ή φυσικών προσώπων που συμβάλλουν στον εντοπισμό και στη διερεύνηση παραβάσεων των κείμενων διατάξεων που αφορούν σε θέματα ακεραιότητας, διαφάνειας, λογοδοσίας και καταπολέμησης της απάτης και της διαφθοράς. Ενώ με την παράγραφο 11 δίνονται συγκεκριμένα κίνητρα για όσους με δική τους θέληση και σε κάθε περίπτωση πριν εξεταστούν, αναγγείλουν παράνομη πράξη στην Αρχή, προσκομίζοντας συγχρόνως αποδεικτικά στοιχεία.
Με την παράγραφο 12 καθορίζονται αναλυτικά οι προϋποθέσεις και η διαδικασία καταλογισμού ελλειμμάτων που διαπιστωθούν κατά τη διενέργεια ελέγχου ή επιθεώρησης.
Με τις παραγράφους 13 και 14 ρυθμίζονται τα θέματα που αφορούν τη διενέργεια Ε.Δ.Ε από τα όργανα της Αρχής. Πρόκειται για μία σημαντική ρύθμιση που σκοπό έχει να διευκολύνει το ελεγκτικό έργο της Αρχής και να διευκολύνει τη συλλογή των απαραίτητων στοιχείων και την απόδοση πειθαρχικών ευθυνών.
Με τις παραγράφους 15 έως 17 ρυθμίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις για την άρση του τραπεζικού, χρηματιστηριακού και φορολογικού απορρήτου, που είναι ένα απαραίτητο αλλά και αποτελεσματικό εργαλείο για την εύρεση στοιχείων για την εμπλοκή συγκεκριμένων προσώπων σε υποθέσεις διαφθοράς και απάτης. Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσονται και οι διατάξεις για την πρόσβαση στα πληροφοριακά συστήματα που διαχειρίζεται η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.), καθώς και στο «Σύστημα Μητρώων Τραπεζικών Λογαριασμών και Λογαριασμών Πληρωμών» σύμφωνα με τα άρθρα 62 και 63 του ν. 4170/2013 (Α' 163) και στα λοιπά πληροφοριακά συστήματα και τις βάσεις δεδομένων που διαχειρίζονται άλλες δημόσιες υπηρεσίες σύμφωνα με τις προδιαγραφές ασφαλείας του κάθε συστήματος. Η ανάγκη αποτελεσματικής διερεύνησης των υποθέσεων απάτης και διαφθοράς επιτάσσει την άρση των περιορισμών των διατάξεων περί τραπεζικού και επαγγελματικού απορρήτου και απορρήτου των στοιχείων για τους εντεταλμένους υπαλλήλους της Αρχής, οι οποίοι όμως υποχρεούνται να τηρούν τις διατάξεις περί εχεμύθειας του Υπαλληλικού Κώδικα. Με την παράγραφο 18 καθορίζονται οι προϋποθέσεις για τη συμμετοχή σε ελέγχους, επανελέγχους, επιθεωρήσεις, έρευνες και ένορκες διοικητικές εξετάσεις, ως εμπειρογνωμόνων, λειτουργών ή υπαλλήλων φορέων που υπάγονται στην αρμοδιότητα της Αρχής, ενώ σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, ο Διοικητής της Αρχής μπορεί να αναθέτει πραγματογνωμοσύνες και σε ιδιώτες.
 

Άρθρο 101
Νομική Υπεράσπιση - Δικαστικά Έξοδα

Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού ρυθμίζονται όλα τα θέματα που αφορούν στην παροχή νομικής υπεράσπισης και την κάλυψη των νομικών εξόδων για υποθέσεις που σχετίζονται με την άσκηση των ελεγκτικών ή προανακριτικών καθηκόντων του προσωπικού της Αρχής. Για πρώτη φορά δίνεται, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, στο προσωπικό που υπηρετεί στην Αρχή η δυνατότητα εκπροσώπησής του από δικηγόρο της επιλογής του. Αυτή η ρύθμιση κρίνεται αναγκαία λόγω των συχνών δικαστικών εμπλοκών που έχουν οι Επιθεωρητές-Ελεγκτές λόγω της φύσης των καθηκόντων τους.
 

Άρθρο 102
Δικαστική εκπροσώπηση της Αρχής

Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού ρυθμίζονται τα θέματα της δικαστικής και της εξώδικης εκπροσώπησης της Αρχής. Επίσης προβλέπεται η ίδρυση Γραφείου Νομικού Συμβουλίου του Κρότους (ΝΣΚ) στην Αρχή προκειμένου να αναλάβει την εν γένει νομική και δικαστική υποστήριξη των υποθέσεων της Αρχής και την παροχή του απαραίτητου γνωμοδοτικού έργου.
 

Άρθρο 103
Εθνικό Συντονιστικό Όργανο Ελέγχου και Λογοδοσίας (Ε.Σ.Ο.Ε.Λ.)

Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού ρυθμίζονται τα θέματα συγκρότησης και λειτουργίας, καθώς και ο σκοπός και το πεδίο δράσης του Εθνικού Συντονιστικού Οργάνου Ελέγχου και Λογοδοσίας (Ε.Σ.Ο.Ε.Λ.). Το όργανο αυτό αντικαθιστά το συσταθέν με το άρθρο 8α του ν. 2477/1997 (Α* 59), όπως αντικαταστάθηκε και συμπληρώθηκε με την παράγραφο 4 του άρθρου 14 του ν. 2946/2001 (Α' 224) και τις διατάξεις του άρθρου 8 του ν. 3074/2002 (Α' 296), Συντονιστικό Όργανο Επιθεώρησης και Ελέγχου (Σ.Ο.Ε.Ε.). Η εισαγωγή καινοτομιών όπως η κυκλική Αντιπροεδρία του Οργάνου και ανάδειξη τους σε μία ενεργή πλατφόρμα διαλόγου και ανταλλαγής καλών πρακτικών μεταξύ των φορέων και των υπηρεσιών που δραστηριοποιούνται σε θέματα λογοδοσίας και καταπολέμησης της διαφθοράς, αποσκοπούν στην ενδυνάμωση του ρόλου και του θετικού αντίκτυπου από τη λειτουργία του Οργάνου αυτού.
 

ΜΕΡΟΣ Ε' ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ

Κεφάλαιο Ά' Σύσταση Ειδικών Κλάδων

Άρθρο 104 Σύσταση Κλάδων

Με την παράγραφο 1 του άρθρου 104 συνιστώνται ειδικοί κλάδοι επαγγελματιών της διοίκησης για την υποστήριξη ειδικών λειτουργιών που διατρέχουν το σύνολο των φορέων της δημόσιας διοίκησης. Ειδικότερα, συνιστώνται (α) Κλάδος ΠΕ Αναλυτών Δημοσίων Πολιτικών, (β) Κλάδος ΠΕ Νομοτεχνών και (γ) Κλάδος ΠΕ Αναλυτών Ψηφιακής Πολιτικής. Με την παράγραφο 2 έως 4 του ιδίου άρθρου περιγράφεται ακριβώς το αντικείμενο εργασίας των κλάδων αυτών, ενώ η παράγραφος 5 αποτελεί την εξουσιοδοτική διάταξη για την έκδοση Προεδρικού Διατάγματος (κατόπιν πρότασης των αρμόδιων για θέματα δημόσιας διοίκησης και προϋπολογισμού Υπουργών) όπου θα καθορίζεται ο αριθμός των οργανικών θέσεων των κλάδων ΠΕ Αναλυτών Δημοσίων Πολιτικών, ΠΕ Νομοτεχνών και ΠΕ Αναλυτών Ψηφιακής Πολιτικής. Πρόκειται για κλάδους θεμελιώδους σημασίας για τη διαμόρφωση μιας σύγχρονης δημόσιας διοίκησης με νέες κρίσιμες δεξιότητες αφενός ως προς τη νομοπαρασκευαστική διαδικασία, αφετέρου ως προς την ανάλυση και ψηφιακή υποστήριξη των δημοσίων πολιτικών.
 

Άρθρο 105
Τρόπος και προσόντα διορισμού στους κλάδους

Το άρθρο 105 του σχεδίου νόμου ορίζει στην πρώτη παράγραφο ότι οι οργανικές θέσεις των κλάδων του προηγούμενου άρθρου καλύπτονται από αποφοίτους εξειδικευμένων τμημάτων της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης. Στην παράγραφο 2 του άρθρου αυτού ορίζεται ότι οι θέσεις των ειδικών κλάδων μπορούν να καλύπτονται και με μετάταξη υφιστάμενων υπαλλήλων φορέων της γενικής κυβέρνησης με σχέση εργασίας δημοσίου δικαίου ή ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου, εφόσον είναι κάτοχοι πτυχίου ιδρυμάτων ανώτατης εκπαίδευσης (πανεπιστημιακού ή τεχνολογικού τομέα) της ημεδαπής ή της αλλοδαπής. Προϋπόθεση για τη μετάταξη είναι η προηγούμενη ελάχιστη προϋπηρεσία τεσσάρων ετών μετά τον διορισμό και η επιτυχής παρακολούθηση προγράμματος πιστοποίησης το οποίο οργανώνεται από το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης. Στην παράγραφο 3 του ιδίου άρθρου ορίζεται ότι οι μετατάξεις της προηγούμενης παραγράφου πραγματοποιούνται αποκλειστικά από την Κεντρική Επιτροπή Κινητικότητας του άρθρου 5 του ν. 4440/2016 (ΦΕΚ Α' 224).
 

Άρθρο 106
Γενικές διατάξεις για τους ειδικούς κλάδους

Στο άρθρο 106 του σχεδίου νόμου θεσπίζονται διατάξεις σχετικές με τις μετατάξεις, αποσπάσεις ή μετακινήσεις των υπαλλήλων των κλάδων του παρόντος κεφαλαίου, τον τρόπο τοποθέτησης αυτών, καθώς και τις σχετικές απαγορεύσεις, προκειμένου να εξασφαλισθεί η αποτελεσματική εκπλήρωση των θεμελιωδών αποστολών που συνδέονται με τη δημιουργία των νέων αυτών κλάδων.
 

Αρθρο 107
Μισθολογικές διατάξεις

Στο άρθρο 107 του σχεδίου νόμου καθορίζονται τα μισθολογικά κλιμάκια των κλάδων του παρόντος κεφαλαίου ανεξαρτήτως της εκπαιδευτικής κατηγορίας στην οποία ανήκει βάσει του πρώτου πτυχίου. Περαιτέρω, καθορίζεται ότι ο μηνιαίος βασικός μισθός των λοιπών μισθολογικών κλιμακίων της συγκεκριμένης κατηγορίας υπαλλήλων διαμορφώνεται με πρόσθεση στο αμέσως προηγούμενο κλιμάκιο του ποσού που προκύπτει από τον πολλαπλασιασμό του ποσού των 780 ευρώ με τον συντελεστή 1,40 και στη συνέχεια με τον συντελεστή 0,0915. Επίσης, διευκρινίζεται ότι το άρθρο 11 του ν. 4354/2015 σχετικά με το χρόνο και τον τρόπο μισθολογικής εξέλιξης των ΠΕ και ΤΕ υπαλλήλων ισχύει και για τους κλάδους του παρόντος κεφαλαίου και ότι οι υπάλληλοι που μετατάσσονται στους κλάδους του παρόντος κεφαλαίου, κατατάσσονται αυτομάτως στο ΜΚ 8 της ΠΕ κατηγορίας.
 

Αρθρο 108
Τροποποίηση του διατάξεων του ν. 4440/2016

Με το άρθρο 108 του σχεδίου νόμου αντικαθίσταται το άρθρο 5 του ν. 4440/2016 σχετικά με την Κεντρική Επιτροπή Κινητικότητας. Ειδικότερα προβλέπεται η σύσταση της Κεντρικής Επιτροπής Κινητικότητας στο Υπουργείο Εσωτερικών και περιγράφονται οι αρμοδιότητές της. Περαιτέρω ορίζεται ότι η εν λόγω Επιτροπή θα είναι επταμελής και περιγράφονται τα μέλη που την απαρτίζουν. Τα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής Κινητικότητας ορίζονται για θητεία τριών (3) ετών με απόφαση του Υπουργού Δημόσιας Διοίκησης και Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ενώ αυτή συνεπικουρείται στο έργο της από τη Γενική Διεύθυνση Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναμικού. Περαιτέρω τονίζεται ότι η Κεντρική Επιτροπή Κινητικότητας εκδίδει τις αποφάσεις μετάταξης υπαλλήλων στους ειδικούς κλάδους των ΠΕ Αναλυτών Δημοσίων Πολιτικών, ΠΕ Νομοτεχνών και ΠΕ Αναλυτών Ψηφιακής Πολιτικής ενώ προβλέπεται επίσης η σύνθεση της Κεντρικής Επιτροπής Κινητικότητας. Τέλος, ορίζεται ότι μέχρι τον ορισμό των Υπηρεσιακών Γραμματέων Διοίκησης, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις του παρόντος, ορίζονται ως μέλη της Κεντρικής Επιτροπής Κινητικότητας οι Γενικοί Γραμματείς που ασκούν μεταβατικά χρέη του Γενικού Γραμματέα των αντίστοιχων Υπουργείων.
 

Κεφάλαιο Β' Ενδυνάμωση Προϊσταμένων Γενικών Διευθύνσεων

Αρθρο 109
Ανάθεση δικαιώματος υπογραφής στους Προϊσταμένους Γενικών Διευθύνσεων Υπουργείων

Με τις διατάξεις του άρθρου 109 του σχεδίου νόμου ανατίθεται στους Προϊσταμένους Γενικών Διευθύνσεων των Υπουργείων που επιλέγονται και τοποθετούνται σύμφωνα με τις πάγιες διατάξεις του Υπαλληλικού Κώδικα, η αρμοδιότητα τελικής υπογραφής σε κάθε ατομική διοικητική πράξη για τα θέματα που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα των υπηρεσιών των οποίων προΐστανται. Ο βασικός σκοπός της εν λόγω διάταξης είναι καταρχάς η επιτάχυνση των διοικητικών διαδικασιών και η έκδοση διοικητικών πράξεων σε σύντομο χρονικό διάστημα. Επίσης, ο νομοθέτης με την διάταξη αυτή αποσκοπεί στη δημιουργία μίας δημόσιας διοίκησης, η οποία θα εκδίδει ατομικές διοικητικές πράξεις (δηλαδή τις εφαρμοστικές πράξεις των κανονικών πράξεων) σε επίπεδο Γενικής Διεύθυνσης, και όχι από γενικούς ή ειδικούς γραμματείς ή υπουργούς. Στόχος εδώ δεν είναι μόνο η επιτάχυνση της έκδοσης της σχετικής πράξης αλλά και η αποσύνδεση της εκδόσεων ατομικών διοικητικών πράξεων από μετακλητά στελέχη της Διοίκησης. Πρόκειται για μια εξαιρετικά σημαντική τομή στη λειτουργία της ελληνικής Δημόσιας Διοίκησης. Επιδιώκεται κατά τρόπο αξιόπιστο και αποτελεσματικό η ουσιαστική διάκριση μεταξύ κυβέρνησης και διοίκησης, έτσι ώστε μέλη της Κυβέρνησης, καθώς και κυβερνητικά στελέχη εν γένει να μην εμπλέκονται καταρχήν σε καθαρά διοικητικές διαδικασίες. Η Δημόσια Διοίκηση με τον τρόπο αυτό αποκομματικοποιείται, κατά τα καλύτερα ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα.
Μόνο κατ' εξαίρεση ορίζεται περαιτέρω ότι σε περιπτώσεις που περνά άπρακτη η προβλεπόμενη από τις οικείες διατάξεις προθεσμίας για την έκδοση της πράξης της παραγράφου 1 του παρόντος ή, σε περίπτωση μη πρόβλεψης ειδικής προθεσμίας, με την πάροδο της προθεσμίας που προβλέπεται στην παράγραφο 1 του άρθρου 4 του ν. 2690/1999 (Α') η αρμοδιότητα της παραγράφου 1 του παρόντος ασκείται από τον αρμόδιο Υπουργό. Πριν από την πάροδο της ανωτέρω προθεσμίας, η αρμοδιότητα του παρόντος άρθρου μπορεί να ασκηθεί από τον οικείο Υπουργό μόνο εφόσον συντρέχουν και αιτιολογούνται ειδικώς λόγοι κατεπείγοντος. Για τη διασφάλιση της άσκησης της αρμοδιότητας αυτής, σύμφωνα με την αποστολή της, προβλέπονται επίσης δύο ρήτρες διασφάλισης. Αφενός ορίζεται ρητώς, προς άρση της οποιασδήποτε αμφισβήτησης, ότι η τυχόν απόκτηση οικονομικού οφέλους ή ανταλλάγματος κατά την άσκηση της αρμοδιότητας της παραγράφου 1 συνιστά (εκτός από ποινικό αδίκημα) και πειθαρχικό παράπτωμα της περίπτωσης (δ) της παραγράφου 1 του άρθρου 107 του Υπαλληλικού Κώδικα. Αφετέρου προβλέπεται ετήσια ειδική ανταμοιβή για τους Προϊσταμένους Γενικών Διευθύνσεων που διεκπεραίωσαν εμπροθέσμως κάθε ατομική διοικητική πράξη αρμοδιότητάς τους.
 

ΜΕΡΟΣ ΣΤ'
ΕΙΔΙΚΕΣ, ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΓΟΥΜΕΝΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Αρθρο 110
Τροποποίηση διατάξεων του ν. 4354/2015

Με το άρθρο 110 του σχεδίου νόμου θεσπίζονται επιμέρους τροποποιήσεις στις διατάξεις του ν. 4354/2015 σχετικά με μισθολογικά θέματα που αφορούν σε Υπηρεσιακούς, Γενικούς και Ειδικούς Γραμματείς, υπαλλήλους της κατηγορίας Ειδικών Θέσεων 1ου και 2ου βαθμού, μετακλητούς υπαλλήλους, προϊσταμένους των Γενικών Γραμματειών του Πρωθυπουργού, Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων πλην της Γενικής Διεύθυνσης του Εθνικού Τυπογραφείου, Συντονισμού Εσωτερικών Πολιτικών, Συντονισμού Οικονομικών και Αναπτυξιακών Πολιτικών καθώς και των Γραφείων που υπάγονται στη Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας και Ενημέρωσης. Επίσης, με την παρούσα διάταξη προβλέπεται ότι δεν επιτρέπεται η καταβολή υπερωριακής αποζημίωσης στους Γενικούς και Ειδικούς Γραμματείς, στους Υπηρεσιακούς Γραμματείς των Υπουργείων και στους Διευθυντές των Ιδιαίτερων Γραφείων καθώς και στους μετακλητούς προϊσταμένους κάθε επιπέδου της Προεδρίας της Κυβέρνησης. Επίσης ορίζεται ότι οι υπάλληλοι που αποσπώνται σε θέσεις μετακλητών υπαλλήλων στην Προεδρία της Κυβέρνησης, στα ιδιαίτερα γραφεία των μελών της Κυβέρνησης ή Υφυπουργών ή μετακλητών υπαλλήλων των Γενικών και Ειδικών Γραμματέων Υπουργείων, λαμβάνουν με δήλωσή τους είτε τις αποδοχές της οργανικής τους θέσης, με τις προϋποθέσεις χορήγησής της είτε τις αποδοχές της θέσης που αποσπώνται.
Τα ανωτέρω ισχύουν και για αυτούς που αποσπώνται σε θέσεις ειδικών συμβούλων, ειδικών ή επιστημονικών συνεργατών σας Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, καθώς και στους Ο.Τ.Α. πρώτου και δεύτερου βαθμού. Σε περίπτωση πλήρους παράλληλης ανάθεσης καθηκόντων καταβάλλονται οι αποδοχές της οργανικής θέσης και το σαράντα τοις εκατό (40%) του βασικού μισθού της θέσης του μετακλητού. Σε περίπτωση μερικής παράλληλης ανάθεσης καθηκόντων καταβάλλονται οι αποδοχές της οργανικής θέσης και το είκοσι τοις εκατό (20%) του βασικού μισθού της θέσης του μετακλητού.
 

Άρθρο 111
Οργανωτικές διατάξεις Υπουργείων

Με το όρθρο 111 του σχεδίου νόμου συστήνονται θέσεις Προϊσταμένων Γενικών Διευθύνσεων οι οποίοι προΐστανται των εν λόγω υπηρεσιών: (α) της Γενικής Διεύθυνσης του Σώματος Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος (Σ.Δ.Ο.Ε.) της Γενικής Γραμματείας Φορολογικής Πολιτικής και Δημόσιας Περιουσίας του Υπουργείου Οικονομικών, στο οποίον υπάγονται οι υπηρεσίες του Σ.Δ.Ο.Ε., (β) της Γενικής Διεύθυνσης Δημόσιας Διπλωματίας, Θρησκευτικών και Προξενικών Υποθέσεων της Γενικής Γραμματείας Δημόσιας Διπλωματίας, Θρησκευτικών και Προξενικών Υποθέσεων του Υπουργείου Εξωτερικών, (γ) της Γενικής Διεύθυνσης Συντονισμού και Διαχείρισης Προγραμμάτων Ταμείου Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης και Ταμείου Εσωτερικής Ασφάλειας και άλλων πόρων, της Γενικής Γραμματείας Μεταναστευτικής Πολιτικής, Υποδοχής και Ασύλου του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, (δ) της Γενικής Διεύθυνσης του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (Σ.Ε.Π.Ε.) της Γενικής Γραμματείας Εργασίας, (ε) της Γενικής Διεύθυνσης Υδάτων της Γενικής Γραμματείας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, (στ) της Γενικής Διεύθυνσης του Σώματος Επιθεωρητών και Ελεγκτών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Ως προϊστάμενοι των Γενικών Διευθύνσεων που συνιστώνται με τις διατάξεις του παρόντος επιλέγονται και τοποθετούνται σύμφωνα με τις διατάξεις του Υπαλληλικού Κώδικα, υπάλληλοι ΠΕ όλων των κλάδων. Η ρύθμιση αποσκοπεί στην ενίσχυση του ρόλου των ελεγκτικών οργάνων της διοίκησης, προκειμένου αυτά να επιτελούν την αποστολή τους, χωρίς πολιτικές παρεμβάσεις.
Περαιτέρω, θεσπίζονται ειδικοί κανόνες ως προς την επιλογή των προϊσταμένων των Γενικών Διευθύνσεων του παρόντος άρθρου και θεσπίζονται ειδικές διατάξεις ως προς επιμέρους Γενικές και Ειδικές Γραμματείες, που καθίστανται αναγκαίες για την εύρυθμη και αποτελεσματική λειτουργία της δημόσιας διοίκησης στο πλαίσιο του προτεινόμενου σχεδίου νόμου.
 

Άρθρο 112
Τροποποίηση διάταξης ν. 4270/2014

Με το άρθρο 112 του σχεδίου νόμου προτείνεται η τροποποίηση της παραγράφου 1 του άρθρου 65 του ν. 4270/2014 σχετικά με τον ορισμό της έννοιας του Διατάκτη όπου πλέον Διατάκτης κάθε Υπουργείου μπορεί να οριστεί ο Υπηρεσιακός Γραμματέας του οικείου Υπουργείου στις περιπτώσεις που αυτός υπάρχει ή ο Υπουργός στις λοιπές περιπτώσεις ή το προβλεπόμενο από την κείμενη νομοθεσία ή τις οργανικές διατάξεις όργανο κάθε φορέα της Γενικής Κυβέρνησης ή οποιοδήποτε άλλο εξουσιοδοτημένο από αυτούς όργανο, που είναι υπεύθυνο για τη διαχείριση του προϋπολογισμού του φορέα του, αναλαμβάνει υποχρεώσεις σε βάρος των πιστώσεων του προϋπολογισμού αυτού και προσδιορίζει τις απαιτήσεις σε βάρος του. Κύριος διατάκτης είναι ο διατάκτης που αναλαμβάνει υποχρεώσεις σε βάρος των πιστώσεων, οι οποίες τίθενται στη διάθεσή του απευθείας από τον προϋπολογισμό του φορέα του, ακολουθώντας τη διαδικασία των άρθρων 66, 67 και 79.
 

Αρθρο 113
Σύσταση Επιτροπής "Ελλάδα 2021"

Στο άρθρο 113 του νομοσχεδίου συστήνεται Επιτροπή, η οποία υπάγεται στον Πρωθυπουργό, και έχει ως αποστολή την προετοιμασία της χώρας μας ενόψει της επετείου συμπλήρωσης διακοσίων ετών από την Παλιγγενεσία, την ανάδειξη διεθνώς των αξιών της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 και του εν γένει νεώτερου Ελληνικού πολιτισμού και της Ελληνικής ιστορίας και παράδοσης, όπως αυτά διαμορφώθηκαν από τη σύσταση του νεοελληνικού κράτους μέχρι σήμερα. Η Επιτροπή θα αποτελείται από πρόσωπα εγνωσμένου κύρους από το χώρο της πολιτικής, των γραμμάτων και των τεχνών και της επιστήμης. Με διάταγμα που θα εκδοθεί μετά από πρόταση του Πρωθυπουργού θα ρυθμιστεί κάθε ζήτημα που αφορά στη συγκρότηση, τη λειτουργία, την υποστήριξη από υπηρεσίες, τους πόρους, την στελέχωση και κάθε δραστηριότητα στην οποία θα προβαίνει η Επιτροπή για την επίτευξη των σκοπών της.
 

Κεφάλαιο Δ' Μεταβατικές διατάξεις

Άρθρο 114
Μεταβατικές διατάξεις Μέρους Α'

Στο άρθρο 114 του σχεδίου νόμου περιλαμβάνονται οι μεταβατικές διατάξεις του Μέρους Α'. Ορίζεται έτσι ότι μέχρι την έκδοση των αποφάσεων συγκρότησης των Κυβερνητικών Συμβουλίων, το ΚΥ.Σ.Ε.Α. συνέρχεται και λειτουργεί, εφόσον καταστεί απαραίτητο, βάσει των διατάξεων της υπ' αριθμ. 21/18.7.2019 Πράξης του Υπουργικού Συμβουλίου «Ανασύνθεση του Κυβερνητικού Συμβουλίου Εξωτερικών και Άμυνας (ΚΥ.Σ.Ε.Α.)» ενώ το Κυβερνητικό Συμβούλιο Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, ανεξαρτήτως της ονομασίας του, συνεχίζει να λειτουργεί ως Κυβερνητική Επιτροπή. Εντός 103 τριών (3) μηνών από τη δημοσίευση του παρόντος εκδίδεται ο Κανονισμός Λειτουργίας του Υπουργικού Συμβουλίου και των Συλλογικών Κυβερνητικών Οργάνων.
 

Άρθρο 115
Μεταβατικές διατάξεις Μέρους Β'

Με τις διατάξεις του παρόντος άρθρου 115 θεσπίζονται οι μεταβατικές διατάξεις του Μέρους Β' του νομοσχεδίου. Προβλέπεται έτσι προθεσμία τριών (3) μηνών για την έκδοση του Οργανισμού της Προεδρίας της Κυβέρνησης. Καθορίζονται περαιτέρω κανόνες για την ομαλή μετάβαση του προσωπικού, των προϊσταμένων και των Γενικών Γραμματέων στη Γενική Γραμματεία του Πρωθυπουργού και στη Γενική Γραμματεία Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων στο νέο νομοθετικό πλαίσιο και θεσπίζονται οι αναγκαίοι κανόνες για τις τοποθετήσεις των υπαλλήλων, τον καθορισμό των αρμοδιοτήτων και τις απαραίτητες διοικητικές και οικονομικές λειτουργίες και διαδικασίες κατά το χρονικό διάστημα της μετάβασης.
Περαιτέρω τίθενται διατάξεις οι οποίες καθορίζουν τον τρόπο άσκησης των σχετικών αρμοδιοτήτων για τη χρονική περίοδο μέχρι την επιλογή και τοποθέτηση των Υπηρεσιακών Γραμματέων. Επίσης διευκρινίζεται ότι οι Γενικοί και Ειδικοί Γραμματείς που έχουν διοριστεί βάσει των μεταβατικών διατάξεων του άρθρου 13 του ν. 4369/2016, συνεχίζουν τη θητεία τους σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου, χωρίς να χρειάζεται εκ νέου διορισμός, εκτός από τις περιπτώσεις μετατροπής Ειδικής Γραμματείας σε Γενική.
Ρυθμίζονται επίσης μεταβατικοί κανόνες ως προς την έναρξη λειτουργίας των Μονάδων Εσωτερικού Ελέγχου όπως επίσης ως προς την τοποθέτηση προϊσταμένων στις Υπηρεσίες Συντονισμού των Υπουργείων και ως προς την κατάταξη των υπηρετούντων κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου οτα πολιτικά γραφεία των μελών της Κυβέρνησης και των Υφυπουργών, καθώς και στα γραφεία που επικουρούν το έργο των Γενικών Γραμματέων, Αναπληρωτών Γενικών Γραμματέων και Ειδικών Γραμματέων.
 

Άρθρο 116
Μεταβατικές διατάξεις Μέρους Γ'

Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού θεσπίζονται οι μεταβατικές διατάξεις του Μέρους Γ. Ορίζεται έτσι ότι οι κείμενες προ της δημοσίευσης του παρόντος διατάξεις διατηρούνται σε ισχύ, μέχρις ότου εκδοθούν πρότυπο σχέδιο δράσης Υπουργείων και πρότυπο Ε.Σ.Κυ.Π., όπως επίσης πρότυπη έκθεση Ανάλυσης Συνεπειών Ρύθμισης, όπως επίσης, σε συνέχεια αυτών, πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου που θα καθορίζει την έναρξη ισχύος του Μέρους Γ. Προβλέπεται επίσης η αναλογική εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 1 έως 7 του ν. 4590/2019 για τον ετήσιο προγραμματισμό προσλήψεων του έτους 2020, όπως επίσης η διατήρηση σε ισχύ διατάξεων με τις οποίες έχουν ήδη ανατεθεί στην Κ.Ε.Κ. συγκεκριμένες εργασίες κωδικοποίησης.
 

Αρθρο 117
Μεταβατικές διατάξεις Μέρους Δ'

Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού ρυθμίζονται τα θέματα της ομαλής μετάβασης του προσωπικού των καταργούμενων φορέων και υπηρεσιών στην υπό σύσταση Εθνική Αρχή Διαφάνειας. Οι απαιτήσεις διαχείρισης της αλλαγής και η υλοποίηση ενός μεγάλου αριθμού έργων για την έναρξη λειτουργίας της Αρχής επιτάσσουν την κατ'εξαίρεση τοποθέτηση του Διοικητή και την πλήρωση των βασικών θέσεων ευθύνης της Αρχής, προκειμένου να μπορέσει να λειτουργήσει άμεσα και αποτελεσματικά και να μην προκληθούν σημαντικά κενά στη λειτουργία του ελεγκτικού μηχανισμού. Σε κάθε περίπτωση διατηρούνται οι απαιτήσεις του νόμου που διασφαλίζουν την επιλογή προσώπων με τα κατάλληλα προσόντα και εμπειρία. Επίσης, ρυθμίζονται τα θέματα της ομαλής εξυπηρέτησης όλων των οικονομικών υποχρεώσεων και της ανάληψης των οικονομικών δικαιωμάτων των φορέων αυτών με στόχο την ομαλή κάλυψη των πάσης φύσεων δαπανών της Αρχής, τη διασφάλιση των απαραίτητων πιστώσεων και την απρόσκοπτη εκτέλεση του προϋπολογισμού και των εν εξελίξει δράσεων και προγραμμάτων. Επίσης, ρυθμίζονται τα θέματα ομαλής συνέχισης και εκτέλεσης όλων των εκκρεμών κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος σχεδίου νόμου και σε οποιοδήποτε στάδιο ευρισκόμενων ελέγχων, επιθεωρήσεων και κάθε είδους ερευνών, ελεγκτικών, προανακριτικών και πειθαρχικών διαδικασιών και σχετικών με τις υποθέσεις αυτές διαδικαστικών πράξεων ή ενεργειών, που εκτελούσαν οι καταργούμενοι φορείς. Για τον σκοπό αυτό, και προς αποφυγή της οποιασδήποτε αμφισβήτησης, προβλέπονται λεπτομερείς διατάξεις για τη σύνταξη σχετικών πρωτοκόλλων στα οποία θα καταγραφεί αναλυτικά το εν εξελίξει έργο του κάθε καταργούμενου φορέα. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η διάταξη σχετικά με τους δικηγόρους με έμμισθη εντολή που υπηρετούν στους φορείς αυτούς με οποιαδήποτε σχέση και οι οποίοι υποχρεούνται να υποβάλουν στο Διοικητή αναλυτικά στοιχεία για τις χειριζόμενες από αυτούς υποθέσεις. Επίσης ρυθμίζονται τα θέματα των εκκρεμών υποθέσεων των υπηρεσιακών και πειθαρχικών συμβουλίων. Ειδικές ρυθμίσεις προβλέπονται για τις εν εξελίξει προμήθειες και έργα των καταργούμενων φορέων, καθώς και τις διαδικασίες απόσπασης προσωπικού, για τις οποίες η Αρχή εκτιμά την ανάγκη για την ολοκλήρωση αυτών. Η ρύθμιση για τα μισθωμένα από τους καταργούμενους φορεΐς ακίνητα αποσκοπεί οτην προάσπιση των συμφερόντων του δημοσίου και την παροχή στην Αρχή της ευχέρειας να χειριστεί σύμφωνα με τις ανάγκες της ένα θέμα όπως το κτιριακό που σχετίζεται άμεσα με την επιτυχία της μεταρρύθμισης.
 

Κεφάλαιο Ε'
Καταργούμενες διατάξεις

Άρθρο 118
Καταργούμενες διατάξεις

Το άρθρο 118 απαριθμεί τις διατάξεις που καταργούνται από τη θέση σε ισχύ του παρόντος και οι οποίες περιλαμβάνονται, ως ισχύουν προ της δημοσίευσης του παρόντος, στον πίνακα καταργούμενων και τροποποιούμενων διατάξεων.
 

Κεφάλαιο ΣΤ' Θέση σε ισχύ

Άρθρο 119 Θέση σε ισχύ

Το άρθρο 119 ρυθμίζει τα ζητήματα θέσεως σε ισχύ του παρόντος. Πέραν ειδικών ρυθμίσεων που συνδέονται με την ανάγκη προετοιμασίας και προσαρμογής της Διοίκησης στο νέο νομοθετικό πλαίσιο, ως γενική ημερομηνία θέσεως σε ισχύ τίθεται η ημερομηνία δημοσίευσης στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
 

ΑΘΗΝΑ, 26/07/2019
Αριθμ. Πρωτ. Δ.ΕΙΣΦ.Μ./454/912198
ΓΕΝΙΚΟ ΕΓΓΡΑΦΟ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΙΣΦΟΡΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΙΣΦΟΡΩΝ ΜΙΣΘΩΤΩΝ
ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΜΙΣΘΩΤΩΝ

Ταχ. Διεύθυνση: Σατωβριάνδου 18
104 32 Αθήνα
Πληροφορίες: Γ. Αντωνακοπούλου
Τηλέφωνο: 210 5285585
Φαξ: 210 5236558
E-mail: d.eisf.misth@efka.gov.gr

ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΩΝ ΑΝΑΦΟΡΩΝ

Ταχ. Διεύθυνση: Αγίου Κων/νου 8
102 41 Αθήνα
Τηλέφωνο: 210 5215244
Φαξ: 210 5235710
E-mail: d.oikon.diax@efka.gov.gr


ΘΕΜΑ: «Καταβολή Δωροσήμου Αυγούστου 2019 (Β' Τετραμήνου) σε εργατοτεχνίτες οικοδόμους»

Η καταβολή Δωροσήμου Αυγούστου 2019 στους εργατοτεχνίτες οικοδόμους θα πραγματοποιηθεί αποκλειστικά μέσω Τραπεζών στις 06/08/2019, για τους οικοδόμους που έχουν ήδη γνωστοποιήσει στο Τμήμα Μητρώου των Υποκ/των Μισθωτών ΕΦΚΑ τον τραπεζικό τους λογαριασμό, στον οποίο πιστώνεται το ποσό του δωροσήμου, όπως έχει ήδη αναφερθεί στο με αρ. πρωτ. Δ.ΕΙΣΦ.Μ./184/514020/22-4- 2019 Γενικό Έγγραφο του Φορέα. 

ΓΕΝΙΚΑ
ΑΝΑΡΤΗΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ

• Καταστάσεις απορριφθέντων τραπεζικών λογαριασμών για εργατοτεχνίτες οικοδόμους των οποίων η πίστωση των τραπεζικών λογαριασμών απορρίφθηκε από τις τράπεζες για οποιονδήποτε λόγο (π.χ. κλειστός - ανύπαρκτος λογαριασμός), πρόκειται να αναρτηθούν στο Intranet τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ μετά την ημερομηνία έναρξης πληρωμής Δωροσήμου, λόγω απαραίτητης επεξεργασίας δεδομένων. Οι καταστασεις αυτές πλέον έχουν καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα και η πληρωμή των αναφερόμενων σε αυτές εργατοτεχνιτών οικοδόμων θα πραγματοποιηθεί στην επόμενη πληρωμή Δωροσήμου (Δωρόσημο Χριστουγέννων 2019), εφόσον ο ασφαλισμένος γνωστοποιήσει τον τραπεζικό του λογαριασμό με την συνήθη διαδικασία.

• Καταστάσεις Παραγραφών

Αφορούν στοιχεία παραγραφών ποσών Δωροσήμου, τα οποία προέκυψαν για τις περιπτώσεις που έχει παρέλθει πενταετία από την πρώτη του επομένου έτους της έκδοσης εντολής πληρωμής του (πραγματοποιείται ως διαδικασία κατά την επεξεργασία πληρωμής Δωροσήμου Α' τετραμήνου κάθε έτους).

Οι καταστάσεις με τα στοιχεία παραγραφών αποστέλλονται μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και αναρτώνται στο Intranet Ε.Φ.Κ.Α., στις οποίες περιλαμβάνονται: κωδικός Υποκ/τος, Α.Μ.Α. και τα παραγραφόμενα ποσά δωροσήμου.

Στην οθόνη του ΟΠΣ/τ.Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ. «Διαχείριση Στοιχείων Δωροσήμου», στο πεδίο «Στοιχεία εκτέλεσης» εμφανίζεται αυτόματα η ένδειξη «ΠΑΡΑΓΡΑΦΗ» και η ημερομηνία παραγραφής.

ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΠΡΟΣΚΟΜΙΣΗΣ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΥ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ

Ως γνωστόν, κατ' εφαρμογήν των διατάξεων του άρθρου 40 του Νόμου 3863/2010 η καταβολή παροχών σε είδος και χρήμα των ασφαλισμένων γίνεται με την διαδικασία πίστωσης ατομικών τραπεζικών λογαριασμών. Οι ίδιοι τραπεζικοί λογαριασμοί των ασφαλισμένων χρησιμοποιούνται και για την καταβολή αδειοδωροσήμου (Εγκ. τ. ΙΚΑ- ΕΤΑΜ 11/2011).

Λόγω της σταδιακής εφαρμογής του Προεδρικού Διατάγματος 8/23.1.2019 (Οργανισμός ΕΦΚΑ), σύμφωνα με το οποίο δεν προβλέπεται η λειτουργία Τμημάτων Οικονομικού στις Τοπικές Διευθύνσεις ΕΦΚΑ, πρέπει οι εργατοτεχνίτες οικοδόμοι οι οποίοι δεν έχουν δηλώσει τραπεζικό λογαριασμό στον ΕΦΚΑ, να προσέλθουν στις υπηρεσίες Μητρώου Μισθωτών για τη δήλωσή του.

Ευνόητο είναι ότι η καταβολή του Δωροσήμου Αυγούστου 2019 και εφεξής δεν είναι δυνατή μέσω Υποκαταστημάτων ΕΦΚΑ.

Κατόπιν των ανωτέρω, όλες οι Μονάδες - Υποκαταστήματα Μισθωτών ΕΦΚΑ, με ευθύνη των Διευθυντών, πρέπει να ενημερώνουν, με κάθε πρόσφορο μέσο, τους ενδιαφερόμενους εργατοτεχνίτες οικοδόμους (π.χ. μέσω των τοπικών συλλόγων - σωματείων).

Η Ομοσπονδία Οικοδόμων και Συναφών Επαγγελμάτων Ελλάδος, στην οποία κοινοποιείται το παρόν έγγραφο, παρακαλείται όπως συνδράμει στην ενημέρωση των ενδιαφερομένων, επισημαίνοντας την αναγκαιότητα δήλωσης τραπεζικού λογαριασμού.

Του παρόντος Γενικού Εγγράφου, με ευθύνη των Διευθυντών, να λάβουν γνώση όλοι οι υπάλληλοι των Τμημάτων Εσόδων - Οικοδομοτεχνικών Έργων και Μητρώου, για την πιστή εφαρμογή των οδηγιών.


Ο ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΕΦΚΑ
ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΚΟΠΟΥΛΗΣ

ΑΚΡΙΒΕΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ
Η ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΤΟΥ ΑΥΤΟΤΕΛΟΥΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ
ΕΛΕΝΗ ΤΣΙΟΥΤΣΙΑ



ΟΔΗΓΙΕΣ ΕΝΤΑΞΗΣ ΟΙΚΟΔΟΜΩΝ ΣΤΟ ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΤΑΒΟΛΗΣ ΔΩΡΟΣΗΜΟΥ ΜΕΣΩ ΠΙΣΤΩΣΗΣ ΑΤΟΜΙΚΩΝ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ

1. ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΠΛΗΡΩΜΗΣ ΔΩΡΟΣΗΜΟΥ

Για την καταβολή δωροσήμου μπορεί να χρησιμοποιηθεί, είτε νέος λογαριασμός καταθέσεων, είτε οποιοσδήποτε υπάρχων σε μία από τις Τράπεζες που δρασηροποιούνται στη χώρα αρκεί να είστε εσείς ο πρώτος δικαιούχος.

Κατά την μετάβασή σας στην Τράπεζα για «άνοιγμα» νέου τραπεζικού λογαριασμού θα πρέπει να προσκομίσετε :

• Την αστυνομική σας ταυτότητα ή το διαβατήριό σας

• Τον Α.Φ.Μ. σας (από εκκαθαριστικό της εφορίας ή οποιοδήποτε άλλο παραστατικό)

• Λογαριασμό ΔΕΚΟ (πρόσφατος λογαριασμός ΔΕΗ ή ΕΥΔΑΠ ή ΟΤΕ)

• Το παρόν έντυπο, προκειμένου να μην απαιτηθεί ελάχιστη κατάθεση ποσού για το «άνοιγμα» του λογαριασμού.

2. ΔΗΛΩΣΗ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΥ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ ΣΤΟ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΜΙΣΘΩΤΩΝ ΕΦΚΑ

Για να δηλώσετε τα στοιχεία του τραπεζικού λογαριασμού, στον οποίο επιθυμείτε να καταβάλλεται το δωρόσημο, θα πρέπει να προσέλθετε σε οποιοδήποτε Υποκ/μα Μισθωτών ΕΦΚΑ και να προσκομίσετε :

• Το πρωτότυπο τραπεζικό σας βιβλιάριο και φωτοτυπία της πρώτης σελίδας αυτού. Σε περίπτωση που δεν διαθέτετε βιβλιάριο θα πρέπει να προσκομίσετε παραστατικό που εκτυπώνεται από την Τράπεζα, στο οποίο αποτυπώνεται καθαρά ο αριθμός του λογαριασμού σας, τα στοιχεία των δικαιούχων και τα στοιχεία της Τράπεζας.

• Πρωτότυπο και Φωτοτυπία της Αστυνομικής σας Ταυτότητας ή του Διαβατηρίου σας και να δηλώσετε τον Α.Μ.Κ. Α.

Αν αδυνατείτε να προσέλθετε ο ίδιος, η δήλωση τραπεζικού λογαριασμού μπορεί να υποβληθεί από εξουσιοδοτημένο πρόσωπο. Στην περίπτωση αυτή, επιπλέον των στοιχείων που αναφέρονται παραπάνω, απαιτείται η προσκόμιση απλής εξουσιοδότησης και η επίδειξη της αστυνομικής ταυτότητας του εξουσιοδοτημένου προσώπου.

Τα στοιχεία του τραπεζικού λογαριασμού που θα δηλώσετε για την καταβολή δωροσήμου, θα καταχωρηθούν στο Μητρώο που τηρείται στον ΕΦΚΑ για κάθε ασφαλισμένο. Σε περίπτωση που μετά την ένταξή σας στο νέο σύστημα πληρωμής δωροσήμου, επιθυμείτε να αλλάξετε τα στοιχεία του τραπεζικού σας λογαριασμού ή της διεύθυνσης κατοικίας σας, θα ακολουθήσετε τη διαδικασία μεταβολής στοιχείων Μητρώου (προσέλευση σε οποιοδήποτε Υποκ/μα Μισθωτών ΕΦΚΑ).

3. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ

Σε οποιαδήποτε περίπτωση που υπάρχει πρόβλημα με την πίστωση του τραπεζικού λογαριασμού σας, παρακαλούμε να επικοινωνείτε με το Υποκατάστημα του τόπου κατοικίας σας.

Θεσσαλονίκη, 16/05/2019
Αριθμός απόφασης: 1132

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ
ΥΠΟΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ
ΤΜΗΜΑ Α7 - ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΣΗΣ

Ταχ. Δ/νση: Εγνατία 45
Ταχ. Κώδικας: 54630 - Θεσσαλονίκη
Τηλέφωνο: 2313 - 333267
ΦΑΞ: 2313 - 333258
E-Mail: ded.thess1@n3.syzefxis.gov.gr

ΑΠΟΦΑΣΗ

Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ

Έχοντας υπ' όψη:

1. Τις διατάξεις:

α. Του άρθρου 63 του ν. 4174/2013 (ΦΕΚ Α' 170).

β. Του άρθρου 11 της Δ. ΟΡΓ. Α 1036960 ΕΞ 2017/10-03-2017 Απόφασης του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. (ΦΕΚ 968 Β'/22-03-2017) με θέμα «Οργανισμός της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.)»

γ. Της ΠΟΛ 1064/12-04-2017 Απόφασης του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΦΕΚ Β' 1440/27-04-2017).

2. Την αριθ. ΠΟΛ 1069/04-03-2014 Εγκύκλιο της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών.

3. Την αριθ. Δ.Ε.Δ. 1126366 ΕΞ 2016/30-08-2016 (ΦΕΚ Β' 2759/01-09-2016) Απόφαση του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών «Παροχή εξουσιοδότησης υπογραφής».

4. Τη με ημερομηνία κατάθεσης 16/01/2019 και με αριθμό πρωτοκόλλου .. ενδικοφανή προσφυγή της Εταιρίας Περιορισμένης Ευθύνης με την επωνυμία «...» με ΑΦΜ ..., με κύρια δραστηριότητα το χονδρικό εμπόριο νωπών και κατεψυγμένων κρεάτων και με διεύθυνση έδρας στη Θεσσαλονίκη, στην Κεντρική Αγορά Θεσσαλονίκης ΑΕ, κατάστημα ... -Τ.Κ. ..., νομίμως εκπροσωπούμενης, κατά: α) της με αριθμό ../../07-12-2018 οριστικής πράξης διορθωτικού προσδιορισμού φόρου εισοδήματος οικ. έτους 2013, β) της με αριθμό ../../07-12-2018 οριστικής πράξης διορθωτικού προσδιορισμού ΦΠΑ διαχειριστικής περιόδου 01/01/2012-31/12/2012, γ) της με αριθμό ../../07-12-2018 πράξης επιβολής
προστίμου του άρθρου 7 του Ν. 4337/2015 διαχειριστικής περιόδου 01/01/2012-31/12/2012, του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Αμπελοκήπων και τα προσκομιζόμενα με αυτή σχετικά έγγραφα.

5. Τις παραπάνω πράξεις του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Αμπελοκήπων, των οποίων ζητείται η ακύρωση.

6. Τις απόψεις της ανωτέρω φορολογικής αρχής.

7. Την εισήγηση του ορισθέντος υπαλλήλου του Τμήματος Α7 - Επανεξέτασης της Υπηρεσίας μας, όπως αποτυπώνεται στο σχέδιο της απόφασης.

Επί της από 16/01/2019 και με αριθμό πρωτοκόλλου .. ενδικοφανούς προσφυγής της Εταιρίας Περιορισμένης Ευθύνης με την επωνυμία «...» με ΑΦΜ .., η οποία κατατέθηκε εμπρόθεσμα και μετά τη μελέτη και την αξιολόγηση όλων των υφιστάμενων στο σχετικό φάκελο εγγράφων και των προβαλλόμενων λόγων της ενδικοφανούς προσφυγής, επαγόμαστε τα ακόλουθα:

-Με την υπ' αριθ. ../.../07-12-2018 οριστική πράξη διορθωτικού προσδιορισμού φόρου εισοδήματος οικ. έτους 2013, του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Αμπελοκήπων, επιβλήθηκε σε βάρος της προσφεύγουσας, κύριος φόρος ύψους 5.514,01 €, πλέον πρόστιμο του άρθρου 58 και τόκοι του άρθρου 53 του Ν. 4174/2013 ύψους 5.172,15 €, ήτοι συνολικό ποσό ύψους 10.686,16 €.

-Με την υπ' αριθ. ../.../07-12-2018 οριστική πράξη διορθωτικού προσδιορισμού ΦΠΑ, διαχειριστικής περιόδου 01/01/2012-31/12/2012, του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Αμπελοκήπων, επιβλήθηκε σε βάρος της προσφεύγουσας, κύριος φόρος ύψους 19.012,91 €, πλέον πρόστιμο του άρθρου 58Α και τόκοι του άρθρου 53 του ν. 4174/2013 ύψους 17.834,10 €, ήτοι συνολικό ποσό ύψους 36.847,01 €.

-Με την υπ' αριθ. ../../07-12-2018 πράξη επιβολής προστίμου του άρθρου 7 του ν. 4337/2015 διαχειριστικής περιόδου 01/01/2012-31/12/2012, του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Αμπελοκήπων, επιβλήθηκε σε βάρος της προσφεύγουσας, πρόστιμο ύψους 4.800,00 €, λόγω: α) της ανακριβούς καταχώρησης στοιχείων απογραφής ως προς την αξία αποτίμησης τους κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 28 του Π.Δ. 186/1992 (Κ.Β.Σ.), η αξία των οποίων ανέρχεται μέχρι του συνολικού ποσού διαφοράς κατά περίπτωση τα οκτακόσια ογδόντα ευρώ (880,00) και β) της ανακριβούς καταχώρησης στοιχείων απογραφής ως προς την αξία αποτίμησης τους κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 28 του Π.Δ. 186/1992 (Κ.Β.Σ.) που επισύρουν τις κυρώσεις της περ. αγ' της παρ. 2 και των περ. στ' και ζ' της παραγράφου 8 του άρθρου 5 του Ν.2523/1997, όπως τροποποιήθηκαν και ισχύουν με τις διατάξεις της παρ. ζ' της παρ. 3 του άρθρου 7 του Ν.4337/2015.

Οι ανωτέρω πράξεις προέκυψαν κατόπιν της διενέργειας μερικού ελέγχου, στη χρήση 2012 από την Δ.Ο.Υ. Αμπελοκήπων, με βάση τις διατάξεις του άρθρου 66 του Ν. 2238/1994, του άρθρου 48 του Ν. 2859/2000 και της Α.Υ.Ο. ΠΟΛ. 1159/2011, σε συνδυασμό το άρθρο 23 του Ν. 4174/2013 και την ΔΕΛ Α 1069048/02-05-2014, δυνάμει της υπ' αριθμ. .../11-05-2018 σχετικής εντολής ελέγχου του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Αμπελοκήπων, η οποία εκδόθηκε σε συνέχεια και αντικατάσταση της υπ' αριθ. .../2015 εντολής ελέγχου.

Στα πλαίσια του ελέγχου και από τις ελεγκτικές επαληθεύσεις που προβλέπονται από τις διατάξεις της ΠΟΛ 1159/2011, για τις επιχειρήσεις που τηρούν βιβλία Γ' κατηγορίας (διπλογραφικά), διαπιστώθηκαν τα ακόλουθα:

• Τα καθαρά κέρδη, που προέκυψαν από τα βιβλία της προσφεύγουσας, αναμορφώθηκαν με την προσθήκη των ακόλουθων ποσών ως λογιστικών διαφορών, που προέκυψαν από τον έλεγχο των αποτελεσματικών λογαριασμών και της απογραφής:

- ΔΑΠΑΝΕΣ
 

- Από το υπόλοιπο του λογαριασμού 20.04.00.023 «ΠΑΡΕΠΟΜΕΝΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ ΑΠΟΚΤΗΣΕΩΝ 23%» ποσού 321.652,35 €, δεν αναγνωρίστηκε προς έκπτωση ποσό ύψους 4.529,09 €, που αφορά σε λήψη πλαστών φορολογικών στοιχείων, εκδόσεως της επιχείρησης «.. . του .» με ΑΦΜ .., σύμφωνα με τα οριζόμενα στην ΠΟΛ. 1205/08-11-2012, όπως απεικονίζονται στον ακόλουθο πίνακα:
 

- Από τον έλεγχο της αποτίμησης των αποθεμάτων διαπιστώθηκε ανακρίβεια ως προς τον προσδιορισμό της αξίας αποτίμησης των τελικών αποθεμάτων της προσφεύγουσας και καταλόγισε την προκύπτουσα διαφορά ποσού 13.625,82 € ως λογιστική διαφορά και επέβαλε το αντίστοιχο πρόστιμο Κ.Β.Σ. λόγω της ανακριβούς καταχώρησης στοιχείων απογραφής ως προς την αξία αποτίμησης τους.

Βάσει των ανωτέρω τα βιβλία της προσφεύγουσας κρίθηκαν επαρκή και ακριβή και τα καθαρά κέρδη της προσφεύγουσας διαμορφώθηκαν με την προσθήκη λογιστικών διαφορών ποσού 27.570,08 €, ως ακολούθως:
 

Περαιτέρω, από τον έλεγχο που διενεργήθηκε ως προς τη φορολογία ΦΠΑ, με βάση τις ειδικές ελεγκτικές διαπιστώσεις, διαπιστώθηκαν τα ακόλουθα:

• Ο έλεγχος δεν αναγνώρισε προς έκπτωση από τις δαπάνες, το ΦΠΑ που αντιστοιχεί στα ως άνω πλαστά φορολογικά στοιχεία εκδόσεως της επιχείρησης «. . του ...» με ΑΦΜ ..., καθαρής αξίας 4.529,09 €, πλέον ΦΠΑ 1.041,67 €.

• Από τον έλεγχο στον υπ' αριθ. 70.30.00.0013 λογαριασμό - «ΕΝΔΟΚΟΙΝΟΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ ΑΓΑΘΩΝ» για το υπό κρίση έτος διαπιστώθηκε ότι δεν τηρήθηκαν, σε ορισμένες από τις ενδοκοινοτικές παραδόσεις που πραγματοποίησε η προσφεύγουσα, οι προϋποθέσεις των διατάξεων του άρθρου 28 του Ν.2859/2000 και της ΠΟΛ 1201/1999, σύμφωνα με τις οποίες απαραίτητη προϋπόθεση για την πραγματοποίηση των ενδοκοινοτικών παραδόσεων και κατ' επέκταση την έκδοση από τον Έλληνα πωλητή τιμολογίου χωρίς Φ.Π.Α., είναι η αποστολή ή η μεταφορά των αγαθών από την Ελλάδα στο άλλο κράτος μέλος, να αποδεικνύεται οπωσδήποτε εγγράφως. Οι περιπτώσεις που δεν αναγνωρίστηκαν ως ενδοκοινοτικές παραδόσεις και κατ' επέκταση το δικαίωμα έκδοσης Τιμολογίου Πώλησης χωρίς τη χρέωση ΦΠΑ, απεικονίζονται στον ακόλουθο πίνακα:
 

• Περαιτέρω ο έλεγχος δεν αναγνώρισε προς έκπτωση από το φόρο δαπανών τον Φ.Π.Α. ποσού 100,98 €, που αντιστοιχεί σε φορολογικά παραστατικά δαπανών ιδιόκτητων μεταφορικών μέσων με συντελεστή 23%, τα οποία δεν εξέπεσαν από τη φορολογία εισοδήματος λόγω της μη αναγραφής του αριθμού κυκλοφορίας τους στα σχετικά φορολογικά παραστατικά, η αναγραφή του οποίου αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την έκπτωση της εν λόγω δαπάνης από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης, ως ακολούθως:
 

• Επίσης ο έλεγχος δεν αναγνώρισε προς έκπτωση από το φόρο δαπανών τον Φ.Π.Α. ύψους 460,00 €, που αντιστοιχεί σε φορολογικό παραστατικό εξόδων προβολής δια λοιπών μεθόδων, ως ακολούθως:
 

Βάσει των ανωτέρω ο έλεγχος αναπροσάρμοσε τις φορολογητέες εκροές της προσφεύγουσας για την υπό κρίση φορολογική περίοδο και εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη διορθωτικού προσδιορισμού ΦΠΑ, ως ακολούθως:

Φορολογική περίοδος 01/01/2012-31/12/2012
 

Η προσφεύγουσα, με την υπό κρίση ενδικοφανή προσφυγή, ζητά την ακύρωση των παραπάνω προσβαλλόμενων πράξεων της Δ.Ο.Υ. Αμπελοκήπων, προβάλλοντας τους κάτωθι λόγους:

1) Εσφαλμένα δεν αναγνωρίστηκε προς έκπτωση από το εισόδημα της προσφεύγουσας το αναλογούν ποσό στα τιμολόγια με εκδότη την επιχείρηση « ». Τα Τιμολόγια του « » δεν είναι «πλαστά» και η πλαστότητα δεν αποδεικνύεται επαρκώς στην υπό κρίση περίπτωση. Ειδικότερα, αναφορικά με τη λήψη πλαστού φορολογικού στοιχείου, αυτή δεν αποτελεί διοικητική παράβαση, προβλεπόμενη και τιμωρούμενη από τον Κ.Β.Σ. αλλά ούτε και ποινικό αδίκημα.

2) Μη σύννομη, με βάση την 6η Κοινοτική Οδηγία η αποστέρηση του δικαιώματος της για έκπτωση του αναλογούντος, στα επίμαχα τιμολόγια Φ.Π.Α., εκδόσεως της επιχείρησης «. . του ..». (σχετ. C-384/2004, C-80/2011, C-142/2011).

3) Μη σύννομη η άρνηση αναγνώρισης της έκπτωσης του ΦΠΑ για τις ενδοκοινοτικές παραδόσεις. (σχετ. ΣτΕ 4247/2015, C-184/05).
Απαραίτητη προϋπόθεση για την πραγματοποίηση ενδοκοινοτικών παραδόσεων και κατ' επέκταση η έκδοση τιμολογίου χωρίς ΦΠΑ, είναι η αποστολή ή η μεταφορά των αγαθών στο άλλο κράτος-μέλος να αποδεικνύεται εγγράφως, όπως αποδεικνύεται ότι ισχύει στην περίπτωση της από τα προσκομιζόμενα έγγραφα, ενώπιον του ελέγχου. Προσκομίζονται με την παρούσα CD και φωτοαντίγραφα με επαλήθευση του κοινοτικού ΑΦΜ/ΦΠΑ, που αποδεικνύουν ότι οι αντισυμβαλλόμενοι αγοραστές είναι εγγεγραμμένοι στο VIES κατά την ημερομηνία της συναλλαγής, έγγραφα προέλευσης και καταλληλότητας των εμπορευμάτων (ELLAS A223 Ε.Ε), τα ΤΔΑ, τα σχετικά μεταφορικά έγγραφα (CMR), φωτοτυπία δύο όψεων της ευρωπαϊκής ταυτότητας του οδηγού και υπεύθυνες δηλώσεις παραλαβής των εμπορευμάτων από τους αγοραστές- πελάτες, το αναλυτικό καθολικό των πελατών, χειρόγραφες αποδείξεις είσπραξης καθώς και αντίγραφα του υπ' αριθ. ... λογαριασμού όψεως της Τράπεζας Πειραιώς. Σε κάθε περίπτωση ο έλεγχος δεν προέβη σε ελεγκτικές επαληθεύσεις μέσω vies με τις βουλγάρικες αρχές για να πιστοποιήσει την πραγματοποίηση των ενδοκοινοτικών παραδόσεων.

Ως προς τον πρώτο και δεύτερο ισχυρισμό της προσφεύγουσας περί του δικαιώματος έκπτωσης από τα ακαθάριστα έσοδα της προσφεύγουσας την αξία των επίμαχων τιμολογίων και αποστέρησης περαιτέρω του δικαιώματος της να εκπέσει το φόρο που αναλογεί σε αυτά.

Επειδή, στο άρθρο 23 του ν. 4174/2013 (ΚΦΔ) μεταξύ άλλων ορίζεται ότι: «1. Η Φορολογική Διοίκηση έχει την εξουσία να επαληθεύει, να ελέγχει και να διασταυρώνει την εκπλήρωση των φορολογικών υποχρεώσεων εκ μέρους του φορολογούμενου, την ακρίβεια των φορολογικών δηλώσεων που υποβάλλονται σε αυτήν και να επιβεβαιώνει τον υπολογισμό και την καταβολή του οφειλόμενου φόρου, διενεργώντας έλεγχο σε έγγραφα, λογιστικά στοιχεία και στοιχεία γνωστοποιήσεων και παρόμοιες πληροφορίες, θέτοντας ερωτήσεις στον φορολογούμενο και σε τρίτα πρόσωπα, ερευνώντας εγκαταστάσεις και μέσα μεταφοράς που χρησιμοποιούνται για τη διενέργεια επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, σύμφωνα με τις διαδικασίες και χρησιμοποιώντας μεθόδους που προβλέπονται στον Κώδικα ».

Επειδή, με τη με αριθ. ΔΕΛ Α 1069048/2-5-2014 εγκύκλιο της Γ.Γ.Δ.Ε., σχετικά με το άρθρο 23 του Κ.Φ.Δ. προβλέπεται, μεταξύ άλλων, ότι: « Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού καθορίζονται οι εξουσίες της Φορολογικής Διοίκησης με σκοπό τη διαπίστωση της εφαρμογής των φορολογικών διατάξεων εκ μέρους του φορολογούμενου και την επαλήθευση του περιεχομένου των φορολογικών δηλώσεων που υποβάλλονται σ' αυτήν σε σχέση πάντοτε με τη συναλλακτική δραστηριότητα και τα οικονομικά δεδομένα όπως αυτά προκύπτουν από οποιαδήποτε βιβλία και στοιχεία. Επίσης η Φορολογική Διοίκηση προσδιορίζει το ύψος του οφειλόμενου ποσού (φόρος - πρόστιμο - τέλος - εισφορά κλπ.) που πρέπει να καταβληθεί από το φορολογούμενο».

Επειδή στο άρθρο 19 παρ 3 του ν. 2523/1997 δίδεται ο ορισμός του πλαστού φορολογικού στοιχείου και συγκεκριμένα ορίζεται ότι: «Θεωρείται ως πλαστό και το φορολογικό στοιχείο που έχει διατρηθεί ή σφραγιστεί με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς να έχει καταχωρηθεί στα οικεία βιβλία της αρμόδιας φορολογικής αρχής σχετική πράξη θεώρησης του και εφόσον η μη καταχώρηση τελεί σε γνώση του υπόχρεου για τη θεώρηση του φορολογικού στοιχείου. Θεωρείται επίσης ως πλαστό το φορολογικό στοιχείο και όταν το περιεχόμενο και τα λοιπά στοιχεία του πρωτότυπου ή αντίτυπου αυτού είναι διαφορετικά από αυτά που αναγράφονται στο στέλεχος του ίδιου στοιχείου». Από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων συνάγεται, μεταξύ άλλων, ότι η αιτιολογημένη διαπίστωση από τη φορολογική αρχή ότι ορισμένο τιμολόγιο είναι πλαστό ή εικονικό, όταν, μάλιστα, δεν αμφισβητείται, αρκεί να στοιχειοθετήσει ευθύνη για τον επιτηδευματία που δένεται τέτοιο στοιχείο και το καταχωρίζει στα βιβλία του, εκτός αν αυτός αποδείξει με κάθε νόμιμο μέσο ότι τελούσε σε καλή πίστη (πρβλ. ΣΤΕ 875/2012, 881/2002, 1295/1999).

Επειδή, η έννοια του πλαστού στοιχείου δίδεται και με τις νεότερες διατάξεις του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (Ν.4174/2013). Ειδικότερα, με το τρίτο εδάφιο της περ. δ' του άρθρου 55 ορίζεται, συμπληρωματικά, ότι: «.Θεωρείται ως πλαστό και το φορολογικό στοιχείο και όταν οι αξίες που αναγράφονται στο πρωτότυπο και στο αντίτυπό αυτού, το οποίο χρησιμοποιείται για φορολογικούς σκοπούς είναι διαφορετικές».

Επειδή με το υπ' αριθ. πρωτ. .../03-02-2016 διαβιβαστικό έγγραφο της η Δ.Ο.Υ. Καλαμαριάς, απέστειλε στη Δ.Ο.Υ. Αμπελοκήπων, την από 14/05/2010 πληροφοριακή έκθεση ελέγχου, η οποία αφορούσε στην εκδότρια επιχείρηση πλαστών φορολογικών στοιχείων με την επωνυμία «. . του ..» με ΑΦΜ ..., αρμοδιότητας της, για τις χρήσεις 2005-2009. Περαιτέρω από τον έλεγχο που διενεργήθηκε από τη φορολογική αρχή για το υπό κρίση έτος διαπιστώθηκε ότι και τα επίμαχα φορολογικά στοιχεία (φορτωτικές), που έλαβε και καταχώρησε στα τηρούμενα βιβλία της, εκδόσεως της ως άνω επιχείρησης, είναι επίσης πλαστά, όπως προκύπτει από την αρίθμηση τους (αριθ. . έως ..), δεδομένου ότι από το αρχείο ΚΒΣ της Δ.Ο.Υ. Καλαμαριάς διαπιστώθηκε ότι ο «. . του ..» είχε θεωρήσει κατά την 06/10/2011 φορτωτικές από Νο .. έως .. και ότι οι ως άνω φορτωτικές έχουν διατρηθεί με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς να έχει καταχωρηθεί στα οικεία βιβλία της αρμόδιας φορολογικής αρχής σχετική πράξη θεώρησης τους και η μη καταχώρηση τελούσε σε γνώση του υπόχρεου για τη θεώρηση (εκδότη) των ανωτέρω φορολογικών στοιχείων. Συνεπώς οι εν λόγω φορτωτικές είναι πλαστές.

Επειδή, στην παρ 2 του άρθρου 18 - Τρόπος ενημέρωσης των βιβλίων και έκδοσης των στοιχείων του ΠΔ 186/1992 (ΚΒΣ), (ΦΕΚ 84 Α'), ορίζεται ότι: «2. Κάθε εγγραφή στα βιβλία, που αφορά συναλλαγή ή άλλη πράξη του υπόχρεου, πρέπει να στηρίζεται σε στοιχεία που προβλέπονται από τις διατάξεις του Κώδικα αυτού ή σε δημόσια έγγραφα ή σε άλλα πρόσφορα αποδεικτικά στοιχεία.».

Επειδή, σύμφωνα με το άρθρο 28 - Έννοια και απόκτηση του εισοδήματος του ν. 2238/1994 (ΚΦΕ), ορίζεται ότι: «1. Εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις είναι το κέρδος που αποκτάται από ατομική ή εταιρική επιχείρηση εμπορική, βιομηχανική ή βιοτεχνική ή από την άσκηση οποιουδήποτε κερδοσκοπικού επαγγέλματος, το οποίο δεν υπάγεται στα ελευθέρια επαγγέλματα που αναφέρονται στο άρθρο 48....4. ... Ως χρόνος κτήσης, για επιχειρήσεις που τηρούν βιβλία τρίτης κατηγορίας του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, θεωρείται η ημερομηνία στην οποία έκλεισε η διαχείριση και προκειμένου για τα κέρδη που διανέμουν οι εταιρείες περιορισμένης ευθύνης, ο χρόνος έγκρισης αυτών από τη συνέλευση των εταίρων».

Επειδή, σύμφωνα με το άρθρο 30 - Ακαθάριστο εισόδημα του ν. 2238/1994 (ΚΦΕ), ορίζεται ότι: «1. Ως ακαθάριστο εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις λαμβάνεται το σύνολο των ακαθάριστων εσόδων από τις κάθε είδους εμπορικές συναλλαγές αυτών. 2. Ο προσδιορισμός των ακαθάριστων εσόδων των εμπορικών επιχειρήσεων ενεργείται ως ακολούθως: α) Για επιχειρήσεις που τηρούν επαρκή και ακριβή βιβλία δεύτερης ή τρίτης κατηγορίας του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, τα ακαθάριστα έσοδα εξευρίσκονται με βάση τα δεδομένα των βιβλίων και στοιχείων. ...».

Επειδή περαιτέρω, σύμφωνα με το άρθρο 31 - Λογιστικός προσδιορισμός του καθαρού εισοδήματος του ν. 2238/1994 (ΚΦΕ), ορίζεται ότι: «1. Το καθαρό εισόδημα των επιχειρήσεων που τηρούν επαρκή και ακριβή βιβλία και στοιχεία δεύτερης και τρίτης κατηγορίας του Κ.Β.Σ. εξευρίσκεται λογιστικώς με έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα, όπως αυτά ορίζονται στο προηγούμενο άρθρο, των ακόλουθων εξόδων με την επιφύλαξη των διατάξεων των άρθρων 51Α και 51Β του παρόντος:.. 18. Το ποσό που απομένει μετά τις εκπτώσεις του παρόντος άρθρου αποτελεί το καθαρό εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις...

20. Δαπάνες που εμπίπτουν στις διατάξεις του παρόντος άρθρου, εκτός εκείνων που ρητά μνημονεύονται σε αυτό, για τις οποίες έχει γίνει δεκτό με διοικητικές λύσεις και με τη δικαστηριακή νομολογία ότι εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα βάσει των διατάξεων του άρθρου αυτού, περιλαμβάνονται σε απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών. Η αναγνώριση των οριζόμενων στην απόφαση αυτή δαπανών είναι δεσμευτική για τις ελεγκτικές υπηρεσίες. Για την υλοποίηση των ανωτέρω, εντός μηνός από την έναρξη ισχύος της παραγράφου αυτής εκδίδεται η οριζόμενη από το πρώτο εδάφιο απόφαση..».

Επειδή περαιτέρω με το υπ' αριθ. πρωτ. 1078820/1526/Α0012/29.8.2007 έγγραφο του Υπουργείου Οικονομικών, με θέμα (Έκπτωση δαπανών), διευκρινίζεται ότι: «4. Περαιτέρω για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 31 του Κ.Φ.Ε. θα πρέπει να υπάρχουν αθροιστικά (να συντρέχουν όλες μαζί) οι εξής προϋποθέσεις: α) Η δαπάνη να είναι πραγματική και όχι εικονική.

β) Η δαπάνη να είναι παραγωγική δηλαδή να συμβάλει στην απόκτηση φορολογητέου εισοδήματος (και όχι απαλλασσόμενων ή αυτοτελώς φορολογούμενων).

γ) Η δαπάνη να προβλέπεται από διάταξη νόμου (άρθρο 31 Κ.Φ.Ε.).

δ) Η δαπάνη να έχει καταχωρηθεί στα βιβλία, να προκύπτει από δικαιολογητικά έγγραφα (τιμολόγια, αποδείξεις κ.λπ.) και να είναι βέβαιη δεδουλευμένη και εκκαθαρισμένη.

5. Η διαπίστωση των παραπάνω, ως θέμα πραγματικό ανήκει στην εξελεγκτική εξουσία του αρμόδιου Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. ...».

Επειδή περαιτέρω με την ΠΟΛ. 1205/08-11-2012, κοινοποιήθηκε η με αριθμό 572/2011 Γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, με την οποία και έγινε δεκτή από τη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων, σχετικά με την έκπτωση ή μη, κατ' άρθρο 31 Κ.Φ.Ε., των δαπανών εκείνων οι οποίες δεν αμφισβητείται ότι πραγματοποιήθηκαν, πλην, όμως, προκύπτουν από πλαστά φορολογικά στοιχεία. Με την εν λόγω γνωμοδότηση έγινε δεκτό κατά πλειοψηφία ότι δεν αποτελούν εκπεστέες, κατ' άρθρο 31 ΚΦΕ, οι δαπάνες εκείνες οι οποίες δεν αμφισβητείται ότι πραγματοποιήθηκαν, πλην, όμως, προκύπτουν από πλαστά φορολογικά στοιχεία.

Ειδικότερα σύμφωνα το σκεπτικό της ως άνω γνωμοδότησης ορίζεται ότι: «1. Προκειμένου να εξευρεθεί με λογιστικό τρόπο το καθαρό φορολογητέο εισόδημα επιχείρησης που τηρεί βιβλία β' η γ' κατηγορίας Κ.Β.Σ., αφαιρούνται από τα ακαθάριστα έσοδά της, όπως τα έσοδα αυτά προσδιορίζονται με τις διατάξεις του Κ.Φ.Ε., οι δαπάνες που έγιναν για λογαριασμό της επιχείρησης, ... Περαιτέρω, όμως, εκτός από την πραγματοποίηση της δαπάνης, για την έκπτωσή της από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης, απαιτείται ως πρόσθετη προϋπόθεση να στηρίζεται αυτή σε στοιχεία προβλεπόμενα από τον Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων και να έχει διενεργηθεί η εγγραφή της στα βιβλία της επιχείρησης, Τέλος, σύμφωνα με την απόφαση 4033/1999 του Συμβουλίου της Επικρατείας, που ερμηνεύει την προπαρατεθείσα διάταξη του άρθρου 43 παρ. 3 του Κ.Φ.Σ., το πλαστό τιμολόγιο παροχής υπηρεσιών δεν αποτελεί νόμιμο δικαιολογητικό στοιχείο για την έκπτωση της σχετικής δαπάνης. 2. Η λήψη πλαστού φορολογικού στοιχείου δεν αποτελεί διοικητική παράβαση, προβλεπόμενη και τιμωρούμενη από τον Κ.Β.Σ., αλλά ούτε και ποινικό αδίκημα. Και τούτο γιατί είναι σαφής η πρόθεση του νομοθέτη του ν. 2523/1997 να αφήσει ατιμώρητο τον λήπτη εκείνο, ο οποίος ουδόλως έλαβε μέρος στην διάπραξη της πράξης της πλαστογραφίας για συναλλαγή που όντως πραγματοποιήθηκε, δοθέντος, άλλωστε, ότι, σε αντίθετη περίπτωση, συντρέχει ευθύνη του λήπτη, αν δηλαδή το συγκεκριμένο φορολογικό στοιχείο είναι συγχρόνως και εικονικό, δηλαδή αναφέρεται σε ανύπαρκτη συναλλαγή, ενώ, σε κάθε περίπτωση φοροδιαφυγής, ο καλόπιστος λήπτης απαλλάσσεται της ευθύνης (ΣτΕ 1773/2010 κλπ.)....Η κατάργηση της διάταξης του άρθρου 43 παρ. 3 του Κ.Φ.Σ., σύμφωνα με την οποία κανένα έξοδο δεν αναγνωρίζεται, εάν δεν έχει εκδοθεί αποδεικτικό στοιχείο και η κατ' ουσία αντικατάστασή της από την διάταξη του άρθρου 18 παρ. 2 του ισχύοντος Κ.Β.Σ., κατά την οποία κάθε εγγραφή στα βιβλία, που αφορά συναλλαγή ή άλλη πράξη του υπόχρεου, πρέπει να στηρίζεται σε στοιχεία που προβλέπονται από τις διατάξεις του Κώδικα αυτού ή σε δημόσια έγγραφα ή σε άλλα πρόσφορα αποδεικτικά στοιχεία, δεν μεταβάλλει την πρόθεση του φορολογικού νομοθέτη να απαιτεί για την έκπτωση μιας δαπάνης τα νόμιμα εκείνα στοιχεία που αποδεικνύουν την πραγματοποίηση της, καθόσον δεν προσιδιάζει και δεν είναι ανεκτό σε ένα κράτος δικαίου να αποδεικνύεται μια συναλλαγή με μη νόμιμα φορολογικά στοιχεία. Ειδικώς, δε, τιμολόγια ή άλλα παραστατικά, τα οποία έχουν μεν διατρηθεί ή σφραγιστεί με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς, όμως, να έχει καταχωρισθεί σχετική πράξη θεώρησής τους στα οικεία βιβλία της αρμόδιας φορολογικής αρχής θεωρούνται πλαστά, κατά την ρητή διάταξη του άρθρου 19 ν. 2523/1997. Συνεπώς, οποιαδήποτε δαπάνη, η οποία προκύπτει από τέτοια τιμολόγια δεν είναι δυνατόν να εκπεσθεί από τα ακαθάριστα έσοδα μιας επιχείρησης. Τούτο δε ασχέτως εάν η συγκεκριμένη περίπτωση συνιστά ή όχι παράβαση των διατάξεων του Κ.Β.Σ., καθόσον είναι διαφορετικό το ζήτημα της έκπτωσης μιας δαπάνης από τα ακαθάριστα έσοδα μιας επιχείρησης από το ζήτημα της επιβολής κύρωσης για την διάπραξη της φορολογικής παράβασης της φοροδιαφυγής.... Κατόπιν των παραπάνω, εφ' όσον, από τα αναφερόμενα στο ιστορικό πραγματικά περιστατικά, προκύπτει ότι τα εκδοθέντα από τον εργολάβο προς την εταιρεία τιμολόγια παροχής υπηρεσιών θεωρήθηκαν πλαστά, επειδή δεν είχε καταχωρισθεί στα οικεία βιβλία της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. η σχετική πράξη θεώρησής τους, συνάγεται ότι οι δαπάνες, που απεικονίζονται στα εν λόγω παραστατικά, δεν δύνανται να εκπέσουν από τα ακαθάριστα έσοδα της εταιρείας ανεξάρτητα εάν αυτή ήταν καλόπιστη, δηλαδή αν πράγματι τελούσε σε άγνοια της πλαστότητας (πρβλ. Γνωμ. Ν.Σ.Κ. 685/2000) ...V. Κατόπιν των ανωτέρω, επί τεθέντος ερωτήματος, το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (Τμήμα Α'), γνωμοδοτεί, κατά πλειοψηφία, ότι δεν αποτελούν εκπεστέες κατ' άρθρο 31 Κ.Φ.Ε. δαπάνες εκείνες οι οποίες δεν αμφισβητείται ότι πραγματοποιήθηκαν, πλην, όμως, προκύπτουν από πλαστά φορολογικά στοιχεία».

Επειδή περαιτέρω στο άρθρο 32 παρ. 1β του ν. 2859/2000 (ΚΦΠΑ), ορίζεται ότι: «1.Το δικαίωμα έκπτωσης του φόρου μπορεί να ασκηθεί, εφόσον ο υποκείμενος στο φόρο κατέχει: α)..., β) νόμιμο τιμολόγιο ή άλλο αποδεικτικό στοιχείο που επέχει θέση τιμολογίου, από τα οποία αποδεικνύονται οι παραδόσεις αγαθών και οι παροχές υπηρεσιών που γίνονται σ' αυτόν και ο φόρος με τον οποίον επιβαρύνθηκαν,...».

Επειδή, σύμφωνα με την ΠΟΛ.1225/2001 με την οποία έγινε αποδεκτή η υπ' αριθμ 685/2000 Γνωμοδότηση Ν.Σ.Κ., « ο υποκείμενος στο ΦΠΑ λήπτης πλαστού στοιχείου δεν έχει δικαίωμα έκπτω¬σης του αναγραφόμενου στο στοιχείο αυτό ΦΠΑ, επειδή κάθε πλαστό τιμολόγιο εξ ορισμού αποκλείεται από την έννοια του νόμιμου παραστατικού για την άσκηση του δικαιώματος έκπτωσης.».

Επειδή, η διενέργεια έκπτωσης ή επιστροφής ΦΠΑ με βάση πλαστά εικονικά ή νοθευμένα φορολογικά στοιχεία, δεν αναγνωρίζεται για τον αποδέκτη ως νόμιμη άσκηση δικαιώματος, ενώ ο εκδότης των στοιχείων αυτών οφείλει να αποδώσει στο δημόσιο τον αναγραφόμενο σ' αυτά ΦΠΑ (ΕΔΥΟ ΠΟΛ 1156/1997). Σχετική με το εν λόγω θέμα είναι και η ΓΝΣΚ 685/2000 γνωμοδότηση του ΝΣΚ που έγινε δεκτή από το Υπουργείο Οικονομικών και κοινοποιήθηκε με την ΕΔΥΟ ΠΟΛ 1225/2001, σύμφωνα με την οποία ο υποκείμενος στο φόρο, ως λήπτης πλαστού στοιχείου, δεν έχει δικαίωμα έκπτωσης για τον αναγραφόμενο σ'αυτό το στοιχείο ΦΠΑ, επειδή είναι κατεξοχήν μη νόμιμο και ανεξάρτητα από το ότι σε βάρος του δεν επιβάλλονται πρόστιμα και διοικητικές κυρώσεις με τις διατάξεις του ν. 2523/1997.

Επειδή στο φορολογικό δίκαιο δεν νοείται διασταλτική ερμηνεία ή ανάλογη εφαρμογή, λόγω της διεπούσης το δίκαιο αυτό αρχής της τυπικότητας και της στενής ερμηνείας των εν λόγω διατάξεων. (ΣτΕ 1922/52, 3422/75, 2989/80, 3007/84 κ.λπ.) και στο πεδίο εφαρμογής του Φ.Π.Α., με το σύστημα της τιμολόγησης, ο μηχανισμός έκπτωσης είναι το θεμελιώδες στοιχείο που εξασφαλίζει την ουδετερότητα του φόρου. Εκπεστέος δεν είναι οποιοσδήποτε φόρος, αλλά ο φόρος που νόμιμα αναγράφηκε στο τιμολόγιο.

Επειδή η άσκηση του δικαιώματος της έκπτωσης, όπως είναι λογικό, υπόκειται σε αυστηρούς κανόνες που βάση έχουν την αρχή της τυπικότητας του φόρου και τούτο για την αποφυγή καταχρήσεων σε βάρος του Δημοσίου οι οποίες μπορούν να γίνουν με την συμπαιγνία των μερών. H αυστηρότητα της νομολογίας σε όλα τα Ευρωπαϊκά κράτη δικαιολογείται από αυτή καθεαυτή τη φύση του μηχανισμού λειτουργίας του Φ.Π.Α. Συγκεκριμένα, η αυστηρότητα αυτή εξασφαλίζει την ορθή εφαρμογή του κεντρικού κανόνα που διέπει το μηχανισμό των εκπτώσεων, σύμφωνα με τον οποίο ο φόρος που εκπίπτεται από τον πελάτη θα πρέπει να έχει πληρωθεί από τον προμηθευτή του στο Δημόσιο.

Συνεπώς, το παραστατικό στοιχείο που αφορά σε φορολογητέες εισροές, για να δικαιολογήσει την έκπτωση, θα πρέπει να έχει εκδοθεί κατά τους νομίμους τύπους και να είναι, κατά περιεχόμενο, επαρκώς συγκεκριμένο. Στις περιπτώσεις επομένως των εικονικών ή πλασματικών τιμολογίων είναι προφανές ότι διενεργείται μια καταδολιευτική σε βάρος του Δημοσίου πράξη, βάσει της οποίας ο λήπτης του στοιχείου θα εκπέσει το φόρο που αναγράφεται στα τιμολόγια, ενώ αντιθέτως ο εκδότης του τιμολογίου δε θα πληρώσει στο Δημόσιο το φόρο που εμφανίζεται στο εν λόγω τιμολόγιο.

Επειδή, είναι καταρχάς αληθές ότι, σύμφωνα με πάγια νομολογία του ΔΕΚ, το δικαίωμα για έκπτωση που προβλέπεται στα άρθρα 17 επ. της έκτης Οδηγίας (ΦΠΑ) (αριθ. 77/388/ΕΟΚ, EE L 145/1977) αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του μηχανισμού του ΦΠΑ και δεν μπορεί, καταρχήν, να περιορίζεται, το δε δικαίωμα ασκείται αμέσως για όλους τους φόρους που έχουν πλήξει τις πραγματοποιηθείσες σε προγενέστερο στάδιο πράξεις (βλ. αντί πολλών τις αποφάσεις της 21ης Μαρτίου 2000, C-110/98 και C-147/98, ... κ.λπ. κατά . . (ΑΕΑΤ), σκέψεις 43 και 44, όπου και η σχετική νομολογία του ΔΕΚ). Όμως γίνεται συγχρόνως δεκτό, ότι η άσκηση του δικαιώματος προς έκπτωση δεν εκτείνεται στο φόρο αποκλειστικά και μόνον επειδή αναγράφεται στο τιμολόγιο (βλ. κρίση της σημαντικής αποφάσεως του ΔΕΚ της 13ης Δεκεμβρίου 1989, . .. BV κατά .., C-342/87), περαιτέρω δε, ότι σε περιπτώσεις που χαρακτηρίζονται από απάτη ή κατάχρηση, η φορολογική αρχή μπορεί να ζητήσει την επιστροφή των ποσών ως προς τα οποία έγινε η έκπτωση, εφόσον οι εκπτώσεις έγιναν βάσει ψευδών δηλώσεων και στοιρείων (ό.π. C-110/98 και C-147/98, σκέψη 46).
Εξάλλου, δυνάμει του άρθρου 22 παράγραφος 8 της έκτης Οδηγίας, τα κράτη μέλη έχουν την ευχέρεια να λαμβάνουν μέτρα τα οποία να διασφαλίζουν την ακριβή είσπραξη του φόρου και να αποφεύγεται η φοροδιαφυγή, τα οποία βεβαίως δεν πρέπει να υπερβαίνουν το αναγκαίο μέτρο για την επίτευξη αυτών των σκοπών και την αποφυγή των καταστρατηγήσεων.

Μέσα στα πλαίσια της τελευταίας ως άνω νομολογίας του ΔΕΚ και του άρθρου 22 παράγραφος 8 της έκτης Οδηγίας κινείται και η ανωτέρω διάταξη του άρθρου 32 παράγραφος 1 περίπτωση β του ν. 2859/2000, η οποία αποτελεί κατά κύριο λόγο μεταφορά στο ελληνικό δίκαιο αντίστοιχης διάταξης που περιέχεται στο άρθρο 18 παράγραφος 1 στοιχ. α της άνω Οδηγίας για το Φ.Π.Α., θεσπίστηκε δε και απαιτεί νόμιμο τιμολόγιο για άσκηση του δικαιώματος εκπτώσεως του ΦΠΑ, ακριβώς για τη διασφάλιση της λειτουργίας του μηχανισμού της έκπτωσης του φόρου εισροών από το φόρο εκροών αυτού και για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής μέσω αυτού του μηχανισμού.

Κατά συνέπεια, ενόψει των ανωτέρω, κάθε πλαστό τιμολόγιο εξ ορισμού αποκλείεται από την έννοια του νόμιμου παραστατικού για την άσκηση του δικαιώματος έκπτωσης, αποτελώντας ίσως την κλασσική περίπτωση μη νόμιμου τιμολογίου ή άλλου ισοδύναμου προς αυτό κατά τον ΚΒΣ φορολογικού στοιχείου, δεδομένου ότι η διαπίστωση της πλαστότητας ενός τέτοιου στοιχείου εμπεριέχει καταρχήν περίπτωση απάτης και κατάχρησης του δικαιώματος έκπτωσης του ΦΠΑ εισροών. Τούτο δε διότι, κατά τα προαναφερθέντα, το ποια τιμολόγια παρέχουν δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ αποτέλεσε αντικείμενο ειδικής ρύθμισης της εθνικής μας νομοθεσίας, η οποία απαιτεί νόμιμο τιμολόγιο, αποκλείοντας κατά τα ανωτέρω από το δικαίωμα της έκπτωσης τα πλαστά. 'Άλλωστε και σε περίπτωση ελλείψεως μιας τέτοιας ειδικής ρύθμισης, γίνεται δεκτό ότι από όλες τις διατάξεις που συνθέτουν το σύστημα ΦΠΑ συνάγεται ότι τέτοιες εκπτώσεις (βάσει πλαστών και εικονικών φορολογικών στοιχείων) είναι ανεπίτρεπτες (βλ. και. Ν. Σκλία, Κοινοτικό Φορολογικό Δίκαιο, σελ. 453 επ., όπου και αλλοδαπή νομολογία, ιδίως δε σελ. 465 επ.).

Επειδή στην υπό κρίση περίπτωση ορθά δεν αναγνωρίστηκε από τον έλεγχο ποσό ύψους 4.529,09 €, προς έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα της, λόγω του ότι αντιστοιχεί σε πλαστά φορολογικά στοιχεία ούτε και το δικαίωμα συμψηφισμού από το φόρο εισροών της ποσό ύψους 1.041,67 €, που αντιστοιχεί στο ΦΠΑ των ως άνω πλαστών φορολογικών στοιχείων, δεδομένου ότι η άρνηση της φορολογικής αρχής ερείδεται στο αντικειμενικό γεγονός της λήψης πλαστών φορολογικών στοιχείων.

Συνεπώς οι ως άνω ισχυρισμοί της προσφεύγουσας πρέπει να απορριφθούν ως νόμω και ουσία αβάσιμοι.

Ως προς τον τρίτο ισρυρισμό της προσφεύγουσας περί της πραγματοποίησης των ενδοκοινοτικών παραδόσεων και περί της μη υποβολής αιτήματος διοικητικής συνδρομής από τη φορολογική αργή

Επειδή, στο Ν. 2859/2000 «Κύρωση Κώδικα Φόρου Προστιθέμενης Αξίας» (Α' 248) - εφεξής και Κώδικας ΦΠΑ - ορίζονται, μεταξύ άλλων, τα εξής:

Στο άρθρο 1 ότι: «Επιβάλλεται φόρος κύκλου εργασιών με την ονομασία "φόρος προστιθέμενης αξίας" σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου. Ο φόρος αυτός επιρρίπτεται από τον κατά νόμο υπόχρεο σε βάρος του Αντισυμβαλλομένου»,

στο άρθρο 2 παρ 1 ότι: « 1. Αντικείμενο του φόρου είναι α) η παράδοση αγαθών και η παροχή υπηρεσιών, εφόσον πραγματοποιούνται από επαχθή αιτία στο εσωτερικό της χώρας από υποκείμενο στο φόρο που ενεργεί με αυτή την ιδιότητα»,

στο άρθρο 3 παρ 1, ότι: « 1. Στο φόρο υπόκειται: α) κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, ημεδαπό ή αλλοδαπό ή ένωση προσώπων, εφόσον ασκεί κατά τρόπο ανεξάρτητο οικονομική δραστηριότητα, ανεξάρτητα από τον τόπο εγκατάστασης, τον επιδιωκόμενο σκοπό ή το αποτέλεσμα της δραστηριότητας αυτής,...»,

στο άρθρο 5 παρ 1, ότι: «1. Παράδοση αγαθών, κατά την έννοια των διατάξεων του άρθρου 2, θεωρείται κάθε πράξη με την οποία μεταβιβάζεται το δικαίωμα να διαθέτει κάποιος ως κύριος ενσώματα κινητά αγαθά, καθώς και τα ακίνητα του άρθρου 6 ».

Επειδή περαιτέρω, στο άρθρο 13 του ν. 2859/2000 μεταξύ άλλων ορίζεται ότι: «1. Η παράδοση αγαθών θεωρείται ότι πραγματοποιείται στο εσωτερικό της χώρας, εφόσον κατά το χρόνο γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης τα αγαθά βρίσκονται: α) στο εσωτερικό της χώρας, β) 6. Κατά παρέκκλιση από την περίπτωση α' της παραγράφου 1 και την παράγραφο 2, η παράδοση αγαθών δεν θεωρείται ότι πραγματοποιείται στο εσωτερικό της χώρας στην περίπτωση που τα αγαθά αποστέλλονται ή μεταφέρονται από τον πωλητή ή από άλλο πρόσωπο που ενεργεί για λογαριασμό του, από το εσωτερικό της χώρας σε άλλο κράτος - μέλος και πληρούνται σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις:

α) η παράδοση των αγαθών γίνεται προς υποκείμενο στο φόρο ή προς νομικό πρόσωπο μη υποκείμενο στο φόρο, τα οποία δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για τη φορολόγηση της παράδοσης αυτής ως ενδοκοινοτικής απόκτησης στη χώρα τους ή προς οποιοδήποτε άλλο μη υποκείμενο στο φόρο πρόσωπο εγκαταστημένο σε άλλο κράτος - μέλος και

β) δεν πρόκειται για καινούργια μεταφορικά μέσα, ούτε για αγαθά που παραδίδονται μετά από εγκατάσταση ή συναρμολόγηση με ή χωρίς δοκιμή λειτουργίας, από τον προμηθευτή ή για λογαριασμό του.

Επειδή, με το άρθρο 16 του ν. 2859/2000 μεταξύ άλλων ορίζεται ότι: «1 Η φορολογική υποχρέωση γεννάται και ο φόρος γίνεται απαιτητός από το δημόσιο κατά το χρόνο που πραγματοποιείται η παράδοση των αγαθών και η παροχή των υπηρεσιών. Η παράδοση των αγαθών συντελείται κατά το χρόνο κατά τον οποίο τα αγαθά τίθενται στη διάθεση του προσώπου που τα αποκτά.

Όταν ο προμηθευτής των αγαθών αναλαμβάνει την υποχρέωση αποστολής τους, η παράδοση συντελείται κατά το χρόνο κατά τον οποίο αρχίζει η αποστολή, εκτός αν ο προμηθευτής αναλαμβάνει και την υποχρέωση συναρμολόγησης ή εγκατάστασης των αγαθών, οπότε η παράδοση συντελείται κατά το χρόνο αποπεράτωσης των εργασιών αυτών. 2.Κατ' εξαίρεση, ο φόρος γίνεται απαιτητός:

α) κατά το χρόνο έκδοσης του τιμολογίου ή άλλου στοιχείου που επέχει θέση τιμολογίου στις περιπτώσεις που, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, παρέχεται η ευχέρεια έκδοσης των στοιχείων αυτών σε χρόνο μεταγενέστερο της παράδοσης των αγαθών ή της παροχής υπηρεσιών, β)...γ) κατά το χρόνο έκδοσης του τιμολογίου ή άλλου στοιχείου που επέχει θέση τιμολογίου και το αργότερο τη 15η του επόμενου μήνα από αυτόν κατά τον οποίο γεννήθηκε η φορολογική υποχρέωση, προκειμένου για παραδόσεις αγαθών που απαλλάσσονται από το φόρο, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 28,...».

Επειδή, με το άρθρο 28 του ν. 2859/2000 μεταξύ άλλων ορίζεται ότι: «1. Απαλλάσσονται από το φόρο: α) η παράδοση αγαθών κατά την έννοια του άρθρου 5, τα οποία αποστέλλονται ή μεταφέρονται σε άλλο κράτος-μέλος από τον πωλητή ή τον αποκτώντα ή από άλλον που ενεργεί για λογαριασμό τους, προς άλλον υποκείμενο στο φόρο ή προς μη υποκείμενο νομικό πρόσωπο, που ενεργεί με την ιδιότητα του αυτή σε άλλο κράτος-μέλος...».

Η διάταξη αυτή δεν ισχύει για παράδοση αγαθών που πραγματοποιείται προς: αα)....ββ)...γγ),... Η εξαίρεση αυτή δεν ισχύει για καινούργια μεταφορικά μέσα και προϊόντα που υπάγονται σε ειδικούς φόρους κατανάλωσης, β) γ) δ) η εισαγωγή και η ενδοκοινοτική απόκτηση αγαθών που πραγματοποιούνται από υποκείμενο στο φόρο και η παράδοση αγαθών προς υποκείμενο στο φόρο, με σκοπό την παράδοση τους με τους όρους της παραπάνω περίπτωσης α', καθώς και η παροχή υπηρεσιών που αφορούν αυτές τις παραδόσεις αγαθών με προορισμό ένα άλλο κράτος-μέλος, μέχρι του ποσού των παραδόσεων αυτών, που πραγματοποίησε ο υποκείμενος στο φόρο, κατά την προηγούμενη δωδεκάμηνη χρονική ή δωδεκάμηνη διαχειριστική περίοδο.

Η παρούσα απαλλαγή, καθώς και η απαλλαγή που προβλέπεται στην περίπτωση ζ' της παρ. 1 του άρθρου 24, παρέχεται συνολικά μέχρι του κοινού ορίου, που προβλέπεται από τις διατάξεις αυτές 3.

Με αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών ρυθμίζεται κάθε λεπτομέρεια για την εφαρμογή του άρθρου αυτού.».

Επειδή, με την ΠΟΛ.1201/29-10-1999 με θέμα (Διευκρινίσεις σχετικά με τη διαδικασία απαλλαγής της παράδοσης αγαθών προς άλλο κράτος μέλος ΣΧΕΤ: Η υπ' αριθ. 1023189/128/1225/0014/ΠΟΛ.1106/26-4-1999 ΕΔΥΟ) μεταξύ άλλων ορίζεται ότι: «...2. Από τις παραπάνω διατάξεις προκύπτει ότι, για τη χορήγηση της απαλλαγής αυτής, πρέπει να συντρέχουν οι παρακάτω προϋποθέσεις: α) Ο πωλητής να είναι υποκείμενος στο φόρο.

β) Ο αγοραστής να είναι υποκείμενος στο φόρο ή Νομικό Πρόσωπο μη υποκείμενο στο φόρο, εφόσον δεν υπάγεται στην εξαίρεση του άρθρου 10α', παρ. 2 του Ν. 1642/1986.

γ) Η εγγραφή, τόσο του πωλητή, όσο και του αγοραστή, στο σύστημα VIES. δ) Τα αγαθά να μεταφέρονται από την Ελλάδα προς άλλο κράτος - μέλος.

Οι παραπάνω προϋποθέσεις θα πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά για την πραγματοποίηση ενδοκοινοτικής παράδοσης και, κατά συνέπεια, για την έκδοση Τιμολογίου χωρίς ΦΠΑ από τον Έλληνα πωλητή των αγαθών.

3. Κατά συνέπεια, για κάθε ενδοκοινοτική παράδοση, οι Έλληνες πωλητές θα πρέπει να προβαίνουν στις παρακάτω ενέργειες:

α) Εγγραφή στο σύστημα VIES, με υποβολή της σχετικής δήλωσης μεταβολών.

β) Επαλήθευση του ΑΦΜ/ΦΠΑ του αλλοδαπού αγοραστή, αν δηλαδή είναι εγγεγραμμένος στο σύστημα VIES στη χώρα του και

γ) Να έχουν στην κατοχή τους κάθε στοιχείο, από το οποίο να αποδεικνύεται η μεταφορά των αγαθών από την Ελλάδα στο άλλο κράτος - μέλος.

4. Κατόπιν των ανωτέρω, για τη νομότυπη απαλλαγή των ενδοκοινοτικών παραδόσεων, απαιτούνται:

α) Δελτίο Αποστολής και Τιμολόγιο Πώλησης ή Δελτίο Αποστολής - Τιμολόγιο Πώλησης, όπως αυτά προβλέπονται από τις διατάξεις του ΚΒΣ.
Στα ανωτέρω στοιχεία αναγράφεται, εκτός των άλλων, υποχρεωτικά και ο ΑΦΜ του αγοραστή.

β) Επαλήθευση ότι ο αγοραστής είναι εγγεγραμμένος στο σύστημα VIES στο κράτος - μέλος της εγκατάστασής του.

γ) Αποδεικτικά περί μεταφοράς των αγαθών από την Ελλάδα στο άλλο κράτος - μέλος. Όσον αφορά στα αποδεικτικά αυτά, διευκρινίζουμε τα εξής, ανάλογα με τον τρόπο μεταφοράς: γα) Μεταφορά με Δημόσιας Χρήσης μεταφορικά μέσα

Στην περίπτωση αυτή, απαιτείται αντίτυπο της φορτωτικής του μεταφορέα ή του μεταφορικού γραφείου, όπως προβλέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 16 του ΚΒΣ (φορτωτική, CMR κ.λπ.)

γγ) Μεταφορά με Ιδιωτικής Χρήσης μεταφορικά μέσα του αγοραστή

Στην περίπτωση αυτή απαιτούνται:

- Στο Δελτίο Αποστολής ή στο Δελτίο Αποστολής - Τιμολόγιο Πώλησης θα πρέπει να αναγράφεται ο αριθμός κυκλοφορίας του Φ.Ι.Χ. αυτοκινήτου του αγοραστή και υπογραφή του παραλαβόντος τα αγαθά, καθώς επίσης και βεβαίωση του ιδίου ότι προτίθεται να τα μεταφέρει στο άλλο κράτος - μέλος. Επίσης, ο πωλητής θα πρέπει να κατέρει φωτοαντίγραφα της άδειας κυκλοφορίας του αυτοκινήτου και του διαβατηρίου του παραλαβόντος.

- Αντίγραφα (φωτοτυπίες) των φορτωτικών ή άλλων αποδεικτικών στοιχείων του θαλάσσιου μέσου μεταφοράς που εκδίδεται για τη μεταφορά του Φ.Ι.Χ. αυτοκινήτου, τόσο για την άφιξή του στην Ελλάδα, όσο και για τη μεταφορά του στο άλλο κράτος - μέλος, για τα οποία ο πωλητής θα πρέπει να επιμελείται ώστε να περιέρχονται στα χέρια του, έστω και εκ των υστέρων.

- Αντίγραφα (φωτοτυπίες) των αποδείξεων διοδίων, τελών διέλευσης ή άλλων επιβαρύνσεων και δαπανών που πραγματοποιήθηκαν κατά τη μεταφορά, τόσο εντός της χώρας, όσο και εκτός αυτής, καθώς και κάθε άλλο στοιχείο από το οποίο αποδεικνύεται η άφιξη του αυτοκινήτου στην Ελλάδα, καθώς και η επιστροφή του στο άλλο κράτος - μέλος.

5. Ελεγκτικές διαδικασίες

Η ύπαρξη των ανωτέρω δικαιολογητικών διασφαλίζει, κατ' αρχήν, τη νομιμότητα της μη επιβολής ΦΠΑ στις ενδοκοινοτικές συναλλαγές και, κατά συνέπεια, το δικαίωμα επιστροφής στους υποκείμενους του φόρου εισροών που αναλογεί στις ενδοκοινοτικές αυτές παραδόσεις. Οι Προϊστάμενοι των Δ. Ο. Υ. όμως, έχουν την ευχέρεια να ελέγχουν και κάθε άλλο στοιχείο το οποίο κατά την κρίση τους, θεωρείται απαραίτητο, όπως π.χ. την ύπαρξη εμβάσματος σε τραπεζικό λογαριασμό, τη δήλωση της ενδοκοινοτικής απόκτησης από τον αλλοδαπό υποκείμενο κ.λπ. Η αναζήτηση στοιχείων από τα οποία αποδεικνύεται η πραγματοποίηση μιας ενδοκοινοτικής παράδοσης, εξαρτάται από τη φύση της συναλλαγής, όπως π.χ. το γεγονός ότι η μεταφορά των χελιών δεν είναι δυνατό να πραγματοποιηθεί, τουλάχιστον προς το παρόν, με Δημόσιας Χρήσης αυτοκίνητα, αλλά, κατά το πλείστον, με ειδικά διαμορφωμένα μεταφορικά μέσα των αγοραστών, η εν γένει συμπεριφορά των υποκείμενων κ.λπ.

Σε κάθε περίπτωση αμφισβήτησης της νομιμότητας των ενδοκοινοτικών παραδόσεων οι Προϊστάμενοι των ΔΟΥ έρουν την υποχρέωση προσφυγής στη διαδικασία της διοικητικής βοήθειας, υποβάλλοντας σχετικό ερώτημα στη Διεύθυνσή μας, 14η Διεύθυνση ΦΠΑ, Τμήμα Δ' VIES, ώστε να αναζητηθούν πληροφορίες από τη φορολογική διοίκηση του κράτους εγκατάστασης των αγοραστών.

Η διαδικασία αυτή θα πρέπει να ακολουθείται με γνώμονα, αφενός, τη διασφάλιση των συμφερόντων του Δημοσίου και, αφετέρου, τη μη παρακώλυση των εργασιών των υγιών επιχειρήσεων. Επισημαίνουμε, τέλος, ότι είναι προς το συμφέρον των Ελλήνων υποκείμενων να κατέχουν όσο το δυνατόν περισσότερα στοιχεία, από τα οποία αποδεικνύεται η νόμιμη πραγματοποίηση των ενδοκοινοτικών παραδόσεων, ώστε να είναι σε θέση να υποστηρίξουν την πραγματοποίηση αυτή, στην περίπτωση που υπάρξει αμφισβήτηση από τους αγοραστές και να μην υποχρεωθούν στην καταβολή του αναλογούντος ΦΠΑ Επίσης, θα πρέπει να ελέγχονται τυχόν ερωτήματα που έχουν υποβληθεί από άλλα κράτη - μέλη και αφορούν τις συγκεκριμένες αυτές επιχειρήσεις πριν από την επιστροφή του πιστωτικού υπολοίπου».

Επειδή, σύμφωνα με την ΠΟΛ 1106/26-4-1999 ΕΔΥΟ, «γ. Σε περίπτωση μεταφοράς των αγαθών με μεταφορικά μέσα του αλλοδαπού αγοραστή κατά τη στιγμή της έκδοσης του φορολογικού στοιχείου από τον πωλητή δεν αποδεικνύεται η μεταφορά των αγαθών σε άλλο κράτος μέλος». Η αποστολή ή η μεταφορά των αγαθών από την Ελλάδα στο άλλο κράτος-μέλος, πρέπει οπωσδήποτε να αποδεικνύεται εγγράφως. Κατά τη στιγμή της έκδοσης του τιμολογίου χωρίς ΦΠΑ, ο Έλληνας πωλητής πρέπει να είναι βέβαιος για τη μεταφορά των αγαθών στο άλλο κράτος-μέλος. Συνεπώς η αποστολή ή η μεταφορά πρέπει να αποδεικνύεται με φορτωτικά ή άλλα συνοδευτικά έγγραφα των αγαθών.

Επειδή, «οι διεθνείς οδικές μεταφορές διέπονται από την Σύμβαση της Γενεύης της 19 Μαΐου 1956, η οποία κυρώθηκε για την Ελλάδα με το Ν. 559/12-3-1977 (ΦΕΚ 78Α).

- Η σύμβαση αυτή είναι γνωστή ως CMR από το αντικείμενο της που ήταν η διεθνής μεταφορά εμπορευμάτων οδικώς.

- Τα αγαθά σύμφωνα με τη σύμβαση CMR συνοδεύονται από ένα δελτίο παράδοσης (άρθρο 5). Στο Δελτίο αυτό αναγράφονται τα στοιχεία του αποστολέα, του παραλήπτη, του μεταφορέα, η κοινώς χρησιμοποιούμενη περιγραφή των εμπορευμάτων, ο τρόπος συσκευασίας, ο αριθμός των δεμάτων, τα ειδικά σημεία αυτών, η ποσότητα και οι χρεώσεις που αφορούν την μεταφορά (Άρθρο 6).

Το Δελτίο παράδοσης, όπως το αναφέρει η απόφαση αυτή στην πρακτική εφαρμόζεται ως Διεθνής φορτωτική, αναφερόμενη με το όνομα CMR.»

Επειδή, το άρθρο 1 της παραπάνω συνθήκης προσδιορίζει τον σκοπό ως ακολούθως; «Αυτή η συνθήκη θα πρέπει να εφαρμόζεται για κάθε σύμβαση διεθνούς οδικής μεταφοράς πραγμάτων επί αυτοκινήτου έναντι αμοιβής, όπου ο τόπος που θα παραληφθούν τα εμπορεύματα και ο τόπος που θα παραδοθούν, όπως θα ορίζεται στην σύμβαση μεταφοράς, θα πρέπει να είναι δυο διαφορετικές χώρες, εκ των οποίων η μια απαραίτητα πρέπει να είναι κράτος μέλος της συνθήκης αυτής ανεξάρτητα του τόπου κατοικίας και της εθνικότητας των μερών».

Επειδή η οδηγία 2006/112/ΕΚ του Συμβουλίου, της 28ης Νοεμβρίου 2006, κατά τα άρθρα της 411 και 413, η οποία κατήργησε και αντικατέστησε, από 1ης Ιανουαρίου 2007, την ισχύουσα νομοθεσία της Ένωσης περί ΦΠΑ και, ειδικότερα, την έκτη οδηγία 77/388/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 17ης Μαΐου 1977, περί εναρμονίσεως των νομοθεσιών των κρατών μελών, των σχετικών με τους φόρους κύκλου εργασιών Κοινό σύστημα φόρου προστιθεμένης αξίας: ομοιόμορφη φορολογική βάση προβλέπει τα ακόλουθα:

Το άρθρο 14, παράγραφος 1, της ως άνω οδηγίας ορίζει ότι: «Ως παράδοση αγαθών θεωρείται η μεταβίβαση του δικαιώματος να διαθέτει κάποιος, ως κύριος, ενσώματο αγαθό.».

Το άρθρο 131, της οδηγίας ορίζει ότι: «Οι απαλλαγές που προβλέπονται στα κεφάλαια 2 έως 9 εφαρμόζονται με την επιφύλαξη άλλων κοινοτικών διατάξεων και με τις προϋποθέσεις που καθορίζουν τα κράτη μέλη για να διασφαλίζουν την ορθή και απλή εφαρμογή των εν λόγω απαλλαγών και να προλαμβάνουν κάθε ενδεχόμενη φοροδιαφυγή, φοροαποφυγή ή κατάχρηση».

Περαιτέρω, το άρθρο 138, που περιλαμβάνεται στο κεφάλαιο 4 της οδηγίας, το οποίο έχει τον τίτλο «Απαλλαγές συνδεόμενες με τις ενδοκοινοτικές πράξεις», του εν λόγω τίτλου IX, ορίζει, στην παράγραφο 1, τα ακόλουθα: «Τα κράτη μέλη απαλλάσσουν από τον φόρο τις παραδόσεις αγαθών τα οποία αποστέλλονται ή μεταφέρονται εκτός του αντίστοιχου εδάφους τους, αλλά εντός της Κοινότητας, από τον πωλητή ή τον αποκτώντα ή από άλλο πρόσωπο που ενεργεί για λογαριασμό τους, εφόσον οι παραδόσεις αυτές πραγματοποιούνται για άλλον υποκείμενο στον φόρο ή για νομικό πρόσωπο μη υποκείμενο στον φόρο που ενεργεί με αυτή την ιδιότητα σε κράτος μέλος διαφορετικό από το κράτος αναχώρησης της αποστολής ή της μεταφοράς των αγαθών». Οι διατάξεις των άρθρων 131 και 138, παράγραφος 1, της οδηγίας 2006/112 επαναλαμβάνουν, κατ' ουσία, το περιεχόμενο του άρθρου 28γ, Α, στοιχείο α', πρώτο εδάφιο, της έκτης οδηγίας 77/388, όπως αυτή τροποποιήθηκε από την οδηγία 95/7/ΕΚ του Συμβουλίου, της 10ης Απριλίου 1995 (ΕΕ L 102, σ. 18).

Τέλος, το άρθρο 273, της ως άνω οδηγίας ορίζει: «Τα κράτη μέλη μπορούν να προβλέπουν και άλλες υποχρεώσεις που κρίνουν αναγκαίες για τη διασφάλιση της ορθής είσπραξης του ΦΠΑ και την αποφυγή της απάτης, με την επιφύλαξη της τήρησης της αρχής της ίσης μεταχείρισης των εσωτερικών πράξεων και των πράξεων που πραγματοποιούνται από υποκείμενους στον φόρο μεταξύ κρατών μελών και με την προϋπόθεση ότι οι υποχρεώσεις αυτές δεν οδηγούν, στις συναλλαγές μεταξύ κρατών μελών, σε διατυπώσεις που συνδέονται με τη διέλευση συνόρων».

Επειδή ο Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 904/2010 του Συμβουλίου της 7ης Οκτωβρίου 2010 για τη διοικητική συνεργασία και την καταπολέμηση της απάτης στον τομέα του φόρου προστιθέμενης αξίας, ορίζει:

Το άρθρο 2 του Κανονισμού 904/2010 του Συμβουλίου της 7ης Οκτωβρίου 2010 ότι «1. Κατά την έννοια του παρόντος κανονισμού, ισχύουν οι εξής ορισμοί: ..ζ) «ενδοκοινοτική παράδοση αγαθών»: η παράδοση αγαθών η οποία πρέπει να δηλώνεται στον ανακεφαλαιωτικό πίνακα που προβλέπεται στο άρθρο 262 της οδηγίας 2006/112/ΕΚ· ..ια) «διοικητική έρευνα»: όλοι οι έλεγχοι, οι επαληθεύσεις και οι άλλες ενέργειες που διεξάγονται από τα κράτη μέλη κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους για τη διασφάλιση της ορθής εφαρμογής της νομοθεσίας για τον ΦΠΑ·
ιβ) «αυτόματη ανταλλαγή»: η συστηματική, χωρίς προηγούμενη αίτηση, ανακοίνωση προκαθορισμένων πληροφοριών σε άλλο κράτος μέλος· ιγ) «αυθόρμητη ανταλλαγή»: η μη συστηματική κοινοποίηση πληροφοριών, ανά πάσα στιγμή και χωρίς προηγούμενο αίτημα, σε άλλο κράτος μέλος·..»

Το άρθρο 7 του ως άνω Κανονισμού ότι: «1. Κατόπιν αιτήσεως της αιτούσας αρχής, η αρχή στην οποία υποβάλλεται η αίτηση ανακοινώνει τις πληροφορίες στις οποίες αναφέρεται το άρθρο 1, συμπεριλαμβανομένων όσων αφορούν μία ή περισσότερες συγκεκριμένες περιπτώσεις. 2. Χάριν της διαβίβασης των πληροφοριών που αναφέρει η παράγραφος 1, η αρχή στην οποία υποβάλλεται η αίτηση προβαίνει, εάν συντρέχει λόγος, στις αναγκαίες διοικητικές έρευνες για να αποκτήσει τις πληροφορίες αυτές... 5. Για την απόκτηση των επιζητούμενων πληροφοριών ή τη διεξαγωγή της αιτηθείσας διοικητικής έρευνας, η αρχή στην οποία υποβάλλεται η αίτηση ή η διοικητική αρχή προς την οποία η τελευταία παρέπεμψε το θέμα, ενεργεί όπως θα ενεργούσε και για ίδιο λογαριασμό ή κατ' αίτηση άλλης αρχής του δικού της κράτους μέλους».
Το άρθρο 10 του ως άνω Κανονισμού ότι: «Η αρχή στην οποία υποβάλλεται η αίτηση παρέχει τις πληροφορίες τις οποίες αναφέρουν τα άρθρα 7 και 9, το συντομότερο δυνατόν, και το αργότερο τρεις μήνες μετά την ημερομηνία παραλαβής της αίτησης. Ωστόσο, στην περίπτωση που οι σχετικές πληροφορίες βρίσκονται ήδη στη διάθεση της αρχής στην οποία υποβάλλεται η αίτηση, η προθεσμία μειώνεται σε ένα μήνα κατ' ανώτατο όριο».

Το άρθρο 13 του ως άνω Κανονισμού ότι: «1. Η αρμόδια αρχή κάθε κράτους μέλους διαβιβάζει, χωρίς προηγούμενη αίτηση, τις πληροφορίες που αναφέρονται στο άρθρο 1 στην αρμόδια αρχή κάθε άλλου ενδιαφερόμενου κράτους μέλους, στις ακόλουθες περιπτώσεις: α) όταν θεωρείται ότι οι φόροι επιβάλλονται στο κράτος μέλος προορισμού και οι πληροφορίες που παρέχει το κράτος μέλος καταγωγής είναι αναγκαίες για την αποτελεσματικότητα του συστήματος ελέγχου του κράτους μέλους προορισμού, β) όταν ένα κράτος μέλος έχει λόγους να πιστεύει ότι διαπράχθηκε ή ενδέχεται να διαπράχθηκε παραβίαση της νομοθεσίας για τον ΦΠΑ στο άλλο κράτος μέλος, γ) όταν υφίσταται κίνδυνος διαφυγής φορολογικών εσόδων στο άλλο κράτος μέλος. 2. H ανταλλαγή πληροφοριών χωρίς προηγούμενη αίτηση γίνεται είτε αυτόματα, σύμφωνα με το άρθρο 14, είτε αυθόρμητα, σύμφωνα με το άρθρο 15. 3. Οι πληροφορίες διαβιβάζονται μέσω τυποποιημένων εντύπων τα οποία εκδίδονται με τη διαδικασία του άρθρου 58 παράγραφος 2.».

Τέλος το άρθρο 21 του ως άνω κανονισμού ότι: «1. Κάθε κράτος μέλος παραχωρεί στην αρμόδια αρχή οποιουδήποτε άλλου κράτους μέλους αυτόματη πρόσβαση στις πληροφορίες που αποθηκεύονται σύμφωνα με το άρθρο 17. 2. Προκειμένου για τις πληροφορίες που μνημονεύονται στο άρθρο 17 παράγραφος 1 στοιχείο α), είναι, οπωσδήποτε, προσπελάσιμες οι ακόλουθες επιμέρους πληροφορίες: α) οι αριθμοί φορολογικού μητρώου ΦΠΑ που χορηγεί το κράτος μέλος που λαμβάνει τις πληροφορίες, β) η συνολική αξία όλων των ενδοκοινοτικών παραδόσεων αγαθών και η συνολική αξία όλων των ενδοκοινοτικών παροχών υπηρεσιών προς πρόσωπα στα οποία έχει χορηγηθεί αριθμός μητρώου ΦΠΑ σύμφωνα με το στοιχείο α) από όλες τις επιχειρήσεις που έχουν αριθμό μητρώου ΦΠΑ στο κράτος μέλος που παρέχει τις πληροφορίες, γ) οι αριθμοί μητρώου ΦΠΑ των προσώπων που πραγματοποίησαν τις παραδόσεις αγαθών και παροχές υπηρεσιών που προβλέπονται στο στοιχείο β), δ) η συνολική αξία των παραδόσεων αγαθών και παροχών υπηρεσιών που προβλέπονται στο στοιχείο β) και έχουν πραγματοποιηθεί από καθένα από τα πρόσωπα που αναφέρονται στο στοιχείο γ) σε κάθε πρόσωπο που έχει αριθμό μητρώου ΦΠΑ όπως προβλέπεται στο στοιχείο α), ε) η συνολική αξία των παραδόσεων αγαθών και παροχών υπηρεσιών που προβλέπονται στο στοιχείο β) και έχουν πραγματοποιηθεί από καθένα από τα πρόσωπα που αναφέρονται στο στοιχείο γ) σε κάθε πρόσωπο που έχει λάβει αριθμό μητρώου ΦΠΑ από κάποιο άλλο κράτος μέλος υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις: i) η πρόσβαση συνδέεται με έρευνα για εικαζόμενη απάτη».

Επειδή, σύμφωνα με τη νομολογία του Δικαστηρίου της Ε.Ε. (ΔΕΕ), «... προκύπτει ότι η απαλλαγή της ενδοκοινοτικής παραδόσεως αγαθού εφαρμόζεται μόνον εάν το δικαίωμα να διαθέτει κανείς το αγαθό ως κύριος μεταβιβάζεται στον αποκτώντα, εάν ο προμηθευτής αποδεικνύει ότι το αγαθό αυτό απεστάλη ή μεταφέρθηκε σε άλλο κ-μ και, εάν κατόπιν της εν λόγω αποστολής ή μεταφοράς, το εν λόγω αγαθό έχει απομακρυνθεί υλικώς από το έδαφος του κ-μ παραδόσεως (βλ. C-409/04, C-184/05, (C-84/09).

Το Δικαστήριο έχει επίσης κρίνει ότι, μετά την κατάργηση του μεθοριακού ελέγχου μεταξύ των κ-μ, προκύπτει ότι είναι δυσχερές για τη φορολογική αρχή να διασφαλίσει ότι τα εμπορεύματα έχουν όντως εγκαταλείψει το έδαφος του εν λόγω κ-μ. Ως εκ τούτου, οι εθνικές φορολογικές αρχές προβαίνουν στην επαλήθευση αυτή κυρίως βάσει των αποδεικτικών στοιχείων που προσκομίζουν οι υποκείμενοι στο φόρο και των δηλώσεών τους (βλ C-409/04, σκέψη 44, καθώς και C-184/05, σκέψη 24).

Εντούτοις, δεδομένου ότι καμία από τις διατάξεις της έκτης οδηγίας δεν προβλέπει συγκεκριμένα τίνος είδους αποδείξεις οφείλουν να προσκομίζουν οι υποκείμενοι στον φόρο προκειμένου να τύχουν της απαλλαγής από τον ΦΠΑ, το ζήτημα αυτό, εμπίπτει στην αρμοδιότητα των κ-μ (βλ. C-146/05, σκέψη 24). Επομένως, απόκειται στα κ-μ να καθορίζουν τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες απαλλάσσονται από τον φόρο οι ενδοκοινοτικές παραδόσεις ώστε να διασφαλίζεται η ορθή και απλή εφαρμογή των εν λόγω φοροαπαλλαγών και να αποτρέπεται κάθε ενδεχόμενη φοροδιαφυγή, φοροαποφυγή ή κατάχρηση. Πάντως, κατά την άσκηση των εξουσιών τους, τα κ-μ οφείλουν να τηρούν τις γενικές αρχές του δικαίου που αποτελούν τμήμα της έννομης τάξης της Ένωσης, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται ειδικότερα οι αρχές της ασφάλειας δικαίου και της αναλογικότητας καθώς και η αρχή της προστασίας της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης (βλ, C-286/94, C-340/95, C-401/95 και C- 47/96, C-384/04, C-271/06). Όσον αφορά, ειδικότερα, την αρχή της αναλογικότητας, το Δικαστήριο έχει κρίνει ότι, σύμφωνα με την αρχή αυτή, τα μέτρα που τα κ-μ έχουν την ευχέρεια να λαμβάνουν κατά τα προεκτεθέντα δεν πρέπει να βαίνουν πέραν του αναγκαίου μέτρου για την επίτευξη των σκοπών της επακριβούς εισπράξεως του φόρου και της αποφυγής των καταστρατηγήσεων (C -188/09, σκέψη 26). Αφετέρου, από τη νομολογία του Δικαστηρίου προκύπτει ότι, προκειμένου οι επίμαχες πράξεις να τύχουν της φοροαπαλλαγής του άρθρου 28γ, Α, στοιχείο α', πρώτο εδάφιο, της έκτης οδηγίας, απόκειται στον προμηθευτή των αγαθών να αποδείξει ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις που προβλέπονται για την εφαρμογή της διατάξεως αυτής, συμπεριλαμβανομένων και των προϋποθέσεων που επιβάλλουν τα κ-μ ώστε να διασφαλίζεται η ορθή και απλή εφαρμογή των απαλλαγών και να αποτρέπεται κάθε ενδεχόμενη φοροδιαφυγή, φοροαποφυγή ή κατάχρηση (βλ., C-184/05, σκέψη 26).

Ειδικότερα και κατόπιν και των προεκτεθέντων, το δίκαιο της Ένωσης δεν εμποδίζει τα κ-μ να θεωρούν την έκδοση παράτυπων τιμολογίων ως φοροδιαφυγή και να αρνούνται, σε τέτοιες περιπτώσεις, τη χορήγηση φοροαπαλλαγής (βλ., συναφώς, C-454/98, σκέψη 62, καθώς και διάταξη C-395/02 σκέψη 30).

Περαιτέρω κατά το ΔΕΕ, οι κοινοτικές διατάξεις ΦΠΑ δεν επιτρέπουν, υπό περιστάσεις όπως αυτές της διαφοράς της κύριας δίκης, στη φορολογική αρχή κ-μ να αρνηθεί να αναγνωρίσει δικαίωμα σε απαλλαγή ενδοκοινοτικής παραδόσεως από τον ΦΠΑ με την αιτιολογία ότι ο αποκτών δεν ήταν καταχωρισμένος ως υποκείμενος στον φόρο αυτόν εντός άλλου κ-μ και ο προμηθευτής δεν απέδειξε ούτε τη γνησιότητα της υπογραφής την οποία έφεραν τα έγγραφα που προσκομίστηκαν προς στήριξη της δηλώσεως περί απαλλασσόμενης του φόρου αυτού παραδόσεως ούτε την εξουσία εκπροσωπήσεως του προσώπου το οποίο υπέγραψε τα έγγραφα αυτά εξ ονόματος του αποκτώντος, εφόσον τα αποδεικτικά στοιχεία προς δικαιολόγηση του δικαιώματος φοροαπαλλαγής τα οποία προσκόμισε ο προμηθευτής προς στήριξη της δηλώσεώς του ήταν σύμφωνα με τον προβλεπόμενο από το εθνικό δίκαιο κατάλογο εγγράφων που έπρεπε να προσκομιστούν στην εν λόγω διοικητική αρχή, τα δε έγγραφα αυτά έγιναν σε πρώτη φάση δεκτά από την αρχή αυτή ως δικαιολογούντα την φοροαπαλλαγή, πράγμα το οποίο εναπόκειται στο αιτούν δικαστήριο να εξακριβώσει (C-492/13).
Επειδή, «κατά πάγια νομολογία, όταν ερμηνεύεται διάταξη του δικαίου της Ένωσης δεν πρέπει να λαμβάνεται υπόψη μόνο το γράμμα της αλλά και το πλαίσιο στο οποίο εντάσσεται η διάταξη, καθώς και οι σκοποί που επιδιώκονται με τη ρύθμιση της οποίας αποτελεί μέρος (πρβλ. αποφάσεις της 19ης Σεπτεμβρίου 2000, Γερμανία κατά Επιτροπής, C-156/98, EU:C:2000:467, σκέψη 50, και της 19ης Απριλίου 2018, Firma Hans B?hler, C-580/16, EU:C:2018:261, σκέψη 33). 44 ...Το καθεστώς αυτό βασίζεται στην καθιέρωση μιας νέας γενεσιουργού αιτίας του ΦΠΑ, δηλαδή της ενδοκοινοτικής απόκτησης αγαθών, που καθιστά δυνατή τη μεταφορά του φορολογικού εσόδου στο κράτος μέλος στο οποίο πραγματοποιείται η τελική κατανάλωση των παραδοθέντων αγαθών. Το εν λόγω καθεστώς αποσκοπεί στη σαφή οριοθέτηση των φορολογικών εξουσιών των κρατών μελών (πρβλ. αποφάσεις της 18ης Νοεμβρίου 2010, X, C-84/09, EU:C:2010:693, σκέψεις 22 και 23 καθώς και εκεί μνημονευόμενη νομολογία, και της 14ης Ιουνίου 2017, Santogal M-Com?rcio e Repara??o de Autom?veis, C-26/16, EU:C:2017:453, σκέψεις 37 και 38). 45 Επομένως, οποιαδήποτε ενδοκοινοτική απόκτηση φορολογούμενη στο κράτος μέλος προορισμού της αποστολής ή της μεταφοράς των αγαθών (στο εξής: κράτος μέλος προορισμού) έχει ως συνέπεια ενδοκοινοτική παράδοση απαλλασσόμενη στο κράτος μέλος αναχώρησης της εν λόγω αποστολής ή της εν λόγω μεταφοράς (στο εξής: κράτος μέλος αναχώρησης). Ως εκ τούτου, στις διατάξεις σχετικά με την ενδοκοινοτική απόκτηση και την ενδοκοινοτική παράδοση πρέπει να αποδίδεται η ίδια έννοια και το ίδιο περιεχόμενο (πρβλ. αποφάσεις της 6ης Απριλίου 2006, EMAG Handel Eder, C-245/04, EU:C:2006:232, σκέψη 29, καθώς και της 26ης Ιουλίου 2017, Toridas, C-386/16, EU:C:2017:599, σκέψη 31 και εκεί μνημονευόμενη νομολογία)». (ΔΕΚ C-414/17 σκέψεις 40, 44 και 45).

Επειδή η ενδοκοινοτική παράδοση, απαλλάσσεται από τον ΦΠΑ εφόσον πληροί τις προϋποθέσεις του άρθρου 138, παράγραφος 1, της οδηγίας 2006/112/EK (βλ., υπό το πνεύμα αυτό, απόφαση Teleos κ.λπ., σκέψη 28, και απόφαση της 18ης Νοεμβρίου 2010, C-84/09, σκέψη 26).

Επειδή, «υπενθυμίζεται, προκαταρκτικώς, ότι το άρθρο 138, παράγραφος 1, της οδηγίας για τον ΦΠΑ προβλέπει την υποχρέωση των κρατών μελών να απαλλάσσουν τις παραδόσεις αγαθών οι οποίες πληρούν τις απαριθμούμενες στο άρθρο αυτό προϋποθέσεις (απόφαση της 9ης Οκτωβρίου 2014, Traum, C-492/13, EU:C:2014:2267, σκέψη 46). 24 Δυνάμει της διατάξεως αυτής, τα κράτη μέλη απαλλάσσουν από τον φόρο τις παραδόσεις αγαθών τα οποία αποστέλλονται ή μεταφέρονται εκτός του αντίστοιχου εδάφους τους, αλλά εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, από τον πωλητή ή τον αποκτώντα ή για λογαριασμό τους, εφόσον οι παραδόσεις αυτές πραγματοποιούνται για άλλον υποκείμενο στον φόρο ή για νομικό πρόσωπο μη υποκείμενο στον φόρο που ενεργεί υπ' αυτή την ιδιότητα σε κράτος μέλος διαφορετικό εκείνου από το οποίο απεστάλησαν ή μεταφέρθηκαν τα αγαθά. 25 Κατά πάγια νομολογία του Δικαστηρίου, απαλλαγή της ενδοκοινοτικής παραδόσεως αγαθών από τον ΦΠΑ χωρεί μόνον όταν το δικαίωμα να διαθέτει ως κύριος το αγαθό μεταβιβάζεται στον αποκτώντα και ο πωλητής αποδεικνύει ότι το αγαθό αυτό απεστάλη ή μεταφέρθηκε σε άλλο κράτος μέλος και, κατόπιν της αποστολής ή της μεταφοράς αυτής, το εν λόγω αγαθό έχει πράγματι απομακρυνθεί υλικώς από το έδαφος του κράτους μέλους παραδόσεως (απόφαση της 6ης Σεπτεμβρίου 2012, Mecsek-Gabona, C-273/11, EU:C:2012:547, σκέψη 31 και εκεί παρατιθέμενη νομολογία). 27 Συναφώς, επισημαίνεται ότι, ασφαλώς, στο πλαίσιο του μεταβατικού καθεστώτος φορολογήσεως των συναλλαγών εντός της Ένωσης, η ταυτοποίηση των υποκειμένων στον ΦΠΑ με τους ατομικούς αριθμούς αποσκοπεί στη διευκόλυνση του καθορισμού του κράτους μέλους εντός του οποίου συντελείται η τελική κατανάλωση των παραδοθέντων αγαθών (αποφάσεις της 6ης Σεπτεμβρίου 2012, Mecsek-Gabona, C-273/11, EU:C:2012:547, σκέψη 57, και της 14ης Μαρτίου 2013, Ablessio, C-527/11, EU:C:2013:168, σκέψη 19) 33 Συναφώς, υπενθυμίζεται ότι, ελλείψει συγκεκριμένης διατάξεως στην οδηγία για τον ΦΠΑ όσον αφορά τις αποδείξεις που οι υποκείμενοι στον φόρο οφείλουν να προσκομίζουν προκειμένου να τους χορηγηθεί απαλλαγή από τον ΦΠΑ, εναπόκειται στα κράτη μέλη να καθορίζουν, σύμφωνα με το άρθρο 131 της οδηγίας αυτής, τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες απαλλάσσουν από τον φόρο τις ενδοκοινοτικές παραδόσεις αγαθών, προς εξασφάλιση της ορθής και απλής εφαρμογής των εν λόγω απαλλαγών και προς αποτροπή τυχόν περιπτώσεων φοροδιαφυγής, φοροαποφυγής και καταχρήσεως. Πάντως, κατά την άσκηση των εξουσιών τους, τα κράτη μέλη πρέπει να τηρούν τις γενικές αρχές του δικαίου οι οποίες αποτελούν μέρος της έννομης τάξης της Ένωσης (βλ. αποφάσεις της 6ης Σεπτεμβρίου 2012, Mecsek-Gabona, C-273/11, EU:C:2012:547, σκέψη 36 και εκεί παρατιθέμενη νομολογία, καθώς και της 9ης Οκτωβρίου 2014, Traum, C-492/13, EU:C:2014:2267, σκέψη 27). 35 Όσον αφορά δε τα αντικειμενικά χαρακτηριστικά ενδοκοινοτικής παραδόσεως, από τις σκέψεις 23 έως 25 της παρούσας αποφάσεως προκύπτει ότι, αν παράδοση αγαθών πληροί τις προϋποθέσεις του άρθρου 138, παράγραφος 1, της οδηγίας για τον ΦΠΑ, απαλλάσσεται από τον ΦΠΑ (βλ., συναφώς, απόφαση της 20ής Οκτωβρίου 2016, Plockl, C-24/15, EU:C:2016:791, σκέψη 38 και εκεί παρατιθέμενη νομολογία). 36 Συνεπώς, η αρχή της φορολογικής ουδετερότητας απαιτεί τη χορήγηση απαλλαγής από τον ΦΠΑ εφόσον πληρούνται οι ουσιαστικές προϋποθέσεις, ακόμη και αν οι υποκείμενοι στον φόρο παρέλειψαν ορισμένες τυπικές προϋποθέσεις (απόφαση της 20ής Οκτωβρίου 2016, Plockl, C-24/15, EU:C:2016:791, σκέψη 39). 38 Επισημαίνεται συγκεκριμένα ότι, κατά τη νομολογία του Δικαστηρίου, υφίστανται μόνον δύο περιπτώσεις κατά τις οποίες η μη τήρηση τυπικής απαιτήσεως μπορεί να συνεπάγεται την απώλεια του δικαιώματος σε απαλλαγή από τον ΦΠΑ (βλ., συναφώς, απόφαση της 20ής Οκτωβρίου 2016, Plockl, C-24/15, EU:C:2016:791, σκέψη 43). 39 Αφενός, δεν μπορεί να προβάλλεται η αρχή της φορολογικής ουδετερότητας, για την εφαρμογή της απαλλαγής από τον ΦΠΑ, εκ μέρους αποκτώντος ο οποίος εκ προθέσεως μετείχε σε φοροδιαφυγή, διακυβεύοντας τη λειτουργία του κοινού συστήματος ΦΠΑ (βλ. απόφαση της 20ής Οκτωβρίου 2016, Plockl, C-24/15, EU:C:2016:791, σκέψη 44 και εκεί παρατιθέμενη νομολογία). 40 Επισημαίνεται ότι, κατά τη νομολογία του Δικαστηρίου, δεν αντίκειται στο δίκαιο της Ένωσης να απαιτείται από τον επιχειρηματία να ενεργεί καλοπίστως και να λαμβάνει κάθε μέτρο που μπορεί ευλόγως να απαιτηθεί από αυτόν προκειμένου να βεβαιωθεί ότι η πράξη που διενεργεί δεν έχει ως αποτέλεσμα τη συμμετοχή του σε φοροδιαφυγή (απόφαση της 6ης Σεπτεμβρίου 2012, Mecsek-Gabona, C-273/11, EU:C:2012:547, σκέψη 48 και εκεί παρατιθέμενη νομολογία). Στην περίπτωση κατά την οποία ο συγκεκριμένος υποκείμενος στον φόρο γνώριζε ή όφειλε να γνωρίζει ότι η πράξη που διενήργησε αποτελούσε μέρος απάτης την οποία είχε διαπράξει ο αποκτών και δεν έλαβε όλα τα μέτρα που μπορούσε ευλόγως να λάβει ώστε να την αποφύγει, δεν πρέπει να του αναγνωρισθεί το δικαίωμα σε απαλλαγή από τον ΦΠΑ (απόφαση της 6ης Σεπτεμβρίου 2012, Mecsek-Gabona, C-273/11, EU:C:2012:547, σκέψη 54).» (ΔΕΚ C-21/16 σκέψεις 23-25, 27, 33, 35- 36, 38 και 39).

Επειδή, «...δεν αντίκειται στο κοινοτικό δικαίωμα να απαιτείται από τον προmηθευτή να λαμβάνει κάθε μέτρο που μπορεί ευλόγως να απαιτηθεί από αυτόν για να διασφαλίσει ότι η πράξη που πραγματοποιεί δεν οδηγεί σε συμμετοχή σε φοροαποφυγή. Επομένως, το ότι ο προμηθευτής ενήργησε καλοπίστως, έλαβε κάθε εύλογο μέτρο που μπορούσε και αποκλείεται η συμμετοχή του σε φοροδιαφυγή αποτελούν σημαντικά στοιχεία για να καθοριστεί η δυνατότητα να υποχρεωθεί ο προμηθευτής αυτός να καταβάλει εκ των υστέρων τον φόρο προστιθεμένης αξίας.
Αντιθέτως, άπαξ ο προμηθευτής τήρησε τις υποχρεώσεις του σχετικά με την απόδειξη της ενδοκοινοτικής παραδόσεως, ενώ η συμβατική υποχρέωση αποστολής ή μεταφοράς των αγαθών εκτός του κράτους μέλους παραδόσεως δεν εκπληρώθηκε εκ μέρους του αποκτώντος, ο αποκτών πρέπει να υποχρεωθεί στην καταβολή του ΦΠΑ στο κράτος μέλος αυτό.(βλ. σκέψεις 50, 58, 60, 65-67, διατακτ. 2")» (ΔΕΚ C- 409/2004).

Επειδή, «πρέπει, εξάλλου, να διευκρινιστεί ότι, στην περίπτωση κατά την οποία ο αποκτών έχει την εξουσία διαθέσεως του επίμαχου αγαθού ως κύριος εντός του κράτους μέλους παραδόσεως και αναλαμβάνει την υποχρέωση να μεταφέρει το αγαθό αυτό προς το κράτος μέλος προορισμού, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το γεγονός ότι η απόδειξη την οποία ο πωλητής είναι σε θέση να υποβάλει στις φορολογικές αρχές εξαρτάται ουσιαστικά από τα στοιχεία που του αποστέλλει προς τον σκοπό αυτόν ο αποκτών (βλ., υπό το πνεύμα αυτό, προμνησθείσα απόφαση Euro Tyre Holding, σκέψη 37). 43. Συνεπώς, το Δικαστήριο έκρινε ότι, όταν ο πωλητής έχει τηρήσει τις υποχρεώσεις του όσον αφορά την απόδειξη της ενδοκοινοτικής παραδόσεως, ενώ η συμβατική υποχρέωση της αποστολής ή μεταφοράς του αγαθού εκτός του κράτους μέλους παραδόσεως δεν εκπληρώθηκε εκ μέρους του αποκτώντος, ο αποκτών είναι εκείνος που πρέπει να υποχρεωθεί στην καταβολή του ΦΠΑ στο κράτος μέλος αυτό (βλ., υπό το πνεύμα αυτό, προμνησθείσες αποφάσεις Teleos κ.λπ., σκέψεις 66 και 67, και Euro Tyre Holding, σκέψη 38). 46. Όμως, στην περίπτωση που η επίμαχη παράδοση εντάσσεται στα πλαίσια απάτης την οποία διέπραξε ο αποκτών, η δε φορολογική αρχή δεν έχει τη βεβαιότητα ότι τα αγαθά πράγματι εγκατέλειψαν το έδαφος του κράτους μέλους παραδόσεως, πρέπει να εξεταστεί, τρίτον, κατά πόσον η εν λόγω διοικητική αρχή μπορεί, μεταγενεστέρως, να υποχρεώσει τον πωλητή να καταβάλει τον ΦΠΑ που οφείλεται για την παράδοση αυτή. 55. Από τις προεκτεθείσες σκέψεις προκύπτει ότι στο πρώτο και το δεύτερο ερώτημα προσήκει η απάντηση ότι το άρθρο 138, παράγραφος 1, της οδηγίας 2006/112 έχει την έννοια ότι μπορεί, υπό περιστάσεις όπως αυτές της διαφοράς της κύριας δίκης, να μην αναγνωριστεί στον πωλητή το δικαίωμα απαλλαγής από τον φόρο για ενδοκοινοτική παράδοση, υπό την προϋπόθεση ότι αποδεικνύεται, βάσει αντικειμενικών στοιρείων, ότι ο πωλητής αυτός δεν εκπλήρωσε τις υπορρεώσεις που υπείρε από πλευράς αποδείξεως ή ότι γνώριζε ή όφειλε να γνωρίζει ότι η συναλλαγή που πραγματοποίησε αποτελούσε μέρος απάτης την οποία είχε διαπράξει ο αποκτών και δεν έλαβε όλα τα μέτρα που μπορούσε ευλόγως να λάβει ώστε να αποφύγει τη δική του συμμετορή στην απάτη αυτή». (ΔΕΚ C -273/2011 σκέψεις 42-42, 46, 55).

Επειδή στην προκειμένη περίπτωση σχετικά με τη μη αναγραφή του αριθ. κυκλοφορίας επί των εκδοθέντων φορολογικών παραστατικών από την προσφεύγουσα, βάσει των προσκομισθέντων στοιχείων με την υπό κρίση ενδικοφανή προσφυγή, προκύπτει ο αριθμός κυκλοφορίας του φορτηγού αυτοκινήτου, ως ακολούθως:
 

Ο αριθμός κυκλοφορίας του αυτοκινήτου αναγράφεται επίσης και στα έγγραφα προέλευσης των αγαθών, δεδομένου ότι αφορούν σε κρέατα κλπ.

Επειδή, όπως προκύπτει, από τις υπεύθυνες δηλώσεις- βεβαιώσεις που προσκομίστηκαν με την υπό κρίση ενδικοφανή προσφυγή, τα αγαθά παρελήφθησαν από τους αγοραστές και μεταφέρονταν με δική τους ευθύνη στο κράτος μέλος προορισμού. Επιπροσθέτως η προσφεύγουσα ήταν εγγεγραμμένη στο σύστημα VIES το κρίσιμο έτος. Από την προσφεύγουσα δε, προσκομίστηκαν, εκτυπώσεις με την ημερομηνία πραγματοποίησης των συναλλαγών, από τις οποίες προέκυψε, ότι οι αγοραστές- αποκτώντες ήταν εγγεγραμμένοι επίσης στο σύστημα VIES στη χώρα τους (στη Βουλγαρία) την υπό κρίση ημερομηνία. Από τα προσκομισθέντα στοιχεία και από τον έλεγχο προέκυψε ότι χρησιμοποιήθηκαν για τις επίμαχες μεταφορές μεταφορικά μέσα Δημόσιας Χρήσης (προσκομίστηκαν τα σχετικά CMR) καθώς και φωτοτυπίες ταυτότητας των βούλγαρων οδηγών. Περαιτέρω προσκομίστηκαν αντίγραφα της καρτέλας πελατών, χειρόγραφες αποδείξεις είσπραξης, βάσει των οποίων γινόταν η εγγραφή στα βιβλία και αντίγραφα της καρτέλας του λογαριασμού 38.03.01.0002- λογαριασμός όψεως της Τράπεζας Πειραιώς αριθ. ..., από τα οποία προέκυψαν καταθέσεις (πιστώσεις) των εν λόγω ποσών εντός διημέρου, βάσει των οριζομένων στις διατάξεις της ΠΟΛ.1027/9.2.2011 (ο επιτηδευματίας υποχρεούται το ποσόν των μετρητών, που εισπράττει κατά το χρόνο έκδοσης της απόδειξης είσπραξης, να το καταθέσει εντός δύο (2) εργάσιμων ημερών από την έκδοσή τους, σε τραπεζικό λογαριασμό που τηρεί σε οποιαδήποτε αναγνωρισμένη Τράπεζα ή Πιστωτικό Οργανισμό).

Επειδή περαιτέρω, σύμφωνα με το άρθρο 17 του κανονισμού 904/2010 του Συμβουλίου, της 7ης Οκτωβρίου 2010, σχετικά με τη διοικητική συνεργασία στον τομέα των έμμεσων φόρων (ΦΠΑ), η αρμόδια αρχή κάθε κράτους μέλους τηρεί ηλεκτρονική βάση δεδομένων. Βάσει δε του άρθρου 18, οι εν λόγω πληροφορίες πρέπει να διατίθενται επί πενταετία τουλάχιστον μετά τη λήξη του πρώτου ημερολογιακού έτους κατά το οποίο επιβάλλεται να δίδεται πρόσβαση στις πληροφορίες. Βάσει των δεδομένων αυτών, τα κράτη μέλη παρέχουν αμοιβαίως ορισμένες πληροφορίες ή μπορούν να έχουν ακόμη και άμεση πρόσβαση στις πληροφορίες αυτές. H ανταλλαγή δε πληροφοριών χωρίς προηγούμενη αίτηση γίνεται είτε αυτόματα, σύμφωνα με το άρθρο 14, είτε αυθόρμητα, σύμφωνα με το άρθρο 15.

Επειδή κατά τα οριζόμενα στον κανονισμό 904/2010 του Συμβουλίου, της 7ης Οκτωβρίου 2010, σχετικά με τη διοικητική συνεργασία στον τομέα των έμμεσων φόρων και στην ΠΟΛ 1201/1999, η φορολογική αρχή όφειλε, σε περίπτωση αμφισβήτησης της νομιμότητας των ενδοκοινοτικών παραδόσεων, όπως εν προκειμένω, να προσφύγει στη διαδικασία της διοικητικής βοήθειας, υποβάλλοντας σχετικό αίτημα ελέγχου ΦΠΑ ενδοκοινοτικών συναλλαγών στις βουλγάρικες αρχές, στα πλαίσια της αμοιβαίας διοικητικής συνδρομής μεταξύ των Κρατών Μελών της Ε.Ε. Η διαδικασία δε αυτή θα πρέπει να ακολουθείται με γνώμονα, αφενός, τη διασφάλιση των συμφερόντων του Δημοσίου και, αφετέρου, τη μη παρακώλυση των εργασιών των υγιών επιχειρήσεων. Από τη φορολογική δε αρχή δεν τηρήθηκε η ως άνω προβλεπόμενη διοικητική συνεργασία.

Επειδή, από την ελέγχουσα φορολογική Αρχή, δεν υποβλήθηκε αίτημα στην Δ/νση Ελέγχων, τμήμα ΣΤ'- Διοικητικής Συνεργασίας και Ανταλλαγής Πληροφοριών στον Τομέα του ΦΠΑ, για παροχή πληροφοριών, ως προς τις λήπτριες βουλγάρικες επιχειρήσεις.

Επειδή από την έρευνα που διενεργήθηκε στο αρχείο της φορολογικής αρχής δεν προέκυψαν παραβάσεις ΚΒΣ, δελτία πληροφοριών, κατασχεθέντα ή επιβαρυντικά στοιχεία για την προσφεύγουσα για το υπό κρίση έτος, ούτε απεστάλη αίτημα αμοιβαίας διοικητικής συνδρομής από τις Βουλγαρικές αρχές, προς διερεύνηση των επίμαχων ενδοκοινοτικών συναλλαγών.

Επειδή, στο άρθρο 64 του ν.4174/2013 ορίζεται ότι: «Η Φορολογική Διοίκηση έχει την υποχρέωση να παρέχει σαφή, ειδική και επαρκή αιτιολογία για τη νομική βάση, τα γεγονότα και τις περιστάσεις που θεμελιώνουν την έκδοση πράξεως και τον προσδιορισμό φόρου.».

Επειδή η φορολογική αρχή δύναται, μεταγενέστερα να καταλογίσει τον αναλογούντα ΦΠΑ, υπό την προϋπόθεση ότι αποδεικνύεται, βάσει αντικειμενικών στοιχείων, ότι η προσφεύγουσα δεν εκπλήρωσε τις υποχρεώσεις που υπείχε από πλευράς αποδείξεως ή ότι γνώριζε ή όφειλε να γνωρίζει ότι η συναλλαγή που πραγματοποίησε αποτελούσε μέρος απάτης την οποία είχε διαπράξει ο αποκτών και δεν έλαβε όλα τα μέτρα που μπορούσε ευλόγως να λάβει ώστε να αποφύγει τη δική του συμμετοχή στην απάτη αυτή.

Βάσει των προεκτεθέντων, ο ισχυρισμός της προσφεύγουσας γίνεται αποδεκτός, ελλείψει επαρκούς αιτιολογίας, ως προς την αναγνώριση της πραγματοποίησης ενδοκοινοτικών παραδόσεων ποσού ύψους 133.924,82 €, απαλλασσομένων του αναλογούντος ΦΠΑ. ύψους 17.410,23 €.

Αποφασίζουμε

Τη μερική αποδοχή της από 16/01/2019 και με αριθμό πρωτοκόλλου ... ενδικοφανούς προσφυγής της Εταιρίας Περιορισμένης Ευθύνης με την επωνυμία «..» με ΑΦΜ .. καθώς:

Α. Την αποδοχή της υπό κρίση ενδικοφανούς προσφυγής και την τροποποίηση της κάτωθι πράξης:

1) Της με αριθμό .../../07-12-2018 οριστικής πράξης διορθωτικού προσδιορισμού ΦΠΑ διαχειριστικής περιόδου 01/01/2012-31/12/2012 του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Αμπελοκήπων, ως προς την αναγνώριση της πραγματοποίησης ενδοκοινοτικών παραδόσεων ποσού 133.924,82 €, με βάση το σκεπτικό της παρούσας απόφασης.

Β. Την απόρριψη της υπό κρίση ενδικοφανούς προσφυγής και την επικύρωση των κάτωθι πράξεων:

2) Της με αριθμό ../.../07-12-2018 οριστικής πράξης διορθωτικού προσδιορισμού φόρου εισοδήματος οικ. έτους 2013

3) Της με αριθμό ../../07-12-2018 πράξης επιβολής προστίμου του άρθρου 7 του ν. 4337/2015 διαχειριστικής περιόδου 01/01/2012-31/12/2012, του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Αμπελοκήπων.

Οριστική φορολογική υποχρέωση της υπόχρεης - Καταλογιζόμενα ποσά με βάση την παρούσα απόφαση:

Α. ΕΙΣΟΔΗΜΑ
 

Β. Φ.Π.Α.
 

Γ. ΠΡΟΣΤΙΜΟ ΚΒΣ ΑΡΘΡΟΥ 7 Ν. 4337/2015
 

Εντελλόμεθα όπως αρμόδιο όργανο κοινοποιήσει με τη νόμιμη διαδικασία την παρούσα απόφαση στον υπόχρεο.

ΜΕ ΕΝΤΟΛΗ ΤΟΥ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΥ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ

Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΥΠΟΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΤΣΙΟΥΡΗΣ

Σ η μ ε ί ω σ η: Κατά της απόφασης αυτής επιτρέπεται η άσκηση προσφυγής ενώπιον των αρμόδιων Διοικητικών Δικαστηρίων εντός τριάντα (30) ημερών από την κοινοποίησή της με υποχρέωση.

Θεσσαλονίκη, 10.06.2019
Αριθμός απόφασης: 1530

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ



ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ
ΥΠΟΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ
ΤΜΗΜΑ Α8 - ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΣΗΣ

Ταχ. Δ/νση: Εγνατία 45
Ταχ. Κώδικας: 54630 - Θεσσαλονίκη
Τηλέφωνο: 2313-333254
ΦΑΞ: 2313-333258
E-Mail: ded.thess@aade.gr

ΑΠΟΦΑΣΗ
Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ

Έχοντας υπ' όψη:

1. Τις διατάξεις:

α. Του άρθρου 63 του ν. 4174/2013 (ΦΕΚ Α' 170).

β. Του άρθρου 11 της Δ. ΟΡΓ.Α 1036960 ΕΞ 2017 Απόφασης του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. (ΦΕΚ 968 Β'/22.03.2017) με θέμα «Οργανισμός της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.)»

γ. Της ΠΟΛ.1064/2017 Απόφασης του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. (ΦΕΚ Β' 1440/27-04-2017).

2. Την ΠΟΛ.1069/2014 Εγκύκλιο της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών.

3. Την Δ.Ε.Δ. 1126366 ΕΞ 2016/30.08.2016 (ΦΕΚ Β' 2759/1.9.2016) Απόφαση του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών «Παροχή εξουσιοδότησης υπογραφής».

4. Την από 18.02.2019 και με αριθμό πρωτοκόλλου ενδικοφανή προσφυγή της του , Α.Φ.Μ κατά της τεκμαιρόμενης σιωπηρής απόρριψης από τον Προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ. Ζ' ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ της με αριθμό πρωτ. /2018 αίτησης τροποποίησης/ανάκλησης της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2017 και τα προσκομιζόμενα με αυτήν σχετικά έγγραφα.

5. Τις απόψεις της Δ.Ο.Υ. Ζ' ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ.

6. Την εισήγηση του ορισθέντος υπαλλήλου του Τμήματος Α8 - Επανεξέτασης όπως αποτυπώνεται στο σχέδιο της απόφασης.

Επί της από 18.02.2019 και με αριθμό πρωτοκόλλου ενδικοφανή προσφυγή της του , Α.Φ.Μ η οποία κατατέθηκε εμπρόθεσμα και μετά την μελέτη και την αξιολόγηση όλων των υφιστάμενων στο σχετικό φάκελο εγγράφων και των προβαλλόμενων λόγων της ενδικοφανούς προσφυγής, επαγόμαστε τα ακόλουθα:

Με την πάροδο άπρακτου του τριμήνου από την υποβολή στη Δ.Ο.Υ. Ζ' ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ της με αριθμό πρωτ /2018 αίτησης τροποποίησης/ανάκλησης της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2017 μετά της σχετικής τροποποιητικής δήλωσης, απερρίφθη σιωπηρώς το αίτημά της προσφεύγουσας για ανάκληση της εν λόγω δήλωσης κατά το μέρος που αφορά στο ποσό των 4.525,31€ το οποίο δηλώθηκε ως εισόδημα από εκμίσθωση ακίνητης περιουσίας, αντί να συμπεριληφθεί στον κωδικό των ανείσπρακτων εισοδημάτων από εκμίσθωση ακίνητης περιουσίας.

Η προσφεύγουσα ισχυρίζεται ότι δεν έχει εισπράξει την αποζημίωση χρήσης δύο ακινήτων και συγκεκριμένα ενός ισόγειου καταστήματος εμβαδού 43 τ.μ. με πατάρι 33 τ.μ. και ενός ισόγειου καταστήματος εμβαδού 22 τ.μ. στην οδό στην για την περίοδο Μαΐου -Δεκεμβρίου 2017 η οποία ανέρχεται στο ποσό των 4.935,00€. Τα ιδιωτικά συμφωνητικά μίσθωσης των δύο ακινήτων έληξαν την 31.03.2017. Προς απόδειξη του ισχυρισμού της προσκομίζει τη με αριθμό /2017 απόφαση του με την οποία έγινε δεκτή η αγωγή της και διατάχθηκε η αποβολή του μισθωτή από τα ανωτέρω ακίνητα και η εγκατάσταση σε αυτά της προσφεύγουσας. Ο μισθωτής αποχώρησε από τα ανωτέρω μίσθια στις 08.06.2018.

Η προσφεύγουσα με την υπό κρίση ενδικοφανή προσφυγή ζητά α) να ακυρωθεί η σιωπηρή απόρριψη από τον Προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ. Ζ' ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ της από 17.10.2018 αίτησης τροποποίησης/ανάκλησης της δήλωσης φόρου εισοδήματος που υπέβαλε για το φορολογικό έτος 2017 και της σχετικής τροποποιητικής δήλωσής της, β) να γίνει δεκτή η αίτηση τροποποίησης/ανάκλησης της εν λόγω δήλωσης και γ) να διαταχθεί νέα εκκαθάριση.

Επειδή, στις διατάξεις του άρθρου 39 παρ. 1 και 4 του ν. 4172/2013, όπως ίσχυε κατά το φορολογικό έτος 2017, ορίζεται ότι:

«1. Ο όρος «εισόδημα από ακίνητη περιουσία» σημαίνει το εισόδημα, σε χρήμα ή σε είδος, που προκύπτει από την εκμίσθωση ή την ιδιοχρησιμοποίηση ή τη δωρεάν παραχώρηση χρήσης γης και ακινήτων.

4. Τα εισοδήματα από την εκμίσθωση ακίνητης περιουσίας, τα οποία δεν έχουν εισπραχθεί από τον δικαιούχο, δεν συνυπολογίζονται στο συνολικό εισόδημά του, εφόσον έως την προθεσμία υποβολής της ετήσιας δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, έχει εκδοθεί εις βάρος του μισθωτή διαταγή πληρωμής ή διαταγή απόδοσης χρήσης μίσθιου ή δικαστική απόφαση αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων ή έχει ασκηθεί εναντίον του μισθωτή αγωγή αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων. Τα εν λόγω εισοδήματα φορολογούνται στο έτος και κατά το ποσό που αποδεδειγμένα εισπράχθηκαν, κατά παρέκκλιση των διατάξεων του άρθρου 8. Τα μη εισπραχθέντα εισοδήματα δηλώνονται σε ειδικό κωδικό ανείσπρακτων εισοδημάτων από εκμίσθωση ακίνητης περιουσίας της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.».

Επειδή σύμφωνα με την ΠΟΛ.1024/2016 Εγκύκλιο Διαταγή του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε., με την οποία κοινοποιήθηκαν οι διατάξεις του ν. 4346/2015 (ΦΕΚ Α' 152/20-11-2015) που αφορούν στη φορολογική μεταχείριση ανείσπρακτων εισοδημάτων από εκμίσθωση ακίνητης περιουσίας παρασχέθηκαν οδηγίες για την ορθή και ομοιόμορφη εφαρμογή τους:

«1. Με τις διατάξεις του άρθρου 11 του Ν. 4346/2015 (ΦΕΚ Α' 152) προστέθηκε στο άρθρο 39 του Ν. 4172/2013 (ΦΕΚ Α' 167) νέα παράγραφος 4, η οποία ισχύει για τα εισοδήματα που αποκτώνται από 1/1/2015 και μετά και σύμφωνα με την οποία ορίζεται ότι, τα εισοδήματα από την εκμίσθωση ακίνητης περιουσίας, τα οποία δεν έχουν εισπραχθεί από τον δικαιούχο, δεν συνυπολογίζονται στο συνολικό εισόδημά του, εφόσον έως την προθεσμία υποβολής της ετήσιας δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, έχει εκδοθεί εις βάρος του μισθωτή διαταγή πληρωμής ή διαταγή απόδοσης χρήσης μισθίου ή δικαστική απόφαση αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων ή έχει ασκηθεί εναντίον του μισθωτή αγωγή αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων. Τα εν λόγω εισοδήματα φορολογούνται στο έτος και κατά το ποσό που αποδεδειγμένα εισπράχθηκαν, κατά παρέκκλιση των διατάξεων του άρθρου 8. Τα μη εισπραχθέντα εισοδήματα δηλώνονται σε ειδικό κωδικό ανείσπρακτων εισοδημάτων από εκμίσθωση ακίνητης περιουσίας της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.

2. Προκειμένου να δηλωθούν ως ανείσπρακτα τα εισοδήματα από την εκμίσθωση ακίνητης περιουσίας θα πρέπει να προσκομίζονται στην αρμόδια Δ.Ο.Υ., πριν από την υποβολή της δήλωσης, ευκρινή φωτοαντίγραφα (φωτοτυπίες), κατά το άρθρο 1 του ν. 4250/2014 (ΦΕΚ Α'74), των διαταγών, δικαστικών αποφάσεων που έχουν εκδοθεί ή αγωγών που έχουν ασκηθεί, έως και την προθεσμία υποβολής της ετήσιας δήλωσης.

Διευκρινίζεται ότι τα ανείσπρακτα εισοδήματα θα δηλώνονται στο έντυπο «ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΜΙΣΘΩΜΑΤΑ ΑΚΙΝΗΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ» Ε2 και θα μεταφέρονται σε ειδικό κωδικό του εντύπου Ε1 κατά την υποβολή της οικείας δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.»

Επειδή, σε συνέχεια της παραπάνω εγκυκλίου, εκδόθηκε η ΠΟΛ.1102/2016, με θέμα «Διευκρινίσεις για θέματα που αφορούν την παράγραφο 4 του άρθρου 39 του ν.4172/2013 περί Ανείσπρακτων Εισοδημάτων από Εκμίσθωση Ακίνητης Περιουσίας», στην οποία ορίζεται:

«1. Ανείσπρακτα εισοδήματα από την εκμίσθωση ακίνητης περιουσίας μπορούν να δηλωθούν μόνο από φυσικά πρόσωπα που αποκτούν εισόδημα από την εκμίσθωση / υπεκμίσθωση ακίνητης περιουσίας σύμφωνα με το άρθρο 39 παρ. 4 του Ν.4172/2013, προκειμένου να μην συνυπολογισθούν αυτά στο εισόδημά τους. Οι διατάξεις του άρθρου 39 παρ. 4 δεν εφαρμόζονται για νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες.

Αντίθετα, δεν μπορούν να δηλωθούν ανείσπρακτα εισοδήματα από την εκμίσθωση ακίνητης περιουσίας από φυσικά πρόσωπα, όταν τα εισοδήματα αυτά προέρχονται από αποζημίωση χρήσης ακινήτου καθώς και από άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας (π.χ. τουριστική εκμετάλλευση, διοργανώσεις εκδηλώσεων σε αίθουσες ή κτήματα κλπ.) .................».

Επειδή, από όλες τις προαναφερθείσες διατάξεις προκύπτει ότι, δεν τυγχάνουν εφαρμογής οι διατάξεις της παραγράφου 4 του άρθρου 39 του ν. 4172/2013, στην προκειμένη περίπτωση, καθώς το εισόδημα των 4.525,31€ προέρχεται από αποζημίωση χρήσης ακινήτων και όχι από εκμίσθωση ακίνητης περιουσίας, καθώς τα ιδιωτικά συμφωνητικά μίσθωσης των εν λόγω ακινήτων έληξαν την 31.03.2017 και το ποσό των 4.525,31€ αφορά στην περίοδο 01.05.2017-31.12.2017.

Επειδή, σύμφωνα με τα ανωτέρω αναφερόμενα, ορθώς ο Προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. Ζ' ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ απέρριψε (σιωπηρώς) το από 17.10.2018 αίτημα της προσφεύγουσας για τροποποίηση/ανάκληση της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2017.

Αποφασίζουμε

Την απόρριψη της με αριθμό πρωτοκόλλου /18.02.2019 ενδικοφανούς προσφυγής της του , Α.Φ.Μ



Εντελλόμεθα όπως αρμόδιο όργανο κοινοποιήσει με τη νόμιμη διαδικασία την παρούσα απόφαση στην υπόχρεη.

Ακριβές αντίγραφο
Η υπάλληλος του Αυτοτελούς Γραφείου Διοικητικής Υποστήριξης

ΜΕ ΕΝΤΟΛΗ ΤΟΥ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΥ ΤΗΣ Δ/ΝΣΗΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ

Η ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ Α8 ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΣΗΣ
ΖΑΧΑΡΑΚΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ

Σ η μ ε ί ω σ η : Κατά της απόφασης αυτής επιτρέπεται η άσκηση προσφυγής ενώπιον των αρμόδιων Διοικητικών Δικαστηρίων εντός τριάντα (30) ημερών από την κοινοποίησή της.

Αιτιολογική έκθεση - Σχέδιο Νόμου του υπουργείου Οικονομικών με τίτλο «Μείωση ΕΝ.Φ.Ι.Α. και βελτιώσεις στην ρύθμιση οφειλών προς τη Φορολογική Διοίκηση του ν.4611/2019»

Άρθρο 1
Μείωση ΕΝ.Φ.Ι.Α.

Με την προτεινόμενη διάταξη της παραγράφου 1, ειδικά για το έτος 2019, χορηγείται μείωση στο συνολικό ποσό του ΕΝ.Φ.Ι.Α. φυσικών προσώπων ανάλογα με τη συνολική αξία της περιουσίας τους. Ειδικότερα, εισάγεται ποσοστιαία μείωση επί του ποσού του φόρου (κύριου και συμπληρωματικού), με κριτήριο την αξία της ακίνητης περιουσίας, από την οποία εξαιρείται η αξία των γηπέδων εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμού.
Η μείωση του φόρου κατά τα οριζόμενα στην παράγραφο 1 του προτεινόμενου άρθρου εφαρμόζεται μετά τις προβλεπόμενες στο άρθρο 7 του ν. 4223/2013 σχετικές εκπτώσεις και μειώσεις. Η ρύθμιση αυτή ανακουφίζει το σύνολο των φορολογούμενων φυσικών προσώπων, καθώς δεν εξαιρείται κανείς από το πεδίο εφαρμογής της, ενώ ταυτόχρονα λαμβάνεται ιδιαίτερη μέριμνα για τους πιο αδύναμους και τη μεσαία τάξη. Με τον τρόπο αυτό, επιτυγχάνεται η ορθολογικότερη και αρτιότερη δικαιοκρατική εφαρμογή του εν λόγω φόρου, στη βάση του αντικειμενικού κριτηρίου της αξίας της ακίνητης περιουσίας του υποκειμένου, και σύμφωνα με τις αρχές της φοροδοτικής ικανότητας και της αναλογικής ισότητας των φορολογουμένων. Επισημαίνεται ότι με την διάταξη του άρθρου 24 παρ. 2 του ν. 4579/2018, το ρυθμιστικό περιεχόμενο της οποίας καταργείται με την παρούσα, δημιουργούνταν στρεβλώσεις και ανισότητες μεταξύ των φορολογουμένων, καθώς προέκυπταν επάλληλες και ανισομεγέθεις κατηγορίες φορολογουμένων με διαφορετικές επιβαρύνσεις, οι οποίες έθιγαν κατά κύριο λόγο τη μεσαία τάξη.

Η προτεινόμενη διάταξη της παραγράφου 2 κρίνεται απαραίτητη για την τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού.
 

Άρθρο 2
Τροποποίηση των διατάξεων των άρθρων 98, 99, 100, 103 και 104 του ν. 4611/2019 (Α' 73)

Με το άρθρο 2 τροποποιούνται διατάξεις της ρύθμισης βεβαιωμένων οφειλών στις Δ.Ο.Υ., τα Ελεγκτικά Κέντρα και τα Τελωνεία του ν. 4611/2019, διορθώνοντας στρεβλώσεις, ανισότητες και αδικίες που καθιστούσαν τη ρύθμιση δυσεφάρμοστη και εν πολλοίς ατελέσφορη.

Συγκεκριμένα, με τις διατάξεις της παρ. 1 καταργείται το άρθρο πέμπτο της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου της 27ης.6.2019, αναδρομικά από όταν ίσχυσε.
 

Ακολούθως, με τις διατάξεις της παρ. 2 αυξάνεται το πλήθος δόσεων της ρύθμισης σε έως εκατόν είκοσι (120), από έως τριάντα έξι (36) που ισχύει σήμερα, για τα νομικά πρόσωπα και τις νομικές οντότητες κερδοσκοπικού χαρακτήρα, με συνολική υποχρεωτικά υπαγόμενη στη ρύθμιση βασική οφειλή έως 1.000.000 ευρώ, με ταυτόχρονη απαλλαγή από τόκους και προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής, όπως διαμορφώνονται κατά την ημερομηνία υπαγωγής στη ρύθμιση. Επιπλέον, παρέχεται η δυνατότητα σε οποιοδήποτε στάδιο της ρύθμισης, της επιλογής της εφάπαξ εξόφλησης του υπολοίπου αριθμού των δόσεων των ρυθμισμένων οφειλών ή της μετάπτωσης σε μικρότερο αριθμό δόσεων, με ταυτόχρονη απαλλαγή επί του εναπομείναντος ποσού των προσαυξήσεων και τόκων εκπρόθεσμης καταβολής, σε ποσοστό που αντιστοιχεί στον αριθμό των μηνιαίων δόσεων που τελικά επιλέγονται. Επισημαίνεται ότι τα προαναφερόμενα νομικά πρόσωπα δικαιούνται να εντάξουν στην προκείμενη ρύθμιση και τις προαιρετικά υπαγόμενες στη ρύθμιση οφειλές τους του άρθρου 100 του ν. 4611/2019, όπως τροποποιείται με την παράγραφο 6 του παρόντος άρθρου. Η ρύθμιση αυτή κρίθηκε αναγκαία, καθώς ο περιορισμένος αριθμός των δόσεων σε συνδυασμό με τα στενά κριτήρια επιλεξιμότητας οδήγησε σε μεγάλη υστέρηση ένταξης στη ρύθμιση νομικών προσώπων και στη de facto αλυσιτέλεια των σχετικών διατάξεων του ν. 4611/2019.
 

Με τις διατάξεις της παρ. 3 ορίζεται ως ελάχιστο ποσό μηνιαίας δόσης το ποσό των 20 ευρώ. Με την μείωση του ποσού της ελάχιστης δόσης ευνοείται πλήθος μικροοφειλετών, οι οποίοι υποχρεωτικά, λόγω του καθορισμού ως ελάχιστου ποσού δόσης του ποσού των 30 ευρώ, οδηγούνταν άνευ ετέρου σε μικρότερα σχήματα δόσεων. Η προτεινόμενη διάταξη, παρέχει τη δυνατότητα αύξησης των δόσεων, ενθαρρύνει τη συνέπεια και ανακουφίζει τους οφειλέτες, ιδιαιτέρως δε, όσους παράλληλα εξυπηρετούν και άλλες ρυθμίσεις.
 

Με τις διατάξεις της παρ. 4 προβλέπεται ότι, εφόσον κατά την ένταξη στη ρύθμιση προκαταβληθεί ποσό τουλάχιστον διπλάσιο της μηνιαίας δόσης της ρύθμισης, χορηγείται ισόποση απαλλαγή επί των συνολικών προσαυξήσεων και τόκων εκπρόθεσμης καταβολής. Η διάταξη κρίνεται αναγκαία, προκειμένου να δοθούν κίνητρα στους οφειλέτες να αποπληρώσουν τις οφειλές τους σε όσο το δυνατόν λιγότερες δόσεις.
 

Με τις διατάξεις της παρ. 5 μειώνεται κατά δυο ποσοστιαίες μονάδες (από 5% που ισχύει σήμερα, σε 3%) η επιβάρυνση των ρυθμισμένων οφειλών με τόκο. Η ανωτέρω μείωση του επιτοκίου κρίνεται αναγκαία για την αποφυγή της υπέρμετρης επιβάρυνσης του οφειλέτη, αλλά και της ουσιαστικής καρπώσεως των ωφελημάτων επί των απαλλαγών που παρέχονται στους τόκους και τις προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής.
 

Με τις διατάξεις της παρ. 6 διευρύνεται το προαιρετικό πεδίο εφαρμογής της ρύθμισης, καταλαμβάνοντας οφειλές που βεβαιώνονται μέχρι την ημερομηνία της αίτησης υπαγωγής στη ρύθμιση και αφορούν σε υποχρεώσεις ετών, υποθέσεων και περιόδων μέχρι και 31.12.2018, και οι οποίες καθίστανται ληξιπρόθεσμες μετά την ημερομηνία αυτή, εξαιρουμένων των οφειλών για τις οποίες η προθεσμία υποβολής δήλωσης λήγει μετά τις 31.12.2018. Επισημαίνεται ότι τα τεθέντα με την προτεινόμενη διάταξη κριτήρια επιλεξιμότητας των οφειλών είναι σωρευτικά. Συνεπώς, οφειλές οι οποίες ναι μεν βεβαιώνονται μέχρι την αίτηση υπαγωγής στη ρύθμιση, αλλά αφορούν σε υποχρεώσεις για τις οποίες η προθεσμία υποβολής της σχετικής δήλωσης λήγει μετά την 31-12-2018, δε δύνανται να υπαχθούν στην παρούσα ρύθμιση.
 

Με τις διατάξεις της παρ. 7 καθίσταται σαφές ότι η ισχύουσα -έκτακτου χαρακτήρα- ρύθμιση του ν. 4611/2019, όπως τροποποιείται με το παρόν άρθρο, αποτελεί την τελευταία δυνατότητα ρυθμίσεως με όρους και προϋποθέσεις έκτακτης φύσεως, μετά δε, τη λήξη της ισχύος της παρούσας, οι οφειλές προς τη φορολογική διοίκηση θα δύνανται να διευθετούνται μόνο μέσω ενός μόνιμου μηχανισμού ρύθμισης οφειλών.
 

Με τις διατάξεις της παρ. 8 επιλύεται το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι οφειλέτες του Δημοσίου όταν, πριν από την υπαγωγή στη ρύθμιση, το Δημόσιο έχει επιβάλει κατάσχεση εις χείρας τρίτων, ιδίως πιστωτικών ιδρυμάτων, δεδομένου ότι η ένταξη στη ρύθμιση δεν συνεπάγεται την άρση των κατασχέσεων που έχουν ήδη επιβληθεί. Με αυτόν τον τρόπο όμως, οι οφειλέτες δεν έχουν πρόσβαση στους τραπεζικούς τους λογαριασμούς και στερούνται τη ρευστότητα που είναι απαραίτητη για τις ανάγκες διαβίωσής τους και τη συνέχιση λειτουργίας της επιχείρησής τους. Με τις προτεινόμενες διατάξεις, η επιβληθείσα κατάσχεση «αδρανοποιείται» για τις απαιτήσεις του οφειλέτη μετά τη γνωστοποίηση της αδρανοποίησης της κατάσχεσης στον τρίτο, η δε αδρανοποίηση της κατάσχεσης είναι υποχρεωτική για τη φορολογική Διοίκηση. Ποσά απαιτήσεων, που γεννήθηκαν πριν από τη γνωστοποίηση στον τρίτο, αποδίδονται στο Δημόσιο, ενώ οι κατασχέσεις αναπτύσσουν πλήρως τις έννομες συνέπειές τους έναντι τόσο του οφειλέτη όσο και των τρίτων που επικαλούνται δικαιώματα ή αξιώσεις, σε περίπτωση απώλειας της ρύθμισης.
 

Με τις διατάξεις των παρ. 9 έως και 12 προβλέπονται μεταβατικές ρυθμίσεις για τους οφειλέτες που έχουν ήδη προβεί στη ρύθμιση των οφειλών τους με το ισχύον προ των παρουσών τροποποιήσεων θεσμικό πλαίσιο, παρέχοντάς τους τη δυνατότητα να επιλέξουν, εφόσον το επιθυμούν, να υπαχθούν στις ρυθμίσεις του παρόντος. Οι προτεινόμενες μεταβατικές διατάξεις είναι απαραίτητες, καθότι η ρύθμιση του ν. 4611/2019 είναι σε ισχύ από την ημεροχρονολογία ψήφισης του ανωτέρω νόμου (17.5.2019), γεγονός το οποίο καθιστά τις παρούσες νομοθετικές αλλαγές έτι περαιτέρω εργώδεις, αλλά συνάμα πιο ουσιαστικές και πρακτικά ωφέλιμες, υπό το φως των αρχών της ισονομίας και της εξασφάλισης ίσων ευκαιριών.
 

Άρθρο 3
Έναρξη ισχύος

Στο άρθρο 3 προβλέπεται ο χρόνος έναρξης ισχύος του παρόντος, με την επιφύλαξη των ειδικότερα οριζομένων στα άρθρα 1 και 2 του παρόντος.
 

Αθήνα, 26 Ιουλίου 2019
Αριθ. Πρωτ.: Ε.2147/26-7-2019

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ



ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΑΜΕΣΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ Α'

Ταχ. Δ/νση: Καρ. Σερβίας 10
Ταχ. Κώδικας: 101 84 ΑΘΗΝΑ
Τηλέφωνο: 210 3375317
Fax: 2103375001
E-Mail: d12.a@yo.syzefxis.gov.gr
Url: www.aade.gr

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΙΕΘΝΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ
ΤΜΗΜΑ Α' ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ

Ταχ. Δ/νση: Καρ. Σερβίας 10
Ταχ. Κώδικας: 101 84 ΑΘΗΝΑ
Τηλέφωνο: 210 3375866
Fax: 2103375854
E-Mail: dos.a@aade.gr
Url: www.aade.gr

Ε 2147/2019

ΘΕΜΑ: Πίστωση, σύμφωνα με το άρθρο 23Β παρ.1 της Πρότυπης Σύμβασης του ΟΟΣΑ, της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης στα εισοδήματα αλλοδαπής που αποκτούν φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδος και για τα οποία η Ελλάδα έχει δικαίωμα φορολόγησης βάσει ισχυουσών ΣΑΔΦ-συμμόρφωση με ΣτΕ 2465/2018

Αναφορικά με το πιο πάνω θέμα, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

1. Με την αριθμ. 2465/2018 απόφαση του Β' Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας, κρίθηκε ότι η ειδική εισφορά αλληλεγγύης του άρθρου 29 του ν.3986/2011 και του άρθρου 43 Α του ν.4172/2013 έχει τον χαρακτήρα «τακτικού»/συνήθους φόρου επί του εισοδήματος ο οποίος εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής των Συμβάσεων Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (ΣΑΔΦ) εισοδήματος και συγκεκριμένα του άρθρου Ι των ΣΑΔΦ με το Ην. Βασίλειο, τις ΗΠΑ, τη Γερμανία και την Ινδία, του άρθρου ΙΙ της ΣΑΔΦ με τη Σουηδία και του άρθρου 2 όλων των λοιπών ΣΑΔΦ που έχει συνάψει η Ελλάδα (σχετ. εγκύκλιος ΑΑΔΕ Ε.2009/2019).

2. Στις 56 από τις ΣΑΔΦ που έχει συνάψει η Ελλάδα περιλαμβάνονται διατάξεις για την εξάλειψη της διπλής φορολογίας, οι οποίες προβλέπουν τη μέθοδο της πίστωσης, αντίστοιχες του άρθρου 23 Β της Πρότυπης Σύμβασης του ΟΟΣΑ (credit method). Παρατίθεται παράρτημα με τον πίνακα των εν λόγω συμβάσεων με τα σχετικά άρθρα.

3. Συνεπώς, σε ό,τι αφορά φορολογικό κάτοικο Ελλάδος που αποκτά εισόδημα αλλοδαπής και για το οποίο έχει και η Ελλάδα δικαίωμα φορολόγησης, διευκρινίζεται ότι σύμφωνα με τις διατάξεις των ΣΑΔΦ που περιλαμβάνουν ρύθμιση όμοια με τη ρύθμιση του άρθρου 23Β παρ. 1 της Πρότυπης Σύμβασης ΟΟΣΑ, στην έννοια του φόρου εισοδήματος Ελλάδας έναντι του οποίου παρέχεται η πίστωση του φόρου αλλοδαπής με βάση τα οριζόμενα και στο άρθρο 9 του ν.4172/2013, περιλαμβάνεται και η ειδική εισφορά αλληλεγγύης του άρθρου 29 του ν. 3986/2011 και του άρθρου 43 Α του ν.4172/2013 κατά το ποσό που αναλογεί στο εισόδημα αλλοδαπής.

4. Τα ανωτέρω εφαρμόζονται για δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος για το φορολογικό έτος 2015 και επόμενα σε συμμόρφωση με την απόφαση ΣτΕ 2465/2018. Σε περίπτωση που έχουν ήδη υποβληθεί και εκκαθαριστεί δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος για τις οποίες συντρέχει λόγος επανεκκαθάρισης, προκειμένου να συμπεριληφθεί και το ανάλογο ποσό της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, σύμφωνα με όσα διευκρινίστηκαν στις προηγούμενες παραγράφους, οι φορολογούμενοι έχουν τη δυνατότητα να υποβάλλουν τροποποιητικές δηλώσεις χειρόγραφα (χωρίς να παρεμβαίνουν σε κάποιο από τα πεδία αυτής, με την ένδειξη στο σώμα της δήλωσης: «ΓΙΑ ΣΚΟΠΟΥΣ ΠΙΣΤΩΣΗΣ ΦΟΡΟΥ ΑΛΛΟΔΑΠΗΣ βάσει της Ε. 2147/2019) στην αρμόδια για τη φορολογία τους Δ.Ο.Υ. μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του τρέχοντος έτους χωρίς την επιβολή κυρώσεων, προσκομίζοντας τα απαραίτητα δικαιολογητικά, όπως αυτά ορίζονται στην Απόφαση ΓΓΔΕ ΠΟΛ.1026/2014 (ΦΕΚ Β'170/30-1-2014). Σε περίπτωση που έχει ήδη καταβληθεί αχρεώστητα η ειδική εισφορά αλληλεγγύης, θα ακολουθείται, επίσης, η ίδια διαδικασία μέσω της υποβολής των τροποποιητικών δηλώσεων χειρόγραφα. Επισημαίνεται ότι η πίστωση του φόρου αλλοδαπής έναντι του αναλογούντος ποσού εισφοράς αλληλεγγύης με βάση την παρούσα διενεργείται εφόσον υπάρχει υπόλοιπο φόρου αλλοδαπής που δεν έχει συμψηφισθεί ήδη κατά την αρχική εκκαθάριση και σε κάθε περίπτωση η εν λόγω πίστωση δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό του υπολειπόμενου (μη συμψηφισθέντος) φόρου αλλοδαπής.



Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
Γ. ΠΙΤΣΙΛΗΣ

Αθήνα, 25 Ιουλίου 2019
Αριθ. Πρωτ.: Ε.2146/25-7-2019

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ



ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΑΜΕΣΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ
ΤΜΗΜΑΤΑ Β', Α'

Ταχ. Δ/νση: Καρ. Σερβίας 10
Ταχ. Κώδ.: 10184 Αθήνα
Τηλέφωνο: 210 - 3375312
Fax: 210 - 3375001
E-Mail: d12.b@yo.syzefxis.gov.gr

Ε 2146/2019

ΘΕΜΑ: Συμπλήρωση της ΠΟΛ.1103/2015 εγκυκλίου αναφορικά με την φορολογική αντιμετώπιση της ανέγερσης κτίσματος ή βελτιώσεων και επεκτάσεων με δαπάνες του μισθωτή σε ακίνητο κυριότητας του εκμισθωτή, σε περίπτωση πρόωρης λύσης της μίσθωσης.

Με αφορμή ερωτήματα που έχουν υποβληθεί στην υπηρεσία μας, αναφορικά με το πιο πάνω θέμα, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

1. Με την ΠΟΛ.1103/2015 εγκύκλιο, με την οποία δόθηκαν διευκρινίσεις σχετικά με τη φορολογική αντιμετώπιση της ανέγερσης κτίσματος ή βελτιώσεων και επεκτάσεων με δαπάνες του μισθωτή σε ακίνητο κυριότητας του εκμισθωτή, με βάση τις διατάξεις του ν. 4172/2013, διευκρινίσθηκε ότι οι δαπάνες που διενεργήθηκαν από τον μισθωτή για την ανέγερση κτίσματος σε ακίνητο κυριότητας του εκμισθωτή εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα του μισθωτή ισόποσα επιμεριζόμενες στα έτη της μίσθωσης, καθότι η ωφέλεια από τη χρήση του μισθίου εκτείνεται σε περισσότερα του ενός έτη. Δεδομένου ότι οι δαπάνες για την πραγματοποίηση βελτιώσεων ή επεκτάσεων δεν διαφέρουν ουσιωδώς από τις δαπάνες ανέγερσης κτίσματος, τα ανωτέρω εφαρμόζονται και για τις δαπάνες αυτές (βελτιώσεων και επεκτάσεων).

2. Επίσης, όπως έχει διευκρινισθεί με την ΠΟΛ.1069/2015 εγκύκλιό μας, σε περίπτωση πρόωρης λύσης της σύμβασης μίσθωσης, το σύνολο του υπολειπόμενου ποσού των δαπανών που έχει καταβληθεί για τη βελτίωση ή επέκταση που απομένει προς κατανομή θα δηλωθεί εφάπαξ από τον εκμισθωτή ως εισόδημα από ακίνητα στο φορολογικό έτος που επήλθε η λύση.

3. Με βάση όλα όσα αναφέρθηκαν ανωτέρω, τυχόν αναπόσβεστο υπόλοιπο δαπανών ανέγερσης κτίσματος ή βελτιώσεων και επεκτάσεων από τον μισθωτή σε ακίνητο κυριότητας του εκμισθωτή, κατά τον χρόνο πρόωρης λύσης της σύμβασης, μεταφέρεται σωρευτικά στα φορολογικά αποτελέσματα του φορολογικού έτους που επήλθε η λύση της μίσθωσης.




Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ Α.Α.Δ.Ε.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ