Αριθμ. πράξης 2677/19.05.2017

(ΦΕΚ Β' 2124/21-06-2017)

ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Αφού έλαβε υπόψη:

α) το άρθρο 1 του ν. 1266/1982 «Όργανα ασκήσεως της νομισματικής, πιστωτικής και συναλλαγματικής πολιτικής και άλλες διατάξεις» σε συνδυασμό με την παράγραφο 1 του άρθρου 12 του ν. 2548/1997,

β) τα άρθρα 2 και 55Γ του καταστατικού της Τράπεζας της Ελλάδος, όπως ισχύουν,

γ) τον Κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 2016/867 της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ/2016/13) σχετικά με τη συλλογή αναλυτικών πιστωτικών δεδομένων και δεδομένων πιστωτικού κινδύνου,

δ) το γεγονός ότι από τις διατάξεις της παρούσας δεν προκύπτει δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού,

αποφάσισε τα ακόλουθα:

Τα πιστωτικά ιδρύματα που έχουν την καταστατική τους έδρα στην Ελλάδα, καθώς και τα υποκαταστήματα αλλοδαπών πιστωτικών ιδρυμάτων που λειτουργούν στην Ελλάδα και περιλαμβάνονται στον πίνακα Α της παρούσας πράξης, αποτελούν τις μονάδες παροχής στοιχείων για τους σκοπούς της παρούσας πράξης. Οι μονάδες παροχής στοιχείων υποβάλλουν μηνιαίες αναφορές για τα αναλυτικά πιστωτικά δεδομένα, τα δεδομένα πιστωτικών κινδύνων καθώς και τα στοιχεία των αντισυμβαλλόμενων στις πιστοδοτήσεις που αφορούν σε νομικά πρόσωπα, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις παρακάτω παραγράφους 1-8. Στα νομικά πρόσωπα περιλαμβάνονται και οντότητες που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα ως τμήματα αλλοδαπού νομικού προσώπου, δηλαδή ως υποκαταστήματα. Δεν υποβάλλονται στοιχεία για πιστωτικά δεδομένα όταν ο οφειλέτης είναι φυσικό πρόσωπο και γενικότερα, δεν υποβάλλονται δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, όπως αυτά ορίζονται στους ισχύοντες κανόνες προστασίας προσωπικών δεδομένων.

Στην περίπτωση όπου περισσότεροι του ενός οφειλέτη ευθύνονται από κοινού, στοιχεία υποβάλλονται μόνον αν τουλάχιστον ένας από τους οφειλέτες είναι νομικό πρόσωπο.

Τα στοιχεία που υποβάλλουν τα πιστωτικά ιδρύματα με καταστατική έδρα την Ελλάδα αφορούν σε εργασίες τόσο του κεντρικού καταστήματος και των υποκαταστημάτων τους που λειτουργούν στην Ελλάδα (στο εξής «καταστήματα εσωτερικού»), όσο και των υποκαταστημάτων τους που λειτουργούν στο εξωτερικό (στο εξής «υποκαταστήματα εξωτερικού»). Τα καταστήματα εσωτερικού και τα υποκαταστήματα εξωτερικού αποτελούν τις «παρατηρούμενες μονάδες», σύμφωνα με το άρθρο 1, στοιχ. (9) του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 2016/867 της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ/2016/13). Στον πίνακα Β της παρούσας πράξης καταγράφονται ενδεικτικά τα υποκαταστήματα εξωτερικού που είναι σε λειτουργία το Μάρτιο του 2017. Για την υποβολή των στοιχείων δεν προηγείται κανενός είδους ενοποίηση των απαιτήσεων/ υποχρεώσεων μεταξύ των καταστημάτων εσωτερικού και εξωτερικού. Ειδικότερα υποβάλλονται και στοιχεία για τα δάνεια/απαιτήσεις του κεντρικού καταστήματος προς υποκαταστήματα εξωτερικού και στοιχεία για τα δάνεια/απαιτήσεις των υποκαταστημάτων εξωτερικού προς καταστήματα εσωτερικού.

Τα υποκαταστήματα αλλοδαπών πιστωτικών ιδρυμάτων που λειτουργούν στην Ελλάδα αλλά δεν περιλαμβάνονται στον πίνακα Α, δεν υποχρεούνται, σύμφωνα με το άρθρο 16 του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 2016/867 της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ/2016/13), να υποβάλλουν αναφορές. Η Τράπεζα της Ελλάδος, σε συνεννόηση με τις αρμόδιες κεντρικές τράπεζες της χώρας όπου είναι η καταστατική έδρα του πιστωτικού ιδρύματος, διατηρεί το δικαίωμα να εντάσσει μελλοντικά και άλλα υποκαταστήματα αλλοδαπών πιστωτικών ιδρυμάτων στον πίνακα Α, εάν κρίνει ότι η δραστηριότητά τους στο τομέα των πιστοδοτήσεων το απαιτεί. Στη περίπτωση αυτή θα δίνεται τουλάχιστον εξάμηνη περίοδος προετοιμασίας στις νέες υπόχρεες μονάδες παροχής στοιχείων.

1. Στοιχεία αντισυμβαλλομένων οφειλετών και λοιπών εμπλεκομένων στις πιστοδοτήσεις (στοιχεία αναφοράς)
Τα στοιχεία των αντισυμβαλλομένων οφειλετών και λοιπών εμπλεκομένων στις πιστοδοτήσεις (στο εξής «στοιχεία αναφοράς») αποτελούν τη «Δέσμη στοιχείων

1». Αναλυτική περιγραφή των στοιχείων αναφοράς που καταχωρούνται δίνεται στον πίνακα 1. Ο πίνακας αυτός παρέχει λεπτομερείς τυποποιημένες περιγραφές και ορισμούς των χαρακτηριστικών γνωρισμάτων των αντισυμβαλλομένων οφειλετών και λοιπών εμπλεκομένων στις πιστοδοτήσεις.

1.1. Κάθε καταχώριση που αποστέλει μια μονάδα παροχής στοιχείων (ΜΠΣ) προσδιορίζεται μονοσήμαντα από τον συνδυασμό α) του κωδικού αναγνώρισης της ΜΠΣ και β) του κωδικού αναγνώρισης αντισυμβαλλόμενου οφειλέτη και λοιπών εμπλεκομένων στις πιστοδοτήσεις (ΚΑΑ).

1.2. Το αρχείο των στοιχείων αναφοράς αποστέλλεται από κάθε ΜΠΣ για κάθε παρατηρούμενη μονάδα ξεχωριστά. Ο ΚΑΑ καθορίζεται μοναδικά από τη ΜΠΣ η οποία πρέπει πάντοτε να ταυτοποιεί τον κάθε αντισυμβαλλόμενο χρησιμοποιώντας τον αντίστοιχο μοναδικό ΚΑΑ. Ένας ΚΑΑ δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ποτέ ξανά για την ταυτοποίηση άλλου αντισυμβαλλόμενου, ή να αλλάζει για τον ίδιο αντισυμβαλλόμενο.

1.3. Οι αντισυμβαλλόμενοι που καταχωρούνται είναι θεσμικές μονάδες που συνιστούν νομικές οντότητες, ή αποτελούν μέρος αλλοδαπών νομικών οντοτήτων και συνδέονται με χρηματοδοτικά μέσα για τα οποία παρέχονται πιστωτικά στοιχεία, ή είναι νομικά πρόσωπα που παρέχουν εγγυήσεις για την εξασφάλιση των εν λόγω μέσων. Ειδικότερα, οι αντισυμβαλλόμενοι που καταχωρούνται σχετίζονται είτε με το πάροχο πίστωσης (πιστωτές, αρχικοί δικαιούχοι, διαχειριστές), είτε με τον οφειλέτη (οφειλέτης, εγγυητής, κεντρικό κατάστημα οφειλέτη, άμεση μητρική επιχείρηση οφειλέτη, επικεφαλής μητρική επιχείρηση του οφειλέτη). Ενδεικτικά σημειώνουμε ότι η ίδια οντότητα μπορεί να είναι αντισυμβαλλόμενος οφειλέτης σε σχέση με ένα ή και περισσότερα χρηματοδοτικά μέσα, ή οφειλέτης σε σχέση με ένα χρηματοδοτικό μέσο και εγγυητής σε σχέση με άλλο μέσο. Σε κάθε περίπτωση, έκαστος αντισυμβαλλόμενος θα πρέπει να καταχωρείται μόνο μία φορά, με έναν ΚΑΑ, ανεξάρτητα από τους διαφορετικούς ρόλους που μπορεί να έχει.

1.4. Οι πληροφορίες που απαιτούνται περιγράφονται στον πίνακα 1.

1.5. Τα στοιχεία αναφοράς περιγράφουν χαρακτηριστικά των αντισυμβαλλόμενων οφειλετών και των λοιπών εμπλεκομένων στις πιστοδοτήσεις.

1.6. Τα στοιχεία αναφοράς δεν περιέχουν στοιχεία φυσικών προσώπων.

1.7. Η καταχώριση των στοιχείων αναφοράς αντισυμβαλλομένου πραγματοποιείται το αργότερο ταυτόχρονα με τη διαβίβαση των πιστωτικών δεδομένων που αφορούν στο συγκεκριμένο αντισυμβαλλόμενο. Σε περίπτωση μεταβολής των στοιχείων αναφοράς, η σχετική καταχώριση επικαιροποιείται το αργότερο κατά τη διαβίβαση των πιστωτικών δεδομένων κατά την οποία η μεταβολή άρχισε να παράγει αποτελέσματα.


Η αναγγελία των μηνιαίων αναλυτικών πιστωτικών δεδομένων και δεδομένων πιστωτικού κινδύνου θα ξεκινήσει, σε πιλοτική βάση, τον Απρίλιο του 2018 και θα αφορά στα στοιχεία Μαρτίου του 2018. Η πιλοτική περίοδος αναγγελίας των πιστωτικών στοιχείων θα διαρκέσει έξι μήνες, αφορά δηλαδή σε στοιχεία του Μαρτίου, Απριλίου, Μαΐου και Ιουνίου, Ιουλίου και Αυγούστου του 2018. Η πρώτη κανονική υποβολή πιστωτικών στοιχείων θα πραγματοποιηθεί τον Οκτώβριο του 2018 και θα αφορά σε στοιχεία Σεπτεμβρίου 2018.

Τα πιστωτικά ιδρύματα οφείλουν να προβούν εγκαίρως στις απαραίτητες ενέργειες και εργασίες που θα εξασφαλίσουν την πληρότητα των αναγγελλόμενων στοιχείων, τα οποία θα αποστέλλονται μηνιαία και θα ελέγχονται σύμφωνα με τα αναφερόμενα στις «Τεχνικές Οδηγίες» που συνοδεύουν την παρούσα πράξη και δύνανται να τροποποιούνται ανεξάρτητα.

Μετά το τέλος της δοκιμαστικής περιόδου, η ελλιπής, εσφαλμένη ή εκπρόθεσμη υποβολή των ως άνω στοιχείων εκ μέρους των πιστωτικών ιδρυμάτων επισύρει τις κυρώσεις που προβλέπονται από τις σχετικές διατάξεις του καταστατικού της Τράπεζας της Ελλάδος (άρθρα 2 και 55 Γ, όπως ισχύουν) και του Κανονισμού (ΕΚ) αρ. 2533/98 του Συμβουλίου, της 23ης Νοεμβρίου 1998, όπως ισχύει.

Πίνακας Α - Πιστωτικά ιδρύματα που αποτελούν μονάδες παροχής στοιχείων - καταστήματα εσωτερικού



Πίνακας Β - Υποκαταστήματα εξωτερικού



Η πράξη αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Ο Διοικητής
ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ

Αθήνα, 21 Ιουνίου 2017
Αριθ. Πρωτ.: ΔΤΔ Α 1094213 ΕΞ 2017

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ



ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΤΕΛΩΝΕΙΩΝ ΚΑΙ ΕΦΚ
1. Δ/ΝΣΗ ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ
ΤΜΗΜΑΤΑ Α', Β', Γ', Δ'
2. Δ/ΝΣΗ ΔΑΣΜΟΛΟΓΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ, ΕΙΔΙΚΩΝ ΚΑΘΕΣΤΩΤΩΝ ΚΑΙ ΑΠΑΛΛΑΓΩΝ
ΤΜΗΜΑΤΑ Α', Β', Γ', Δ'
3. Δ/ΝΣΗ ΕΦΚ ΚΑΙ ΦΠΑ
ΤΜΗΜΑΤΑ Γ', Ε'
4. Δ/ΝΣΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΩΝ ΕΛΕΓΧΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΒΑΣΕΩΝ
ΤΜΗΜΑΤΑ Β', Δ'
5. Δ/ΝΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΤΕΛΩΝΕΙΟΥ
ΤΜΗΜΑ Γ'

Ταχ. Δ/νση : Καρ.Σερβίας 10
Ταχ. Κώδικας : 10184 Αθήνα
Πληροφορίες : ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι
Url : www.aade.gr

ΕΞ. ΕΠΕΙΓΟΝ

ΘΕΜΑ : Οδηγίες εφαρμογής της αριθμ. ΔΤΔ Α 1181957 ΕΞ 2016/9.12.2016 (ΦΕΚ Β'4092/20-12-2016 / ΑΔΑ: 7ΦΖΜΗ-265) Κοινής Υπουργικής Απόφασης των συναρμόδιων Υπουργών Οικονομικών και Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης, με θέμα «Τελωνειακές διαδικασίες για τις ταχυδρομικές αποστολές μέσω του Φορέα Παροχής Καθολικής Υπηρεσίας».

ΣΧΕΤ.: α) Η αριθμ. ΔΤΔ Α 1188339 ΕΞ 2016/23-12-2016 ΕΔΥΟ «Κοινοποίηση κοινής υπουργικής απόφασης αναφορικά με τις τελωνειακές διαδικασίες για τις ταχυδρομικές αποστολές μέσω του Φορέα Παροχής Καθολικής Υπηρεσίας (ΦΠΚΥ)».
β) Η αριθμ. Δ19Α 5041356 /28-11-2013 ΕΔΥΟ «ΕΔΕ Άνευ Στατιστικής : Θεσμικό πλαίσιο και επιχειρησιακή διαχείριση στο ηλεκτρονικό περιβάλλον του ICISnet».
γ) Η αριθμ. ΔΤΔ Δ 1055219 ΕΞ 2017/5-4-2017 «Οδηγίες για την έκδοση άδειας συνολικής εγγύησης στα πλαίσια εφαρμογής του Ενωσιακού Τελωνειακού Κώδικα Καν.952/2013 (ΕνΤΚ/UCC)».
δ) Η αριθμ. ΔΤΔ Α 1068514 ΕΞ 2016/28.4.2016 Εγκύκλιος «Προσωρινή εναπόθεση εμπορευμάτων σε εγκαταστάσεις προσωρινής εναπόθεσης ή άλλους εγκεκριμένους χώρους- -
Προϋποθέσεις, όροι, διαδικασία λειτουργίας εγκαταστάσεων προσωρινής εναπόθεσης εμπορευμάτων υπό την διαχείριση άλλων, πλην των Τελωνειακών Αρχών φυσικών ή νομικών προσώπων και προϋποθέσεις και όροι έγκρισης άλλων, εκτός των εγκαταστάσεων προσωρινής εναπόθεσης χώρων, για την προσωρινή εναπόθεση εμπορευμάτων».
ε) Το αρ. ΔΤΔ Α 1071018 ΕΞ 2017/ 10-05-2017 έγγραφο «Παρέχονται οδηγίες για την αδειοδότηση των ΓΕΤΑ των ΕΛΤΑ».

Με την εν θέματι ΚΥΑ επέρχονται οι ακόλουθες βασικές αλλαγές στις τελωνειακές διαδικασίες των ταχυδρομικών αποστολών μέσω του Φορέα Παροχής Καθολικής Υπηρεσίας:
α) εναρμονίζονται πλήρως οι σχετικές τελωνειακές διαδικασίες προς την ενωσιακή τελωνειακή νομοθεσία,
β) προσαρμόζεται ο ΦΠΚΥ στο ηλεκτρονικό περιβάλλον διεξαγωγής τελωνειακών διαδικασιών, όπως έχει διαμορφωθεί με τη θέση σε παραγωγική λειτουργία του ICISnet,
γ) καθιερώνεται ολοκληρωμένη διαδικασία παρακολούθησης της διακίνησης των ταχυδρομικών αντικειμένων από τη στιγμή της εισόδου τους στο τελωνειακό έδαφος της Ε.Ε.,
δ) απλοποιούνται και επιταχύνονται οι διαδικασίες που θα έχουν ως συνέπεια αφενός την καλύτερη εξυπηρέτηση και προστασία των πολιτών και αφετέρου την καλύτερη διασφάλιση της είσπραξης δασμών και φόρων και
ε) διευκολύνονται οι εξαγωγές μέσω ΦΠΚΥ για αντικείμενα αξίας έως του στατιστικού ορίου (επί του παρόντος 1.000 ευρώ) προς όφελος των οικονομικών φορέων που δραστηριοποιούνται κυρίως στο ηλεκτρονικό εμπόριο, στο πλαίσιο ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας και προώθησης της εξωστρέφειας της ελληνικής οικονομίας.

Σύμφωνα με το άρθρο 21 του Ν. 4053/2012 (ΦΕΚ Α'44/7-3-2012) φορέας παροχής καθολικής υπηρεσίας (εφεξής ΦΠΚΥ) στη χώρα μας παραμένει έως τις 31.12.2028 η ΕΛΤΑ Α.Ε..

Με την παρούσα παρέχονται οδηγίες για την εφαρμογή της εν θέματι ΚΥΑ, η οποία τίθεται σε ισχύ από 21/6/2017:

Ορισμοί (άρθρο 2)

Στο άρθρο 2 της ΚΥΑ αναφέρονται αναλυτικά οι ορισμοί για τα αντικείμενα που ρυθμίζονται με αυτή. Περαιτέρω επισημαίνεται όσον αφορά στον ορισμό για το «ταχυδρομικό αντικείμενο» (σημείο 12 του εν λόγω άρθρου) ότι εξειδικεύεται στο άρθρο 2 του Ν. 4053/2012, σύμφωνα με το οποίο τα αντικείμενα αυτά περιλαμβάνουν π.χ., πέραν των αντικειμένων αλληλογραφίας, βιβλία, καταλόγους, εφημερίδες, περιοδικά και ταχυδρομικά δέματα που περιέχουν εμπορεύματα με ή χωρίς εμπορική αξία, σύμφωνα με τους ορισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Παγκόσμιας Ταχυδρομικής Σύμβασης, όπως αυτή ισχύει.

Επίσης στο άρθρο 15 της Παγκόσμιας Ταχυδρομικής Σύμβασης προσδιορίζονται τα μη αποδεκτά αντικείμενα και οι απαγορεύσεις που αφορούν στις διάφορες κατηγορίες αντικειμένων πχ. ζώντα ζώα, εκρηκτικά, εύφλεκτα, ή ραδιενεργά υλικά και επικίνδυνα αγαθά. Στις περιπτώσεις αυτές ακολουθείται η προβλεπόμενη ταχυδρομική διαδικασία (σύνταξη δελτίου ελέγχου, επιστροφή στη χώρα προέλευσης κλπ) και δεν προχωράει ο εκτελωνισμός τους. Επειδή το συγκεκριμένο άρθρο προβλέπει και ορισμένες εξαιρέσεις για τις οποίες επιτρέπεται η μεταφορά, όπως είναι οι μέλισσες, βδέλλες και μεταξοσκώληκες, σε κάθε παρόμοια ειδική περίπτωση ή αν υπάρχουν αμφιβολίες για την αποδοχή τους ή μη, το τελωνείο επικοινωνεί με την αρμόδια Δ/νση της Κεντρικής Υπηρεσίας των ΕΛΤΑ (Δ/νση Διεθνούς Ταχυδρομείου).

Ο Φ.Π.Κ.Υ. ως διασαφιστής / τελωνειακός αντιπρόσωπος (άρθρα 3 και 4)

Τα εν λόγω άρθρα παρέχουν τη δυνατότητα στο Φ.Π.Κ.Υ. να λειτουργεί είτε ως διασαφιστής είτε ως τελωνειακός αντιπρόσωπος, άμεσος ή έμμεσος. Ο Φ.Π.Κ.Υ. θα λειτουργεί τουλάχιστον για το πρώτο διάστημα εφαρμογής της νέας ΚΥΑ ως άμεσος αντιπρόσωπος των παραληπτών των ταχυδρομικών αντικειμένων, κατόπιν απόφασής του.

Διευκρινίζεται ότι, για την άσκηση του δικαιώματος έκπτωσης του φόρου προστιθεμένης αξίας κατά την εισαγωγή από υποκείμενα στο φόρο πρόσωπα που διαθέτουν την κυριότητα των εμπορευμάτων (άρθρο 30 του Ν.2859/2000 «Κώδικας ΦΠΑ»), το οικείο παραστατικό πρέπει να έχει υποβληθεί στο όνομά τους.

Επίσης, με βάση το άρθρο 19 παράγραφος 3 του Ενωσιακού Τελωνειακού Κώδικα (Καν. 952/2013), οι τελωνειακές αρχές δεν απαιτούν κάθε φορά την εξουσιοδότηση του παραλήπτη, συνεπώς αυτή θεωρείται «τεκμαιρόμενη» κατά την υποβολή του ΕΔΕ Άνευ Στατιστικής.

Όσον αφορά στην υποβολή συνήθους διασάφησης (κανονικό ΕΔΕ) απαιτείται ηλεκτρονική εξουσιοδότηση μέσω του αντίστοιχου υποσυστήματος εξουσιοδοτήσεων του ICISnet.

Ο Φ.Π.Κ.Υ. επικοινωνεί με τον παραλήπτη για την απόκτηση όλων των απαιτούμενων πληροφοριών και τυχόν αδειών-πιστοποιητικών που απαιτούνται για τον εκτελωνισμό προκειμένου να προβεί στον εκτελωνισμό και ιδιαίτερα στις περιπτώσεις ταχυδρομικών αντικειμένων που είτε δεν έχουν επικολλημένες τελωνειακές δηλώσεις CN22/CN23 είτε αυτές έχουν ελλιπείς πληροφορίες που δεν επαρκούν για τη συμπλήρωση τελωνειακού παραστατικού εισαγωγής.

Η εξουσιοδότηση δίδεται από τον παραλήπτη στο Φ.Π.Κ.Υ. κατά την επίδοση του ταχυδρομικού αντικειμένου με το υπόδειγμα για τον τελωνειακό αντιπρόσωπο που καθιερώθηκε με την αρ. πρωτ. Δ19Γ 5044128 ΕΞ 23.11.2012 ΕΔΥΟ. Συνεπώς ο έλεγχος από τις τελωνειακές αρχές κατά την επαλήθευση της διασάφησης δε συμπεριλαμβάνει τον έλεγχο της εξουσιοδότησης, καθώς αυτή υπάρχει σε μεταγενέστερο στάδιο. Ο Φ.Π.Κ.Υ. υποχρεούται να τηρεί σε αρχείο τις εξουσιοδοτήσεις και να τις καθιστά διαθέσιμες στο τελωνείο σε ενδεχόμενο εκ των υστέρων έλεγχο.

Σημειώνεται ότι οι οδηγίες που παρέχονται με την παρούσα εγκύκλιο αφορούν τις τελωνειακές διαδικασίες για τις ταχυδρομικές αποστολές που εφαρμόζει ο Φ.Π.Κ.Υ. και δε θίγεται το δικαίωμα τελωνισμού των ταχυδρομικών αντικειμένων και παραλαβής τους από τους παραλήπτες, εφόσον το επιθυμούν, χωρίς τη διαμεσολάβηση του Φ.Π.Κ.Υ..

Γραφεία Εκτελωνισμού Ταχυδρομικών Αντικειμένων (Γ.Ε.Τ.Α.) (άρθρο 5)

1) Διαδικασία αδειοδότησης για προσωρινή εναπόθεση
Τα Γραφεία Εκτελωνισμού Ταχυδρομικών Αντικειμένων (ΓΕΤΑ) των ΕΛΤΑ είναι οι χώροι προσκόμισης και προσωρινής εναπόθεσης των ταχυδρομικών αντικειμένων υπό την αποκλειστική διαχείριση του Φ.Π.Κ.Υ., οι οποίοι εγκρίνονται και λειτουργούν, σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις της ανωτέρω δ) σχετικής και με βάση τις ειδικότερες οδηγίες για την αδειοδότηση των ΓΕΤΑ που δόθηκαν με την ανωτέρω (ε) σχετική.
Με βάση τα ανωτέρω εκδίδονται τρεις (3) ξεχωριστές άδειες προσωρινής εναπόθεσης για τα ΓΕΤΑ στις περιοχές Αθηνών, Πειραιά και Θεσσαλονίκης, καθώς και τρεις (3) αντίστοιχα άδειες συνολικής εγγύησης, σύμφωνα με τις ειδικότερες οδηγίες που έχουν δοθεί με την ανωτέρω γ) σχετική.
Επισημαίνεται ότι:
α) οι Τελωνειακές Περιφέρειες Αττικής και Θεσσαλονίκης (ως τελωνεία εγγύησης) θα πρέπει να επιτηρούν τους όρους και τις προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται ανά πάσα στιγμή από τον κάτοχο των αδειών συνολικής εγγύησης και υπόχρεο προς παροχή της καθώς και την τήρηση των υποχρεώσεών του, που απορρέουν από τις εν λόγω άδειες (άρθρο 23.5 του Καν.952/2013 - Ενωσιακός Τελωνειακός Κώδικας).
β) στην περίπτωση αναστολής ή ανάκλησης άδειας συνολικής εγγύησης από τη μια αρμόδια αρχή (Τελωνείο εγγύησης), η οποία συνεπάγεται τροποποίηση ή ανάκληση και της άδειας προσωρινής εναπόθεσης που τη χρησιμοποιεί, θα γνωστοποιείται άμεσα και στην άλλη αρμόδια αρχή, προκειμένου να πραγματοποιηθούν, ενδεχομένως, ανάλογες σχετικές ενέργειες.

2) Λειτουργία Γ.Ε.Τ.Α. στις περιοχές Αθηνών, Πειραιά, Θεσσαλονίκης
> Γ.Ε.Τ.Α. Τελωνείου Αερ/να «Ελ. Βενιζέλος» : Αρμόδιο για τα ταχυδρομικά αντικείμενα που μεταφέρονται αεροπορικώς, και σε δεόντως αιτιολογημένες περιπτώσεις το Τελωνείο Αερολιμένα «Ελ. Βενιζέλος» αποδέχεται και οδικώς μεταφερόμενα ταχυδρομικά αντικείμενα που παραλαμβάνονται από το Γ.Ε.Τ.Α. στον Αερολιμένα «Ελ. Βενιζέλος».
> Γ.Ε.Τ.Α. Γ' Τελωνείου Εισαγωγής Πειραιά :Αρμόδιο για τα ταχυδρομικά αντικείμενα που μεταφέρονται οδικώς, θαλασσίως ή σιδηροδρομικώς, εκτός από αυτά που προορίζονται για τις περιοχές της Θεσσαλίας, Μακεδονίας και Θράκης.
> Γ.Ε.Τ.Α. Α' Τελωνείου Εισαγωγών-Εξαγωγών Θεσσαλονίκης: Αρμόδιο για τα ταχυδρομικά αντικείμενα που μεταφέρονται οδικώς και σιδηροδρομικώς στη Θεσσαλονίκη, καθώς και αυτά που μεταφέρονται με οποιοδήποτε τρόπο μεταφοράς σε άλλα Γ.Ε.Τ.Α., πλην της Θεσσαλονίκης, αλλά με προορισμό τις γεωγραφικές περιοχές της Θεσσαλίας, Μακεδονίας και Θράκης.

3) Μεταβολές στα ΓΕΤΑ
Επιτρέπεται η ίδρυση, κατάργηση, μεταφορά Γ.Ε.Τ.Α. καθώς και η επέκταση των αρμοδιοτήτων τους για εξερχόμενα αντικείμενα, κατόπιν απόφασης του Φ.Π.Κ.Υ. υπό την αίρεση της έγκρισης της Γενικής Δ/νσης Τελωνείων και Ε.Φ.Κ..

4) Υπηρεσία Εκτελωνισμού Δεμάτων (ΥΕΔ) Ρόδου
Από 21/6/2017 η ΥΕΔ Ρόδου παύει να λειτουργεί, λόγω κατάργησης από την 31/12/2016 των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ που ίσχυαν για ορισμένα νησιά της Δωδεκανήσου. Προς το σκοπό αυτό, το Τελωνείο Ρόδου σε συνεργασία με την αρμόδια υπηρεσία των ΕΛΤΑ για την ΥΕΔ Ρόδου μεριμνούν για την τακτοποίηση τυχόν εκκρεμοτήτων παρελθόντων ετών και βεβαιωθεισών οφειλών έως 20/6/2017, τελευταία ημερομηνία λειτουργίας της ΥΕΔ Ρόδου.

Διακίνηση ταχυδρομικών αντικειμένων (άρθρο 8)

1. Όταν η διακίνηση ταχυδρομικών αντικειμένων γίνεται από τον Φ.Κ.Π.Υ., ακολουθούνται απλουστευμένες διαδικασίες του καθεστώτος διαμετακόμισης (άρθρα 288-290 Καν. ΕΕ 2447/2016).Οι ίδιες διαδικασίες ακολουθούνται και όταν η μεταφορά των εν λόγω αντικειμένων πραγματοποιείται από συμβαλλόμενο μεταφορέα και στα έγγραφα μεταφοράς αναφέρεται ως αποστολέας ή παραλήπτης ο ΦΚΠΥ.

Ειδικότερα :
α. Καθεστώς εξωτερικής διαμετακόμισης
Πρόκειται για τη διακίνηση ταχυδρομικών αντικειμένων τα οποία δεν έχουν τον ενωσιακό χαρακτήρα (αντικείμενα τρίτων χωρών ή ενωσιακά αντικείμενα για τα οποία έχουν ολοκληρωθεί οι διατυπώσεις εξαγωγής), τα οποία αποστέλλονται από/προορίζονται για άλλο κράτος μέλος. Στα αντικείμενα αυτά, στα συνοδευτικά τους έγγραφα και στις ειδικές τελωνειακές διασαφήσεις CN22/CN23 τίθεται η παρακάτω κίτρινη ετικέτα που προβλέπεται στο Παράρτημα 72-01 του Καν. ΕΕ 2447/2015 :



Εάν στην ίδια ταχυδρομική συσκευασία περιλαμβάνονται ενωσιακά και μη ενωσιακά είδη, για τα είδη που έχουν τον ενωσιακό τελωνειακό χαρακτήρα εκδίδεται πιστοποιητικό (T2L), το οποίο είτε περιλαμβάνεται στη συσκευασία και αποστέλλεται μαζί με το αντικείμενο, είτε αποστέλλεται στον παραλήπτη του αντικειμένου με σκοπό να προσκομιστεί στις τελωνειακές αρχές του κράτους μέλους προορισμού. Στην περίπτωση όπου το πιστοποιητικό T2L
αποστέλλεται μαζί με το ταχυδρομικό αντικείμενο, αναγράφεται σχετική μνεία πάνω στη συσκευασία του εν λόγω αντικειμένου.
Αποδεικτικό του ενωσιακού χαρακτήρα των ταχυδρομικών αντικειμένων εκδίδεται και στις περιπτώσεις όπου ενωσιακά ταχυδρομικά αντικείμενα αποστέλλονται σε άλλο κράτος μέλος μέσω μιας εκ των χωρών κοινής διαμετακόμισης (π.χ. Ελβετία).
γ. Καθεστώς εσωτερικής διαμετακόμισης
Πρόκειται για τη διακίνηση ταχυδρομικών αντικειμένων που έχουν τον ενωσιακό χαρακτήρα και είτε διακινούνται μεταξύ των ειδικών φορολογικών εδαφών, είτε αποστέλλονται από/προοριζονται για ειδικά φορολογικά εδάφη. Στα αντικείμενα αυτά, στα συνοδευτικά τους έγγραφα και στις ειδικές τελωνειακές διασαφήσεις CN22/CN23 τίθεται, η παρακάτω κίτρινη ετικέτα που προβλέπεται στο Παράρτημα 72-02 του Καν. ΕΕ 2447/2015 :



2. Η διακίνηση ταχυδρομικών αντικειμένων από τον Φ.Κ.Π.Υ μεταξύ Γ.Ε.Τ.Α., πραγματοποιείται με την επικόλληση της κίτρινης ετικέτας και τη χρήση των απλουστευμένων διαδικασιών διαμετακόμισης που περιγράφονται στις ανωτέρω παραγράφους 1.α, 1β και 1.γ. Πέραν των διαδικασιών αυτών και για σκοπούς εξασφάλισης της τελωνειακής επιτήρησης πραγματοποιείται τελωνειακή σφράγιση, η οποία δύναται να γίνεται ανά συσκευασία, ανά ταχυδρομικό σάκο ή κιβώτιο. Ο αριθμός/οί των τελωνειακών σφραγίδων σημειώνονται στη Συνοδευτική Κατάσταση Διαμετακόμισης η οποία συνοδεύει την αποστολή και η οποία περιλαμβάνει τα διακινούμενα ταχυδρομικά αντικείμενα.

3. Όταν η διακίνηση ταχυδρομικών αντικειμένων δεν γίνεται από τον Φ.Κ.Π.Υ., αλλά από άλλο φορέα ή ιδιωτική εταιρεία παροχής ταχυδρομικών υπηρεσιών ακολουθούνται οι κανονικές διαδικασίες του καθεστώτος διαμετακόμισης, όπως, κατά περίπτωση περιγράφονται, στις ισχύουσες διατάξεις για το καθεστώς.

Παράδειγμα

Ταχυδρομικά αντικείμενα που προέρχονται από τις Η.Π.Α. και διακινούνται με μέσα του Φ.Κ.Π.Υ. μεταξύ Γ.Ε.Τ.Α Θεσσαλονίκης και της Σόφιας (Βουλγαρία).Εφαρμόζεται η διαδικασία που περιγράφεται στο σημείο 1.α (επικόλληση κίτρινης ετικέτας επί των αντικειμένων και των συνοδευτικών τους εγγράφων).

Είσοδος-προσκόμιση-προσωρινή εναπόθεση (άρθρα 6 και 7)

1) Διαδικασία εισόδου -προσκόμισης των ταχυδρομικών αντικειμένων:
> Άφιξη των ταχυδρομικών αντικειμένων, κλεισμένων σε ταχυδρομικές συσκευασίες στα Γ.Ε.Τ.Α..
> Οι ταχυδρομικές συσκευασίες (βασικά πλαστικά κάνιστρα - trays, σάκοι) σαρώνονται στο ταχυδρομικό σύστημα IPS (διεθνές ταχυδρομικό σύστημα που ανταλλάσει μηνύματα με τα άλλα ταχυδρομεία). Από το IPS παράγεται η «Ημερήσια Αναλυτική Κατάσταση Αφικνούμενων Ταχυδρομικών Συσκευασιών» όπως προβλέπεται στο Υπόδειγμα 1 του Παραρτήματος της ΚΥΑ, η οποία επέχει θέση τελωνειακού δηλωτικού. Συνεπώς δεν υποβάλλεται ξεχωριστό δηλωτικό στο υποσύστημα δηλωτικών του ICISnet.
> Η «Ημερήσια Αναλυτική Κατάσταση Αφικνούμενων Ταχυδρομικών Συσκευασιών» υποστηρίζεται από τα συνοδευτικά έγγραφα διακίνησης ταχυδρομικών αποστολών (CN 16, CN 31, CN 33, CN 37, CN 38, CN 41, CP 87) και υπογράφεται από το Φ.Π.Κ.Υ. και το διαχειριστή της εκάστοτε αποθήκης.
> Για τις αεροπορικώς αφικνούμενες ταχυδρομικές αποστολές, επιπλέον υποστηρικτικό αποτελεί το Πρωτόκολλο Εκφόρτωσης, Μεταφοράς και Παραλαβής Ταχυδρομικών Αποστολών που συντάσσεται κατά την παράδοση των ταχυδρομικών συσκευασιών από την εκάστοτε μεταφορική εταιρεία και υπογράφεται από το Φ.Π.Κ.Υ. και το διαχειριστή της αποθήκης της εταιρείας επίγειας εξυπηρέτησης (handler).
> Για τις θαλασσίως αφικνούμενες ταχυδρομικές αποστολές (ΓΕΤΑ Πειραιά) επιπλέον υποστηρικτικά αποτελούν τα παραστατικά παράδοσης ταχυδρομικών θαλάσσιων αποστολών που συντάσσονται από τους ναυτιλιακούς πράκτορες.
> Η «Ημερήσια Αναλυτική Κατάσταση Αφικνούμενων Ταχυδρομικών Συσκευασιών» είναι μοναδική για κάθε μέρα και δε λαμβάνει αύξουσα αρίθμηση Καταχώρησης. Τηρείται δε στο αρχείο του Φ.Π.Κ.Υ. μαζί με τα συνοδευτικά έγγραφα που την υποστηρίζουν σε πρωτότυπη μορφή για 3 χρόνια, καθώς και σε ηλεκτρονική μορφή. Ο τελωνειακός έλεγχος και οποιαδήποτε αναζήτηση πραγματοποιείται με κριτήριο την ημερομηνία άφιξης.
> Στη συνέχεια οι ταχυδρομικές συσκευασίες που προέρχονται από τρίτες χώρες κατευθύνονται στην είσοδο ειδικά οριοθετημένου χώρου όπου και αποσφραγίζονται (ανοίγονται) παρουσία τελωνειακού υπαλλήλου. Υπάρχουν δύο διακριτές ροές:
- μία για δέματα και EMS
- μία για επιστολικό ταχυδρομείο που περιλαμβάνει τα απλά και τα ειδικής διαχείρισης αντικείμενα :συστημένα / ασφαλισμένα / αντικαταβολές.
> Όλα τα ταχυδρομικά αντικείμενα προσκομίζονται «φυσικά» στο τελωνείο, εκτός από τις εξής 3 κατηγορίες:
α) Κάρτες και επιστολές που περιέχουν αποκλειστικά προσωπικά μηνύματα.
β) Επιστολές για τυφλούς.
γ) Έντυπα που δεν υπόκεινται σε εισαγωγικούς δασμούς και Φ.Π.Α., σύμφωνα με τις διατάξεις του Κανονισμού (ΕΚ) 1186/2009 και του Ν.1684/87 πχ. διαφημιστικά έντυπα, κατάλογοι, τιμοκατάλογοι, ενημερωτικά φυλλάδια κλπ.
> Με την αποσφράγιση διενεργείται η πρώτη διαλογή. Η αποσφράγιση και διαλογή διενεργείται τις εργάσιμες ημέρες της εβδομάδας από 8 π.μ. έως 8 μ.μ., και μόνο με την παρουσία τελωνειακού υπαλλήλου. Στα Γ.Ε.Τ.Α. πλην του Αεροδρομίου Ελ. Βενιζέλος, η απογευματινή βάρδια διατηρείται, εφόσον υπάρχει αντίστοιχος όγκος εισερχόμενων ταχυδρομικών αντικειμένων. Εφόσον συντρέχει ανάγκη, για τα Σάββατα και τις Κυριακές, το ωράριο διαλογής καθορίζεται με συνεννόηση μεταξύ του Γ.Ε.Τ.Α. και της αρμόδιας τελωνειακής αρχής.
> Στο στάδιο της διαλογής διαχωρίζονται από τον τελωνειακό υπάλληλο τα αντικείμενα που θα μπουν στην προσωρινή εναπόθεση από εκείνα που χαρακτηρίζονται ελεύθερα, δηλαδή δεν υπόκεινται σε δασμούς/φόρους (είναι κάτω από τα αντίστοιχα όρια ατέλειας από ΦΠΑ / δασμό) και δεν εμπίπτουν σε απαγόρευση ή περιορισμό.
> Τα ελεύθερα αντικείμενα θεωρούνται ότι έχουν τεθεί σε ελεύθερη κυκλοφορία με την προσκόμισή τους στο τελωνείο και συνεχίζουν την πορεία τους στο δίκτυο διανομής των ΕΛΤΑ για να παραδοθούν στους παραλήπτες.
Ο τελωνειακός υπάλληλος που διενεργεί τη διαλογή συντάσσει σχετική πράξη πάνω στο αντίστοιχο πρωτόκολλο μετά την ολοκλήρωση του διαχωρισμού και θέτει σε κάθε ελεύθερο αντικείμενο αυτοκόλλητο με πράσινο χρώμα «Ελεύθερο», την ευθύνη για την προμήθεια των οποίων έχει το τοπικό ΓΕΤΑ.
Μεταβατικά, έως ότου ολοκληρωθεί η προμήθεια των αυτοκόλλητων, μπορεί να χρησιμοποιείται σφραγίδα του τελωνείου με την ένδειξη «Ελεύθερο».

2) Προσωρινή εναπόθεση
> Μετά την πρώτη διαλογή και το διαχωρισμό των ταχυδρομικών αντικειμένων στα ελεύθερα που δεν υπόκεινται σε δασμούς και φόρους (είναι κάτω από τα αντίστοιχα όρια ατέλειας από ΦΠΑ/δασμό) και δεν εμπίπτουν σε απαγόρευση ή περιορισμό και παραδίδονται στους παραλήπτες τους, όλα τα υπόλοιπα εισέρχονται στην προσωρινή εναπόθεση.
> Επιπλέον, στην προσωρινή εναπόθεση εισέρχονται και τα ταχυδρομικά αντικείμενα που είτε δεν έχουν επικολλημένες τελωνειακές δηλώσεις CN22/CN23 είτε αυτές έχουν ελλιπείς πληροφορίες ως προς το περιεχόμενο ή την αξία, όπου και παραμένουν μέχρι να παρασχεθούν οι απαιτούμενες πληροφορίες από τους παραλήπτες προς τα ΕΛΤΑ ώστε να προχωρήσουν στον εκτελωνισμό. Η προθεσμία για την παροχή αυτών των στοιχείων είναι ένας (1) μήνας και αν παρέλθει άπρακτη, τα αντικείμενα επιστρέφονται στον αποστολέα με τη διαδικασία επανεξαγωγής ή διαμετακόμισης. Στην περίπτωση που κατόπιν της επικοινωνίας με τον παραλήπτη, διαπιστώνεται ότι πρόκειται για αντικείμενα αξίας μικρότερης από τα όρια ατέλειας και δεν εμπίπτουν σε απαγορεύσεις-περιορισμούς ή μέτρα εμπορικής πολιτικής, απελευθερώνονται με τη διαδικασία που περιγράφεται στην προηγούμενη παράγραφο για την απελευθέρωση αντικειμένων κατά την πρώτη διαλογή.
> Για την πληρέστερη κατανόηση των ανωτέρω επισυνάπτεται στο Παράρτημα ΙΙ σχετική διαγραμματική απεικόνιση, κατά τα πρότυπα της μεθοδολογίας του Οδηγού του Παγκόσμιου Οργανισμού Τελωνείων και της Παγκόσμιας Ταχυδρομικής Ένωσης (WCO-UPU Postal Customs Guide έκδοση 06/2014).

3) Καταχώρηση στο Βιβλίο Αποθήκης
> Τα αντικείμενα που εισέρχονται στην αποθήκη προσωρινής εναπόθεσης σαρώνονται και εισάγονται σε αριθμημένο container (κινητή θέση τελωνείου). Σε όσα αντικείμενα δεν έχουν barcode, γίνεται επικόλληση barcode και στη συνέχεια σαρώνονται και εισάγονται
στη κινητή θέση αποθήκης τελωνείου. Η σάρωση αυτή γίνεται στο Σύστημα Εκτελωνισμού Ταχυδρομικών Αντικειμένων του Φ.Π.Κ.Υ. (εφεξής ΣΕΤΑ).
> Σε κάθε barcode αποδίδεται από το σύστημα ένας μοναδικός αριθμός καταχώρησης λογιστικής αποθήκης (ΑΚΛΑ) σε αύξουσα σειρά. Σε αυτό το στάδιο στο Βιβλίο Αποθήκης εμφανίζονται: ο ΑΚΛΑ, η ημερομηνία εισόδου και το barcode.
> Εξυπακούεται ότι τα αντικείμενα που παραμένουν στην κατάσταση της προσωρινής εναπόθεσης, επιτρέπεται να διακινηθούν στο δίκτυο των ΕΛΤΑ μόνο εφόσον προηγηθεί απελευθέρωσή τους από το Τελωνείο.

Εισαγωγή ταχυδρομικών αντικειμένων- Υποβολή τελωνειακών παραστατικών (άρθρο 9)

Για διευκόλυνσή σας παραθέτουμε τον κατωτέρω Πίνακα με την τελωνειακή μεταχείριση των ταχυδρομικών αντικειμένων:







1) Ροή διαδικασίας στα ΓΕΤΑ
> Τα αντικείμενα από τις κινητές θέσεις της αποθήκης προσωρινής εναπόθεσης μετακινούνται προς τις θέσεις εργασίας των καταχωρητών (αρμόδιοι υπάλληλοι ή συνεργάτες των ΕΛΤΑ) οι οποίοι καταχωρούν τα στοιχεία των συνοδευτικών δελτίων CN22/CN23 και υποβάλλουν τα τελωνειακά παραστατικά εισαγωγής.
> Η υποβολή των διασαφήσεων γίνεται ηλεκτρονικά (με αυτοματοποιημένη διαδικασία) από την ΣΕΤΑ στο ICISnet.
> Αφού καταχωρήσουν τα στοιχεία τοποθετούν το αντικείμενο σε χώρο δίπλα στη θέση εργασίας (π.χ. καρότσι, σκάφη) που σχετίζεται με τη θέση εργασίας.
> Στο Βιβλίο Αποθήκης που τηρούν τα ΕΛΤΑ εμφανίζονται πλέον πλήρη τα στοιχεία της ΧΡΕΩΣΗΣ.

2) Σύνταξη και υποβολή τελωνειακών παραστατικών εισαγωγής
> Ταχυδρομικά αντικείμενα συνοδευόμενα από τελωνειακή δήλωση CN22/23, τα οποία απαλλάσσονται από δασμούς και φόρους (αξίας έως 22ευρώ) και δεν υπόκεινται σε μέτρα εμπορικής πολιτικής, περιορισμούς και απαγορεύσεις - παραδίδονται στους παραλήπτες χωρίς περαιτέρω τελωνειακές διατυπώσεις
> Ταχυδρομικά αντικείμενα αξίας άνω του ορίου της απαλλαγής από ΦΠΑ (22ευρώ) και έως του στατιστικού ορίου των 1000ευρώ - υποβάλλεται ΕΔΕ ΑΝΕΥ ΣΤΑΤ μέσω του ICISnet
> Ταχυδρομικά αντικείμενα αξίας άνω του στατιστικού ορίου των 1000ευρώ και είδη που υπόκεινται σε μέτρα εμπορικής πολιτικής, περιορισμούς και απαγορεύσεις - υποβάλλεται διασάφηση εισαγωγής μέσω του ICISnet.
Στην ιστοσελίδα της Υπηρεσίας μας και συγκεκριμένα υπό τη διαδρομή: www.icisnet.gr Ηλεκτρονικές Συναλλαγές IMPORTS - Σύστημα Εισαγωγών (Περισσότερα)
έχει αναρτηθεί κατάλογος με τους κωδικούς των πιστοποιητικών που εκδίδονται για είδη που κατά την εισαγωγή τους εμπίπτουν σε απαγορεύσεις /περιορισμούς που ισχύουν κατά την εισαγωγή εμπορευμάτων από τρίτες χώρες, καθώς και με σχετικές οδηγίες για την ορθή χρήση τους.

Σχετικός σύνδεσμος για εσωτερικούς χρήστες:
https://portal.ggps.gsis/portal/page/portal/IQSnetintranet/services?serid=10426374&adres eeID=10001983

Σχετικός σύνδεσμος για εξωτερικούς χρήστες:
https://portal.gsis.gr/portal/page/portal/ICISnet/services?serid=10409852&adreseeID=100 26938

> Η υποβολή, αποδοχή, έλεγχος και απελευθέρωση καθώς και η τροποποίηση ή ακύρωση της διασάφησης γίνεται ηλεκτρονικά (με αυτοματοποιημένη διαδικασία) και ακολουθείται η διαδικασία που προβλέπεται για τη συνήθη διασάφηση. Σε αυτές τις περιπτώσεις και δεδομένου ότι η κανονική διασάφηση περιέχει περισσότερες υποχρεωτικές θέσεις από το ΕΔΕ Άνευ Στατιστικής απαιτείται επικοινωνία με τον παραλήπτη. Επίσης, για την απελευθέρωση, ισχύει η αυτοματοποιημένη διαδικασία αποστολής του μηνύματος ID29A και η παραγωγή ετικέτας από το ΣΕΤΑ, όπως περιγράφεται κατωτέρω για το ΕΔΕ Άνευ Στατιστικής.
> Η δυνατότητα για την υποβολή του ΕΔΕ Άνευ Στατιστικής παρέχεται σε εθνικό επίπεδο κατά τη μεταβατική περίοδο που προβλέπει ο Ενωσιακός Τελωνειακός Κώδικας (άρθρο 144 2446/2015, όπως συμπληρώθηκε από το άρθρο 55 σημείο 16) του μεταβατικού Καν. 341/2016) και έως την πλήρη εφαρμογή των διατάξεων που διέπουν τις ταχυδρομικές αποστολές, οπότε θα αντικατασταθεί για τη θέση σε ελεύθερη κυκλοφορία το ΕΔΕ Άνευ Στατιστικής από το Σύνολο Δεδομένων Η6 «Τελωνειακή διασάφηση σε ταχυδρομικές αποστολές για θέση σε ελεύθερη κυκλοφορία» που προβλέπεται στο Παράρτημα Β του κατ' εξουσιοδότηση Καν. 2446/2015.
> Για διευκόλυνσή σας παρατίθεται το Παράρτημα ΙΙΙ με τις υποχρεωτικές θέσεις του ΕΔΕ Άνευ Στατιστικής και παρακαλούμε για την πιστή τήρησή τους.

3) Επιχειρησιακή λειτουργία του ΕΔΕ ΑΝΕΥ ΣΤΑΤ στο ICISnet - ανταλλαγή μηνυμάτων
Η υποβολή του ΕΔΕ ΑΝΕΥ ΣΤΑΤ, η αποδοχή του και απόδοση MRN, η διόρθωση, η ακύρωση, η ανάλυση κινδύνου και η γνωστοποίηση των ενδεδειγμένων ενεργειών ελέγχου προς τον διασαφιστή διενεργούνται ηλεκτρονικά με την αποστολή ηλεκτρονικών μηνυμάτων.

Συνοπτικά, η διαχείριση του ΕΔΕ ΑΝΕΥ ΣΤΑΤ στο ICISnet έχει ως εξής:

1. Υποβολή- Αποδοχή-Έλεγχος
> Υποβολή διασάφησης (ΕΔΕ ΑΝΕΥ ΣΤΑΤ) με την αποστολή μηνύματος ΙΑ15 και την παραγωγή του LRN.
> Αποδοχή ή Απόρριψη της διασάφησης με τη λήψη του μηνύματος ΙΑ28 και την απόδοση MRN, τη γνωστοποίηση των δασμοφορολογικών επιβαρύνσεων καθώς και την ημερομηνία εκπνοής της αναστολής πληρωμής ή ΙΑ16, στο οποίο αναφέρονται οι λόγοι απόρριψης, αντίστοιχα.
> Στην περίπτωση αποδοχής της διασάφησης αποδίδεται MRN, διενεργείται από το σύστημα Ανάλυση Κινδύνου και η διασάφηση ενημερώνεται αυτόματα με το αποτέλεσμά της.
> Στη συνέχεια, η διασάφηση είτε επιλέγεται για επαλήθευση (έλεγχος εγγράφων/φυσικός) είτε δρομολογείται κατά δήλωση. Στην περίπτωση που η διασάφηση επιλεγεί για έλεγχο από το τελωνείο, ο διασαφιστής λαμβάνει το μήνυμα ΙΑ60 και η διασάφηση μεταβαίνει σε κατάσταση «Υπό Έλεγχο». Σε αυτή την κατάσταση, δεν επιτρέπεται η υποβολή αιτήματος διόρθωσης ή ακύρωσης από τον διασαφιστή. Ο διασαφιστής υποβάλλει ηλεκτρονικά όλα τα υποστηρικτικά έγγραφα της διασάφησης μέσα από τη λειτουργική περιοχή «Ενέργειες»/«Αίτηση με Συνημμένα Αρχεία από Οικονομικό Φορέα», σύμφωνα με τις οδηγίες που έχουν αναρτηθεί στο portal του ICISnet και την Αριθ. Πρωτ.:ΔΤΔ Α 1019512 ΕΞ 2017/3.2.2017 ΕΔΥΟ (ΑΔΑ: 6Ε8ΞΗ-ΟΦΧ).

Σχετικός Σύνδεσμος με οδηγίες χρήσης της συγκεκριμένης λειτουργίας:
https://portal.gsis.gr/portal/page/portal/ICISnet/info/userManuals?articleid=10408559.

> Στο στάδιο του ελέγχου είναι δυνατό οι τελωνειακές αρχές όταν έχουν εύλογες αμφιβολίες σχετικά με τη δηλωθείσα δασμολογητέα αξία να ζητούν να παρασχεθούν συμπληρωματικές πληροφορίες για την υποστήριξη της στατιστικής αξίας, όπως πχ. εμβάσματα πληρωμής, paypal, απόδειξη πιστωτικής κάρτας, τα οποία μπορούν να ζητηθούν από τον παραλήπτη μέσω των ΕΛΤΑ και υποβάλλονται σκαναρισμένα μέσα από τη λειτουργική περιοχή «Ενέργειες»/«Αίτηση με Συνημμένα Αρχεία από Οικονομικό Φορέα» ή με οποιοδήποτε άλλο πρόσφορο μέσο.
> Από πλευράς ΣΕΤΑ, όσα αντικείμενα υποβάλλονται σε φυσικό έλεγχο, αναζητούνται στις θέσεις που έχουν τοποθετηθεί και στη συνέχεια εξάγονται από τη θέση και «χρεώνονται» στον Τελωνειακό υπάλληλο που έχει οριστεί για το φυσικό έλεγχο. Ύστερα από τον φυσικό έλεγχο το αντικείμενο τοποθετείται ξανά σε αριθμημένη θέση και «αποχρεώνεται» ο διενεργήσας τον έλεγχο Τελωνειακός υπάλληλος.

2. Απελευθέρωση
> Μετά την καταχώρηση του αποτελέσματος ελέγχου, η εισαγωγή προωθείται προς απελευθέρωση («Υπό απελευθέρωση») δεδομένου ότι υπάρχει αναβολή πληρωμής της οφειλής (βλ. παρακάτω ειδικότερες οδηγίες ως προς το άρθρο 14). Η ολοκλήρωση της εισαγωγής γίνεται με τη λήψη του μηνύματος ΙΑ29 (κατάσταση «Οριστικοποιημένο») που επέχει θέση άδειας παράδοσης και δεν απαιτείται εκτυπωμένη άδεια παράδοσης από το τελωνείο, παρά μόνο η επιλογή της ενέργειας «Εκτύπωση Άδειας Παράδοσης».
> Με τα στοιχεία του μηνύματος ΙΑ29 παράγεται από τα ΕΛΤΑ ετικέτα η οποία επικολλάται στο αντικείμενο και εμφανίζει αφενός τις βασικές θέσεις της διασάφησης όπως διαμορφώθηκαν μετά το στάδιο της επαλήθευσης: δασμολογική κατάταξη (θ.33), περιγραφή (θ.31), στατιστική αξία (θ.46), δασμοφορολογικές επιβαρύνσεις αναλυτικά (θ.47) κι αφετέρου τα τέλη εκτελωνισμού των ΕΛΤΑ.
> Για σκοπούς διασφάλισης της διαδικασίας τα ΕΛΤΑ ακολουθούν την εξής διαδικασία ελέγχου απελευθέρωσης: υπάλληλος του ΓΕΤΑ με φορητό σαρωτή, σαρώνει ένα προς ένα τα αντικείμενα που βρίσκονται δίπλα προς θέσεις εργασίας καταχώρησης στοιχείων των εκτελωνιστών και το σύστημα ΣΕΤΑ εκτελεί τις παρακάτω λειτουργίες :
- Αν υπάρχει μήνυμα απελευθέρωσης για το αντικείμενο, τυπώνει την ετικέτα και την επικολλά στο αντικείμενο. Τα αντικείμενα που έχουν ετικέτα «Διασάφησης Ταχυδρομικών Αντικειμένων» οδηγούνται στο δίκτυο των ΕΛΤΑ και προωθούνται για παράδοση στους παραλήπτες.
- Για τα υπόλοιπα αντικείμενα εκτυπώνει ετικέτα «ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ» η οποία επικολλάται στο αντικείμενο. Τα παραμένοντα αντικείμενα τοποθετούνται σε αριθμημένες θέσεις (ράφια) στην Αποθήκη.

3. Ένδειξη Β1 Δεν επιτρέπεται η Εισαγωγή
> Με την καταχώρηση αποτελέσματος ελέγχου Β1 κατάσταση του παραστατικού μεταβαίνει σε «Δεν επιτρέπεται η εισαγωγή» η εισαγωγή, δηλ. δεν απελευθερώνεται το εμπόρευμα και αποστέλλεται το μήνυμα ΙΑ51 «Δεν Επιτρέπεται η Εισαγωγή». Η συγκεκριμένη κατάσταση είναι τελική (δεν επιδέχεται οποιασδήποτε περαιτέρω διαχείρισης). Παραδείγματα τέτοιων περιπτώσεων είναι:
α) Στην περίπτωση που στο στάδιο της επαλήθευσης διαπιστωθεί ότι η πραγματική αξία υπερβαίνει το στατιστικό κατώφλι, καταχωρείται αποτέλεσμα ελέγχου Β1 στο ΕΔΕ Άνευ Στατιστικής και ο ΦΠΚΥ υποβάλλει κανονικό ΕΔΕ στο ICISnet, το MRN του οποίου καταχωρείται στην πίστωση του συγκεκριμένου ΑΚΛΑ στο Βιβλίο Αποθήκης.
β) Στην περίπτωση που κατά τον έλεγχο διαπιστωθεί ότι πρόκειται για αντικείμενα που δεν επιτρέπεται η εισαγωγή τους ο τελωνισμός διακόπτεται με την καταχώρηση αποτελέσματος ελέγχου Β1 και την υποβολή Αίτησης Δηλωτικού ώστε στη συνέχεια να συνταχθεί το προβλεπόμενο πρωτόκολλο (δήμευσης, καταστροφής κλπ), ανάλογα με την περίπτωση. Το MRN της Αίτησης Δηλωτικού καταχωρείται στην πίστωση του συγκεκριμένου ΑΚΛΑ στο Βιβλίο Αποθήκης.

4. Διόρθωση
> Υποβολή αιτήματος διόρθωσης της διασάφησης μπορεί να υποβληθεί μόνο όταν η διασάφηση είναι σε κατάσταση «Αποδεκτή» ή «Υπό πληρωμή» ή «Υπό απελευθέρωση» όταν δεν προκύπτει είσπραξη, με την αποστολή του μηνύματος ΙΑ13.
> Ακολουθεί η αποδοχή της διόρθωσης της διασάφησης με τη λήψη του μηνύματος ΙΑ04 ή η απόρριψη της διόρθωσης με τη λήψη του μηνύματος IA05.

5. Ακύρωση
> Υποβολή αιτήματος ακύρωσης της διασάφησης μπορεί να υποβληθεί όταν η διασάφηση βρίσκεται σε κατάσταση «Αποδεκτή», «Υπό πληρωμή» ή «Υπό απελευθέρωση» όταν δεν προκύπτει είσπραξη, με την αποστολή μηνύματος ΙΑ14.
> Ακολουθεί η αποδοχή της ακύρωσης της διασάφησης με τη λήψη του θετικού μηνύματος ΙΑ09 ή η απόρριψη του αιτήματος ακύρωσης της διασάφησης με τη λήψη του αρνητικού μηνύματος ΙΑ09 με την αιτιολογία της απόρριψης, οπότε η διασάφηση επιστρέφει στην προηγούμενη κατάσταση πριν την υποβολή του αιτήματος ακύρωσης και ο διασαφιστής μπορεί να υποβάλλει εκ νέου αίτημα ακύρωσης.

«Γένεση, Ανάκτηση, Απόσβεση Τελωνειακής Οφειλής επί τελωνιζόμενων ταχυδρομικών αντικειμένων» (άρθρο 14)

> Η είσπραξη της τελωνειακής οφειλής που έχει βεβαιωθεί για τα παραστατικά που έχουν υποβληθεί από το Φ.Π.Κ.Υ. για περίοδο ενός μηνός, και για τα οποία ισχύει η αναβολή πληρωμής των σχετικών επιβαρύνσεων, δύναται να πραγματοποιείται από την 2η έως την 16η ημέρα του μήνα που ακολουθεί το μήνα βεβαίωσης (μήνας αναφοράς) των αναλογούντων σ' αυτά δασμοφορολογικών και λοιπών επιβαρύνσεων. Η καταβολή των συγκεκριμένων τελωνειακών οφειλών, έως την λήξη της προαναφερόμενης προθεσμίας,
θα πραγματοποιείται με ηλεκτρονική πληρωμή των παραστατικών τελωνισμού, σύμφωνα τα διαλαμβανόμενα στην αρ.πρωτ. ΔΤΔ Δ 5014582 ΕΞ 2015/3.7.2015 Ε.Δ.Υ.Ο.. Προς το σκοπό αυτό θα συμπληρώνεται η θέση 48 της διασάφησης (ΕΔΕ Άνευ/συνήθους διασάφησης), σύμφωνα με τις οδηγίες συμπλήρωσης του Παραρτήματος ΙΙΙ.
> Το αποδεικτικό είσπραξης παραδίδεται από τον Φ.Π.Κ.Υ. στον εισαγωγέα-κύριο των εμπορευμάτων, για φορολογικούς σκοπούς, με την προϋπόθεση ότι του επιδοθεί το ταχυδρομικό αντικείμενο. Το δικαίωμα έκπτωσης του Φ.Π.Α. ασκείται από τον υποκείμενο στο φόρο εισαγωγέα κύριο των εμπορευμάτων.
> Ο έλεγχος των μη καταβληθεισών τελωνειακών οφειλών (μη πληρωθέντων παραστατικών τελωνισμού) θα πραγματοποιείται την επόμενη ημέρα από εκείνη της λήξης της αναστολής, μέσω του Υποσυστήματος Εισαγωγών και ειδικότερα, από την εκτύπωση της κατάστασης «Εισαγωγές παραμετρικά» -> Επιλογή Κατάστασης ΕΔΕ :Λήξη Αναστολής, προκειμένου η είσπραξη των νομίμως οφειλόμενων και μη εμπροθέσμως καταβληθέντων ποσών να πραγματοποιηθεί σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.
> Για τη διασφάλιση της καταβολής της τελωνειακής οφειλής με την παρεχόμενη αναβολή της πληρωμής των νομίμως οφειλόμενων δασμοφορολογικών και λοιπών επιβαρύνσεων, παρέχεται εγγύηση στο αρμόδιο για το ΓΕΤΑ τελωνείο, η οποία λαμβάνει τη μορφή τριτεγγύησης από πιστωτικό ίδρυμα ή χρηματικής παρακαταθήκης.
> Το ποσό της εγγύησης καθορίζεται επί τη βάση ποσού αναφοράς, το οποίο προσδιορίζεται και δύναται να αναπροσαρμόζεται κατ' αναλογία με τα αναφερόμενα στην ανωτέρω γ) σχετική ΕΔΥΟ (παράρτημα 3). Το ποσό αναφοράς της εγγύησης παρακολουθείται ως προς την επάρκειά του από την τελωνειακή αρχή στην οποία παρέχεται η εγγύηση, καθώς και από τον Φ.Π.Κ.Υ.. Επιπλέον δύναται να αναπροσαρμόζεται με βάση τα διαλαμβανόμενα στην εν λόγω εγκύκλιο.
> Ο έλεγχος της επάρκειας του ποσού αναφοράς της εγγύησης θα πραγματοποιείται εξωσυστημικά. Συγκεκριμένα το ποσό αναφοράς θα παρακολουθείται κατ' αναλογία με τα αναφερόμενα στο σημείο 11.4.1 της ανωτέρω γ) σχετικής ΕΔΥΟ. Η παρακολούθηση αυτού θα εξασφαλίζεται βάσει των εκτυπώσεων από το Υ/Σ Εισαγωγών των καταστάσεων:
i) «Εισαγωγές παραμετρικά» -> Επιλογή Κατάστασης ΕΔΕ -Οριστικοποιημένο, και
ii) «Εισαγωγές παραμετρικά» -> Επιλογή Κατάστασης ΕΔΕ -Ακυρωθείσα,
οι οποίες θα εκτυπώνονται την πρώτη ημέρα του επόμενου μήνα (μήνας παρακολούθησης) από εκείνον τον οποίο αφορούν τα παραστατικά τελωνισμού που αναφέρονται σ' αυτήν (μήνας αναφοράς), και στις οποίες θα αποτυπώνεται το σύνολο των δασμοφορολογικών και λοιπών επιβαρύνσεων που βεβαιώθηκαν στα εν λόγω παραστατικά. Ο έλεγχος της επάρκειας του ποσού αναφοράς της εγγύησης συνίσταται στην πραγματοποίηση του ελέγχου του αθροίσματος του συνόλου των δασμοφορολογικών και λοιπών επιβαρύνσεων που αναλογούν στο σύνολο των παραστατικών που εμπεριέχονται στις δύο συγκεκριμένες εκτυπώσεις.
> Το αρμόδιο για το ΓΕΤΑ τελωνείο, ως αρμόδια τελωνειακή αρχή ελέγχου του ποσού αναφοράς της εγγύησης, ελέγχει εάν το εν λόγω άθροισμα είναι μικρότερο του εκάστοτε καθορισμένου ποσού αναφοράς. Σε περίπτωση όπου το εν λόγω άθροισμα υπερβαίνει το εκάστοτε καθορισμένο ποσό αναφοράς της εγγύησης, πραγματοποιείται παροχή συμπληρωματικής εγγύησης (νέος διακριτός εγγυητικός τίτλος με το συμπληρωματικό ποσό) ή αντικατάσταση της εγγύησης με νέα μεγαλύτερου ποσού (νέος διακριτός εγγυητικός τίτλος με εγγυημένο ποσό μεγαλύτερο από το αρχικό).
> Μεταβατικά, η απόδοση των οφειλών από τα ΕΛΤΑ στο Τελωνείο για τις ταχυδρομικές διασαφήσεις που εκδόθηκαν έως την 20/6/2016, θα γίνει σύμφωνα με τα οριζόμενα στην Τ. 2014/217/1978 ΚΥΑ.

Επιστρεφόμενα ταχυδρομικά αντικείμενα (άρθρο 10)

Α. Μη επίδοση / εναντίωση παραλήπτη

Για τα επιστρεφόμενα ταχυδρομικά αντικείμενα που για οποιοδήποτε λόγο δεν παραδόθηκαν στους παραλήπτες από το Φ.Π.Κ.Υ., συμπεριλαμβανομένης της περίπτωσης εναντίωσης του παραλήπτη, εφαρμόζεται το άρθρο 220 παρ.2 του Εκτελεστικού Κανονισμού 2447/2015 που προβλέπει ότι η τελωνειακή διασάφηση θεωρείται ότι δεν έχει υποβληθεί και τα εμπορεύματα βρίσκονται σε προσωρινή εναπόθεση μέχρις ότου επανεξαχθούν, ή διατεθούν με άλλο τρόπο, σύμφωνα με το άρθρο 198 του Ενωσιακού Τελωνειακού Κώδικα.

Ο Φ.Π.Κ.Υ. από λαμβάνει όλα τα αναγκαία μέτρα προκειμένου τα επιστρεφόμενα ταχυδρομικά αντικείμενα να μεταφέρονται σε διακριτές θέσεις εντός των ΓΕΤΑ.

Διακρίνονται οι εξής 2 περιπτώσεις:

1) Επιστροφή αντικειμένου πριν τη λήξη της αναβολής πληρωμής (έως την 16η μέρα του επόμενου μήνα)
> Στις περιπτώσεις επιστρεφόμενων αντικειμένων πριν τη λήξη της αναβολής πληρωμής (16η μέρα του επόμενου μήνα, σύμφωνα με το άρθρο 14 της ΚΥΑ), όταν δηλαδή δεν έχουν καταβληθεί οι οφειλές, ο Φ.Π.Κ.Υ. υποβάλλει αίτηση στο τελωνείο με την οποία ζητά την εκ των υστέρων ακύρωση των διασαφήσεων, επισυνάπτοντας κατάσταση με τα MRN των εν λόγω διασαφήσεων.
> Το Τελωνείο εφαρμόζει τη διαδικασία εκ των υστέρων ακύρωσης της διασάφησης, εφόσον πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
α) η αίτηση ακύρωσης των διασαφήσεων κατατέθηκε εντός 90 ημερών από την ημερομηνία αποδοχής της τελωνειακής διασάφησης και
β) τα εμπορεύματα έχουν επανεξαχθεί για να επιστραφούν στη διεύθυνση του αρχικού προμηθευτή ή σε άλλη διεύθυνση που έχει υποδείξει ο εν λόγω προμηθευτής.
> Με την ακύρωση της διασάφησης στο Υποσύστημα Εισαγωγών του ICISnet ακυρώνεται η εντολή πληρωμής σε αναστολή στο Υποσύστημα Ταμειακής Διαχείρισης.

2) Επιστροφή αντικειμένου μετά την πληρωμή των οφειλών στο Τελωνείο
> Ο Φ.Π.Κ.Υ. υποβάλλει:
• αίτηση στο τελωνείο με την οποία ζητά ακύρωση των διασαφήσεων επισυνάπτοντας κατάσταση με τα MRN των εν λόγω διασαφήσεων και εν συνεχεία
• αίτηση επιστροφής των καταβληθέντων ποσών, επί τη βάσει των ακυρωθέντων διασαφήσεων.
> Το Τελωνείο εφαρμόζει τη διαδικασία της εκ των υστέρων ακύρωσης της διασάφησης, εφόσον πληρούνται οι προαναφερόμενες στην προηγούμενη παράγραφο [σημείο 1) α) και β)] προϋποθέσεις.
> Η αίτηση επιστροφής των καταβληθέντων ποσών τελωνειακής οφειλής υποβάλλεται εντός της προαναφερόμενης προθεσμίας των 90 ημερών για την ακύρωση των διασαφήσεων.
> Σε περίπτωση που ο Φ.Π.Κ.Υ. αιτείται, εντός της προαναφερόμενης προθεσμίας των 90 ημερών, την ακύρωση των διασαφήσεων και τη μη επανεξαγωγή των ταχυδρομικών αντικειμένων, ακολουθούνται οι διαδικασίες εκποίησης, διάθεσης ή καταστροφής των άρθρων 43 έως και 49 του Εθνικού Τελωνειακού Κώδικα, σύμφωνα με τις ειδικότερες οδηγίες που παρατίθενται για το άρθρο 17 κατωτέρω.
> Όσον αφορά στις Αποφάσεις Επιστροφής, που εκδίδονται επί τη βάσει του άρθρου 116.1.τελευταίο εδάφιο του UCC., παρακαλούνται τα αρμόδια τελωνεία για την κατ' απόλυτη προτεραιότητα εξέταση και έκδοσή τους. Το σχετικό προς επιστροφή ποσό πιστώνεται στο λογαριασμό του Φ.Π.Κ.Υ., σύμφωνα με τις ειδικότερες οδηγίες που έχουν δοθεί με την αριθμ. ΔΤΔ Δ 1179432 ΕΞ 2016/6.12.2016 ΕΔΥΟ «Διαδικασία ηλεκτρονικής έκδοσης και αποστολής εντολών μεταφοράς προς την Τ.τ.Ε. για την επιστροφή των αχρεωστήτως εισπραχθέντων ποσών με πίστωση των λογαριασμών των δικαιούχων σε Πιστωτικά Ιδρύματα - Παροχή Οδηγιών».
Επισημαίνεται ότι και στις ανωτέρω 1) και 2) περιπτώσεις, ο Φ.Π.Κ.Υ. ακολουθεί την προβλεπόμενη ταχυδρομική διαδικασία επιστροφής (επανεξαγωγής) στον τόπο προέλευσης ή σε άλλη χώρα, κατά περίπτωση κι επί τη βάσει της εντολής του αποστολέα επί του Συνοδευτικού Δελτίου Δέματος Εξωτερικού των ταχυδρομικών αντικειμένων και παρέχει τη δυνατότητα επιβεβαίωσης της επιστροφής (επανεξαγωγής) του ταχυδρομικού αντικειμένου μέσω πρόσβασης στα τηρούμενα αρχεία. Για την επιστροφή - αποστολή σε ειδικά φορολογικά εδάφη τηρούνται οι διατυπώσεις που προβλέπονται από το άρθρο 13 της ΚΥΑ.

Β. Επιστροφή αχρεωστήτως με αίτηση του παραλήπτη

> Για τα επιστρεφόμενα ταχυδρομικά αντικείμενα που, μετά την πληρωμή της τελωνειακής οφειλής και την παράδοσή τους από τον ΦΠΚΥ στον παραλήπτη αυτών, δεν έγιναν αποδεκτά στο πλαίσιο σύμβασης πώλησης εξ' αποστάσεως (δι' αλληλογραφίας -"Mail order goods"), ο παραλήπτης υποβάλλει αίτηση στο τελωνείο με την οποία ζητά α) ακύρωση της διασάφησης και β) επιστροφή των καταβληθέντων ποσών.
> Το Τελωνείο εφαρμόζει τη διαδικασία εκ των υστέρων ακύρωσης της διασάφησης εφόσον πληρούνται οι προαναφερόμενες στην προηγούμενη παράγραφο [σημείο 1) α) και β)] προϋποθέσεις και ζητά από τον ενδιαφερόμενο εναλλακτικά:
α) έγγραφο που να αποδεικνύει την παραλαβή του συγκεκριμένου ταχυδρομικού αντικειμένου από το ΦΠΚΥ ή άλλη εταιρεία ταχυμεταφοράς
β) απόδειξη παραλαβής του αντικειμένου από τον παραλήπτη στην τρίτη χώρα
γ) διάφορα εμπορικά έγγραφα που αποστέλλονται από τον παραλήπτη των επιστρεφόμενων εμπορευμάτων στην τρίτη χώρα [απόδειξη επιστροφής/πιστωτικό τιμολόγιο των καταβληθέντων ποσών -για την εμπορική συναλλαγή- στον αγοραστή (καταναλωτή ή έμπορο)]
> Η επιστροφή των εισαγωγικών δασμών πραγματοποιείται σύμφωνα με το άρθρο 116.1 τελευταίο εδάφιο του UCC, και όχι με το άρθρο 118 του εν λόγω Κώδικα, ακόμη και στην περίπτωση που τα «Ταχυδρομικώς Παραγγελθέντα Εμπορεύματα/Mail Order Goods» δεν έγιναν δεκτά από τον παραλήπτη λόγω ελαττωματικότητάς τους κατά την στιγμή της
εισαγωγής τους. Η περιορισμένη/μερική χρήση τους από τον παραλήπτη δεν αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για την ακύρωση της διασάφησης εισαγωγής και την επιστροφή στον παραλήπτη των εισαγωγικών δασμών που αρχικά εισπράχθηκαν.
> Οι εθνικές επιβαρύνσεις επιστρέφονται σύμφωνα με το άρθρο 32 του Ν.2960/2001 «Εθνικός Τελωνειακός Κώδικας/Εθν.Τ.Κ.», λαμβάνοντας υπόψη και τα διαλαμβανόμενα στην αρ.πρωτ.1003095/25/0014/ΠΟΛ.1004/3.1.1989 Α.Υ.Ο. όσον αφορά στη διαδικασία επιστροφής του ΦΠΑ που καταβλήθηκε κατά την εισαγωγή αγαθών.

Εξαγωγή και έξοδος των ταχυδρομικών αντικειμένων / Απαλλαγή από το ΦΠΑ / Αρμόδιες αρχές (άρθρα 11 και 12)

1) Καθιέρωση ταχυδρομικών εντύπων CN22/CN23 στην εξαγωγή ταχυδρομικών αντικειμένων έως 1.000 ευρώ- Κατάργηση του ΕΔΕ Άνευ Στατιστικής
> Καθιερώνονται οι δηλώσεις CN22 και CN23 ως έντυπα για την υπαγωγή εμπορευμάτων αξίας έως 1.000 ευρώ σε καθεστώς εξαγωγής και καταργείται αντίστοιχα η υποχρέωση υποβολής ΕΔΕ Άνευ Στατιστικής, που προβλεπόταν στην ενότητα Γ σημείο 3 «ΕΔΕ ΑΝΕΥ ΣΤΑΤ για ταχυδρομικές αποστολές (αποστολές μέσω του Φορέα Παροχής Καθολικής Υπηρεσίας - σήμερα τα ΕΛΤΑ ΑΕ)» της ανωτέρω β) σχετικής ΕΔΥΟ.
> Ως εκ τούτου παύει να λειτουργεί το τελωνειακό κλιμάκιο του Τελωνείου Αθηνών εντός του ταχυδρομικού καταστήματος επί της οδού Μητροπόλεως στην Αθήνα.
> Στο Παράρτημα IV της παρούσας παρατίθενται υποδείγματα των εντύπων CN22 και CN23.

2) Αρμόδιες αρχές
Στο Παράρτημα V της παρούσας επισυνάπτεται κατάλογος των καταστημάτων του Φ.Π.Κ.Υ. που παραλαμβάνουν αντικείμενα για εξαγωγή σε τρίτες χώρες καθώς και το αντίστοιχο αρμόδιο τελωνείο. Σε οποιαδήποτε μεταβολή / προσθήκη κλπ επικαιροποιείται ο κατάλογος.
Τα τοπικά τελωνεία και το προσωπικό των καταστημάτων του Φ.Π.Κ.Υ. συνεργάζονται για τη σωστή ενημέρωση των εξαγωγέων για τις ακολουθούμενες διαδικασίες και την ισχύουσα νομοθεσία.

3) Έντυπα CN22/CN23 και ακολουθούμενη διαδικασία
α) Για αντικείμενα που εμπίπτουν στην κατηγορία του επιστολικού ταχυδρομείου και βάρους έως 2 χλγμ. ακολουθείται η εξής διαδικασία:
• Ο εξαγωγέας συμπληρώνει το έντυπο CN22 που συνοδεύει το αντικείμενο στην τρίτη χώρα. Για λόγους τελωνειακής παρακολούθησης, θα πρέπει να είναι ενάριθμα (να φέρουν δηλαδή barcode). Ο εξαγωγέας υποχρεούται να επιλέξει υποχρεωτικά ταχυδρομική υπηρεσία που να προσφέρει αυτή τη δυνατότητα.
• Στις περιπτώσεις που ο εξαγωγέας επιθυμεί για τις συγκεκριμένες αποστολές την απαλλαγή από το Φ.Π.Α., κατά την κατάθεση των ταχ. αντικειμένων ζητείται από τον εξαγωγέα επιπλέον η πλήρης και σωστή συμπλήρωση και της τελωνειακής δήλωσης CN23 (μονόφυλλο πράσινο έντυπο). Στα υποχρεωτικά στοιχεία για φορολογικούς σκοπούς είναι: η συμπλήρωση της επωνυμίας του αποστολέα/εξαγωγέα, η συμπλήρωση του «αριθμού δασμολογικής κλάσης» (HS code), η συμπλήρωση του «αριθμού τελωνειακού μητρώου» του εξαγωγέα (ΑΦΜ), ο αριθμός τιμολογίου στη θέση 14 και η αξία στη θέση 5 του CN23. Στη συνέχεια επάνω στο CN23 επικολλάται ο αριθμός barcode της ταχυδρομικής υπηρεσίας που έχει επιλεγεί. Στην περίπτωση που αυτό δεν είναι εφικτό, τότε ο αριθμός του barcode θα πρέπει να αναγραφεί επάνω στο αντίστοιχο πεδίο της δήλωσης CN23, προκειμένου να συσχετίζονται τα δύο έντυπα. Τέλος, πραγματοποιείται η διαδικασία της παραλαβής με σήμανση με το χρονολογικό σήμαντρο του εντύπου CN23 στην οικεία θέση.
• Το έντυπο CN23 φωτοτυπείται σε 2 αντίγραφα και η διαχείρισή τους έχει ως εξής: Το πρώτο αντίτυπο θα συνοδεύει το αντικείμενο. το δεύτερο αντίγραφο θα κρατείται στο κατάστημα για αρχειοθέτηση και ο πελάτης θα παραλαμβάνει το πρωτότυπο (πράσινο) ως βεβαίωση για την πραγματοποίηση της εξαγωγής. Και τα τρία αντίτυπα θα πρέπει να έχουν επικυρωθεί με το χρονολογικό σήμαντρο.
β) Για δέματα και αντικείμενα επιστολικού ταχυδρομείου βάρους άνω των 2 χλγμ, ο εξαγωγέας συμπληρώνει το έντυπο CN23 σε 2 αντίτυπα, τα οποία σφραγίζονται από τον ταχυδρομικό υπάλληλο: το ένα συνοδεύει το αντικείμενο στην τρίτη χώρα (ως μέρος του πολύπτυχου Συνοδευτικού Δελτίου Δέματος Εξωτερικού CP72) και το δεύτερο παραδίδεται στον εξαγωγέα για το αρχείο του.
γ) Για την ορθή συμπλήρωση των τελωνειακών δηλώσεων CN22/CN23 παρέχονται οδηγίες στους εξαγωγείς από το προσωπικό των καταστημάτων/πρακτορείων του Φ.Π.Κ.Υ..
δ) Επίσης, ως προς την κατάταξη του εμπορεύματος (θέση 7 του CN23) και για τη διευκόλυνση των εξαγωγέων, υπάρχει δυνατότητα αναζήτησης του σχετικού κωδικού εμπορεύματος στην ηλεκτρονική διεύθυνση: www.customs.gov.gr και εν συνεχεία, επιλογή: ηλεκτρονικές συναλλαγές/TARIC-Διαχείριση Δασμολογίου.
ε) Τα καταστήματα του Φ.Π.Κ.Υ. τηρούν αντίγραφα των CN23, προκειμένου να αποστέλλουν στο αρμόδιο τελωνείο τις πληροφορίες που προβλέπονται στο σημείο 7) κατωτέρω.

4) Διασάφηση εξαγωγής και ακολουθούμενη διαδικασία
Στις περιπτώσεις:
α) αντικειμένων αξίας άνω των 1.000 ευρώ ή β) αντικειμένων που ανεξαρτήτως αξίας υπόκεινται σε
- ειδικό φόρο κατανάλωσης,
- μέτρα εμπορικής πολιτικής, περιορισμούς και απαγορεύσεις ή
γ) προσωρινής εξαγωγής αντικειμένων με σκοπό την επανεισαγωγή τους (συνηθέστερα για εμπορικές εκθέσεις ή επισκευή- τελωνειακό καθεστώς 2300)
τηρούνται οι προβλεπόμενες τελωνειακές διατυπώσεις εξαγωγής, με την υποβολή συνήθους διασάφησης στο αρμόδιο τελωνείο εξαγωγής σύμφωνα με τα οριζόμενα στην αριθ. πρωτ. ΔΤΔ Α 1068392 ΕΞ 2016/26.4.2016 ΕΔΥΟ καθώς και τη συμπλήρωση της δήλωσης CN23. Ειδικότερα επισημαίνεται ότι επειδή η ταχυδρομική μεταφορά εμπίπτει στις διατάξεις περί ενιαίας σύμβασης μεταφοράς, τελωνείο εξόδου είναι το τελωνείο του τόπου όπου τα εμπορεύματα παραλαμβάνονται με ενιαία σύμβαση μεταφοράς για τη μεταφορά τους εκτός του τελωνειακού εδάφους της Ε.Ε. (άρθρο 329 Καν.2447/15). Ως εκ τούτου, το τελωνείο εξαγωγής είναι και τελωνείο εξόδου. Προκειμένου δε να γίνει η οριστικοποίηση της διασάφησης εξαγωγής και η αποστολή του μηνύματος ΙΕ599 από το τελωνείο, ο εξαγωγέας προσκομίζει στο τελωνείο το ΣΕΕ καθώς και το αντίτυπο του CN23, σφραγισμένο από το ταχυδρομικό κατάστημα
Τα καταστήματα/πρακτορεία του Φ.Π.Κ.Υ. δεν παραλαμβάνουν ταχυδρομικά αντικείμενα για τα οποία δεν έχουν τηρηθεί τα ως άνω προβλεπόμενα. Σε περίπτωση αμφιβολίας επικοινωνούν με το χωρικά αρμόδιο τελωνείο για την παροχή διευκρινίσεων.
Στην ιστοσελίδα της Υπηρεσίας μας και συγκεκριμένα υπό τη διαδρομή:
www.icisnet.gr Ηλεκτρονικές Συναλλαγές -► ECS - Σύστημα Ελέγχου Εξαγωγών (Περισσότερα) έχει αναρτηθεί κατάλογος με τους κωδικούς των πιστοποιητικών που εκδίδονται για είδη που κατά την εξαγωγή τους εμπίπτουν σε απαγορεύσεις /περιορισμούς που ισχύουν κατά την εξαγωγή εμπορευμάτων προς τρίτες χώρες, καθώς και με σχετικές οδηγίες για την ορθή χρήση τους.

Σχετικός σύνδεσμος:
https://portal.ggps.gsis/portal/page/portal/ICISnetintranet/services?serid=10348453&adreseeID=10001983 (για εσωτερικούς χρήστες)
https://portal.gsis.gr/portal/page/portal/ICISnet/services?serid=10518295&adreseeID=10001980 (σύνδεσμος για απαγορεύσεις-περιορισμούς για εξωτερικούς χρήστες)

Διαδικασία εξαγωγής προϊόντων Ε.Φ.Κ.

Ειδικότερα, για την εξαγωγή προϊόντων που υπόκεινται σε ΕΦΚ επισημαίνεται ότι τελωνείο εξόδου είναι σε κάθε περίπτωση το τελωνείο της φυσικής εξόδου των εμπορευμάτων και ακολουθείται η εξής διαδικασία :
μετά την εκτύπωση του Συνοδευτικού Εγγράφου Εξαγωγής από το τελωνείο εξαγωγής, ο εξαγωγέας μεταβαίνει στο ταχυδρομικό κατάστημα για να παραδώσει το ταχυδρομικό αντικείμενο. Εκεί συμπληρώνει κατάλληλα την τελωνειακή δήλωση CN23 και προσκομίζει το Σ.Ε.Ε. επί του οποίου κάνει πράξη ο εντεταλμένος υπάλληλος του ταχυδρομικού καταστήματος κάνοντας μνεία του μοναδικού αριθμού αναγνώρισης (barcode) του CN23. Το Σ.Ε.Ε. συνοδεύει το συγκεκριμένο ταχυδρομικό αντικείμενο μέχρι το τελωνείο φυσικής εξόδου όπου παραδίδεται από τον ταχυδρομικό υπάλληλο στο τελωνείο. Το τελωνείο της φυσικής εξόδου, αφού επιβεβαιώσει με βάση το barcode ότι το συγκεκριμένο ταχυδρομικό αντικείμενο συμπεριλαμβάνεται στα συνοδευτικά έγγραφα που συντάσσει ο Φ.Π.Κ.Υ. για τις εξαγόμενες ταχυδρομικές συσκευασίες, προχωρά στις απαιτούμενες ενέργειες για την ολοκλήρωση της εξόδου αποστέλλοντας στο τελωνείο εξαγωγής το μήνυμα ΙΕ518 «Αποτελέσματα εξόδου».

5) Έλεγχοι στην έξοδο

Το Γ.Ε.Τ.Α. στον Αερολιμένα «Ελ. Βενιζέλος» έχει την αποκλειστική αρμοδιότητα για τη συσκευασία και φόρτωση των εξερχόμενων αεροπορικώς ή και οδικώς προς τρίτες χώρες ταχυδρομικών αντικειμένων και προς το σκοπό αυτό συγκεντρώνονται σ' αυτό όλα τα ταχυδρομικά αντικείμενα προκειμένου να εγκαταλείψουν το τελωνειακό έδαφος της Ε.Ε..
Τα σημεία εξόδου των ταχυδρομικών αποστολών γνωστοποιούνται στην Παγκόσμια Ταχυδρομική Ένωση και για οποιαδήποτε μεταβολή ο Φ.Π.Κ.Υ. υποχρεούται να ενημερώνει παράλληλα και τη Γενική Δ/νση Τελωνείων και ΕΦΚ.
Το αρμόδιο Τελωνείο Αερολιμένα Ελ. Βενιζέλος επιτηρεί τη φυσική έξοδο και διενεργεί κατάλληλους καθώς και αιφνιδιαστικούς ελέγχους στις εξερχόμενες ταχυδρομικές αποστολές βάσει των συνοδευτικών εγγράφων που συντάσσει ο Φ.Π.Κ.Υ. και των διαθέσιμων ηλεκτρονικών πληροφοριών που διαθέτει ο Φ.Π.Κ.Υ., όπως ορίζεται στο άρθρο 328 του εκτελεστικού Κανονισμού 2447/2015. Ο Φ.Π.Κ.Υ. παρέχει κάθε δυνατή συνδρομή προκειμένου να διευκολυνθεί ο τελωνειακός έλεγχος.
Σε περίπτωση δέσμευσης εξερχόμενου ταχυδρομικού αντικειμένου, ο Φ.Π.Κ.Υ. μεριμνά για την ενημέρωση του εξαγωγέα καθώς και του χωρικά αρμόδιου τελωνείου εξαγωγής.

6) Απαλλαγή από ΦΠΑ

Για την απαλλαγή από το φόρο προστιθεμένης αξίας κατά την παράδοση προς εξαγωγή ταχυδρομικών αντικειμένων από υποκείμενο στο ΦΠΑ πωλητή σε αγοραστή εγκατεστημένο εκτός Ε.Ε απαιτείται:
(α) υποβολή τελωνειακής δήλωσης CN23 (στις περιπτώσεις εξαγωγής ταχυδρομικών αντικειμένων κάτω από 1000 ευρώ ως ανωτέρω σημείο 3) ή συνήθους διασάφησης εξαγωγής, ως ανωτέρω σημείο 4). Επί του οικείου τελωνειακού παραστατικού εξαγωγής δηλώνεται πέραν των άλλων, ο ΑΦΜ του υποκείμενου στο φόρο πωλητή.
(β) τιμολόγιο πώλησης που εκδίδεται σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 4308/2014 «Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα» με την ένδειξη «ΑΠΑΛΛΑΓΗ ΑΠΟ ΦΠΑ - ΑΡΘΡΟ 24 Ν. 2859/2000 «ΚΩΔΙΚΑΣ ΦΠΑ» και δηλώνεται επί του οικείου τελωνειακού παραστατικού εξαγωγής.
Ειδικά για τις λιανικές πωλήσεις αγαθών που ενεργούνται από υποκείμενο στο ΦΠΑ πωλητή εγκατεστημένο στην Ελλάδα σε αγοραστή-ιδιώτη εγκατεστημένο εκτός Ε.Ε δύναται να εκδίδεται, κατά τις διατάξεις του ανωτέρω νόμου, στοιχείο λιανικής πώλησης (απόδειξη λιανικής πώλησης) από την οποία να προκύπτουν τα στοιχεία του πελάτη.
(γ) αποδεικτικό εξόδου των αγαθών από το τελωνειακό έδαφος της Ε.Ε όπως προκύπτει :
i. για εξαγωγές ταχυδρομικών αντικειμένων με τελωνειακές δηλώσεις CN 23, οι δηλώσεις αυτές σφραγισμένες από εγκεκριμένο κατάστημα/πρακτορείο του Φ.Π.Κ.Υ., ii. για εξαγωγές ταχυδρομικών αντικειμένων με συνήθεις διασαφήσεις εξαγωγής, το ηλεκτρονικό μήνυμα IE 599 «Γνωστοποίηση ολοκλήρωσης εξαγωγής» το οποίο αποστέλλεται από το Τελωνείο εξαγωγής στον εξαγωγέα.
(δ) τραπεζικό μέσο πληρωμής κατά τα προβλεπόμενα στην αριθμ. ΠΟΛ.1203/28.12.2016 Απόφαση ΓΓΔΕ.
Οι εξαγωγείς τηρούν στο αρχείο τους τα ανωτέρω δικαιολογητικά για 10 χρόνια και τα επιδεικνύουν σε ενδεχόμενο έλεγχο από τις φορολογικές ή τελωνειακές αρχές.

7) Συλλογή στοιχείων από καταστήματα/πρακτορεία του Φ.Π.Κ.Υ και αποστολή στα χωρικά αρμόδια τελωνεία εξαγωγής

Κατ'εφαρμογή της παραγράφου 3 του άρθρου 11 της ΚΥΑ, Ο Φ.Π.Κ.Υ. συγκεντρώνει τις πληροφορίες που περιλαμβάνονται στις τελωνειακές δηλώσεις CN23 και τις θέτει στη διάθεση των τελωνειακών αρχών. Δεδομένου ότι η εφαρμογή των ΕΛΤΑ για την ηλεκτρονική υποβολή των CN23 δεν έχει τεθεί σε παραγωγική λειτουργία και έως ότου καταστεί εφικτή η ηλεκτρονική αποστολή των δεδομένων των CN23 στις τελωνειακές αρχές, εφαρμόζεται η μεταβατική διάταξη που προβλέπεται στο άρθρο 19 παράγραφος 3 της ΚΥΑ και ειδικότερα καθιερώνεται η εξής διαδικασία αποστολής στοιχείων από τα καταστήματα των ΕΛΤΑ προς τις τελωνειακές αρχές σε μηνιαία βάση:
- συγκέντρωση των έντυπων CN23 για τις αποστολές που είχαν προορισμό χώρες εκτός Ε.Ε.
- καταγραφή από εντεταλμένο υπάλληλο των βασικών τους πληροφοριών (ημ/νία / αποστολέας / ΑΦΜ/είδος / αξία / βάρος / χώρα προορισμού / αρ. τιμολογίου) σε κατάσταση (πίνακας excel)
- αποστολή με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο στο τοπικά αρμόδιο τελωνείο έως τη 10η μέρα του επόμενου μήνα ώστε να μπορεί να γίνεται επεξεργασία-επιλογή για έλεγχο
- τήρηση του φυσικού αρχείου για τρία (3) έτη, για σκοπούς εκ των υστέρων ελέγχου από τις τελωνειακές ή φορολογικές αρχές.
Η ανωτέρω περιγραφόμενη αποστολή των στοιχείων από τα τοπικά ταχυδρομικά γραφεία προς τις τελωνειακές αρχές κρίνεται ιδιαιτέρως σημαντική για σκοπούς ελέγχου και αποφυγής φαινομένων καταστρατήγησης και φοροδιαφυγής.

Επανεξαγωγή (άρθρο 13)

> Ταχυδρομικά αντικείμενα που βρίσκονται σε προσωρινή εναπόθεση και προορίζονται να επανεξαχθούν, υπόκεινται σε διατυπώσεις επανεξαγωγής και διακρίνονται οι εξής περιπτώσεις:
α) Εφόσον η επανεξαγωγή λαμβάνει χώρα εντός 14 ημερών από την ημερομηνία εισόδου του στην προσωρινή εναπόθεση υποβάλλεται από το Φ.Π.Κ.Υ. Γνωστοποίηση επανεξαγωγής, σε έντυπη μορφή με το πρότυπο που καθιερώθηκε με την Δ19Α 5052573 ΕΞ 2010/ 10-12-2010 ΕΔΥΟ. Για τη συμπλήρωσή της διευκρινίζεται ότι όπου γίνεται αναφορά σε MRN/στίχο, στην περίπτωση των ταχυδρομικών αντικειμένων θα συμπληρώνεται από το Φ.Π.Κ.Υ. ο ΑΚΛΑ του βιβλίου αποθήκης.
β) Εάν η επανεξαγωγή λαμβάνει χώρα μετά τις 14 ημέρες από την ημερομηνία εισόδου, υποβάλλεται από το Φ.Π.Κ.Υ. Συνοπτική Διασάφηση Εξόδου (EXS), σύμφωνα με τις ειδικότερες οδηγίες συμπλήρωσης που δόθηκαν με την αριθμ. Δ19Α 5040930ΕΞ2012/22- 10-2012 ΕΔΥΟ.
> Τα ταχυδρομικά αντικείμενα που έχουν υπαχθεί σε ειδικό καθεστώς επανεξάγονται με την υποβολή διασάφησης επανεξαγωγής στο αρμόδιο Τελωνείο, κατά τα αναφερόμενα στις οδηγίες για τα άρθρα 11 και 12 ανωτέρω .

Αμφισβητήσεις (άρθρο 16)

Σε περίπτωση που ο ενδιαφερόμενος αμφισβητεί την δασμολογική κατάταξη ή την δασμολογητέα αξία του εμπορεύματος, όπως διαμορφώνεται από το τελωνείο, η διαδικασία που ακολουθείται για την επίλυση της διαφοράς είναι αυτή που εφαρμόζεται σε κάθε ανάλογη περίπτωση αμφισβήτησης της κατάταξης ή της αξίας κατά την εισαγωγή εμπορευμάτων. Ειδικότερα, συντάσσεται σχετική πράξη αμφισβήτησης στο σώμα της διασάφησης, κατά τα διαλαμβανόμενα στο Άρθρο 28 του Εθνικού Τελωνειακού Κώδικα, και το θέμα υποβάλλεται στην Πρωτοβάθμια Επιτροπή Τελωνειακών Αμφισβητήσεων (Π.Ε.Τ.Α.), ενώ, σε περίπτωση υποβολής ένστασης κατά της πρωτοβάθμιας απόφασης από τον ενδιαφερόμενο, το θέμα παραπέμπεται στην Ανωτάτη Επιτροπή Τελωνειακών Αμφισβητήσεων (Α.Ε.Τ.Α.) για οριστική διοικητική επίλυση.

Εγκατάλειψη- Καταστροφή- Εκποίηση (άρθρο 17)

> Στην περίπτωση που τα ταχυδρομικά αντικείμενα δεν παραδοθούν στον παραλήπτη και δεν επανεξαχθούν εντός των προβλεπόμενων προθεσμιών, κηρύσσονται αζήτητα από την αρμόδια Τελωνειακή Αρχή και ακολουθούνται οι διατάξεις των άρθρων 43-49 του Εθνικού Τελωνειακού Κώδικα, για την εκποίηση, διάθεση ή καταστροφή τους.
> Για την ηλεκτρονική παρακολούθηση των εν λόγω εμπορευμάτων από το Τελωνείο απαιτείται η καταχώρησή τους στο Υποσύστημα Δηλωτικών του ICISnet. Συγκεκριμένα, αρχικά υποβάλλεται στο Υ/Σ Δηλωτικών Αίτηση Δηλωτικού από το Φ.Π.Κ.Υ. ή οίκοθεν από το Τελωνείο και ακολούθως συντάσσεται το αντίστοιχο πρωτόκολλο (αζητήτων/ εγκατάλειψης/ καταστροφής).
> Επισημαίνεται ότι υπάρχει υποχρέωση ενημέρωσης του βιβλίου λογιστικής αποθήκης προσωρινής εναπόθεσης από το Φ.Π.Κ.Υ. ώστε να παρακολουθείται ο προορισμός που δόθηκε σε κάθε αντικείμενο. Η ενημέρωση του βιβλίου γίνεται με την πίστωση του αντίστοιχου ΑΚΛΑ με το MRN του εκάστοτε πρωτοκόλλου στο βιβλίο λογιστικής αποθήκης.
> Αναφορικά με την διαχείριση των εμπορευμάτων αυτών σημειώνονται τα ακόλουθα:
- Τα αζήτητα εμπορεύματα μεταφέρονται σε διακριτές προς τούτο θέσεις στο χώρο των εγκαταστάσεων προσωρινής εναπόθεσης (στο χώρο των ΓΕΤΑ).
- Σε περίπτωση που υφίσταται κίνδυνος από τη διατήρηση των αζήτητων/ εγκαταλελειμμένων εμπορευμάτων ή όταν ανάμεσα σε αυτά υπάρχουν είδη που έχουν ευτελή αξία ή κατέστησαν άχρηστα, συντάσσεται Έκθεση Γνωμοδότησης από τριμελή Επιτροπή του Τελωνείου και ακολουθεί η καταστροφή τους και η υποβολή πρωτοκόλλου καταστροφής.
- Για τα λοιπά αζήτητα εμπορεύματα ακολουθείται η διαδικασία εκποίησης από το αρμόδιο Τελωνείο, το οποίο οφείλει να μεριμνά για την τήρηση των προβλεπόμενων στον Εθνικό Τελωνειακό Κώδικα προθεσμιών, προκειμένου να αποφευχθεί η συσσώρευση μεγάλου όγκου αζήτητων ταχυδρομικών αντικειμένων στους χώρους των ΓΕΤΑ.
- Αναφορικά με το εκπλειστηρίασμα που επιτυγχάνεται, τα τυχόν οφειλόμενα ταχυδρομικά τέλη και δικαιώματα καθώς και τα όποια διαχειριστικά έξοδα παραμονής των εμπορευμάτων σε προσωρινή εναπόθεση κατά το στάδιο που αυτά έχουν κηρυχθεί αζήτητα (και πριν την περιέλευση στην κυριότητα του Δημοσίου)
εισπράττονται από τον Φ.Π.Κ.Υ. (ο οποίος είναι και κάτοχος της άδειας εγκατάστασης προσωρινής εναπόθεσης). Το υπόλοιπο ποσό του εκπλειστηριάσματος που επιτυγχάνεται από τη δημοπρασία αποτελεί τελωνειακό έσοδο.

Παραβάσεις / ποινές / πρόστιμα (άρθρα 18 και 6 παρ. 5)

1. Σύμφωνα με το άρθρο 21 παρ.1 της Παγκόσμιας Ταχυδρομικής Σύμβασης (κυρωθείσα με το Ν. 3738/2009 Κύρωση των Πράξεων του XXIII Παγκόσμιου Ταχυδρομικού Συνεδρίου (Βουκουρέστι 2004) η ευθύνη των φορέων παροχής καθολικής υπηρεσίας αφορά στην απώλεια, την κλοπή ή την καταστροφή των συστημένων αντικειμένων, των απλών δεμάτων και των ασφαλισμένων αντικειμένων.

2. Ειδικότερα για την ευθύνη έναντι των τελωνειακών αρχών ρητά προβλέπεται στο άρθρο 22 παρ.3 της ίδιας Σύμβασης ότι οι φορείς παροχής καθολικής υπηρεσίας δεν αναλαμβάνουν καμία ευθύνη για τελωνειακές δηλώσεις οποιασδήποτε μορφής ή για αποφάσεις που λαμβάνονται από τις τελωνειακές υπηρεσίες σχετικά με την εξέταση των αντικειμένων που υποβάλλονται σε τελωνειακό έλεγχο.

3. Δεδομένου ότι ο ΦΠΚΥ υποβάλλει τελωνειακές διασαφήσεις με βάση τις δηλώσεις CN22/CN23 για τις οποίες δε φέρει καμία ευθύνη, ούτε είναι ο ίδιος διασαφιστής για το διάστημα που ενεργεί ως άμεσος αντιπρόσωπος των παραληπτών, δε δύναται να επιβληθεί ποινή ανακριβούς δήλωσης του άρθρου 42 του Εθνικού Τελωνειακού Κώδικα, όταν διαπιστώνονται από τον τελωνειακό έλεγχο διαφορές στα δηλωθέντα.
Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, μόνο στην περίπτωση που υπάρχει εσφαλμένη (ανακριβής) μεταφορά (εγγραφή/καταχώριση) των εν λόγω στοιχείων από τις τελωνειακές δηλώσεις CN22/CN23 στα τελωνειακά παραστατικά εισαγωγής, όπως αυτή προκύπτει από σχετικό έλεγχο, επιβάλλεται σε βάρος του Φ.Π.Κ.Υ. η ποινή ανακριβούς δήλωσης του άρθρου 42 του Εθνικού Τελωνειακού Κώδικα.

Άρθρο 6 παρ.5 - Μη τήρηση τελωνειακών διατυπώσεων

Σύμφωνα με το άρθρο 6 παρ.5 της Κ.Υ.Α., οι τελωνειακές αρχές πραγματοποιούν τους απαιτούμενους ελέγχους προκειμένου να διασφαλίζεται η ορθή τήρηση της διαδικασίας σχετικά με διακινούμενα ταχυδρομικά αντικείμενα και σε περίπτωση διαπίστωσης παραλείψεων στοιχειοθετείται τελωνειακή παράβαση κατά το άρθρο 142 και επόμενα του Ν.2960/2001. Ενδεικτικά αναφέρουμε παραδείγματα: η αποσφράγιση ταχυδρομικών συσκευασιών από ταχυδρομικό υπάλληλο και η καταχώρηση στο βιβλίο λογιστικής αποθήκης προσωρινής εναπόθεσης χωρίς την παρουσία τελωνειακού υπαλλήλου, η μη τήρηση αρχείου από τον Φ.Π.Κ.Υ κλπ.

Άρθρο 18 - Δέσμευση - Κατάσχεση

Κατά τον τελωνειακό έλεγχο η τελωνειακή αρχή μπορεί να προβεί σε δέσμευση / κατάσχεση ειδών που περιέχονται σε ταχυδρομικό αντικείμενο, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του Εθνικού Τελωνειακού Κώδικα ή άλλων νόμων, σε περίπτωση που διαπιστώνεται παραβίαση της εθνικής και ενωσιακής νομοθεσίας.

H τελωνειακή αρχή επιλαμβάνεται επί της υπόθεσης για τα περαιτέρω και σύμφωνα με το άρθρο 152 του Εθνικού Τελωνειακού Κώδικα (Ν.2960/2001) εξετάζει την επιβολή των προβλεπόμενων κυρώσεων. Διατάξεις που προβλέπουν διοικητικές ή/και ποινικές κυρώσεις εντοπίζονται πλην του Ν.2960/2001 και σε άλλα νομοθετήματα ειδικότερου αντικειμένου (π.χ. νόμος περί ναρκωτικών, για τα αλκοολούχα ποτά, για την προστασία του περιβάλλοντος) τα οποία καλούνται να εφαρμόσουν οι τελωνειακοί υπάλληλοι κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους.

Τέλος, οι Προϊστάμενοι των Τελωνειακών Αρχών που εποπτεύουν τα ΓΕΤΑ παρακαλούνται για την ουσιαστική συμβολή τους στην εφαρμογή των ανωτέρω και την αποτύπωση-αποστολή ενδεχόμενων δυσχερειών ή προβλημάτων για την επίλυσή τους από τις αρμόδιες Διευθύνσεις της Κεντρικής Υπηρεσίας.




Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΑΑΔΕ
ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ

Αθήνα, 21 Ιουνίου 2017
Αριθμ. Πρωτ.: 2/47645/0004

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΩΝ
ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ
και ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ
και ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ
ΤΜΗΜΑ Α - ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ,
ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ και ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
ΤΜΗΜΑ Γ - ΜΗΤΡΩΟΥ, ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ και
ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΠΑΡΟΧΩΝ

Ταχ. Δ/νση: Πανεπιστημίου 37
: Τ.Κ.101 65 ΑΘΗΝΑ
Πληροφορίες: Π. Παντουφλά -
Ι. Τσοφίδου
Τηλέφωνο: 210-33.38.259, 476
Email: p.pantoufla@glk.gr
i.tsofidou@glk.gr

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ

Για τη στελέχωση του Μητρώου Δημοσιονομικών Ελεγκτών και Ελεγκτών της Ε.Δ.ΕΛ.

Με το άρθρο 12 του ν.4151/2013 (Α'103) προβλέπεται η κατάρτιση και τήρηση στο Υπουργείο Οικονομικών / Γενικό Λογιστήριο του Κράτους Μητρώου Δημοσιονομικών Ελεγκτών και Ελεγκτών της Ε.Δ.ΕΛ., ώστε να διασφαλίζεται η απρόσκοπτη διεξαγωγή δημοσιονομικών ελέγχων που ασκούνται από τις ελεγκτικές Διευθύνσεις της Γενικής Διεύθυνσης Δημοσιονομικών Ελέγχων.

Ο Υπουργός Οικονομικών προτίθεται να στελεχώσει το μητρώο Δημοσιονομικών Ελεγκτών και Ελεγκτών της Ε.Δ.ΕΛ. (εφεξής Μητρώο). Για το λόγο αυτό:

ΠΡΟΣΚΑΛΕΙ

Τους μόνιμους και με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου υπαλλήλους του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, της Γενικής Δ/νσης Οικονομικών Υπηρεσιών και της Αυτοτελούς Δ/νσης Ανθρώπινου Δυναμικού και Οργάνωσης της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων και Διοικητικής Υποστήριξης, οι οποίοι ενδιαφέρονται να ενταχθούν στο Μητρώο, να υποβάλλουν σχετική αίτηση εφόσον πληρούν τις παρακάτω προϋποθέσεις, όπως αυτές ορίζονται στην αριθ. 2/39056/0004/22.5.2017 απόφαση του Υπουργού Οικονομικών (Β' 1920):

α) Ανήκουν στην κατηγορία Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης (ΠΕ) ή Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (ΤΕ). 

β) Έχουν συνολικά πλήρη διετή εμπειρία ως υπηρετούντες στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, στη Γενική Δ/νση Οικονομικών Υπηρεσιών και στην Αυτοτελή Δ/νση Ανθρώπινου Δυναμικού και Οργάνωσης της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων και Διοικητικής Υποστήριξης ή αναγνωρισμένη προϋπηρεσία σε οποιαδήποτε ελεγκτική υπηρεσία του Ελληνικού Δημοσίου.

γ) Δεν έχουν καταδικαστεί τελεσιδίκως για τα αναφερόμενα στην παράγραφο 1 του άρθρου 3 της ανωτέρω απόφασης αδικήματα και δεν τους έχει επιβληθεί τελεσίδικα οποιαδήποτε πειθαρχική ποινή ανώτερη του προστίμου αποδοχών τεσσάρων (4) μηνών για οποιοδήποτε πειθαρχικό παράπτωμα μέχρι τη διαγραφή της ποινής κατά το άρθρο 145 του Κώδικα Κατάστασης Δημοσίων Πολιτικών Διοικητικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων Ν.Π.Δ.Δ. που κυρώθηκε με το ν.3528/2007, αντικαταστάθηκε από το άρθρο δεύτερο του ν.4057/2012 και ισχύει.

δ) Δεν τελούν σε διαθεσιμότητα ή αργία.

Οι ήδη εγγεγραμμένοι στο Μητρώο καθώς και όσοι εγγράφονται σύμφωνα με τη διαδικασία της ανωτέρω απόφασης παραμένουν εγγεγραμμένοι σε αυτό, εκτός αν συντρέχει λόγος διαγραφής τους. Οι υπάλληλοι που εγγράφονται στο Μητρώο θα συμμετέχουν υποχρεωτικά σε διαδικασίες εκπαίδευσης που θα λαμβάνουν χώρα ανά τακτά χρονικά διαστήματα.

Οι ενδιαφερόμενοι καλούνται να υποβάλουν τις αιτήσεις τους σύμφωνα με το συνημμένο υπόδειγμα αυτοπροσώπως, στο Γραφείο 102 της Διεύθυνσης Ανθρώπινου Δυναμικού και Οργάνωσης ή με συστημένη επιστολή στην παρακάτω ταχυδρομική διεύθυνση:

Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων και Διοικητικής Υποστήριξης
Διεύθυνση Ανθρώπινου Δυναμικού και Οργάνωσης
Γενικό Πρωτόκολλο, Γραφείο 102
Πανεπιστημίου 37, 1ος όροφος
Τ.Κ. 101 65, ΑΘΗΝΑ
Αίτηση για την ένταξη στο Μητρώο Δημοσιονομικών Ελεγκτών και Ελεγκτών της ΕΔΕΛ

Οι αιτήσεις θα γίνονται δεκτές έως και την 26η Ιουνίου 2017. Το εμπρόθεσμο των αιτήσεων στην περίπτωση ταχυδρομικής αποστολής τους, κρίνεται από τη ημερομηνία σφραγίδας του ταχυδρομείου επί του φακέλου, ο οποίος μετά την αποσφράγισή του επισυνάπτεται στην αίτηση του υποψηφίου.

Επισημαίνεται, ότι οι ήδη εγγεγραμμένοι στο Μητρώο υπάλληλοι δεν απαιτείται να υποβάλουν εκ νέου αίτηση.

Η ανακοίνωση αυτή:

α) να αποσταλεί στους Προϊσταμένους όλων των Υπηρεσιών του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, της Γενικής Δ/νσης Οικονομικών Υπηρεσιών και της Αυτοτελούς Δ/νσης Ανθρώπινου Δυναμικού και Οργάνωσης της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων και Διοικητικής Υποστήριξης, οι οποίοι θα πρέπει να φροντίσουν για την ενημέρωση των υπαλλήλων τους.

β) να αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Οικονομικών.

Για περισσότερες πληροφορίες, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απευθύνονται στην Αυτοτελή Διεύθυνση Ανθρώπινου Δυναμικού και Οργάνωσης της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων και Διοικητικής Υποστήριξης .


Ακριβές Αντίγραφο
Ο Προϊστάμενος Αυτοτελούς Γραφείου Γραμματείας και Αρχείου κ.α.α.

Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΕΥΚΛΕΙΔΗΣ ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΣ

Αριθμ. Φ10034/25671 /764

(ΦΕΚ Β' 2130/21-06-2017)

ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ KAI ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ - ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ

Έχοντας υπόψη:

1. Τις διατάξεις της παραγράφου 4 του άρθρου 1 του ν. 3050/2002 (214Α') «Σύσταση Λογαριασμού Αγροτικής Εστίας και άλλες διατάξεις», όπως ισχύουν σήμερα.

2. Το π.δ/γμα 113/2014 «Οργανισμός Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας» (ΦΕΚ 180 Α').

3. Τις διατάξεις του άρθρου 5 του π.δ. 24/2015 «Σύσταση και μετονομασία Υπουργείων, μεταφορά της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικών Ασφαλίσεων» (ΦΕΚ 20 Α') και του άρθρου 27 του ν.4320/2015 «Ρυθμίσεις για τη λήψη άμεσων μέτρων για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, την οργάνωση της Κυβέρνησης και των Κυβερνητικών Οργάνων και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 29/Α').

4. Την αριθ. Φ34/6565/1114/3-6-2003 κοινή απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης «Κανονισμός Οικονομικής Οργάνωσης και Λογιστικής Λειτουργίας του Λογαριασμού Αγροτικής Εστίας» (ΦΕΚ 904 Β').

5. Τις διατάξεις του ν. 4270/2014 «Αρχές δημοσιονομικής διαχείρισης και εποπτείας (ενσωμάτωση της Οδηγίας 2011/85/Ε.Ε.-δημόσιο λογιστικό και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α' 143).

6. Τις διατάξεις του Π.Δ. 80/2016 (ΦΕΚ 145 Α').

7. Τις διατάξεις της υπ' αριθ. οικ. 44549/Δ9.12193/ 8-10-2015 απόφασης του Πρωθυπουργού και του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στον Υφυπουργό Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Αναστάσιο Πετρόπουλο» (ΦΕΚ 2169 Β').

8. Την αριθ. Υ43/3-5-2017 απόφαση του Πρωθυπουργού «Τροποποίηση απόφασης ανάθεσης αρμοδιοτήτων στην Αναπληρώτρια Υπουργό Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Θεανώ Φωτίου» (ΦΕΚ Β' 1510).

9. Την αριθ. Υ29/8-10-2015 απόφαση του Πρωθυπουργού «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στον Αν. Υπουργό Οικονομικών Γ. Χουλιαράκη» (ΦΕΚ Β' 2168).

10. Τις υπ' αριθμ. 91, 97, 100, 103, 203, 204, 205, 206, αποφάσεις ανάληψης υποχρέωσης του αρμόδιου διατάκτη για το Λογαριασμό Αγροτικής Εστίας του ΟΓΑ.

11. Τις διατάξεις του άρθρου 90 του Κώδικα Νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα Κυβερνητικά Όργανα (κωδικοποιητικό προεδρικό διάταγμα 63/2005, Α/98) και το γεγονός ότι από την απόφαση αυτή θα προκληθεί δαπάνη ύψους 14.100.000€ και θα καλυφθεί από τις εγγεγραμμένες πιστώσεις στον Προϋπολογισμό του Λογαριασμού Αγροτικής Εστίας (ΚΑΕ2000).

12. Την υπ' αριθμ. 1527/3/16-3-2017 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του ΟΓΑ.

13. Την αριθ. 25923/986/7-6-2017 Εισηγητική Έκθεση της Γεν. Δ/νσης Οικον. Υπηρεσιών του Υπουργείου Εργασίας Κοινων. Ασφάλισης και Κοινων. Αλληλεγγύης,

αποφασίζουμε:

Καθορίζουμε τον αριθμό των δικαιούχων που θα ενταχθούν στα προγράμματα και τις παροχές του Λογαριασμού Αγροτικής Εστίας έτους 2017, τις προϋποθέσεις και τα κριτήρια επιλογής τους, ως ακολούθως:

Άρθρο 1
ΑΡΙΘΜΟΣ ΔΙΚΑΙΟΥΧΩΝ

Ο αριθμός των δικαιούχων του Λογαριασμού Αγροτικής Εστίας που εντάσσονται στα προγράμματα έτους 2017 καθορίζεται κατ' ανώτατο όριο ως εξής:
• Στο πρόγραμμα επιδοτούμενου κοινωνικού τουρισμού πενήντα εννέα χιλιάδες (59.000) άτομα εκ των οποίων:
α) πενήντα πέντε χιλιάδες (55.000) άτομα να πραγματοποιήσουν έξι (6) ημέρες διακοπές (5 διανυκτερεύσεις),
β) τέσσερις χιλιάδες (4.000) συνταξιούχοι, να πραγματοποιήσουν έξι (6) ημέρες διακοπές (5 διανυκτερεύσεις) και μέχρι πέντε (5) απλές λούσεις σε νομίμως λειτουργούσες εγκαταστάσεις ιαματικών πηγών και υδροθεραπευτηρίων της χώρας, στο πλαίσιο του επιδοτούμενου προγράμματος ιαματικού τουρισμού.
• Στο εκδρομικό πρόγραμμα δώδεκα χιλιάδες πεντακόσια (12.500) άτομα να πραγματοποιήσουν 4ήμερες εκδρομές.
• Στο πρόγραμμα δωρεάν παροχής εισιτηρίων θεάτρων εξήντα έξι χιλιάδες (66.000) άτομα.
• Στο πρόγραμμα δωρεάν παροχής βιβλίων εκατόν εβδομήντα πέντε χιλιάδες (175.000) άτομα. Η προμήθεια δωρεάν βιβλίων της επιλογής τους, γίνεται από τα συμβεβλημένα με τον ΛΑΕ/ΟΓΑ βιβλιοπωλεία και εκδοτικούς οίκους.
• Στο πρόγραμμα παροχής χρηματικών βοηθημάτων και βραβείων σε πολύτεκνες μητέρες χίλια τριακόσια (1.300) άτομα.
• Στο πρόγραμμα ανάληψης δαπανών για επιμορφωτικά σεμινάρια νέων αγροτών είκοσι χιλιάδες (20.000) άτομα.

Άρθρο 2
ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ

1. Προϋποθέσεις συμμετοχής στα προγράμματα κοινωνικού τουρισμού, εκδρομών, δωρεάν εισιτηρίων θεάτρου και δωρεάν παροχής βιβλίων έτους 2017:
- Να είναι οι συμμετέχοντες συνταξιούχοι του ΕΦΚΑ προερχόμενοι από τον πρώην ΟΓΑ ή συνταξιούχοι του Λογαριασμού Ανασφάλιστων Υπερηλίκων του άρθρου 1 του ν. 1296/1982 (ΦΕΚ 128 Α'), όπως ισχύει, ή να είναι ασφαλισμένοι του Κλάδου Κύριας Ασφάλισης Αγροτών, του ν. 2458/1997, όπως ισχύει, που υπάγονται στον ΕΦΚΑ και να έχουν εξοφλήσει τις ασφαλιστικές τους εισφορές ή να έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση καταβολής των οφειλών και να τηρούν τους όρους της ρύθμισης κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης ή
- Να είναι υπάλληλοι ή/και συνταξιούχοι πρώην υπάλληλοι του ΟΓΑ, που έχουν υποβάλει αίτηση συμμετοχής στις παροχές του ΛΑΕ και καταβάλουν μηνιαία ατομική εισφορά, ή
- Να είναι μέλη των οικογενειών των αμέσως παραπάνω προσώπων.
- Να είναι όλα τα παραπάνω αναφερόμενα πρόσωπα δικαιούχοι περίθαλψης με ενεργή ασφαλιστική ικανότητα κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης για συμμετοχή στα προγράμματα και ειδικότερα τα μέλη οικογένειας, με ενεργό δικαίωμα απορρέον από δικαιούχο παροχών του ΛΑΕ/ΟΓΑ.

2. Προϋποθέσεις συμμετοχής στο πρόγραμμα ιαματικού τουρισμού:
- Να είναι οι συμμετέχοντες συνταξιούχοι του ΕΦΚΑ προερχόμενοι από τον πρώην ΟΓΑ ή συνταξιούχοι του Λογαριασμού Ανασφάλιστων Υπερηλίκων του άρθρου 1 του ν. 1296/1982 (ΦΕΚ 128 Α'), όπως ισχύει, ή
- Να είναι οι συμμετέχοντες συνταξιούχοι πρώην υπάλληλοι του ΟΓΑ που έχουν υποβάλει αίτηση συμμετοχής στις παροχές του ΛΑΕ και καταβάλουν μηνιαία ατομική εισφορά.
Να είναι τα ανωτέρω αναφερόμενα πρόσωπα δικαιούχοι περίθαλψης με ενεργή ασφαλιστική ικανότητα κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης για συμμετοχή στο πρόγραμμα.

3. Προϋποθέσεις συμμετοχής στο πρόγραμμα παροχής χρηματικών βοηθημάτων σε πολύτεκνες μητέρες:
- Να είναι οι πολύτεκνες μητέρες συνταξιούχοι του ΕΦΚΑ προερχόμενοι από τον πρώην ΟΓΑ ή ασφαλισμένες στον Κλάδο Κύριας Ασφάλισης Αγροτών, του ν. 2458/1997, όπως ισχύει, που έχουν υπαχθεί στον ΕΦΚΑ και να έχουν εξοφλήσει τις ασφαλιστικές τους εισφορές ή να έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση καταβολής των οφειλών και να τηρούν τους όρους της ρύθμισης κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης συμμετοχής στο πρόγραμμα.
- Να έχουν, κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης, γεννήσει τουλάχιστον 4 τέκνα, τα οποία να είναι άγαμα, ηλικίας μέχρι 18 ετών ή μέχρι 24 ετών, εφόσον είναι άνεργα ή σπουδάζουν στην Ελλάδα στην ανώτατη ή ανώτερη εκπαίδευση ή σε ινστιτούτα επαγγελματικής κατάρτισης (ΙΕΚ) ή να είναι ανίκανα για εργασία σε ποσοστό 67% και άνω ανεξαρτήτου ηλικίας. Ως ημερομηνία συμπλήρωσης του 18ου και 24ου έτους ηλικίας θεωρείται η 31η Δεκεμβρίου του έτους 2017, ανεξάρτητα από το μήνα γέννησης.
Να είναι τα ανωτέρω αναφερόμενα πρόσωπα δικαιούχοι περίθαλψης με ενεργή ασφαλιστική ικανότητα κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης για συμμετοχή στο πρόγραμμα και ειδικότερα τα τέκνα με δικαίωμα περίθαλψης απορρέον από δικαιούχο του ΛΑΕ/ΟΓΑ.
Το ποσό του χρηματικού βοηθήματος καθορίζεται με απόφαση της Διαχειριστικής Επιτροπής του ΛΑΕ.

4. Προϋποθέσεις συμμετοχής στο πρόγραμμα των επιμορφωτικών σεμιναρίων νέων αγροτών:
- Να είναι οι συμμετέχοντες ηλικίας από 22 έως 45 ετών, άμεσα ασφαλισμένοι στον Κλάδο Κύριας Ασφάλισης Αγροτών, του ν. 2458/1997, όπως ισχύει, που έχουν υπαχθεί στον ΕΦΚΑ και να έχουν εξοφλήσει τις ασφαλιστικές τους εισφορές ή να έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση καταβολής των οφειλών και να τηρούν τους όρους της ρύθμισης κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης συμμετοχής στο πρόγραμμα της παροχής και να είναι δικαιούχοι περίθαλψης με ενεργή ασφαλιστική ικανότητα κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης για συμμετοχή στο πρόγραμμα.
Οι δικαιούχοι που πληρούν τις προϋποθέσεις συμμετοχής στα προγράμματα του έτους 2017 και κάνουν χρήση μιας από τις προαναφερόμενες παροχές, δεν δικαιούνται δεύτερη παροχή μέσα στο ίδιο έτος, εξαιρουμένων αυτών της δωρεάν παροχής βιβλίων, εισιτηρίων θεάτρου, επιμορφωτικών σεμιναρίων, χρηματικών βοηθημάτων και βραβείων σε πολύτεκνες μητέρες.

Άρθρο 3
ΕΠΙΛΟΓΗ ΔΙΚΑΙΟΥΧΩΝ ΤΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΟΧΩΝ ΤΟΥ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΕΣΤΙΑΣ ΕΤΟΥΣ 2017

Για την επιλογή των δικαιούχων των προγραμμάτων του Λογαριασμού Αγροτικής Εστίας έτους 2017 ορίζονται τα παρακάτω: 

1. Στα προγράμματα κοινωνικού τουρισμού και εκδρομών, μπορούν να συμμετέχουν τα πρόσωπα της παραγράφου 1 του άρθρου 2 της παρούσης τα οποία θα εκδηλώσουν ενδιαφέρον συμμετοχής υποβάλλοντας σχετική αίτηση. Σε περίπτωση που εκδηλωθεί ενδιαφέρον από αριθμό δικαιούχων πέραν του οριζομένου στο άρθρο 1 της παρούσης, η επιλογή γίνεται με κλήρωση, με διαδικασία που ορίζεται με απόφαση του Δ.Σ. του ΟΓΑ. Προτεραιότητα στην κλήρωση έχουν τα πρόσωπα που δεν κληρώθηκαν τα τρία τελευταία έτη στα ανωτέρω προγράμματα.

2. Στο πρόγραμμα ιαματικού τουρισμού μπορούν να συμμετέχουν τα πρόσωπα της παραγράφου 2 του άρθρου 2 της παρούσης και οι συνταξιούχοι σύζυγοι αυτών, που θα επιλεγούν να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα, δικαιούχοι του Λογαριασμού Αγροτικής Εστίας, εφόσον έχουν υποβάλει αίτηση συμμετοχής. Σε περίπτωση που εκδηλωθεί ενδιαφέρον από αριθμό δικαιούχων μεγαλύτερο του οριζομένου στο άρθρο 1 της παρούσης, η επιλογή γίνεται με κλήρωση, με διαδικασία που ορίζεται με απόφαση του Δ.Σ. του ΟΓΑ.
Εξαιρούνται της διαδικασίας κλήρωσης και δικαιούνται να συμμετάσχουν στα προγράμματα κοινωνικού - ιαματικού τουρισμού, ή εκδρομών οι δικαιούχοι των παροχών του ΛΑΕ που θα εκδηλώσουν ενδιαφέρον συμμετοχής σε ένα από τα προγράμματα, με την προϋπόθεση ότι λαμβάνουν προσαύξηση του ποσού της σύνταξής τους λόγω απόλυτης αναπηρίας ή τυφλότητας ή λαμβάνουν επίδομα παραπληγίας - τετραπληγίας ή πάσχουν από νοητική αναπηρία, σύνδρομο Down, εγκεφαλική παράλυση. Τα ανωτέρω πρόσωπα, εφόσον δεν έχουν μέλη οικογένειας δικαιούχους του ΛΑΕ, μπορούν να συνοδεύονται από τρίτο πρόσωπο, στο οποίο θα χορηγείται σχετικό δελτίο του ΛΑΕ, επίσης χωρίς κλήρωση, με την προϋπόθεση ότι έχει δηλωθεί από τον αιτούντα ως συνοδός στην αίτηση συμμετοχής του.

3. Στα προγράμματα δωρεάν παροχής εισιτηρίων θεάτρου και δωρεάν παροχής βιβλίων, μπορούν να συμμετέχουν τα πρόσωπα της παραγράφου 1 του άρθρου 2 της παρούσης, που θα εκδηλώσουν ενδιαφέρον συμμετοχής υποβάλλοντας σχετική αίτηση. Σε περίπτωση που εκδηλωθεί ενδιαφέρον από αριθμό δικαιούχων μεγαλύτερο του οριζομένου στο άρθρο 1 της παρούσης, ως κριτήριο επιλογής καθορίζεται η κλήρωση, με διαδικασία που ορίζεται με απόφαση του Δ.Σ. του ΟΓΑ.
Ειδικότερα για τα προγράμματα κοινωνικού - ιαματικού τουρισμού, εκδρομών και δωρεάν παροχής εισιτηρίων θεάτρου, προτείνεται οι κληρωθέντες δικαιούχοι των προγραμμάτων να μπορούν να παραλαμβάνουν τα δελτία τους από την έναρξη των προγραμμάτων και μέχρι την ημερομηνία που θα καθοριστεί με απόφαση της Διαχειριστικής Επιτροπής.
Μετά την ημερομηνία αυτή τυχόν αδιάθετα δελτία και μέχρι τη συμπλήρωση του αριθμού των δικαιούχων, όπως αναφέρονται στο άρθρο 1 της παρούσης, να διανέμονται, με σειρά προτεραιότητας προσέλευσης στα ΚΕΠ, στους δικαιούχους που υπέβαλαν αίτηση συμμετοχής στα προγράμματα έτους 2017, συμπεριλαμβανομένων και των κληρωθέντων που δεν παρέλαβαν μέχρι τότε τα δελτία τους.

4. Στο πρόγραμμα παροχής χρηματικών βοηθημάτων σε πολύτεκνες μητέρες μπορούν να συμμετέχουν τα πρόσωπα της παραγράφου 3 του άρθρου 2 της παρούσης, που θα εκδηλώσουν ενδιαφέρον συμμετοχής σε αυτό. Σε περίπτωση που εκδηλωθεί ενδιαφέρον από αριθμό δικαιούχων μεγαλύτερο του οριζομένου στο άρθρο 1 της παρούσης, η επιλογή γίνεται με κλήρωση, με διαδικασία που ορίζεται με απόφαση του Δ.Σ. του ΟΓΑ.

5. Στο πρόγραμμα των επιμορφωτικών σεμιναρίων νέων αγροτών μπορούν να συμμετέχουν οι δικαιούχοι της παραγράφου 4 του άρθρου 2 της παρούσης οι οποίοι θα εκδηλώσουν ενδιαφέρον συμμετοχής σε αυτό και σε περίπτωση που εκδηλωθεί ενδιαφέρον από αριθμό δικαιούχων μεγαλύτερο του οριζομένου στο άρθρο 1 της παρούσης, ως κριτήριο καθορίζεται η σειρά προτεραιότητας υποβολής της σχετικής αίτησης.

Άρθρο 4

Η δαπάνη των παροχών θα βαρύνει τον προϋπολογισμό του Λογαριασμού Αγροτικής Εστίας.

Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Αθήνα, 14 Ιουνίου 2017

Οι Υπουργοί

Αναπληρώτρια Υπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης
ΘΕΑΝΩ ΦΩΤΙΟΥ

Υφυπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ

Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΧΟΥΛΙΑΡΑΚΗΣ

Αθήνα, 20-06-2017
Aρ. Πρωτ.: 146507

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
ΣΩΜΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (Σ.ΕΠ.Ε.)
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ και
ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ
και ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ
 
Tαχ. Δ/νση: Αγησιλάου 10
Τ.Κ: Αθήνα 104 37
Πληροφορ.: Κεραμάρης Ι. Παπαντωνόπουλος Γ.
Τηλ.: (210) 5289181, 246
Fax: (210) 5231201
e-mail: kysepetye@ypakp.gr

Θέμα: Πρόληψη της θερμικής καταπόνησης των εργαζομένων σε συνθήκες καύσωνα

Σχετ: α. Η με αρ. πρωτ. οικ.: 20716/23.6.2015 εγκύκλιος του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας με ΑΔΑ: ΩΣ13465Θ1Ω-ΔΧΘ
β. Η με αρ. πρωτ. Γ1α/Γ.Π. οικ.35136/10.5.2017 εγκύκλιος του Υπουργείου Υγείας «Πρόληψη των επιπτώσεων από την εμφάνιση υψηλών θερμοκρασιών και καύσωνα»

Σας κοινοποιούμε, συνημμένα, την ανωτέρω εγκύκλιο του Υπουργείου Υγείας (β' σχετικό) και παρακαλούμε όπως, κατ' εφαρμογή της ανωτέρω α' αντίστοιχης παλαιότερης, λεπτομερούς εγκυκλίου του ΣΕΠΕ, εντάξετε στο πρόγραμμα δράσης σας ελέγχους εφαρμογής οργανωτικών και τεχνικών μέτρων εκ μέρους των επιχειρήσεων για την πρόληψη ή μείωση της θερμικής καταπόνησης των εργαζομένων τους κατά τις περιόδους της τρέχοντος θέρους, όπου θα επικρατήσουν υψηλές θερμοκρασίες σύμφωνα με τις προβλέψεις της ΕΜΥ και μάλιστα σε συνδυασμό με άπνοια ή υψηλή σχετική υγρασία.

Οι εν λόγω έλεγχοι να εστιαστούν σε υπαίθριες εργασίες, όπως οικοδομές - τεχνικά έργα και σε παραγωγικές δραστηριότητες συνυφασμένες με θερμό εσωτερικό εργασιακό περιβάλλον, τόσο του τομέα της μεταποίησης (π.χ. χυτήρια, μεταλλικές κατασκευές), όσο και του τριτογενή τομέα (π.χ. στεγνοκαθαριστήρια, πλυντήρια, ψητοπωλεία - μαγειρεία). Άμεση δε ανταπόκριση πρέπει να υπάρξει εκ μέρους σας σε σχετικές καταγγελίες, ιδιαίτερα αν αναφέρεται ή υπάρχουν υπόνοιες ότι εμπλέκονται στις καταγγελλόμενες εργασίες άτομα που εντάσσονται σε ομάδες υψηλού κινδύνου.

Μετά το πέρας της θερινής περιόδου και μέχρι την Παρασκευή 6 Οκτωβρίου 2017 παρακαλείσθε να αποστείλετε στην Υπηρεσία μας, συγκεντρωτικά ανά Δ/νση ΕΑΥΕ, στοιχεία ελεγκτικής δράσης των Υπηρεσιών σας - συγκεκριμένα δε αριθμό καταγγελιών που υποβλήθηκαν, ελέγχων/επανελέγχων που πραγματοποιήθηκαν και κυρώσεων που επιβλήθηκαν ανά κλάδο οικονομικής δραστηριότητας.


Η ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ
ΤΟΥΦΕΚΟΥΛΑ ΧΡΥΣΟΥΛΑ

Αθήνα, 21 Ιουνίου 2017
Αριθ. Πρωτ.: ΔΔΘΕΚΑ Α 1093903 ΕΞ 2017

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΕΛΩΝΕΙΩΝ και ΕΦΚ
Δ/ΝΣΗ ΔΑΣΜΟΛΟΓΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ,
ΕΙΔΙΚΩΝ ΚΑΘΕΣΤΩΤΩΝ και ΑΠΑΛΛΑΓΩΝ
ΤΜΗΜΑ Α: ΔΑΣΜΟΛΟΓΙΚΟ και ΔΑΣΜΟΛΟΓ. ΑΞΙΑΣ

Ταχ. Δ/νση: Κ. Σερβίας 10
Ταχ. Κώδικας: 101 84 Αθήνα
Πληροφορίες: Ε.Μπίρμπιλα
Τηλέφωνο: 210-69.87.475
Fax: 210-69.87.506
E-Mail: ebirbila@2001.syzefxis.gov.gr
Url: www.aade.gr

Θέμα: «Απόφαση ΔΕΕ στην υπόθεση C344/14 - Μείγματα αμινοξέων για την παρασκευή ειδών διατροφής για παιδιά αλλεργικά στο γάλα - κλάσεις 30.03 και 21.06»

Κοινοποιούμε συνημμένα, για ενημέρωση και εφαρμογή, την Απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) στην υπόθεση C-344/14 (Επίσημη Εφημερίδα της Ε.Ε., σειρά C, αριθ. 371/15), με την οποία διευκρινίζεται το πεδίο εφαρμογής των δασμολογικών κλάσεων 21.06 και 30.03 όσον αφορά, ειδικότερα, τη δασμολογική κατάταξη μειγμάτων αμινοξέων που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή ειδών διατροφής για βρέφη και παιδιά που είναι αλλεργικά στις πρωτεΐνες αγελαδινού γάλακτος.

Ειδικότερα, τα βασικά σημεία της προαναφερόμενης Απόφασης έχουν ως εξής:

1. Η εν λόγω Απόφαση αναφέρεται στη δασμολογική κατάταξη ορισμένων μειγμάτων αμινοξέων, τα οποία συντίθενται από μεμονωμένα, πολύ καθαρά αμινοξέα, και παρασκευάζονται κατά τρόπο που να μην περιέχουν πρωτεΐνες αγελαδινού γάλακτος. Τα εν λόγω μείγματα αμινοξέων, στη συνέχεια, χρησιμοποιούνται για την παρασκευή ειδών διατροφής για βρέφη και παιδιά που είναι αλλεργικά στις πρωτεΐνες γάλακτος, με την προσθήκη υδατανθράκων και λιπαρών ουσιών. Με τον τρόπο αυτό, τα μείγματα αμινοξέων αντικαθιστούν τις αλλεργιογόνους πρωτεΐνες του αγελαδινού γάλακτος και παρέχουν τις ουσίες που είναι αναγκαίες για την ανάπτυξη του ανοσοποιητικού συστήματος, καθώς και για την εν γένει ανάπτυξη των παιδιών (σκέψη αριθ. 15).

2. Σύμφωνα με πάγια νομολογία του Δικαστηρίου, για τη δασμολογική κατάταξη προϊόντων στο κεφάλαιο 30 του Δασμολογίου ως φάρμακα για την ιατρική του ανθρώπου, θα πρέπει να διερευνάται εάν τα προϊόντα αυτά έχουν σαφώς καθορισμένες θεραπευτικές ή προφυλακτικές ιδιότητες ή χαρακτηριστικά, η επίδραση των οποίων επικεντρώνεται σε συγκεκριμένες λειτουργίες του ανθρώπινου οργανισμού, ή για την πρόληψη ή θεραπεία ασθένειας ή παθήσεως (σκέψη αριθ. 29).

3. Επιπλέον, σύμφωνα με το Δικαστήριο, ο προορισμός του προϊόντος δύναται να ληφθεί υπόψη για σκοπούς δασμολογικής κατάταξης, εφόσον αυτός είναι συμφυής με το προϊόν και μπορεί να εκτιμηθεί με γνώμονα τα αντικειμενικά χαρακτηριστικά και τις αντικειμενικές ιδιότητες του προϊόντος. Με βάση την ερμηνεία αυτή, τα προϊόντα που από τη φύση τους προορίζονται για ιατρική χρήση μπορούν να υπαχθούν στο Κεφάλαιο 30 του Δασμολογίου ως φάρμακα (σκέψη αριθ. 30).

4. Με βάση τα ανωτέρω, το Δικαστήριο καταλήγει ότι τα συγκεκριμένα μείγματα αμινοξέων δεν υπάγονται στη δασμολογική κλάση 30.03 ως φάρμακα για την ιατρική του ανθρώπου, αλλά στην κλάση 21.06 ως παρασκευάσματα διατροφής, για τους ακόλουθους κυρίως λόγους:

- Δεν μπορούν να θεωρηθούν ότι διαθέτουν ίδια θεραπευτική δράση έναντι των βρεφικών αλλεργιών στις πρωτεΐνες του γάλακτος, καθόσον δεν είναι ικανά να δράσουν κατά της αλλεργίας και να την θεραπεύσουν, αλλά χρησιμοποιούνται ως αμιγώς υποκατάστατα πρωτεϊνικά προϊόντα (σκέψη αριθ. 32).

- Δεν μπορούν να θεωρηθούν ότι διαθέτουν ίδια προφυλακτική δράση που αποσκοπεί στην πρόληψη ασθένειας ή πάθησης, καθόσον δεν παρέχουν στα αλλεργικά βρέφη τη δυνατότητα να αποφύγουν την εκδήλωση της ίδιας της αλλεργικής αντίδρασης στις πρωτεΐνες του αγελαδινού γάλακτος (σκέψη αριθ. 33).

- Δεν μπορούν να θεωρηθούν ότι προορίζονται από τη φύση τους για ιατρική χρήση, καθώς:

• δεν καταναλώνονται υποχρεωτικά στα πλαίσια ιατρικής αγωγής για τα βρέφη,

• η χορήγησή τους δεν απαιτεί ιατρική επιτήρηση,

• δεν μπορούν να χρησιμεύσουν ως υπόθεμα, έκδοχο ή γλυκαντικό για ιαματικές ουσίες για να διευκολύνουν την απορρόφησή τους.

- Σύμφωνα με τη σημείωση 1α) του Κεφαλαίου 30 του Δασμολογίου, αποκλείονται από το εν λόγω Κεφάλαιο τα διαιτητικά προϊόντα και ποτά, πλην των ενδοφλεβίων διατροφικών παρασκευασμάτων, τα οποία χρησιμοποιούνται για αμιγώς διατροφικούς σκοπούς. Συνεπώς, προϊόντα που παράγονται αποκλειστικά ως διατροφικά παρασκευάσματα και αποτελούν μέρος της καθημερινής διατροφής, δεν μπορούν να υπαχθούν στο Κεφάλαιο 30 ως φάρμακα.

5. Για όλους τους προαναφερόμενους λόγους, το Δικαστήριο καταλήγει ότι τα μείγματα πρωτεϊνών που δεν διαθέτουν, βάσει των αντικειμενικών τους χαρακτηριστικών, σαφώς καθορισμένες θεραπευτικές ή προφυλακτικές ιδιότητες και συνεπώς δεν είναι δυνατό να χρησιμοποιηθούν για την πρόληψη ή τη θεραπεία ασθένειας ή πάθησης, ούτε προορίζονται από τη φύση τους για ιατρική χρήση, πρέπει να υπαχθούν στη δασμολογική κλάση 21.06 ως «παρασκευάσματα διατροφής» και όχι στο Κεφάλαιο 30 του Δασμολογίου ως «φάρμακα».

6. Παρακαλούμε για την εφαρμογή των ανωτέρω για σκοπούς δασμολογικής κατάταξης προϊόντων διατροφής για βρέφη και παιδιά, λαμβάνοντας ιδίως υπόψη ότι το Δικαστήριο της Ε.Ε. αποτελεί την ανώτατη δικαστική αρχή (δικαιοδοτικό όργανο) της Ε.Ε. που διασφαλίζει την ομοιόμορφη ερμηνεία και εφαρμογή του δικαίου της Ε.Ε., ενώ οι αποφάσεις του για θέματα ερμηνείας και εφαρμογής του ενωσιακού δικαίου υπερτερούν έναντι κάθε άλλου μη συμβατού μέτρου του κοινοτικού δικαίου, όπως είναι οι κανονισμοί, οι οδηγίες ή οι αποφάσεις των οργάνων της Ε.Ε., καθώς και έναντι τυχόν εθνικών διατάξεων και ρυθμίσεων.


Η ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΤΗΣ Δ/ΝΣΗΣ
Π. ΑΔΙΚΗΜΕΝΑΚΗ

Αθήνα, 20 Ιουνίου 2017
Αριθ. Πρωτ.:ΔΕΦΚΦ Β 1093949 ΕΞ 2017

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ



ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΕΛΩΝΕΙΩΝ ΚΑΙ Ε.Φ.Κ.
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΙΔΙΚΩΝ ΦΟΡΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ (ΕΦΚ) ΚΑΙ ΦΟΡΟΥ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗΣ ΑΞΙΑΣ (ΦΠΑ)
ΤΜΗΜΑΤΑ Β΄ ΚΑΙ Ε΄

Ταχ. Δ/νση : Καρ. Σερβίας 10
Ταχ. Κώδικας : 101 84 Αθήνα
Πληροφορίες : Β. Ακριτίδου
Αικ. Μελανίτου
Τηλέφωνο : 210 6987411, 414, 469,
Fax : 210 6987408, 424
E-Mail : finexcis@2001. syzefxis.gov.gr
Url : www . aade . gr

ΕΞ. ΕΠΕΙΓΟΝ

ΘΕΜΑ: Κοινοποίηση της υπ’ αριθμ. ΔΕΦΚΦ 1171898ΕΞ 2016/25.11.2016 Α.Υ.Ο. (B΄ 4370) “Τροποποίηση της υπ’ αριθμ. ΔΕΦΚΦ 1111872ΕΞ2016/21.07.2016 (Β΄ 2375) Α.Υ.Ο. «Όροι, προϋποθέσεις, διατυπώσεις και διαδικασίες για την παραλαβή και κατεργασία, από τα οξοποιεία, πρώτων υλών για την παραγωγή ξυδιού οι οποίες, είτε αυτούσιες είτε κατόπιν κατεργασίας, υπόκεινται σε Ε.Φ.Κ., ως και την απαλλαγή τους από τον Ε.Φ.Κ.» - Τροποποίηση της υπ’ αριθμ. Φ.883/530/1999 (ΦΕΚ.1872/Β΄) Α.Υ.Ο. «Όροι και προϋποθέσεις χορήγησης άδειας εγκεκριμένου αποθηκευτή»”

Α. Σας κοινοποιούμε για ενημέρωση και εφαρμογή την εν θέματι αναφερόμενη υπ’ αριθμ. ΔΕΦΚΦ 1171898 ΕΞ 2016/25.11.2016 Α.Υ.Ο., η οποία δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ Β΄ 4370/2016 (ΑΔΑ:ΩΑ44Η-0ΚΠ) και σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

Με την εν λόγω κοινοποιούμενη απόφαση επέρχονται καταρχάς ορισμένες τροποποιήσεις επί της υπ’ αριθμ. ΔΕΦΚΦ 1111872 ΕΞ 2016/21.7.2016 Α.Υ.Ο. στα πλαίσια της διευκόλυνσης των επιτηδευματιών που δραστηριοποιούνται στον τομέα της παραγωγής ξυδιού προς τις νέες απαιτήσεις που προέκυψαν ιδίως μετά και την επιβολή θετικού συντελεστή Ε.Φ.Κ. στα προϊόντα των άρθρων 90 και 92 του ν.2960/2001, για την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς αλλά και τη διασφάλιση των συμφερόντων του Δημοσίου. Επιπλέον, στο πλαίσιο των ανωτέρω, με την εν λόγω κοινοποιούμενη απόφαση επέρχονται και οι αναγκαίες τροποποιήσεις στην υπ’ αριθμ. Φ.883/530/1999 Α.Υ.Ο. προκειμένου να καθοριστεί το ύψος των απαιτούμενων εγγυήσεων στις περιπτώσεις των επιτηδευματιών (οξοποιών) που επιθυμούν να παραλαμβάνουν, κατέχουν και μεταποιούν προϊόντα των κωδικών Σ.Ο. 22.04 και 22.06 για την παραγωγή ξυδιού, υπό καθεστώς αναστολής.

Β. Κατόπιν των ανωτέρω, ως προς τα σημεία της κοινοποιούμενης απόφασης με τα οποία επέρχονται τροποποιήσεις στο υφιστάμενο κανονιστικό πλαίσιο οι οποίες εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της τελωνειακής υπηρεσίας, σημειώνονται τα ακόλουθα:

1. Με τις ρυθμίσεις του Κεφαλαίου Α΄ (Άρθρο 1, παράγραφοι 1-15) επέρχονται κατά βάση τροποποιήσεις επί των καθοριζομένων με την υπ’ αριθμ. ΔΕΦΚΦ 1111872 ΕΞ 2016/21.7.2016 Α.Υ.Ο., ιδίως ως προς τις προβλεπόμενες διαδικασίες για τα οξοποιεία τα οποία κατεργάζονται τις λοιπές, εκτός της αιθυλικής αλκοόλης, πρώτες ύλες. Ειδικότερα:

α) Με την παράγραφο 1, προστίθεται στην παράγραφο 1 του άρθρου 1 της τροποποιούμενης απόφασης περίπτωση γ΄ για τον ορισμό, για τους σκοπούς της απόφασης αυτής, των υποκείμενων σε Ε.Φ.Κ. προϊόντων, κατ’ αναλογία και με την υπ’ αριθμ. ΔΕΦΚΦ Β 5026381 ΕΞ 2015/16.12.2015 A.Υ.Ο. (Β΄ 2785), όπως ισχύει. Ως εκ τούτου, ως υποκείμενα σε Ε.Φ.Κ. προϊόντα των άρθρων 90 και 92, νοούνται τα προϊόντα που προκύπτουν μετά το πέρας της αλκοολικής ζύμωσης και την πρώτη απολάσπωση (τελικά προϊόντα).

β) Με την παράγραφο 5, αντικαθίσταται η περίπτωση γ΄ της παραγράφου 2 του μέρους Ι του άρθρου 8 και καθορίζεται εκ νέου το είδος της απαιτούμενης οικονομικής εγγύησης (χρηματική, τραπεζική, ασφαλιστήριο συμβόλαιο), καταργώντας ουσιαστικά την κατάθεση αξιόχρεης τρίτου προσώπου ως είδος οικονομικής εγγύησης. Επιπλέον, προς διευκόλυνση ιδίως των οξοποιείων που παραλαμβάνουν τακτικά πρώτες ύλες από φορολογικές αποθήκες που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα διαφορετικών Τελωνείων Παράδοσης, προβλέπεται πλέον, η απαιτούμενη πάγια εγγύηση, να κατατίθεται στην οικεία Τελωνειακή Περιφέρεια αντί στο εκάστοτε Τελωνείο Παράδοσης.

γ) Με την παράγραφο 6, αντικαθίσταται η περίπτωση α΄ της παραγράφου 7 του μέρους Ι του άρθρου 8 και παρέχεται πλέον η δυνατότητα εισόδου των παραλαμβανόμενων πρώτων υλών στις εγκαταστάσεις της οξοποιίας, χωρίς την παρουσία των υπαλλήλων των Υπηρεσιών Ελέγχου. Ωστόσο, εντός δύο (2) ημερών από την είσοδο των προϊόντων στο οξοποιείο, οι αρμόδιοι υπάλληλοι των Υπηρεσιών Ελέγχου θα πρέπει να προβαίνουν στον έλεγχο των σχετικών συνοδευτικών και παραστατικών εγγράφων, στην καταμέτρηση, στη δειγματοληψία προς χημική εξέταση για την ταυτοποίηση των προϊόντων και εν συνέχεια στην παραλαβή και μετουσίωση των προϊόντων.

δ) Με την παράγραφο 7, αντικαθίσταται η παράγραφος 10 του μέρους Ι του άρθρου 8 και πλέον, η οριστικοποίηση της χορηγούμενης απαλλαγής από τον Ε.Φ.Κ., η τακτοποίηση του εκκρεμούς παραστατικού και η αποδέσμευση της κατατεθείσας εγγύησης προβλέπεται να διενεργείται βάσει του σχετικού πρωτοκόλλου μετουσίωσης. Στις περιπτώσεις όπου προκύπτουν διαφορές μετά την έκδοση των οριστικών αποτελεσμάτων χημικής εξέτασης, οι οποίες αφορούν σε διαφυγή φορολογικών επιβαρύνσεων βάσει του κοινοποιηθέντος από τη Χ.Υ. Ελέγχου σχετικού πρωτοκόλλου, το οικείο Τελωνείο Ελέγχου προβαίνει άμεσα στις δέουσες ενέργειες για τη βεβαίωση και είσπραξη των αναλογουσών φορολογικών επιβαρύνσεων.

ε) Με την παράγραφο 8, αντικαθίσταται η περίπτωση β΄ της παραγράφου 11 του μέρους Ι του ίδιου ανωτέρω άρθρου, για λόγους κυρίως προσαρμογής των ρυθμίσεων στις τροποποιήσεις που επέρχονται με την παράγραφο 7 της κοινοποιούμενης απόφασης, ως προς την οριστικοποίηση της απαλλαγής και την αποδέσμευση της σχετικής εγγύησης βάσει, μόνο, του σχετικού πρωτοκόλλου μετουσίωσης.

στ) Με την παράγραφο 11, προστίθεται νέα παράγραφος 15 στο τέλος του μέρους Ι του ίδιου όπως παραπάνω άρθρου, για τον καθορισμό των σχετικών διαδικασιών που οφείλουν να τηρούν τα οξοποιεία που παραλαμβάνουν πρώτες ύλες οξοποιίας, υποκείμενες αυτούσιες σε Ε.Φ.Κ., εφόσον επιθυμούν να υπαχθούν σε καθεστώς αναστολής των φορολογικών επιβαρύνσεων (σύσταση φορολογικής αποθήκης). Στις περιπτώσεις υπαγωγής σε καθεστώς φορολογικής αποθήκης, τα υπόχρεα πρόσωπα (εγκεκριμένοι αποθηκευτές-οξοποιοί) υποβάλλουν, κατά αναλογία με τις ισχύουσες διατάξεις του άρθρου 110 του ν.2960/2001, συγκεντρωτική Δήλωση Ε.Φ.Κ. το αργότερο μέχρι τις 25 του επόμενου μήνα από το μήνα εξόδου των προϊόντων από τη φορολογική αποθήκη, δηλαδή από τη θέση των παραγόμενων προϊόντων σε ανάλωση, η οποία διενεργείται πρακτικά με την ολοκλήρωση της διαδικασίας μετουσίωσης και με την οποία χορηγείται η προβλεπόμενη απαλλαγή από τον Ε.Φ.Κ. και εισπράττεται ο αναλογών Φ.Π.Α. για τα προϊόντα που εξέρχονται από τη φορολογική αποθήκη με προορισμό την οξοποίηση. Η φορολογητέα αξία για το Φ.Π.Α. διαμορφώνεται με βάση τις διατάξεις του άρθρου 19 του ν.2859/2000 (κόστος προϊόντων). Σημειώνεται ότι, κατά την πώληση των προϊόντων από τον εγκεκριμένο αποθηκευτή στον εγκεκριμένο αποθηκευτή-οξοποιό, δεν υπολογίζεται Φ.Π.Α. επί του τιμολογίου (άρθρο 25 παρ.1δ ν.2859/2000). Επί της εν λόγω συγκεντρωτικής Δήλωσης, επισυνάπτονται τα σχετικά πρωτόκολλα μετουσίωσης του προηγούμενου μήνα βάσει των οποίων οριστικοποιείται η απαλλαγή από τον Ε.Φ.Κ.

ζ) Με την παράγραφο 14, αντικαθίσταται η περίπτωση α΄ της παραγράφου 3 του μέρους ΙΙ του άρθρου 8 και προβλέπεται η υποβολή Δήλωσης Ε.Φ.Κ. με απαλλαγή από τον αναλογούντα Ε.Φ.Κ., για τις περιπτώσεις των οξοποιών που χρησιμοποιούν πρώτες ύλες για την παραγωγή ξυδιού, από την κατεργασία των οποίων προκύπτουν ενδιαμέσως «τελικά» - κατά την έννοια των καθοριζομένων με την προσθήκη της νέας περίπτωσης γ΄ στην παράγραφο 1 του άρθρου 1 της τροποποιούμενης Απόφασης - υποκείμενα σε Ε.Φ.Κ. προϊόντα του άρθρου 92 (του κωδικού Σ.Ο. 22.06) του ν.2960/2001. Στις περιπτώσεις αυτές δεν υπολογίζεται Φ.Π.Α.

Κατά την υποβολή της Δήλωσης Ε.Φ.Κ., η θέση 37β αυτής συμπληρώνεται με τον κωδικό απαλλαγής S59 «Απαλλαγή από ΕΦΚ παρ.3 άρθρο 91 ν. 2960/2001 (Παραγωγή ξυδιού από ενδιαμέσως παραγόμενα προϊόντα του άρθρου 92 του ν.2960/2001) – Ο Φ.Π.Α. δεν υπολογίζεται».

η) Τέλος, με την παράγραφο 15, αναριθμείται η παράγραφος 5 του μέρους ΙΙ του ίδιου ως άνω άρθρου σε 6 και προστίθεται νέα παράγραφος 5 με την οποία προβλέπεται ότι, για τις περιπτώσεις των οξοποιών που χρησιμοποιούν για την παραγωγή ξυδιού πρώτες ύλες από την κατεργασία των οποίων προκύπτουν ενδιαμέσως προϊόντα του κωδικού Σ.Ο. 22.06, τα οποία όμως δεν εμπίπτουν στην έννοια του «τελικού» υποκειμένου σε Ε.Φ.Κ. προϊόντος κατά τα ανωτέρω αναφερόμενα, παρέλκει η εκ μέρους των οξοποιών τήρηση διατυπώσεων, διαδικασιών και υποχρεώσεων (υποβολή Δήλωσης Ε.Φ.Κ. κλπ.) έναντι της οικείας Τελωνειακής Αρχής.

2. Περαιτέρω, με τις ρυθμίσεις του Κεφαλαίου Β΄ (Άρθρο 2,) επέρχονται οι αναγκαίες τροποποιήσεις στην υπ’ αριθμ. Φ.883/530/1999 Α.Υ.Ο. λόγω της δυνατότητας που παρέχεται στους οξοποιούς από τις νέες ρυθμίσεις της τροποποιούμενης υπ’ αριθμ. ΔΕΦΚΦ 1111872 ΕΞ 2016/21.7.2016 απόφασης υπαγωγής τους σε καθεστώς αναστολής, προκειμένου να καθορίζονται τα σχετικά όρια των απαιτούμενων εγγυήσεων για τις περιπτώσεις αυτές.

3. Τέλος, με τις ρυθμίσεις του Κεφαλαίου Γ΄ (Άρθρο 3,) προβλέπονται ορισμένες μεταβατικές ρυθμίσεις για τη διευκόλυνση των επιτηδευματιών (οξοποιών) που επιθυμούν να υπαχθούν σε καθεστώς αναστολής, προκειμένου να λάβουν άμεσα άδεια φορολογικής αποθήκης και εγκεκριμένου αποθηκευτή από τις αρμόδιες τελωνειακές αρχές. Επιπλέον, προβλέπεται ο χρόνος έναρξης της ισχύος της κοινοποιούμενης Απόφασης, ο οποίος εκκινεί από δημοσιεύσεώς της δηλαδή από 30.12.2016.



Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
Γ. ΠΙΤΣΙΛΗΣ

Ανδρέας Κ. Σακελλαριάδης
Λογιστής – Φοροτέχνης

ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΚΑΤΟΠΙΝ ΑΔΕΙΑΣ

Όλοι οι εργαζόμενοι ανεξάρτητα την ιδιότητα τους, άσχετα από τον τρόπο αμοιβής τους και αδιάφορα από τη μορφή της επιχειρήσεως στην οποία απασχολούνται, δικαιούνται ανάπαυση 24 συνεχών ωρών κάθε εβδομάδα. Η ανάπαυση αυτή χορηγείται καταρχήν την Κυριακή και αρχίζει τη 00:00 ώρα και λήγει την 24:00 ώρα αυτής. Για μισθωτούς επιχειρήσεων, εκμεταλλεύσεων ή υπηρεσιών, που λειτουργούν όλο το 24ωρο με σύστημα τριών ομάδων εργασίας, ο χρόνος της αναπαύσεως μπορεί να αρχίζει από την 06:00 ώρα της Κυριακής και να λήγει την 06:00 ώρα της Δευτέρας (άρθρο 1 του Β.Δ 748/1966).

Η Κυριακή αργία, δεν εφαρμόζεται σε μακρά σειρά επιχειρήσεων και εργασιών που αναφέρονται στα άρθρα 2 (Εξαιρέσεις), 7 (Εξαιρέσεις εκ της καθ' ημέραν Κυριακήν και ημέρας αργίας αναπαύσεως) και 9 (Έτεραι εξαιρέσεις εκ της καθ' ημέραν Κυριακήν και ημέρας αργίας αναπαύσεως) του Β.Δ 748/1966. Σύμφωνα όμως με το άρθρο 10 οι μισθωτοί απασχολούμενοι στις επιχειρήσεις αυτές δικαιούνται αναπληρωματική ανάπαυση 24 συνεχών ωρών σε άλλη ημέρα της εβδομάδας. Για να θεμελιώσουν το δικαίωμα αυτό θα πρέπει να απασχολήθηκαν την Κυριακή για χρόνο άνω των πέντε ωρών. Απασχόληση μισθωτού μέχρι πέντε ώρες δεν θεμελιώνει δικαίωμα λήψεως αναπληρωματικής αναπαύσεως.

Η εργασία κατά τις Κυριακές, όπως λέχθηκε και ανωτέρω, απαγορεύεται γενικώς εκτός των εξαιρέσεων που καθιερώνει ο νόμος. Ακόμα και στις περιπτώσεις που δεν επιτρέπεται η Κυριακή εργασία ο νόμος παρέχει την δυνατότητα στον εργοδότη να απασχολήσει το προσωπικό του κατόπιν αδείας της Επιθεώρησης Εργασίας. Έτσι σύμφωνα με την παράγραφο 3 του άρθρου 9 του Β.Δ 748/1966 κατόπιν αδείας της αρμόδιας Επιθεωρήσεως Εργασίας μπορεί να επιτραπεί η λειτουργία των ακολούθων επιχειρήσεων, εκμεταλλεύσεων, υπηρεσιών και εργασιών και η απασχόληση του προσωπικού τους σε αυτές κατά τις Κυριακές:

Α. παραλαβής και διανομής ξένου τύπου

Β. τμημάτων αλλαγής ξένων νομισμάτων των Τραπεζών προς εξυπηρέτησιν περιηγητών,

Γ. των λειτουργουσών εποχιακώς κατ' έτος ή χρησιμοποιουσών ύλας, υποκειμένας εις ταχείαν φθοράν,

Δ. εις εργασίας καθαρισμού συντηρήσεως και επισκευών εγκαταστάσεων, εφ' όσον εκ τούτων εξαρτάται η κανονική λειτουργία της επιχειρήσεως, εκμεταλλεύσεως ή υπηρεσίας και δεν δύναται αύται να γίνωνται κατ' εργάσιμον ημέραν, άνευ προκλήσεως ουσιώδους ανωμαλίας εις την επιχείρησιν, εκμετάλλευσειν ή υπηρεσίαν ή άνευ κινδύνου της ζωής ή υγείας των μισθωτών,

Ε. εις περιπτώσεις επειγούσης εργασίας, μη δυνάμεις να αναβληθεί, άνευ κινδύνου καταστροφής των προϊόντων ή βλάβης των εγκαταστάσεων ή των υλικών εξ ης παρακωλεύεται η κανονική λειτουργία επιχειρήσεως εκμεταλλεύσεως ή υπηρεσίας

Εις τας περιπτώσεις ταύτας, εάν είναι αδύνατον να ζητηθεί η άδεια προ της ενάρξεως της εργασίας επιβάλλεται η αναγγελία της εργασίας εις την Αστυνομικήν Αρχήν, ευθύς μετά την έναρξιν της εργασίας.

Στ. εις περιπτώσεις απογραφής εμπορευμάτων ή διακοσμήσεως προθηκών,

Ζ. εις τας περιπτώσεις των παρ. 2 και 3 του άρθρ. 7 του παρόντος, καθ' οσον αφορά εις το απαραίτητον προσωπικόν των Γραφείων εν γένει των εν αυταίς αναφερομένων επιχειρήσεων, εκμεταλλεύσεων, υπηρεσιών ή εργασιών.

Εις τας υπό στοιχεία α΄ και γ΄ περιπτώσεις η άδεια δύναται να αφορά εις ολόκληρον το προσωπικόν.

Εις τας υπό στοιχ.ε΄ περιπτώσεις δύναται να επιτραπεί η εργασία και κατά τας αναπληρωματικάς ημέρας εβδομαδιαίας αναπαύσεως ταύτης εξασφαλιζομένης κατ΄άλλην εργάσιμον ημέραν.

Στις επιχειρήσεις και εργασίες που αναφέρονται στο άρθρο αυτό, 9 του Β.Δ 748/1966, η αίτηση προς την Επιθεώρηση Εργασίας υποβάλλεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.sepenet.gr σύμφωνα με τις διατάξεις της ΥΑ 34331/16 «Απλούστευση διαδικασιών Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (Σ.ΕΠ.Ε.) μέσω του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος του Σ.ΕΠ.Ε (ΟΠΣ-ΣΕΠΕ))».

Τέλος προσοχή πρέπει να δοθεί ότι:

τόσο για τις επιχειρήσεις και τις εργασίες στις οποίες είναι επιτρεπτή η λειτουργία και η απασχόληση των μισθωτών, σύμφωνα με τα άρθρα 2 και 7 του Β.Δ 748/1966 δεν απαιτείται άδεια από την Επιθεώρηση Εργασίας, όσο και για τις επιχειρήσεις και εργασίες που αναφέρονται στο άρθρο 9, εργασία κατόπιν άδειας από την οικεία Επιθεώρηση Εργασίας, υποχρεωτικά υποβάλλεται συμπληρωματικός πίνακας ωραρίου με τα στοιχεία των απασχολουμένων τις ώρες απασχολήσεως καθώς και την ημέρα αναπληρωματικής ανάπαυσης.

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (τρίτο τμήμα) της 22ας Ιουνίου 2017 «Προδικαστική παραπομπή – Οδηγία 2001/23/ΕΚ – Άρθρα 3 έως 5 –Μεταβιβάσεις επιχειρήσεων – Διατήρηση των δικαιωμάτων των εργαζομένων – Εξαιρέσεις – Διαδικασία αφερεγγυότητας – “pre‑pack” – Επιβίωση επιχειρήσεως»

Στην υπόθεση C‑126/16,

με αντικείμενο αίτηση προδικαστικής αποφάσεως δυνάμει του άρθρου 267 ΣΛΕΕ, που υπέβαλε το Rechtbank Midden‑Nederland (πρωτοδικείο των κεντρικών Κάτω Χωρών) με απόφαση της 24ης Φεβρουαρίου 2016, η οποία περιήλθε στο Δικαστήριο στις 26 Φεβρουαρίου 2016, στο πλαίσιο της δίκης

Federatie Nederlandse Vakvereniging,

Karin van den Burg-Vergeer,

Lyoba Tanja Alida Kukupessy,

Danielle Paase-Teeuwen,

Astrid Johanna Geertruda Petronelle Schenk

κατά

Smallsteps BV,

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ (τρίτο τμήμα),

συγκείμενο από τους L. Bay Larsen, πρόεδρο τμήματος, Μ. Βηλαρά, J. Malenovský (εισηγητή), M. Safjan και D. Šváby, δικαστές,

γενικός εισαγγελέας: P. Mengozzi

γραμματέας: C. Strömholm, διοικητική υπάλληλος,

έχοντας υπόψη την έγγραφη διαδικασία και κατόπιν της επ’ ακροατηρίου συζητήσεως της 18ης Ιανουαρίου 2017,

λαμβάνοντας υπόψη τις παρατηρήσεις που υπέβαλαν:

–        η Federatie Nederlandse Vakvereniging, καθώς και οι K. van den Burg‑Vergeer, L. T. A. Kukupessy, D. Paase‑Teeuwen και A. J. G. P. Schenk, εκπροσωπούμενες από την A. Simsek, advocaat,

–        η Smallsteps BV, εκπροσωπούμενη από την B.F.H. Rumora‑Scheltema, τον H.T. ten Have και τον R.J. van Galen, advocaten,

–        η Ολλανδική Κυβέρνηση, εκπροσωπούμενη από τον J. Langer και την M. Bulterman,

–        η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εκπροσωπούμενη από τους M. van Beek και M. Kellerbauer,

αφού άκουσε τον γενικό εισαγγελέα που ανέπτυξε τις προτάσεις του κατά τη συνεδρίαση της 29ης Μαρτίου 2017,

εκδίδει την ακόλουθη

Απόφαση

1        Η αίτηση προδικαστικής αποφάσεως αφορά την ερμηνεία των άρθρων 3 έως 5 της οδηγίας 2001/23/ΕΚ του Συμβουλίου, της 12ης Μαρτίου 2001, περί προσεγγίσεως των νομοθεσιών των κρατών μελών σχετικά με τη διατήρηση των δικαιωμάτων των εργαζομένων σε περίπτωση μεταβιβάσεων επιχειρήσεων, εγκαταστάσεων ή τμημάτων εγκαταστάσεων ή επιχειρήσεων (ΕΕ 2001, L 82, σ. 16).

2        Η αίτηση αυτή υποβλήθηκε στο πλαίσιο ένδικης διαφοράς μεταξύ, αφενός, της Federatie Nederlandse Vakvereniging (στο εξής: FNV), μιας ολλανδικής συνδικαλιστικής οργανώσεως, καθώς και των Karin van den Burg-Vergeer, Lyoba Tanja Alida Kukupessy, Danielle Paase-Teeuwen και Astrid Johanna Geertruda Petronelle Schenk και, αφετέρου, της Smallsteps BV, με αντικείμενο τη μεταβίβαση των εργασιακών σχέσεων προς την εταιρία αυτή.

 Το νομικό πλαίσιο

 Το δίκαιο της Ένωσης

3        Η οδηγία 2001/23 αποτελεί κωδικοποίηση της οδηγίας 77/187/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 14ης Φεβρουαρίου 1977, περί προσεγγίσεως των νομοθεσιών των κρατών μελών, των σχετικών με τη διατήρηση των δικαιωμάτων των εργαζομένων σε περίπτωση μεταβιβάσεων επιχειρήσεων, εγκαταστάσεων ή τμημάτων εγκαταστάσεων (ΕΕ ειδ. έκδ. 05/002, σ. 171), όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 98/50/ΕΚ του Συμβουλίου, της 29ης Ιουνίου 1998 (ΕΕ 1998, L 201, σ. 88).

4        Η αιτιολογική σκέψη 3 της οδηγίας 2001/23 αναφέρει τα εξής:

«Είναι απαραίτητη η θέσπιση διατάξεων για την προστασία των εργαζομένων σε περίπτωση αλλαγής του επιχειρηματικού φορέα, και ιδιαίτερα προς εξασφάλιση της διατηρήσεως των δικαιωμάτων τους.»

5        Το άρθρο 1, παράγραφος 1, στοιχείο αʹ, της οδηγίας 2001/23 ορίζει τα εξής:

«Η παρούσα οδηγία εφαρμόζεται σε οποιαδήποτε μεταβίβαση επιχείρησης, εγκατάστασης ή τμήματος επιχείρησης ή εγκατάστασης σε άλλον εργοδότη, ως αποτέλεσμα νομικής μεταβίβασης ή συγχώνευσης.»

6        Το άρθρο 3, παράγραφος 1, της οδηγίας αυτής ορίζει τα ακόλουθα:

«Τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις του [μεταβιβάζοντος], που απορρέουν από σύμβαση εργασίας ή από εργασιακή σχέση υφισταμένη κατά την ημερομηνία της μεταβιβάσεως, μεταβιβάζονται, διά της μεταβιβάσεως αυτής, στον [διάδοχο].»

7        Το άρθρο 4, παράγραφος 1, της εν λόγω οδηγίας προβλέπει τα ακόλουθα:

«Η μεταβίβαση μιας επιχείρησης, μιας εγκατάστασης, ή ενός τμήματος επιχείρησης ή εγκατάστασης, δεν συνιστά αυτή καθ’ εαυτή λόγο απολύσεως για τον [μεταβιβάζοντα] ή τον [διάδοχο]. Η διάταξη αυτή δεν εμποδίζει απολύσεις για οικονομικούς, τεχνικούς ή οργανωτικούς λόγους, που συνεπάγονται μεταβολές του εργατικού δυναμικού.»

8        Το άρθρο 5 της ίδιας οδηγίας ορίζει τα ακόλουθα:

«1.      Εκτός εάν τα κράτη μέλη προβλέπουν άλλως, τα άρθρα 3 και 4 δεν εφαρμόζονται στη μεταβίβαση επιχείρησης, εγκατάστασης ή τμήματος επιχείρησης ή εγκατάστασης, όταν ο [μεταβιβάζων] υπόκειται σε διαδικασία πτώχευσης ή σε οποιαδήποτε άλλη ανάλογη διαδικασία αφερεγγυότητας, κινηθείσα με σκοπό την εκκαθάριση των περιουσιακών στοιχείων του [μεταβιβάζοντος] και οι διαδικασίες αυτές διεξάγονται υπό την εποπτεία αρμόδιας δημόσιας αρχής (που μπορεί να είναι σύνδικος πτωχεύσεως, εξουσιοδοτημένος από αρμόδια δημόσια αρχή).

2.      Όταν τα άρθρα 3 και 4 εφαρμόζονται σε μεταβίβαση, κατά τη διάρκεια διαδικασίας αφερεγγυότητας κατά του [μεταβιβάζοντος] (ανεξάρτητα από το εάν η διαδικασία αυτή έχει κινηθεί για την εκκαθάριση των περιουσιακών στοιχείων του [μεταβιβάζοντος]), και εφόσον η διαδικασία αυτή τελεί υπό την εποπτεία αρμόδιας δημόσιας αρχής (που μπορεί να είναι σύνδικος πτωχεύσεως, ορισθείς από την εθνική νομοθεσία), ένα κράτος μέλος μπορεί να προβλέπει ότι:

α)      υπό την επιφύλαξη του άρθρου 3 παράγραφος 1, οι οφειλές του [μεταβιβάζοντος], που απορρέουν από συμβάσεις εργασίας ή από εργασιακές σχέσεις και ήταν πληρωτέες πριν από τη μεταβίβαση ή πριν από την έναρξη της διαδικασίας αφερεγγυότητας δεν μεταβιβάζονται στον [διάδοχο], υπό την προϋπόθεση ότι με αυτήν τη διαδικασία παρέχεται, σύμφωνα με τη νομοθεσία αυτού του κράτους μέλους, προστασία τουλάχιστον ισοδύναμη προς την προβλεπόμενη για τις περιπτώσεις που διέπονται από την οδηγία 80/987/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 20ής Οκτωβρίου 1980, περί προσεγγίσεως των νομοθεσιών των κρατών μελών σχετικά με την προστασία των μισθωτών σε περίπτωση αφερεγγυότητος του εργοδότη [EE ειδ. έκδ. 05/004, σ. 35],

ή/και

β)      ο [διάδοχος], ο [μεταβιβάζων] ή το ή τα πρόσωπα που ασκούν καθήκοντα [μεταβιβάζοντος], αφενός, και οι εκπρόσωποι των εργαζομένων, αφετέρου, είναι δυνατό να συμφωνήσουν μεταβολές, στο βαθμό που το επιτρέπει η ισχύουσα νομοθεσία ή πρακτική, των όρων και προϋποθέσεων απασχόλησης των εργαζομένων, προκειμένου να διατηρηθούν οι ευκαιρίες απασχόλησης, μέσω της επιβίωσης της επιχείρησης, ή του τμήματος αυτών.

3.      Ένα κράτος μέλος μπορεί να εφαρμόσει την παράγραφο 2 στοιχείο β) στις μεταβιβάσεις όπου ο [μεταβιβάζων] ευρίσκεται σε κατάσταση σοβαρής οικονομικής κρίσης, όπως ορίζεται από το εθνικό δίκαιο, εφόσον η κατάσταση κηρύσσεται από αρμόδια δημόσια αρχή και είναι ανοιχτή στη δικαστική εποπτεία, και με την προϋπόθεση ότι οι διατάξεις αυτές υπήρχαν ήδη στην εθνική νομοθεσία μέχρι τις 17 Ιουλίου 1998.

[...]

4.      Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα, για να αποφευχθεί η καταχρηστική προσφυγή στις διαδικασίες αφερεγγυότητας, με σκοπό να στερηθούν οι εργαζόμενοι των δικαιωμάτων που απορρέουν από την παρούσα οδηγία.»

 Το ολλανδικό δίκαιο

9        Οι διατάξεις του ολλανδικού δικαίου που διέπουν τα δικαιώματα των εργαζομένων σε περίπτωση μεταβιβάσεως επιχειρήσεων είναι τα άρθρα 7:662 έως 7:666 και το άρθρο 7:670, παράγραφος 8, του Burgerlijk Wetboek (αστικού κώδικα, στο εξής: BW).

10      Το άρθρο 7:662, παράγραφος 2, στοιχείο a, του BW ορίζει τα εξής:

«Για τους σκοπούς εφαρμογής του παρόντος τμήματος, νοείται ως:

a)      μεταβίβαση: η μεταβίβαση, κατόπιν συμφωνίας, συγχωνεύσεως ή διασπάσεως, οικονομικής οντότητας που διατηρεί την ταυτότητά της,

[...]».

11      Ειδικότερα, το άρθρο 7:663 του BW ορίζει τα ακόλουθα:

«Η μεταβίβαση επιχειρήσεως συνεπάγεται αυτοδικαίως τη μεταβίβαση στον διάδοχο των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων που υπέχει κατά τον χρόνο εκείνο ως εργοδότης η επιχείρηση από σύμβαση εργασίας μεταξύ της ίδιας και εργαζομένου απασχολούμενου στην επιχείρηση αυτή. Εντούτοις, για διάστημα ενός έτους από τη μεταβίβαση, ο εν λόγω εργοδότης εξακολουθεί να ευθύνεται αλληλεγγύως με τον διάδοχο για την τήρηση των απορρεουσών από τη σύμβαση εργασίας υποχρεώσεων οι οποίες γεννήθηκαν προ της μεταβιβάσεως.»

12      Το άρθρο 7:666 του BW προβλέπει τα ακόλουθα:

«Τα άρθρα 7:662 έως 7:665 και το άρθρο 7:670, παράγραφος 8, δεν εφαρμόζονται στη μεταβίβαση επιχειρήσεως οσάκις:

a)      ο εργοδότης έχει κηρυχθεί σε πτώχευση και η επιχείρηση ανήκει στην πτωχευτική περιουσία [...]».

13      Το άρθρο 7:670 του BW ορίζει τα ακόλουθα:

«[...]

8.      Ο εργοδότης δεν μπορεί να καταγγείλει τη σύμβαση εργασίας με τον εργαζόμενο που απασχολείται στην επιχείρησή του λόγω της μεταβιβάσεως της επιχειρήσεως αυτής, όπως αυτή ορίζεται στο άρθρο 7:662, παράγραφος 2, στοιχείο a,

[...]».

14      Από το 2012, πολλά ολλανδικά δικαστήρια κάνουν χρήση της διαδικασίας pre‑pack. Πρόκειται περί πράξεως που αφορά στοιχεία του ενεργητικού, η οποία προετοιμάζεται πριν από την κήρυξη της πτωχεύσεως με τη συνδρομή του δικαστικώς ορισθέντος προαλειφόμενου συνδίκου και η οποία τίθεται σε εφαρμογή από τον τελευταίο αμέσως μετά την κήρυξη της πτωχεύσεως. Στο πλαίσιο της διαδικασίας pre‑pack, ορίζεται επίσης δικαστικώς και ένας προαλειφόμενος εισηγητής δικαστής.

15      Μέχρι σήμερα, ούτε το προπαρασκευαστικό στάδιο ούτε το pre‑pack αυτό καθαυτό έχουν ρυθμιστεί νομοθετικώς στις Κάτω Χώρες, εφαρμόζονται, όμως, στην πράξη.

 Η διαφορά της κύριας δίκης και τα προδικαστικά ερωτήματα

16      Μέχρι την πτώχευσή της, η Estro Groep BV ήταν η μεγαλύτερη εταιρία παιδικών σταθμών στις Κάτω Χώρες. Διέθετε 380 περίπου παιδικούς σταθμούς σε όλη την ολλανδική επικράτεια και απασχολούσε περί τους 3 600 εργαζόμενους.

17      Από τον Νοέμβριο του 2013, είχε αρχίσει να διαφαίνεται ότι, χωρίς νέα χρηματοδότηση, η Estro Groep δεν θα ήταν πλέον σε θέση να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της για το καλοκαίρι του 2014.

18      Κατά την αναζήτηση τέτοιας χρηματοδοτήσεως, η Estro Groep διαβουλεύθηκε αρχικώς με τους χρηματοδότες και τους κύριους μετόχους της, καθώς και με άλλους χρηματοδότες ή ενδεχόμενους επενδυτές, προς εξεύρεση νέας χρηματοδοτήσεως. Ωστόσο, η διαβούλευση αυτή, την οποία η Estro Groep ονόμασε «Σχέδιο A», απέβη άκαρπη.

19      Παράλληλα με τις διαπραγματεύσεις που διεξήγαγε στο πλαίσιο του Σχεδίου A, η Estro Groep εκπόνησε ένα εναλλακτικό σχέδιο που ονομάστηκε «Σχέδιο Butterfly». Τούτο προέβλεπε την επαναλειτουργία σημαντικού μέρους της επιχειρήσεως Estro Groep κατόπιν διαδικασίας pre‑pack. Η εν λόγω επαναλειτουργία θα στηριζόταν στην επαναλειτουργία των 243 από τους 380 σταθμούς, στη διατήρηση των θέσεων εργασίας 2 500 περίπου εργαζομένων επί συνόλου περίπου 3 600 και στη συνέχιση της λειτουργίας σε όλους τους σταθμούς τον Ιούλιο του 2014.

20      Κατά την εφαρμογή του Σχεδίου Butterfly, η Estro Groep προσέγγισε, ως εν δυνάμει αγοράστρια, μόνον την H.I.G. Capital, αδελφή εταιρία της κύριας μετόχου της Bayside Capital. Δεν εξετάστηκε καμία άλλη πιθανή επιλογή.

21      Στις 5 Ιουνίου 2014, η Estro Groep υπέβαλε στο rechtbank Amsterdam (πρωτοδικείο του Άμστερνταμ, Κάτω Χώρες) αίτηση για ορισμό προαλειφόμενου συνδίκου. Αυτός ορίστηκε στις 10 Ιουνίου 2014.

22      Στις 20 Ιουνίου 2014, συστάθηκε η εταιρεία Smallsteps προκειμένου να αναλάβει, για λογαριασμό της H.I.G. Capital, ως εταιρία επαναλειτουργίας, σημαντικό μέρος των παιδικών σταθμών της Estro Groep στο πλαίσιο του Σχεδίου Butterfly.

23      Στις 3 Ιουλίου 2014, όλο το προσωπικό της Estro Groep έλαβε μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, το οποίο ανέφερε ότι η αίτηση κηρύξεως πτωχεύσεως θα κατετίθετο στις 4 Ιουλίου 2014 και διευκρίνιζε ότι θα συγκαλείτο ενδεχομένως συγκέντρωση του προσωπικού πριν από την αίτηση αυτή.

24      Στις 4 Ιουλίου 2014, η Estro Groep υπέβαλε στο rechtbank Amsterdam (πρωτοδικείο του Άμστερνταμ) αίτηση αναστολής πληρωμών. Στις 5 Ιουλίου 2014, η αίτηση αυτή μετετράπη σε αίτηση κηρύξεως πτωχεύσεως, η οποία κηρύχθηκε αυθημερόν.

25      Την ίδια πάντοτε ημέρα, στις 5 Ιουλίου 2014, υπεγράφη συμφωνία pre‑pack μεταξύ του συνδίκου και της Smallsteps, σύμφωνα με την οποία η τελευταία αγόρασε 250 περίπου σταθμούς και δεσμεύτηκε να προσφέρει εργασία σε 2 600 περίπου εργαζομένους της Estro Groep κατά την ημερομηνία κηρύξεως της πτωχεύσεως.

26      Στις 7 Ιουλίου 2014, ο σύνδικος απέλυσε όλους τους εργαζομένους της Estro Groep. Η Smallsteps προσέφερε νέα σύμβαση εργασίας σε 2 600 περίπου εργαζομένους που απασχολούνταν προηγουμένως στην Estro Groep, ενώ απέλυσε τελικώς περισσότερους από χίλιους εργαζομένους.

27      Η FNV και τέσσερις ακόμη ενάγουσες, οι οποίες εργάζονταν σε κέντρα που ανέλαβε η Smallsteps, αλλά στις οποίες, μετά την κήρυξη πτωχεύσεως της Estro Groep, δεν προσφέρθηκαν νέες συμβάσεις εργασίας, άσκησαν αγωγή ενώπιον του αιτούντος δικαστηρίου, με αίτημα να αναγνωριστεί ότι η οδηγία 2001/23 έχει εφαρμογή στη συμφωνία pre‑pack που συνήψαν η Estro Groep και η Smallsteps και ότι, επομένως, έπρεπε να γίνει δεκτό ότι οι τέσσερις αυτές ενάγουσες εργάζονται πλέον αυτοδικαίως για τη Smallsteps με τους ίδιους όρους εργασίας. Επικουρικώς, ζητούν να αναγνωριστεί ότι έχουν εφαρμογή τα άρθρα 7:662 επ. του BW, καθότι η μεταβίβαση της επιχειρήσεως επήλθε πριν από την ημέρα κηρύξεως της πτωχεύσεως της Estro Groep. Η Smallsteps ζητεί να απορριφθούν τα αιτήματα των εναγουσών.

28      Υπό τις συνθήκες αυτές, το Rechtbank Midden‑Nederland (πρωτοδικείο των κεντρικών Κάτω Χωρών) αποφάσισε να αναστείλει την ενώπιόν του διαδικασία και να υποβάλει στο Δικαστήριο τα ακόλουθα προδικαστικά ερωτήματα:

«1)      Σε περίπτωση μεταβιβάσεως της πτωχεύσασας επιχειρήσεως, όταν προηγήθηκε της πτωχεύσεως μια διαδικασία pre‑pack υπό τον έλεγχο του δικαστή, η οποία ρητώς αποσκοπεί στη συνέχιση της λειτουργίας (μέρους) της επιχειρήσεως, συνάδει η ολλανδική πτωχευτική διαδικασία με τον σκοπό της οδηγίας 2001/23 και, υπό το πρίσμα αυτό, είναι το άρθρο 7:666, παράγραφος 1, initio και στοιχείο a, του BW (πάντοτε) σύμφωνο με την οδηγία;

2)      Έχει εφαρμογή η οδηγία 2001/23 σε περίπτωση που, ήδη πριν από την έναρξη της πτωχεύσεως, ο ορισθείς από το δικαστήριο “προαλειφόμενος σύνδικος” ενημερώνεται σχετικά με την κατάσταση του οφειλέτη, εξετάζει τις δυνατότητες ενδεχόμενης επανενάρξεως των δραστηριοτήτων της επιχειρήσεως από τρίτον και επίσης προετοιμάζεται για ενέργειες οι οποίες πρέπει να πραγματοποιηθούν αμέσως μετά την πτώχευση προκειμένου η επανέναρξη αυτή να υλοποιηθεί μέσω πράξεως σχετικής με στοιχεία ενεργητικού με την οποία η επιχείρηση του οφειλέτη ή μέρος αυτής μεταβιβάζεται από την ημερομηνία πτωχεύσεως ή αμέσως μετά από αυτήν, όταν οι δραστηριότητες αυτές εν όλω ή εν μέρει συνεχίζονται (σχεδόν) αδιαλείπτως;

3)      Έχει εν προκειμένω σημασία αν το pre‑pack έχει ως κύριο σκοπό τη συνέχιση της λειτουργίας της επιχειρήσεως ή αν, μέσω του pre‑pack και της πωλήσεως των στοιχείων ενεργητικού με τη μορφή “μονάδας που εξακολουθεί να λειτουργεί” αμέσως μετά την πτώχευση, ο (προαλειφόμενος) σύνδικος αποσκοπεί κυρίως στην ικανοποίηση όλων των πιστωτών από τη μεταβίβαση ή αν η σύμπτωση των δηλώσεων βουλήσεως για τη μεταβίβαση των στοιχείων ενεργητικού έλαβε χώρα στο πλαίσιο του pre‑pack πριν από την πτώχευση (συνέχιση της λειτουργίας της επιχειρήσεως) και η εκτέλεση της συμφωνίας αυτής επισημοποιείται ή τίθεται σε εφαρμογή μετά την πτώχευση; Και πώς πρέπει αυτό να αξιολογηθεί αν επιδιώκεται τόσο η συνέχιση της λειτουργίας της επιχειρήσεως όσο και η ικανοποίηση των πιστωτών σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο βαθμό από τη μεταβίβαση;

4)      Για την εφαρμογή της οδηγίας 2001/23 και των απορρεόντων από αυτήν άρθρων 7:662 επ. του BW, μήπως, στο πλαίσιο ενός pre‑pack το οποίο προηγείται της πτωχεύσεως της επιχειρήσεως, το χρονικό σημείο της μεταβιβάσεως της επιχειρήσεως καθορίζεται από την προ της πτωχεύσεως πραγματική σύμπτωση δηλώσεων βουλήσεως για τη μεταβίβαση της επιχειρήσεως ή το χρονικό αυτό σημείο καθορίζεται από την ημερομηνία κατά την οποία πράγματι συντελείται η μεταβίβαση, από τον μεταβιβάζοντα στον προς ον η μεταβίβαση, της ιδιότητας του επιχειρηματία που είναι υπεύθυνος για την εκμετάλλευση της συγκεκριμένης μονάδας;»

 Επί του αιτήματος επαναλήψεως της προφορικής διαδικασίας

29      Αφότου ο γενικός εισαγγελέας ανέπτυξε τις προτάσεις του, η Smallsteps, με δικόγραφο που κατέθεσε στη Γραμματεία του Δικαστηρίου στις 25 Απριλίου 2017, ζήτησε να της δοθεί η δυνατότητα να τις αντικρούσει, ενδεχομένως με επανάληψη της προφορικής διαδικασίας. Προς στήριξη του αιτήματος αυτού, η Smallsteps υποστηρίζει, κατ’ ουσίαν, ότι οι προτάσεις του γενικού εισαγγελέα περιέχουν παρανοήσεις σε σχέση με τη διαδικασία pre‑pack.

30      Συναφώς, πρέπει ωστόσο να υπομνησθεί ότι ο Οργανισμός του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ο Κανονισμός Διαδικασίας δεν προβλέπουν ότι οι ενδιαφερόμενοι του άρθρου 23 του Οργανισμού αυτού έχουν τη δυνατότητα να διατυπώνουν παρατηρήσεις σε απάντηση επί των προτάσεων του γενικού εισαγγελέα (βλ., μεταξύ άλλων, απόφαση της 4ης Σεπτεμβρίου 2014, Vnuk, C‑162/13, EU:C:2014:2146, σκέψη 30).

31      Βάσει του άρθρου 252, δεύτερο εδάφιο, ΣΛΕΕ, ο γενικός εισαγγελέας διατυπώνει δημοσίως, με πλήρη αμεροληψία και ανεξαρτησία, αιτιολογημένες προτάσεις επί των υποθέσεων οι οποίες, σύμφωνα με τον Οργανισμό του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, απαιτούν την παρέμβασή του. Το Δικαστήριο δεν δεσμεύεται ούτε από τις προτάσεις του γενικού εισαγγελέα ούτε από την αιτιολογία βάσει της οποίας αυτός καταλήγει στις εν λόγω προτάσεις (απόφαση της 3ης Δεκεμβρίου 2015, Banif Plus Bank, C‑312/14, EU:C:2015:794, σκέψη 33).

32      Κατά συνέπεια, η διαφωνία οποιουδήποτε από τους ενδιαφερομένους με τις προτάσεις του γενικού εισαγγελέα, όποια και αν είναι τα ζητήματα που εξετάζει ο γενικός εισαγγελέας με αυτές, δεν συνιστά per se επαρκή λόγο για την επανάληψη της προφορικής διαδικασίας (βλ., συναφώς, απόφαση της 17ης Σεπτεμβρίου 2015, Mory κ.λπ. κατά Επιτροπής, C‑33/14 P, EU:C:2015:609, σκέψη 26).

33      Πάντως, το Δικαστήριο μπορεί ανά πάσα στιγμή, αφού ακούσει τον γενικό εισαγγελέα, να διατάξει την επανάληψη της προφορικής διαδικασίας, σύμφωνα με το άρθρο 83 του Κανονισμού του Διαδικασίας, ιδίως αν κρίνει ότι δεν έχει διαφωτιστεί επαρκώς ή ακόμη όταν η διαφορά πρέπει να επιλυθεί βάσει επιχειρήματος επί του οποίου δεν διεξήχθη συζήτηση μεταξύ των ενδιαφερομένων (βλ., απόφαση της 9ης Ιουνίου 2016, Pesce κ.λπ., C‑78/16 και C‑79/16, EU:C:2016:428, σκέψη 27).

34      Εντούτοις, στην υπό κρίση υπόθεση, το Δικαστήριο, αφού άκουσε τον γενικό εισαγγελέα, εκτιμά ότι διαθέτει όλα τα αναγκαία στοιχεία προκειμένου να αποφανθεί.

35      Βάσει των ανωτέρω, το Δικαστήριο εκτιμά ότι δεν συντρέχει λόγος να επαναληφθεί η προφορική διαδικασία.

 Επί των προδικαστικών ερωτημάτων

 Επί του πρώτου, του δευτέρου και του τρίτου ερωτήματος

36      Κατ’ αρχάς, πρέπει να υπομνησθεί ότι, κατά πάγια νομολογία του Δικαστηρίου, στο πλαίσιο της προβλεπόμενης από το άρθρο 267 ΣΛΕΕ διαδικασίας συνεργασίας μεταξύ των εθνικών δικαστηρίων και του Δικαστηρίου, στο Δικαστήριο απόκειται να δώσει στο εθνικό δικαστήριο χρήσιμη απάντηση η οποία να του παρέχει τη δυνατότητα επιλύσεως της διαφοράς της οποίας έχει επιληφθεί. Υπό το πρίσμα αυτό, το Δικαστήριο μπορεί να αναδιατυπώσει, εφόσον είναι αναγκαίο, τα ερωτήματα που του έχουν υποβληθεί (απόφαση της 1ης Φεβρουαρίου 2017, Município de Palmela, C‑144/16, EU:C:2017:76, σκέψη 20 και εκεί παρατιθέμενη νομολογία).

37      Εν προκειμένω, το πρώτο, το δεύτερο και το τρίτο ερώτημα, τα οποία πρέπει να εξεταστούν από κοινού, πρέπει να εκληφθούν ως αφορώντα κατ’ ουσίαν το ζήτημα κατά πόσον η οδηγία 2001/23, και ιδίως το άρθρο 5, παράγραφος 1, έχει την έννοια ότι η προστασία των εργαζομένων που εγγυώνται τα άρθρα 3 και 4 της οδηγίας αυτής διατηρείται, σε περίπτωση όπως αυτή της υποθέσεως της κύριας δίκης, στην οποία η μεταβίβαση επιχειρήσεως πραγματοποιείται αφότου κηρυχθεί η πτώχευση μέσω συμφωνίας pre‑pack, η οποία προετοιμάστηκε πριν από την πτώχευση και εφαρμόστηκε αμέσως μετά την κήρυξή της, στο πλαίσιο της οποίας, μεταξύ άλλων, ο δικαστικώς ορισθείς «προαλειφόμενος σύνδικος» εξετάζει τις δυνατότητες ενδεχόμενης συνεχίσεως από τρίτον των δραστηριοτήτων της επιχειρήσεως αυτής και προετοιμάζεται για ενέργειες που πρέπει να πραγματοποιηθούν αμέσως μετά την κήρυξη της πτωχεύσεως προκειμένου να υλοποιηθεί η συνέχιση αυτή, και, επιπλέον, κατά πόσον έχει συναφώς σημασία ότι σκοπός της διαδικασίας pre‑pack είναι τόσο η συνέχιση των δραστηριοτήτων της επίμαχης επιχειρήσεως όσο και η μεγιστοποίηση του προϊόντος που αποκομίζει από τη μεταβίβαση το σύνολο των πιστωτών της επιχειρήσεως αυτής.

38      Κατ’ αρχάς, πρέπει να επισημανθεί ότι, όπως προκύπτει από την αιτιολογική σκέψη 3, η οδηγία 2001/23 σκοπεί στην προστασία των εργαζομένων, εξασφαλίζοντας ιδίως τη διατήρηση των δικαιωμάτων τους σε περίπτωση αλλαγής του επιχειρηματικού φορέα.

39      Προς τούτο, το άρθρο 3, παράγραφος 1, πρώτο εδάφιο, της οδηγίας αυτής προβλέπει ότι τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις του μεταβιβάζοντος, που απορρέουν από σύμβαση εργασίας ή από εργασιακή σχέση υφιστάμενη κατά την ημερομηνία της μεταβιβάσεως, μεταβιβάζονται, διά της μεταβιβάσεως αυτής, στον διάδοχο. Το δε άρθρο 4, παράγραφος 1, της εν λόγω οδηγίας προστατεύει τους εργαζόμενους έναντι κάθε απολύσεως εκ μέρους του μεταβιβάζοντος ή του διάδοχου, η οποία γίνεται βάσει της εν λόγω μεταβιβάσεως και μόνον.

40      Κατά παρέκκλιση, το άρθρο 5, παράγραφος 1, της οδηγίας 2001/23 ορίζει ότι το καθεστώς προστασίας των προμνησθέντων άρθρων 3 και 4 δεν έχει εφαρμογή στις μεταβιβάσεις επιχειρήσεων που πραγματοποιούνται υπό τις διευκρινιζόμενες στη διάταξη αυτή συνθήκες, εκτός εάν τα κράτη μέλη προβλέπουν άλλως.

41      Πλην όμως, το ως άνω άρθρο 5, παράγραφος 1, πρέπει οπωσδήποτε να ερμηνεύεται συσταλτικά, καθόσον καθιστά, κατ’ αρχήν, ανεφάρμοστο το καθεστώς προστασίας των εργαζομένων σε περίπτωση ορισμένων μεταβιβάσεων επιχειρήσεως, αποκλίνοντας επομένως από τον βαθύτερο κύριο σκοπό της οδηγίας 2001/23 (βλ., όσον αφορά το άρθρο 3, παράγραφος 3, της οδηγίας 77/187, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 98/50, απόφαση της 4ης Ιουνίου 2002, Beckmann, C‑164/00, EU:C:2002:330, σκέψη 29).

42      Καίτοι από το ίδιο το γράμμα της εισαγωγικής φράσης του άρθρου 5, παράγραφος 1, της οδηγίας 2001/23 προκύπτει ότι τα κράτη μέλη έχουν τη δυνατότητα, υπό περιστάσεις που δικαιολογούν την εφαρμογή της διατάξεως αυτής, να εφαρμόζουν το καθεστώς προστασίας των εργαζομένων που καθιερώνεται στα άρθρα 3 και 4 της οδηγίας αυτής, εντούτοις, στην υπόθεση της κύριας δίκης το οικείο κράτος μέλος δεν έκανε χρήση της εν λόγω δυνατότητας, όπως επιβεβαίωσε η Ολλανδική Κυβέρνηση κατά την επ’ ακροατηρίου συζήτηση.

43      Ως εκ τούτου, στο μέτρο που επιτρέπει απόκλιση από το καθεστώς προστασίας των εργαζομένων, το άρθρο 5, παράγραφος 1, της οδηγίας 2001/23 τυγχάνει εφαρμογής σε υπόθεση όπως αυτή της κύριας δίκης, υπό την προϋπόθεση, ωστόσο, ότι η συγκεκριμένη διαδικασία πληροί τους όρους της διατάξεως αυτής.

44      Συναφώς, το άρθρο 5, παράγραφος 1, της οδηγίας 2001/23 διευκρινίζει, σωρευτικά, ότι ο μεταβιβάζων πρέπει να υπόκειται σε διαδικασία πτωχεύσεως ή σε ανάλογη διαδικασία αφερεγγυότητας. Επιπροσθέτως, η διαδικασία αυτή πρέπει να έχει κινηθεί με σκοπό την εκκαθάριση των περιουσιακών στοιχείων του μεταβιβάζοντος και να τελεί υπό τον έλεγχο της αρμόδιας δημόσιας αρχής.

45      Όσον αφορά, κατά πρώτο λόγο, την προϋπόθεση να υπόκειται ο μεταβιβάζων σε διαδικασία πτωχεύσεως ή σε ανάλογη διαδικασία αφερεγγυότητας, τούτη δεν είναι δυνατόν να καταλαμβάνει, λαμβανομένης υπόψη της υπομνησθείσας στη σκέψη 41 της παρούσας αποφάσεως απαιτήσεως περί συσταλτικής ερμηνείας, πράξη η οποία προετοιμάζει την πτώχευση, χωρίς όμως να καταλήγει σε αυτήν, όπως ανέφερε ο γενικός εισαγγελέας στο σημείο 76 των προτάσεών του.

46      Εντούτοις, εν προκειμένω, όπως προκύπτει από τη σκέψη 14 της παρούσας αποφάσεως, η επίμαχη στην υπόθεση της κύριας δίκης συμφωνία pre‑pack προετοιμάστηκε μεν πριν από την κήρυξη της πτωχεύσεως, αλλά ετέθη σε εφαρμογή μετά απ’ αυτήν. Μια τέτοια πράξη, της οποίας πράγματι έπεται πτώχευση, είναι επομένως ικανή να εμπίπτει στον όρο «διαδικασία πτωχεύσεως» υπό την έννοια του άρθρου 5, παράγραφος 1, της οδηγίας 2001/23.

47      Κατά δεύτερο λόγο, το άρθρο 5, παράγραφος 1, της οδηγίας 2001/23 απαιτεί η διαδικασία πτωχεύσεως ή η ανάλογη διαδικασία αφερεγγυότητας να έχει κινηθεί με σκοπό την εκκαθάριση των περιουσιακών στοιχείων του μεταβιβάζοντος. Εξυπακούεται συναφώς, όπως προκύπτει από τη νομολογία του Δικαστηρίου, ότι δεν πληροί την προϋπόθεση αυτή μια διαδικασία που σκοπεί στη συνέχιση της δραστηριότητας της οικείας επιχειρήσεως (βλ., συναφώς, αποφάσεις της 25ης Ιουλίου 1991, d’Urso κ.λπ., C‑362/89, EU:C:1991:326, σκέψεις 31 και 32, καθώς και της 7ης Δεκεμβρίου 1995, Spano κ.λπ., C‑472/93, EU:C:1995:421, σκέψη 25).

48      Όσον αφορά τις διαφορές των δύο αυτών ειδών διαδικασίας, όπως διευκρίνισε ο γενικός εισαγγελέας στα σημεία 57 και 58 των προτάσεών του, μια διαδικασία σκοπεί στη συνέχιση της δραστηριότητας οσάκις αποβλέπει στη διατήρηση της λειτουργικότητας της επιχειρήσεως ή των βιώσιμων μονάδων της. Αντιθέτως, μια στοχεύουσα στην εκκαθάριση των περιουσιακών στοιχείων διαδικασία αποβλέπει στην κατά το δυνατόν μεγαλύτερη συλλογική ικανοποίηση των πιστωτών. Καίτοι δεν αποκλείεται ορισμένη αλληλεπικάλυψη μεταξύ των δύο αυτών σκοπών που επιδιώκει δεδομένη διαδικασία, κύριος σκοπός μιας διαδικασίας που αποβλέπει στη συνέχιση της δραστηριότητας της επιχειρήσεως παραμένει σε κάθε περίπτωση η διατήρηση της οικείας επιχειρήσεως.

49      Εν προκειμένω, από την απόφαση περί παραπομπής προκύπτει ότι μια συμφωνίαpre‑pack, όπως η επίμαχη στην υπόθεση της κύριας δίκης, σκοπεί στην προετοιμασία, με κάθε λεπτομέρεια, της μεταβιβάσεως της επιχειρήσεως προκειμένου να καταστεί εφικτή η γρήγορη επανέναρξη των βιώσιμων μονάδων της επιχειρήσεως μετά την κήρυξη της πτωχεύσεως, ούτως ώστε να αποτραπεί η ρήξη την οποία θα προκαλούσε η απότομη παύση των δραστηριοτήτων της επιχειρήσεως αυτής κατά την ημερομηνία κηρύξεως της πτωχεύσεως και να διατηρηθεί η αξία της επιχειρήσεως και η απασχόληση.

50      Υπ’ αυτές τις συνθήκες και υπό την επιφύλαξη εξακριβώσεως εκ μέρους του αιτούντος δικαστηρίου, πρέπει να γίνει δεκτό ότι, δεδομένου ότι η διαδικασία αυτή δεν αποβλέπει εν τέλει στην εκκαθάριση της επιχειρήσεως, ο οικονομικός και κοινωνικός σκοπός που αυτή επιδιώκει δεν μπορεί να εξηγήσει ούτε να δικαιολογήσει το ότι, όταν η οικεία επιχείρηση μεταβιβάζεται εν όλω ή εν μέρει, οι εργαζόμενοί της στερούνται των δικαιωμάτων που τους αναγνωρίζει η οδηγία 2001/23 (βλ., κατ’ αναλογίαν, απόφαση της 7ης Δεκεμβρίου 1995, Spano κ.λπ., C‑472/93, EU:C:1995:421, σκέψεις 28 καθώς και 30).

51      Λαμβανομένου υπόψη του συμπεράσματος που αντλήθηκε στη σκέψη 48 της παρούσας αποφάσεως, η περίσταση και μόνον ότι η εν λόγω διαδικασία pre‑pack ενδέχεται να αποβλέπει επίσης στην κατά το δυνατόν μεγαλύτερη ικανοποίηση των πιστωτών δεν είναι δυνατόν να τη μετατρέψει σε διαδικασία που κινήθηκε με σκοπό την εκκαθάριση των περιουσιακών στοιχείων του μεταβιβάζοντος, κατά την έννοια του άρθρου 5, παράγραφος 1, της οδηγίας 2001/23.

52      Ως εκ τούτου, πρέπει να γίνει δεκτό ότι μια τέτοια διαδικασία έχει ως κύριο σκοπό τη διάσωση της υπό πτώχευση επιχειρήσεως, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατόν να εμπίπτει στο άρθρο 5, παράγραφος 1, της οδηγίας 2001/23, σύμφωνα με τη νομολογία που παρατέθηκε στη σκέψη 47 της παρούσας αποφάσεως.

53      Κατά τρίτο λόγο, όσον αφορά την προϋπόθεση να τελεί η διαδικασία του άρθρου 5, παράγραφος 1, της οδηγίας 2001/23 υπό τον έλεγχο δημόσιας αρχής, πρέπει να επισημανθεί ότι το στάδιο του pre‑pack, όπως το επίμαχο στην υπόθεση της κύριας δίκης, το οποίο προηγείται της κηρύξεως της πτωχεύσεως, δεν έχει κανένα έρεισμα στην οικεία εθνική νομοθεσία.

54      Στο μέτρο αυτό, η εν λόγω διαδικασία διεξάγεται επομένως όχι υπό δικαστικό έλεγχο, αλλά, όπως προκύπτει από την ενώπιον του Δικαστηρίου δικογραφία, υπό τη διεύθυνση της επιχειρήσεως η οποία διεξάγει τις διαπραγματεύσεις και λαμβάνει τις αποφάσεις για την προετοιμασία της πωλήσεως της υπό πτώχευση επιχειρήσεως.

55      Πράγματι, μολονότι ορίζονται δικαστικώς κατόπιν αιτήματος της υπό πτώχευση επιχειρήσεως, ο προαλειφόμενος σύνδικος, όπως και ο προαλειφόμενος εισηγητής δικαστής, δεν διαθέτουν τυπικά καμία εξουσία. Ως εκ τούτου, ουδόλως υπόκεινται σε έλεγχο εκ μέρους κάποιας δημόσιας αρχής.

56      Επιπλέον, στο μέτρο που, πολύ σύντομα μετά την κήρυξη της πτωχεύσεως, ο σύνδικος ζητεί και λαμβάνει άδεια από τον εισηγητή δικαστή για τη μεταβίβαση της επιχειρήσεως, ο τελευταίος πρέπει να έχει ενημερωθεί και ουσιαστικά να μην έχει αντιταχθεί στη μεταβίβαση αυτή πριν από την κήρυξη της πτωχεύσεως.

57      Πλην όμως, όπως κατ’ ουσίαν επισήμανε ο γενικός εισαγγελέας στο σημείο 82 των προτάσεών του, η διαδικασία αυτή μπορεί να καταστήσει σε μεγάλο βαθμό άνευ περιεχομένου κάθε ενδεχόμενο έλεγχο εκ μέρους της αρμόδιας δημόσιας αρχής επί της διαδικασίας πτωχεύσεως και, ως εκ τούτου, δεν πληροί την οριζόμενη στο άρθρο 5, παράγραφος 1, της οδηγίας 2001/23 προϋπόθεση ελέγχου εκ μέρους τέτοιας αρχής.

58      Εκ των προεκτεθέντων προκύπτει ότι διαδικασία pre‑pack όπως η επίμαχη στην υπόθεση της κύριας δίκης δεν πληροί το σύνολο των προϋποθέσεων που προβλέπονται στο άρθρο 5, παράγραφος 1, της οδηγίας 2001/23 και ότι, κατά συνέπεια, δεν χωρεί παρέκκλιση από το προβλεπόμενο στα άρθρα 3 και 4 της οδηγίας αυτής καθεστώς προστασίας.

59      Λαμβανομένων υπόψη όλων των προηγηθεισών σκέψεων, στο πρώτο, στο δεύτερο και στο τρίτο ερώτημα πρέπει να δοθεί η απάντηση ότι η οδηγία 2001/23, και ιδίως το άρθρο 5, παράγραφος 1, έχει την έννοια ότι η προστασία των εργαζομένων που εγγυώνται τα άρθρα 3 και 4 της οδηγίας αυτής διατηρείται σε μια περίπτωση όπως αυτή της υποθέσεως της κύριας δίκης, στην οποία η μεταβίβαση επιχειρήσεως πραγματοποιείται αφότου κηρυχθεί η πτώχευση μέσω συμφωνίας pre‑pack, η οποία προετοιμάστηκε πριν από την πτώχευση και εφαρμόστηκε αμέσως μετά την κήρυξή της, στο δε πλαίσιο της οποίας, μεταξύ άλλων, ο δικαστικώς ορισθείς «προαλειφόμενος σύνδικος» εξετάζει τις δυνατότητες ενδεχόμενης συνεχίσεως από τρίτον των δραστηριοτήτων της επιχειρήσεως αυτής και προετοιμάζεται για ενέργειες που πρέπει να πραγματοποιηθούν αμέσως μετά την κήρυξη της πτωχεύσεως προκειμένου να υλοποιηθεί η συνέχιση, ενώ δεν έχει συναφώς σημασία το ότι η διαδικασία pre‑pack σκοπεί επίσης στη μεγιστοποίηση του προϊόντος που αποκομίζει από τη μεταβίβαση το σύνολο των πιστωτών της οικείας επιχειρήσεως.

 Επί του τετάρτου ερωτήματος

60      Λαμβανομένης υπόψη της απαντήσεως που δόθηκε στο πρώτο, στο δεύτερο και στο τρίτο ερώτημα, παρέλκει η απάντηση στο τέταρτο ερώτημα.

 Επί των δικαστικών εξόδων

61      Δεδομένου ότι η παρούσα διαδικασία έχει ως προς τους διαδίκους της κύριας δίκης τον χαρακτήρα παρεμπίπτοντος που ανέκυψε ενώπιον του εθνικού δικαστηρίου, σ’ αυτό εναπόκειται να αποφανθεί επί των δικαστικών εξόδων. Τα έξοδα στα οποία υποβλήθηκαν όσοι υπέβαλαν παρατηρήσεις στο Δικαστήριο, πλην των ως άνω διαδίκων, δεν αποδίδονται.

Για τους λόγους αυτούς, το Δικαστήριο (τρίτο τμήμα) αποφαίνεται:

Η οδηγία 2001/23/ΕΚ του Συμβουλίου, της 12ης Μαρτίου 2001, περί προσεγγίσεως των νομοθεσιών των κρατών μελών σχετικά με τη διατήρηση των δικαιωμάτων των εργαζομένων σε περίπτωση μεταβιβάσεων επιχειρήσεων, εγκαταστάσεων ή τμημάτων εγκαταστάσεων ή επιχειρήσεων,και ιδίως το άρθρο 5, παράγραφος 1, έχει την έννοια ότι η προστασία των εργαζομένων που εγγυώνται τα άρθρα 3 και 4 της οδηγίας αυτής διατηρείται σε μια περίπτωση όπως αυτή της υποθέσεως της κύριας δίκης, στην οποία η μεταβίβαση επιχειρήσεως πραγματοποιείται αφότου κηρυχθεί η πτώχευση μέσω συμφωνίας pre‑pack, η οποία προετοιμάστηκε πριν από την πτώχευση και εφαρμόστηκε αμέσως μετά την κήρυξή της, στο δε πλαίσιο της οποίας, μεταξύ άλλων, ο δικαστικώς ορισθείς «προαλειφόμενος σύνδικος» εξετάζει τις δυνατότητες ενδεχόμενης συνεχίσεως από τρίτον των δραστηριοτήτων της επιχειρήσεως αυτής και προετοιμάζεται για ενέργειες που πρέπει να πραγματοποιηθούν αμέσως μετά την κήρυξη της πτωχεύσεως προκειμένου να υλοποιηθεί η συνέχιση, ενώ δεν έχει συναφώς σημασία το ότι η διαδικασία pre‑pack σκοπεί επίσης στη μεγιστοποίηση του προϊόντος που αποκομίζει από τη μεταβίβαση το σύνολο των πιστωτών της οικείας επιχειρήσεως.

Αθήνα, 21 Ιουνίου 2017
Αριθ. Πρωτ.: ΔΔΘΕΚΑ Α 1095223 ΕΞ 2017

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΕΛΩΝΕΙΩΝ και ΕΦΚ
Δ/ΝΣΗ ΔΑΣΜΟΛΟΓΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ,
ΕΙΔΙΚΩΝ ΚΑΘΕΣΤΩΤΩΝ και ΑΠΑΛΛΑΓΩΝ
ΤΜΗΜΑ Α: ΔΑΣΜΟΛΟΓΙΚΟ και ΔΑΣΜΟΛΟΓ. ΑΞΙΑΣ

Ταχ. Δ/νση: Κ. Σερβίας 10
Ταχ. Κώδικας: 101 84 Αθήνα
Πληροφορίες: Ε.Μπίρμπιλα
Τηλέφωνο: 210-69.87.475
Fax: 210-69.87.506
E-Mail: ebirbila@2001.syzefxis.gov.gr
Url: www.aade.gr

Θέμα: Αποστολή Αποφάσεων του Δικαστηρίου Ε.Ε. για θέματα Κοινού Δασμολογίου της Ε.Ε. - δασμολογική κατάταξη»

Σχετ: α) Το με αριθ. ΔΔΘΤΟΚ Α 5003661 ΕΞ/12.2.2015 έγγραφό μας

β) Το με αριθ. ΔΔΘΤΟΚ Α 1074835 ΕΞ/16.5.2016 έγγραφό μας

Σε συνέχεια του ανωτέρω α) σχετικού, με το οποίο σας αποστείλαμε πίνακα με συνοπτική παράθεση των Αποφάσεων του Δικαστηρίου Ε.Ε. για θέματα που άπτονται του Κοινού Δασμολογίου της Ε.Ε. από το έτος 2000, όπως συμπληρώθηκε με το β) σχετικό, αποστέλλουμε συνημμένα συμπληρωματικό πίνακα με τις νεότερες αποφάσεις του ΔΕΕ για θέματα δασμολογικής κατάταξης εμπορευμάτων, που έχουν δημοσιευτεί από την ημερομηνία έκδοσης του ανωτέρω β) σχετικού έως σήμερα (Μάιος 2016 - Ιούνιος 2017).

Επισημαίνουμε ειδικότερα τα ακόλουθα:

1. Το Δικαστήριο της Ε.Ε. (ΔΕΕ) διασφαλίζει την ομοιόμορφη ερμηνεία και εφαρμογή του δικαίου της Ε.Ε. σε όλα τα κράτη μέλη της.
Διευθετεί επίσης τις νομικές διαφορές μεταξύ των κυβερνήσεων των χωρών μελών και των θεσμικών οργάνων της Ε.Ε. Φυσικά πρόσωπα, εταιρείες και οργανισμοί μπορούν επίσης να προσφύγουν στο Δικαστήριο, εάν θεωρούν ότι τα δικαιώματά τους δεν έχουν γίνει σεβαστά από κάποιο όργανο της Ε.Ε. Με τον τρόπο αυτό, το ΔΕΕ αποτελεί την ανώτατη δικαστική αρχή (δικαιοδοτικό όργανο) της Ε.Ε. και φροντίζει, σε συνεργασία με τα δικαστήρια των κρατών μελών, για την ομοιόμορφη ερμηνεία και εφαρμογή του δικαίου της Ε.Ε.

2. Οι Αποφάσεις του ΔΕΕ για θέματα ερμηνείας και εφαρμογής του κοινοτικού δικαίου, υπερτερούν έναντι κάθε άλλου μη συμβατού μέτρου του κοινοτικού δικαίου, όπως είναι οι κανονισμοί, οι οδηγίες ή οι αποφάσεις των οργάνων της Ε.Ε., καθώς και έναντι τυχόν εθνικών διατάξεων και ρυθμίσεων. Οι εν λόγω Αποφάσεις δημοσιεύονται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ε.Ε., σειρά C. 

3. Ο συνημμένος στην παρούσα πίνακας περιλαμβάνει, κατά αύξουσα σειρά δασμολογικής κλάσης, τον αριθμό και το έτος της υπόθεσης, το θέμα της υπόθεσης, τη δασμολογική κλάση ή άλλη διάταξη του Κοινού Δασμολογίου στην οποία αναφέρεται, καθώς και την περίληψη της Απόφασης, όπως αυτά αναγράφονται στη σχετική δημοσίευση. Ολόκληρο το κείμενο της κάθε Απόφασης μπορεί να αναζητηθεί με τον αριθμό και το έτος της αντίστοιχης υπόθεσης, μέσω της ιστοσελίδας της νομοθεσίας Ε.Ε. (www.eur- lex.europa.eu).

4. Ο ανωτέρω πίνακας θα αναρτηθεί για ηλεκτρονική πρόσβαση στη διαδικτυακή πύλη (portal) της Τελωνειακής Υπηρεσίας, με ενσωμάτωση στο συνολικό πίνακα του α) σχετικού εγγράφου μας.


Η ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΤΗΣ Δ/ΝΣΗΣ
Π. ΑΔΙΚΗΜΕΝΑΚΗ
 

ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ Ε.Ε. ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΚΟΙΝΟΥ ΔΑΣΜΟΛΟΓΙΟΥ

 

Υπόθεση	Θέμα	Κλάση	Περίληψη
C-441/15	Κοινό δασμολόγιο — Δασμολογική κατάταξη — Συνδυασμένη Ονοματολογία — Διακρίσεις 3824 90 97 και 2106 90 92 — Προϊόν σε σκόνη το οποίο αποτελείται από ανθρακικό ασβέστιο (95 %) και τροποποιημένο άμυλο (5 %	2106	Η Συνδυασμένη Ονοματολογία που διαλαμβάνεται στο παράρτημα I του κανονισμού (ΕΟΚ) 2658/87 του Συμβουλίου, της 23ης Ιουλίου 1987, για τη δασμολογική και στατιστική ονοματολογία και το κοινό δασμολόγιο, όπως τροποποιήθηκε από τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) 1001/2013 της Επιτροπής, της 4ης Οκτωβρίου 2013, πρέπει να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι προϊόν όπως το επίδικο στην κύρια δίκη, που χρησιμοποιείται για την παρασκευή δισκίων ασβεστίου υπό τη μορφή απλών, αναβραζόντων και μασωμένων δισκίων, αποτελείται από καθορισμένης χημικής συστάσεως ανθρακικό ασβέστιο σε σκόνη και από τροποποιημένο άμυλο προστεθέν προς διευκόλυνση της δισκιοποιήσεως και έχει περιεκτικότητα σε άμυλο μικρότερη του 5 % κατά βάρος, πρέπει να καταταγεί στην κλάση 2106 της ως άνω Συνδυασμένης Ονοματολογίας.
C-700/15	Συνδυασμένη Ονοματολογία — Κατάταξη των εμπορευμάτων — Συμπληρώματα διατροφής που εμπίπτουν στη δασμολογική κλάση 2106 — Δραστική ουσία ως βασικό συστατικό — Ενδεχόμενη κατάταξη στο κεφάλαιο 30 της Συνδυασμένης Ονοματολογίας — Παρουσίαση και διάθεση στο εμπόριο των προϊόντων ως φαρμάκων	2106	1) Η κλάση 3004 της Συνδυασμένης Ονοματολογίας του Κοινού Δασμολογίου που περιλαμβάνεται στο παράρτημα I του κανονισμού (ΕΟΚ) 2658/87 του Συμβουλίου, της 23ης Ιουλίου 1987, για τη δασμολογική και στατιστική ονοματολογία και το Κοινό Δασμολόγιο, όπως τροποποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 1006/2011 της Επιτροπής, της 27ης Σεπτεμβρίου 2011, έχει την έννοια ότι δεν πρέπει να κατατάσσονται αυτομάτως σε αυτήν τα προϊόντα που εμπίπτουν στον ορισμό του «φαρμάκου», κατά την έννοια της οδηγίας 2001/83/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Νοεμβρίου 2001, περί κοινοτικού κώδικος για τα φάρμακα που προορίζονται για ανθρώπινη χρήση, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2011/62/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 8ης Ιουνίου 2011.
			2) Η Συνδυασμένη Ονοματολογία του Κοινού Δασμολογίου που περιλαμβάνεται στο παράρτημα I του κανονισμού 2658/87, όπως τροποποιήθηκε με τον κανονισμό 1006/2011, έχει την έννοια ότι προϊόντα όπως τα επίμαχα στην κύρια δίκη, τα οποία έχουν ευεργετικά αποτελέσματα για την υγεία εν γένει και το βασικό συστατικό των οποίων είναι δραστική ουσία που περιέχεται στα συμπληρώματα διατροφής τα οποία κατατάσσονται στην δασμολογική κλάση 2106 της ονοματολογίας αυτής, μολονότι παρουσιάζονται από τον κατασκευαστή ως φάρμακα και διατίθενται στην αγορά και πωλούνται ως τέτοια, εμπίπτουν στην εν λόγω κλάση.
C-409/14	Κοινό δασμολόγιο - Συνδυασμένη Ονοματολογία - Κατάταξη των εμπορευμάτων - Ερμηνεία δασμολογικής διακρίσεως της Συνδυασμένης Ονοματολογίας - Οδηγία 2008/118/ΕΚ - Εισαγωγή προϊόντων που υπόκεινται σε ειδικό φόρο καταναλώσεως - Τελωνειακή διαδικασία αναστολής ή τελωνειακό καθεστώς αναστολής - Επιπτώσεις τελωνειακής διασαφήσεως με μνεία εσφαλμένης διακρίσεως της Συνδυασμένης Ονοματολογίας - Παρατυπίες κατά τη διακίνηση προϊόντων που υπόκεινται σε ειδικό φόρο καταναλώσεως	2403	1)           Ο κανονισμός (ΕΟΚ) 2658/87 του Συμβουλίου, της 23ης Ιουλίου 1987, για τη δασμολογική και στατιστική ονοματολογία και το κοινό δασμολόγιο, όπως τροποποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 861/2010 της Επιτροπής, της 5ης Οκτωβρίου 2010, έχει την έννοια ότι δεν υπάγεται στην κλάση 2401 της Συνδυασμένης Ονοματολογίας, η οποία περιλαμβάνεται στο παράρτημα Ι του κανονισμού 2658/87 όπως έχει τροποποιηθεί με τον
			κανονισμό 861/2010, εμπόρευμα όπως το επίμαχο στην υπόθεση της κύριας δίκης, το οποίο συνίσταται σε καπνό για κάπνισμα, παρά την παρουσία απορριμμάτων καπνού, καθόσον αυτά δεν στέκονται εμπόδιο στον ως άνω προορισμό του επίμαχου προϊόντος. Εντούτοις, τέτοιου είδους εμπόρευμα δύναται να υπάγεται στην κλάση 2403 της ΣΟ, και ειδικότερα στη διάκριση 2403 10 90 αυτής, εφόσον είναι χύδην, συσσωματωμένο και συσκευασμένο σε χαρτοκιβώτια με εσωτερική πλαστική επένδυση, καθαρού βάρος 30 κιλών.
			2)           Ο όρος «τελωνειακή διαδικασία αναστολής ή τελωνειακό καθεστώς αναστολής» του άρθρου 4, σημείο 6, της οδηγίας 2008/118/ΕΚ του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2008, σχετικά με το γενικό καθεστώς των ειδικών φόρων καταναλώσεως και για την κατάργηση της οδηγίας 92/12/ΕΟΚ, έχει την έννοια ότι η υπαγωγή συγκεκριμένου εμπορεύματος σε τελωνειακή διαδικασία αναστολής ή σε τελωνειακό καθεστώς αναστολής δεν μπορεί να τεθεί εν αμφιβόλω όταν το κεφάλαιο του κοινού δασμολογίου στο οποίο υπάγεται το εν λόγω εμπόρευμα αναγράφεται ορθώς στα συνοδευτικά του έγγραφα, αλλά αναγράφεται εσφαλμένα η ειδικότερη διάκριση. Εν τοιαύτη περιπτώσει, το άρθρο 2, στοιχείο β', και το άρθρο 4, σημείο 8, της οδηγίας 2008/118 έχουν την έννοια ότι δεν έγινε εισαγωγή του ως άνω εμπορεύματος και ότι τούτο δεν υπόκειται στον ειδικό φόρο καταναλώσεως.
			3)          Σε περίπτωση όπως η επίμαχη στην υπόθεση της κύριας δίκης, η έννοια της «παρατυπίας» κατά το άρθρο 38 της οδηγίας 2008/118 δεν καλύπτει εμπόρευμα το οποίο έχει
			υπαχθεί σε τελωνειακή διαδικασία αναστολής ή τελωνειακό καθεστώς αναστολής, συνοδευόμενο από έγγραφο στο οποίο αναγράφεται εσφαλμένη δασμολογική κατάταξη.
C-435/15 και C- 666/15	Κοινό δασμολόγιο — Δασμολογικές κλάσεις — Κατάταξη των εμπορευμάτων — Βιντεοκάμερες — Συνδυασμένη Ονοματολογία — Διακρίσεις 8525 80 30, 8525 80 91 και 8525 80 99 — Επεξηγηματικές σημειώσεις — Ερμηνεία — Εκτελεστικοί κανονισμοί (ΕΕ) 1249/2011 και (ΕΕ) 876/2014 — Ερμηνεία — Κύρος	8525	1)  Ο εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 1249/2011 της Επιτροπής, της 29ης Νοεμβρίου 2011, σχετικά με τη δασμολογική κατάταξη ορισμένων εμπορευμάτων στη συνδυασμένη ονοματολογία, έχει την έννοια ότι δεν εφαρμόζεται κατ' αναλογίαν σε προϊόντα τα οποία έχουν τα χαρακτηριστικά των επίδικων στην υπόθεση C-435/15 τριών μοντέλων κάμερας της σειράς GoPro Hero 3 Black Edition.
			2)  Ο εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 876/2014 της Επιτροπής, της 8ης Αυγούστου 2014, σχετικά με τη δασμολογική κατάταξη ορισμένων εμπορευμάτων στη συνδυασμένη ονοματολογία, έχει την έννοια ότι έχει μεν εφαρμογή σε προϊόντα τα οποία έχουν τα χαρακτηριστικά των επίδικων στην εν λόγω υπόθεση τριών μοντέλων κάμερας της σειράς GoPro Hero 3 Black Edition, πλην όμως είναι ανίσχυρος.
			3)  Οι διακρίσεις 8525 80 30, 8525 80 91 και 8525 80 99 της Συνδυασμένης Ονοματολογίας που περιλαμβάνονται στο παράρτημα I του κανονισμού (ΕΟΚ) 2658/87 του Συμβουλίου, της 23ης Ιουλίου 1987, για τη δασμολογική και στατιστική ονοματολογία και το κοινό δασμολόγιο, ως είχε κατόπιν του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) 1006/2011 της Επιτροπής, της 27ης Σεπτεμβρίου 2011, του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) 927/2012 της Επιτροπής, της 9ης Οκτωβρίου 2012, και του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) 1001/2013 της Επιτροπής, της 4ης Οκτωβρίου 2013, έχουν την έννοια, λαμβανομένων υπόψη των επεξηγηματικών σημειώσεων της Συνδυασμένης Ονοματολογίας σχετικά με τις εν λόγω διακρίσεις, ότι αλληλουχία βίντεο διάρκειας μεγαλύτερης των 30 λεπτών, εγγεγραμμένη σε χωριστά αρχεία διάρκειας μικρότερης των 30 λεπτών έκαστο, πρέπει να θεωρείται εγγραφή τουλάχιστον 30 λεπτών μίας μόνον αλληλουχίας βίντεο, ανεξαρτήτως του αν ο χρήστης δεν μπορεί να αντιληφθεί τη μετάβαση από το ένα αρχείο στο άλλο κατά την ανάγνωσή τους ή αν, αντιστρόφως, πρέπει, κατά την ανάγνωσή τους, να ανοίγει, καταρχήν, χωριστά κάθε ένα από τα αρχεία.
			4) Η Συνδυασμένη Ονοματολογία που περιλαμβάνεται στο παράρτημα I του κανονισμού 2658/87, ως ίσχυε κατόπιν των εκτελεστικών κανονισμών 1006/2011, 927/2012 και 1001/2013, έχει την έννοια ότι βιντεοκάμερα η οποία μπορεί να εγγράφει σήματα προερχόμενα από εξωτερικές πηγές, χωρίς όμως να μπορεί να τα αναπαράγει με συσκευή τηλεοράσεως ή εξωτερικό μόνιτορ, καθώς η βιντεοκάμερα αυτή μπορεί να αναγνωρίσει σε εξωτερική οθόνη ή εξωτερικό μόνιτορ μόνον τα αρχεία τα οποία έχει η ίδια εγγράψει μέσω του φακού της, δεν μπορεί να κατατάσσεται στη δασμολογική διάκριση 8525 80 99 της Συνδυασμένης Ονοματολογίας.
C-600/15	Κανονισμός (ΕΟΚ) 2658/87 — Τελωνειακή ένωση και κοινό δασμολόγιο — Δασμολογική κατάταξη — Συνδυασμένη Ονοματολογία — Κλάσεις 8539, 8541, 8543, 8548 και 9405 — Λαμπτήρες με διόδους εκπομπής φωτός (LED)	8543	H Συνδυασμένη Ονοματολογία που περιλαμβάνεται στο παράρτημα I του κανονισμού (ΕΟΚ) 2658/87 του Συμβουλίου, της 23ης Ιουλίου 1987, για τη δασμολογική και στατιστική ονοματολογία και το κοινό δασμολόγιο, όπως τροποποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΚ) 1214/2007 της Επιτροπής, της 20ής Σεπτεμβρίου 2007, έχει την έννοια ότι εμπορεύματα όπως οι επίμαχοι στην κύρια δίκη λαμπτήρες με διόδους εκπομπής φωτός υπάγονται στην κλάση 8543 της ΣΟ, υπό την επιφύλαξη της εκ μέρους του αιτούντος δικαστηρίου εκτιμήσεως του συνόλου των πραγματικών στοιχείων που έχει στη διάθεσή του.
C-91/15	Εκτίμηση του κύρους - Κανονισμός (ΕΚ) 1051/2009 - Κοινό δασμολόγιο - Δασμολογική κατάταξη - Συνδυασμένη Ονοματολογία - Κλάση 8701 - Ελκυστήρες - Διακρίσεις 8701 90 11 έως 8701 90 39 - Γεωργικοί ελκυστήρες και ελκυστήρες δασών (με εξαίρεση τους χειροδηγούμενους), τροχοφόροι, καινούργιοι - Ελαφρά τετράτροχα οχήματα παντός εδάφους που έχουν σχεδιαστεί για να χρησιμοποιούνται ως ελκυστήρες	8701	Το σημείο 2 του παραρτήματος του κανονισμού (ΕΚ) 1051/2009 της Επιτροπής, της 3ης Νοεμβρίου 2009, σχετικά με τη δασμολογική κατάταξη ορισμένων εμπορευμάτων στη Συνδυασμένη Ονοματολογία, είναι ανίσχυρο, καθόσον κατατάσσει το περιγραφόμενο σ' αυτό όχημα στη διάκριση 8701 90 90 της εν λόγω Συνδυασμένης Ονοματολογίας, όπως έχει τροποποιηθεί από τον κανονισμό (ΕΚ) 948/2009 της Επιτροπής, της 30ής Σεπτεμβρίου 2009, και όχι σε εκείνη από τις διακρίσεις 8701 90 11 έως 8701 90 39 της ως άνω Συνδυασμένης Ονοματολογίας που αντιστοιχεί στην ισχύ του κινητήρα του οχήματος αυτού.
C-145/16	Κανονισμός (EOK) 2658/87 — Τελωνειακή ένωση και κοινό δασμολόγιο — Δασμολογική κατάταξη — Συνδυασμένη Ονοματολογία — Κύρος — Κανονισμός (ΕΕ) 301/2012 — Κλάσεις 8703 και 8711 — Τρίτροχο όχημα με την επωνυμία "Spyder	8703	Η Συνδυασμένη Ονοματολογία, που περιλαμβάνεται στο παράρτημα I του κανονισμού (ΕΟΚ) 2658/87 του Συμβουλίου, της 23ης Ιουλίου 1987, για τη δασμολογική και στατιστική ονοματολογία και το κοινό δασμολόγιο, όπως έχει τροποποιηθεί με τον κανονισμό (ΕΕ) 927/2012 της Επιτροπής, της 9ης Οκτωβρίου 2012, έχει την έννοια ότι τρίτροχο όχημα, όπως το επίμαχο στην κύρια δίκη, το οποίο φέρει ελαστικά κατασκευαζόμενα για τις τρίτροχες μοτοσικλέτες, αλλά όμοια με εκείνα που προορίζονται για τα αυτοκίνητα, διευθύνεται με τιμόνι μοτοσυκλέτας και διαθέτει σύστημα διεύθυνσης που στηρίζεται στην αρχή Άκερμαν υπάγεται στην κλάση 8703 της εν λόγω ονοματολογίας.
C-51/16	Κοινό δασμολόγιο - Δασμολογικές κλάσεις - Κατάταξη εμπορευμάτων - Βίδες ιατρικής εμφυτεύσεως προοριζόμενες να τοποθετηθούν στο ανθρώπινο σώμα για τη θεραπεία καταγμάτων ή την προσάρτηση ειδών προσθετικής - Συνδυασμένη Ονοματολογία - Κλάση 9021 - Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 1212/2014 - Κύρος	9021	Η κλάση 9021 της Συνδυασμένης Ονοματολογίας του κοινού δασμολογίου, που περιλαμβάνεται στο παράρτημα Ι του κανονισμού (ΕΟΚ) 2658/87 του Συμβουλίου, της 23ης Ιουλίου 1987, για τη δασμολογική και στατιστική ονοματολογία και το κοινό δασμολόγιο, όπως τροποποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 1101/2014 της Επιτροπής, της 16ης Οκτωβρίου 2014, έχει την έννοια ότι εμπίπτουν σε αυτήν βίδες ιατρικής εμφυτεύσεως καθόσον τα προϊόντα αυτά έχουν χαρακτηριστικά που τα διαφοροποιούν από τα συνήθη προϊόντα λόγω της τελειότητάς τους ή της μεγάλης τους ακρίβειας, καθώς και λόγω της μεθόδου κατασκευής και της ιδιαιτερότητας της λειτουργίας τους. Ιδίως το γεγονός ότι βίδες ιατρικής εμφυτεύσεως όπως οι επίμαχες στην υπόθεση της κύριας δίκης δεν μπορούν να τοποθετηθούν στο σώμα παρά μόνο με τη βοήθεια ειδικών ιατρικών εργαλείων, και όχι συνήθων εργαλείων, αποτελεί χαρακτηριστικό που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη προκειμένου να διακρίνονται οι εν λόγω βίδες ιατρικής εμφυτεύσεως από τα συνήθη προϊόντα.

Αριθ. Γ5(α)/οικ.42052

(ΦΕΚ Β' 2141/22-06-2017)

Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

Έχοντας υπόψη:

1. Τα άρθρα 13, 14 και 15 του ν. 2690/1999, «Κύρωση του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας και άλλες διατάξεις» (Α΄ 45), όπως ισχύουν.

2. Την παρ. 2 του άρθρου 8 του ν. 1579/1985, «Ρυθμίσεις για την εφαρμογή και ανάπτυξη του Εθνικού Συστήματος Υγείας και άλλες διατάξεις» (Α΄ 217).

3. Το π.δ. 106/2014, «Οργανισμός του Υπουργείου Υγείας» (Α’ 173), όπως ισχύει.

4. Το π.δ. 73/2015, «Διορισμός Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης, Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών» (Α΄ 116).

5. Το άρθρο 90 του «Κώδικα της Νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και Κυβερνητικά Όργανα», που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του π.δ/τος. 63/2005 (Α΄ 98).

6. Τα άρθρα 87,93, του ν. 4472/2017 (Α΄74) «Συνταξιοδοτικές διατάξεις Δημοσίου και τροποποίηση διατάξεων του ν. 4387/2016, μέτρα εφαρμογής των δημοσιονομικών στόχων και μεταρρυθμίσεων, μέτρα κοινωνικής στήριξης και εργασιακές ρυθμίσεις, Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2018- 2021 και λοιπές διατάξεις».

7. Τα άρθρα 38, 39, 40 και 51 του ν. 3918/2011 (ΦΕΚ 31/ Α/2011) «Διαρθρωτικές αλλαγές στο σύστημα υγείας και άλλες διατάξεις »,όπως ισχύει.

8. Τα άρθρα 11, 16, 17, 19, 20, 21 και 23 του ν. 4052/2012 (ΦΕΚ 41/Α/2012) «Νόμος αρμοδιότητας Υπουργείων Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης για εφαρμογή του νόμου « Έγκριση των Σχεδίων Συμβάσεων Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης…οικονομίας» και άλλες διατάξεις, όπως ισχύει.

9. Το άρθρο 15 της με αριθ. πρωτ. οικ. 3457/14-01-2014 (Β΄ 64) απόφασης του Υπουργού Υγείας, με θέμα «Ρύθμιση θεμάτων τιμολόγησης φαρμάκων», όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.

10. Την Γ5(α) οικ.90552/16 (Β΄ 3890) απόφαση του Υπουργού Υγείας «Διατάξεις Τιμολόγησης Φαρμάκων» όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.

11. Την Α1α/89772/07-12-2016 κοινή απόφαση του Πρωθυπουργού και του Υπουργού Υγείας, με θέμα «Διορισμός Γενικού Γραμματέα Υπουργείου Υγείας» (Υ.Ο.Δ.Δ. 685).

12. Την Α1β/Γ.Π. οικ. 3899/19-01-2017 απόφαση του Υπουργού Υγείας, με θέμα «Μεταβίβαση αρμοδιοτήτων και του δικαιώματος υπογραφής εγγράφων «Με εντολή Υπουργού» στο Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου Υγείας» (Β΄ 94, ΑΔΑ: 6ΠΓΤ465ΦΥΟ-ΣΨΕ).

13. Την Α1β/Γ.Π. οικ. 34948/09-05-2017 απόφαση του Υπουργού Υγείας, με θέμα «Σύσταση και ορισμός μελών της Επιτροπής για την παρακολούθηση της φαρμακευτικής δαπάνης, την ανάπτυξη και επεξεργασία των διαγνωστικών/θεραπευτικών πρωτοκόλλων και τη δημιουργία Μητρώων ασθενών» (Υ.Ο.Δ.Δ. 221, ΑΔΑ: ΩΩΚ4465ΦΥΟ-10Ι).

14. Το γεγονός ότι στα άρθρα 87, 93 του ν. 4472/2017 (74 Α΄), αναφέρεται ρητά το άρθρο 15 της 3457/2014 (Β΄ 64) απόφασης του Υπουργού Υγείας.

15. Το γεγονός ότι από την παρούσα δεν προκύπτει δαπάνη εις βάρος του Κρατικού Προϋπολογισμού,

αποφασίζουμε:

I. Την ανάκληση από τη δημοσίευση,της ανωτέρω (13) σχετικής απόφασης του Υπουργού Υγείας για λόγους ασφάλειας δικαίου.

II. Την αντικατάσταση του άρθρου 15 της 3457/14-01-2014 απόφασης του Υπουργού Υγείας, ως ακολούθως:

1. Συστήνεται με απόφαση του Υπουργού Υγείας, Επιτροπή για την παρακολούθηση της φαρμακευτικής δαπάνης και την ολοκλήρωση των διαγνωστικών/θεραπευτικών πρωτοκόλλων και τη δημιουργία Μητρώων ασθενών. Η Επιτροπή αποτελείται από δεκαεννέα μέλη (19) και αποτελείται από i) τον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου Υγείας, ως Πρόεδρο, ii) τον Γενικό Γραμματέα Δημόσιας Υγείας, ως Αντιπρόεδρο, iii) τον Πρόεδρο του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (Ε.Ο.Φ.) με αναπληρωτή έναν εκ των Αντιπροέδρων του Ε.Ο.Φ., iv) εκπρόσωπο του Ινστιτούτου Φαρμακευτικής Έρευνας και Τεχνολογίας (Ι.Φ.Ε.Τ.), v) τον Πρόεδρο της Ειδικής Επιτροπής κατάρτισης καταλόγου συνταγογραφούμενων φαρμακευτικών ιδιοσκευασμάτων και εξορθολογισμού πλαισίου χορήγησης ιδιοσκευασμάτων για σοβαρές ασθένειες, vi) εκπρόσωπο της Ιατρικής Εταιρείας Αθηνών (Ι.Ε.Α.) με τον αναπληρωτή του, vii) εκπρόσωπο του Κεντρικού Συμβουλίου Υγείας (Κε.Σ.Υ.) με τον αναπληρωτή του, viii) εκπρόσωπο του Εθνικού Οργανισμού Παροχών Υπηρεσιών Υγείας (Ε.Ο.Π.Υ.Υ.) με τον αναπληρωτή του, ix) εκπρόσωπο της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Κοινωνικής Ασφάλισης Α.Ε. (ΗΔΙΚΑ Α.Ε.) με τον αναπληρωτή του, x) τον Προϊστάμενο της Διεύθυνσης Φαρμάκων και Προϊόντων Υγείας του Υπουργείου με τον αναπληρωτή του, xi-xiv) τέσσερις επιστήμονες με εμπειρία σχετική με το έργο της Επιτροπής, οι οποίοι ορίζονται από τον Υπουργό Υγείας, xv) εκπρόσωπο της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας (Π.Ε.Φ.) με τον αναπληρωτή του, xvi) εκπρόσωπο του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (Σ.Φ.Ε.Ε.) με τον αναπληρωτή του, xvii) εκπρόσωπο του Πανελληνίου Φαρμακευτικού Συλλόγου (Π.Φ.Σ.) με τον αναπληρωτή του, xviii) εκπρόσωπο της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοποιών Νοσηλευτικών Ιδρυμάτων (Π.Ε.Φ.Ν.Ι.) με τον αναπληρωτή του, xix) εκπρόσωπο του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου με τον αναπληρωτή του, xx)Τον Πρόεδρο του Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ), xxi) Τον Αντιπρόεδρο του Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ).

Η Επιτροπή έχει συμβουλευτικό ρόλο και έργο της είναι:

i. Παρακολούθηση της εξέλιξης της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης, τόσο της εξωνοσοκομειακής όσο και της νοσοκομειακής.

ii. Εκτίμηση του ύψους της αναγκαίας δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης για το μεσοπρόθεσμο πλαίσιο, 2018 - 2019 -2020, που θα αποτυπωθεί με την μορφή κλειστού προϋπολογισμού σε ετήσια βάση.

iii. Διερεύνηση προτάσεων σχετικά με το νομοθετικό πλαίσιο της τιμολόγησης και της ασφαλιστικής αποζημίωσης των φαρμάκων.

iv. Περαιτέρω επεξεργασία των ήδη υφισταμένων, καθώς και ανάπτυξη νέων, διαγνωστικών/θεραπευτικών πρωτοκόλλων και Μητρώων ασθενών χρονίων παθήσεων, με στόχο την διασφάλιση της μέγιστης αποτελεσματικότητας τους, καθώς και την συμβολή τους στον περαιτέρω εξορθολογισμό της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης.

v. Ενσωμάτωση των νέων φαρμάκων της θετικής λίστας στα ήδη υπάρχοντα θεραπευτικά πρωτόκολλα και αποστολή των επικαιροποιημένων πρωτοκόλλων, σε κατάλληλη μορφή, στην ΗΔΙΚΑ για ενσωμάτωση τους στην Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση.

vi. Αξιολόγηση των έως τώρα μέτρων για τον εξορθολογισμό της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης.

vii. Οι γνωμοδοτικές αρμοδιότητες των άρθρων 87 και 93 του ν. 4472/2017 (74 Α΄),

2. Για την επίτευξη του έργου της Επιτροπής, όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς που εκπροσωπούνται και συμμετέχουν στην Επιτροπή οφείλουν να παρέχουν κάθε αναγκαία πληροφορία. Για την αποτελεσματικότερη λειτουργία της, η Επιτροπή δύναται με σχετικές αποφάσεις της να ζητά τη συγκρότηση με απόφαση του Υπουργού Υγείας, ειδικών Επιτροπών ή Ομάδων Εργασίας.

Κατά τα λοιπά ισχύει η με αριθ. πρωτ. οικ. 3457/14-01-2014 απόφαση, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.

Από τη δημοσίευση της παρούσας παύουν να ισχύουν οι με αριθ. πρωτ. ΔΥ1δ/Γ.Π.οικ. 29311/03-04-2014, Α1β/ Γ.Π.49673/2014/30-06-2015, Α1β/Γ.Π. 16165/02-03-2016 και Α1β/Γ.Π.οικ. 73373/30-09-2016 υπουργικές αποφάσεις.

Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Αθήνα, 2 Ιουνίου 2017

Ο Υπουργός
ΑΝΔΡΕΑΣ ΞΑΝΘΟΣ

Ο Γενικός Γραμματέας
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ

Αθήνα, 22 Ιουνίου 2017
Αριθ. Πρωτ.: Δ. ΟΡΓ. Δ 1095352 ΕΞ 2017

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ



ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ
ΤΜΗΜΑ Δ’

Ταχ. Δ/νση : Λεωχάρους 2
10184 ΑΘΗΝΑ
Πληροφορίες : Μπάκα Αικατερίνη
Τηλέφωνο : 210-32.22.516
Fax : 210-32.30.829
Url : www.aade.gr

ΘΕΜΑ: «Αποστολή επικαιροποιημένης κατάστασης με τα κράτη που έχουν προσχωρήσει στη Σύμβαση της Χάγης».

1. Σας στέλνουμε συνημμένα για ενημέρωση και χρήση σας, επικαιροποιημένη την αναφερόμενη στο παραπάνω σε περίληψη θέμα κατάσταση.

2. Υπενθυμίζουμε ότι:
α) Για τις χώρες: Αλβανία, Περού, Κιργιστάν, Μογγολία και Ουζμπεκιστάν, για τις οποίες η Ελλάδα έχει εκφράσει αντιρρήσεις για την προσχώρησή τους στη Σύμβαση της Χάγης, ισχύουν τα αναφερόμενα στο αριθ.1059356/627/0006Δ/3.6.2008 έγγραφο της Διεύθυνσης Οργάνωσης της Γενικής Διεύθυνσης Διοικητικής Υποστήριξης της Γενικής Γραμματείας Φορολογικών και Τελωνειακών Θεμάτων του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών και στο αριθ. Δ. ΟΡΓ. Δ 1030259 ΕΞ 2016/25.2.2016 έγγραφο του Προϊσταμένου της Γενικής Διεύθυνσης Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και Ανθρώπινου Δυναμικού της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων (Γ.Γ.Δ.Ε.) του Υπουργείου Οικονομικών.
β) Για τα έγγραφα που έχουν συνταχθεί στο έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας και προσάγονται στις Υπηρεσίες της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) ισχύουν τα αναφερόμενα στο αριθ. 1122798/1216/0006Δ/10.1.2008 έγγραφο της Διεύθυνσης Οργάνωσης.

3. Επισημαίνουμε ότι τα δημόσια έγγραφα που προέρχονται από το Μαρόκο χρήζουν επισημείωσης της Σύμβασης της Χάγης (σφραγίδα Apostille). Συνεπώς, το αριθ. Δ6Δ 1179099 ΕΞ2012/24.12.2012 έγγραφο του Προϊσταμένου της Γενικής Διεύθυνσης Διοικητικής Υποστήριξης της Γ.Γ.Δ.Ε. αφορά στη διαδικασία επικύρωσης των εγγράφων που προέρχονται από τις υπόλοιπες χώρες που περιλαμβάνονται σε αυτό (Αιθιοπία, Αλγερία, Ινδονησία, Ιράκ, Ιράν, Κένυα, Λαϊκή Δημοκρατία Κονγκό, Λιβύη, Νιγηρία, Πακιστάν, Σουδάν, Φιλιππίνες) και επιπλέον, από τις χώρες: Αφγανιστάν, Γκάνα, Ερυθραία, Μάλι, Μπαγκλαντές, Σενεγάλη και Σρι Λάνκα (Υπουργείο Εξωτερικών: http://www.mfa.gr/kep-politon-kai-apodimon-ellinon.html). Η διαδικασία επικύρωσης των εγγράφων των ως άνω χωρών γίνεται μόνο από τις έμμισθες Προξενικές Αρχές της Ελλάδος στις χώρες αυτές, κατά τα αναφερόμενα στο προαναφερθέν έγγραφο.

4. Σας ενημερώνουμε, επίσης, ότι τα έγγραφα που αφορούν στο κύρος των αλλοδαπών δημοσίων εγγράφων είναι καταχωρημένα στην Ηλεκτρονική Βιβλιοθήκη της Α.Α.Δ.Ε., στη διαδρομή: συλλογές → Κύρος αλλοδαπών δημοσίων εγγράφων (http://www.publicrevenue.gr/elib/public/link/id/8149).




Με εντολή Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων

Ο Προϊστάμενος της Γενικής Διεύθυνσης Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και Ανθρώπινου Δυναμικού
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ

Μαρούσι 23/6/2017
Αρ. Πρωτ. : ΔΒ3Β/899



ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ: ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ
ΑΓΟΡΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ
Δ/ΝΣΗ: ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ
ΤΜΗΜΑ: ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΑΓΟΡΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΔΙΚΤΥΟΥ ΠΑΡΟΧΩΝ ΠΦΥ

Ταχ. Δ/νση: Απ. Παύλου 12 – 151 23 Μαρούσι
Πληροφ. : Π. Τζώρτζη
Τηλ.: 210-81.10.849/850
Fax: 210-81.10.870
Email: d8.t2@eopyy.gov.gr

Α Ν Α Κ Ο Ι Ν Ω Σ Η

ΘΕΜΑ: «Οδηγία προς τους συμβεβλημένους με τον ΕΟΠΥΥ ιατρούς σχετικά με τις ιατρικές επισκέψεις των ασφ/νων του Οργανισμού».

Με αφορμή πρόσφατα έγγραφα της Γενικής Επιθεωρήτριας της ΥΠ.Ε.Δ.Υ.Φ.Κ.Α. και του Συνηγόρου του Πολίτη, επανερχόμαστε στο θέμα της υποχρέωσης των συμβεβλημένων με τον Οργανισμό ιατρών να καταχωρούν καθημερινά στο e-ΔΑΠΥ τόσο τις εκτελεσμένες (προκειμένου να τις αποζημιώνονται) όσο και τις προγραμματισμένες (προκειμένου να διασφαλίζεται η διαφάνεια της διαδικασίας) ιατρικές επισκέψεις των ασφ/νων του ΕΟΠΥΥ, καθώς εξακολουθούν να καταγγέλλονται φαινόμενα μη εξυπηρέτησής τους.

Επιπρόσθετα κι έχοντας πάντοτε ως προτεραιότητα την καλύτερη εξυπηρέτηση των ασφ/νων του Οργανισμού:

1. Καθορίζεται ως μέγιστος ημερήσιος αριθμός επισκέψεων των ασφ/νων του ΕΟΠΥΥ στους συμβεβλημένους με τον Οργανισμό ιατρούς, οι είκοσι (20) επισκέψεις, ώστε να αποφευχθεί το φαινόμενο της εξάντλησης του συνόλου των (200) επισκέψεων μέσα στις πρώτες ημέρες κάθε μήνα, καθώς και ως ελάχιστος χρόνος επίσκεψης (ανά δικαιούχο μέσω ΕΟΠΥΥ), τα δεκαπέντε (15) λεπτά της ώρας,

2. Όλοι οι συμβεβλημένοι με τον ΕΟΠΥΥ ιατροί καλούνται να δηλώσουν στο e-ΔΑΠΥ το ωράριο λειτουργίας του ιατρείου τους στο οποίο θα εξυπηρετούνται οι ασφ/νοι του ΕΟΠΥΥ.

Κατόπιν των ανωτέρω, παρακαλούνται οι ασφαλισμένοι, κατά την επικοινωνία με τους συμβεβλημένους ιατρούς του ΕΟΠΥΥ, να δίνουν τα απαραίτητα στοιχεία τους, δηλαδή Ονοματεπώνυμο, ΑΜΚΑ, Αριθμό Μητρώου Ασφάλισης και Τηλέφωνο επικοινωνίας, προκειμένου να εξυπηρετούνται άμεσα.



Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ
Σ. ΜΠΕΡΣΙΜΗΣ
Επίκ. Καθ. Πανεπ. Πειραιά

Αριθμ. Υ1γ/Γ.Π/οικ.47829

Υγειονομικοί όροι και προϋποθέσεις λειτουργίας επιχειρήσεων τροφίμων / ποτών και άλλες διατάξεις.

Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΥΓΕΙΑΣ

Υ1γ/Γ.Π/οικ.47829/21.6.2017

(ΦΕΚ Β 2161/23.6.2017)

Έχοντας υπόψη:

1. Τον α.ν. 2520/1940 (ΦΕΚ 273/40 τ. Α΄) «περί Υγειονομικών Διατάξεων» όπως ισχύει.
2. Το ν. 4025/2011 (ΦΕΚ 228/11 τ. Α΄) «Ανασυγκρότηση φορέων Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Κέντρα Αποκατάστασης, αναδιάρθρωση ΕΣΥ και άλλες διατάξεις», άρθρο 43, όπως τροποποιήθηκε με τον ν. 4075/2012 (ΦΕΚ 89/ 12 τ. Α΄) «Θέματα Κανονισμού Ασφάλισης Ι.Κ.Α. - Ε.Τ.Α.Μ. Ασφαλιστικών Φορέων,..» άρθρο 58 και το ν. 4235/2014 (ΦΕΚ 32/τ.Α΄/11-2-2014), όπως ισχύει.
3. Τους ν. 3172/2003, 3370/2005, 3918/2011, όπως αυτοί τροποποιήθηκαν και ισχύουν.
4. Το ν. 3463/2010 (ΦΕΚ 114/2006 τ. Α΄) «Κώδικας Δήμων και Κοινοτήτων».
5. Το ν. 3852/2010 (ΦΕΚ 87 τ.Α΄/4-7-2010) «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης-Πρόγραμμα Καλλικράτης».
6. Το ν. 3526/2007 (ΦΕΚ 24/τ.Α΄) «Παραγωγή και διάθεση προϊόντων αρτοποιίας και συναφείς διατάξεις» όπως τροποποιήθηκε με το ν. 3853/2010 (ΦΕΚ 90/ τ.Α΄) άρθρο 15, το ν. 3982/2011 (ΦΕΚ 143/τ.Α΄) και το ν. 4072/2012 (ΦΕΚ 86/τ.Α΄) άρθρο 231.
7. Τον α.ν. 445/25/1/1937 (ΦΕΚ 22/τ.Α΄) «Περί τροποποιήσεως, συμπληρώσεως και κωδικοποιήσεως των περί κινηματογράφων διατάξεων» και τον α.ν. 446 της 23/1/1937 (ΦΕΚ 23/τ.Α΄) «Περί Θεάτρων» και την υπ’αριθμ. ΔΙΑΔΠ/Φ.Α.2.1/27336 (ΦΕΚ 2592/τ.Β΄/15-10-2013) κοινή
υπουργική απόφαση «Απλούστευση διαδικασιών ελέγχου Κινηματογράφων από τα Συμβούλια Κινηματογράφων». 8. Το ν. 4262/2014 (ΦΕΚ 114/τ.Α΄/10-5-2014) «Απλού-
στευση της αδειοδότησης και άλλες διατάξεις», όπως τροποποιήθηκε με τον ν. 4442/7-12-2016 (ΦΕΚ 230 τ. Α΄)
«Νέο θεσμικό πλαίσιο για την άσκηση οικονομικής δραστηριότητας και άλλες διατάξεις».
9. Το ν. 4264/2014 (ΦΕΚ 118/τ.Α΄/15-5-2014) «Άσκηση εμπορικών δραστηριοτήτων εκτός καταστήματος και άλλες διατάξεις».
10. Το ν. 4276/2012 (ΦΕΚ 155/τΑ΄/30-7-2014) άρθρα για τουριστικά καταλύματα και τις κοινές υπουργικές αποφάσεις 7888(ΦΕΚ 1654 τ.Β/15-5-2017) «Απλούστευση πλαισίου λειτουργίας κολυμβητικών δεξαμενών», κοινές υπουργικές αποφάσεις 8592/2017(ΦΕΚ 1750/τ. Β΄/19-5-2017) «Απλούστευση της διαδικασίας έναρξης λειτουργίας τουριστικών καταλυμάτων».
11. Τον Κώδικα τροφίμων, ποτών και αντικειμένων κοινής χρήσης όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.
12. Τους Κανονισμούς (ΕΚ) αριθ. 178/2002, 852/2004, 853/2004, 882/2004, 2073/2005, 1935/2004, 2023/2006 της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
13. Το π.δ. 180/1979 (ΦΕΚ 46/τ.Α΄) «Περί των όρων λειτουργίας καταστημάτων πωλήσεως οινοπνευματωδών ποτών και κέντρων διασκεδάσεως», όπως ισχύει.
14. Το π.δ. 73/2015 (ΦΕΚ 116 Α΄) «Διορισμός Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης, Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών».
15. Το άρθρο 8 της υπ’ αριθμ. κοινής υπουργικής απόφασης 36873/2-7-07 (ΦΕΚ Β΄ 1364) «Καθορισμός των όρων, των προϋποθέσεων, της διαδικασίας, των δικαιολογητικών και κάθε άλλης αναγκαίας λεπτομέρειας για τη χορήγηση και την ανάκληση των αδειών ίδρυσης και λειτουργίας παιδότοπων».
16. Την κοινή υπουργική απόφαση 1107414/1491/ Τ. και Ε.Φ. (ΦΕΚ Β΄ 1827) «Καθορισμός των όρων, των προϋποθέσεων, της διαδικασίας και των δικαιολογητικών για τη χορήγηση αδειών λειτουργίας επιχειρήσεων προσφοράς υπηρεσιών διαδικτύου, του οργάνου για την αφαίρεση της άδειας λειτουργίας της επιχείρησης και λοιπών διαδικαστικών θεμάτων για την εφαρμογή των διατάξεων του ν. 3037/2002».
17.ΤηνκοινήυπουργικήαπόφασηΔΙΑΔΠ/Φ.Α.21/31600 (ΦΕΚ 3106/τ.Β΄/9-12-2013) «Απλούστευση των διοικητικών διαδικασιών έκδοσης άδειας ίδρυσης και λειτουργίας καταστήματος υγειονομικού ενδιαφέροντος, θεάτρου και κινηματογράφου», όπως ισχύει, (για τα κέντρα διασκέδασης).
18. Την υπ’ αριθμ. ΔΙΑΔΠ/Φ.Α.21/33565 (ΦΕΚ 3169/ τ.Β΄/12-12-2013) κοινή υπουργική απόφαση «Απλούστευση και προτυποποίηση των διοικητικών διαδικασιών γνωστοποίησης ίδρυσης και λειτουργίας ιδιωτικών Γυμναστηρίων ή ιδιωτικών Σχολών εκμάθησης αθλήματος, αρμοδιότητας της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού-΄Ενταξη των διαδικασιών στα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών (Κ.Ε.Π) που λειτουργούν ως Ενιαία Κέντρα Εξυπηρέτησης (Ε.Κ.Ε)», όπως ισχύει.
19. Τις κοινές υπουργικές αποφάσεις, οικ. 32790/392/Φ.15 (ΦΕΚ 1061/τ.Β΄/28-3-2107) «Απλούστευση πλαισίου άσκησης μεταποιητικών και συναφών δραστηριοτήτων τροφίμων και ποτών και προτυποποίηση των διοικητικών διαδικασιών γνωστοποίησης λειτουργίας» και οικ. 53346/645/Φ.61 (ΦΕΚ 1668/τ. Β΄/16-5-2017) «Καθορισμός της διαδικασίας εγκατάστασης και λειτουργίας των Κέντρων Αποθήκευσης και Διανομής (Κ.Α.Δ) σύμφωνα με το άρθρο 8 του ν. 4302/2014 (Α΄225) και λοιπών συναφών θεμάτων».
20. Την κοινή υπουργική απόφαση, οικ. 16228(ΦΕΚ 1723/τ.Β΄/ 18-5-2017) «Απλούστευση και προτυποποίηση των διοικητικών διαδικασιών γνωστοποίησης λειτουργίας Καταστημάτων Υγειονομικού Ενδιαφέροντος, Θεάτρων και Κινηματογράφων».
21. Την κοινή υπουργική απόφαση, υπ’αριθμ. Α2-718/ 31.7.2014 (ΦΕΚ 2090/τ.Β΄) «Κωδικοποίηση Κανόνων Διακίνησης και Εμπορίας Προϊόντων και Παροχής Υπηρεσιών (Κανόνες ΔΙ.Ε.Π.Π.Υ) και την ΔΔΠ 0007378/ 0454ΒΕΞ2017(ΦΕΚ 1636/τ.Β΄/12-5-2107) «Καθορισμός όρων, προϋποθέσεων,τεχνικών θεμάτων, αναγκαίων λεπτομερειών και διαδικασίας για την παραχώρηση απλής χρήσης αιγιαλού, παραλίας,παραλίας, όχθης και παρόχθιας ζώνης μεγάλων λιμνών και πλεύσιμων ποταμών».
22. Τον Υγειονομικό Κανονισμό (ΦΕΚ Β΄ 275/1938) «Περί καθηκόντων των Υγειονομικών Επιτροπών Δήμων και Κοινοτήτων και λήψεως μέτρων προστασίας της δημόσιας υγείας εν τω Νόμο Αττικό Βοιωτίας».
23. Την υπ’ αρ. 96967/12 (ΦΕΚ 2718/τ.B΄/2012) Υ.Δ
«Υγειονομικοί Όροι και Προϋποθέσεις Λειτουργίας Επιχειρήσεων Τροφίμων και Ποτών και άλλες Διατάξεις», όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.
24. Την υπ’ αριθμ. Υιβ/2000/1995 (ΦΕΚ τ.Β΄ 345) Υγειονομική Διάταξη «Περί όρων ιδρύσεως και λειτουργίας πτηνοκτηνοτροφικών εγκαταστάσεων», όπως τροποποιήθηκε και ισχύει με τον ν. 4056 (ΦΕΚ 52/τ.Α΄/12-3-2012)
«Ρυθμίσεις για την κτηνοτροφία και τις κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις και άλλες διατάξεις».
25. Την υπ’ αριθμ. Αιβ/2706/1983 (ΦΕΚ τ.Β΄ 230) Υγειονομική Διάταξη «Ίδρυση και λειτουργία Γραφείων Τελετών (Κηδειών) φερετροποιείων και Αποθηκών φέρετρων».
26. Την υπ’ αριθμ. Υ1γ/Γ.Π/9516/2009 (ΦΕΚ τ. Β΄ 139) Υγειονομική Διάταξη «Αδειοδότηση καταστημάτων περιποίησης χεριών ή και ποδιών».
27. Την υπ’ αριθμ. Υ1γ/Γ.Π/21172/2003 (ΦΕΚ τ.Β΄ 306) Υγειονομική Διάταξη «Περί υγειονομικών όρων και προϋποθέσεων ιδρύσεως και λειτουργίας εργαστηρίων δερματοστιξίας (τατουάζ)».
28. Την υπ’ αρ. Υγειονομική Διάταξη Α5/3010/1985 (ΦΕΚ 593/85 τ. Β΄) «Μέτρα προστασίας της Δημόσιας Υγείας από θόρυβο της μουσικής των Κέντρων Διασκέδασης και Λοιπών καταστημάτων με χρήση μουσικής» όπως αυτή τροποποιήθηκε και ισχύει.
29. Την υπ’αρ. Υγειονομική Διάταξη Υ1γ/Γ.Π οικ. 81025 (ΦΕΚ 2135 τ.Β΄/29-8-2013), «Κανόνες υγιεινής σχολικών κυλικείων, καντινών (σταθερών), χώρων εστίασης εντός των σχολείων και καθορισμό των προϊόντων που διατίθενται από αυτά εντός Δημοσίων και Ιδιωτικών σχολείων πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης» όπως τροποποιήθηκε.
30. Την Υ.Δ. Γ1/9900/74(ΦΕΚ1266/τ.B΄/3-12-1974) «Περί υποχρεωτικής κατασκευής αποχωρητηρίων».
31. Την από 16/12/2016 αιτιολογημένη εισήγηση του Τμήματος Υγειονομικών Κανονισμών και Δημόσιας Υγείας της Δ/νσης Δημόσιας Υγείας του Υπουργείου Υγείας.
32. Το γεγονός ότι από τις διατάξεις της παρούσας απόφασης δεν προκαλείται επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. πρωτ.96286/.20/12./2016 εισήγηση της Δ/νσης Προϋπολογισμού και Δημοσιονομικών Αναφορών, αποφασίζουμε:
 

Άρθρο 1 ΣΚΟΠΟΣ

Σκοπός της παρούσας Υγειονομικής Διάταξης είναι η ρύθμιση των αναγκαίων υγειονομικών όρων και προϋποθέσεων για τη λειτουργία Επιχειρήσεων τροφίμων και ποτών.
 

Άρθρο 2 ΟΡΙΣΜΟΙ

1. Υγειονομικές υπηρεσίες καλούνται οι αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας και οι υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας και Υγειονομικού Ελέγχου που βρίσκονται στις έδρες των Περιφερειών και των Περιφερειακών Ενοτήτων της χώρας ανεξάρτητα από τη διοικητική τους δομή.

2. Υγειονομικοί επιθεωρητές καλούνται οι Υγειονομικοί υπάλληλοι (Υγιεινολόγοι Τ.Ε/ Επόπτες Δημόσιας Υγείας, Ιατροί Δημόσιας Υγείας Ε.Σ.Υ και Π.Ε. Υγιεινολόγοι Μηχανικοί) των αρμόδιων Δ/νσεων της Κεντρικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Υγείας και των Υγειονομικών υπηρεσιών των Περιφερειών και των Περιφερειακών Ενοτήτων της χώρας, οι οποίοι ασκούν Υγειονομικούς ελέγχους και εφαρμόζουν την κείμενη Νομοθεσία.

3. Υγειονομικός έλεγχος για την εφαρμογή της παρούσας είναι η λεπτομερής εξέταση από τις αρμόδιες Υγειονομικές Υπηρεσίες των τροφίμων ζωικής ή φυτικής προελεύσεως και των ποτών, καθώς και των αντικειμένων, των χώρων και των εγκαταστάσεων, που παρουσιάζουν υγειονομικό ενδιαφέρον, όπως αναλυτικά περιγράφονται στο άρθρο 3 της παρούσας, προκειμένου να περιοριστεί η μετάδοση λοιμογόνων παραγόντων και να διαπιστωθούν τυχόν δυσμενείς επιδράσεις στη Δημόσια Υγεία.

4. Επιχείρηση Υγειονομικού ενδιαφέροντος νοείται στην παρούσα, κάθε κατάστημα ή επιχείρηση ή εργαστήριο ή δραστηριότητα που αφορά είτε τρόφιμα και ποτά, είτε παροχή υπηρεσιών.

5. Επιχείρηση τροφίμων και ποτών: Κάθε επιχείρηση Δημόσια ή Ιδιωτική, κερδοσκοπική ή μη, η οποία ασκεί οποιαδήποτε από τις δραστηριότητες που συνδέονται με την μεταποίηση, παραγωγή, συσκευασία, αποθήκευση, μεταφορά, διανομή, διακίνηση και διάθεση τροφίμων και ποτών.

5. Α Επιχειρήσεις παρασκευής ή/και συσκευασίας: Όλες οι μεταποιητικές δραστηριότητες, εργαστήρια ή εργοστάσια τροφίμων και ποτών που ασκούν οποιαδήποτε από τις δραστηριότητες παρασκευής τροφίμων και ποτών ή μεταποίησης ή δραστηριότητες συσκευασίας τροφίμων και ποτών ή και τις δυο, με ή χωρίς απευθείας διάθεση των προϊόντων τους στο καταναλωτικό κοινό.

Στην ίδια κατηγορία εντάσσονται:
-Προϊόντα οικοτεχνίας (τοπικά παραδοσιακά προϊόντα) σύμφωνα με τα οριζόμενα στην υπουργική απόφαση 4912/120862 (ΦΕΚ Β΄2418/17-11-2015).
-Τα Catering, τα οποία είναι εργαστήρια παρασκευής, επεξεργασίας αποθήκευσης ή και διάθεσης τροφίμων ή και ποτών που προορίζονται για οποιονδήποτε χώρο επιλέξει ο ενδιαφερόμενος (π.χ. γαμήλιες δεξιώσεις κ.λπ.) ή για τροφοδοσία άλλων επιχειρήσεων για μεταπώληση.
-Επιχειρήσεις παραγωγής και διάθεσης εμφιαλωμένου νερού, πάγου, αναψυκτικών και χυμών: Περιλαμβάνονται οι επιχειρήσεις στις οποίες πραγματοποιείται παραγωγή πάγου, εμφιάλωση νερού, παραγωγή επεξεργασία, τυποποίηση και εμπορία αναψυκτικών και χυμών. Οι επιχειρήσεις αυτές υπόκεινται στις απαιτήσεις της κείμενης Ενωσιακής και Εθνικής νομοθεσίας καθώς και στους γενικούς όρους της παρούσας.
-Οι επιχειρήσεις παραγωγής υλικών και αντικειμένων που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα (περιέκτες τροφίμων, κ.λπ.): Αφορά τον Υγειονομικό έλεγχο του χώρου όπου παρασκευάζονται, αποθηκεύονται και διατίθενται τα υλικά και αντικείμενα που έρχονται σε επαφή με τα τρόφιμα.
-Επιχειρήσεις αρτοποιητικής νομοθεσίας: Περιλαμβάνονται τα αρτοποιεία και οι εγκαταστάσεις περάτωσης έψησης.

5.Β Διανομείς-Μεταφορείς: Περιλαμβάνονται οι δραστηριότητες διάθεσης πριν από το στάδιο της λιανικής πώλησης (ιδίως εισαγωγή, χονδρική πώληση, αποθήκευση κατά την χονδρική πώληση, χονδρεμπόριο πολλαπλών δραστηριοτήτων) σε συνθήκες-ψύξης, κατάψυξης ή θερμοκρασίας-περιβάλλοντος.
Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται:
Επιχειρήσεις αποθήκευσης (κέντρα αποθήκευσης και διανομής)
Επιχειρήσεις χονδρικού εμπορίου (με ασκούμενη δραστηριότητα χονδρικό εμπόριο σε επιχειρήσεις λιανικής διάθεσης)
Καταστήματα cash και carry (κύρια δραστηριότητα χονδρικό εμπόριο με δυνατότητα λιανικής διάθεσης)
Στις επιχειρήσεις αυτές μπορούν να διατηρούνται και να διανέμονται μη τρόφιμα, είδη οικιακής χρήσεως, ευρείας κατανάλωσης οικιακού και επαγγελματικού εξοπλισμού.
Οι επιχειρήσεις αυτές ασκούν ως κύρια δραστηριότητα τη χονδρική διάθεση των προϊόντων ωστόσο έχουν τη δυνατότητα να διαθέτουν λιανικώς ορισμένες ποσότητες, εφόσον αυτό δεν αντίκειται σε άλλες διατάξεις.
Οχήματα μεταφοράς: Όλες οι δραστηριότητες μεταφοράς τροφίμων και ποτών, με οχήματα μεταφοράς που ανήκουν είτε σε επιχειρήσεις τροφίμων και ποτών, είτε σε ιδιώτη διανομέα.

5.Γ. Επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου: Οι επιχειρήσεις που ασκούν δραστηριότητες εμπορίου τροφίμων και ποτών πάσης φύσεως, τα οποία προέρχονται, είτε από νομίμως λειτουργούσες επιχειρήσεις, είτε παρασκευάζονται σε τμήματα αυτών. Οι επιχειρήσεις αυτές είναι:
Υπεραγορές τροφίμων, παντοπωλεία, κρεοπωλεία, οπωροπωλεία, ιχθυοπωλεία, κάβες ποτών, ξηρών καρπών και ζαχαρωδών προϊόντων, πρατήρια άρτου, πρατήρια πώλησης ετοίμων φαγητών, πτηνοπωλεία, αυγοπωλεία, καταστήματα πρατήρια κατεψυγμένων προϊόντων, καταστήματα αλλαντοποιίας και τυροκομίας, καφεκοπτεία, πρατήρια ελαίων και λιπών, πρατήρια ειδών ζαχαροπλαστικής/γαλακτοπωλεία/μπουγατσάδικα με παρασκευαστήριο για ιδία χρήση, λαϊκές αγορές καθώς και όλες οι πωλήσεις μέσω στάσιμου υπαίθριου εμπορίου (μικροπωλητές, κ.λπ.), και η πώληση τροφίμων και ποτών σε περίπτερα και καταστήματα ψιλικών, η πώληση τροφίμων και ποτών μέσω ηλεκτρονικού εμπορίου και η πώληση επί αυτοκινήτου, σύμφωνα με τις διατάξεις περί άσκησης εμπορικών δραστηριοτήτων εκτός καταστήματος και άλλες διατάξεις ν. 4264/2014 τ.Α΄ 118/15-5-2014, όπως κάθε φορά ισχύει.
Στην ίδια κατηγορία περιλαμβάνονται οι επιχειρήσεις μηχανημάτων αυτόματης πώλησης τροφίμων και ποτών, η πώληση καφέ πάσης φύσεως σε διερχόμενους πελάτες από τα πρατήρια άρτου και ειδών ζαχαροπλαστικής των αρτοποιείων, τα αμιγή πρατήρια άρτου και τα καφεκοπτεία καθώς και η πώληση τυποποιημένων τροφίμων / ποτών σε εμπορικά καταστήματα.
Οι επιχειρήσεις της ως άνω κατηγορίας ασκούν ως κύρια δραστηριότητα τη λιανική διάθεση των προϊόντων τους με δυνατότητα διανομής.

5.Δ. Επιχειρήσεις μαζικής εστίασης οι επιχειρήσεις στις οποίες παρασκευάζονται ή και προσφέρονται σε καθήμενους ή περαστικούς πελάτες ή διανέμονται εκτός της επιχείρησης κάθε είδους τρόφιμα ή ποτά, καθώς επίσης οι επιχειρήσεις στις οποίες παρέχονται υπηρεσίες αναψυχής με συνοδεία φαγητού ή ποτού.
Στην κατηγορία αυτή υπάγονται και οι χώροι μαζικής εστίασης των σχολικών κυλικείων, νοσοκομείων, ξενοδοχείων και γενικά τουριστικών εγκαταστάσεων, κατασκηνώσεων, βρεφονηπιακών σταθμών, κλινικών και λοιπών Ιδρυμάτων, καθώς και οι χώροι μαζικής εστίασης στα πάσης φύσεως μεταφορικά μέσα (τραίνα, πλοία, αεροπλάνα κ.λπ.) ή μετασκευασμένα αντίστοιχα μεταφορικά μέσα. Οι επιχειρήσεις αυτές δεν δύναται να ασκούν μεταπώληση ή να καλύπτουν εκδηλώσεις σε χώρους εκτός της επιχείρησής τους.

Στις επιχειρήσεις μαζικής εστίασης περιλαμβάνονται:

5.Δ.1 Επιχειρήσεις Μαζικής Εστίασης πλήρους επεξεργασίας(πλήρους γεύματος): επιχειρήσεις που διαθέτουν τρόφιμα τα οποία παρασκευάζονται με πολλούς και σύνθετους χειρισμούς στην ίδια την επιχείρηση ή τρόφιμα που προέρχονται από νομίμως λειτουργούσες επιχειρήσεις.
Στις επιχειρήσεις αυτές ανήκουν τα εστιατόρια, ψητοπωλεία, ψαροταβέρνες, ταβέρνες, σνακ μπαρ, ουζερί, μπυραρίες, μεζεδοπωλεία, παραδοσιακά καφενεία με παρασκευαστήριο, Οβελιστήρια, πιτσαρίες, ζαχαροπλαστεία με παρασκευαστήριο.

5.Δ.2 Επιχειρήσεις Μαζικής Εστίασης μερικής επεξεργασίας (πρόχειρου γεύματος): περιλαμβάνει τις επιχειρήσεις που διαθέτουν τρόφιμα τα οποία παρασκευάζονται με απλές διεργασίες.
Στις επιχειρήσεις αυτές ανήκουν τα αναψυκτήρια, μπουγατσάδικα, γαλακτοπωλεία, λουκουματζίδικα (για καθήμενους πελάτες), σχολικά κυλικεία, κυλικεία, παγωτοπωλεία, καφενεία, καφετέριες, ιντερνέτ καφέ, μπαρ, open bar.

5.Δ.3 Στεγασμένοι και υπαίθριοι χώροι εκδηλώσεων.

5.Δ.4 Κέντρα διασκέδασης.

5.Δ.5 Επιχειρήσεις παρασκευής και προσφοράς τροφίμων και ποτών σε κινητούς ή προσωρινούς χώρους: Οι επιχειρήσεις στις οποίες παρασκευάζονται με απλές διεργασίες και διατίθενται τρόφιμα και ποτά. Στην κατηγορία περιλαμβάνονται: οι καντίνες (αυτοκινούμενες ή μη), σκηνές, πάγκοι, περίπτερα εκθέσεων, τροχήλατα οχήματα πάσης φύσεως σε εκθέσεις, αγορές, πανηγύρια, πλατείες κ.λπ. καθώς και η υπαίθρια παρασκευή ή/και διάθεση τροφίμων και ποτών (street food), πλανόδιοι μικροπωλητές, κ.λπ., τηρώντας τις διατάξεις περί πλανόδιου -υπαίθριου εμπορίου,όπως κάθε φορά ισχύουν.

6. Επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών υγειονομικού ενδιαφέροντος: Οι επιχειρήσεις που παρέχουν υπηρεσίες που με οποιοδήποτε τρόπο μπορεί να επηρεάσουν τη Δημόσια Υγεία και λειτουργούν ως αμιγείς ή μικτές με επιχειρήσεις τροφίμων και ποτών ή άλλες επιχειρήσεις π.χ. (κομμωτήρια, γυμναστήρια, κ.λπ.)

Άρθρο 3
ΑΣΚΗΣΗ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΛΕΓΧΩΝ

Υγειονομικός έλεγχος ασκείται, τακτικά ή έκτακτα ή κατόπιν καταγγελίας, στις επιχειρήσεις τροφίμων και ποτών και στις επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών υγειονομικού ενδιαφέροντος και γενικότερα στις δραστηριότητες οι συνθήκες λειτουργίας των οποίων είναι δυνατόν να επιδράσουν δυσμενώς στην Δημόσια Υγεία και το Περιβάλλον γενικότερα.
Ειδικότερα υγειονομικός έλεγχος κατά την έννοια της παρούσας διάταξης ασκείται:

α) σε εγκαταστάσεις νοσοκομείων, μονάδων φροντίδας ηλικιωμένων, ιδιωτικών κλινικών και λοιπών υγειονομικών μονάδων, σχολείων δημοσίων ή ιδιωτικών, παιδικών σταθμών δημοσίων ή ιδιωτικών, κέντρων δημιουργικής απασχόλησης, δομών παροχής αρωγής σε κοινωνικά ασθενέστερες ομάδες, ξενοδοχειακών μονάδων, ιαματικού τουρισμού, θερμαλισμού, κέντρα θαλασσοθεραπείας, κ.λπ., αιθουσών δημόσιων θεαμάτων, κομμωτηρίων, κουρείων, περιποίησης χεριών-ποδιών, εργαστηρίων δερματοστιξίας, γυμναστηρίων, ινστιτούτων αισθητικής, λουτρών, χώρων υγιεινής κυλικείων, υπαίθριων και δημοσίων θεαμάτων, όπως θερινών κινηματογράφων και θεάτρων, αθλητικών εγκαταστάσεων, καθώς και σε κάθε είδους κατασκηνώσεις, καταφύγια, κατοικίες χώρους διαβίωσης πολλών ατόμων κ.λπ.),

β) σε κάθε είδους συγκοινωνιακά μέσα ξηράς, θάλασσας και αέρος, συμπεριλαμβανομένων και των δραστηριοτήτων τους σχετικά με τρόφιμα και ποτά,

γ) σε επιχειρήσεις υγειονομικού ενδιαφέροντος που δραστηριοποιούνται σε μόνιμα αγκυροβολημένα πλοία, πλωτά ναυπηγήματα, μετασκευασμένα μεταφορικά μέσα,

δ) σε καταστήματα πώλησης κατοικίδιων ζώων (ζώων συντροφιάς), Ιδιωτικών ιατρείων, κλινικών και ενδιαιτημάτων ζώων,

ε) σε κάθε είδους επιχειρήσεις (εργοστάσια,εμφιαλωτήρια νερού, εργαστήρια και καταστήματα), οι συνθήκες λειτουργίας των οποίων είναι δυνατό να επηρεάσουν δυσμενώς τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον γενικότερα, ζ) σε υδρεύσεις, αποχετεύσεις και σε κάθε είδους άλλες τεχνικές εγκαταστάσεις υγειονομικού ενδιαφέροντος
των επιχειρήσεων υγειονομικού ενδιαφέροντος,

η) στον τρόπο και στα μέσα συλλογής και αποκομιδής μεταφοράς και διάθεσης των απορριμμάτων με σκοπό τη ορθή διαχείριση των απορριμμάτων των επιχειρήσεων υγειονομικού ενδιαφέροντος,

θ) σε πτηνοτροφικές ή κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις (βουστάσια, χοιροστάσια, ποιμνιοστάσια, πτηνοτροφία. κ.τ.όμ.), καθώς και στα σφαγεία, στα εργαστήρια κατεργασίας νωπών δερμάτων και σε άλλες παρόμοιες επιχειρήσεις,

η) στα οποιαδήποτε μεταχειρισμένα είδη ιματισμού, υποδήσεως, κλινοστρωμνής, κ.τ.ομ., τα οποία προορίζονται για εμπορία και στους χώρους αποθηκεύσεως και διαθέσεως αυτών,

ι) σε ανοικτούς, δημοσίους ή ιδιωτικούς, χώρους (δρόμοι, πλατείες, φυσικές ή τεχνητές κοιλότητες του εδάφους, αυλές, φωταγωγοί πολυκατοικιών και μεγάρων, ακτές ομαδικής κολυμβήσεως, κολυμβητικές δεξαμενές, πλωτά ναυπηγήματα, κ. τ. όμ.), καθώς και στις κατοικίες, σε περιπτώσεις καταγγελίας για δημιουργία ανθυγιεινών εστιών. Κατά τη διάρκεια των ελέγχων και γενικότερα της εφαρμογής της παρούσης, οι Υγειονομικοί επιθεωρητές, για την είσοδό τους στις εγκαταστάσεις των επιχειρήσεων υγειονομικού ενδιαφέροντος, οφείλουν να επιδεικνύουν τα σχετικά διοικητικά έγγραφα (υπηρεσιακή ταυτότητα, εντολή ελέγχου, προτυποποιημένα έντυπο ελέγχου κ.λπ.).

Άρθρο 4

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΚΑΙ ΠΟΤΩΝ

Όλες οι επιχειρήσεις τροφίμων και ποτών που ανήκουν στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας διάταξης αυτοτελείς ή συνυπάρχουσες με άλλες επιχειρήσεις για να λειτουργήσουν πρέπει να έχουν αποδεικτικό υποβολής γνωστοποίησης, από τις εκάστοτε αρμόδιες αρχές, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, εκτός των κέντρων διασκέδασης για τα οποία απαιτείται αδειοδότηση.
Όπου στην παρούσα αναφέρεται ο όρος γνωστοποίηση, νοείται η γνωστοποίηση του ν. 4442/2016 και των κατ’ εξουσιοδότηση αυτού κανονιστικών πράξεων.
 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι

Άρθρο 5

ΓΕΝΙΚΟΙ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΚΑΙ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

1. Οι διατάξεις του παρόντος άρθρου εφαρμόζονται κατά τη λειτουργία όλων των επιχειρήσεων της παρούσας. Οι υγειονομικά υπεύθυνοι (ορίζονται από την επιχείρηση) των επιχειρήσεων τροφίμων και ποτών οφείλουν να εγκαθιστούν, να εφαρμόζουν και να διατηρούν διαδικασίες που βασίζονται στις 7 αρχές του HACCP, οι οποίες θα προσαρμόζονται ανάλογα με την επικινδυνότητα και το μέγεθος της επιχείρησης.

Όλες οι επιχειρήσεις τροφίμων και ποτών πρέπει να ακολουθούν τους Κανόνες Ορθής Υγιεινής Πρακτικής εφαρμόζοντας και διατηρώντας πάγια διαδικασία ή διαδικασίες βάσει των αρχών HACCP.

Οι επιχειρήσεις τροφίμων και ποτών, κατατάσσονται σε τρία επίπεδα κινδύνου ανάλογα με τη φύση των διεργασιών, το μέγεθος αυτών και την κατηγορία πληθυσμού, με την απαιτούμενη ευελιξία όπως προβλέπεται στο άρθρο 5 του Καν. 852/2004, εφαρμόζοντας αντίστοιχα τις αρχές του HACCP.

Α. Η φύση των διεργασιών αφορά:

i. To είδος των τροφίμων που παράγει ή διαχειρίζεται ή διαθέτει η επιχείρηση καθώς και τον τρόπο χρήσης τους από τον καταναλωτή.

ii. Τη δραστηριότητα της επιχείρησης, π.χ. μικρές διεργασίες παρασκευής, κανένας χειρισμός, πολλοί σύνθετοι χειρισμοί στα τρόφιμα που παράγουν, που προετοιμάζουν και διαθέτουν σε διαφορετικούς χώρους από αυτόν της παραγωγής (μεγάλα εργαστήρια), ή που προετοιμάζουν και διαθέτουν άμεσα προς τελική κατανάλωση και που δραστηριοποιούνται μόνο σε ένα στάδιο ή στο σύνολο των σταδίων της αλυσίδας παραγωγής μέχρι την τελική διάθεση.

iii. Την εφαρμοζόμενη επεξεργασία για τη μείωση ή την εξάλειψη των πιθανών κινδύνων (φυσικών, χημικών, μικροβιακών).

Β. Μέγεθος της επιχείρησης και κατηγορία του πληθυσμού:

Το μέγεθος της επιχείρησης αναφέρεται στη δυναμικότητα της παραγωγής, επεξεργασίας ή και διάθεσης τροφίμων και ποτών στους καταναλωτές. Ο αριθμός των ατόμων που εξυπηρετούνται από την εκάστοτε επιχείρηση, καθώς και η ειδική ομάδα πληθυσμού στην οποία αυτοί πιθανόν να ανήκουν (π.χ. βρέφη, μαθητές, ασθενείς, κ.λπ.), αλλά και ο χώρος που τα τρόφιμα διατίθενται (π.χ. βρεφονηπιακοί σταθμοί, σχολικά κυλικεία, νοσοκομεία, κ.λπ.).

Οι υπεύθυνοι των επιχειρήσεων τροφίμων, θα πρέπει να διασφαλίζουν την υγιεινή και ασφάλεια των τροφίμων που παράγουν ή διαχειρίζονται. Οι απαιτήσεις υγιεινής έχουν σχέση με τις κτιριακές εγκαταστάσεις της επιχείρησης, τον εξοπλισμό που αυτή χρησιμοποιεί, την υγιεινή και την εκπαίδευση του προσωπικού, τα προγράμματα καθαρισμού - απολύμανσης και απεντόμωσης - μυοκτονίας, αλλά και με τις διαδικασίες που ακολουθεί η επιχείρηση. Με βάση τα ως άνω κριτήρια, οι επιχειρήσεις κατηγοριοποιούνται ως προς την εκτίμηση επιπέδου κινδύνου σε Επίπεδο Ι, Επίπεδο II και Επίπεδο III, όπως αναλύεται στον παρακάτω πίνακα:
 

ΕΠΙΠΕΔΟ Ι   (Χαμηλού κινδύνου)   -Παντοπωλείο -Αυγοπωλείο -Πρατήριο γάλακτος και ειδών ζαχαροπλαστικής - Πρατήριο Άρτου -Πρατήριο κατεψυγμένων προϊόντων -Κατάστημα βιολογικών τροφίμων -Καφεκοπτείο -Πρατήριο ελαίων και λιπών -Κάβα εμφιαλωμένων ποτών -Οπωροπωλείο -Περίπτερα-ψιλικά -Αναψυκτήριο -Εγκατάσταση περάτωσης έψησης -Κέντρο διασκέδασης με συγκρότηση μπαρ -Καφετέρια -Καφενείο -Μπαρ -Λοιπά κυλικεία -Πρατήριο έτοιμου φαγητού -Κατάστημα ξηρών καρπών και ζαχαρωδών προϊόντων -Αποθήκες τροφίμων -Μηχανές αυτόματης πώλησης τροφίμων και ποτών. -Λαϊκές Αγορές -Πλανόδιοι και στάσιμοι μικροπωλητές

ΕΠΙΠΕΔΟ ΙΙ   (Μεσαίου κινδύνου)   -Κρεοπωλείο -Πτηνοπωλείο -Ιχθυοπωλείο -Ζαχαροπλαστείο -Γαλακτοπωλείο -Παγωτοπωλείο -Αρτοποιείο -Παρασκευή και πώληση σφολιατοειδών -Υπεραγορά τροφίμων -Καταστήματα χονδρικού εμπορίου (cash και carry). -Ψυκτικές αποθήκες -Κατάστημα διάθεσης προϊόντων αλλαντοποιίας και τυροκομία -Εστιατόριο -Πιτσαρία -Ταβέρνα -Ψητοπωλείο -Οβελιστήριο -Καφενείο (Παραδοσιακό), με παρασκευαστήριο. -Κυλικείο σχολείων -Κινητή καντίνα

ΕΠΙΠΕΔΟ ΙΙΙ   (Υψηλού κινδύνου)   -Παρασκευαστήριο τροφίμων και ποτών –catering ( με απευθείας διάθεση στον καταναλωτή) -Παρασκευαστήριο προϊόντων ζύμης και σφολιατοειδών -Παρασκευαστήριο παραδοσιακών προϊόντων -Μεταποιητικές δραστηριότητες -Κέντρο διασκέδασης με συγκρότηση εστιατορίου   Ειδική Ομάδα -Νοσηλευτικά Ιδρύματα -Οίκοι Ευγηρίας -Βρεφονηπιακοί σταθμοί -Παιδικοί σταθμοί -Κατασκηνώσεις

 

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΡΟΗΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ

Τα διαγράμματα ροής πρέπει να είναι αντίστοιχα με τις κατηγορίες και δραστηριότητες που συνυπάρχουν:
• Οι επιχειρήσεις του Επιπέδου Ι (χαμηλού κινδύνου) τηρούν τα διαγράμματα ροής των διεργασιών της Επιχείρησης υπογεγραμμένα από τον Υγειονομικά υπεύθυνο ή Υγιεινολόγο Τ.Ε. ή επιστήμονα σχετικής ειδικότητας.
• Οι επιχειρήσεις του Επιπέδου ΙΙ (μεσαίου κινδύνου) και III (υψηλού κινδύνου) όπου υπάρχει παραγωγική διαδικασία τα διαγράμματα ροής συνοδεύονται από περιγραφική έκθεση υπογεγραμμένα από Υγιεινολόγο Τ.Ε. ή επιστήμονα σχετικής ειδικότητας.

Η περιγραφή της παραγωγικής διαδικασίας της επιχείρησης περιλαμβάνει:

α. Περιγραφή της υποδομής (χώροι, εξοπλισμός κ.λπ.).

β. Αναφορά των προϊόντων κατά κατηγορίες προϊόντων που διαχειρίζεται η επιχείρηση.

γ. Περιγραφή του τρόπου παρασκευής, συσκευασίας και προσφοράς.

δ. Περιγραφή των σημείων ελέγχου και στη περίπτωση υψηλής επικινδυνότητας τροφίμου τα κρίσιμα σημεία ελέγχου και τα κρίσιμα όρια (π.χ. θερμοκρασίες ψυγείων, θερμοθαλάμων κ.λπ.).

Στις κατόψεις/τομές των σχεδιαγραμμάτων του μηχανικού αποτυπώνεται η διάταξη όλων των χώρων, η συγκρότηση, ο εξοπλισμός και οι χώροι των καθήμενων πελατών.

Επιπλέον στις επιχειρήσεις μαζικής εστίασης ο υπεύθυνος των διαγραμμάτων ροής παραγωγικής διαδικασίας προσδιορίζει και τη συνολική δυναμικότητα:

α) στην βάση των παραγόμενων μερίδων (αριθμός εξυπηρετούμενων ατόμων επί τρεις μερίδες),
β) στην βάση των καθήμενων πελατών (συνολικός αριθμός εντός εκτός καταστήματος).

Όλες οι κατηγορίες των επιχειρήσεων τροφίμων και ποτών (εφόσον επιτρέπεται από τις χρήσεις γης) μπορούν να λειτουργούν ως μικτές όπως και να συνυπάρχουν με άλλες επιχειρήσεις με την προϋπόθεση ότι θα διασφαλίζεται η Δημόσια Υγεία και η αποφυγή διασταυρούμενης επιμόλυνσης.
Στη γνωστοποίηση έναρξης λειτουργίας της επιχείρησης, δηλώνεται το είδος του καταστήματος, ήτοι η κατηγορία στην οποία εντάσσεται, υποκατηγορία, αν υπάρχει, και εντός παρενθέσεως η δραστηριότητα της επιχείρησης.

Σε περιπτώσεις αφαίρεσης δραστηριότητας δεν απαιτείται καμία άλλη ενέργεια αλλά νέο διάγραμμα ροής και τήρησή του στο αρχείο της επιχείρησης προς ενημέρωση των αρχών ελέγχου.

Οι επιχειρήσεις τροφίμων και ποτών μπορούν να αλλάζουν τη ροή των εργασιών, με την προϋπόθεση ότι καταθέτουν επικαιροποιημένα διαγράμματα ροής, τα οποία τηρούνται μαζί με τα αρχικά, στο αντίστοιχο αρχείο της επιχείρησης και είναι διαθέσιμα στις ελεγκτικές αρχές.

Στην περίπτωση προσθήκης εντός επιχείρησης μαζικής εστίασης δραστηριότητας της ίδιας υποκατηγορίας πρέπει να γίνεται προσαρμογή του διαγράμματος ροής στο αντίστοιχο αρχείο της επιχείρησης και να είναι διαθέσιμο στις ελεγκτικές αρχές.

Η προσθήκη χώρων, χωρίς μεταβολή της γνωστοποίησης θεωρείται επέκταση της επιχείρησης είτε αυτοί είναι υπαίθριοι, είτε στεγασμένοι.

Ως αλλαγή δραστηριότητας εννοείται όταν μία επιχείρηση προσφέρει υπηρεσίες/προϊόντα που προβλέπονται σε διαφορετική δραστηριότητα από αυτή που έγινε η δήλωση γνωστοποίησης, π.χ. όταν μία επιχείρηση λιανικής διάθεσης τροφίμων και ποτών έχει μετατραπεί σε επιχείρηση μαζικής εστίασης πλήρους γεύματος.

Ως τροποποίηση των υγειονομικών όρων λειτουργίας εννοείται όταν κατά τον υγειονομικό έλεγχο (διαγράμματα ροής/παραγωγική διαδικασία) της επιχείρησης διαπιστώνονται τροποποιήσεις της επιχείρησης επί του δυσμενέστερου για τη Δημόσια Υγεία.

Στις περιπτώσεις επέκτασης, αλλαγής δραστηριότητας, τροποποίησης των υγειονομικών όρων λειτουργίας η επιχείρηση πρέπει να επανέρθει στην αρχική της μορφή σύμφωνα με την προθεσμία συμμόρφωσης.

Στις περιπτώσεις μεταφοράς της επιχείρησης σε άλλο χώρο, απαιτείται εκ νέου η διαδικασία της δήλωσης γνωστοποίησης ως νέα επιχείρηση, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην κοινή υπουργική απόφαση (16228/17.5.2017/ΦΕΚ 1723 τ.Β΄/2017), όπως κάθε φορά ισχύει.

Στις επιχειρήσεις μαζικής εστίασης που ήδη λειτουργούν, όπου γίνεται προσθήκη εξωτερικού παρακείμενου χώρου για την εξυπηρέτηση καθήμενων πελατών γίνεται μεταβολή της γνωστοποίησης. Παρακείμενος υπαίθριος χώρος νοείται ο χώρος εξυπηρέτησης καθήμενων πελατών που βρίσκεται είτε σε επαφή με την επιχείρηση, είτε παραπλεύρως, είτε απέναντι αυτής.

Οι υπεύθυνοι των επιχειρήσεων τροφίμων πρέπει να διασφαλίζουν την πληροφορία στον καταναλωτή σχετικά με τα μη προσυσκευασμένα τρόφιμα αναφορικά με τα προϊόντα ή ουσίες που προκαλούν αλλεργίες ή δυσανεξίες. (Κανονισμός Ε.Ε. 1169/2011).

2. ΟΙΚΗΜΑ

Το οίκημα στο οποίο στεγάζεται η επιχείρηση υγειονομικού ενδιαφέροντος θα πληροί τις εκάστοτε ισχύουσες πολεοδομικές διατάξεις περί νομιμότητας της επιχείρησης. Σε περιπτώσεις κτιρίων που βρίσκονται σε χώρους εκτός αρμοδιότητας της πολεοδομικής υπηρεσίας (κτίρια εντός μοναστηριών, σε αρχαιολογικούς χώρους, σε σχολικά κτίρια, σε μετασκευασμένα οχήματα, σε πλωτά ναυπηγήματα, κ.λ.π.), επιτρέπεται η λειτουργία επιχειρήσεων τροφίμων και ποτών, εφόσον διαθέτουν την τυχόν σχετική έγκριση όπου απαιτείται.
Κτίρια εντός παραδοσιακών οικισμών και αρχαιολογικών χώρων τηρούν τους ειδικότερους όρους και προϋποθέσεις των πολεοδομικών διατάξεων, στις οποίες υπάγονται.

Οι επιχειρήσεις υγειονομικού ενδιαφέροντος που βρίσκονται σε ισόγειους χώρους πολυκατοικιών θα είναι διακριτοί και δεν θα επικοινωνούν με εσωτερικούς κοινόχρηστους χώρους των πολυκατοικιών και θα έχουν ιδιαίτερη εξωτερική είσοδο με εξαίρεση την τυχόν απαιτούμενη έξοδο κινδύνου σύμφωνα με τις ισχύουσες πυροσβεστικές διατάξεις.

Κατ’ εξαίρεση επιτρέπεται η ίδρυση και λειτουργία αυτών σε μέγαρα που χρησιμοποιούνται για επαγγελματικές στέγες.

Καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος που λειτουργούν σε ισόγεια πολυκατοικιών έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν υπόγειους χώρους ως τμήματα των καταστημάτων τους, εφόσον η κατασκευή αυτών έχει γίνει με οικοδομική άδεια ή έχει γίνει νομιμοποίηση με το ν. 4014/2011 ή άλλο συναφή νόμο και είναι σε άμεση εσωτερική επικοινωνία μέσω σκάλας με το κατάστημα, για την προστασία της Δημόσιας Υγείας, την διασφάλιση της υγιεινής, την ασφάλεια των τροφίμων και την αποφυγή του κινδύνου της διασταυρούμενης επιμόλυνσης.
Αν η επιχείρηση διατηρεί βοηθητική αποθήκη τροφίμων και ποτών σε χώρο εκτός του καταστήματος θα αποτυπώνεται στα σχεδιαγράμματα και θα δηλώνεται κατά την γνωστοποίηση ή και μεταγενέστερα. Ο χώρος αποθήκευσης θα τηρεί τους γενικούς όρους της παρούσας Υγειονομικής Διάταξης.
Στην περίπτωση ύπαρξης ευαλλοίωτων τροφίμων πρέπει να αποθηκεύονται σε θερμοκρασία που δεν συνεπάγεται κίνδυνο για την υγεία του καταναλωτή και να διατηρείται η ψυκτική αλυσίδα κατά την μεταφορά και παραλαβή τους από την επιχείρηση. Αντικείμενα άσχετα με τα τρόφιμα όπως παλιές συσκευές, σκεύη, είδη καθαρισμού, ιματισμός, είδη συσκευασίας κ.λπ. θα τοποθετούνται σε ιδιαίτερο χώρο απομονωμένο από τον χώρο αποθήκευσης.

Δεν είναι απαραίτητη η ύπαρξη χώρου αποθήκης σε μικρές επιχειρήσεις τροφίμων και ποτών. Στις περιπτώσεις αυτές θα πρέπει να υπάρχουν κλειστές προθήκες για την αποθήκευση των πρώτων υλών και ειδών συσκευασίας εντός της επιχείρησης.

3. ΧΩΡΟΙ

Κάθε επιχείρηση υγειονομικού ενδιαφέροντος θα πρέπει να διαθέτει τους χώρους που απαιτεί η δραστηριότητα που ασκεί, όπως αυτοί περιγράφονται στους ειδικούς υγειονομικούς όρους και προϋποθέσεις της παρούσας. Όλοι οι χώροι της επιχείρησης θα αποτυπώνονται σε κατόψεις.

4. ΔΑΠΕΔΑ, ΤΟΙΧΟΙ, ΟΡΟΦΕΣ, ΘΥΡΕΣ, ΠΑΡΑΘΥΡΑ

Οι επιφάνειες των δαπέδων, των τοίχων, των οροφών, των θυρών και των παραθύρων πρέπει να είναι καλής κατασκευής, να διατηρούνται σε καλή κατάσταση, να μπορούν να καθαρίζονται, εύκολα.

i) ΔΑΠΕΔΑ

Τα δάπεδα των επιχειρήσεων πρέπει να είναι από κατάλληλο υλικό για τη χρήση του κάθε χώρου, καλής κατασκευής, ανθεκτικό, λείο, αδιαπότιστο, μη εύθρυπτο, συνεχές, μη ολισθηρό, ανάλογα με τα φορτία και τους ρύπους που προβλέπεται ότι μπορεί να δεχθεί.

Πρέπει να παρέχει δυνατότητα εύκολου, αποτελεσματικού καθαρισμού και απολύμανσης. Για το λόγο αυτό, οι ενώσεις των δαπέδων με τους τοίχους πρέπει να αποτρέπουν τη συσσώρευση ρύπων, με συμπαγή κατασκευή ώστε να μη δημιουργείται κενό όπου μπορεί να φωλιάσουν έντομα υγειονομικής σημασίας (μυρμήγκια, κατσαρίδες κ.λπ.) ή τρωκτικά.

Να υπάρχουν επαρκή επιδαπέδια σιφώνια ή φρεάτια και κατάλληλη κλίση του δαπέδου προς αυτά. Οι σίφωνες ή τα φρεάτια να εξασφαλίζουν την αποτροπή εισόδου εντόμων (π.χ. με χρήση σχαρών ή σητών μικρής διατομής ή με άλλο αποδεκτό τρόπο) και δε θα επιτρέπουν τη διαφυγή οσμών. Να υπάρχει μέριμνα για την πρόληψη τυχόν αντεπιστροφής των λυμάτων.
Όπου από την παραγωγική διαδικασία αναμένεται δημιουργία υγρών ρύπων (π.χ. βραστήρες βαρέως τύπου κ.λπ.) ή όταν στο πρόγραμμα καθαριότητας προβλέπεται καθαρισμός με ροή νερού, η ύπαρξη των παραπάνω στραγγιστικών συστημάτων είναι υποχρεωτική. Η παραμονή στάσιμων νερών είναι επιβαρυντική για τον χώρο και τα τρόφιμα, κατά συνέπεια πρέπει να αποτρέπεται.

ii) ΤΟΙΧΟΙ - ΟΡΟΦΕΣ

Σε όλους τους χώρους των επιχειρήσεων οι τοίχοι να είναι καλής κατασκευής, κατά προτίμηση λείοι και να μην ευνοούν τη συσσώρευση σκόνης. Στους χώρους επεξεργασίας τροφίμων οι τοίχοι πρέπει, εκτός από τα παραπάνω, να είναι από υλικό που επιτρέπει τον υγρό καθαρισμό, πρέπει να είναι δηλαδή αδιάβροχοι και στεγανοί. Επιπλέον πρέπει να είναι αδιαπέραστοι στους ρύπους της προβλεπόμενης παραγωγικής διαδικασίας και ανθεκτικοί στις καταπονήσεις από χτυπήματα και από τη θερμότητα, ιδιαίτερα στα σημεία έψησης, βρασμού κ.λπ. Το υπόλοιπο τμήμα ως την οροφή μπορεί να υδροχρωματίζεται ή να ελαιοχρωματίζεται ανάλογα με τις ανάγκες.
Η επιφάνεια των οροφών, ψευδοροφών ή η εσωτερική επιφάνεια της στέγης θα πρέπει να είναι λεία και συνεχής, χωρίς κενά και να κατασκευάζεται από υλικό και με τρόπο που να μην επιτρέπει τη συσσώρευση σκόνης.
Θα πρέπει να περιορίζεται ο κίνδυνος πτώσης σωματιδίων από το υλικό ή το επίχρισμα της οροφής και των τοίχων. Θα πρέπει να λαμβάνονται όλα τα απαραίτητα μέτρα ώστε σε συνδυασμό με το σύστημα εξαερισμού και τυχόν απαγωγικό σύστημα να περιορίζεται η συμπύκνωση υδρατμών στους τοίχους και τις οροφές, ιδιαίτερα σε χώρους που η επεξεργασία τροφίμων ή τυχόν δευτερεύουσες εργασίες (π.χ. πλύση σκευών) έχουν ως αποτέλεσμα την παραγωγή υδρατμών.
Όλες οι εγκαταστάσεις να καθαρίζονται εύκολα και να έχουν εύκολη πρόσβαση για τυχόν επισκευές.
Οι οροφές να υδροχρωματίζονται (όταν είναι τσιμεντοκονία). Τυχόν ξύλινες οροφές πρέπει να είναι ελαιοχρωματισμένες ή στιλβωμένες.
Θα πρέπει να λαμβάνονται μέτρα για την αποφυγή ανάπτυξης μούχλας και ύπαρξης υγρασίας στις οροφές και τους τοίχους.

iii) ΠΑΡΑΘΥΡΑ ΠΟΡΤΕΣ

Σε όλους τους χώρους οι πόρτες και τα παράθυρα να είναι καλής κατασκευής, κατά προτίμηση λείας επιφάνειας ώστε να μπορούν να καθαρίζονται αποτελεσματικά και να μην ευνοούν τη δημιουργία οξειδώσεων.
Στους χώρους επεξεργασίας τροφίμων αν υπάρχουν πόρτες πρέπει να είναι από υλικό ανθεκτικό σε ενδεχόμενες καταπονήσεις από χτυπήματα και να επιτρέπει τον υγρό καθαρισμό. Τα πόμολα πρέπει να είναι απλής κατασκευής, χωρίς χαράξεις ή ανάγλυφα ώστε να μη συγκρατούνται ρύποι και υγρασία και το υλικό να είναι τέτοιο που να επιδέχεται απολύμανσης με τα συνήθη απολυμαντικά σκευάσματα.
Όταν οι πόρτες χρησιμοποιούνται για το διαχωρισμό χώρων ανόμοιου επιπέδου υγιεινής (π.χ. αποχωρητήρια από αίθουσα πελατών, κουζίνα από αίθουσα πελατών, αίθουσα πελατών από υπαίθριο χώρο κ.λπ.), πρέπει να είναι εφοδιασμένες με μηχανισμό επαναφοράς ή άλλο μηχανισμό αυτόματου κλεισίματος.

Τα υαλοστάσια να παρέχουν ασφάλεια τόσο στους πελάτες όσο και στους εργαζόμενους. Ιδιαίτερα στους χώρους επεξεργασίας και στους χώρους αποθήκευσης τροφίμων να εξασφαλίζουν προστασία των τροφίμων από διασκόρπιση γυαλιού σε ενδεχόμενη θραύση, π.χ. με την τοποθέτηση προστατευτικού φιλμ. Οι πόρτες και τα παράθυρα να μπορούν να εξασφαλίζουν αυτή την προϋπόθεση. Για το λόγο αυτό πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα ώστε να μη παραμένουν κενά μεταξύ των θυρών ή των παραθύρων και των κουφωμάτων ή του δαπέδου. Όταν δεν δημιουργείται κίνδυνος αερομεταφερόμενης επιμόλυνσης των τροφίμων, ορισμένα παράθυρα και πόρτες μπορεί να χρησιμοποιούνται για τον φυσικό αερισμό των χώρων. Όμως πρέπει να εξασφαλίζονται:

• Η αποτροπή εισόδου εντόμων υγειονομικής σημασίας και τρωκτικών.
• Η αποτροπή εισόδου σκόνης.
• Η αποτροπή όχλησης των περιοίκων.

Για τους παραπάνω λόγους θα πρέπει να καθορίζεται από την επιχείρηση ποιές πόρτες και παράθυρα θα ανοίγουν προς το ύπαιθρο και, αναλόγως των αναγκών, να χρησιμοποιούνται σε αυτά τεχνητοί φραγμοί όπως πλέγματα, αεροκουρτίνες ή άλλα ισοδύναμα μέσα. Δεν αποτελεί ορθή υγιεινή πρακτική η παραμονή ολόκληρης ή μέρους της πρόσοψης του οικήματος μονίμως ανοιχτή και η υγειονομική υπηρεσία μπορεί να απαιτεί την τοποθέτηση σταθερών (μη ανοιγόμενων) κουφωμάτων αν κρίνεται αναγκαίο για λόγους υγιεινής ή για λόγους Δημόσιας Υγείας. Κατά το σχεδιασμό της επιχείρησης πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι όροι της Υγειονομικής Διάταξης Α5/3010/1985, όπως εκάστοτε ισχύει, όσον αφορά τους περιορισμούς κατά τη χρήση μουσικής.

5. ΥΔΡΕΥΣΗ
Το νερό θα πρέπει να είναι κατάλληλο για ανθρώπινη κατανάλωση και να πληροί τους όρους της κείμενης νομοθεσίας.

Στις περιοχές που υπάρχει δημοτικό δίκτυο ύδρευσης, το νερό της επιχείρησης πρέπει να προέρχεται από αυτό και αυτό να αποδεικνύεται με την τήρηση στο αρχείο της επιχείρησης αντιγράφου του πιο πρόσφατου λογαριασμού.

Αν το νερό προέρχεται από ιδιωτική πηγή/γεώτρηση ή μεταφέρεται και αποθηκεύεται σε δεξαμενές, θα πρέπει να υποβάλλεται σε ενδεχόμενη επεξεργασία, ώστε να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης πριν χρησιμοποιηθεί και αυτό να αποδεικνύεται με την τήρηση σχετικού αρχείου μετρήσεων. Στην περίπτωση αυτή ο ιδιοκτήτης της επιχείρησης είναι ο «υπεύθυνος ύδρευσης» για την παρακολούθηση της ποιότητας του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης της επιχείρησής του.

Σε όσες βρύσες της επιχείρησης απαιτείται, να υπάρχει ταυτόχρονη παροχή ζεστού και κρύου νερού με μεικτή. Αυτό είναι υποχρεωτικό τουλάχιστον για τις βρύσες του χώρου πλύσης σκευών, των αποχωρητηρίων και των νιπτήρων πλύσης χεριών του προσωπικού.

Αν χρησιμοποιείται ατμός σε επαφή με τρόφιμα ή για καθαριότητα, αυτός θα παράγεται από νερό κατάλληλο για ανθρώπινη κατανάλωση.

6. ΠΑΓΟΣ

Μια επιχείρηση που χρησιμοποιεί πάγο για ανάμιξη με τρόφιμα και ποτά (ροφήματα, ποτά, ορισμένα γλυκά ή φρουτοσαλάτες κ.λπ.) ή για ψύξη τροφίμων ή για διατήρηση τροφίμων (π.χ. βιτρίνες), πρέπει να εξασφαλίζει ότι το νερό από το οποίο παρασκευάζεται ο πάγος είναι κατάλληλο για ανθρώπινη κατανάλωση. Ο πάγος που χρησιμοποιείται για τους παραπάνω σκοπούς, θα χρησιμοποιείται και θα αποθηκεύεται όπως τα τρόφιμα που είναι έτοιμα για κατανάλωση. Θα λαμβάνονται τα απαραίτητα μέτρα έτσι ώστε να αποφεύγεται η επιμόλυνση με οποιονδήποτε τρόπο από το περιβάλλον, τον εξοπλισμό, τους εργαζόμενους ή άλλα τρόφιμα.

Αν υπάρχει μηχανή παρασκευής πάγου, αυτή πρέπει να είναι εγκατεστημένη σε χώρο εντός της επιχείρησης που δε θα επιτρέπει την επιμόλυνση του πάγου. Τα εσωτερικά τοιχώματα αυτής που έρχονται σε επαφή με τον πάγο, να διατηρούνται καθαρά και σε καλή κατάσταση και να ακολουθείται πρόγραμμα υγειονομικής συντήρησης καθαρισμού και απολύμανσης.

Οι λαβίδες ή σέσουλες που χρησιμοποιούνται για τη λήψη του πάγου θα είναι από κατάλληλο, ανθεκτικό υλικό και θα διατηρούνται καθαρές. Οι λαβίδες ή σέσουλες δεν επιτρέπεται να αποθηκεύονται σε επαφή με τον πάγο, αλλά εντός κλειστών περιεκτών.

Τα δοχεία αποθήκευσης και σερβιρίσματος του πάγου θα είναι ανθεκτικά, λαμβάνοντας υπόψη τον αυξημένο κίνδυνο θραύσης τυχόν γυάλινων σκευών.

7. ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗ - ΣΤΕΡΕΑ ΚΑΙ ΥΓΡΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ

i) ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗ

Όταν υπάρχει κεντρικό αποχετευτικό δίκτυο, η σύνδεση με αυτό είναι υποχρεωτική. Όταν δεν υπάρχει αποχετευτικό δίκτυο εφαρμόζονται οι διατάξεις του εκάστοτε ισχύοντος Πολεοδομικού Κανονισμού.

Το αποχετευτικό σύστημα της επιχείρησης κατασκευάζεται κατά τρόπο που να διασφαλίζει ότι δεν επιμολύνονται τα τρόφιμα, άμεσα ή έμμεσα. Αυτό προϋποθέτει ότι:
• Η ροή των λυμάτων γίνεται από τις περιοχές υψηλότερου προς τις περιοχές χαμηλότερου επιπέδου υγιεινής.
• Αποκλείονται περιπτώσεις αντεπιστροφής λυμάτων
• Οι αγωγοί αποχέτευσης και γενικά το σύστημα αποχέτευσης της μονάδας επαρκούν για τις ανάγκες μέγιστης λειτουργίας της επιχείρησης.
Όλο το σύστημα αποχέτευσης συντηρείται τακτικά ώστε να εξασφαλίζεται η καλή λειτουργία του.

ii) ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ

Οι επιχειρήσεις μαζικής εστίασης που παράγουν απόβλητα μαγειρικών λιπών οφείλουν:

Να διαχωρίζουν τα χρησιμοποιημένα μαγειρικά λίπη και έλαια πριν αυτά εισέλθουν στο δίκτυο αποχέτευσης και να τα συλλέγουν προς αξιοποίηση ή διάθεση σύμφωνα με τα οριζόμενα στην Εθνική και Κοινοτική Νομοθεσία όπως κάθε φορά ισχύουν.

Να εγκαθιστούν και να λειτουργούν κατάλληλους λιποσυλλέκτες, ώστε όσα λίπη και έλαια δεν είναι δυνατό να διαχωριστούν στην πηγή τους να παγιδεύονται σε αυτούς.

Να συνάπτουν συμβάσεις με εγκεκριμένες επιχειρήσεις αποκομιδής λιπών και ελαίων.

Να τηρούν στο αρχείο καθαρισμού (συμβάσεις, παραστατικά) και λοιπά στοιχεία που να τεκμαίρουν την εφαρμογή των παραπάνω απαιτήσεων.

Να εξασφαλίζουν υγιεινό τρόπο αποθήκευσης των διαχωρισθέντων λιπών και ελαίων, ώστε να μην επιβαρύνονται οι χώροι, ο εξοπλισμός και τα τρόφιμα.

Να εγκαθιστούν τη δεξαμενή του λιποσυλλέκτη σύμφωνα με τα ισχύοντα διεθνή τεχνικά πρότυπα.

iii) ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΑ

Να υπάρχουν επαρκείς για τις ανάγκες της επιχείρησης κάδοι απορριμμάτων, που θα διαθέτουν κάλυμμα με ποδοκίνητο ή αυτόματο (π.χ. φωτοκύτταρο) μηχανισμό ανοίγματος και οι οποίοι θα χρησιμοποιούνται μόνο για το σκοπό αυτό, αποκλειόμενης κάθε άλλης χρήσης.

Οι κάδοι απορριμμάτων θα είναι από υλικό ανθεκτικό και εύκολα καθοριζόμενο.

Οι κάδοι απορριμμάτων θα τοποθετούνται σε σημεία που δε θα επηρεάζουν την υγιεινή των τροφίμων.
Να εξασφαλίζεται η έγκαιρη απομάκρυνση των απορριμμάτων ώστε να μη συσσωρεύονται στους κάδους. Τα απορρίμματα θα απομακρύνονται στο τέλος λειτουργίας κάθε ημέρας.

Οι κάδοι απορριμμάτων να παραμένουν κλειστοί όταν δεν χρησιμοποιούνται.

Ο καθαρισμός των κάδων απορριμμάτων εντάσσεται στο πρόγραμμα καθαριότητας της επιχείρησης και περιλαμβάνει και απολύμανση.

8. ΦΩΤΙΣΜΟΣ

Οι επιχειρήσεις να εξασφαλίζουν επαρκή φυσικό ή και τεχνητό φωτισμό σε όλους τους χώρους όπου επεξεργάζονται και αποθηκεύονται τρόφιμα. Πρέπει να υπάρχει δυνατότητα επαρκούς φωτισμού και των υπόλοιπων χώρων (τραπεζαρία, αποχωρητήρια, χώρος πλύσης σκευών κ.λπ.).

Ο φωτισμός στους χώρους διαχείρισης και αποθήκευσης τροφίμων πρέπει να προσομοιάζει το φυσικό φως, ώστε να γίνονται ευκολότερα αντιληπτές τυχόν αλλοιώσεις ή ελαττώματα των τροφίμων.
Η ένταση του φωτισμού θα πρέπει να είναι τέτοια που να επιτρέπει την ευχερή εκτέλεση των εργασιών, αλλά να μην προκαλεί θάμβωση.

Οι συσκευές φωτισμού θα πρέπει να εξασφαλίζουν προστασία από ενδεχόμενη έκρηξη ή θραύση του λαμπτήρα. Είναι πιθανό, ανάλογα με την επιχείρηση, να απαιτούνται ειδικοί τύποι λαμπτήρων σε σημεία του χώρου παραγωγής με ιδιαίτερη υγρασία ή μέσα σε θαλάμους ψύξης και κατάψυξης.

Τα καλύμματα των λαμπτήρων πρέπει να μπορούν να αφαιρούνται προκειμένου να καθαρίζονται.

9. ΑΕΡΙΣΜΟΣ

Ο αέρας σε όλους τους χώρους της επιχείρησης πρέπει να μπορεί να ανανεώνεται επαρκώς, ώστε να επιτυγχάνεται η μη συμπύκνωση υδρατμών στους τοίχους, τις οροφές και τον εξοπλισμό. Επίσης οι χώροι των εγκαταστάσεων πρέπει να αερίζονται επαρκώς για την πρόληψη της αερογενούς μετάδοσης λοιμογόνων παραγόντων αλλά και για να δημιουργείται ευχάριστη ατμόσφαιρα για τους θαμώνες και τους εργαζόμενους.

Όταν ο επαρκής εξαερισμός δε μπορεί να επιτευχθεί με φυσικό τρόπο, τότε θα εγκαθίσταται κατάλληλη μηχανολογική εγκατάσταση.

Πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα ώστε να μη δημιουργούνται ρεύματα αέρα που επηρεάζουν δυσμενώς τους χώρους της επιχείρησης π.χ. από την αίθουσα πελατών προς την κουζίνα κ.λπ.

Απαιτείται αυτόνομο σύστημα τεχνητού εξαερισμού στα αποχωρητήρια, όταν δεν υπάρχει δυνατότητα φυσικού εξαερισμού.

Σε όλες τις περιπτώσεις ο εξαερισμός γίνεται προς τον εξωτερικό χώρο.

Όταν απαιτείται θα λαμβάνονται μέτρα για την αποφυγή πρόκλησης οχλήσεων στους περιοίκους από οσμές.

10. ΑΠΑΓΩΓΗ ΚΑΠΝΩΝ- ΑΕΡΙΩΝ ΚΑΥΣΕΩΣ

Η απαγωγή των καπνών, της αιθάλης και των αερίων καύσεως της καύσιμης ύλης, καθώς και των αερίων και οσμών που παράγονται κατά την παρασκευή φαγητών, ψήσιμο κρέατος κ.λπ., θα γίνεται πλήρως με ειδικό απορροφητικό σύστημα, ώστε αυτά να μη διαχέονται στο περιβάλλον και να μην ενοχλούνται οι πελάτες, οι εργαζόμενοι και οι περίοικοι.

Η χοάνη του ανωτέρω απαγωγικού συστήματος θα βρίσκεται πάνω από την εστία πυρός και θα είναι επαρκών διαστάσεων, ώστε να καλύπτεται όλη η επιφάνεια της εστίας. Το απαγωγικό σύστημα θα πρέπει να συντηρείται και να καθαρίζεται ανελλιπώς ώστε να εξασφαλίζεται η ικανοποιητική λειτουργία του και να αποτρέπονται κίνδυνοι επιμόλυνσης των τροφίμων.

Η επιχείρηση πρέπει να διαθέτει αποδεικτικό συντήρησης και καθαρισμού και καλής λειτουργίας του απαγωγικού συστήματος στο φάκελο της.

Η απαγωγή των αερίων καύσεως της καύσιμης ύλης, του καπνού κ.λπ. θα γίνεται μέσω της κεντρικής καπνοδόχου του κτιρίου, άλλως, αν αυτό δεν είναι δυνατό, θα τοποθετούνται εξωτερικοί απαγωγοί σωλήνες, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από την ισχύουσα πολεοδομική νομοθεσία, οι οποίοι θα φθάνουν πάνω από την στέγη του κτιρίου, στο οποίο στεγάζεται το κατάστημα ή εργαστήριο, και σε ύψος κατάλληλα ψηλότερο από αυτήν ή, αν υπάρχει ψηλότερο γειτονικό κτίριο, υψηλότερα από τη στέγη του γειτονικού τούτου κτιρίου, ώστε να μην ενοχλούνται οι περίοικοι γενικά.

Στις περιπτώσεις που παρά τα ανωτέρω δημιουργούνται οχλήσεις στους περίοικους η επιχείρηση θα πρέπει να λαμβάνει όλα τα προβλεπόμενα τεχνικά μέτρα (φίλτρα, κ.λπ.) ώστε να διασφαλίζεται η αποφυγή οχλήσεων στους περίοικους.

Στις επιχειρήσεις στις οποίες χρησιμοποιούνται ηλεκτρικές εστίες ή ηλεκτρικοί κλίβανοι, ή ως καύσιμη ύλη χρησιμοποιείται υγραέριο ή φυσικό αέριο αντί του ανωτέρω απαγωγικού συστήματος μπορεί να επιτραπεί η εγκατάσταση ειδικού συστήματος (π.χ. φίλτρων ενεργού άνθρακα ή άλλου υλικού) κατάλληλου για την εξουδετέρωση των αερίων οσμών κ.λπ. και το οποίο θα πρέπει να συντηρείται ανελλιπώς ώστε να εξασφαλίζεται η κανονική λειτουργία του και το επιθυμητό αποτέλεσμα της όλης εγκατάστασης, δηλαδή η μη δημιουργία οχλήσεων.

Το είδος των φίλτρων και του όλου εν γένει συστήματος θα πρέπει να έχει σχεδιαστεί και μελετηθεί από υπεύθυνο μηχανικό και θα πρέπει να συντηρείται τακτικά, ώστε να εξασφαλίζεται η ικανοποιητική λειτουργία και να αποτρέπονται κίνδυνοι επιμόλυνσης των τροφίμων. Να τηρούνται σχετικά αρχεία συντήρησης και καθαρισμού του συστήματος.
Από τα ανωτέρω εξαιρούνται συστήματα έψησης νέων τεχνολογιών που από τις προδιαγραφές τους δεν απαιτούν απαγωγικό σύστημα σύμφωνα με σχετική βεβαίωση του κατασκευαστή ή αρμόδιου μηχανικού.

11. ΑΠΟΧΩΡΗΤΗΡΙΑ

Σε κάθε επιχείρηση υγειονομικού ενδιαφέροντος πρέπει να υπάρχει ανάλογος αριθμός αποχωρητήριων για την εξυπηρέτηση του προσωπικού και των πελατών της. Τα αποχωρητήρια και οι προθάλαμοι (επιτρέπεται κοινός προθάλαμος) πρέπει να διαθέτουν υδραυλική εγκατάσταση, συνδεδεμένη με κατάλληλο αποχετευτικό
σύστημα.

Θα υπάρχει επαρκής αριθμός νιπτήρων με υγειονομικά αποδεκτό μηχανισμό, οι οποίοι θα είναι εγκατεστημένοι στους προθαλάμους των αποχωρητηρίων και εφοδιασμένοι με τα απαραίτητα για το πλύσιμο και το στέγνωμα των χεριών καθώς και κατάλληλοι κάδοι απορριμμάτων. Σε μικρές επιχειρήσεις που δεν εξυπηρετούν καθήμενους πελάτες δύναται η λειτουργία αποχωρητηρίου χωρίς προθάλαμο με την προϋπόθεση ο νιπτήρας για το πλύσιμο των χεριών να βρίσκεται εντός του αποχωρητηρίου.

Στα αποχωρητήρια να υπάρχουν κατάλληλοι κάδοι απορριμμάτων με ποδοκίνητο μηχανισμό καθώς και άγκιστρο για τοποθέτηση προσωπικών αντικειμένων.

Η κατασκευή των χώρων των αποχωρητηρίων και των προθαλάμων τους πρέπει να είναι σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, οι χώροι αυτοί να διατηρούνται σε καλή κατάσταση, να είναι καθαροί, απαλλαγμένοι από μύγες και άλλα βλαβερά έντομα και οι τοίχοι τους να είναι υπενδεδυμένοι με λεία και αδιαπότιστα υλικά.

Τα παράθυρα να καλύπτονται μόνιμα με κατάλληλο προστατευτικό πλέγμα για να εμποδίζεται η είσοδος εντόμων υγειονομικής σημασίας.

Ο καθαρισμός και η απολύμανση των αποχωρητηρίων και των προθαλάμων τους να γίνεται με ευθύνη του καταστηματάρχη ή του νόμιμου εκπροσώπου του.

Όλοι οι χώροι των αποχωρητηρίων και των προθαλάμων τους να φωτίζονται και να αερίζονται επαρκώς, είτε φυσικά είτε τεχνητά. Για τον τεχνητό αερισμό θα τοποθετείται υποχρεωτικά κατάλληλη εγκατάσταση αερισμού (σωλήνας απαγωγής επαρκούς διαμέτρου με εξαεριστήρα).

Από την υποχρέωση να διαθέτουν αποχωρητήρια απαλλάσσονται:

α. Οι μικρές επιχειρήσεις, που λειτουργούν σε μέγαρα, απασχολούν μέχρι τρία άτομα προσωπικό και εξυπηρετούν το προσωπικό των γραφείων και καταστημάτων, που στεγάζονται σ’ αυτά, εφόσον δεν διαθέτουν τραπέζια και καθίσματα για την παραμονή των πελατών και υπάρχει δυνατότητα εξυπηρετήσεως του προσωπικού τους σε αποχωρητήρια του μεγάρου.

β. Οι επιχειρήσεις δημοτικών ή κοινοτικών Αγορών ή εμπορικών κέντρων, το προσωπικό και οι πελάτες των οποίων μπορούν να εξυπηρετούνται στα κοινόχρηστα αποχωρητήρια, εφόσον το δικαίωμα χρήσης των αποχωρητηρίων προκύπτει από σύμβαση ή τον κανονισμό του κτιρίου.

γ. Οι επιχειρήσεις που εξυπηρετούν καθήμενους πελάτες, όσον αφορά στην ύπαρξη αποχωρητηρίου προσωπικού, αν απασχολούνται σ’ αυτές λιγότερα από 5 (πέντε) άτομα (ανά βάρδια) το προσωπικό θα μπορεί να χρησιμοποιεί τα αποχωρητήρια των πελατών.

δ. Επιχειρήσεις ενταγμένες σε συγκροτήματα (εμπορικά κέντρα, συγκροτήματα ομοειδών δραστηριοτήτων ή άλλες μορφές πολλαπλής εγκατάστασης) που παρέχουν γενικές διευκολύνσεις και βοηθητικούς χώρους (αποχωρητήρια κ.λπ.), εφόσον υπάρχει σχετική σύμφωνη γνώμη από τον εκπροσωπούντα το συγκρότημα, και οι χώροι αυτοί επαρκούν για το εξυπηρετούμενο κοινό και προσωπικό. Δεν απαιτείται σύμφωνη γνώμη εφόσον το δικαίωμα χρήσης των αποχωρητηρίων κ.λπ. προκύπτει από σύμβαση ή κανονισμό του κτιρίου.

ε. Οι επιχειρήσεις αρκετά περιορισμένης έκτασης χωρίς καθήμενους πελάτες με την προϋπόθεση ότι το προσωπικό τους θα εξυπηρετείται σε υπάρχον εντός του ιδίου κτιρίου ή σε μικρή απόσταση από αυτό αποχωρητήριο, ιδιωτικό ή κοινόχρηστο, για το οποίο ο επιχειρηματίας έχει δικαίωμα χρήσης. Γενικά, όλοι οι χώροι των αποχωρητηρίων και των προθαλάμων τους να είναι επαρκών διαστάσεων ώστε να εξασφαλίζονται οι όροι υγιεινής και να είναι κατασκευασμένοι σύμφωνα με τις ισχύουσες Διατάξεις της πολεοδομικής και Πυροσβεστικής υπηρεσίας.

Σε ιδιαίτερες περιπτώσεις, όταν δεν είναι τεχνικά δυνατή η κατασκευή αποχωρητηρίων μέσα στην επιχείρηση επιτρέπεται η κατασκευή αυτών εκτός της επιχείρησης σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία. Τα αποχωρητήρια αυτά θα αποτυπώνονται στο σχεδιάγραμμα κάτοψης της επιχείρησης και η λειτουργία τους θα αφορά αποκλειστικά την συγκεκριμένη επιχείρηση.

Οι επιχειρήσεις τροφίμων και ποτών που εξυπηρετούν καθήμενους πελάτες πρέπει να διαθέτουν και αποχωρητήρια για ΑΜΕΑ σύμφωνα με την ισχύουσα Πολεοδομική Νομοθεσία όπου αυτό προβλέπεται, τα οποία δύναται να συνυπολογίζονται στον συνολικό αριθμό χώρων υγιεινής που επιβάλλονται ανά χρήση. Ο αριθμός αποχωρητηρίων καθορίζεται ανάλογα με τον αριθμό των καθήμενων πελατών, που είναι δυνατόν να εξυπηρετηθούν στην επιχείρηση (δυναμικότητα) ή των απασχολουμένων στην επιχείρηση, σύμφωνα με τον σχετικό πίνακα:

Αριθμός εξυπηρετουμένων ατόμων --> Απαραίτητος αριθμός αποxωρητηρίων
Μέχρι 40  -->  Ένα αποχωρητήριο (ανδρών και γυναικών)
Από 41 - 120 -->  Δύο αποχωρητήρια (1 ανδρών και 1 γυναικών)
Από 121 - 250  -->  Τέσσερα αποχωρητήρια (2 ανδρών και 2 γυναικών)
251 - 500  -->  Έξι αποχωρητήρια (3 ανδρών και 3 γυναικών)

Από 501 και πάνω εξυπηρετούμενα άτομα, για κάθε μια επί πλέον 500/άδα ατόμων, ή μέρος αυτής, δύο αποχωρητήρια επί πλέον των απαιτουμένων για τα 500 άτομα.
Ως μέρος της 500/άδας ατόμων θα θεωρείται ο αριθμός ατόμων μεταξύ 100 και 500.

Αν τα αποχωρητήρια ανδρών υπερβαίνουν τα δύο, η Υγειονομική Υπηρεσία μπορεί, κατά την κρίση της, να επιτρέψει την αντικατάσταση κατά το ένα τρίτο αυτών με ουρητήρια υγιεινού τύπου.

Τα αποχωρητήρια του προσωπικού θα είναι ανάλογα με τον αριθμό των εργαζομένων ατόμων κατά βάρδια.
Μέχρι 15 άτομα: 1 αποχωρητήριο
Από 16 - 40 άτομα: 2 αποχωρητήρια
Από 41 - 70 άτομα: 3 αποχωρητήρια
Από 71 -100 άτομα: 4 αποχωρητήρια
Πάνω από 100 άτομα και για κάθε επιπλέον 50άδα, ένα αποχωρητήριο πέραν των προβλεπόμενων για τα 100 άτομα.

Η κατά φύλο κατανομή του αριθμού των αποχωρητηρίων θα γίνεται ανάλογα με τον αριθμό των συνήθως απασχολουμένων στην επιχείρηση.
Οι ανωτέρω αριθμοί επιδέχονται αυξομείωση κατά προσέγγιση έως 5%.

12. ΑΠΟΔΥΤΗΡΙΑ

Σε όλες τις επιχειρήσεις που απαιτείται ενδυμασία εργασίας και απασχολούν έως έξι -άτομα προσωπικό κατά βάρδια απαιτείται η ύπαρξη ενός ερμαρίου για κάθε εργαζόμενο για τη φύλαξη της στολής εργασίας και των προσωπικών του ειδών. Τα ερμάρια δεν θα έχουν άμεση επαφή με τους χώρους των τροφίμων. Στις επιχειρήσεις που απασχολούν επτά και άνω άτομα προσωπικό κατά βάρδια απαιτείται η ύπαρξη χώρου αποδυτηρίων, εντός του οποίου θα υπάρχουν ερμάρια (ένα ανά εργαζόμενο) και ο οποίος θα πρέπει να είναι διαφορετικός για κάθε φύλο. Οι επιχειρήσεις της κατηγορίας Ι υποχρεούνται να έχουν ιδιαίτερο χώρο αποδυτηρίων ανεξαρτήτως αριθμού εργαζομένων. Εξαιρούνται οι επιχειρήσεις ενταγμένες σε συγκροτήματα (εμπορικά κέντρα, συγκροτήματα ομοειδών δραστηριοτήτων ή άλλες μορφές πολλαπλής εγκατάστασης) που παρέχουν γενικές διευκολύνσεις και βοηθητικούς χώρους (αποδυτήρια κ.λπ.), εφόσον υπάρχει σχετική σύμφωνη γνώμη από τον εκπροσωπούντα το συγκρότημα, και οι χώροι αυτοί επαρκούν για το εξυπηρετούμενο κοινό και προσωπικό.

13. ΧΗΜΙΚΑ-ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΑΠΟΧΩΡΗΤΗΡΙΑ

Είναι δυνατή η χρήση χημικών-βιολογικών αποχωρητήριων σε προσωρινές εγκαταστάσεις, σε λαϊκές αγορές, σε παραθαλάσσιους χώρους, σε αρχαιολογικούς χώρους, σε αγροτικές περιοχές, σε υπαίθριους παιδότοπους, σε υπαίθριους χώρους εκδηλώσεων και γενικά σε χώρους όπου από την πολεοδομική ή άλλη νομοθεσία δεν επιτρέπεται η κατασκευή αποχωρητηρίων υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

Η τοποθέτηση των χημικών-βιολογικών αποχωρητήριων πρέπει να διασφαλίζει την προστασία της Δημόσιας Υγείας, η διάθεση των λυμάτων τους να γίνεται σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και να καθαρίζονται σε καθημερινή βάση.
Τα ανωτέρω αποχωρητήρια στο αρχείο καθαριότητας να διαθέτουν βεβαίωση πιστοποίησης της εταιρείας κατασκευής καθώς και βεβαίωση του τρόπου μεταφοράς και διάθεσης των λυμάτων σε αδειοδοτημένη εγκατάσταση επεξεργασίας λυμάτων.
Θα ορίζεται υπεύθυνος καθαριότητας.
Σε περίπτωση ενοικιαζόμενων αποχωρητηρίων να υποβάλλεται και η σύμβαση ενοικίασής τους.

14. ΣΚΥΛΟΙ ΒΟΗΘΕΙΑΣ - ΣΚΥΛΟΙ ΟΔΗΓΟΙ

α) Επιτρέπεται η είσοδος σκύλων βοηθείας, που συνοδεύουν άτομα με προβλήματα όρασης ή άτομα με αναπηρία, δηλαδή εκπαιδευμένων και εκπαιδευόμενων σκύλων οδηγών ατόμων με προβλήματα όρασης και σκύλων βοηθείας ατόμων με αναπηρίες, που συνοδεύονται από τους εκπαιδευτές τους ή τον ανάδοχό τους σε αίθουσες πελατών των επιχειρήσεων υγειονομικού ενδιαφέροντος που λειτουργούν αυτόνομα ή εντάσσονται σε άλλες ιδιωτικές εγκαταστάσεις ή υπηρεσίες (εδ. β, γ, δ, παρ. 7, άρθρου 16, ν. 3868/2010 (ΦΕΚ 129/τ.Α΄/3-8-2010).

Επίσης την ίδια δυνατότητα πρόσβασης σε ανάλογες εγκαταστάσεις επιχειρήσεων και υπηρεσιών έχουν και οι σκύλοι που βρίσκονται σε διαδικασία ή πρόγραμμα εκπαίδευσης, ως σκύλοι βοηθείας σκύλοι ατόμων με προβλήματα όρασης ή σκύλοι βοηθοί ατόμων με αναπηρίες (αρ. 32, ν. 4238/2014 (ΦΕΚ 38/τ.Α΄/17-2-2014).

β) Τα άτομα που χρησιμοποιούν ή εκπαιδεύουν το σκύλο βοηθείας που τους συνοδεύει, θα πρέπει να λαμβάνουν κάθε μέτρο αποφυγής όχλησης των πελατών από το ζώο και να φέρουν μαζί τους τα πιστοποιητικά που πιστοποιούν την υγεία του ζώου, ότι βρίσκεται σε διαδικασία ή πρόγραμμα εκπαίδευσης, την επάρκεια εκπαίδευσης του καθώς και το δικαίωμα χρήσης/συνοδείας αυτού (π.χ. βιβλιάριο υγείας του σκύλου, τσιπ, κάρτα ή βεβαίωση από φορέα ότι ο σκύλος είναι υπό εκπαίδευση ή έχει εκπαίδευση και ταυτότητα χρήστη του ζώου, κ.λπ.)

Άρθρο 6

ΑΡΧΕΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΚΑΙ ΠΟΤΩΝ

Όλες οι επιχειρήσεις τροφίμων και ποτών υποχρεούνται να τηρούν τα κατάλληλα αρχεία τεκμηρίωσης διαδικασιών σύμφωνα με το άρθρο 5 του Κανονισμού 852/04 ΕΕ, ανάλογα με τη φύση και το μέγεθος της επιχείρησης.

Αρχείο 1ο ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ - ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ Περιέχει:

α. Αποδεικτικό υποβολής γνωστοποίησης (άδεια λειτουργίας για τα κέντρα διασκέδασης), κατόψεις/τομές σχεδιαγραμμάτων μηχανικού και διαγράμματα ροής των εργασιών της επιχείρησης με περιγραφική έκθεση όπου απαιτείται.

β Αντίγραφο κατάστασης απασχολούμενου προσωπικού, πιστοποιητικά υγείας του προσωπικού καθώς και πιστοποιητικά εκπαίδευσης αυτών, σε θέματα Υγιεινής και ασφάλειας των τροφίμων, σύμφωνα με το επίπεδο που αντιστοιχεί σε κάθε ειδικότητα, όπως προβλέπεται στην εκάστοτε ισχύουσα Εθνική Νομοθεσία.

γ. Για την χρήση μουσικής ή μουσικών οργάνων σε υπαίθριο χώρο και στα κέντρα διασκέδασης, τις απαιτούμενες τεχνικές εκθέσεις.

δ. Αποδεικτικό καθαρισμού, συντήρησης και καλής λειτουργίας του απαγωγικού συστήματος όπου απαιτείται.

Αρχείο 2ο ΝΕΡΟΥ Περιέχει αποδεικτικά στοιχεία του τρόπου υδροδότησης της επιχείρησης και όπου απαιτείται αποτελέσματα δειγματοληψίας.

Αρχείο 3ο ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ - ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗΣ: Περιέχει το πρόγραμμα καθαρισμού και απολύμανσης της επιχείρησης τροφίμων και ποτών καθώς και των οχημάτων μεταφοράς τροφίμων και ποτών, τα χρησιμοποιούμενα καθαριστικά και απολυμαντικά, με τα αντίστοιχα πιστοποιητικά, για τη χρήση τους, σε χώρους τροφίμων.

Αρχείο 4ο ΑΠΕΝΤΟΜΩΣΗΣ ΜΥΟΚΤΟΝΙΑΣ: Περιέχει τη σύμβαση με αδειοδοτημένη εταιρεία καταπολέμησης εντόμων και τρωκτικών, τις εγκρίσεις κυκλοφορίας και τις τεχνικές προδιαγραφές των σκευασμάτων που χρησιμοποιούνται, το πρόγραμμα καταπολέμησης τρωκτικών και εντόμων, κάτοψη ή σκαρίφημα της επιχείρησης όπου θα απεικονίζονται οι δολωματικοί σταθμοί ή οι σταθμοί παρακολούθησης που έχουν τοποθετηθεί και τα έντυπα αποτελεσματικότητας/τεκμηρίωσης των εφαρμογών.

Αρχείο 5ο ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΩΝ: Περιέχει τα στοιχεία τεκμηρίωσης της παρακολούθησης της θερμοκρασίας σε όλα τα στάδια (ψυγεία, καταψύκτες, θερμοθάλαμοι, μαγείρεμα, κ.λπ.).

Αρχείο 6ο ΠΡΩΤΩΝ ΥΛΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΩΝ: Αναφέρονται οι προμηθευτές της επιχείρησης και υπάρχουν τα σχετικά συνοδευτικά δελτία αποστολής των προϊόντων και πρώτων υλών, τα απαιτούμενα στοιχεία για τον έλεγχο της ιχνηλασιμότητας καθώς και κάθε άλλο στοιχείο που προβλέπεται από την εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία για την προστασία της Δημόσιας Υγείας.


Άρθρο 7
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

Για την εφαρμογή αυτού του άρθρου ισχύουν οι ορισμοί του άρθρου 14 του Κανονισμού 178/2002 Ε.Ε για το χαρακτηρισμό των τροφίμων και του άρθρου 1 του ν. 4235/2014 (ΦΕΚ 32/11-2-2014) όπως κάθε φορά ισχύει.

Όλα τα τρόφιμα που παρασκευάζονται, επεξεργάζονται, συσκευάζονται, εισάγονται, συντηρούνται ή διακινούνται ή αποθηκεύονται ή γενικά προσφέρονται στην κατανάλωση πρέπει να είναι ασφαλή για την Δημόσια Υγεία.

Γενικά απαγορεύεται η παρασκευή, διανομή, μεταφορά και έκθεση προς πώληση μη ασφαλών και μη κανονικών τροφίμων, ακατάλληλων για ανθρώπινη κατανάλωση, νοθευμένων τροφίμων και επιβλαβών για την υγεία. Σε αυτές τις περιπτώσεις εφαρμόζονται τα διοικητικά μέτρα οι διαδικασίες και οι κυρώσεις που προβλέπει ο
ν. 4235/2014 (ΦΕΚ 32/11-2-2014), όπως κάθε φορά ισχύει.

Οι υγειονομικές υπηρεσίες προβαίνουν στη διενέργεια δειγματοληψίας για τη διεξαγωγή των αναγκαίων κατά περίπτωση εργαστηριακών ελέγχων, όπου αυτό απαιτείται.

Οι περιέκτες των τροφίμων και γενικά τα υλικά σε επαφή με τρόφιμα πρέπει να είναι τέτοιας φύσης ώστε να πληρούνται οι απαιτήσεις του Κώδικα Τροφίμων και Ποτών και της ισχύουσας Ενωσιακής Νομοθεσίας.


Άρθρο 8
ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΥΓΕΙΑΣ - ΑΤΟΜΙΚΗ ΥΓΙΕΙΝΗ

Όσοι ασκούν ή επιθυμούν να ασκήσουν το επάγγελμα του χειριστή τροφίμων ή ποτών, ή να εργαστούν σε επιχειρήσεις υγειονομικού ενδιαφέροντος πρέπει να είναι εφοδιασμένοι με πιστοποιητικό υγείας σύμφωνα με την Υγειονομική Διάταξη υπ’ αριθμ. Υ1γ/Γ.Π/οικ 35797/4.4.2012 (ΦΕΚ 1199/τ.B΄/11-4-2012) όπως κάθε φορά ισχύει.

Επιπλέον θα πρέπει:
• Να φροντίζουν την υγεία τους.
• Να αναφέρουν στον προϊστάμενό τους πιθανή ασθένειά τους (γαστρεντερικά προβλήματα, πονόλαιμο, βήχα, εκκρίσεις από μύτη ή μάτια, τροφική δηλητηρίαση, κ.α). Σε αυτές τις περιπτώσεις απαγορεύεται η παραμονή σε χώρους που διαχειρίζονται τρόφιμα (π.χ. προετοιμασία, επεξεργασία, διάθεση).
• Να επιστρέφουν στην εργασία τους μόνο με ιατρική βεβαίωση.
• Να καλύπτουν τις πληγές, εγκαύματα, δερματικές μολύνσεις, με έντονα χρωματιστό αδιάβροχο επίδεσμο. Επίσης σύμφωνα με το Κεφάλαιο VIII του Κανονισμού (ΕΚ) 852/2004 απαιτείται υψηλός βαθμός ατομικής καθαριότητας από κάθε πρόσωπο που εργάζεται σε χώρους
τροφίμων και θα πρέπει:
• Να φορά κατάλληλο, καθαρό και, όταν είναι αναγκαίο, προστατευτικό ρουχισμό.
• Να τηρεί τους κανόνες και διαδικασίες ατομικής υγιεινής με σκοπό τη μείωση της πιθανότητας επιμόλυνσης των τροφίμων (μικροβιολογική, φυσική, χημική επιμόλυνση) άμεσα ή έμμεσα.
• Να έχει καλές συνήθειες (να πλένει τα χέρια πριν αναλάβει εργασία, να φορά πάντα καθαρή ποδιά, να μη φορά κοσμήματα όπως (ρολόγια, σκουλαρίκια, δακτυλίδια, βραχιόλια κ.α), να έχει κοντά και καθαρά νύχια και όχι βαμμένα ή πρόσθετα νύχια.
• Να χειρίζεται σωστά τα τρόφιμα και να συνεργάζεται προς όφελος της υγιεινής και ασφάλειας αυτών.
• Να έχει συνειδητοποιήσει ότι πρέπει να πλένει τα χέρια του και ότι μετά το πλύσιμο των χεριών ακολουθεί πάντα η απολύμανσή τους με κατάλληλο απολυμαντικό.
• Όταν χρησιμοποιούνται γάντια αυτά δεν υποκαθιστούν το πλύσιμο των χεριών, ενώ συνιστάται να τα αλλάζει όταν λερωθούν ή σχιστούν, ή όταν αλλάξει η εργασία το είδος του τροφίμου που χειρίζεται (π.χ. από ωμό κρέας σε έτοιμο για κατανάλωση τρόφιμο).

Άρθρο 9 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Οι υπεύθυνοι των επιχειρήσεων τροφίμων και ποτών πρέπει να εξασφαλίζουν ότι:

Συμμορφώνονται ως προς τις απαιτήσεις της υπουργικής απόφασης 14708/2007 (ΦΕΚ 1616/τ.Β΄/17-8-2007) όπως κάθε φορά ισχύει και ειδικότερα:
• Οι χειριστές τροφίμων εκπαιδεύονται σχετικά με την υγιεινή και ασφάλεια των τροφίμων ανάλογα με το αντικείμενο δραστηριότητας της επιχείρησης και τις εκτελούμενες εργασίες.
• Οι υπεύθυνοι για την κατάρτιση και τη διατήρηση της διαδικασίας βάσει των αρχών HACCP ή για την εφαρμογή των σχετικών οδηγών ορθής πρακτικής εκπαιδεύονται κατάλληλα για την εφαρμογή τους.
• Υπάρχει συμμόρφωση προς όλες τις απαιτήσεις της Εθνικής Νομοθεσίας, όπως κάθε φορά ισχύει, σχετικά με τα εκπαιδευτικά προγράμματα για τους χειριστές τροφίμων ή για ειδικά εκπαιδευτικά προγράμματα για τα πρόσωπα που απασχολούνται σε ορισμένους κλάδους τροφίμων.
Η εκπαίδευση του προσωπικού πρέπει να τεκμηριώνεται με κατάλληλο αρχείο που θα διατηρείται στο φάκελο του προσωπικού, σύμφωνα με το άρθρο 6 της παρούσας.


Άρθρο 10
ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΚΑΙ ΠΟΤΩΝ

Οι επιχειρήσεις τροφίμων και ποτών όπως ορίζονται στο άρθρο 2 της παρούσας κατατάσσονται ανάλογα με το είδος της δραστηριότητάς τους στις παρακάτω κατηγορίες Ι έως IV:

Κατηγορία Ι  -Επιχειρήσεις Παρασκευής ή και Συσκευασίας.

Κατηγορία II - Διανομείς (Αποθήκευση-Χονδρική πώληση) και Μεταφορείς (Οχήματα μεταφοράς).

Κατηγορία III- Επιχειρήσεις Λιανικού Εμπορίου.

Κατηγορία IV - Επιχειρήσεις Μαζικής εστίασης.

Για όλες τις ανωτέρω κατηγορίες θα τηρούνται οι Ευρωπαϊκοί Κανονισμοί και η τεκμηρίωση εκ μέρους τη επιχείρησης ότι διασφαλίζεται η υγιεινή και ασφάλεια:

α) των παραγομένων ή προσφερομένων τροφίμων σε όλες τις φάσεις της παραγωγικής αλυσίδας (από την παραγωγή μέχρι και την κατανάλωση),

β) των παρεχόμενων υπηρεσιών,

γ) προϋποθέσεις λειτουργίας του άρθρου 5 και τις ειδικότερες διατάξεις για κάθε δραστηριότητα.

Οι ως άνω κατηγορίες επιχειρήσεων τροφίμων και ποτών μπορούν να λειτουργούν ως μικτές ή παράλληλα με άλλες δραστηριότητες εμπορικές ή μη, εκτός αν δεν επιτρέπεται από άλλες ειδικότερες διατάξεις.

Στη περίπτωση αυτή θα λειτουργούν σε χώρο σαφώς ή νοητά διαχωρισμένο, ανάλογα με την επικινδυνότητα της δραστηριότητας και με την προϋπόθεση ότι διασφαλίζεται η υγιεινή και ασφάλεια των τροφίμων και αποφεύγεται η διασταυρούμενη επιμόλυνση.
Οι παραπάνω κατηγορίες δεν είναι εξαντλητικές και επιτρέπεται η διεύρυνση αυτών εφόσον υπάρξουν νέες ή τροποποιημένες παραγωγικές διαδικασίες.
Επιτρέπεται να λειτουργούν επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών υγειονομικού ενδιαφέροντος ή μη, εντός επιχειρήσεων τροφίμων και ποτών (κατάστημα εντός καταστήματος) και αντιστρόφως, εφόσον υπάρχει επαρκής χώρος σαφώς ή νοητά διαχωρισμένος ανάλογα με το βαθμό επικινδυνότητας της δραστηριότητας και δεν δημιουργείται κίνδυνος διασταυρούμενης επιμόλυνσης.

 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ II
ΕΙΔΙΚΟΙ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΚΑΙ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΚΑΙ ΠΟΤΩΝ

Άρθρο 11 ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Ι

Επιχειρήσεις Παρασκευής ή και Συσκευασίας.

Οι επιχειρήσεις του παρόντος άρθρου, όπως αυτές ορίζονται στο άρθρο 2 της παρούσας πρέπει να διαθέτουν τους παρακάτω αναφερόμενους χώρους και εξοπλισμό:

Α. Επιχειρήσεις παρασκευής.

1) Χώροι
α. Χώρος παραλαβής και αποθήκευσης πρώτων υλών και υλικών συσκευασίας.
Η κατασκευή και ο εξοπλισμός της αποθήκης να διασφαλίζει την υγιεινή και ασφάλεια των τροφίμων. Όπου απαιτούνται ψυκτικοί θάλαμοι να είναι επαρκούς χωρητικότητας με δυνατότητα παρακολούθησης θερμοκρασιών και σε εφαρμογή των όρων και προϋποθέσεων του Κώδικα Τροφίμων και Ποτών. Οι περιέκτες τροφίμων για την φύλαξη χύδην πρώτων υλών πρέπει να τηρούν της εθνικές και κοινοτικές διατάξεις.

Να λαμβάνονται κατάλληλα μέτρα για τον αερισμό και την τήρηση κατάλληλης θερμοκρασίας και υγρασίας στον χώρο της αποθήκης, με μηχανολογικό εξοπλισμό, όπου απαιτείται.

Όλες οι πρώτες ύλες θα προέρχονται από αξιόπιστους προμηθευτές σύμφωνα με τον Ε.Κ 852/2004 και τους αντίστοιχους κανόνες ορθής υγιεινής πρακτικής.

Θα πρέπει να προβλέπεται ιδιαίτερος χώρος για την τοποθέτηση των προϊόντων που προορίζονται για επιστροφή, καταστροφή κ.λπ. κατά τρόπο ώστε να μην επηρεάζονται τα ασφαλή τρόφιμα. Στο χώρο αυτό θα υπάρχει ανάλογη σήμανση.

Απαγορεύεται η αποθήκευση μη ασφαλών, επιβλαβών για την υγεία τροφίμων με ασφαλή τρόφιμα και αυτά θα απομακρύνονται το ταχύτερο δυνατό από την εγκατάσταση. Μέχρι την απομάκρυνση μπορούν να διατηρούνται σε απομονωμένο χώρο κατά τρόπο ώστε να μην είναι δυνατό να επηρεαστούν άμεσα ή έμμεσα τα ασφαλή τρόφιμα.

β. Χώρος παρασκευής και επεξεργασίας.

Ο εξοπλισμός στο χώρο παρασκευής και επεξεργασίας θα είναι από κατάλληλο και υγειονομικά αποδεκτό υλικό. Ειδικά ο εξοπλισμός που προβλέπεται να έρχεται σε επαφή με τρόφιμα πρέπει να είναι από υλικό κατάλληλο για τρόφιμα κατά τις ισχύουσες Εθνικές και Ενωσιακές διατάξεις. Να λαμβάνονται κατάλληλα μέτρα για τον αερισμό του χώρου και όπου αυτός γίνεται με ανοίγματα (παράθυρα, πόρτες κ.λπ.) σε αυτά θα τοποθετείται κατάλληλο προστατευτικό πλέγμα για να μπορούν να καθαρίζονται. Στο χώρο αυτό να υπάρχει νιπτήρας με ποδοκίνητο ή αυτοματοποιημένο σύστημα για το πλύσιμο των χεριών του προσωπικού.

Η διασταυρούμενη επιμόλυνση πρέπει να αποφεύγεται με βάση τους κανόνες ορθής υγιεινής και βιομηχανικής πρακτικής.

Ο χώρος παρασκευής και επεξεργασίας να είναι επαρκής προκειμένου να εξασφαλίζεται η ασφαλής παραγωγή των τροφίμων.

Η προετοιμασία των επεξεργασμένων και των ανεπεξέργαστων προϊόντων θα γίνεται σε σαφώς διαχωρισμένο χώρο από τον χώρο όπου γίνεται η θερμική επεξεργασία ή η τυποποίηση.

Θα υπάρχει ο ανάλογος σε σχέση με τους εκτελούμενους χειρισμούς και τη δυναμικότητα της επιχείρησης αριθμός πάγκων εργασίας, ώστε να διασφαλίζεται ο υγιεινός χειρισμός και ο αποκλεισμός τυχόν διασταυρούμενης επιμόλυνσης των τροφίμων.

Η μεριδοποίηση προϊόντων πρέπει να γίνεται σε ιδιαίτερο, σαφώς διαχωρισμένο χώρο της επιχείρησης εκτός των περιπτώσεων που από το διάγραμμα ροής προκύπτει ότι μπορεί να γίνεται σε νοητά διαχωρισμένο χώρο του χώρου παρασκευής και επεξεργασίας.
Στις επιχειρήσεις του παρόντος άρθρου που παράγουν τυποποιημένα προϊόντα θα πρέπει να υπάρχει επαρκής χώρος για την τυποποίηση.

Ο χώρος τυποποίησης θα περιλαμβάνει όλο τον απαραίτητο εξοπλισμό και τα μηχανικά μέσα για την ρύθμιση κατάλληλων συνθηκών περιβάλλοντος, με σκοπό την διασφάλιση της ασφάλειας των τροφίμων.

γ. Χώρος πλύσεως σκευών/τροφίμων.

Ο χώρος πλύσης των σκευών καθώς και των αντικειμένων που χρησιμοποιούνται κατά τη διάρκεια των εργασιών θα είναι ανάλογος και κατάλληλος ώστε να επιτυγχάνεται ο αποτελεσματικός καθαρισμός και η απολύμανση τους, ενώ η χωροθέτηση του εν λόγω χώρου θα πρέπει να συμβάλλει στην αποφυγή του κινδύνου της διασταυρούμενης επιμόλυνσης των τροφίμων. Όλα τα σκεύη που χρησιμοποιούνται θα φυλάσσονται μετά τον καθαρισμό τους σε κλειστές προθήκες ή σε κατάλληλα ράφια.

Για την πλύση τροφίμων θα πρέπει να υπάρχει ένα τουλάχιστον διπλό βαθύ σύστημα νεροχυτών. Αντίστοιχα για τη πλύση σκευών πρέπει να υπάρχει τουλάχιστον ένα διπλό βαθύ σύστημα νεροχυτών ή ένας βαθύς νεροχύτης και πλυντήριο.

δ. Χώρος αποθήκης ετοίμων προϊόντων: Όταν η αποθήκευση αφορά συσκευασμένα τρόφιμα (αποθήκη μονάδας επεξεργασίας και συσκευασίας τροφίμων) οι απαιτήσεις είναι οι ίδιες με αυτές που περιγράφονται στις αποθήκες. Σε κάθε άλλη περίπτωση στον χώρο αυτό θα υπάρχουν ράφια, κλειστές προθήκες και ψυκτικοί θάλαμοι όπου αυτοί απαιτούνται.

Αν από το διάγραμμα ροής προβλέπεται θερμή διατήρηση των τροφίμων μέχρι την διάθεση στον πελάτη τότε θα πρέπει να υπάρχει επαρκής υποδομή αποτελούμενη από θερμοθαλάμους, ή άλλη θερμαινόμενη συσκευή. Αυτές οι συσκευές θα πρέπει να έχουν ικανότητα συνεχούς διατήρησης του εσωτερικού των τροφίμων σε θερμοκρασία ανώτερη των 60° C ανάλογα με το είδος του τροφίμου, ο αριθμός και η χωρητικότητά τους θα είναι ανάλογης δυναμικότητας.

Οι χώροι, τα μέσα και οι συσκευές αποθήκευσης τελικών προϊόντων θα είναι διαφορετικά από τους χώρους αποθήκευσης πρώτων και ενδιάμεσων υλών.

Θα πρέπει να λαμβάνονται μέτρα για τον αερισμό και τον φωτισμό του χώρου με μηχανολογικό εξοπλισμό, όπου απαιτείται ώστε να εξασφαλίζονται σταθερές συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας, κατάλληλες για τα παραγόμενα προϊόντα.

ε. Χώρος διάθεσης ή διανομής ετοίμων προϊόντων.

Στο χώρο αυτό θα υπάρχουν ράφια, κλειστές προθήκες ή ψυκτικοί θάλαμοι όπου απαιτείται και γενικά θα λαμβάνονται όλα τα κατάλληλα μέτρα ώστε να εξασφαλίζεται η ασφάλεια και η ποιότητα των προς διάθεση προϊόντων.

2) Εξοπλισμός

Οι επιχειρήσεις του παρόντος άρθρου πρέπει να διαθέτουν τον απαραίτητο εξοπλισμό και τα απαραίτητα σκεύη για την επεξεργασία των τροφίμων σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.

Ο χρησιμοποιούμενος εξοπλισμός πρέπει να επιλέγεται, εκτός των άλλων και με βάση τη δυνατότητα εύκολου καθαρισμού και τη δυνατότητα απολύμανσης με χημικές ή άλλες φυσικές μεθόδους.

Τα υλικά που χρησιμοποιούνται για τον εξοπλισμό πρέπει να πληρούν τις απαιτήσεις του Κώδικα Τροφίμων και Ποτών. Η χρήση ξύλινου εξοπλισμού δεν είναι αποδεκτή εντός των χώρων επεξεργασίας τροφίμων. Στους υπόλοιπους χώρους η χρήση ξύλου πρέπει να περιορίζεται στο απολύτως αναγκαίο.

Οι χρησιμοποιούμενες παλέτες, πρέπει να είναι από υλικό ανθεκτικό, λείο και αδιαπότιστο και πρέπει να διατηρούνται καθαρές και σε καλή κατάσταση.

Η χρήση γυάλινου εξοπλισμού στους χώρους επεξεργασίας και αποθήκευσης τροφίμων πρέπει να αποφεύγεται εκτός αν πρόκειται για ύαλο ανθεκτικό στη θραύση. Τα ράφια και τα ντουλάπια σε όλους τους χώρους πρέπει να μην οξειδώνονται, να είναι ανθεκτικά στην υγρασία και να καθαρίζονται εύκολα.

Τα θερμόμετρα και όπου απαιτείται τα υγρασιόμετρα σε όλο τον εξοπλισμό (ψυγεία, καταψύκτες, θάλαμοι, θερμοθάλαμοι, κ.λπ.) θα έχουν το απαιτούμενο εύρος μέτρησης και την απαιτούμενη ακρίβεια, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.

Η διαδικασία καθαρισμού και απολύμανσης των χώρων παρασκευής και του εξοπλισμού πρέπει να γίνεται με κατάλληλο τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται ο αποτελεσματικός καθαρισμός και η απολύμανση.
Τα απορρίμματα θα φυλάσσονται προσωρινά σε ειδικά δοχεία επαρκούς χωρητικότητας από κατάλληλο υλικό, ώστε να καθαρίζονται και να απολυμαίνονται αποτελεσματικά.
Το κάλυμμα των δοχείων θα είναι στεγανό και θα ανοίγει με ποδοκίνητο μηχανισμό.

Β. Επιχειρήσεις συσκευασίας

Στις επιχειρήσεις αυτές θα υπάρχουν οι χώροι των επιχειρήσεων παρασκευής, εκτός του χώρου παρασκευής - επεξεργασίας, ο οποίος αντικαθίσταται με τον χώρο συσκευασίας επαρκών διαστάσεων. Σε αυτόν τον χώρο θα υπάρχει επαρκής και κατάλληλος εξοπλισμός που θα αποτυπώνεται στο διάγραμμα ροής. Τα υλικά που χρησιμοποιούνται για την πρώτη και τη δεύτερη συσκευασία δεν πρέπει να αποτελούν πηγή μόλυνσης και πρέπει να αποθηκεύονται με τρόπο που να μην εκτίθενται σε κίνδυνο μόλυνσης και να πληρούν τις απαιτήσεις του Κώδικα Τροφίμων και Ποτών.
Όσα υλικά συσκευασίας επαναχρησιμοποιούνται για τρόφιμα πρέπει να καθαρίζονται και να απολυμαίνονται μετά από κάθε χρήση και να φυλάσσονται σε κλειστές προθήκες μέχρι την επόμενη χρήση τους.

Τέλος ο αριθμός των αποδυτηρίων και αποχωρητηρίων αυτής της κατηγορίας επιχειρήσεων περιγράφεται στο άρθρο 5 της παρούσας.


ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΑΡΤΟΠΟΙΗΤΙΚΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ

Σε αυτή την κατηγορία συμπεριλαμβάνονται όλες οι επιχειρήσεις που παρασκευάζουν και πωλούν τα προβλεπόμενα τρόφιμα από την Αρτοποιητική Νομοθεσία και οι εγκαταστάσεις περάτωσης έψησης, εκτός των πρατηρίων άρτου που υπάγονται στην κατηγορία Επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου.
Οι ανωτέρω επιχειρήσεις υπάγονται στην αρτοποιητική Νομοθεσία όπως κάθε φορά ισχύει καθώς επίσης και στους γενικούς όρους της παρούσας.


Άρθρο12 ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ II

ΔΙΑΝΟΜΕΙΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΕΙΣ

1) Αποθήκευση -Χονδρική πώληση τροφίμων και ποτών.
Οι επιχειρήσεις αυτές πρέπει να τηρούν τους όρους υγιεινής που απαιτούνται για τον τομέα δραστηριότητας και το είδος του τροφίμου που διαχειρίζονται, σύμφωνα με τον Ε.Κ 852/2004. Ειδικότερα:

Τα δάπεδα οι τοίχοι και η οροφή να είναι ανθεκτικά και να διατηρούνται σε καλή κατάσταση.

Οι ράμπες φόρτωσης να είναι από κατάλληλα υλικά, προφυλαγμένες από τις καιρικές συνθήκες.

Όταν τα αποθηκευόμενα τρόφιμα και ποτά απαιτούν ειδικές συνθήκες αποθήκευσης (ψύξη, κατάψυξη) θα διαθέτουν επαρκή εξοπλισμό και μέσα επιτήρησης των συνθηκών αποθήκευσης.

Τα τρόφιμα και ποτά να προφυλάσσονται από τρωκτικά, έντομα ή άλλα ζώα οικόσιτα ή μη.

Επιτρέπεται η αποθήκευση στους χώρους των επιχειρήσεων της κατηγορίας αυτής και άλλων προϊόντων μη εδώδιμων υπό την προϋπόθεση ότι διασφαλίζεται η αποφυγή επιμόλυνσης. Οι χώροι να μπορούν να καθαρίζονται εύκολα και αποτελεσματικά.

Σε κάθε περίπτωση δεν επιτρέπεται η αποθήκευση τροφίμων και ποτών με καύσιμα, χημικά, γεωργικά φάρμακα.
Ο αριθμός των αποδυτηρίων και αποχωρητηρίων αυτής της κατηγορίας επιχειρήσεων περιγράφεται στο άρθρο 5 της παρούσας.

Στο αρχείο «πρώτων υλών και προμηθευτών» να τηρείται και αρχείο ιχνηλασιμότητας των διατεθειμένων προϊόντων.

Να υπάρχει ιδιαίτερος χώρος αποθήκευσης των προς επιστροφή προϊόντων με την ανάλογη σήμανση.

Οι επιχειρήσεις του παρόντος άρθρου μπορούν να διαθέτουν λιανικώς ορισμένες ποσότητες τροφίμων και ποτών εφόσον για το σκοπό αυτό δεν απαιτείται επιπλέον συγκρότηση και εξοπλισμός τηρουμένων των ισχυουσών αγορανομικών διατάξεων.

2) Οχήματα μεταφοράς τροφίμων και ποτών.

Τα οχήματα μεταφοράς ανήκουν είτε σε επιχειρήσεις τροφίμων και ποτών, είτε σε ιδιώτη διανομέα για τη μεταφορά τροφίμων και ποτών.

Για τη χορήγηση βεβαίωσης υγειονομικής καταλληλότητας στη πρώτη περίπτωση απαιτείται μεταξύ άλλων η υποβολή παραστατικού στοιχείου νόμιμης λειτουργίας της επιχείρησης.

Οι χώροι των οχημάτων και οι περιέκτες που χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά τροφίμων πρέπει να είναι άρτιοι, καθαροί και κατάλληλοι για τα τρόφιμα που θα μεταφέρονται.

Οι επιφάνειες θα πρέπει να είναι ανθεκτικές για τα μεταφερόμενα φορτία και όταν απαιτείται να είναι πλενόμενες και ανθεκτικές στα χρησιμοποιούμενα απορρυπαντικά και απολυμαντικά σκευάσματα.

Τα οχήματα και οι περιέκτες που προορίζονται για μεταφορά τροφίμων συνιστάται να είναι μόνο για αυτή τη χρήση.

Αν μαζί με τα τρόφιμα μεταφέρονται και άλλα είδη, θα υπάρχει απομονωμένος χώρος για την αποθήκευση τους και σε καμία περίπτωση δεν θα μεταφέρονται είδη που μπορεί να επηρεάσουν τα τρόφιμα.

Πριν τη φόρτωση των τροφίμων θα προηγείται υποχρεωτικά καθαρισμός και απολύμανση όταν:
• Τα είδη τροφίμων που είχαν προηγουμένως μεταφερθεί μπορεί να επιμολύνουν το νέο φορτίο τροφίμων.
• Έχει προηγηθεί μεταφορά μη τροφίμων, εφόσον αυτό μπορεί να προκαλέσει επιμόλυνσή του προς μεταφορά φορτίου.
• Ο χώρος ή ο περιέκτης είναι ακάθαρτος και χρειάζεται να γίνει καθαρισμός.

Τα τρόφιμα θα μεταφέρονται κατά τρόπο ώστε να μην επιμολύνονται ή υποβαθμίζονται από εξωγενείς παράγοντες (περιβάλλον).

Όταν πρέπει να διατηρείται η αλυσίδα ψύξης και όταν μεταφέρονται ζεστά τρόφιμα, τα οχήματα ή οι περιέκτες θα πρέπει να εξασφαλίζουν τις απαιτούμενες συνθήκες με κατάλληλο τρόπο (αυτοδύναμο ψυκτικό μηχάνημα, κρυογονική ψύξη, ισοθερμική επένδυση, κ.λπ.) ανάλογα με τον προβλεπόμενο χρόνο μεταφοράς και το είδος των τροφίμων.

Ο ενδιαφερόμενος υποβάλλει αίτηση για έκδοση βεβαίωσης υγειονομικής καταλληλότητας στην Υγειονομική Υπηρεσία της Περιφερειακής Ενότητας που ανήκει η Δ/νση Μεταφορών όπου θα γίνεται ή ταξινόμηση ή η έκδοση άδειας κυκλοφορίας του οχήματος.


Άρθρο 13 ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ III
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΛΙΑΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ

1. Επιχειρήσεις λιανικής διάθεσης τροφίμων και ποτών

Οι χώροι όπου στεγάζονται, οι επιχειρήσεις της παρούσας παραγράφου, όπως αυτές ορίζονται στο άρθρο 2 της παρούσας απόφασης πρέπει να τηρούν τους όρους υγιεινής που απαιτούνται για τον τομέα δραστηριότητας και το είδος του τροφίμου που διαχειρίζονται.

Πέραν των γενικών απαιτήσεων όπως περιγράφονται στην παρούσα και αναφέρονται στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II του Ε.Κ 852/2004 πρέπει να εξασφαλίζονται τα παρακάτω:

α) Να υπάρχει επάρκεια χώρων και σχεδιασμός ανάλογα με τα διατιθέμενα τρόφιμα και ποτά ώστε να διασφαλίζεται η υγιεινή και ασφάλεια των τροφίμων και να αποφεύγεται η διασταυρούμενη επιμόλυνση.

β) Ο εξοπλισμός των ανωτέρω επιχειρήσεων να είναι ανάλογος της δραστηριότητας αυτών και ειδικότερα θα πρέπει να διαθέτουν:
• Ψυκτικούς θαλάμους ανάλογης δυναμικότητας, οι οποίοι να φέρουν κατάλληλα υλικά επένδυσης και δάπεδα με δυνατότητα καθαρισμού και αποστράγγισης καταγραφικά μηχανήματα θερμοκρασίας για τα ευαλοίωτα προϊόντα.
• Πάγκους εργασίας, επιφάνειες κοπής, σκεύη κ.λπ. ανάλογα με τα πωλούμενα είδη κατασκευασμένα από κατάλληλα υλικά που να μπορούν να καθαρίζονται και να απολυμαίνονται ευχερώς.
• Μηχανικό εξοπλισμό (μηχανές κοπής κιμά, αλλαντικών, τυριών κ.λπ.) ανάλογα με τη δραστηριότητα.
• Μηχανές έψησης όπου απαιτούνται.
• Προθήκες έκθεσης προϊόντων προς πώληση κατασκευασμένες από κατάλληλα υλικά.
• Κατάλληλο εξοπλισμό για το πλύσιμο των σκευών, των εργαλείων με κατάλληλη σήμανση.
• Νιπτήρες για το πλύσιμο των τροφίμων και το πλύσιμο χεριών με ανάλογη σήμανση.
• Συνεχή παροχή ζεστού και κρύου νερού.

γ) Τήρηση των ορθών συνθηκών αποθήκευσης.

Οι επιχειρήσεις του παρόντος άρθρου, όταν δεν είναι μικτές με άλλες κατηγορίες επιχειρήσεων, μπορούν να διαθέτουν τρόφιμα, είτε χωρίς καθόλου επεξεργασία αυτών ή κατόπιν επεξεργασίας.

Η επεξεργασία δεν πρέπει να μεταβάλλει τους βασικούς χαρακτήρες του εμπορευόμενου προϊόντος, επιτρέπεται ο καθαρισμός/τεμαχισμός, κρέατος και παρασκευή κιμά, ο εκσπλαχνισμός/η απολέπιση, ιχθύων και καθάρισμα αλιευμάτων, η άλεση και η φρύξη του καφέ, η κοπή ή όχι και απλή συσκευασία, κλπ.

Εξαίρεση μπορεί να αποτελούν διεργασίες του εργαστηρίου του κρεοπωλείου που προβλέπονται από παράλληλες διατάξεις.

Επιτρέπεται η διάθεση συσκευασμένων τυποποιημένων νωπών ή κατεψυγμένων κρεάτων, κρεατοσκευασμάτων, ψαριών και άλλων αλιευμάτων, τα οποία θα είναι τοποθετημένα σε κατάλληλα ψυγεία στους χώρους των τροφίμων χωρίς την υποχρέωση ύπαρξης και λειτουργίας κρεοπωλείου ή ιχθυοπωλείου. Οι εγκαταστάσεις του κρεοπωλείου και του ιχθυοπωλείου θα βρίσκονται σε ξεχωριστό ή νοητά διαχωρισμένο χώρο.

Στις επιχειρήσεις λιανικής διάθεσης τροφίμων και ποτών δύναται να λειτουργήσει τμήμα έψησης προπαρασκευασμένων - προμαγειρευμένων φαγητών και κοτόπουλων με λιανική διάθεση αυτών. Για τη λειτουργία του ανωτέρω τμήματος πρέπει να υπάρχουν:
• Πάγκοι εργασίας, επιφάνειες κοπής, σκεύη κ.λπ. ανάλογα με τα πωλούμενα είδη, από κατάλληλα υλικά που θα μπορούν να καθαρίζονται και να απολυμαίνονται ευχερώς.
• Μηχανές έψησης.
• Προθήκες έκθεσης προς πώληση από κατάλληλα υλικά.
• Κατάλληλος εξοπλισμός για το πλύσιμο των εργαλείων και χεριών.
• Συνεχής παροχή ζεστού και κρύου νερού.

Για τα προμαγειρευμένα και μαγειρεμένα τρόφιμα στις εγκαταστάσεις αυτοεξυπηρέτησης το σύστημα σερβιρίσματος πρέπει να είναι τέτοιο, ώστε οι τροφές που προσφέρονται να προστατεύονται από την άμεση μόλυνση που θα μπορούσε να προκύψει από την εγγύτητα ή την δράση του καταναλωτή. Ειδικότερα για προϊόντα συσκευασμένα που προσφέρονται σε θερμαινόμενες βιτρίνες αυτοεξυπηρέτησης (θερμοθαλάμους) δύναται να γίνει χρήση αυτών εφόσον τηρείται η επιθυμητή θερμοκρασία συντήρησης των προς διάθεση προϊόντων.

Η εσωτερική θερμοκρασία των τροφίμων θα πρέπει να είναι είτε κάτω των 4 ° C ή πάνω από 60 ° C, αναλόγως της φύσεως του τροφίμου (διατήρηση εν ψυχρώ ή εν θερμώ).
Επιτρέπεται η πώληση άρτου, αρτοσκευασμάτων και αρτοπαρασκευασμάτων στις επιχειρήσεις λιανικής διάθεσης τροφίμων.
Όλα τα πρατήρια άρτου λειτουργούν σύμφωνα με τις διατάξεις της αρτοποιητικής νομοθεσίας.
Οι επιχειρήσεις που διαθέτουν εγκατάσταση περάτωσης έψησης πρέπει να πληρούν τις απαιτήσεις της αρτοποιητικής νομοθεσίας.
Στην περίπτωση που οι επιχειρήσεις του παρόντος άρθρου λειτουργούν ως μικτές με επιχειρήσεις μαζικής εστίασης όπου προετοιμάζουν, μαγειρεύουν και διαθέτουν τρόφιμα για κατ’οίκον κατανάλωση ή επιτόπου, αν διαθέτουν και χώρο εξυπηρέτησης καθήμενων πελατών, θα πρέπει να πληρούν τους γενικούς και τους ειδικούς υγειονομικούς όρους που ορίζονται στις διατάξεις της παρούσης.

Όλες οι δραστηριότητες των επιχειρήσεων λιανικής διάθεσης τροφίμων και ποτών θα αποτυπώνονται στο διάγραμμα ροής της επιχείρησης.
Τα καταστήματα λιανικής πώλησης τροφίμων και ποτών επιτρέπεται να επεξεργάζονται, να συσκευάζουν και να τυποποιούν τα τρόφιμα και ποτά σε μικρότερες συσκευασίες στα καταστήματα τους και να τα διαθέτουν προς πώληση: π.χ. κοπή και απλή συσκευασία των τροφίμων και ποτών (τυροκομικά προϊόντα,αλλαντικά, κρασί, κ.λπ.) στην οποία συσκευασία θα υπάρχει η απαιτούμενη σήμανση (ημερομηνία συσκευασίας, συνθήκες διατήρησης, ημερομηνία λήξης, κ.λπ.) και η όλη διαδικασία θα διασφαλίζει την υγιεινή και ασφάλεια αυτών.

Οι παραπάνω διεργασίες αφορούν σε τρόφιμα που είναι συσκευασμένα σε απλές συσκευασίες και εφόσον δεν προβλέπεται από άλλες διατάξεις η λήψη ειδικής άδειας (π.χ. κωδικός αριθμός Ευρωπαϊκής Ένωσης). Για τις περιπτώσεις που δεν προβλέπεται ειδική άδεια, η διαδικασία συσκευασίας τροφίμων σε μικρότερες συσκευασίες, κατόπιν επεξεργασίας ή μη, δεν μπορεί να τύχει εφαρμογής σε τρόφιμα που είναι συσκευασμένα σε ειδικές συσκευασίες π.χ. κενού αέρος, τροποποιημένης ατμόσφαιρας κ.τ.λ. καθώς επίσης και σε τρόφιμα που έχουν παστεριωθεί ή αποστειρωθεί μετά τη συσκευασία (π.χ. κονσέρβες). Οι επιχειρήσεις που συσκευάζουν κατόπιν επεξεργασίας ή μη τρόφιμα, υποχρεούνται για την έκδοση των απαιτούμενων αδειών όταν αυτό προβλέπεται από άλλες διατάξεις.

Επιτρέπεται η επεξεργασία προϊόντων στο αντίστοιχο τμήμα (π.χ. στύψιμο φρούτων για παραγωγή φρέσκου χυμού, στο τμήμα του οπωροπωλείου) με την προϋπόθεση ύπαρξης κατάλληλου χώρου και εξοπλισμού.

Στην περίπτωση όπου η διάθεση αφορά χύμα τρόφιμα ή ποτά τα οποία είναι υψηλής επικινδυνότητας και για την τοποθέτηση και τη διάθεσή τους απαιτούνται ιδιαίτεροι χειρισμοί θα πρέπει να εφαρμόζονται οι κανόνες ορθής πρακτικής υγιεινής από το προσωπικό της επιχείρησης.

Απαγορεύεται η έκθεση των ανωτέρω ειδών έξω από την οικοδομική γραμμή του κτιρίου, στην πρασιά ή στο πεζοδρόμιο, με εξαίρεση τα κηπευτικά και τα φρούτα, τα οποία μπορεί να εκθέτονται έξω από την επιχείρηση, εφόσον η επιχείρηση έχει δικαίωμα χρήσης, ο χώρος είναι κατάλληλα προστατευόμενος και τούτο δεν έρχεται σε αντίθεση με άλλες διατάξεις.

Στις επιχειρήσεις λιανικής πώλησης μπορούν να συνυπάρχουν σε ξεχωριστό, νοητά διαχωρισμένο χώρο, άλλα, άσχετα με τα τρόφιμα είδη και αντιστρόφως, εφ’ όσον υπάρχει επαρκής χώρος και αποδεικνύεται ότι λαμβάνονται τα απαιτούμενα μέτρα για αποφυγή διασταυρούμενης επιμόλυνσης.


2. Μηχανήματα αυτόματης παρασκευής διάθεσης τροφίμων και ποτών

Μηχανήματα αυτόματης παρασκευής - πώλησης τροφίμων ή/και ποτών είναι τα μηχανήματα τα οποία μπορούν να συντηρούν στις ενδεικνυόμενες κατά περίπτωση συνθήκες (προσυσκευασμένα) ή/και να αναμιγνύουν και να διαθέτουν τα ανωτέρω με εντολή που δίδεται από τον πελάτη με κέρμα ή άλλο τρόπο(σύστημα πληρωμής π.χ. πιστωτική κάρτα, κ.λπ.).

Τα ανωτέρω μηχανήματα τοποθετούνται σε δημόσιους ανοικτούς ή στεγασμένους χώρους (π.χ. έμπροσθεν επιχειρήσεων που λειτουργούν νομίμως, σταθμούς, χώρους αναμονής κ.λπ. ή ιδιωτικούς χώρους (π.χ. καταστήματα, γραφεία, κ.λπ.), εκπαιδευτικούς οργανισμούς, νοσοκομεία, χώρους υποδοχής κοινού για υπηρεσίες ή χώρους δημοσίων θεαμάτων με μακροχρόνια παραμονή κοινού.

Α. Οι προϋποθέσεις του προς εγκατάσταση χώρου είναι οι εξής:

• Να διασφαλίζει συνεχή παροχή ηλεκτρικής ισχύος και νερού ανθρώπινης κατανάλωσης όταν απαιτείται από το τρόφιμο που διατίθεται μέσω των μηχανημάτων.
• Να προστατεύεται επαρκώς από την έκθεση σε καιρικές συνθήκες.
• Να μην στεγάζεται σε χώρους όπου λόγω της φύσεως της εκτελουμένης σε αυτούς εργασία, δεν είναι δυνατό να τηρηθεί η απαιτούμενη καθαριότητα ή παράγονται αέρια,ατμοί, σκόνη (π.χ. διάδρομοι αποχωρητηρίων, σιδηρουργεία, βαφεία,καθαριστήρια κ.λπ.).

Β. Οι επιχειρήσεις ή μεμονωμένοι ιδιώτες που εκμεταλλεύονται αυτόματους πωλητές τροφίμων ή ροφημάτων κάθε κατηγορίας πρέπει να τηρούν τις παρακάτω προϋποθέσεις:

• Να διαθέτουν μέσω των αυτόματων πωλητών κατάλληλα τρόφιμα ή να τους ανατροφοδοτούν με πρώτες ύλες κατάλληλες για την παρασκευή ροφημάτων ή και τροφίμων.
• Να διαθέτουν κατάλληλες εγκαταστάσεις αποθήκευσης των υλικών ανατροφοδοσίας με τις απαραίτητες πρώτες ύλες ή έτοιμα ροφήματα ή τρόφιμα ή να προέρχονται από νομίμως λειτουργούσες επιχειρήσεις τροφίμων και ποτών.
• Να εγγυώνται τη σωστή λειτουργία τους (διατήρηση, ψύξη ή θέρμανση) ώστε το τελικώς διατιθέμενο τρόφιμο ή ποτό να πληροί τους προβλεπόμενους όρους υγιεινής και ασφάλειας για την κατηγορία του.
• Να συντηρούν, να καθαρίζουν και να απολυμαίνουν τους διαχειριζόμενους αυτομάτους πωλητές.
• Να αποδεικνύουν την επαρκή εκπαίδευση των ιδίων ή του απασχολούμενου προς τούτο προσωπικού που θα διαθέτει απαραίτητα πιστοποιητικό υγείας.
• Να εξασφαλίζουν την τήρηση των απαραίτητων αρχείων.
• Να εξασφαλίζουν τη σύμφωνη γνώμη του φορέα ή του υπεύθυνου του χώρου όπου τοποθετείται το μηχάνημα και ο οποίος υποχρεούται να τηρεί τους όρους που περιγράφονται στο σημείο Α της παρούσας παραγράφου και να διευκολύνουν τα κλιμάκια ελέγχου των αρμοδίων υπηρεσιών.

Όλα τα μηχανήματα αυτόματης πώλησης τροφίμων και ποτών πρέπει να φέρουν κατάλληλη μεταλλική πλάκα, σε εμφανές σημείο, με χαραγμένο το ονοματεπώνυμο του κατόχου (υγειονομικά υπευθύνου) με πλήρη στοιχεία (τον αριθμό της άδειας του, διεύθυνση έδρας επιχείρησης, τηλέφωνο επικοινωνίας) για άμεση πρόσβαση σε περίπτωση ελέγχου από τις αρμόδιες ελεγκτικές αρχές. Για τον κάθε αυτόματο πωλητή θα γνωστοποιείται ο χώρος εγκατάστασής του, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 10 της κοινής υπουργικής απόφασης 16228/2017. Μεταξύ των απαραίτητων δικαιολογητικών συμπεριλαμβάνονται:
α. Δήλωση συμμόρφωσης Ε.Κ (CE) από πιστοποιημένη εταιρεία.
β. Βεβαίωση πιστοποίησης του αρμόδιου φορέα της χώρας προέλευσης για το συγκεκριμένο μηχάνημα ή της εταιρείας κατασκευής του συγκεκριμένου μηχανήματος. γ. Βεβαίωση των κατασκευαστών για την πιστότητα των μηχανημάτων αυτόματης πώλησης ως προς τις βασικές απαιτήσεις για την προσφορά τροφίμων και ποτών.

3. ΠΩΛΗΣΗ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΚΑΙ ΠΟΤΩΝ ΜΕΣΩ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ

Επιτρέπεται η πώληση τροφίμων και ποτών μέσω ηλεκτρονικού εμπορίου εφόσον αυτά προέρχονται από νομίμως λειτουργούσες επιχειρήσεις.

Σε περίπτωση που διαθέτουν χώρους παρασκευής ή αποθήκευσης ή οχήματα μεταφοράς και πώλησης πρέπει να γνωστοποιούνται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα της παρούσας.

Εφ’ όσον το απασχολούμενο προσωπικό έρχεται σε επαφή με τα τρόφιμα πρέπει να διαθέτει εκπαίδευση και πιστοποιητικό υγείας σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρούσα.

Η διάθεση των τροφίμων αυτών να γίνεται σε περιέκτες που συμμορφώνονται με τις κείμενες εθνικές και κοινοτικές διατάξεις.

4. ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΠΩΛΗΣΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΚΑΙ ΠΟΤΩΝ ΕΠΙ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ

Οι επιχειρήσεις αυτές υπόκεινται και στις διατάξεις των νόμων περί πλανόδιου - στάσιμου υπαίθριου εμπορίου. Τα οχήματα πώλησης τροφίμων ή /και ποτών μπορούν μόνο να εμπορεύονται τρόφιμα και ποτά χωρίς να γίνεται οποιαδήποτε μορφή επεξεργασίας τους επί του αυτοκινήτου.
Παράλληλα με τα τρόφιμα και τα ποτά μπορεί να γίνεται εμπορία και άλλων προϊόντων μη υγειονομικού ενδιαφέροντος εφόσον διασφαλίζεται από τον υπεύθυνο η υγιεινή και η ασφάλεια των τροφίμων.

Τα οχήματα πρέπει να έχουν τις κατάλληλες διαστάσεις και τον κατάλληλο εξοπλισμό ώστε να διασφαλίζεται η ασφαλής μεταφορά και διάθεση τροφίμων.

Το όχημα να είναι κατασκευασμένο από κατάλληλο υλικό, αδιαπότιστο, το οποίο επιδέχεται καθαρισμού και απολύμανσης ώστε να διασφαλίζεται η υγιεινή και ασφάλεια των τροφίμων και ποτών, η προστασία από τις καιρικές συνθήκες και να εμποδίζεται η αερομεταφερόμενη επιμόλυνση.

Τα εσωτερικά τοιχώματα των οχημάτων μεταφοράς ή των περιεκτών θα πρέπει να είναι λεία για να καθαρίζονται και να απολυμαίνονται εύκολα.

Το δάπεδο του οχήματος θα είναι από υλικό που δεν θα γλιστρά, δε θα παρουσιάζει φθορές ή ασυνέχειες και θα καθαρίζεται εύκολα.

Τα οχήματα μεταφοράς ή και οι περιέκτες θα πρέπει να διατηρούνται καθαρά και σε καλή κατάσταση, να συντηρούνται και να αντικαθίστανται όταν χρειάζεται.

Κατά τη μεταφορά θα πρέπει να εφαρμόζονται οι κανόνες ορθής υγιεινής πρακτικής και ατομικής υγιεινής.

Για την πώληση ευαλλοίωτων προϊόντων ο χώρος των τροφίμων θα φέρει αυτοδύναμο σύστημα ψύξης ώστε να καθίσταται εφικτή η διατήρηση των τροφίμων στην κατάλληλη θερμοκρασία.

Για την καταγραφή της θερμοκρασίας σε περίπτωση που μεταφέρονται ευαλλοίωτα τρόφιμα θα υπάρχουν καταγραφικά θερμόμετρα.


5. ΠΕΡΙΠΤΕΡΑ

Στην άδεια πώλησης η οποία χορηγείται από τις κατά τόπους Δ/νσεις Υγείας των Π.Ε. αναγράφονται τα προς πώληση τυποποιημένα τρόφιμα και ποτά, όπως προϊόντα σοκολατοποιίας, καραμελοποιίας, μπισκοτοποιίας, εγκυτιωμένα ή εμφιαλωμένα αναψυκτικά και ποτά, εμφιαλωμένα νερά, χυμοί, τυποποιημένα γαλακτοκομικά (πλην τυροκομικών), ζελέ, τυποποιημένα σάντουιτς, παγωτά και συσκευασμένος καφές, γαριδάκια, πατατάκια και τα όμοια.

Επίσης επιτρέπεται η πώληση τοπικών τυποποιημένων προϊόντων, πλην ζωικών σύμφωνα με τα οριζόμενα στην ισχύουσα νομοθεσία.

Για την χορήγηση της άδειας πώληση τροφίμων και ποτών ο ενδιαφερόμενος θα υποβάλλει στην οικεία Υγειονομική Υπηρεσία, αίτηση στην οποία θα επισυνάπτει:

i) Αντίγραφο της άδειας του περιπτέρου και αν πρόκειται για μισθωμένο περίπτερο και αντίγραφο της απόφασης του οικείου δήμου για το δικαίωμα μισθώσεως του.

ii) Σχεδιάγραμμα του χώρου που παραχωρείται από τον δήμο με τη θέση των ψυκτικών θαλάμων (ψυγεία - καταψύκτες), των προθηκών έκθεσης των προς πώληση ειδών και του περιπτέρου.

Η εγκατάσταση ψυκτικών θαλάμων και προθηκών έκθεσης προς πώληση θα γίνεται έξω από το περίπτερο εντός της επιφάνειας που παραχωρεί ο οικείος δήμος για το σκοπό αυτό και υπό την προϋπόθεση ότι θα προστατεύονται με κατάλληλη τέντα από την έκθεση στον ήλιο, την σκόνη και από οποιαδήποτε ανθρώπινη ενέργεια που εγκυμονεί κινδύνους ασφάλειας και υγείας.

Η συντήρηση των τροφίμων και ποτών που απαιτούν ψύξη θα γίνεται σε ξεχωριστά ράφια, ανά είδος, εντός του ψυγείου κατά τρόπο που να διασφαλίζεται η ψυκτική αλυσίδα του κάθε προϊόντος.
Τήρηση σταθερής θερμοκρασίας για κάθε είδος σύμφωνα με τις οδηγίες του παρασκευαστή και η τεκμηρίωση αυτής σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό 852/2004 και τον Κώδικα Τροφίμων και Ποτών.

• Η θερμοκρασία διατήρησης των προϊόντων σοκολάτας είναι οι 12ο C -18ο C. Τα προϊόντα αυτά κατά τους θερινούς μήνες θα πρέπει να διατηρούνται σε ψυγείο.
• Η διατήρηση των παγωτών πρέπει να γίνεται σε καταψύκτη υπό σταθερή θερμοκρασία στους -14ο C.
• Εντός του καταψύκτη των παγωτών απαγορεύεται η τοποθέτηση άλλων προϊόντων.
• Το παστεριωμένο γάλα πρέπει να διατηρείται σε ψυγείο σε θερμοκρασία μικρότερη των 6ο C.
• Τα εμφιαλωμένα νερά, οι εμφιαλωμένοι και εγκυτιωμένοι χυμοί που δεν διατηρούνται σε ψυγείο θα πρέπει να τοποθετούνται σε σκιερό και δροσερό μέρος.

Όλα τα τρόφιμα και ποτά θα πρέπει να προέρχονται από νομίμως λειτουργούσες επιχειρήσεις. Να εξασφαλίζεται η δυνατότητα πρόσβασης χρήσης αποχωρητηρίου για την διατήρηση υψηλού επιπέδου υγιεινής. Να υπάρχουν κατάλληλοι κάδοι απορριμμάτων.


ΛΑΪΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ

Λαϊκή Αγορά είναι ο χώρος άσκησης υπαίθριας οργανωμένης αγοράς, σε συγκεκριμένο και καθορισμένο δημόσιο ή ιδιωτικό χώρο όπου οι αδειούχοι διαθέτουν τα προϊόντα που προσδιορίζονται με την εκάστοτε ισχύουσα σχετική νομοθεσία του Υπουργείου Ανάπτυξης.

Η χωροθέτηση, διαγράμμιση και ο ακριβής τόπος λειτουργίας των λαϊκών αγορών καθώς επίσης και οι θέσεις των επαγγελματιών πωλητών ή παραγωγών πωλητών, γίνεται σύμφωνα με την σχετική ισχύουσα νομοθεσία.

Οι ανωτέρω χώροι πρέπει να πληρούν τους ακόλουθους υγειονομικούς όρους και προϋποθέσεις:

• Να είναι ανοιχτοί και ικανής έκτασης απαραίτητα ασφαλτοστρωμένοι ή τσιμεντοστρωμένοι με ελαφρά κλίση για την απομάκρυνση των νερών της βροχής και της έκπλυσης του χώρου μετά το πέρας της λειτουργίας τους.
• Να υπάρχουν σημεία υδροληψίας από το σύστημα υδρεύσεως και φρεάτιο υπονόμων.
• Να διαθέτουν χημικά -βιολογικά αποχωρητήρια, που θα πληρούν τις απαιτήσεις της εκάστοτε ισχύουσας νομοθεσίας.
• Ο χώρος της λαϊκής να χωρίζεται νοητά σε δύο τμήματα, ένα για την πώληση των τροφίμων και άλλο για την πώληση ειδών άσχετα με τα τρόφιμα.
• Να διατηρείται καθαρός ο χρησιμοποιούμενος χώρος κατά τη διάρκεια λειτουργίας του.
• Μετά τη λήξη της λειτουργίας της λαϊκής αγοράς, ο χώρος να καθαρίζεται και να πλένεται επιμελώς από το συνεργείο καθαριότητας της δημοτικής αρχής, το οποίο θα αποκομίζει και κάθε είδους απορρίμματα, που προήλθαν από αυτήν.
• Οι παραγωγοί-πωλητές και οι πωλητές πρέπει να τηρούν τις εθνικές και κοινοτικές διατάξεις για την ασφαλή διάθεση των προϊόντων τους. Ειδικότερα:
• Τα προς πώληση είδη τροφίμων θα εκθέτονται πάνω σε ειδικούς πάγκους κάτω από κατάλληλες τέντες ή σε ειδικά οχήματα.
• Τα τρόφιμα προκειμένου να διατεθούν (χύμα ή συσκευασμένα) τοποθετούνται σε κατάλληλους χώρους και προθήκες και σε ανάλογες θερμοκρασίες αναφορικά με τη φύση του κάθε προϊόντος.
• Η συντήρηση των ευαλλοίωτων τροφίμων να γίνεται σε ψυγεία επαρκούς χωρητικότητας και υπό την απαραίτητη, ανάλογα με το είδος του τροφίμου και τον επιθυμητό χρόνο συντηρήσεως του, σταθερή ψύξη που θα ελέγχεται με ειδικά θερμόμετρα, σύμφωνα με τον Κώδικα Τροφίμων και Ποτών και την εκάστοτε ισχύουσα Ενωσιακή και Εθνική νομοθεσίας για την ασφάλεια των τροφίμων (κατεψυγμένα ψάρια, τυροκομικά).
• Απαγορεύεται η διατήρηση ευαλλοίωτων τροφίμων εκτός ψυγείων.
• Απαγορεύεται η τοποθέτηση στα ψυγεία κάθε είδους αντικειμένων τα οποία είναι δυνατόν να ρυπάνουν τα ψυγεία και τα συντηρούμενα σε αυτό τρόφιμα.
• Τα ψυγεία να διατηρούνται πάντα καθαρά.
• Τα τρόφιμα που καταναλώνονται χωρίς προηγουμένως να πλυθούν, να αποφλοιωθούν ή ψηθούν ή βραστούν, να προστατεύονται από τα έντομα, τη σκόνη και κάθε είδους άλλες ρυπάνσεις, να τοποθετούνται σε κατάλληλες προθήκες με προστατευτικό κάλυμμα, ανάλογα με τη φύση του τροφίμου.
• Τα οχήματα (ρυμουλκούμενα ή αυτοκινούμενα) που χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά και πώληση προϊόντων στις Λαϊκές Αγορές οφείλουν να τηρούν την εκάστοτε ισχύουσα ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία (οχήματα μεταφοράς).
• Συσκευές (δίσκοι, παλέτες, τελάρα) σκεύη, εργαλεία και υλικά που έρχονται σε επαφή με τα τρόφιμα να διατηρούνται σε καλή κατάσταση και καθαρά.
• Σε περίπτωση που η φύση και ο τρόπος διάθεσης τροφίμων απαιτεί πλύσιμο των οργάνων χειρισμού και συχνά πλύσιμο των χεριών των πωλητών (π.χ. πώληση τυροκομικών προϊόντων), πρέπει να υπάρχει ειδική κλειστή υδαταποθήκη ανάλογη των αναγκών, με κατάλληλο για ανθρώπινη κατανάλωση νερό, και νιπτήρα για το πλύσιμο των χεριών και των εργαλείων. Μετά το τέλος της εργασίας το νερό που απέμεινε θα απορρίπτεται σε φρεάτιο.
• Τα οχήματα που χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά και πώληση ψαριών ή άλλων αλιευμάτων στις λαϊκές αγορές οφείλουν να εφαρμόζουν τις σχετικές διατάξεις της κτηνιατρικής νομοθεσίας.
• Ο πωλητής ψαριών και άλλων αλιευμάτων οφείλει να λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα κατά την έκθεση τούτων, είτε αυτά βρίσκονται μέσα σε ανοιχτά κιβώτια (τελάρα), είτε είναι τοποθετημένα πάνω σε πάγκους, ώστε να μη διακόπτεται η συντήρησή τους (τοποθετώντας ικανή ποσότητα τριμμένου πάγου) και να μην εκτίθενται στην ηλιακή ακτινοβολία.
Τα νερά που προέρχονται από τη τήξη του πάγου να συλλέγονται και να απορρίπτονται σε φρεάτιο, απαγορεύεται η διάθεσή τους στην επιφάνεια του εδάφους.
• Κάθε πωλητής στην λαϊκή αγορά οφείλει να φροντίζει για την καθαριότητα του τομέα του και για την προσωρινή φύλαξη των κάθε είδους απορριμμάτων σε κατάλληλους σάκους οι οποίοι στο τέλος της εργασίας, αφού δεθούν καλά θα τοποθετούνται στους κάδους συλλογής απορριμμάτων των Δήμων.
• Οι κάδοι συλλογής απορριμμάτων μετά την λήξη λειτουργίας της λαϊκής αγοράς πρέπει να εκκενώνονται, να καθαρίζονται και να απολυμαίνονται με ευθύνη του Δήμου.
• θα πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα από τον Δήμο για καθαρισμό του χώρου.
• Οι πωλητές κάθε είδους τροφίμων σε λαϊκές αγορές θα πρέπει να τηρούν τους κανόνες ατομικής υγιεινής σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή και Εθνική νομοθεσία.



Άρθρο14 ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ IV
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΣΤΙΑΣΗΣ

Όπως ορίζεται στα άρθρα 2 και 10 της παρούσας, στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται όλοι οι τύποι επιχειρήσεων μαζικής εστίασης.

Η κατηγορία των επιχειρήσεων μαζικής εστίασης ταξινομείται ως ακολούθως:

Α. ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΣΤΙΑΣΗΣ

Οι επιχειρήσεις μαζικής εστίασης ταξινομούνται, ανάλογα με τη δραστηριότητα τους ως ακολούθως:

1. Επιχειρήσεις μαζικής εστίασης παρασκευής και διάθεσης πλήρους επεξεργασίας, (πλήρους γεύματος).

2. Επιχειρήσεις μαζικής εστίασης παρασκευής και διάθεσης μερικής επεξεργασίας, (πρόχειρου γεύματος)

Όλες οι επιχειρήσεις της κατηγορίας μαζικής εστίασης, εκτός των γενικών όρων που περιγράφονται στο άρθρο 5, πρέπει να διαθέτουν:
1 και 2 Επιχειρήσεις μαζικής εστίασης παρασκευής και διάθεσης πλήρους ή μερικής επεξεργασίας

α. Χώρο παραλαβής και αποθήκευσης πρώτων υλών (ξηρή αποθήκη - ψύξη- κατάψυξη) και ειδών συσκευασίας.

Η παραλαβή και η αποθήκευση των πρώτων υλών να γίνεται σύμφωνα με τον Ε.Κ 852/2004, Κεφ. IX (διατάξεις που εφαρμόζονται στα τρόφιμα).

Ο χώρος αποθήκης θα είναι ανάλογος με τη δραστηριότητα της επιχείρησης και τα αποθηκευόμενα είδη, ώστε να αποφεύγεται η διασταυρούμενη επιμόλυνση.

β. Χώρο επεξεργασίας - μεριδοποίησης και διατήρησης ετοίμων φαγητών (παρασκευαστήριο).

Για τις επιχειρήσεις προσφοράς πλήρους επεξεργασίας πρέπει ο χώρος να είναι κατάλληλος και επαρκής, ώστε να γίνονται ανεμπόδιστα και με ασφάλεια όλοι οι απαιτούμενοι σχετικοί χειρισμοί και να ανταποκρίνεται στη δυναμικότητα της επιχείρησης.

Θα υπάρχει ο ανάλογος σε σχέση με τους εκτελούμενους χειρισμούς και τη δυναμικότητα της επιχείρησης αριθμός πάγκων εργασίας, ώστε να διασφαλίζεται ο υγιεινός χειρισμός και ο αποκλεισμός τυχόν διασταυρούμενης επιμόλυνσης τροφίμων.

Οι επιχειρήσεις πλήρους επεξεργασίας να διαθέτουν υποχρεωτικά απαγωγικό σύστημα καθώς και οι επιχειρήσεις μερικής επεξεργασίας όπου απαιτείται, (π.χ. λουκουματζίδικα κ.λπ.).

Τα προσφερόμενα σε θερμοκρασία περιβάλλοντος προϊόντα, είτε αυτά παρασκευάζονται στην ίδια την επιχείρηση είτε σε άλλες νόμιμες επιχειρήσεις, θα διατηρούνται εντός κλειστών προθηκών ή κατάλληλα σκεπασμένα, τυλιγμένα κ.λπ., ώστε σε κάθε περίπτωση να προστατεύονται από τις επιδράσεις του περιβάλλοντος (σκόνη, μύγες, απευθείας έκθεση στον ήλιο) και την ψηλάφηση των πελατών.

Οι προθήκες διατήρησης και έκθεσης προϊόντων πρέπει να προστατεύουν πλήρως τα προϊόντα από τις επιδράσεις του περιβάλλοντος (σκόνη, έντομα, απευθείας έκθεση στον ήλιο) και την άμεση πρόσβαση των πελατών σε αυτά. Στο χώρο επεξεργασίας πρέπει να υπάρχει και ένας νιπτήρας με παροχή κρύου και ζεστού νερού για το πλύσιμο των χεριών των εργαζομένων που θα λειτουργεί με υγειονομικά αποδεκτό τρόπο, εφοδιασμένος με υγρό σαπούνι για το πλύσιμο των χεριών και καθαρές χειροπετσέτες μιας χρήσης (από χαρτί ή ύφασμα).

Να υπάρχει χρωματικός κώδικας εργαλείων κοπής για τα τρόφιμα (π.χ. χρωματισμός μαχαιρών ανάλογα με το τρόφιμο που χρησιμοποιείται)

Στις επιχειρήσεις που στο διάγραμμα ροής ή στην αναλυτική περιγραφή της παραγωγικής διαδικασίας προβλέπεται ότι θα υπάρχουν ευαλλοίωτα ενδιάμεσα προϊόντα (σάλτσες, κρέμες, κ.λπ.) θα εξασφαλίζεται ότι υπάρχει στο χώρο προετοιμασίας ανάλογος αριθμός ψυγείων για την ασφαλή αποθήκευσή τους. Αν δεν υπάρχει δυνατότητα ξεχωριστών ψυγείων, να διασφαλίζεται ότι η συναποθήκευση των ενδιάμεσων προϊόντων με τις πρώτες ύλες δεν δημιουργεί κίνδυνο διασταυρούμενης επιμόλυνσης τους (κατάλληλη διάκριση των χώρων του ψυγείου για κάθε κατηγορία τροφίμων ή επαρκής διαχωρισμός των χώρων του ψυγείου, αποθήκευση μέσα σε κλειστούς περιέκτες κ.λπ.). Κατά τον ίδιο τρόπο μπορεί να γίνεται και η διατήρηση ορισμένων ζεστών εδεσμάτων για μεταγενέστερη προσφορά.

Η μεριδοποίηση προϊόντων πρέπει να γίνεται σε ιδιαίτερο, σαφώς διαχωρισμένο χώρο της επιχείρησης εκτός των περιπτώσεων που από το διάγραμμα ροής προκύπτει ότι μπορεί να γίνεται σε νοητά διαχωρισμένο χώρο του χώρου παρασκευής και επεξεργασίας.

Στις επιχειρήσεις του παρόντος άρθρου που παράγουν τυποποιημένα προϊόντα, να υπάρχει επαρκής χώρος για την τυποποίηση.

Ο χώρος τυποποίησης θα περιλαμβάνει όλο τον απαραίτητο εξοπλισμό και τα μηχανικά μέσα για τη ρύθμιση κατάλληλων συνθηκών περιβάλλοντος για την επίτευξη της ασφάλειας των τροφίμων.

Τα απορρίμματα θα φυλάσσονται προσωρινά σε ειδικά δοχεία επαρκούς χωρητικότητας από κατάλληλο υλικό, ώστε να καθαρίζονται και να απολυμαίνονται αποτελεσματικά.

Το κάλυμμα των δοχείων θα είναι στεγανό και θα ανοίγει με ποδοκίνητο μηχανισμό.

γ. Χώρο πλύσεως σκευών/τροφίμων.

Ο χώρος πλύσεως σκευών θα είναι ανάλογος των παρασκευαζομένων τροφίμων και των σκευών που χρησιμοποιούνται, σε θέση που να αποφεύγεται η διασταυρούμενη επιμόλυνση.

Ο αριθμός λεκανών πλύσης τροφίμων ή σκευών θα είναι επαρκής σε συνδυασμό και με την ύπαρξη ή μη πλυντηρίου ώστε να ανταποκρίνεται στο κύκλο εργασιών της επιχείρησης.

Θα υπάρχει επαρκής εξοπλισμός για τη στράγγιση και το στέγνωμα, εκτός από τα είδη που στεγνώνουν στο πλυντήριο.

Τα στεγνά σκεύη τοποθετούνται σε κλειστά ντουλάπια, ερμάρια κλπ, που πρέπει να είναι επαρκή για το σκοπό αυτό.

Για την πλύση τροφίμων και σκευών για την πρόχειρη επεξεργασία τροφίμων ενδείκνυται να υπάρχει ένα διπλό σύστημα νεροχυτών ή ένας νεροχύτης και πλυντήριο.

Για την πλύση τροφίμων και σκευών για την πλήρης επεξεργασία τροφίμων ενδείκνυται να υπάρχει ένα τετραπλό σύστημα νεροχυτών ή ένα τριπλό σύστημα νεροχυτών και πλυντήριο.

δ. Αίθουσα πελατών

Οι επιχειρήσεις μαζικής εστίασης που διαθέτουν αίθουσα πελατών ή και υπαίθριο (κοινόχρηστο ή ιδιόκτητο) χώρο για εξυπηρέτηση καθήμενων πελατών η μέγιστη δυναμικότητά τους σε καθήμενα εξυπηρετούμενα άτομα προκύπτει ως ακολούθως:

Για την αίθουσα πελατών από τη διαίρεση του εμβαδού του ωφέλιμου χώρου δια του 1.30 τ.μ. (ως ωφέλιμος χώρος νοείται ο χώρος ο οποίος προσφέρεται για την ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων).

Για τον υπαίθριο χώρο από τη διαίρεση του εμβαδού του υπαίθριου χώρου που νομίμως θα χρησιμοποιηθεί δια του 0,70 τ.μ.

Η δυναμικότητα των καθήμενων πελατών αφορά, το συνολικό αριθμό για την αίθουσα πελατών και τον εξωτερικό χώρο. Δε συνιστά παράβαση η επιμέρους υπέρβαση της δυναμικότητας των επιμέρους χώρων εάν δεν υφίσταται υπέρβαση επί της συνολικής δυναμικότητας του καταστήματος.

Ο συνολικός αριθμός των εξυπηρετούμενων καθήμενων ατόμων και ο συνολικός αριθμός γευμάτων καθορίζει τη δυναμικότητα της επιχείρησης σύμφωνα με την οποία ορίζονται και οι απαιτούμενοι κύριοι και βοηθητικοί χώροι αυτών.

Στα κυλικεία εντός των Νοσηλευτικών Ιδρυμάτων με αίθουσα ή χωρίς αίθουσα πελατών δύναται η πώληση και άλλων χρήσιμων στους ασθενείς ειδών, όπως: κολόνιες, σαπούνια, χαρτομάντιλα, χαρτοβάμβακα, πάνες, υποσέντονα, κ.τ.ομ υπό την προϋπόθεση ότι τα είδη αυτά θα καταλαμβάνουν ιδιαίτερο νοητό χώρο στο κυλικείο έτσι ώστε να διασφαλίζεται η Δημόσια Υγεία.

3. Στεγασμένοι ή και Υπαίθριοι χώροι Εκδηλώσεων

Στεγασμένοι ή και υπαίθριοι χώροι εκδηλώσεων είναι οι χώροι στους οποίους κατά τη διάρκεια πάσης φύσεως εκδηλώσεων προσφέρονται τρόφιμα ή και ποτά τα οποία παρασκευάζονται και προετοιμάζονται στα παρασκευαστήρια των χώρων αυτών ή σε άλλους χώρους που διαθέτουν την απαιτούμενη γνωστοποίηση λειτουργίας (catering κ.λπ.) και μεταφέρονται στους εν λόγω χώρους για σερβίρισμα και τελική διάθεση.

Οι χώροι αυτοί υπάγονται στο καθεστώς γνωστοποίησης λειτουργίας, σύμφωνα με την ισχύουσα Νομοθεσία ως Στεγασμένοι ή Υπαίθριοι χώροι εκδηλώσεων.

Τα δικαιολογητικά που απαιτούνται, είναι όμοια με αυτά που υποβάλλονται, στην αρμόδια αρχή, για τις επιχειρήσεις τροφίμων και ποτών. Για τους στεγασμένους χώρους εκδηλώσεων, εκτός σχεδίου ή εντός οικισμού κ.λπ. στις ανωτέρω ιδρυόμενες επιχειρήσεις τροφίμων και ποτών, αντί της βεβαίωσης χρήσεως γης θα προσκομίζεται η βεβαίωση νομιμότητας της κατασκευής της οικοδομής, του ειδικού κτιρίου, η οποία έχει εκδοθεί από την αρμόδια πολεοδομική υπηρεσία καθώς και η βεβαίωση χώρου κυρίας χρήσεως. Για τους υπαίθριους χώρους αυτών των επιχειρήσεων θα προσκομίζεται βεβαίωση νομιμότητας ή τακτοποίησης των βοηθητικών χώρων και των αποχωρητηρίων.

Οι βοηθητικοί χώροι των εν λόγω επιχειρήσεων είναι ανάλογοι με τους προβλεπόμενους στους γενικούς όρους της παρούσας.

Παραλαβή ετοίμων φαγητών ποτών

θα πρέπει να εξασφαλίζεται ότι οι συνεργαζόμενες επιχειρήσεις τροφίμων και ποτών είναι γνωστοποιημένες σύμφωνα με την ισχύουσα Νομοθεσία.

Τα αυτοκίνητα μεταφοράς τροφίμων πρέπει να πληρούν τους όρους της ισχύουσας νομοθεσίας, να διαθέτουν την προβλεπόμενη βεβαίωση καταλληλότητας και να πραγματοποιούν τη μεταφορά σύμφωνα με τα οριζόμενα από την ισχύουσα Νομοθεσία (συνθήκες θερμοκρασίας, χρόνος μεταφοράς κ.τ.λ.).

Στους υπαίθριους χώρους εκδηλώσεων η διατήρηση των τροφίμων και ποτών μπορεί να γίνεται σε κατάλληλο τροχήλατο ή αυτοκινούμενο εξοπλισμό όπου θα υπάρχει νιπτήρας για το πλύσιμο των χεριών με κατάλληλη υδραυλική εγκατάσταση και μία λεκάνη για το πλύσιμο των σκευών σερβιρίσματος.

Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να πληρούνται οι όροι υγιεινής και ασφάλειας των τροφίμων και ειδικά η διατήρηση σταθερής θερμοκρασίας. Τα παραπάνω θα τεκμηριώνονται με καταγραφικά μηχανήματα ή χειρόγραφη καταγραφή.

Διάθεση- σερβίρισμα

Κατά την τελική διάθεση των έτοιμων τροφίμων και ποτών στο χώρο της εκδήλωσης θα πρέπει να διασφαλίζεται, κατά το δυνατό, ότι αυτά είναι προστατευμένα από τις επιδράσεις του περιβάλλοντος στο οποίο διαθέτονται (κλειστά δοχεία, κλειστές προθήκες, υπό ψύξη κ.τ.λ.).

Τα σκεύη σερβιρίσματος θα πρέπει να είναι κατάλληλα και επαρκή (π.χ. ξεχωριστή λαβίδα για κάθε είδος προσφερόμενου τροφίμου).

Η διαδικασία σερβιρίσματος, στο χώρο έκθεσης των τροφίμων (μπουφές), πρέπει να επιβλέπεται από το προσωπικό, ώστε να διασφαλίζεται η υγιεινή και ασφάλεια των προσφερόμενων τροφίμων.

Αίθουσα πελατών υπαίθριος χώρος

Τα τραπέζια και τα καθίσματα διατηρούνται σε καλή κατάσταση και καθαρά, καθώς επίσης και τα τραπεζο- μάντηλα, τα πιάτα, τα ποτήρια κ.λπ.
Δε θα πρέπει να γίνεται σερβίρισμα σε πιάτα ή ποτήρια που έχουν ρωγμές και δεν είναι λεία. Όταν χρησιμοποιούνται σκεύη μιας χρήσης, θα πρέπει να διασφαλίζεται ότι το υλικό από το οποίο είναι κατασκευασμένα (π.χ. πλαστικό, κ.α) είναι κατάλληλο για το σερβίρισμα ζεστών τροφίμων ή ροφημάτων.

Χώρος πλύσεως σκευών.

Εάν γίνεται πλύση σκευών, θα πρέπει να υπάρχει επαρκής χώρος για την πλύση των σκευών, των εργαλείων και των εξαρτημάτων του εξοπλισμού καθώς και των ειδών εστίασης (πιάτα, ποτήρια κ.λπ.), ανάλογος με τη δραστηριότητα της επιχείρησης.

Σημείο παράδοσης επιστροφών

Στο συγκεκριμένο χώρο γίνεται η προσωρινή αποθήκευση των επιστρεφόμενων προς τις συνεργαζόμενες επιχειρήσεις ειδών.
Ο χώρος αυτός θα πρέπει να είναι ξεχωριστός από το σημείο παραλαβής. Πρέπει να είναι επαρκής και να διατηρείται καθαρός.

Αποχωρητήρια

Ο αριθμός και η κατασκευή των αποχωρητηρίων θα πρέπει να ανταποκρίνονται στα οριζόμενα από την ισχύουσα νομοθεσία.
Είναι δυνατή η χρήση χημικών-βιολογικών αποχωρητήριων προσωρινά σε υπαίθριους χώρους εκδηλώσεων και γενικά σε χώρους όπου από την πολεοδομική νομοθεσία ή άλλη νομοθεσία δεν επιτρέπεται η κατασκευή αποχωρητηρίων.
Η τοποθέτηση των χημικών-βιολογικών αποχωρητήριων πρέπει να διασφαλίζει την προστασία της Δημόσιας Υγείας και η διάθεση των λυμάτων τους να γίνεται σύμφωνα με το άρθρο 5 της παρούσας.


4. Κέντρα διασκέδασης

Κέντρο διασκέδασης είναι ο στεγασμένος ή υπαίθριος χώρος συγκεντρώσεως του κοινού για την παρακολούθηση καλλιτεχνικού κυρίως μουσικού προγράμματος, με μεγίστη επιτρεπόμενη Α-ηχοστάθμη 100 db, σε συνδυασμό με την παροχή φαγητών ή και ποτών (όπως αναφέρονται στις υποκατηγορίες των επιχειρήσεων μαζικής εστίασης).
Δεν θεωρούνται κέντρα διασκέδασης οι επιχειρήσεις τροφίμων και ποτών στις οποίες, γίνεται χρήση μουσικής και μουσικών οργάνων ή στερεοφωνικού συγκροτήματος μικρής ισχύος, με μεγίστη Α-ηχοστάθμη κατά τη λειτουργία του καταστήματος 80 db.

Στα κέντρα διασκέδασης, ανεξαρτήτως δυναμικότητας, η άδεια χορηγείται σύμφωνα με τα οριζόμενα στην ΔΙΑΔΠ/Φ.Α.2.1/31600/20.11.2013 (ΦΕΚ Β 3106) και την κοινή υπουργική απόφαση 16228/17.5.2017 (ΦΕΚ 1723/Β΄/2017), όπως κάθε φορά ισχύουν.

Οι τακτικοί και έκτακτοι έλεγχοι πραγματοποιούνται από τις καθ ύλην αρμόδιες αρχές.

Η τεχνική έκθεση συντάσσεται είτε από μηχανικό με ειδίκευση σε θέματα ηχομόνωσης και ακουστικής είτε από άλλο επιστήμονα σχετικής ειδικότητας, κατατίθεται με σχεδιαγράμματα εις τριπλούν και περιλαμβάνει την ηλεκτρομηχανολογική εγκατάσταση, τον αερισμό - εξαερισμό και τα μέτρα ηχομόνωσης που έχουν ληφθεί σύμφωνα με την προβλεπόμενη ηχοπροστασία με μεγίστη Α ηχοστάθμη 100 db. Στην τεχνική έκθεση θα αποδεικνύεται η αποτελεσματικότητα της ηχομόνωσης και θα αποτυπώνεται η θέση και τα χαρακτηριστικά των ηχείων στην κάτοψη των χώρων σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από την Α5/3010(ΦΕΚ 593/τ.B΄/2-10-1985).

Για τα υπαίθρια κέντρα διασκέδασης η έκθεση θα αναφέρει και την απόσταση από σημεία ηχοπροστασίας καθώς και τα τυχόν μέτρα ηχοπροστασίας που έχουν ληφθεί με μέγιστη Α - ηχοστάθμη 100 db και δεν δημιουργούν προβλήματα στα σημεία προστασίας σύμφωνα με την Υ.Δ Α5/3010(ΦΕΚ 593/τ.B΄/2-10-1985). Όσον αφορά τον Υγειονομικό έλεγχο αυτών ως προς τη μουσική εφαρμόζονται οι όροι και προϋποθέσεις της υγειονομικής διάταξης (ΥΔ) Α5/3010 (ΦΕΚ 593/τ.B΄/2-10-1985) όπως τροποποιήθηκε και κάθε φορά ισχύει.

Χρήση μουσικής και μουσικών οργάνων στις λοιπές επιχειρήσεις τροφίμων και ποτών

Λοιπές επιχειρήσεις είναι οι επιχειρήσεις τροφίμων και ποτών, (λοιπά καταστήματα) που κάνουν χρήση μουσικής και μουσικών οργάνων με μεγίστη επιτρεπόμενη Α-ηχοστάθμη μέχρι 80 db.
Εξαιρούνται τα κέντρα διασκέδασης και η υποκατηγορία επιχειρήσεις παρασκευής και προσφοράς τροφίμων και ποτών σε κινητούς ή προσωρινούς χώρους, τα περίπτερα και τα κυλικεία χωρίς καθήμενους πελάτες.

Στην περίπτωση που ο ενδιαφερόμενος γνωστοποιεί χρήση μουσικής και μουσικών οργάνων στον υπαίθριο χώρο της επιχείρησης πρέπει στον φάκελο του να υπάρχει τεχνική έκθεση μηχανικού με ειδίκευση σε θέματα ηχομόνωσης και ακουστικής, είτε άλλου επιστήμονα σχετικής ειδικότητας, που θα συνοδεύεται με τοπογραφικό διάγραμμα με τη θέση και τη φορά των ηχείων και τα χαρακτηριστικά αυτών.

Η τεχνική έκθεση θα τεκμηριώνει ότι η ισχύς των ηχείων, η θέση, η απόσταση από κατοικίες, καθώς και τα τυχόν μέτρα ηχοπροστασίας, που έχουν ληφθεί, με μεγίστη Α-ηχοστάθμη 80 db δεν δημιουργούν προβλήματα στα σημεία προστασίας. Η τεχνική έκθεση θα συντάσσεται σύμφωνα με τους όρους και προϋποθέσεις ΥΔ Α5/3010/85(ΦΕΚ 593/τ.B΄/2-10-1985) όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.

Οι υπηρεσίες ελέγχου, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην ΥΔ Α5/3010/1985, ελέγχουν τους όρους και προϋποθέσεις καθώς και την προβλεπόμενη ηχοστάθμη των επιχειρήσεων κατά τη λειτουργία αυτών σε τακτικούς ή έκτακτους ελέγχους.

4 α. Επιχειρήσεις παρασκευής ή και προσφοράς τροφίμων και ποτών σε κινητούς ή προσωρινούς χώρους.

Οι επιχειρήσεις αυτές τηρούν τους προβλεπόμενους στο κεφάλαιο III του παραρτήματος II του ΕΚ 852/2004 όρους.

Ο καθορισμός των θέσεων και η διαδικασία εγκατάστασης και λειτουργίας αυτών ορίζονται από τις αρμόδιες αρχές (Δήμοι, λιμενικές αρχές κ.λπ.) σύμφωνα με την ισχύουσα Νομοθεσία.

Η επιχείρηση αναπτύσσεται κάτω από κατάλληλες τέντες, υπόστεγα κ.ά. που προστατεύουν τα τρόφιμα και τον εξοπλισμό από τη βροχή, την άμεση ηλιακή ακτινοβολία κ.λπ.
 

Ο πάγκος εργασίας είναι από κατάλληλο υλικό λείο και αδιαπότιστο χωρίς φθορές. Εκτός του πάγκου εργασίας να υπάρχει ανάλογος με τη φύση του προσφερόμενου προϊόντος εξοπλισμός, όπως φορητές επιφάνειες κοπής, σκεύη και εργαλεία, που θα διατηρούνται σε καλή κατάσταση. Θα υπάρχουν κλειστές προθήκες για την προστασία των τροφίμων από έντομα και σκόνη. Πρέπει να εξασφαλίζεται η επαρκής υποδομή (νεροχύτες, νερό, καθαριστικά) για τον επιτόπιο καθαρισμό και όπου απαιτείται και η απολύμανση των εξαρτημάτων, των σκευών και των μερών του εξοπλισμού που απαιτούν συχνό πλύσιμο (π.χ. λαβίδες, μαχαίρια κ.λπ.).

Τα χρησιμοποιούμενα σκεύη σερβιρίσματος θα είναι μιας χρήσεως και θα υπάρχει και χώρος πλύσης για λαβίδες, μαχαίρια, κ.λπ.

Οι πρώτες ύλες και τα προϊόντα που προσφέρονται να προέρχονται από νομίμως λειτουργούσες επιχειρήσεις. Να υπάρχει επαρκής παροχή νερού για ανθρώπινη κατανάλωση και δεξαμενή συγκέντρωσης υγρών αποβλήτων που θα αδειάζει καθημερινά στο Δημοτικό δίκτυο αποχέτευσης καθώς και κάδοι απορριμμάτων Σε περίπτωση χρήσης τροχήλατου οχήματος αμαξώματος, ο χώρος διαχείρισης τροφίμων θα είναι από κατάλληλο υλικό, αδιαπότιστο, το οποίο θα επιδέχεται καθαρισμό και απολύμανση ώστε να διασφαλίζεται η υγιεινή και ασφάλεια των τροφίμων και να εμποδίζεται η αερομεταφερόμενη επιμόλυνση. Για την πώληση ευαλλοίωτων προϊόντων θα χρησιμοποιούνται οχήματα με ισοθερμικό αμάξωμα ή θα φέρουν ψυγείο, κατά προτίμηση ηλεκτρικό.

Θα υπάρχουν θερμόμετρα σε όλα τα ψυγεία και τις καταψύξεις και θερμόμετρα χειρός για τον έλεγχο της θερμοκρασίας των ευαλλοίωτων πρώτων υλών.
Επιχειρήσεις που παρασκευάζουν και διαθέτουν τρόφιμα ή /και ποτά και είναι μόνιμα εγκατεστημένες στα εκθεσιακά κέντρα ιδρύονται και λειτουργούν σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.
Οι διοργανωτές των εκθέσεων των επιχειρήσεων που παρασκευάζουν και διαθέτουν τρόφιμα ή /και ποτά σε εκθεσιακά κέντρα, υπαίθριες εκθέσεις, κ.λπ. για μικρά χρονικά διαστήματα πρέπει να ενημερώνουν τους συμμετέχοντες στις εκθέσεις αυτές για την απόκτηση βεβαίωσης καταλληλότητας, από τις κατά τόπους υγειονομικές αρχές του προσωρινού χώρου που θα χρησιμοποιήσουν για την έκθεση και πώληση των προϊόντων τους.

Η ανωτέρω βεβαίωση θα χορηγείται από τις κατά τόπους Υγειονομικές Υπηρεσίες των Περιφερειακών Ενοτήτων, όπου ο ενδιαφερόμενος θα υποβάλλει αίτηση και υπεύθυνη δήλωση στην οποία θα αναγράφονται τα προς διάθεση και πώληση προϊόντα και ότι τηρούνται οι διατάξεις της παρούσας.


4β. Κινητές Καντίνες

Οι κινητές καντίνες αυτοκινούμενες ή μη, είναι οχήματα αυτοκινούμενα ή ρυμουλκούμενα, διασκευασμένα σε καταστήματα (κινητά καταστήματα), που παρασκευάζουν και διαθέτουν τρόφιμα και ποτά και σταθμεύουν σε χώρους όπως οδικοί κόμβοι, αρχαιολογικοί χώροι, ακτές, κ.λπ.

Οι προδιαγραφές τους ορίζονται από το Υπουργείο Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων και υπόκεινται στις διατάξεις του Υπουργείου Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας καθώς και στις Διατάξεις των αρμοδίων Υπουργείων ανάλογα με το χώρο στάθμευσής τους.

Για τις καντίνες με δικαίωμα απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας οι πρόσθετοι όροι και προϋποθέσεις λειτουργίας αυτών καθορίζονται από ειδικότερες διατάξεις. Η κατασκευή του οχήματος θα είναι από κατάλληλο ανθεκτικό και αδιαπότιστο υλικό, που επιδέχεται καθαρισμό και απολύμανση ώστε να διασφαλίζεται η υγιεινή και ασφάλεια των τροφίμων και ποτών, να εμποδίζεται η επιμόλυνση από το περιβάλλον και να προστατεύονται τα τρόφιμα και ο εξοπλισμός από τη βροχή, την άμεση ηλιακή ακτινοβολία, κ.λπ.

Πρέπει να υπάρχει πάγκος εργασίας από κατάλληλο υλικό λείο και αδιαπότιστο χωρίς φθορές. Εκτός του πάγκου εργασίας θα υπάρχει και ανάλογος με τη φύση του προσφερόμενου προϊόντος εξοπλισμός, όπως φορητές επιφάνειες κοπής, σκεύη και εργαλεία, που θα διατηρούνται σε καλή κατάσταση.

Θα υπάρχουν κλειστές προθήκες (ερμάρια, ντουλάπια) για την προστασία των τροφίμων από έντομα και σκόνη. Πρέπει να εξασφαλίζεται, η επαρκής υποδομή (νεροχύτες, νερό, καθαριστικά) για τον επιτόπιο καθαρισμό και όπου απαιτείται η απολύμανση των εξαρτημάτων, των σκευών και των τμημάτων του εξοπλισμού που απαιτούν συχνό πλύσιμο (π.χ. λαβίδες, μαχαίρια κ.λπ.).

Θα διασφαλίζεται ότι οι πρώτες ύλες και τα προϊόντα που προσφέρονται, προέρχονται από νόμιμες επιχειρήσεις. Όλα τα τρόφιμα θα παρασκευάζονται (ψήσιμο, βράσιμο κ.λπ.) και θα προσφέρονται για άμεση κατανάλωση. Οι επιχειρήσεις θα χρησιμοποιούν σκεύη μιας χρήσης. Τα σκεύη μιας χρήσης για το σερβίρισμα ζεστών τροφίμων ή ροφημάτων θα πρέπει να είναι κατάλληλα για τη χρήση αυτή.
 

Πρέπει να υπάρχει επαρκής παροχή νερού ανθρώπινης κατανάλωσης και δεξαμενή συγκέντρωσης υγρών αποβλήτων κ.λπ.

Θα εξασφαλίζεται παροχή ηλεκτρικού ρεύματος (π.χ. γεννήτρια, δίκτυο της ΔΕΗ κ.λπ.) ώστε τυχόν ευαλλοίωτα τρόφιμα να διατηρούνται σε κατάλληλα ηλεκτρικά ψυγεία.

Θα υπάρχουν θερμόμετρα σε όλα τα ψυγεία και τις καταψύξεις και θερμόμετρα χειρός για τον έλεγχο της θερμοκρασίας των ευαλλοίωτων πρώτων υλών.

Προκειμένου να εκδοθεί η άδεια κυκλοφορίας της αυτοκινούμενης κινητής καντίνας ή η ταξινόμηση της ρυμουλκούμενης κινητής καντίνας από τη Δ/νση Μεταφορών της Περιφερειακής Ενότητας, ο ενδιαφερόμενος υποβάλλει αίτηση με συνημμένο εις διπλούν σχεδιάγραμμα κάτοψης της κινητής ή ρυμουλκούμενης καντίνας στην αντίστοιχη Υγειονομική Υπηρεσία, για τη χορήγηση της βεβαίωση καταλληλότητας μετά από υγειονομικό έλεγχο.

Στη συνέχεια για την εγκατάσταση και λειτουργία του αναφερομένου οχήματος ο ενδιαφερόμενος υποβάλει τα απαιτούμενα δικαιολογητικά στον οικείο Δήμο.

Για την χορήγηση γνωμοδότησης από την Υγειονομική Υπηρεσία πρέπει ο ενδιαφερόμενος να υποβάλλει αίτηση στην οποία θα αναφέρονται τα κάτωθι:
• Ταξινόμηση του οχήματος (ρυμουλκούμενο ή αυτοκινούμενο, αριθμός πλαισίου, κ.λπ.).
• Σχεδιάγραμμα κάτοψης της κινητής καντίνας - διάγραμμα ροής εις τριπλούν.
• Τα προϊόντα (αναλυτικά τα τρόφιμα, ποτά ή και άλλα είδη) που επιθυμεί να προσφέρει.
• Ο τρόπος υδροδότησης, περιγραφή της (δεξαμενή νερού ή σύνδεση δικτύου, κ.λπ.).
• Ο τρόπος διάθεσης αποβλήτων, περιγραφή τους (δεξαμενή ακαθάρτων, ή σύνδεση δικτύου, κ.λπ.).
• Ο τρόπος ηλεκτροδότησης, περιγραφή (γεννήτρια, σύνδεση με δίκτυο, κ.λπ.).
• Η περιοχή που ασκείται η δραστηριότητα. Άρθρο 15
 

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΣΚΗΣΗΣ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΛΕΓΧΩΝ

Το Υπουργείο Υγείας είναι η αρμόδια αρχή για τον καθορισμό υγειονομικών όρων ίδρυσης και λειτουργίας επιχειρήσεων τροφίμων και ποτών, επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών υγειονομικού ενδιαφέροντος (όπως αναλυτικά περιγράφονται στο άρθρο 3 της παρούσας), των μέτρων υγειονομικού ελέγχου και αποστέλλει οδηγίες στις Διευθύνσεις ή Τμήματα υγειονομικού ελέγχου και Περιβαλλοντικής Υγιεινής των Περιφερειακών Ενοτήτων της Χώρας. Κατά τους υγειονομικούς ελέγχους λαμβάνονται υπόψη οι απαιτήσεις της παρούσας, ειδικότερη νομοθεσία
και η Ευρωπαϊκή νομοθεσία.

Οι Υγειονομικοί Επιθεωρητές καθοδηγούν και συμβουλεύουν τις επιχειρήσεις πριν ή κατά τη διάρκεια του ελέγχου προκειμένου να εφαρμόζουν τις απαιτήσεις της παρούσας διάταξης και να συμμορφώνονται με αυτές.

Η απόφαση για τη διενέργεια του ελέγχου θα πρέπει να γίνεται με τρόπο που λαμβάνει υπόψη την εκτίμηση κινδύνου όπως αυτή προβλέπεται στο άρθρο 5 έτσι ώστε οι έλεγχοι να επικεντρώνονται πρωτίστως σε επιχειρήσεις υψηλού κινδύνου και κατ’αναλογία σε επιχειρήσεις μεσαίου και χαμηλού κινδύνου.

Στην περίπτωση ύπαρξης καταγγελιών, η Υγειονομική Υπηρεσία διαχειρίζεται τις καταγγελίες σύμφωνα με το σύστημα διαχείρισης καταγγελιών, όπου υπάρχει, και στην περίπτωση που ελλείπει ή μέχρι την κατάρτισή του, θα τις διαχειρίζεται κατά περίπτωση αξιολογώντας ανάλογα το περιεχόμενο τους, την επίπτωση στην δημόσια υγεία, την ύπαρξη προηγούμενων καταγγελιών κ.λπ.

Για ενδεχόμενες αποκλίσεις προτείνονται βελτιώσεις και καθορίζεται προθεσμία επανελέγχου. Στις περιπτώσεις μη συμμορφώσεων επιβάλλονται διοικητικές και ποινικές κυρώσεις που προβλέπονται στο άρθρο 16 της παρούσης. Όσον αφορά τα τρόφιμα, λαμβάνεται υπόψη ο χαρακτηρισμός των τροφίμων σύμφωνα με το άρθρο 7 της
παρούσης.
 

Οι παραβάσεις που αποτελούν κίνδυνο για τη Δημόσια Υγεία καθώς και η κατ’ εξακολούθηση μη συμμόρφωση της επιχείρησης σε συγκεκριμένη παράβαση, συνεπάγεται επιβολή των κυρώσεων και ακολουθεί ή σύνταξη έκθεσης ελέγχου, η οποία αποστέλλεται στην αρμόδια κατά τον νόμο Αρχή σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις όπως περιγράφονται στο άρθρο 16 της παρούσης και στον επιχειρηματία.

Τα αποτελέσματα των υγειονομικών ελέγχων αποστέλλονται ανά έτος συγκεντρωτικά στην Δ/νση Δημόσιας Υγείας του Υπουργείου Υγείας.
 

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ
 

Επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών υγειονομικού ενδιαφέροντος: Οι επιχειρήσεις που παρέχουν υπηρεσίες που με οποιοδήποτε τρόπο μπορεί να επηρεάσουν τη Δημόσια Υγεία και λειτουργούν ως αμιγείς ή μικτές με επιχειρήσεις τροφίμων και ποτών ή άλλες επιχειρήσεις π.χ. (κομμωτήρια, γυμναστήρια, κ.λπ.) Οι επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών υγειονομικού ενδιαφέροντος, όπως είναι τα κουρεία - κομμωτήρια, εργαστήρια περιποίησης χεριών-ποδιών, εργαστήρια δερματοστιξίας, γραφεία τελετών, ινστιτούτα αισθητικής, παιδότοποι, κ.λπ. ορίζονται στο άρθρο 2 και πρέπει να τηρούν τους γενικούς όρους του άρθρου 5 καθώς και τις ειδικότερες διατάξεις αντίστοιχα όπως κάθε φορά ισχύουν.
 

 

Άρθρο 16
ΚΥΡΩΣΕΙΣ-ΠΡΟΣΤΙΜΑ

Αρμόδια όργανα για τον έλεγχο τήρησης των υγειονομικών προϋποθέσεων είναι οι Υγειονομικές Υπηρεσίες την παράγραφο 1 του άρθρου 2 της παρούσης.

Οι Υγειονομικές Υπηρεσίες εισηγούνται στην αρμό- δια αρχή γνωστοποίησης την κύρωση για την εκάστοτε παράβαση.

Η έλλειψη γνωστοποίησης ή η γνωστοποίηση αναληθών στοιχείων ή η παράλειψη γνωστοποίησης μεταβληθέντων στοιχείων δεν επιφέρουν ως αυτοτελείς παραβάσεις ποινικές κυρώσεις, άρθρο 34 παρ. 5 του ν. 4442/16(ΦΕΚ 230 τ.Α΄).

Στους παραβάτες των Υγειονομικών Διατάξεων επιβάλλονται, οι κυρώσεις που προβλέπονται στον α.ν. 2520/1940 (ΦΕΚ 273 τ.Α΄) και το άρθρο 43 του ν. 4025/2011 (ΦΕΚ2 28/τ.Α΄/2-11- 2011) όπως τροποποιήθηκαν και ισχύουν.

Παραβάσεις που αφορούν τα τρόφιμα εμπίπτουν στις ρυθμίσεις του νόμου 4235/2014 (ΦΕΚ 32/τ.Α΄/2014).

Για παραβάσεις που αφορούν την ηχορύπανση εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις του π.δ. 180/1979 και το άρθρο 37 του ν. 4055/2012 (ΦΕΚ 51 τ.Α΄) όπως κάθε φορά ισχύουν.

Κυρώσεις που προβλέπονται από άλλες διατάξεις δεν θίγονται από την παρούσα.

Άρθρο 17
ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

1. Οι επιχειρήσεις τροφίμων ή/και ποτών, που βρίσκονται σε λειτουργία κατά την έναρξη ισχύος της παρούσας, υπόκεινται γενικά στους όρους της, οι δε φορείς εκμεταλλεύσεώς τους οφείλουν να προσαρμόσουν τις εγκαταστάσεις της επιχείρησης στους ανωτέρω όρους, πλην εκείνων που απαιτούν κτιριακές μετατροπές, οπότε θα εκτελεσθούν μόνον οι εφικτές βελτιώσεις.

2. Για την κατά τα ανωτέρω προσαρμογή των εγκαταστάσεων των επιχειρήσεων τροφίμων ή/και ποτών η υγειονομική υπηρεσία ορίζει ανάλογη, για κάθε περίπτωση, προθεσμία, που θα αρχίζει από την ημερομηνία της διαπίστωσης των ελλείψεων, η οποία δεν θα υπερβαίνει τους τρεις (3) μήνες.

3. Κατά την εφαρμογή της παρούσας δεν θα θίγονται αποκτημένα νομίμως δικαιώματα επιχειρήσεων υγειονομικού ενδιαφέροντος, τα οποία ιδρύθηκαν πριν από την ισχύ της και λειτουργούν στο όνομα του ίδιου φορέα.

4. Οι φορείς εκμετάλλευσης των ανωτέρω επιχειρήσεων εφόσον επιθυμούν να μεταβάλλουν οποιαδήποτε στοιχείο της επιχείρησή τους προβαίνουν σε γνωστοποίηση λειτουργίας, στην οποία θα αναγράφεται η κατηγορία της επιχείρησης σύμφωνα με την αναφερόμενη στις διατάξεις της παρούσας κατάταξης.

Άρθρο 18

ΚΑΤΑΡΓΟΥΜΕΝΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Από την ημέρα ενάρξεως ισχύος της παρούσας καταργούνται:

1. Η Υ1γ/Γ.Π/οικ. 96967/2012 (ΦΕΚ 2718/Β/08-10-2012)
«Υγειονομικοί όροι και προϋποθέσεις ίδρυσης και λειτουργίας επιχειρήσεων τροφίμων και ποτών και άλλες Διατάξεις» και η διόρθωση σφάλματος αυτής (ΦΕΚ 3007 τ. Β΄/2012).

2. Κάθε άλλη διάταξη που έρχεται σε αντίθεση με την παρούσα.

Άρθρο 19

Η ισχύς της παρούσας αρχίζει δεκαπέντε μέρες από την δημοσίευσή της, στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Αθήνα, 21 Ιουνίου 2017
Ο Υπουργός
ΑΝΔΡΕΑΣ ΞΑΝΘΟΣ

Του Γιώργου Δαλιάνη με τη συνεργασία του Φίλιππου Ζήρα (δικηγόρος της Artion A.E.)*
www.artion.gr

Οι κοινοί λογαριασμοί (joint accounts) ανέκαθεν υπήρξαν η βασικότερη μορφή τραπεζικού λογαριασμού η οποία χρησιμοποιείται από φυσικά πρόσωπα και συνήθως συμπεριλαμβάνει ως συνδικαιούχους συγγενικά πρόσωπα ή συνεταίρους όταν πρόκειται για εταιρικό τραπεζικό λογαριασμό. Μάλιστα, είμαστε βέβαιοι πως σε κάθε οικογένεια αν γίνει μια απαρίθμηση του συνόλου των τραπεζικών λογαριασμών που είναι διαθέσιμοι για τα μέλη της, οι περισσότεροι εξ αυτών θα είναι κοινοί. Αν και κατά το παρελθόν η ύπαρξή τους δεν δημιουργούσε προβλήματα στους συνδικαιούχους τους παρά τους διευκόλυνε στην καθημερινότητά τους στην πρόσβαση σε κεφάλαια, εντούτοις ζητήματα γεννήθηκαν από την αρχή της οικονομικής κρίσης, λόγω της ευρέως χρησιμοποιούμενης πρακτικής κατάσχεσης τραπεζικών λογαριασμών τόσο από τρίτους ιδιώτες/τραπεζικά ιδρύματα όσο και κυρίως από το Δημόσιο. Η ευκολία με την οποία η μορφή αυτή του λογαριασμού δίνει δικαίωμα ανεμπόδιστης πρόσβασης στο σύνολο των κατατεθειμένων χρημάτων έχει κατά το παρελθόν, αλλά και ως σήμερα, γεννήσει ζητήματα απόδειξης σε φορολογικούς ελέγχους ή ακόμη και προσωπικές δικαστικές διαμάχες ανάμεσα στους συνδικαιούχους (συνήθως συνεργάτες ή συγγενείς) οι οποίοι ήρθαν σε ρήξη. Ιδιαίτερη σημασία έχουν οι κοινοί λογαριασμοί και στο επίπεδο του Κληρονομικού Δικαίου αφού προβλέπεται δυνατότητα απαλλαγής από το φόρο κληρονομιάς ή δωρεάς ανάλογα την περίπτωση όπως θα αναλύσουμε και στη συνέχεια.

Θα πρέπει λοιπόν οι ενδιαφερόμενοι να σταθμίσουν με σοβαρότητα τα θετικά αλλά και τα ρίσκα ενός κοινού λογαριασμού και να λάβουν την καλύτερη για αυτούς απόφαση βλέποντας αν ταιριάζει στην περίπτωσή τους.

Τι είναι ο κοινόχρηστος τραπεζικός λογαριασμός

Κάθε πολίτης έχει τη δυνατότητα να «ανοίξει» έναν τραπεζικό λογαριασμό σε μία Τράπεζα στον οποίο δικαιούχος δεν θα είναι μόνο αυτός αλλά και άλλα φυσικά πρόσωπα τα οποία θα συμπράξουν ή και δεν θα συμπράξουν κατά την κατάρτιση της σύμβασης. Κατά το παρελθόν συχνό ήταν το φαινόμενο κάποιο πρόσωπο (συνήθως γονιός ή παππούς/γιαγιά) να άνοιγε λογαριασμό στον οποίο προσέθετε ως συνδικαιούχους άλλα συγγενικά του μέλη χωρίς καν την αυτοπρόσωπη παρουσία τους ή τη συναίνεσή τους. Σήμερα πλέον η διαδικασία έχει αυστηροποιηθεί και απαιτείται η ρητή συναίνεση των συνδικαιούχων (ΑΠ 1257/2010). Η ιδιομορφία του κοινόχρηστου τραπεζικού λογαριασμού έγκειται στο ότι χρήση αυτού μπορεί να κάνει κάθε συνδικαιούχος έχοντας δικαίωμα ανάληψης σε ολόκληρο το ποσό ανεξάρτητα του ποιος ήταν ο καταθέτης αυτού.

Ο νόμος που προβλέπει τα ανωτέρω είναι ο 5638/1932 και ο ορισμός που δίνεται στην παράγραφο 1 έχει ως εξής:
«Χρηματική κατάθεσις παρά Τραπέζη εις ανοικτόν λογαριασμόν επ' ονόματι δύο ή πλειοτέρων από κοινού (Compte joint, joint account) είναι εν την εννοία του παρόντος νόμου η περιέχουσα τον όρον ότι του εκ ταύτης λογαριασμού δύναται να κάμνη χρήση εν όλω ή εν μέρει, άνευ συμπράξεως των λοιπών, είτε εις είτε τινές, και πάντες κατ' ιδίαν οι δικαιούχοι».

Ας δούμε όμως περιπτώσεις οι οποίες παρουσιάζουν ενδιαφέρον τόσο από φορολογική όσο και από νομική πλευρά.

Ανάληψη καταθέσεων από τον συνδικαιούχο

Ο όρος συνδικαιούχος που χρησιμοποιείται για τα πρόσωπα που έχουν δικαίωμα χρήσης του λογαριασμού αυτού δεν είναι τυχαίος. Έχουμε στην πράξη μία «κοινωνία κατάθεσης» στην οποία υπάρχει δικαίωμα χρήσεως (ενεργητική εις ολόκληρο ενοχή) από όλους τους συμμετέχοντες ή από όσους ορίζει η σύμβαση με την τράπεζα. Έτσι κάθε συνδικαιούχος έχει δικαίωμα να χρησιμοποιήσει ολόκληρο το διαθέσιμο ποσό ελεύθερα κατά την δική του κρίση έχοντας δικαίωμα ανάληψης σε ολόκληρο το ποσό ανεξάρτητα του ποιος ήταν ο καταθέτης αυτού. Η ανάληψη του συνόλου του ποσού από ένα συνδικαιούχο απαλλάσσει την τράπεζα από οποιαδήποτε ευθύνη απέναντι στους υπόλοιπους ανεξάρτητα με το αν τις καταθέσεις τις πραγματοποιούσε π.χ. μόνο εξ αυτών. Μεταξύ των συνδικαιούχων εξακολουθεί να υφίσταται ενοχική αξίωση για απόδοση είτε του  ποσοστού που τεκμαίρεται ότι αναλογεί στον καθένα  είτε αυτού που πραγματικά αναλογεί σύμφωνα με τα αποδεικτικά στοιχεία που είναι διαθέσιμα (ΑΠ 1800/2012).

Με αυτόν τον τρόπο συχνό είναι το φαινόμενο οικογενειακών-προσωπικών ερίδων αλλά και επιχειρηματικών πολλές φορές που οδήγησαν σε ακραίες ενέργειες συζύγων-συγγενών ή συνέταιρων οι οποίοι για προσωπικούς εκδικητικούς ή άλλους λόγους ανέλαβαν ολόκληρο το ποσό ενός κοινόχρηστου λογαριασμού οδηγώντας στην οικονομική καταστροφή τον πραγματικό χρήστη-καταθέτη του λογαριασμού αυτού ή και την ίδια την εταιρεία.

Κατάσχεση κοινόχρηστου τραπεζικού λογαριασμού Ελλάδος

Ο κοινόχρηστος λογαριασμός όσον αφορά τις κατασχέσεις διαιρείται ανάλογα με τον αριθμό των συνδικαιούχων. Τεκμαίρεται δηλαδή πως στον συνδικαιούχο αναλογεί το υπάρχον κατατεθειμένο  χρηματικό ποσό διαιρεμένο με το σύνολο των συνδικαιούχων. Το άρθρο 4 του Ν.5638/1932 αναφέρει: «Κατάσχεσις της καταθέσεως επιτρέπεται, έναντι όμως των κατασχόντων αυτή τεκμαίρεται αμαχήτως ότι ανήκει εις πάντας τους δικαιούχους κατ' ίσα μέρη.». Αυτό σημαίνει πως σε περίπτωση που συνδικαιούχος λογαριασμού οφείλει σε τρίτο και ο τρίτος αυτός προβεί σε κατάσχεση του κοινόχρηστου λογαριασμού, το μέγιστο ποσό που δύναται να κατάσχει είναι το ½ ή 1/3 ή ¼ (ανάλογα με τον αριθμό των συνδικαιούχων). Η τεκμαιρόμενη διαίρεση των καταθέσεων ανάλογα με τους συνδικαιούχους ισχύει τόσο για κατασχέσεις από ιδιώτες όσο και από το Δημόσιο.

Προσοχή: Να σημειώσουμε εδώ πως το ίδιο δεν ισχύει στην περίπτωση που δανειστής είναι η ίδια η Τράπεζα στην οποία τηρείται ο τραπεζικός λογαριασμός. Αν η τράπεζα αυτή προχωρήσει σε κατάσχεση του κοινόχρηστου λογαριασμού για οφειλές από ληξιπρόθεσμες δόσεις δανείου, μπορεί να αναλάβει ποσό ίσο με την απαίτησή της, αρκεί φυσικά να επαρκεί το συνολικό υπόλοιπο (ΑΠ 1812/2007). Αν δανειστής είναι τρίτη Τράπεζα (π.χ. Τράπεζα Α) η οποία επιχειρήσει κατάσχεση του κοινόχρηστου λογαριασμού σε άλλη Τράπεζα (π.χ. Τράπεζα Β), τότε ισχύει το άρθρο 4 που μόλις αναφέραμε και θα εισπράξει το αναλογούν ποσό που ανήκει σε αυτόν.

Σε περίπτωση λοιπόν που εκκρεμεί οφειλή σε Τράπεζα από δανειακή σύμβαση και υφίσταται στην τράπεζα αυτή κοινόχρηστος λογαριασμός, η πρακτική που ακολουθείται είναι να κοινοποιηθεί μια επιστολή Συμψηφισμού για ικανοποίηση ληξιπρόθεσμης απαίτησης (βλ. άρθρα 440 επ. του Αστικού Κώδικα) με βάση την οποία η Τράπεζα γνωστοποιεί την κατάσχεση του οφειλόμενου ποσού. Η κοινοποίηση της επιστολής αυτής (δήλωση) είναι απαραίτητη και η κατάσχεση δεν μπορεί να γίνει πριν από αυτήν (άρθρο 441 ΑΚ).

Ανερυθρίαστα μάλιστα τα τραπεζικά ιδρύματα κάνουν χρήση του δικαιώματος συμψηφισμού των απαιτήσεών τους από τον οφειλέτη πελάτη τους, όταν οι ίδιες στις δανειακές συμβάσεις, περιλαμβάνουν προδιατυπωμένο όρο με βάση τον οποίο υποχρεώνουν τον δανειολήπτη σε παραίτηση από το δικό του δικαίωμα συμψηφισμού έναντι απαιτήσεών του από την τράπεζα.

Κατάσχεση κοινόχρηστου τραπεζικού λογαριασμού αλλοδαπής από το δημόσιο

Σήμερα έχουν τεθεί σε εφαρμογή οι κανονισμοί 44/2001 και ο νεότερος 805/2004. Το άρθρο 57 του κανονισμού 44/2001 προβλέπει τους νόμιμους τίτλους οι οποίοι επιτρέπεται να εκτελεστούν και στο έδαφος μιας άλλης χώρας μέλους. Μεταξύ αυτών είναι τόσο οι δικαστικές αποφάσεις όσο και τα δημόσια έγγραφα. Κατά τη γνώμη μας διοικητικοί προσδιορισμοί φόρων καθώς και  προστίμων αλλά και κάθε άλλο σχετικός νόμιμος τίτλος ο οποίος εκδίδεται από τις Διοικητικές-Φορολογικές Αρχές της Ελλάδας, εμπίπτει στην ανωτέρω έννοια του Δημόσιου Εγγράφου. Αφού λοιπόν αυτά περιβληθούν τον εκτελεστήριο τύπο στη χώρα όπου θα γίνει η κατάσχεση, μόνο τότε μπορούν να επιτελέσουν τον σκοπό τους που είναι π.χ. η κατάσχεση των χρημάτων ενός τραπεζικού λογαριασμού.  Το αν η κατάσχεση θα γίνει στο σύνολο του ποσού του κοινόχρηστου λογαριασμού ή στο ποσοστό που τεκμαίρεται ότι αναλογεί σε κάθε συνδικαιούχου, είναι ζήτημα που αφορά την νομοθεσία του κράτους στο οποίο βρίσκεται ο κοινόχρηστος τραπεζικός λογαριασμός.

Σημαντική σημείωση: Με τον κανονισμό 655/2014 τέθηκε σε εφαρμογή για αστικές και εμπορικές διαφορές η διαδικασία της συντηρητικής κατάσχεσης τραπεζικού λογαριασμού μετρητών που βρίσκεται σε διαφορετικό κράτος μέλος της Ε.Ε.. Με το μέσο αυτό μπορεί ο ενδιαφερόμενος πιστωτής με μία γρήγορη διαδικασία να προχωρήσει στο πάγωμα των κινήσεων τραπεζικού λογαριασμού αλλοδαπής (εντός Ε.Ε.) ακόμη και πριν αποκτήσει εκτελεστό τίτλο στην χώρα αυτή σύμφωνα με την διαδικασία του ανωτέρω αναφερόμενου κανονισμού 44/2001. Προς το παρόν ο κανονισμός αυτός δεν καλύπτει τις απαιτήσεις του Δημοσίου και αφορά μόνο χρηματικούς τραπεζικούς λογαριασμούς και όχι κινητές αξίες (μετοχές - ομόλογα κλπ). Από την συντηρητική κατάσχεση λογαριασμών αλλοδαπής εξαιρούνται τα κράτη της Δανίας και του Ηνωμένου Βασιλείου.

Φορολογικοί έλεγχοι και κοινόχρηστοι λογαριασμοί

Πάγια τακτική των ελεγκτικών Υπηρεσιών του Υπ. Οικονομικών προκειμένου να εξακριβώσουν την ύπαρξη αδήλωτου εισοδήματος, είναι να συγκρίνουν φορολογικές δηλώσεις με τραπεζικές καταθέσεις και κινήσεις.

Μάλιστα, όσο περισσότεροι δικαιούχοι υπάρχουν σε έναν λογαριασμό τόσες περισσότερες συνήθως είναι και οι κινήσεις αυτού δημιουργώντας με αυτόν τον τρόπο ένα δαιδαλώδες σχήμα το οποίο καλούνται οι ελεγχόμενοι να αποσαφηνίσουν στα μάτια των ελεγκτών του Υπ. Οικονομικών, οι οποίοι παίρνουν ως δεδομένο το τεκμήριο του άρθρου 4 του Ν.5638/1932.

Εάν ο ελεγχόμενος αυτός συμμετέχει σε κοινόχρηστο λογαριασμό, ίσως να χρειαστεί να αποδείξει στους υπαλλήλους του Υπ. Οικονομικών πως η συμμετοχή του στις τραπεζικές καταθέσεις είναι μεγαλύτερη της τεκμαιρόμενης αναλογίας, με βάση την οποία κάνουν τους υπολογισμούς τους οι φορολογικές αρχές. Αν δεν αποδείξει ο ελεγχόμενος την μεγαλύτερη αναλογία του και η ανάληψη που πραγματοποίησε ξεπερνά την αναλογία αυτή, ο έλεγχος μπορεί να κρίνει πως πρόκειται για αδήλωτη άτυπη δωρεά στο πρόσωπό του εκ μέρους των συνδικαιούχων όσον αφορά το υπερβάλλον ποσό.

Αν δε ο έλεγχος εκτείνεται και σε παρελθόντα έτη π.χ. προς 10ετίας, η απόδειξη της ακριβούς αιτίας κάθε κατάθεσης ή ανάληψης είναι πολλές φορές αδύνατη αφού ζητούμε από τους ελεγχόμενους να επιδείξουν λεπτομερή στοιχεία για συναλλαγές που έλαβαν χώρα πολλά χρόνια στο παρελθόν. Οι ελεγκτές του Υπ. Οικονομικών επειδή αδυνατούν να διασταυρώσουν τον πραγματικό καταθέτη, καταμερίζουν το κατατεθειμένο κοινόχρηστο ποσό αναλογικά μετακυλώντας το βάρος απόδειξης στον ελεγχόμενο φορολογούμενο. Έτσι οδηγηθήκαμε σε επιβολές υπέρογκων φόρων και προστίμων αφού τα χρησιμοποιούμενα ποσά θεωρούνταν ως εισόδημα από άγνωστη πηγή.

Φόρος κληρονομιάς και κοινόχρηστες τραπεζικές καταθέσεις

Σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 2 και 3 του ν. 5638/1932, τα οποία επίσης διατηρήθηκαν σε ισχύ με το άρθρο 124 περ. Δ στοιχ. α` ν.δ. 118/1973, αλλά και σύμφωνα με τον πιο πρόσφατο Κώδικα Κληρονομιών και Δωρεών (ν.2961/2001) ορίζεται αντιστοίχως ότι:
«…απαλλάσσονται από το φόρο:…
γ) Η χρηματική κατάθεση σε τράπεζα σε ανοικτό λογαριασμό στο όνομα δύο ή περισσοτέρων από κοινού (Compte Joint, Joint Account) κατά τις διατάξεις του ν. 5638/1932 (ΦΕΚ 307 Α'),στην οποία έχει τεθεί ο πρόσθετος όρος ότι με το θάνατο οποιουδήποτε δικαιούχου η κατάθεση και ο λογαριασμός αυτής περιέρχεται αυτοδίκαια στους λοιπούς επιζώντες μέχρι τον τελευταίο από αυτούς. Η απαλλαγή αυτή ισχύει και σε κοινούς λογαριασμούς με προθεσμία ή ταμιευτηρίου με προειδοποίηση και σε κοινούς λογαριασμούς σε συνάλλαγμα ή σε συνάλλαγμα και δραχμές με προθεσμία ή ταμιευτηρίου με προειδοποίηση μόνιμων κατοίκων της αλλοδαπής ή αυτών με συνδικαιούχους μόνιμους κατοίκους της ημεδαπής. Αντίθετα η απαλλαγή αυτή δεν επεκτείνεται στους κληρονόμους του τελευταίου απομείναντος δικαιούχου. Οι διατάξεις αυτές εφαρμόζονται ανάλογα και σε μερίδα αμοιβαίου κεφαλαίου.»

Βλέπουμε λοιπόν πως όταν καταρτίζουμε μια σύμβαση κοινού λογαριασμού με μια Τράπεζα («ανοίγουμε» έναν κοινόχρηστο λογαριασμό) υπάρχει η δυνατότητα να συμπεριλάβουμε όρο με βάση τον οποίο σε περίπτωση θανάτου συνδικαιούχου, οι λοιποί συνδικαιούχοι αποκτούν τις καταθέσεις που αναλογούσαν στον εκλιπόντα. Στην πράξη οι Εφορίες δείχνουν ελαστικότητα και δεν ζητούν απαραίτητα την ίδια την σύμβαση για να παραχωρήσουν την απαλλαγή φόρου, όμως το τυπικό προβλέπει η απαλλαγή να συμπεριλαμβάνεται και στην ίδια την σύμβαση.

Οι συνδικαιούχοι κληρονόμοι/δωρεοδόχοι πρέπει να προχωρήσουν σε αποδοχή κληρονομιάς ή δωρεάς ενώπιον της εφορίας προκειμένου να μπορούν να κάνουν νόμιμη χρήση των χρημάτων αυτών και να τα επικαλεστούν για αγορές. Σε περίπτωση που δεν το πράξουν και τα δηλωθέντα εισοδήματά τους δεν καλύπτουν τα τεκμήρια διαβίωσής τους, οι Φορολογικές Αρχές μπορεί να τους καλέσουν για έλεγχο ή να τους επιβάλλουν επιπλέον φόρο εισοδήματος και πρόστιμο.

Στη συνέχεια παραθέτουμε χαρακτηριστικά παραδείγματα για να γίνει κατανοητό σε ποιες περιπτώσεις μετά από θάνατο συνδικαιούχου κοινού λογαριασμού προκύπτει απαλλαγή φόρου και σε ποιες όχι.

Κληρονομιά κοινών τραπεζικών καταθέσεων αλλοδαπής:

Άποψή μας είναι πως η απαλλαγή από το φόρο κληρονομιάς/δωρεάς σύμφωνα με τα ανωτέρω δεν καλύπτει τις καταθέσεις σε κοινούς λογαριασμούς αλλοδαπής. Αυτή η απαλλαγή αφορά καταθέσεις Ελλάδος. Όσον αφορά τις καταθέσεις εξωτερικού, ο Κώδικας Κληρονομιών και Δωρεών προβλέπει ρητά μόνο απαλλαγή για την κινητή περιουσία του κληρονομούμενου, εφόσον αυτός ήταν κάτοικος αλλοδαπής για δέκα τουλάχιστον συναπτά έτη.

Περίπτωση 1: Τι γίνεται σε περίπτωση θανάτου συνδικαιούχου κοινού λογαριασμού όπου προβλέπεται η απαλλαγή των λοιπών συνδικαιούχων από το φόρο;
Στην περίπτωση θανάτου συνδικαιούχου τραπεζικού λογαριασμού, οι λοιποί συνδικαιούχοι αναλαμβάνουν το αναλογικό του μερίδιο αυτόματα εφόσον στη σύμβαση προβλέπεται σχετικός όρος όπως αναφέρει ο νόμος 5638/1932.
Έτσι στην περίπτωση αυτή οι κληρονόμοι του συνδικαιούχου δεν μπορούν να έχουν αξίωση από τους λοιπούς συνδικαιούχους ως προς το αναλογούν ποσό κατάθεσης του θανόντος. Οι κληρονόμοι δεν υποκαθιστούν τον εκλιπόντα στην συμβατική σχέση του με την τράπεζα και τους λοιπούς συνδικαιούχους.

Παράδειγμα: Ο Α και ο Β είναι συνεργάτες συνδικαιούχοι λογαριασμού τραπέζης. Κατά τη σύναψη της σύμβασης για το άνοιγμα του λογαριασμού αυτού συμπεριέλαβαν τον όρο του άρθρου 2 Ν.5638/1932 σύμφωνα με το οποίο οι λοιποί συνδικαιούχοι αποκτούν το μερίδιο του θανόντος συνδικαιούχου αυτόματα με τον θάνατό του. Ο Α πεθαίνει και δεν αφήνει διαθήκη. Τα παιδιά και η σύζυγος του Α ως εξ αδιαθέτου κληρονόμοι δεν δικαιούνται να διεκδικήσουν από τον Β το αναλογούν μερίδιο του Α από τον κοινόχρηστο λογαριασμό. Ο Β παίρνει όλα τα χρήματα και δεν οφείλει φόρο κληρονομιάς ή δωρεάς. Το ίδιο θα συνέβαινε και αν ο Α είχε αφήσει διαθήκη όπου συμπεριελάμβανε το ποσό του κοινόχρηστου. Πρέπει εν ολίγοις να τροποποιηθεί η τριμερής σύμβαση μεταξύ Α, Β και Τραπέζης και να καταργηθεί ο όρος του άρθρου 2 εφόσον υπάρχει διαφορετική δήλωση βούλησης εκ μέρους του Α.

Περίπτωση 2: Τι γίνεται αν τα χρήματα τα «σηκώσει» συνδικαιούχος πριν τον θάνατο του άλλου συνδικαιούχου;
Ακόμη και αν υπάρχει ο όρος ότι τα χρήματα περιέρχονται αυτόματα σε όλους τους συνδικαιούχους, εφόσον η ανάληψη γίνει πριν τον θάνατό του δεν πληρούται ο όρος και οι κληρονόμοι έχουν δικαίωμα να αναζητήσουν το μερίδιό τους. Παράδειγμα:

Παράδειγμα: Ο Α, ο Β και ο Γ είναι συνδικαιούχοι σε κοινόχρηστο λογαριασμό 100.000 ευρώ με όρο πως σε περίπτωση θανάτου ενός, το μερίδιό του περιέρχεται στους άλλους συνδικαιούχους (όρος άρθρου 2 Ν.5638/1932). Στον κάθε συνδικαιούχο αναλογεί το 1/3 των καταθέσεων. Ο Β ένα μήνα πριν τον θάνατο του Α σηκώνει ολόκληρο το ποσό από την τράπεζα.
Όπως είπαμε όμως τα χρήματα που βρίσκονται στον λογαριασμό ανήκουν στους υπόλοιπους συνδικαιούχους μόνο μετά τον θάνατο ενός εξ αυτών. Ο Β σήκωσε τα χρήματα από τον κοινόχρηστο λογαριασμό πριν τον θάνατο του Α. Οι κληρονόμοι του Α δικαιούνται να ζητήσουν από τον Β να τους αποδώσει το μερίδιο του κληρονομούμενου (ΑΠ 1550/2007). Οι κληρονόμοι οφείλουν φόρο κληρονομιάς. Επίσης, οι κληρονόμοι μπορούν να καταθέσουν μήνυση για υπεξαίρεση κατά του Β εφόσον μπορούν να αποδείξουν ότι έστω μέρους του ποσού που ανέλαβε ο Β είχε εισφερθεί από τον Α.

Περίπτωση 3: Τι γίνεται αν οι συνδικαιούχοι κοινού λογαριασμού με τον όρο του άρθρου 2 Ν.5638/1932 είναι κληρονόμοι;
Όπως είδαμε ανωτέρω, οι καταθέσεις κοινού λογαριασμού που περιλαμβάνουν αυτόν τον όρο δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο διάθεσης (κληρονομιάς) γιατί εξαιρούνται (άρθρο 25 παρ.2 εδ.γ Ν.2961/2001).

Παράδειγμα: Ο Α είναι συνδικαιούχος στον λογαριασμό με τα παιδιά του Β και Γ και ο λογαριασμός αυτός περιλαμβάνει τον όρος του άρθρου 2 Ν.5638/1932. Με τον θάνατο του Α, τα χρήματα που βρίσκονται στον κοινόχρηστο λογαριασμό ανήκουν πλέον εξ ημισείας στους Β και Γ. Μάλιστα δεν θα χρειαστεί να καταβάλουν φόρο κληρονομιάς γιατί όπως είπαμε δεν μπορεί ο κοινόχρηστος αυτός να συμπεριληφθεί στην κληρονομιαία περιουσία του θανόντος.

Περίπτωση 4: Τι γίνεται αν δεν υφίσταται ο ως άνω όρος στη σύμβαση και οι κληρονόμοι δεν είναι συνδικαιούχοι;
Αντίθετα, εφόσον δεν υπάρχει ο ανωτέρω όρος στη σύμβαση με την Τράπεζα, οι κληρονόμοι έχουν δικαίωμα πάνω στις κοινόχρηστες καταθέσεις που αναλογούσαν στον κληρονομούμενο, ζητώντας τες όχι όμως από την Τράπεζα αλλά από τους επιζώντες συνδικαιούχους.

Παράδειγμα: Ο Α και ο συνεργάτης του Β είναι συνδικαιούχοι σε τραπεζικό λογαριασμό χωρίς τον όρο του άρθρου 2 Ν.5638/1932. Με τον θάνατο του Α τα χρήματα περιέρχονται στον Β όμως οι κληρονόμοι του Α μπορούν να αναζητήσουν από αυτόν το μερίδιο που αναλογούσε στον κληρονομούμενο. Το μερίδιο δεν θα το αναζητήσουν από την Τράπεζα αλλά από τον έτερο συνδικαιούχο. Οι κληρονόμοι του Α θα πληρώσουν φόρο κληρονομιάς για το αναλογούν μερίδιο του Α.

Υποχρέωση υποβολής δήλωσης για απαλλασσόμενα εκ του φόρου κληρονομιάς-δωρεάς κεφάλαια.

Επισημαίνουμε εδώ την διάταξη του τελευταίου εδαφίου της παραγράφου 2 της ΑΥΟ 1111232/ΠΟΛ.1274/30.11.2001:
«Οι δηλώσεις φορολογίας κληρονομιών και δωρεών-γονικών παροχών υποβάλλονται σε κάθε περίπτωση υποχρέωσης υποβολής δήλωσης, ανεξάρτητα από το αντικείμενο φορολογίας». Από τη διάταξη αυτή συνάγεται ότι δήλωση πρέπει να υποβάλλεται τόσο για τις κτήσεις για τις οποίες οφείλεται φόρος όσο και για εκείνες για τις οποίες προβλέπεται απαλλαγή από τον οικείο φόρο (σύμφωνα και με την άποψη του έγκριτου Ιωάννη Γ. Φωτόπουλου).
Τα πρόσωπα τα οποία απαλλάσσονται από την υποχρέωση υποβολής δήλωσης (ανεξάρτητα του αν θα επιβληθεί φόρος) προσδιορίζονται περιοριστικά στο άρθρο 61 του Ν.2961/2001. Απαλλαγή για συνδικαιούχους κοινόχρηστων τραπεζικών λογαριασμών δεν προκύπτει (πάντα ως προς το αναλογούν μερίδιο του θανόντος). Η υποχρέωση λοιπόν υποβολής δήλωσης μπορεί να συναχθεί και από την εξ αντιδιαστολής ερμηνεία του άρθρου 61 παρ.10 του Ν.2961/2001.:
«Δεν έχουν υποχρέωση να υποβάλλουν δήλωση τα νομικά πρόσωπα».

Άρα κάθε πρόσωπο το οποίο δεν εμπίπτει στην παραπάνω περίπτωση είναι υπόχρεο δήλωσης ακόμη και αν το ποσό απαλλάσσεται από φόρο δωρεάς ή κληρονομιάς.   

Συμπερασματικά βλέπουμε ότι ο κοινός λογαριασμός, παρά τους κινδύνους του (υπεξαίρεση του συνόλου των κεφαλαίων από συνδικαιούχο) μπορεί να αποτελέσει ένα εξαιρετικά χρήσιμο εργαλείο για κάθε ενδιαφερόμενο, ειδικά σε κληρονομικά ζητήματα προκειμένου να απαλλάξει του κληρονόμους από ανεπιθύμητες φορολογικές επιβαρύνσεις. Ειδικά όμως στην περίπτωση φορολογικών ελέγχων που συμπεριλαμβάνουν κοινούς τραπεζικούς λογαριασμούς, λόγω της πολύπλοκης φύσης τους, χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή προκειμένου με την επίκληση των κεφαλαίων προς όφελος ενός συνδικαιούχου να μην εκτεθούν φορολογικά οι υπόλοιποι συνδικαιούχοι.


* O κ. Γιώργος Δαλιάνης είναι ιδρυτής του Ομίλου Artion και ο κ. Φίλιππος Ζήρας είναι συνεργάτης δικηγόρος-διαμεσολαβητής της Artion και υποψήφιος Συντονιστής του νόμου 4469/2017 για την Εξωδικαστική Ρύθμιση Οφειλών Επιχειρήσεων.

Αθήνα, 23 Ιουνίου 2017
Αριθ. Πρωτ.: ΔΔΘΕΚΑ Α 1096304 ΕΞ 2017
 
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
 

 
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΕΛΩΝΕΙΩΝ & ΕΦΚ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΑΣΜΟΛΟΓΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ & ΤΕΛ/ΚΩΝ ΟΙΚ/ΚΩΝ ΚΑΘΕΣΤΩΤΩΝ
ΤΜΗΜΑ Α' ΔΑΣΜΟΛΟΓΙΚΟ & ΔΑΣΜΟΛ. ΑΞΙΑΣ

Ταχ. Δ/νση:Κ. Σερβίας 10
Ταχ. Κώδικας:101 84
Πληροφορίες:Μ.Λύτρα
Τηλέφωνο:210-69.87.480
Fax:210-69.87.506
E-Mail:m.lytra@2001.syzefxis.gov.gr
Url: www.publicrevenue.gr

ΘΕΜΑ : Τιμές συναλλάγματος για τον καθορισμό της δασμολογητέας και της φορολογητέας αξίας για την επιβολή του τέλους ταξινόμησης και του Φ.Π.Α

ΣΧΕΤ. : α. Άρθρο 53, παρ.1 στ. α του καν. (ΕΕ) αριθ. 952/2013 του Ευρ.Κοιν. & του Συμβουλίου
β. Άρθρο 146, του καν. (ΕΕ) αριθ. 2015/2447 της Επιτροπής
γ. Άρθρο 126 ,παράγραφος 3 του Ν. 2960/2001 ( Εθνικός Τελωνειακός Κώδικας )
δ. Άρθρα 19 και 20 , παράγραφος 3 του Ν. 2859/2000 ( Κύρωση Κώδικα Φ.Π.Α)

Σε συνέχεια των ανωτέρω σχετικών, σας διαβιβάζουμε, συνημμένα, πίνακα με τις "Τιμές αναφοράς συναλλάγματος εξωτερικού έναντι Ευρώ" της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας με τις βεβαιωθείσες τιμές της 21ης Ιουνίου 2017, προτελευταίας Τετάρτης μηνός Ιουνίου, που θα πρέπει να εφαρμόζονται για τον καθορισμό της δασμολογητέας και της φορολογητέας αξίας για την επιβολή του τέλους ταξινόμησης και του Φ.Π.Α τον Ιούλιο 2017.

Επομένως ο πίνακας των τιμών συναλλάγματος σύμφωνα με τις τελευταίες βεβαιωθείσες τιμές της ΕΚΤ για το μήνα Ιούλιο 2017 , είναι ο επισυναπτόμενος.

Οι Προϊστάμενοι των Τελωνειακών Περιφερειών παρακαλούνται για την άμεση ενημέρωση των Τελωνείων δικαιοδοσίας τους.



H ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΑΔΙΚΗΜΕΝΑΚΗ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

Αριθμός ατομικής γνωμοδοτήσεως 139/2017

Αθήναι, 8-6-2017

Αριθμός πρωτ. ερωτήματος: Γ31/04/65/2017 Ε.Φ.Κ.Α. / Κ.Ε.Α.Ο. Κεντρικής υπηρεσίας / Διευθύνσεως αναγκαστικών μέτρων εισπράξεως και νομικής υποστηρίξεως.

Περίληψις ερωτήματος: Αν:
Α. Ο Ε.Φ.Κ.Α. δύναται να συναπτή συμφωνίαν εξυγιάνσεως ως κύριος πιστωτής (ήτοι με ποσοστό άνω του 60%) με οφειλέτην ο οποίος α) έχει βεβαιωμένες ληξιπρόθεσμες οφειλές μόνο προς το Ελληνικό Δημόσιο (Δ.Ο.Υ.) και τον Ε.Φ.Κ.Α. και β) δεν οφείλει προς ιδιώτες (τραπεζικά ιδρύματα, προμηθευτές, εργαζομένους κ.λπ.).
Β. Δύναται να συναινέση ο Ε.Φ.Κ.Α. σε συμφωνίαν εξυγιάνσεως με οφειλέτη που έχει κυρίως δημόσιο χρέος (προς Δ.Ο.Υ. και ΕΦΚΑ), ενώ για αυτή την κατηγορία οφειλετών ισχύει ο ν. 4152/2013, ο οποίος προβλέπει τη ρύθμιση βεβαιωμένων ληξιπροθέσμων οφειλών προς Δημόσιο και Ε.Φ.Κ.Α..
Γ. Η υπαγωγή τοιούτου οφειλέτου (με χρέη κυρίως προς Δ.Ο.Υ. και Ε.Φ.Κ.Α.) σε καθεστώς εξυγιάνσεως σύμφωνα με τα άρθρα 99 & επ. ΠτΚ, προκειμένου να επωφεληθή του μεγαλυτέρου αριθμού (π.χ. 180) δόσεων ρυθμίσεως των οφειλών του, αποτελεί καταχρηστικήν άσκησιν δικαιώματος, αφού για αυτή την κατηγορίαν οφειλετών ισχύει ο ν. 4152/2013.

Ιστορικό

1.Α. Με το ανωτέρω έγγραφο η Υπηρεσία, αναφερομένη στο κατωτέρω νομοθετικό πλαίσιο, προβληματίζεται περί την έννοιαν των εφαρμοστέων διατάξεων και απευθύνει το ερώτημα παραθέτουσα συγκεκριμένα παραδείγματα (τριών) προσώπων α) τα οποία αιτούνται από την Υπηρεσία να συναινέση σε συμφωνίαν εξυγιάνσεως και β) των οποίων ο Ε.Φ.Κ.Α. αποτελεί τον κύριο πιστωτή εκ βεβαιωμένων ληξιπροθέσμων ασφαλιστικών  εισφορών [με ποσά ευρώ από εν εκατομμύριον έως δύο εκατομμύρια και ποσοστά (απαιτήσεων Ε.Φ.Κ.Α. επί του συνόλου των απαιτήσεων) από 76% έως 97%].

1 Β. Κατά την άποψη της Υπηρεσίας οι αιτήσεις αυτές είναι απορριπτέες, διότι:

1.Β.α. Για τη ρύθμιση των βεβαιωμένων ληξιπροθέσμων ασφαλιστικών οφειλών προς τον Ε.Φ.Κ.Α. ισχύει ο ν. 4152/2013, ενώ κατά καιρούς εδόθη η δυνατότης διακανονισμού οφειλών προς ΦΚΑ (φορείς κοινωνικής ασφαλίσεως) με πολύ ευνοϊκωτέρους όρους [π.χ. μέχρι 100 δόσεις (δυνάμει του ν. 4321/2015)].
1Β.β. Ο Πτωχευτικός Κώδιξ αποτελεί α) κλάδον του ιδιωτικού δικαίου και β) μέρος του Εμπορικού Δικαίου που κατ' εξοχήν ρυθμίζει τις εμπορικές σχέσεις μεταξύ ιδιωτών και συνεπώς η εις καθεστώς εξυγιάνσεως κατά τις διατάξεις του ΠτΚ υπαγωγή οφειλέτου μη έχοντος ιδιωτικό χρέος (ήτοι προς τραπεζικά ιδρύματα, εγαζομένους, προμηθευτές κ λπ.) δεν συνάδει ούτε με το γράμμα ούτε με το πνεύμα των διατάξεων του Πτωχευτικού / Εμπορικού Δικαίου.

1Β.γ. Στο άρθρο 102 του ΠτΚ, ως ισχύει, γίνεται μνεία περί συμμετοχής και συναινέσεως του Δημοσίου και των Φ ΚΑ στη σύναψη συμφωνίας εξυγιάνσεως, χωρίς να αναγράφεται ρητώς ότι οι δημόσιοι φορείς δύνανται να αποτελούν τον κύριο πιστωτή σε συμφωνίαν εξυγιάνσεως, διότι τοιαύτη διατύπωση θα καταργούσε ουσιαστικώς τους ν. 4152/2013 (Α' 107) και 4321/2015 (Α' 32), παρ' ότι τοιαύτη κατάργησις δεν απετέλει σκοπόν του νόμου ή πρόθεσιν του νομοθέτου.

1 Β.δ. Η εις καθεστώς εξυγιάνσεως υπαγωγή οφειλέτου με βεβαιωμένες ληξιπρόθεσμες ασφαλιστικές οφειλές κυρίως - ή μόνο - προς το Δημόσιο και τον Ε.Φ.Κ.Α. αποτελεί καταχρηστικήν άσκησιν δικαιώματος, προκειμένου ο αιτών να επωφεληθή μεγαλυτέρου αριθμού δόσεων ρυθμίσεως οφειλών (ήτοι μέχρι 180 δόσεων δυνάμει της 41/2014 αποφάσεως του Διοικητικού Συμβουλίου του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, νυν Ε.Φ.Κ.Α ), ενώ για την ρύθμιση των χρεών της συγκεκριμένης κατηγορίας οφειλετών ισχύουν οι διατάξεις του ν. 4152/2013. Νομοθετικό πλαίσιο

2 Α. Με τον ν. 4387/2016 (Α' 85):
2.Α.α. Συνεστήθη - με έναρξη λειτουργίας από 1-1-2017 - ο «Ενιαίος Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης (Ε.Φ.Κ.Α.)» [ΝΠΔΔ στο οποίον ενετάχθησαν αυτοδικαίως οι υφιστάμενοι φορείς κοινωνικής ασφαλίσεως και το οποίο κατέστη οιονεί καθολικός διάδοχος αυτών (άρθρο 51)].

2.    Α.β.    Ωρίσθη ότι από 1-1-2017 στον Ε.Φ.Κ.Α. μεταφέρεται και υπάγεται το ΚΕΑΟ, το οποίον εποπτεύεται από τον Διοικητή τού Ε.Φ.Κ.Α. (άρθρο 54).

3.    Α.    Με τον Πτωχευτικόν Κώδικα [ν. 3588/2007 (Α' 153)] ορίζεται:

3.Α.α. Η διαδικασία εξυγιάνσεως φυσικών και νομικών προσώπων με πτωχευτικήν ικανότητα και αδυναμίαν εκπληρώσεως των ληξιπροθέσμων χρηματικών υποχρεώσεών τους κατά τρόπον γενικόν (στις διατάξεις των άρθρων 99-106). Ιδιαιτέρως:

3.Α.β. Στο άρθρον 102, ως αντικατεστάθη με την παράγραφον 4 του άρθρου 6 του ν. 4446/2016 (Α' 240), ότι «Το Δημόσιο, ΝΠΔΔ, δημόσιες επιχειρήσεις του δημοσίου τομέα, φορείς κοινωνικής πρόνοιας και ασφάλισης, δύνανται να συναινούν στη σύναψη συμφωνίας εξυγίανσης υπογράφοντας τη συμφωνία με τους ίδιους όρους που θα συναινούσε υπό τις αυτές συνθήκες ιδιώτης πιστωτής ακόμη και όταν με τη συμφωνία το Δημόσιο, τα ΝΠΔΔ, οι δημόσιες επιχειρήσεις του δημοσίου τομέα και οι φορείς κοινωνικής πρόνοιας και ασφάλισης παραιτούνται από προνόμια και εξασφαλίσεις ενοχικής ή εμπράγματης φύσεως.».

3.    Α.γ.    Στην παράγραφον 1 του άρθρου 100, ως αντικατεστάθη με την παράγραφον 2 του άρθρου 6 του ν. 4446/2016, ότι, προκειμένου να επικυρωθή η συμφωνία εξυγιάνσεως κατ' άρθρον 106β, πρέπει αυτή να έχη συναφθή από τον οφειλέτη και από πιστωτές που εκπροσωπούν το 60% του συνόλου των απαιτήσεων, στο οποίο περιλαμβάνεται και το 40% των τυχόν εμπραγμάτως ή με προσημείωσιν υποθήκης εξησφαλισμένων απαιτήσεων.

4.    Α.    Με την υποπαράγραφο ΙΑ. 1 (παγία ρύθμιση των οφειλομένων στους φορείς κοινωνικής ασφαλίσεως εισφορών και λοιπές διατάξεις) της παραγράφου ΙΑ' του άρθρου πρώτου του ν. 4152/2013 (Α' 107) ορίζεται ότι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τους ΦΚΑ, πλην NAT, δύνανται, τη αιτήσει των οφειλετών και εφόσον συντρέχει πραγματική αδυναμία καταβολής των, να ρυθμίζωνται και να καταβάλλωνται σε δώδεκα ισόποσες μηνιαίες δόσεις.

4.Β. Με την κατ'εξουσιοδότησιν της παραγράφου 7 της αμέσως άνωθι διατάξεως εκδοθείσαν απόφασιν Υπουργού εργασίας, κοινωνικής ασφάλισης και προνοίας (Β' 1265) προβλέπεται (υπ* αριθμ. 3) ότι υπάγονται στην ρύθμιση και α) καθυστερούμενες οφειλές μετά των νομίμων προσαυξήσεων, τελών καθυστερήσεως κ.λπ. επιβαρύνσεων έως της ημερομηνίας της αιτήσεως υπαγωγής οφειλών οι οποίες δεν έχουν εξοφληθή με ρύθμιση ή με αναστολή πληρωμής ή διευκόλυνση ή άλλη νομοθετική ρύθμιση τμηματικής καταβολής οφειλών, β) ... και οι καθυστερούμενες έως της ημερομηνίας της αιτήσεως υπαγωγής οφειλών οφειλές που τελούν σε αναστολή εισπράξεως ...

5.    Κατ' άρθρον 2 ΑΚ (π.δ. 456/1984, Α' 164) ο νόμος ορίζει για το μέλλον, δεν έχει αναδρομική δύναμη και διατηρεί την ισχύ του εφ' όσον άλλος κανών δικαίου δεν τον καταργήσει ρητώς ή σιωπηρώς.

6.    Κατ" άρθρον 6, παρ. 6 του ν. 3086/2002 (Α' 324) τα ερωτήματα της Διοικήσεως πρέπει να διαλαμβάνουν πλήρη εξιστόρηση των πραγματικών περιστατικών της υποθέσεως και προσδιορισμόν των προβληματισμών της για την έννοια και το περιεχόμενο συγκεκριμένων διατάξεων της κειμένης νομοθεσίας των οποίων ζητείται η ερμηνεία από το Ν.Σ.Κ., προκειμένου να τις εφαρμόση στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων της ... . Ερμηνεία των διατάξεων

7. Το άρθρον 102 του πτωχευτικού κώδικος (ΠτΚ), ως, δυνάμει του άρθρου 180 αυτού, ίσχυσεν από 16-9-2007, ώριζεν ότι «Το Δημόσιο, νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, δημόσιες επιχειρήσεις του δημοσίου τομέα, φορείς κοινωνικής πρόνοιας και ασφάλισης, μπορούν να συναινούν σε μείωση των απαιτήσεών τους κατά του οφειλέτη με τους ίδιους όρους που θα εμείωνε τις απαιτήσεις του υπό τις αυτές συνθήκες ιδιώτης δανειστής καθώς και να παραιτούνται από προνόμια και εξασφαλίσεις ενοχικής ή εμπράγματης φύσεως». Δυνάμει του άρθρου 12 του ν. 4013/2011 (Α' 204) α) αντικατεστάθη το έκτον κεφάλαιον του ΠτΚ και β) στο προστεθέν άρθρον 106δ ωρίσθη ότι «το δημόσιο, νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, δημόσιες επιχειρήσεις του δημοσίου τομέα, φορείς κοινωνικής πρόνοιας και ασφάλισης, δύνανται να συναινούν στη σύναψη συμφωνίας εξυγίανσης είτε συμμετέχοντας και ψηφίζοντας σε συνέλευση των πιστωτών είτε υπογράφοντας τη συμφωνία με τους ίδιους όρους που θα συναινούσε υπό τις αυτές συνθήκες ιδιώτης πιστωτής ακόμη και όταν με τη συμφωνία ο δημόσιος φορέας παραιτείται από προνόμια και εξασφαλίσεις ενοχικής ή εμπράγματης φύσεως.». Αι δυνάμει του άρθρου 234 του ν. 4072/2012 (Α' 84) τροποποιήσεις των άρθρων 99 και επομένων του ΠτΚ ουδόλως έθιξαν την αμέσως άνωθι διάταξιν έως της δυνάμει του άρθρου 6, παρ. 4 του ν. 4446/2016 αντικαταστάσεως του άρθρου 102 ΠτΚ.

8. Η κατάργησις νόμου επέρχεται διά νεωτέρου νόμου (Σημαντήρας «Γενικαί Αρχαί του Αστικού Δικαίου» έκδοσις δευτέρα σελ. 77) και δύναται να γίνεται ρητώς (ως π.χ. εις την περίπτωσιν της διατάξεως του άρθρου 41 του ΕισΝΑΚ) ή σιωπηρώς όταν α) εκ της εννοίας του περιεχομένου του νεωτέρου νόμου προκύπτει σαφώς ότι ούτος σκοπεί την κατάργησιν του προγενεστέρου νόμου ή β) το περιεχόμενον του νεωτέρου νόμου είναι αντίθετον ή ασυμβίβαστο προς αυτό του αρχαιοτέρου και το διά του προγενεστέρου νόμου ρυθμισθέν θέμα ρυθμίζεται αποκλειστικώς ή αντιθέτως ή άλλως υπό του νεωτέρου νόμου. Ελλείψει καταργητικής διατάξεως εις τον νεώτερον νόμον, η εξακρίβωσις της εκτάσεως καταργήσεως του αρχαιοτέρου νόμου αποτελεί ζήτημα ερμηνείας καθ' ην ερευνάται ο διά του νεωτέρου νόμου επιδιωκόμενος σκοπός (Σημαντήρας όπ. αν. σελ. 81 όπου και παραπομπαί). Νεώτερος γενικός νόμος δεν καταργεί τον παλαιότερον ειδικόν, πλην αν εκ του περιεχομένου του νεωτέρου νόμου προκύπτει ότι αποβλέπει και στην κατάργηση του ειδικού νόμου (Γεωργιάδης «Γενικές Αρχές Αστικού Δικαίου» τρίτη έκδοση σελ. 29).

9.Α. Η διάκρισις μεταξύ δημοσίου δικαίου και ιδιωτικού δικαίου δεν είναι τι το λογικώς αναγκαίον, είναι όμως χρήσιμος εξ επόψεως συστηματικής, δεδομένου ότι πάσα επιστημονική έρευνα έχει ανάγκην να προβαίνη εις διακρίσεις. Εν πολλοίς οι δύο αυτοί κλάδοι συμπλέκονται, αλληλοκαλύπτονται και ισχύουν εκ παραλλήλου, αμοιβαίως επιδρώντες, συμπληρούμενοι και περιοριζόμενοι. Στα πλαίσια ερεύνης της - λόγω της ολονέν επεκτεινομένης παρεμβατικής πολιτικής του κράτους - τάσεως «δημοσιοποιήσεως» του ιδιωτικού δικαίου παρατηρείται ότι οι κανόνες αναγκαστικού δικαίου πληθαίνουν ακόμη και στο πεδίο του ενοχικού δικαίου, όπου ισχύει το δόγμα της ελευθερίας των συμβάσεων και της αυτονομίας της ιδιωτικής βουλήσεως, το φαινόμενον δε τούτο προσδίδει στο δίκαιον υφήν μέσου εξυπηρετούντος το κοινωνικόν συμφέρον, χωρίς βεβαίως το δημόσιον δίκαιον να δύναται να υποκαταστήση πλήρως το ιδιωτικόν (Σημαντήρας όπ. αν. σελ. 1 έως και 6 όπου και παραπομπαί και παράθεσις των περί διακρίσεως μεταξύ δημοσίου δικαίου και ιδιωτικού δικαίου θεωριών).

9.Β. Η πτώχευσις και η εξυγίανσις είναι, ως διαπλαστικοί θεσμοί (του εμπορικού δικαίου), μικτοί - δημοσίου (δικονομικού) και ιδιωτικού (ουσιαστικού) δικαίου - (Λ. Ν. Γεωργακόπουλος «Εγχειρίδιο Εμπορικού Δικαίου» τόμος 1 τεύχος 1, σελ. 8). Αν δεν προκύπτει το αντίθετον, η νομιμότης και αι συνέπειαι εκάστης πράξεως (εν. των διαδικασιών πτωχεύσεως και εξυγιάνσεως) κρίνονται κεχωρισμένως κατά το δημόσιον και το ιδιωτικόν δίκαιον (Λ. Ν. Γεωργακόπουλος όπ. αν.). Οι περί πτωχεύσεως κανόνες του νόμου είναι δημοσίας τάξεως (Μοντσενίγος «Πτώχευσις και Πτωχευτική Αποκατάστασις» σελ. 9 όπου και παραπομπαί). Ο νόμος δεν μεριμνά μόνον να προστατεύση τα συμφέροντα των πιστωτών, αλλά έχει υπ' όψει και το δημόσιον συμφέρον, διότι αι πτωχεύσεις πολλαπλασιαζόμενοι προσβάλλουν την ιδιωτικήν πίστιν, επιδρώσι δε και επί την δημοσίαν τοιαύτην (Μοντσενίγος όπ. αν. σελ. 10 όπου και παραπομπαί). Η πολλαπλότης των θεμάτων του πτωχευτικού δικαίου επιτρέπει την διείσδυσιν εις θεμελιώδεις αρχάς της εννόμου τάξεως (Κοτσίρης «Πτωχευτικόν Δίκαιον» έκτη έκδοσις σελ. 28). Η πτώχευσις αποτελεί ειδικόν τρόπον συλλογικής (αναγκαστικής) εκτελέσεως (ΑΠ 1002/1994: ΔΕΕ 1995.406), ήτοι αναγκαστικήν, διά πράξεως της Πολιτείας, εκκαθάρισιν, επί σκοπώ ικανοποιήσεως των δανειστών της πτωχεύσεως (Κοτσίρης όπ. αν. σελ. 32). Η - περί της νομικής φύσεως της πτωχεύσεως - θεωρία της διαδικασίας θεωρείται κρατούσα (Κοτσίρης όπ. αν. σελ. 32 όπου και παραπομπαί). Κατά Ψυχομάνην («Πτωχευτικό Δίκαιο» σελ. 1 όπου και παραπομπαί) το πτωχευτικόν δίκαιον αποτελεί μέρος του δημοσίου εμπορικού δικαίου.

10. Εκ τούτων συνάγεται ότι το δικαίωμα (και ουχί υποχρέωσις) των δημοσίων φορέων - α) αρχικώς (κατ' άρθρο 102 του ΠτΚ, ως, δυνάμει του άρθρου 180 του ΠτΚ, ίσχυσεν από 16-9-2007) να συναινούν σε «μείωση των απαιτήσεών τους κατά του οφειλέτη», β) ακολούθως (δυνάμει της κατ' άρθρον 12 του ν. 4013/2011 προσθήκης άρθρου 106δ στον ΠτΚ) να συναινούν στη σύναψη συμφωνίας εξυγιάνσεως είτε διά συμμετοχής και ασκήσεως του δικαιώματος ψήφου σε συνέλευση των πιστωτών είτε δι' υπογραφής της συμφωνίας και γ) τέλος (δυνάμει της κατ' άρθρον 6, παρ. 4 του ν. 4446/2016 αντικαταστάσεως του άρθρου 102 του ΠτΚ) να συναινούν στη σύναψη συμφωνίας εξυγιάνσεως δι' υπογραφής της συμφωνίας, a) ασκείται με τους ίδιους όρους υπό τους οποίους θα εμείωνε τις απαιτήσεις του ή θα συναινούσε υπό τις αυτές συνθήκες ιδιώτης δανειστής και b) περιλαμβάνει και την δυνατότητα παραιτήσεως από προνόμια και εξασφαλίσεις ενοχικής ή εμπραγμάτου φύσεως. Εν όψει τούτων, διά του άρθρου 6, παρ. 4 του ν. 4446/2016 δεν εισήχθη νέα ρύθμισις και δεν επιτρέπεται να τεθή το θέμα τής δυνάμει ταύτης - ως (δήθεν) νεωτέρας - καταργήσεως των ν. 4152/2013 ή 4321/2015.

11. Ανεξαρτήτως τούτων, λεκτέα τα ακόλουθα: Εκ της σαφούς γραμματικής διατυπώσεως της διατάξεως της παραγράφου 4 του άρθρου 6 του ν. 4446/2016 - χάριν συντομίας: ερμηνευομένης διατάξεως - εν συνδυασμώ με το τελολογικόν της περιεχόμενον, την συστηματικήν της ένταξιν εις το περί προπτωχευτικής διαδικασίας εξυγιάνσεως (έκτον) κεφάλαιον του ΠτΚ και την αλληλουχίαν της προς τας καθ' ύλην εγγυτέρας αρχάς της εννόμου τάξεως - με προεξάρχουσαν την υπό του άρθρου 99 του ΠτΚ διατυπουμένην αρχήν ότι στην προπτωχευτικήν διαδικασίαν εξυγιάνσεως υπάγονται πρόσωπα έχοντα πτωχευτικήν ικανότητα - ουδόλως προκύπτει ότι δι' αυτής σκοπείται η κατάργησις των ν. 4152/2013 ή 4321/2015, αφού α) δι' αυτών (των ν. 4152/2013 και 4321/2015) ρυθμίζονται θέματα οφειλών ασχέτως πτωχευτικής ικανότητος των οφειλετών, β) το περιεχόμενον της ερμηνευομένης διατάξεως δεν είναι αντίθετον ή ασυμβίβαστον προς αυτό των ν. 4152/2013 και 4321/2015 και γ) τα διά των ν. 4152/2013 και 4321/2015 ρυθμισθέντα θέματα δεν ρυθμίζονται υπό της ερμηνευομένης διατάξεως (βεβαίως δεν τίθεται καν θέμα υπάρξεως ρητής νομοθετικής διατάξεως καταργητικής των νόμων 4152/2013 και 4321/2015). Μεταξύ αφ' ενός της ερμηνευομένης διατάξεως και αφ' ετέρου των ν. 4152/2013 και 4321/2015 υπάρχουν διαφοραί ως προς το αντικείμενον, την φύσιν, τας προϋποθέσεις, τα αρμόδια όργανα και τα αποτελέσματα, αφού, πλην των ανωτέρω, i) αφ' ενός η προβλεπομένη από τα άρθρα 99 και επόμενα του ΠτΚ διαδικασία εξυγιάνσεως α) αποτελεί μορφήν «προληπτικού συμβιβασμού», β) ερείδεται επί της ισχυούσης εις το ενοχικόν δίκαιον συμβατικής ελευθερίας, γ) κατά κανόνα λειτουργεί με την παρέμβασιν του δικαστηρίου, δ) με την υπό του δικαστηρίου ετπκύρωσίν της δεσμεύει κατά κανόνα (εκτός αν κατά την βούλησιν των συμβαλλομένων όλοι ή τίνες των όρων της συμφωνίας ισχύουν άνευ επικυρώσεως) το σύνολον των πιστωτών [δηλ. και τους μη ψηφίσαντος υπέρ της συγκεκριμένης συμφωνίας (ΝΣΚ 576/2012, ΑΠ / Ποιν.Τμ. 949/2016: www.nomotelia.gr, εφ.Πειρ. 437/2015: www.nomotelia.gr1 και ε) υπό ωρισμένας προϋποθέσεις δεν απαιτεί αίτησιν ή συμμετοχήν του οφειλέτου, ii) αφ' ετέρου η υπό των ν. 4152/2013 και 4321/2015 προβλεπομένη ρύθμισις a) αποτελεί διοικητικήν διαδικασίαν b) διεπομένην από κανόνας του διοικητικού δικαίου, c) λειτουργεί άνευ δικαστικής παρεμβάσεως, d) δεν δεσμεύει τρίτους και e) άρχεται κατ' αίτησιν μόνον του οφειλέτου. Η ερμηνευομένη διάταξις όχι μόνον δεν διακρίνει ως προς α) την φύσιν των χρεών (ως δημοσίων ή ιδιωτικών), β) την ύπαρξιν (ή μη) ετέρων (πλήν των δημοσίων φορέων) δανειστών και γ) το περιεχόμενον της συμφωνίας εξυγιάνσεως, εις την σύναψιν της οποίας οι άνωθι δημόσιοι φορείς δύνανται - και ουδόλως υποχρεούνται - να συναινούν, αλλά παρέχει στους δημοσίους φορείς ευρείαν εξουσίαν συναινέσεως ως προς τους όρους της συμφωνίας εξικνουμένην έως της παραιτήσεώς των από προνομίων και ασφαλειών εμπραγμάτου ή ενοχικής φύσεως, προς διάλυσιν δε και της παραμικρός σχετικής αμφιβολίας τονίζει εμφατικώς την δυνατότητα (και ουχί υποχρέωσιν) υπογραφής της συμφωνίας από τους δημοσίους φορείς με τους ιδίους ακριβώς όρους υπό τους οποίους θα την υπέγραφεν υπό τας αυτάς συνθήκας και ιδιώτης πιστωτής, επαναλαμβάνουσα κατά τούτο την υπό του αυτού άρθρου (102 ΠτΚ) αρχικήν πρόβλεψιν, ως ίσχυσεν α) από 16-9-2007, β) μετά την δυνάμει του άρθρου 12 του ν. 4013/2011 βα) αντικατάστασιν του έκτου κεφαλαίου του ΠτΚ και ββ) προσθήκην του άρθρου 106δ στον ΠτΚ και γ) μετά την δυνάμει της ερμηνευομένης διατάξεως αντικατάστασιν του άρθρου 102 του ΠτΚ [δοθέντος ότι αι εν τω μεταξύ, δυνάμει του άρθρου 234 του ν. 4072/2012, τροποποιήσεις των άρθρων 99 και επομένων του ΠτΚ ουδόλως έθιξαν την ερμηνευομένην διάταξιν]. Αν ο σκοπός του νόμου ή η πρόθεσις του νομοθέτου ήσαν να μη δύνανται οι δημόσιοι φορείς α) να συνάπτουν συμφωνίας εξυγιάνσεως ως κύριοι πιστωταί (ήτοι με ποσοστόν άνω του 60%) με οφειλέτην, ο οποίος αα) έχει βεβαιωμένες ληξιπρόθεσμες οφειλές μόνο προς το Δημόσιο και τον Ε.Φ.Κ.Α. και αβ) δεν οφείλει προς ιδιώτες (τραπεζικά ιδρύματα, προμηθευτάς, εργαζομένους κλπ.) ή β) να συναινούν σε συμφωνίες εξυγιάνσεως με οφειλέτας που έχουν κυρίως δημόσιον χρέος (προς Δ.Ο.Υ., Ε.Φ.Κ.Α. κ.λπ ), θα το είχεν ορίσει ρητώς, ως έπραξε με την διάταξιν του άρθρου 1, παραγρ. 2, εδαφ. β του ν. 3869/2010 (Α' 130), ως ισχύει μετά την αντικατάστασίν της δυνάμει της παραγράφου 1 του άρθρου 1 της υποπαρ. Α.4 του άρθρου 2 του ν. 4336/2015 (Α' 94), με την οποίαν προβλέπεται i) ότι στο πεδίον εφαρμογής αυτού του νόμου, στο οποίον περιλαμβάνονται, σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 2 της υποπαρ. Α.4 του άρθρου 2 του ιδίου νόμου, οι αιτήσεις που υποβάλλονται μετά την έναρξιν ισχύος του, ανήκουν επίσης α) οι βεβαιωμένες οφειλές στην Φορολογική Διοίκηση σύμφωνα με τον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (Κ.Φ.Δ.), τον Κώδικα Εισπράξεως Δημοσίων Εσόδων (ΚΕΔΕ) και τον Τελωνειακό Κώδικα, ως έχουν διαμορφωθή με βάση τις προασαυξήσεις και τους τόκους εκπροθέσμου καταβολής που τις επιβαρύνουν, β) οι βεβαιωμένες οφειλές προς τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοικήσεως (ΟΤΑ) α' και β' βαθμού και τα νομικά πρόσωπα αυτών, ως έχουν διαμορφωθή με βάση τις προσαυξήσεις και τους τόκους εκπροθέσμου καταβολής, συμπεριλαμβανομένων των οφειλών που προκύπτουν από εισφορά σε χρήμα ή την μετατροπή εισφοράς της σε χρήμα των προς ένταξη ή και των ήδη ενταγμένων ιδιοκτησιών, σύμφωνα με τον ν. 1337/1983 από φόρους και τέλη προς το Δημόσιο και τους ΟΤΑ και γ) ασφαλιστικές οφειλές προς τους ΟΚΑ (Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφαλίσεως), όπως έχουν διαμορφωθή με βάση τις προσαυξήσεις και τους τόκους εκπροθέσμου καταβολής και ii) ότι τα αναφερόμενα στα στοιχεία α', β' και γ' πρόσωπα δεν επιτρέπεται να συνιστούν το σύνολο των πιστωτών του αιτούντος και οι οφειλές του προς αυτά υποβάλλονται σε ρύθμιση κατά τον παρόντα νόμο μαζί με τις οφειλές του προς τους ιδιώτες πιστωτές. Με την ρύθμιση του άρθρου 1 της υποπαραγράφου Α.4 του άρθρου 2 του ν. 4336/2015, με την οποίαν ενετάχθησαν εις τον ν. 3869/2010 και οι ασφαλιστικές εισφορές προς τους ΟΚΑ, ως έχουν διαμορφωθή με βάση τις προσαυξήσεις και τους τόκους εκπρόθεσμης καταβολής, παρέχεται η δυνατότης εις μιάν κατηγορίαν ασφαλισμένων των ΦΚΑ και ειδικώτερον εις εκείνους των οποίων οι οφειλές έναντι των εν λόγω οργανισμών (από ασφαλιστικές εισφορές) συντρέχουν με οφειλές προς ιδιώτες πιστωτές, να ζητήσουν και να επιτύχουν ακόμη και την πλήρη διαγραφήν των υπ' αυτών οφειλομένων εισφορών. Επομένως η δυνάμει της ερμηνευομένης διατάξεως δυνατότης (και ουχί υποχρέωσις) υπογραφής της συμφωνίας από τους δημοσίους φορείς με τους ιδίους ακριβώς όρους υπό τους οποίους θα την υπέγραφεν υπό τας αυτάς συνθήκας και ιδιώτης πιστωτής καταλαμβάνει και τας αποτελούσας τα δύο πρώτα υποερωτήματα του ερωτήματος περιπτώσεις, ήτοι όταν ο Ε.Φ.Κ.Α. καλήται να συνάψη συμφωνίαν εξυγιάνσεως α) ως κύριος πιστωτής (δηλαδή με ποσοστόν άνω του 60%) με οφειλέτην ο οποίος αα) έχει βεβαιωμένες ληξιπρόθεσμες οφειλές μόνο προς το Δημόσιο (π.χ. Δ.Ο Υ.) και τον Ε.Φ.Κ.Α. και αβ) δεν έχει δημιουργήσει χρέη προς ιδιώτας, ως τραπεζικά ιδρύματα, προμηθευτάς και εργαζομένους και β) με πρόσωπον που έχει κυρίως δημόσιον χρέος (π.χ. προς Δ.Ο.Υ. και Ε.Φ.Κ.Α ), παρ' ότι δι' αυτήν την κατηγορίαν οφειλετών ισχύει ο ν. 4152/2013, ο οποίος προβλέπει την ρύθμισιν βεβαιωμένων ληξιπροθέσμων οφειλών προς το Δημόσιον και τους Φ ΚΑ.

12.    Αντικείμενο της γνωμοδοτικής αρμοδιότητος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους είναι η ερμηνεία της εννοίας και του περιεχομένου συγκεκριμένων νομοθετικών διατάξεων, ώστε, αφού διά της γνωμοδοτήσεως εξαλειφθούν οι νομικοί προβληματισμοί της Διοικήσεως, να δυνηθή αυτή να εφαρμόση τις διατάξεις αυτές επί της υποθέσεως που την απασχολεί. Η ουσιαστική εκτίμηση και αξιολόγηση των πραγματικών περιστατικών και καταστάσεων της υποθέσεως δεν επιτρέπεται να αποτελέση αντικείμενον γνωμοδοτήσεως διότι δεν περιλαμβάνεται στις αρμοδιότητες του ΝΣΚ (ΝΣΚ 32/2016 όπου και παραπομπαί), ανήκει δε στα εκάστοτε αρμόδια υπηρεσιακά όργανα, τα οποία δεν επιτρέπεται να υποκαταστήση τό ΝΣΚ (ΝΣΚ 32/2016 όπου και παραπομπαί). Η εκτίμηση περί του αν οι ενέργειες ενός προσώπου σε συνδυασμό προς τις συνθήκες της υποθέσεως συνιστούν (ή όχι) καταχρηστικήν συμπεριφοράν δεν συνιστά νομικήν ερμηνείαν νομοθετικής τίνος διατάξεως αλλά ουσιαστικήν αξιολόγησιν περιστατικών και καταστάσεων και, ως τοιαύτη, ανήκει στα αρμόδια διοικητικά όργανα και τελικώς εις την δικαστική κρίση (ΝΣΚ 32/2016 όπου και παραπομπαί).

Απάντησις

13. Εν όψει τούτων, επί του ερωτήματος προσήκει η εξής απάντησις.

13.    Α.    Η Υπηρεσία δύναται να συνάπτη συμφωνίας εξυγιάνσεως ως κύριος πιστωτής (ήτοι με ποσοστόν άνω του 60%) με οφειλέτην, ο οποίος α) έχει βεβαιωμένες ληξιπρόθεσμες οφειλές μόνο προς το Δημόσιο και τον Ε.Φ.Κ.Α. και β) δεν οφείλει προς ιδιώτες (τραπεζικά ιδρύματα, προμηθευτάς, εργαζομένους κ.λπ.).

13.Β. Δεν κωλύεται η Υπηρεσία να συναινή σε συμφωνίες εξυγιάνσεως με οφειλέτας που έχουν κυρίως δημόσιον χρέος (προς Δ.Ο.Υ., Ε.Φ.Κ.Α. κ.λπ.), ενώ δι' αυτήν την κατηγορίαν οφειλετών ισχύει ο ν. 4152/2013, ο οποίος προβλέπει την ρύθμισιν βεβαιωμένων ληξιπροθέσμων οφειλών προς το Δημόσιο και τους ασφαλιστικούς φορείς.

13.Γ. Απόκειται στην εκτίμηση της Υπηρεσίας - και δεν περιλαμβάνεται στις αρμοδιότητες του ΝΣΚ η κρίση περί του - αν α) η υπαγωγή του οφειλέτου στη ρύθμιση των ν. 4152/2013 και 4321/2015, εν συνδυασμώ προς τις συνθήκες της εκάστοτε υπό κρίσιν υποθέσεως συνιστά (ή όχι) καταχρηστικήν συμπεριφοράν του η οποία εμποδίζει την υπό της Υπηρεσίας υπογραφήν της συμφωνίας εξυγιάνσεως και β) η συμφωνία εξυγιάνσεως εμποδίζει την υπαγωγήν του οφειλέτου στη ρύθμιση των ν. 4152/2013 και 4321/2015.-


Ο Πάρεδρος του ΝΣΚ
 
Αντώνης Παπαγεωργίου

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

Αριθμός γνωμοδοτήσεως 144/2017

ΤΟ ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ (Β' Τμήμα)

Συνεδρίαση της 19ης Ιουνίου 2017

Σύνθεση:
Πρόεδρος: Αλέξανδρος Καραγιάννης, Αντιπρόεδρος ΝΣΚ.
Μέλη: Νικόλαος Μουδάτσος, Αντιπρόεδρος ΝΣΚ, Στέφανος Δέτσης, Κωνσταντίνος Χαραλαμπίδης, Αδαμαντία Καπετανάκη, Ελένη Πασαμιχάλη, Χριστίνα Διβάνη και Διονύσιος Χειμώνας, Νομικοί Σύμβουλοι του Κράτους. Εισηγήτρια: Αναστασία Βασιλείου, Πάρεδρος ΝΣΚ.
Αριθμός ερωτήματος: Το με αριθμό πρωτ. ΔΔΘΕΚΑ Γ 1074341 ΕΞ 2017/12-5- 2017 έγγραφο της Γενικής Διεύθυνσης Τελωνείων και Ε.Φ.Κ., Διεύθυνσης Δασμολογικών Θεμάτων Ειδικών Καθεστώτων και Απαλλαγών, Τμήμα Γ' Δασμολογικών και Φορολογικών Απαλλαγών, της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), που υπογράφεται από τον Διοικητή της.

Ερώτημα; 1) Εάν η διάταξη της παραγράφου 3α του άρθρου 10 του ν. 438/1976, που ορίζει απαλλαγή από δασμό και λοιπές φορολογίες τροφοεφοδίων πλοίων, καλύπτει και την απαλλαγή από το φόρο κατανάλωσης που επιβάλλεται στα προϊόντα του καφέ και του ηλεκτρονικού τσιγάρου, κατ' αναλογία της απαλλαγής από δασμό και ΕΦΚ κατά τον εφοδιασμό πλοίων που εκτελούν πλόες εξωτερικού.
2) Εάν κατ' ανάλογο τρόπο δύναται να χορηγηθεί απαλλαγή από το φόρο κατανάλωσης στα προϊόντα του καφέ και του ηλεκτρονικού τσιγάρου, δυνάμει των υπερνομοθετικής ισχύος διατάξεων (Σύμβαση της Βιέννης περί διπλωματικών σχέσεων, Σύμβαση της Βιέννης περί προξενικών σχέσεων, Διεθνής Σύμβαση «NATO SOFA», Διεθνής Συμφωνία SHAPE και Διεθνείς Συμβάσεις ίδρυσης ή έδρας αναγνωρισμένων διεθνών οργανισμών) αναφορικά με τις φορολογικές απαλλαγές προϊόντων που παραλαμβάνονται από τα δικαιούχα πρόσωπα του άρθρου 68 παρ. 1 του ν. 2960/2001 για τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης, ήτοι:
α) στα πλαίσια διπλωματικών ή προξενικών σχέσεων,
β) από αναγνωρισμένους διεθνείς οργανισμούς και από τα μέλη των οργανισμών - αυτών, μέσα στα όρια και σύμφωνα με τις προϋποθέσεις που καθορίζονται από τις διεθνείς συμβάσεις για την ίδρυση τους ή από τις συμφωνίες για την έδρα τους,
γ) από τις ένοπλες δυνάμεις κάθε κράτους που συμμετέχει στη συνθήκη του Βορείου Ατλαντικού πλην του κράτους-μέλους εντός του οποίου είναι απαιτητός ο ειδικός φόρος κατανάλωσης, εφόσον προορίζονται για χρήση από τις δυνάμεις αυτές ή από το πολιτικό προσωπικό που τις συνοδεύει ή για τον εφοδιασμό των λεσχών ή των κυλικείων τους.

Επί των ως άνω ερωτημάτων, το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (Τμήμα Β') γνωμοδότησε ως εξής:

Ιστορικό

1.    Από το έγγραφο της ερωτώσης υπηρεσίας προκύπτει ότι τα ερωτήματα υποβλήθηκαν λόγω του ότι, κατά την υπηρεσία, με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 58 του ν. 4389/2016 (Α' 94) προστέθηκε νέο άρθρο 53Α στον ν. 2960/2001 «Εθνικός Τελωνειακός Κώδικας», δυνάμει του οποίου θεσπίστηκε από 1- 1-2017 η επιβολή φόρου κατανάλωσης στα προϊόντα καφέ της παραγράφου 1, περιπτώσεις β', γ', δ' και ε' του ως άνω άρθρου, καθώς και στο ηλεκτρονικό τσιγάρο της περίπτωσης α' της ίδιας παραγράφου, πλην όμως, δεν ρυθμίσθηκε το θέμα της απαλλαγής του φόρου αυτού για τα προϊόντα του καφέ και του ηλεκτρονικού τσιγάρου όταν προορίζονται για τον εφοδιασμό πλοίων και αεροσκαφών, παρόλο που ο καφές, μετά την προαναφερθείσα νομοθετική ρύθμιση, θεωρείται τροφοεφόδιο και, ως εκ τούτου, ανακύπτει η ανάγκη εξέτασης του θέματος της απαλλαγής από τον φόρο κατανάλωσης στα προϊόντα καφέ και στο ηλεκτρονικό τσιγάρο, με τα οποία εφοδιάζονται τα πλοία πλόων εξωτερικού. Επιπροσθέτως τούτων, από τις ανωτέρω διατάξεις επιβολής του εν λόγω φόρου δεν προβλέπεται απαλλαγή από το φόρο για τις περιπτώσεις όπου τα εν λόγω προϊόντα παραλαμβάνονται από τα πρόσωπα του άρθρου 68 παρ.1 του ν. 2960/2001 (πρεσβείες, προξενεία, αναγνωρισμένοι διεθνείς οργανισμοί, συμβαλλόμενα κράτη του NATO).

Νομοθετικό Πλαίσιο

2.    Στα άρθρα 1, 53 (παρ. 1), 53Α (παρ. 1, 7) και 68 του ν.2960/2001 «Εθνικός Τελωνειακός Κώδικας» (Α' 265), ορίζονται τα εξής:
«Άρθρο 1: Η Τελωνειακή Νομοθεσία, που θεσπίζεται με τον παρόντα Κώδικα, εφαρμόζεται από τις Τελωνειακές Αρχές: α) στις εμπορικές συναλλαγές της χώρας με τρίτες χώρες, σε συνδυασμό με την αντίστοιχη κοινοτική νομοθεσία, β) στα προϊόντα που υπόκεινται σε Ειδικούς Φόρους Κατανάλωσης(Ε.Φ.Κ,) και γ) στα κοινοτικά ή μη εμπορεύματα που τελούν υπό ειδική τελωνειακή παρακολούθηση».
«Άρθρο 53 (όπως αντικαταστάθηκε με την παράγραφο 1 του άρθρου 1 ν.3336/2005 (Α' 96): -Επιβολή του φόρου- Επιβάλλεται Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης (Ε.Φ.Κ.) στα ενεργειακά προϊόντα, στην ηλεκτρική ενέργεια, στην αλκοόλη, στα αλκοολούχα ποτά και στα βιομηχανοποιημένα καπνά και καθορίζονται τα περί παραγωγής, μεταποίησης, κατοχής, κυκλοφορίας και ελέγχου των προϊόντων αυτών, σύμφωνα με  τις διατάξεις του παρόντα Κώδικα.»
«Άρθρο 53Α παρ. 1,7 (όπως προστέθηκε με το άρθρο 58 ν.4389/2016 (Α' 94) με έναρξη ισχύος από 1.1.2017): Επιβολή Φόρου Κατανάλωσης-Βάση Υπολογισμού και Συντελεστές Φόρου-Βεβαίωση και Είσπραξη του Φόρου 1. Επιβάλλεται φόρος κατανάλωσης στα εισαγόμενα από τρίτες χώρες, προερχόμενα από άλλα Κράτη- Μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή εγχωρίως παραγόμενα προϊόντα, ως ακολούθως:
α) Στα υγρά αναπλήρωσης, τα οποία περιέχονται στα ηλεκτρονικά τσιγάρα του κωδικού Συνδυασμένης Ονοματολογίας 85437090 ή σε ειδικούς περιέκτες επαναπλήρωσης ή φιαλίδια μίας χρήσης που προορίζονται να ενσωματωθούν σε συσκευές ηλεκτρονικού τσιγάρου, τα οποία κατατάσσονται στον κωδικό ΣΟ. 38249092. Οι συσκευές ηλεκτρονικού τσιγάρου του κωδικού Σ. Ο. 85437090 δεν υπόκεινται σε Φόρο Κατανάλωσης, εφόσον αποτελούνται μόνο από την εξωτερική συσκευή και δεν περιέχουν υγρά τα οποία καταναλώνονται μέσω αυτής,
β) Στον καβουρδισμένο καφέ των κωδικών Σ.Ο. 0901 21 00 και 0901 22 00.
γ) Στον μη καβουρδισμένο καφέ των κωδικών Σ.Ο. 0901 11 00 και 0901 12 00.
δ) Στο στιγμιαίο καφέ του κωδικού Σ.Ο. ΕΧ 2101 11 00.
ε) Στα παρασκευάσματα με βάση τα εκχυλίσματα, αποστάγματα ή συμπυκνώματα του καφέ ή με βάση τον καφέ των κωδικών Σ.Ο. ΕΧ 2101 12 92 και 2101 12 98.
στ) στο μείγμα καπνού που περιέχεται στο ηλεκτρικά θερμαινόμενο προϊόν καπνού, όπως η περ. στ' προστέθηκε με το άρθρο 9 παρ.1 ν.4410/2016 (Α' 141)    
7. υπόχρεος για την καταβολή του φόρου είναι κατά περίπτωση: α) το πρόσωπο που εισάγει από τρίτη χώρα τα ανωτέρω προϊόντα, β) το πρόσωπο που αποκτά από άλλο κράτος-μέλος της Ε. Ε. τα ανωτέρω προϊόντα, γ) το πρόσωπο που παράγει εγχωρίως τα ανωτέρω προϊόντα, εκτός καθεστώτος αναστολής,
δ) ο εγκεκριμένος αποθηκευτής των προϊόντων αυτών».
«Άρθρο 68 (όπως αντικαταστάθηκε με την παρ. 14 του άρθρου 85 ν. 3842/2010- Εναρμόνιση προς την Οδηγία 2008/118/ΕΚ): - Απαλλαγές:
1. Απαλλάσσονται από τον ειδικό φόρο κατανάλωσης τα προϊόντα που αναφέρονται στο άρθρο 53 του παρόντος Κώδικα, εφόσον προορίζονται να χρησιμοποιηθούν:
α) στα πλαίσια διπλωματικών ή προξενικών σχέσεων,
β) από αναγνωρισμένους διεθνείς οργανισμούς και από τα μέλη των οργανισμών αυτών, μέσα στα όρια και σύμφωνα με τις προϋποθέσεις που καθορίζονται από τις διεθνείς συμβάσεις για την ίδρυση τους ή από τις συμφωνίες για την έδρα τους,
γ) από τις ένοπλες δυνάμεις κάθε κράτους που συμμετέχει στη συνθήκη του Βορείου Ατλαντικού πλην του κράτους-μέλους εντός του οποίου είναι απαιτητός ο ειδικός φόρος κατανάλωσης, εφόσον προορίζονται για χρήση από τις δυνάμεις αυτές ή από το πολιτικό προσωπικό που τις συνοδεύει, ή για τον εφοδιασμό των λεσχών ή των κυλικείων τους,
δ) από τις ένοπλες δυνάμεις του Ηνωμένου Βασιλείου που σταθμεύουν στην Κύπρο, σύμφωνα με τη συνθήκη εγκαθίδρυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας της 16ης Αυγούστου 1960, για χρήση από τις εν λόγω ένοπλες δυνάμεις ή από το πολιτικό προσωπικό που τις συνοδεύει ή για τον εφοδιασμό των λεσχών ή των κυλικείων τους,
ε) για κατανάλωση στα πλαίσια συμφωνίας που συνάπτεται με τρίτες χώρες ή διεθνείς οργανισμούς, εφόσον αυτή η συμφωνία γίνεται δεκτή ή επιτρέπεται να υπαχθεί σε καθεστώς απαλλαγής από το φόρο προστιθέμενης αξίας.
2.    Με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 112 παράγραφος 1 και τηρουμένων των διατάξεων του άρθρου 114 παράγραφος 1, τα υποκείμενα σε ειδικό φόρο κατανάλωσης προϊόντα, τα οποία διακινούνται υπό καθεστώς αναστολής για να παραδοθούν σε παραλήπτη που αναφέρεται στην προηγούμενη παράγραφο, συνοδεύονται από πιστοποιητικό απαλλαγής, η μορφή και το περιεχόμενο του οποίου καθορίζονται από κοινοτικές διατάξεις.
3.    Επίσης, απαλλάσσονται του ειδικού φόρου κατανάλωσης τα προϊόντα που προορίζονται για εφοδιασμό πλοίων και αεροσκαφών. Η απαλλαγή αυτή παρέχεται σύμφωνα με τις ισχύουσες Εθνικές Διατάξεις.
4.    Οι όροι και οι προϋποθέσεις χορήγησης των απαλλαγών των παραγράφων 1 και 3, καθώς και οι χορηγούμενες ποσότητες, καθορίζονται με αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών».

3. Στο άρθρο 10 παρ. 3 α και β του ν.438/1976 «Περί Τουριστικών πλοίων και πλοιαρίων και ναυταθλητικών σκαφών και ρυθμίσεως δασμολογικών και φορολογικών θεμάτων επί πλοίων ως και επί πλοιαρίων αναψυχής» (Α' 256), όπως η παράγραφος αυτή αντικαταστάθηκε με το άρθρο 2 παρ. 12 του ν.3583/2007 (Α' 142), ορίζονται τα εξής:
«3α. Επιπλέον, απαλλάσσεται από το δασμό και τις λοιπές φορολογικές επιβαρύνσεις, σύμφωνα με τα οριζόμενα κάθε φορά από τις Κοινοτικές και Εθνικές διατάξεις, η εισαγωγή και η παράδοση τροφοεφοδίων, καυσίμων και λιπαντικών που προορίζονται για τον εφοδιασμό των επαγγελματικών πλοίων που εκτελούν επί κέρδει εργασίες, εφόσον πρόκειται να χρησιμοποιηθούν για τη συντήρηση, κίνηση και την εκπλήρωση εν γένει των σκοπών για τους οποίους προορίζονται τα πλοία αυτά, ως και την κάλυψη των αναγκών των επιβαινόντων σε αυτά.
β. Η απαλλαγή της προηγούμενης περίπτωσης α" αφορά τις ακόλουθες κατηγορίες επαγγελματικών πλοίων:
1. Τα υπό ελληνική ή ξένη σημαία πλοία καθαρής χωρητικότητας δέκα τουλάχιστον κόρων, που εκτελούν πλόες εξωτερικού. 
2. Τα υπό ελληνική ή ξένη σημαία πλοία καθαρής χωρητικότητας δέκα τουλάχιστον κόψων, που εκτελούν μικτούς πλόες. Η απαλλαγή για τα τροφοεφόδια στα ανωτέρω . πλοία αφορά μόνο εκείνα τα οποία θα χρησιμοποιηθούν κατά τους πλόες τους στο εξωτερικό.
3. Τα υπό ελληνική ή ξένη σημαία πλοία καθαρής χωρητικότητας δέκα τουλάχιστον κόρων, που εκτελούν πλόες εσωτερικού, με εξαίρεση τα τροφοεφόδια.
4.    Τα αναγνωριζόμενα από τις διατάξεις ως επαγγελματικά τουριστικά πλοία ή πλοιάρια, ανεξαρτήτου χωρητικότητας, με εξαίρεση τα τροφοεφόδια.
5.    Τα υπό ελληνική ή ξένη σημαία πλοία, ανεξαρτήτως χωρητικότητας, που εκτελούν θαλάσσιες επιστημονικές έρευνες ή εργασίες εκμετάλλευσης θαλάσσιου υπογειού πλούτου, με εξαίρεση τα τροφοεφόδια.
6.    Τα αλιευτικά και σπογγαλιευτικά σκάφη, ανεξαρτήτως χωρητικότητας, με εξαίρεση τα τροφοεφόδια.
7.    Άλλα πλοία, πλωτά μέσα και εν γένει ναυπηγήματα υπό ελληνική ή ξένη σημαία, καθαρής χωρητικότητας πέντε τουλάχιστον κόρων, για τις επί κέρδη εργασίες που πραγματοποιούν εκτός λιμένα, με εξαίρεση τα τροφοεφόδια».

4.    Με τη με αριθμό ΥΠΑ/Δ2/44833/13480 (ΦΕΚ Β' 2297/3-12-2007) του Διοικητή της Πολιτικής Αεροπορίας,ενσωματώθηκαν στο εθνικό δίκαιο της χώρας τα πρότυπα και οι συνιστώμενες πρακτικές του Παραρτήματος 9 της σύμβασης του Σικάγου που κυρώθηκε με το ν. 211/1947 (Α'35). Στο εδάφιο 4.36 του Παραρτήματος 9 της ανωτέρω σύμβασης ορίζεται ότι: «Τα εφόδια και οι προμήθειες τροφοδοσίας που εισάγονται στην επικράτεια Συμβαλλόμενου Κράτους προς χρήση επί του αεροσκάφους σε διεθνή υπηρεσία πρέπει να απαλλάσσονται από δασμούς και φόρους εισαγωγής, υπό τον όρο συμμόρφωσης με τους Τελωνειακούς δασμούς του Κράτους».

5.    Στο άρθρο 1 της υπ' αριθ. Τ1940/41/14-4-2003 Απόφασης του Υπουργού Οικονομίας & Οικονομικών "Τελωνειακές διαδικασίες εφοδιασμού πλοίων, αεροσκαφών, διπλωματικών αποστολών και λοιπών προορισμών με τροφοεφόδια, καπνικά, καύσιμα κ.λ.π." ( Β' 516), εκδοθείσας κατ' εξουσιοδότηση του άρθρου 10 παρ. 4 του ν. 438/1976 όπως αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 42 του ν. 3182/2003 (Α'220), ορίζονται τα εξής:
«1. Τα εφόδια, (τροφοεφόδια, καπνικά, καύσιμα κ.λ.π.) που απαλλάσσονται από τις δασμοφορολογικές επιβαρύνσεις, σύμφωνα με τις πιο πάνω διατάξεις, πλην εκείνων που διέπονται από τις διατάξεις του Ειδικού Προορισμού, προορίζονται να καλύψουν τις ανάγκες: I. Πλοίων, εξεδρών γεώτρησης ή εκμετάλλευσης II. Αεροσκαφών III. Πρεσβειών, Ξένων Αποστολών, Διεθνών Οργανισμών, Ξένων Ενόπλων Δυνάμεων και Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων που πραγματοποιούν ταξίδια στο εξωτερικό. Οι ως άνω δασμοφορολογικές απαλλαγές, χορηγούνται από τις αρμόδιες Τελωνειακές Αρχές, ανεξάρτητα από τον κοινοτικό ή μη χαρακτήρα των εφοδίων.
2. Η αναγκαιότητα των κατά τις διατάξεις του άρθρου 3 του Ν. 603/77 χορηγουμένων ατελώς τροφοεφοδίων, καπνικών προϊόντων και καυσίμων, εκτιμάται από το είδος και την ποσότητα που κρίνονται απαραίτητα για την ικανοποίηση αναγκών του συγκεκριμένου πλοίου και του πληρώματος του ............ 5. Αναλόγως εφαρμόζονται οι διατάξεις της παρούσας απόφασης και στις περιπτώσεις εφοδιασμού αεροσκαφών».

6. Στα άρθρα 128, 131 παρ. 1 και 132 του Κανονισμού 1186/2009 του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 16ης Νοεμβρίου 2009, για τη θέσπιση του κοινοτικού καθεστώτος τελωνειακών ατελειών, ορίζονται τα εξής:
«Άρθρο 128: 1.Ουδεμία διάταξη του παρόντος κανονισμού δεν εμποδίζει τα κράτη μέλη να χορηγούν
α) ατέλειες που προκύπτουν από την εφαρμογή είτε της σύμβασης της Βιέννης της 18ης Απριλίου 1961 για τις διπλωματικές σχέσεις είτε της σύμβασης της Βιέννης της 24ης Απριλίου 1963 για τις προξενικές σχέσεις ή άλλων προξενικών συμβάσεων, είτε της σύμβασης της Νέας Υόρκης της 16ης Δεκεμβρίου 1969 για τις ειδικές αποστολές,
β) ατέλειες που ανάγονται σε εθιμικά προνόμια παρεχόμενα δυνάμει διεθνών συμφωνιών ή συμφωνιών έδρας, στις οποίες συμβαλλόμενο μέρος είναι είτε τρίτη χώρα είτε διεθνής οργανισμός, συμπεριλαμβανομένων των ατελειών που παρέχονται επ' ευκαιρία διεθνών συναντήσεων,
γ)ατέλειες που ανάγονται σε εθιμικά προνόμια παρεχόμενα δυνάμει διεθνών συνθηκών που έχουν συνάψει όλα τα κράτη μέλη και οι οποίες δημιουργούν ίδρυμα ή οργανισμό διεθνούς δικαίου με μορφωτικό ή επιστημονικό χαρακτήρα,
δ) ατέλειες που ανάγονται σε εθιμικά προνόμια και ασυλίες παρεχόμενες στα πλαίσια συμφωνιών μορφωτικής, επιστημονικής ή τεχνικής συνεργασίας με τρίτες χώρες,
ε) ειδικές ατέλειες που θεσπίζονται στα πλαίσια συμφωνιών συναπτομένων με τρίτες χώρες, οι οποίες προβλέπουν κοινές ενέργειες με στόχο την προστασία των ανθρώπων ή του περιβάλλοντος,
στ) ειδικές ατέλειες που θεσπίζονται στα πλαίσια συμφωνιών με τρίτες παραμεθόριες χώρες και δικαιολογούνται από τη φύση των μεθοριακών ανταλλαγών με τις χώρες αυτές,
ζ) ατέλειες που χορηγούνται στα πλαίσια συμφωνιών οι οποίες έχουν συναφθεί σε αμοιβαία βάση με τρίτες χώρες που είναι συμβαλλόμενα μέρη στη σύμβαση για τη Διεθνή Πολιτική Αεροπορία (Σικάγο 1944) με σκοπό την εφαρμογή των προτεινόμενων πρακτικών 4.42 και 4.44 του παραρτήματος 9 της σύμβασης αυτής (όγδοη έκδοση, Ιούλιος 1980).
2. Όταν κράτος μέλος προτίθεται να υπογράψει διεθνή σύμβαση που δεν υπάγεται σε καμιά από τις κατηγορίες της παραγράφου 1 και η οποία προβλέπει παροχή ατελειών, το κράτος μέλος υποβάλλει στην Επιτροπή αίτημα με αντικείμενο την εφαρμογή των ατελειών αυτών, παρέχοντας στην Επιτροπή όλα τα απαραίτητα πληροφοριακά στοιχεία..»

«Άρθρο 131 παρ. 1: Μέχρι να θεσπισθούν κοινοτικές διατάξεις για τον εν λόγω τομέα, τα κράτη μέλη μπορούν να χορηγούν ειδικές ατέλειες στις ένοπλες δυνάμεις που δεν υπάγονται στην εξουσία τους αλλά σταθμεύουν στο έδαφος τους κατ' εφαρμογή διεθνών συμφωνιών».
«Άρθρο 132: Ο παρών κανονισμός εφαρμόζεται με την επιφύλαξη: του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 2913/92, των διατάξεων που ισχύουν σχετικά με την τροφοδοσία των πλοίων, αεροσκαφών και διεθνών σιδηροδρομικών συρμών, των ατελειών που θεσπίζονται από διατάξεις άλλων κοινοτικών πράξεων».

7. Στα άρθρα 12 και 41 της Οδηγίας 2008/118/ΕΚ του Συμβουλίου της 16-12-2008 (Αναθεώρηση της Οδηγίας 1992/12/ΕΟΚ) ορίζονται τα εξής:
«Άρθρο 12: 1. Τα υποκείμενα σε ειδικό φόρο κατανάλωσης προϊόντα απαλλάσσονται από την καταβολή ειδικού φόρου κατανάλωσης εφόσον προορίζονται να χρησιμοποιηθούν:
α) στα πλαίσια διπλωματικών ή προξενικών σχέσεων,
β) από διεθνείς οργανισμούς που αναγνωρίζονται από τις αρχές του κράτους μέλους υποδοχής και από τα μέλη των οργανισμών αυτών, εντός των ορίων και σύμφωνα με τις προϋποθέσεις που καθορίζονται από τις διεθνείς συμβάσεις για την ίδρυσή τους ή από τις συμφωνίες για την έδρα τους,
γ) από τις ένοπλες δυνάμεις κάθε κράτους που συμμετέχει στη συνθήκη του Βορείου Ατλαντικού πλην του κράτους μέλους εντός του οποίου είναι απαιτητός ο ειδικός φόρος κατανάλωσης, εφόσον προορίζονται για χρήση από τις δυνάμεις αυτές ή από το πολιτικό προσωπικό που τις συνοδεύει, ή για τον εφοδιασμό των λεσχών ή των κυλικείων τους,
δ) από τις ένοπλες δυνάμεις του Ηνωμένου Βασιλείου που σταθμεύουν στην Κύπρο σύμφωνα με τη συνθήκη εγκαθίδρυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας της 16ης Αυγούστου 1960, για χρήση από τις εν λόγω ένοπλες δυνάμεις ή από το πολιτικό προσωπικό που τις συνοδεύει, ή για τον εφοδιασμό των λεσχών ή των κυλικείων τους,
ε) για κατανάλωση στα πλαίσια συμφωνίας που συνάπτεται με τρίτες χώρες ή διεθνείς οργανισμούς, εφόσον η συμφωνία αυτή γίνεται δεκτή ή επιτρέπεται να υπαχθεί σε καθεστώς απαλλαγής από το φόρο προστιθέμενης αξίας. 2. Οι απαλλαγές υπόκεινται στις προϋποθέσεις και στα όρια που καθορίζονται από το κράτος μέλος υποδοχής. Τα κράτη μέλη δύνανται να χορηγούν την απαλλαγή με επιστροφή του ειδικού φόρου κατανάλωσης».
«Άρθρο 41- Εφοδιασμός πλοίων και αεροσκαφών-Μέχρις ότου το Συμβούλιο εκδώσει κοινοτικές διατάξεις για τον εφοδιασμό των πλοίων και αεροσκαφών, τα κράτη μέλη μπορούν να διατηρούν σε ισχύ τις εθνικές διατάξεις τους όσον αφορά τις απαλλαγές για τον εν λόγω εφοδιασμό».
 
8.    Στο άρθρο 36 παρ. 1α του ν.δ. 503/1970 "Περί κυρώσεως της υπογραφείσης εν Βιέννη την 18ην Απριλίου 1961 υπό την αιγίδα του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών Συμβάσεως περί των διπλωματικών σχέσεων" (Α' 108), ορίζονται τα εξής:
«Άρθρον 36. 1. Συμφώνως προς τας νομοθετικός και κοινοτικός διατάξεις, ας ήθελε καθιερώσει, το παρ' ω η διαπίστευσις Κράτος επιτρέπει την είσοδον και την απαλλαγήν τελωνειακών δικαιωμάτων, τελών και συναφών εισπράξεων άλλων ή εξόδων αποθηκεύσεως, μεταφοράς και εφόδων σχετικών προς αναλόγους υπηρεσίας, δια: α) τα είδη τα προοριζόμενα δια την επίσημον χρήσιν της αποστολής, β)...........»

9.    Στο άρθρο 50 παρ. 1,2 του ν. 90/1975 «Περί κυρώσεως της εν Βιέννη την 24ην Απριλίου 1963 υπογραφείσης Διεθνούς Συμβάσεως επί των Προξενικών Σχέσεων» (Α' 150), ορίζονται τα εξής:
«Άρθρον 50-Απαλλαγή των τελωνειακών δασμών και του τελωνειακού ελέγχου-1. Συμφώνως προς τας νομοθετικός και κανονιστικός διατάξεις άς δύναται να υιοθετήση, το Κράτος διαμονής επιτρέπει την εισαγωγήν και παρέχει απαλλαγήν πάντων των τελωνειακών δασμών, τελών και άλλων συναφών οφειλών πλην των δαπανών εναποθηκεύσεως, μεταφοράς και δαπανών σχετικών προς αναλόγους υπηρεσίας, διά: α) τα αντικείμενα τα προοριζόμενα δ' επίσημον χρήσιν της Προξενικής Αρχής, β) τα αντικείμενα τα προοριζόμενα διά την προσωπικήν χρήσιν του προξενικού λειτουργού και των μελών της οικογενείας του των συνοικούντων μετ αυτού, συμπεριλαμβανομένων των ειδών των προοριζομένων διά την εγκατάστασίν του. Τα είδη καταναλώσεως δέον να μη υπερβαίνωσι τας αναγκαίας ποσότητας διά την άμεσον κατανάλωσιν υπό των ενδιαφερομένων. 2. Οι ειδικοί Προξενικοί υπάλληλοι απολαύουσι των προνομίων και απαλλαγών των προβλεπομένων εν τη παραγρ. 1 του παρόντος άρθρου ως προς τα αντικείμενα τα εισαγόμενα κατά την πρώτην αυτών εγκατάστασίν».

10. Στο άρθρο 11 του ν. 2799/1954 (Α' 63) «Περί κυρώσεως της εν Λονδίνω υπογραφείσης την 19ην Ιουνίου 1951 Συμβάσεως μεταξύ των Κρατών - Μελών της Συνθήκης του Βορείου Ατλαντικού επί του νομικού καθεστώτος των δυνάμεων αυτών και του εν Παρισίοις υπογραφέντος την 28ην Αυγούστου 1952 Πρωτοκόλλου επί του νομικού καθεστώτος των διεθνών στρατιωτικών Αρχηγείων των εγκαθιδρυομένων συμφώνως προς την Συνθήκην του Βορείου Ατλαντικού» (NATO-SOFA), ορίζονται τα εξής;
«1 ....2... 3...4. Δύναμις τις δύναται να εισάγη ατελώς το υλικόν αυτής ως και λογικός ποσότητας προμηθειών εφοδίων και άλλων εμπορευμάτων προοριζομένων δια την αποκλειστικήν της δυνάμεως τούτης χρήσιν ως επίσης και, εφ' όσον τούτο επιτρέπεται υπό του Κράτους διαμονής, δια την χρήσιν του πολιτικού προσωπικού και των εξαρτωμένων εξ' αυτών προσώπων....5....6....7...8..9...10. Ειδικά μέτρα θα λαμβάνωνται υπό των Τελωνειακών Αρχών δια την δια των συνόρων διέλευσιν κανονικώς συγκεκροτημένων μονάδων ή σχηματισμόν υπό την προϋπόθεσιν ότι αι αρμόδιαι Τελωνειακοί Αρχαί θα έχουν εκ των προτέρων δεόντως Ειδοποιηθεί. 11 ....12. Κατά την έννοιαν των δέκα πρώτων παραγράφων του παρόντος άρθρου, η λέξις «δασμός» σημαίνει τον τελωνειακόν δασμόν και πάντα άλλον δασμόν και φόρον καταβαλλόμενον κατά την εισαγωγήν ή την εξαγωγήν, αναλόγως της περιπτώσεως εξαιρέσει των φόρων και τελών οίτινες αποτελούν αμοιβήν δια παρασχεθείσας υπηρεσίας...»

11. Στο άρθρο 15.1 (περ.α',β') του ν. 2826/2000 (Α' 92) «Κύρωση της Συμφωνίας μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και του Ανωτάτου Στρατηγείου Συμμαχικών Δυνάμεων Ευρώπης (SHAPE) για τους ειδικούς όρους που θα διέπουν την εγκατάσταση και λειτουργία Διεθνών Στρατηγείων στην Ελληνική Επικράτεια» - ΑΠΑΛΛΑΓΕΣ - ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΔΑΣΜΟΙ- ορίζονται τα εξής:
«15.1.Η Ελληνική Κυβέρνηση δεν θα πραγματοποιεί έσοδα από τις δραστηριότητες ή την περιουσία Στρατηγείου που καλύπτεται οπό την παρούσα Συμφωνία. Τα Στρατηγεία Θα απαλλάσσονται από δασμούς και φόρους κατά τα οριζόμενα στο Άρθρο VIII του Πρωτοκόλλου και τούτο θα γίνεται σύμφωνα με τις διατάξεις του Παραρτήματος που επισυνάπτεται στην παρούσα Συμπληρωματική Συμφωνία και μέσω της εκδόσεως των σχετικών υπουργικών αποφάσεων. Οι απαλλαγές από δασμούς και φόρους έχουν ως εξής:
α) Δασμοί
(1)    Απαλλαγές από δασμούς θα ισχύουν καταρχήν για αγαθά που εισάγονται έξω από την Ευρωπαϊκή Ένωση από τα Στρατηγεία τα ίδια ή για λογαριασμό τους.
(2)    Επιστροφή δασμών που ήδη έχουν καταβληθεί για εμπορεύματα αγορασμένα από την Ελληνική αγορά δεν θα λαμβάνει χώραν ως γενικός κανόνας. Όμως, απαλλαγή γι' αυτόν τον κανόνα θα γίνεται για μηχανοκίνητα οχήματα, κεφαλαιουχικές προμήθειες και άλλες ειδικές περιπτώσεις κατόπιν αιτήματος.
(3)    Η απαλλαγή από δασμούς ή η επιστροφή δασμών θα γίνεται με έντυπο αιτήσεως απαλλαγής σύμφωνα με τους σχετικούς Ελληνικούς κανονισμούς.
β) Απαλλαγή από φόρους κατά την αγορά
(1)    Εισαγόμενα αγαθά δεν θα υπόκεινται σε φόρο (π.χ. ΦΠΑ) κατά την εισαγωγή.
(2)    Υπηρεσίες και εμπορεύματα που αγοράζονται στην εγχώρια αγορά θα εξοφλούνται χωρίς φόρους    
(3)    Οι διατάξεις αυτής της παραγράφου δεν θα υπερισχύουν τυχόν συμφωνιών υφισταμένων μεταξύ Ελλάδος και μεμονωμένων χωρών σχετικά με τη φοροαπαλλαγή δαπανών για την κοινή άμυνα, όπως μπορεί να ισχύει για εθνικές μονάδες υποστηρίξεως και δραστηριότητες...........».

Ερμηνεία των διατάξεων

Από τις προπαρατεθείσες διατάξεις, ερμηνευόμενες αυτοτελώς και σε συνδυασμό μεταξύ τους, συνάγονται τα ακόλουθα:

Γενικά

12.    Με τις διατάξεις της Οδηγίας 2008/118/ΕΚ, η οποία έχει ημερομηνία έναρξης εφαρμογής την 1-4-2010, εισάγεται η αναγκαία νομική βάση έτσι ώστε οι αρμόδιες αρχές των κρατών-μελών να είναι σε θέση από την προαναφερόμενη ημερομηνία να παρακολουθούν τη διακίνηση των προϊόντων που υπόκεινται σε ειδικό φόρο κατανάλωσης μέσω ενός μηχανοργανωμένου συστήματος, το οποίο θεσπίστηκε με την απόφαση αριθ. 1152/2003/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Ιουνίου 2003, για την εισαγωγή της πληροφορικής στη διακίνηση και στους ελέγχους των προϊόντων που υπόκεινται σε ειδικούς φόρους κατανάλωσης (EE L 162/1-7-2003). Η Οδηγία αυτή ρυθμίζει τις οριζόντιες διατάξεις (απαιτητό του φόρου, θέματα παραγωγής, διακίνησης κλπ.) όλων των προϊόντων που υπόκεινται σε ειδικό φόρο κατανάλωσης, δηλαδή των ενεργειακών προϊόντων και της ηλεκτρικής ενέργειας, της αλκοόλης, των αλκοολούχων ποτών και των βιομηχανοποιημένων καπνών, όπως ορίζεται στο άρθρο 53 του ν. 2960/2001.

13.    Η Εθνική μας νομοθεσία (άρθρα 53 επ. του ν.2960/2001 «Εθνικός Τελωνειακός Κώδικας») εναρμονίσθηκε με τις διατάξεις της Οδηγίας 2008/118/ΕΚ του Συμβουλίου σχετικά με το γενικό καθεστώς των ειδικών φόρων κατανάλωσης, η οποία αντικαθιστά στο σύνολο της την Οδηγία 92/12/ΕΟΚ «σχετικά με το γενικό καθεστώς, την κατοχή, την κυκλοφορία και τους ελέγχους των προϊόντων που υπόκεινται σε ειδικό φόρο κατανάλωσης».

14.    Στην αιτιολογική έκθεση του άρθρου 58 ν. 4389/2016, με την παράγραφο 1 του οποίου προστέθηκε, μετά το άρθρο 53 του ν. 2960/2001 «Εθνικός Τελωνειακός Κώδικας», νέο άρθρο 53Α, αναφέρονται τα εξής: Με τις διατάξεις του νέου άρθρου εισάγονται εθνικές πλέον διατάξεις για την επιβολή φόρου κατανάλωσης στα υγρά που περιέχονται στα ηλεκτρονικά τσιγάρα ή σε ειδικούς περιέκτες επαναπλήρωσης ή φιαλίδια μιας χρήσης που προορίζονται να ενσωματωθούν σε συσκευές ηλεκτρονικού τσιγάρου καθώς και στον καφέ. Καθορίζεται με σαφήνεια το πρόσωπο που είναι υπόχρεο για την καταβολή του φόρου σε κάθε περίπτωση κατά την εισαγωγή, την απόκτηση από άλλο Κράτος Μέλος, την εγχώρια παραγωγή και την έξοδο από τη φορολογική αποθήκη, καθώς και η χρονική στιγμή βεβαίωσης και είσπραξης του φόρου στις αντίστοιχες περιπτώσεις. Περαιτέρω, καθορίζεται ότι, όπως σε όλα τα υποκείμενα σε Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης ή τέλος ταξινόμησης προϊόντα, εισπράττεται και στην περίπτωση αυτή, μαζί με το φόρο κατανάλωσης και ο αναλογών σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις ΦΠΑ και διευκρινίζεται ότι οι ρυθμίσεις αυτές κρίθηκαν αναγκαίες στα πλαίσια της επίτευξης των δημοσιονομικών στόχων του κράτους και της ενίσχυσης των δημοσίων εσόδων.

Απαλλαγές ν. 438/1976

15.    Στις ισχύουσες διατάξεις της παραγράφου 3α και 3β περ. 1 του άρθρου 10 του ν. 438/1976, προβλέπονται απαλλαγές, γενικά από δασμούς και λοιπές φορολογικές επιβαρύνσεις, η παράδοση, μεταξύ άλλων, τροφοεφοδίων που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν για τον εφοδιασμό των επαγγελματικών πλοίων που εκτελούν πλόες εξωτερικού, υπό τις ειδικότερες αναγραφόμενες σ' αυτές προϋποθέσεις. Η αιτιολογική έκθεση του ν.3583/2007 (Α' 142), αναφέρεται στην απαλλαγή από τους δασμούς των αναλώσιμων ειδών όπως τα καύσιμα και τα τροφοεφόδια με τα οποία εφοδιάζονται τα πλοία που εκτελούν επί κέρδει εργασίες, ότι μέχρι σήμερα δεν έχουν θεσπιστεί κοινοτικές διατάξεις που να ρυθμίζουν τη δασμολογική μεταχείριση του εφοδιασμού των πλοίων με τροφοεφόδια και καύσιμα και ότι η απαλλαγή από τον εισαγωγικό δασμό των καυσίμων και τροφοεφοδίων που εφοδιάζονται τα πλοία είναι σύμφωνη με το πλαίσιο των κοινοτικών κανόνων και δεν προκαλεί πρόσθετη δαπάνη στον Κρατικό Προϋπολογισμό. Κατά την αληθή έννοια των προπαρατεθεισών διατάξεων του ν. 438/1976, ο καφές όσο και τα υγρά αναπλήρωσης που περιέχονται στα ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι είδη αναλώσιμα, τα οποία αποτελούν αντικείμενο εφοδιασμού των πλοίων και χρησιμοποιούνται για την κάλυψη των αναγκών των επιβαινόντων σε αυτά, όπως προβλέπει η παράγραφος 3 του άρθρου 10 ν. 438/1976.

16.    Υπό τα ως άνω γενόμενα δεκτά, τα προϊόντα του καφέ και ηλεκτρονικού τσιγάρου, απαλλάσσονται από τον φόρο κατανάλωσης του άρθρου 53Α ν. 2960/2001, όταν προορίζονται για τον εφοδιασμό των πλοίων και την κάλυψη των αναγκών των επιβαινόντων σε αυτά, υπό τις τασσόμενες στο άρθρο 10 παρ. 3α,β του ν. 438/1976 προϋποθέσεις.

Απαλλαγές βάσει διεθνών συμβάσεων

17.    Στο άρθρο 68 παρ. 1 του ν.2960/2001 «Εθνικός Τελωνειακός Κώδικας», με το οποίο ενσωματώνεται στο Εθνικό μας δίκαιο το άρθρο 12 παρ. 1 της Οδηγίας 2008/118/ΕΚ του Συμβουλίου σχετικά με το γενικό καθεστώς των ειδικών φόρων κατανάλωσης, απαλλάσσονται από τον ειδικό φόρο κατανάλωσης τα υποκείμενα στο φόρο αυτό προϊόντα, εφόσον προορίζονται να χρησιμοποιηθούν στα πλαίσια διπλωματικών ή προξενικών σχέσεων, από διεθνείς οργανισμούς, από τις ένοπλες δυνάμεις κάθε κράτους που συμμετέχει στη συνθήκη του Βορείου Ατλαντικού πλην του κράτους Μέλους εντός του οποίου είναι απαιτητός ο ειδικός φόρος κατανάλωσης εφόσον προορίζονται για τις δυνάμεις αυτές ή από το πολιτικό προσωπικό που τις συνοδεύει ή για τον εφοδιασμό των λεσχών ή των κυλικείων τους. Παράλληλα, στην παράγραφο 3 του ιδίου άρθρου, ορίζεται ότι απαλλάσσονται του ειδικού φόρου κατανάλωσης τα προϊόντα που προορίζονται για εφοδιασμό πλοίων και αεροσκαφών.
 
18. Απαλλαγές γενικά από δασμούς και φόρους προβλέπονται, επίσης, και στο παράρτημα 9-4.36 της σύμβασης του Σικάγου που κυρώθηκε με το ν. 211/1947 (Α'35) για τα εφόδια και τις προμήθειες τροφοδοσίας προς χρήση των αεροσκαφών για το λόγο άλλωστε αυτό η υπ' αριθμ. Τ1940/41/2003 απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών καθιερώνει ειδικό καθεστώς τελωνειακής παρακολούθησης και ελέγχου της διαδικασίας του εφοδιασμού τόσο των πλοίων όσο και των αεροσκαφών, στα πλαίσια του οποίου τα εφόδια δεν αποτελούν αντικείμενο ελεύθερης διακίνησης, αλλά εξουσιοδοτούνται οι Τελωνειακές αρχές προς τις οποίες έχει κατατεθεί σχετική αίτηση εφοδιασμού για την παράδοσή τους υπό καθεστώς ατέλειας, μετά από επαλήθευση του είδους, της χρησιμότητας και αναγκαιότητας αυτών (ΝΣΚ 342/2014).

19. Σύμφωνα δε με τα άρθρα 128, 131 παρ. 1 και 132 του Κανονισμού 1186/2009 του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 16ης Νοεμβρίου 2009, για τη θέσπιση του κοινοτικού καθεστώτος τελωνειακών ατελειών, τα Κράτη-Μέλη δεν εμποδίζονται να χορηγούν ειδικές ατέλειες που προκύπτουν από την εφαρμογή διεθνών συμβάσεων-συμφωνιών, ατέλειες που χορηγούνται στα πλαίσια συμφωνιών οι οποίες έχουν συναφθεί σε αμοιβαία βάση με τρίτες χώρες που είναι συμβαλλόμενα μέρη στη σύμβαση για τη Διεθνή Πολιτική Αεροπορία (Σικάγο 1944). Ο ανωτέρω Κανονισμός εφαρμόζεται μεταξύ άλλων με την επιφύλαξη των ισχυουσών διατάξεων σχετικά με την τροφοδοσία των πλοίων και αεροσκαφών.

20. Περαιτέρω, με το άρθρο 36 παράγραφος 1α της Σύμβασης της Βιέννης περί διπλωματικών σχέσεων της 18ης Απριλίου 1961, η οποία κυρώθηκε με το ν.δ. 503/1970, παρέχεται απαλλαγή μεταξύ άλλων από τελωνειακά δικαιώματα, φόρους, τέλη και συναφείς εισπράξεις για τα είδη που προορίζονται για την επίσημη χρήση της ξένης διπλωματικής αποστολής και για την προσωπική χρήση του διπλωματικού πράκτορα ή των συγκατοικούντων μελών της οικογένειάς του, ενώ, αντίστοιχα, με τις διατάξεις του άρθρου 50 της Σύμβασης της Βιέννης περί προξενικών σχέσεων της 24ης Απριλίου 1963, η οποία κυρώθηκε με το ν. 90/1970, παρέχεται απαλλαγή πάντων των τελωνειακών δασμών, φόρων, τελών και άλλων συναφών οφειλών για τα αντικείμενα που προορίζονται για την επίσημη χρήση της προξενικής αρχής καθώς και για την προσωπική χρήση του προξενικού λειτουργού. Επίσης, στους αναγνωρισμένους διεθνείς οργανισμούς, χορηγούνται δασμοφορολογικές απαλλαγές δυνάμει των ειδικότερα προβλεπομένων στις διεθνείς συμβάσεις ίδρυσης ή έδρας τους, κατά περίπτωση, όπως έχουν κάθε φορά κυρωθεί νομοθετικά και ισχύουν.

21. Τέλος, στα συμβαλλόμενα κράτη του Βορειοατλαντικού Συμφώνου (NATO) χορηγούνται δασμοφορολογικές απαλλαγές δυνάμει καταρχήν της Διεθνούς Σύμβασης «NATO SOFA», όπως έχει κυρωθεί νομοθετικά με το ν. 2799/1954, άρθρο 11, καθώς και της Διεθνούς Συμφωνίας «SHAPE», όπως έχει κυρωθεί νομοθετικά με το ν. 2826/2000 άρθρο 15 και ισχύει, στο πλαίσιο των οποίων
προβλέπονται δασμοφορολογικές απαλλαγές αναφορικά με τα εφόδια και άλλα ,·|1^Γτορεύματα που προορίζονται για την αποκλειστική χρήση της «Δυνάμεως» και «Στρατηγείου», ρητά δε στο άρθρο 68 παρ. 1 ν.2960/2001 διατυπώνονται τα εν ^λόγω πρόσωπα και οι περιπτώσεις που δικαιούνται απαλλαγής από τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης.

22.    Κατά συνέπεια, αντίστοιχη απαλλαγή των ανωτέρω δικαιουμένων προσώπων, πρέπει να θεωρηθεί ότι αφορά και το φόρο κατανάλωσης στα προϊόντα του καφέ και ηλεκτρονικού τσιγάρου του άρθρου 53Α του ν. 2960/2001, δεδομένου ότι αντίθετη άποψη θα είχε ως συνέπεια την παραβίαση διατάξεων διεθνών συμβάσεων που έχουν κυρωθεί με νόμο και έχουν, σύμφωνα με το άρθρο 28 του Συντάγματος, αυξημένη ισχύ, επιπλέον, δε, θα συνιστούσε και αθέτηση διεθνών υποχρεώσεων της χώρας.

Ως προς όλες τις απαλλαγές

23.    Από το σύνολο των προεκτεθέντων συνάγεται ότι η απαλλαγή από το φόρο κατανάλωσης που επιβάλλεται με βάση το άρθρο 53Α του Τελωνειακού Κώδικα στα προϊόντα του καφέ και του ηλεκτρονικού τσιγάρου, ευρίσκει έρεισμα στο πλέγμα των προπαρατεθεισών διατάξεων του ν. 438/1976, των διεθνών συμβάσεων και του ενωσιακού δικαίου και δεν αναιρείται από το γεγονός ότι, μετά τη θέσπιση του άρθρου 53Α, δεν προβλέφθηκαν ειδικώς απαλλαγές για τα αναφερόμενα σε αυτό προϊόντα, καθόσον με τη θέσπιση των διατάξεων του άρθρου 53Α δεν καταργήθηκαν ούτε τροποποιήθηκαν ευθέως ή εμμέσως οι απαλλακτικές διατάξεις των άλλων νομοθετημάτων.

Απάντηση

Κατ' ακολουθία των προεκτεθέντων, στα τεθέντα ερωτήματα το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (Τμήμα Β') γνωμοδοτεί ομόφωνα ως εξής:

24.    Η διάταξη της παραγράφου 3α του άρθρου 10 του ν. 438/1976, που ορίζει απαλλαγή από δασμό και λοιπές φορολογίες τροφοεφοδίων πλοίων, καλύπτει και την απαλλαγή από το φόρο κατανάλωσης που επιβάλλεται, κατ' άρθρο 53Α του ν. 2960/2001, στα προϊόντα του καφέ και του ηλεκτρονικού τσιγάρου, με τα οποία εφοδιάζονται τα πλοία που εκτελούν πλόες εξωτερικού, με τη συνδρομή των τασσομένων στην παράγραφο 3β του ίδιου άρθρου και νόμου (438/1976) προϋποθέσεων.

25.    Από το φόρο κατανάλωσης στα προϊόντα του καφέ και του ηλεκτρονικού τσιγάρου, απαλλάσσονται, δυνάμει των υπερνομοθετικής ισχύος διατάξεων (Σύμβαση της Βιέννης περί διπλωματικών σχέσεων, Σύμβαση της Βιέννης περί προξενικών σχέσεων, Διεθνής Σύμβαση «NATO SOFA», Διεθνής Συμφωνία SHAPE και Διεθνείς Συμβάσεις ίδρυσης ή έδρας αναγνωρισμένων διεθνών οργανισμών) τα δικαιούχα πρόσωπα του άρθρου 68 παρ. 1 του ν. 2960/2001 για τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης, ήτοι:

α) στα πλαίσια διπλωματικών ή προξενικών σχέσεων,
 
β) από αναγνωρισμένους διεθνείς οργανισμούς και από τα μέλη των οργανισμών αυτών, μέσα στα όρια και σύμφωνα με τις προϋποθέσεις που καθορίζονται από τις διεθνείς συμβάσεις για την ίδρυση τους ή από τις συμφωνίες για την έδρα τους,

γ) από τις ένοπλες δυνάμεις κάθε κράτους που συμμετέχει στη συνθήκη του Βορείου Ατλαντικού πλην του κράτους-μέλους εντός του οποίου είναι απαιτητός ο ειδικός φόρος κατανάλωσης, εφόσον προορίζονται για χρήση από τις δυνάμεις αυτές ή από το πολιτικό προσωπικό που τις συνοδεύει ή για τον εφοδιασμό των λεσχών ή των κυλικείων τους.
 
ΘΕΩΡΗΘΗΚΕ

Αθήνα, 20-6-2017
Ο Πρόεδρος
Αλέξανδρος Καραγιάννης
Αντιπρόεδρος Ν.Σ.Κ.

Η Εισηγήτρια
Αναστασία Βασιλείου
Πάρεδρος Ν.Σ.Κ.

Αθήνα, 23 Ιουνίου 2017
Αριθ. Πρωτ.: ΔΕΑΦ Γ 1096667 ΕΞ 2017
 
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
 

 
1) ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΑΜΕΣΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ Γ' ΦΟΡΟΥ ΠΛΟΙΩΝ ΚΑΙ ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ

Ταχ. Δ/νση:Καρ. Σερβίας 10
Ταχ. Κώδικας:101 84 Αθήνα
Πληροφορίες:Ε. Κρασά
Τηλέφωνο:210-3375079
Fax:210-3375001
E-Mail:d12.c@yo.syzefxis.gov.gr
Url:www.aade.gr
 
2) ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ Α.Α.Δ.Ε. (Δ.ΗΛΕ.Δ.)
ΤΜΗΜΑ Α'- ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ, ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΚΑΙ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ
ΤΜΗΜΑ Ζ - ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΥ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΑΜΕΣΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ

Τηλέφωνο: 210-4803230, 3266
Url: www.aade.gr

Θέμα: Παροχή διευκρινίσεων για τη διαδικασία ηλεκτρονικής υποβολής τροποποιητικών δηλώσεων φόρου πλοίων πρώτης κατηγορίας του ν. 27/1975 όπως ισχύει μετά την τροποποίησή του με το άρθρο 44 του ν. 4465/2017.

Αναφορικά με το πιο πάνω θέμα, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

1. Με την ΠΟΛ.1022/16.2.2017 Απόφαση του Διοικητή Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων ορίστηκαν ο τύπος και το περιεχόμενο των ηλεκτρονικών δηλώσεων φόρου πλοίων πρώτης κατηγορίας του ν. 27/1975, ο τρόπος υποβολής των δηλώσεων του φόρου των πλοίων αυτών, ο χρόνος υποβολής των δηλώσεων αυτών και καταβολής του φόρου καθώς και τα υποβαλλόμενα δικαιολογητικά, για δηλώσεις που υποβάλλονται από 1/1/2017 και αφορούν σε φορολογικές περιόδους από την ημερομηνία αυτή και εφεξής. Ειδικότερα, με την παρ. 8 του άρθρου 2 της απόφασης αυτής ορίζεται ότι σε όλες τις περιπτώσεις τροποποιητικών δηλώσεων οι οποίες υποβάλλονται με την χρήση ηλεκτρονικής μεθόδου επικοινωνίας μέσω TAXISnet, είναι υποχρεωτική η προσκόμιση στην Δ.Ο.Υ. των κατά περίπτωση σχετικών δικαιολογητικών του άρθρου 3 της Απόφασης αυτής εντός είκοσι (20) ημερών από την υποβολή της δήλωσης.

2. Περαιτέρω, με το άρθρο 44 του ν. 4465/2017 αντικαταστάθηκαν οι διατάξεις της παρ.1 του άρθρου 16 του ν. 27/1975 και του πρώτου εδαφίου της παρ. 4 του άρθρου αυτού, με τις οποίες ορίζεται ότι ο φόρος και η εισφορά καταβάλλονται σε δολάρια Η.Π.Α ή σε λίρες Αγγλίας κατόπιν επιλογής του υπόχρεου τα οποία μετατρέπονται σε ευρώ με βάση την τιμή αναφοράς τους έναντι του ευρώ της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) κατά τον χρόνο υποβολής της δήλωσης, καθώς επίσης ότι τα ποσά φόρου και εισφοράς που με την υποβολή τροποποιητικών δηλώσεων μειώνουν τα βεβαιωθέντα ποσά των αρχικών δηλώσεων συμψηφίζονται με τυχόν οφειλόμενο φόρο ή εισφορά και αν δεν υπάρχουν τέτοια, επιστρέφονται σε ευρώ με βάση την τιμή αναφοράς της ΕΚΤ κατά το χρόνο υποβολής της αρχικής δήλωσης.

3. Επίσης, με τις διατάξεις του άρθρου 19 του ν. 4174/2013, όπως ισχύει, ορίζεται ότι αν ο φορολογούμενος διαπιστώσει ότι η φορολογική δήλωση που υπέβαλε στη Φορολογική Διοίκηση περιέχει λάθος ή παράλειψη, υποχρεούται να υποβάλει τροποποιητική φορολογική δήλωση. Αν η τροποποιητική φορολογική δήλωση υποβληθεί εντός της προθεσμίας υποβολής της αρχικής φορολογικής δήλωσης, τότε και η τροποποιητική φορολογική δήλωση επέχει θέση αρχικής δήλωσης και θεωρείται ότι και οι δύο, αρχική και τροποποιητική έχουν υποβληθεί εμπρόθεσμα. Τροποποιητική φορολογική δήλωση υποβάλλεται οποτεδήποτε μέχρι την έκδοση εντολής ελέγχου από τη Φορολογική Διοίκηση ή μέχρι την παραγραφή του δικαιώματος της Φορολογικής Διοίκησης για έλεγχο της αρχικής δήλωσης με όλες τις συνέπειες περί εκπρόθεσμης δήλωσης.

4. Επιπλέον, με τις διατάξεις του άρθρου 31 του ν. 4174/2013 ορίζεται ότι άμεσος προσδιορισμός φόρου είναι ο προσδιορισμός φόρου που προκύπτει χωρίς περαιτέρω ενέργεια, ταυτόχρονα με την υποβολή φορολογικής δήλωσης. Ο φορολογούμενος δύναται να τροποποιεί τη δήλωσή του, σύμφωνα με το άρθρο 19 του Κώδικα, καταβάλλοντος την επιπλέον διαφορά φόρου ή δικαιούμενος επιστροφή του υπερβάλλοντος φόρου σύμφωνα με το άρθρο 42 του Κώδικα, έως την έκδοση εντολής φορολογικού ελέγχου. Ο άμεσος προσδιορισμός φόρου που προκύπτει από την τροποποιητική δήλωση υποκαθιστά τον αρχικό άμεσο προσδιορισμό φόρου.

5. Κατόπιν των ανωτέρω, με την υποβολή των ηλεκτρονικών τροποποιητικών δηλώσεων φόρου πλοίων πρώτης κατηγορίας του ν. 27/1975, μετά την ψήφιση του ν. 4465/2017, γίνεται άμεσος προσδιορισμός του φόρου σύμφωνα με το άρθρο 31 του ν. 4174/2013.

Κατά την υποβολή της τροποποιητικής δήλωσης ο υπόχρεος καταχωρεί σε ειδικό πεδίο της εφαρμογής τον λόγο υποβολής της δήλωσης .

Η ταυτότητα οφειλής, στοιχεία δόσεων, τυχόν επιβαρύνσεις λόγω εκπρόθεσμης υποβολής της δήλωσης κ.α., εμφανίζονται στην εφαρμογή «Προσωποποιημένη Πληροφόρηση» του TAXISnet.

Η αρμόδια Δ.Ο.Υ. Πλοίων Πειραιά ενημερώνεται ηλεκτρονικά από την Δ.ΗΛΕ.Δ με τίτλους χρέωσης και έκπτωσης (χρηματικούς καταλόγους και ΑΦΕΚ), μετά την οριστική υποβολή κάθε τροποποιητικής δήλωσης φόρου πλοίων. Για τις εκπρόθεσμες δηλώσεις φόρου πλοίων βεβαιώνονται τα προβλεπόμενα πρόστιμα του ν. 4174/2013 από την αρμόδια Δ.Ο.Υ. μετά από σχετική ενημέρωση αυτής από τη Διεύθυνση Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης (Δ.ΗΛΕ.Δ.) της Α.Α.Δ.Ε..

Η Δ.ΗΛΕ.Δ. ενημερώνει την αρμόδια Δ.Ο.Υ. για όλες τις υποβληθείσες τροποποιητικές δηλώσεις, σε μηνιαία βάση.

Στο σχετικό πληροφοριακό σύστημα της Δ.ΗΛΕ.Δ. τηρούνται τα δεδομένα των τροποποιητικών δηλώσεων, όπως έχουν υποβληθεί από τους υπόχρεους μέσω της εφαρμογής του TAXISnet.

6. Κατ' εφαρμογή των ανωτέρω, τα πρόστιμα που επιβάλλονται κατά τη διαδικασία ηλεκτρονικής υποβολής δηλώσεων φόρου πλοίων πρώτης κατηγορίας του ν. 27/1975, είναι τα εξής:
α) Σε εκπρόθεσμη υποβολή αρχικών ή τροποποιητικών δηλώσεων επιβάλλονται τα πρόστιμα του άρθρου 54 του ν. 4174/2013.
β) Σε εκπρόθεσμη καταβολή του φόρου πλοίων υπολογίζονται οι τόκοι της εκπρόθεσμης καταβολής του άρθρου 53 του ν. 4174/2013 (σχετική ΠΟΛ.1252/20.11.2015 εγκύκλιος του Γ.Γ.Δ.Ε.).
γ) Σε περίπτωση μη προσκόμισης των δικαιολογητικών, επιβάλλονται τα πρόστιμα του άρθρου 54 του ν. 4174/2013.



Ο ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΑΔΕ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ

Αθήνα, 26 Ιουνίου 2017

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜOKPATIA
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ
ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
1. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΑΜΕΣΗΣ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ
ΤΜΗΜΑΤΑ: Β' - Α'
2. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ
ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΥΣΙΟΛΟΓΙΟΥ
ΤΜΗΜΑΤΑ: Α' - Β'
3. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΕΜΜΕΣΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ
ΤΜΗΜΑΤΑ: Α' - Β'
4. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΛΕΓΧΩΝ ΤΜΗΜΑ Δ'

Ταχ. Δ/νση: Καρ. Σερβίας 10
Ταχ. Κώδικας: 101 84 Αθήνα
Πληροφορίες:
Τηλέφωνο: 210-33.75.312
Fax: 210-33.75.001

ΠΟΛ. 1089

Θέμα: Διευκρινίσεις επί ζητημάτων φορολογίας, στο πλαίσιο της Συμφωνίας Φιλοξενούσας Χώρας μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και της «TRANS ADRIATIC PIPELINE AG» στην Ελλάδα.

Αναφορικά με το πιο πάνω θέμα, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

I. ΓΕΝΙΚΑ:

1. Με τις διατάξεις του πρώτου άρθρου του ν.4217/2013 (ΦΕΚ 267 Α') κυρώθηκε η από 26 Ιουνίου 2013 Συμφωνία Φιλοξενούσας Χώρας (ΣΦΧ) μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και της εταιρείας «TRANS ADRIATIC PIPELINE AG (TAP AG)» στην Ελλάδα.

2. Περαιτέρω, με τις διατάξεις του όρου 2.1 της παραγράφου 2 (ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΝΑΡΞΗΣ ΙΣΧΥΟΣ) του Προοιμίου του ως άνω νόμου ορίζεται ότι υπό την επιφύλαξη του όρου 2.5, η έναρξη ισχύος της παρούσας τελεί υπό την προϋπόθεση: 

α) της υπογραφής της παρούσας Σύμβασης από τα Μέρη,

β) της κύρωσης της Διακρατικής Συμφωνίας από την Βουλή του Κράτους, της δημοσίευσής της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας και της θέσης της σε ισχύ σύμφωνα με τους όρους της,

γ) της δημοσίευσης στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας του νόμου της Βουλής του Κράτους που κυρώνει την παρούσα Σύμβαση,

δ) της λήψης Απόφασης περί μη ύπαρξης παράνομης Κρατικής Ενίσχυσης, υπό την προϋπόθεση ότι, εάν η Απόφαση περί μη ύπαρξης παράνομης Κρατικής Ενίσχυσης χορηγηθεί υπό την επιφύλαξη της διενέργειας τροποποιήσεων στην παρούσα Σύμβαση ή υπό την επιφύλαξη οποιωνδήποτε άλλων προϋποθέσεων, αυτές οι τροποποιήσεις ή προϋποθέσεις έχουν γίνει εγγράφως αποδεκτές από τον Επενδυτή του Έργου και

ε) της επέλευσης της Ημερομηνίας Έναρξης Ισχύος σύμφωνα με τον όρο 2.2. Εφόσον οποιοδήποτε Μέρος θεωρεί ότι όλες οι προϋποθέσεις που παρατίθενται στον όρο 2.1 (εκτός της προϋπόθεσης που περιγράφεται στον όρο 2.1 (ε)) έχουν εκπληρωθεί, θα ειδοποιεί το άλλο Μέρος. Εφόσον το άλλο Μέρος συμφωνεί ότι όλες οι προϋποθέσεις που περιγράφονται στον όρο 2.1 (εκτός της προϋπόθεσης που περιγράφεται στον όρο 2.1 (ε)) έχουν εκπληρωθεί, θα επιβεβαιώνει την συμφωνία του με ειδοποίηση προς το πρώτο Μέρος· η ημερομηνία της εν λόγω ειδοποίησης θα είναι η Ημερομηνία Έναρξης Ισχύος. Υπό την επιφύλαξη του όρου 2.5, κατά την Ημερομηνία Έναρξης Ισχύος η παρούσα Σύμβαση παράγει αποτελέσματα και τίθεται σε ισχύ (όρος 2.2 της παραγράφου 2).

3. Επίσης, με τις διατάξεις του όρου 12.1 της παραγράφου 12 (ΦΟΡΟΙ) του Προοιμίου του ως άνω νόμου ορίζεται ότι το Κράτος διασφαλίζει ότι η μεταχείριση για σκοπούς φορολογίας των Συμμετεχόντων στο Έργο και κάθε άλλου προσώπου αναφορικά με οποιοδήποτε τμήμα του Έργου ή σχετικού περιουσιακού στοιχείου ή δραστηριότητας, δεν θα είναι λιγότερο ευνοϊκή από αυτήν που εφαρμόζεται στους υπηκόους του κράτους υπό τις ίδιες συνθήκες σύμφωνα με τη γενική νομοθεσία του περί φορολογίας.

4. Εξάλλου, με τις διατάξεις του όρου 12.5 (Εφαρμογή στον Επενδυτή του Έργου) της παραγράφου 12 του Προοιμίου του ίδιου ως άνω νόμου ορίζεται ότι υπό την επιφύλαξη του όρου 12.6 και εκτός αν προβλέπεται ρητώς διαφορετικά ή επιτρέπεται σύμφωνα με την παρούσα Σύμβαση, ο Φορολογικός Νόμος του Κράτους :

(α) όπως ισχύει κατά την Ημερομηνία Υπογραφής, με εξαίρεση το συντελεστή ΦΠΑ (ο Κώδικας Φορολογίας της Ημερομηνίας Υπογραφής), θα είναι έγκυρος και θα ισχύει για τον Επενδυτή του Έργου έως, και συμπεριλαμβανομένης, της Ημερομηνίας Δεκαετίας από την Ημερομηνία Εμπορικής Λειτουργίας,

(β) όπως ισχύει κατά την ημέρα μετά την Ημερομηνία Δεκαετίας από την Ημερομηνία Εμπορικής Λειτουργίας, με εξαίρεση το συντελεστή ΦΠΑ (ο Κώδικας Φορολογίας Δεύτερης Περιόδου), θα είναι έγκυρος και θα ισχύει για τον Επενδυτή του Έργου από την ημέρα μετά τη Ημερομηνία Δεκαετίας από την Ημερομηνία Εμπορικής Λειτουργίας έως, και συμπεριλαμβανομένης, της Ημερομηνίας Εικοσαετίας από την Ημερομηνία Εμπορικής Λειτουργίας (η Δεύτερη Φορολογική Περίοδος), και

(γ) όπως ισχύει κατά την ημέρα μετά την Ημερομηνία Εικοσαετίας από την Ημερομηνία Εμπορικής Λειτουργίας, με εξαίρεση το συντελεστή ΦΠΑ (ο Κώδικας Φορολογίας Τρίτης Περιόδου), θα είναι έγκυρος και θα ισχύει για τον Επενδυτή του Έργου από την ημέρα μετά τη Ημερομηνία Εικοσαετίας από την Ημερομηνία Εμπορικής Λειτουργίας έως την, και συμπεριλαμβανομένης, της Ημερομηνίας Εικοσιπενταετίας από την Ημερομηνία Εμπορικής Λειτουργίας (η Τρίτη Φορολογική Περίοδος), σε κάθε περίπτωση, κατ' αποκλεισμό όλων των άλλων φόρων κατά τη διάρκεια της σχετικής περιόδου.

II. ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΑΜΕΣΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ:

1. Με τις διατάξεις του όρου 12.9 (Φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων) της παραγράφου 12 του Προοιμίου του ίδιου ως άνω νόμου ορίζεται ότι η Μόνιμη Εγκατάσταση στο Κράτος υπόκειται στον ελληνικό φόρο εισοδήματος δυνάμει του Ελληνικού Νόμου Φορολογίας Εισοδήματος (ν.2238/1994), όπως αυτός ο Φόρος υφίσταται και εφαρμόζεται κατά την Ημερομηνία Υπογραφής, όπως τροποποιείται από τις διατάξεις της παρούσας Σύμβασης.

2. Περαιτέρω, με τις διατάξεις της παρ.1 του άρθρου 72 του ν.4172/2013 (νέος Κ.Φ.Ε.) ορίζεται ότι οι διατάξεις των άρθρων 1 έως και 71 του νόμου αυτού ισχύουν για τα εισοδήματα που αποκτώνται και τις δαπάνες που πραγματοποιούνται, κατά περίπτωση, στα φορολογικά έτη που αρχίζουν από την 1η Ιανουαρίου 2014 και μετά.

Από την έναρξη ισχύος του ν.4172/2013 παύουν να ισχύουν οι διατάξεις του ν.2238/1994, συμπεριλαμβανομένων και όλων των κανονιστικών πράξεων και εγκυκλίων που έχουν εκδοθεί κατ' εξουσιοδότηση αυτού του νόμου (παρ.26).

3. Από όλα όσα αναφέρθηκαν πιο πάνω συνάγονται τα εξής:

• Ως προς τον χρόνο έναρξης ισχύος του όρου 12.5 της παραγράφου 12 του Προοιμίου του ως άνω νόμου περί παγώματος του Φορολογικού Νόμου (tax freeze), ο ν.2238/1994 (προηγούμενος Κ.Φ.Ε.) εφαρμόζεται από τις 11.03.2016 και μετά, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην ίδια ως άνω παράγραφο, ήτοι από την ημερομηνία ειδοποίησης περί έναρξης ισχύος της εν λόγω ΣΦΧ βάσει της σχετικής επιστολής του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας προς την εταιρεία «TRANS ADRIATIC PIPELINE AG (TAP AG)» (σχετ. η αριθ. πρωτ.1384/11.03.2016 επιστολή). Επομένως, ως προς τη φορολογία εισοδήματος της εν λόγω εταιρείας, για τα φορολογικά έτη 2014, 2015, καθώς και για το χρονικό διάστημα από 1.01.2016 έως και 10.03.2016 τυγχάνουν εφαρμογής οι διατάξεις του ν.4172/2013, ενώ από τις 11.03.2016 έως, και συμπεριλαμβανομένης, της Ημερομηνίας Δεκαετίας από την Ημερομηνία Εμπορικής Λειτουργίας, τυγχάνουν εφαρμογής οι διατάξεις του ν.2238/1994. Επισημαίνεται ότι ειδικά για το φορολογικό έτος 2016 (1.01.2016 - 31.12.2016), η δήλωση φορολογίας εισοδήματος θα πρέπει να υποβληθεί χειρόγραφα στη Δ.Ο.Υ., ενώ ως προς τον χρόνο υποβολής της και καταβολής του φόρου εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 68 του ν.4172/2013, δεδομένου ότι η διαχειριστική περίοδος είναι ενιαία και δεν νοείται η διάσπαση των αποτελεσμάτων της.

• Ως προς τον συντελεστή φορολογίας εισοδήματος, την προκαταβολή φόρου και την έκπτωση του φόρου σε περίπτωση εφάπαξ πληρωμής εφαρμόζονται οι διατάξεις του ν.2238/1994 (παρ. 1 άρθρου 109, παρ. 1 άρθρου 111 και παρ. 2 άρθρου 110, αντίστοιχα) από τις 11.03.2016 και μέχρι την πάροδο μιας δεκαετίας από την Ημερομηνία Εμπορικής Λειτουργίας. Ωστόσο, επισημαίνεται ότι η υποβολή των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος θα πρέπει να γίνεται χειρόγραφα στη Δ.Ο.Υ. με τα έντυπα του προηγούμενου Κ.Φ.Ε., δεδομένου ότι δεν υποστηρίζεται η ηλεκτρονική υποβολή τους με το έντυπο Ν των νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων. Ακόμη, επισημαίνεται ότι ως προς τον χρόνο υποβολής των παραπάνω δηλώσεων και καταβολής του φόρου εφαρμόζονται οι διατάξεις του ν.2238/1994 (παρ. 2 άρθρου 107 και παρ. 1 άρθρου 110, αντίστοιχα).

• Ως προς τον συντελεστή παρακρατούμενου φόρου δικαιωμάτων, τόκων υπερημερίας και τόκων που επιδικάζονται με δικαστική απόφαση εφαρμόζονται οι διατάξεις του υφιστάμενου Κ.Φ.Ε. (ν.4172/2013), δεδομένου ότι οι εν λόγω διατάξεις εφαρμόζονται μόνο για τον Επενδυτή του Έργου και όχι για τρίτους που επιβαρύνονται με τον παρακρατούμενο φόρο.

• Ως προς τις αμοιβές που λαμβάνει ο Επενδυτής του Έργου για την παροχή υπηρεσιών στην ημεδαπή δεν παρακρατείται φόρος από τις 11.03.2016 και μέχρι την πάροδο μιας δεκαετίας από την Ημερομηνία Εμπορικής Λειτουργίας, δεδομένου ότι με τις διατάξεις του ν.2238/1994 δεν προβλεπόταν παρακράτηση φόρου στις αμοιβές που καταβάλλονταν σε μόνιμες εγκαταστάσεις αλλοδαπών εταιρειών για την παροχή υπηρεσιών στην Ελλάδα.

• Ως προς την έκπτωση των δαπανών του Επενδυτή του Έργου από τις 11.03.2016 και μέχρι την πάροδο μιας δεκαετίας από την Ημερομηνία Εμπορικής Λειτουργίας, εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 31 του ν.2238/1994 και οι σχετικές εγκύκλιοι - αποφάσεις που έχουν εκδοθεί από τη Διοίκηση. Ως προς την έκπτωση των γενικών εξόδων διαχείρισης που πραγματοποιούνται από την έδρα της επιχείρησης στην αλλοδαπή και με τα οποία επιβαρύνεται ο Επενδυτής του Έργου για την ίδια ως άνω χρονική περίοδο, εφαρμόζονται οι διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 100 του ν.2238/1994.

• Ως προς το εισόδημα από ακίνητη περιουσία που αποκτά ο Επενδυτής του Έργου για την ίδια ως άνω χρονική περίοδο εφαρμόζονται οι διατάξεις του ν.2238/1994 (άρθρα 20 έως και 22, {start}παρ. 1 άρθρου 105{end}). Επισημαίνεται, ότι στο παραπάνω εισόδημα υπολογίζεται και συμπληρωματικός φόρος (3% επί του συνολικού ακαθάριστου εισοδήματος από ακίνητα - {start}παρ. 3 άρθρου 109{end}).

• Ως προς το δάνειο που τυχόν χορηγείται στους εργαζομένους για την ίδια ως άνω χρονική περίοδο εφαρμόζονται οι διατάξεις του ν.2238/1994 ({start}παρ. 3 άρθρου 25{end} και {start}παρ.1 άρθρου 105{end}) και επομένως, οι τόκοι αυτού φορολογούνται ως εισόδημα από κινητές αξίες στο όνομα της μόνιμης εγκατάστασης του Επενδυτή του Έργου.

• Ως προς την υπερτίμηση από την αναγκαστική απαλλοτρίωση ακινήτου που ιδιοχρησιμοποιείται ή έχει ιδιοχρησιμοποιηθεί για την άσκηση του αντικειμένου των εργασιών της μόνιμης εγκατάστασης του Επενδυτή του Έργου για την ίδια ως άνω χρονική περίοδο εφαρμόζονται οι διατάξεις του ν.2238/1994 και επομένως, απαλλάσσεται του φόρου εφόσον εμφανίζεται σε λογαριασμό αφορολόγητου αποθεματικού και φορολογείται σε περίπτωση διανομής του ή διάλυσης της επιχείρησης. Ωστόσο, το κέρδος που τυχόν προκύπτει από την πώληση ακινήτου φορολογείται στο όνομα της μόνιμης εγκατάστασης του Επενδυτή του Έργου ως εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις. Κατά τον υπολογισμό του υπερτιμήματος από την πώληση ακινήτου, ως τιμή πώλησης δεν δύναται να ληφθεί ποσό μικρότερο της αξίας, όπως αυτή προσδιορίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις περί φορολογίας μεταβίβασης ακινήτων ({start}παρ.3 ζ άρθρου 28{end} και {start}παρ. 1 άρθρου 105{end}).

• Ως προς τη μεταφορά της φορολογητέας ύλης για τη μόνιμη εγκατάσταση του Επενδυτή του Έργου και για την ίδια ως άνω χρονική περίοδο εφαρμόζονται οι διατάξεις του ν.2238/1994 ({start}άρθρα 72{end} και {start}113{end}).

• Ως προς την προθεσμία υποβολής του Συνοπτικού Πίνακα πληροφοριών (υποβολή ηλεκτρονικά), σύνταξης του Φακέλου Τεκμηρίωσης εφαρμόζονται οι διατάξεις του ν.2238/1994 ({start}άρθρο 39Α{end} του ν.2238/1994 και η Απόφαση του Υφυπουργού Οικονομικών ΠΟΛ.1179/18.7.2013), ήτοι το τέλος του τετάρτου μήνα από τη λήξη της διαχειριστικής περιόδου. Σε περίπτωση εκπρόθεσμης υποβολής, μη υποβολής του ΣΠΠ ή μη διάθεσης του Φακέλου τεκμηρίωσης καθώς και παράβασης των διατάξεων της {start}παρ. 1 του άρθρου 39{end} του 2238/1994 εφαρμόζονται οι διατάξεις του ν.2523/1997.

• Ως προς τους συντελεστές παρακράτησης φόρου στο εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες καθώς και για τις αμοιβές των Διευθυντών εφαρμόζονται οι εκάστοτε διατάξεις του ν.2238/1994 (για εισοδήματα που αποκτώνται από τους δικαιούχους από 26.6.2013 -31.12.2013) καθώς και οι εκάστοτε διατάξεις του ν.4172/2013 (για εισοδήματα που αποκτώνται από τους δικαιούχους από 1.1.2014 και μετά), καθόσον οι ρυθμίσεις περί παγώματος του Φορολογικού Νόμου αφορούν μόνο τον Επενδυτή του Έργου και όχι τη φορολογία τρίτων (εργαζομένων, Διευθυντών).

IIΙ. ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ:

Α. Ως προς τις φορολογίες κατοχής ακινήτων:

1) Η εταιρεία «TRANS ADRIATIC PIPELINE AG» υποχρεούται σε ηλεκτρονική υποβολή δήλωσης στοιχείων ακινήτων (Ε9).

2) Ως προς τη φορολόγηση της κατοχής ακίνητης περιουσίας της εταιρείας, για τα έτη 2014 και για ολόκληρη την Πρώτη Περίοδο Εφαρμογής της σύμβασης, σε συμμόρφωση με τον όρο 12.5 (πάγωμα φορολογικού νόμου) οφείλει να υποβάλλει στην αρμόδια Δ.Ο.Υ και μέσα στις προθεσμίες που ορίζονταν στις διατάξεις του ν. 3842/2010 που διέπουν το Φ.Α.Π. (όπως αυτές ίσχυαν κατά την 26/6/2013) χειρόγραφα δηλώσεις Φ.Α.Π. κάθε έτους, χρησιμοποιώντας το σχετικό έντυπο δήλωσης που ίσχυε για το έτος 2013, με τις αξίες ακινήτων, τους συντελεστές και λοιπούς όρους που εφαρμόζονταν κατά την 1-1-2013 στο φόρο αυτό (Φ.Α.Π.). Η Δ.Ο.Υ. θα εκκαθαρίσει τη δήλωση χειρόγραφα επιβάλλοντας, εφόσον συντρέχει λόγος, πρόσθετο φόρο κατά το ν. 2523/1997. Επισημαίνουμε ότι, σύμφωνα με τον όρο 12.16 της συμφωνίας, για τον υπολογισμό του φόρου της ακίνητης περιουσίας της εταιρείας οποιαδήποτε αξία του εξοπλισμού εξαιρείται από τη φορολογική βάση.

Εάν κατά την υποβολή της δήλωσης Φ.Α.Π. έχει ήδη εκδοθεί η μηχανογραφική δήλωση ΕΝ.Φ.Ι.Α. - πράξη διοικητικού προσδιορισμού φόρου (η οποία σε κάθε περίπτωση εκδίδεται βάσει της υποβληθείσας δήλωσης στοιχείων ακινήτων), η αρμόδια Δ.Ο.Υ. οφείλει να προχωρήσει οίκοθεν στη διαγραφή του φόρου αυτού κατ' εφαρμογή της ΣΦΧ. Εάν κατά την υποβολή της δήλωσης Φ.Α.Π. δεν έχει ακόμα εκδοθεί η ανωτέρω δήλωση/πράξη, η αρμόδια Δ.Ο.Υ. οφείλει να έλθει σε συνεννόηση με τη ΔΗΛΕΔ, προκειμένου μην προχωρήσει σε έκδοση αυτής.

3) Ως προς τον ειδικό φόρο επί των ακινήτων με συντελεστή 15% του ν. 3091/2002, σύμφωνα με τον όρο 12.15, η εταιρεία δεν υπόκειται στον ειδικό αυτό φόρο και ούτε απαιτείται από αυτήν να υποβάλλει τις αντίστοιχες φορολογικές δηλώσεις.

B) Ως προς τις φορολογίες μεταβίβασης κεφαλαίου:

1) Όσον αφορά τις συμβάσεις μεταβίβασης κυριότητας ακινήτου ή εμπραγμάτου δικαιώματος σε ακίνητο από επαχθή αιτία, όπως αναλύονται στο άρθρο 1 του α.ν. 1521/1950, ο οποίος κυρώθηκε με το πρώτο άρθρο του ν. 1587/1950, εφόσον η εταιρεία «TRANS ADRIATIC PIPELINE AG » είναι υπόχρεη σε φόρο, επιβάλλεται φόρος στην αξία τους σύμφωνα με τους φορολογικούς συντελεστές, οι οποίοι ίσχυαν κατά το χρόνο υπογραφής της ΣΦΧ, δηλαδή στις 26-6-2013. Συγκεκριμένα σύμφωνα με την περίπτωση Γ' της παρ. 1 του άρθρου 4 του α.ν. 1521/1950, όπως είχε αντικατασταθεί με την παρ. 1 του άρθρου 22 του ν. 3842/2010 και ίσχυε τότε, προβλεπόταν συντελεστής 8% για το μέχρι 20.000 ευρώ τμήμα της αξίας και 10% για το πέραν του ποσού αυτού τμήμα της.

2) Σε υποθέσεις φορολογίας κληρονομιών, δωρεών, όπως αυτές προβλέπονται στον Κώδικα διατάξεων φορολογίας κληρονομιών, δωρεών, γονικών παροχών και κερδών από τυχερά παίγνια, ο οποίος κυρώθηκε με το πρώτο άρθρο του ν. 2961/2001, εφόσον η εταιρεία είναι υπόχρεη σε φόρο, επιβάλλεται φόρος στην αξία τους σύμφωνα με τις κλίμακες και τους φορολογικούς συντελεστές, οι οποίοι ίσχυαν κατά το χρόνο υπογραφής της ΣΦΧ. (Σημειώνεται ότι από την ημερομηνία υπογραφής της ΣΦΧ μέχρι σήμερα δεν έχει πραγματοποιηθεί καμιά αλλαγή στις κλίμακες και τους φορολογικούς συντελεστές.)

Επισημαίνεται ότι για τον υπολογισμό των ως άνω φόρων (μεταβίβασης ακινήτων, κληρονομιών και δωρεών) λαμβάνονται υπόψη οι αντικειμενικές αξίες, οι οποίες ίσχυαν στις 26-6-2013.

3) Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με τον όρο 12.20 της Σύμβασης, σε περίπτωση εκχώρησης απαίτησης προς οποιονδήποτε τρίτο χωρίς οικονομικό αντάλλαγμα (κατά τον όρο αυτό) υπόκειται σε φόρο δωρεάς και απαιτείται η προσκόμιση του πιστοποιητικού του άρθρου 105 του ν.2961/2001.

IV. ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΈΜΜΕΣΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ:

Σύμφωνα με το άρθρο 35 παρ. 1κ' του Κώδικα ΦΠΑ (ν.2859/2000), προβλέπεται αντιστροφή της υποχρέωσης στην περίπτωση παράδοσης αγαθών και παροχής υπηρεσιών προς εγκατεστημένο στο εσωτερικό της χώρας υποκείμενο στο φόρο με δραστηριότητα μεταφοράς φυσικού αερίου μέσω αγωγών, εφόσον πρόκειται για αγαθά και υπηρεσίες, που αποκλειστικά χρησιμοποιούνται για την κατασκευή των αγωγών αυτών.
Η περ. κ' του άρθρου 35 προστέθηκε με το άρθρο 2 του ν. 4330/2015 (ΦΕΚ Α 59/16-6-2015). Έναρξη ισχύος ορίζεται σύμφωνα με το άρθρο 6 του ίδιου νόμου η δημοσίευση αυτού στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, δηλαδή η 16-6-2015.

Κατά συνέπεια, κατά την παράδοση αγαθών και την παροχή υπηρεσιών, που αποκλειστικά χρησιμοποιούνται για την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου, στην εταιρεία «TRANS ADRIATIC PIPELINE AG» (ως υποκείμενης στο φόρο με δραστηριότητα μεταφοράς φυσικού αερίου μέσω αγωγών), οι υποκείμενοι που παραδίδουν τα αγαθά και παρέχουν τις υπηρεσίες δεν χρεώνουν φόρο στα εκδιδόμενα φορολογικά στοιχεία και αναγράφουν σε αυτά «Άρθρο 35 παρ. 1κ', υπόχρεος για την καταβολή του φόρου είναι ο λήπτης».

Η εταιρεία «TRANS ADRIATIC PIPELINE AG» (ως υποκείμενη στο φόρο με δραστηριότητα μεταφοράς φυσικού αερίου μέσω αγωγών), που καθίσταται υπόχρεη προς απόδοση του ΦΠΑ στο Δημόσιο, σύμφωνα με τα ανωτέρω και δεδομένου ότι έχει δικαίωμα έκπτωσης του φόρου εισροών, καταβάλλει το φόρο στο δημόσιο με χρεοπίστωση, δηλαδή η φορολογητέα αξία και ο αναλογών φόρος καταχωρούνται στη δήλωση ΦΠΑ που υποβάλλεται για την αντίστοιχη φορολογική περίοδο έκδοσης των φορολογικών παραστατικών, τόσο στις εκροές, όσο και στις εισροές και στον αντίστοιχο συντελεστή.

Με τις διατάξεις του πρώτου εδαφίου του όρου 12.20 της παραγράφου 12 (ΦΟΡΟΙ), ορίζεται ότι η εταιρεία «TRANS ADRIATIC PIPELINE AG» στην Ελλάδα, δικαιούται να εκχωρεί έναντι χρηματικού ανταλλάγματος οποιοδήποτε δικαίωμα μπορεί να έχει αναφορικά με επιστροφές φόρου (συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ κατασκευής ή άλλου ΦΠΑ εισροών) σε οποιονδήποτε τρίτο, και αυτός ο τρίτος δικαιούται να λαμβάνει τις σχετικές επιστροφές, ή να τις συμψηφίζει με φορολογικές υποχρεώσεις αυτού κατ' επιλογή του. Οι εν λόγω εκχωρήσεις απαιτήσεων δεν θα βαρύνονται με ελληνικό ΦΠΑ ή με τέλος χαρτοσήμου.


Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ Α.Α.Δ.Ε.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ