Σχετ.: Η αριθμ. 110974/0092/17.10.2016 (ΑΔΑ: 7ΔΡ6Η-921) εγκύκλιος.

Σε συνέχεια των οδηγιών που δόθηκαν με την ανωτέρω σχετική εγκύκλιο και για λόγους ορθής εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 6 του ν. 4387/2016, διευκρινίζονται τα κάτωθι:

1. Με τις διατάξεις της παρ. 2α του άρθρου 56 του π.δ. 169/2007, οι οποίες έπαυσαν να ισχύουν μετά την ισχύ των διατάξεων του άρθρου 6 του ν. 4387/2016, προβλεπόταν ότι όσοι υπάγονται στο ασφαλιστικό – συνταξιοδοτικό καθεστώς του Δημοσίου μπορούν να αποχωρήσουν από την Υπηρεσία τους, λόγω συνταξιοδότησης, εφόσον έχουν συμπληρώσει τα απαιτούμενα για θεμελίωση σύνταξης έτη ασφάλισης όχι όμως και το ισχύον κατά περίπτωση όριο ηλικίας συνταξιοδότησης. Στην περίπτωση αυτή εκδίδονταν η πράξη κανονισμού σύνταξης η καταβολή της οποίας όμως αναστελλόταν μέχρι τη συμπλήρωση του κατά τα ανωτέρω ορίου ηλικίας.

2. Με τις προαναφερόμενες διατάξεις του άρθρου 6 του ν. 4387/2016 ορίσθηκε ότι για όσα από τα ανωτέρω πρόσωπα δεν πληρούσαν τις προϋποθέσεις άμεσης καταβολής της σύνταξης κατά την ημερομηνία έναρξη ισχύος των διατάξεων αυτών (13.05.2016), η σύνταξή τους θα υπολογισθεί εκ νέου με βάση τις διατάξεις του ν. 4387/2016 (νέο ασφαλιστικό).

3. Για λόγους ίσης μεταχείρισης με τους λοιπούς ασφαλισμένους που υπάγονται ως προς τον υπολογισμό της σύνταξής τους στις διατάξεις του ν. 4387/2016, όσα από τα πρόσωπα της ανωτέρω παραγράφου 1 των οποίων η σύνταξη είχε ορισθεί πληρωτέα εντός των ετών 2016, 2017 και 2018, δικαιούνται την προσωπική διαφορά της περ. γ΄ του άρθρου 6 του ν. 4387/2016, όπως ισχύει, ανάλογα με το έτος που θα καταβληθεί η σύνταξή τους και με ανάλογη εφαρμογή της παρ. 2 του άρθρου 14 του ν. 4387/2016, όπως ισχύουν. Έτσι σ’ όσα από τα πρόσωπα αυτά η σύνταξή τους είχε ορισθεί πληρωτέα εντός του έτους 2016 και σε περίπτωση κατά την οποία το καταβαλλόμενο ποσό της σύνταξής τους σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4387/2016 (νέο ασφαλιστικό) υπολείπεται κατά ποσοστό άνω του 20% του ποσού της σύνταξης που θα ελάμβαναν με βάση τις διατάξεις της συνταξιοδοτικής νομοθεσίας του Δημοσίου, όπως αυτές ίσχυαν κατά την 31.12.2014, τους καταβάλλεται το ήμισυ της διαφοράς. Σ’ όσα από τα εν λόγω πρόσωπα η σύνταξή τους είχε ορισθεί πληρωτέα εντός του έτους 2017 ή εντός του έτους 2018 η κατά τα ανωτέρω προσωπική διαφορά ανέρχεται στο 1/3 της διαφοράς και στο 1/4 αυτής, αντίστοιχα.

4. Παραδείγματα:

α) Έστω υπάλληλος (άνδρας) που αποχώρησε από την Υπηρεσία του την 21.04.2016 έχοντας συμπληρώσει το 59ο έτος της ηλικίας του και με συνολική συντάξιμη υπηρεσία έτη 32 – 01 – 27.
Με βάση τη συνταξιοδοτική νομοθεσία του Δημοσίου του κανονίσθηκε μειωμένη σύνταξη 1.100,07€ η καταβολή της οποίας ανεστάλη μέχρι την 08.12.2016 που συμπλήρωσε το 60ο έτος της ηλικίας του και μπορούσε να λάβει την ως άνω μειωμένη σύνταξη. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 6 του ν. 4387/2016 η ως άνω σύνταξη υπολογίσθηκε εκ νέου και το ποσό αυτής προσδιορίσθηκε σε 812,25€. Η διαφορά μεταξύ των δύο καταβαλλόμενων ποσών ανέρχεται σε 287,82€ και επομένως υπερβαίνει το 20% του ως άνω ποσού της σύνταξης που είχε υπολογισθεί πριν την ισχύ του ν. 4387/2016. Επειδή η σύνταξη είχε ορισθεί πληρωτέα εντός του έτους 2016 το ήμισυ της ανωτέρω διαφοράς, ήτοι ποσό 143,91€ θα καταβληθεί ως προσωπική διαφορά.

β) Έστω υπάλληλος (γυναίκα) με ανίκανο τέκνο που αποχώρησε από την Υπηρεσία της την 01.02.2016 έχοντας συμπληρώσει το 49ο έτος της ηλικίας της και συνολική συντάξιμη υπηρεσία έτη 25 – 08 – 20. Με βάση τη συνταξιοδοτική νομοθεσία του Δημοσίου της ορίσθηκε καταβαλλόμενο ποσό σύνταξης 863,64€ το οποίο ανεστάλη μέχρι την 06.08.2017 που συμπλήρωσε το 50ο έτος της ηλικίας της. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 6 του ν. 4387/2016 η ως άνω σύνταξη υπολογίσθηκε εκ νέου και το ποσό αυτής προσδιορίσθηκε σε 660,58€. Η διαφορά μεταξύ των δύο καταβαλλόμενων ποσών ανέρχεται σε 203,06€ και επομένως υπερβαίνει το 20% του ως άνω ποσού της σύνταξης που είχε υπολογισθεί πριν την ισχύ του ν. 4387/2016.

Επειδή η σύνταξη είχε ορισθεί πληρωτέα εντός του έτους 2017, το ένα τρίτο (1/3) της ανωτέρω διαφοράς ήτοι ποσό 67,69€θα καταβληθεί ως προσωπική διαφορά.




Ο ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΧΟΥΛΙΑΡΑΚΗΣ

Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ

Ακριβές Φωτοαντίγραφο
Ο Τμηματάρχης Διεκπεραίωσης

Αθήνα, 4 Φεβρουαρίου 2019
Αρ. Πρωτ: Ε.2023/4-2-2019
 
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ




1. ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΑΜΕΣΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ Β'
2. ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ
ΥΠΟΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Β'
ΤΜΗΜΑ Ζ'

Ταχ. Δ/νση: Καρ. Σερβίας 10
Ταχ. Κώδικας: 10184 Αθήνα
Τηλέφωνο: 210-3375312
Fax: 210-3375001

ΕΞ. ΕΠΕΙΓΟΝ

Ε 2023/2019

ΘΕΜΑ: «Οδηγίες για τη συμπλήρωση και την εκκαθάριση της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων φορολογικού έτους 2018».

Αναφορικά με το πιο πάνω θέμα και σε συνέχεια της Α.1037/2019 Απόφασης Διοικητή Α.Α.Δ.Ε. (Β' 213/1.2.2019), με την οποία ορίσθηκε ο τύπος και το περιεχόμενο της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων φορολογικού έτους 2018, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

Ι. ΓΕΝΙΚΑ

Το έντυπο φορολογίας εισοδήματος για το φορολογικό έτος 2018 είναι ενιαίο για όλα τα νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες του άρθρου 45 του ν.4172/2013, ανεξάρτητα από την κατηγορία τήρησης των βιβλίων (απλογραφικά ή διπλογραφικά) ή τον τρόπο σύνταξης των οικονομικών τους καταστάσεων (με βάση τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα ή Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα). Παρόλα αυτά, κατά την υποβολή με τη χρήση ηλεκτρονικής μεθόδου της δήλωσης δεν επιτρέπεται η συμπλήρωση όλων των κωδικών και πινάκων, αλλά συμπληρώνονται μόνο αυτοί που αφορούν στα συγκεκριμένα νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες με βάση την εξής κατηγοριοποίηση:
α) Νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες με απλογραφικά βιβλία β) Νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες με διπλογραφικά βιβλία γ) Νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα δ) Νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες που συντάσσουν οικονομικές καταστάσεις με βάση τα Δ.Λ.Π. ή με βάση τα Ε.Λ.Π.

Στην ηλεκτρονική εφαρμογή υποβολής των δηλώσεων έκαστου φορολογικού έτους, είναι ενεργοί και ισχύουν μόνο οι κωδικοί που ορίζονται στην αντίστοιχη Απόφαση για τον τύπο και το περιεχόμενο των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων.

ΙΙ. ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ - ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΠΙΝΑΚΩΝ

1. Οι κωδικοί 116, 117, 118 και 119 συμπληρώνονται από όλα τα νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες, που συντάσσουν τις οικονομικές καταστάσεις τους είτε με βάση τα Δ.Λ.Π. είτε με τα Ε.Λ.Π. Επισημαίνεται ότι οι κωδικοί 118 και 119 συμπληρώνονται μόνο από αυτούς που εμφανίζουν διαφορές φορολογικής και λογιστικής βάσης, καθόσον διαφορετικά συμπληρώνονται μόνο οι κωδικοί 116 και 117, αντίστοιχα.

2. Στον κωδικό 455 μεταφέρεται το σύνολο των μη εκπιπτόμενων δαπανών από την κατάσταση φορολογικής αναμόρφωσης, καθόσον η ανάλυση, σε επιμέρους κωδικούς, των αντίστοιχων δαπανών καταχωρείται πλέον μόνο στην κατάσταση φορολογικής αναμόρφωσης από όπου μεταφέρεται το συνολικό ποσό αυτών στη δήλωση.
Επιπλέον, στην κατάσταση φορολογικής αναμόρφωσης (ΚΑ:2020) καταχωρούνται και τα ποσά που διανέμονται από τα κέρδη της τρέχουσας χρήσης σε μέλη Δ.Σ. καθώς και στο προσωπικό της επιχείρησης, τα οποία με βάση τις διατάξεις του ν.4308/2014 (Ε.Λ.Π.) αντιμετωπίζονται ως δαπάνες (παροχές σε εργαζομένους).
Επίσης, στον κωδικό (ΚΑ) 2025 της κατάστασης φορολογικής αναμόρφωσης αναγράφεται το ποσό της πολιτιστικής χορηγίας που υπερβαίνει το δέκα τοις εκατό (10%) των καθαρών κερδών που προκύπτουν από τα βιβλία της επιχείρησης, με βάση τις διατάξεις της παρ.1 του άρθρου 12 του ν.3525/2007.

3. Στον κωδικό 453 αναγράφεται το υπόλοιπο του λογαριασμού «Προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις» που σχηματίσθηκε με βάση τις προϊσχύσασες διατάξεις του ν.2238/1994 όπως αυτό εμφανίζεται στις 31.12.2017 και αφορά τις χρήσεις που έληξαν στις 31.12.2013 μειωμένο κατά τις τυχόν διαγραφές επισφαλών απαιτήσεων που αφορούν χρήσεις πριν την 31.12.2013 και έλαβαν χώρα μέχρι την 31.12.2017 το οποίο μεταφέρεται αυτούσιο στα φορολογητέα έσοδα του φορολογικού έτους 2018 συναθροιζόμενο με τα λοιπά φορολογούμενα έσοδα του έτους αυτού. Σε περίπτωση που μία επιχείρηση κλείνει ισολογισμό με ημερομηνία διαφορετική της 31ης Δεκεμβρίου π.χ. 30.6, το υπόλοιπο του υπόψη λογαριασμού, όπως αυτό εμφανίζεται στις 30.6.2017 και αφορά τις χρήσεις που έληξαν στις 30.6.2014, μεταφέρεται αυτούσιο στα φορολογητέα έσοδα του φορολογικού έτους που λήγει στις 30.6.2019 που ακολουθεί την πενταετία μειωμένο κατά τις τυχόν διαγραφές επισφαλών απαιτήσεων που έλαβαν χώρα έως και το προηγούμενο φορολογικό έτος (ΔΕΑΦΒ 1137110 ΕΞ 2015/21.10.2015 έγγραφό μας).

4. Ο κωδικός 457 συμπληρώνεται από τις επιχειρήσεις για τις οποίες προκύπτει χρεωστική διαφορά λόγω πιστωτικού κινδύνου κατά το πρώτο φορολογικό έτος από τη διαγραφή χρεών οφειλετών τους, κατ' εφαρμογή των διατάξεων της παρ. 3 του άρθρου 27 του ν.4172/2013. Στον σχετικό κωδικό δηλώνονται το τρέχον φορολογικό έτος τα 14/15 της προκύπτουσας διαφοράς, προκειμένου να μπορέσει να εκπεσθεί το 1/15.
Για τα επόμενα φορολογικά έτη, το σχετικό ποσό αναγράφεται μόνο στον κωδικό 473 προκειμένου να εκπίπτει κατ' έτος από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης το 1/15 της προκύπτουσας χρεωστικής διαφοράς.
Επίσης, από τις ίδιες επιχειρήσεις και μόνο κατά το πρώτο φορολογικό έτος εφαρμογής της διάταξης, συμπληρώνονται πρώτα οι κωδικοί αριθμοί 811, 812 και 813 (Πίνακας VII) προκειμένου να δηλώσουν το συνολικό ποσό της χρεωστικής διαφοράς, το ποσό απόσβεσης της χρεωστικής διαφοράς του τρέχοντος φορολογικού έτους και το υπολειπόμενο ποσό της χρεωστικής διαφοράς προς απόσβεση, αντίστοιχα.
Περαιτέρω, σε περίπτωση που τα υπόψη νομικά πρόσωπα εφαρμόσουν για το τρέχον φορολογικό έτος τις διατάξεις του άρθρου 27Α του ν.4172/2013, καταχωρούν στον κωδικό 995 το ποσό της φορολογικής απαίτησης του έτους αυτού το οποίο συμψηφίζεται με τον αναλογούντα φόρο (ΚΑ:004). Σε περίπτωση που το ποσό του ΚΑ: 995 είναι μεγαλύτερο του ΚΑ:004, το υπόλοιπό του ή το συνολικό ποσό (ζημιογόνα αποτελέσματα) εμφανίζεται στον κωδικό 996 καθόσον το ποσό της φορολογικής απαίτησης κατά το μέρος που δεν συμψηφίζεται είναι, κατ' εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 27Α του ν.4172/2013, άμεσα εισπράξιμο από το Ελληνικό Δημόσιο. Επισημαίνεται ότι αν το νομικό πρόσωπο έχει κάνει χρήση των φορολογικών κινήτρων του ν.4399/2016, του ν.3908/2011 και του ν.4030/2011 (παρ. Β2 άρθρου 43 και παρ. Β2 άρθρου 44) το ποσό της φορολογικής απαίτησης συμψηφίζεται με τον αναλογούντα φόρο (ΚΑ: 004) μειωμένο με το ποσό των κωδικών 574, 579 και 575, αντίστοιχα.

5. Στον κωδικό 452 αναγράφεται το μη διανεμηθέν εισόδημα ελεγχόμενης αλλοδαπής εταιρείας, κατ' εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 66 του ν.4172/2013 και με βάση τις οδηγίες που έχουν δοθεί με την ΠΟΛ.1076/2014 εγκύκλιο.

6. Στον κωδικό 446 αναγράφεται η διαφορά κερδών που πρέπει να συμπεριληφθεί στα αποτελέσματα του νομικού προσώπου με βάση τις διατάξεις του άρθρου 50 του ν.4172/2013, προκειμένου να τηρηθεί η αρχή των ίσων αποστάσεων.

7. Στους κωδικούς 495, 474, 458, 465, 466, 470, 463, 467, 459, 468, 471, 469, 559, 752, 475, 473, 462, 476, 477 και 478 αναγράφονται τα έσοδα που με βάση τις αναφερόμενες στους οικείους κωδικούς διατάξεις του ν.4172/2013 απαλλάσσονται του φόρου εισοδήματος. Επισημαίνεται ότι οι ως άνω κωδικοί συμπληρώνονται χωρίς να ελέγχεται η επάρκεια κερδών με βάση το ποσό του κωδικού 016. Σε περίπτωση που μετά την αφαίρεση των ως άνω κωδικών από τον κωδικό 024 προκύψει ζημία, η ζημία αυτή αναγνωρίζεται φορολογικά. Τα ίδια ισχύουν και στην περίπτωση που προσαυξάνονται οι ζημίες του κωδικού 224 λόγω της αφαίρεσης των πιο πάνω κωδικών.
Ειδικότερα:
α) Στον κωδικό 495 αναγράφεται το ποσό των εισπραττόμενων μερισμάτων που απαλλάσσεται της φορολογίας εισοδήματος με βάση τις προϋποθέσεις των διατάξεων του άρθρου 48 του ν.4172/2013. Για την τεκμηρίωση της πλήρωσης των προϋποθέσεων το νομικό πρόσωπο συμπληρώνει υποχρεωτικά τον Πίνακα 4. Ο κωδικός αυτός συμπληρώνεται ανεξάρτητα από την κατηγορία των βιβλίων (απλογραφικά ή διπλογραφικά) που τηρούν τα νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες, προκειμένου για τον προσδιορισμό των φορολογητέων αποτελεσμάτων τους. Επίσης, σε περίπτωση που ο λήπτης νομικό πρόσωπο ζητήσει προσωρινά απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος με κατάθεση αντίστοιχης εγγυητικής επιστολής, κατ' εφαρμογή των διατάξεων της παρ. 3 του άρθρου 48, θα πρέπει να αναγράψει στον ίδιο πίνακα τα στοιχεία της εγγυητικής επιστολής (ΠΟΛ.1039/2015 εγκύκλιος) και ταυτόχρονα να συμπληρώσει τον κωδικό 656.
Αντίθετα, σε περίπτωση που το νομικό πρόσωπο που δεν έχει συμπληρώσει την περίοδο των 24 μηνών έχει επιλέξει να μην καταθέσει εγγυητική επιστολή και επομένως να φορολογηθεί με τις γενικές διατάξεις, θα συμπληρώσει τον κωδικό 655 (και τον κωδικό 656 με την ένδειξη «ΟΧΙ») και στη συνέχεια θα πρέπει να υποβάλλει τροποποιητική δήλωση, χωρίς κυρώσεις, για το ίδιο φορολογικό έτος μόλις συμπληρωθεί η προϋπόθεση διακράτησης του ποσοστού συμμετοχής (2 έτη) προκειμένου να φορολογηθεί με τη μέθοδο της απαλλαγής. Τυχόν επιπλέον χρεωστικά ποσά που προκύπτουν από την εκκαθάριση της τροποποιητικής δήλωσης βεβαιώνονται.
β) Στον κωδικό 474 αναγράφεται το ποσό των εσόδων λόγω συμμετοχής που έχει αποκτήσει νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα από αφορολόγητα έσοδα του ν.2238/1994, τα οποία φορολογήθηκαν κατ' εφαρμογή των διατάξεων των παρ. 12 και 13 του άρθρου 72 του ν.4172/2013, προκειμένου κατά την περαιτέρω διανομή τους να μην έχουν εφαρμογή οι διατάξεις του άρθρου 47 του ν.4172/2013 (φορολόγηση με συντελεστή 29%) καθόσον με την επιβολή της αυτοτελούς φορολόγησης (15% ή 19%), εξαντλήθηκε κάθε φορολογική υποχρέωση και των μετόχων ή εταίρων που τα απέκτησαν.
Επιπλέον, στον κωδικό αυτό αναγράφονται και τα ποσά των πλεονασμάτων των αγροτικών συνεταιρισμών του ν.4384/2016, διανεμηθέντων και μη, προκειμένου οι εν λόγω συνεταιρισμοί να τύχουν απαλλαγής από τον φόρο εισοδήματος, καθόσον τα ποσά αυτά δεν φορολογούνται στο όνομά τους αλλά στο όνομα των μελών τους, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 29 του ν.4384/2016 (σχετ. το αριθ. πρωτ. ΔΕΑΦ Β 1068288 ΕΞ 2016/26.4.2016 έγγραφό μας).
γ) Στον κωδικό 458 αναγράφεται η υπερτίμηση που προκύπτει από τυχόν αναγκαστική απαλλοτρίωση ακινήτου η οποία δεν υπόκειται σε φόρο εισοδήματος, όπως διευκρινίσθηκε στην ΠΟΛ.1059/2015 εγκύκλιό μας.
δ) Στον κωδικό 465 αναγράφεται η υπεραξία που προκύπτει από μεταβίβαση εταιρικών ομολόγων που έχουν εκδοθεί κατ' εφαρμογή του ν.3156/2003, καθώς και εταιρικών ομολόγων που έχουν εκδοθεί από εταιρείες με έδρα σε χώρες της Ε.Ε και του ΕΟΧ/ΕΖΕΣ, όπως έχει διευκρινισθεί με την ΠΟΛ.1032/2015 εγκύκλιό μας.
ε) Στον κωδικό 466 αναγράφεται η υπεραξία που προκύπτει από εκποίηση μεριδίων ΟΣΕΚΑ (ημεδαπών, Ε.Ε., ΕΟΧ/ΕΖΕΣ), όπως έχει διευκρινισθεί με την ΠΟΛ.1032/2015 εγκύκλιό μας, καθώς και τα διανεμόμενα κέρδη από μερίδια ΟΣΕΚΑ (ημεδαπών, Ε.Ε., ΕΟΧ/ΕΖΕΣ) με βάση τα αναφερόμενα στην ΠΟΛ.1042/2015 εγκύκλιό μας.
Για τα ως άνω ποσά, σε περίπτωση διανομής τους από τους δικαιούχους, δεν οφείλεται φόρος νομικού προσώπου, κατ' εφαρμογή των διατάξεων της παρ.1 του άρθρου 47 του ν.4172/2013, καθόσον κατισχύουν οι ειδικότερες διατάξεις της παρ.5 του άρθρου 103 του ν.4099/2012, από τις οποίες προκύπτει ότι οι μεριδιούχοι ή μέτοχοι, κατά περίπτωση, των ΟΣΕΚΑ απαλλάσσονται από κάθε φόρο, δεδομένου ότι με την καταβολή του φόρου στο επίπεδο του ΟΣΕΚΑ (ειδικός φόρος επί του ενεργητικού του), εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση των ΟΣΕΚΑ και των μεριδιούχων ή μετόχων του.
Στον ίδιο κωδικό αναγράφεται και το ποσό των μερισμάτων που εισπράττουν νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες από εταιρίες επενδύσεων σε ακίνητη περιουσία του ν.2778/1999, για τα οποία επίσης δεν έχουν εφαρμογή οι διατάξεις της παρ.1 του άρθρου 47 του ν.4172/2013 σε περίπτωση τυχόν διανομής τους κατά το τρέχον φορολογικό έτος (σχετ. το αριθ. ΔΕΑΦΒ 1097106 ΕΞ 2016/24.6.2016 έγγραφό μας).
Επισημαίνεται, ότι η τυχόν ζημία από εκποίηση μεριδίων ΟΣΕΚΑ, θα πρέπει να καταχωρηθεί στην κατάσταση φορολογικής αναμόρφωσης ως μη εκπιπτόμενη δαπάνη.
στ) Στον κωδικό 470 αναγράφεται το ποσό της υπεραξίας από τη μεταβίβαση αυτοκινήτου ΙΧ του ν.δ.1146/1972 νομικού προσώπου με απλογραφικά βιβλία, σε περίπτωση που έχει επιλεγεί η αυτοτελής φορολόγηση με εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης και το σχετικό ποσό έχει καταχωρηθεί στα βιβλία του.
ζ) Στον κωδικό 463 αναγράφεται το ποσό της υπεραξίας σε περίπτωση εισφοράς ενεργητικού ή συγχώνευσης με τις διατάξεις των άρθρων 52 και 54 του ν.4172/2013, αντίστοιχα, η οποία με βάση τις ίδιες διατάξεις δεν φορολογείται κατά τον χρόνο του μετασχηματισμού.
η) Στον κωδικό 467 αναγράφεται το ποσό των τόκων που προκύπτουν από ομόλογα που εκδόθηκαν από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοοικονομικής Σταθερότητας (ΕΤΧΣ), κατ' εφαρμογή του προγράμματος συμμετοχής στην αναδιάταξη του ελληνικού χρέους, οι οποίοι απαλλάσσονται του φόρου εισοδήματος σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ.5 του άρθρου 47 του ν.4172/2013.
θ) Ο κωδικός 459 συμπληρώνεται από τις επιχειρήσεις που αποκτούν κέρδη από τη διάθεση παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 5 του άρθρου 58 του ν.4172/2013.
ι) Στον κωδικό 468 αναγράφονται τα απαλλασσόμενα έσοδα των φορέων γενικής κυβέρνησης που είναι κεφαλαιουχικές εταιρείες και στις οποίες συμμετέχει το κράτος ή νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου με ποσοστό 100%, προκειμένου τα υπόψη νομικά πρόσωπα να φορολογηθούν για το εισόδημά τους από κεφάλαιο και υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου, κατ' εφαρμογή των διατάξεων της περ. α' του άρθρου 46 του ν.4172/2013. Ταυτόχρονα, όμως, θα πρέπει υποχρεωτικά να συμπληρωθεί και ο κωδικός 2017 της «Κατάστασης Φορολογικής Αναμόρφωσης» με βάση τις αντίστοιχες δαπάνες που αφορούν στα απαλλασσόμενα έσοδα, προκειμένου να υπαχθεί τελικά σε φορολόγηση, κατά την εκκαθάριση της δήλωσης, το οριζόμενο από το νόμο αντίστοιχο εισόδημα (κεφάλαιο και υπεραξία κεφαλαίου).
ια) Στον κωδικό 471 αναγράφονται τα έσοδα των αστικών μη κερδοσκοπικών εταιρειών που αποτελούν εισροές κεφαλαιουχικού χαρακτήρα (π.χ. συνδρομές και εγγραφές των μελών, χορηγίες ή δωρεές προς τις εταιρείες, κ.λπ.) και τα οποία όπως έχει γίνει δεκτό με την ΠΟΛ.1059/2015 εγκύκλιό μας δεν εμπίπτουν στην έννοια των ακαθάριστων εσόδων και συνεπώς δεν φορολογούνται. Ταυτόχρονα, όμως θα πρέπει να συμπληρωθεί ο κωδικός 2021 της «Κατάστασης Φορολογικής Αναμόρφωσης», με βάση τις αντίστοιχες δαπάνες που αφορούν στα πιο πάνω ποσά, προκειμένου να είναι εφικτή η εκκαθάριση των υπόψη νομικών οντοτήτων στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος.
ιβ) Στον κωδικό 469 αναγράφονται τα έσοδα των νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων που απαλλάσσονται της φορολογίας κατ' εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 46 του ν.4172/2013 (π.χ. Τράπεζα Ελλάδος) ή ειδικών διατάξεων νόμων (π.χ απαλλασσόμενα έσοδα τεχνικών εταιρειών του άρθρου 9 του ν.4171/1961, απαλλασσόμενα έσοδα αεροπορικών εταιρειών κατ' εφαρμογή Σ.Α.Δ.Φ, απαλλασσόμενα έσοδα ανωνύμων εταιριών επενδύσεων σε ακίνητη περιουσία του ν.2778/1999). Ταυτόχρονα, όμως, θα πρέπει υποχρεωτικά να συμπληρωθεί και ο κωδικός 2019 της «Κατάστασης Φορολογικής Αναμόρφωσης» με βάση τις αντίστοιχες δαπάνες των υπόψη προσώπων και οντοτήτων, προκειμένου να είναι εφικτή η εκκαθάριση των εισοδημάτων τους στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος.
ιγ) Στον κωδικό 559 αναγράφονται τα έσοδα των ναυτιλιακών επιχειρήσεων η φορολόγηση των οποίων διέπεται από τις διατάξεις του ν.27/1975, κατ' εφαρμογή των διατάξεων των παρ.14 και 15 του άρθρου 72 του ν.4172/2013. Ταυτόχρονα, όμως, θα πρέπει υποχρεωτικά να συμπληρωθεί και ο κωδικός 2018 της «Κατάστασης Φορολογικής Αναμόρφωσης» με βάση τις αντίστοιχες δαπάνες που αφορούν στα απαλλασσόμενα έσοδα για λόγους εκκαθάρισης της δήλωσης.
Για τα ως άνω απαλλασσόμενα ποσά, σε περίπτωση διανομής τους από τους δικαιούχους, δεν οφείλεται φόρος νομικού προσώπου, κατ' εφαρμογή των διατάξεων της παρ.1 του άρθρου 47 του ν.4172/2013, καθόσον ο κατά τις διατάξεις της παρ.1 του άρθρου 2 του ν.27/1975 επιβαλλόμενος φόρος εξαντλεί τη φορολογική υποχρέωση των μετόχων ή εταίρων όσον αφορά τα κέρδη που προκύπτουν από την εκμετάλλευση πλοίων. Σε περίπτωση που οι ως άνω επιχειρήσεις έχουν εισόδημα και από άλλους κλάδους δραστηριότητας, συμπληρώνουν τον κωδικό 559 μόνο με τα έσοδα του ναυτιλιακού κλάδου. Εάν διανείμουν κέρδη, γίνεται επιμερισμός του ποσού των κερδών με βάση τα αναφερόμενα στην ΠΟΛ.1012/2017 εγκύκλιό μας.
ιδ) Στον ίδιο κωδικό (559) καταχωρούνται και τα τυχόν έσοδα που αποκτούν νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες από τη συμμετοχή τους στις ναυτιλιακές εταιρείες του ν.27/1975, δεδομένου ότι από τις σχετικές διατάξεις προκύπτει η εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης των μετόχων/εταίρων των εν λόγω εταιρειών. Τα ίδια ισχύουν και για τους μετόχους ή εταίρους των ως άνω εταιρειών, για το εισόδημα που αποκτούν με τη μορφή διανομής καθαρών κερδών ή μερισμάτων, είτε απευθείας είτε από εταιρείες χαρτοφυλακίου (holding companies), ανεξαρτήτως του αριθμού των εταιρειών χαρτοφυλακίου που παρεμβάλλονται μεταξύ της πλοιοκτήτριας εταιρείας και του τελικού μετόχου ή εταίρου (ΠΟΛ.1073/1992 εγκύκλιος και άρθρο 26 ν.27/1975).
ιε) Ο κωδικός 752 συμπληρώνεται από τις επιχειρήσεις (νομικά πρόσωπα των περ. α' και δ' του άρθρου 45, ήτοι κεφαλαιουχικές εταιρείες, συνεταιρισμοί και ενώσεις αυτών) για τις οποίες η χρεωστική διαφορά που προκύπτει σε βάρος τους από την ανταλλαγή ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου ή εταιρικών ομολόγων με εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου, κατ' εφαρμογή του προγράμματος συμμετοχής στην αναδιάταξη του ελληνικού χρέους, εκπίπτει ισόποσα σε τριάντα (30) ισόποσες ετήσιες δόσεις, αρχής γενομένης από τη χρήση μέσα στην οποία πραγματοποιείται η ανταλλαγή των τίτλων και ανεξάρτητα από τον χρόνο διακράτησης των ομολόγων. Επίσης, από τις ίδιες επιχειρήσεις συμπληρώνονται οι κωδικοί 746, 747, 753 και 748 (Πίνακας VI), προκειμένου να δηλώσουν το συνολικό ποσό της χρεωστικής διαφοράς, το συνολικό ποσό της χρεωστικής διαφοράς που αποσβέσθηκε στις προηγούμενες χρήσεις, το ποσό απόσβεσης της χρεωστικής διαφοράς του τρέχοντος φορολογικού έτους και το υπολειπόμενο ποσό της χρεωστικής διαφοράς προς απόσβεση, αντίστοιχα.
ιστ) Ο κωδικός 475 συμπληρώνεται από τα νομικά πρόσωπα και τις νομικές οντότητες που αποκτούν ωφέλεια από τη διαγραφή μέρους ή του συνόλου του χρέους τους, με βάση τις διατάξεις του άρθρου 62 του ν.4389/2016.
Επισημαίνεται ότι σε περίπτωση διανομής του ως άνω ποσού έχουν εφαρμογή οι διατάξεις της παρ.1 του άρθρου 47 του ν.4172/2013.
ιζ) Στον κωδικό 462 αναγράφεται το αχρησιμοποίητο ποσό των προβλέψεων το οποίο επιβαρύνει τα αποτελέσματα του τρέχοντος φορολογικού έτους το οποίο όμως έχει ήδη φορολογηθεί τα προηγούμενα έτη (λόγω αναμόρφωσης). Επίσης, στον κωδικό αυτό αναγράφονται ποσά δαπανών που έχουν βαρύνει το λογιστικό αποτέλεσμα προηγούμενων φορολογικών ετών τα οποία είχαν αναμορφωθεί και πρέπει να βαρύνουν το φορολογικό αποτέλεσμα του τρέχοντος φορολογικού έτους (π.χ. καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές, φόροι, κλπ. με βάση τα αναφερόμενα στην ΠΟΛ.1113/2015 εγκύκλιο) και τα οποία δεν έχουν αντιμετωπισθεί ως προσωρινές διαφορές.
ιη) Στον κωδικό 476 αναγράφονται τα κεφαλαιακά κέρδη που προκύπτουν από την ανταλλαγή ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου ή εταιρικών ομολόγων με εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου με άλλους τίτλους κατ' εφαρμογή του προγράμματος συμμετοχής στην αναδιάταξη του ελληνικού χρέους, τα οποία απαλλάσσονται από τον φόρο εισοδήματος κατ' εφαρμογή των διατάξεων της παρ.5 του άρθρου 47 του ν.4172/2013.
Στον ίδιο κωδικό καταχωρούνται τα κεφαλαιακά κέρδη που έχουν προκύψει στο πλαίσιο του προγράμματος ανταλλαγής τίτλων βάσει της αριθμ. 1332/15.11.2017 Απόφασης του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών, καθόσον, όπως διευκρινίσθηκε με την ΠΟΛ.1174/2017 εγκύκλιο, αποτελούν μέρος του προγράμματος συμμετοχής στην αναδιάταξη του ελληνικού δημόσιου χρέους.
Επίσης, στον κωδικό αυτό καταχωρείται και το Αντιστάθμισμα Νησιωτικού Κόστους (Α.ΝΗ.ΚΟ.) του ν.4551/2018 το οποίο σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ.2 του άρθρου 7 του νόμου αυτού είναι αφορολόγητο.
Επισημαίνεται ότι σε περίπτωση διανομής των ως άνω ποσών έχουν εφαρμογή οι διατάξεις της παρ.1 του άρθρου 47 του ν.4172/2013.
ιθ) Στον κωδικό 477 αναγράφεται η δαπάνη τόκων που είχε μεταφερθεί για έκπτωση στα επόμενα φορολογικά έτη, με βάση τις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 49 του ν.4172/2013 (υποκεφαλαιοδότηση).
Επισημαίνεται ότι το προς μεταφορά ποσό που είχε μείνει ακάλυπτο για μεταφορά, μεταφέρεται στο πρώτο φορολογικό έτος στο οποίο οι πλεονάζουσες δαπάνες τόκων του υπόψη νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας υπολείπονται του οριζόμενου ποσοστού επί του EBITDA (σχετ. η ΠΟΛ.1037/2015 εγκύκλιό μας).
ιι) Στον κωδικό 478 καταχωρούνται τα ποσά που είχαν υπαχθεί σε φορολογία τα προηγούμενα φορολογικά έτη με βάση τις διατάξεις του άρθρου 66 του ν.4172/2013 (ελεγχόμενες αλλοδαπές εταιρείες - CFC) και τα οποία το τρέχον φορολογικό έτος καταβάλλονται στο νομικό πρόσωπο/ νομική οντότητα ως διανεμόμενα κέρδη (μερίσματα), προκειμένου να αφαιρεθούν από τα καθαρά αποτελέσματά του, καθόσον σε διαφορετική περίπτωση θα υπήρχε διπλή φορολόγηση του υπόψη εισοδήματος.

8. Στους κωδικούς 379, 380 και 381 καταχωρούνται τα διανεμόμενα κέρδη του τρέχοντος φορολογικού έτους, όπως περιγράφονται στους αντίστοιχους κωδικούς. Ειδικότερα:
α) Στον κωδικό 379 αναγράφονται τα διανεμόμενα κέρδη του τρέχοντος φορολογικού έτους που προκύπτουν από επιχειρηματική δραστηριότητα του νομικού προσώπου ή της νομικής οντότητας, δηλαδή κέρδη που έχουν προκύψει από αντίστοιχα έσοδα που υπάγονται σε φορολόγηση με τις διατάξεις του ν.4172/2013 με την προϋπόθεση ότι αυτά δεν υπερκαλύπτονται από μεταφερόμενες ζημίες παρελθουσών χρήσεων. Στην περίπτωση που συμβαίνει το αντίθετο, το αντίστοιχο ποσό αναγράφεται στον κωδικό 380 για την εφαρμογή των διατάξεων της παρ. 1 του άρθρου 47 του ν. 4172/2013.
β) Στον κωδικό 380 αναγράφονται τα διανεμόμενα κέρδη του τρέχοντος φορολογικού έτους που προκύπτουν από έσοδα για τα οποία δεν έχει καταβληθεί φόρος εισοδήματος, δηλαδή κέρδη που έχουν προκύψει από αντίστοιχα έσοδα που δεν υπάγονται σε φορολόγηση με βάση διατάξεις του ν.4172/2013 (π.χ. τόκοι που προκύπτουν από ομόλογα που εκδίδονται από Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοοικονομικής Σταθερότητας κατ' εφαρμογή των διατάξεων της παρ. 3 του άρθρου 37 του ν.4172/2013) ή ειδικότερες διατάξεις νόμων (π.χ. υπεραξία από μεταβίβαση εταιρικών ομολόγων σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.3156/2003, υπεραξία από εκποίηση μεριδίων ΟΣΕΚΑ σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.4099/2012, Αντιστάθμισμα Νησιωτικού Κόστους (Α.ΝΗ.ΚΟ.) του ν.4551/2018), διανεμόμενα κέρδη νομικών προσώπων που προκύπτουν βάσει Δ.Λ.Π. ή Ε.Λ.Π., κατά το μέρος που υπερβαίνουν τα φορολογητέα κέρδη, καθώς επίσης και διανεμόμενα κέρδη νομικών προσώπων λόγω ύπαρξης φορολογικών ζημιών.
γ) Στον κωδικό 381 αναγράφονται τα διανεμόμενα κέρδη του τρέχοντος φορολογικού έτους των Φορέων Γενικής Κυβέρνησης για τα οποία δεν έχει καταβληθεί φόρος εισοδήματος, δηλαδή τα κέρδη που έχουν προκύψει από έσοδα πέραν αυτών που αφορούν στα έσοδα από κεφάλαιο και υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου.
Επισημαίνεται ότι και οι τρεις κωδικοί δεν επηρεάζουν την εκκαθάριση φόρου, αλλά σε κάθε περίπτωση η συμπλήρωσή τους είναι υποχρεωτική από τους υπόχρεους εφόσον υφίστανται αντίστοιχα ποσά.

9. Στον κωδικό 382 καταχωρείται το ποσό των διανεμηθέντων κερδών του τρέχοντος φορολογικού έτους για τα οποία δεν έχει καταβληθεί φόρος εισοδήματος, δηλαδή τα ποσά που έχουν αναγραφεί στους κωδικούς 380 και 381 και περαιτέρω, στον κωδικό 383 το ίδιο ποσό ανάγεται σε μικτό με την προσθήκη του αναλογούντος φόρου εισοδήματος.

10. Στον κωδικό 384 καταχωρείται το ποσό των διανεμηθέντων κερδών του φορολογικού έτους που έληξε για τα οποία δεν έχουν εφαρμογή οι διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 47 του ν.4172/2013, ήτοι εισπραττόμενα μερίσματα που απαλλάσσονται της φορολογίας με βάση τις διατάξεις του άρθρου 48 του ν.4172/2013 (κωδικός 495), υπεραξία από αναγκαστική απαλλοτρίωση ακινήτου (κωδικός 458), υπεραξία από εκποίηση μεριδίων ΟΣΕΚΑ (κωδικός 466), έσοδα που φορολογήθηκαν κατ' εφαρμογή των διατάξεων των παρ. 12 και 13 του άρθρου 72 του ν.4172/2013 (κωδικός 474), έσοδα ναυτιλιακών επιχειρήσεων η φορολόγηση των οποίων διέπεται από τις διατάξεις του ν.27/1975, κατ' εφαρμογή των διατάξεων των παρ. 14 και 15 του άρθρου 72 του ν.4172/2013 (κωδικός 559) και το διανεμηθέν εισόδημα ελεγχόμενης αλλοδαπής εταιρείας το οποίο έχει υπαχθεί σε φορολογία τα προηγούμενα φορολογικά έτη (κωδικός 478). Τα ποσά που αναγράφονται στον κωδικό αυτό δεν προστίθενται στα κέρδη της επιχείρησης συναθροιζόμενα με τα λοιπά κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα, καθόσον δεν έχουν εφαρμογή οι διατάξεις της παρ.1 του άρθρου 47 του ν.4172/2013.

11. Στον κωδικό 385 καταχωρείται το ποσό των διανεμηθέντων ή κεφαλαιοποιηθέντων αποθεματικών που δεν έχουν υπαχθεί στην αυτοτελή φορολόγηση της παρ.12 του άρθρου 72 του ν.4172/2013, καθώς επίσης και το ποσό των διανεμηθέντων ή κεφαλαιοποιηθέντων αποθεματικών που σχηματίζονται με βάση τις διατάξεις του ν.4172/2013 και απαλλάσσονται από τον φόρο εισοδήματος και τα οποία φορολογούνται κατά το έτος διανομής τους, κατ' εφαρμογή των διατάξεων της παρ. 1 του άρθρου 47 του ίδιου νόμου και περαιτέρω, στον κωδικό 386 το ίδιο ποσό ανάγεται σε μικτό ποσό με την προσθήκη του αναλογούντος φόρου εισοδήματος.
Τα ως άνω ποσά διανεμηθέντων ή κεφαλαιοποιηθέντων κερδών (πλην του κωδικού 384), θεωρούνται φορολογικά κέρδη του φορολογικού έτους εντός του οποίου γίνεται η διανομή ή κεφαλαιοποίηση και φορολογούνται συναθροιζόμενα με τα λοιπά αποτελέσματα (κέρδη ή ζημίες) από επιχειρηματική δραστηριότητα.

12. Επισημαίνεται ότι σε περίπτωση που τα αποτελέσματα του τρέχοντος φορολογικού έτους είναι ζημιογόνα (είτε λόγω ύπαρξης φορολογικών ζημιών παρελθόντων χρήσεων είτε για άλλο λόγο) και ταυτόχρονα πραγματοποιηθεί διανομή κερδών, έχουν εφαρμογή τα αναφερόμενα στην ΠΟΛ.1014/2018 εγκύκλιο.
Ειδικότερα, το ποσό των κερδών που διανέμεται ή κεφαλαιοποιείται θα μεταφερθεί από τον κωδικό 387 στον κωδικό 079 προκειμένου να υπαχθεί ξεχωριστά (αυτοτελώς) σε φορολόγηση κατά την εκκαθάριση του φόρου (μετά την αναγωγή του σε μικτό) και ο σχετικός φόρος υπολογίζεται στον κωδικό 080. Σε περίπτωση που το διανεμηθέν ή κεφαλαιοποιηθέν ποσό προέρχεται από κέρδη του τρέχοντος φορολογικού έτους (ΚΑ: 382 & 383) προστίθεται στις μεταφερόμενες ζημίες και ειδικότερα στον κωδικό 078, ενώ εάν αφορά κέρδη παρελθουσών χρήσεων (αποθεματικών) (ΚΑ: 385 & 386) τα ποσά αυτά δεν μεταφέρονται στο κωδικό 078 καθόσον δεν προστίθενται στις φορολογικές αναγνωρίσιμες ζημίες, με βάση τα αναφερόμενα στην ίδια εγκύκλιο (ΠΟΛ.1014/2018 εγκύκλιος).

13. Στην περίπτωση ημεδαπής ή αλλοδαπής εταιρείας που εντάσσεται κατά τη διάρκεια του φορολογικού έτους στο καθεστώς του α.ν.89/1967 και έχει ζημίες προηγούμενων φορολογικών ετών οι οποίες υπερβαίνουν τα φορολογητέα κέρδη του διαστήματος από την έναρξη του φορολογικού έτους μέχρι τον χρόνο ένταξης στις διατάξεις του α.ν.89/67, στον κωδικό 039 συμπληρώνεται ποσό μέχρι του ύψους των φορολογητέων κερδών του διαστήματος αυτού, καθόσον για το χρονικό διάστημα από τον χρόνο ένταξης στις διατάξεις του α.ν.89/67 και μετά εφαρμόζονται οι ειδικότερες διατάξεις του α.ν.89/67. Όσον αφορά τυχόν ζημία που προκύπτει το διάστημα από την έναρξη του φορολογικού έτους μέχρι τον χρόνο ένταξης στις ως άνω διατάξεις, η οποία δεν καλύπτεται από τα κέρδη του ίδιου διαστήματος, αυτή δεν αναγνωρίζεται φορολογικά.

14. Στους κωδικούς 046, 044, 045, 041, 099 και 057 καταχωρούνται ποσά κινήτρων, είτε βάσει αναπτυξιακών νόμων, είτε βάσει ειδικών διατάξεων νόμων προκειμένου τα νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες να τύχουν των ευεργετημάτων των σχετικών διατάξεων.
Επισημαίνεται ότι η αλλαγή της περιγραφής του κωδικού 041 από «Αφορολόγητο αποθεματικό άρθρου 71 ν.3842/2010» σε «Αφορολόγητο αποθεματικό άρθρου 71Α ν.4172/2013», δεν αφορά νέα ρύθμιση αλλά ουσιαστικά την ένταξη των υφιστάμενων ρυθμίσεων (άρθρο 71 ν.3842/2010) στον ΚΦΕ, ως νέο άρθρο (71Α).
Περαιτέρω, προστέθηκε νέος κωδικός 057, προκειμένου να καταχωρούνται τα κέρδη των τεχνικών εταιρειών από εκτέλεση τεχνικού έργου στην αλλοδαπή που απαλλάσσονται της φορολογίας εισοδήματος, κατ' εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 9 του ν.4171/1961.
Προϋπόθεση καταχώρησης ποσών στους ως άνω κωδικούς είναι να εμφανίζονται αντίστοιχα ποσά στον κωδικό 016 «Φορολογικά κέρδη χρήσης».
Σε περίπτωση που μετά την αφαίρεση των ως άνω κωδικών από τον κωδικό 040 προκύψει ζημία, η ζημία αυτή δεν αναγνωρίζεται φορολογικά. Τα ίδια ισχύουν και στην περίπτωση που προσαυξάνονται οι ζημίες του κωδικού 400, λόγω της αφαίρεσης των πιο πάνω κωδικών.
Αναφορικά με τη φύση των ποσών που καταχωρούνται στους ανωτέρω κωδικούς, έχουν δοθεί αναλυτικές οδηγίες και διευκρινίσεις με την ΠΟΛ.1059/2015 εγκύκλιό μας, ενώ ειδικά για την καταχώρηση ποσών των αφορολόγητων αποθεματικών αναπτυξιακών νόμων στο έντυπο Ν, με το αριθ.ΔΕΑΦ Β'1110127 ΕΞ 2016/18.7.2016 έγγραφό μας.

15. Ο κωδικός 060 συμπληρώνεται από τα νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες τα οποία έχουν πραγματοποιήσει δαπάνες επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας προκειμένου, πέραν της έκπτωσης από τα ακαθάριστα έσοδά τους, να αφαιρούν (εξωλογιστικά) και ποσοστό των δαπανών αυτών από τα καθαρά κέρδη τους.

16. Οι κωδικοί 076 «Ποσό επένδυσης για παραγωγή κινηματογραφικού έργου άρθρου 71Ε ν.4172/2013» και 0 «Έκπτωση εργοδοτικών εισφορών για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας (άρθρο 71Δ ν.4172/2013) (εξωλογιστικά)» μένουν ανενεργοί για το φορολογικό έτος 2018.

17. Ο κωδικός 071 συμπληρώνεται από τα νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες προκειμένου να αφαιρείται (εξωλογιστικά) από τα καθαρά τους κέρδη το ποσό των 1.500 ευρώ, για κάθε άτομο που απασχολούν μέσα στο φορολογικό έτος με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω.

18. Ο κωδικός 072 συμπληρώνεται από τα νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες τα οποία είναι υπόχρεα να εγγράφουν σε ειδικό αφορολόγητο αποθεματικό το ποσό που οφείλουν να επενδύσουν για την παραγωγή κινηματογραφικών έργων, με βάση τις διατάξεις της παρ.7 του άρθρου 8 του ν.3905/2010. Επίσης, κατά το φορολογικό έτος πραγματοποίησης των δαπανών για την παραγωγή κινηματογραφικών έργων, θα πρέπει να συμπληρωθεί ο κωδικός 2026 της «Κατάστασης Φορολογικής Αναμόρφωσης», μέχρι του ποσού του αποθεματικού που έτυχε απαλλαγής, προκειμένου να μη διενεργείται διπλή έκπτωση των σχετικών ποσών που πραγματοποιούνται κατά το έτος διάθεσης του σχετικού αποθεματικού, για την επένδυση της κινηματογραφικής παραγωγής, με βάση τις ίδιες διατάξεις.

19. Στον κωδικό 053 καταχωρούνται τα κέρδη των Φορέων Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας (Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις και Συνεταιρισμοί Εργαζομένων) τα οποία διανέμονται στους εργαζομένους τους, προκειμένου να αφαιρεθούν από τα κέρδη τους και να φορολογηθούν στο όνομα των εργαζομένων τους, κατ' εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 72 του ν.4430/2016.
Επισημαίνεται ότι τα ανωτέρω ισχύουν για όσους φορείς, μέσα στο έτος 2018, είναι εγγεγραμμένοι στο Γενικό Μητρώο Φορέων Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας του ν.4430/2016.

20. Στον κωδικό 056 καταχωρούνται οι προσαυξημένες αποσβέσεις, με βάση τις διατάξεις της περ. α' της παραγράφου 10 του άρθρου 24 του ν.4172/2013. Τα ποσά των προσαυξημένων αποσβέσεων αφαιρούνται από τα καθαρά φορολογητέα αποτελέσματα των νομικών προσώπων ή νομικών οντοτήτων, με τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του φορολογικού έτους το οποίο αφορούν. Ο υπολογισμός τους άρχεται από τον επόμενο μήνα εντός του οποίου το πάγιο στοιχείο του ενεργητικού χρησιμοποιείται ή τίθεται σε υπηρεσία ως στοιχείο επί του οποίου έχουν πραγματοποιηθεί δαπάνες χαρακτηρισμένες από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ως συναφείς με ενεργειακή απόδοση ή εξοικονόμηση νερού. Σε περίπτωση που μετά την αφαίρεση των ως άνω αποσβέσεων προκύψουν ζημίες, αυτές μεταφέρονται με βάση τις διατάξεις του άρθρου 27 του ν. 4172/2013.
Από τα ποσά που καταχωρούνται στους κωδικούς 060, 076, 071, 072, 053, 054 και 056 μόνο το ποσό των κωδικών 060, 076, 072, 054 και 056 συναθροιζόμενο με τα αποτελέσματα (κέρδη ή ζημίες) από επιχειρηματική δραστηριότητα του ίδιου φορολογικού έτους, δημιουργεί αναγνωρίσιμη φορολογικά ζημία.

21. Οι εταιρείες ανακύκλωσης που λειτουργούν ως «Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης» προκειμένου να εκκαθαριστεί η δήλωση φορολογίας εισοδήματός τους κατ' εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 5 του ν.3220/2004, με βάση τις οποίες τα κέρδη τους απαλλάσσονται του φόρου εισοδήματος εφόσον εμφανισθούν σε λογαριασμό ειδικού αποθεματικού, θα πρέπει, εφόσον:
α) εμφανίζουν φορολογικά κέρδη (ΚΑ:016) ταυτόχρονα να καταχωρήσουν στον κωδικό 059 ισόποσο ποσό με αυτό του κωδικού 016,
β) εμφανίζουν φορολογικές ζημίες (ΚΑ:017) να καταχωρήσουν στον κωδικό 2024 της κατάστασης φορολογικής αναμόρφωσης ισόποσο ποσό με αυτό του κωδικού 017.
Με τον ανωτέρω χειρισμό κατά την εκκαθάριση της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος καταρχήν θα εφαρμοστούν οι διατάξεις του άρθρου 5 του ν.3220/2004 και περαιτέρω θα υπαχθεί σε φορολόγηση τυχόν ποσό μη εκπιπτόμενων δαπανών, καθόσον αυτές δεν πρέπει να επηρεάζουν το σχηματισθέν αποθεματικό, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 5 του ν.3220/2004 και θα πρέπει να υπάγονται σε φορολόγηση στο φορολογικό έτος που αφορούν (αρ. Δ12Β 10301148 ΕΞ2011ΠΕ/23.02.2011 έγγραφό μας).
Επισημαίνεται ότι ο ανωτέρω χειρισμός αφορά τις εταιρείες ανακύκλωσης που είναι πιστοποιημένες ως συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης και είναι ενταγμένες στο αντίστοιχο μητρώο των εταιρειών του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης (Ε.Ο.ΑΝ), το οποίο αποστέλλεται στη ΔΗΛΕΔ.
Επίσης, στον κωδικό 059 καταχωρείται το ποσό της τμηματικής έκπτωσης της έκτακτης εισφοράς αλληλεγγύης των ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ του ν.4093/2012, για την οποία παραμένει αναπόσβεστο υπόλοιπο (αρ. ΔΕΑΦΒ 1081702 ΕΞ2015/16.06.2015 έγγραφό μας), καθώς και τα κέρδη των νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων που λειτουργούν με τη μορφή του Ευρωπαϊκού Ομίλου Οικονομικού Σκοπού, τα οποία φορολογούνται στο όνομα των μελών τους.

22. Ο κωδικός 100 συμπληρώνεται από τις οικοδομικές επιχειρήσεις, προκειμένου να προσδιορισθούν τα κέρδη τους τεκμαρτά. Για τη συμπλήρωσή του ισχύουν οι οδηγίες που έχουν δοθεί με την ΠΟΛ.1047/2017 εγκύκλιό μας.

23. Στους κωδικούς 049, 050 και 051 υπολογίζεται η προκαταβολή του τρέχοντος φορολογικού έτους. Επισημαίνεται ότι για τον φόρο επί των κερδών που υπολογίζεται στον κωδικό 080, δεν υπολογίζεται προκαταβολή φόρου (ΠΟΛ.1014/2018 εγκύκλιος).

24. Ο κωδικός 610 συμπληρώνεται από τις επιχειρήσεις που αποκτούν εισόδημα για το οποίο καταβλήθηκε φόρος στην αλλοδαπή, ο οποίος δηλώνεται στον κωδικό 620.

25. Οι κωδικοί 576, 577 και 578 (Πίνακας IV) συμπληρώνονται από τις επιχειρήσεις, προκειμένου να δηλώσουν τη συνολική δικαιούμενη απαλλαγή από την καταβολή φόρου εισοδήματος, βάσει της εκδοθείσας απόφασης του αναπτυξιακού νομού ν.3908/2011, το ποσό απαλλαγής από την καταβολή φόρου του τρέχοντος φορολογικού έτους και το υπολειπόμενο ποσό της απαλλαγής καταβολής φόρου, αντίστοιχα.

26. Οι κωδικοί 571, 572 και 573 (Πίνακας V) συμπληρώνονται από τις επιχειρήσεις, προκειμένου να δηλώσουν τη συνολική δικαιούμενη απαλλαγή από την καταβολή φόρου εισοδήματος βάσει της εκδοθείσας απόφασης του αναπτυξιακού νομού ν.4399/2016, το ποσό απαλλαγής από την καταβολή φόρου του τρέχοντος φορολογικού έτους και το υπολειπόμενο ποσό της απαλλαγής καταβολής φόρου, αντίστοιχα.

27. Ο πίνακας 1 εμφανίζεται προσυμπληρωμένος με τα μέλη των νομικών προσώπων των περ. β' (προσωπικών εταιριών), ε' (κοινωνιών, αστικών εταιριών, συμμετοχικών και αφανών) και στ' (κοινοπραξιών) του άρθρου 45 του ν.4172/2013 με απλογραφικά βιβλία, που συμμετέχουν σε αυτά κατά τη λήξη του φορολογικού έτους.
Η κατανομή των κερδών γίνεται με βάση τα κέρδη που προκύπτουν από τα βιβλία της εταιρίας (κωδικοί 016 και 100), αφαιρουμένου του φόρου εισοδήματος που αναλογεί (κωδικός 004), κατά το ποσοστό συμμετοχής των μελών στην υπόψη εταιρεία.
Επιπλέον, επισημαίνεται ότι σε περίπτωση που τα εν λόγω νομικά πρόσωπα εμφανίζουν στα βιβλία τους ζημία (λογιστική) από προηγούμενα έτη, αυτή θα πρέπει να αφαιρείται προκειμένου να γίνεται η κατανομή κερδών στους εταίρους/μέλη τους. Ως εκ τούτου και δεδομένου ότι η σχετική πληροφορία δεν απεικονίζεται στο έντυπο Ν, το σχετικό πεδίο του Πίνακα 1 όπου αναγράφονται τα κέρδη, παραμένει ανοιχτό για τροποποίηση από το εκάστοτε νομικό πρόσωπο (σχετ. το ΔΕΑΦ Β 1089508 ΕΞ 2015/29.6.2015 έγγραφό μας).
Επίσης, ανοιχτό παραμένει στον ίδιο πίνακα και το πεδίο (στήλη) όπου αναγράφεται το καθαρό ποσό των κερδών των εταίρων/μελών προκειμένου να καταχωρηθούν τα πραγματικά διανεμόμενα σε αυτούς ποσά, καθόσον αν και τα ποσοστά συμμετοχής που εμφανίζονται στον ως άνω πίνακα είναι αυτά που έχουν καταχωρηθεί στο υποσύστημα Μητρώου (ως ποσοστά επί του κεφαλαίου), υπάρχει η περίπτωση από το νόμιμα δημοσιευμένο καταστατικό να προβλέπονται ρητά διαφορετικά ποσοστά συμμετοχής των εταίρων - μελών στα κέρδη της εταιρείας.
Τα ανωτέρω εφαρμόζονται ανάλογα και για τις δικηγορικές εταιρείες με βάση τα αναφερόμενα στην ΠΟΛ.1146/2016 εγκύκλιό μας.

28. Ο πίνακας 2 συμπληρώνεται υποχρεωτικά από τα νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα της περ. γ' του άρθρου 45 του ν.4172/2013, καθώς και από τους Φορείς Γενικής Κυβέρνησης που αποτελούν τέτοια πρόσωπα. Την ίδια υποχρέωση έχουν και τα υπό ίδρυση ιδρύματα, η έγκριση της σύστασης των οποίων εκκρεμεί, εφόσον αποκτούν εισόδημα (από εκμίσθωση ακινήτων, τόκους, κ.λπ.), ως εν τοις πράγμασι νομίμως λειτουργούντα πρόσωπα στο πλαίσιο άσκησης των δραστηριοτήτων τους.
Ειδικότερα, στον πίνακα 2Α αναγράφεται το συνολικό εισόδημα από ακίνητη περιουσία όπως μεταφέρεται από τον κωδικό 198 του πίνακα 3Α4, από το οποίο εκπίπτουν οι αντίστοιχες δαπάνες που αφορούν τα ακίνητα (75% ή 100%) κατά περίπτωση, με βάση τις διευκρινίσεις που έχουν δοθεί στην ΠΟΛ.1069/2015 εγκύκλιό μας, καθώς και η αντίστοιχη τεκμαρτή δαπάνη ιδιοχρησιμοποίησης στο σύνολό της. Το ποσό του κωδικού 198 στον πίνακα 3Α4 συγκρίνεται με το σύνολο των ποσών που έχουν καταχωρηθεί στο έντυπο Ε2.
Επισημαίνεται ότι σε περίπτωση που τα υπόψη νομικά πρόσωπα έχουν πραγματοποιήσει δαπάνες για ακίνητα από τα οποία δεν αποκτούν εισόδημα (π.χ. κενά) και δεδομένου ότι όλα τα έσοδα που αποκτούν θεωρούνται, με βάση τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 47 του ν.4172/2013, ως έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα, οι δαπάνες αυτές εκπίπτουν από το μηδενικό εισόδημα από ακίνητη περιουσία με τους όρους και προϋποθέσεις της παρ.3 του άρθρου 39. Τα ανωτέρω ισχύουν και για τις δαπάνες που αφορούν ιδιοχρησιμοποιούμενα ακίνητα.
Οι σχολικές επιτροπές και οι σχολικές εφορείες μειονοτικών σχολείων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, οι οποίες με τις διατάξεις της περιπτ. στ' του άρθρου 46 του ν.4172/2013, όπως αυτή προστέθηκε με την παρ.1 του άρθρου 61 του ν.4465/2017, απαλλάσσονται από τον φόρο εισοδήματος και δεδομένου ότι υποχρεούνται στην υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, σε περίπτωση που αποκτούν εισοδήματα συμπληρώνουν ποσό δαπανών ίσο με τα δηλούμενα έσοδα κατά την συμπλήρωση του Πίνακα 2, προκειμένου κατά την εκκαθάριση της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος να μην υπάγονται σε φορολόγηση (ΠΟΛ.1148/2017).
Τα ανωτέρω έχουν εφαρμογή και για τους ΟΤΑ, οι οποίοι με βάση τις διατάξεις της παραγράφου 7 του άρθρου 47 του ν.4172/2013, όπως αυτή προστέθηκε με τις διατάξεις του άρθρου 64 του ν.4483/2017, απαλλάσσονται της φορολόγησης για το τεκμαρτό εισόδημα που αποκτούν από την δωρεάν παραχώρηση των ακινήτων τους, σε Ν.Π.Δ.Δ. και σε φορείς του Δημοσίου, και για την εξυπηρέτηση αναγκών που ρητά αναφέρονται στις διατάξεις αυτές. Επομένως, και στην περίπτωση αυτή τα υπόψη νομικά πρόσωπα συμπληρώνουν ποσό δαπανών ίσο με τα δηλούμενα έσοδα κατά την συμπλήρωση του Πίνακα 2, προκειμένου κατά την εκκαθάριση της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος να μην υπάγονται σε φορολόγηση για το σχετικό εισόδημα που απαλλάσσονται της φορολογίας (ΠΟΛ.1157/2017 εγκύκλιος).
Επίσης, διευκρινίζεται ότι κατά τον προσδιορισμό του εισοδήματος από ακίνητη περιουσία των νομικών προσώπων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, στην έννοια των δαπανών που εκπίπτουν περιλαμβάνονται μόνο αυτές για τις οποίες βαρύνεται ο εκμισθωτής ή ο παραχωρών και όχι τυχόν δαπάνες που βαρύνουν τον μισθωτή ή τον παραχωρησιούχο, αντίστοιχα (π.χ. δαπάνη για ηλεκτρισμό ή για νερό, κ.λπ.) (ΔΕΑΦΒ 1107041 ΕΞ 2015/6.8.2015 έγγραφό μας).
Τέλος, διευκρινίζεται ότι στις δαπάνες που αφορούν τα ακίνητα και εκπίπτουν (σε ποσοστό 75% ή 100%, κατά περίπτωση) περιλαμβάνονται και τυχόν δαπάνες επισφαλών απαιτήσεων που σχηματίζουν τα νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα για τα μη εισπραχθέντα μισθώματα.
Στον πίνακα 2Β αναγράφονται τα λοιπά έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα που αποτελούν αντικείμενο φόρου (πλην του εισοδήματος από ακίνητη περιουσία), όπως και οι συνολικές αντίστοιχες δαπάνες προκειμένου να προσδιοριστεί το καθαρό εισόδημα του σχετικού πίνακα.
Το εισόδημα αυτό συναθροιζόμενο με το αντίστοιχο εισόδημα του πίνακα 2Α θα διαμορφώσει το φορολογητέο εισόδημα και θα μεταφερθεί στους κωδικούς 029 ή 030 κατά περίπτωση.
Ειδικά, οι Φορείς Γενικής Κυβέρνησης που είναι είτε νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, είτε νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου δεν συμπληρώνουν το πεδίο που αφορά στο εισόδημα από επιχειρηματικές συναλλαγές, καθόσον τα υπόψη νομικά πρόσωπα φορολογούνται μόνο για εισόδημα από κεφάλαιο και υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου.
Επιπλέον, στον πίνακα 2Β αναγράφεται σε ειδικό πεδίο και η χρεωστική διαφορά (1/30) που έχει προκύψει σε βάρος των υπόψη νομικών προσώπων από την ανταλλαγή ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου ή εταιρικών ομολόγων με εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου, κατ' εφαρμογή του προγράμματος συμμετοχής στην αναδιάταξη του ελληνικού χρέους. Επίσης, στην περίπτωση αυτή συμπληρώνονται οι κωδικοί 746, 747, 753 και 748 (Πίνακας V), προκειμένου να δηλώσουν το συνολικό ποσό της χρεωστικής διαφοράς, το συνολικό ποσό της χρεωστικής διαφοράς που αποσβέσθηκε στις προηγούμενες χρήσεις, το ποσό απόσβεσης της χρεωστικής διαφοράς του τρέχοντος φορολογικού έτους και το υπολειπόμενο ποσό της χρεωστικής διαφοράς προς απόσβεση, αντίστοιχα.
Επίσης, στον πίνακα 2Β και στο πεδίο «Λοιπά έσοδα μη φορολογούμενα» καταχωρούνται τα κάθε είδους έσοδα που πραγματοποιούν τα νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα της περ. γ' του άρθρου 45 του ν.4172/2013 κατά την επιδίωξη της εκπλήρωσης του σκοπού τους, τα οποία δεν αποτελούν αντικείμενο επιβολής φόρου εισοδήματος, όπως οι εισφορές (συνδρομές) και τα δικαιώματα εγγραφής των μελών τους, τα έσοδα από εράνους, κρατικές επιχορηγήσεις, χορηγίες ιδιωτών ή επιχειρήσεων, δωρεές τρίτων, λαχειοφόρους κληρώσεις, κλπ. (σχετ. η ΠΟΛ.1044/2015 εγκύκλιος). Στον ίδιο πεδίο αναγράφονται και τα κεφαλαιακά κέρδη που προκύπτουν από την ανταλλαγή ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου ή εταιρικών ομολόγων με εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου με άλλους τίτλους κατ' εφαρμογή του προγράμματος συμμετοχής στην αναδιάταξη του ελληνικού χρέους, τα οποία απαλλάσσονται από τον φόρο εισοδήματος, κατ' εφαρμογή των διατάξεων της παρ.5 του άρθρου 47 του ν.4172/2013.
Τέλος, στον πίνακα 2Δ έχει ενσωματωθεί η κατάσταση Εσόδων-Εξόδων, προκειμένου να αναγράφονται τα συνολικά έσοδα και έξοδα των υπόψη νομικών προσώπων.

29. Στους πίνακες 3Α και 3Β αναγράφονται το εισόδημα από κεφάλαιο (Μερίσματα, Τόκοι, Δικαιώματα, Ακίνητη Περιουσία) και από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου αντίστοιχα, με βάση την επιμέρους ανάλυση των αντίστοιχων υποπινάκων.
Ειδικότερα, επισημαίνεται ότι για τα μερίσματα που εισπράττουν τα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου (περ.γ' άρθρου 45 ν.4172/2013) δεν έχουν εφαρμογή οι διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 68 του ν.4172/2013, καθόσον σε καμία περίπτωση τα υπόψη νομικά πρόσωπα δεν εμπίπτουν στην έννοια της εταιρείας και ως εκ τούτου, τα εισοδήματα αυτά φορολογούνται ως εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, με βάση τις διατάξεις της παρ.2 του άρθρου 47 του ν.4172/2013, συμψηφιζομένου μόνο του παρακρατηθέντος φόρου, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 64 του ίδιου ως άνω νόμου. Επομένως, τα υπόψη νομικά πρόσωπα όταν συμπληρώνουν τους πίνακες 3 Α1α, 3 Α1 β, 3 Α1γ, 3 Α1δ και 3 Α1ε, κατά περίπτωση, ως ακαθάριστο ποσό καταχωρούν το μικτό ποσό με την προσθήκη μόνο του παρακρατηθέντος φόρου, συμπληρώνοντας παράλληλα το αντίστοιχο πεδίο του παρακρατηθέντος φόρου (ΔΕΑΦΒ 1107041 ΕΞ 2015/6.8.2015 έγγραφό μας).
Στον πίνακα 3Α1γ «Μερίσματα αλλοδαπής θυγατρικής τρίτων χωρών» αναγράφεται το ποσό του φόρου που παρακρατήθηκε για τα εισπραττόμενα μερίσματα που αποκτώνται από αλλοδαπή θυγατρική εταιρεία με έδρα σε τρίτη χώρα. Στο ίδιο πίνακα αναγράφεται και το ποσό του φόρου που καταβλήθηκε ως φόρος εισοδήματος στις περιπτώσεις που υφίσταται Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (Σ.Α.Δ.Φ.), με βάση την οποία επιτρέπεται ο συμψηφισμός του (ΠΟΛ.1232/2015 εγκύκλιος).
Στον πίνακα 3Α4 και στον κωδικό 209 καταχωρείται διακριτά το εισόδημα από δωρεάν παραχώρηση, έτσι ώστε να συμβαδίζει η ανάλυσή του με αυτή του εντύπου Ε2, από το οποίο μεταφέρονται τα σχετικά ποσά στον αντίστοιχο πίνακα του εντύπου Ν.

ΙΙΙ. ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗ ΦΟΡΟΥ

1. Στον κωδικό 004 υπολογίζεται ο φόρος που αναλογεί στα φορολογητέα κέρδη, όπως προκύπτουν από τον κωδικό 001. Στον κωδικό 004, υπολογίζεται ο φόρος για το ποσό των κερδών που φορολογείται με συντελεστή 29% (νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες ανεξαρτήτως κατηγορίας βιβλίων), καθώς επίσης και ο φόρος για το ποσό των κερδών που αποκτούν οι αγροτικοί συνεταιρισμοί και οι ομάδες παραγωγών το οποίο φορολογείται με συντελεστή 13% (σχετ. ΠΟΛ.1059/2015 εγκύκλιος). Επισημαίνεται ότι για να χρησιμοποιηθεί ο μειωμένος συντελεστής φορολόγησης 13% θα πρέπει να έχει ενεργοποιηθεί το αντίστοιχο πεδίο ότι ο υπόχρεος είναι εγγεγραμμένος στο Μητρώο του άρθρου 19 του ν.4384/2016.

2. Στον κωδικό 080 υπολογίζεται ο φόρος που αναλογεί στα φορολογητέα κέρδη, όπως προκύπτουν από τον κωδικό 079.
Ο φόρος που προκύπτει από τη φορολόγηση του ποσού αυτού, δεδομένου ότι αποτελεί φόρο επί κερδών από επιχειρηματική δραστηριότητα, συμψηφίζεται με τους αναφερόμενους στην παρ. 3 του άρθρου 68 του ν. 4172/2013, εφαρμοζομένων όσων έχουν διευκρινισθεί από τη Διοίκηση αναφορικά με την εκκαθάριση του φόρου εισοδήματος, χωρίς όμως να βεβαιώνεται προκαταβολή φόρου με βάση τις διατάξεις του άρθρου 71 του ίδιου νόμου (ΠΟΛ.1014/2018).

3. Οι κωδικοί 579 και 575 συμπληρώνονται από τις επιχειρήσεις που έχουν κάνει χρήση των εν λόγω κινήτρων προκειμένου να αφαιρεθεί το ποσό της απαλλαγής από την καταβολή φόρου κατά το τρέχον φορολογικό έτος λόγω πραγματοποίησης παραγωγικών επενδύσεων, στο πλαίσιο των διατάξεων του ν.3908/2011 (φορολογική απαλλαγή ν.3908/2011), καθώς και το διπλάσιο ποσό του μισθώματος που καταβάλλεται για τη χρήση ακινήτου στην περιοχή Γεράνι - Μεταξουργείο, με βάση τις διατάξεις της παρ. Β2 των άρθρων 43 και 44 του ν.4030/2011 (φορολογικά κίνητρα αποκατάστασης κτιρίων στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας), αντίστοιχα.
Ειδικά για τον κωδικό 579 (Απαλλαγή καταβολής φόρου ν.3908/2011) το ποσό της φορολογικής απαλλαγής υπολογίζεται μετά την αφαίρεση από τον αναλογούντα φόρο του φόρου που αναλογεί στα κέρδη που διανέμονται ή αναλαμβάνονται από τους εταίρους (μετά την αναγωγή του σε μικτό ποσό).

4. Προστέθηκε νέος κωδικός 574 (Απαλλαγή καταβολής φόρου ν.4399/2016) ο οποίος συμπληρώνεται από τις επιχειρήσεις που έχουν κάνει χρήση του υπόψη κινήτρου προκειμένου να αφαιρεθεί το ποσό της απαλλαγής από την καταβολή φόρου κατά το τρέχον φορολογικό έτος λόγω πραγματοποίησης παραγωγικών επενδύσεων, στο πλαίσιο των διατάξεων του ν.4399/2016 (φορολογική απαλλαγή ν.4399/2016).
Με βάση τις διατάξεις της περιπτ.α' της παρ.1 του άρθρου 10 του ν.4399/2016, στα επενδυτικά σχέδια που υπάγονται στα καθεστώτα ενισχύσεων του υπόψη νόμου παρέχεται το είδος ενίσχυσης της φορολογικής απαλλαγής που συνίσταται στην απαλλαγή από την καταβολή φόρου εισοδήματος επί των πραγματοποιούμενων προ φόρου κερδών, τα οποία προκύπτουν με βάση τη φορολογική νομοθεσία, από το σύνολο των δραστηριοτήτων της επιχείρησης, αφαιρουμένου του φόρου του νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας που αναλογεί στα κέρδη που διανέμονται ή αναλαμβάνονται από τους εταίρους. Το ποσό της φορολογικής απαλλαγής υπολογίζεται ως ποσοστό επί της αξίας των ενισχυόμενων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου ή και της αξίας του καινούριου μηχανολογικού και λοιπού εξοπλισμού που αποκτάται με χρηματοδοτική μίσθωση και συνιστά ισόποσο αποθεματικό.
Επίσης, με τις διατάξεις του άρθρου 20 του ίδιου νόμου ορίζεται ότι η καταβολή της ενίσχυσης ή η χρήση της ωφέλειας από το δικαιούχο μπορεί να πραγματοποιείται είτε εφάπαξ με την έκδοση της απόφασης ολοκλήρωσης και έναρξης παραγωγικής λειτουργίας του επενδυτικού σχεδίου είτε σταδιακά και εφόσον συντρέχουν οι πιο κάτω προϋποθέσεις.
Το δικαίωμα έναρξης χρήσης της ωφέλειας του κινήτρου της φορολογικής απαλλαγής θεμελιώνεται με την πιστοποίηση της υλοποίησης του 50% του κόστους του επενδυτικού σχεδίου από το αρμόδιο όργανο ελέγχου. Ο φορέας μπορεί να αξιοποιήσει το σύνολο της δικαιούμενης ενίσχυσης της φορολογικής απαλλαγής εντός δεκαπέντε (15) φορολογικών ετών από το έτος θεμελίωσης του δικαιώματος χρήσης της ωφέλειας με τους ακόλουθους περιορισμούς που ισχύουν σωρευτικά:
αα. η δικαιούμενη ενίσχυση να μην υπερβαίνει, κατ' έτος, το είκοσι τοις εκατό (20%) του συνολικού εγκεκριμένου ποσού της φορολογικής απαλλαγής, με εξαίρεση την περίπτωση της μη πλήρους αξιοποίησής του κατά τα προηγούμενα φορολογικά έτη λόγω έλλειψης επαρκών κερδών. Στην περίπτωση αυτή τυχόν εναπομείναν ποσό ενίσχυσης από προηγούμενα φορολογικά έτη προστίθεται στο ως άνω υπολογιζόμενο μέγιστο ετήσιο ποσό δικαιούμενης ενίσχυσης.
ββ. η δικαιούμενη ενίσχυση να μην υπερβαίνει το πενήντα τοις εκατό (50%) του συνολικού εγκεκριμένου ποσού της φορολογικής απαλλαγής, μέχρι το φορολογικό έτος της έκδοσης της απόφασης ολοκλήρωσης και έναρξης της παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης.
Με βάση τα ανωτέρω παραθέτουμε το ακόλουθο παράδειγμα επιχείρησης που υπήγαγε επενδυτικό της σχέδιο σε καθεστώς ενίσχυσης για το κίνητρο της φορολογικής απαλλαγής προκειμένου να υπολογίσουμε το αντίστοιχο ποσό της φορολογικής απαλλαγής που οφείλει να καταχωρήσει στον κωδικό 574:
Ανώνυμη εταιρεία, κατά τη διαχειριστική περίοδο 1.1.2018-31.12.2018 πραγματοποίησε καθαρά κέρδη ισολογισμού 1.500.000 ευρώ.
Από τα κέρδη αυτά διανεμήθηκαν μερίσματα στους μετόχους 400.000 ευρώ. 
Κατά την υποβολή της φορολογικής δήλωσης η εταιρία αναμόρφωσε το προκύψαν αποτέλεσμα του ισολογισμού διαμορφώνοντας τα φορολογητέα κέρδη της (ΚΑ 048) στο ποσό των 1.800.000 ευρώ.
Με βάση τα ανωτέρω δεδομένα ο υπολογισμός του αφορολόγητου αποθεματικού επένδυσης, για το κίνητρο της φορολογικής απαλλαγής είναι ο ακόλουθος:

Περίπτωση 1:

Η Α.Ε. ολοκλήρωσε κατά το έτος 2018 εγκεκριμένη επένδυση σε καθεστώς ενίσχυσης για το κίνητρο της φορολογικής απαλλαγής, ύψους 3.000.000 ευρώ, οπότε και δημοσιεύτηκε και η απόφαση ολοκλήρωσης και έναρξης της παραγωγικής διαδικασίας της νέας επένδυσης.

Α.ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΥΨΟΥΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ

Εγκριθείσα επένδυση 3.000.000
Δικαιούμενη ενίσχυση 1.200.000

Β.ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΑΦΟΡΟΛΟΓΗΤΟΥ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΟΥ
1. Υπολογισμός Φόρου Εισοδήματος
Φορολογητέα κέρδη 1.800.000
Φόρος εισοδήματος (1.800.000 Χ 29%) 522.000
Μείον: Φόρος που αναλογεί στα διανεμόμενα κέρδη
(400.000 Χ 29/71) (163.380)
Υπόλοιπο ποσό μη καταβαλλόμενου φόρου 358.620
2. Αφορολόγητο Αποθεματικό Επένδυσης Ανώτατο ύψος μη καταβολής φόρου πρώτης χρήσης
(1.200.000 Χ 20%) 240.000
Επομένως, το ποσό απαλλαγής από καταβολή φόρου που θα εμφανισθεί σε λογαριασμό αφορολόγητου αποθεματικού κατά τη χρήση 2018 ανέρχεται στο ύψος των 240.000 ευρώ.

Περίπτωση 2:

Κατά το έτος 2018 πιστοποιήθηκε η υλοποίηση του 50% του κόστους του επενδυτικού σχεδίου το οποίο έχει υπαχθεί σε καθεστώς ενίσχυσης για το κίνητρο της φορολογικής απαλλαγής.

Α.ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΥΨΟΥΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ
Εγκριθείσα επένδυση 3.000.000
Δικαιούμενη ενίσχυση (1.200.000 Χ 50%) 600.000

Β.ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΑΦΟΡΟΛΟΓΗΤΟΥ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΟΥ
1. Υπολογισμός Φόρου Εισοδήματος
Φορολογητέα κέρδη 1.800.000
Φόρος εισοδήματος (1.800.000 Χ 29%) 522.000
Μείον: Φόρος που αναλογεί στα διανεμόμενα κέρδη
(400.000 Χ 29/71) (163.380)
Υπόλοιπο ποσό μη καταβαλλόμενου φόρου 358.620
2. Αφορολόγητο Αποθεματικό Επένδυσης Ανώτατο ύψος μη καταβολής φόρου πρώτης χρήσης
(600.000 Χ 20%) 120.000

Επομένως, το ποσό απαλλαγής από καταβολή φόρου που θα εμφανισθεί σε λογαριασμό αφορολόγητου αποθεματικού κατά τη χρήση 2018 ανέρχεται στο ύψος των 120.000 ευρώ.

5. Στον κωδικό 009 αναγράφεται το ποσό του φόρου που παρακρατήθηκε ή καταβλήθηκε και δεν υπάρχει ηλεκτρονική πληροφόρηση, τόσο για εισοδήματα του τρέχοντος φορολογικού έτους, όσο και για εισοδήματα προηγούμενων φορολογικών ετών (αποθεματικά) σε περίπτωση διανομής ή κεφαλαιοποίησής τους. Επίσης, στον κωδικό αυτό αναγράφεται και το ποσό που τυχόν καταβλήθηκε με βάση τις διατάξεις του άρθρου 10 του ν.2579/1998, (μεταβίβαση άδειας κυκλοφορίας και οχήματος Δ.Χ.) σε περίπτωση που η υπεραξία από την ως άνω μεταβίβαση διανεμηθεί ή κεφαλαιοποιηθεί και υπαχθεί σε φορολογία με βάση τις διατάξεις του άρθρου 47 του ν.4172/2013, ο προκαταβλητέος φόρος μηχανικών και αρχιτεκτόνων της παρ. 4 του άρθρου 69 του ν.4172/2013, καθώς και ο φόρος που καταβλήθηκε με τις διατάξεις του άρθρου 5 του ν.δ.1146/1972 από τη μεταβίβαση αυτοκινήτου ΙΧ από επιχείρηση που τηρεί απλογραφικά βιβλία, σε περίπτωση που η προκύπτουσα υπεραξία φορολογηθεί με τις γενικές διατάξεις.

6. Στον κωδικό 090 αναγράφεται το ποσό του φόρου που παρακρατήθηκε ή καταβλήθηκε και υπάρχει ηλεκτρονική πληροφόρηση. Ο κωδικός είναι προσυμπληρωμένος μόνο για νομικά πρόσωπα με φορολογικό έτος 1/1 έως 31/12.
Επισημαίνεται ότι σε περίπτωση εισφοράς όλου ή μέρους δημόσιου τεχνικού έργου από τον αρχικό ανάδοχο σε κοινοπραξία ή εταιρεία στην οποία συμμετέχει και ο ίδιος, προκειμένου να εφαρμοστούν τα τέσσερα τελευταία εδάφια της περίπτωσης δ' της παραγράφου 1 του άρθρου 64 του ν.4172/2013 θα πρέπει ο αρχικός ανάδοχος, εφόσον το ποσό του παρακρατηθέντος φόρου (3%) έχει καταχωρηθεί στον κωδικό 090 (μέσω αποστολής του ηλεκτρονικού αρχείου βεβαιώσεων) να το διαγράψει από τον αντίστοιχο κωδικό έτσι ώστε αυτό να συμψηφισθεί, με σχετική βεβαίωση που θα χορηγήσει, από τον αναλογούντα φόρο της κατασκευάστριας εταιρείας ή κοινοπραξίας (σχετ. η ΠΟΛ.1045/2018 Απόφαση Α.Α.Δ.Ε.).

7. Στον κωδικό 008 αναγράφεται το ποσό του φόρου που προκαταβλήθηκε από το νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα το προηγούμενο φορολογικό έτος, το οποίο άλλωστε εμφανίζεται στον αντίστοιχο κωδικό από το σύστημα TAXIS.

8. Αναφορικά με τον κωδικό 052 για το φορολογικό έτος 2018, αναφέρουμε τα ακόλουθα:
Με βάση τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 68 του ν.4172/2013, όπως τροποποιήθηκαν με την παρ. 16 του άρθρου 115 του ν.4549/2018 και ισχύουν από το φορολογικό έτος 2018 και επόμενα, προκειμένου για τα εισπραττόμενα μερίσματα, για τα οποία δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 48 του ίδιου νόμου, εκπίπτει το ποσό του αναλογούντος φόρου εισοδήματος (ο οποίος υπολογίζεται με την εφαρμογή του εκάστοτε ισχύοντος συντελεστή φορολογίας εισοδήματος) κατά το μέρος που αφορά στα διανεμόμενα κέρδη του νομικού προσώπου ή της νομικής οντότητας που προβαίνει στη διανομή κερδών της ημεδαπής ή της αλλοδαπής, καθώς επίσης και το ποσό του φόρου που παρακρατήθηκε ως φόρος επί του μερίσματος, και όχι το ποσό του φόρου που καταβλήθηκε ως φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων και το ποσό του φόρου που παρακρατήθηκε ως φόρος επί του μερίσματος, όπως ίσχυε με τις προϊσχύουσες διατάξεις.
Τα υπόψη ποσά φόρων εμφανίζονται στους πίνακες 3Α1α και 3Α1δ, στα οποία περιλαμβάνονται και τα μερίσματα που εισπράττουν μέλη των κοινοπραξιών λόγω συμμετοχής τους σε αυτές (ΠΟΛ.1121/2015 εγκύκλιος).
Σε περίπτωση που το ποσό του φόρου που αναλογεί στα διανεμόμενα κέρδη είναι μεγαλύτερο από το ποσό του φόρου του ΚΑ 004 μειωμένο με το ποσό της φορολογικής απαίτησης του άρθρου 27Α ν.4172/2013 (ΚΑ: 995), η επιπλέον διαφορά δεν επιστρέφεται, καθόσον με βάση τις διατάξεις της παρ.3 του άρθρου 68 του ν.4172/2013 επιστρέφεται μόνο το επιπλέον ποσό που αντιστοιχεί στον φόρο που προκαταβλήθηκε ή παρακρατήθηκε.
Επιπλέον, σημειώνεται ότι τα ανωτέρω ισχύουν και για διανομή κερδών παρελθουσών χρήσεων. Στην περίπτωση αυτή το ποσό του αναλογούντος φόρου εισοδήματος, κατά το μέρος που αφορά στα διανεμόμενα κέρδη του νομικού προσώπου ή της νομικής οντότητας που προβαίνει στη διανομή κερδών, υπολογίζεται με βάση τον ισχύοντα κατά τον χρόνο διανομής συντελεστή.

9. Στον κωδικό 111 αναγράφεται ο φόρος που έχει ήδη καταβληθεί με βάση τις προηγούμενες δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος από τα πρώην νομικά πρόσωπα της παρ.1 του άρθρου 101 του ν.2238/1994 και ο οποίος αντιστοιχεί στα τεκμαρτά κέρδη της οικοδομής της οποίας ολοκληρώθηκε η ανέγερση, ανεξάρτητα από το αν η οικοδομική άδεια εκδόθηκε πριν ή μετά την 1.1.2006.
Ειδικά, τα πρώην νομικά πρόσωπα της παρ.4 του άρθρου 2 του ν.2238/1994 συμψηφίζουν φόρο που προέρχεται μόνο από πωλήσεις ημιτελών οικοδομών που πραγματοποιήθηκαν μέχρι 31.12.2013, η κατασκευή των οικοδομών αυτών ολοκληρώθηκε το φορολογικό έτος 2017 και των οποίων η οικοδομική άδεια εκδόθηκε μετά την 1.1.2006.

10. Στον κωδικό 600 αναγράφεται το ποσό του φόρου που καταβλήθηκε στην αλλοδαπή.
Επισημαίνεται ότι αναλυτικές οδηγίες - διευκρινίσεις για την καταχώρηση των κωδικών 009, 008, 052, 111 και 600 έχουν δοθεί στην ΠΟΛ.1060/2015 εγκύκλιό μας.
Ειδικά, το ποσό που είναι καταχωρημένο στον κωδικό 600 δεν δύναται να υπερβαίνει το ποσό του φόρου που αναλογεί για το εισόδημα αυτό στην Ελλάδα μειωμένο με το ποσό της φορολογικής απαίτησης του άρθρου 27Α ν.4172/2013 (ΚΑ: 995).

11. Ο κωδικός 751 συμπληρώνεται από τις τραπεζικές επιχειρήσεις και αναγράφεται το μέρος του πιστωτικού υπολοίπου προηγούμενων χρήσεων (οικονομικού έτους 2014 και φορολογικών ετών 2014, 2015, 2016 και 2017) που συμψηφίζεται με τον φόρο εισοδήματος του φορολογικού έτους 2018, μειωμένο με το ποσό της φορολογικής απαίτησης του άρθρου 27Α ν.4172/2013 (ΚΑ: 995), κατ' εφαρμογή των διατάξεων της παραγράφου 6 του άρθρου 3 του ν.4046/2012. Περαιτέρω, στον κωδικό 749 αναγράφεται το μέρος του πιστωτικού υπολοίπου που προκύπτει στο φορολογικό έτος 2018 και μεταφέρεται για συμψηφισμό με τον φόρο εισοδήματος των πέντε (5) επόμενων φορολογικών ετών, προκειμένου να διαχωριστεί από το πιστωτικό υπόλοιπο προς επιστροφή (κωδικός 750).

12. Όσον αφορά τον κωδικό 006 και με αφορμή τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 22 του ν.4283/2014, επισημαίνεται ότι σε περίπτωση που νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες τυγχάνουν μισθωτές ακίνητης περιουσίας των Ιερών Μονών του Αγίου Όρους, τα τέλη χαρτοσήμου αποδίδονται από τον μισθωτή όχι με τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος αλλά στην αρμόδια Δ.Ο.Υ του χειρόγραφα με καταληκτική ημερομηνία τη λήξη υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος του φορολογικού έτους που αφορούν.

13. Ο κωδικός 911 αφορά τους υπόχρεους καταβολής του τέλους επιτηδεύματος του ν.3986/2011, υπολογίζεται από το σύστημα και είναι προεκτυπωμένος στη φόρμα της δήλωσης, καθόσον συμβεβαιώνεται με τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος. Συνεπώς, για τις εγκαταστάσεις που δεν νοούνται ως υποκαταστήματα για τις ανάγκες επιβολής του τέλους επιτηδεύματος και οι οποίες δηλώνονται στον κωδικό 008 του εντύπου Ε3, δεν υπολογίζεται τέλος επιτηδεύματος.

14. Ο κωδικός 649 συμπληρώνεται από τις επιχειρήσεις, οι οποίες δηλώνουν αν υπόκεινται σε έλεγχο υποχρεωτικό από νόμιμο ελεγκτή ή ελεγκτικό γραφείο.

15. Στον κωδικό 003 μεταφέρεται το ποσό του κωδικού 448 και στον κωδικό 001 μεταφέρεται το ποσό του κωδικού 048 και τυχόν ποσό που υφίσταται στον κωδικό 100. Επισημαίνεται ότι στην περίπτωση που υπάρχει μεταφερόμενη ζημία στον κωδικό 448 και ταυτόχρονα είναι συμπληρωμένο ποσό στον κωδικό 100, τότε στον 001 μεταφέρεται το ποσό του κωδικού 100 και στον κωδικό 003 το ποσό του κωδικού 448.

16. Καταργήθηκε ο κωδικός 653 «Υπάγεστε στο άρθρο 73 του ν.3842/2010», καθόσον οι σχετικές διατάξεις για τη μείωση του συντελεστή φορολογίας εισοδήματος ως κίνητρο για τη διατήρηση θέσεων εργασίας, καταργήθηκαν με τις διατάξεις του άρθρου 116 του ν.4549/2018.





Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ

ΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ Α. ΑΝΤΩΝΙΟΣ

ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ – ΦΟΡΟΤΕΧΝΙΚΟΣ
Εισηγητής Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων Σπουδών «Master» στο ΕΚΠΑ και I.Ε.Σ.Ο.Ε.Λ. με κατεύθυνση στην «Εφαρμοσμένη Λογιστική και Ελεγκτική»



Εισαγωγή

Οι Αντικαταχρηστικοί Κανόνες περιλαμβάνονται στην Φορολογία Εισοδήματος για την αντιμετώπιση των καταχρηστικών φορολογικών πρακτικών που δεν έχουν ακόμη αντιμετωπιστεί με ειδικά στοχοθετημένες διατάξεις. Ως εκ τούτου, η λειτουργία τους έχει σκοπό να συμπληρώνει κενά, στην αρχιτεκτονική του εγχώριου ή διεθνούς φορολογικού συστήματος και να αποτρέπει την μεταφορά των κερδών σε μέρη όπου υπάρχει μικρή ή καθόλου οικονομική δραστηριότητα ή φορολογία, με αποτέλεσμα να πληρώνονται ελάχιστοι ή καθόλου εταιρικοί φόροι.

Στο συγκεκριμένο άρθρο θα προσπαθήσω να καταγράψω τους Αντικαταχρηστικούς Κανόνες Γενικούς ή Ειδικούς. Οι ειδικότεροι κανόνες όπου προβλέπονται υπερισχύουν των γενικών .

Γενικός Αντικαταχρηστικός Κανόνας

• Άρθρο 38 του Ν. 4174/2013 (Ισχύει από 1.1.2014)

Με τις διατάξεις του άρθρου 38 του ν.4174/2013 θεσπίστηκε Γενικός Αντικαταχρηστικός Κανόνας (GAAR) προκειμένου για την αντιμετώπιση τεχνητών διευθετήσεων ή σειρά διευθετήσεων που αποβλέπουν σε αποφυγή της φορολόγησης και οδηγεί σε φορολογικό πλεονέκτημα.

Σύμφωνα όμως με το άρθρο 38 του Ν. 4174/2013 όπου γίνεται αναφορά στην φοροαποφυγή, δεν προβλέπεται καμίας μορφής ποινή ή άλλη κύρωση, εκτός από το γεγονός ότι η φορολογική διοίκηση δύναται να αγνοεί κάθε τεχνητή διευθέτηση ή σειρά διευθετήσεων που αποβλέπει σε αποφυγή της φορολόγησης και οδηγεί σε φορολογικό πλεονέκτημα.

Η φορολογική νομοθεσία χαρακτηρίζει την φοροαποφυγή ως παράνομη, γιατί η συντριπτική πλειοψηφία των ενεργειών φοροαποφυγής στερούν σημαντικά έσοδα από το Ελληνικό κράτος.

Ειδικότερα:

Με την παράγραφο 1 του άρθρου 38 εισάγεται για πρώτη φορά στο Ελληνικό φορολογικό δίκαιο, γενικός κανόνας κατά της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής με καταχρηστική χρήση της νομοθεσίας, προκειμένου να μην καταλύεται από τους φορολογούμενους το πνεύμα της φορολογικής νομοθεσίας.

Ειδικότερα ορίζεται ότι η Φορολογική Διοίκηση δύναται να αγνοεί κάθε τεχνητή ρύθμιση ή η τεχνητή σειρά ρυθμίσεων που έχει δρομολογηθεί με βασικό σκοπό την αποφυγή της φορολόγησης και οδηγεί σε φορολογικό πλεονέκτημα. Διευκρινίζεται δε ότι οι εν λόγω ρυθμίσεις αντιμετωπίζονται, για φορολογικούς σκοπούς, βάσει των χαρακτηριστικών της οικονομικής τους υπόστασης.

Με την παράγραφο 2 του άρθρου 38 ορίζεται η έννοια της ρύθμισης και ότι μια ρύθμιση μπορεί να περιλαμβάνει περισσότερα από ένα στάδια ή μέρη.

Με την παράγραφο 3 του άρθρου 38 ορίζεται ότι μια ρύθμιση ή σειρά ρυθμίσεων είναι τεχνητή εφόσον στερείται εμπορικής ουσίας. Επίσης καθορίζεται με ποιο τρόπο η Φορολογική Διοίκηση θα εξετάζει για το τεχνητό ή μη χαρακτήρα μιας ρύθμισης ή σειράς ρυθμίσεων.

Με τις παραγράφους 4 και 5 του άρθρου 38 ορίζεται πως ο στόχος μιας ρύθμισης ή σειράς ρυθμίσεων συνίσταται στην αποφυγή της φορολόγησης, λαμβανομένων υπόψη όλων των περιστάσεων της υπόθεσης.

Με την παράγραφο 6 του άρθρου 38 ορίζεται ότι η Φορολογική Διοίκηση προκειμένου να καθορίσει εάν η ρύθμιση ή η σειρά ρυθμίσεων έχει οδηγήσει σε φορολογικό πλεονέκτημα, συγκρίνει το ύψος του οφειλόμενου φόρου από έναν υποκείμενο στο φόρο, λαμβάνοντας υπόψη την/τις εν λόγω ρύθμιση/ρυθμίσεις, με το ποσό που θα όφειλε ο ίδιος υποκείμενος στο φόρο.

Για περισσότερα βλέπε «Το ζήτημα της φοροαποφυγής με την Οδηγία (ΕΕ) 2016/1164»

Ειδικοί Αντικαταχρηστικοί Κανόνες

• Άρθρο 27 ν.4172/2013 παράγραφος 5 (Ισχύει από 1.1.2014)

«5. Σε περίπτωση που μεταβληθεί η άμεση ή έμμεση συμμετοχή ή τα δικαιώματα ψήφου σε ένα νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα άνω του ποσοστού τριάντα τρία τοις εκατό (33%) εντός ενός φορολογικού έτους και παράλληλα γίνει, μέσα στο ίδιο ή/και το επόμενο φορολογικό έτος από αυτό που συντελέσθηκε η μεταβολή της συμμετοχής ή των δικαιωμάτων ψήφου, αλλαγή της δραστηριότητας της εταιρείας στην οποία αποκτάται η συμμετοχή ή τα δικαιώματα ψήφου, σε ποσοστό άνω του πενήντα τοις εκατό (50%) του κύκλου εργασιών της σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο φορολογικό έτος από τη μεταβολή της συμμετοχής ή των δικαιωμάτων ψήφου, οι διατάξεις της παραγράφου 1 δεν έχουν εφαρμογή.»

Με τις διατάξεις της παραγράφου 6 του άρθρου 115 του ν.4549/2018 αντικαταστάθηκε η παράγραφος 5 του άρθρου 27 ν.4172/2013. Τροποποιούνται οι προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται (προστίθεται και η αλλαγή δραστηριότητας, μέσα στο ίδιο ή/και το επόμενο φορολογικό έτος από αυτό που συντελέσθηκε η μεταβολή της συμμετοχής ή των δικαιωμάτων ψήφου, σε ποσοστό άνω του 50% του κύκλου εργασιών της σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο φορολογικό έτος από την μεταβολή της συμμετοχής ή των δικαιωμάτων ψήφου) και αφετέρου επεκτείνεται η διάταξη σε όλα τα νομικά πρόσωπα και τις νομικές οντότητες.

Ειδικότερα, με τις διατάξεις αυτές ορίζεται ότι σε περίπτωση που μεταβληθεί η άμεση ή έμμεση συμμετοχή ή τα δικαιώματα ψήφου σε ένα νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα άνω του ποσοστού τριάντα τρία τοις εκατό (33%) εντός ενός φορολογικού έτους και παράλληλα γίνει, μέσα στο ίδιο ή/και το επόμενο φορολογικό έτος από αυτό που συντελέσθηκε η μεταβολή της συμμετοχής ή των δικαιωμάτων ψήφου, αλλαγή της δραστηριότητας της εταιρείας στην οποία αποκτάται η συμμετοχή ή τα δικαιώματα ψήφου, σε ποσοστό άνω του πενήντα τοις εκατό (50%) του κύκλου εργασιών της σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο φορολογικό έτος από τη μεταβολή της συμμετοχής ή των δικαιωμάτων ψήφου, οι διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 27 δεν έχουν εφαρμογή.

Με τις ανωτέρω διατάξεις τροποποιείται, όπως αναφέρεται και στην αιτιολογική έκθεση, ο ειδικός αντικαταχρηστικός κανόνας για την αποφυγή καταστρατήγησης της δυνατότητας έκπτωσης ζημιών μέσω της απόκτησης ζημιογόνων εταιρειών.

Ειδικότερα, δεν ισχύουν οι διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 27 του ν.4172/2013 περί μεταφοράς ζημίας της εταιρείας, της οποίας η μετοχική σύνθεση μεταβάλλεται με αποτέλεσμα να καθίσταται ελεγχόμενη, τόσο για τις ζημίες του διανυόμενου φορολογικού έτους όσο και για τις μεταφερόμενες από προηγούμενα έτη φορολογικές ζημίες, αν κατά τη διάρκεια ενός φορολογικού έτους ισχύουν αθροιστικά οι ακόλουθες δύο προϋποθέσεις:

1) μεταβληθούν, οποιαδήποτε χρονική στιγμή μέσα στο οικείο φορολογικό έτος: α) η μετοχική της σύνθεση σε ποσοστό που υπερβαίνει το 33% της αξίας μετοχικού κεφαλαίου ή του συνολικού αριθμού των μετοχών ή β) η έμμεση ιδιοκτησία στην εταιρεία αυτή σε ποσοστό που υπερβαίνει το ίδιο ως άνω ποσοστό της αξίας μετοχικού κεφαλαίου ή του συνολικού αριθμού των μετοχών ή γ) τα δικαιώματα ψήφου που διατηρεί ένας μέτοχος ή εταίρος στην επιχείρηση αυτή σε ποσοστό που υπερβαίνει το 33% του συνολικού αριθμού δικαιωμάτων ψήφου και

2) σημειώνεται μέσα στο ίδιο ή/και το επόμενο φορολογικό έτος από αυτό που συντελέσθηκε η μεταβολή της συμμετοχής ή των δικαιωμάτων ψήφου σημαντική αλλαγή δραστηριότητας της εταιρείας εάν ο κύκλος εργασιών της εταιρείας αυτής κατά το έτος μεταβολής σε σύγκριση με τον κύκλο εργασιών το αμέσως προηγούμενο έτος μεταβάλλεται σε ποσοστό άνω του 50%.

Περαιτέρω διαγράφονται οι λέξεις «μετοχικού κεφαλαίου», προκειμένου οι διατάξεις αυτές να καταλαμβάνουν όλα τα νομικά πρόσωπα και τις νομικές οντότητες του άρθρου 45.

• Άρθρο 48 παράγραφοι 1,2 και Άρθρο 63 παράγραφος 1 (Ισχύει από 1.1.2016)

Άρθρο 48 παράγραφοι 1,2

«1. Τα ενδοομιλικά μερίσματα που εισπράττει ένα νομικό πρόσωπο που είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδας, απαλλάσσονται από το φόρο, εάν το νομικό πρόσωπο που προβαίνει στη διανομή (ν.4254/7.4.2014):

Καταβάλλων

α) περιλαμβάνεται στους τύπους που απαριθμούνται στο Παράρτημα Ι Μέρος Α' της Οδηγίας 2011/96/ΕΕ, όπως ισχύει, και αναφορικά με το νομικό πρόσωπο που διανέμει το μέρισμα, σύμφωνα με την περίπτωση θ΄ του Πίνακα των εταιρειών του Μέρους Α΄ του Παραρτήματος Ι, που αναφέρονται στο άρθρο 2 (στοιχείο α΄ περίπτωση i) της Οδηγίας 2011/96/ΕΕ, σχετικά με το κοινό φορολογικό καθεστώς το οποίο ισχύει για τις μητρικές και τις θυγατρικές εταιρείες διαφορετικών κρατών μελών, στις εταιρείες του ελληνικού δικαίου περιλαμβάνονται η «ανώνυμη εταιρεία», η «εταιρεία περιορισμένης ευθύνης (Ε.Π.Ε.)», καθώς και οι προσωπικές εταιρείες (Ο.Ε., Ε.Ε.), που έχουν συσταθεί βάσει του ελληνικού δικαίου και υπόκεινται σε φορολογία ανωνύμων εταιρειών στην Ελλάδα.

(β) είναι φορολογικός κάτοικος κράτους μέλους της ΕΕ, σύμφωνα με τη νομοθεσία του κράτους αυτού και δεν θεωρείται κάτοικος τρίτου κράτους εκτός ΕΕ κατ' εφαρμογήν όρων σύμβασης αποφυγής διπλής φορολογίας που έχει συναφθεί με αυτό το τρίτο κράτος, και

γ)υπόκειται, χωρίς τη δυνατότητα επιλογής ή απαλλαγής, σε έναν από τους φόρους που αναφέρονται στο Παράρτημα Ι Μέρος Β' της Οδηγίας 2011/96/ΕΕ ή σε οποιοδήποτε άλλον φόρο αντικαταστήσει έναν από τους φόρους αυτούς.

Όσον αφορά στο φόρο εισοδήματος που αναφέρεται στην πιο πάνω περίπτωση γ΄, στο Μέρος Β΄ του Παραρτήματος Ι της ίδιας οδηγίας αναφέρεται ο φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων κερδοσκοπικού χαρακτήρα στην Ελλάδα. Επομένως, οι διατάξεις του παρόντος άρθρου εφαρμόζονται στα ημεδαπά νομικά πρόσωπα που διανέμουν μερίσματα και έχουν τη νομική μορφή της ανώνυμης εταιρείας, της εταιρείας περιορισμένης ευθύνης, της ιδιωτικής κεφαλαιουχικής εταιρείας καθώς και των προσωπικών εταιρειών, οι οποίες πλέον υπόκεινται στη φορολογία νομικών προσώπων.

Αντίθετα, οι διατάξεις αυτές δεν εφαρμόζονται στις κοινοπραξίες που διανέμουν κέρδη, δεδομένου ότι σύμφωνα με την περίπτωση δ΄ του άρθρου 2 του παρόντος Κ.Φ.Ε., αυτές θεωρούνται νομικές οντότητες (ΠΟΛ. 1121/15.6.2015).

Λήπτης

δ) ο λήπτης φορολογούμενος κατέχει ελάχιστο ποσοστό συμμετοχής τουλάχιστον δέκα τοις εκατό (10%) της αξίας ή του πλήθους του μετοχικού ή βασικού κεφαλαίου ή των δικαιωμάτων ψήφου του νομικού προσώπου που διανέμει, και

ε) το ελάχιστο ποσοστό συμμετοχής διακρατείται τουλάχιστον είκοσι τέσσερεις (24) μήνες.»

Για περισσότερα για Απαλλαγή ενδοομιλικών μερισμάτων και παραδείγματα Άρθρο 48 ν.4172/2013 βλέπε «Φορολογική µεταχείριση (απαλλαγή) των ενδοοµιλικών µερισµάτων - Πρακτικά παραδείγματα»

• Άρθρο 63 ν.4172/2013 παρ.1

«1. Ανεξάρτητα από το άρθρο 61, δεν παρακρατείται καθόλου φόρος από μερίσματα και παρόμοιες πληρωμές που διανέμονται σε νομικό πρόσωπο το οποίο περιλαμβάνεται στο Παράρτημα Ι Μέρος Α' της Οδηγίας 2011/96/Ε.Ε. σχετικά με το κοινό φορολογικό καθεστώς το οποίο ισχύει για τις μητρικές και τις θυγατρικές εταιρείες διαφορετικών κρατών - μελών, όπως αυτή ισχύει, εφόσον:
α) το νομικό πρόσωπο που εισπράττει κατέχει μετοχές, μερίδια ή συμμετοχή τουλάχιστον δέκα τοις εκατό (10%), βάσει αξίας ή αριθμού, στο μετοχικό κεφάλαιο ή δικαιώματα σε κέρδη, δικαιώματα ψήφου του φορολογούμενου που προβαίνει στη διανομή,
β) το ελάχιστο ποσοστό κατοχής μετοχών ή μεριδίων ή συμμετοχής διακρατείται για τουλάχιστον είκοσι τέσσερις (24) μήνες, και
γ) το νομικό πρόσωπο που εισπράττει:
αα) περιλαμβάνεται στους τύπους απαριθμούνται στο Παράρτημα Ι Μέρος Α της Οδηγίας 2011/96/ΕΕ, όπως ισχύει, και
ββ) είναι φορολογικός κάτοικος κράτους - μέλους της Ε.Ε. σύμφωνα με τη νομοθεσία του κράτους αυτού και δεν θεωρείται φορολογικός κάτοικος τρίτου κράτους εκτός Ε.Ε. κατ' εφαρμογή όρων σύμβασης αποφυγής διπλής φορολογίας που έχει συναφθεί με αυτό το τρίτο κράτος, και
γγ) υπόκειται, χωρίς τη δυνατότητα επιλογής ή απαλλαγής, σε έναν από τους φόρους που αναφέρονται στο Παράρτημα Ι Μέρος Β της Οδηγίας 2011/96/ΕΕ ή σε οποιονδήποτε άλλο φόρο ενδεχομένως στο μέλλον αντικαταστήσει έναν από τους φόρους αυτούς.»

Η φορολογική διοίκηση έδωσε διευκρινίσεις με την ΠΟΛ.1181/6.12.2016 ,Κοινό φορολογικό καθεστώς το οποίο ισχύει για τις μητρικές και τις θυγατρικές εταιρείες διαφορετικών κρατών μελών Παροχή διευκρινίσεων για τις διατάξεις των άρθρων 48 παράγραφος 6 και 72 παράγραφος 40 του Κ.Φ.Ε., όπως προστέθηκαν με το άρθρο 8 του ν.4378/2016.

• Άρθρο 72 ν.4172/2013 παρ. 40

«(41) 40. Τα φορολογικά πλεονεκτήματα των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 48 και της παραγράφου 1 του άρθρου 63 δεν παρέχονται σε ρύθμιση ή σειρά ρυθμίσεων οι οποίες, έχοντας τεθεί σε εφαρμογή με κύριο σκοπό ή έναν από τους κύριους σκοπούς την απόκτηση φορολογικού πλεονεκτήματος που παρακωλύει το αντικείμενο ή τον σκοπό του παρόντος, δεν είναι γνήσιες ως προς όλα τα σχετικά γεγονότα και τις συνθήκες. Μια ρύθμιση μπορεί να περιλαμβάνει περισσότερα από ένα στάδια ή μέρη.
Για τους σκοπούς της παραγράφου αυτής, μια ρύθμιση ή σειρά ρυθμίσεων θεωρείται μη γνήσια στον βαθμό που δεν τίθεται σε εφαρμογή για βάσιμους εμπορικούς λόγους που απηχούν την οικονομική πραγματικότητα.»

Σύμφωνα με την ΠΟΛ.1181/6.12.2016 οι διατάξεις της παρ. 40 του άρθρου 72 του ν.4172/2013 ορίζεται ότι τα φορολογικά πλεονεκτήματα των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 48 και της παραγράφου 1 του άρθρου 63 δεν παρέχονται σε ρύθμιση ή σειρά ρυθμίσεων οι οποίες, έχοντας τεθεί σε εφαρμογή με κύριο σκοπό ή έναν από τους κύριους σκοπούς την απόκτηση φορολογικού πλεονεκτήματος που παρακωλύει το αντικείμενο ή τον σκοπό των άρθρων αυτών, δεν είναι γνήσιες ως προς όλα τα σχετικά γεγονότα και τις συνθήκες.
Μια ρύθμιση μπορεί να περιλαμβάνει περισσότερα από ένα στάδια ή μέρη. Για τους σκοπούς της παραγράφου αυτής, μια ρύθμιση ή σειρά ρυθμίσεων θεωρείται μη γνήσια στον βαθμό που δεν τίθεται σε εφαρμογή για βάσιμους εμπορικούς λόγους που απηχούν την οικονομική πραγματικότητα.

Μετά την ενσωμάτωση της Οδηγίας 2014/86/ΕΕ στο εσωτερικό δίκαιο, οι καταστάσεις κατάχρησης της Οδηγίας Μητρικών-Θυγατρικών (άρθρα 48 και 63 του Κ.Φ.Ε.) θα αντιμετωπίζονται με τον κανόνα αυτόν, δηλαδή με τις διατάξεις της παραγράφου 40 του άρθρου 72 του ν.4172/2013 και όχι με τον γενικό αντικαταχρηστικό κανόνα (άρθρο 38 ν.4174/2013), καθόσον ως ειδικότερες οι διατάξεις αυτές κατισχύουν.

 

Παραδείγματα 1:

Η ημεδαπή εταιρεία ΑΒΓ είναι μητρική εταιρεία δύο εταιρειών, της εταιρείας ΓΑΜΑ, που έχει έδρα σε κράτος μέλος ΕΕ και της εταιρείας ΒΗΤΑ με έδρα σε τρίτη χώρα. Μεταξύ της Ελλάδας και του κράτους που είναι εγκατεστημένη η εταιρεία ΒΗΤΑ υπάρχει σύμβαση για την αποφυγή της διπλής φορολογίας, η οποία προβλέπει παρακράτηση φόρου στα μερίσματα που διανέμει η θυγατρική εταιρεία ΒΗΤΑ στην ημεδαπή μητρική της. Σύμβαση για την αποφυγή διπλής φορολογίας υπάρχει επίσης και μεταξύ των κρατών που είναι εγκατεστημένες οι εταιρείες ΓΑΜΑ και ΒΗΤΑ, η οποία μάλιστα προβλέπει χαμηλότερο συντελεστή παρακράτησης φόρου για τα μερίσματα που καταβάλλονται από το κράτος που είναι εγκατεστημένη η εταιρεία ΒΗΤΑ προς το κράτος που είναι εγκατεστημένη η εταιρεία ΓΑΜΑ.

Έστω, στη συνέχεια η ημεδαπή εταιρεία ΑΒΓ μεταβιβάζει στην εταιρεία ΓΑΜΑ το σύνολο των μετοχών της εταιρείας ΒΗΤΑ που κατέχει και εξ αυτού του λόγου, η εταιρεία ΓΑΜΑ καθίσταται πλέον μητρική της εταιρείας ΒΗΤΑ, με σκοπό να λαμβάνει τελικά το μέρισμα από την εταιρεία ΒΗΤΑ (μέσω της ΓΑΜΑ), χωρίς την πληρωμή φόρου, αφού μεταξύ των εταιρειών ΓΑΜΑ και ΑΒΓ εφαρμόζονται οι διατάξεις της Οδηγίας Μητρικών-Θυγατρικών, που προβλέπουν απαλλαγή των εισπραττόμενων μερισμάτων από τον φόρο εισοδήματος. Περαιτέρω, η εν λόγω σύμβαση μεταβίβασης των μετοχών προβλέπει την επαναγορά τους σε τέσσερα (4) έτη από την εταιρεία ΑΒΓ.

Επισημάνσεις:

Στην πιο πάνω περίπτωση, η Φορολογούσα Αρχή της ημεδαπής εταιρείας ΑΒΓ θα πρέπει καταρχήν να εξετάσει εάν η σύμβαση μεταβίβασης των μετοχών της εταιρείας ΒΗΤΑ προς την εταιρεία ΓΑΜΑ είναι γνήσια. Η ύπαρξη συμφωνίας επαναγοράς των μετοχών της εταιρείας ΒΗΤΑ από την εταιρεία ΑΒΓ από μόνη της θα ήταν αρκετή για τον χαρακτηρισμό της συναλλαγής ως μη γνήσιας, ενώ τυχόν χαμηλό τίμημα μεταβίβασης μετοχών από την εταιρεία ΑΒΓ στην εταιρεία ΓΑΜΑ, κατά παράβαση της αρχής των ίσων αποστάσεων, από μόνη της δεν αρκεί για τον χαρακτηρισμό ως μη γνήσιας της μεταβίβασης και της εφαρμογής των διατάξεων της παρ. 40 του άρθρου 72 του ν.4172/2013.

Περαιτέρω, αν η θυγατρική εταιρεία ΓΑΜΑ δεν διένειμε τελικά μερίσματα στην ημεδαπή μητρική της εταιρεία ΑΒΓ, τότε δεν τίθεται θέμα εφαρμογής του εν λόγω αντικαταχρηστικού κανόνα, ενώ αν τελικά διανεμηθούν μερίσματα από την εταιρεία ΓΑΜΑ, η οποία είχε λάβει μέρισμα από την εταιρεία ΒΗΤΑ, τα εισπραττόμενα από την ημεδαπή μητρική εταιρεία ΑΒΓ μερίσματα θα πρέπει αυτά να μην τύχουν του φορολογικού πλεονεκτήματος της παρ. 1 του άρθρου 48 του ν.4172/2013, κατά το μέρος που το ποσό των μερισμάτων αυτών αντιστοιχεί σε μερίσματα που προέρχονται από την εταιρεία ΒΗΤΑ, αλλά να φορολογηθούν με τις γενικές διατάξεις.

Παραδείγματα 2:

Έστω, η εταιρεία Έψιλον με έδρα σε τρίτη χώρα κατέχει μετοχές μιας ημεδαπής εταιρείας Γ και μιας εταιρείας Λ με έδρα σε κράτος μέλος. Η εταιρεία Έψιλον μεταβιβάζει τις μετοχές της εταιρείας Γ στην εταιρεία Λ με αποτέλεσμα η ημεδαπή εταιρεία Γ να καταστεί θυγατρική της εταιρείας Λ κατά 100%. Η σύμβαση για την αποφυγή της διπλής φορολογίας μεταξύ της τρίτης χώρας Έψιλον και της Ελλάδας προβλέπει υψηλότερο συντελεστή παρακράτησης φόρου στα μερίσματα, σε σχέση με την αντίστοιχη σύμβαση μεταξύ της τρίτης χώρας Έψιλον και του άλλου κράτους μέλους.

Στην περίπτωση αυτή η Φορολογούσα Αρχή της ημεδαπής εταιρείας Γ θα πρέπει καταρχήν να εξετάσει αν η σύμβαση μεταβίβασης των μετοχών της εταιρείας Δ από την εταιρεία Έψιλον προς την εταιρεία Λ είναι γνήσια.

Ο χαρακτηρισμός της εταιρείας Έψιλον με έδρα σε τρίτη χώρα ως «εταιρείας γραμματοκιβωτίου» («post box company»), δηλαδή ως εταιρείας χωρίς πραγματική άσκηση εργασιών, είναι αρκετός για τον καταρχήν χαρακτηρισμό της πιο πάνω μεταβίβασης μετοχών ως «μη γνήσιας». Στη συνέχεια, θα πρέπει να εξεταστεί αν έχουν διανεμηθεί κέρδη από την ημεδαπή εταιρεία Γ στην εταιρεία Λ, ώστε να έχουν εφαρμογή οι διατάξεις της παρ. 40 του άρθρου 72 του ν.4172/2013 (αντικαταχρηστικός κανόνας), καθόσον στην περίπτωση αυτή η μεταβίβαση των μετοχών έγινε με σκοπό την κατάχρηση των διατάξεων της Οδηγίας Μητρικών Θυγατρικών, προκειμένου η διανομή των κερδών από την ημεδαπή εταιρεία Γ να καταλήξει τελικά στην εταιρεία Έψιλον μέσω της ημεδαπής Λ, με την πληρωμή φόρου με χαμηλότερο συντελεστή. Αν διαπιστωθεί ότι έχει εφαρμογή ο αντικαταχρηστικός κανόνας, τα καταβαλλόμενα από την ημεδαπή εταιρεία Γ μερίσματα δεν τυγχάνουν του φορολογικού πλεονεκτήματος της παρ. 1 του άρθρου 63, αλλά υπόκεινται σε παρακράτηση φόρου με βάση τις γενικές διατάξεις. Διευκρινίζεται ότι αν η ημεδαπή εταιρεία Γ δεν διένειμε τελικά μερίσματα στην μητρική της εταιρεία Λ, τότε δεν τίθεται θέμα εφαρμογής του εν λόγω αντικαταχρηστικού κανόνα.

• Άρθρο 48 παράγραφοι 6 (Ισχύει από 1.1.2016)

«6. Οι διατάξεις των παραγράφων 1 και 2, όσον αφορά στα ενδοομιλικά μερίσματα από άλλο κράτος-μέλος της ΕΕ, εφαρμόζονται για διανομές κερδών στον βαθμό που τα εν λόγω κέρδη δεν εκπίπτουν από τη θυγατρική, και δεν εφαρμόζονται στον βαθμό που τα κέρδη αυτά εκπίπτουν από τη θυγατρική. (υβριδικά/συμμετοχικά δάνεια Οδηγία 2014/86/ΕΕ)»

Τα υβριδικά/συμμετοχικά δάνεια είναι χρηματοοικονομικά εργαλεία που μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τις επιχειρήσεις, στα πλαίσια του φορολογικού προγραμματισμού τους, και να οδηγήσουν σε καταστρατήγηση των διατάξεων της Οδηγίας Μητρικών Θυγατρικών, με σκοπό τελικά την αποφυγή φορολόγησης εισοδημάτων μεταξύ συνδεδεμένων επιχειρήσεων.
Ειδικότερα, τα υβριδικά/συμμετοχικά δάνεια έχουν ταυτόχρονα τα χαρακτηριστικά τόσο του κεφαλαίου (equity), σε επίπεδο μητρικής εταιρείας, όσο και του δανείου (debt), σε επίπεδο θυγατρικής εταιρείας.

Λειτουργούν με τον εξής τρόπο: η μητρική εταιρεία, αντί να χορηγήσει δάνειο σε αλλοδαπή θυγατρική της, εισφέρει το ποσό ως κεφάλαιο (profit participating loans PPL), εκμεταλλευόμενη την εσωτερική νομοθεσία του κράτους της θυγατρικής, η οποία χαρακτηρίζει το εισφερόμενο κεφάλαιο ως δάνειο (π.χ. έκδοση ομολογιακού δανείου μετατρέψιμου σε μετοχές από θυγατρική εταιρεία του οποίου ο ομολογιούχος τυγχάνει να είναι η μητρική εταιρεία)

Για παράδειγμα, θυγατρική εταιρεία σε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ εκδίδει δεκαετές ομολογιακό δάνειο ύψους 1.000.000 ευρώ μετατρέψιμο σε μετοχές, το οποίο αναλαμβάνει ως ομολογιούχος δανειστής η ημεδαπή μητρική της εταιρεία στην Ελλάδα. Για τις ανάγκες του εν λόγω παραδείγματος, το πιο πάνω χρηματοοικονομικό εργαλείο έχει τα χαρακτηριστικά του υβριδικού δανείου, δηλαδή αντιμετωπίζεται ως δάνειο από το κράτος μέλος της θυγατρικής εταιρείας, ενώ ως συμμετοχή στο κεφάλαιο από τη χώρα μας. Οι ετήσιες καταβολές από τη θυγατρική προς τη μητρική εταιρεία είναι 100.000 ευρώ, ποσό το οποίο εκπίπτει ως τόκος σε επίπεδο θυγατρικής και απαλλάσσεται ως μέρισμα σε επίπεδο μητρικής. (ΠΟΛ 1181/2016)

Το ποσό των εισπραττόμενων μερισμάτων δεν θα απαλλαχθεί από τον φόρο εισοδήματος με βάση τις διατάξεις του άρθρου 48 του ν.4172/2013, δεδομένου ότι το εν λόγω ποσό έχει εκπέσει σε επίπεδο θυγατρικής.

Επισημαίνεται ότι το παράδειγμα του ομολογιακού δανείου μετατρέψιμου σε μετοχές χρησιμοποιήθηκε για την καλύτερη κατανόηση των ανωτέρω, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι κάθε τέτοιο δάνειο έχει τα χαρακτηριστικά του υβριδικού δανείου. Σε κάθε περίπτωση, για τον χαρακτηρισμό ενός δανείου ως υβριδικού/συμμετοχικού, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τυχόν διαφορετικοί φορολογικοί χειρισμοί μεταξύ των κρατών μελών σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν πιο πάνω.

• Άρθρο 49 ν.4172/2013 (Ισχύει από 1.1.2014)

Με τις διατάξεις του άρθρου 49 του ΚΦΕ (ν. 4172/2013), όπως ισχύουν μετά την τροποποίησή τους με τις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 23 του ν.4223/2013 και την τροποποίησή τους με την περ. 12 της υποπαρ. Δ1 της παρ. Δ του άρθρου πρώτου του ν.4254/2014, εισήχθησαν, για την αντιμετώπιση καταχρήσεων, κανόνες Υποκεφαλαιοδότησης σύμφωνα με τη διεθνή πρακτική και τα οριζόμενα στις οδηγίες του Ψηφίσματος του Συμβουλίου Ευρωπαϊκής Ένωσης της 8ης Ιουνίου 2010 για το συντονισμό των κανόνων περί ελεγχόμενων αλλοδαπών εταιρειών (ΕΑΕ) και περί υποκεφαλαιοδότησης εντός της ΕΕ (2010/C156/01).

Ειδικότερα, με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου αυτού ορίζεται ότι, με την επιφύλαξη της παραγράφου 3, οι δαπάνες τόκων δεν αναγνωρίζονται ως εκπιπτόμενες επιχειρηματικές δαπάνες, στο βαθμό που οι πλεονάζουσες δαπάνες τόκων υπερβαίνουν το 30% των φορολογητέων κερδών προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (EBITDA). Τα κέρδη προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων καθορίζονται με βάση τις οικονομικές καταστάσεις που συντάσσονται σύμφωνα με τους ελληνικούς κανόνες λογιστικής με τις φορολογικές αναπροσαρμογές που προβλέπονται στον Κ.Φ.Ε., δηλαδή μετά την αναμόρφωση των λογιστικών αποτελεσμάτων της επιχείρησης σύμφωνα με τις διατάξεις του Κ.Φ.Ε. (ν.4172/2013).

Για την εφαρμογή του άρθρου αυτού, ως τόκοι νοούνται οι οριζόμενοι με τις διατάξεις της παρ.1 του άρθρου 37 του ν.4172/2013.

Με βάση τις διατάξεις της περ. α’ της παρ. 9 του άρθρου 72 του ν.4172/2013, οι οποίες προστέθηκαν με την παρ. 3 του άρθρου 26 του ν.4223/2013, ορίζεται ότι ο συντελεστής 30% επί του EBITDA εφαρμόζεται για δαπάνες τόκων που πραγματοποιούνται στα φορολογικά έτη που αρχίζουν από την 1.1.2017 και μετά. Κατά τη μεταβατική περίοδο, δηλαδή στα φορολογικά έτη που αρχίζουν από την 1.1.2014 έως και την 31.12.2016 εφαρμόζονται οι ακόλουθοι συντελεστές επί του EBITDA:

 

60% για τα φορολογικά έτη που αρχίζουν από την 1.1.2014

50% για τα φορολογικά έτη που αρχίζουν από την 1.1.2015

40% για τα φορολογικά έτη που αρχίζουν από την 1.1.2016

Ο όρος «πλεονάζουσες δαπάνες τόκων» σημαίνει το πλεόνασμα των δαπανών τόκων έναντι του εισοδήματος από τόκους.(παρ.2)

Οι δαπάνες τόκων της παραγράφου 1 αναγνωρίζονται πλήρως ως εκπιπτόμενες επιχειρηματικές δαπάνες εφόσον το ποσό των εγγεγραμμένων στα βιβλία καθαρών δαπανών τόκων δεν υπερβαίνει το ποσό των τριών εκατομμυρίων (3.000.000) ευρώ το χρόνο. (παρ.3)

Κάθε δαπάνη τόκων που δεν εκπίπτει σύμφωνα με την παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου μεταφέρεται χωρίς χρονικό περιορισμό. (παρ.4)

Για περισσότερα περί Υποκεφαλαιοδότησης και παραδείγματα βλέπε

• Άρθρο 56 ν.4172/2013 (Ισχύει από 1.1.2014)

Με τις διατάξεις του άρθρου 56 εισάγεται ειδικός αντικαταχρηστικός κανόνας για την άρση των ευεργετημάτων των άρθρων 52, 53, 54 και 55 και προβλέπει ότι:
«Τα ευεργετήματα που προβλέπονται στα άρθρα 52, 53, 54 και 55 αίρονται ολικά ή μερικά, όταν κάποια από τις πράξεις που αναφέρονται στα άρθρα αυτά έχει ως κύριο στόχο ή ως έναν από τους κύριους στόχους τη φοροδιαφυγή ή τη φοροαποφυγή. Το γεγονός ότι η πράξη δεν πραγματοποιείται για οικονομικά θεμιτούς λόγους, όπως είναι η αναδιάρθρωση ή η ορθολογικότερη οργάνωση των δραστηριοτήτων των εταιρειών που ενέχονται στη σχετική πράξη, μπορεί να αποτελέσει τεκμήριο ότι κύριος ή ένας από τους κύριους στόχους της πράξης αυτής είναι η φοροδιαφυγή ή η φοροαποφυγή.»

Επισημαίνεται ότι, ως προς τους μετασχηματισμούς επιχειρήσεων με βάση τις διατάξεις του ν. 4172/2013, οι διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 27 αποτελούν ειδικότερο κανόνα που εφαρμόζεται για την μεταφορά των ζημιών, σε σχέση με τον αντικαταχρηστικό κανόνα του άρθρου 56 του ν. 4172/2013, ο οποίος εφαρμόζεται συμπληρωματικά για τα λοιπά παρεχόμενα ευεργετήματα στους μετασχηματισμούς κατά τον ν. 4172/2013.

Για περισσότερα περί Εταιρικών Μετασχηματισμών και παραδείγματα βλέπε:
link 1
link 2
link 3

• Άρθρο 66 ν.4172/2013 (Ισχύει από 1.1.2014)

Οι κανόνες για τις ελεγχόμενες αλλοδαπές εταιρείες (ΕΑΕ) έχουν ως αποτέλεσμα την ανακατανομή του εισοδήματος μιας ελεγχόμενης θυγατρικής με χαμηλή φορολογία προς τη μητρική της εταιρεία. Στη συνέχεια, η μητρική εταιρεία υπόκειται στον φόρο για το ανακατανεμημένο αυτό εισόδημα στο κράτος όπου είναι κάτοικος για φορολογικούς σκοπούς.

Με τις διατάξεις του άρθρου 66 του ΚΦΕ (ν. 4172/2013) προσαρμόστηκε η εσωτερική φορολογική νομοθεσία στις υποδείξεις/οδηγίες του Ψηφίσματος του Συμβουλίου της 8ης Ιουνίου 2010 για το συντονισμό των κανόνων περί ελεγχόμενων αλλοδαπών εταιριών (ΕΑΕ) και περί υποκεφαλαιοποίησης εντός της EE (2010/C 156/01) αλλά και της Ανακοίνωσης της Επιτροπής (COM(2007) 785), με την οποία συστήνεται η εφαρμογή κανόνων κατά των καταχρήσεων στον τομέα της άμεσης φορολογίας εντός της EE και όσον αφορά τρίτες χώρες με Κανόνες για τις ΕΑΕ.

Συγκεκριμένα, εισήχθησαν για πρώτη φορά στο εσωτερικό μας δίκαιο κανόνες για την αποτροπή της φοροαποφυγής των ημεδαπών εταιρειών μέσω της μεταφοράς των εσόδων τους σε θυγατρικές που βρίσκονται σε χώρες με χαμηλή φορολογία.

Το πεδίο εφαρμογής των κανόνων αυτών ορίζεται γενικά με αναφορά σε κριτήρια που αφορούν στον έλεγχο της αλλοδαπής εταιρείας (ΕΑΕ), το ικανοποιητικό επίπεδο φορολόγησής της, στη δραστηριότητα και στον τύπο των εσόδων της.

Ειδικότερα, με το άρθρο 66 του ν.4172/2013 και με βάση όσα διευκρινίστηκαν με την ΠΟΛ.1076/17.3.2014 ερμηνευτική εγκύκλιό εφαρμόζονται κανόνες Ελεγχόμενων αλλοδαπών Εταιρειών (ΕΑΕ) για την καταβολή τόκων, δικαιωμάτων, μερισμάτων και εισοδήματος από μεταβίβαση μετοχών, εισόδημα από κινητά περιουσιακά στοιχεία, εισόδημα από ακίνητη περιουσία (παρ. 3 του άρθρου 66) σε νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα που υπόκειται σε προνομιακό φορολογικό καθεστώς.
 

ΠΑΡΑ∆ΕΙΓΜΑ ΠΟΛ.1076/17.3.2014:

Ημεδαπή Α.Ε. της οποίας η χρήση λήγει στις 31.12.2014, κατέχει το 60% των μη εισηγμένων σε χρηματιστήριο μετοχών αλλοδαπής εταιρείας η οποία είναι εγκατεστημένη σε κράτος μη συνεργάσιμο.

Με βάση τον τελευταίο επίσημο ισολογισμό της αλλοδαπής εταιρείας προκύπτουν τα ακόλουθα:

Το συνολικό καθαρό ποσό τόκων και δικαιωμάτων που έχει αποκτήσει η αλλοδαπή εταιρεία εντός του οικείου φορολογικού έτους ανέρχεται σε € 400.000 και 250.000, αντίστοιχα, ενώ τα καθαρά κέρδη προ φόρων ανέρχονται σε € 1.000.000.

Η υπόψη εταιρεία δεν έχει άλλα εισοδήματα που αναφέρονται στις κατηγορίες της παρ. 3 του αρ. 66 του Κ.Φ.Ε.

Επομένως, το καθαρό εισόδημα προ φόρων που πραγματοποιεί η αλλοδαπή εταιρεία και εμπίπτει στις ανωτέρω κατηγορίες ανέρχεται σε ποσοστό 65% ([(400.000+250.000)/1,000.0000)*100]=65%)του συνολικού καθαρού κέρδους αυτής, δηλαδή σε ποσοστό μεγαλύτερο του 30%.

Με βάση τα βιβλία της ημεδαπής Α.Ε. διαπιστώνεται ότι έχει καταβάλλει στην υπόψη αλλοδαπή εταιρεία ποσά τόκων και δικαιωμάτων, ύψους €300.000 και €50.000, αντίστοιχα, δηλαδή καλύπτει ποσοστό μεγαλύτερο του 50% των εισοδημάτων της αλλοδαπής για μία εκ των δύο κατηγοριών εισοδήματος (75% και 20%, αντίστοιχα).

Επομένως, η ημεδαπή Α.Ε. θα υπολογίσει ως φορολογητέο εισόδημα στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2014 το ποσό των €600.000 (€1.000.000*60%). (ΠΟΛ.1076/17.3.2014)

Κλείνοντας θα ήθελα να τονίσω ότι με το παρών άρθρο εκφράζω τις προσωπικές μου απόψεις που στηρίζονται στη δική μου ερμηνευτική προσέγγιση. Σε καμία περίπτωση δεν διεκδικώ το αλάθητο και θα δεχθώ τις όποιες επισημάνσεις ή παρατηρήσεις σας.

 

Πηγές:

•Εφηµερίς της Κυβερνήσεως της Ελληνικής ∆ηµοκρατίας, Νόµος υπ’ αριθµ. 4172,Φορολογία εισοδήµατος, επείγοντα µέτρα εφαρµογής του ν. 4046/2012, του ν. 4093/2012 και του ν. 4172/2013 και άλλες διατάξεις, Αριθµός φύλλου 167, 23 Ιουλίου 2013

ΟΔΗΓΙΑ (ΕΕ) 2016/1164 ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 12ης Ιουλίου 2016 για τη θέσπιση κανόνων κατά πρακτικών φοροαποφυγής που έχουν άμεση επίπτωση στη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς

• ΝΟΜΟΣ ΥΠ’ ΑΡΙΘ. 4174 Φορολογικές διαδικασίες και άλλες διατάξεις (ΦΕΚ Α' 170/26-07-2013), ΚΩΔΙΚΑΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ

•ΠΟΛ.1076/17.3.2014 Οδηγίες για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 66 του ν.4172/2013

•Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος Ν.4172/2013 /Ανάλυση - Ερμηνεία Ν. 4172/2013, Νασόπουλος Α. Αντώνιος, Αθήνα 2016.

ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ

(Αρχική δημοσίευση 25-02-2014)
(Τελευταία ενημέρωση 07/02/2019)

1. Καταργήθηκε η σύνταξη Ιδιωτικού Συμφωνητικού Μίσθωσης;

Σε καμία περίπτωση. Η δήλωση πληροφοριακών στοιχείων μίσθωσης ακίνητης περιουσίας, υποβάλλεται αποκλειστικά για φορολογικούς λόγους και για το λόγο αυτό δεχόμαστε τόσο έγγραφες όσο και προφορικές συμφωνίες.
Η δήλωση αυτή δεν καθορίζει τις σχέσεις των συμβαλλομένων μερών (εκμισθωτή και μισθωτή). Οι σχέσεις αυτές ρυθμίζονται και προστατεύονται από τον Αστικό Κώδικα.

2. Πότε υπάρχει υποχρέωση υποβολής;

Οι εκμισθωτές - υπεκμισθωτές ακίνητης περιουσίας, και όσοι προβαίνουν σε παραχώρηση χρήσης γης και ακινήτου υποχρεούνται να δηλώνουν με ηλεκτρονικό τρόπο, όλα τα πληροφοριακά στοιχεία των αρχικών ή τροποποιητικών μισθώσεων ή της παραχώρησης της χρήσης, ανεξάρτητα αν πρόκειται για γραπτή ή προφορική συμφωνία και ανεξάρτητα αν το μίσθωμα καταβάλλεται σε χρήμα ή σε είδος. Εξαιρούνται της υποχρέωσης όσοι παραχωρούν δωρεάν κατοικία μέχρι 200 τ.μ. προκειμένου να χρησιμοποιηθεί ως κύρια κατοικία προς ανιόντες ή κατιόντες. Επίσης, σε περίπτωση λύσης της μίσθωσης, ο εκμισθωτής δύναται να δηλώνει τη λύση της μίσθωσης μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα από τη λύση. (Ισχύει για μισθώσεις που λύνονται μετά την 01/10/2018).

3. Για ποιες μισθώσεις υπάρχει υποχρέωση υποβολής;

- για αστικές μισθώσεις (κατοικίας)
- για επαγγελματικές μισθώσεις
- για βραχυχρόνιες μισθώσεις εκτός ψηφιακής πλατφόρμας
- για αγροτικές/γεωργικές
- για παραχώρηση χρήσης (δωρεάν ή με αντάλλαγμα σε είδος)
- για εκμισθώσεις του άρθρου 41 ν.4172/2013

4. Σε ποιες περιπτώσεις υποβάλλεται δήλωση μίσθωσης;

Υπάρχει υποχρέωση υποβολής για:
• Αρχικές μισθώσεις ή υπεκμισθώσεις ή δωρεάν παραχωρήσεις χρήσεων γης ή ακινήτου.
• Τροποποιήσεις μισθώσεων ή υπεκμισθώσεων ή δωρεάν παραχωρήσεων χρήσεων γης ή ακινήτου.

5. Ποιος έχει υποχρέωση υποβολής;

Ο εκμισθωτής ή υπεκμισθωτής ή ο παρέχων δωρεάν τη χρήση του ακινήτου ή της γης. Στις περιπτώσεις συνιδιοκτησίας υποβάλλεται από έναν εκ των συνιδιοκτητών. Αν κάποιος από τους συνιδιοκτήτες δεν αποδέχεται τα στοιχεία της μίσθωσης θα πρέπει, μέχρι τη λήξη της προθεσμίας υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, να επιλέξει το πεδίο «ΜΗ ΑΠΟΔΟΧΗ» και να αναγράψει τους λόγους της μη αποδοχής.

6. Πρέπει να υποβάλω στο taxisnet μισθωτήριο που το έχω καταθέσει σε Δ.Ο.Υ;

ΟΧΙ. Παλιά μισθωτήρια (πριν από το 2014 που «άνοιξε» η ηλεκτρονική υποβολή των δηλώσεων μίσθωσης στο TAXISnet) δεν χρειάζεται να υποβληθούν ξανά, αφού έχουν υποβληθεί στο παρελθόν σε Δ.Ο.Υ.
Για τις περιπτώσεις που θα θέλετε να επισημάνετε ότι μια νέα δήλωση μίσθωσης που θα υποβάλλετε στο TAXISnet, είναι συνέχεια προηγούμενης μίσθωσης δείτε την ερώτηση 17: Τι κάνουμε στην περίπτωση ανανέωσης (παράτασης) υπάρχουσας μίσθωσης;

7. Αν δεν έχει ΑΦΜ ο εκμισθωτής τι κάνουμε;

Πρέπει να ζητήσει από την αρμόδια Δ.Ο.Υ. να του χορηγηθεί Α.Φ.Μ. Χωρίς Α.Φ.Μ. δεν είναι δυνατόν να προχωρήσει στην καταχώρηση. Επίσης, πρέπει να εγγραφεί στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες TAXISnet, να λάβει κωδικούς χρήσης (κλειδάριθμο), ώστε να μπορεί να εισέλθει στην εφαρμογή και να καταχωρήσει τον Α.Φ.Μ. στο πεδίο των εκμισθωτών.

8. Αν δεν έχει ΑΦΜ ο μισθωτής τι κάνουμε;

Πρέπει να ζητήσει από την αρμόδια Δ.Ο.Υ. να του χορηγηθεί Α.Φ.Μ. Χωρίς Α.Φ.Μ. δεν είναι δυνατόν να προχωρήσει στην καταχώρηση ο εκμισθωτής. Σε δύο μόνο περιπτώσεις επιτρέπεται να μην έχει Α.Φ.Μ. ο μισθωτής:
• Αλλοδαπός μισθωτής: Στην περίπτωση αυτή καταχωρούμε τον αριθμό διαβατηρίου, τη διεύθυνση μόνιμης κατοικίας και τη χώρα προέλευσης.
• Νομικά πρόσωπα υπό σύσταση: η περίπτωση αφορά μίσθωση στην οποία συμβάλλεται νομικό πρόσωπο το οποίο δεν έχει λάβει ακόμη Α.Φ.Μ. από την αρμόδια υπηρεσία (ΓΕΜΗ). Στην περίπτωση αυτή καταχωρούμε την επωνυμία του νομικού προσώπου και τον Α.Φ.Μ. του νόμιμου εκπροσώπου. Στη συνέχεια όταν το Νομικό Πρόσωπο ολοκληρώσει τη διαδικασία έναρξης εργασιών και λάβει Α.Φ.Μ., ο εκμισθωτής πρέπει να επανέλθει στο TAXISnet προκειμένου να καταχωρήσει νέα δήλωση μίσθωσης μέσα στον επόμενο μήνα από τη χορήγηση Α.Φ.Μ. Σε αυτήν τη νέα δήλωση θα καταχωρήσει τον Α.Φ.Μ., τα υπόλοιπα στοιχεία της μίσθωσης (όπως ακριβώς είχαν καταχωρηθεί στην αρχική δήλωση), αλλά πρέπει να επιλέξει ΚΑΙ το πεδίο «συνέχεια προηγούμενης μίσθωσης». Σε αυτό το πεδίο θα καταχωρήσει τον αριθμό καταχώρησης της αρχικής μίσθωσης.

9. Ποια είναι η διαδικασία της δήλωσης των πληροφοριακών στοιχείων της μίσθωσης;

Ο εκμισθωτής του ακινήτου εισέρχεται στο TAXISnet με τους προσωπικούς του κωδικούς και επιλέγει «Δήλωση πληροφοριακών στοιχείων μισθώσεων Ακίνητης Περιουσίας». Ακολούθως, με το πλήκτρο «επιλογή», μεταφέρεται στη φόρμα υποβολής, την οποία πρέπει να συμπληρώσει. Η φόρμα υποβολής προτείνει στο τέλος της σελίδας δύο επιλογές:
• Αποθήκευση στην περίπτωση που επιθυμείται η αποθήκευση της εργασίας. (Προσοχή, η επιλογή δεν οριστικοποιεί την υποβολή).
• Οριστικοποίηση. Με την επιλογή αυτή οριστικοποιείται (υποβάλλεται) η δήλωση πληροφοριακών στοιχείων μίσθωσης και διασφαλίζεται ότι έχουμε εκπληρωθεί η υποχρέωση.

10. Πως θα αποδεικνύεται η υποβολή;

Μετά την οριστικοποίηση της υποβολής, εκτυπώνεται σχετική απόδειξη υποβολής, η οποία αντικαθιστά την ειδική σφράγιση που πραγματοποιούσε η Δ.Ο.Υ.

11. Πως μπορώ να εκτυπώσω απόδειξη υποβολής;

Με τη χρήση των προσωπικών σας κωδικών, μπορείτε ανά πάσα στιγμή, μέσα από τον ιστότοπο www.aade.gr να δείτε τις δηλώσεις μίσθωσης που έχετε υποβάλει, καθώς και να εκτυπώσετε το σχετικό αποδεικτικό. Από τη σχετική οθόνη επιλέγεται η γραμμή με τη δήλωση που επιθυμείται η εκτύπωση και επιλέγεται το εικονίδιο «απόδειξη (PDF)». Η εφαρμογή ανοίγει σε νέο παράθυρο την απόδειξη υποβολής και μπορεί να πραγματοποιηθεί εκτύπωση.

 

12. Πως ενημερώνονται οι ενδιαφερόμενοι για την υποβολή;

Αφού η υποβολή ολοκληρωθεί από τον εκμισθωτή, θα σταλεί ηλεκτρονικό μήνυμα στο λογαριασμό που τηρείται στο TAXISnet προς όλους τους υπόλοιπους συμβαλλόμενους (εκμισθωτές και μισθωτές).

13. Είμαι μισθωτής και θέλω να κάνω αποδοχή (ή άρνηση) της δήλωσης μίσθωσης. Τι κάνω;

Προϋπόθεση για αυτό είναι ο εκμισθωτής να έχει οριστικοποιήσει την υποβολή της δήλωσης μίσθωσης Ακίνητης Περιουσίας στο TAXISnet. ΠΡΟΣΟΧΗ: η αποδοχή ή η άρνηση δεν αναιρείται. Η διαδικασία είναι η εξής:

Α. Αν ο μισθωτής είναι Νομικό Πρόσωπο, τότε την αποδοχή (ή την άρνηση) δεν την κάνει το ίδιο το Νομικό Πρόσωπο, αλλά ο εκπρόσωπός του ο οποίος, μέσω του μενού των εξουσιοδοτήσεων, έχει οριστεί για να διαχειρίζεται τις διαδικασίες των δηλώσεων μίσθωσης, δηλαδή είτε να υποβάλει δηλώσεις μίσθωσης όταν το Νομικό Πρόσωπο είναι εκμισθωτής ή να αποδέχεται (ή να προβαίνει σε άρνηση αποδοχής) δηλώσεων μίσθωσης όταν το Νομικό Πρόσωπο έχει ορισθεί ως μισθωτής ή συνεκμισθωτής. Η αναλυτική διαδικασία αποδοχής ή άρνησης είναι ίδια όπως θα περιγραφεί παρακάτω για τα Φυσικά Πρόσωπα, με τη σημείωση ότι ο εκπρόσωπος του Νομικού Προσώπου με την «επιλογή ρόλου» θα λειτουργήσει ως εκπρόσωπος Ν.Π (και όχι για τον εαυτό του)

Β. Αν ο μισθωτής είναι Φυσικό Πρόσωπο, και
• έχει εισέλθει στο TAXISnet με τους προσωπικούς του κωδικούς,
• έχει επιλέξει από το μενού «Εφαρμογές TAXISnet» τη «Δήλωση Πληροφοριακών Στοιχείων Μισθώσεων Ακίνητης Περιουσίας», 

τότε στην 1η εικόνα της εφαρμογής

 

θα πατήσει το «Επιλογή» ώστε στην επόμενη εικόνα να δει το παρακάτω:

 

Επιλέγοντας την «Προβολή» (τον μεγεθυντικό φακό στα δεξιά), τότε στην επόμενη εικόνα θα δει τα 2 πεδία με τα οποία θα προβεί είτε στην ΑΠΟΔΟΧΗ, είτε στην ΑΡΝΗΣΗ.

 

Αν ΣΥΜΦΩΝΕΙΤΕ με τη μίσθωση τότε επιλέξτε την «Αποδοχή». Στη συνέχεια θα εμφανιστεί μήνυμα που θα σας ειδοποιεί (για την αποφυγή λάθους) ότι επιλέξατε αποδοχή.

 

Πατήστε το ΟΚ για να ολοκληρωθεί η αποδοχή.

 

• Αν ΔΙΑΦΩΝΕΙΤΕ με τη μίσθωση και θέλετε να την αρνηθείτε τότε επιλέξτε την «Άρνηση». Στη συνέχεια θα εμφανιστεί μήνυμα που θα σας ειδοποιεί (για την αποφυγή λάθους) ότι επιλέξατε «Άρνηση».

 

Πατήστε το ΟΚ για να ολοκληρωθεί η Άρνηση αποδοχής.

14. Ποιος είναι ο χρόνος υποβολής;

Η δήλωση υποβάλλεται μέχρι το τέλος του επομένου μήνα από την έναρξη της μίσθωσης ή την τροποποίηση της ή τη λύση της.
Παραδείγματα κατανόησης:
- Ημερομηνία έναρξης μίσθωσης 1 Απριλίου: το ιδιωτικό συμφωνητικό πρέπει να υποβληθεί έως την 31η Μαΐου.
- Ημερομηνία έναρξης μίσθωσης 30 Απριλίου: το ιδιωτικό συμφωνητικό πρέπει να υποβληθεί έως την 31η Μαΐου.

15. Είναι υποχρεωτική η συμπλήρωση του πρωτοκόλλου Π.Ε.Α (Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης) στη δήλωση πληροφοριακών στοιχείων μίσθωσης ακίνητης περιουσίας;

Βάσει του άρθρου 58, παρ. 3, Ν.4342/2015 (ΦΕΚ 143/09/11/2015) η αναγραφή του πρωτοκόλλου ΠΕΑ στην ηλεκτρονική εφαρμογή «Δήλωση Πληροφοριακών Στοιχείων Μίσθωσης Ακίνητης Περιουσίας» είναι υποχρεωτική. Επομένως αν για το ακίνητο που εκμισθώνετε έχετε υποχρέωση έκδοσης Π.Ε.Α τότε πρέπει να συμπληρώσετε υποχρεωτικά τα πεδία στην ενότητα «ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ».

16. Πως υποβάλλω τροποποιητική δήλωση;

Για να υποβάλεται τροποποιητική δήλωση μέσω TAXISnet πρέπει η αρχική δήλωση να έχει υποβληθεί μέσω TAXISnet (για την τροποποίηση μισθώσεων που υποβλήθηκαν στη Δ.Ο.Υ. διαβάστε την επόμενη ερώτηση και ειδικά την παράγραφο 2. “Η αρχική δήλωση (που τώρα ο εκμισθωτής θέλει να ανανεώσει) έχει υποβληθεί σε Δ.Ο.Υ. (πριν την 1/1/2014)”).
Για την υποβολή της τροποποιητικής δήλωσης ο εκμισθωτής πρέπει να εισέλθει στο TAXISnet, να επιλέξει την εφαρμογή «Πληροφοριακά Στοιχεία Μισθώσεων Ακίνητης Περιουσίας», να εντοπίσει στο μενού «Υποβληθείσες Δηλώσεις Πληροφοριακών Στοιχείων Μισθώσεων Ακίνητης Περιουσίας», τη συγκεκριμένη δήλωσή του και να επιλέξει την εισαγωγή τροποποιητικής δήλωσης μίσθωσης (να πατήσει δηλαδή τον πράσινο σταυρό που βρίσκεται στη συγκεκριμένη γραμμή της δήλωσης):

 

Η δήλωση που θα «ανοίξει» θα έχει συμπληρωμένα όλα τα πεδία (θα είναι ίδια όπως και στην αρχική δήλωση) εκτός από:
- τη διάρκεια της μίσθωσης
- το μίσθωμα
- την ημερομηνία σύνταξης του συμφωνητικού

Επιπλέον ο χρήστης μπορεί να συμπληρώσει ή / και να τροποποιήσει-μεταβάλλει τα στοιχεία του πεδίου "ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ".
Τα παραπάνω τέσσερα πεδία μπορεί ο χρήστης να τα μεταβάλει. Για τροποποίηση οποιουδήποτε άλλου στοιχείου της μίσθωσης (στοιχεία εκμισθωτών, μισθωτών, ακινήτου κ.λπ.) δεν είναι δυνατή η υποβολή τροποποιητικής δήλωσης, αλλά πρέπει να υποβληθεί νέα δήλωση (εξαρχής).

17. Τι κάνουμε στην περίπτωση ανανέωσης (παράτασης) υπάρχουσας μίσθωσης;

Μετά την υποχρεωτική ηλεκτρονική υποβολή των μισθώσεων μέσω TAXISnet, θα υπάρχουν πλέον 2 κατηγορίες μισθώσεων που μπορούν να ανανεωθούν (παραταθούν):

1. Η αρχική δήλωση μίσθωσης (που τώρα ο εκμισθωτής θέλει να ανανεώσει) έχει υποβληθεί στο TAXISnet (είχε δηλαδή ημερομηνία έναρξης της μίσθωσης μετά την 1/1/2014).
2. Η αρχική δήλωση (που τώρα ο εκμισθωτής θέλει να ανανεώσει) έχει υποβληθεί σε Δ.Ο.Υ. (πριν την 1/1/2014).

Για κάθε μια περίπτωση υπάρχει διαφορετική διαδικασία της ανανέωσης (παράτασης):

1. Η αρχική δήλωση (που τώρα ο εκμισθωτής θέλει να ανανεώσει) έχει υποβληθεί στο TAXISnet (είχε δηλαδή ημερομηνία έναρξης της μίσθωσης μετά την 1/1/2014):

Σε αυτή την περίπτωση, η αρχική δήλωση μίσθωσης αφορούσε μια μίσθωση με ημερομηνία έναρξης μετά την 1/1/2014, άρα υποχρεωτικά έχει καταχωρηθεί μέσω TAXISnet, και έχει λάβει αριθμό καταχώρησης. Η ανανέωση (παράταση) της μίσθωσης θα γίνει με υποβολή τροποποιητικής δήλωσης. Η τροποποιητική δήλωση, όμως, μπορεί να αλλάξει τέσσερα μόνο στοιχεία:
- τη διάρκεια της μίσθωσης
- το μίσθωμα
- την ημερομηνία σύνταξης του συμφωνητικού
- καθώς και να συμπληρώσει ή/και να μεταβάλλει τα στοιχεία του πεδίου "ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ"

Για να τροποποιηθεί οποιοδήποτε άλλο στοιχείο της μίσθωσης (στοιχεία εκμισθωτών, μισθωτών, ακινήτου κ.λπ.) δεν μπορεί να υποβληθεί τροποποιητική δήλωση, αλλά πρέπει να υποβληθεί νέα δήλωση (εξαρχής).

Για την υποβολή της τροποποιητικής δήλωσης (όπου θα μεταβληθεί η διάρκεια, το μίσθωμα ή θα προστεθούν τα στοιχεία του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης) ο εκμισθωτής πρέπει να εισέλθει στο TAXISnet, να επιλέξει την εφαρμογή «Πληροφοριακά Στοιχεία Μισθώσεων Ακίνητης Περιουσίας», να εντοπίσει στο μενού «Υποβληθείσες Δηλώσεις Πληροφοριακών Στοιχείων Μισθώσεων Ακίνητης Περιουσίας», τη συγκεκριμένη δήλωσή του και να επιλέξει την εισαγωγή τροποποιητικής δήλωσης μίσθωσης (να πατήσει δηλαδή τον πράσινο σταυρό που βρίσκεται στη συγκεκριμένη γραμμή της δήλωσης):

 

Η δήλωση που θα «ανοίξει» θα έχει συμπληρωμένα όλα τα πεδία εκτός της διάρκειας, του μισθώματος και της ημερομηνίας υποβολής, τα οποία μπορεί ο χρήστης να μεταβάλει.

2. Η αρχική δήλωση (που τώρα ο εκμισθωτής θέλει να ανανεώσει) έχει υποβληθεί σε Δ.Ο.Υ. (πριν την 1/1/2014):

Σε αυτή την περίπτωση το μισθωτήριο της αρχικής μίσθωσης υποβλήθηκε σε Δ.Ο.Υ.. και είχε λάβει αριθμό καταχώρησης από τη Δ.Ο.Υ. Δε χρειάζεται να γίνει επανακαταχώρηση του μισθωτηρίου αυτού στο TAXISnet. Η διαδικασία που ακολουθείτε είναι η εξής:

Υποβάλλεται, μέσω TAXISnet, μια νέα δήλωση μίσθωσης (εξαρχής) όπου θα συμπληρωθούν όλα τα πεδία, αποτυπώνοντας την πραγματική εικόνα της μίσθωσης όπως θα ισχύει εφεξής. Επιπλέον, θα επιλεγεί και το πεδίο «Η μίσθωση αποτελεί συνέχεια προηγούμενης».

Σε αυτά τα πεδία συμπληρώνονται τα στοιχεία του αρχικού μισθωτηρίου που υποβλήθηκε στη Δ.Ο.Υ., καταχωρούνται, δηλαδή, τα πεδία «Αριθ. Πρωτ. αρχικής δήλωσης», «Ημερομηνία υποβολής αρχικής δήλωσης» και «Δ.Ο.Υ. υποβολής αρχικού μισθωτηρίου». Με αυτό τον τρόπο όταν θα οριστικοποιηθεί η υποβολή θα έχει συντελεστεί η υποβολή νέας δήλωσης μίσθωσης, όπου θα ανανεώνεται (παρατείνεται) μια μίσθωση που είχε κατατεθεί σε Δ.Ο.Υ.

Γενική παρατήρηση για αυτό το πεδίο: Αφού η προηγούμενη μίσθωση είχε κατατεθεί σε Δ.Ο.Υ. συμπληρώνονται τα επόμενα πεδία «Αριθ. Πρωτ. αρχικής μίσθωσης», «Ημερομηνία υποβολής αρχικής δήλωσης» και «Δ.Ο.Υ. υποβολής αρχικού μισθωτηρίου» χωρίς να επιλεγεί η «Αναζήτηση δήλωσης που υποβλήθηκε στο TAXISnet».

18. Τι κάνουμε στην περίπτωση Λύσης υπάρχουσας μίσθωσης;

Για μισθώσεις που λύνονται μετά την 01/10/2018 (ΠΟΛ.1162/2018), ο εκμισθωτής δύναται να δηλώνει τη λύση της μίσθωσης μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα από τη λύση.

19. Τι κάνουμε στην περίπτωση λάθους της καταχώρησης;

Στην περίπτωση αυτή γίνεται νέα υποβολή δήλωσης μίσθωσης και στις «Σημειώσεις» προσδιορίζονται τα λάθη της αρχικής καταχώρησης και ο αριθμός της αρχικής καταχώρησης. Οι «σημειώσεις» που καταχωρούνται από το χρήστη εμφανίζονται και στην απόδειξη υποβολής.

20. Τι κάνουμε στην περίπτωση που υπάρχουν ειδικοί όροι μίσθωσης;

Ως ειδικοί όροι νοούνται περιορισμοί στη χρήση του ακινήτου, απαγορεύσεις υπεκμισθώσεων κ.λπ.
Συνήθεις περιπτώσεις τέτοιων ειδικών όρων είναι η απαγόρευση της υπεκμίσθωσης, η απαγόρευση της παραχώρησης χρήσης ή η παραχώρηση άδειας στο μισθωτή να συστήνει Νομικά Πρόσωπα στα οποία θα συμμετέχει και ο ίδιος, ή η πρόσληψη συνεταίρου, κ.λπ. Στη φόρμα υποβολής έχουν ενσωματωθεί οι ανωτέρω ειδικοί όροι (δεδομένου ότι αποτελούν συνήθεις περιπτώσεις). Με την επιλογή τους, οι ειδικοί όροι εμφανίζονται στην απόδειξη υποβολής. Προτείνεται, ωστόσο, οι ειδικοί όροι να καταχωρούνται στις «σημειώσεις», ώστε οι πληροφορίες τους να είναι πιο ακριβείς. Αν στο συμφωνητικό προβλέπονται και άλλοι ειδικοί όροι μίσθωσης, τότε στο πεδίο «Σημειώσεις» περιγράφονται οι ειδικοί όροι, ώστε να εμφανιστούν στην απόδειξη υποβολής που θα εκτυπωθεί στο τέλος της διαδικασίας.

21. Είναι υποχρεωτική η καταχώρηση του ΑΤΑΚ;

Η καταχώρηση του Αριθμού Ταυτότητας Ακινήτου (Α.Τ.ΑΚ.) είναι προαιρετική και αφορά όσα ακίνητα έχουν λάβει τέτοιο αριθμό. Με την πληκτρολόγησή του, εμφανίζονται αυτόματα τα στοιχεία του ακινήτου, όπως έχουν δηλωθεί στις δηλώσεις Ε9. Συνιστάται η πληκτρολόγηση του ΑΤΑΚ, για τον ακριβή εντοπισμό του ακινήτου που μισθώνεται. Προσοχή: Σε περίπτωση που κλικάρετε στο πεδίο «Επιτρέπεται η εκμίσθωση ακινήτου μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας βάσει του άρθρου 111, ν.4446/2016», τότε η καταχώρηση του Α.Τ.ΑΚ. είναι υποχρεωτική.

22. Πως συμπληρώνονται στοιχεία ακινήτου που δεν υπάγεται σε κάποια κατηγορία ακινήτου;

Οι κατηγορίες των ακινήτων, κατά βάση, είναι εκείνες που χρησιμοποιούνται στο έντυπο Ε9. Συνεπώς, θα χρησιμοποιηθεί η ίδια κατηγορία που δηλώθηκε στις δηλώσεις Ε9. Στην περίπτωση, ωστόσο, που το ακίνητο δεν εντάσσεται σε αυτές, επιλέγεται «άλλο είδος» και στο πεδίο «περιγραφή» περιγράφεται η ιδιοκτησία.

23. Πότε συμπληρώνεται ο αριθμός παροχής ΔΕΗ;

Εάν δεν επιλεγεί ότι «Το Ακίνητο ΔΕΝ ηλεκτροδοτείται», υπάρχει υποχρέωση να καταχωρηθεί ο αριθμός παροχής της Δ.Ε.Η και ειδικότερα τα 9 πρώτα ψηφία.
Σε περίπτωση ύπαρξης περισσότερων παροχών, επιλέγεται η κυριότερη παροχή.
Ο αριθμός παροχής αναγράφεται υποχρεωτικά και ανεξάρτητα από:
- τη λειτουργία ή μη της παροχής
- την εταιρεία που παρέχει το ηλεκτρικό ρεύμα (ΔΕΗ ή οποιαδήποτε άλλη επιχείρηση)
- το είδος του παρεχόμενου ρεύματος (συμβατικό, εργοταξιακό κ.λπ.)
- το εάν από την ίδια παροχή ηλεκτροδοτούνται ένα ή περισσότερα ακίνητα (γραφεία, καταστήματα, αποθήκες, χώροι στάθμευσης κ.λπ.).

24. Πως επιλέγεται το είδος μίσθωσης;

Υπάρχει η δυνατότητα να επιλεγούν περισσότερα του ενός είδη μίσθωσης, εφόσον η συμφωνημένη μίσθωση περιλαμβάνει διαφορετικές περιπτώσεις. Τα ορισθέντα είδη μίσθωσης είναι τα εξής:
- Αστική (κατοικίας). Πρόκειται για μη εμπορική/επαγγελματική μίσθωση ακινήτων για χρήση κατοικίας, αποθήκης, χώρου στάθμευσης κ.λπ.
- Επαγγελματική. Πρόκειται για μίσθωση ακινήτων, τα οποία προορίζονται για επαγγελματική χρήση, δηλαδή άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας.
- Αγροτική/Γεωργική. Πρόκειται για μίσθωση αγροτικών ακινήτων και αφορούν αγροτικές εκμεταλλεύσεις.
- Βραχυχρόνια μίσθωση εκτός ψηφιακής πλατφόρμας. Πρόκειται για βραχυχρόνιες μισθώσεις οι οποίες δε συνάπτονται μέσω ψηφιακών πλατφορμών.
- Παραχώρηση χρήσης. Πρόκειται είτε για δωρεάν παραχώρηση ακινήτων, είτε για παραχώρηση χρήσης όπου «παράγεται» τεκμαρτό μίσθωμα για τον εκμισθωτή, είτε για εκμίσθωση ακινήτου με αντάλλαγμα σε είδος.
- Εκμίσθωση άρθρου 41 ν.4172/2013.
- Άλλο είδος. Γενικότερη πρόβλεψη, για μισθώσεις που δεν καλύπτονται από τα ανωτέρω. Στην περίπτωση αυτή πρέπει να προσδιοριστεί το είδος της μίσθωσης στο πεδίο «περιγραφή»

25. Τι γίνεται στην περίπτωση υπεκμίσθωσης;

Στην περίπτωση υπεκμίσθωσης, επιλέγεται:
- στο πεδίο «ΙΔΙΟΤΗΤΑ ΔΗΛΟΥΝΤΟΣ» η επιλογή «Υπεκμισθωτής»
- το πεδίο «Υπεκμίσθωση» και καταχωρείται τον αριθμό πρωτοκόλλου και την ημερομηνία που έλαβε το αρχικό ιδιωτικό συμφωνητικό, από το οποίο αποκτάται το δικαίωμα υπεκμίσθωσης ακινήτου τρίτου.
- Δεν θα συμπληρώνεται ο ΑΤΑΚ (είναι προαιρετικό πεδίο), διότι η αναζήτηση του ακινήτου θα γίνεται στο Ε9 του υπεκμισθωτή, άρα θα προβάλλεται μήνυμα μη εύρεσης του ακινήτου. Καταχωρούνται τα στοιχεία της διεύθυνσης (οδός, αριθμός κ.λπ.) με τη χρήση του πληκτρολογίου.

Γενική παρατήρηση: Αν η αρχική μίσθωση είχε γίνει μέσω TAXISnet συμπληρώνεται μόνο ο «Αριθμ. Καταχ. Αρχικής μίσθωσης» και επιλέγεται το «Αναζήτηση δήλωσης που υποβλήθηκε στο TAXISnet». Αν η προηγούμενη μίσθωση είχε κατατεθεί σε Δ.Ο.Υ. συμπληρώνονται τα επόμενα πεδία «Αριθμ. Καταχ. Αρχικής μίσθωσης» «Έτος καταχώρησης» και «Δ.Ο.Υ. καταχώρησης» χωρίς να επιλέγεται η «Αναζήτηση δήλωσης που υποβλήθηκε στο TAXISnet». Αν πέραν της αρχικής μίσθωσης έχουν γίνει μεταγενέστερες τροποποιήσεις, τότε στο πεδίο «Αριθμ. Καταχ. Αρχικής μίσθωσης» καταχωρείται ο αριθμός πρωτ. της αρχικής μίσθωσης και στις «Σημειώσεις» καταχωρούνται οι αριθμοί πρωτοκόλλων των τροποποιήσεων.

26. Τι συμβαίνει στην περίπτωση που μισθωτής είναι Νομικό Πρόσωπο υπό σύσταση και δεν έχει ακόμη λάβει Α.Φ.Μ.;

Στην περίπτωση που συμβάλλεται, ως μισθωτής, νομικό πρόσωπο το οποίο δεν έχει λάβει ακόμη Α.Φ.Μ. από την αρμόδια υπηρεσία (ΓΕΜΗ), ο εκμισθωτής καταχωρεί την επωνυμία του νομικού προσώπου και τον Α.Φ.Μ. του νόμιμου εκπροσώπου. Στη συνέχεια όταν το Νομικό Πρόσωπο ολοκληρώσει τη διαδικασία έναρξης εργασιών και λάβει Α.Φ.Μ., ο εκμισθωτής πρέπει να επανέλθει στο TAXISnet προκειμένου να καταχωρήσει νέα δήλωση μίσθωσης μέσα στον επόμενο μήνα από τη χορήγηση Α.Φ.Μ. Σε αυτή τη νέα δήλωση θα καταχωρήσει τον Α.Φ.Μ. του Νομικού Προσώπου, τα υπόλοιπα στοιχεία της μίσθωσης (όπως ακριβώς είχαν καταχωρηθεί στην αρχική δήλωση) αλλά πρέπει να επιλέξει ΚΑΙ το πεδίο «συνέχεια προηγούμενης μίσθωσης». Σε αυτό το πεδίο θα καταχωρήσει τον αριθμό καταχώρησης της αρχικής μίσθωσης.

27. Όταν ο μισθωτής είναι φοιτητής δηλώνεται ο Α.Φ.Μ. του γονέα που τον περιλαμβάνει στη δήλωση του ως προστατευόμενο μέλος;

Κριτήριο είναι αν συμβάλλεται ο γονέας ή ο ίδιος ο φοιτητής. Εφόσον στο συμφωνητικό συμβάλλεται ο γονέας, τότε καταχωρείται, ως μισθωτής, ο Α.Φ.Μ. του γονέα. Αν συμβάλλεται ο φοιτητής καταχωρείται, ως μισθωτής, ο Α.Φ.Μ. του φοιτητή.

28. Πως δηλώνεται διαμέρισμα (δηλωμένο από τον ιδιοκτήτη κανονικά σε μια γραμμή του Ε9) όπου συγκατοικούν 3 φοιτητές έχοντας κοινή μεν κοινή κουζίνα-μπάνιο, αλλά ο καθ ένας το δικό του υπνοδωμάτιο και πληρώνουν διαφορετικό μίσθωμα ο καθένας;

Υπάρχουν 2 δυνατότητες (επιλογές):
A. Να υποβληθεί από τον εκμισθωτή, για αυτή την οικία, 3 διαφορετικές δηλώσεις μίσθωσης ακινήτων, δηλαδή ΜΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΘΕΝΑ μισθωτή όπου σε κάθε μια δήλωση θα καταχωρείται ό,τι αντιστοιχεί στον καθένα μισθωτή. Θα καταχωρηθεί, δηλαδή, ο Α.Φ.Μ. του μισθωτή, το ποσό του ενοικίου που πραγματικά πληρώνεται και ως τ.μ. της οικίας το ποσοστό επί του συνολικού εμβαδού (π.χ. το 1/3 της συνολικής κατοικίας των 120 τ.μ., δηλαδή 40 τ.μ.).
B. Να υποβληθεί από τον εκμισθωτή μια δήλωση μίσθωσης, όπου στους μισθωτές θα καταχωρηθούν και τα 3 Α.Φ.Μ. των μισθωτών. Σε αυτήν την περίπτωση τόσο στο ποσό του μισθώματος (που εισπράττει ο εκμισθωτής), όσο και στα τ.μ. της κατοικίας, η συμμετοχή των μισθωτών θα θεωρηθεί ισομερής (1/3 ο καθένας).

29. Είναι υποχρεωτική η υποβολή μέσω taxisnet; Υποβάλλουμε και για παλιά μισθωτήρια; (για παράδειγμα μισθωτήρια που είχαν γίνει το 2013;)

Από 1/1/2014 είναι υποχρεωτική η υποβολή μέσω taxisnet. (ΠΟΛ.1013/7.1.2014). Όσα μισθωτήρια δεν έχουν υποβληθεί στη Δ.Ο.Υ, θα υποβληθούν στο taxisnet ανεξάρτητα του αν είναι εμπρόθεσμα ή εκπρόθεσμα.

30. Πατέρας (ή μητέρα) παραχωρεί σε τέκνο ακίνητο δωρεάν για επαγγελματική στέγη της επιχείρησης του τέκνου. Πρέπει να υποβληθεί δήλωση στοιχείων μίσθωσης Ακίνητης Περιουσίας;

Πρέπει να υποβληθεί δήλωση μίσθωσης. Σύμφωνα με το άρθρο 39, παρ. 2 του ν. 4172/2013, «Το εισόδημα από ιδιοχρησιμοποίηση ή δωρεάν παραχώρηση τεκμαίρεται ότι συνίσταται στο τρία τοις εκατό (3%) της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου. Κατ’ εξαίρεση το τεκμαρτό εισόδημα του προηγούμενου εδαφίου που αφορά δωρεάν παραχώρηση κατοικίας μέχρι διακόσια τετραγωνικά μέτρα (200 τ.μ.) προκειμένου να χρησιμοποιηθεί ως κύρια κατοικία προς ανιόντες ή κατιόντες απαλλάσσεται από το φόρο». Άρα στη συγκεκριμένη περίπτωση έχουμε παραχώρηση για χρήση επαγγελματικής στέγης και το ετήσιο μίσθωμα τεκμαίρεται στο 3% της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου.

31. Για τις επαγγελματικές/εμπορικές μισθώσεις, το συνολικό μηνιαίο μίσθωμα εμπεριέχει και το χαρτόσημο;

Στο μίσθωμα καταχωρείται το ίδιο ποσό που θα καταχωρηθεί και στο Ε2, δηλαδή η καθαρή αξία (άνευ χαρτοσήμου). Στο πεδίο «Σημειώσεις» μπορεί να καταχωρηθεί οτιδήποτε έχει συμφωνηθεί μεταξύ των συμβαλλόμενων.

32. Πότε χρησιμοποιώ το είδος μίσθωσης «Παραχώρηση χρήσης»;

Η παραχώρηση χρήσης χρησιμοποιείται στις εξής περιπτώσεις:
- Όταν υπάρχει δωρεάν παραχώρηση χρήσης ακινήτου. Επί παραδείγματι όταν γονέας παραχωρεί τη χρήση ακινήτου στο παιδί του, χωρίς αντάλλαγμα.
Στις περιπτώσεις αυτές προκύπτει φορολογητέο τεκμαρτό εισόδημα το οποίο προσδιορίζεται σε 3% της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου. Το τεκμαρτό εισόδημα απαλλάσσεται μόνο στην περίπτωση παραχώρησης χρήσης κατοικίας έως 200 τ.μ., προκειμένου να χρησιμοποιηθεί ως κύρια κατοικία προς ανιόντες ή κατιόντες. (παρ. 2 άρθρου 39 ν.4172/2013).
- Όταν εκμισθώνεται το ακίνητο και το αντάλλαγμα που θα ληφθεί προσδιορίζεται σε είδος. Το εισόδημα σε είδος αποτιμάται στην αγοραία αξία. (παρ. 2 άρθρου 39 ν.4172/2013).
Στις περιπτώσεις αυτές πρέπει υποχρεωτικά να προσδιορίσετε το είδος στις σημειώσεις.

33. Πως δηλώνονται: Α) βοηθητικοί χώροι (π.χ. αποθήκη) και Β) παρακολουθήματα;

Α.i) Βοηθητικοί χώροι με χιλιοστά στο οικόπεδο:
Αυτό σημαίνει ότι τόσο η κατοικία όσο και η αποθήκη έχουν ξεχωριστά ΑΤΑΚ, άρα μπορούν να δηλωθούν ξεχωριστά. Προσοχή σε αυτήν την περίπτωση η αποθήκη πρέπει να δηλωθεί στους κυρίως χώρους (βλέπε παρακάτω)
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ: κατοικία 100 τ.μ. και αποθήκη 15 τ.μ.

 

ii) Βοηθητικοί χώροι χωρίς χιλιοστά στο οικόπεδο
Σε αυτήν την περίπτωση μπορούν να δηλωθούν μαζί με το κυρίως ακίνητο, στους βοηθητικούς χώρους, όπως παρακάτω (όχι δηλ. ξεχωριστά).

 

Β. Παρακολουθήματα του ακινήτου
Οι βοηθητικοί χώροι που δεν είναι αυτοτελείς οριζόντιες ιδιοκτησίες (δεν έχουν χιλιοστά στο οικόπεδο αλλά αναφέρονται ως παρακολουθήματα άλλου ακινήτου) καταχωρούνται στους βοηθητικούς χώρους, ενώ το κυρίως ακίνητο στην επιφάνεια κυρίων χώρων.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ: κατοικία 100 τ.μ. και παρακολούθημα 15 τ.μ..

 

Αν ο εκμισθωτής προβαίνει στην εκμίσθωση (και εφόσον έχει τέτοιο δικαίωμα) των παρακολουθημάτων αυτοτελώς (χωρίς το κυρίως ακίνητο), τότε θα ενταχθούν στο είδος ακινήτου που αφορούν (π.χ. αποθήκες) και η επιφάνειά τους θα αναφερθεί στην επιφάνεια κυρίων χώρων.

34. Πως δηλώνεται το συμφωνηθέν μίσθωμα;

Στα «Στοιχεία Μίσθωσης» υπάρχει πεδίο όπου καταχωρείται το συνολικό μηνιαίο μίσθωμα. Ως συνολικό μηνιαίο μίσθωμα εννοείται το συμφωνηθέν μίσθωμα, όπως αυτό έχει καθοριστεί από τους συμβαλλόμενους.
Σε περίπτωση που υπάρχουν περισσότεροι εκμισθωτές αναγράφεται το συνολικό μίσθωμα που θα καταβάλλει ο μισθωτής. Δεν πρέπει να επιμερίζεται το μίσθωμα ανάλογα με το ποσοστό του κάθε εκμισθωτή.
Παράδειγμα: Υπάρχουν δύο συνιδιοκτήτες ενός διαμερίσματος με ποσοστό συνιδιοκτησίας 50% έκαστος. Εάν το συμφωνηθέν μίσθωμα είναι 500,00 ευρώ, το ποσό αυτό θα αναγραφεί στο αντίστοιχο πεδίο. Η λογιστική απεικόνιση είναι κοινή με το έντυπο μισθωμάτων Ε2, οπού εκεί θα εμφανιστεί η αναλογία επί του μισθώματος, ενός εκάστου των εκμισθωτών (250,00 ευρώ έκαστος) και όχι στη δήλωση μίσθωσης.
Στα «στοιχεία ακινήτου» υπάρχει πεδίο με την ένδειξη μηνιαίο μίσθωμα. Σε περίπτωση ύπαρξης περισσοτέρων του ενός ακινήτων, τα οποία εκμισθώνονται, καλό είναι να αναγράψουμε το μίσθωμα που αναλογεί σε κάθε ένα. Το σύνολο των επιμέρους μισθωμάτων, πρέπει να συμφωνεί με το συνολικό μηνιαίο μίσθωμα.

Αθήνα 6 Φεβρουαρίου 2019
Αριθ. Πρωτ.: Ε.2025

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ



ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ
ΤΜΗΜΑ Δ'-ΠΕΙΘΑΡΧΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ

Ταχ. Δ/νση: Καρ. Σερβίας 10
Ταχ. Κώδικας: 101 84 Αθήνα
Πληροφορίες: Δέσποινα Καλπακίδου
Τηλέφωνο: 210 33 75 159 & 161
Fax: 210 33 75 386
E-mail: d.kalpakidou@aade.gr
 
ΘΕΜΑ: Κοινοποίηση της Απόφασης του Διοικητή για την παροχή νομικής υπεράσπισης και κάλυψης δικαστικών εξόδων για την Διοίκηση, τον Εμπειρογνώμονα και το Προσωπικό όλων των βαθμίδων της ΑΑΔΕ κατ' εφαρμογή του άρθρου 66 του ν. 4557/2018 (Α' 139).

Σας κοινοποιούμε την με αρ. Α.1045/04-02-2019 Απόφαση του Διοικητή της ΑΑΔΕ, με την οποία καθορίζονται οι προϋποθέσεις και η διαδικασία παροχής νομικής υπεράσπισης και κάλυψης δικαστικών εξόδων για την Διοίκηση, τον Εμπειρογνώμονα και το Προσωπικό όλων των βαθμίδων της ΑΑΔΕ, που εκδόθηκε κατ' εφαρμογή της παραγρ. 7 του άρθρου 33Α του ν. 4389/2016, όπως προστέθηκε με την παραγρ. 2 του άρθρου 66 του ν. 4557/2018 (Α' 139).

Επιπλέον σας γνωρίζουμε ότι με την διάταξη της παραγρ. 1 του άρθρου 66 του ν. 4557/2018 προβλέφθηκε, μετά την εμπειρία του πρόσφατου παρελθόντος όπου υπήρξαν πολλές περιπτώσεις υπαλλήλων της ΑΑΔΕ, οι οποίοι κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους, βρέθηκαν αντιμέτωποι με επιθέσεις, λεκτικές ή σωματικές αλλά και επαπειλούμενες μηνύσεις, εγκλήσεις και αγωγές, ότι «Η τέλεση των εγκλημάτων των άρθρων 308 έως 311, 333, 361 και 361Α του Ποινικού Κώδικα σε βάρος υπαλλήλου του Υπουργείου Οικονομικών και της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), κατά την εκτέλεση της υπηρεσίας του ή για λόγους σχετικούς με την εκτέλεσή της, συνιστά επιβαρυντική περίσταση.»

Τέλος σας επισημαίνουμε ότι, στην παραγρ. 3 του άρθρου 66 του ν. 4557/2018 εισήχθη μεταβατική διάταξη, σύμφωνα με την οποία, η παρεχόμενη νομική υπεράσπιση, όπως ορίζεται στις παραγρ. 2 έως και 6 του άρθρου 33Α του ν. 4389/2016, τυγχάνει εφαρμογής επί εκκρεμών υποθέσεων για διαδικαστικές πράξεις που ασκούνται ή υπηρεσίες που παρέχονται από 01-01-2018 και μετά.

Οι προϊστάμενοι όλων των υπηρεσιών παρακαλούνται για την ενημέρωση, με κάθε πρόσφορο τρόπο, του προσωπικού τους ώστε να λάβουν γνώση τόσο της διάταξης του άρθρου 66 του ν. 4557/2018(Α'139) όσο και της επισυναπτόμενης με αρ. πρωτ. Α.1045/04-02-2019 Απόφασης του Διοικητή.




Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΑΡΡΑΣ

Αθήνα, 7/2/2019
Αριθ. Πρωτ. Γ31/11/159477

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ



ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ
ΔΙΕΥΘΥΝΣH ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΚΑΙ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ

Πληροφορίες: Π. Δάβου / Κ. Παναγιώτου
Τηλέφωνο: 210 3729742 / 210 3729652
Ταχ. Δ/νση: Ακαδημίας 22, Τ.Κ. 10671
FAX: 210 3633666
e-mail : d.sintaxeon@efka.gov.gr

ΓΕΝΙΚΟ ΕΓΓΡΑΦΟ

ΘΕΜΑ: Χορήγηση ενημερωτικού σημειώματος στον ΟΠΕΚΑ, στο πλαίσιο Προγραμμάτων Οικονομικής Ενίσχυσης Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες.

ΣΧΕΤ. : Η αριθ. Δ12α/Φ.32/Γ.Π.οικ. 46042/1305/2018 εγκύκλιος του ΥΠΕΚΑΑ

Σας κοινοποιούμε την ως άνω εγκύκλιο του ΥΠΕΚΑΑ (ΑΔΑ: 68ΔΩ465Θ1Ω-ΚΘΙ) και όσον αφορά το πρόγραμμα ενίσχυσης ανασφάλιστων υπερηλίκων του άρθ. 93 του ν. 4387/2016 (ΦΕΚ. 85/τ. Α’/12.5.2016), ως προς την ενότητα Β σας επισημαίνουμε τα ακόλουθα:

1. Με την ως άνω εγκύκλιο διευκρινίζεται ότι ως έλλειψη ασφαλιστικών προϋποθέσεων θεωρείται τόσο η μη συμπλήρωση του απαιτούμενου ορίου ηλικίας και του χρόνου ασφάλισης όσο και η τυχόν ύπαρξη οφειλής από ασφαλιστικές εισφορές του ασφαλισμένου προς τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης.

Επομένως, προκειμένου να εξεταστεί από τον ΟΠΕΚΑ το δικαίωμα χορήγησης στα ως άνω πρόσωπα του Επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφαλίστων Υπερηλίκων, απαραίτητο δικαιολογητικό είναι Ενημερωτικό Σημείωμα του ΕΦΚΑ, στο οποίο θα αναφέρεται εάν υπάρχει δικαίωμα χορήγησης σύνταξης εξ ιδίου δικαιώματος από τον φορέα και, στην περίπτωση των αυτοτελώς απασχολουμένων, επιπλέον, εάν υπάρχουν οφειλές από ασφαλιστικές εισφορές που δεν μπορούν να παρακρατηθούν από τη σύνταξη σύμφωνα με τα οριζόμενα στην ισχύουσα νομοθεσία.

Στις περιπτώσεις που οι ενδιαφερόμενοι έχουν ασφαλιστεί σε περισσότερους του ενός πρώην ΦΚΑ, θα πρέπει η Περιφερειακή Υπηρεσία, στην οποία υποβάλλεται το αίτημα από τους ενδιαφερόμενους για την έκδοση του Ενημερωτικού Σημειώματος, να αλληλογραφεί με τις αρμόδιες υπηρεσίες ασφάλισης αυτών των πρώην φορέων, προκειμένου να γνωστοποιηθεί ο οικείος χρόνος ασφάλισης και, εφόσον υπάρχει ασφάλιση σε τ. φορέα αυτοτελώς απασχολουμένων, επιπλέον, εάν υπάρχουν οφειλές από ασφαλιστικές εισφορές, που δεν μπορούν να παρακρατηθούν από τη σύνταξη.

Στη συνέχεια η Περιφερειακή Υπηρεσία στην οποία υποβλήθηκε το αίτημα για τη χορήγηση του ενημερωτικού σημειώματος θα αποστέλλει συμπληρωμένο, ανάλογα με την περίπτωση, το Ενημερωτικό Σημείωμα στη Γενική Δ/νση Παροχών του ΟΠΕΚΑ (Πατησίων 30, Τ.Κ. 10170 ΑΘΗΝΑ).

2. Οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούν να καταθέτουν αίτηση για την έκδοση του Ενημερωτικού Σημειώματος συνοδευόμενη από υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/86 ως προς τους τ. φορείς στους οποίους έχουν ασφαλιστεί, ως εξής:

I. οι μισθωτοί ασφαλισμένοι, οι υποψήφιοι συνταξιούχοι, καθώς και οι ανασφάλιστοι: στην Περιφερειακή Υπηρεσία Μισθωτών του τόπου κατοικίας τους

II. οι ελεύθεροι επαγγελματίες:

• αν είναι οι ασφαλισμένοι που δεν έχουν υποβάλει αίτηση συνταξιοδότησης, στο Περιφερειακό Τμήμα του τόπου άσκησης της επαγγελματικής δραστηριότητας,

• αν είναι οι ασφαλισμένοι που έχουν καταθέσει αίτηση για συνταξιοδότηση, στο Τμήμα Συντάξεων της Περιφερειακής υπηρεσίας όπου εκκρεμεί το αίτημα συνταξιοδότησης.

Για τη διευκόλυνσή σας, στο παρόν έγγραφο επισυνάπτεται υπόδειγμα Ενημερωτικού Σημειώματος, προς αποκλειστική χρήση στον ΟΠΕΚΑ για το σκοπό των συγκεκριμένων διατάξεων.




Η ΑΝ. ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΤΗΣ ΓΕΝ. Δ/ΝΣΗΣ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ
ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΑΤΤΑΛΙΑΛΗ

Ακριβές Αντίγραφο
Η Προϊστάμενη του Αυτοτελούς Τμήματος Διοικητικής Μέριμνας
Πηνελόπη Κατωπόδη

ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ

e-Μητρώο Πλοίων

Πρώτη ανάρτηση από ΑΑΔΕ: 11ος/2018
Τελευταία ενημέρωση: 07/02/2019

1. Ποιος είναι ο δικτυακός τόπος της εφαρμογής του «e-Μητρώου Πλοίων»;
 
Η είσοδος των χρηστών στην εφαρμογή του «e-Μητρώου Πλοίων» πραγματοποιείται μέσω της ηλεκτρονικής σελίδας της Α.Α.Δ.Ε. και την ηλεκτρονική διεύθυνση «http://www.aade.gr». Η πιστοποίηση των χρηστών διενεργείται με τους όρους και τις προϋποθέσεις που απαιτούνται για τους χρήστες των ηλεκτρονικών υπηρεσιών του TAXISnet.

2. Ποιες είναι οι τεχνικές απαιτήσεις για την είσοδο στην εφαρμογή του «e-Μητρώου Πλοίων»;

Ο χρήστης μπορεί να εισέλθει στην εφαρμογή μέσω οποιουδήποτε φυλλομετρητή (browser), hternet Εxplorer, Mozilla, Chrome.

3.  Είναι υποχρεωτική η καταχώριση στο «e-Μητρώο Πλοίων»;

ΝΑΙ, για τις κατηγορίες των πλοίων του άρθρου 2 του ν. 4256/2014 όπως ισχύει.

4. Ποιο είναι το όφελος καταχώρισης των πλοίων στο «e-Μητρώο Πλοίων» για τον συναλλασσόμενο;

α. Η δημιουργία του ηλεκτρονικού μητρώου του ν. 4256/14 έχει στόχο την καταχώριση όλων των πλοίων σε μια βάση δεδομένων, η οποία θα είναι προσβάσιμη από τους συναλλασσομένους αλλά και από τις συναρμόδιες Υπηρεσίες, προκειμένου οι διαδικασίες που αφορούν τη λειτουργία των τουριστικών πλοίων και μικρών σκαφών, όπως χορήγηση αδειών επαγγελματικού χαρακτήρα, να πραγματοποιούνται σε ένα πλήρως ηλεκτρονικό περιβάλλον. Κατά το πρώτο στάδιο εφαρμογής προβλέπεται η διαδικασία έντυπης υποβολής των απαιτούμενων δικαιολογητικών.
β. Στην πλήρη ηλεκτρονική εφαρμογή εξορθολογίζονται και καταργούνται γραφειοκρατικές διατάξεις και εισάγονται νέες ρυθμίσεις βασισμένες στα σύγχρονα συστήματα και μέσα μηχανογράφησης.
γ. Στην πλήρη ηλεκτρονική εφαρμογή απλοποιούνται και συντομεύουν οι διαδικασίες για την εκναύλωση των επαγγελματικών πλοίων αναψυχής και των επαγγελματικών τουριστικών ημερόπλοιων.

5. Ποια πλοία είναι υπόχρεα καταχώρισης στο «e-Μητρώο Πλοίων»;

α) Τα ιδιωτικά και επαγγελματικά πλοία αναψυχής ελληνικής σημαίας.
β) Τα επαγγελματικά πλοία αναψυχής σημαίας άλλου κράτους - μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) και του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (Ε.Ο.Χ.) ή σημαίας κράτους εκτός της Ε.Ε. υπό προϋποθέσεις, τα οποία εκναυλώνονται μεταξύ ελληνικών λιμένων, εφεξής «ξένης σημαίας».
γ) Τα επαγγελματικά τουριστικά ημερόπλοια. 

6. Έχουν υποχρέωση εγγραφής στο «e-Μητρώο Πλοίων» τα ιδιωτικά πλοία αναψυχής με ξένη σημαία;

Τα ιδιωτικά πλοία αναψυχής υπό ξένη σημαία δεν έχουν υποχρέωση εγγραφής στο «e- Μητρώο Πλοίων» του ν. 4256/14, ωστόσο παραμένουν υπόχρεα για την πληρωμή του Τέλους Πλοίων Αναψυχής και Ημερόπλοιων (ΤΕΠΑΗ), σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4211/2013.

7. Ποια πρόσωπα έχουν την ευθύνη για την εγγραφή/καταχώριση των πλοίων στο «e- Μητρώο Πλοίων»;

α) Για τα ιδιωτικά πλοία αναψυχής ελληνικής σημαίας την ευθύνη εγγραφής/καταχώρισης την έχει ο ιδιοκτήτης, πλήρης κύριος ή επικαρπωτής, ο οποίος είναι αποκλειστικά υπεύθυνος για την ορθότητα των καταχωρισμένων στοιχείων. Στην περίπτωση σκάφους με περισσότερους του ενός ιδιοκτήτες, η εγγραφή/καταχώριση διενεργείται από τον κάθε ιδιοκτήτη ξεχωριστά κατά το μέρος της ιδιοκτησίας του.
β) Για τα επαγγελματικά πλοία αναψυχής και τα τουριστικά ημερόπλοια, ελληνικής ή ξένης σημαίας, την ευθύνη εγγραφής/καταχώρισης την έχει ο πλοιοκτήτης ή εφοπλιστής.
Στην περίπτωση συμπλοιοκτησίας η εγγραφή διενεργείται από τον κάθε πλοιοκτήτη ξεχωριστά κατά το μέρος της ιδιοκτησίας του.
Στην περίπτωση εφοπλισμού η εγγραφή διενεργείται από τον εφοπλιστή ή την εφοπλίστρια εταιρεία και τον/τους πλοιοκτήτη/τες κατά τα στοιχεία που τους αφορούν.
Σε περίπτωση εκμετάλλευσης του επαγγελματικού πλοίου αναψυχής ή τουριστικού ημερόπλοιου από συμπλοιοκτησία, τα στοιχεία εκμετάλλευσης καταχωρίζονται από τον διαχειριστή αυτής.

8. Στην ΚΥΑ ορίζεται ότι στην περίπτωση σκάφους με περισσότερους του ενός ιδιοκτήτες, η εγγραφή διενεργείται από τον κάθε ιδιοκτήτη ξεχωριστά κατά το μέρος της ιδιοκτησίας του. Είμαι ένας εκ των πλοιοκτητών και κατά την εγγραφή του ποσοστού μου η εφαρμογή μου εμφανίζει ως υποχρεωτική την καταχώριση όλων των πλοιοκτητών.

Ο πρώτος πλοιοκτήτης, επικαρπωτής ή ο εφοπλιστής που θα προχωρήσει στην εισαγωγή νέου πλοίου, πρέπει υποχρεωτικά να καταχωρίσει στην εφαρμογή τα στοιχεία όλων των πλοιοκτητών (ΑΦΜ & ποσοστό) καθώς και του εφοπλιστή.
Μόνο όμως στον ΑΦΜ του κάθε πλοιοκτήτη, ή επικαρπωτή θα εμφανίζεται η επιλογή της αρμόδιας Δ.Ο.Υ./Τελωνείου.

9. Αν ο πλοιοκτήτης / εφοπλιστής διαπιστώσει, ότι κάποια από τα στοιχεία του πλοίου που έχει καταχωρίσει είναι λάθος, πώς μπορεί να τα διορθώσει;

Μπορεί να προχωρήσει σε διορθώσεις μέχρι η εγγραφή του πλοίου να αποθηκευθεί από κάποια αρμόδια Υπηρεσία (Υ.ΝΑ.Ν.Π., Δ.Ο.Υ., Τελωνείο).
Μετά την αποθήκευση διορθώσεις μπορούν να γίνουν μόνο από τους υπηρεσιακούς χρήστες. Στο πλαίσιο αυτό ο πλοιοκτήτης / εφοπλιστής / επικαρπωτής πρέπει να απευθυνθεί στην αρμόδια Υπηρεσία για το στοιχείο που επιθυμεί να διορθώσει. 

10. Ποια είναι συνοπτικά η διαδικασία καταχώρισης των στοιχείων του/των πλοίου/-ων στην εφαρμογή;

Για τους σκοπούς διευκόλυνσης των συναλλασσομένων οι αρμόδιες υπηρεσίες έχουν καταρτίσει Εγχειρίδιο Χρήσης της εφαρμογής του «e-Μητρώου Πλοίων», το οποίο είναι διαθέσιμο στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.aade.gr.
Συνοπτικά τα βήματα της διαδικασίας εγγραφής έχουν ως εξής:

Ιδιωτικά Πλοία Αναψυχής

Βήμα 1ο - Είσοδος στην εφαρμογή: Ο χρήστης εισέρχεται στην εφαρμογή του «e-Μητρώου Πλοίων» μέσω της ηλεκτρονικής σελίδας της Α.Α.Δ.Ε. και την ηλεκτρονική διεύθυνση http://www.aade.gr χρησιμοποιώντας τους κωδικούς TAXISnet.
Βήμα 2ο - Εγγραφή: Καταχωρίζει τα κατά περίπτωση στοιχεία του πλοίου στα αντίστοιχα πεδία της εφαρμογής (Εγγραφή).
Βήμα 3ο - Αίτηση για καταχώριση: Αποθηκεύει προσωρινά τα στοιχεία, πραγματοποιώντας με αυτό τον τρόπο προσωρινή εγγραφή του/των πλοίου/ων στο «e-Μητρώο Πλοίων».
Βήμα 4ο - Έκδοση ηλεκτρονικού παραβόλου: Εκδίδει το αντίστοιχο για το κάθε πλοίο ηλεκτρονικό παράβολο.
Βήμα 5ο - Έλεγχος: Οι αρμόδιες Υπηρεσίες του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και οι αρμόδιες Υπηρεσίες της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων προβαίνουν στους απαραίτητους ελέγχους, κατά λόγο αρμοδιότητάς τους, για τη βεβαίωση της ορθότητας των αποθηκευμένων στοιχείων. Κατόπιν αυτών και των διορθώσεων που τυχόν προκύψουν βάσει των προσκομισθέντων δικαιολογητικών για τη νηολόγηση του πλοίου/σκάφους από τις αρμόδιες υπηρεσίες, οι αρμόδιες Υπηρεσίες του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής προβαίνουν στην δέσμευση του ηλεκτρονικού παραβόλου.
Βήμα 6ο - Καταχώριση: Με την δέσμευση του ηλεκτρονικού παραβόλου ολοκληρώνεται η εγγραφή και αυτό καταχωρίζεται στο «e-Μητρώο Πλοίων» λαμβάνοντας μοναδικό αριθμό καταχώρισης.

Επαγγελματικά πλοία αναψυχής

Βήμα 1ο - Είσοδος στην εφαρμογή: Ο χρήστης εισέρχεται στην εφαρμογή του «e-Μητρώου Πλοίων» μέσω της ηλεκτρονικής σελίδας της Α.Α.Δ.Ε. και την ηλεκτρονική διεύθυνση http://www.aade.gr χρησιμοποιώντας τους κωδικούς TAXISnet.
Βήμα 2ο - Εγγραφή: Καταχωρίζει τα κατά περίπτωση στοιχεία του πλοίου στα αντίστοιχα πεδία της εφαρμογής (Εγγραφή).
Βήμα 3ο - Αίτηση για καταχώριση: Αποθηκεύει προσωρινά τα στοιχεία, πραγματοποιώντας με αυτό τον τρόπο προσωρινή εγγραφή του/των πλοίου/ων στο «e-Μητρώο Πλοίων».
Βήμα 4ο - Έκδοση ηλεκτρονικού παραβόλου: Εκδίδει το αντίστοιχο για το κάθε πλοίο ηλεκτρονικό παράβολο.
Βήμα 5ο - Κατάθεση δικαιολογητικών: Υποβάλλει στην αρμόδια Δ/νση του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής (ΔΙΝΕΘΑΤ) τα δικαιολογητικά που απαιτούνται, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην ΠΟΛ 1209/18. Ειδικά για τα υπό ξένη σημαία πλοία απαιτείται επιπρόσθετα η υποβολή σχετικών δικαιολογητικών και στην Α.Α.Δ.Ε., σύμφωνα με τα οριζόμενα στην ΠΟΛ 1209/18, για την απόδειξη της καταβολής ή της νόμιμης μη επιβάρυνσης με Φ.Π.Α. για την απόκτηση του επαγγελματικού πλοίου αναψυχής.
Βήμα 6ο - Έλεγχος: Οι αρμόδιες Υπηρεσίες του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και οι αρμόδιες Υπηρεσίες της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων προβαίνουν στους απαραίτητους ελέγχους, κατά λόγο αρμοδιότητάς τους, για τη βεβαίωση της ορθότητας των αποθηκευμένων στοιχείων. Κατόπιν αυτών και των διορθώσεων που τυχόν προκύψουν βάσει των προσκομισθέντων δικαιολογητικών, οι αρμόδιες Υπηρεσίες του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής προβαίνουν στη δέσμευση του ηλεκτρονικού παραβόλου.
Βήμα 7ο - Καταχώριση: Με τη δέσμευση του ηλεκτρονικού παραβόλου ολοκληρώνεται η εγγραφή και αυτό καταχωρίζεται στο «e-Μητρώο Πλοίων» λαμβάνοντας μοναδικό αριθμό καταχώρισης.

Επαγγελματικά τουριστικά ημερόπλοια

Βήμα 1ο - Είσοδος στην εφαρμογή: Ο χρήστης εισέρχεται στην εφαρμογή του «e-Μητρώου Πλοίων» μέσω της ηλεκτρονικής σελίδας της Α.Α.Δ.Ε. και την ηλεκτρονική διεύθυνση http://www.aade.gr χρησιμοποιώντας τους κωδικούς TAXISnet.
Βήμα 2ο - Εγγραφή: Καταχωρίζει τα κατά περίπτωση στοιχεία του πλοίου στα αντίστοιχα πεδία της εφαρμογής (Εγγραφή).
Βήμα 3ο - Αίτηση για καταχώριση: Αποθηκεύει προσωρινά τα στοιχεία, πραγματοποιώντας με αυτό τον τρόπο προσωρινή εγγραφή του/των πλοίου/ων στο «e-Μητρώο Πλοίων».
Βήμα 4ο - Έκδοση ηλεκτρονικού παραβόλου: Εκδίδει το αντίστοιχο για το κάθε πλοίο ηλεκτρονικό παράβολο.
Βήμα 5ο - Κατάθεση δικαιολογητικών: Υποβάλλει τα δικαιολογητικά που απαιτούνται, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην ΠΟΛ 1209/18, στην αρμόδια Δ/νση του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής (ΔΙΝΕΘΑΤ) ή σε οποιαδήποτε Λιμενική Αρχή (προκειμένου να τα διαβιβάσει στην ως άνω Δ/νση). Ειδικά για τα υπό ξένη σημαία πλοία απαιτείται επιπρόσθετα η υποβολή σχετικών δικαιολογητικών και στην Α.Α.Δ.Ε., σύμφωνα με τα οριζόμενα στη σχετική απόφαση, για την απόδειξη της καταβολής ή της νόμιμης μη επιβάρυνσης με Φ.Π.Α. για την απόκτηση του επαγγελματικού πλοίου αναψυχής.
Βήμα 6ο - Έλεγχος: Οι αρμόδιες Υπηρεσίες του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και οι αρμόδιες Υπηρεσίες της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων προβαίνουν στους απαραίτητους ελέγχους, κατά λόγο αρμοδιότητάς τους, για τη βεβαίωση της ορθότητας των αποθηκευμένων στοιχείων. Κατόπιν αυτών και των διορθώσεων που τυχόν προκύψουν βάσει των προσκομισθέντων δικαιολογητικών, οι αρμόδιες Υπηρεσίες του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής προβαίνουν στη δέσμευση του ηλεκτρονικού παραβόλου.
Βήμα 7ο - Καταχώριση: Με τη δέσμευση του ηλεκτρονικού παραβόλου ολοκληρώνεται η εγγραφή και αυτό καταχωρίζεται στο «e-Μητρώο Πλοίων» λαμβάνοντας μοναδικό αριθμό καταχώρισης.

11. Ποιος είναι ο μοναδικός αριθμός καταχώρισης του πλοίου;

Με την επιτυχή ολοκλήρωση της καταχώρισης των στοιχείων του πλοίου και του συνόλου των ενεργειών των αρμοδίων υπηρεσιών χορηγείται από το σύστημα ο μοναδικός αριθμός καταχώρισης του πλοίου. Ο αριθμός αυτός είναι μοναδικός για κάθε πλοίο και το ακολουθεί σε όποια κατάσταση και αν βρίσκεται πχ. ιδιωτικό, επαγγελματικό, τουριστικό. 

12. Τι είναι το ΧΙΝ ή HULL number;

Το XIN ή HULL number είναι στοιχείο, μοναδικό για κάθε πλοίο, που καταχωρίζεται στην ενότητα 10 (οικονομικά στοιχεία πλοίου). Όλα τα σκάφη που έχουν κατασκευαστεί ή έχουν εισαχθεί μετά την 1η Νοεμβρίου 1972 έχουν ένα αλφαριθμητικό στοιχείο που αποτελείται από 12 ψηφία. Το στοιχείο αυτό μπορεί να εμφανίζεται με το πρόθεμα HULL number ή ΧΙΝ επί των εγγράφων του πλοίου.

13. Σε ποια έγγραφα του πλοίου αναγράφεται το ΧΙΝ ή HULL number;

Κατά περίπτωση, το HULL number μπορεί να αναγράφεται στο Πιστοποιητικό Καταμέτρησης, Α στο BUILDER'S CERTIFICATION AND FIRST TRANSFER OF TITLE, στο Πρωτόκολλο Επιθεώρησης του πλοίου και στο BILL OF SALE.

14. Τι θα συμβεί εάν δεν καταχωριστεί το ΧΙΝ ή HULL number ή καταχωριστεί λάθος;

Η συμπλήρωση του ΧΙΝ ή HULL number είναι υποχρεωτική, συνεπώς χωρίς το στοιχείο αυτό η οριστικοποίηση της εγγραφής δεν μπορεί να ολοκληρωθεί.
Η λανθασμένη καταχώριση του ΧΙΝ ή HULL number θα έχει ως αποτέλεσμα το πλοίο/σκάφος να καταχωριστεί με ανακριβή στοιχεία στο «e-Μητρώο Πλοίων». Για τη διόρθωση της καταχώρισης θα πρέπει να υποβληθεί από το υπόχρεο για την εγγραφή του πρόσωπο έντυπη αίτηση μεταβολής των καταχωρισμένων στοιχείων στην αρμόδια υπηρεσία της Α.Α.Δ.Ε..

15. Ποια είναι η προθεσμία για την υποβολή αίτηση καταχώρισης και την υποβολή των απαιτούμενων δικαιολογητικών για την εγγραφή του πλοίου στο «e-Μητρώο Πλοίων»;

Η προσωρινή αποθήκευση των στοιχείων του πλοίου στην εφαρμογή του «e-Μητρώου Πλοίων» επέχει θέση αίτηση καταχώρισης.
α) Για τα ιδιωτικά πλοία αναψυχής (ελληνικής σημαίας) η αίτηση καταχώρισης πραγματοποιείται εντός προθεσμίας εξήντα (60) ημερολογιακών ημερών από την ημερομηνία νηολόγησής τους ή την εγγραφή τους στα Βιβλία Εγγραφής Μικρών Σκαφών, αντίστοιχα. Για τα πλοία αυτά δεν απαιτείται η υποβολή περαιτέρω δικαιολογητικών πέραν των όσων απαιτούνται για τη νηολόγησή τους.
β) Για τα επαγγελματικά πλοία αναψυχής, ελληνικής σημαίας, η αίτηση καταχώρισης πραγματοποιείται εντός προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερολογιακών ημερών από τη νηολόγησή τους. Επίσης η κατάθεση των απαιτούμενων δικαιολογητικών (άρθρο 5.2.γ' της ΠΟΛ.1209/2018) στο Υ.ΝΑ.Ν.Π. πραγματοποιείται εντός προθεσμίας εικοσιπέντε (25) ημερολογιακών ημερών από τη νηολόγησή τους.
Για τα επαγγελματικά πλοία αναψυχής, υπό ξένη σημαία, που προτίθενται να δραστηριοποιηθούν και καταχωριστούν ως επαγγελματικά στην Ελλάδα, η αίτηση καταχώρισης πραγματοποιείται εντός προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερολογιακών ημερών από την ημερομηνία χορήγησης της απαλλαγής για την απόκτηση του σκάφους από την Τελωνειακή ή Φορολογική Διοίκηση. Επίσης, η κατάθεση των απαιτούμενων δικαιολογητικών στο Υ.ΝΑ.Ν.Π. (άρθρο 5.2.γ' της ΠΟΛ.1209/2018) και στην Α.Α.Δ.Ε. (άρθρο 5.2.δ' της σχετικής απόφασης) πραγματοποιείται εντός προθεσμίας εικοσιπέντε (25) ημερολογιακών ημερών από την ημερομηνία χορήγησης της απαλλαγής για την απόκτηση του σκάφους από την Τελωνειακή ή Φορολογική Διοίκηση.
γ) Για τα επαγγελματικά τουριστικά ημερόπλοια, ελληνικής σημαίας, η αίτηση καταχώρισης πραγματοποιείται εντός προθεσμίας δεκαπέντε (15) από τη νηολόγησή τους ή την εγγραφή τους στα Βιβλία Εγγραφής Μικρών Σκαφών. Επίσης η κατάθεση των απαιτούμενων δικαιολογητικών (άρθρο 5.3.β' της ΠΟΛ.1209/2018) στο Υ.ΝΑ.Ν.Π. πραγματοποιείται εντός προθεσμίας εικοσιπέντε (25) ημερολογιακών ημερών από τη νηολόγησή τους ή την εγγραφή τους στα Βιβλία Εγγραφής Μικρών Σκαφών.
Για τα επαγγελματικά τουριστικά ημερόπλοια, υπό ξένη σημαία, η αίτηση καταχώρισης πραγματοποιείται εντός προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερολογιακών ημερών από την ημερομηνία χορήγησης της απαλλαγής για την απόκτηση του σκάφους από την Τελωνειακή ή Φορολογική Διοίκηση. Επίσης, η κατάθεση των απαιτούμενων δικαιολογητικών στο Υ.ΝΑ.Ν.Π. ή τη Λιμενική Αρχή (άρθρο 5.3.β' της σχετικής απόφασης) και στην Α.Α.Δ.Ε. (άρθρο 5.3.γ' της σχετικής απόφασης) πραγματοποιείται εντός προθεσμίας εικοσιπέντε (25) ημερολογιακών ημερών από την ημερομηνία χορήγησης της απαλλαγής για την απόκτηση του σκάφους από την Τελωνειακή ή Φορολογική Διοίκηση.

16. Πως ολοκληρώνεται η εγγραφή ενός πλοίου στην εφαρμογή του «e-Μητρώο Πλοίων»;

α) Για τα ιδιωτικά πλοία αναψυχής υπό ελληνική σημαία, απαιτείται η καταβολή ποσού εβδομήντα πέντε ευρώ (75€), μέσω της ηλεκτρονικής εφαρμογής του «e-Παραβόλου».
β) Για τα επαγγελματικά πλοία αναψυχής, ανεξαρτήτως σημαίας, απαιτείται η καταβολή ποσού πεντακοσίων ευρώ (500€), μέσω της ηλεκτρονικής εφαρμογής του «e-Παραβόλου».
γ) Για τα επαγγελματικά τουριστικά ημερόπλοια, ανεξαρτήτως σημαίας, απαιτείται η καταβολή ποσού πεντακοσίων ευρώ (500€) για πλοία επτά μέτρων και άνω και ποσού διακοσίων ευρώ (200€) για σκάφη κάτω των επτά μέτρων.

17. Με ποιον τρόπο μπορώ να πληρώσω το «e-Παράβολο» υπέρ του Δημοσίου;

Για περισσότερες πληροφορίες και αναλυτικές οδηγίες σχετικά με την έκδοση και πληρωμή του «e-Παραβόλου» υπέρ του Δημοσίου, επισκεφθείτε τον σύνδεσμο https://www.aade.gr/sites/default/files/2018-03/FAQ%27s_eparavolo_29-03-2017.pdf.

18. Τι ισχύει για την προθεσμία εγγραφής των ήδη νηολογημένων ή εγγεγραμμένων στα Βιβλία Εγγραφής Μικρών Σκαφών έως και την 15.11.2018 ιδιωτικών πλοίων αναψυχής, υπό ελληνική σημαία και των επαγγελματικών τουριστικών ημερόπλοιων, ανεξαρτήτως σημαίας;

Τα ήδη νηολογημένα ή εγγεγραμμένα στα Βιβλία Εγγραφής Μικρών Σκαφών έως και την 15.11.2018, ιδιωτικά πλοία αναψυχής υπό ελληνική σημαία και τα επαγγελματικά τουριστικά ημερόπλοια, ανεξαρτήτως σημαίας, έχουν υποχρέωση εγγραφής στο «e-Μητρώο Πλοίων». Η αίτηση καταχώρισης (αποθήκευσης των απαιτούμενων στοιχείων στην εφαρμογή του «e- Μητρώου Πλοίων») πραγματοποιείται εντός αποκλειστικής προθεσμίας 6 μηνών από τη θέση σε λειτουργία του «e-Μητρώου Πλοίων», ήτοι έως και την 15.05.2019.
H κατάθεση των απαιτούμενων δικαιολογητικών για τα επαγγελματικά τουριστικά ημερόπλοια στο Υ.ΝΑ.Ν.Π. και στην Α.Α.Δ.Ε. (για τα υπό ξένη σημαία πλοία/σκάφη) πραγματοποιείται στις προθεσμίες που ορίζονται στην ΠΟΛ.1209/2018. 

19. Τι ισχύει για την προθεσμία εγγραφής των επαγγελματικών πλοίων αναψυχής που διαθέτουν προσωρινή άδεια σύμφωνα με την παρ. 8 του άρθρου 15 του ν. 4256/2014 ή άδεια του ν. 2743/1999, σε ισχύ;

Τα επαγγελματικά πλοία αναψυχής που διαθέτουν «προσωρινή» άδεια σύμφωνα με την παρ. 8 του άρθρου 15 του ν. 4256/2014 ή άδεια του ν. 2743/1999, σε ισχύ, έχουν υποχρέωση εγγραφής στο «e-Μητρώο Πλοίων». Η αίτηση καταχώρισης (αποθήκευσης των στοιχείων στην εφαρμογή του «e-Μητρώου Πλοίων») πραγματοποιείται εντός αποκλειστικής προθεσμίας 6 μηνών από τη θέση σε λειτουργία του «e-Μητρώου», ήτοι έως και 15.05.2019. H κατάθεση των απαιτούμενων δικαιολογητικών στο Υ.ΝΑ.Ν.Π. και στην Α.Α.Δ.Ε. (για τα υπό ξένη σημαία πλοία) πραγματοποιείται στις προθεσμίες που ορίζονται στην ΠΟΛ.1209/2018.

20. Ποια είναι η διαδικασία μεταβολής/τροποποίησης των καταχωρισμένων στην εφαρμογή στοιχείων των πλοίων/σκαφών;

Για οποιαδήποτε αλλαγή των στοιχείων που έχουν καταχωρισθεί στο «e-Μητρώο πλοίων» υποβάλλεται έντυπη αίτηση, από το υπόχρεο για την εγγραφή του πρόσωπο, στις αρμόδιες για τη μεταβολή υπηρεσίες με την οποία συνυποβάλλονται τα δικαιολογητικά από τα οποία προκύπτει αυτή, εφόσον αυτά απαιτούνται σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, εντός προθεσμίας εξήντα (60) ημερών από την ημερομηνία που έλαβε χώρα η μεταβολή.
Εάν προβλέπεται μικρότερη προθεσμία από τις υφιστάμενες διατάξεις της φορολογικής ή τελωνειακής νομοθεσίας από την οποία επηρεάζεται η μεταβολή αυτή θα πρέπει αυτή να δηλώνεται έγκαιρα ώστε να είναι εφικτή η τήρηση της προθεσμίας αυτής (π.χ. για την απαλλαγή των επαγγελματικών σκαφών υφίσταται προθεσμία σαράντα πέντε (45) ημερών από τη χορήγηση της απαλλαγής για την καταχώριση στο «e-Μητρώο Πλοίων», οπότε η δήλωση της μεταβολής στην εφαρμογή θα πρέπει να πραγματοποιείται έγκαιρα ώστε να είναι δυνατή να τηρηθεί η ανωτέρω προθεσμία λαμβάνοντας υπόψη ότι απαιτείται και η διενέργεια επαληθεύσεων από τους υπηρεσιακούς χρήστες).

21. Τι κυρώσεις έχω στην περίπτωση εκπρόθεσμης εγγραφής, ή μη έγγραφής, ή μεταβολής στοιχείων του πλοίου, στο «e-Μητρώου Πλοίων»;

Εφόσον δεν έχει πραγματοποιηθεί η καταχώριση του πλοίου στο «e-Μητρώο Πλοίων» δεν είναι δυνατή η επαγγελματική εκμετάλλευσή του και δεν χορηγούνται απαλλαγές από τη φορολογική και τελωνειακή διοίκηση που σχετίζονται με την εκμετάλλευσή του αυτή , καθώς και οι απαλλαγές από το φόρο κληρονομιών, δωρεών, γονικών παροχών και μεταβίβασης από επαχθή αιτία.
Εκπρόθεσμη εγγραφή ή μεταβολή στοιχείων του πλοίου, στο «e-Μητρώο Πλοίων», επιφέρει τις κυρώσεις του αρ. 13 του ν. 4256/2014, όπως ισχύει.

22. Μπορώ να απενεργοποιήσω ένα πλοίο από το «e-Μητρώο Πλοίων»;

H απενεργοποίηση από το «e-Μητρώο Πλοίων» είναι δυνατό να πραγματοποιείται κατόπιν υποβολής σχετικής έντυπης αίτησης από το υπόχρεο για την εγγραφή πρόσωπο.
Η απενεργοποίηση ιδιωτικών πλοίων αναψυχής υπό ελληνική σημαία από το «e-Μητρώο Πλοίων» πραγματοποιείται στην περίπτωση διαγραφής τους από τα ελληνικά νηολόγια. 
Η απενεργοποίηση των επαγγελματικών πλοίων αναψυχής και επαγγελματικών τουριστικών ημερόπλοιων από το «e-Μητρώο Πλοίων» πραγματοποιείται εφόσον:
α) Διαγράφονται από τα ελληνικά νηολόγια και παύει ο επαγγελματικός τους χαρακτήρας, σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις που ορίζονται στο ν.4256/2014.
β) Παύει ο επαγγελματικός τους χαρακτήρας σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις που ορίζονται στο ν. 4256/2014, εφόσον φέρουν σημαία άλλη πλην της ελληνικής.
Για τα απενεργοποιημένα επαγγελματικά πλοία αναψυχής και επαγγελματικά τουριστικά ημερόπλοια δεν είναι δυνατή η επαγγελματική τους εκμετάλλευση.
Για περισσότερες διευκρινίσεις σχετικά με την απενεργοποίηση ανά κατηγορία πλοίου σχετικό είναι το άρθρο 7 της ΠΟΛ.1209/2018.

23. Ένα επαγγελματικό πλοίο αναψυχής που νηολογείται μετά την έναρξη λειτουργίας του μητρώου μπορεί να ζητήσει απαλλαγή από το Φ.Π.Α. αν δεν έχει εγγραφεί στο «e-Μητρώο Πλοίων»;

Για τη χορήγηση απαλλαγής από τον Φ.Π.Α. προϋπόθεση καταρχήν αποτελεί ο επαγγελματικός προορισμός του σκάφους. Η προσκόμιση αποδεικτικών για την καταχώριση «e-Μητρώο Πλοίων» αποτελεί απόδειξη του επαγγελματικού προορισμού του σκάφους. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να τηρούνται οι προθεσμίες που ορίζονται στην απόφαση Π.8271/4879/18.12.1987 (ΦΕΚ Β' 3/8.1.1988), όπως ισχύει καθώς και στις λοιπές διατάξεις της φορολογικής και τελωνειακής νομοθεσίας που διέπουν τη χορήγηση των απαλλαγών αυτών.

24. Δικαιούνται απαλλαγών από τον Φ.Π.Α. μετά την 15.5.2019 τα επαγγελματικά πλοία αναψυχής που διαθέτουν προσωρινή άδεια, σύμφωνα με την παρ. 8 του άρθρου 15 του ν. 4256/2014 ή άδεια του ν.2743/1999, εφόσον δεν έχουν υποβάλλει εμπρόθεσμα αίτηση καταχώρισης στο «e-Μητρώο Πλοίων»;

Στην περίπτωση που δεν έχει πραγματοποιηθεί εμπρόθεσμα αίτηση καταχώρισης στο «e- Μητρώο Πλοίων» εντός της μεταβατικής περιόδου των 6 μηνών από την ολοκλήρωση και θέση σε λειτουργία του, δηλαδή έως και 15.5.2019, δεν χορηγούνται νέες απαλλαγές από τη Φορολογική και Τελωνειακή Διοίκηση.

25. Αναζήτησα στην εφαρμογή του «e-Μητρώου Πλοίων» τα ΠΛΟΙΑ ΜΟΥ και βρήκα αποθηκευμένα πλοία τα οποία έχω μεταβιβάσει. Τι πρέπει να κάνω; Μπορώ να τα διαγράψω;

Για τα πλοία που δεν σας ανήκουν πλέον, δεν χρειάζεται να κάνετε κάτι. Θα καταχωρισθούν από τον νέο πλοιοκτήτη.

26. Αναζήτησα στην εφαρμογή του «e-Μητρώου Πλοίων» τα ΠΛΟΙΑ ΜΟΥ και βρήκα πλοία ιδιοκτησίας μου καταχωρισμένα από την Υπηρεσία. Στο πεδίο του ΑΜΥΕΝ υπάρχει καταχωρισμένος ο ΑΜΥΕΝ με το πρόθεμα TMP και δεν μπορώ να αποθηκεύσω.

Θα σβήσετε το πρόθεμα TMP, θα καταχωρίσετε τον σωστό ΑΜΥΕΝ και όσα πεδία των επιμέρους ενοτήτων απαιτούνται και θα μπορέσετε να αποθηκεύσετε. 
 
27.  Κατά την καταχώριση του πλοίου μου στο «Μητρώο Πλοίων» απαιτείται η καταχώριση του HIN. Το πλοίο όμως είναι παλιό και ο συγκεκριμένος αριθμός δεν προκύπτει από κανένα έγγραφο. Πώς θα μπορέσω να αποθηκεύσω το πλοίο;

Εφόσον δεν υπάρχει HIN για το συγκεκριμένο πλοίο θα γράψετε στο αντίστοιχο πεδίο τη λέξη Α (ΑΝΕΥ και θα συμπληρώσετε και κάποιο επί πλέον στοιχείο π.χ. τον ΑΦΜ του πλοιοκτήτη).

28. Στην ενότητα 5. Στοιχεία Πλοιοκτησίας μου εμφανίζονται ως επιλογή 4 αρμόδιες υπηρεσίες: Ε Δ.Ο.Υ. ΦΠΑ-Χαρτοσήμου - Δ.Ο.Υ. Εισοδήματος - Δ.Ο.Υ. Κεφαλαίου - Τελωνείο. Πρέπει να τις
επιλέξω όλες;

Θα επιλέξετε ΜΟΝΟ εκείνες τις υπηρεσίες που είχαν αρμοδιότητα να ελέγξουν φορολογικά την απόκτηση του συγκεκριμένου πλοίου, εάν δηλαδή επιβαρύνθηκε ή μη, με ΦΠΑ- Χαρτόσημο, εάν υποβλήθηκε δήλωση φόρου κληρονομιάς, δωρεάς, γονικής παροχής, μεταβίβασης από επαχθή αιτία κ.λπ.
Όσον αφορά στις αρμόδιες υπηρεσίες, διευκρινίζονται τα εξής:
α) Δ.Ο.Υ. Φ.Π.Α.-Χαρτοσήμου είναι κατά κανόνα η αρμόδια Δ.Ο.Υ. του πωλητή για τα ιδιωτικά σκάφη αναψυχής και η Δ.Ο.Υ. του αγοραστή/αποκτώντος για τα επαγγελματικά πλοία αναψυχής και τα επαγγελματικά τουριστικά ημερόπλοια.
β) Δ.Ο.Υ. Εισοδήματος επιλέγεται μόνο όταν το σκάφος είναι Ναυταθλητικό.
γ) Δ.Ο.Υ. Κεφαλαίου είναι η αρμόδια Δ.Ο.Υ. στην οποία υποβλήθηκε η δήλωση φόρου Κληρονομιάς, Γονικής Παροχής, Δωρεάς, Μεταβίβασης από επαχθή αιτία κατά περίπτωση. Τα οικονομικά στοιχεία αυτής της ενότητας αρμοδιότητας Δ.Ο.Υ. Κεφαλαίου (10 Α), θα συμπληρώνονται για πλοία που αποκτήθηκαν από την 1.1.2014 και μετά.
δ) Τελωνείο είναι το αρμόδιο Τελωνείο όπου πραγματοποιούνται οι διαδικασίες τελωνισμού και καταβάλλεται ή απαλλάσσεται ο ΦΠΑ σκάφους προερχόμενου από ΤΧ ή ενδοκοινοτική απόκτηση καινούργιου σκάφους που προέρχεται από άλλο Κ.Μ .
Στις περιπτώσεις (β) και (γ) θα πρέπει να επιλέξετε οπωσδήποτε και Δ.Ο.Υ. ΦΠΑ- Χαρτοσήμου. Στη περίπτωση που το πλοίο εκτελωνίστηκε και είναι αρμοδιότητα του Τελωνείου, τότε θα επιλέξετε μόνο αρμόδιο Τελωνείο.

29. Πότε θα επιλέγω Δ.Ο.Υ. Κεφαλαίου;

Θα επιλέξετε Δ.Ο.Υ. Κεφαλαίου μόνο στην περίπτωση που έχετε αποκτήσει το πλοίο από κληρονομιά, δωρεά, γονική παροχή ή αγορά για την οποία οφείλεται φόρος μεταβίβασης του α.ν.1521/1950.

30. Βλέπω το πλοίο μου καταχωρισμένο στην εφαρμογή, αλλά τα Στοιχεία Νόμιμου Εκπροσώπου είναι λάθος και δεν μου επιτρέπει να τα διορθώσω. Τι πρέπει να κάνω;

Δεν χρειάζεται να κάνετε κάτι. Η εφαρμογή κατά την αποθήκευση της εγγραφής προχωράει σε νέους ελέγχους και θα καταχωρήσει το Νόμιμο Εκπρόσωπο που είναι καταχωρισμένος στο ΜΗΤΡΩΟ του taxis. 

31. Στην ενότητα 10Α.Οικονομικά Στοιχεία Πλοίου-Κεφάλαιο στην Ημερομηνία κτήσης καταχωρίζεται η ημερομηνία του τιμολογίου αγοράς;

Η ενότητα 10Α συμπληρώνεται μόνο, όταν η μεταβίβαση του πλοίου που καταχωρίζεται είναι αρμοδιότητα της φορολογίας κεφαλαίου. Όταν δηλαδή αιτία κτήσης του πλοίου είναι κληρονομιά, δωρεά, γονική παροχή, αγορά κλπ.
Στην περίπτωση που η αιτία κτήσης του πλοίου είναι η αγορά, στην ενότητα 10Α καταχωρίζεται ο αριθμός και η ημερομηνία της Δήλωσης Φόρου Μεταβίβασης του α.ν.1521/1950, εφόσον για το πλοίο υπάρχει αντίστοιχη υποχρέωση.
Στις παραπάνω περιπτώσεις στο πεδίο Ημερομηνία κτήσης καταχωρίζεται η ημερομηνία απόκτησης του πλοίου, όπως αυτή καταγράφεται στις αντίστοιχες δηλώσεις.

32. Όταν η πλοιοκτήτρια επιχείρηση είναι ΟΕ, ΕΕ, ΝΕΠΑ ή ΑΕ, πώς γίνεται η εγγραφή στο «e- Μητρώο Πλοίων»; Πρέπει να γίνει εγγραφή από όλους τους πλοιοκτήτες;

Η εγγραφή του πλοίου διενεργείται από τον κάθε ιδιοκτήτη ξεχωριστά κατά το μέρος της ιδιοκτησίας του, μόνο όταν η πλοιοκτήτρια επιχ/ση είναι Συμπλοιοκτησία.
Στις λοιπές περιπτώσεις καταχωρείται μόνο ο ΑΦΜ της πλοιοκτήτριας εταιρεία.

Αριθμ. ΔΕΛ Β 1190548 ΕΞ 2018

(ΦΕΚ Β' 6211/31.12.2018)

Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ

Έχοντας υπόψη:

1. Τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 26 του ν.4174/2013 (Α΄170) όπως ισχύει.

2. Τις διατάξεις του Κεφαλαίου Α' «Σύσταση Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων» του ν.4389/2016 (Α'94) και ειδικότερα των άρθρων 1, 2, 7, 13, 14, 17 και 41, όπως ισχύουν.

3. Την με αριθ. πρωτ. Δ.ΟΡΓ.Α. 1036960 ΕΞ 2017/ 10.3.2017 (Β' 968) απόφαση του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων «Οργανισμός της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.)», όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.

4. Την 1/20.01.2016 (ΦΕΚ Υ.Ο.Δ.Δ. 18) πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου «Επιλογή και διορισμός Γενικού Γραμματέα της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών», σε συνδυασμό με τις διατάξεις του πρώτου εδαφίου της παραγράφου 10 του άρθρου 41 του ν.4389/2016, όπως ισχύουν, και την αριθ. 39/3/30.11.2017 (Υ.Ο.Δ.Δ. 689) απόφαση του Συμβουλίου Διοίκησης της Α.Α.Δ.Ε. «Ανανέωση της θητείας του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων».

5. Την με αριθ. πρωτ. Δ.ΟΡΓ.Α. 1115805 ΕΞ 2017/ 31.7.2017(Β'2743), «Μεταβίβαση αρμοδιοτήτων και εξουσιοδότηση υπογραφής "Με εντολή Διοικητή" σε όργανα της Φορολογικής Διοίκησης», όπως ισχύει.

6. Το γεγονός ότι από τις διατάξεις της παρούσας απόφασης δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του προϋπολογισμού της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.),

αποφασίζουμε:

1. Το έτος 2019 θα διενεργηθούν είκοσι πέντε (25.000) χιλιάδες πλήρεις και μερικοί φορολογικοί έλεγχοι από τις ελεγκτικές υπηρεσίες ΚΕ.ΜΕ.ΕΠ., ΚΕ.ΦΟ.ΜΕ.Π., και Δ.Ο.Υ.

2. Από το σύνολο των υποθέσεων που θα ελεγχθούν, τουλάχιστον το εβδομήντα τοις εκατό (70%) θα αφορά φορολογικά έτη, χρήσεις, υποθέσεις, περιόδους ή υποχρεώσεις της τελευταίας πενταετίας. Ποσοστό τουλάχιστον εβδομήντα πέντε τοις εκατό (75%) των ελέγχων του προηγούμενου εδαφίου, θα αφορούν καταρχήν σε ελέγχους της τελευταίας τριετίας για τις οποίες έχει λήξει η προθεσμία υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.

Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Αθήνα, 24 Δεκεμβρίου 2018

Ο Διοικητής
Γ. ΠΙΤΣΙΛΗΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΦΑΞ    : 2313-333258

Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ
Έχοντας υπ' όψη:
1.    Τις διατάξεις :
α. Του άρθρου 63 του ν. 4174/2013 (ΦΕΚ Α' 170).
β. Του άρθρου 11 της Δ. ΟΡΓ. Α 1036960 ΕΞ 2017/10.03.2017 Απόφασης του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. (ΦΕΚ 968 Β'/22.03.2017) με θέμα «Οργανισμός της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.)»
γ. Της ΠΟΛ 1064/27-4-2017 Απόφασης του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΦΕΚ Β' 1440/27-4-2017).
2.    Την ΠΟΛ 1069/04-03-2014 Εγκύκλιο της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών.
3.    Την Δ.Ε.Δ. 1126366 ΕΞ 2016/30.08.2016 (ΦΕΚ Β' 2759/1.9.2016) Απόφαση του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών «Παροχή εξουσιοδότησης υπογραφής».
4.    Την από 31/07/2018 και με αριθμό πρωτοκόλλου .... ενδικοφανή προσφυγή
της ανώνυμης εταιρίας με την επωνυμία «    », με Α.Φ.Μ. ..., που εδρεύει στη ... ,
κατά της με αρ. .../27.06.2018 Πράξης Επιβολής Προστίμου του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. ΦΑΕ Θεσσαλονίκης και τα προσκομιζόμενα με αυτήν σχετικά έγγραφα.
5.    Την ανωτέρω προσβαλλόμενη πράξη της οποίας ζητείται η ακύρωση.
6.    Την από 03/08/2018 έκθεση απόψεων του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. ΦΑΕ Θεσσαλονίκης.
7.    Την εισήγηση του ορισθέντος υπαλλήλου του τμήματος Α7' - Επανεξέτασης της Υπηρεσίας μας όπως αποτυπώνεται στο σχέδιο απόφασης.
Επί της από 31/07/2018 και με αριθμό πρωτοκόλλου ... ενδικοφανούς προσφυγής της ανώνυμης εταιρίας με την επωνυμία «....», με Α.Φ.Μ .... η οποία
κατατέθηκε εμπρόθεσμα και μετά την μελέτη και την αξιολόγηση όλων των υφιστάμενων στο σχετικό φάκελο εγγράφων και των προβαλλόμενων λόγων της ενδικοφανούς προσφυγής, επαγόμαστε τα ακόλουθα:
Με την με αριθμό . ../27.06.2018 Πράξη Επιβολής Προστίμου του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. ΦΑΕ Θεσσαλονίκης επιβλήθηκε σε βάρος της προσφεύγουσας πρόστιμο ποσού 1.000,00 € για το φορολογικό έτος 2018. Το πρόστιμο αφορά στη μη ζήτηση, μη λήψη και σε περίπτωση άρνησης του πωλητή μη έκδοση φορολογικού στοιχείου αξίας για την προμήθεια 9.500 kg υγραερίου κίνησης, κατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων 8 παρ. 1, 12 παρ. 1 και 13 του ν.4308/2014, που επισύρει τις κυρώσεις των διατάξεων του άρθρου 54 παρ. 1 περ. στ' και 2 περ. η' του ν. 4174/2013.
«Άρθρο 1. Πεδίο εφαρμογής
1.    Για την εφαρμογή των ρυθμίσεων αυτού του νόμου λαμβάνονται υποχρεωτικά υπόψη οι ορισμοί του παραρτήματος Α'.
2.    Οι παρακάτω οντότητες εφαρμόζουν τις ρυθμίσεις αυτού του νόμου:
α) Τα νομικά πρόσωπα που έχουν τη μορφή της ανώνυμης εταιρείας, της εταιρείας περιορισμένης ευθύνης, της ετερόρρυθμης κατά μετοχές εταιρείας και της ιδιωτικής κεφαλαιουχικής εταιρείας.
β) Τα νομικά πρόσωπα που έχουν τη μορφή της ομόρρυθμης ή ετερόρρυθμης εταιρείας, όταν όλοι οι άμεσοι ή έμμεσοι εταίροι των προσώπων αυτών έχουν περιορισμένη ευθύνη λόγω του ότι είναι είτε νομικά πρόσωπα της περίπτωσης α' της παρούσας παραγράφου ή άλλου νομικού τύπου συγκρίσιμου με τα νομικά πρόσωπα της περίπτωσης αυτής.
γ) Η ετερόρρυθμη εταιρεία, η ομόρρυθμη εταιρεία, η ατομική επιχείρηση και κάθε άλλη οντότητα που υποχρεούται στην εφαρμογή αυτού του νόμου από φορολογική ή άλλη νομοθετική διάταξη.
δ) Οι φορείς της Γενικής Κυβέρνησης του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 (Α' 143) οι οποίοι μέχρι τη θέση σε ισχύ του παρόντος είχαν την υποχρέωση εφαρμογής του Π.Δ. 1123/1980 (Α' 283).
ε) Οι φορείς του δημοσίου τομέα του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 εκτός Γενικής Κυβέρνησης οι οποίοι μέχρι τη θέση σε ισχύ του παρόντος είχαν την υποχρέωση εφαρμογής του Π.Δ. 1123/1980.
Άρθρο 3. Λογιστικό σύστημα και βασικά λογιστικά αρχεία
1.    Η οντότητα τηρεί, ως μέρος του λογιστικού συστήματός της, αρχείο κάθε συναλλαγής και γεγονότος αυτής που πραγματοποιείται στη διάρκεια της περιόδου αναφοράς, καθώς και των προκυπτόντων πάσης φύσεως εσόδων, κερδών, εξόδων, ζημιών, αγορών και πωλήσεων περιουσιακών στοιχείων, εκπτώσεων και επιστροφών, φόρων, τελών και των πάσης φύσεως εισφορών σε ασφαλιστικούς οργανισμούς.
3.    Η τήρηση των αρχείων των παραγράφων 1 και 2 του παρόντος άρθρου γίνεται με τρόπο ανάλογο του μεγέθους και της φύσης της οντότητας και σύμφωνα με τον παρόντα νόμο.
5. Το λογιστικό σύστημα της οντότητας απαιτείται να παρακολουθεί τη λογιστική βάση των στοιχείων των εσόδων, εξόδων, περιουσιακών στοιχείων, υποχρεώσεων και καθαρής θέσης, κατά περίπτωση, με σκοπό την κατάρτιση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων της οντότητας, σύμφωνα με τον παρόντα νόμο. Το λογιστικό σύστημα της οντότητας απαιτείται να παρακολουθεί και τη φορολογική βάση των στοιχείων των εσόδων, εξόδων, περιουσιακών στοιχείων, υποχρεώσεων και καθαρής θέσης, κατά περίπτωση, με σκοπό τη συμμόρφωση με τη φορολογική νομοθεσία και την υποβολή φορολογικών δηλώσεων.
12. Όταν, σύμφωνα με τις ρυθμίσεις αυτού του νόμου, η οντότητα δεν συντάσσει ισολογισμό, δύναται, αντί του λογιστικού συστήματος της παραγράφου 10, να χρησιμοποιεί ένα κατάλληλο απλογραφικό λογιστικό σύστημα (βιβλία εσόδων - εξόδων) για την παρακολούθηση των στοιχείων της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου, τα οποία συμπεριλαμβάνουν:
α) Τα πάσης φύσεως έσοδα διακεκριμένα σε έσοδα από πώληση εμπορευμάτων, από πώληση προϊόντων, από παροχή υπηρεσιών και λοιπά έσοδα.
β) Τα πάσης φύσεως κέρδη.
γ) Τις πάσης φύσεως αγορές περιουσιακών στοιχείων, διακεκριμένα σε αγορές εμπορευμάτων, υλικών (πρώτων ή βοηθητικών υλών), παγίων και αγορές λοιπών περιουσιακών στοιχείων.
δ) Τα πάσης φύσεως έξοδα, διακεκριμένα σε αμοιβές προσωπικού συμπεριλαμβανομένων εισφορών σε ασφαλιστικούς οργανισμούς, αποσβέσεις, έξοδα από τη λήψη λοιπών υπηρεσιών και λοιπά έξοδα.
ε) Τις πάσης φύσεως ζημίες.
στ) Τους πάσης φύσεως φόρους και τέλη, ξεχωριστά κατά είδος.
Άρθρο 5. Διασφάλιση αξιοπιστίας λογιστικού συστήματος
1. Η διοίκηση της οντότητας έχει την ευθύνη της τήρησης αξιόπιστου λογιστικού συστήματος και κατάλληλων λογιστικών αρχείων για τη σύνταξη των χρηματοοικονομικών καταστάσεων και άλλων πληροφοριών, σύμφωνα με τις ρυθμίσεις του παρόντος νόμου ή, σύμφωνα με τα Δ.Π.Χ.Α., κατά περίπτωση. Το λογιστικό σύστημα και τα λογιστικά αρχεία εξετάζονται ως ενιαίο σύνολο και όχι αποσπασματικά τα επιμέρους συστατικά τους, σε ό,τι αφορά την αξιοπιστία και την καταλληλότητά τους για τους σκοπούς αυτού του νόμου.
2.    Για την εκπλήρωση της υποχρέωσης της παραγράφου 1, τα λογιστικά αρχεία:
α) Τηρούνται με τάξη, πληρότητα και ορθότητα ως προς τον εντοπισμό, την καταγραφή και την επεξεργασία των λογιστικών δεδομένων που προκύπτουν από τις συναλλαγές και τα γεγονότα της οντότητας.
β) Συμμορφώνονται προς τις απαιτήσεις αυτού του νόμου.
γ) Υποστηρίζουν τη σύνταξη των χρηματοοικονομικών καταστάσεων, σύμφωνα με τις απαιτήσεις αυτού του νόμου.
3.    Το λογιστικό σύστημα πρέπει να παρέχει τη δυνατότητα σε ένα πρόσωπο, που διαθέτει τις απαιτούμενες γνώσεις και εμπειρία, να αποκτά, εντός ευλόγου χρόνου, κατανόηση της δομής και της λειτουργίας του, των τηρούμενων αρχείων στα οποία καταχωρούνται οι συναλλαγές και τα γεγονότα της οντότητας, καθώς και της χρηματοοικονομικής κατάστασης στην οποία βρίσκεται η οντότητα.
4.    Οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις κάθε οντότητας που υπόκεινται στον παρόντα νόμο, προ της έκδοσής τους, εγκρίνονται κατά περίπτωση από το αρμόδιο όργανο διοίκησης της οντότητας και υπογράφονται από το εξουσιοδοτημένο μέλος (μέλη) του και τον κατά το νόμο υπεύθυνο λογιστή για τη σύνταξη αυτών, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.
5.    Κάθε συναλλαγή και γεγονός που αφορά την οντότητα τεκμηριώνεται με κατάλληλα
παραστατικά (τεκμήρια). Τα παραστατικά αυτά εκδίδονται είτε από την οντότητα είτε από τους συναλλασσόμενους με αυτήν είτε από τρίτους, σε έντυπη ή σε ηλεκτρονική μορφή, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο νόμο αυτόν. Τα παραστατικά αναφέρουν όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για την ασφαλή ταυτοποίηση κάθε μίας συναλλαγής ή γεγονότος, και σε κάθε περίπτωση όσα ορίζει ο παρών νόμος.
6.    Ο συναλλασσόμενος με την οντότητα ή το τρίτο μέρος που εκδίδει παραστατικά της παραγράφου 5 του παρόντος άρθρου για λογαριασμό της οντότητας, οφείλει να αποστέλλει στην οντότητα τα εκδιδόμενα παραστατικά ή κατ’ ελάχιστον όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες, σε επαρκή χρόνο για την εκπλήρωση κάθε νόμιμης υποχρέωσης και από τα δύο μέρη.
7.    Η οντότητα εφαρμόζει κατάλληλες κατά την κρίση της δικλίδες για:
α) Τη διασφάλιση ότι υπάρχει αξιόπιστη και ελέγξιμη αλληλουχία τεκμηρίων (ελεγκτική αλυσίδα) για κάθε συναλλαγή ή γεγονός, από το χρόνο που προέκυψαν μέχρι το διακανονισμό τους.
β) Τη δημιουργία αξιόπιστης και ελέγξιμης αλληλουχίας τεκμηρίων, που διασφαλίζει την ευχερή συσχέτιση των συναλλαγών και άλλων γεγονότων με τα λογιστικά αρχεία και τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις.
γ) Την επίτευξη εύλογης διασφάλισης ως προς την αυθεντικότητα των παραστατικών (τεκμηρίων) της προηγούμενης παραγράφου και την ακεραιότητα του περιεχομένου τους, με σκοπό την επιβεβαίωση της προέλευσης αυτών και την τεκμηρίωση της συναλλαγής.
8.    Ειδικά, η οντότητα παρακολουθεί με κατάλληλες δικλίδες τα παραλαμβανόμενα και
αποστελλόμενα αποθέματα είτε έχουν τιμολογηθεί είτε όχι. Ομοίως παρακολουθεί τα αποθέματά της σε χώρους τρίτων ή τα αποθέματα τρίτων σε δικούς της χώρους. Κατ’ ελάχιστο, για τις διακινήσεις αυτές παρακολουθούνται:
α) η πλήρης επωνυμία ή το ονοματεπώνυμο, η διεύθυνση και ο Αριθμός Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.) του εμπλεκόμενου μέρους,
β) η ποσότητα και το είδος των διακινούμενων αγαθών, και
γ) η ημερομηνία που έγινε η διακίνηση.»
9.    Η υποχρέωση της παραγράφου 8 εκπληρούται και όταν η οντότητα τηρεί με τάξη, πληρότητα και ορθότητα τα παραστατικά στοιχεία διακίνησης ή τα τιμολόγια πώλησης ή τις αποδείξεις λιανικής πώλησης, κατά περίπτωση, που εκδίδει ή λαμβάνει για τις σχετικές διακινήσεις των αγαθών, ώστε η οντότητα να είναι σε θέση να τεκμηριώνει οποτεδήποτε τις διακινήσεις αυτών. Όταν δεν έχει ληφθεί παραστατικό διακίνησης ή πώλησης, η οντότητα καταχωρεί σε κατάλληλο αρχείο τις απαιτούμενες πληροφορίες της παραγράφου 8(α) έως και 8(γ), αμελλητί με την παραλαβή των αποθεμάτων».
«5.8.1 Η παράγραφος αυτή θέτει ιδιαίτερους κανόνες για την παρακολούθηση των παραλαμβανόμενων και αποστελλόμενων αποθεμάτων, είτε έχουν τιμολογηθεί είτε όχι. Η έννοια των αποθεμάτων παρατίθεται στο Παράρτημα Α. Η οντότητα απαιτείται να είναι σε θέση να τεκμηριώνει οποτεδήποτε στη διάρκεια του χρόνου, τις για οποιοδήποτε σκοπό, διακινήσεις αγαθών, απευθείας ή μέσω τρίτου. Το παραστατικό διακίνησης μπορεί να φέρει οποιονδήποτε κατάλληλο, ενδεικτικό της φύσης του, τίτλο, όπως «Παραστατικό Διακίνησης», «Δελτίο Αποστολής», «Συνοδευτικό Διακίνησης Αποθεμάτων», «Έγγραφο διακίνησης μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων» «Συγκεντρωτικό δελτίο διακίνησης», κλπ.
5.8.2 Το παραστατικό διακίνησης εκδίδεται, σε κατάλληλο χρόνο, για την αποστολή ή την παράδοση ή τη διακίνηση των αποθεμάτων, συνοδεύει τα αποθέματα μέχρι τον τελικό προορισμό τους και διαφυλάσσεται από τους αντισυμβαλλόμενους, πλην των ιδιωτών. Δεν απαιτείται έκδοση παραστατικού διακίνησης εφόσον εκδίδεται άμεσα τιμολόγιο πώλησης που συνοδεύει τα αγαθά κατά τη διακίνησή τους, δηλαδή στην περίπτωση αυτή το τιμολόγιο είναι και έγγραφο διακίνησης. Επί ηλεκτρονικής έκδοσης παραστατικού απαιτείται να υπάρχει πρόσβαση στα δεδομένα του στοιχείου στη διάρκεια της διακίνησης για ελεγκτικούς σκοπούς. Διευκρινίζεται επίσης, ότι το παραστατικό διακίνησης εκδίδεται ανεξάρτητα από το εάν η διακίνηση διενεργείται με μεταφορικά μέσα του πωλητή ή οποιουδήποτε τρίτου.»
Για παραβάσεις που αφορούν τη διακίνηση αποθεμάτων χωρίς την ύπαρξη παραστατικών στοιχείων διακίνησης (δελτίο αποστολής, συνοδευτικό στοιχείο διακίνησης αποθεμάτων, έγγραφο διακίνησης μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων, συγκεντρωτικό δελτίο διακίνησης, κλπ), οι οποίες διαπράττονται από 7.6.2017 και μετά, επιβάλλεται το πρόστιμο που προβλέπεται από τις διατάξεις της περίπτωσης η' της παραγράφου 2 του άρθρου 54, όπως αυτές προστέθηκαν με την περίπτωση β' της παραγράφου 4 του άρθρου 12 του ν. 4474/2017. Ήτοι 500 ή 1000 ευρώ ανάλογα με το εάν τηρούνται απλογραφικά ή διπλογραφικά βιβλία, ανά φορολογικό έλεγχο, ανεξαρτήτως του πλήθους αυτών. Διακίνηση αποθεμάτων χωρίς την ύπαρξη παραστατικών στοιχείων διακίνησης, συνιστά ακόμη και η μη αναγραφή στο στοιχείο διακίνησης του συνόλου των διακινούμενων ειδών αποθεμάτων καθώς και η μη αναγραφή της συνολικής ποσότητας για κάθε είδος. Σημειώνεται ότι οι περιπτώσεις αποστολής ή παραλαβής αποθεμάτων, για τις οποίες είναι απαραίτητη η ύπαρξη παραστατικών διακίνησης, καθορίζονται από τις διατάξεις των παραγράφων 8 και 9 του άρθρου 5 του ν. 4308/2014, όπως αυτές έχουν ήδη διευκρινιστεί με την εγκύκλιο
Επειδή από το άρθρο 54 προκύπτει ότι: «1. Για καθεμία από τις παρακάτω παραβάσεις επιβάλλεται πρόστιμο στον φορολογούμενο ή οποιοδήποτε πρόσωπο, εφόσον υπέχει αντίστοιχη υποχρέωση από τον Κώδικα ή τη φορολογική νομοθεσία που αναφέρεται στο πεδίο εφαρμογής του: (...) ιστ) διακινεί αγαθά χωρίς την ύπαρξη παραστατικών στοιχείων διακίνησης. 2. Τα πρόστιμα για τις παραβάσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 1 καθορίζονται ως εξής: (...) η) πεντακόσια (500) ευρώ, ανά φορολογικό έλεγχο, σε περίπτωση που ο φορολογούμενος είναι υπόχρεος τήρησης απλογραφικού λογιστικού συστήματος, και χίλια (1000) ευρώ, ανά φορολογικό έλεγχο, αν ο φορολογούμενος είναι υπόχρεος τήρησης διπλογραφικού λογιστικού συστήματος στις περιπτώσεις ιε' και ιστ' της παρ. 1.»
Επειδή, η από 23/04/2018 έκθεση ελέγχου της Υ.Ε.Δ.Δ.Ε. Αττικής αναγράφει τις διατάξεις εκείνες που αποτελούν το νόμιμο έρεισμα για την έκδοση της προσβαλλόμενης πράξης, επίσης, εκτίθεται λεπτομερειακά η συνδρομή των πραγματικών καταστάσεων, όπου τα πραγματικά περιστατικά παρατίθενται εμπεριστατωμένα.
Σύμφωνα με την από 23/04/2018 έκθεση ελέγχου της Υ.Ε.Δ.Δ.Ε. Αττικής, καθώς και από το σύστημα ΤΑΧΙSΝΕΤ, η προσφεύγουσα έχει δηλώσει ως τομέα δραστηριοτήτων, μεταξύ άλλων, τις εξής δραστηριότητες α) το χονδρικό εμπόριο υγραερίου εμφιαλωμένου ή μη με ΚΑΔ 46711316 και ημερομηνία έναρξης δραστηριότητας την 14.08.2013 και β) το λιανικό εμπόριο (πρατήριο) υγραερίου για εφοδιασμό αυτοκινήτων με ΚΑΔ 47308106 και ημερομηνία έναρξης δραστηριότητας την 14.08.2013. Κατά τον επιτόπιο έλεγχο που πραγματοποιήθηκε, διαπιστώθηκε ότι, η προσφεύγουσα διακινούσε ποσότητα 9.500 kg υγραερίου κίνησης, η οποία προοριζόταν να πωληθεί στο πλαίσιο είτε χονδρικού είτε λιανικού εμπορίου, χωρίς τα απαιτούμενα παραστατικά διακίνησης. Επομένως από το ως άνω εκτεθέν ιστορικό σε συνδυασμό με τις δραστηριότητες της προσφεύγουσας, προκύπτει ότι αυτή διακινούσε ποσότητα 9.500 kg υγραερίου κίνησης, χωρίς να ζητήσει ή να λάβει παραστατικό διακίνησης και κατ' επέκταση χωρίς να εκδώσει δελτίο ποσοτικής παραλαβής για την προμήθεια 9.500 kg υγραερίου κίνησης, κατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων 5, 8 §1, 12 §1 και 13 του ν.4308/2014, που επισύρει τις κυρώσεις των διατάξεων της παρ. 1 περ. ιστ' και της παρ. 2 περ. η' του άρθρου 54 του ν. 4174/2013. Επομένως ο ισχυρισμός της προσφεύγουσας ότι δεν υφίστατο από αυτήν εκ του νόμου υποχρέωση έκδοσης και λήψης των προβλεπόμενων παραστατικών, απορρίπτεται ως νόμω και ουσία αβάσιμος. Περαιτέρω δεν αποδείχθηκε από την προσφεύγουσα ότι υφίστατο παραστατικό για τη διακινούμενη ποσότητα υγραερίου κίνησης.
Την απόρριψη ενδικοφανούς προσφυγής της ανώνυμης εταιρίας με την επωνυμία «....», με Α.Φ.Μ. ... και την επικύρωση της υπ’ αρ. .../27.06.2018 Πράξης Επιβολής Προστίμου του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. ΦΑΕ Θεσσαλονίκης του φορολογικού έτους 2018.
Οριστική φορολογική υποχρέωση της υπόχρεης - καταλογιζόμενο ποσά με βάση την παρούσα εισήγηση (ταυτίζεται με της φορολογικής αρχής):
Περιγραφή Παράβασης    Ποσό επιβληθέντος
προστίμου    Ποσό προστίμου βάσει απόφασης
 
Μη ζήτηση, μη λήψη παραστατικού διακίνησης και κατ' επέκταση μη έκδοση δελτίου ποσοτικής παραλαβής για την προμήθεια 9.500 kg υγραερίου κίνησης κατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων 5, 8 §1, 12 §1 και 13 του ν.4308/2014,    που
Εντελλόμεθα όπως αρμόδιο όργανο κοινοποιήσει με τη νόμιμη διαδικασία την

ΜΕ ΕΝΤΟΛΗ ΤΟΥ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΥ
ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ
Ο ΠΡΟΙΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΗΣ
ΥΠΟΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΣΗΣ ΚΑΙ
ΝΟΜΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ
ΚΑΤΣΙΟΥΡΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
Σ η μ ε ί ω σ η : Κατά της απόφασης αυτής επιτρέπεται η άσκηση προσφυγής ενώπιον των αρμόδιων Διοικητικών Δικαστηρίων εντός τριάντα (30) ημερών από την κοινοποίησή της.

Καλλιθέα, 24/12/2018
Αριθμός απόφασης: 5149

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ
ΥΠΟΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΣΗΣ
ΤΜΗΜΑ Α6

Ταχ. Δ/νση: Αριστογείτονος 19
Ταχ. Κώδικας: 176 71 - Καλλιθέα
Τηλέφωνο: 213-1604529
ΦΑΞ: 213-1604567

ΑΠΟΦΑΣΗ

Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ

Έχοντας υπ' όψη:

1. Τις διατάξεις:
α. Του άρθρου 63 του ν. 4174/2013 (ΦΕΚ Α' 170), όπως ισχύει.
β. Του άρθρου 11της Δ. ΟΡΓ. Α 1036960 ΕΞ 2017/10.03.2017 Απόφασης του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. (Φ.Ε.Κ. 968 Β'22.03.2017) με θέμα «Οργανισμός της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε).».
γ. Της ΠΟΛ 1064/12.04.2017 Απόφασης του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων (ΦΕΚ Β' 1440/27-4-2017).

2. Την ΠΟΛ 1069/4-3-2014 Εγκύκλιο της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών.

3. Την υπ' αριθμ. Δ.Ε.Δ. 1126366 ΕΞ 2016/30.8.16 (ΦΕΚ 2759 / τ. Β' / 1.9.16) Απόφαση του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών «Παροχή εξουσιοδότησης υπογραφής».

4. Την από 03-09-2018 και με αριθμό πρωτοκόλλου ενδικοφανή προσφυγή του ΑΦΜ κατοίκου ΛΕΣΒΟΥ, κατά
α) της με αρ και με ημερομηνία έκδοσης 06-07-2018 Οριστικής Πράξης Διορθωτικού Προσδιορισμού Φόρου Εισοδήματος/ Πράξης Επιβολής Προστίμου του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ για το φορολογικό έτος 2014, και
β) της με αρ και με ημερομηνία έκδοσης 21-06-2018 Οριστικής Πράξης Διορθωτικού Προσδιορισμού Φόρου Εισοδήματος/ Πράξης Επιβολής Προστίμου του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ για το φορολογικό έτος 2015, και τα προσκομιζόμενα με αυτή σχετικά έγγραφα.

5. Τη με αρ και με ημερομηνία έκδοσης 06-07-2018 Οριστική Πράξη Διορθωτικού Προσδιορισμού Φόρου Εισοδήματος/ Πράξη Επιβολής Προστίμου του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ για το φορολογικό έτος 2014, και β) τη με αρ και με ημερομηνία έκδοσης 21¬06-2018 Οριστική Πράξη Διορθωτικού Προσδιορισμού Φόρου Εισοδήματος/ Πράξη Επιβολής Προστίμου του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ για το φορολογικό έτος 2015, των οποίων ζητείται η ακύρωση.

6. Τις απόψεις της Δ.Ο.Υ. ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ

7. Την εισήγηση του ορισθέντος υπαλλήλου του Τμήματος Α6 όπως αποτυπώνεται στο σχέδιο της Απόφασης.

Επί της από 03-09-2018 και με αριθμό πρωτοκόλλου ενδικοφανούς προσφυγής του AΦM η οποία κατατέθηκε εμπρόθεσμα και μετά τη μελέτη και την αξιολόγηση όλων των υφιστάμενων στο σχετικό φάκελο εγγράφων και των προβαλλόμενων λόγων της ενδικοφανούς προσφυγής, επαγόμαστε τα ακόλουθα:
α) Με τη με αρ και με ημερομηνία έκδοσης 06-07-2018 Οριστική Πράξη Διορθωτικού Προσδιορισμού Φόρου Εισοδήματος/ Πράξη Επιβολής Προστίμου του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ φορολογικού έτους 2014, καταλογίστηκε σε βάρος του προσφεύγοντος φόρος εισοδήματος ύψους 17.423,78€, πλέον πρόστιμο φόρου άρθρου 58 Κ.Φ.Δ. ύψους 8.711,89€, πλέον τόκοι άρθρου 53 ΚΦΔ ύψους 4.833,36€, ήτοι συνολικό ποσό 30.969,03€.
β) Με τη με αρ και ημερομηνία έκδοσης 21-06-2018 Οριστική Πράξη Διορθωτικού Προσδιορισμού Φόρου Εισοδήματος/ Πράξη Επιβολής Προστίμου του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ φορολογικού έτους 2015, καταλογίστηκε σε βάρος του προσφεύγοντος φόρος εισοδήματος ύψους 9.852,89€, πλέον πρόστιμο φόρου άρθρου 58 Κ.Φ.Δ. ύψους 4.926,44€, πλέον τόκοι άρθρου 53 ΚΦΔ ύψους 1.942,00€, ήτοι συνολικό ποσό 16.721,33€.

Στο πλαίσιο έλεγχου που διενεργήθηκε στα βιβλία και στοιχεία της ατομικής επιχείρησης του προσφεύγοντος κατά τον έλεγχο επιστροφής ΦΠΑ, δυνάμει της υπ' αριθμ /7-3-2017 εντολής ελέγχου, ο Προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. Μυτιλήνης εξέδωσε τη με αριθ. πρωτ /2017 Πρόσκληση με την οποία κλήθηκε ο προσφεύγων εντός προθεσμίας πέντε ημερών από τη λήψη της να προσκομίσει και να θέσει στη διάθεση του ελέγχου τα βιβλία και στοιχεία για την περίοδο 1/7/2016-30/9/2016 (π.χ. αντίγραφα βιβλίων, παραστατικών, τρόπος χρηματοδότησης της επένδυσης, συμφωνητικά, δηλώσεις, κλπ.). Ο προσφεύγων ανταποκρίθηκε στην παραπάνω πρόσκληση προσκομίζοντας τα βιβλία και στοιχεία που είχε στη διάθεσή του για το διάστημα από 1/1/2013 έως 31/12/2016.

Σύμφωνα με τα προσκομισθέντα αλλά και από το αρχείο της Δ.Ο.Υ. Μυτιλήνης ο έλεγχος διαπίστωσε ότι:

- O προσφεύγων έχει επιχείρηση που λειτουργεί στη θέση Καλλονής με τη μορφή ατομικής και έναρξη εργασιών την 31/12/2000 ως αγρότης ειδικού καθεστώτος. Εν συνεχεία, με μεταβολή δραστηριοτήτων την 22/11/2011 προστέθηκε η δραστηριότητα «εργασίες διαμόρφωσης ή ανέγερσης κτίσματος ή άλλου είδους κατασκευών (ως αγαθού επένδυσης του άρθρου 33 παρ.4 του κώδικα ΦΠΑ)» για την άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας με δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ των εισροών τους .Στις 27/6/2016 δηλώνεται η διακοπή της παραπάνω δραστηριότητας και η έναρξη λειτουργίας της δραστηριότητας «υπηρεσίες ενοικίασης επιπλωμένων διαμερισμάτων».

-Η ατομική επιχείρηση του προσφεύγοντος έτυχε οικονομικής στήριξής από το Μέτρο 311 του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης της Ελλάδας 2007-2013 του Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για σχετική επένδυση ίδρυσης επιχείρησης Τουριστικών κατοικιών, στο Δ.Δ
Πιο συγκεκριμένα, το χρηματοδοτικό σχήμα του επενδυτικού σχεδίου έχει ως εξής:

 

	ΠΟΣΟ	ΠΟΣΟΣΤΟ (%)
Επιλέξιμος προϋπολογισμός	422.956,72	100%
Δημόσια Δαπάνη	253.774,03	60,00%
Συμμετοχή δικαιούχου	169.182,69	40,00%

Εν συνεχεία, δυνάμει της με αριθ /09-02-2018 εντολής μερικού φορολογικού ελέγχου του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Μυτιλήνης, που εκδόθηκε με αφορμή το με αρ. πρωτ. /2018 Σημείωμα Ελέγχου, διενεργήθηκε έλεγχος Φορολογίας Εισοδήματος για την ορθή υποβολή των δηλώσεων Φορολογίας Εισοδήματος στις χρήσεις 2012-2015.

Από τον έλεγχο που διενεργήθηκε στα αρχεία της Δ.Ο.Υ. (έντυπα Ε3 και Ε1) διαπιστώθηκε ότι πραγματοποιήθηκαν οι παρακάτω αγορές παγίων που αφορούν την προαναφερόμενη επένδυση:

 

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ	ΑΓΟΡΕΣ ΠΑΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ	ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΗ
1/1/2011-31/12/2011	81.064,10
1/1/2012-31/12/2012	71.526,77
1/1/2013-31/12/2013	22.737,72	86.266,84
1/1/2014-31/12/2014	108.676,59
1/1/2015-31/12/2015	84.060,37	72.335,82
ΣΥΝΟΛΟ	368.065,55	158.602,66

Από τον έλεγχο των βιβλίων και στοιχείων καθώς και των φορολογικών δηλώσεων που υποβλήθηκαν προέκυψε ότι για τα φορολογικά έτη 2014 και 2015 καταβλήθηκαν χρηματικά ποσά για την αύξηση κεφαλαίου επιχειρήσεων που λειτουργούν ατομικά και αφορούν την ανέγερση οικοδομών τα οποία δεν δηλώθηκαν στους οικείους κωδικούς της φορολογικής δήλωσης (κωδ.743). Τα ποσά αυτά ανά διαχειριστική περίοδο διαμορφώνονται ως εξής: ποσό ύψους 66.728,27€ (=3.175,50€ + 63.552,77€) για το φορολογικό έτος 2014 και ποσό ύψους 50.844,74€ για το φορολογικό έτος 2015. Τα ως άνω ποσά προέκυψαν αναλυτικά από τις καταστάσεις τιμολογίων όπως αυτά καταχωρήθηκαν στα βιβλία της ατομικής επιχείρησης του προσφεύγοντος καθώς και από τις εξοφλήσεις αυτών που προσκομίστηκαν στη Δ.Ο.Υ. Μυτιλήνης κατά τον έλεγχο Φ.Π.Α. και, σύμφωνα με τις διαπιστώσεις των ελεγκτών της Δ.Ο.Υ. Μυτιλήνης, αφορούν αύξηση κεφαλαίου επιχείρησης που λειτουργεί ατομικά με εξαίρεση δαπάνες που αφορούν αγορά πάγιου εξοπλισμού επαγγελματικής χρήσης.

Ο προσφεύγων με την υπό κρίση ενδικοφανή προσφυγή ζητά την επανεξέταση και την ακύρωση ή άλλως τροποποίηση των ως άνω προσβαλλόμενων Πράξεων Διορθωτικού Προσδιορισμού Φόρου του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Μυτιλήνης για τα φορολογικά έτη 2014-2015, προβάλλοντας τους παρακάτω ισχυρισμούς:

1) Όπως ρητώς ορίζεται στην ΠΟΛ.1076/26-03-2015, οι διατάξεις του άρθρου 32 του ν. 4172/2013 εφαρμόζονται μόνο όταν τις οικείες δαπάνες πραγματοποιούν φυσικά πρόσωπα, ως ιδιώτες και όχι στα πλαίσια άσκησης επιχειρηματικής δραστηριότητας όπου οι σχετικές αγορές έχουν καταχωρηθεί στα λογιστικά τους αρχεία. Εν προκειμένω, ο έλεγχος δέχτηκε ότι τα φερόμενα ως καταβληθέντα εκ μέρους του ποσά, ύψους 66.728,27€ για το έτος 2014 και 50.844,74€ για το έτος 2015, τα οποία θεωρήθηκαν ως «δαπάνες διαβίωσής» του, κατά την έννοια των διατάξεων των άρθρων 30§2 και 32 περ. β' του ν. 4172/2013, καταβλήθηκαν σε εξόφληση τιμολογίων παροχής υπηρεσιών και τιμολογίων πώλησης, τα οποία εκδόθηκαν επ' ονόματί του και παραδόθηκαν σε εκείνον από τους αντισυμβαλλόμενους, για υπηρεσίες που έλαβε και αγαθά που προμηθεύτηκε, στα πλαίσια της άσκησης της επαγγελματικής του δραστηριότητας και για την κάλυψη επαγγελματικών αναγκών και ειδικότερα για την ανέγερση τριών τουριστικών κατοικιών.

Τα ως άνω φορολογικά παραστατικά έχουν καταχωρηθεί στα φορολογικά του βιβλία και, ακόμα και σύμφωνα με τις παραδοχές του ελέγχου, δεν αφορούν σε δαπάνες λήψης αγαθών και υπηρεσιών που πραγματοποίησε ως ιδιώτης για την κάλυψη προσωπικών ή οικογενειακών αναγκών.
2) Ουδόλως δύναται να θεωρηθεί ότι η διενέργεια επαγγελματικών δαπανών στα πλαίσια ατομικής επιχείρησης, συνιστά ταυτόχρονα και «αύξηση κεφαλαίου» αυτής και δη κατά την έννοια της διάταξης του άρθρου 32 περ. β' του ν. 4172/2013. Επιπλέον,. ουδόλως δύναται να γίνει λόγος για «αύξηση κεφαλαίου» ατομικής επιχείρησης, αφού αυτή στην πραγματικότητα στερείται κεφαλαίου, δοθέντος ότι η επιχείρηση δε διακρίνεται από το φορέα της, αλλά αποτελεί στοιχείο της προσωπικής του περιουσίας. Έτσι, λοιπόν, το «κεφάλαιο» της ατομικής επιχείρησης ταυτίζεται απόλυτα και άρρηκτα με τα χρηματικά διαθέσιμα του φορέα της και δεν αποτελεί διακεκριμένη ομάδα περιουσίας. Άλλωστε τα ποσά που καταβάλει ο φορέας της ατομικής επιχείρησης (επιτηδευματίας) για την κάλυψη των πάσης φύσης δαπανών της, είτε πρόκειται για λειτουργικές δαπάνες, είτε για δαπάνες απόκτησης πάσης φύσεως παγίων, εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της διάταξης του άρθρου 22 του ν. 4172/2013 και εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα του επιτηδευματία, προκειμένου να λάβει χώρα ο προσδιορισμός του καθαρού εισοδήματος. Σε συμφωνία με τα ανωτέρω στην ΠΟΛ.1076/26-03-2015 ορίστηκε ότι στο πεδίο εφαρμογής της ως άνω διάταξης του άρθρου 32 περ. β' του ν. 4172/2013 εμπίπτουν, όσον αφορά μεν στα νομικά πρόσωπα και στις νομικές οντότητες, τόσο τα ποσά που καταβάλλονται ως εισφορά για την ίδρυσή τους, όσο και τα ποσά που καταβάλλονται προς το σκοπό αύξησης του κεφαλαίου τους, ενώ τουναντίον, όσον αφορά στις ατομικές επιχειρήσεις γίνεται λόγος μόνο για τα ποσά που καταβάλλονται για την ίδρυσή τους.

Εν όψει των ανωτέρω, έπεται ότι τα ως άνω ποσά που κατέβαλε προς το σκοπό εξόφλησης τιμολογίων στα πλαίσια της επαγγελματικής του δραστηριοποίησης, δε δύναται να θεωρηθούν ως δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, κατά την έννοια του άρθρου 32 περ. β' του ν. 4172/2013.

3) Εντός του έτους 2015 εξοφλήθηκαν τιμολόγια που έλαβε εντός της ίδιας χρήσης και όχι τιμολόγια παλαιότερων χρήσεων, ενώ στο σύνολό του το ποσό των 50.844,74€, το οποίο όπως δέχεται και ο έλεγχος αφορά στην εξόφληση τιμολογίων εκδοθέντων στα πλαίσια της ανέγερσης των τουριστικών κατοικιών εντός του έτους 2015, καταβλήθηκε μετά την εκ μέρους του είσπραξη του ποσού των 72.335,82€.

4) Τα χρηματικά ποσά που πράγματι κατέβαλε κατά το φορολογικό έτος 2015 προς το σκοπό εξόφλησης δαπανών ανέγερσης των οικοδομών ανέρχονται στο ποσό των 47.970,74€. Εσφαλμένα και προφανώς εκ παραδρομής ο έλεγχος δέχτηκε ότι το ποσό που κατέβαλε εντός του 2015 για την εξόφληση δαπανών ανέγερσης των οικοδομών ανήλθε σε 50.844,74€, ποσό το οποίο αντιστοιχεί, σύμφωνα και με τις παραδοχές του ελέγχου, στο συνολικό πόσο της αξίας των φορολογικών παραστατικών που έλαβε για την ανέγερση των κατοικιών εντός του έτους 2015.
Επίσης ο προσφεύγων με το με αρ. πρωτ. ΔΕΔ 165137 ΕΙ 2018/29-11-2018 συμπληρωματικό υπόμνημα που κατέθεσε στην υπηρεσία μας, σε συνέχεια της με αρ. πρωτοκόλλου /03-09-2018 ενδικοφανούς προσφυγής του, προβάλλει τους παρακάτω επιπρόσθετους ισχυρισμούς:

5) Στην έκθεση ελέγχου (σελ. 1 & 13) γίνεται αναφορά έκδοσης δύο εντολών ελέγχου με αριθμούς /09-02-2018 & /07-03-2017 οι οποίες δεν του κοινοποιήθηκαν.

6) Μη νόμιμος η με αριθμό /21-06-2018 οριστική πράξη διορθωτικού προσδιορισμού Φ.Ε. - Π.Ε.Π. φορολογικού έτους 2015 διότι υπογράφηκε την 21-06-2018 χωρίς να υπάρχει έκθεση ελέγχου που να στηρίζει την ως άνω πράξη. Η έκθεση ελέγχου που επιδόθηκε θεωρήθηκε από τον Προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ. Μυτιλήνης την 22-06-2018.

7) Μη νόμιμη η έκδοση των πράξεων διότι δεν υπάρχει αύξηση κεφαλαίου ή προσαύξηση της περιουσίας του μη δηλωμένη ή αγορά επιχειρήσεων, εταιρικών μεριδίων και χρεογράφων γενικά (κωδ. 743 στο Ε1).

8) Παραβίαση αρχής αμεροληψίας - Παραβίαση αρχής χρηστής διοίκησης και δικαιολογημένης εμπιστοσύνης - Κατάχρηση εξουσίας - Ανύπαρκτη αιτιολογία της εκθέσεως ελέγχου εν σχέση με τη φύση των επικαλούμενων στοιχείων ώστε να στηριχθεί ο έλεγχος επαρκώς.

Επειδή, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 32 περ. β' του ν. 4172/2013 με θέμα «Δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων» ορίζεται ότι:
«Ως ετήσια δαπάνη του φορολογουμένου, της συζύγου του και των εξαρτώμενων μελών του λογίζονται και τα χρηματικά ποσά που πραγματικά καταβάλλονται για:
β) Αγορά επιχειρήσεων ή σύσταση ή αύξηση του κεφαλαίου επιχειρήσεων που λειτουργούν ατομικώς ή με τη μορφή ομόρρυθμης ή ετερόρρυθμης ή ανώνυμης εταιρείας ή περιορισμένης ευθύνης εταιρίας ή ιδιωτικής κεφαλαιουχικής εταιρίας ή κοινωνίας ή κοινοπραξίας ή αστικής εταιρίας ή αγορά εταιρικών μερίδων και χρεογράφων γενικώς, καθώς και οι καταβολές που πραγματοποιούνται για τα ασφαλιστικά επενδυτικά συμβόλαια, κατά το μέρος που αποτελούν επενδυτικό προϊόν.»

Επειδή, σύμφωνα με την ΠΟΛ.1076/26-03-2015 με θέμα «Οδηγίες για την ορθή εφαρμογή του εναλλακτικού τρόπου υπολογισμού της ελάχιστης φορολογίας εισοδήματος (άρθρα 30-34 Ν.4172/13)» διευκρινίζεται ότι:

«Άρθρο 32
Δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων

Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού προσδιορίζονται τα χρηματικά ποσά που πραγματικά καταβάλλονται από το φορολογούμενο, τη σύζυγό του και τα εξαρτώμενα μέλη για απόκτηση περιουσιακών στοιχείων και λαμβάνονται υπόψη για τον προσδιορισμό του ετήσιου εισοδήματος.
Σημειώνεται ότι οι διατάξεις του άρθρου αυτού εφαρμόζονται μόνο όταν τις οικείες δαπάνες πραγματοποιούν φυσικά πρόσωπα, ως ιδιώτες και όχι στα πλαίσια άσκησης επιχειρηματικής δραστηριότητας όπου οι σχετικές αγορές έχουν καταχωρηθεί στα λογιστικά τους αρχεία.
β) Αγορά επιχειρήσεων ή σύσταση ή αύξηση του κεφαλαίου επιχειρήσεων που λειτουργούν ατομικώς ή με τη μορφή ομόρρυθμης ή ετερόρρυθμης ή ανώνυμης εταιρείας ή περιορισμένης ευθύνης εταιρίας ή ιδιωτικής κεφαλαιουχικής εταιρίας ή κοινωνίας ή κοινοπραξίας ή αστικής εταιρίας ή αγορά εταιρικών μερίδων και χρεογράφων γενικώς.
Η διατύπωση της διάταξης αυτής είναι γενική και καταλαμβάνει επομένως κάθε περίπτωση δαπάνης για συμμετοχή σε οποιασδήποτε μορφής εταιρία. Υπάγονται κατ' ακολουθία όλα τα χρηματικά ποσά που καταβάλλονται, ως εισφορά σε νεοϊδρυόμενο νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, ως κεφάλαιο για την ίδρυση ατομικής επιχείρησης καθώς και τα ποσά για αύξηση κεφαλαίου νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας.»

Επειδή, κατά το φορολογικό έτος ίδρυσης της ατομικής επιχείρησης , ελέγχεται η ύπαρξη κεφαλαίου που χρησιμοποιήθηκε προκειμένου να τεθεί αυτή σε λειτουργία, πράγμα που σημαίνει ότι εάν δεν τηρούνται βιβλία κατά το διπλογραφικό σύστημα προκειμένου να θεμελιωθεί η ύπαρξη κεφαλαίου για την ίδρυση ατομικής επιχείρησης θεωρείται κεφάλαιο το σύνολο των δαπανών που πραγματοποιήθηκαν για την θέση σε λειτουργία αυτής.

Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση ο έλεγχος εξαίρεσε τις δαπάνες που αφορούσαν στην αγορά πάγιου εξοπλισμού επαγγελματικής χρήσης και προσδιόρισε τις δαπάνες που αφορούν στην ανέγερση οικοδομών ως εισφορά κεφαλαίου για σύσταση επιχείρησης. Ως εκ τούτου, σύμφωνα με τα ως άνω υπόκεινται στην εφαρμογή τεκμηρίου απόκτησης για τον ασκών την ατομική επιχείρηση.

Επειδή, στο πλαίσιο του ελέγχου επιστροφής Φ.Π.Α., που διενεργήθηκε δυνάμει της με αριθ /7-3-2017 εντολής ελέγχου στα βιβλία και στοιχεία της επιχείρησης του προσφεύγοντος, η Δ.Ο.Υ. Μυτιλήνης απέστειλε στον προσφεύγοντα τη με αριθ. πρωτ /2017 πρόσκληση στην οποία ανταποκρίθηκε. Εν συνεχεία, εκδόθηκε η με αριθ /09-02-2018 εντολή μερικού φορολογικού ελέγχου, με αφορμή τις διαπιστώσεις του ως άνω ελέγχου και το με αριθ. πρωτ. /2018 Σημείωμα ελέγχου, για την οποία ο προσφεύγων έλαβε γνώση με το με αριθ. /11-05-2018 Σημείωμα Διαπιστώσεων. Το εν λόγω Σημείωμα Διαπιστώσεων επιδόθηκε στον προσφεύγοντα την 26-05-2018 και ακολούθως, ο ίδιος υπέβαλε το με αριθ /2018 Υπόμνημα με το οποίο εξέθεσε τις απόψεις του επί τις διαπιστώσεις του ελέγχου. Συνεπώς, ο ισχυρισμός του προσφεύγοντος ότι δεν έλαβε γνώση για τις εντολές ελέγχου με αριθμούς /09-02-2018 & /07-03-2017 απορρίπτεται ως αβάσιμος.

Επειδή, σύμφωνα με τα στοιχεία του φακέλου της υπό κρίση ενδικοφανούς προσφυγής, ο προσφεύγων έτυχε οικονομικής στήριξης από το Μέτρο 311 του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης της Ελλάδας 2007-2013 του Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για σχετική επένδυση ίδρυσης επιχείρησης Τουριστικών κατοικιών, στο Δ.Δ , λαμβάνοντας α) στις 02¬08-2013 ποσό επιχορήγησης ύψους 86.266,84€, β) στις 14-05-2015 ποσό επιχορήγησης ύψους 72.335,82€ και γ) στις 30-11-2016 ποσό επιχορήγησης ύψους 55.269,78€.

Επειδή, σύμφωνα με την από 22-06-2018 έκθεση ελέγχου του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Μυτιλήνης, από τις καταστάσεις τιμολογίων όπως αυτά καταχωρήθηκαν στα βιβλία της ατομικής επιχείρησης του προσφεύγοντος καθώς και από τις εξοφλήσεις αυτών που προσκομίστηκαν στη Δ.Ο.Υ. Μυτιλήνης κατά τον έλεγχο επιστροφής Φ.Π.Α. προέκυψε ότι τα κατά τη χρήση 2013 εξοφλήθησαν τιμολόγια που αφορούσαν δαπάνες για την ανέγερση οικοδομών, συνολικού ύψους 82.010,00€, κατά το φορολογικό έτος 2014 εξοφλήθησαν τιμολόγια συνολικού ύψους 66.728,27€ και κατά το φορολογικό έτος 2015 εξοφλήθησαν τιμολόγια συνολικού ύψους 47.970,74€ (βλ. Πίνακας: Παραστατικά που εξοφλήθησαν για τα έτη 2013-2015).

 

Πίνακας: Παραστατικά που εξοφλήθησαν για τα έτη 2013-2015
Χρήση 2013
Αριθμός παραστατικού		Συνολική Αξία	Ποσό Εξόφλησης
ΔΑΤ26		5.800,12	5.800,12
ΔΑΤ27		17.400,14	17.400,14
ΔΑΤ32		27.426,57	27.426,57
ΔΑΤ34		26.642,88	26.642,88
ΔΑΤ35		17.489,44	4.740,29
ΣΥΝΟΛΟ			82.010,00€
Φορολογικό Έτος 2014
Αριθμός Παραστατικού		Συνολική Αξία	Ποσό Εξόφλησης

 

ΔΑΤ35		1.343,28	1.343,28
ΔΑΤ36		1.832,22	1.832,22
ΔΑΤ35		17.489,44	12.749,15
ΤΠΥ32		2.900,00	2.900,00
ΔΑΤ36		2.320,00	2.320,00
ΤΠΥ7		1.967,62	1.967,62
ΤΔΑ38		32.271,20	32.271,20
ΤΔΑ40		2.644,80	2.644,80
ΤΔΑ39		8.700,00	8.700,00
ΣΥΝΟΛΟ			66.728,27€
Φορολογικό Έτος 2015
Αριθμός Παραστατικού		Συνολική Αξία	Ποσό Εξόφλησης
ΤΔΑ230		1.489,01	1.500,00
ΤΠΥ7		4.060,00	4.060,00
ΤΔΑ86		3.000,00	3.000,00
ΤΔΑ77		91,94	91,94
ΤΠ20900		70,00	70,00
ΤΔΑ 89		1.660,82	1.660,82
ΤΔΑ90		2.102,14	2.102,14
ΤΔΑ91		1.356,00	1.356,00
ΤΔΑ92		33.391,84	33.391,84
ΤΠΥ43		738,00	738,00
ΣΥΝΟΛΟ			47.970,74

Επειδή, όσον αφορά τη χρήση 2013, με το ποσό επιχορήγησης ύψους 86.266,84€ που έλαβε ο προσφεύγων στις 02-08-2013 εξοφλήθησαν τιμολόγια ύψους 82.010,00€ στις 06-08-2013 και 16-08-2013. Επομένως, με το ως άνω ποσό της επιχορήγησης, ο προσφεύγων είχε τη δυνατότητα να καλύψει με την επιχορήγηση την εξόφληση των τιμολογίων στη χρήση 2013.

Επειδή, όσον αφορά το φορολογικό έτος 2014, με το υπόλοιπο ποσό της επιχορήγησης που έλαβε ο προσφεύγων στις 02-08-2013 ύψους 4.256,84€ (86.266,84€ - 82.010,00€) είχε τη δυνατότητα να καλύψει μέρος των τιμολογίων που εξοφλήθησαν στο φορολογικό έτος 2014.

Επειδή, στο φορολογικό έτος 2014 ο προσφεύγων εξόφλησε τιμολόγια συνολικού ποσού 66.728,27€ με δυνατότητα κάλυψης αυτού, όπως αναφέρεται από προηγούμενη επιχορήγηση, του ποσού των 4.256,84€, αποδεικνύεται ότι στο εν λόγω έτος η διαφορά ύψους 62.471,43€ (66.728,27€ - 4.256,84€) χρηματοδοτήθηκε από ίδια κεφάλαια του προσφεύγοντα.

Επειδή, όσον αφορά το φορολογικό έτος 2014, ο έλεγχος προσδιόρισε ότι η προστιθέμενη διαφορά τεκμηρίων ανέρχεται στο ποσό των 54.578,43 και το εισόδημα από τόκους ανέρχεται στο ποσό των 10,66€, ήτοι το συνολικό φορολογητέο εισόδημα του προσφεύγοντος ανέρχεται στο ποσό των 54.589,36€.

 

Προσδιορισμός Τεκμηρίων για το Φορολογικό Έτος 2014
	Βάσει Ελέγχου	Βάσει απόφασης Δ.Ε.Δ.
Ελάχιστη δαπάνη λόγω της οικογενειακής κατάστασης	5.000,00	5.000,00
Τεκμήριο ακινήτων	4.932,00	4.932,00
Τεκμήρια λόγω εισφοράς κεφαλαίων σε ατομική επιχείρηση	66.728,00	62.471,43€
ΣΥΝΟΛΟ ΤΕΚΜΗΡΙΩΝ	76.660,00	72.403,43
(μείον) Καθαρό εισόδημα από άσκηση ατομικής αγροτικής δραστηριότητας της συζύγου	16.081,96	16.081,96
(μείον) Τόκοι (προ φόρου) ημεδαπής προέλευσης του συζύγου	10,66	10,66
(μείον) Τόκοι (προ φόρου) ημεδαπής προέλευσης της συζύγου	25,21	25,21
(μείον) Εισοδήματα που απαλλάσσονται από το φόρο ή φορολογούνται με ειδικό τρόπο	3.023,74	3.023,74
(μείον) Εισοδήματα που εξαιρούνται από φόρο και εισφορά	2.940,00	2.940,00
ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗ ΔΙΑΦΟΡΑ ΤΕΚΜΗΡΙΩΝ	54.578,43	50.321,86

Επειδή, σύμφωνα με τα ανωτέρω προεκτεθέντα, η προστιθέμενη διαφορά τεκμηριών ανέρχεται στο ποσό των 50.321,86€ και το εισόδημα από τόκους ανέρχεται στο ποσό των 10,66€, ήτοι το συνολικό φορολογητέο εισόδημα του προσφεύγοντος νια το φορολογικό έτος 2014 ανέρχεται στο ποσό των 50.332,52€.

Επειδή, όσον αφορά το φορολογικό έτος 2015, με το ποσό επιχορήγησης ύψους 72.335,82€ που έλαβε ο προσφεύγων στις 14-05-2015 εξοφλήθησαν τιμολόγια ύψους 47.970,74€ στο διάστημα από τις 19-06-2015 έως 02-12-2015. Επομένως, με το ως άνω ποσό της επιχορήγησης, ο προσφεύγων είχε τη δυνατότητα να καλύψει με την επιχορήγηση την εξόφληση των τιμολογίων στο φορολογικό έτος 2015. Συνεπώς, ο ισχυρισμός του προσφεύγοντος ότι το σύνολο των καταβολών στις οποίες προέβη εντός του έτους 2015 προς το σκοπό εξόφλησης τιμολογίων που έλαβε στο πλαίσιο της ανέγερσης των τουριστικών κατοικιών, δεν προήλθε από ίδια κεφάλαια αλλά καλύφθηκε από την είσπραξη του ποσού της επιχορήγησης ύψους 72.335,82€ κρίνεται βάσιμος και αποδεκτός.

Επειδή σύμφωνα με το άρθρο 58§1 του ν. 4174/2013: «1. Αν το ποσό του φόρου που προκύπτει με βάση φορολογική δήλωση υπολείπεται του ποσού του φόρου που προκύπτει με βάση το διορθωτικό προσδιορισμό φόρου που πραγματοποιήθηκε από τη Φορολογική Διοίκηση, ο φορολογούμενος υπόκειται σε πρόστιμο επί της διαφοράς ως εξής:
α) δέκα τοις εκατό (10%) του ποσού της διαφοράς, εάν το εν λόγω ποσό ανέρχεται σε ποσοστό από πέντε (5%) έως είκοσι (20%) τοις εκατό του φόρου που προκύπτει με βάση τη φορολογική δήλωση,
β) είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) του ποσού της διαφοράς, αν το εν λόγω ποσό υπερβαίνει το ποσοστό είκοσι τοις εκατό (20%) έως πενήντα τοις εκατό (50%) του φόρου που προκύπτει με βάση τη φορολογική δήλωση,
γ) πενήντα τοις εκατό (50%) του ποσού της διαφοράς, αν το εν λόγω ποσό υπερβαίνει σε ποσοστό το πενήντα τοις εκατό (50%) του φόρου που προκύπτει με βάση τη φορολογική δήλωση.»

Επειδή σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 53 του ν. 4174/2013:
«1. Αν οποιοδήποτε ποσό φόρου δεν καταβληθεί εντός της νόμιμης προθεσμία καταβολής, ο φορολογούμενος υποχρεούται να καταβάλει τόκους επί του εν λόγω ποσού φόρου για τη χρονική περίοδο από την επόμενη μέρα της λήξης της νόμιμης προθεσμίας. Σε περίπτωση εκπρόθεσμης ή τροποποιητικής δήλωσης καθώς και σε περίπτωση εκτιμώμενου, διορθωτικού ή προληπτικού προσδιορισμού του φόρου, ως αφετηρία υπολογισμού των τόκων λαμβάνεται η λήξη της προθεσμίας κατά την οποία θα έπρεπε να είχε αρχικά καταβληθεί, βάσει του νόμου, ο φόρος που προκύπτει από την εκπρόθεσμη ή τροποποιητική δήλωση ή από την πράξη προσδιορισμού.»

Αποφασίζουμε

Τη μερική αποδοχή της με ημερομηνία κατάθεσης 03-09-2018 και με αριθμό πρωτοκόλλου ενδικοφανή προσφυγή του , ΑΦΜ και συγκεκριμένα:
α) Την ακύρωση της με αρ και με ημερομηνία έκδοσης 21-06-2018 Οριστικής Πράξης Διορθωτικού Προσδιορισμού Φόρου Εισοδήματος/ Πράξης Επιβολής Προστίμου του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ φορολογικού έτους 2015.
β) Την τροποποίηση της με αρ και με ημερομηνία έκδοσης 06-07-2018 Οριστικής Πράξης Διορθωτικού Προσδιορισμού Φόρου Εισοδήματος/ Πράξης Επιβολής Προστίμου του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ φορολογικού έτους 2014, σύμφωνα με τα ανωτέρω.

Οριστική φορολογική υποχρέωση του υπόχρεου - καταλογιζόμενο ποσό με βάση την παρούσα απόφαση :

ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2015

 

ΑΝΑΛΥΣΗ		ΔΗΛΩΣΗΣ	ΕΛΕΓΧΟΥ	Παρούσας ΔΙΑΦΟΡA
Φορολογητέο εισόδημα	Ατομικό και τέκνων	1.802,01	39.412,95	1.802,01	0,00
	της συζύγου	9.455,28	9.455,28	9.455,28	0,00
Φόρος	Πιστωτικό ποσό
	Χρεωστικό ποσό	78,52	9.931,41	78,52	0,00
Προκαταβολή φόρου		921,50	921,50	921,50	0,00
Τέλη χαρτοσήμου στο εισόδημα από εκμ. ακινήτων
Εισφορά υπέρ ΟΓΑ στα πιο πάνω τέλη χαρτοσήμου
Ειδική εισφορά αλληλεγγύης		132,33	132,33	132,33	0,00
Πρόστιμο παρ. 1α άρ. 58 Κ.Φ.Δ. 50%			4.926,44
Τόκος άρ. 53 Κ.Φ.Δ.			1.942,00
Τελικό ποσό προστίμου
Πρόσθετα τέλη χαρτοσήμου
Σύνολο φόρων τελών & εισφορών	για καταβολή	1.132,35	17.853,68	1.132,35	0,00

ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2014
Προσδιορισμός Φορολογητέου Εισοδήματος Φορολογικού Έτους 2014:

 

ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ	ΠΟΣΑ ΔΗΛΩΣΗΣ (1)		ΠΟΣΑ ΕΛΕΓΧΟΥ (2)		ΠΟΣΑ Δ.Ε.Δ. (3)		ΔΙΑΦΟΡΑ (3 - 1)
	Ατομικό & τέκνων	Της συζύγου	Ατομικό & τέκνων	Της συζύγου	Ατομικό & τέκνων	Της συζύγου
Ακίνητη περιουσία	0,00	0,00	0,00	0,00	0,00	0,00	0,00
Τόκοι-Μερίσματα- Δικαιώματα	10,66	25,21	10,66	25,21	10,66	25,21	0,00
Επιχειρηματική δραστηριότητα	0,00	0,00	0,00	0,00	0,00	0,00	0,00
Αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα	0,00	16.081,96	0,00	16.081,96	0,00	16.081,96	0,00
Μισθωτή εργασία - Συντάξεις	0,00	0,00	0,00	0,00	0,00	0,00	0,00
Υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου	0,00	0,00	0,00	0,00	0,00	0,00	0,00
Ναυτικό εισόδημα	0,00	0,00	0,00	0,00	0,00	0,00	0,00
Συνολικό δηλωθέν εισόδημα	10,66	16.107,17	10,66	16.107,17	10,66	16.107,17	0,00
Αρνητικά στοιχεία εισοδήματος που συμψηφίζονται	1.150,32	0,00	1.150,32	0,00	1.150,32	0,00	0,00
Υπόλοιπο	1.150,32	16.107,17	1.150,32	16.107,17	1.150,32	16.107,17	0,00
Προστιθέμενη διαφορά δαπανών	2.500,00	7.432,00	2.500,00	7.432,00	2.500,00	7.432,00	0,00
Εκπτώσεις εισοδήματος	0,00	0,00	0,00	0,00	0,00	0,00	0,00
Φορολογητέο Εισόδημα	10,66	16.107,17	54.589,36	16.107,17	50.332,52	16.107,17	50.321,86
Απαλλασσόμενα επιχειρημ. δραστηριότητας	0,00	0,00	0,00	0,00	0,00	0,00	0,00
Αυτοτελώς φορολογούμενα ποσά	2.940,00	3.023,74	2.940,00	3.023,74	2.940,00	3.023,74	0,00
Συνολικό εισόδημα	10,66	19.130,91	10,66	19.130,91	10,66	19.130,91	0,00
Τεκμαρτό εισόδημα	2.500,00	7.432,00	2.500,00	7.432,00	2.500,00	7.432,00	0,00
Εισόδημα επιβολής ειδ. εισφοράς αλλ.	10,66	19.130,91	10,66	19.130,91	10,66	19.130,91	0,00

Φόρος Εισοδήματος Φορολογικού έτους 2014:

 

Α. Φορολογητέο εισόδημα και φόρος βάσει κλίμακας	Ποσό Δήλωσης (1)		Ποσά βάσει απόφασης Δ.Ε.Δ. (2)		Διαφορά (2) - (1)
	Εισόδημα	Φόρος κλπ.	Εισόδημα	Φόρος κλπ.
1. Εισόδημα-φόρος κλίμακας (του συζύγου)	10,66	1,60	50.332,52	14.436,78
Μείωση του φόρου (του συζύγου)		0,00		0,00

 

Υπόλοιπο φόρου (του συζύγου) (α)		1,60		14.436,78	14.435,18
2. . Εισόδημα-φόρος κλίμακας (της συζύγου)	16.107,17	2.094,43	16.107,17	2.094,43
Μείωση του φόρου (της συζύγου)		0,00		0,00
Υπόλοιπο φόρου (της συζύγου) (β)		2.094,43		2.094,43	0,00
Επιβάρυνση φόρου αποδείξεων (γ)		0,00	1.200,73	1.200,73	1200,73
Β. Συμπληρωματικός φόρος στο ακαθάριστο εισόδημα από:
1. Ακίνητα (δ)					0,00
Φόρος που αναλογεί [(α)+(β) + (Υ) + (δ)]		2.096,03		17.731,94	15.635,91
Γ. Εκπτώσεις από το φόρο που αναλογεί
1.Φόρος που παρακρατήθηκε στο Εισόδημα από :
α) Τόκους-Μερίσματα- Διακιώματα		5,37		5,37	0,00
2. Φόρος που προκαταβλήθηκε:
α) Το προηγούμενο οικονομικό έτος
β) Ειδικών περιπτώσεων
Υπόλοιπο φόρου		2.090,66		17.726,57	15.635,91
Δ. Σε περίπτωση χρεωστικού υπολοίπου φόρου προστίθενται και σε περίπτωση πιστωτικού υπολοίπου φόρου αφαιρούνται:
1. Προκαταβολή φόρου για το επόμενο έτος		1.149,86		1.149,86	0,00
2. Τέλη χαρτοσήμου στο ακαθάριστο εισόδημα από εκμίσθωση ακινήτων
3. Εισφορά υπέρ ΟΓΑ στα πιο πάνω τέλη χαρτοσήμου
4. Πρόσθετος φόρος λόγω εκπροθέσμου
6. Πρόσθετος φόρος ανακρίβειας (120%)
Πρόσθετος φόρος άρθρου 58 ν.4174/2013 (50%)				7.817,96	7.817,96
Τόκοι άρθρου 53 του ν.4174/2013 (38* 0,73%=27,74%)				4.337,40	4.337,40
10. Εισφορά αλληλεγγύης		191,31		191,31
Σύνολο		3.431,83		31.223,10	27.791,27
Τελικό χρεωστικό ποσό για βεβαίωση		3.431,83		31.223,10	27.791,27

 

ΑΝΑΛΥΣΗ		ΔΗΛΩΣΗΣ	ΕΛΕΓΧΟΥ	Παρούσας ΔΙΑΦΟΡΑ
Φορολογητέο εισόδημα	Ατομικό και τέκνων	10,66	54.589,36	50.332,52
	της συζύγου	16.107,17	16.107,17	16.107,17
Φόρος	Πιστωτικό ποσό
	Χρεωστικό ποσό	2.090,66	19.514,44	17.726,57	15.635,91
Προκαταβολή φόρου		1.149,86	1.149,86
Τέλη χαρτοσήμου στο εισόδημα από εκμ.

 

ακινήτων
Εισφορά υπέρ ΟΓΑ στα πιο πάνω τέλη χαρτοσήμου
Ειδική εισφορά αλληλεγγύης			191,31	191,31	191,31
Πρόσθετος φόρος ανακρίβειας/μη υποβολής 120%
Πρόστιμο παρ. 1α άρ. 58 Κ.Φ.Δ. 50%			8.711,89	7.817,96
Τόκος άρ. 53 Κ. Φ.Δ. 0,73% * 38μ. =27,74%			4.833,36	4.337,40
Τελικό ποσό προστίμου				12.155,35	12.155,35
Πρόσθετα τέλη χαρτοσήμου
Σύνολο φόρων τελών & εισφορών	για καταβολή	3.431,83	34.400,86	31.223,10	27.791,27
	για επιστροφή

Εντελλόμεθα όπως αρμόδιο όργανο κοινοποιήσει με τη νόμιμη διαδικασία την παρούσα απόφαση στον υπόχρεο.

Σ η μ ε ί ω σ η : Κατά της απόφασης αυτής επιτρέπεται η άσκηση προσφυγής ενώπιον των αρμόδιων Διοικητικών Δικαστηρίων εντός τριάντα (30) ημερών από την κοινοποίησή της.

ΜΕ ΕΝΤΟΛΗ ΤΟΥ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΥ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ
Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΥΠΟΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΣΗΣ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΦΑΚΟΣ

Ακριβές Αντίγραφο
H Υπάλληλος του Τμήματος Διοικητικής Υποστήριξης
 

Ανδρέας Κ. Σακελλαριάδης
Λογιστής – Φοροτέχνης

Ε9 ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΕΡΙΚΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚ ΠΕΡΙΤΡΟΠΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Κατά την υποβολή του εντύπου Ε9 επισυνάπτονται, υποχρεωτικά, τα σαρωμένα,σε αρχείο μορφής pdf, έγγραφα ατομικής σύμβασης μερικής απασχόλησης ή εκ περιτροπής εργασίας καθώς και οι σχετικές συμφωνίες ή αποφάσεις που αφορούν την εκ περιτροπής εργασία, αφού έχουν τεθεί ιδιοχείρως όλες οι απαραίτητες υπογραφές. άρθρο 4 παράγραφος 4.20 του Αριθμ. οικ.32143/Δ1.11288/11-06-2018& άρθρο 4 παράγραφος 4.20 του Αριθμ. πρωτ.: 40090/Δ1.14024/2018

Ειδικά τα έντυπα Ε3, Ε4, Ε5, Ε6, Ε7, Ε8, Ε9 και Ε11 μπορούν να υποβάλλονται με ομαδικό τρόπο καταχώρησης και εξατομικευμένο τρόπο υποβολής για κάθε έντυπο. άρθρο 4 παράγραφος 4.30 του Αριθμ. οικ.32143/Δ1.11288/11-06-2018& άρθρο 4 παράγραφος 4.30 του Αριθμ. πρωτ.: 40090/Δ1.14024/2018

Καταχωρείται το σύνολο των στοιχείων του εντύπου. Υπάρχει η δυνατότητα να καταχωρούνται στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ περισσότερα έντυπα με ένα μόνο αρχείο σε μορφή .xml. Η καταχώριση των στοιχείων του αρχείου σε μορφή .xml πραγματοποιείται στη διαδρομή Βοηθητικά → Ομαδικές υποβολές → Εισαγωγή από αρχείο.

Όταν το αρχείο σε μορφή .xml παράγεται από λογισμικό τρίτων, οι χρήστες - στην αρχική οθόνη - μπορούν να «κατεβάζουν» το σχήμα (*.xsd) του αρχείου για τα Ε3, E4, Ε5, Ε6, Ε7, Ε8, Ε9 και Ε11.

Στην αρχική σελίδα του ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ παρέχεται η δυνατότητα λήψης (download) μιας σειράς παραμετρικών τιμών για υπηρεσίες ΣΕΠΕ, ΟΑΕΔ, ΚΑΔ, ΔΟΥ, κτλ στη διαδρομή «Λίστες Τιμών για Αρχείο *XML»

Οι συμφωνίες ή αποφάσεις γνωστοποιούνται μέσα σε οκτώ (8) ημέρες από την κατάρτιση ή τη λήψη τους στην οικεία Επιθεώρηση Εργασίας. Αριθμ. πρωτ.: 44493/933/24.1.2014 , αρ. 38 του ν.1892/1990 εφόσον δεν γνωστοποιηθεί στην οικεία Επιθεώρηση Εργασίας, τεκμαίρεται ότι καλύπτει σχέση εργασίας με πλήρη απασχόληση.44493/933/24.1.2014

ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΟΡΩΝ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΜΕΡΙΚΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ» ή «ΕΚ ΠΕΡΙΤΡΟΠΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ» επιλέγεται και στην περίπτωση υποβολής σύμβασης μερικής απασχόλησης ή εκ περιτροπής εργασίας ορισμένου χρόνου της οποίας η διάρκεια ανανεώνεται ή παρατείνεται, όπως επίσης και σε περίπτωση υποβολής του σχετικού εγγράφου απόφασης παράτασης της μονομερούς επιβολής συστήματος εκ περιτροπής εργασίας. Σ.ΕΠ.Ε. αριθ. πρωτ: 30982/4.7.2013

«Οι περιπτώσεις των εργοδοτών που αντιμετωπίζουν αντικειμενική αδυναμία πρόσβασης στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ λόγω: α) απογραφής τους στον ΕΦΚΑ χωρίς Αριθμό Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ) ή β) του γεγονότος ότι διαθέτουν μόνο Αριθμό Μητρώου Οικοδομοτεχνικού Έργου (ΑΜΟΕ), παραμένει σε ισχύ η διαδικασία κατάθεσης χειρόγραφου του έντυπου με προσέλευση στην αρμόδια Υπηρεσία του ΣΕΠΕ ή/και τουΟΑΕΔ ισχυουσών των προθεσμιών και της διαδικασίας που αφορούν τη χειρόγραφη υποβολή». αριθμ.πρωτ.91869/2017 άρθρο 13 παράγραφος 13.2 του Αριθμ. οικ.32143/Δ1.11288/11-06-2018& άρθρο 13 παράγραφος 13.1-13.2 του Αριθμ. πρωτ.: 40090/Δ1.14024/2018

Σε περίπτωση παρέλευσης των προβλεπόμενων προθεσμιών, ηλεκτρονική υποβολή δεν είναι δυνατή αλλά ακολουθείται η διαδικασία της κατάθεσης με προσέλευση στην αρμόδια Υπηρεσία του ΣΕΠΕ ή/και του ΟΑΕΔ, με ανάλογη εφαρμογή των προβλεπόμενων κυρώσεων από την κείμενη νομοθεσία περί εκπρόθεσμης υποβολής των εντύπων. άρθρο 5 παράγραφος 5.21 του Αριθμ. οικ.32143/Δ1.11288/11-06-2018& άρθρο 5 παράγραφος 5.21 του Αριθμ. πρωτ.: 40090/Δ1.14024/2018

Η ορθότητα, η πληρότητα και η ακρίβεια των στοιχείων που περιλαμβάνονται στα πεδία των εντύπων και στα συνημμένα αρχεία καθώς και η τήρηση των διατάξεων σχετικά με την υπογραφή από εργοδότη, λοιπούς κατά περίπτωση υπόχρεους και εργαζόμενο, αποτελούν ευθύνη του εργοδότη ή του κατά περίπτωση υπόχρεου προς υποβολή στοιχείων ή των εξουσιοδοτημένων από αυτούς προσώπων. άρθρο 4 παράγραφος 4.24 του Αριθμ. οικ.32143/Δ1.11288/11-06-2018& άρθρο 4 παράγραφος 4.24 του Αριθμ. πρωτ.: 40090/Δ1.14024/2018
Τέλος σύμφωνα με την αριθ .πρωτ.: 30982/4.7.2013 η οποία αναφέρει ότι :
Ενδεικτικά, περιπτώσεις τροποποίησης όρων σύμβασης αποτελούν:

Α) Η μεταβολή των εβδομαδιαίων ωρών. ή ημερών εργασίας του μισθωτού, στα πλαίσια πάντα της μερικής ή εκ περιτροπής απασχόλησης. Για παράδειγμα, εάν ένας εργαζόμενος με πενθήμερη απασχόληση 4 ωρών ημερησίως. συμφωνηθεί πλέον να εργάζεται με 6 ώρες την ημέρα, τότε υποβάλλεται η νέα ατομική του σύμβαση μερικής απασχόλησης επιλέγοντας το πεδίο ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΟΡΩΝ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΣΥΜΠΑΣΗΣ ΜΕΡΙΚΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ. Το αντίστοιχο ισχύει και σε περίπτωση τροποποίησης σύμβασης εκ περιτροπής εργασίας.

Εάν σύμβαση μερικής απασχόλησης εργαζόμενου μεταβληθεί σε σύμβαση εκ περιτροπής εργασίας, τότε, για να υποβληθεί το σχετικό έντυπο, επιλέγεται το είδος της νέας σύμβασης δηλαδή «ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΟΡΩΝ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΕΚ ΠΕΡΙΤΡΟΠΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ». Το αυτό ισχύει και αντίστροφα.

Β) Το πεδίο «ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΟΡΩΝ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΜΕΡΙΚΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ» ή «ΕΚ ΠΕΡΙΤΡΟΠΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ» επιλέγεται και στην περίπτωση υποβολής σύμβασης μερικής απασχόλησης ή εκ περιτροπής εργασίας ορισμένου χρόνου της οποίας η διάρκεια ανανεώνεται ή παρατείνεται, όπως επίσης και σε περίπτωση υποβολής του σχετικού εγγράφου απόφασης παράτασης της μονομερούς επιβολής συστήματος εκ περιτροπής εργασίας.

Τονίζεται ότι σε κάθε περίπτωση που υπάρχει τροποποίησης όρων σύμβασης μερικής ή εκ περιτροπής απασχόλησης, οι επιχειρήσεις οφείλουν να αναγράφουν και στο πεδίο των παρατηρήσεων για κάθε εργαζόμενο το είδος της επερχόμενης μεταβολής. Για παράδειγμα, στην ως άνω (Α) περίπτωση μεταβολής των εβδομαδιαίων ωρών εργασίας του μισθωτού στις παρατηρήσεις θα αναγράφεται: «Τροποποίηση από 1/7/12 της ατομικής σύμβασης μερικής απασχόλησης από πενθήμερη απασχόληση 4 ωρών ημερησίως σε 6ωρη, πενθήμερη απασχόληση» ενώ στην (Β) περίπτωση ανανέωσης ή παράτασης ατομικής σύμβασης θα αναγράφεται: «Ανανέωση - παράταση της από 1/5/13 ατομικής σύμβασης μερικής απασχόλησης ορισμένου χρόνου η οποία έληξε την 30/6/13».

Επιπροσθέτως, δεδομένου ότι στην υπηρεσία τέθηκε το ερώτημα εάν και κατά πόσο οι επιχειρήσεις είναι υποχρεωμένες να υποβάλλουν τροποποιητική σύμβαση μερικής ή εκ περιτροπής εργασίας σε περίπτωση που μεταβάλλονται οι αποδοχές ενός μισθωτού, σας γνωρίζουμε ότι πέραν της υποχρέωσης υποβολής συμπληρωματικού πίνακα προσωπικού λόγω τροποποίησης αποδοχών δεν προβλέπεται κάποια άλλη ενέργεια γνωστοποίησης στοιχείων στο Σ.ΕΠ.Ε από πλευράς επιχείρησης.

Δεδομένου των ανωτέρω η σύμβαση Μερικής Απασχόλησης και Εκ Περιτροπής Εργασίας δεν υποβάλλεται σε περίπτωση μεταβολής των αποδοχών οι οποίες δεν επηρεάζονται από την αύξηση ή τη μείωση των ωρών εργασίας.

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (τρίτο τμήμα) της 7ης Φεβρουαρίου 2019 «Προδικαστική παραπομπή – Κοινωνική ασφάλιση – Κανονισμός (ΕΚ) 883/2004 – Άρθρο 67 – Αίτηση για χορήγηση οικογενειακών παροχών υποβληθείσα από πρόσωπο το οποίο έχει παύσει να ασκεί μισθωτή δραστηριότητα στο αρμόδιο κράτος μέλος αλλά εξακολουθεί να κατοικεί στο κράτος αυτό – Δικαίωμα λήψεως οικογενειακών παροχών για τα μέλη της οικογένειας που κατοικούν σε άλλο κράτος μέλος – Προϋποθέσεις επιλεξιμότητας»

Στην υπόθεση C‑322/17,

με αντικείμενο αίτηση προδικαστικής αποφάσεως δυνάμει του άρθρου 267 ΣΛΕΕ, που υπέβαλε το High Court (πρωτοβάθμιο δικαστήριο, Ιρλανδία) με απόφαση της 15ης Μαΐου 2017, η οποία περιήλθε στο Δικαστήριο στις 30 Μαΐου 2017, στο πλαίσιο της δίκης

Eugen Bogatu

κατά

Minister for Social Protection,

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ (τρίτο τμήμα),

συγκείμενο από τους Μ. Βηλαρά, πρόεδρο του τετάρτου τμήματος, προεδρεύοντα του τρίτου τμήματος, J. Malenovský (εισηγητή), L. Bay Larsen, M. Safjan και D. Šváby, δικαστές,

γενικός εισαγγελέας: P. Mengozzi

γραμματέας: C. Strömholm, διοικητική υπάλληλος,

έχοντας υπόψη την έγγραφη διαδικασία και κατόπιν της επ’ ακροατηρίου συζητήσεως της 6ης Ιουνίου 2018,

λαμβάνοντας υπόψη τις παρατηρήσεις που υπέβαλαν:

–        ο E. Bogatu, εκπροσωπούμενος από τη C. Stamatescu, solicitor, και τον D. Shortall, BL,

–        ο Minister for Social Protection, εκπροσωπούμενος από τις M. Browne, C. Keane και A. Morrissey, επικουρούμενες από τους M. D. Finan, BL, και R. Mulcahy, SC,

–        η Κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου, εκπροσωπούμενη από τη C. Crane και τον S. Brandon, επικουρούμενους από την K. Apps, barrister,

–        η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εκπροσωπούμενη από τους D. Martin και J. Tomkin,

αφού άκουσε τον γενικό εισαγγελέα που ανέπτυξε τις προτάσεις του κατά τη συνεδρίαση της 4ης Οκτωβρίου 2018,

εκδίδει την ακόλουθη

Απόφαση

1        Η αίτηση προδικαστικής αποφάσεως αφορά την ερμηνεία του άρθρου 11, παράγραφος 2, και του άρθρου 67 του κανονισμού (ΕΚ) 883/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2004, για το συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλειας (ΕΕ 2004, L 166, σ. 1).

2        Η αίτηση αυτή υποβλήθηκε στο πλαίσιο ένδικης διαφοράς μεταξύ του Eugen Bogatu και του Minister for Social Protection (Υπουργού Κοινωνικής Προστασίας, Ιρλανδία) (στο εξής: υπουργός) σχετικά με την απόφαση του δεύτερου να αρνηθεί να καταβάλει στον πρώτο οικογενειακές παροχές για τμήμα της περιόδου την οποία αφορούσε η αίτησή του.

 Το νομικό πλαίσιο

3        Ο κανονισμός (ΕΟΚ) 1408/71 του Συμβουλίου, της 14ης Ιουνίου 1971, περί εφαρμογής των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης στους μισθωτούς, στους μη μισθωτούς και στα μέλη των οικογενειών τους που διακινούνται εντός της Κοινότητας, όπως τροποποιήθηκε και επικαιροποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΚ) 118/97 του Συμβουλίου, της 2ας Δεκεμβρίου 1996 (ΕΕ 1997, L 28, σ. 1) (στο εξής: κανονισμός 1408/71), καταργήθηκε την 1η Μαΐου 2010, ημερομηνία κατά την οποία άρχισε να ισχύει ο κανονισμός 883/2004.

4        Το άρθρο 2 του κανονισμού 1408/71, που έφερε τον τίτλο «Προσωπικό πεδίο εφαρμογής», προέβλεπε, στην παράγραφο 1, τα εξής:

«Ο παρών κανονισμός ισχύει για μισθωτούς ή μη μισθωτούς που υπάγονται ή υπήχθησαν στην νομοθεσία ενός ή περισσοτέρων από τα κράτη μέλη [...], καθώς και για τα μέλη της οικογένειάς τους [...]».

5        Το άρθρο 73 του ως άνω κανονισμού, που έφερε τον τίτλο «Μισθωτοί ή μη μισθωτοί, τα μέλη της οικογένειας των οποίων κατοικούν σε κράτος μέλος άλλο από το αρμόδιο κράτος», όριζε μεταξύ άλλων τα εξής:

«Ο μισθωτός [...] που υπάγεται στη νομοθεσία κράτους μέλους δικαιούται, για τα μέλη της οικογένειάς του που κατοικούν στο έδαφος άλλου κράτους μέλους, τις οικογενειακές παροχές που προβλέπονται από τη νομοθεσία του πρώτου κράτους, σαν να κατοικούσαν τα μέλη αυτά στο έδαφος του κράτους αυτού [...]».

6        Το άρθρο 2 του κανονισμού 883/2004, που φέρει τον τίτλο «Προσωπικό πεδίο εφαρμογής», ορίζει, στην παράγραφο 1, τα εξής:

«Ο παρών κανονισμός εφαρμόζεται στους υπηκόους κράτους μέλους, [...] καθώς και στα μέλη της οικογένειάς τους [...]».

7        Το άρθρο 11 του ως άνω κανονισμού, που φέρει τον τίτλο «Γενικοί κανόνες» και περιλαμβάνεται στον τίτλο II, ο οποίος επιγράφεται «Προσδιορισμός της εφαρμοστέας νομοθεσίας», προβλέπει, στην παράγραφο 2, τα εξής:

«Για τους σκοπούς εφαρμογής του παρόντος τίτλου, τα πρόσωπα που λαμβάνουν παροχές σε χρήμα λόγω ή συνεπεία μισθωτής […] δραστηριότητας, θεωρούνται ότι ασκούν τη δραστηριότητα αυτή. [...]»

8        Το άρθρο 67 του εν λόγω κανονισμού, που φέρει τον τίτλο «Μέλη οικογένειας που κατοικούν σε άλλο κράτος μέλος» και περιλαμβάνεται στο επιγραφόμενο «Οικογενειακές παροχές» κεφάλαιο 8 του τίτλου III, ο οποίος επιγράφεται «Ειδικές διατάξεις σχετικά με τις διάφορες κατηγορίες παροχών», ορίζει τα εξής:

«Ένα πρόσωπο δικαιούται οικογενειακές παροχές σύμφωνα με τη νομοθεσία του αρμόδιου κράτους μέλους και για τα μέλη της οικογενείας του που κατοικούν σε άλλο κράτος μέλος, ως εάν κατοικούσαν στο έδαφος του πρώτου κράτους μέλους. [...]»

9        Το άρθρο 68 του κανονισμού 883/2004, το οποίο φέρει τον τίτλο «Κανόνες προτεραιότητας στην περίπτωση σώρευσης δικαιωμάτων» και περιλαμβάνεται στο ίδιο κεφάλαιο, προβλέπει μεταξύ άλλων τα εξής:

«1.      Εάν, κατά την ίδια περίοδο και για τα ίδια μέλη οικογενείας, προβλέπονται παροχές δυνάμει των νομοθεσιών περισσοτέρων του ενός κρατών μελών, εφαρμόζονται οι ακόλουθοι κανόνες προτεραιότητας:

α)      στην περίπτωση παροχών που οφείλονται από περισσότερα του ενός κράτη μέλη για διαφορετικούς λόγους, η σειρά προτεραιότητας είναι η ακόλουθη: προηγούνται τα δικαιώματα που αποκτώνται λόγω της άσκησης μισθωτής ή μη μισθωτής δραστηριότητας, έπονται τα δικαιώματα που αποκτώνται λόγω οφειλόμενης σύνταξης και τελευταία εφαρμόζονται τα δικαιώματα που αποκτώνται λόγω κατοικίας·

[...]».

 Η διαφορά της κύριας δίκης και τα προδικαστικά ερωτήματα

10      Ο Ε. Bogatu είναι Ρουμάνος υπήκοος ο οποίος κατοικεί στην Ιρλανδία από το έτος 2003. Είναι πατέρας δύο τέκνων τα οποία κατοικούν στη Ρουμανία.

11      Ο E. Bogatu άσκησε μισθωτή δραστηριότητα στην Ιρλανδία μεταξύ της 26ης Μαΐου 2003 και της 13ης Φεβρουαρίου 2009, ημερομηνίας κατά την οποία απώλεσε την εργασία του. Έκτοτε έλαβε διαδοχικά παροχή ανεργίας ανταποδοτικού χαρακτήρα (από τις 20 Φεβρουαρίου 2009 έως τις 24 Μαρτίου 2010), εν συνεχεία παροχή ανεργίας μη ανταποδοτικού χαρακτήρα (από τις 25 Μαρτίου 2010 έως τις 4 Ιανουαρίου 2013) και τέλος παροχή ασθενείας (από τις 15 Ιανουαρίου 2013 έως τις 30 Ιανουαρίου 2015).

12      Στις 27 Ιανουαρίου 2009, ο E. Bogatu ζήτησε να του χορηγηθούν, επιπλέον, οικογενειακές παροχές.

13      Με έγγραφα της 12ης Ιανουαρίου 2011 και της 16ης Ιανουαρίου 2015, ο υπουργός ενημέρωσε τον E. Bogatu για την απόφασή του να δεχτεί την ως άνω αίτηση με εξαίρεση το διάστημα από 1ης Απριλίου 2010 έως 31 Ιανουαρίου 2013. Ακόμη, ενημέρωσε τον E. Bogatu ότι η άρνησή του όσον αφορά το διάστημα αυτό στηριζόταν στο γεγονός ότι ο E. Bogatu δεν πληρούσε κατά το εν λόγω διάστημα καμία από τις προϋποθέσεις που απαιτούνται ώστε να έχει δικαίωμα λήψεως οικογενειακών παροχών για τα τέκνα του που κατοικούσαν στη Ρουμανία, καθόσον δεν ασκούσε μισθωτή δραστηριότητα στην Ιρλανδία ούτε, ελλείψει τέτοιας δραστηριότητας, ελάμβανε στο κράτος μέλος αυτό παροχή ανταποδοτικού χαρακτήρα.

14      Ενώπιον του High Court (πρωτοβάθμιου δικαστηρίου, Ιρλανδία), ο E. Bogatu δεν αμφισβητεί τα πραγματικά περιστατικά επί των οποίων ο υπουργός θεμελίωσε την άρνηση αυτή, αλλά υποστηρίζει ότι αυτός στηρίζεται σε εσφαλμένη ερμηνεία του δικαίου της Ένωσης.

15      Συναφώς, υποστηρίζει, μεταξύ άλλων, ότι το άρθρο 67 του κανονισμού 883/2004 πρέπει να ερμηνεύεται κατά τον ίδιο τρόπο όπως το άρθρο 73 του κανονισμού 1408/71, από το οποίο προέκυπτε ότι κάθε πρόσωπο ασφαλισμένο σε κράτος μέλος βάσει συστήματος κοινωνικής ασφαλίσεως που εφαρμοζόταν στους μισθωτούς δικαιούτο τις αντίστοιχες οικογενειακές παροχές για τα μέλη της οικογένειάς του που κατοικούσαν σε άλλο κράτος μέλος έστω και αν το πρόσωπο αυτό είχε παύσει να ασκεί μισθωτή δραστηριότητα και δεν ελάμβανε παροχή ανταποδοτικού χαρακτήρα.

16      Στην αντίκρουσή του, ο υπουργός προβάλλει ότι το άρθρο 67 του κανονισμού 883/2004 δεν μπορεί να ερμηνεύεται κατά τον ίδιο τρόπο όπως το άρθρο 73 του κανονισμού 1408/71. Ειδικότερα, σε αντίθεση με το δεύτερο άρθρο, που είχε εφαρμογή σε κάθε «μισθωτό», το πρώτο χρησιμοποιεί, κατά τρόπο ουδέτερο, τον όρο «πρόσωπο». Εξάλλου, αυτός καθαυτός ο όρος «πρόσωπο» πρέπει να νοείται υπό το πρίσμα του άρθρου 11, παράγραφος 2, του κανονισμού 883/2004, για το οποίο δεν υφίστατο αντίστοιχη διάταξη στον κανονισμό 1408/71 και από το οποίο προκύπτει σαφώς ότι πρόσωπο που έχει παύσει να ασκεί μισθωτή δραστηριότητα μπορεί να εξακολουθήσει να θεωρείται ότι ασκεί τη δραστηριότητα αυτή μόνο σε περίπτωση που λαμβάνει παροχή σε χρήμα λόγω ή συνεπεία της δραστηριότητας αυτής.

17      Στην απόφαση περί παραπομπής, το High Court (πρωτοβάθμιο δικαστήριο) επισημαίνει, καταρχάς, ότι δεν αμφισβητείται ότι η Ιρλανδία είναι αρμόδια να χορηγήσει οικογενειακές παροχές στον E. Bogatu, κατά την έννοια του άρθρου 67 του κανονισμού 883/2004. Κατόπιν, επισημαίνει ότι, βάσει της ιρλανδικής νομοθεσίας, γενικώς δεν είναι απαραίτητο ένα πρόσωπο να ασκεί κατά το χρονικό σημείο υποβολής της αιτήσεώς του για τη χορήγηση οικογενειακών παροχών μισθωτή δραστηριότητα ή να έχει ασκήσει κατά το παρελθόν τέτοια δραστηριότητα στην Ιρλανδία προκειμένου να δικαιούται τέτοιες παροχές και ότι, στη συγκεκριμένη περίπτωση προσώπου που τελεί σε κατάσταση όπως αυτή του E. Bogatu, το δικαίωμα αυτό εξαρτάται αποκλειστικώς από την τήρηση προϋποθέσεως σχετικής με την ηλικία του τέκνου για το οποίο το πρόσωπο αυτό ζητεί να του χορηγηθούν οι εν λόγω παροχές. Τέλος, αναφέρει ότι εν προκειμένω ο E. Bogatu δικαιούται να λάβει οικογενειακές παροχές βάσει της ιρλανδικής νομοθεσίας, υπό την επιφύλαξη της εφαρμογής του κανονισμού 883/2004.

18      Υπό τις συνθήκες αυτές, το High Court (πρωτοβάθμιο δικαστήριο) αποφάσισε να αναστείλει την ενώπιόν του διαδικασία και να υποβάλει στο Δικαστήριο τα ακόλουθα προδικαστικά ερωτήματα:

«1)      Απαιτεί ο κανονισμός 883/2004, και ειδικότερα το άρθρο του 67 σε συνδυασμό με το άρθρο του 11, παράγραφος 2, να είναι ένα πρόσωπο, για να μπορέσει να λάβει ”οικογενειακές παροχές” [...], μισθωτός [...] στο αρμόδιο κράτος μέλος ή, εναλλακτικά, να λαμβάνει παροχή σε χρήμα όπως αυτή που προβλέπεται στο άρθρο 11, παράγραφος 2, [του εν λόγω] κανονισμού;

2)      Πρέπει η έκφραση “παροχές σε χρήμα” που περιέχεται στο άρθρο 11, παράγραφος 2, του κανονισμού 883/2004 να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι αφορά μόνον την περίοδο κατά την οποία ο αιτών πράγματι λαμβάνει παροχές σε χρήμα, ή υπό την έννοια ότι αφορά κάθε περίοδο κατά την οποία ο αιτών καλύπτεται κατά ενός μελλοντικού κινδύνου (σε περίπτωση επελεύσεως του οποίου θα λάβει παροχή σε χρήμα), ανεξάρτητα από το αν η εν λόγω παροχή είχε ζητηθεί κατά τον χρόνο υποβολής της αιτήσεως για τη χορήγηση οικογενειακής παροχής;»

 Επί των προδικαστικών ερωτημάτων

 Επί του πρώτου ερωτήματος

19      Με το πρώτο προδικαστικό ερώτημα, το αιτούν δικαστήριο ζητεί, κατ’ ουσίαν, να διευκρινιστεί αν ο κανονισμός 883/2004, και ιδίως το άρθρο 67 σε συνδυασμό με το άρθρο 11, παράγραφος 2, πρέπει να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι, σε περίπτωση όπως η επίμαχη στην κύρια δίκη, για να είναι ένα πρόσωπο επιλέξιμο για τη χορήγηση οικογενειακών παροχών στο αρμόδιο κράτος μέλος απαιτείται το πρόσωπο αυτό να ασκεί μισθωτή δραστηριότητα στο ως άνω κράτος μέλος ή να λαμβάνει από το κράτος μέλος αυτό παροχή σε χρήμα λόγω ή συνεπεία τέτοιας δραστηριότητας.

20      Όπως προκύπτει από τις σκέψεις 10 έως 17 της παρούσας αποφάσεως, η κατάσταση την οποία αφορά η υπόθεση της κύριας δίκης, όπως περιγράφεται από το αιτούν δικαστήριο, χαρακτηρίζεται από τα εξής στοιχεία. Καταρχάς, το πρόσωπο που ζήτησε να του χορηγηθούν οικογενειακές παροχές κατοικεί στο αρμόδιο κράτος μέλος, ήτοι στην Ιρλανδία, και κατά το παρελθόν άσκησε εκεί μισθωτή δραστηριότητα αλλά αργότερα έπαυσε να ασκεί την εν λόγω δραστηριότητα. Περαιτέρω, το πρόσωπο αυτό είναι γονέας δύο τέκνων που κατοικούν σε άλλο κράτος μέλος, ήτοι στη Ρουμανία. Τέλος, η περίοδος για την οποία το εν λόγω πρόσωπο ζητεί από το αιτούν δικαστήριο να του αναγνωρίσει δικαίωμα σε οικογενειακές παροχές είναι περίοδος κατά την οποία το αρμόδιο κράτος μέλος τού χορήγησε παροχή σε χρήμα χαρακτηριζόμενη από την εσωτερική του νομοθεσία ως «μη ανταποδοτική παροχή».

21      Δεδομένης της καταστάσεως αυτής, επισημαίνεται, πρώτον, ότι το άρθρο 67 του κανονισμού 883/2004 προβλέπει ότι ένα πρόσωπο δικαιούται οικογενειακές παροχές σύμφωνα με τη νομοθεσία του αρμόδιου κράτους μέλους και για τα μέλη της οικογένειάς του που κατοικούν σε άλλο κράτος μέλος, ως εάν κατοικούσαν στο έδαφος του πρώτου κράτους μέλους.

22      Όπως προκύπτει από το γράμμα του, το άρθρο αυτό, ενώ αναφέρεται στα δικαιώματα που αναγνωρίζονται σε ένα «πρόσωπο», δεν απαιτεί να έχει το πρόσωπο αυτό συγκεκριμένο καθεστώς και, επομένως, δεν απαιτεί να έχει ειδικότερα το καθεστώς του μισθωτού. Εν πάση περιπτώσει, το εν λόγω άρθρο δεν διευκρινίζει το ίδιο τις απαιτήσεις από τις οποίες μπορεί να εξαρτάται κατά πόσον το πρόσωπο αυτό είναι επιλέξιμο για τη χορήγηση οικογενειακών παροχών, αλλά παραπέμπει σχετικώς στη νομοθεσία του αρμόδιου κράτους μέλους.

23      Υπό τις συνθήκες αυτές, για να δοθεί απάντηση στο προδικαστικό ερώτημα που υπέβαλε το αιτούν δικαστήριο είναι απαραίτητη η ερμηνεία του εν λόγω άρθρου υπό το πρίσμα του πλαισίου στο οποίο εντάσσεται και του σκοπού τον οποίο επιδιώκει.

24      Όσον αφορά, καταρχάς, το πλαίσιο στο οποίο εντάσσεται το άρθρο 67 του κανονισμού 883/2004, επισημαίνεται ότι το άρθρο αυτό πρέπει να ερμηνεύεται σε συνδυασμό, μεταξύ άλλων, με το άρθρο 68, παράγραφος 1, στοιχείο αʹ, του ως άνω κανονισμού, το οποίο εφαρμόζεται στην περίπτωση που οικογενειακές παροχές προβλέπονται για διαφορετικούς λόγους από τις νομοθεσίες περισσοτέρων του ενός κρατών μελών και το οποίο επιβάλλει την εφαρμογή, σε μια τέτοια περίπτωση, κανόνων προτεραιότητας βάσει των οποίων λαμβάνονται, κατά σειράν, υπόψη τα δικαιώματα που αποκτώνται λόγω της άσκησης μισθωτής ή μη μισθωτής δραστηριότητας, κατόπιν τα δικαιώματα που αποκτώνται λόγω οφειλόμενης σύνταξης και τέλος τα δικαιώματα που αποκτώνται λόγω κατοικίας.

25      Από τη στιγμή που η διάταξη αυτή απαριθμεί διάφορους λόγους για τους οποίους ένα πρόσωπο μπορεί να δικαιούται οικογενειακές παροχές, στους οποίους περιλαμβάνεται και η μισθωτή δραστηριότητα, το άρθρο 67 του κανονισμού 883/2004 δεν μπορεί να θεωρείται ως περιοριζόμενο αποκλειστικώς στον λόγο που ανάγεται σε μια τέτοια δραστηριότητα.

26      Όσον αφορά, εν συνεχεία, τον σκοπό που επιδιώκεται με το άρθρο 67 του κανονισμού 883/2004, επισημαίνεται ότι, θεσπίζοντας τον κανονισμό αυτό, ο νομοθέτης της Ένωσης επιδίωκε μεταξύ άλλων να επεκτείνει το πεδίο εφαρμογής του σε κατηγορίες προσώπων πέραν των μισθωτών που διέπονταν από τον κανονισμό 1408/71 και ιδίως στα πρόσωπα που δεν ασκούν οικονομική δραστηριότητα, τα οποία δεν κάλυπτε ο κανονισμός 1408/71.

27      Ο σκοπός αυτός προκύπτει εν γένει από την επιλογή του νομοθέτη της Ένωσης να αποσαφηνίσει, στο άρθρο 2, παράγραφος 1, του κανονισμού 883/2004, ότι ο κανονισμός αυτός εφαρμόζεται μεταξύ άλλων στους «υπηκόους κράτους μέλους» που υπάγονται ή είχαν υπαχθεί στη νομοθεσία ενός ή περισσότερων κρατών μελών, ενώ το άρθρο 2, παράγραφος 1, του κανονισμού 1408/71 προέβλεπε ότι ο προγενέστερος αυτός κανονισμός ίσχυε για τους «μισθωτούς ή μη μισθωτούς [εργαζομένους]» που υπάγονται ή υπήχθησαν στη νομοθεσία ενός ή περισσοτέρων από τα κράτη μέλη.

28      Έκφραση του εν λόγω σκοπού αποτελεί, στη συγκεκριμένη περίπτωση των οικογενειακών παροχών, η χρήση, στο άρθρο 67 του κανονισμού 883/2004, του όρου «πρόσωπο», εκεί όπου το άρθρο 73 του κανονισμού 1408/71, το οποίο η προαναφερθείσα διάταξη διαδέχθηκε, αναφερόταν στον «μισθωτό». Κατά τον τρόπο αυτό, το άρθρο 67 του κανονισμού 883/2004 αντανακλά τη βούληση του νομοθέτη της Ένωσης να μην περιορίζει πλέον το δικαίωμα σε οικογενειακές παροχές αποκλειστικώς στους μισθωτούς αλλά να επεκτείνει το δικαίωμα αυτό και σε άλλες κατηγορίες προσώπων.

29      Βάσει όλων των στοιχείων αυτών, το άρθρο 67 του κανονισμού 883/2004 πρέπει να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι δεν απαιτεί να ασκεί ορισμένο πρόσωπο μισθωτή δραστηριότητα στο αρμόδιο κράτος μέλος προκειμένου να είναι επιλέξιμο στο κράτος αυτό για τη χορήγηση οικογενειακών παροχών.

30      Δεύτερον, από το άρθρο 11, παράγραφος 2, του κανονισμού 883/2004, στο οποίο αναφέρεται το αιτούν δικαστήριο με το προδικαστικό ερώτημα, προκύπτει ότι το πρόσωπο το οποίο λαμβάνει παροχή σε χρήμα λόγω ή συνεπεία μισθωτής δραστηριότητας και επομένως παροχή σε χρήμα που στηρίζεται στην άσκηση τέτοιας δραστηριότητας κατά το παρελθόν πρέπει, για τους σκοπούς του καθορισμού της εφαρμοστέας σε αυτό νομοθεσίας, να θεωρείται ότι ασκεί την εν λόγω δραστηριότητα.

31      Πλην όμως από τη σκέψη 25 της παρούσας αποφάσεως προκύπτει ότι το άρθρο 67 του κανονισμού 883/2004 πρέπει να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι δεν απαιτεί να θεμελιώνεται η αρμοδιότητα κράτους μέλους για ορισμένο πρόσωπο όσον αφορά οικογενειακές παροχές στην άσκηση οποιασδήποτε μισθωτής δραστηριότητας, περιλαμβανομένης της μισθωτής δραστηριότητας που ασκήθηκε κατά το παρελθόν.

32      Συνεπώς, το γεγονός της λήψεως παροχών σε χρήμα οι οποίες εμπίπτουν ενδεχομένως στο άρθρο 11, παράγραφος 2, του κανονισμού 883/2004 δεν επηρεάζει το συμπέρασμα που διατυπώνεται στη σκέψη 29 της παρούσας αποφάσεως.

33      Κατόπιν όλων των ανωτέρω σκέψεων, στο πρώτο προδικαστικό ερώτημα πρέπει να δοθεί η απάντηση ότι ο κανονισμός 883/2004, και ιδίως το άρθρο 67 σε συνδυασμό με το άρθρο 11, παράγραφος 2, πρέπει να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι, σε περίπτωση όπως η επίμαχη στην κύρια δίκη, για να είναι ένα πρόσωπο επιλέξιμο για τη χορήγηση οικογενειακών παροχών στο αρμόδιο κράτος μέλος δεν απαιτείται ούτε να ασκεί το πρόσωπο αυτό μισθωτή δραστηριότητα στο εν λόγω κράτος μέλος ούτε να λαμβάνει από το κράτος μέλος αυτό παροχή σε χρήμα λόγω ή συνεπεία τέτοιας δραστηριότητας.

 Επί του δευτέρου ερωτήματος

34      Με το δεύτερο προδικαστικό ερώτημα, το αιτούν δικαστήριο ζητεί, κατ’ ουσίαν, να διευκρινιστεί αν το άρθρο 11, παράγραφος 2, του κανονισμού 883/2004 πρέπει να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι, κατά το χρονικό σημείο υποβολής της αιτήσεώς του για τη χορήγηση οικογενειακών παροχών, ο ενδιαφερόμενος πρέπει να λαμβάνει πράγματι παροχή σε χρήμα ή να μπορεί να λάβει τέτοια παροχή σε χρήμα.

35      Δεδομένης της απαντήσεως που δόθηκε στο πρώτο προδικαστικό ερώτημα, παρέλκει η απάντηση στο δεύτερο προδικαστικό ερώτημα του αιτούντος δικαστηρίου.

 Επί των δικαστικών εξόδων

36      Δεδομένου ότι η παρούσα διαδικασία έχει ως προς τους διαδίκους της κύριας δίκης τον χαρακτήρα παρεμπίπτοντος που ανέκυψε ενώπιον του αιτούντος δικαστηρίου, σ’ αυτό εναπόκειται να αποφανθεί επί των δικαστικών εξόδων. Τα έξοδα στα οποία υποβλήθηκαν όσοι υπέβαλαν παρατηρήσεις στο Δικαστήριο, πλην των ως άνω διαδίκων, δεν αποδίδονται.

Για τους λόγους αυτούς, το Δικαστήριο (τρίτο τμήμα) αποφαίνεται:

Ο κανονισμός (ΕΚ) 883/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2004, για το συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλειας, και ιδίως το άρθρο 67 σε συνδυασμό με το άρθρο 11, παράγραφος 2, πρέπει να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι, σε περίπτωση όπως η επίμαχη στην κύρια δίκη, για να είναι ένα πρόσωπο επιλέξιμο για τη χορήγηση οικογενειακών παροχών στο αρμόδιο κράτος μέλος δεν απαιτείται ούτε να ασκεί το πρόσωπο αυτό μισθωτή δραστηριότητα στο εν λόγω κράτος μέλος ούτε να λαμβάνει από το κράτος μέλος αυτό παροχή σε χρήμα λόγω ή συνεπεία τέτοιας δραστηριότητας.

(υπογραφές)

Αριθμ. οικ. 5387/81

(ΦΕΚ Β' 314/07.02.2019)

ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ - ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ

Έχοντας υπόψη:

1. Την παρ. 2 του άρθρου 44 του ν. 3986/2011 «Επείγοντα Μέτρα Εφαρμογής Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2012-2015» (Α’ 152),

2. το άρθρο 2 του ν. 2956/2001 «Αναδιάρθρωση ΟΑΕΔ και άλλες διατάξεις» (Α’ 258),

3. το ν. 4270/2014 «Αρχές δημοσιονομικής διαχείρισης και εποπτείας (ενσωμάτωση της Οδηγίας 2011/85/ΕΕ) δημόσιο λογιστικό και άλλες διατάξεις» (Α’ 143),

4. το άρθρο 27 του ν. 4320/2015 «Ρυθμίσεις για τη λήψη άμεσων μέτρων για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, την οργάνωση της Κυβέρνησης και των Κυβερνητικών οργάνων και λοιπές διατάξεις» (Α’ 29),

5. το άρθρο 40 του ν. 4578/2018 «Μείωση ασφαλιστικών εισφορών και άλλες διατάξεις» (Α’ 200),

6. το άρθρο 90 του «Κώδικα Νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα Κυβερνητικά Όργανα», που κυρώθηκε με το άρθρο 1 του π.δ. 63/2005 (Α’ 98),

7. τον Κανονισμό (ΕΕ) αριθμ. 1407/2013 της Επιτροπής της 18ης Δεκεμβρίου 2013 σχετικά με την εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας (ΕΕ L 352 της 24. 12.2013 σ. 1 έως 8),

8. τον Κανονισμό (ΕΕ) αριθμ. 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 27ης Απριλίου 2016 για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών και την κατάργηση της οδηγίας 95/46/ΕΚ (Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων),

9. την παρ. 2 του άρθρου 12 του π.δ. 80/2016 «Ανάληψη υποχρεώσεων από τους διατάκτες» (Α΄145),

10. το π.δ. 134/2017 «Οργανισμός του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης» (Α’ 168),

11. το π.δ. 142/2017 «Οργανισμός Υπουργείου Οικονομικών» (Α’ 181),

12. το π.δ. 73/2015 «Διορισμός Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης, Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών» (Α’ 116),

13. το π.δ. 22/2018 «Διορισμός Υπουργών, Αναπληρωτή Υπουργού και Υφυπουργών» (Α’ 37),

14. την αριθμ. Υ29/8-10-2015 απόφαση του Πρωθυπουργού «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στον Αναπληρωτή Υπουργό Οικονομικών Γεώργιο Χουλιαράκη» (Β’ 2168),

15. την αριθμ. οικ. 13471/4878/2018 απόφαση του Πρωθυπουργού και της Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στον Υφυπουργό Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Αθανάσιο Ηλιόπουλο» (Β’ 814), όπως ισχύει,

16. την 2485/57/24-7-2018 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του ΟΑΕΔ,

17. το αριθμ. οικ. 39769/3264/18-07-2018 έγγραφο του Τμήματος Κρατικών Ενισχύσεων της Διεύθυνσης Προϋπολογισμού και Δημοσιονομικών Αναφορών του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, σύμφωνα με το οποίο το πρόγραμμα δεν εγείρει θέμα κρατικών ενισχύσεων,

18. την αριθμ. 4812/141/05-02-2019 απόφαση της Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης περί έγκρισης ανάληψης υποχρέωσης (ΑΔΑ: 680Α465Θ1Ω-ΠΟΝ),

19. την αριθμ. 45124/3800/05-02-2019 εισήγηση της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης,

20. την αριθμ. 10251/05-02-2019 βεβαίωση δέσμευσης πίστωσης της Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών του ΟΑΕΔ,

21. τις αριθμ. 323/05-02-2019 (ΑΔΑ: ΩΓ6Δ4691Ω2ΘΝΘ), 231/05-02-2019 (ΑΔΑ: ΨΘΜΤ4691Ω2-1ΨΨ), 89/23-01-2019 (ΑΔΑ: ΩΒΙ34691Ω2-Α6Υ), 268/05-02-2019 (ΑΔΑ: ΩΚΓΟ4691Ω2-43Ν), 142/04-02-2019 (ΑΔΑ: 695Δ4691Ω2-54Γ), 176/04-02-2019 (ΑΔΑ: ΩΗΖΗ4691Ω2Ζ61) και 147/05-02-2019 (ΑΔΑ: Ψ48Ν4691Ω2-8ΦΨ) και 15/09-01-2019 (ΑΔΑ: ΩΚΑ44691Ω2-ΜΛΣ) αποφάσεις ανάληψης πολυετούς υποχρέωσης των Περιφερειακών Διευθύνσεων του ΟΑΕΔ,

22. την ανάγκη επανένταξης στην αγορά εργασίας ανέργων, πρώην αυτοαπασχολουμένων, οι οποίοι έχουν διακόψει την επιχειρηματική τους δραστηριότητα και στους οποίους δίνεται δεύτερη ευκαιρία να επαναδραστηριοποιηθούν επιχειρηματικά,

23. το γεγονός ότι από τις διατάξεις της παρούσας προκαλείται συνολική δαπάνη ύψους έως το ποσό των ογδόντα εκατομμυρίων ευρώ (80.000.000 €), η οποία θα καλυφθεί αποκλειστικά από τον πόρο του Ειδικού Λογαριασμού του άρθρου 44 παρ. 2 του ν. 3986/2011 (ΦΕΚ 152 Α΄) όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, σε βάρος των πιστώσεων του Ο.Α.Ε.Δ. (ΚΑΕ 2493) και κατανέμεται σε ετήσια βάση, ως εξής:

για το 2019: 30.000.000 ευρώ,
για το 2020: 20.000.000 ευρώ,
για το 2021: 20.000.000 ευρώ,
για το 2022: 10.000.000 ευρώ,

αποφασίζουμε:

Άρθρο 1
Σκοπός του προγράμματος

Σκοπός του προγράμματος είναι η επανένταξη στην αγορά εργασίας πέντε χιλιάδων (5.000) ανέργων, πρώην αυτοαπασχολουμένων, οι οποίοι είχαν διακόψει την επιχειρηματική τους δραστηριότητα και στους οποίους δίνεται δεύτερη ευκαιρία να δημιουργήσουν επιχειρήσεις και να επαναδραστηριοποιηθούν επιχειρηματικά μέσω της δημιουργίας μίας νέας οικονομικής οντότητας.

Άρθρο 2
Πλαίσιο ένταξης χρηματοδότηση

1. Για την υλοποίηση του προγράμματος προκαλείται δαπάνη ύψους ογδόντα εκατομμυρίων ευρώ (80.000.000 €) η οποία θα καλυφθεί αποκλειστικά από τον πόρο του Ειδικού Λογαριασμού του άρθρου 44 παρ. 2 του ν. 3986/2011 (ΦΕΚ 152 Α΄) όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, σε βάρος των πιστώσεων του Ο.Α.Ε.Δ. (ΚΑΕ 2493) και κατανέμεται σε ετήσια βάση, ως εξής:

για το 2019: 30.000.000 ευρώ,
για το 2020: 20.000.000 ευρώ,
για το 2021: 20.000.000 ευρώ,
για το 2022: 10.000.000 ευρώ.

2. Ο ΕΦΚΑ αποδίδει την εισφορά στον ΟΑΕΔ σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.3986/2011 όπως τροποποιήθηκε και ισχύει με το άρθρο 50 του ν.4144/2013 και το άρθρο 50 του ν.4488/2017 και οι δύο κλάδοι του Ειδικού Λογαριασμού Ανεργίας υπέρ των Αυτοτελώς και Ανεξαρτήτως Απασχολουμένων θα συμμετέχουν κατά 50% στη δαπάνη του προγράμματος.

3. Οι ενισχύσεις που προβλέπονται στην παρούσα χορηγούνται βάσει του Κανονισμού (ΕΚ) αριθμ. 1407/2013 της Επιτροπής για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας (de minimis) (Κανονισμού). Ειδικότερα, σύμφωνα με το άρθρο 3 παρ. 2 του Κανονισμού, το συνολικό ποσό των ενισχύσεων ήσσονος σημασίας που χορηγούνται ανά κράτος μέλος σε μια ενιαία επιχείρηση δεν πρέπει να υπερβαίνει το ποσό των 200.000 ευρώ σε οποιαδήποτε περίοδο τριών οικονομικών ετών. Επίσης, το συνολικό ποσό των ενισχύσεων ήσσονος σημασίας που χορηγούνται ανά κράτος μέλος σε μια ενιαία επιχείρηση που εκτελεί οδικές εμπορευματικές μεταφορές για λογαριασμό τρίτων δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των 100.000 ευρώ σε οποιαδήποτε περίοδο τριών οικονομικών ετών. Ο σχετικός έλεγχος διενεργείται από τον ΟΑΕΔ με την υποβολή σε αυτόν υπεύθυνης δήλωσης, από τον δικαιούχο της ενίσχυσης, για οποιαδήποτε άλλη ενίσχυση ήσσονος σημασίας την οποία έλαβε η οικεία επιχείρηση βάσει του εν λόγω Κανονισμού ή άλλων Κανονισμών για ενισχύσεις ήσσονος σημασίας κατά τα δύο προηγούμενα οικονομικά έτη και κατά το τρέχον οικονομικό έτος και με την οποία υπεύθυνη δήλωση βεβαιώνει, επίσης, ότι το συνολικό ποσό των ενισχύσεων ήσσονος σημασίας που της έχουν χορηγηθεί κατά το τρέχον και τα δύο προηγούμενα οικονομικά έτη, συμπεριλαμβανομένης της παρούσας ενίσχυσης, δεν υπερβαίνει τα, κατά περίπτωση, ανωτέρω αναφερόμενα ποσά (άρθρο 6, παρ. 1, 3 του Κανονισμού).

4. Το προβλεπόμενο στον Κανονισμό ανώτατο όριο χορηγούμενης ενίσχυσης αφορά σε «ενιαία» επιχείρηση. Στην έννοια της «ενιαίας» επιχείρησης περιλαμβάνονται, για τους σκοπούς του Κανονισμού, όλες οι επιχειρήσεις που έχουν τουλάχιστον μία από τις ακόλουθες σχέσεις μεταξύ τους:

5. Ως ημερομηνία χορήγησης της συνολικής ενίσχυσης νοείται η ημερομηνία της εγκριτικής απόφασης.

Άρθρο 3
Δικαιούχοι και προϋποθέσεις συμμετοχής

1. Οι δικαιούχοι πρέπει:

2. Οι δικαιούχοι εντάσσονται στο πρόγραμμα είτε ως ατομικοί επιχειρηματίες/ επιτηδευματίες (ατομικές επιχειρήσεις) είτε ως μέλη νομικών οντοτήτων με μία από τις ακόλουθες νομικές μορφές: α) ομόρρυθμη εταιρεία (ΟΕ), β) ετερόρρυθμη εταιρεία (ΕΕ), γ) εταιρεία περιορισμένης ευθύνης (ΕΠΕ), δ) ιδιωτική κεφαλαιουχική εταιρεία (ΙΚΕ) ή ε) συνεταιρισμό εργαζομένων του άρθρου 24 του ν. 4430/2016 (Α΄ 205).

3. Δικαιούχοι για τις: α) ΕΕ είναι οι ομόρρυθμοι εταίροι και β) ΙΚΕ και ΕΠΕ είναι οι εταίροι -μέλη που ασκούν τη διαχείριση των εταιρικών υποθέσεων και εκπροσωπούν την επιχείρηση.

4. Στις περιπτώσεις νομικών οντοτήτων, το ανώτατο όριο δικαιούχων ορίζεται σε τρία (3) μέλη, τα οποία πρέπει να πληρούν τις προϋποθέσεις της παραγράφου 1 και να συμμετέχουν στο εταιρικό κεφάλαιο με ίσα εταιρικά μερίδια, με εξαίρεση την περίπτωση μέλους εταιρείας το οποίο συμμετέχει στο εταιρικό κεφάλαιο με ποσοστό τουλάχιστον 51%. Τα ποσοστά συμμετοχής στο εταιρικό κεφάλαιο δεν μπορούν να μεταβληθούν κάτω από το ελάχιστο καθ’ όλη τη διάρκεια του προγράμματος.

5. Εάν αξιολογηθούν θετικά τα επιχειρηματικά σχέδια των δικαιούχων (προέγκριση), τα οποία υποβάλλονται με την αίτηση-υπεύθυνη δήλωσή τους, βάσει του άρθρου 6 και οι δικαιούχοι προχωρήσουν σε σύσταση εταιρικού σχήματος, στο πρόγραμμα εντάσσονται τα μέλη της νομικής οντότητας. Τα επιχειρηματικά σχέδια των δικαιούχων συνεξετάζονται (στην ίδια συνεδρίαση) από την Επιτροπή Αξιολόγησης που θα συσταθεί με απόφαση του Διοικητή του ΟΑΕΔ. Σε περίπτωση θετικής αξιολόγησης (προέγκρισης), οι εγκριτικές αποφάσεις εκδίδονται ταυτόχρονα για όλους τους δικαιούχους.

6. Η δραστηριότητα που θα αναπτύξουν οι δικαιούχοι πρέπει να είναι οργανωμένη σε αυτοτελή επαγγελματικό χώρο.

7. Τα ανωτέρω ισχύουν καθ’ όλη τη διάρκεια του προγράμματος.

8. Δεν εντάσσονται στο πρόγραμμα:

9. Τα ανωτέρω θα εξειδικευθούν στη δημόσια πρόσκληση.

Άρθρο 4
Διάρκεια και ποσό επιχορήγησης

1. Η διάρκεια της επιχορήγησης, ορίζεται σε δώδεκα (12) μήνες. Μετά τη λήξη του δωδεκαμήνου οι δικαιούχοι δεσμεύονται να διατηρήσουν τις επιχειρήσεις τους για άλλους τρεις (3) μήνες.

2. Το ποσό επιχορήγησης, ορίζεται ως εξής:

3. Τα ποσά ανά κατηγορία καταβάλλονται στους δικαιούχους σε τρεις δόσεις, ως εξής:

4. Οι ατομικοί επιχειρηματίες/επιτηδευματίες (ατομικές επιχειρήσεις) και μέλη νομικών οντοτήτων δύνανται να υποβάλουν, πριν τη λήξη της τρίμηνης δέσμευσης, αίτηση για επέκταση του διαστήματος επιχορήγησης για δώδεκα (12) επιπλέον μήνες μετά το δεκαπεντάμηνο διάστημα του προγράμματος (επιχορήγηση και δέσμευση).

5. Το ποσό επιχορήγησης για τους δώδεκα (12) μήνες της επέκτασης του προγράμματος, ορίζεται ως εξής:

6. Τα ποσά ανά κατηγορία καταβάλλονται σε δύο δόσεις στους δικαιούχους, ως εξής:

Άρθρο 5
Διαδικασία αίτησης υπαγωγής

1. Η αίτηση υπεύθυνη δήλωση επιχειρηματικό σχέδιο για υπαγωγή στο πρόγραμμα υποβάλλεται αποκλειστικά με ηλεκτρονικό τρόπο στην ειδική περιοχή του διαδικτυακού τόπου του ΟΑΕΔ (www.oaed.gr).

2. Μετά την καταχώριση της αίτησης υπαγωγής στο πρόγραμμα, εμφανίζεται ο αριθμός πρωτοκόλλου και η ημερομηνία υποβολής της.

3. Οι δικαιούχοι [επιχειρηματίες/επιτηδευματίες (ατομικές επιχειρήσεις) και μέλη νομικών οντοτήτων] οι οποίοι θα έχουν προβεί σε έναρξη δραστηριότητας μετά την προέγκρισή τους από την Επιτροπή Αξιολόγησης, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρούσα, υποχρεωτικά υποβάλλουν συμπληρωματική αίτηση υπαγωγής στο πρόγραμμα εντός της οριζόμενης προθεσμίας, αποκλειστικά με ηλεκτρονικό τρόπο στην ειδική περιοχή του διαδικτυακού τόπου του ΟΑΕΔ (www.oaed.gr).

Άρθρο 6
Διαδικασία υπαγωγής στο πρόγραμμα

Η διαδικασία υπαγωγής στο πρόγραμμα περιλαμβάνει τα ακόλουθα τρία στάδια:

Α. 1ο στάδιο: Ηλεκτρονική υποβολή αίτησης υπαγωγής επιχειρηματικού σχεδίου στη σχετική περιοχή του διαδικτυακού τόπου του ΟΑΕΔ.

Πριν την υποβολή της αίτησης, πρέπει να έχουν προηγηθεί κατά σειρά:

Β. 2ο στάδιο: Αξιολόγηση

Β.1. Τα προς χρηματοδότηση επιχειρηματικά σχέδια αξιολογούνται από Επιτροπή Αξιολόγησης με βάση τα ακόλουθα κριτήρια:

Ομάδα Α: ΠΛΗΡΟΤΗΤΑ

Ομάδα Β: ΠΟΙΟΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ (βαθμολογούμενα κριτήρια)

αγροδιατροφή, βιομηχανία τροφίμων, ενέργεια, εφοδιαστική αλυσίδα, πολιτιστικές και δημιουργικές βιομηχανίες, περιβάλλον, τουρισμός, τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών, υλικά κατασκευές, υγεία-φάρμακα). Β2. Σχετικά με τα κριτήρια της ομάδας Α, που αφορούν την πληρότητα της υποβαλλόμενης αίτησης, η Επιτροπή είναι υπεύθυνη να επιβεβαιώσει την ορθότητα των στοιχείων του δικαιούχου.

Β3. Σχετικά με τα κριτήρια της ομάδας Β, η Επιτροπή εξετάζει τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του υποβεβλημένου επιχειρηματικού σχεδίου, τα αξιολογεί και τα βαθμολογεί σύμφωνα με το κάθε κριτήριο όπως θα οριστεί στην πρόσκληση.

Β4. Η Επιτροπή διατηρεί το δικαίωμα αναζήτησης πρόσθετων δικαιολογητικών που να αποδεικνύουν τα αναφερθέντα στο επιχειρηματικό σχέδιο του δικαιούχου (ενδεικτικά: δικαιολογητικά απόδειξης προηγούμενης επαγγελματικής εμπειρίας, τίτλοι σπουδών).

Β5. Η συνολική αξιολόγηση όπως προκύπτει από τη ανωτέρω διαδικασία αποτελεί τη βάση για τη τελική έγκριση ή απόρριψη της αίτησης του ενδιαφερομένου για υπαγωγή στο πρόγραμμα.


Γ. 3ο στάδιο: Υπαγωγή

Γ1. Η υπαγωγή στο πρόγραμμα πραγματοποιείται, ύστερα από θετικό επιτόπιο έλεγχο (στον χώρο της επιχείρησης) από υπαλλήλους-ελεγκτές του ΟΑΕΔ.

Ο πρώτος επιτόπιος έλεγχος πραγματοποιείται:

Γ2. Μετά την υποβολή της αίτησης υπαγωγής στο πρόγραμμα -υπεύθυνης δήλωσης ή/και της συμπληρωματικής αίτησης υπαγωγής, η επιχείρηση του δικαιούχου πρέπει να είναι έτοιμη να ελεγχθεί οποιαδήποτε χρονική στιγμή από υπαλλήλους-ελεγκτές του ΟΑΕΔ.

Γ3. Εφόσον δεν επιτευχθεί συνεννόηση μεταξύ του δικαιούχου και των ελεγκτών για τη διεξαγωγή του επιτόπιου ελέγχου εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας του ενός (1) μήνα των περιπτώσεων Γ1.α) και Γ1.β), οι υπάλληλοι-ελεγκτές ορίζουν ως ημερομηνία ελέγχου την πρώτη εργάσιμη ημέρα μετά την παρέλευση είκοσι (20) ημερών από τη λήξη της ανωτέρω προβλεπόμενης προθεσμίας.

Γ4. Όταν ο δικαιούχος δεν διαθέτει τα απαιτούμενα δικαιολογητικά ή δεν μπορεί να είναι παρών κατά τον επιτόπιο έλεγχο, οι ελεγκτές προτείνουν τη διενέργεια δεύτερου ελέγχου εντός σύντομου χρονικού διαστήματος και εντός ενός (1) μήνα.

Γ5. Οι ελεγκτές εξετάζουν συνολικά τις προϋποθέσεις του προγράμματος. Όλες οι προϋποθέσεις πρέπει να πληρούνται οπωσδήποτε κατά την ημερομηνία του επιτόπιου ελέγχου.

Ως ημερομηνία έναρξης του προγράμματος ορίζεται η ημερομηνία έκδοσης της εγκριτικής απόφασης.

Τα αναφερόμενα στο παρόν άρθρο εξειδικεύονται στην πρόσκληση.

Άρθρο 7
Τεκμηρίωση λειτουργίας - Παραστατικά

1. Ως τεκμηρίωση λειτουργίας της επιχείρησης θεωρούνται οι δαπάνες που είναι απαραίτητες για την ικανοποίηση του στόχου του προγράμματος οι οποίες αποδεικνύονται σύμφωνα με τα απαραίτητα δικαιολογητικά και παραστατικά που προβλέπει ο Κώδικας Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών.

2. Επιλέξιμες πραγματικές δαπάνες θεωρούνται οι δαπάνες οι οποίες έχουν πράγματι καταβληθεί και αντιστοιχούν σε πραγματοποιηθείσες από τους δικαιούχους πληρωμές, δικαιολογούνται από τους όρους και τους στόχους του προγράμματος, προβλέπονται στην απόφαση υπαγωγής και τεκμηριώνονται από εξοφλημένα τιμολόγια ή λογιστικά στοιχεία ισοδύναμης αποδεικτικής αξίας.

3. Οι πραγματικές δαπάνες πρέπει να είναι εύλογες, τεκμηριωμένες και σύμφωνες με την αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης. Εύλογες χαρακτηρίζονται οι δαπάνες όταν υπάρχουν αντικειμενικά στοιχεία που αποδεικνύουν ότι δεν υπερβαίνουν τις τρέχουσες τιμές της αγοράς ή το σύνηθες κόστος του δικαιούχου για το φυσικό αντικείμενο στο οποίο αντιστοιχούν.

4. Επιλέξιμες θεωρούνται και οι δαπάνες που πραγματοποιούνται κατά το τρίμηνο διάστημα της δέσμευσης για τους δικαιούχους οι οποίοι θα υποβάλουν αίτηση παράτασης για δώδεκα (12) επιπλέον μήνες.

5. Ως «λογιστικό έγγραφο ισοδύναμης αποδεικτικής αξίας» νοείται κάθε έγγραφο το οποίο υποβάλλει ο δικαιούχος και το οποίο αιτιολογεί ότι η λογιστική εγγραφή αποτελεί πιστή και ανόθευτη εικόνα των εργασιών που εκτελέστηκαν, σύμφωνα με αποδεκτές λογιστικές πρακτικές.

6. Ως επιλέξιμες δαπάνες του προγράμματος, λογίζονται οι εξής:

7. Τα ανωτέρω θεωρούνται ως τεκμηρίωση λειτουργίας της επιχείρησης και πιστοποιούνται με εξοφλημένα τιμολόγια, καταχωρισμένα στα επίσημα θεωρημένα από την αρμόδια ΔΟΥ βιβλία της επιχείρησης ή στις αντίστοιχες κατηγορίες βιβλίων του Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών και συνάδουν με την ικανοποίηση του σκοπού του προγράμματος.

8. Όταν η ενίσχυση αφορά δικαιούχους μέλη νομικών οντοτήτων, η δαπάνη που είναι επιλέξιμη για έναν δικαιούχο δεν μπορεί ταυτόχρονα να είναι επιλέξιμη και για τους υπόλοιπους δικαιούχους.

9. Ο ΟΑΕΔ και οι δικαιούχοι τηρούν ειδικό φάκελο με το σύνολο των δικαιολογητικών και παραστατικών που αναφέρονται στην απόφαση. Ειδικότερα, τα παραστατικά που προσκομίζονται για την καταβολή των επιμέρους δόσεων της επιχορήγησης, είναι εξοφλημένα τιμολόγια ή λογιστικά έγγραφα ισοδύναμης αποδεικτικής αξίας καταχωρισμένα στις αντίστοιχες κατηγορίες βιβλίων του Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών. Σε κάθε παραστατικό που αφορά πληρωμές του προγράμματος, αναγράφεται ο τίτλος του, υπογράφεται από τους αρμόδιους υπαλλήλους και τα αντίγραφα διατηρούνται στον φάκελο της επιχείρησης στην Υπηρεσία.

Άρθρο 8
Πληρωμές δικαιούχων

1. Μετά τη θετική έκθεση του επιτόπιου ελέγχου, ο δικαιούχος επιχειρηματίας ή τα μέλη νομικών οντοτήτων καλούνται να προσέλθουν στην υπηρεσία μέσα σε είκοσι (20) ημέρες, από την ημερομηνία γνωστοποίησης της ένταξής τους, και να προσκομίσουν α) αίτηση καταβολής της πρώτης δόσης, β) αντίγραφα εξοφλημένων τιμολογίων επιλέξιμων δαπανών με την αποτύπωση των υπογραφών των ελεγκτών, όπως αυτές έχουν τεθεί κατά τον επιτόπιο έλεγχο, και γ) αριθμό τραπεζικού λογαριασμού IBAN οποιασδήποτε εμπορικής τράπεζας για επιχειρήσεις και εταιρικού τραπεζικού λογαριασμού IBAN οποιασδήποτε εμπορικής τράπεζας για εταιρικά σχήματα.

2. Κατά το δωδεκάμηνο διάστημα της επιχορήγησης, ο δικαιούχος δεσμεύεται με τη λήξη κάθε εξαμήνου, από την ένταξή του στο πρόγραμμα και μέσα σε προθεσμία εξήντα (60) ημερών, να προσκομίσει: α) αίτηση στην οποία δηλώνει ότι η επιχείρηση του λειτουργεί κανονικά και ότι το σύνολο της δαπάνης του προαναφερθέντος χρονικού διαστήματος είναι τουλάχιστον ίσο με το ποσό της δεύτερης ή της τρίτης δόσης που πρόκειται να εισπράξει, όπως αυτά εμφανίζονται σε εξοφλημένα τιμολόγια ή λογιστικά έγγραφα ισοδύναμης αποδεικτικής αξίας καταχωρισμένα στα επίσημα βιβλία του Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών, β) αντίγραφα εξοφλημένων τιμολογίων επιλέξιμων δαπανών με την αποτύπωση των υπογραφών των ελεγκτών, όπως αυτές έχουν τεθεί κατά τον επιτόπιο έλεγχο, και γ) αντίγραφα του βιβλίου εσόδων εξόδων του ελεγχόμενου εξαμήνου ή βεβαίωση καταβολής ΦΠΑ στη ΔΟΥ ή αντίστοιχες καταστάσεις του Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών. Όταν η ενίσχυση αφορά μέλη νομικών οντοτήτων, η υποβολή της αίτησης για καταβολή της επιχορήγησης γίνεται ταυτόχρονα και η καταβολή της επιχορήγησης αφορά τα φυσικά πρόσωπα ως μέλη της νομικής οντότητας.

Άρθρο 9
Λοιποί όροι υλοποίησης του προγράμματος

1. Ο δικαιούχος του προγράμματος υποχρεούται να ενημερώνει την υπηρεσία εγκαίρως και γραπτώς για οποιαδήποτε αλλαγή στα στοιχεία που έχει δηλώσει με την αίτηση υπαγωγής.

2. Η επιχείρηση δεν πρέπει να διακόψει τη λειτουργία της ή να προβεί σε μεταβολή των όρων και των προϋποθέσεων του προγράμματος καθ’ όλη τη διάρκεια του προγράμματος, άλλως διακόπτεται η επιχορήγηση με επιστροφή του καταβληθέντος ποσού, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 10 της παρούσας.

Άρθρο 10
Διακοπή επιχορήγησης Δημοσιονομική διόρθωση

1. Εάν διαπιστωθεί παράβαση όρου ή όρων, μετά από οποιαδήποτε καταβολή ποσού της επιχορήγησης στην επιχείρηση, για την απόδοση στον ΟΑΕΔ, εφαρμόζονται οι διατάξεις της παρ. 7 του άρθρου 29 του ν.1262/1982 (Α΄70), οι διατάξεις των άρθρων 121 και 123 του ν.4270/2014 (Α’ 143) και του εδ. 1ου της παρ. 1 του άρθρου 91 του Κώδικα Εισπράξεως Δημοσίων Εσόδων (ν.δ. 356/1974).

2. Μετά τη διαπίστωση παράβασης των όρων και προϋποθέσεων του προγράμματος, το αρμόδιο ΚΠΑ2 δεν καταβάλει και δεν συμψηφίζει κανένα ποσό επιχορήγησης.

3. Σε περίπτωση διακοπής, το αναλογούν προς επιστροφή ποσό υπολογίζεται αυτοτελώς με βάση τη χρονική περίοδο στην οποία εμφανίζεται ο λόγος διακοπής (είτε κατά το αρχικό 15μηνο του προγράμματος είτε κατά το 12μηνο της επέκτασης).

4. Όσον αφορά στους επιτόπιους ελέγχους (επιτόπιες επαληθεύσεις) που διενεργούνται κατά τη διάρκεια υλοποίησης του προγράμματος, οι αρμόδιοι υπάλληλοι-ελεγκτές του Ο.Α.Ε.Δ. συντάσσουν εντός δεκαπέντε (15) ημερών από τη διενέργεια των σχετικών ελέγχων, εκθέσεις επιτόπιας/διοικητικής επαλήθευσης με βάση τη λίστα ελέγχου, καθώς και τον διοικητικό έλεγχο, σε συνεργασία με τους υπαλλήλους του Γραφείου Απασχόλησης του ΚΠΑ2.

5. Η έκθεση επιτόπιας/διοικητικής επαλήθευσης εγκρίνεται από τον Προϊστάμενο του ΚΠΑ2, και κατόπιν κοινοποιείται εγγράφως εντός δέκα (10) ημερών από την σύνταξή της στον δικαιούχο προκειμένου να ενημερωθεί για την προτεινόμενηδημοσιονομική διόρθωση και την ανάκτηση του ποσού.

6. Η μη συμπλήρωση του αρχικά εγκριθέντος ποσού ενίσχυσης λόγω έλλειψης σχετικών παραστατικών από τους δικαιούχους δεν αποτελεί λόγο διακοπής του προγράμματος και παραγραφής της αξίωσης για καταβολή της επιχορήγησης.

7. Σε περίπτωση αποχώρησης μέλους νομικών οντοτήτων, το πρόγραμμα δεν διακόπτεται στο σύνολό του, αλλά μόνο για τον δικαιούχο που αποχώρησε και εφαρμόζεται η παρ. 1 του άρθρου 9.

8. Για τους υπόλοιπους εταίρους το ποσό της αρχικής εγκριθείσας ενίσχυσης δεν μεταβάλλεται ανεξάρτητα εάν το ποσοστό συμμετοχής του αποχωρήσαντα καλυφθεί από τους ίδιους ή από άλλους εταίρους, με την υποχρέωση να τηρούνται οι λοιποί όροι και προϋποθέσεις του προγράμματος.

9. Ο νέος ή οι νέοι εταίροι δεν υποχρεούνται να πληρούν τις προϋποθέσεις της παρ. 1 του άρθρου 3.

Άρθρο 11 Παραγραφή Αξίωσης

1. Εάν ο δικαιούχος καταθέσει εκπρόθεσμα δικαιολογητικά για την καταβολή επιμέρους δόσης, η αξίωσή του για το συγκεκριμένο ποσό παραγράφεται χωρίς διακοπή της επιχορήγησης, με απόφαση του Προϊσταμένου του ΚΠΑ2, εφόσον η επιχείρηση λειτουργεί και εξακολουθούν να τηρούνται οι όροι του προγράμματος.

2. Είναι δυνατή η επιμήκυνση των προθεσμιών του άρθρου 4 κατά τριάντα (30) ημέρες, με απόφαση του Προϊσταμένου του ΚΠΑ2, μετά από αίτηση του δικαιούχου.

Άρθρο 12
Παρακολούθηση και έλεγχος του προγράμματος

1. Ο ΟΑΕΔ μπορεί να πραγματοποιεί ελέγχους στους δικαιούχους του προγράμματος οποτεδήποτε, προκειμένου να διαπιστώνεται η τήρηση των όρων του προγράμματος.

2. Οι επαληθεύσεις του προγράμματος διενεργούνται από υπαλλήλους-ελεγκτές του ΟΑΕΔ σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία.

3. Οι δικαιούχοι παρέχουν τη συγκατάθεσή τους για την περαιτέρω επεξεργασία (από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης) των προσωπικών τους δεδομένων, συμπεριλαμβανομένων των ευαίσθητων, που τηρούνται για τις ανάγκες υλοποίησης του παρόντος προγράμματος προκειμένου να εξάγονται στατιστικά δεδομένα στο πλαίσιο της διενέργειας ερευνών και της εκπόνησης μελετών μέσω ερωτηματολογίων για την αξιολόγηση του προγράμματος. Οι ωφελούμενοι έχουν τα δικαιώματα που κατοχυρώνουν για το υποκείμενο των δεδομένων οι διατάξεις του ΓΚΠΔ (άρθρα 12επ.) και συγκεκριμένα: δικαίωμα πρόσβασης και ενημέρωσης, διόρθωσης, διαγραφής, περιορισμού της επεξεργασίας, φορητότητας και εναντίωσης, υπό τις ειδικότερες προϋποθέσεις του νόμου και τις νομικές και συμβατικές υποχρεώσεις του υπευθύνου επεξεργασίας.

4. Για τους επιτόπιους ελέγχους που διενεργούνται κατά τη διάρκεια υλοποίησης του προγράμματος, συντάσσονται σχετικές εκθέσεις τις οποίες διατηρεί στον φάκελο της επιχείρησης.

5. Οι ελεγχόμενες επιχειρήσεις υποχρεούνται:
α. να παρέχουν κάθε δυνατή βοήθεια, κατά τον έλεγχο, στους υπαλλήλους-ελεγκτές του ΟΑΕΔ σύμφωνα με το άρθρο 29 του ν. 4144/2013,
β. να αποδέχονται όλους τους προβλεπόμενους από τα αρμόδια ελεγκτικά όργανα της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την παροχή σε αυτά όλων των δικαιολογητικών στοιχείων που ζητούνται,
γ. να τηρούν τα αποδεικτικά στοιχεία και έγγραφα που αναφέρονται στην παρούσα απόφαση για τουλάχιστον δέκα (10) έτη από την ημερομηνία χορήγησης της τελευταίας ενίσχυσης δυνάμει του Κανονισμού.

6. Δυνάμει του Κανονισμού (άρθρο 6 παρ. 4), τα κράτη μέλη καταγράφουν και συγκεντρώνουν όλες τις πληροφορίες που σχετίζονται με την εφαρμογή του εν λόγω Κανονισμού. Τα εν λόγω αρχεία περιέχουν όλες τις πληροφορίες που είναι αναγκαίες για να αποδειχθεί ότι έχουν τηρηθεί οι όροι του Κανονισμού. Τα αρχεία που αφορούν καθεστώς ενισχύσεων ήσσονος σημασίας πρέπει να διατηρούνται επί δέκα (10) οικονομικά έτη από την ημερομηνία χορήγησης της τελευταίας μεμονωμένης ενίσχυσης δυνάμει του καθεστώτος. Η ανωτέρω δεκαετής υποχρέωση τήρησης των αρχείων και εγγράφων δεν αφορά μόνον στις ελεγχόμενες επιχειρήσεις αλλά αποτελεί και αντίστοιχη υποχρέωση της χορηγούσας Αρχής (ΟΑΕΔ) να παράσχει τα εν λόγω αρχεία και έγγραφα, για όλες τις επιχειρήσεις που θα ενισχυθούν στο πλαίσιο του προγράμματος, σε περίπτωση που αιτηθούν σχετικά οι υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Άρθρο 13
Επίλυση Διαφορών Διαδικασία Ενστάσεων

1. Οποιαδήποτε διαφορά προκύψει μεταξύ των δικαιούχων και των ΚΠΑ2 επιλύεται με απόφαση της Επιτροπής Εκδίκασης Ενδικοφανών Προσφυγών (απόφαση Διοικητικού Συμβουλίου: 635/8-3-2016 Β΄ 1708, όπως ισχύει).

2. Όλες οι ενστάσεις υποβάλλονται, εντός της αποκλειστικής προθεσμίας των τριάντα (30) ημερών από την κοινοποίηση των σχετικών αποφάσεων που έχουν εκδοθεί από το ΚΠΑ2.

3. Όλες οι υποβαλλόμενες ενστάσεις με τα τυχόν προσκομιζόμενα δικαιολογητικά ελέγχονται από τον Προϊστάμενο και τον αρμόδιο υπάλληλο του Γραφείου Απασχόλησης του ΚΠΑ2. Μετά τον σχετικό έλεγχο γίνεται εισήγηση η οποία αποστέλλεται στο αρμόδιο τμήμα της αντίστοιχης Περιφερειακής Διεύθυνσης του Οργανισμού, το οποίο θέτει το αίτημα της επιχείρησης υπόψη της Επιτροπής Εκδίκασης Ενδικοφανών Προσφυγών.

4. Η Γραμματεία των Επιτροπών Εκδίκασης Ενδικοφανών Προσφυγών μετά την εξέταση των ενστάσεων γνωστοποιεί τις αποφάσεις τους εγγράφως ή με ηλεκτρονικό τρόπο τόσο στους προσφεύγοντες όσο και στο Γραφείο Απασχόλησης του ΚΠΑ2.

Άρθρο 14 Πληροφόρηση

1. Με Δημόσια Πρόσκληση που εκδίδεται με απόφαση του Διοικητή του ΟΑΕΔ εξειδικεύονται οι λεπτομέρειες που είναι αναγκαίες για την υλοποίηση του προγράμματος.
Η πρόσκληση δημοσιεύεται στο Πρόγραμμα ΔΙΑΥΓΕΙΑ και αναρτάται στην ιστοσελίδα ΟΑΕΔ. Επίσης, συντάσσεται δελτίο τύπου το οποίο αναρτάται στην ιστοσελίδα του ΟΑΕΔ και αποστέλλεται στον ημερήσιο τύπο.

2. Όλοι οι φορείς του προγράμματος αποτελούν ουσιαστικούς συντελεστές διάχυσης της πληροφόρησης στα κοινά-στόχος που απευθύνονται και, υπό την έννοια αυτή, δύνανται να χρησιμοποιούν, ορθολογικά, κάθε πρόσφορο μέσο επικοινωνίας που θα συμβάλλει στη διαφάνεια και στη διάχυση λεπτομερών πληροφοριών.

Άρθρο 15 Τελικές διατάξεις

1. Η προθεσμία υποβολής των ηλεκτρονικών αιτήσεων για υπαγωγή στο πρόγραμμα, λήγει αυτόματα μέσω του ηλεκτρονικού συστήματος αιτήσεων, ύστερα από την κάλυψη της κατανομής. Μετά την αυτόματη λήξη της προθεσμίας συνεχίζεται η υποβολή των αιτήσεων για αριθμό που αντιστοιχεί μέχρι το 30% της αρχικής κατανομής. Στην περίπτωση αυτή οι αιτήσεις παραμένουν σε στάδιο αναμονής και ικανοποιούνται με βάση την ημερομηνία υποβολής των αιτήσεων, εφόσον δεν καλυφθεί ο αριθμός των δικαιούχων.

2. Ο Διοικητής του ΟΑΕΔ δύναται, με απόφασή του, να αναστείλει, να παρατείνει και να διακόπτει την προθεσμία υποβολής των ηλεκτρονικών αιτήσεων για υπαγωγή στο πρόγραμμα, σε περίπτωση μη κάλυψης της κατανομής που είχε αρχικά προκηρυχθεί.

3. Η ισχύς της παρούσας απόφασης αρχίζει από τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.


Αθήνα, 5 Φεβρουαρίου 2019

Οι Υπουργοί

Υφυπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ

Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΧΟΥΛΙΑΡΑΚΗΣ

Αθήνα, 29.01.2019
Αριθμ. Πρωτ.: 28 ΕΞ

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΩΝ Ν.Π.Δ.Δ.
ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ (ΣΛΟΤ)

ΣΛΟΤ 28/2019

ΘΕΜΑ: Εκθλιπτικό Δικαίωμα

ΕΡΩΤΗΜΑ

Στην περίπτωση που το εκθλιπτικό δικαίωμα του ελαιοτριβείου καταβάλλεται σε είδος (ποσοστό επί του παραχθέντος ελαιολάδου) από τους αγρότες-παραγωγούς του ειδικού ή του κανονικού καθεστώτος Φ.Π.Α. για την παροχή υπηρεσιών προς αυτούς θεωρείται ότι συνίσταται ανταλλαγή υπηρεσιών με αγαθά και εφαρμόζεται ο συντελεστής που ισχύει επί των υπηρεσιών για τη γεωργική παραγωγή 13% από 1.7.2017 (ν. 4472/2017 - Α' 74, σχετ. αριθ. ΠΟΛ.1119/2017 - ΑΔΑ: Ψ26546ΜΠ3Ζ-Α5Κ Εγκύκλιος του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων.
Ερώτημα: Το εκθλιπτικό παραπάνω δικαίωμα για τον αγρότη του ειδικού καθεστώτος είναι έξοδο, είναι ταυτόχρονα και έσοδο;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Ο εκμεταλλευτής ελαιοτριβείου εισπράττει, από τους αγρότες-παραγωγούς, είτε του ειδικού είτε του κανονικού καθεστώτος ΦΠΑ (στην προκειμένη περίπτωση του ερωτήματος, από αγρότη του ειδικού καθεστώτος), την αμοιβή του σε είδος (ποσοστό επί του παραχθέντος ελαιόλαδου) για την παροχή υπηρεσιών προς αυτούς, συνεπώς, θεωρείται ότι προβαίνει σε ανταλλαγή υπηρεσιών με αγαθά.

Συγκεκριμένα προσφέρει υπηρεσίες στον αγρότη του ειδικού καθεστώτος (έκθλιψη), για την αμοιβή των οποίων υποχρεούται στην έκδοση τιμολογίου, ενώ ταυτοχρόνως θεωρείται και αγοραστής, για την λαμβανόμενη, ως αμοιβή από αυτόν, ποσότητα αγροτικού προϊόντος.

Υπενθυμίζεται ότι, με βάση τις διατάξεις του άρθρου 39 του Ν 4308/2014 (ΕΛΠ) οι αγρότες του ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ, δεν υπόκεινται στις ρυθμίσεις αυτού του νόμου, δηλαδή δεν υποχρεούνται σε τήρηση λογιστικών βιβλίων και έκδοση παραστατικών πωλήσεων (τιμολόγια, στοιχεία λιανικών συναλλαγών). Κατά συνέπεια, οι αγρότες του ειδικού καθεστώτος, όταν συναλλάσσονται με οντότητες που υπόκεινται στις ρυθμίσεις των ΕΛΠ, όπως είναι οι εκμεταλλευτές ελαιοτριβείων, τόσο για τις πωλήσεις όσο και για τις αγορές αγαθών ή τις λήψεις των υπηρεσιών τους, τα παραστατικά πωλήσεων εκδίδονται από τον αντισυμβαλλόμενο (ελαιοτριβείο).

Συνεπώς, η αμοιβή σε είδος του ελαιοτριβείου είναι ταυτοχρόνως έσοδο και έξοδο. Άρα, σύμφωνα με τα παραπάνω, ο εκμεταλλευτής ελαιοτριβείου για τις υπηρεσίες που παρέχει και αμείβεται σε είδος (ποσοστό επί του παραχθέντος ελαιόλαδου) υποχρεούται σε έκδοση τιμολογίου προς τους αγρότες του ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ (μη υπόχρεοι σε έκδοση παραστατικού πώλησης). Ακολούθως, για την ποσότητα αγροτικού προϊόντος που λαμβάνει για την αμοιβή του, εκδίδει παραστατικό πώλησης (π.χ. τίτλο κτήσης, τιμολόγιο αγοράς) της παραγράφου 10, του άρθρου 8 των ΕΛΠ, το οποίο μπορεί να συνενώνεται με το παραστατικό πώλησης που αφορά την ως άνω παροχή υπηρεσίας, με την προϋπόθεση ότι στο συνενωμένο παραστατικό θα είναι διαθέσιμες όλες οι ενδείξεις και πληροφορίες που αφορούν τις προαναφερόμενες συναλλαγές, διακριτά (δείτε: Υπ. Οικ.: Δ15 1039443 ΕΞ 2015/23.3.2015, καθώς και την ΠΟΛ.1003/2014, παρ. 8.10.1).

Το παραστατικό αυτό για τον αγρότη του ειδικού καθεστώτος, αποτελεί ταυτόχρονα παραστατικό εξόδου και εσόδου.

 

 


ΤΑ ΜΕΛΗ
 
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΣΛΟΤ

Αθήνα, 29.01.2019
Αριθμ. Πρωτ.: 3382 ΕΞ

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΩΝ Ν.Π.Δ.Δ.
ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ (ΣΛΟΤ)

ΣΛΟΤ 3382/2019

ΘΕΜΑ: Επιχορήγηση ΕΣΠΑ και Λογιστικός Χειρισμός

ΕΡΩΤΗΜΑ

Σε νομικό πρόσωπο με διπλογραφικό λογιστικό σύστημα έχει οριστική έγκριση επιχορήγησης από ΕΣΠΑ στις 20/11/2018 ποσό αξίας 150.000,00 και η εκταμιεύσει θα γίνει το 2019.

Με βάση των κώδικα φορολογίας εισοδήματος (Ν.4172/2013) ο χρόνος φορολόγησης είναι ο χρόνος οριστικής έγκρισης ήτοι 20/11/2018.

Ο τρόπος φορολόγησης (με βάση τον Ν.4172/2013) είναι με αρνητική χρέωση των παγίων και τον εξόδων αντίστοιχα, ολοκληρωτικά όμως, μέσα στην χρήση της οριστικής έγκρισης.

Κάποια έξοδα που καλύπτει η επιχορήγηση έχουν πραγματοποιηθεί στις χρήσεις 2016, 2017 και 2018.

Εδώ υπάρχει ακόμη ένα το πρόβλημα, από την πλευρά της φορολογίας, πως θα μειώσω τα έξοδα τα οποία έγιναν σε προηγούμενες χρήσεις από την οριστική έγκριση.

Τα ΕΛΠ έχουν μια άλλη αντιμετώπιση όπου το ποσό της επιχορήγησης θα μεταφέρεται στα έσοδα ανάλογα με τον συντελεστή απόσβεσης και θα κατανέμονται μέσα στις επόμενες χρήσεις.

Καταρχάς υπάρχει μια απόκλιση των δύο διαδικασιών από την οποία προκύπτει κάποια αναντιστοιχία σε κάθε χρήση.

Προφανώς θα έχουμε μια διαφορά φορολογικής και λογιστικής βάσης για κάθε χρήση.

ΕΡΩΤΗΣΗ:
Μπορείτε να μου πείτε ποιες εγγραφές πρέπει να κάνω και πώς θα αντιμετωπίσω το πρόβλημα, μέσω ενός παραδείγματος, με τα συγκεκριμένα θέματα;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν 4308/2014 (ΕΛΠ, άρθρο 23) οι κρατικές επιχορηγήσεις που αφορούν περιουσιακά στοιχεία καταχωρίζονται στα βιβλία ως υποχρεώσεις [κατάλληλος υπολογαριασμός του 45, παράδειγμα 45.80 «Κρατικές επιχορηγήσεις για πάγιες επενδύσεις» Σχέδιο Λογαριασμών ΕΓΛΣ ή λογ. 58 «Κρατικές επιχορηγήσεις» του Σχεδίου Λογαριασμών ΕΛΠ], εντός της περιόδου που εισπράττονται ή εντός της περιόδου, κατά την οποία καθίσταται οριστική η έγκρισή τους και υπάρχει βεβαιότητα ότι θα εισπραχθούν.

Τονίζεται, ότι οι λογαριασμοί 45.80, ή 58, πιστώνονται κατά την έγκριση της επιχορήγησης, με χρέωση λογαριασμού απαιτήσεων και εν συνεχεία, κατά την είσπραξη του επιχορηγηθέντος ποσού, γίνεται η μεταφορά στα ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα της οντότητας.

Ακολούθως, τα ποσά των κρατικών επιχορηγήσεων, αποσβένονται σταδιακά, με την μεταφορά τους στα αποτελέσματα, υπό την μορφή εσόδων, στην ίδια χρήση και με τρόπο αντίστοιχο της μεταφοράς στα αποτελέσματα της λογιστικής αξίας του στοιχείου που επιχορηγήθηκε. Συνεπώς, έχει εφαρμογή η λογιστική διαδικασία, κατά την οποία το μέρος των αποσβέσεων των επιχορηγουμένων παγίων που αντιστοιχεί στο ποσοστό της επιχορήγησης, να μεταφέρεται σταδιακά στα έσοδα, μέσω του λογαριασμού 81.01.05 «Αναλογούσες στη χρήση επιχορηγήσεις παγίων επενδύσεων» (ΕΓΛΣ), ή 71.01 «Αποσβέσεις επιχορηγήσεων παγίων στοιχείων» (ΕΛΠ).

Έστω ότι η επιχείρηση λαμβάνει επιχορήγηση 40% για την αγορά παγίου (εξοπλισμός Η/Υ), τιμολογιακής αξίας (χωρίς τον ΦΠΑ) € 120.000, την 1/1/2019. Συνεπώς, το ποσό που θα πιστωθεί στον 45.80 ή 58, είναι € 48.000. Υποθέτουμε ότι το πάγιο τίθεται σε λειτουργία, την πρώτη ημέρα της χρήσης, κατά την οποία αποκτήθηκε και επιχορηγήθηκε. Η διοίκηση της επιχείρησης αποφασίζει να διενεργεί τις λογιστικές αποσβέσεις, βάσει του συντελεστή φορολογικής απόσβεσης, ήτοι: 20% (άρθρο 24, ΚΦΕ). Υπό την έννοια αυτή, για το συγκεκριμένο πάγιο, δεν θα προκύψει διαφορά λογιστικής / φορολογικής βάσης.

Τέλος πρώτης χρήσης, διενέργεια αποσβέσεων:

120.000,00 x 20% = 24.000,00 ευρώ

 Άρα, έχουμε:

 

Αποσβέσεις Παγίου……………………………………………	24.000,00
Αποσβεσμένο Πάγιο…………………………………		24.000,00
Αποσβέσεις, άρθρο 24 ΚΦΕ

     
Ως προς τις αναλογούσες στην χρήση επιχορηγήσεις, αυτές θα είναι ποσοστό 40% των διενεργηθεισών αποσβέσεων.

Αναλογούσες στη χρήση επιχορηγήσεις παγίων επενδύσεων:

48.000,00 x 20% = 9.600,00 ευρώ

Η λογιστική εγγραφή που θα λάβει χώρα, θα είναι:

Κρατικές επιχορηγήσεις για πάγιες επενδύσεις………….	9.600,00
Αναλογούσες στην χρήση επιχορηγήσεις παγίων επενδύσεων		9.600,00
Αποσβέσεις επιχορηγήσεων παγίων επενδύσεων

     
Συνεπώς, το έξοδο των € 24.000, που αντιπροσωπεύει η απόσβεση του επιχορηγούμενου παγίου, αντικρίζεται με το έσοδο από την απόσβεση της επιχορήγησης € 9.600. Εξάλλου, με την εγγραφή αυτή και των επόμενων που θα ακολουθήσουν, στο τέλος κάθε χρήσης, επέρχεται σταδιακά και η μείωση της υποχρέωσης, που σχηματίστηκε λόγω της λήψης της κρατικής επιχορήγησης.

Διαφορά λογιστικής / φορολογικής βάσης θα υφίστατο αν η οντότητα εκτιμούσε διαφορετικό αριθμό ετών ωφέλιμης ζωής του παγίου (πχ: 3 ή 6 έτη), από αυτόν που προσδιορίζεται με την εφαρμογή του συντελεστή φορολογικής απόσβεσης (ο οποίος είναι: 100% / 20% = 5 έτη). Αν υποθέσουμε ότι οι λογιστικές αποσβέσεις διενεργούνταν με συντελεστή 33,33% (100% / 3), θα προέκυπτε διαφορά στη φορολογική βάση: € 16.000 [40.000,00 – 24.000,00], ως προς την απόσβεση του παγίου και € 6.400 [16.000,00 – 9.600,00], ως προς τις αναλογούσες στην χρήση επιχορηγήσεις.

Περαιτέρω, οι κρατικές επιχορηγήσεις που αφορούν έξοδα παρουσιάζονται επίσης ως υποχρεώσεις στην περίοδο που εισπράττονται ή στην περίοδο που καθίσταται οριστική η έγκρισή τους και υπάρχει βεβαιότητα ότι θα εισπραχθούν. Οι κρατικές επιχορηγήσεις που αφορούν έξοδα μεταφέρονται στα αποτελέσματα ως έσοδα στην περίοδο στην οποία τα επιχορηγηθέντα έξοδα βαρύνουν τα αποτελέσματα. Συνεπώς, θα πρέπει εντός της ίδιας περιόδου να εμφανιστούν τόσο τα έξοδα (που επιχορηγούνται), όσο και τα έσοδα (που προέρχονται από την επιχορήγηση).

Στην περίπτωση του ερωτήματός σας, για τα έξοδα που πραγματοποιήθηκαν στις χρήσεις 2016 και 2017, η οριστικώς εγκριθείσα επιχορήγηση κατά το 2018, θα καταχωριστεί ως έσοδο εντός της χρήσης αυτής, στην οποία και θα φορολογηθεί.

 

 

ΤΑ ΜΕΛΗ
 
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΣΛΟΤ

Αθήνα, 7 Φεβρουαρίου 2019
Αριθ.Πρωτ.: 8920

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ
ΓΕΝ. Δ/ΝΣΗ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΤΟΠ. ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΠΡΟΣ:
Δ/ΝΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΤΟΠ. ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
Αποκεντρωμένες Διοικήσεις της χώρας
ΤΜΗΜΑ ΜΟΝΙΜΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ
Δ/νσεις Διοίκησης

Ταχ.Δ/νση : Σταδίου 27
Τ.Κ. : 10183 Αθήνα
Πληροφορίες : Ιωάννα Τζήμα
Τηλέφωνο : 213-1364399
FAX : 213-1364383

ΕΞ. ΕΠΕΙΓΟΝ

ΘΕΜΑ: Ανακοίνωση Ειδικών Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας για τους εργαζόμενους με σχέση εργασίας δημοσίου δικαίου των ΟΤΑ Α΄ Βαθμού και των ΝΠΔΔ αυτών

Σας ενημερώνουμε ότι κατ΄ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 4 παρ. 2 του ν.2738/1999 και του άρθρου 18 παρ.13 του ν.3731/2008 υπεγράφησαν οι από 21 Δεκεμβρίου 2018 κάτωθι Ειδικές Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας (Ε.Σ.Σ.Ε.) μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΠΟΕ – ΟΤΑ):

- Ειδική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (Ε.Σ.Σ.Ε.) για τη ρύθμιση των όρων και συνθηκών απασχόλησης των εργαζομένων με σχέση εργασίας Δημοσίου Δικαίου των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) Α΄ Βαθμού και των Ν.Π.Δ.Δ. αυτών

- Ειδική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (Ε.Σ.Σ.Ε.) για τους όρους χορήγησης των συνδικαλιστικών αδειών στους εργαζόμενους των Ο.Τ.Α. Α΄ Βαθμού και των Ν.Π.Δ.Δ. αυτών

- Ειδική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (Ε.Σ.Σ.Ε.) για τον τρόπο παρακράτησης των συνδικαλιστικών εισφορών στους εργαζόμενους με σχέση εργασίας δημοσίου δικαίου των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) Α΄ Βαθμού και των Ν.Π.Δ.Δ. αυτών

Οι ως άνω συμβάσεις δημοσιεύθηκαν στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ 6159/Β/31-12-2018) και αναρτήθηκαν στο πρόγραμμα ΔΙΑΥΓΕΙΑ (ΑΔΑ: ΩΠΨΟ465ΧΘ7-ΟΜΤ), ισχύουν δε από τη δημοσίευσή τους στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ήτοι από 31-12-2018.

Επιπλέον, σας γνωρίζουμε ότι οι εν λόγω συλλογικές συμβάσεις εφαρμόζονται αποκλειστικά στα μέλη των συλλόγων-μελών που ανήκουν μόνο στη δύναμη της Π.Ο.Ε.- Ο.Τ.Α. όπως προκύπτει από το μητρώο των συλλόγων-μελών της συνδικαλιστικής οργάνωσης. Για την εφαρμογή τους απαιτείται ονομαστική βεβαίωση του συλλόγου-μέλους της Π.Ο.Ε.-Ο.Τ.Α. ότι οι εργαζόμενοι είναι μέλη του, καθώς και βεβαίωση της Π.Ο.Ε.-Ο.Τ.Α. ότι ο σύλλογος ανήκει στη δύναμη της Ομοσπονδίας.

Η από 2 Αυγούστου 2017 Ειδική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (Ε.Σ.Σ.Ε.), (ΦΕΚ2945/Β/29-8-2017) που αφορά στη ρύθμιση των όρων και συνθηκών απασχόλησης των εργαζομένων με σχέση εργασίας Δημοσίου Δικαίου των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) Α΄ Βαθμού και των Ν.Π.Δ.Δ. αυτών, καθώς και οι από 31 Ιουλίου 2009, (ΦΕΚ1632/Β/6-8-2009) όμοιες, που αφορούν στους όρους χορήγησης των συνδικαλιστικών αδειών και στον τρόπο παρακράτησης των συνδικαλιστικών εισφορών, καταργούνται.

Παρακαλούμε όπως ενημερώσετε σχετικά τους ΟΤΑ Α΄ Βαθμού της χωρικής σας αρμοδιότητας, καθώς κα τα ΝΠΔΔ αυτών.

Η παρούσα εγκύκλιος έχει αναρτηθεί στον διαδικτυακό τόπο του Υπουργείου Εσωτερικών, www.ypes.gr, στην ενότητα Εγκύκλιοι – Αποφάσεις .

Είμαστε στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε επιπλέον διευκρίνιση ή πληροφορία.



Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΧΑΡΙΤΣΗΣ

Πρώτη Δημοσίευση 11-1-2019 - Επικαιροποίηση 9-2-2019

Η νέα νομοθεσία (ν. 4548/2018) για τις Ανώνυμες Εταιρείες - 37 θέματα που πρέπει να γνωρίζουμε.

[ 2^η Επικαιροποίηση , μετά τις τροποποιήσεις που έγιναν με το άρθρο 49. Τροποποιήσεις διατάξεων του ν. 4548/2018 (Α΄ 104)  ]

 

Κωνσταντίνος Ιωαν. Νιφορόπουλος
Ορκωτός ελεγκτής λογιστής – «ΩΡΙΩΝ Α.Ε.Ο.Ε.Λ».
Επιστημονικός Συνεργάτης Taxheaven

 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

1) Περιεχόμενα του Νόμου

2) Πεδίο Εφαρμογής (Άρθρο 1)

3) Έναρξη ισχύος του Νέου Νόμου [ 1/1/2019]  (Άρθρο 190)

4) Χρόνος Εναρμόνισης των Καταστατικών των Α.Ε (Έως 1/1/2020 ) (Άρθρο 183)

5) Παραπομπές - Διασύνδεση με άλλους Νόμους (Άρθρο 188)

6) Κατηγοριοποίηση των Α.Ε ανάλογα με το Μέγεθος (Άρθρο 2)

7) Διατάξεις που καταργούνται (Άρθρο 189 )

8) «Χρηματοοικονομικές» αντί «Οικονομικές» Καταστάσεις (Άρθρο 5) - Υπογραφή  (Άρθρο 147) – Έγκριση (Άρθρο 148) – Έλεγχος (ν. 4336/2015 )  και Δημοσίευση (Άρθρο 149)  

9) Ελάχιστο Μετοχικό Κεφάλαιο (25.000 Ευρώ) και έλεγχος της επάρκειας των Ιδίων Κεφαλαίων.

10) Κατάργηση της Δυνατότητας Έκδοσης Ανωνύμων Μέτοχων και Υποχρεωτική Ονομαστικοποίηση έως 1/1/2020 ( Άρθρα 40 και 184 )

11) Μείωση της Κατωτάτης Τιμής κάθε Μετοχής και Εύρος αξίας κάθε μετοχής [ 0,04 έως 100 ευρώ ]  ( Άρθρο 35)

12) Κανόνες Διανομής Κερδών ( Άρθρα 158-164)

13) Καταστατικό - Δυνατότητα Ίδρυσης Α.Ε με «Ιδιωτικό Συμφωνητικό » (Άρθρο 4)

14) Εταιρική Επωνυμία της Α.Ε (Άρθρο 6) και Στοιχεία εγγράφων της εταιρείας (άρθρο 14)

15) Διάρκεια της Α.Ε (Άρθρο 8)

16) Αποτίμηση των Εισφορών σε Είδος – Ορκωτοί Λογιστές (Άρθρο 17)

17) Καταβολή και Πιστοποίηση Μετοχικού Κεφαλαίου ( Άρθρο 20)

18) Μεταγενέστερη Απόκτηση Στοιχείων του Ενεργητικού (Άρθρο 19)

19) Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου (Άρθρα 23-28)

20) Μείωση Μετοχικού Κεφαλαίου – Δυνατότητα και Επιστροφής σε Είδος (Άρθρα 29-32)

21) Κατηγορίες μετοχών και άλλοι Τίτλοι Εκδιδόμενοι από την Ανώνυμη Εταιρεία (Άρθρα 33-55)

22) «Τίτλος Κτήσης ( Warrants )» (Άρθρα 56- 58)

23) «Ομολογιακά Δάνεια» (Άρθρα 59- 74)

24) «Ιδρυτικοί Τίτλοι» (Άρθρα 75- 76)

25) Διοικητικό Συμβούλιο (Άρθρα 77 – 115)

26) Μέλη Διοικητικού Συμβουλίου - Πράξεις Ανταγωνισμού ( Άρθρο 98 )

27) Συναλλαγές της Εταιρείας με Συνδεδεμένα Πρόσωπα ( Άρθρα 99 - 101 )

28) Αμοιβές Διοικητικού Συμβουλίου ( Άρθρα 109-114)

29) Μονομελές Διοικητικό Όργανο ( «Μονοπροσωπο Δ.Σ » ) - ( Άρθρο 115 )

30) «Εκτελεστική Επιτροπή» ( Άρθρο 87 )

31) Γενική Συνέλευση ( Άρθρα 116 - 140 )

32) Δικαιώματα Μειοψηφίας – Ενώσεις μετοχών ( Άρθρα 141- 144)

33) Λύση και Εκκαθάριση - Κατάργηση ως λόγου Λύσεως το γεγονός ότι : «Το Σύνολο των Ιδίων Κεφαλαίων καταστεί κατώτερο του 1/10 του Μετοχικού Κεφαλαίου» ( Άρθρα 164-171 )

34) Κρατική Εποπτεία

35) Δημοσιότητα ( Άρθρα 12-14)

36) Επίλυση Εταιρικών Διαφορών - Διαιτησία ( Άρθρο 3)

37) Ποινικές Διατάξεις ( Άρθρα 176-181 )

 

 

 

1) Περιεχόμενα ( Δομή ) του Νόμου

Ο Ν. 4548/2018, αποτελείται από 190 άρθρα τα οποία κατανέμονται σε 14 Τμήματα  [ Τροποποιήθηκε με το Ν. 4587/2018, άρθρο 49 «Τροποποιήσεις διατάξεων του ν. 4548/2018 » ].

1. ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ  ( Άρθρα 1-3 )

2. ΙΔΡΥΣΗ ΤΗΣ ΑΝΩΝΥΜΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ  – ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟΥ ΤΗΣ ( Άρθρα 4-11 )

3. ΔΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑ ( Άρθρα 12-14 )

4. ΜΕΤΟΧΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ( Άρθρα 15-32 )

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄ : ΚΑΛΥΨΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄ : ΑΥΞΗΣΗ ΤΟΥ ΜΕΤΟΧΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ΄ : ΜΕΙΩΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΣΒΕΣΗ ΤΟΥ ΜΕΤΟΧΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ

5. ΜΕΤΟΧΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΕΚΔΙΔΟΜΕΝΟΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ  ( Άρθρα 33-76 )

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄ ΟΙ ΕΚΔΙΔΟΜΕΝΟΙ ΤΙΤΛΟΙ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄ ΜΕΤΟΧΕΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ΄ ΤΙΤΛΟΙ ΚΤΗΣΗΣ ΜΕΤΟΧΩΝ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ΄ ΟΜΟΛΟΓΙΕΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε΄  ΙΔΡΥΤΙΚΟΙ ΤΙΤΛΟΙ

6. ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ( Άρθρα 77-115 )

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄ ΔΙΟΡΙΣΜΟΣ, ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ, ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ ΚΑΙ ΕΥΘΥΝΗ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ΄ ΑΜΟΙΒΕΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ΄ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΟΡΓΑΝΟ

7. ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ( Άρθρα 116-140 )

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΙ ΛΗΨΗΣ ΤΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΣΥΓΚΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ΄ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ΄  ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ ΧΩΡΙΣ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε΄ ΕΛΑΤΤΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ

8. ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΜΕΙΟΨΗΦΙΑΣ ( Άρθρα 141-144 )

9. ΕΤΗΣΙΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ( Άρθρα 145-157 )

10. ΔΙΑΘΕΣΗ ΚΕΡΔΩΝ ( Άρθρα 158-163 )

11. ΛΥΣΗ ΚΑΙ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗ ( Άρθρα 164-171 )

12. ΑΛΛΟΔΑΠΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ( Άρθρα 172-175 )

13. ΠΟΙΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ( Άρθρα 176-181 )

14. ΤΕΛΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ( Άρθρα 182-190 )

Συνοπτικά :

Συγκεντρώνονται κατά το δυνατόν στο νέο νόμο οι διατάξεις που αφορούν την ανώνυμη εταιρεία και βρίσκονται σε άλλα νομοθετήματα. Έτσι, π.χ.:

·         Ο νέος νόμος περιλαμβάνει τα ομολογιακά δάνεια, με κατάργηση των αντίστοιχων διατάξεων του ν. 3156/2003, αφού πρόκειται για δυνατότητα που έχει επιφυλαχθεί στις ανώνυμες εταιρείες και μόνο.

·         Μεταφέρονται στο νέο νόμο οι ρυθμίσεις του π.δ. 30/1988 για τα stock options.

·         Τα ζητήματα του ελάχιστου μερίσματος ρυθμίζονται εξ ολοκλήρου στο νόμο με κατάργηση των διατάξεων του α.ν. 148/1967.

·         Μεταφέρονται στο νέο νόμο οι ρυθμίσεις του ν. 4403/2016, που αφορούσαν ζητήματα (κυρίως) της Οδηγίας 2013/34/ΕΕ, και που δεν είχαν ενσωματωθεί στον κ.ν. 2190/1920 με το ν. 4308/2014. Τα ζητήματα αυτά αφορούν την ετήσια έκθεση διαχείρισης του Δ.Σ., τη δήλωση εταιρικής διακυβέρνησης, τις μη χρηματοοικονομικές καταστάσεις, την έκθεση πληρωμών σε κυβερνήσεις και την υποβολή των καταστάσεων αυτών σε δημοσιότητα.

 

2) Πεδίο Εφαρμογής (Άρθρο 1)

Ο Ν. 4548/2018 «Αναμόρφωση του δικαίου των ανωνύμων εταιρειών» (ΦΕΚ Α' 104/13.06.2018) , εφαρμόζεται σε όλες τις ανώνυμες εταιρείες, με την επιφύλαξη ειδικότερων ρυθμίσεων για τις ανώνυμες εταιρείες με μετοχές ή άλλους τίτλους εισηγμένους σε ρυθμιζόμενη αγορά.

 

3) Έναρξη ισχύος του Νέου Νόμου [ 1/1/2019] (Άρθρο 190)

Από 1η Ιανουαρίου 2019, ισχύει ο νέος νόμος για τις Ανώνυμες Εταιρείες ( Ν. 4548/2018) αντί του προηγούμενου (εμβληματικού) νόμου 2190/1920.

Ο κ.ν. 2190/1920 θα συνεχίσει να υπάρχει πλέον οριακά, με σχετικά λίγες όμως διατάξεις, που αφορούν το δίκαιο των μετασχηματισμών (μετατροπές, συγχωνεύσεις, διασπάσεις κ.λπ..), και οι οποίες θα εξακολουθήσουν να ισχύουν μέχρις ότου με νεότερο νομοθέτημα ( είναι ήδη στην διαδικασία προς ψήφιση ) , που θα ρυθμισθούν συνολικά (για όλες τις εταιρείες) τα ζητήματα των μετασχηματισμών.

 

4) Χρόνος Εναρμόνισης των Καταστατικών των Α.Ε (Έως 1/1/2020 με απλή απαρτία και πλειοψηφία ) (Άρθρο 183)

Οι υφιστάμενες ανώνυμες εταιρείες μπορούν να εναρμονίσουν τα καταστατικά τους, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου. Η απόφαση τροποποίησης του καταστατικού για το σκοπό αυτόν, μπορεί να ληφθεί με απλή απαρτία και πλειοψηφία, με την προϋπόθεση ότι η σχετική απόφαση της γενικής συνέλευσης θα ληφθεί μέσα σε ένα (1) έτος από την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου. Μεταγενέστερη εναρμόνιση, καθώς και υιοθέτηση στο καταστατικό δυνητικών ρυθμίσεων, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος, γίνεται κατά τις γενικές διατάξεις του Ν. 4548/2018.

Η τροποποίηση του καταστατικού της ανώνυμης εταιρείας αποφασίζεται από τη γενική συνέλευση ή και από το διοικητικό συμβούλιο, αν τούτο ορίζεται ρητά στον παρόντα νόμο και επέρχεται με τη δημοσιότητα του άρθρου 13. Ολόκληρο το κείμενο του καταστατικού, όπως διαμορφώνεται ύστερα από κάθε τροποποίησή του, συντάσσεται με ευθύνη του διοικητικού συμβουλίου και υπογράφεται από τον πρόεδρο αυτού ή το νόμιμο αναπληρωτή του, χωρίς απόφαση της γενικής συνέλευσης.

Για την τροποποίηση του καταστατικού και τη σύνταξη του νέου κειμένου τούτου δεν απαιτείται συμβολαιογραφικό έγγραφο. ( Άρθρο 4. Τρόπος ίδρυσης της ανώνυμης εταιρείας και τροποποίησης του καταστατικού της  )

 

5) Παραπομπές - Διασύνδεση με άλλους Νόμους (Άρθρο 188)

Όπου διάταξη νόμου παραπέμπει σε διατάξεις του κ.ν. 2190/1920 ή του ν. 3156/2003, οι οποίες καταργούνται δυνάμει του άρθρου 189, από 1/1/12019, η παραπομπή αυτή νοείται ότι αναφέρεται στις αντίστοιχες διατάξεις του νόμου 4548/2018.

 

6) Κατηγοριοποίηση των Α.Ε ανάλογα με το Μέγεθος (Άρθρο 2)

Ο ν. 4548/2018 κατατάσσει τις  «οντοτήτες» ανάλογα με το μέγεθος τους στις ανωτέρω τέσσερις κατηγορίες [ στον Ν 2190/1920,  το άρθρο 42α § 6 όριζε τις «μικρές επιχειρήσεις» ( με δυνατότητα «συνοπτικού Ισολογισμού» ) ] . Σε διάφορα σημεία διαφοροποιούνται οι διατάξεις του Ν. 4548/2018 ανάλογα με το μέγεθος των επιχειρήσεων.

( α ) Κατάταξη μετά το πρώτο έτος λειτουργίας (όπως αυτό καθορίζεται στο άρθρο 2 του ν. 4308/2014 ( Ε.Λ.Π ). )

Οι Ανώνυμες Εταιρείες  ταξινομούνται στις κάτωθι κατηγορίες :

 

Κριτήρια μεγέθους (κάλυψη 2 από τα 3)
Κατηγορίες οντοτήτων	Μέσος όρος προσωπικού	Σύνολο ενεργητικό	Καθαρός κύκλος εργασιών
Πολύ μικρές άρθρου 1 παρ. 2α και 2β	≤ 10	≤ 350.000	≤ 700.000
Μικρές άρθρου 1 παρ. 2α και 2β	≤ 50	≤ 4.000.000	≤ 8.000.000
Μεσαίες (όλες)	≤ 250	≤ 20.000.000	≤ 40.000.000
Μεγάλες (όλες)	> 250	>20.000.000	> 40.000.000

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Όταν η Ανώνυμη Εταιρεία υπερβαίνει ή παύει να υπερβαίνει τα όρια δύο εκ των τριών κριτηρίων, για δύο διαδοχικές περιόδους, για τους σκοπούς εφαρμογής των ρυθμίσεων αυτού του νόμου η αλλαγή κατηγορίας μεγέθους ενεργοποιείται από την περίοδο που έπεται των δύο εν λόγω διαδοχικών περιόδων. 

 

( β) Κατάταξη «νεοϊδρυόμενων εταιρειών»

Για τις νεοϊδρυόμενες εταιρείες και μέχρι τη σύνταξη του πρώτου ισολογισμού, κατατάσσονται ως εξής :

Μέγεθος Α.Ε	Μετοχικό Κεφάλαιο
Πολύ μικρή	25.000-100.000
Μικρή	100.001-500.000
Μεσαία	500.001-1.000.000
Μεγάλη	>1.000.000

 

(γ) Ο Ν.  4548/2018 διαφοροποιείται  ανάλογα με το μέγεθος των εταιριών, στις εξής περιπτώσεις :

α) για να καθορισθεί η έκταση του ασκούμενου κατά την καταχώριση στο Γ.Ε.ΜΗ. ελέγχου (άρθρο 9 § 3), [3. Ο Υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης, ύστερα από έλεγχο νομιμότητας, εγκρίνει τη σύσταση και την τροποποίηση του καταστατικού των παρακάτω εταιρειών: α) των εταιρειών δημόσιου ενδιαφέροντος κατά την έννοια της περίπτωσης ιβ΄ του άρθρου 2 του παρόντος, β) των μεγάλων οντοτήτων της παρ. 6 του άρθρου 2 του ν. 4308/2014 (Α΄ 251), καθώς και κάθε άλλης ανώνυμης εταιρείας, εφόσον αυτό προβλέπεται ρητά από διάταξη νόμου, γ) των εταιρειών που λαμβάνουν άδεια λειτουργίας από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς.

Το Γ.Ε.ΜΗ. των παραπάνω εταιρειών τηρείται από την αρμόδια Διεύθυνση Εταιρειών της Γενικής Διεύθυνσης Αγοράς της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου και Προστασίας του Καταναλωτή του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης. Από την ίδια υπηρεσία τηρείται το Γ.Ε.ΜΗ. των υποκαταστημάτων αλλοδαπών εταιρειών της περίπτωσης γ', καθώς και των υποκαταστημάτων αλλοδαπών που είναι οντότητες δημοσίου ενδιαφέροντος των περιπτώσεων β' και γ' του Παραρτήματος Α' του ν. 4308/2014 (Α' 251)].

Επισήμανση

Εντός έξι (6) μηνών από την 1η Ιανουάριου 2019 ολοκληρώνεται η μεταφορά των εταιρειών της παραγράφου 3 του άρθρου 9 του παρόντος, των οποίων το Γ.Ε.ΜΗ. δεν τηρείται στη Διεύθυνση Εταιρειών της Γενικής Διεύθυνσης Αγοράς της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου και Προστασίας του Καταναλωτή του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης. Μέχρι την ολοκλήρωση της μεταφοράς κάθε εταιρείας, οι καταχωρίσεις στο Γ.Ε.ΜΗ. συνεχίζουν να πραγματοποιούνται από τις, πριν την 1η Ιανουαρίου 2019, αρμόδιες για την τήρηση του Γ.Ε.ΜΗ. υπηρεσίες και οι αποφάσεις που προβλέπονται στην παράγραφο 2 του άρθρου 4, εκδίδονται από τις αρμόδιες, για την έκδοση αυτών πριν την 1η Ιανουαρίου 2019, υπηρεσίες, τηρουμένων κατά τα λοιπά των διατάξεων του παρόντος. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης και του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού καθορίζεται η διαδικασία μεταφοράς των φακέλων, η χρονική σειρά μεταφοράς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια. Με την ίδια διαδικασία και εντός του ίδιου χρονικού διαστήματος πραγματοποιείται και η μεταφορά των εταιρειών των οποίων το Γ.Ε.ΜΗ. παύει να τηρείται στη Διεύθυνση Εταιρειών της Γενικής Διεύθυνσης Αγοράς της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου και Προστασίας του Καταναλωτή του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης. [ Η παράγραφος 18, τέθηκε όπως προστέθηκε με την παράγραφο 15 του άρθρου 49 του ν. 4587/2018 και ισχύει από 01/01/2019 ]

β) η δυνατότητα διορισμού μονομελούς διοικητικού οργάνου [ μόνο «μικρές» και «πολύ μικρές» Α.Ε  (άρθρο 115 § 6),

γ)  στην πιστοποίηση της καταβολής του κεφαλαίου  (άρθρο 20 § 6) [Η πιστοποίηση γίνεται με έκθεση ορκωτού ελεγκτή λογιστή ή ελεγκτικής εταιρείας, με μέριμνα του διοικητικού συμβουλίου μέσα στις παραπάνω προθεσμίες. Στην περίπτωση πολύ μικρών ή μικρών εταιρειών, μη εισηγμένων σε ρυθμιζόμενη αγορά, η πιστοποίηση μπορεί να γίνει από το ίδιο το διοικητικό συμβούλιο, που συνέρχεται σε συνεδρίαση μέσα στις παραπάνω προθεσμίες, με θέμα ημερήσιας διάταξης την πιστοποίηση της καταβολής ή μη του κεφαλαίου. Κατά τη σύσταση της εταιρείας η καταβολή πιστοποιείται είτε από ορκωτό ελεγκτή λογιστή ή ελεγκτική εταιρεία είτε από το διοικητικό συμβούλιο. ]

δ) Έκθεση διαχείρισης : Οι πολύ μικρές ανώνυμες εταιρείες, εκτός από τις εταιρείες οι οποίες αποτελούν οντότητες δημόσιου ενδιαφέροντος κατά την έννοια του Παραρτήματος Α΄ του ν. 4308/2014, απαλλάσσονται από την υποχρέωση δημοσίευσης της έκθεσης διαχείρισης.

ε) Διανομή τίτλων αντί μετρητών : Δίδεται η δυνατότητα στις εταιρείες που υπόκεινται σε υποχρεωτικό ή σε προαιρετικό έλεγχο από ορκωτό ελεγκτή λογιστή, τα κέρδη, που είναι διανεμητέα ως ελάχιστο μέρισμα, να χορηγηθούν με μορφή τίτλων

 

(δ) Οντότητες «δημοσίου ενδιαφέροντος».

( άρθρο 2 ) «ιβ) «οντότητες δημοσίου (*)  ενδιαφέροντος»: οι οντότητες του Παραρτήματος Α΄ του ν. 4308/2014, καθώς και οι εταιρείες του ν. 3429/2005 [Δημόσιες Επιχειρήσεις και Οργανισμοί (Δ.Ε.Κ.Ο.) - ως «δημόσια επιχείρηση» νοείται κάθε ανώνυμη εταιρεία, στην οποία το ελληνικό δημόσιο δύναται να ασκεί άμεσα ή έμμεσα αποφασιστική επιρροή, λόγω της συμμετοχής του στο μετοχικό της κεφάλαιο ή της χρηματοοικονομικής συμμετοχής του ή των κανόνων που τη διέπουν.] »

(*) [  Οντότητες δημοσίου ενδιαφέροντος (Public interest entities): Οντότητες δημοσίου ενδιαφέροντος είναι οντότητες που υπόκεινται στον Ελληνικό νόμο και περιλαμβάνουν: α) Τις οντότητες των οποίων μετοχές ή άλλες κινητές αξίες είναι εισηγμένες σε οργανωμένη αγορά κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά την έννοια της Οδηγίας 2004/39/ΕΟΚ και σύμφωνα με τις προβλέψεις του Κανονισμού 1606/2002 της Ευρωπαϊκής Ένωσης. β) Τις ασφαλιστικές και αντασφαλιστικές επιχειρήσεις των περιπτώσεων 5 και 6 της παραγράφου 1 του άρθρου 4 του Κανονισμού (EE) 575/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Ιουνίου 2013 σχετικά με τις απαιτήσεις προληπτικής εποπτείας για πιστωτικά ιδρύματα και επιχειρήσεις επενδύσεων και την τροποποίηση του κανονισμού (EE) αριθ. 648/2012. γ) Τα πιστωτικά ιδρύματα όπως αυτά καθορίζονται από την περίπτωση 1 της παραγράφου 1 του άρθρου 4 του Κανονισμού (EE) αριθ. 575/2013. δ) Οντότητες που καθορίζονται από τη νομοθεσία ως δημοσίου ενδιαφέροντος οντότητες, με βάση τη φύση της επιχειρηματικής δραστηριότητας, το μέγεθος ή τον αριθμό των απασχολούμενων.]

Υποχρεώσεις

 Αφορούν Εταιρείες με μετοχές εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά

[ Άρθρο 110. Πολιτική αποδοχών (Άρθρο 9α της Οδηγίας 2007/36/ΕΚ, Οδηγία 2017/828/ΕΕ) , Άρθρο 111. Περιεχόμενο της πολιτικής αποδοχών (Άρθρο 9α της Οδηγίας 2007/36/ΕΚ, Οδηγία 2017/828/ΕΕ),  Άρθρο 112. Έκθεση αποδοχών (Άρθρο 9β της Οδηγίας 2007/36/ΕΚ, Οδηγία 2017/828/ΕΕ) ]

 

7) Διατάξεις που καταργούνται (Άρθρο 189 )

Από 1/1/2019 καταργούνται:

α) τα άρθρα 1 έως 63δ και 90 έως 146 του κ.ν. 2190/1920. Δηλαδή : Δεν θα καταργηθούν (προς το παρόν) τα κεφάλαια του Ν. 2190/20, 11ον-Συγχώνευση Ανωνύμων Εταιρειών, 11α-Συγχώνευση με απορρόφηση, 11β-Συγχώνευση με σύσταση νέας ανώνυμης εταιρείας, 12ον Διάσπαση Ανωνύμων Εταιρειών, Κεφάλαιο 12α-Διάσπαση με απορρόφηση, Κεφάλαιο 12β-Διάσπαση με σύσταση νέων ανώνυμων εταιρειών και Κεφάλαιο 12γ-Διάσπαση με απορρόφηση και σύσταση νέων ανωνύμων εταιρειών. Γενικά το «δίκαιο των μετασχηματισμών» αποχωρίζεται από το νόμο για τις ανώνυμες εταιρείες, με τη λογική ότι δεν αφορά μόνο αυτές, αλλά κι άλλες εταιρικές μορφές και θα ενσωματωθεί σε νέο Νομοθέτημα [ Ήδη έχει ολοκληρωθεί η διαβούλευση ] .
β) το άρθρο 3 του α.ν. 148/1967 (Α΄ 173) [ Αφορά την Διανομή Κερδών ] ,

γ) τα άρθρα 1 έως 9 και το άρθρο 12 του ν. 3156/2003 (Α΄ 157) [ αφορά τα ομολογιακά δάνεια] , με εξαίρεση την παράγραφο 4 του άρθρου 2 και τα λοιπά άρθρα του νόμου που παραμένουν σε ισχύ,

δ) το άρθρο 4 [ αφορά  Προνομιούχες μετοχές ]  και η παρ. 2 του άρθρου 9 [ αφορά   έκδοση ομολογιακών δανείων μη μετατρέψιμων σε μετοχές υπό Τραπεζών Επενδύσεων ]  του ν. 876/1979 (Α΄ 48),
ε) το π.δ. 30/1988 (Α΄ 13) [ Αφορά τα stock options ].

 

8) «Χρηματοοικονομικές» αντί «Οικονομικές» Καταστάσεις (Άρθρο 5) - Υπογραφή  (Άρθρο 147) – Έγκριση (Άρθρο 148) – Έλεγχος (ν. 4336/2015 )  και Δημοσίευση (Άρθρο 149)   

 

α) Ορολογία

Στο νομοσχέδιο γίνεται χρήση του όρου «ετήσιες χρηματοοικονομικές καταστάσεις» αντί «ετήσιες οικονομικές καταστάσεις», που χρησιμοποιεί ο κ.ν. 2190/1920, για ορολογική εναρμόνιση με το ν. 4308/2014, Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα.

Με τους Ν 4308/2014 και 4403/2016, είχε ρυθμιστεί συνολικά το ζήτημα των «χρηματοοικονομικών καταστάσεων» για όλες τις «οντότητες»/επιχειρήσεις.

 

β) Υπεύθυνο όργανο κατάρτισης  ( Δ.Σ )  και Υπογράφοντες

« 1. Για να ληφθεί από τη γενική συνέλευση έγκυρη απόφαση επί των χρηματοοικονομικών καταστάσεων που έχουν καταρτιστεί από το διοικητικό συμβούλιο, πρέπει να έχουν υπογραφεί από τρία διαφορετικά πρόσωπα, και συγκεκριμένα από:

α) τον πρόεδρο του διοικητικού συμβουλίου ή τον αναπληρωτή του,

β) τον διευθύνοντα ή εντεταλμένο σύμβουλο και, σε περίπτωση που δεν υπάρχει τέτοιος σύμβουλος ή η ιδιότητά του συμπίπτει με εκείνη των παραπάνω προσώπων, από ένα μέλος του διοικητικού συμβουλίου που ορίζεται από αυτό και

γ) τον κατά νόμο υπεύθυνο λογιστή πιστοποιημένο από το Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδος κάτοχο άδειας Α΄ τάξης για τη σύνταξη των χρηματοοικονομικών καταστάσεων [ η προηγούμενη διατύπωση ήταν : «τον υπεύθυνο για τη διεύθυνση του λογιστηρίου» ]. 2. Τα παραπάνω πρόσωπα, σε περίπτωση διαφωνίας από πλευράς νομιμότητας του τρόπου κατάρτισης των χρηματοοικονομικών καταστάσεων, οφείλουν να εκθέτουν εγγράφως τις αντιρρήσεις τους στη γενική συνέλευση. …. ( Άρθρο 147. Υπογραφή ετήσιων χρηματοοικονομικών καταστάσεων)

 

γ) Τακτικός έλεγχος χρηματοοικονομικών καταστάσεων

Οι διατάξεις που ρυθμίζουν τον τακτικό έλεγχο των χρηματοοικονομικών καταστάσεων είναι αυτές της Υποπαραγράφου Α1* του ν. 4336/2015, η οποία ισχύει από 1-1-2016.

(Πηγή: Taxheaven https://www.taxheaven.gr/news/news/view/id/41495)

« Τακτικός έλεγχος χρηματοοικονομικών καταστάσεων
1. I) Υπόκεινται σε τακτικό έλεγχο …. α) Οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις των οντοτήτων των περιπτώσεων α' και β' της παρ. 2 του άρθρου 1 του ν. 4308/2014 (Α' 251), όταν βάσει των κριτηρίων μεγέθους του άρθρου 2 του ίδιου νόμου χαρακτηρίζονται ως μεσαίες και μεγάλες οντότητες. β) Οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις των οντοτήτων της περίπτωσης α' της παρούσας παραγράφου ανεξαρτήτως μεγέθους, όταν οι οντότητες αυτές χαρακτηρίζονται ως δημοσίου ενδιαφέροντος (συμφέροντος), κατά την έννοια του ορισμού του Παραρτήματος Α' του ν. 4308/2014. γ) Οι ενοποιημένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις που συντάσσουν οι όμιλοι οι οποίοι βάσει της παρ. 3 του άρθρου 31 του ν. 4308/2014 χαρακτηρίζονται ως «μεγάλοι».
δ) Οι ενοποιημένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις που συντάσσουν οι όμιλοι ανεξαρτήτως μεγέθους, όταν οι όμιλοι αυτοί χαρακτηρίζονται ως δημοσίου ενδιαφέροντος (συμφέροντος), κατά την έννοια του ορισμού του Παραρτήματος Α' του ν. 4308/2014. II) Εξακολουθούν να ισχύουν διατάξεις ειδικής νομοθεσίας που υπαγάγουν σε έλεγχο από νόμιμο ελεγκτή ειδικές κατηγορίες οντοτήτων.
2. Προαιρετικός τακτικός έλεγχος
Μικρές οντότητες κατά την έννοια του άρθρου 2 του ν. 4308/2014 (Α' 251) μπορούν να προβλέπουν στο καταστατικό τους ή, εάν δεν προβλέπεται σε αυτό, να αποφασίζουν δια της γενικής συνέλευσης των μετόχων ή της συνέλευσης των εταίρων, την υποβολή των ετήσιων χρηματοοικονομικών καταστάσεων σε έλεγχο, σύμφωνα με τα ισχύοντα ελεγκτικά πρότυπα.
3. α) Ο έλεγχος των χρηματοοικονομικών καταστάσεων της παραγράφου 1 αποτελεί προϋπόθεση του κύρους της έγκρισης των ετήσιων χρηματοοικονομικών καταστάσεων από τη γενική συνέλευση ή άλλο αρμόδιο όργανο……»

 

Τα όρια υποχρεωτικού ελέγχου από ορκωτούς ελεγκτές, έχουν ως εξής :

 

Κατηγορίες οντοτήτων	Μέσος όρος προσωπικού	Σύνολο ενεργητικό	Καθαρός κύκλος εργασιών	Υποχρέωση Ελέγχου
Πολύ μικρές άρθρου 1 παρ. 2α και 2β	≤ 10	≤ 350.000	≤ 700.000	Όχι
Μικρές άρθρου 1 παρ. 2α και 2β	≤ 50	≤ 4.000.000	≤ 8.000.000	Όχι (Ναι προαιρετικά.)
Μεσαίες (όλες)	≤ 250	≤ 20.000.000	≤ 40.000.000	Ναι
Μεγάλες (όλες)	> 250	>20.000.000	> 40.000.000	Ναι

 

(Κριτήρια μεγέθους (κάλυψη 2 από τα 3))

 

 

δ) Υπεύθυνο όργανο έγκρισης  ( Γ.Σ ) 

Οι ετήσιες και οι ενοποιημένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις εγκρίνονται από τη γενική συνέλευση της εταιρείας που τις συνέταξε. ( Άρθρο 148. Έγκριση ετήσιων χρηματοοικονομικών καταστάσεων)

Προβλέπεται ότι η Γ.Σ. δεν «απαλλάσσει» το Δ.Σ. «από πάσης ευθύνης», αλλά εγκρίνει τη «συνολική διαχείριση»,. της εταιρείας γενικά, όχι δε και επιμέρους πράξεις ή παραλείψεις που έχουν τυχόν βλάψει την εταιρεία.

Άρα, η ευθύνη του Δ.Σ. παραμένει ακέραιη, κρινόμενη με βάση τις υφιστάμενες διατάξεις, ορίζεται όμως ότι η τυχόν έγκριση της συνολικής διαχείρισης θα συνεκτιμηθεί, εφόσον δόθηκε, όταν κρίνεται δικαστικά το θέμα της ευθύνης (Άρθρο 108. Έγκριση συνολικής διαχείρισης).

 

ε) Δημοσίευση Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων 

·       Οι ανώνυμες εταιρείες δημοσιεύουν στο Γ.Ε.ΜΗ.: α) τις νόμιμα εγκεκριμένες από την τακτική γενική συνέλευση ετήσιες οικονομικές καταστάσεις, β) την έκθεση διαχείρισης και γ) τη γνώμη του ορκωτού ελεγκτή λογιστή ή της ελεγκτικής εταιρείας όπου απαιτείται, μέσα σε είκοσι (20) ημέρες από την έγκρισή τους από την τακτική γενική συνέλευση. Συνοδεύονται επίσης από το πλήρες κείμενο της έκθεσης ελέγχου.

·        Οι πολύ μικρές ανώνυμες εταιρείες, εκτός από τις εταιρείες οι οποίες αποτελούν οντότητες δημόσιου ενδιαφέροντος κατά την έννοια του Παραρτήματος Α΄ του ν. 4308/2014, απαλλάσσονται από την υποχρέωση δημοσίευσης της έκθεσης διαχείρισης.

·        Στις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις, στην ενοποιημένη έκθεση διαχείρισης και στη γνώμη του ορκωτού ελεγκτή λογιστή ή της ελεγκτικής εταιρείας, όπου απαιτείται, εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις περί δημοσιότητας του άρθρου 13 και ισχύουν οι προθεσμίες της παραγράφου 1.
 Όπου βάσει της διάταξης της περίπτωσης 1 της υποπαραγράφου Α1 της παρ. Α΄ του άρθρου 2 του ν. 4336/2015 απαιτείται γνώμη ορκωτού ελεγκτή λογιστή ή ελεγκτικής εταιρείας, οι ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις υποβάλλονται στη δημοσιότητα, που προβλέπεται στην παράγραφο 3, με τη μορφή και το περιεχόμενο, με βάση το οποίο ο ελεγκτής ή οι ελεγκτές έχουν συντάξει τη σχετική έκθεση ελέγχου τους. Αν οι ελεγκτές έχουν παρατηρήσεις ή αρνούνται την έκφραση γνώμης, το γεγονός αυτό πρέπει να αναφέρεται και να αιτιολογείται στις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις, εκτός αν αυτό προκύπτει από το δημοσιευμένο σχετικό πιστοποιητικό ελέγχου.

Τονίζεται εδώ ότι με το νέο άρθρο 148 υπάρχει για πρώτη φορά  υποχρέωση έγκρισης των ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων από την γενική συνέλευση των μετόχων της μητρικής και όχι ανακοίνωση αυτών στην γενική συνέλευση όπως γινόταν μέχρι σήμερα .

·        Οι συντεταγμένες κατά τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς (Δ.Π.Χ.Α.) εγκεκριμένες ετήσιες οικονομικές καταστάσεις και οι εγκεκριμένες ετήσιες ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις, καθώς και οι λοιπές προβλεπόμενες από το νόμο εκθέσεις των εταιρειών:
α) δημοσιεύονται στο Γ.Ε.ΜΗ. κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 13 και στο παρόν άρθρο, β) αναρτώνται στην ιστοσελίδα της εταιρείας και παραμένουν προσβάσιμες για χρονικό διάστημα δύο (2) τουλάχιστον ετών από την πρώτη δημοσίευσή τους και γ) εφόσον πρόκειται για εταιρείες με μετοχές ή άλλες κινητές αξίες τους εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά ή ΜΠΔ, κατατίθενται στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς.

 

9) Ελάχιστο Μετοχικό Κεφάλαιο (25.000 Ευρώ) και έλεγχος της επάρκειας των Ιδίων Κεφαλαίων (Άρθρο 15)   .

Το ελάχιστο ύψος του κεφαλαίου της Α.Ε ορίζεται στο ποσό των 25.000 ευρώ [όπως προβλέπεται στο άρθρο 45 της Οδηγίας (ΕΕ) 2017/1132 (αντί του προβλεπόμενου σήμερα ποσού των 24.000 ευρώ) , ολοσχερώς καταβεβλημένο κατά τη σύσταση της εταιρείας.

Οι ανώνυμες εταιρείες με μικρότερο κεφάλαιο θα πρέπει να το προσαρμόσουν στο νέο ελάχιστο κεφάλαιο, το αργότερο μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2019, άλλως υφίστανται ως κύρωση την αδυναμία νεότερων καταχωρίσεων στο Γ.Ε.ΜΗ. Η απόφαση αυτή λαμβάνεται με απλή απαρτία και πλειοψηφία.

Δηλαδή κάθε Α.Ε οφείλει  να εκδώσει τουλάχιστον 250 μετοχές. ( € 25.000 (ελάχιστο κεφάλαιο)/€100 ( μέγιστη ονομαστική αξία) ) .

Έλεγχος της επάρκειας των Ιδίων Κεφαλαίων γίνεται με τους εξής τρόπους :

( 1 ) Μέσω των περιορισμών, που υπάρχουν στην Διάθεση Κερδών  [ Δείτε κατωτέρω περ. 12 ] 

( 2 ) Μέσω του ελέγχου του συνόλου των «ιδίων κεφαλαίων» (παρ. 4 του άρθρου 119)

«4. Σε περίπτωση που το σύνολο των ιδίων κεφαλαίων της εταιρείας γίνει κατώτερο από το μισό (1/2) του κεφαλαίου, το διοικητικό συμβούλιο υποχρεούται να συγκαλέσει τη γενική συνέλευση, μέσα σε προθεσμία έξι (6) μηνών από τη λήξη της χρήσης, με θέμα τη λύση της εταιρείας ή την υιοθέτηση άλλου μέτρου» [ ίδιος περιορισμός ίσχυε και με το  Κ.Ν 2190/1920, Άρθρο 47].

Δείτε κατωτέρω περ. 20, την δυνατότητα μείωσης του κεφαλαίου, με σκοπό την «εξυγίανση»

( 3 ) Κατάργηση ως λόγου Λύσεως το γεγονός ότι : «Το Σύνολο των Ιδίων Κεφαλαίων καταστεί κατώτερο του 1/10 του Μετοχικού Κεφαλαίου» [ Δείτε κατωτέρω περ. 33] 

 

10) Κατάργηση της Δυνατότητας Έκδοσης Ανωνύμων Μέτοχων και Υποχρεωτική Ονομαστικοποίηση έως 1/1/2020 ( Άρθρα 40 και 184 )

Από τη δημοσίευση του Ν. 4548/2018 ( 13/06/2018) , οι ανώνυμες εταιρείες δεν μπορούν πλέον να εκδίδουν ανώνυμες μετοχές.

Οι Ανώνυμες μετοχές που έχουν εκδοθεί έως τις 13/06/2018, ονομαστικοποιούνται υποχρεωτικά την 1η Ιανουαρίου 2020 και μάλιστα αυτόματα, χωρίς δηλαδή να απαιτείται τροποποίηση του καταστατικού.

 

(α) Διαδικασία εφαρμογής:

«Πρώτον, η εταιρεία που έχει εκδώσει ανώνυμες μετοχές οφείλει να αποκτήσει βιβλίο μετόχων, ή αντίστοιχη ηλεκτρονική υποδομή, που θα της επιτρέψει να καταγράψει τους μετόχους της και τα δικαιώματά τους.

Δεύτερον, θα πρέπει το αργότερο την 1η Ιουλίου 2019 να ανακοινώσει στους μετόχους τον τρόπο με τον οποίο οι τελευταίοι θα πρέπει να αναγγείλουν στην εταιρεία τα επί των μετοχών δικαιώματά τους, ώστε να εγγραφούν στο βιβλίο μετόχων και να τους παραδοθούν οι νέοι τίτλοι.

[ Συνέπειες μη ονομαστικοποίησης ]

Μετά την 1η Ιανουαρίου 2020, οι μετοχές για τις οποίες δεν θα έχει γίνει καταχώριση στο βιβλίο μετόχων, δεν θα παρέχουν πια μετοχικά δικαιώματα (η άσκηση των τελευταίων θα έχει τους περιορισμούς των ιδίων μετοχών, σύμφωνα με το άρθρο 50 παράγραφος 1), ούτε και θα μπορούν να μεταβιβασθούν εγκύρως. Η εταιρεία δεν θα υποχρεούται να παραδώσει νέους τίτλους, αν εκδίδει τις μετοχές σε λογιστική μορφή, ή το καταστατικό προβλέπει ότι δεν έχει τέτοια υποχρέωση. Τρίτον, με δεδομένο ότι η διαδικασία αυτή βρίσκεται ουσιαστικά στα χέρια της εταιρείας, ο νόμος παρέχει στον μέτοχο τη δυνατότητα να επιδιώξει ατομικά την εγγραφή του στο βιβλίο μετόχων και την παράδοση σε αυτόν των ονομαστικών μετοχών, με την προϋπόθεση ότι το διοικητικό συμβούλιο δεν θα έχει προβεί στην παραπάνω διαδικασία μέχρι την 31 Δεκεμβρίου 2019.

 Μπορεί δηλαδή ο μέτοχος να προσφύγει στο δικαστήριο και να ζητήσει να υποχρεωθεί η εταιρεία να εκδώσει και να παραδώσει στο μέτοχο τις νέες ονομαστικές μετοχές και βέβαια να εγγράψει το μέτοχο στο βιβλίο μετόχων… (Αιτιολογική του Νόμου).

 

(β) Τρόπος μεταβίβασης μετοχών

α) Για τις υφιστάμενες ανώνυμες μετοχές η ονομαστικοποίηση τους,   πρέπει να γίνει  από 1/1/2020 και μέχρι τότε η μεταβίβαση τους γίνεται, με το άρθρο 184, παρ. 7 περ. γ, [  γ) Με την επιφύλαξη ειδικών διατάξεων για τη μεταβίβαση των ανωνύμων μετοχών, οι μετοχές αυτές μεταβιβάζονται, σύμφωνα με τις διατάξεις που διέπουν τη μεταβίβαση κινητών πραγμάτων. ] του  Ν 4548/2018, «Με την επιφύλαξη ειδικών διατάξεων για τη μεταβίβαση των ανωνύμων μετοχών, οι μετοχές αυτές μεταβιβάζονται, σύμφωνα με τις διατάξεις που διέπουν τη μεταβίβαση κινητών πραγμάτων.» [ Άρθρο 1034 - Αστικός Κώδικας - Κτήση κινητού με σύμβαση. Για τη μεταβίβαση της κυριότητας κινητού απαιτείται παράδοση της νομής του από τον κύριο σ' αυτόν που την αποκτά και συμφωνία των δύο ότι μετατίθεται η κυριότητα  ]

β) Για τις υπόλοιπες περιπτώσεις ισχύει :

« 1. Κατά το χρόνο ισχύος της παρ. 7 του άρθρου 184 του ν. 4548/2018 (Α΄ 104), οι ανώνυμες μετοχές εταιρειών μη εισηγμένων σε οργανωμένη αγορά ή Πολυμερή Μηχανισμό Διαπραγμάτευσης, καθώς και τα δικαιώματα αγοράς αυτών μεταβιβάζονται με συμβολαιογραφικό έγγραφο ή ιδιωτικό έγγραφο βεβαίας χρονολογίας ταυτόχρονα με την παράδοση τίτλων, όπου απαιτείται.»

Στην παράγραφο 1 ορίζονται οι τροποποιούμενες διατάξεις. Για την πληρέστερη ενσωμάτωση της Οδηγίας, κρίνεται αναγκαία η αντικατάσταση της παραγράφου 5 του άρθρου 8β΄ του κ.ν. 2190/1920, ώστε η μεταβίβαση ανωνύμων μετοχών εταιρειών που δεν είναι εισηγμένες σε οργανωμένη αγορά ή σε Πολυμερή Μηχανισμό Διαπραγμάτευσης να γίνεται με συμβολαιογραφικό έγγραφο ή έγγραφο βεβαίας χρονολογίας. Το έγγραφο αυτό πρέπει να διαβιβάζεται στην εταιρεία και να διατηρείται στο αρχείο της για τουλάχιστον πέντε (5) έτη από τη μεταβίβαση των μετοχών ( αιτιολογική )

( Ν. 4557/2018, άρθρο 54 § 1 Τροποποιούμενες καταργούμενες διατάξεις (άρθρο 66 της Οδηγίας 2015/849) )

 

(γ) Βιβλίο μετόχων

Οι μετοχές της εταιρείας είναι ονομαστικές. Η εταιρεία οφείλει να τηρεί βιβλίο μετόχων.

Στο βιβλίο αυτό καταχωρίζονται οι μέτοχοι, με αναγραφή του ονοματεπωνύμου ή της εταιρικής επωνυμίας και της διεύθυνσης ή της έδρας τους, καθώς και του επαγγέλματος και της εθνικότητας του κάθε μετόχου. Σε κάθε περίπτωση αναγράφεται ο αριθμός και η κατηγορία των μετοχών, που κατέχει κάθε μέτοχος. Το καταστατικό μπορεί να προβλέπει την ηλεκτρονική τήρηση του βιβλίου ή και την τήρησή του από κεντρικό αποθετήριο τίτλων, πιστωτικό ίδρυμα ή από επιχείρηση επενδύσεων, που έχουν το δικαίωμα να φυλάσσουν χρηματοπιστωτικά μέσα. Ως μέτοχος έναντι της εταιρείας θεωρείται ο εγγεγραμμένος στο βιβλίο αυτό.

Το καταστατικό μπορεί να αποκλείει ή να περιορίζει την υποχρέωση της εταιρείας να εκδίδει μετοχικούς τίτλους. Στην περίπτωση αυτή το καταστατικό ορίζει τον τρόπο απόδειξης της μετοχικής ιδιότητας, προκειμένου να ασκηθούν τα δικαιώματα από τις μετοχές. Αν το καταστατικό δεν περιέχει σχετικό όρο, καθώς και σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση που δεν εκδίδονται μετοχικοί τίτλοι, η απόδειξη της μετοχικής ιδιότητας γίνεται με βάση τα στοιχεία του βιβλίου που τηρείται κατά την παράγραφο 2 και, αν παρίσταται ανάγκη, με τα έγγραφα που κατέχει ο μέτοχος.

 

(δ)  «Πραγματικός δικαιούχος» ν. 4557/2018

Το ή τα φυσικά πρόσωπα, στα οποία τελικά ανήκει ο πελάτης, νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, ή τα οποία ελέγχουν αυτόν, καθώς και το ή τα φυσικά πρόσωπα για λογαριασμό των οποίων διεξάγεται συναλλαγή ή δραστηριότητα. Ως «πραγματικός δικαιούχος» νοείται ιδίως:
α) Όσον αφορά τις εταιρείες:
αα) Το ή τα φυσικά πρόσωπα στα οποία τελικά ανήκει η εταιρεία ή τα οποία ελέγχουν αυτή δια της κατοχής ή του ελέγχου αμέσως ή εμμέσως ικανού ποσοστού των μετοχών ή των δικαιωμάτων ψήφου ή άλλων ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων αυτής, μεταξύ άλλων και μέσω μετοχών στον κομιστή ή μέσω ελέγχου με άλλα μέσα.
Η κατοχή ποσοστού μετοχών άνω του 25% ή ιδιοκτησιακού δικαιώματος άνω του 25% μιας εταιρείας από φυσικό πρόσωπο αποτελεί ένδειξη άμεσου ελέγχου αυτής. Η κατοχή ποσοστού μετοχών άνω του 25% ή ιδιοκτησιακού δικαιώματος άνω του 25% μιας εταιρείας από άλλη εταιρεία, ο έλεγχος της οποίας ασκείται από φυσικό ή φυσικά πρόσωπα ή από περισσότερες εταιρείες που ελέγχονται από το ίδιο ή τα ίδια φυσικά πρόσωπα, αποτελεί ένδειξη έμμεσου ελέγχου. Ο έλεγχος με άλλα μέσα μπορεί να εξακριβωθεί, μεταξύ άλλων, με βάση τις προϋποθέσεις των παραγράφων 2 έως και 5 του άρθρου 32 του ν. 4308/2014.
Τα ανωτέρω δεν αφορούν την περίπτωση εισηγμένης σε οργανωμένη αγορά εταιρείας, υποκείμενης σε απαιτήσεις γνωστοποίησης, σύμφωνα με την ενωσιακή νομοθεσία ή ισοδύναμα διεθνή πρότυπα που εξασφαλίζουν επαρκή διαφάνεια σχετικά με τον πραγματικό δικαιούχο.
ββ) Αν, και μόνο εφόσον εξαντληθούν όλα τα δυνατά μέσα και ελλείψει βάσιμων υποψιών, δεν προσδιοριστεί κανένα πρόσωπο ως πραγματικός δικαιούχος, σύμφωνα με την περίπτωση αα΄ ή αν υπάρχουν αμφιβολίες ως προς το ότι το πρόσωπο που προσδιορίστηκε είναι ο πραγματικός δικαιούχος, το ή τα φυσικά πρόσωπα που κατέχουν θέση ανώτατου διοικητικού στελέχους διευθύνοντος την εταιρεία. Τα υπόχρεα πρόσωπα τηρούν αρχεία των δράσεων που έχουν αναλάβει για να προσδιοριστεί ο πραγματικός δικαιούχος, σύμφωνα με τα ανωτέρω.
β) Όσον αφορά τα καταπιστεύματα (trusts):
αα) ο ιδρυτής,
ββ) ο καταπιστευματοδόχος,
γγ) ο προστάτης, αν υπάρχει,
δδ) οι δικαιούχοι ή, εφόσον οι δικαιούχοι της νομικής οντότητας ή του νομικού μορφώματος δεν έχουν προσδιοριστεί ακόμη, η κατηγορία προσώπων προς το συμφέρον των οποίων κυρίως έχει συσταθεί ή λειτουργεί η νομική οντότητα ή το νομικό μόρφωμα,
εε) οποιοδήποτε άλλο φυσικό πρόσωπο στο οποίο τελικά ανήκει ή το οποίο ασκεί άμεσα ή έμμεσα με οποιοδήποτε μέσο τον έλεγχο του καταπιστεύματος.
γ) Όσον αφορά λοιπές νομικές οντότητες ή νομικά μορφώματα παρεμφερή με τα καταπιστεύματα συμπεριλαμβάνονται τα πρόσωπα που κατέχουν αντίστοιχη ή ανάλογη θέση με τα πρόσωπα που αναφέρονται στην περίπτωση β΄.

 

(ε) Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων

Σύμφωνα με το άρθρο 20 του νόμου 4557/2018 όλα τα νομικά πρόσωπα με έδρα στην Ελλάδα υποχρεούνται να συλλέγουν και να φυλάσσουν, σε ειδικό μητρώο που τηρούν στην έδρα τους, επαρκείς, ακριβείς και επίκαιρες πληροφορίες σχετικά με τους πραγματικούς δικαιούχους τους.

Οι πληροφορίες αυτές θα τηρούνται σε ειδικό μητρώο στην έδρα των νομικών προσώπων και θα καταχωρίζονται (μέσω της πλατφόρμας taxisnet στο Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων, το οποίο θα δημιουργήσει η Γ.Γ.Π.Σ.) μέσα σε 60 ημέρες από την ημερομηνία που το Κεντρικό Μητρώο θα τεθεί σε λειτουργία. Το Κεντρικό Μητρώο θα πρέπει να τεθεί σε πλήρη λειτουργία έως τις 31.01.2019 [σ.σ. (6) μήνες από την έναρξη ισχύος του νόμου 4557/2018].

Η ΠΟΛ.1201/ 29-10-2018 «Εφαρμογή άρθρου 20 ν. 4557/2018 (ΦΕΚ 139 Α/30-7-2018)»ορίζει αναλυτικά ότι, η  μη συμμόρφωση εκ μέρους των εταιρικών και άλλων οντοτήτων που έχουν έδρα στην Ελλάδα, με την υποχρέωση των διατάξεων των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 20 του ν. 4557/2018 επισύρει τη δέσμευση χορήγησης αποδεικτικού ενημερότητας αυτών.

Ειδικότερα :

«Άρθρο 20. Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων

1. Οι εταιρικές και άλλες οντότητες που έχουν έδρα στην Ελλάδα υποχρεούνται να συλλέγουν και να φυλάσσουν, σε ειδικό μητρώο που τηρούν στην έδρα τους, επαρκείς, ακριβείς και επίκαιρες πληροφορίες σχετικά με τους πραγματικούς δικαιούχους τους. Οι πληροφορίες αυτές περιλαμβάνουν τουλάχιστον το ονοματεπώνυμο, την ημερομηνία γέννησης, την υπηκοότητα και τη χώρα διαμονής των πραγματικών δικαιούχων, καθώς επίσης και το είδος και την έκταση των δικαιωμάτων που κατέχουν. Το ειδικό αυτό μητρώο τηρείται επαρκώς τεκμηριωμένο και επικαιροποιημένο με ευθύνη του νομίμου εκπροσώπου ή ειδικώς εξουσιοδοτημένου προσώπου με απόφαση αρμόδιου εταιρικού καταστατικού οργάνου, και καταχωρίζεται στο Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων εντός εξήντα (60) ημερών από την έναρξη λειτουργίας του, με τη χρήση κωδικών εισαγωγής στην ηλεκτρονική πλατφόρμα taxisnet. Η καταχώριση τυχόν αλλαγών στα στοιχεία των πραγματικών δικαιούχων γίνεται εντός εξήντα (60) ημερών.
2. Η τήρηση του ειδικού μητρώου της παραγράφου 1 γίνεται με επιμέλεια του υπευθύνου εταιρικής συμμόρφωσης για εισηγμένες εταιρείες σε οργανωμένη αγορά ή σε Πολυμερή Μηχανισμό Διαπραγμάτευσης ή του αρμόδιου ανώτατου στελέχους διοίκησης ανάλογου τμήματος σε κάθε άλλο νομικό πρόσωπο ή οντότητα, εφαρμοζομένων των διατάξεων του ν. 2472/1997 (Α΄50) για την προστασία των προσωπικών δεδομένων, σύμφωνα με το άρθρο 31. …
4. Στη Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων (Γ.Γ.Π.Σ.) δημιουργείται, με χρήση διαδικτυακής ηλεκτρονικής εφαρμογής, Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων, το οποίο συνδέεται ηλεκτρονικά με το Α.Φ.Μ. κάθε νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας και για το οποίο η Α.Α.Δ.Ε. διαθέτει τα απαραίτητα στοιχεία από το φορολογικό μητρώο κατά παρέκκλιση των κειμένων διατάξεων. …

5. Το Κεντρικό Μητρώο μπορεί, επίσης, να συνδέεται με το Γενικό Εμπορικό Μητρώο (Γ.Ε.ΜΗ.) του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης, από το οποίο διατίθενται τα απαραίτητα στοιχεία για το νομικό πρόσωπο ή τη νομική οντότητα, καθώς και με τα Αποθετήρια Τίτλων, ή και κάθε άλλο φορέα όπου τηρούνται πληροφορίες σχετικά με τους πραγματικούς δικαιούχους των εταιρικών και λοιπών οντοτήτων που έχουν έδρα στην Ελλάδα. Οι δημόσιες υπηρεσίες Υπουργείων, Ανεξάρτητων Αρχών και οι υπηρεσίες κάθε άλλου φορέα υποχρεούνται να συνεργάζονται με τη Γ.Γ.Π.Σ. και να παρέχουν τα στοιχεία που είναι απαραίτητα για την τροφοδότηση του Κεντρικού Μητρώου. ..
6. Πρόσβαση στο Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων έχουν η Αρχή και οι αρμόδιες εισαγγελικές ή άλλες αρχές με ερευνητικές ή ελεγκτικές αρμοδιότητες στον τομέα της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες, ..

8. Η μη συμμόρφωση με την υποχρέωση των παραγράφων 1 και 2 συνεπάγεται τη δέσμευση χορήγησης αποδεικτικού έκδοσης φορολογικής ενημερότητας των υπόχρεων νομικών προσώπων και οντοτήτων. Η αρμόδια φορολογική διοίκηση και η Αρχή ενημερώνεται μέσω της διαδικτυακής ηλεκτρονικής εφαρμογής του Κεντρικού Μητρώου Πραγματικών Δικαιούχων με την παρέλευση εξήντα (60) ημερών από τη λήξη της προθεσμίας της παραγράφου 1 για τη συμμόρφωση των υπόχρεων προσώπων.
9. Σε περίπτωση παράβασης της υποχρέωσης της παραγράφου 1, με απόφαση της Αρχής επιβάλλεται σε βάρος των υπόχρεων νομικών προσώπων και οντοτήτων πρόστιμο δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ και τίθεται προθεσμία για τη συμμόρφωσή τους. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης ή υποτροπής, το πρόστιμο διπλασιάζεται. Το πρόστιμο αποτελεί έσοδο του Κρατικού Προϋπολογισμού και εισπράττεται, σύμφωνα με το ν.δ. 356/1974 «Περί Κώδικος Εισπράξεως Δημοσίων Εσόδων» (Κ.Ε.Δ.Ε., Α΄90).
10. Τα πιστωτικά ιδρύματα και οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί μπορεί να συνιστούν κοινά πληροφοριακά συστήματα τα οποία επιτρέπουν την καταχώριση, την ανταλλαγή και την αποθήκευση επαρκών, ακριβών και επίκαιρων πληροφοριών για τους νόμιμους και τους πραγματικούς δικαιούχους των νομικών προσώπων που είναι πελάτες τους, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που εδρεύουν στην αλλοδαπή. …..

13. Η λειτουργία του Μητρώου Πραγματικών Δικαιούχων τίθεται σε πλήρη ισχύ μέσα σε έξι (6) μήνες από την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου [από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως] ( δηλ. από 31/1/2019 ) ».
(Νόμος 4557/30-7-2018 Πρόληψη και καταστολή της νοµιµοποίησης εσόδων από εγκληµατικές δραστηριότητες και της χρηµατοδότησης της τροµοκρατίας )

 

στ) Άρθρο 21. Μητρώο πραγματικών δικαιούχων καταπιστευμάτων (άρθρο 31 της Οδηγίας 2015/849)

1. Οι καταπιστευματοδόχοι σε σχήμα ρητής καταπιστευματικής διαχείρισης (express trust) που διέπεται από την ελληνική νομοθεσία, υποχρεούνται να συλλέγουν και να φυλάσσουν επαρκείς, ακριβείς και επικαιροποιημένες πληροφορίες σχετικά με τους πραγματικούς δικαιούχους του καταπιστεύματος σε ειδικό μητρώο που τηρούν στην έδρα τους, το οποίο συνδέεται με το Κεντρικό Μητρώο πραγματικών δικαιούχων της παραγράφου 4 του άρθρου 20.
Οι εν λόγω πληροφορίες περιλαμβάνουν την ταυτότητα:
α) του ιδρυτή,
β) του ή των καταπιστευματοδόχων,
γ) του προστάτη (ενδεχομένως),
δ) των δικαιούχων ή της κατηγορίας δικαιούχων,
ε) οποιουδήποτε άλλου φυσικού προσώπου ασκεί αποτελεσματικό έλεγχο επί του καταπιστεύματος.
Η τήρηση του ειδικού μητρώου γίνεται με επιμέλεια του διαχειριστή, εφαρμοζομένων των διατάξεων του ν. 2472/1997 για την προστασία των προσωπικών δεδομένων, σύμφωνα με το άρθρο 31. Οι σχετικές πληροφορίες καταχωρίζονται σε ειδική μερίδα του Κεντρικού Μητρώου Πραγματικών Δικαιούχων της παραγράφου 4 του άρθρου 20, εντός εξήντα (60) ημερών από την έναρξη λειτουργίας του, με τη χρήση κωδικών εισαγωγής στην ηλεκτρονική πλατφόρμα taxisnet. Η καταχώριση τυχόν αλλαγών στα στοιχεία των πραγματικών δικαιούχων γίνεται εντός εξήντα (60) ημερών.

2. Οι καταπιστευματοδόχοι γνωστοποιούν την ιδιότητά τους αυτή και παρέχουν εγκαίρως στις υπόχρεες οντότητες τις πληροφορίες της παραγράφου 1, όταν, ως καταπιστευματοδόχοι, συνάπτουν επιχειρηματική σχέση ή πραγματοποιούν περιστασιακή συναλλαγή που υπερβαίνει τα όρια που προβλέπονται στις περιπτώσεις β΄, γ΄ και δ΄ του άρθρου 12.
3. Στις πληροφορίες της παραγράφου 1 έχουν άμεση πρόσβαση η Αρχή και οι αρμόδιες αρχές του άρθρου 6.
4. Αν το σχήμα καταπιστευματικής διαχείρισης παράγει φορολογικές υποχρεώσεις, οι πληροφορίες της παραγράφου 1 καταχωρίζονται, επίσης, σε ειδική μερίδα του Μητρώου της παραγράφου 4 του άρθρου 20, στην οποία εξασφαλίζεται άμεση και απεριόριστη πρόσβαση της Αρχής, των μονάδων χρηματοοικονομικών πληροφοριών και των αρμόδιων αρχών, χωρίς να ειδοποιείται το ερευνώμενο σχήμα. Οι υπόχρεες οντότητες έχουν, επίσης, άμεση πρόσβαση στο Μητρώο στο πλαίσιο δέουσας επιμέλειας ως προς τον πελάτη.
5. Οι αρμόδιες αρχές και οι ΜΧΠ παρέχουν εγκαίρως τις πληροφορίες που αναφέρονται στις παραγράφους 1 και 4 στις αρμόδιες αρχές και τις ΜΧΠ άλλων κρατών -μελών.
6. Τα μέτρα που προβλέπονται στο παρόν εφαρμόζονται σε άλλα είδη νομικών μορφωμάτων με δομή ή λειτουργία παρεμφερή με τα καταπιστεύματα.
7. Ο Κεντρικός Φορέας Συντονισμού κοινοποιεί στην Επιτροπή τα χαρακτηριστικά των μηχανισμών του παρόντος.
8. Η μη συμμόρφωση με την υποχρέωση των παραγράφων 1 και 2 συνεπάγεται την αναστολή έκδοσης φορολογικής ενημερότητας του σχήματος. Η αρμόδια φορολογική διοίκηση και η Αρχή ενημερώνεται μέσω της διαδικτυακής ηλεκτρονικής εφαρμογής του Κεντρικού Μητρώου Πραγματικών Δικαιούχων με την παρέλευση εξήντα (60) ημερών από τη λήξη της προθεσμίας της παραγράφου 1 για τη συμμόρφωση των υπόχρεων προσώπων.
9. Σε περίπτωση παράβασης της υποχρέωσης της παραγράφου 1, με απόφαση της Αρχής επιβάλλεται σε βάρος των υπόχρεων οντοτήτων πρόστιμο δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ και τίθεται προθεσμία για τη συμμόρφωσή τους. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης ή υποτροπής, το πρόστιμο διπλασιάζεται. Το πρόστιμο αποτελεί έσοδο του Κρατικού Προϋπολογισμού και εισπράττεται σύμφωνα με τον Κ.Ε.Δ.Ε..

 

 

11) Μείωση της Κατωτάτης Τιμής κάθε Μετοχής και Εύρος αξίας κάθε μετοχής [ 0,04 έως 100 ευρώ ]  ( Άρθρο 35)

Η ονομαστική αξία κάθε μετοχής δεν μπορεί να ορισθεί σε ποσό κατώτερο των τεσσάρων λεπτών (0,04) του ευρώ ούτε ανώτερο των εκατό (100) ευρώ. Η μείωση της ελάχιστης ονομαστικής αξίας των μετοχών από 0,30 ευρώ σε 0,04 ευρώ αποσκοπεί στην ευχερέστερη κυκλοφορία της μετοχής.

 

12) Κανόνες Διανομής Κερδών ( Άρθρα 158-164)

Οι διατάξεις του για τις διανομές κερδών και για τη διανομή προσωρινού μερίσματος εφαρμόζονται στις διανομές που αποφασίζονται από γενικές συνελεύσεις που λαμβάνουν χώρα από την 1/1/2019 και μετά.

α) «Τακτικό Αποθεματικό »: Σε σχέση με την υποχρεωτική παρακράτηση τακτικού αποθεματικού αναπαράγεται χωρίς μεταβολές το άρθρο 44 του κ.ν. 2190/1920. Δηλαδή : (1/20) [ 5% ] τουλάχιστον των καθαρών κερδών για σχηματισμό τακτικού αποθεματικού. Η αφαίρεση για σχηματισμό αποθεματικού παύει να είναι υποχρεωτική, μόλις τούτο φθάσει το ένα τρίτο (1/3) τουλάχιστον του κεφαλαίου.

β) Περιορισμοί στην διανομή κερδών ( άρθρο 159 ) :

β1) Σε σχέση με τις προϋποθέσεις και τον περιορισμό των διανομών αναπαράγεται κατά βάση το άρθρο 44α του κ.ν. 2190/1920. Η διαφοροποίηση ως προς την παράγραφο 1 του άρθρου 44α συνίσταται στο ότι προϋπόθεση για τη διανομή κερδών είναι, κατά την ημερομηνία λήξης της τελευταίας χρήσης, το σύνολο των ιδίων κεφαλαίων της εταιρείας (καθαρή θέση), όπως προσδιορίζονται στο νόμο, να μην είναι ή, μετά από τη διανομή αυτή, να μην γίνεται κατώτερο από το ποσό του κεφαλαίου, προσαυξημένου όχι μόνο με τα αποθεματικά των οποίων η διανομή απαγορεύεται από το νόμο ή το καταστατικό, αλλά και με τα λοιπά πιστωτικά κονδύλια της καθαρής θέσης, τα οποία δεν επιτρέπεται να διανεμηθούν, καθώς επίσης και με τα ποσά των πιστωτικών κονδυλίων της κατάστασης αποτελεσμάτων, που δεν αποτελούν πραγματοποιημένα κέρδη. Το τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 1 προστέθηκε για καλύτερη εναρμόνιση με τη δεύτερη Οδηγία (ήδη Οδηγία (ΕΕ) 2017/1132).

Δηλαδή :

Σύνολο Ιδίων Κεφαλαίων

(μετά την διανομή) μεγαλύτερο >

Άθροισμα των (α-δ) :

α) Μετοχικό Κεφάλαιο

β) Αποθεματικά, των οποίων η διανομή απαγορεύεται από το νόμο ή το καταστατικό

γ) Τα λοιπά πιστωτικά κονδύλια της καθαρής θέσης, τα οποία δεν επιτρέπεται να διανεμηθούν  [ Επιπλέον περιορισμός  σε σχέση με το ν. 2190/1920 ]

δ) Τα ποσά των πιστωτικών κονδυλίων της κατάστασης αποτελεσμάτων, που δεν αποτελούν πραγματοποιημένα κέρδη. [ Επιπλέον περιορισμός  σε σχέση με το ν. 2190/1920 ]

 

β2) Αντίστοιχα, στην παράγραφο 2 ορίζεται ότι το ποσό που διανέμεται στους μετόχους δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των αποτελεσμάτων της τελευταίας χρήσης που έχει λήξει, προσαυξημένο με τα κέρδη, τα οποία προέρχονται από προηγούμενες χρήσεις και δεν έχουν διατεθεί, και τα αποθεματικά για τα οποία επιτρέπεται και αποφασίστηκε από τη γενική συνέλευση η διανομή τους, και μειωμένο όχι μόνο κατά το ποσό των ζημιών προηγούμενων χρήσεων και κατά τα ποσά που επιβάλλεται να διατεθούν για το σχηματισμό αποθεματικών, σύμφωνα με το νόμο και το καταστατικό, αλλά και κατά το ποσό των πιστωτικών κονδυλίων της κατάστασης αποτελεσμάτων, που δεν αποτελούν πραγματοποιημένα κέρδη.

Δηλαδή :

Ανώτατο ποσό διανεμομένων κερδών

Αλγεβρικό Άθροισμα των (α-στ) :

Συν :

α) Αποτελέσματα  Χρήσης ( μετά φόρων )

β) Κέρδη, τα οποία προέρχονται από προηγούμενες χρήσεις

γ) αποθεματικά για τα οποία επιτρέπεται και αποφασίστηκε από τη γενική συνέλευση η διανομή τους

Μείον :

δ) Πιστωτικά κονδύλια της κατάστασης αποτελεσμάτων, που δεν αποτελούν πραγματοποιημένα κέρδη

ε) Ζημιές προηγούμενων χρήσεων

στ) Ποσά που επιβάλλεται να διατεθούν για το σχηματισμό αποθεματικών, σύμφωνα με το νόμο και το καταστατικό.

γ) Σειρά διάθεσης των Καθαρών Κερδών ( άρθρο 160 ) :

Τα καθαρά κέρδη, διατίθενται με απόφαση της γενικής συνέλευσης κατά την εξής σειρά:

α) Αφαιρούνται τα ποσά των πιστωτικών κονδυλίων της κατάστασης αποτελεσμάτων, που δεν αποτελούν πραγματοποιημένα κέρδη. [ π.χ : Αποτιμήσεις στην «εύλογη αξία», αποτίμηση απαιτήσεων και υποχρεώσεων σε ξένο νόμισμα, κ.λπ ].

β) Αφαιρείται η κατά τον παρόντα νόμο και το καταστατικό κράτηση για σχηματισμό τακτικού αποθεματικού.

γ) Κρατείται το απαιτούμενο ποσό για την καταβολή του ελάχιστου μερίσματος, δ) Το υπόλοιπο των καθαρών κερδών, όπως και τα τυχόν λοιπά κέρδη, που μπορεί να προκύψουν και να διατεθούν, διατίθεται κατά τους ορισμούς του καταστατικού και τις αποφάσεις της γενικής συνέλευσης.
Αυτό το οποίο αλλάζει σε σχέση με τη διάθεση των καθαρών κερδών είναι ότι στην σειρά που προβλέπεται προηγείται η αφαίρεση των ποσών των πιστωτικών κονδυλίων της κατάστασης αποτελεσμάτων, που δεν αποτελούν πραγματοποιημένα κέρδη (π.χ., υπεραξίες, κ.λπ).
δ) Ελάχιστο μέρισμα [ 0% έως 35% ] ( άρθρο 161 ):

(1) Εξακολουθεί να ανέρχεται σε 35% των καθαρών κερδών, ύστερα από αφαίρεση της κράτησης για σχηματισμό τακτικού αποθεματικού και των λοιπών πιστωτικών κονδυλίων της κατάστασης αποτελεσμάτων, που δεν προέρχονται από πραγματοποιημένα κέρδη. Η διανομή του ελάχιστου μερίσματος μπορεί να μη γίνει σε μετρητά αλλά σε είδος.

(2) Προβλέπεται όμως τόσο η κεφαλαιοποίηση των κερδών, όσο και η καταβολή του μερίσματος, αν το εγκρίνει η Γ.Σ. με αυξημένη απαρτία και πλειοψηφία, σε μετοχές και άλλους τίτλους που ανήκουν στην εταιρεία ή, με ομόφωνη απόφαση όλων των μετόχων και όχι μόνο των εκπροσωπουμένων στη Γ.Σ., και σε άλλα περιουσιακά στοιχεία, που θα πρέπει να αποτιμηθούν.

(3) Προβλέπεται ακόμη η μείωση του μερίσματος από τη Γ.Σ., όχι όμως κάτω του 10% των καθαρών κερδών, επίσης με αυξημένη απαρτία και πλειοψηφία, ενώ κατάργηση τούτου επιτρέπεται μόνο με ακόμη μεγαλύτερη πλειοψηφία 80% του εκπροσωπούμενου στη συνέλευση κεφαλαίου. Εννοείται ότι άρνηση της πλειοψηφίας αυτής να εγκρίνει μέρισμα, παρά την ύπαρξη ικανών κερδών, μπορεί κατά τις περιστάσεις να κριθεί καταχρηστική.

Δηλαδή :

ΕΛΑΧΙΣΤΟ ΜΕΡΙΣΜΑ (*)	ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΗ ΠΛΕΙΟΨΗΦΙΑ ( Ν. 4548/2018 )	ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΗ ΠΛΕΙΟΨΗΦΙΑ (διατάξεις ν. 2190/20 )
35%	Απλή απαρτία και πλειοψηφία. >50% των παρόντων στην Γ.Σ	Απλή απαρτία και πλειοψηφία. >50% των παρόντων στην Γ.Σ
10%	>66,67% [ 2/3 ]	.----
0%	>80%	>70%

 

(*) ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΛΑΧΙΣΤΟΥ ΜΕΡΙΣΜΑΤΟΣ

Κέρδη μετά φόρων

Μείον :

α) Τακτικό αποθεματικό

β) Πιστωτικά κονδύλια της κατάστασης αποτελεσμάτων, που δεν αποτελούν πραγματοποιημένα κέρδη [ Επιπλέον περιορισμός  σε σχέση με το ν. 2190/1920 ]

 

Σημειώσεις :

(1) [ Δυνατότητα κεφαλαιοποίησης των διανεμομένων κερδών ] Με απόφαση της γενικής συνέλευσης που λαμβάνεται με αυξημένη απαρτία και πλειοψηφία είναι δυνατόν τα κέρδη που είναι διανεμητέα ως ελάχιστο μέρισμα να κεφαλαιοποιηθούν και να διανεμηθούν σε όλους τους μετόχους με μορφή μετοχών, υπολογιζόμενων στην ονομαστική τους αξία.

(2) [ Δυνατότητα χορήγησης των διανεμομένων κερδών όχι σε μετρητά αλλά σε τίτλους ] Με απόφαση της γενικής συνέλευσης, που λαμβάνεται με αυξημένη απαρτία και πλειοψηφία, είναι δυνατόν τα κέρδη, που είναι διανεμητέα ως ελάχιστο μέρισμα, να χορηγηθούν με μορφή τίτλων ημεδαπών ή αλλοδαπών εταιρειών, εισηγμένων σε ρυθμιζόμενη αγορά, ή ιδίων τίτλων τους οποίους έχει στην κυριότητά της η εταιρεία, εφόσον είναι και αυτοί εισηγμένοι, με την επιφύλαξη της τήρησης της αρχής της ίσης μεταχείρισης των μετόχων και με την προϋπόθεση ότι οι ως άνω τίτλοι θα αποτελέσουν αντικείμενο αποτίμησης, σύμφωνα με τα άρθρα 17 και 18.

(3) [ Δυνατότητα χορήγησης των διανεμομένων κερδών όχι σε μετρητά αλλά σε άλλα στοιχεία ( εκτός από ‘’τίτλους’’ ) ]

Διανομή άλλων περιουσιακών στοιχείων αντί μετρητών είναι επιτρεπτή με τις παραπάνω προϋποθέσεις μόνο ύστερα από ομόφωνη απόφαση όλων των μετόχων. Η παρούσα παράγραφος εφαρμόζεται στις εταιρείες που υπόκεινται σε υποχρεωτικό ή σε προαιρετικό έλεγχο από ορκωτό ελεγκτή λογιστή ή ελεγκτική εταιρεία.

ε) Προσωρινό μέρισμα ( άρθρο 162 ):

 Αναδιαμορφώνεται για καλύτερη ενσωμάτωση της δεύτερης οδηγίας (άρθρο 17 παράγραφος 7 – ήδη Οδηγία (ΕΕ) 2017/1132).

Το άρθρο 162 ρυθμίζει δυο ζητήματα, το προμέρισμα («προσωρινό μέρισμα») και τη μεταγενέστερη (μετά δηλ. την έγκριση του ισολογισμού) διανομή κερδών και προαιρετικών αποθεματικών.

(1) Δεν υπάρχει μεν ο περιορισμός του ημίσεος των κερδών, όπως κατά το άρθρο 46 του κ.ν. 2190/1920, τίθενται όμως αυστηρότερες προϋποθέσεις για τη διανομή τους, ώστε να αποφεύγεται η καταστρατήγηση της διάταξης του άρθρου 159 «Προϋποθέσεις και περιορισμός διανομής ποσών» .

 Προϋποθέσεις:  α) καταρτίζονται οικονομικές καταστάσεις από τις οποίες προκύπτει ότι υφίστανται τα προς τούτο αναγκαία ποσά, β) οι παραπάνω οικονομικές καταστάσεις υποβάλλονται στις διατυπώσεις δημοσιότητας δύο (2) μήνες πριν από τη διανομή (αντί 20 ημερών που απαιτούνταν ).

(2) Διευκρινίζεται επίσης ότι αρμόδιο για τη διανομή είναι το Δ.Σ..

(3) Πρέπει να σημειωθεί ότι η διανομή προσωρινού μερίσματος διακρίνεται από τη διανομή κερδών από το Δ.Σ. μετά την τακτική Γ.Σ., εφόσον έχει εξουσιοδοτηθεί από την τελευταία προς τούτο και εντός των ποσοτικών ορίων που η τελευταία έχει τάξει (άρθρο 117 παράγραφος 2στ΄) [στ) Η δυνατότητα διανομής προσωρινών μερισμάτων κατά τις παραγράφους 1 και 2 του άρθρου 162. ] , αφού στην τελευταία περίπτωση η διανομή γίνεται επί τη βάσει των χρηματοοικονομικών καταστάσεων που έχει ήδη εγκρίνει η Γ.Σ. χωρίς να απαιτείται να καταρτιστεί λογιστική κατάσταση.

(4) Προβλέπεται ακόμη ότι διανομή κερδών και προαιρετικών αποθεματικών μέσα στην τρέχουσα εταιρική χρήση είναι δυνατή και με απόφαση Γ.Σ. ή του Δ.Σ., υποκείμενη σε δημοσιότητα.

 

13) Καταστατικό - Δυνατότητα Ίδρυσης Α.Ε με «Ιδιωτικό Συμφωνητικό » (Άρθρο 4)

Η ανώνυμη εταιρεία συνιστάται με συμβολαιογραφικό έγγραφο, που περιέχει το καταστατικό, ή με ιδιωτικό έγγραφο, αν υιοθετείται πρότυπο καταστατικό, σύμφωνα με την 31637/2017 απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης (Β΄ 928) και το άρθρο 9 του ν. 4441/2016 (Α΄ 227). Το έγγραφο είναι επίσης συμβολαιογραφικό, αν το επιβάλλει ειδική διάταξη νόμου, αν εισφέρονται στην εταιρεία περιουσιακά στοιχεία, για τη μεταβίβαση των οποίων απαιτείται ο τύπος αυτός, ή αν το συμβολαιογραφικό έγγραφο επιλέγεται από τα μέρη.

Αν η ανώνυμη εταιρεία συνιστάται με ιδιωτικό έγγραφο, ως Υπηρεσία Μιας Στάσης ορίζονται οι αρμόδιες Υπηρεσίες του Γ.Ε.ΜΗ., κατά παρέκκλιση του άρθρου 2 του ν. 4441/2016. Δηλαδή το καταρχήν απαιτούμενο συμβολαιογραφικό έγγραφο για τη σύσταση της εταιρείας μπορεί να αντικατασταθεί από ιδιωτικό, αν υιοθετείται πρότυπο καταστατικό χωρίς άλλες διατάξεις (άρθρο 9 του ν. 4441/2016). Δεν απαιτείται έγκριση του καταστατικού ή της τροποποίησής του από τη Διοίκηση, εκτός όπου το ορίζει ρητά ο νόμος (βλ. άρθρο 9, παράγραφοι 3 και 4).

Το καταστατικό της ανώνυμης εταιρείας πρέπει να περιέχει διατάξεις:
α) για την εταιρική επωνυμία και το σκοπό της εταιρείας,
β) για την έδρα της εταιρείας,
γ) για τη διάρκειά της, όταν αυτή δεν είναι αόριστη,
δ) για το ύψος και τον τρόπο καταβολής του κεφαλαίου,
ε) για το είδος των μετοχών, καθώς και για τον αριθμό, την ονομαστική αξία και την έκδοσή τους,
στ) για τον αριθμό των μετοχών κάθε κατηγορίας, αν υπάρχουν περισσότερες κατηγορίες μετοχών,
ζ) για τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία μετατροπής ανωνύμων μετοχών σε ονομαστικές,
η) για τη σύγκληση, τη συγκρότηση, τη λειτουργία και τις αρμοδιότητες του διοικητικού συμβουλίου,
θ) για τη σύγκληση, τη συγκρότηση, τη λειτουργία και τις αρμοδιότητες των γενικών συνελεύσεων,
ι) για τους ελεγκτές,
ια) για τα δικαιώματα των μετόχων,
ιβ) για τις ετήσιες χρηματοοικονομικές καταστάσεις και τη διάθεση των κερδών.
ιγ) για τη λύση της εταιρείας και την εκκαθάριση της περιουσίας της,
ιδ) το ύψος του καλυφθέντος κεφαλαίου, που είναι καταβλητέο κατά το χρόνο σύστασης.

Το καταστατικό δεν απαιτείται να περιέχει διατάξεις, έστω και αν αυτές αναφέρονται στα ανωτέρω  θέματα, στο μέτρο που αποτελούν απλώς επανάληψη ισχυουσών διατάξεων του νόμου, εκτός αν εισάγεται επιτρεπτή παρέκκλιση από αυτές.

Το καταστατικό της ανώνυμης εταιρείας πρέπει να επίσης αναφέρει: α) Τα ατομικά στοιχεία των φυσικών ή νομικών προσώπων που υπέγραψαν το καταστατικό της εταιρείας ή στο όνομα και για λογαριασμό των οποίων έχει υπογραφεί το καταστατικό αυτό και β) Το συνολικό ποσό, τουλάχιστον κατά προσέγγιση, όλων των δαπανών που απαιτήθηκαν για τη σύσταση της εταιρείας και βαρύνουν αυτή.

 

14) Εταιρική Επωνυμία της Α.Ε (Άρθρο 6) και Στοιχεία εγγράφων της εταιρείας (άρθρο 14)

α) Διατηρείται η ουσία των προγενέστερων ρυθμίσεων για την επωνυμία. Προστίθεται όμως ότι η επωνυμία της Α.Ε. μπορεί να είναι φανταστική ή και να περιέχει ηλεκτρονική διεύθυνση (domain name, διεύθυνση e-mail κλπ.) ή άλλη ένδειξη (π.χ. συχνότητα ραδιοσταθμού, όνομα ξενοδοχείου κλπ.).

Πρέπει να περιέχονται σε κάθε περίπτωση ολογράφως οι λέξεις «Ανώνυμη Εταιρεία» ή το ακρωνύμιο «Α.Ε.». Για τις διεθνείς συναλλαγές, οι παραπάνω λέξεις εκφράζονται ως «Société Anonyme» ή το ακρωνύμιο «S.A.». Αν η ανώνυμη εταιρεία είναι μονοπρόσωπη, στην επωνυμία πρέπει να περιέχεται η ένδειξη «Μονοπρόσωπη Ανώνυμη Εταιρεία» ή «Μονοπρόσωπη Α.Ε.»

β) Κάθε έγγραφο της εταιρείας, έντυπο ή μη, περιλαμβανομένων των επιστολών, των διαφημίσεων και των εγγράφων παραγγελίας, πρέπει να περιέχει τις εξής, τουλάχιστον, ενδείξεις:
(α) Τον αριθμό Γ.Ε.ΜΗ. της εταιρείας και

(β) Τη νομική μορφή της εταιρείας, την επωνυμία, την έδρα και, ενδεχομένως, το γεγονός ότι βρίσκεται σε εκκαθάριση ή έχει υποβληθεί σε συλλογική διαδικασία.
Αν στα έγγραφα της παραγράφου 1 γίνεται μνεία του κεφαλαίου της εταιρείας, πρέπει να αναφέρεται το καλυφθέν και το καταβεβλημένο κεφάλαιο.
Οι διαδικτυακοί τόποι της εταιρείας πρέπει να περιλαμβάνουν τις ανωτέρω ενδείξεις .

 

15) Διάρκεια της Α.Ε (Άρθρο 8)

Η διάρκεια της ανώνυμης εταιρείας είναι ορισμένου ή αορίστου χρόνου. Εισάγεται, δηλαδή (επιτρεπτά κατά το ενωσιακό δίκαιο) η «απεριόριστη» διάρκεια της εταιρείας, που απαλλάσσει τους μετόχους από τη μέριμνα παράτασης της ορισμένης διάρκειας κατά τη λήξη της.

 

16) Αποτίμηση των Εισφορών σε Είδος – Ορκωτοί Λογιστές (Άρθρο 17)

Επέρχεται ουσιώδης αλλαγή στο ισχύον καθεστώς, αφού στο πλαίσιο της απομείωσης της κρατικής εποπτείας της ανώνυμης εταιρείας καταργείται η επιτροπή του άρθρου 9 κ.ν. 2190/1920.

Η αποτίμηση των εισφορών σε είδος διενεργείται πλέον από ανεξάρτητους ορκωτούς ελεγκτές λογιστές ή ελεγκτική εταιρεία ή, κατά περίπτωση, από πιστοποιημένους εκτιμητές κατά την έννοια της παραγράφου Γ΄ του άρθρου πρώτου του ν. 4152/2013 του Σώματος Ορκωτών Εκτιμητών. Οι λεπτομέρειες της διαδικασίας αποτίμησης παραμένουν ως έχουν.

Η έκθεση αποτίμησης δεν υπόκειται σε αποδοχή από τη Διοίκηση, αφού αποστέλλεται κατευθείαν στο Γ.Ε.ΜΗ. με μέριμνα των ενδιαφερομένων.

Η έκθεση αποτίμησης πρέπει να περιέχει την περιγραφή κάθε εισφοράς σε είδος, να αναφέρει τις μεθόδους αποτίμησης που εφαρμόστηκαν και να εκφέρει άποψη για την αξία της κάθε εισφοράς.

Ειδικότερα, για την εκτίμηση των πάγιων περιουσιακών στοιχείων πρέπει να λαμβάνονται υπόψη η πραγματική και νομική κατάσταση αυτών και τα τυχόν βάρη, καθώς και: α) προκειμένου περί ακινήτων, η αξία και οι τίτλοι κτήσης, η εμπορικότητα της περιοχής, οι προοπτικές ανάπτυξης, οι πραγματικές τρέχουσες τιμές, η άδεια οικοδομής και αντίστοιχη τεχνική έκθεση μηχανικού, β) προκειμένου περί μηχανημάτων, μεταφορικών μέσων και επίπλων, η χρονολογία και η αξία κτήσης, ο βαθμός χρησιμοποίησης, συντήρησης και εμπορευσιμότητάς τους, η ενδεχόμενη τεχνολογική απαξίωσή τους και οι τρέχουσες τιμές για ίδια ή παρεμφερή πάγια στοιχεία. Η καταβολή των εισφορών σε είδος με βάση την έκθεση αποτίμησης δεν επιτρέπεται να λάβει χώρα μετά την πάροδο εξαμήνου από τη χρονολογία της έκθεσης αυτής.

 

17) Καταβολή και Πιστοποίηση Μετοχικού Κεφαλαίου ( Άρθρο 20)

Στο ζήτημα της καταβολής του κεφαλαίου το άρθρο 20 ακολουθεί κατά βάση το άρθρο 11 του κ.ν. 2190/1920. Κύριες διαφορές είναι οι ακόλουθες:

α) Αναγνωρίζεται η δυνατότητα καταβολής του κεφαλαίου με (συμβατικό) συμψηφισμό. Κυρίως αναγνωρίζει τη θετική συμβολή του συμψηφισμού (debt-equity swap) στην εξυγίανση της εταιρείας, στο πλαίσιο της οποίας βεβαίως δεν εισρέει στην εταιρεία «φρέσκο χρήμα» (άλλως δεν επαυξάνεται το ενεργητικό της), αλλά αυτή απελευθερώνεται από υποχρεώσεις. Προϋπόθεση είναι έκθεση ελεγκτή που βεβαιώνει ότι το χρέος της εταιρείας υπάρχει, είναι ληξιπρόθεσμο και είναι καταχωρισμένο στα βιβλία της. Εφόσον πρόκειται για μη ληξιπρόθεσμο χρέος, τότε είναι αναγκαία η αποτίμηση του χρέους της εταιρείας κατά το άρθρο 17 «Εισφορές σε είδος και αποτίμηση των εισφορών αυτών» .

β) Κατά παρέκλιση από το δίκαιο του κ.ν. 2190/1920 η πιστοποίηση της καταβολής του κεφαλαίου γίνεται από ορκωτό ελεγκτή λογιστή ή ελεγκτική εταιρεία, εκτός από τις «μικρές» και «πολύ μικρές εταιρείες» στις οποίες διατηρείται η αρμοδιότητα του Δ.Σ. Επίσης το Δ.Σ. ή ο ελεγκτής πρέπει να στηρίζονται σε απόσπασμα κίνησης του ειδικού τραπεζικού λογαριασμού, όταν η καταβολή γίνεται μέσω αυτού.

γ) Καταργείται η υφιστάμενη δυνατότητα μεταγενέστερης καταβολής του κεφαλαίου, «εάν αποδεικνύεται ότι το σχετικό ποσό υπάρχει και ότι κατατέθηκε εκ των υστέρων σε λογαριασμό της εταιρείας» (βλ. άρθρο 11 παρ. 6 του κ.ν. 2190/1920), [« … παράλειψη καταβολής σε λογαριασμό δεν επάγεται ακυρότητα, εάν αποδεικνύεται ότι το σχετικό ποσό υπάρχει και ότι κατατέθηκε εκ των υστέρων σε λογαριασμό της εταιρείας ή ότι δαπανήθηκε για τους σκοπούς της εταιρείας. ]  ώστε να αποτραπούν φαινόμενα καταχρήσεων.

δ) Διατηρείται η δυνατότητα χρήσης των ποσών του κεφαλαίου για δαπάνες για τους σκοπούς της εταιρείας, τίθεται όμως ως προϋπόθεση ότι κάτι τέτοιο μνημονεύεται στο καταστατικό ή την απόφαση της Γ.Σ. για αύξηση κεφαλαίου.

ε) Διευκρινίζεται ότι ο ορκωτός ελεγκτής που καλείται να πιστοποιήσει την καταβολή του κεφαλαίου πρέπει να είναι ανεξάρτητος, να μην διενεργεί δηλ. και τον τακτικό έλεγχο της εταιρείας, ούτε να ανήκει σε ελεγκτική εταιρεία που διενεργεί αυτή τον έλεγχο αυτόν.

στ) Επίσης συγχρονίζονται οι συνέπειες της μη καταβολής του κεφαλαίου με αυτές που επέρχονται όταν δεν καταβάλλεται το (μερικά καταβλητέο) κεφάλαιο, σύμφωνα με το άρθρο 21 παράγραφος 5.

ζ) Η καταβολή σε μετρητά του αρχικού κεφαλαίου ή των τυχόν αυξήσεων αυτού, καθώς και οι καταθέσεις μετόχων με προορισμό τη μελλοντική αύξηση του κεφαλαίου, πραγματοποιούνται υποχρεωτικά με κατάθεση σε ειδικό λογαριασμό της εταιρείας, που τηρείται σε πιστωτικό ίδρυμα που λειτουργεί νόμιμα στην Ελλάδα ή σε χώρα του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) [Δηλαδή: όχι απαραίτητα στην Ελλάδα].

Η παράλειψη καταβολής σε λογαριασμό δεν επάγεται ακυρότητα, αν αποδεικνύεται ότι το σχετικό ποσό δαπανήθηκε για τους σκοπούς της εταιρείας, με την προϋπόθεση ότι αυτό έχει ειδικά προβλεφθεί στο καταστατικό ή στην απόφαση για την αύξηση του κεφαλαίου. (Δεν εφαρμόζεται σε εταιρείες με μετοχές εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά).

Προθεσμία καταβολής

Η προθεσμία καταβολής της αύξησης του κεφαλαίου ορίζεται από το όργανο που έλαβε τη σχετική απόφαση και δεν μπορεί να είναι μικρότερη των δεκατεσσάρων (14) ημερών ούτε μεγαλύτερη των τεσσάρων (4) μηνών από την ημέρα που καταχωρίσθηκε η απόφαση αυτή στο Γ.Ε.ΜΗ..

Πιστοποίηση καταβολής δεν απαιτείται, αν η αύξηση κεφαλαίου δεν γίνεται με νέες εισφορές.

 

18) Μεταγενέστερη Απόκτηση Στοιχείων του Ενεργητικού (Άρθρο 19)

Η διάταξη ακολουθεί το άρθρο 10 κ.ν. 2190/1920, με τη διαφορά όμως ότι δεν εφαρμόζεται πλέον στις αυξήσεις κεφαλαίου, όπως συμβαίνει και με το άρθρο 52 της Οδηγίας (ΕΕ) 2017/1132 (θα εμπίπτει όμως στο άρθρο 99 «Διαφάνεια και εποπτεία των συναλλαγών με συνδεδεμένα μέρη (Άρθρο 9γ της Οδηγίας 2007/36/ΕΚ, Οδηγία 2017/828/ΕΕ)», αν συντρέχουν οι προϋποθέσεις του).

Επίσης ο κύκλος των προσώπων πλην των ιδρυτών, στα οποία εφαρμόζεται η διάταξη, αφενός μεν περιλαμβάνει πλέον και τα «στενά μέλη οικογένειας» του ιδρυτή της εταιρείας ή του μέλους του διοικητικού συμβουλίου, αφετέρου όμως εξαιρεί άλλα πρόσωπα, που κρίνεται υπερβολικό να περιληφθούν (όπως ενδεικτικά νομικό πρόσωπο στο οποίο μετέχει με μικρό ποσοστό συμμετοχής και χωρίς να ασκεί έλεγχο ένας ιδρυτής ή μέλος του διοικητικού συμβουλίου). Πάντως συναλλαγές της εταιρείας και με άλλα πρόσωπα, πέραν εκείνων που αναγράφονται στην παράγραφο 1, μπορεί και αυτές να ελέγχονται, στο μέτρο που διαπιστώνεται ότι συνιστούν καλυμμένη επιστροφή εισφοράς (απαγορευόμενη κατά το άρθρο 22 παράγραφος 2 [απαγορεύεται η άμεση ή έμμεση επιστροφή των εισφορών στους μετόχους, η καταβολή τόκων και η εκ μέρους της εταιρείας υπόσχεση εγγυημένης απόδοσης των μετοχών]).

 

19) Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου (Άρθρα 23-28)

Στο άρθρο 23 απαριθμούνται οι δύο βασικές μέθοδοι αύξησης του κεφαλαίου:

 α) (τακτική αύξηση) εκείνη με απόφαση της Γ.Σ., που αποφασίζει με αυξημένη απαρτία και πλειοψηφία, και

β) (έκτακτη αύξηση) εκείνη που αποφασίζεται από το Δ.Σ. ή από τη Γ.Σ., αλλά με απλή απαρτία και πλειοψηφία.

Σε κάθε περίπτωση αύξησης η απόφαση του αρμόδιου οργάνου υποβάλλεται σε δημοσιότητα.
Το άρθρο 24 επαναλαμβάνει και αναμορφώνει τις ρυθμίσεις του άρθρου 13 του κ.ν. 2190/1920 για την έκτακτη αύξηση κεφαλαίου.

Διευρύνει τη δυνατότητα αυτή, αυξάνοντας το ύψος του κεφαλαίου στο τριπλάσιο αντί του διπλασίου, όταν η αύξηση γίνεται με απόφαση του Δ.Σ., ή στο οκταπλάσιο αντί του πενταπλασίου, όταν η αύξηση γίνεται με απόφαση της Γ.Σ.

Καταργείται η απαγόρευση έκτακτης αύξησης στην περίπτωση που υπάρχουν σημαντικά ποσά αποθεματικών, διότι μία τέτοια απαγόρευση αφενός μεν δεν είναι απαραίτητη για την προστασία του μετοχικού κεφαλαίου, αφετέρου δε η Οδηγία (ΕΕ) 2017/1132 δεν προβλέπει τέτοιο περιορισμό.

Επαναλαμβάνεται η δυνατότητα ανανέωσης της εξουσίας του Δ.Σ. για μια πενταετία εκάστοτε, οπότε και θα είναι δυνατή η αύξηση με βάση το υφιστάμενο κατά την ανανέωση κεφάλαιο.

Με την παράγραφο 4 καταργείται η ανορθόδοξη διατύπωση ότι η έκτακτη αύξηση κεφαλαίου δεν συνιστά τροποποίηση του καταστατικού. Πλέον, η έκτακτη αύξηση κεφαλαίου συνεπάγεται τέτοια τροποποίηση και, συνεπώς, το αποφασίζον όργανο θα πρέπει να τροποποιήσει τα σχετικά άρθρα του καταστατικού και να συντάξει το νέο κείμενο τούτου, η δε τήρηση των διατυπώσεων δημοσιότητας έχει συστατικό χαρακτήρα.

Τέλος διευκρινίζεται προς αποφυγή αμφισβητήσεων ότι οι συνυπάρχουσες δυνατότητες αύξησης από το Δ.Σ. και τη Γ.Σ. μπορούν να ασκηθούν σωρευτικά.
Στο άρθρο 25 ρυθμίζονται το περιεχόμενο της απόφασης για αύξηση κεφαλαίου, η δυνατότητα παροχής στο Δ.Σ. της εξουσίας προσδιορισμού της τιμής διάθεσης των νέων μετοχών ή ενδεχομένως του επιτοκίου και η απόφαση της ιδιαίτερης συνέλευσης των μετόχων που θίγονται από την αύξηση κεφαλαίου.
Στο άρθρο 26, επαναλαμβάνονται κατά βάση οι ρυθμίσεις του άρθρου 13 του κ.ν. 2190/1920 για το δικαίωμα προτίμησης, εναρμονίζεται όμως η ρύθμιση με την οδηγία σε σχέση με το δικαίωμα προτίμησης των μετόχων και σε περίπτωση έκδοσης ομολογιών μετατρέψιμων σε μετοχές.

Παρέχεται επίσης δυνατότητα να ορίζεται ότι οι μέτοχοι που άσκησαν το δικαίωμα προτίμησης έχουν δικαίωμα προτίμησης «δευτέρου βαθμού» στις αδιάθετες μετοχές.

 

20) Μείωση Μετοχικού Κεφαλαίου – Δυνατότητα και Επιστροφής σε Είδος (Άρθρα 29-32)

 

α) Βάση των νέων ρυθμίσεων για τη μείωση κεφαλαίου είναι το άρθρο 4 παρ. 3 επ. του κ.ν. 2190/1920.

Με τη ρύθμιση της παραγράφου 2 του άρθρου 29, διευκρινίζεται ότι σε περίπτωση μείωσης του κεφαλαίου με ταυτόχρονη απόφαση για αύξησή του δεν αίρεται το δικαίωμα προτίμησης των παλαιών μετόχων, ακόμη και στην περίπτωση που μετά τη μείωση η συμμετοχή τους στο κεφάλαιο ενδεχομένως μηδενίστηκε. Το ζήτημα είχε δημιουργήσει αμφισβητήσεις, δεδομένου ότι στις περιπτώσεις αυτές η επακολουθούσα αύξηση μπορεί να προϋποθέτει μηδενισμένο κεφάλαιο.

β) Για την προστασία των δανειστών σε περίπτωση μείωσης κεφαλαίου επαναλαβάνονται οι ρυθμίσεις της παρ. 4 του άρθρου 4 κ.ν. 2190/1920, διευκρινίζονται όμως ορισμένα ερμηνευτικά ζητήματα που έχουν ανακύψει σε σχέση με τη θέση των δανειστών, ανάλογα με το αν έχουν απαιτήσεις ληξιπρόθεσμες ή όχι.

Συντέμνεται η προθεσμία των 60 ημερών για τις αντιρρήσεις των πιστωτών σε 40, ώστε να επιταχύνεται η διαδικασία (στην περίπτωση συγχώνευσης είναι η αντίστοιχη προθεσμία είναι 20 ημερών, βλ. άρθρο 70 παρ. 2 του κ.ν. 2190/1920).

γ) Προβλέπεται ρητά η δυνατότητα μείωσης κεφαλαίου σε είδος, υπό την προϋπόθεση της τήρησης των διατάξεων για την αποτίμηση των εταιρικών εισφορών και των διατάξεων του άρθρου 30 για την προστασία των δανειστών. Η διαδικασία αποτίμησης δεν είναι απαραίτητη, στο μέτρο που οι μέτοχοι αποφασίζουν ομοφώνως τη μείωση του κεφαλαίου και τον τρόπο υλοποίησής της. Με τη συγκεκριμένη ρύθμιση επιδιώκεται η αποφυγή του κινδύνου καταστρατήγησης της απαγόρευσης επιστροφής στους μετόχους των εισφορών τους και προστατεύονται τόσο τα συμφέροντα των πιστωτών, όσο και των λοιπών μετόχων. Η παράγραφος 2 αφορά τη μείωση κεφαλαίου με σχηματισμό αντίστοιχου αποθεματικού.

Οι νέες διατάξεις είναι εναρμονισμένες με το άρθρο 37 της «δεύτερης» εταιρικής οδηγίας (ήδη άρθρο 76 της Οδηγίας (ΕΕ) 2017/1132), προκειμένου να αποφευχθούν τα προβλήματα που είχαν δημιουργηθεί από την προηγούμενη διατύπωση της ως άνω διάταξης (παρ. 4α του άρθρου 4 του κ.ν. 2190/1920).

δ) Προστασία δανειστών σε περίπτωση μείωσης κεφαλαίου (Άρθρο 30.  )

« 1. Δεν γίνεται καμία καταβολή στους μετόχους από το αποδεσμευόμενο με τη μείωση ενεργητικό της εταιρείας, αν οι δανειστές της εταιρείας, των οποίων οι απαιτήσεις γεννήθηκαν πριν από τη δημοσιότητα της απόφασης για τη μείωση, σύμφωνα με το πρώτο εδάφιο της παραγράφου 4 του προηγούμενου άρθρου και είναι ληξιπρόθεσμες, υποβάλουν στην εταιρεία αντιρρήσεις κατά της πραγματοποίησης των παραπάνω καταβολών μέσα σε προθεσμία σαράντα (40) ημερών από την παραπάνω δημοσιότητα και δεν ικανοποιηθούν πλήρως ή δεν διακανονίσουν με την εταιρεία τις απαιτήσεις τους.

2. Μέσα στην ίδια προθεσμία, οι δανειστές των μη ληξιπρόθεσμων απαιτήσεων, εφόσον θεωρούν ότι με τις παραπάνω καταβολές τίθεται σε κίνδυνο η ικανοποίηση των απαιτήσεών τους, μπορούν να υποβάλουν στην εταιρεία αντιρρήσεις κατά της πραγματοποίησης των παραπάνω καταβολών.

3. Για το βάσιμο ή μη των αντιρρήσεων των δανειστών μη ληξιπρόθεσμων απαιτήσεων κατά την παράγραφο 2, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αφορούν την επάρκεια των προσφερόμενων από την εταιρεία ασφαλειών, αποφαίνεται το δικαστήριο, το οποίο κρίνει κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας, μετά από αίτηση της εταιρείας. Αν υποβληθούν αντιρρήσεις από περισσότερους δανειστές μη ληξιπρόθεσμων απαιτήσεων, εκδίδεται μία απόφαση ως προς όλες. Αν οι δανειστές των μη ληξιπρόθεσμων απαιτήσεων αποδείξουν, ότι η πραγματοποίηση των καταβολών ενόψει της εταιρικής περιουσίας, που θα απομείνει μετά την πραγματοποίηση της μείωσης, λαμβανομένων υπόψη και των τυχόν ασφαλειών, που ήδη διαθέτουν, θέτει σε κίνδυνο την ικανοποίηση των απαιτήσεών τους, το δικαστήριο επιτρέπει την καταβολή των αποδεσμευόμενων με τη μείωση ποσών μόνο με τον όρο της τήρησης όρων ή της παροχής επαρκών ασφαλειών, το είδος και την έκταση των οποίων καθορίζει το δικαστήριο. Καταβολές στους μετόχους που γίνονται κατά παράβαση των παραπάνω διατάξεων είναι άκυρες.

4. Το παρόν άρθρο εφαρμόζεται και όταν η μείωση του κεφαλαίου γίνεται με ολική ή μερική απαλλαγή των μετόχων από την υποχρέωση καταβολής καλυφθέντος και μη καταβληθέντος κεφαλαίου. »

ε) Διακρίσεις του τρόπου μείωσης του Μετοχικού Κεφαλαίου

«Η μείωση κεφαλαίου διακρίνεται στη πραγματική και ονομαστική.

Η πραγματική μείωση συντελείται με την επιστροφή κεφαλαίου στους μετόχους. Η επιστροφή μπορεί να γίνει είτε με μείωση της αξίας της κάθε μετοχής ή με την ακύρωση μέρους του αριθμού των μετοχών. Η μείωση μπορεί να γίνει αναλογικά για όλους τους μετόχους ή μόνο ως προς ορισμένο ή ορισμένους μετόχους. Π.χ. Είναι δυνατόν να μειωθεί το κεφάλαιο της Α.Ε. με την ακύρωση των μετοχών ενός μόνο εκ των μετόχων.

Η ονομαστική μείωση του κεφαλαίου μιας εταιρείας, είναι η μείωση όπου στην ουσία δεν υπάρχει επιστροφή κεφαλαίου στους μετόχους. Πραγματοποιείται στην περίπτωση ύπαρξης ζημιών που μειώνουν τη καθαρή θέση της εταιρείας, προκειμένου να γίνει απόσβεση αυτών. Στην ουσία είναι ένα χρηματοοικονομικό εργαλείο εξυγίανσης και πολλές φορές συνδυάζεται με παράλληλη αύξηση κεφαλαίου για ενίσχυση της κεφαλαιακής επάρκειας.

Πολλές εταιρείες, σύμφωνα με τον νόμο 2190/1920, υποχρεούνται εμμέσως να προβούν σε ονομαστική μείωση, όταν οι ζημιές καλύπτουν το 50% και πλέον του κατατεθειμένου μετοχικού κεφαλαίου, διαφορετικά ελλοχεύει ο κίνδυνος ανάκλησης της άδειας λειτουργίας από τη Διεύθυνση Εμπορίου. Σε περίπτωση επιχείρησης με λογιστικές ζημίες στα βιβλία της η οποία επιθυμεί να μειώσει το μετοχικό/εταιρικό της κεφάλαιο με συμψηφισμό των ζημιών αυτών, οι υπόψη ζημίες κατά το μέρος που αναγνωρίζονται φορολογικά εξακολουθούν για φορολογικούς σκοπούς να μεταφέρονται προς συμψηφισμό με τα κέρδη των επόμενων φορολογικών ετών (ΠΟΛ.1088/2016).

Σε κάθε περίπτωση κατά την πραγματική μείωση του μετοχικού κεφαλαίου, με την επιστροφή μετρητών στους μετόχους, δεν επιβάλλεται φορολογία διότι το επιστρεφόμενο κεφάλαιο δεν θεωρείται εισόδημα για τους μετόχους, αλλά απλή επιστροφή κεφαλαίου που σε προγενέστερο χρόνο είχαν καταθέσει. Αν κατά το χρόνο της μείωσης του κεφαλαίου υπάρχουν μεταφερόμενες ζημιές, πριν την επιστροφή γίνεται απόσβεση αυτών και μετά πραγματοποιείται η πραγματική μείωση. ….

Ο σχηματισμός του κεφαλαίου μιας εταιρείας μπορεί εκτός από τις εισφορές των μετόχων σε μετρητά και είδος, να έγινε με κεφαλαιοποίηση κερδών, αφορολόγητων αποθεματικών των νόμων 1828/89, 1892/1990, 3299/2004, υπεραξίας ακινήτων του άρθρου 26 του ν.2065/1992 και των αναπτυξιακών νόμων 1297/1972 και 2166/1993.

Τα αφορολόγητα αποθεματικά 1828/1989, 1892/1990 μπορούν να διανεμηθούν με την πάροδο δέκα (10) ετών από την κεφαλαιοποίηση τους, τα αποθεματικά του ν.2065/92 με τη πάροδο πέντε (5) ετών από την κεφαλαιοποίηση. Αν αυτά τα αποθεματικά διανεμηθούν πριν τη πάροδο των προαναφερθέντων προθεσμιών προβλέπεται αυτοτελής φορολόγηση της προκύπτουσας υπεραξίας, μη συναθροιζόμενης με το προκύπτον αποτέλεσμα του Ισολογισμού, κατά το χρόνο που γίνεται η διανομή.. Τα αφορολόγητα αποθεματικά των αναπτυξιακών νόμων 3299/2009, 1297/1972 και 2166/1993 φορολογούνται ανεξαρτήτως του χρόνου κατά τον οποίο αποφασίζεται η διανομή τους. Αν αντί να διανεμηθούν αποφασιστεί η κεφαλαιοποίησή τους, σε περίπτωση επιστροφής τους στους μετόχους μέσω μείωσης κεφαλαίου ή κατά την εκκαθάριση της εταιρείας θα υπαχθούν κανονικά σε φορολόγηση. Με απλά λόγια τα αφορολόγητα αποθεματικά δεν συμψηφίζονται με τυχόν ζημιές της χρήσης, αλλά υπάρχει ανεξάρτητη και αυτοτελής φορολόγηση με τον ισχύοντα φορολογικό συντελεστή όπως ανωτέρω αναλύσαμε ανάλογα με την περίπτωση. Κατά την μείωση του κεφαλαίου το ποσό που αντιστοιχεί σε νόμιμη κεφαλαιοποιηθείσα υπεραξία, η οποία διανέμεται μετά τον προβλεπόμενο χρόνο δεν υπόκειται σε φορολόγηση και το ποσό αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την κάλυψη δαπανών διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων. Είναι στην ουσία νέο κεφάλαιο το οποίο δημιουργήθηκε από αφορολόγητη αύξηση και στη συνέχεια μείωση κεφαλαίου
 Δυνατότητα μείωσης κεφαλαίου με μεταβίβαση ακινήτου ή κινητού πράγματος

Από 1/1/2019 επιτρέπεται η ολική ή μερική μείωση κεφαλαίου σε είδος. Για την εξακρίβωση της αξίας των εισφορών σε είδος κατά τη μείωση του κεφαλαίου της (αντίστοιχα και στην αύξηση), συντάσσεται έκθεση αποτίμησης …. Στην περίπτωση αυτή η απόφαση της γενικής συνέλευσης πρέπει να περιγράφει με ακρίβεια τα περιουσιακά στοιχεία που θα περιέλθουν σε καθένα από τους μετόχους. Αποτίμηση των στοιχείων σε είδος δεν απαιτείται, αν οι μέτοχοι αποφασίσουν ομόφωνα τον τρόπο υλοποίησης της μείωσης.

Παράδειγμα μείωσης κεφαλαίου

Προς κατανόηση της προαναφερθείσας ανάλυσης παραθέτουμε το ακόλουθο παράδειγμα.

Ανώνυμη ξενοδοχειακή εταιρεία είχε την 31 Δεκεμβρίου 2013 μετοχικό κεφάλαιο ύψους 1.000.000 ευρώ το οποίο έχει σχηματιστεί ως ακολούθως.

• Κατάθεση μετρητών κατά τη σύσταση 12/5/2002, 600.000€.

• Την κεφαλαιοποίηση κερδών την 15/4/2003, 250.000€.

• Την κεφαλαιοποίηση υπεραξίας την 30/6/2005 αναπροσαρμογής ακινήτων ν.2065/92, 100.000€.

• Την κεφαλαιοποίηση αφορολόγητου αποθεματικού την 12/3/2010 του ν.1892/1990, 50.000€.

Στον ισολογισμό της εταιρείας την 31/12/2013 αναφέρεται και ζημία, 120.000 ευρώ. Την 30η  Απριλίου 2014 η Γενική συνέλευση των μετόχων αποφάσισε μείωση του κεφαλαίου κατά 500.000 ευρώ. Πριν την πραγματική μείωση του κεφαλαίου θα προηγηθεί η απόσβεση της ζημίας των 120.000 ευρώ και το υπόλοιπο θα γίνει με την μέθοδο της prorata, ανάλογα με το τρόπο σχηματισμού.

 

Μείωση	500.000
Μειον Απόσβεση ζημίας	120.000
Υπόλοιπο προς απόδοση    Τελική πραγματική διανομή	380.000
Μέρος μετρητών 380.000 Χ600.000:1.000.000	228.000
Μέρος κεφαλαιοποίησης κερδών                   380.000 Χ 250.000:1.000.000	95.000
Μέρος κεφαλ. αναπροσαρμογής ακινήτων ν.2065 / 1992    380.000 Χ 100.000:1.000.000	38.000
Μέρος κεφαλ. αφορολόγητου αποθεματικού ν.1892/1990 380.000 Χ  50.000:1.000.000	19.000

 

Το ποσό των 19.000€ που αντιστοιχεί στο μέρος της μείωσης που αφορά το αφορολόγητο αποθεματικό του ν.1892/1990, θα φορολογηθεί γιατί η διανομή έγινε πριν την πάροδο της 10ετίας από την κεφαλαιοποίηση, θα μπορέσει όμως να χρησιμοποιηθεί για την κάλυψη τεκμηρίων επειδή φορολογήθηκε. Φυσικά για την κάλυψη τεκμηρίων θα χρησιμοποιηθούν και τα ποσά των 95.000 από την κεφαλαιοποίηση κερδών και 38.000€ από την κεφαλαιοποίηση της υπεραξίας ακινήτων, καθώς παρήλθαν 5 έτη από την κεφαλαιοποίησή της.
Το ποσό των 228.000 δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί γιατί είναι ποσό επιστρεφόμενο αυτούσιο στους μετόχους, που το είχαν επενδύσει σε προγενέστερο χρόνο και για την επένδυση αυτή δεν είχαν επικαλεστεί φορολογηθέντα εισοδήματα (βλ Σχετικό έγγραφο του Υπουργείου Οικονομικών 1092405/Α0012/11.11.2003). Η μείωση του κεφαλαίου μπορεί να γίνει εφάπαξ ή τμηματικά ανάλογα με τα ταμειακά διαθέσιμα. Ο τρόπος εξόφλησης μπορεί να γίνει με ανάληψη μετρητών, λήψη επιταγών, λήψη συναλλαγματικών η με κατάθεση σε τραπεζικό λογαριασμό των μετόχων ή με επιστροφή παγίου (βλ. ανωτ. μείωση σε είδος).

Συνεπώς καταλήγουμε ότι είναι δυνατή η κάλυψη φορολογικών τεκμηρίων στην περίπτωση διανομής κεφαλαιοποιηθέντων ποσών σύμφωνα με τα ανωτέρω. Θυμίζουμε ότι διανεμόμενο κεφάλαιο το οποίο αντιστοιχεί απευθείας στις καταβληθείσες εισφορές των μετόχων δεν είναι εισόδημα και δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την κάλυψη φορολογικών τεκμηρίων. Είναι αναγκαία η προσεκτική φορολογική μελέτη της κάθε περίπτωσης δεδομένων των πολλών διατάξεων ή εξαιρέσεων που αντιστοιχούν σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση. Για παράδειγμα, αν το ποσό με το οποίο αυξήθηκε το κεφάλαιο της εταιρείας κατά το παρελθόν αποτελούσε τεκμήριο απόκτησης περιουσιακών στοιχείων για τον εισφέροντα, τότε κατά την μείωση του κεφαλαίου με την επιστροφή του εν λόγω ποσού, το ποσό αυτό θα αποτελεί εισόδημα και μπορεί να καλύψει τεκμήρια.

( Μείωση κεφαλαίου Α.Ε. για κάλυψη τεκμηρίων με βάση και τις νέες διατάξεις του ν.4548/2018 Γιώργος Δαλιάνης

https://www.taxheaven.gr/laws/circular/view/id/28998 )

στ)  « Μείωση μετοχικού κεφαλαίου με συμψηφισμό φορολογικών ζημιών
Ελλείψει ρητής διάταξης που ορίζει κάτι διαφορετικό, σε περίπτωση επιχείρησης με λογιστικές ζημίες στα βιβλία της η οποία επιθυμεί να μειώσει το μετοχικό/εταιρικό της κεφάλαιο με συμψηφισμό των ζημιών αυτών, οι υπόψη ζημίες κατά το μέρος που αναγνωρίζονται φορολογικά εξακολουθούν για φορολογικούς σκοπούς να μεταφέρονται προς συμψηφισμό με τα κέρδη των επόμενων φορολογικών ετών (σχετ. οι υπ' αριθ. ΣτΕ 3733/2008, ΣτΕ 2614/2008 και ΣτΕ 2523/1991 αποφάσεις του Σ.τ.Ε.).» (ΠΟΛ.1088/2016 Διευκρινίσεις σχετικά με την εφαρμογή των διατάξεων των παρ. 1 - 4 του άρθρου 27 του ν.4172/2013 περί μεταφοράς ζημιών )

 

21) Κατηγορίες μετοχών και άλλοι Τίτλοι Εκδιδόμενοι από την Ανώνυμη Εταιρεία (Άρθρα 33-55)

Τα είδη των τίτλων που μπορούν να εκδοθούν από μια Α.Ε. είναι:

α) Μετοχές,

β) Ομολογίες,

γ) Τίτλοι κτήσης μετοχών (warrants), και

δ) Ιδρυτικοί τίτλοι.

Ο κατάλογος είναι καταρχήν περιοριστικός (numerus clausus). Επιτρέπεται η έκδοση κάθε είδους τίτλου σε «κατηγορίες» (π.χ. κοινές, προνομιούχες μετοχές κλπ.), σύμφωνα με τους ορισμούς του νόμου και τις αποφάσεις του οργάνου που αποφασίζει για την έκδοση, ενώ επιτρέπεται (μια πρακτική γνωστή στις διεθνείς αγορές), η σύνδεση (stapling) περισσότερων τίτλων που εκδίδει η εταιρεία, ώστε να μπορούν να αποκτώνται ή και να διατίθενται μόνο από κοινού. Έτσι θα μπορούσαν να συνδεθούν π.χ. κοινές με προνομιούχες μετοχές, ομολογίες με τίτλους κτήσης μετοχών, μετοχές με ομολογίες και ούτω καθεξής.

Η διαφορά που προκύπτει από την έκδοση μετοχών σε τιμή ανώτερη του αρτίου δεν μπορεί να διατεθεί για πληρωμή μερισμάτων ή ποσοστών, μπορεί όμως: (α) να κεφαλαιοποιηθεί ή (β) να συμφηφισθεί προς απόσβεση ζημιών της εταιρίας, εκτός αν υπάρχουν αποθεματικά ή άλλα κονδύλια, τα οποία κατά τον νόμο μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον συμψηφισμό των ζημιών αυτών.

Με την επιφύλαξη των διατάξεων για την κοινωνία, το ενέχυρο και την επικαρπία, οι τίτλοι εκδίδονται και μεταβιβάζονται μόνο με το σύνολο των δικαιωμάτων που περιλαμβάνουν και δεν επιτρέπεται η χωριστή διάθεση ορισμένων δικαιωμάτων.

Σημειώνεται ότι, όταν υπάρχουν μετοχές διαφορετικών κατηγοριών, η αρχή της ισότητας αφορά τις μετοχές της ίδιας κατηγορίας.

Οι «κατηγορίες» μετοχών είναι :

α) Οι κοινές:

Εφόσον δεν ανήκουν σε ειδικά ρυθμιζόμενη στον παρόντα νόμο κατηγορία

β) Οι προνομιούχες:

Το προνόμιο αυτό συνίσταται στη μερική ή ολική απόληψη, πριν από τις κοινές μετοχές, του διανεμόμενου μερίσματος, σύμφωνα με τις ειδικότερες διατάξεις του καταστατικού, και στην προνομιακή απόδοση του κεφαλαίου που καταβλήθηκε από τους κατόχους των προνομιούχων μετοχών από το προϊόν μείωσης του κεφαλαίου ή της εκκαθάρισης της εταιρικής περιουσίας, συμπεριλαμβανομένης της συμμετοχής τούτων στα υπέρ το άρτιο ποσά, που είχαν τυχόν καταβληθεί. Επίσης, το καταστατικό επιτρέπεται να ορίζει ότι σε περίπτωση μη διανομής μερίσματος σε μια ή περισσότερες χρήσεις, το προνόμιο υπέρ των μετοχών αφορά την προνομιακή καταβολή μερισμάτων και για τις χρήσεις κατά τις οποίες δεν έγινε διανομή μερίσματος

γ) Οι εξαγοράσιμες μετοχές:

 Οι μετοχές αυτές μπορούν να εκδίδονται και ως προνομιούχες μετοχές με ή χωρίς δικαίωμα ψήφου. Η εξαγορά γίνεται με δήλωση της εταιρείας ή του μετόχου, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο καταστατικό, και είναι έγκυρη μόνο με καταβολή του αντιτίμου της εξαγοράς κατά τα προβλεπόμενα στο καταστατικό. Διευκρινίζεται ότι είναι δυνατή η εξαγορά εξαγοράσιμων μετοχών και με το προϊόν μείωσης κεφαλαίου. Εισάγεται επίσης η δυνατότητα έκδοσης εξαγοράσιμων μετοχών που εξαγοράζονται με δήλωση του μετόχου. Κατά τούτο, στις εξαγοράσιμες μετοχές μπορεί να προβλέπεται δικαίωμα προαίρεσης αγοράς από την εταιρεία (callable shares) ή δικαίωμα προαίρεσης πώλησης του μετόχου (puttable shares) ή και τα δύο. Στην περίπτωση άσκησης του δικαιώματος προαίρεσης πώλησης από τους μετόχους η εξαγορά είναι υποχρεωτική για την εταιρεία μόνον εφόσον υπάρχουν ποσά από την εταιρική περιουσία που μπορούν να διανεμηθούν, σύμφωνα με τα άρθρα 159 και 160, δεδομένου ότι η εταιρεία δεν μπορεί να υποχρεωθεί να αυξήσει ή να μειώσει το κεφάλαιό της, προκειμένου να ικανοποιήσει τους μετόχους των εξαγοράσιμων μετοχών. Οι εξαγοραζόμενες μετοχές υπόκεινται στο καθεστώς των ιδίων μετοχών

δ)  Δεσμευμένες μετοχές  : 

Το καταστατικό μπορεί να επιτρέπει την έκδοση δεσμευμένων μετοχών, των οποίων η μεταβίβαση εξαρτάται από την έγκριση της εταιρείας. Την έγκριση παρέχει το διοικητικό συμβούλιο ή η γενική συνέλευση κατά τις προβλέψεις του καταστατικού. Το καταστατικό μπορεί να ορίζει τους λόγους για τους οποίους επιτρέπεται η άρνηση της έγκρισης.

Το καταστατικό μπορεί να ορίσει και άλλες μορφές περιορισμών στη μεταβίβαση των μετοχών, όπως ιδίως:
α) το ανεπίτρεπτο της μεταβίβασης, αν οι μετοχές δεν προσφερθούν προηγουμένως στους λοιπούς μετόχους ή σε ορισμένους από αυτούς,
β) την υπόδειξη, εκ μέρους της εταιρείας, μετόχου ή τρίτου που θα αποκτήσει τις μετοχές, αν ο μέτοχος επιθυμεί τη μεταβίβασή τους,
γ) τον όρο ότι, προκειμένου να εγκριθεί η μεταβίβαση μετοχών σε τρίτο, ο τρίτος θα δεσμευθεί να αποκτήσει μετοχές και άλλων μετόχων, που θα προσφερθούν με τους ίδιους όρους με τους οποίους εγκρίνεται η μεταβίβαση ή και διαφορετικούς όρους, κατά τις διατάξεις του καταστατικού, ή
δ) τον όρο ότι, σε περίπτωση μεταβίβασης μετοχών από μέτοχο σε τρίτο, οι λοιποί μέτοχοι θα υποχρεούνται να μεταβιβάσουν και αυτοί στον τρίτο ποσοστό αντίστοιχο μετοχών, σύμφωνα με τις διατάξεις του καταστατικού.
Το καταστατικό πρέπει να ορίζει τη διαδικασία, τους όρους και την προθεσμία, μέσα στην οποία η εταιρεία εγκρίνει τη μεταβίβαση ή προβαίνει στην υπόδειξη αγοραστή. Αν παρέλθει η προθεσμία αυτή, η μεταβίβαση των μετοχών είναι ελεύθερη. Οι περιορισμοί της παρούσας παραγράφου δεν επιτρέπεται να καθιστούν τη μεταβίβαση αδύνατη. Μεταβιβάσεις κατά παράβαση των διατάξεων του καταστατικού είναι άκυρες.

και

ε) Οι αποσβεσμένες μετοχές: Η γενική συνέλευση μπορεί με αυξημένη απαρτία και πλειοψηφία να αποφασίσει την ολική ή μερική απόσβεση του κεφαλαίου. Η απόσβεση γίνεται με καταβολή στους μετόχους του συνόλου ή μέρους της ονομαστικής αξίας των μετοχών τους. Οι μέτοχοι, των οποίων οι μετοχές έχουν αποσβεστεί, διατηρούν τα δικαιώματά τους από τη μετοχική σχέση, με εξαίρεση το δικαίωμα επιστροφής της εισφοράς τους και το δικαίωμα συμμετοχής στη διανομή του ελάχιστου μερίσματος. (άρθρο 32)

 

22) «Τίτλος Κτήσης ( Warrants )» (Άρθρα 56- 58)

Εισάγεται στο ελληνικό δίκαιο ο γνωστός διεθνώς θεσμός των warrants με αντικείμενο μετοχές, που μπορεί να επιτρέψει την άντληση χρημάτων από επιχειρήσεις, ιδίως αναπτυσσόμενες. Οι νέοι τίτλοι παρέχουν το δικαίωμα στον κάτοχό τους να αποκτήσει μετοχές που εκδίδονται από την εταιρεία έναντι καταβολής ορισμένου ποσού κατά την άσκηση του δικαιώματος. Δεν αποκλείεται, η έκδοση τίτλων κτήσης μετοχών χωρίς (ή με συμβολικό) χρηματικό αντάλλαγμα, προκειμένου π.χ. να δοθεί κίνητρο σε ένα πρόσωπο να προβεί σε ορισμένη σημαντική συναλλαγή με την εταιρεία.

Η άσκηση του δικαιώματος κτήσης μετοχών γίνεται με μονομερή δήλωση του δικαιούχου προς την εταιρεία, έναντι καταβολής σε αυτήν ποσού, το ύψος ή ο τρόπος προσδιορισμού του οποίου έχει ορισθεί από το όργανο που αποφάσισε την έκδοση των τίτλων ή εξουσιοδοτήθηκε σχετικώς.

Για όσο χρονικό διάστημα παραμένουν σε ισχύ οι τίτλοι κτήσης μετοχών, σχηματίζεται αποθεματικό, μη δυνάμενο να διανεμηθεί, ίσο με το τυχόν ποσό του τιμήματος που καταβλήθηκε στην εταιρεία κατά την απόκτηση των τίτλων. Αν παρέλθει άπρακτη η προθεσμία για την άσκηση των δικαιωμάτων κτήσης μετοχών, το καταβληθέν τίμημα προσαυξάνει τον λογαριασμό από την έκδοση μετοχών υπέρ το άρτιο.

Σε περίπτωση απόκτησης ιδίων τίτλων, το τυχόν προκύπτον κέρδος ή ζημία της εταιρείας κατά τους εφαρμοστέους λογιστικούς κανόνες με βάση την αποτίμηση των τίτλων, καταχωρίζεται στο αποθεματικό από την αποτίμηση χρεογράφων.

 

23) «Ομολογιακά Δάνεια» (Άρθρα 59- 74)

Πρόκειται για ενσωμάτωση του ν. 3156/2003 στο νόμο για τις ανώνυμες εταιρείες, καθώς και η αναθεώρηση ορισμένων διατάξεων, ώστε οι ρυθμίσεις αφενός μεν να διευκολύνουν τη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων, αφετέρου δε να προσεγγίσουν τα κρατούντα στις διεθνείς αγορές.

Ομολογιακά είναι τα δάνεια που εκδίδονται μόνο από ανώνυμη εταιρία που εδρεύει στην Ελλάδα.

Το ομολογιακό δάνειο μπορεί να περιλαμβάνει ενδεικτικά επιτρέπονται και τους  εξής όρους: α) ότι αντί καταβολής τόκου θα αποδίδονται στους ομολογιούχους άλλες ομολογίες που εκδίδονται από την εκδότρια για το σκοπό αυτόν, β) ότι το ομολογιακό δάνειο δεν έχει ρητή λήξη, οπότε η εκδότρια εξοφλεί το ομολογιακό δάνειο κατά το χρόνο της επιλογής της, γ) ότι η υποχρέωση καταβολής τόκου ή επιστροφής του κεφαλαίου τελεί υπό αίρεση, ή ότι σε σχέση με τις μετατρέψιμες ομολογίες, ότι είναι δυνατή η κεφαλαιοποίηση και των δεδουλευμένων τόκων, δ) ότι οι ομολογιούχοι δανειστές θα ικανοποιούνται ύστερα από τους υπόλοιπους πιστωτές της εκδότριας ή ύστερα από ορισμένη κατηγορία πιστωτών, ε) ότι το ομολογιακό δάνειο είναι εξασφαλισμένο με εμπράγματες ή άλλες ασφάλειες,
Το επιτόκιο του ομολογιακού δανείου συμφωνείται ελεύθερα, χωρίς να εφαρμόζονται οι κείμενες διατάξεις για το ανώτατο δικαιοπρακτικό επιτόκιο.

Οι μετατρέψιμες ομολογίες είναι ειδική κατηγορία ομολογιών που παρέχουν τη δυνατότητα μετατροπής τους σε μετοχές. Έτσι ο ομολογιούχος μετατρέπεται από δανειστής σε μέτοχο, γεγονός που αποτελεί για την ΑΕ μορφή κεφαλαιοποίησης χρεών.

Το όφελος για την Α.Ε από τη σύναψη ομολογιακού δανείου έγκειται στο γεγονός ότι δεν επιβαρύνεται με το κόστος διαμεσολάβησης χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και συνεπώς καταβάλλει μικρότερο τόκο.

« Επισημαίνεται ότι σύμφωνα με την παρ. 1 του αρ. 59 του ν. 4548/2018 «Ομολογιακό είναι το δάνειο που εκδίδεται από ανώνυμη εταιρεία (εκδότρια) και διαιρείται σε ομολογίες, οι οποίες αντιπροσωπεύουν απαίτηση ενός ή πολλών ομολογιούχων έναντι της εκδότριας κατά τους όρους του δανείου. Η ανάληψη του ομολογιακού δανείου από ένα πρόσωπο ή η συγκέντρωση όλων των ομολογιών σε έναν ομολογιούχο, καθώς και η ενσωμάτωση του δανείου σε μία ομολογία δεν αίρουν το χαρακτήρα του δανείου ως ομολογιακού.»»  ( ΠΟΛ.1131/2018 Κοινοποίηση της υπ' αριθμ. 43/2018 Γνωμοδότησης του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους περί θεμάτων ερμηνείας και εφαρμογής των διατάξεων του ν. 3156/2003)

 

24) «Ιδρυτικοί Τίτλοι» (Άρθρα 75- 76)

Στα άρθρα 75-76  προβλέπεται είτε κατά την σύσταση της εταιρείας(άρθρο 75) η έκδοση κοινών ιδρυτικών τίτλων είτε η έκδοση εξαιρετικών ιδρυτικών τίτλων(άρθρο 76).

Κατά τη σύσταση της εταιρείας μπορεί να προβλεφθεί στο καταστατικό, ότι όλοι ή μερικοί από τους ιδρυτές ή τρίτοι θα λάβουν ως ανταμοιβή για συγκεκριμένες ενέργειές τους κατά τη σύσταση της εταιρείας, αριθμό ιδρυτικών τίτλων που δεν μπορεί να υπερβεί το ένα δέκατο (1/10) του αριθμού των μετοχών που εκδίδονται.

Οι τίτλοι αυτοί δεν έχουν ονομαστική αξία και δεν παρέχουν δικαίωμα συμμετοχής στη διοίκηση και διαχείριση της εταιρείας, ούτε στο προϊόν της εκκαθάρισης της περιουσίας της.

Κοινοί ιδρυτικοί τίτλοι

Η ρύθμιση για τους κοινούς ιδρυτικούς τίτλους ακολουθεί κατά βάση την παλαιά (άρθρο 15 του κ.ν. 2190/1920), με τις εξής διαφορές [ άρθρο 75 ]:

α) Για λόγους προστασίας του κεφαλαίου διευκρινίζεται ότι οποιαδήποτε καταβολή προς τους κατόχους ιδρυτικών τίτλων γίνεται υπό τους όρους του άρθρου 151.

β) Προβλέπεται ρητά στην παράγραφο 4 το δικαίωμα της εταιρείας να εξαγοράσει τους ιδρυτικούς τίτλους και πριν από την πάροδο της δεκαετίας, υπό την προϋπόθεση ότι ο συντομότερος χρόνος προβλέπεται στο καταστατικό, κάτι το οποίο γίνεται ήδη δεκτό στη θεωρία.

γ) Τροποποιείται με την παράγραφο 4 το ανώτατο αντίτιμο έναντι του οποίου η εταιρεία δύναται να εξαγοράσει τους ιδρυτικούς τίτλους (δεκαπλάσιο, έναντι 15% του μέσου ετήσιου μερίσματος κατά την τελευταία πενταετία (έναντι τριετίας), σύμφωνα με το άρθρο 15 του κ.ν. 2190/1920).

δ) Με την παράγραφο 6 διευκρινίζεται ότι για την μεταβίβαση των ιδρυτικών τίτλων εφαρμόζονται αναλογικά οι διατάξεις για τη μεταβίβαση των μετοχών.

Εξαιρετικοί ιδρυτικοί τίτλοι

Είναι δυνατή κατά τη σύσταση ή κατά τη διάρκεια λειτουργίας της εταιρείας η έκδοση εξαιρετικών ιδρυτικών τίτλων ως αντάλλαγμα για την παροχή ορισμένων αντικειμένων σε είδος εκ μέρους μετόχων ή τρίτων.

Για την έκδοση εξαιρετικών ιδρυτικών τίτλων, σύμφωνα με το άρθρο αυτό κατά τη διάρκεια λειτουργίας της εταιρείας απαιτείται απόφαση της γενικής συνέλευσης που αποφασίζει με αυξημένη απαρτία και πλειοψηφία και με βάση έκθεση αποτίμησης των παρεχόμενων αντικειμένων, στην οποία εφαρμόζονται αναλόγως τα άρθρα 17 και 18.

Στο άρθρο αυτό η ρύθμιση ακολουθεί επίσης κατά βάση την παλαιά (άρθρο 15 του κ.ν. 2190/1920), με τη διαφορά ότι ως προς τους όρους έκδοσης ιδρυτικών τίτλων έναντι παροχών σε είδος καταργείται ο κανόνας ότι η διάρκειά τους δεν μπορεί να υπερβαίνει την προβλεπόμενη χρήση του παραχωρούμενου αντικειμένου, κανόνας που δύσκολα μπορούσε να εφαρμοστεί σε εισφορές σε είδος αντικειμένων που δεν έχουν συγκεκριμένη διάρκεια ζωής, όπως π.χ. ακίνητα, μετοχές κλπ.

 

25) Διοικητικό Συμβούλιο (Άρθρα 77 – 115)

 

Δείτε αναλυτικά και στο άρθρο Νέα νομοθεσία για τις ΑΕ - Το Διοικητικό Συμβούλιο

 

Τα άρθρα 77 επ. αφορούν το διοικητικό συμβούλιο της ανώνυμης εταιρείας. Το νομοσχέδιο εμμένει στον παραδοσιακό τρόπο διακυβέρνησης της Α.Ε. μέσω Δ.Σ.. Δεν θεωρήθηκε απαραίτητο να εισαχθεί δυνατότητα υιοθέτησης εναλλακτικού συστήματος διοίκησης, ιδίως κατά τη γερμανική διάκριση «εποπτικού» και «διοικητικού» οργάνου, διότι αυτό θα ήταν αντίθετο με τις ελληνικές συνήθειες και μάλλον θα περιέπιπτε εξαρχής σε αχρησία, ακριβώς όπως έχει συμβεί και αλλού (π.χ. στη Γαλλία), όπου ο νόμος, με τίμημα τη μεγάλη διόγκωση των ρυθμίσεων, προέβλεψε κατ’ επιλογή το λεγόμενο «διώροφο» σύστημα. Ωστόσο, το νομοσχέδιο προβλέπει κάποιο υποκατάστατο, που είναι η δυνατότητα ορισμού «εκτελεστικής επιτροπής» (άρθρο 87 παράγραφος 4), που μπορεί να έχει ως αποστολή τη λήψη αποφάσεων για την καθημερινή διοίκηση της εταιρείας, ενώ το λοιπό Δ.Σ. μπορεί να περιορισθεί σε καθήκοντα εποπτείας. Άλλος σημαντικός νεωτερισμός είναι η πρόβλεψη μονομελούς Δ.Σ., με διορισμό ενός μόνο προσώπου για τη διοίκηση της εταιρείας.

Σε γενικές γραμμές οι ρυθμίσεις για το διοικητικό συμβούλιο ακολουθούν εκείνες του ΚΝ 2190/1920, με τις εξής τροποποιήσεις :

α) Εισάγεται ανώτατος αριθμός των μελών που μπορεί να απαρτίζουν το Δ.Σ. (15 μέλη) πέραν του κατώτατου αριθμού, που προβλέπεται ήδη (3 μέλη) [άρθρο 77].

β) Αποσαφηνίζεται το καθεστώς συνυπευθυνότητας του φυσικού προσώπου που ορίζει το νομικό πρόσωπο για την άσκηση των εξουσιών του ως μέλους του Δ.Σ., εφόσον συντρέχει τέτοια περίπτωση, με εκείνη του νομικού προσώπου που αποτελεί μέλος του Δ.Σ.

[άρθρο 77 . 4. Το καταστατικό μπορεί να προβλέπει ότι μέλος του διοικητικού συμβουλίου είναι και νομικό πρόσωπο. Στην περίπτωση αυτή το νομικό πρόσωπο υποχρεούται να ορίσει ένα φυσικό πρόσωπο για την άσκηση των εξουσιών του νομικού προσώπου ως μέλους του διοικητικού συμβουλίου. Ο ορισμός αυτός υποβάλλεται σε δημοσιότητα, σύμφωνα με το άρθρο 13. Το φυσικό πρόσωπο είναι εις ολόκληρο συνυπεύθυνο με το νομικό πρόσωπο για την εταιρική διαχείριση. Παράλειψη του νομικού προσώπου να προβεί στον ορισμό φυσικού προσώπου για την άσκηση των αντιστοίχων εξουσιών εντός δέκαπέντε (15) ημερών από το διορισμό του νομικού προσώπου ως μέλους του διοικητικού συμβουλίου λογίζεται ως παραίτηση του νομικού προσώπου από τη θέση του μέλους.].

γ) Το καταστατικό μπορεί να προβλέπει ότι ορισμένος μέτοχος ή μέτοχοι έχουν το δικαίωμα να διορίζουν απευθείας μέλη του διοικητικού συμβουλίου, όχι όμως πέραν των δύο πέμπτων (2/5) [από 1/3, που ήταν ] του προβλεπόμενου συνολικού αριθμού αυτών. [άρθρο 78].

δ) Ρυθμίζεται το ελλιπές διοικητικό συμβούλιο, εκείνο δηλ. που λόγω θανάτου, παραίτησης κλπ. μέλους του ή μελών του βρίσκεται με λιγότερα μέλη από τον κανονικό αριθμό. Παρέχονται οι δυνατότητες που παρέχει και ο κ.ν. 2190/1920, με την εξής όμως διαφορά: Ότι εφόσον η εκλογή μελών του Δ.Σ. σε αντικατάσταση παραιτηθέντων κλπ. αποτελεί καθολική πλέον πρακτική, οι δυνατότητες αναπλήρωσης κ.λπ. θα μπορούν να ισχύουν και χωρίς την προϋπόθεση πρόβλεψής τους από το καταστατικό.

[άρθρο 82.  Ελλιπές διοικητικό συμβούλιο : 1. Σε περίπτωση παραίτησης ή θανάτου ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο απώλειας της ιδιότητας μέλους ή μελών του διοικητικού συμβουλίου, το διοικητικό συμβούλιο μπορεί να εκλέγει μέλη αυτού σε αντικατάσταση των μελών που εξέλιπαν. Η εκλογή αυτή επιτρέπεται εφόσον η αναπλήρωση των παραπάνω μελών δεν είναι εφικτή από αναπληρωματικά μέλη, που έχουν εκλεγεί από τη γενική συνέλευση ή διοριστεί από μέτοχο ή μετόχους, σύμφωνα με το άρθρο 81. Η εκλογή από το διοικητικό συμβούλιο γίνεται με απόφαση των απομενόντων μελών, αν είναι τουλάχιστον τρία (3), και ισχύει για το υπόλοιπο της θητείας του μέλους που αντικαθίσταται. Η απόφαση της εκλογής υποβάλλεται σε δημοσιότητα και ανακοινώνεται από το διοικητικό συμβούλιο στην αμέσως προσεχή γενική συνέλευση, η οποία μπορεί να αντικαταστήσει τους εκλεγέντες, ακόμη και αν δεν έχει αναγραφεί σχετικό θέμα στην ημερήσια διάταξη.

2. Το καταστατικό μπορεί να προβλέπει ότι, σε περίπτωση παραίτησης, θανάτου ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο απώλειας της ιδιότητας μέλους ή μελών του διοικητικού συμβουλίου, τα υπόλοιπα μέλη μπορούν να συνεχίσουν τη διαχείριση και την εκπροσώπηση της εταιρείας και χωρίς την αντικατάσταση των ελλειπόντων μελών, σύμφωνα με την παράγραφο 1, με την προϋπόθεση ότι ο αριθμός αυτών υπερβαίνει το ήμισυ των μελών, όπως είχαν πριν από την επέλευση των παραπάνω γεγονότων. Σε κάθε περίπτωση τα μέλη αυτά δεν επιτρέπεται να είναι λιγότερα των τριών (3).

3. Τα απομένοντα μέλη του διοικητικού συμβουλίου, ανεξάρτητα από τον αριθμό τους, μπορούν να προβούν σε σύγκληση γενικής συνέλευσης με αποκλειστικό σκοπό την εκλογή νέου διοικητικού συμβουλίου.].

ε) Η μέγιστη διάρκεια θητείας των μελών του διοικητικού συμβουλίου ορίζεται στο καταστατικό, δεν μπορεί όμως να υπερβαίνει τα έξι (6) έτη. [άρθρο 85].

στ) Προβλέπει τη δυνατότητα της Γ.Σ. να αποφασίζει τμηματική ανανέωση του Δ.Σ. («staggered board»). Μπορεί για παράδειγμα να προβλέπεται στο καταστατικό ότι το Δ.Σ. ανανεώνεται κατά ένα ποσοστό ή κατά ένα αριθμό μελών ανά διετία. Εννοείται ότι η δυνατότητα αυτή δεν εμποδίζει τη Γ.Σ. να ανακαλεί, όποτε το επιθυμεί ή το κρίνει σκόπιμο, το Δ.Σ. εν όλω ή εν μέρει, στην περίπτωση αυτή όμως θα πρέπει ο αντικαταστάτης να εντάσσεται στο χρόνο θητείας του ανακληθέντος. [άρθρο 85].

ζ) Αποσαφηνίζονται οι προϋποθέσεις νομιμοποίησης των εκπροσώπων της εταιρείας. Η ουσία του άρθρου είναι η νομοθετική επανάληψη του άρθρου τρίτου παρ. 12 του ν. 4156/2013, για το μη αναγκαίο της εταιρικής σφραγίδας. Ο ν. 4156/2013 όμως στην πράξη δεν τηρείται πάντοτε και κρίνεται σκόπιμο η διάταξη να επαναληφθεί. [άρθρο 88].

η) Επαναλαμβάνει με επουσιώδεις διαφοροποιήσεις τις προϊσχύσασες ρυθμίσεις για τον τόπο συνεδρίασης του Δ.Σ. και τη δυνατότητα συνεδρίασης με τηλεδιάσκεψη. [άρθρο 90].

θ) Οι ρυθμίσεις που εισήχθησαν με τον ν. 3604/2007 αναφορικά με τη δυνατότητα πρακτικών «διά περιφοράς» ενισχύονται με το άρθρο 94, προκειμένου να είναι δυνατή η λήψη απόφασης και στην περίπτωση που όλα τα μέλη του Δ.Σ. ή οι αντιπρόσωποί τους συμφωνούν να αποτυπωθεί πλειοψηφική τους απόφαση σε πρακτικό χωρίς συνεδρίαση. Προβλέπεται επίσης η υποχρέωση καταχώρισης του εν λόγω πρακτικού στο βιβλίο πρακτικών. Η αντικατάσταση των υπογραφών με ηλεκτρονικά μέσα προϋποθέτει ειδική προς τούτο πρόβλεψη του καταστατικού. (άρθρο 94)].

ι) Το μέλος του Δ.Σ., θα οφείλει να αποκαλύπτει και συγκρούσεις συμφερόντων της εταιρείας με τα συμφέροντα της συζύγου του ή των τέκνων του ή εταιρείας που ελέγχει, εφόσον λαμβάνει γνώση αυτών και στερείται του δικαιώματος ψήφου επί θεμάτων, στα οποία υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων της εταιρείας με εκείνα του ιδίου ή των προσώπων με τα οποία συνδέεται με σχέση υπαγόμενη στην παράγραφο 2 του άρθρου 99 (συγγενείς, ελεγχόμενες εταιρείας κλπ.). Μη ουσιώδεις ή απόμακρες συγκρούσεις συμφερόντων δεν δικαιολογούν πάντως αποχή του από την ψηφοφορία. Ρυθμίζεται επίσης το ενδεχόμενο κάποια απόφαση να μην μπορεί να ληφθεί λόγω της υποχρέωσης αποχής περισσότερων μελών του Δ.Σ., ώστε τα υπόλοιπα να μην σχηματίζουν απαρτία, οπότε το ζήτημα πρέπει να παραπέμπεται στη Γ.Σ. μετά από πρωτοβουλία των λοιπών μελών. (άρθρο 97)

Δηλαδή : Η σύγκρουση συμφερόντων οδηγεί σε στέρηση του δικαιώματος ψήφου, και οι αποφάσεις του ΔΣ λαμβάνονται από τα υπόλοιπα μέλη (άρθρο 97 § 3).

 

26) Μέλη Διοικητικού Συμβουλίου - Πράξεις Ανταγωνισμού ( Άρθρο 98 )

Με την παράγραφο 1 του άρθρου 98 διευρύνθηκε η δυνατότητα να επιτρέπονται πράξεις ανταγωνισμού όχι μόνο με απόφαση της γενικής συνέλευσης, αλλά και με το καταστατικό. Κατά τα λοιπά, το άρθρο αυτό δεν επιφέρει αλλαγές σε σχέση με το άρθρο 23 του κ.ν. 2190/1920.

 

27) Συναλλαγές της Εταιρείας με Συνδεδεμένα Πρόσωπα ( Άρθρα 99 - 101 )

 

Προσοχή :

Τα άρθρα 99 έως 101 [ Άρθρο 99. Διαφάνεια και εποπτεία των συναλλαγών με συνδεδεμένα μέρη (Άρθρο 9γ της Οδηγίας 2007/36/ΕΚ, Οδηγία 2017/828/ΕΕ)

Άρθρο 100. Χορήγηση άδειας για την κατάρτιση συναλλαγής με συνδεδεμένο μέρος (Άρθρο 9γ της Οδηγίας 2007/36/ΕΚ, Οδηγία 2017/828/ΕΕ)] εφαρμόζονται σε συμβάσεις που συνάπτονται από την ημερομηνία 1η Ιανουαρίου 2019 και μετά.

 ( Άρθρο 187. Μεταβατικές διατάξεις  )

 

(1) Απαίτηση λήψης άδειας – «Συνδεδεμένα» μέρη

Απαγορεύεται και είναι άκυρη η σύναψη οποιωνδήποτε συμβάσεων της εταιρείας με τα κατωτέρω  πρόσωπα, καθώς και η παροχή ασφαλειών και εγγυήσεων προς τρίτους υπέρ των προσώπων αυτών, χωρίς ειδική άδεια [ Εξαιρούνται από την εφαρμογή της παραγράφου 1 συναλλαγές, ως προς τις οποίες ο νόμος προϋποθέτει έγκριση από τη γενική συνέλευση, εφόσον οι σχετικές νομοθετικές διατάξεις αντιμετωπίζουν ειδικώς και προστατεύουν επαρκώς τη δίκαιη μεταχείριση όλων των μετόχων, των συμφερόντων της εταιρείας και των μετόχων που δεν αποτελούν συνδεδεμένα μέρη, συμπεριλαμβανομένων των μετόχων μειοψηφίας.] παρεχόμενη με απόφαση του διοικητικού συμβουλίου ή, με τους όρους του άρθρου 100 [Χορήγηση άδειας για την κατάρτιση συναλλαγής με συνδεδεμένο μέρος (Άρθρο 9γ της Οδηγίας 2007/36/ΕΚ, Οδηγία 2017/828/ΕΕ)] , της γενικής συνέλευσης των μετόχων:

 (α) Επί εταιρειών με μετοχές εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά, τα πρόσωπα που ορίζονται ως συνδεδεμένα με αυτήν κατά το Διεθνές Λογιστικό Πρότυπο 24, καθώς και τα νομικά πρόσωπα που ελέγχονται από αυτά, σύμφωνα με το Διεθνές Λογιστικό Πρότυπο 27.

(β) Ως προς τις λοιπές εταιρείες,

[1] τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου,

[2] τα πρόσωπα που ελέγχουν την εταιρεία,

[3] τα στενά μέλη οικογένειας των προσώπων αυτών, όπως αυτά ορίζονται στο Παράρτημα Α΄ του ν. 4308/2014, [Στενό μέλος οικογένειας (close family member): Στενό μέλος οικογένειας ενός προσώπου είναι εκείνο το μέλος της οικογένειάς του, που μπορεί να αναμένεται ότι επηρεάζει, ή επηρεάζεται από το πρόσωπο αυτό κατά την ενασχόλησή τους με την οντότητα. Στην έννοια του στενού μέλους οικογένειας περιλαμβάνονται: α) Ο(η) σύζυγος ή ο(η) σύντροφος με τον(την) οποίο(α) συγκατοικεί το πρόσωπο. β) Τα εξαρτώμενα μέλη, συμπεριλαμβανομένων ανιόντων ή κατιόντων συγγενών, του προσώπου ή του(της) συζύγου του(της) ή του(της) συντρόφου του(της), με τον(την) οποίο(α) συγκατοικεί το πρόσωπο.]  καθώς και τα νομικά πρόσωπα που ελέγχονται από τους παραπάνω.

Ένα φυσικό ή νομικό πρόσωπο θεωρείται ότι ελέγχει την εταιρεία, αν συντρέχει μια από τις περιπτώσεις του άρθρου 32 «Προϋποθέσεις υποχρεωτικής ενοποίησης» του ν. 4308/2014.

(γ) Τα πρόσωπα, ως προς τα οποία έχει επεκταθεί με καταστατική πρόβλεψη η εφαρμογή του παρόντος άρθρου και των άρθρων 100 και 101 και, ιδίως, τους γενικούς διευθυντές και τους διευθυντές της εταιρείας., καθώς και η παροχή ασφαλειών και εγγυήσεων προς τρίτους υπέρ των προσώπων αυτών, χωρίς ειδική άδεια παρεχόμενη με απόφαση του διοικητικού συμβουλίου ή, με τους όρους του άρθρου 100, της γενικής συνέλευσης των μετόχων.

 

(2) Υποκείμενες συναλλακτικές σχέσεις - Εξαιρέσεις

Το αντικειμενικό πεδίο εφαρμογής των ρυθμίσεων διαλαμβάνει κατ’ αρχήν το σύνολο των συναλλακτικών σχέσεων μεταξύ της εταιρείας και των συνδεδεμένων με αυτήν προσώπων. Με τη νέα ρύθμιση δεν υπάρχει πλέον η διάκριση μεταξύ δανειακών και πιστωτικών συμβάσεων, από τη μία μεριά, και «άλλων συμβάσεων», από την άλλη, αλλά όλες οι συμβάσεις υπάγονται σε ενιαίο καθεστώς, όπως επιτάσσει και η Οδηγία.

Από το πεδίο εφαρμογής των ρυθμίσεων εξαιρούνται (παρ. 3) :

(α) Πράξεις που δεν εξέρχονται των ορίων των τρεχουσών συναλλαγών της εταιρείας. Ως τρέχουσες συναλλαγές νοούνται εκείνες, που είναι συνήθεις σε σχέση με τις εργασίες και το αντικείμενο της επιχειρηματικής δραστηριότητας της εταιρείας, ως προς το είδος και το μέγεθός τους και συνάπτονται με τους συνήθεις όρους της αγοράς. Επί εταιρείας με μετοχές εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά, το διοικητικό συμβούλιο θεσπίζει εσωτερική διαδικασία για την περιοδική αξιολόγηση του κατά πόσον πληρούνται οι συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

Τεκμαίρεται ότι σύμβαση της εταιρείας,δεν είναι συνήθης ως προς το μέγεθός της, αν η αξία της αποτιμάται τουλάχιστον σε δέκα τοις εκατόν (10%) του ενεργητικού της εταιρείας, σύμφωνα με τον τελευταίο δημοσιευμένο ισολογισμό και, αν τέτοιος δεν υπάρχει, σύμφωνα με ισολογισμό που συντάσσεται προς το σκοπό αυτό. Για τον υπολογισμό του ανωτέρω ποσοτικού ορίου λαμβάνονται υπόψη στο σύνολό τους αθροιστικά οι συναλλαγές που ολοκληρώθηκαν με το συνδεδεμένο μέρος ή άλλο πρόσωπο άμεσα ή έμμεσα ελεγχόμενο από αυτό, κατά το ίδιο οικονομικό έτος.

(β) Συμβάσεις που αφορούν τις αποδοχές των μελών του διοικητικού συμβουλίου της εταιρείας, του γενικού διευθυντή και του τυχόν αναπληρωτή του, καθώς και των διοικητικών στελεχών της, αφού ως προς τα πρόσωπα αυτά εφαρμόζονται οι διατάξεις των άρθρων 109 έως 114 για τις αμοιβές [ Δείτε κατωτέρω ] .

(γ) Συμβάσεις που συνήφθησαν από πιστωτικά ιδρύματα βάσει μέτρων που αποσκοπούν στη διαφύλαξη της σταθερότητάς τους, κατόπιν έγκρισης της αρμόδιας αρχής που είναι υπεύθυνη για την προληπτική εποπτεία.
(δ) Συμβάσεις της εταιρείας με τους μετόχους της, εφόσον η δυνατότητα κατάρτισης προσφέρεται σε όλους τους μετόχους της εταιρείας, με τους ίδιους όρους, και διασφαλίζεται η ίση μεταχείριση όλων των μετόχων και η προστασία των συμφερόντων της εταιρείας.
(ε) Συμβάσεις της εταιρείας με εκατό τοις εκατό (100%) θυγατρική της ή θυγατρική, στην οποία δεν μετέχει κανένα πρόσωπο συνδεδεμένο, ή συμβάσεις παροχής ασφαλειών ή εγγυήσεων υπέρ αυτών.
(στ) Συμβάσεις της εταιρείας με θυγατρική ή ασφάλειες ή εγγυήσεις υπέρ θυγατρικής, οι οποίες συνάπτονται ή παρέχονται προς το συμφέρον της εταιρείας, της θυγατρικής της και των μετόχων τους που δεν είναι συνδεδεμένα μέρη, συμπεριλαμβανομένων των μετόχων μειοψηφίας, ή από τις οποίες δεν κινδυνεύουν τα συμφέροντα τούτων. Στην περίπτωση αυτή συντάσσεται έκθεση από τα πρόσωπα της παραγράφου 1 του άρθρου 101, η οποία αξιολογεί κατά πόσον υπάρχει επαρκής προστασία των συμφερόντων αυτών. Αναφορά στο περιεχόμενο της έκθεσης γίνεται στο Προσάρτημα, σύμφωνα με την παράγραφο 31 του άρθρου 29 του ν. 4308/2014. Τα προηγούμενα εδάφια δεν εφαρμόζονται σε εταιρείες με μετοχές μη εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά.

 (ζ) Συναλλαγές που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 19. [ Μεταγενέστερη απόκτηση στοιχείων του ενεργητικού].

 

 (3) Προϋποθέσεις για την έγκυρη χορήγηση άδειας από την εταιρεία προς κατάρτιση συναλλαγών με συνδεδεμένα πρόσωπα (άρθρο 100 ).

Αυτές συνίστανται (σωρευτικώς):

(α) στη χορήγηση άδειας από το αρμόδιο εταιρικό όργανο,

( β) στην κατάρτιση έκθεσης αξιολόγησης (fairness opinion) προκειμένου για εταιρείες με μετοχές εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά και  

γ) στην τήρηση των διατυπώσεων δημοσιότητας. [Η ανακοίνωση περιλαμβάνει κατ’ ελάχιστον πληροφορίες: (α) ως προς τη φύση της σχέσης της εταιρείας με το συνδεδεμένο μέρος, (β) την ημερομηνία και την αξία της συναλλαγής, (γ) κάθε άλλη πληροφορία που είναι αναγκαία για να αξιολογηθεί κατά πόσον η συναλλαγή είναι δίκαιη και εύλογη για την εταιρεία και τα πρόσωπα που δεν αποτελούν συνδεδεμένο μέρος, συμπεριλαμβανομένων των μετόχων μειοψηφίας.]

Ως προς το αρμόδιο εταιρικό όργανο, η παράγραφος 1 προβλέπει ότι η σχετική άδεια χορηγείται κατ’ αρχήν από το Δ.Σ. και έχει διάρκεια ισχύος έξι (6) μήνες ή ένα (1) έτος, επί επαναλαμβανόμενων συμβάσεων με το ίδιο πρόσωπο. Η νέα ρύθμιση διαφοροποιείται από το προϊσχύσαν άρθρο 23α του κ.ν. 2190/1920, σύμφωνα με το οποίο η χορήγηση άδειας επαφίετο αποκλειστικά στη γενική συνέλευση. Αυτό δεν σημαίνει εντούτοις ότι αποκλείεται οποιαδήποτε συμμετοχή της γενικής συνέλευσης στην διαδικασία αδειοδότησης της συναλλαγής της εταιρείας με συνδεδεμένα πρόσωπα.

[ Δικαίωμα μειοψηφίας ]

Η παράγραφος 3 διαφυλάσσει συναφώς τη δυνατότητα να παραπεμφθεί το θέμα στη Γ.Σ., αν ζητήσει αυτό μειοψηφία του 5% του μετοχικού κεφαλαίου εντός δέκα (10) ημερών από τη δημοσίευση της ανακοίνωσης της χορήγησης άδειας από το Δ.Σ. ή όταν η λήψη απόφασης από το τελευταίο είναι αδύνατη, π.χ. λόγω σύγκρουσης συμφερόντων των περισσότερων μελών του (παράγραφος 3 του άρθρου 97). Παρέχεται μάλιστα η δυνατότητα καταστατικής πρόβλεψης ότι το δικαίωμα αυτό το έχει μικρότερη μειοψηφία, όχι κατώτερη του 1%.

Η παράγραφος 4 συμπληρώνει με τη σειρά της το περιεχόμενο της παραγράφου 3 ρυθμίζοντας την περίπτωση κατά την οποία το Δ.Σ. προέβη στη σύναψη της σύμβασης με συνδεδεμένο πρόσωπο χωρίς να λάβει προηγουμένως την άδεια της Γ.Σ. για τη συγκεκριμένη συναλλαγή (π.χ. πριν από την παρέλευση της δεκαήμερης προθεσμίας της παραγράφου 3 ή μετά την παρέλευση της δεκαήμερης προθεσμίας και πριν από τη συνεδρίαση της Γ.Σ.). Στην περίπτωση αυτή, η χορήγηση της άδειας με μεταγενέστερη απόφαση της γενικής συνέλευσης ματαιώνεται, εάν αντιταχθεί σε αυτήν το 1/20 του εκπροσωπούμενου στη σχετική συνέλευση μετοχικού κεφαλαίου (και εδώ το καταστατικό μπορεί να μειώσει το ποσοστό μέχρι το 1%). Η παράγραφος 5 αναφέρεται στη διαδικασία χορήγησης της άδειας από τη γενική συνέλευση και εισάγει τον περιορισμό ότι η απόφαση για την χορήγηση άδειας λαμβάνεται άνευ συμμετοχής του ενδιαφερόμενου μετόχου, δηλαδή του μετόχου τον οποίον αφορά η συναλλαγή. Η συγκεκριμένη πρόβλεψη συνάδει με το άρθρο 9γ παρ. 4 ης Οδηγίας 2007/36/EK, όπως αυτό εισήχθη δυνάμει της Οδηγίας 2017/828/ΕΕ. Τέλος, η παράγραφος 6 αναφέρεται στο ενδεχόμενο της τροποποίησης της καταρτισθείσας συναλλαγής με το συνδεδεμένο πρόσωπο και καθορίζει συναφώς το αρμόδιο για τη χορήγηση άδειας στην περίπτωση αυτή εταιρικό όργανο.

[ Έκθεση αξιολόγησης (fairness opinion) ]

Η διάταξη του άρθρου 101 αναφέρεται στην έκθεση αξιολόγησης (fairness opinion) ) με αντικείμενο τον δίκαιο και εύλογο χαρακτήρα της συναλλαγής της εταιρείας με το συνδεδεμένο πρόσωπο και στη δημοσιότητα των συναλλαγών αυτών της εταιρείας. Η νέα ρύθμιση διαφοροποιείται από εκείνη του άρθρου 23α του κ.ν. 2190/1920, υπό την έννοια ότι: α) καθιστά (για τις εταιρείες με μετοχές εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά) υποχρεωτική την λήψη έκθεσης αξιολόγησης και β) προβλέπει γενικευμένη δημοσιότητα της απόφασης του Δ.Σ. ή, κατά περίπτωση, της γενικής συνέλευσης που χορηγεί άδεια για την κατάρτιση μίας τέτοιας συναλλαγής.

Προσοχή :

Σύμφωνα με το άρθρο 100,  παρ.  5, «Στην περίπτωση που η συναλλαγή αφορά μέτοχο της εταιρείας, ο συγκεκριμένος μέτοχος δεν μετέχει στην ψηφοφορία της γενικής συνέλευσης και δεν υπολογίζεται για το σχηματισμό της απαρτίας και της πλειοψηφίας. Ομοίως δεν μετέχουν στην ψηφοφορία άλλοι μέτοχοι, με τους οποίους ο αντισυμβαλλόμενος συνδέεται με σχέση υπαγόμενη στην παράγραφο 2 του άρθρου 99.
Η παρούσα δεν εφαρμόζεται: (α) σε εταιρίες με μετοχές μη εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά και (β) επί εταιριών με εισηγμένες μετοχές, αν η άδεια του διοικητικού συμβουλίου σύμφωνα με την παράγραφο 1 δόθηκε με τη συμφωνία της πλειοψηφίας των ανεξάρτητων μελών τούτου. Σε κάθε περίπτωση η χορήγηση της άδειας από τη γενική συνέλευση ματαιώνεται, αν αντιταχθούν σε αυτήν μέτοχοι που εκπροσωπούν το ένα τρίτο (1/3) του εκπροσωπούμενου στη συνέλευση κεφαλαίου».

Τα δύο τελευταία εδάφια, τέθηκαν όπως προστέθηκαν με την παράγραφο 7 του άρθρου 49 του ν. 4587/2018 (ΦΕΚ Α' 218/24-12-2018) και ισχύουν από 01/01/2019, σύμφωνα με την παράγραφο 16 του ιδίου άρθρου 49.

 Δηλαδή στην περίπτωση που η συναλλαγή αφορά μέτοχο της εταιρίας και το ζήτημα έχει αχθεί ενώπιον της ΓΣ, ο συγκεκριμένος μέτοχος δεν μπορεί να μετάσχει στην ψηφοφορία, έτσι ώστε να μη ματαιωθεί ο σκοπός του νόμου και ο ενδιαφερόμενος μέτοχος εγκρίνει την (ύποπτη) συναλλαγή με τη δική του ψήφο.

Πρέπει να σημειωθεί ότι το άρθρο 23α ΚΝ 2190/1920 δεν περιείχε απαγόρευση συμμετοχής στην ψηφοφορία της ΓΣ του ενδιαφερόμενου μετόχου.

Επίσης :

 «8. Φυσικό πρόσωπο, το οποίο κατέχει μετοχές εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά και το οποίο είναι μέλος του διοικητικού συμβουλίου της εν λόγω εταιρείας, δεν μετέχει στην ψηφοφορία της γενικής συνέλευσης και δεν υπολογίζεται για τον σχηματισμό της απαρτίας και της πλειοψηφίας, όταν η γενική συνέλευση αποφασίζει την ανάθεση του υποχρεωτικού ελέγχου των χρηματοοικονομικών καταστάσεων σε ορκωτό ελεγκτή λογιστή ή σε ελεγκτική εταιρία. Η παρούσα παράγραφος δεν εφαρμόζεται όταν η πλειοψηφία των ανεξάρτητων μελών του διοικητικού συμβουλίου δηλώσει ότι συμφωνεί με την ανάθεση του ελέγχου στα προτεινόμενα πρόσωπα.» ( άρθρο 124, παρ. 8, όπως τροποποιήθηκε με το ν. 4587/2018  )

Υπενθύμιση υποχρεώσεων σχετικά με τις Ενδοομιλικές Συναλλαγές

« Ν. 4174/2013, Άρθρο 21. Φάκελος Τεκμηρίωσης : 1. Για τις μεταξύ τους συναλλαγές που εμπίπτουν στο άρθρο 50 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος [1. Νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες όταν πραγματοποιούν συναλλαγές, μία ή περισσότερες, διεθνείς ή και εγχώριες, με συνδεδεμένα πρόσωπα κατά την έννοια του άρθρου 2 του Κ.Φ.Ε. με οικονομικούς ή εμπορικούς όρους διαφορετικούς από εκείνους που θα ίσχυαν μεταξύ μη συνδεδεμένων προσώπων (ανεξάρτητων επιχειρήσεων) ή μεταξύ συνδεδεμένων προσώπων και τρίτων, οποιαδήποτε κέρδη τα οποία χωρίς τους όρους αυτούς θα είχαν πραγματοποιηθεί από το νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, αλλά τελικά δεν πραγματοποιήθηκαν λόγω των διαφορετικών όρων (αρχή των ίσων αποστάσεων) περιλαμβάνονται στα κέρδη του νομικού προσώπου ή της νομικής οντότητας μόνον στο βαθμό που δεν μειώνουν το ποσό του καταβλητέου φόρου. ] , καθώς και τη μεταξύ τους μεταφορά λειτουργιών του άρθρου 51 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, τα συνδεδεμένα πρόσωπα κατά την έννοια της περίπτωσης ζ' του άρθρου 2 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, υποχρεούνται να τηρούν Φάκελο Τεκμηρίωσης. Φάκελο Τεκμηρίωσης υποχρεούνται να τηρούν και οι μόνιμες εγκαταστάσεις αλλοδαπών επιχειρήσεων στην Ελλάδα, για τις παραπάνω συναλλαγές τους με το κεντρικό ή με τα συνδεδεμένα πρόσωπα του κεντρικού τους στην αλλοδαπή, καθώς και τα ημεδαπά νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες για τις παραπάνω συναλλαγές τους με μόνιμες εγκαταστάσεις που διατηρούν στην αλλοδαπή.
2. Οι υπόχρεοι της παραγράφου 1 απαλλάσσονται από την υποχρέωση τήρησης Φακέλου Τεκμηρίωσης, εφόσον: α) οι παραπάνω συναλλαγές ή μεταφορά λειτουργιών ανέρχονται μέχρι εκατό χιλιάδες (100.000) ευρώ ανά φορολογικό έτος και αθροιστικώς, όταν ο κύκλος εργασιών του υπόχρεου δεν υπερβαίνει τα πέντε (5) εκατομμύρια ευρώ ανά φορολογικό έτος, ή β) οι παραπάνω συναλλαγές ή μεταφορά λειτουργιών ανέρχονται μέχρι διακόσιες χιλιάδες (200.000) ευρώ ανά φορολογικό έτος και αθροιστικώς, όταν ο κύκλος εργασιών του υπόχρεου υπερβαίνει τα πέντε (5) εκατομμύρια ευρώ ανά φορολογικό έτος. 3. Ο Φάκελος Τεκμηρίωσης, που αποτελείται κατά περίπτωση από το Βασικό Φάκελο Τεκμηρίωσης και τον Ελληνικό Φάκελο Τεκμηρίωσης, καταρτίζεται έως τη λήξη της προθεσμίας υποβολής της ετήσιας δήλωσης φορολογίας εισοδήματος και συνοδεύεται από Συνοπτικό Πίνακα Πληροφοριών, ο οποίος υποβάλλεται ηλεκτρονικά στη Φορολογική Διοίκηση μέσα στην ίδια προθεσμία. ……»

 

28) Αμοιβές Διοικητικού Συμβουλίου ( Άρθρα 109-114)

 

Προσοχή :

Τα άρθρα 109 έως 112 [ ΑΜΟΙΒΕΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ] εφαρμόζονται στις αμοιβές που αντιστοιχούν στις χρήσεις που αρχίζουν μετά τις 31.12.2018.

( Αρθρο 187. Μεταβατικές διατάξεις  )

Προσοχή :

Το άρθρο 109 περιέχει διατάξεις  που αφορούν όλες τις εταιρίες, εισηγμένες ή μη, ενώ τα άρθρα 110-112 αφορούν μόνο τις εισηγμένες. [ Άρθρο 110. Πολιτική αποδοχών (Άρθρο 9α της Οδηγίας 2007/36/ΕΚ, Οδηγία 2017/828/ΕΕ)

Αρθρο 111. Περιεχόμενο της πολιτικής αποδοχών (Άρθρο 9α της Οδηγίας 2007/36/ΕΚ, Οδηγία 2017/828/ΕΕ) Άρθρο 112. Έκθεση αποδοχών (Άρθρο 9β της Οδηγίας 2007/36/ΕΚ, Οδηγία 2017/828/ΕΕ)]

Με τα άρθρα 109 επ. αναμορφώνεται το καθεστώς αμοιβών του Δ.Σ.

Τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου δικαιούνται να λάβουν αμοιβή ή άλλες παροχές, σύμφωνα με το νόμο και τα οριζόμενα στο καταστατικό και, κατά περίπτωση, την πολιτική αποδοχών της εταιρείας.

Αμοιβή ή παροχή που χορηγείται σε μέλος του διοικητικού συμβουλίου και δεν ρυθμίζεται στο νόμο και το καταστατικό βαρύνει την εταιρεία, μόνο αν εγκριθεί με ειδική απόφαση της γενικής συνέλευσης, με την επιφύλαξη των οριζομένων στα άρθρα 110 έως 112.

Αμοιβή συνιστάμενη σε συμμετοχή στα κέρδη της χρήσεως παρέχεται μόνον αν αυτό προβλέπεται στο καταστατικό. Το ύψος της ανωτέρω αμοιβής προσδιορίζεται με απόφαση της γενικής συνέλευσης, η οποία αποφασίζει με απλή απαρτία και πλειοψηφία. Αμοιβή χορηγούμενη από τα κέρδη της χρήσεως λαμβάνεται από το υπόλοιπο των καθαρών κερδών που απομένει μετά την αφαίρεση των νόμιμων κρατήσεων για τακτικό αποθεματικό και τη διανομή του ελάχιστου μερίσματος υπέρ των μετόχων. Επί εταιρειών με μετοχές εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά η παρούσα παράγραφος ισχύει με την επιφύλαξη των οριζομένων στα άρθρα 110 και 111.

Αμοιβή σε μέλη του διοικητικού συμβουλίου για υπηρεσίες προς την εταιρεία βάσει ειδικής σχέσης, όπως ενδεικτικώς, από σύμβαση εργασίας, έργου ή εντολής καταβάλλεται με τις προϋποθέσεις των άρθρων 99 έως 101.

Η γενική συνέλευση μπορεί να επιτρέψει προκαταβολή αμοιβής για το χρονικό διάστημα μέχρι την επόμενη τακτική γενική συνέλευση. Η προκαταβολή της αμοιβής τελεί υπό την αίρεση της έγκρισής της από την επόμενη τακτική γενική συνέλευση.

Η παράγραφος 1 του άρθρου 109 ορίζει το γενικό πλαίσιο χορήγησης αμοιβών ή άλλων παροχών στα μέλη του Δ.Σ. Η παράγραφος 2 ορίζει τις προϋποθέσεις για την χορήγηση αμοιβής στα μέλη του Δ.Σ., συνιστάμενης σε συμμετοχή στα κέρδη της χρήσης. Η παράγραφος 3 αναφέρεται σε αμοιβές σε μέλη του Δ.Σ. για υπηρεσίες προς την εταιρεία βάσει ειδικής σχέσεως. Τέτοιου είδους αμοιβές καταβάλλονται υπό τους όρους του άρθρου 99. Οι διατάξεις των άρθρων 109 επ. (όπως άλλωστε και εκείνες του άρθρου 99) δεν ισχύουν προκειμένου περί αποζημιώσεων και δαπανών που καταβάλλονται δυνάμει κατά νόμο εγκεκριμένης, όπου απαιτείται, έννομης σχέσης (π.χ. δαπάνες στο πλαίσιο εργασίας ή εντολής) ή/και προβλέπονται εκ του νόμου (π.χ. ΑΚ 723), όπως άλλωστε ισχύει και σήμερα, κατά πάγια θέση της νομολογίας. Η παράγραφος 4 ρυθμίζει το ζήτημα της προκαταβολής αμοιβών στα μέλη του Δ.Σ. Τέλος, η παράγραφος 5 ρυθμίζει τη διαδικασία του δικαστικού ελέγχου του υπέρογκου της αμοιβής ή παροχής που καταβλήθηκε ή αποφασίσθηκε να καταβληθεί σε συγκεκριμένο μέλος του Δ.Σ. «αμοιβή ή παροχή που καταβλήθηκε ή αποφασίστηκε να καταβληθεί σε συγκεκριμένο μέλος του διοικητικού συμβουλίου κατά τα ανωτέρω, μπορεί να μειωθεί από το δικαστήριο αν, με τις υφιστάμενες συνθήκες, είναι κατά εύλογη κρίση υπέρογκη και αντιτάχθηκαν στην απόφαση αυτή μέτοχοι που εκπροσωπούν το ένα δέκατο (1/10) του κεφαλαίου. Η αίτηση προς το δικαστήριο υποβάλλεται εντός αποκλειστικής προθεσμίας δύο (2) μηνών από την έγκριση της γενικής συνέλευσης από μετόχους που εκπροσωπούν το ένα εικοστό (1/20) του μετοχικού κεφαλαίου και αντιτάχθηκαν στην απόφαση αυτή. Το δικαστήριο εκδικάζει την ανωτέρω αίτηση κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας και αποφαίνεται λαμβάνοντας υπόψη, ιδίως, τις αρμοδιότητες και τις ευθύνες του συμβούλου, τις προσπάθειες που έχει καταβάλει, το επίπεδο αντίστοιχων αμοιβών των συμβούλων σε άλλες παρόμοιες εταιρείες, και την κατάσταση, την απόδοση και τις προοπτικές της εταιρείας.»

Δηλαδή :

ΕΙΔΟΣ ΑΜΟΙΒΗΣ Ή ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗΣ ΜΕΛΩΝ Δ.Σ και ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΜΕ "ΣΥΝΔΕΔΕΜΕΝΑ ΠΡΟΣΩΠΑ''	ΑΡΜΟΔΙΟ ΟΡΓΑΝΟ
Αμοιβή ή άλλες παροχές, σύμφωνα με το νόμο και τα οριζόμενα στο καταστατικό και, κατά περίπτωση, την πολιτική αποδοχών της εταιρείας	Αποκλειστική αρμοδιότητα της γενικής συνέλευσης ( Άρθρο 117)
Αμοιβή ή παροχή που χορηγείται σε μέλος του διοικητικού συμβουλίου και δεν ρυθμίζεται στο νόμο και το καταστατικό	Αποκλειστική αρμοδιότητα της γενικής συνέλευσης ( Άρθρο 117)
Αμοιβή συνιστάμενη σε συμμετοχή στα κέρδη της χρήσεως	Αποκλειστική αρμοδιότητα της γενικής συνέλευσης ( Άρθρο 117) - Μόνο αν αυτό προβλέπεται στο καταστατικό
Αμοιβή σε μέλη του διοικητικού συμβουλίου για υπηρεσίες προς την εταιρεία βάσει ειδικής σχέσης, όπως ενδεικτικώς, από σύμβαση εργασίας, έργου ή εντολής	Αποκλειστική αρμοδιότητα της γενικής συνέλευσης ( Άρθρο 117) -Καταβάλλεται με τις προϋποθέσεις των άρθρων 99 έως 101.
Προκαταβολή αμοιβής για το χρονικό διάστημα μέχρι την επόμενη τακτική γενική συνέλευση	Αποκλειστική αρμοδιότητα της γενικής συνέλευσης ( Άρθρο 117)
Αποζημιώσεις και δαπάνες που καταβάλλονται δυνάμει κατά νόμο εγκεκριμένης, όπου απαιτείται, έννομης σχέσης (π.χ. δαπάνες στο πλαίσιο εργασίας ή εντολής) ή/και προβλέπονται εκ του νόμου (π.χ. ΑΚ 723),	Οι διατάξεις των άρθρων 109 επ. (όπως άλλωστε και εκείνες του άρθρου 99) δεν ισχύουν όπως άλλωστε ισχύει και σήμερα, κατά πάγια θέση της νομολογίας. (Αιτιολογική )
Συμβάσεις της εταιρείας με ''Συνδεδεμένα πρόσωπα''	Ειδική άδεια παρεχόμενη με απόφαση του διοικητικού συμβουλίου ή, με τους όρους του άρθρου 100, της γενικής συνέλευσης των μετόχων.

 

 

29) Μονομελές Διοικητικό Όργανο ( «Μονοπρόσωπο Δ.Σ » ) - ( Άρθρο 115 )

Το Δ.Σ., που καταρχήν πρέπει να είναι τουλάχιστον τριμελές, μπορεί εφεξής για τις «μικρές» και «πολύ μικρές» εταιρείας να είναι και μονομελές.

Αντί διοικητικού συμβουλίου, το καταστατικό μπορεί να προβλέπει το διορισμό μονομελούς διοικητικού οργάνου (σύμβουλος-διαχειριστής), εκλεγόμενου από τη γενική συνέλευση. Ο σύμβουλος-διαχειριστής είναι πάντοτε φυσικό πρόσωπο. [δεν εφαρμόζεται στις μεγάλες και μεσαίες εταιρείες, ούτε σε εταιρείες με μετοχές εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά.]

Επισήμανση:
Η θέσπιση του μονομελούς διοικητικού συμβουλίου για τις μικρές και πολύ μικρές ανώνυμες εταιρείες, μπορεί να επιφέρει σημαντική μείωση των ασφαλιστικών επιβαρύνσεων για τις «οικογενειακές» Α.Ε., καθώς υπόχρεοι σε ασφάλιση είναι τα μέλη του Δ.Σ. οι οποίοι είναι μέτοχοι κατά ποσοστό 3% τουλάχιστον .

Προσοχή :

Χρειάζεται να υπάρχει σχετική πρόβλεψη στο Καταστατικό της Εταιρείας.

 

30) «Εκτελεστική Επιτροπή» ( Άρθρο 87 )

Με διάταξη του καταστατικού ή με απόφαση του διοικητικού συμβουλίου, εφόσον το καταστατικό το επιτρέπει, μπορεί επίσης να συγκροτείται εκτελεστική επιτροπή και να ανατίθενται σ’ αυτήν ορισμένες εξουσίες ή καθήκοντα του διοικητικού συμβουλίου

 

31) Γενική Συνέλευση ( Άρθρα 116 - 140 )

Η Γ.Σ είναι «το ανώτατο όργανο της εταιρίας».

α) Τρόποι Διενέργειας Γ.Σ  

Το άρθρο 118 παρουσιάζει τους τρόπους με τους οποίους οι μέτοχοι λαμβάνουν αποφάσεις. Εκτός από την απόφαση σε συνεδρίαση της Γ.Σ. και το πρακτικό «διά περιφοράς», εισάγεται τρίτη δυνατότητα λήψης αποφάσεων από τη γενική συνέλευση, δηλ. η διαδικασία Γ.Σ. χωρίς συνεδρίαση. Δηλαδή :

(1 ) Η «κλασική »  ΓΣ,

(2)  πρακτικό «δια περιφοράς», που συντάσσεται και υπογράφεται σύμφωνα με το άρθρο 136. [Διατηρείται η δυνατότητα που προβλεπόταν για τη σύνταξη πρακτικού «διά περιφοράς» με ισχύ απόφασης. Προστίθεται όμως ότι δεν απαιτείται ομόφωνη απόφαση, αλλά σύμπραξη όλων των μετόχων, που συμφωνούν να ληφθεί η απόφαση με τον τρόπο αυτό, ενώ επιτρέπεται ρητά οι υπογραφές των μετόχων ή των αντιπροσώπων τους να αντικαθίστανται με ανταλλαγή μηνυμάτων με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο (e mail) ή άλλα ηλεκτρονικά μέσα, αν τούτο προβλέπεται στο καταστατικό.]

(3)  Ψηφοφορία που λαμβάνει χώρα χωρίς συνεδρίαση, σύμφωνα με το άρθρο 135 .

[ Το Δ.Σ. προτείνει τη λήψη μιας απόφασης και οι μέτοχοι απαντούν ηλεκτρονικά. Ζήτημα απαρτίας δεν υπάρχει, διότι η πρόταση απευθύνεται σε όλους τους μετόχους. Ο νέος τρόπος λήψης αποφάσεων εφαρμόζεται μόνο στις μη εισηγμένες εταιρείες και μόνο αν το καταστατικό την προβλέπει, ενώ μειοψηφία του 1/5 του κεφαλαίου μπορεί να αντιταχθεί στη λήψη απόφασης με τη διαδικασία αυτή.]

β) Τόπος όπου λαμβάνει χώρα η Γ.Σ.

Με τη ρύθμιση της παραγράφου 3 του άρθρου 120, εισάγεται για μη εισηγμένες εταιρείες η δυνατότητα εξ ολοκλήρου διεξαγωγής της συνέλευσης με ηλεκτρονικά μέσα (virtual meeting) και όχι σε ορισμένο τόπο.

γ) Δημοσίευση της πρόσκλησης της Γ.Σ. και Δικαίωμα ατομικής πληροφόρησης

Το άρθρο 122 αφορά τη δημοσίευση της πρόσκλησης της Γ.Σ. Ορίζονται η προθεσμία (20ήμερη, παράγραφος 1) και ο τρόπος δημοσιότητας (διά του Γ.Ε.ΜΗ., παράγραφοι 2 και 3), ανάλογα με το αν πρόκειται για εταιρείες εισηγμένες ή μη και υπό την επιφύλαξη ειδικότερης διάταξης.

Με την παράγραφο 4 εισάγεται δικαίωμα κάθε μετόχου σε εταιρείες με μετοχές μη εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά να ζητεί από την εταιρεία ατομική πληροφόρηση μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail) για επικείμενες γενικές συνελεύσεις και μάλιστα να τη λαμβάνει τουλάχιστον 10 ημέρες πριν από την ημέρα της συνεδρίασης. Καταργείται επίσης η υποβολή του πρακτικού της Γ.Σ. στην Διοίκηση. Και αν μεν πρόκειται για σημαντικές αποφάσεις, οι οποίες υπόκεινται σε καταχώριση, η τελευταία θα πρέπει να γίνει ούτως ή άλλως με υποβολή της απόφασης στο Γ.Ε.ΜΗ.

δ) Ενημέρωση των μετόχων πριν από τη Γ.Σ.

Με το άρθρο 123 ρυθμίζεται ειδικώς το ζήτημα της ενημέρωσης των μετόχων πριν από τη Γ.Σ..[ Δέκα (10) ημέρες πριν από την τακτική γενική συνέλευση, η εταιρεία θέτει στη διάθεση των μετόχων της τις ετήσιες χρηματοοικονομικές καταστάσεις της, καθώς και τις σχετικές εκθέσεις του διοικητικού συμβουλίου και των ελεγκτών.] Επεκτείνονται οι υποχρεώσεις παροχής πληροφοριών στους μετόχους από τη δημοσίευση της πρόσκλησης και για τις μη εισηγμένες εταιρείες, πλην της υποχρέωσης ανάρτησης σχεδίων αποφάσεων. Η παράβαση των διατάξεων αυτών δημιουργεί ευθύνη του διοικητικού συμβουλίου και μάλιστα άμεση, έναντι των μετόχων, στο μέτρο που προέκυψε ζημία για τους τελευταίους, δεν επηρεάζεται όμως το κύρος των αποφάσεων που έλαβε η Γ.Σ.

ε) Δικαιούμενοι συμμετοχής στη γενική συνέλευση

Με το άρθρο 124 καταργείται ο θεσμός της δέσμευσης μετοχών και η διαδικασία προηγούμενης ενημέρωσης της εταιρείας για τη συμμετοχή μετόχου στη γενική συνέλευση συμπεριλαμβανομένης της υποχρέωσης κατάρτισης πίνακα μετόχων δικαιούμενων συμμετοχής στη Γ.Σ. από το Δ.Σ.. Πλέον κανόνες προηγούμενης κατάθεσης μετοχών, δέσμευσης ή προηγούμενης κατάθεσης εγγράφων αντιπροσώπευσης και κατάρτισης πίνακα μετόχων δύνανται να προβλέπονται μόνο ως καταστατικές επιλογές. Αντ’ αυτού η νομιμοποίηση των μετόχων γίνεται με κάθε πρόσφορο μέσο κατά την ημέρα διεξαγωγής της Γ.Σ., καθώς η τεχνολογική εξέλιξη επιτρέπει την ταχύτερη και αμεσότερη ταυτοποίηση των μετόχων.

στ) Συμμετοχή στην Γ.Σ από απόσταση

Με τα άρθρα 125 «Συμμετοχή στη γενική συνέλευση από απόσταση σε πραγματικό χρόνο»   και 126 «Συμμετοχή στη γενική συνέλευση με επιστολική ψήφο» συστηματοποιούνται οι διατάξεις περί συμμετοχής στη γενικής συνέλευση από απόσταση τόσο για τις εισηγμένες όσο και για τις μη εισηγμένες εταιρείες. Η συμμετοχή από απόσταση διακρίνεται σε συμμετοχή από απόσταση πριν από τη Γ.Σ. (επιστολική ψήφος) η οποία μπορεί να είναι και ηλεκτρονική, και κατά τη διάρκεια αυτής (τηλεδιάσκεψη).

ζ) Είδη Γενικής Συνέλευσης – Προθεσμίες  ( Άρθρο 119)

Η τακτική Γ.Σ  ( λαμβάνει αποφάσεις για την έγκριση των ετήσιων χρηματοοικονομικών καταστάσεων και την εκλογή ελεγκτών) πρέπει να συνέλθει υποχρεωτικά μια φορά το χρόνο το αργότερο έως την 10η ημέρα του ενάτου μήνα μετά τη λήξη της εταιρικής χρήσης (μέχρι την 10η Σεπτεμβρίου, για τις Α.Ε, που η Χρήση λήγει 31 Δεκεμβρίου).

 Υπόψη πάντως και ότι κατά την παράλληλη διάταξη του άρθρου 6 § 3  Ν. 4308 /2014  « 3. Η κατάρτιση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων της περιόδου ολοκληρώνεται στο συντομότερο χρόνο από:  
(α) έξι μήνες από τη λήξη της περιόδου ή  
(β) το χρονικό όριο που επιτρέπει την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που τίθενται από τη φορολογική ή άλλη νομοθεσία της χώρας»

Έκτακτη ΓΣ είναι κάθε συνέλευση που δεν είναι τακτική.

Η γενική συνέλευση που συγκαλείται για να τροποποιήσει το καταστατικό ή να λάβει αποφάσεις, για τις οποίες απαιτείται αυξημένη απαρτία και πλειοψηφία (καταστατική γενική συνέλευση), μπορεί να είναι τακτική ή έκτακτη.

η) Παράσταση στην Γενική Συνέλευση

Στη γενική συνέλευση δικαιούνται να παρίστανται και τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου, καθώς και οι ελεγκτές της εταιρείας.

Ο πρόεδρος της γενικής συνέλευσης μπορεί με ευθύνη του να επιτρέψει την παρουσία στη συνέλευση και άλλων προσώπων, που δεν έχουν μετοχική ιδιότητα ή δεν είναι εκπρόσωποι μετόχων, στο μέτρο που τούτο δεν αντιτίθεται στο εταιρικό συμφέρον. Τα πρόσωπα αυτά δεν θεωρείται ότι μετέχουν στη συνέλευση για μόνο το λόγο ότι έλαβαν το λόγο για λογαριασμό παριστάμενου μετόχου ή ύστερα από πρόσκληση του προέδρου.

θ) Πρακτικά συνεδριάσεων της γενικής συνέλευσης (Άρθρο 134.  )

Οι συζητήσεις και αποφάσεις που λαμβάνονται κατά τη γενική συνέλευση καταχωρίζονται σε περίληψη σε ειδικό βιβλίο πρακτικών. Στο ίδιο βιβλίο καταχωρίζεται και κατάλογος των μετόχων που παραστάθηκαν ή αντιπροσωπεύθηκαν στη γενική συνέλευση.

Με αίτηση μετόχου ο πρόεδρος της γενικής συνέλευσης υποχρεούται να καταχωρίσει στα πρακτικά περίληψη της γνώμης του. Ο πρόεδρος της γενικής συνέλευσης δικαιούται να αρνηθεί την καταχώριση γνώμης, αν αυτή αναφέρεται σε ζητήματα προφανώς εκτός ημερήσιας διάταξης ή το περιεχόμενό της αντίκειται καταφανώς στα χρηστά ήθη ή το νόμο.
Αντίγραφα πρακτικών συνεδριάσεων της γενικής συνέλευσης υποβάλλονται στην αρμόδια υπηρεσία Γ.Ε.ΜΗ. σύμφωνα με την παράγραφο 3 του άρθρου 93.

Η εταιρεία υποχρεούται να χορηγεί στους μετόχους της αντίγραφα πρακτικών γενικών συνελεύσεων ύστερα από αίτησή τους. Οι μέτοχοι στους οποίους η εταιρεία αρνείται να χορηγήσει αντίγραφα των πρακτικών γενικής συνέλευσης, στην οποία παρέστησαν αυτοπροσώπως ή με νόμιμα εξουσιοδοτημένο αντιπρόσωπο, μπορούν να απευθυνθούν στην αρμόδια υπηρεσία Γ.Ε.ΜΗ., όπου τηρείται ο φάκελος της εταιρείας, η οποία υποχρεούται να τους χορηγήσει τα αντίγραφα αυτά, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3419/2005, εφόσον πρόκειται για πράξεις που καταχωρούνται στο Γ.Ε.ΜΗ.. Οι τρίτοι που έχουν έννομο συμφέρον και οι μη παραστάντες στη γενική συνέλευση μέτοχοι μπορούν να λάβουν αντίγραφα των πρακτικών της γενικής συνέλευσης από το Γ.Ε.ΜΗ., σε περίπτωση δε άρνησης αυτού, να χορηγήσει το πρακτικό ύστερα από σχετική εισαγγελική παραγγελία.

ι) Αποκλειστική αρμοδιότητα της γενικής συνέλευσης

Η γενική συνέλευση είναι μόνη αρμόδια να αποφασίζει για:     
(α) Τροποποιήσεις του καταστατικού. Ως τροποποιήσεις θεωρούνται και οι αυξήσεις, τακτικές ή έκτακτες, και οι μειώσεις του κεφαλαίου. [ Εξαιρούνται : Αυξήσεις κεφαλαίου ή πράξεις αναπροσαρμογής του κεφαλαίου που ρητά ανατίθενται από το νόμο ή το καταστατικό στο διοικητικό συμβούλιο, καθώς και αυξήσεις που επιβάλλονται από διατάξεις άλλων νόμων και Η τροποποίηση ή η προσαρμογή διατάξεων του καταστατικού από το διοικητικό συμβούλιο στις περιπτώσεις που ορίζει τούτο ρητά ο νόμος.]
(β) Εκλογή μελών του διοικητικού συμβουλίου και ελεγκτών. [Εξαιρούνται : Ο διορισμός με το καταστατικό του πρώτου διοικητικού συμβουλίου και η εκλογή κατά το καταστατικό, σύμφωνα με το άρθρο 82, συμβούλων σε αντικατάσταση παραιτηθέντων, αποθανόντων ή απωλεσάντων την ιδιότητά τους με οποιονδήποτε άλλο τρόπο. ]
(γ) Την έγκριση της συνολικής διαχείρισης κατά το άρθρο 108 και την απαλλαγή των ελεγκτών.
(δ) Έγκριση των ετήσιων και των τυχόν ενοποιημένων χρηματοοικονομικών καταστάσεων.
(ε) Διάθεση των ετήσιων κερδών. [Εξαιρούνται : Η δυνατότητα διανομής προσωρινών μερισμάτων κατά τις παραγράφους 1 και 2 του άρθρου 162 και Η δυνατότητα διανομής κατά την παράγραφο 3 του άρθρου 162 κερδών ή προαιρετικών αποθεματικών μέσα στην τρέχουσα εταιρική χρήση με απόφαση του διοικητικού συμβουλίου, υποκείμενη σε δημοσίευση.]
(στ) Την έγκριση παροχής αμοιβών ή προκαταβολής αμοιβών κατά το άρθρο 109.
(ζ) Επί εισηγμένων σε ρυθμιζόμενη αγορά εταιρειών, την έγκριση της πολιτικής αποδοχών του άρθρου 110 και της έκθεσης αποδοχών του άρθρου 112,
(η) Συγχώνευση, διάσπαση, μετατροπή, αναβίωση, παράταση της διάρκειας ή λύση της εταιρείας [ Εξαιρείται : Η απορρόφηση κατά τα άρθρα 78 και 78α του κ.ν. 2190/1920 ανώνυμης εταιρείας από άλλη ανώνυμη εταιρεία που κατέχει το εκατό τοις εκατό (100%) ή το ενενήντα τοις εκατό (90%) ή περισσότερο των μετοχών της. ]  και
(θ) Διορισμό εκκαθαριστών.

ια) Απαρτία και πλειοψηφία

«Απλή» απαρτία

Η γενική συνέλευση βρίσκεται σε απαρτία και συνεδριάζει έγκυρα επί των θεμάτων της ημερήσιας διάταξης, όταν παρίστανται ή αντιπροσωπεύονται σε αυτήν μέτοχοι εκπροσωπούντες το ένα πέμπτο (1/5) τουλάχιστον του καταβεβλημένου κεφαλαίου.

Αν δεν επιτευχθεί η απαρτία αυτή, η γενική συνέλευση συνέρχεται εκ νέου μέσα σε είκοσι (20) ημέρες από τη χρονολογία της ματαιωθείσας συνεδρίασης, ύστερα από πρόσκληση προ δέκα (10) τουλάχιστον πλήρων ημερών. Στην επαναληπτική αυτή συνεδρίαση η γενική συνέλευση βρίσκεται σε απαρτία και συνεδριάζει έγκυρα επί των θεμάτων της αρχικής ημερησίας διάταξης, οσοδήποτε και αν είναι το εκπροσωπούμενο σε αυτήν τμήμα του καταβεβλημένου κεφαλαίου.

«Ενισχυμένη » απαρτία

Κατ’ εξαίρεση, προκειμένου για αποφάσεις που αφορούν τη μεταβολή της εθνικότητας της εταιρείας, τη μεταβολή του αντικειμένου της επιχείρησης αυτής, την επαύξηση των υποχρεώσεων των μετόχων, την τακτική αύξηση του κεφαλαίου, εκτός αν επιβάλλεται από το νόμο ή γίνεται με κεφαλαιοποίηση αποθεματικών, τη μείωση του κεφαλαίου, εκτός αν γίνεται, σύμφωνα με την παράγραφο 5 του άρθρου 21 ή την παράγραφο 6 του άρθρου 49, τη μεταβολή του τρόπου διάθεσης των κερδών, τη συγχώνευση, διάσπαση, μετατροπή, αναβίωση, παράταση της διάρκειας ή διάλυση της εταιρείας, την παροχή ή ανανέωση εξουσίας προς το διοικητικό συμβούλιο για αύξηση του κεφαλαίου, σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 24, καθώς και σε κάθε άλλη περίπτωση που ορίζεται στο νόμο ότι η γενική συνέλευση αποφασίζει με αυξημένη απαρτία και πλειοψηφία, η συνέλευση βρίσκεται σε απαρτία και συνεδριάζει έγκυρα επί των θεμάτων της αρχικής ημερήσιας διάταξης, όταν παρίστανται ή αντιπροσωπεύονται σε αυτήν μέτοχοι εκπροσωπούντες το ήμισυ (1/2) του καταβεβλημένου κεφαλαίου.

Στην περίππτωση της προηγούμενης παραγράφου, αν δεν επιτευχθεί η απαρτία του τελευταίου εδαφίου, η γενική συνέλευση προσκαλείται και συνέρχεται εκ νέου, σύμφωνα με την παράγραφο 2 του παρόντος άρθρου, βρίσκεται δε σε απαρτία και συνεδριάζει έγκυρα επί των θεμάτων της αρχικής ημερήσιας διάταξης, όταν παρίστανται ή αντιπροσωπεύονται σε αυτήν μέτοχοι εκπροσωπούντες το ένα τρίτο (1/3) τουλάχιστον του καταβεβλημένου κεφαλαίου.

ΠΡΟΣΟΧΗ

Το καταστατικό μπορεί να ορίζει για όλα ή συγκεκριμένα θέματα μεγαλύτερα ποσοστά απαρτίας από τα προβλεπόμενα. Η προβλεπόμενη από το καταστατικό απαρτία για τα θέματα της «Απλής» απαρτίας, δεν μπορεί να υπερβαίνει τα δύο τρίτα (2/3) του καταβεβλημένου μετοχικού κεφαλαίου.

«Απλή» Πλειοψηφία

Οι αποφάσεις της γενικής συνέλευσης λαμβάνονται με απόλυτη πλειοψηφία των εκπροσωπούμενων σε αυτή ψήφων.

«Ενισχυμένη » Πλειοψηφία

Κατ’ εξαίρεση, οι αποφάσεις που προβλέπονται «Ενισχυμένη » απαρτία, λαμβάνονται με πλειοψηφία των δύο τρίτων (2/3) των ψήφων που εκπροσωπούνται στη συνέλευση.

ΠΡΟΣΟΧΗ

Το καταστατικό μπορεί να ορίζει ότι για όλες ή συγκεκριμένες αποφάσεις να απαιτούνται μεγαλύτερα ποσοστά από αυτά που προβλέπονται στο Νόμο.

Στον επόμενο πίνακα εμφανίζονται συνοπτικά τα ανωτέρω :

 

Απαρτία	Πρώτη Γ.Σ	Επαναληπτική Γ.Σ
«Απλή» απαρτία - Ελάχιστη	20,00%	Μία μετοχή
«Ενισχυμένη » απαρτία - Ελάχιστη (*)	50,00%	33,33%
(*)Εταιρείες με εισηγμένες μετοχές, ή όταν πρόκειται να ληφθεί απόφαση για αύξηση κεφαλαίου		20,00%
Πλειοψηφία	Πρώτη Γ.Σ	Επαναληπτική Γ.Σ
«Απλή» Πλειοψηφία - Επί των παρόντων	50,00%	50,00%
«Ενισχυμένη »Πλειοψηφία - Επί των παρόντων	66,67%	66,67%

 

 

32) Δικαιώματα Μειοψηφίας – Ενώσεις μετοχών ( Άρθρα 141- 144)

α) Το άρθρο 141 για τα δικαιώματα μειοψηφίας (συλλογικά και ατομικά) ακολουθεί καταρχήν το άρθρο 39 του κ.ν. 2190/1920, με ορισμένες όμως τροποποιήσεις.

 Η παράγραφος 1 προβλέπει το δικαίωμα της μειοψηφίας να ζητήσει τη σύγκληση έκτακτης Γ.Σ.. Η διάταξη ακολουθεί την προηγούμενη διαδικασία με δύο τροποποιήσεις: Ορίζεται ρητά αφενός ότι η τυχόν απόφαση του δικαστηρίου που παρέχει την άδεια σύγκλησης δεν υπόκειται σε ένδικα μέσα, ώστε να αποφευχθεί η άποψη που διατυπώθηκε ότι κάτι τέτοιο είναι δυνατόν, οπότε το δικαίωμα της μειοψηφίας πρακτικά ματαιώνεται, και αφετέρου ότι το Δ.Σ. μπορεί να επιλέξει να ακολουθήσει τη διαδικασία του άρθρου 135, εκτός αν οι αιτούντες μέτοχοι έχουν ζητήσει τη σύγκληση Γ.Σ. κατά τις γενικές διατάξεις.

Στην παράγραφο 7 τίθεται ποσοστό 1/10 αντί 1/5 για την πληροφόρηση για την πορεία των εταιρικών υποθέσεων.

Με την παράγραφο 10 προστίθεται ένα νέο ατομικό μετοχικό δικαίωμα πληροφόρησης (για μη εισηγμένες εταιρείες), που θα είναι χρήσιμο προκειμένου ο μέτοχος να γνωρίζει ποια είναι ακριβώς η θέση του στην εταιρεία. Η πληροφορία αυτή μπορεί να είναι απαραίτητη όχι μόνο για την άσκηση των δικαιωμάτων του, αλλά και σε περίπτωση εκποίησης των μετοχών του, ώστε ο αγοραστής να μπορεί ευχερώς να διαπιστώσει τι αγοράζει. Ακόμη, με την παράγραφο 11 εισάγεται καταστατική δυνατότητα για την πρόβλεψη ατομικού δικαιώματος πληροφόρησης των μετόχων, όσον αφορά τα πρόσωπα που συμμετέχουν στο κεφάλαιο της Α.Ε., με παράλληλη ευχέρεια της τελευταίας να μη συμπεριλάβει στο σχετικό πίνακα μετόχους που κατέχουν λιγότερο από 1% του κεφαλαίου.
β) Άρθρα 142 και 143 (έκτακτος έλεγχος): Η βασική ρυθμιστική δομή και λειτουργία του έκτακτου ελέγχου διατηρείται. Λόγω της κατάργησης της διοικητικής εποπτείας δεν επαναλαμβάνεται ότι ο Υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης μπορεί να ζητήσει τον έκτακτο έλεγχο, ενώ παραμένει η αρμοδιότητα της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς για τις εισηγμένες εταιρείες.

Δικαίωμα να ζητήσουν έκτακτο έλεγχο της εταιρείας από το δικαστήριο, που δικάζει κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας, έχουν: α) Μέτοχοι της εταιρείας που αντιπροσωπεύουν το ένα εικοστό (1/20) τουλάχιστον του καταβεβλημένου κεφαλαίου. β) Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, Ο έλεγχος αυτός διατάσσεται, αν πιθανολογούνται πράξεις που παραβιάζουν διατάξεις του νόμου ή του καταστατικού της εταιρείας ή αποφάσεις της γενικής συνέλευσης. Σε κάθε περίπτωση, η αίτηση ελέγχου πρέπει να υποβάλλεται μέσα σε τρία (3) έτη από την έγκριση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων της χρήσης, εντός της οποίας τελέστηκαν οι καταγγελλόμενες πράξεις.

Μέτοχοι της εταιρείας, που εκπροσωπούν το ένα πέμπτο (1/5) του καταβεβλημένου κεφαλαίου, δικαιούνται να ζητήσουν από το δικαστήριο τον έλεγχο της εταιρείας, εφόσον από την όλη πορεία αυτής, αλλά και με βάση συγκεκριμένες ενδείξεις, καθίσταται πιστευτό ότι η διοίκηση των εταιρικών υποθέσεων δεν ασκείται όπως επιβάλλει η χρηστή και συνετή διαχείριση. Το καταστατικό μπορεί να μειώσει, όχι όμως πέραν του μισού, το ποσοστό του καταβεβλημένου κεφαλαίου που απαιτείται για την άσκηση του δικαιώματος της παρούσας παραγράφου.

γ) [ ΕΝΩΣΕΙΣ ΜΕΤΟΧΩΝ ] Με τις διατάξεις του άρθρου 144 εισάγεται στο ελληνικό δίκαιο η δυνατότητα σύστασης ενώσεων μετόχων, που, ως μη δικαιούχοι διάδικοι, μπορούν να ασκήσουν, στο δικό τους όνομα αλλά για λογαριασμό των μελών τους, τα δικαιώματα μειοψηφίας τούτων. Με τον τρόπο αυτό διευκολύνεται η άσκηση των μετοχικών δικαιωμάτων και ο έλεγχος της εταιρικής διοίκησης. Μια παραπέρα διευκόλυνση μπορεί να είναι η οργάνωση διαδικτυακού forum μετόχων (Aktionärsforum), ώστε οι μέτοχοι να μπορούν μέσω αυτού να συνεννοούνται επωνύμως για την άσκηση των δικαιωμάτων τους στην προσεχή Γ.Σ. (έτσι π.χ. και στη Γερμανία, παράγραφος 127α AktG). Οι λεπτομέρειες της ρύθμισης πρέπει να ορίζονται στο καταστατικό της ένωσης, ενώ προβλέπεται η έκδοση σχετικού προεδρικού διατάγματος για τον τρόπο λειτουργίας των ενώσεων αυτών.

 

Στον κατωτέρω πίνακα εμφανίζονται όλα τα δικαιώματα των μετόχων « μειοψηφίας» :

Α/Α	Είδος δικαιώματος	Σχετική διάταξη	Απαιτούμενο ποσοστό
1	Δυνατότητα αντίδρασης σε :Τροποποιήσεις  καταστατικού ή λήψη αποφάσεων , για τις οποίες απαιτείται αυξημένη απαρτία και πλειοψηφία (καταστατική γενική συνέλευση) [Το καταστατικό μπορεί να ορίζει ότι για όλες ή συγκεκριμένες αποφάσεις  απαιτούνται μεγαλύτερα ποσοστά από αυτά που προβλέπονται από το Νόμο. ]	Άρθρο 132	33,33%
2	Δυνατότητα αντίδρασης σε : Αποφάσεις της γενικής συνέλευσης που λαμβάνονται  χωρίς συνεδρίαση. Προϋπόθεση :Μειοψηφία του ενός πέμπτου (1/5) του κεφαλαίου δεν αντιτίθεται στη λήψη απόφασης με τη διαδικασία του παρόντος άρθρου	Άρθρο 135	20,00%
3	Δυνατότητα αντίδρασης σε : Απόφαση της γενικής συνέλευσης που λήφθηκε με τρόπο που δεν είναι σύμφωνος με το νόμο ή το καταστατικό, ακυρώνεται από το δικαστήριο. Η ακύρωση μπορεί να ζητηθεί με αγωγή από οποιονδήποτε μέτοχο, κάτοχο μετοχών που εκπροσωπούν τα 2/100 του κεφαλαίου, αν δεν παρέστη στη συνέλευση ή αντιτάχθηκε στην απόφαση	Άρθρο 137, παρ. 3	2,00%
4	Σε περίπτωση που δεν υπήρξε σύγκληση της γενικής συνέλευσης ή το περιεχόμενο της απόφασής της είναι αντίθετο στο νόμο ή το καταστατικό, η απόφαση είναι άκυρη.Η ακυρότητα μπορεί να προβληθεί από κάθε πρόσωπο, μέτοχο ή τρίτο, που έχει έννομο συμφέρον	Άρθρο 138, παρ. 4	Μία Μετοχή
5	Με αίτηση μετόχων, που εκπροσωπούν το 1/20 του καταβεβλημένου κεφαλαίου, το διοικητικό συμβούλιο υποχρεούται να συγκαλεί έκτακτη γενική συνέλευση των μετόχων.	Άρθρο 141 παρ. 1	5,00%
6	Με αίτηση μετόχων, που εκπροσωπούν το 1/20 του καταβεβλημένου κεφαλαίου, το διοικητικό συμβούλιο υποχρεούται να εγγράψει στην ημερήσια διάταξη γενικής συνέλευσης, που έχει ήδη συγκληθεί, πρόσθετα θέματα	Άρθρο 141 παρ. 2	5,00%
7	Σε εταιρείες με μετοχές εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά, μέτοχοι που εκπροσωπούν το 1/20 του καταβεβλημένου κεφαλαίου έχουν το δικαίωμα να υποβάλλουν σχέδια αποφάσεων για θέματα που περιλαμβάνονται στην αρχική ή την τυχόν αναθεωρημένη ημερήσια διάταξη γενικής συνέλευσης.	Άρθρο 141 παρ. 3	5,00%
8	Με αίτηση μετόχου ή μετόχων που εκπροσωπούν το 1/20 του καταβεβλημένου κεφαλαίου, ο πρόεδρος της συνέλευσης υποχρεούται να αναβάλει μία μόνο φορά τη λήψη αποφάσεων από τη γενική συνέλευση,  για όλα ή ορισμένα θέματα, ορίζοντας ημέρα συνέχισης της συνεδρίασης,	Άρθρο 141 παρ. 5	5,00%
9	Ύστερα από αίτηση οποιουδήποτε μετόχου, που υποβάλλεται στην εταιρεία πέντε (5) τουλάχιστον πλήρεις ημέρες πριν από τη γενική συνέλευση, το διοικητικό συμβούλιο υποχρεούται να παρέχει στη γενική συνέλευση τις αιτούμενες συγκεκριμένες πληροφορίες για τις υποθέσεις της εταιρείας, στο μέτρο που αυτές είναι σχετικές με τα θέματα της ημερήσιας διάταξης.	Άρθρο 141 παρ. 6 , περ. 1	Μία Μετοχή
10	Με αίτηση μετόχων, που εκπροσωπούν το 1/20 του καταβεβλημένου κεφαλαίου, το διοικητικό συμβούλιο υποχρεούται να ανακοινώνει στη γενική συνέλευση, εφόσον είναι τακτική, τα ποσά που, κατά την τελευταία διετία, καταβλήθηκαν σε κάθε μέλος του διοικητικού συμβουλίου ή τους διευθυντές της εταιρείας, καθώς και κάθε παροχή προς τα πρόσωπα αυτά από οποιαδήποτε αιτία ή σύμβαση της εταιρείας με αυτούς.	Άρθρο 141 παρ. 6 , περ. 2	5,00%
11	Υστερα από αίτηση μετόχων, που εκπροσωπούν το 1/10 του καταβεβλημένου κεφαλαίου , το διοικητικό συμβούλιο υποχρεούται να παρέχει στη γενική συνέλευση πληροφορίες για την πορεία των εταιρικών υποθέσεων και την περιουσιακή κατάσταση της εταιρείας.	Άρθρο 141 παρ. 7	10,00%
12	Ύστερα από αίτηση μετόχων, που εκπροσωπούν το ένα εικοστό (1/20) του καταβεβλημένου κεφαλαίου, η ψηφοφορία σε κάποιο θέμα ή θέματα της ημερήσιας διάταξης ενεργείται με φανερή ψηφοφορία.	Άρθρο 141 παρ. 6 , περ. 9	5,00%
13	Ύστερα από αίτηση οποιουδήποτε μετόχου, υποβαλλόμενη κατά πάντα χρόνο, το διοικητικό συμβούλιο οφείλει  να πληροφορήσει το μέτοχο για το ύψος του κεφαλαίου της εταιρείας, τις κατηγορίες των μετοχών που έχουν εκδοθεί και τον αριθμό των μετοχών κάθε κατηγορίας,	Άρθρο 141 παρ.10	Μία Μετοχή
14	Με την επιφύλαξη των διατάξεων για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και με την προϋπόθεση ότι το προβλέπει το καταστατικό, κάθε μέτοχος μπορεί να ζητήσει να του χορηγηθεί πίνακας των μετόχων της εταιρείας, με ένδειξη του ονοματεπωνύμου, της διεύθυνσης και του αριθμού μετοχών κάθε μετόχου.	Άρθρο 141 παρ.11	Μία Μετοχή
15	Δικαίωμα να ζητήσουν έκτακτο έλεγχο της εταιρείας από το δικαστήριο,έχουν: Μέτοχοι της εταιρείας που αντιπροσωπεύουν το  (1/20) τουλάχιστον του καταβεβλημένου κεφαλαίου (αν πιθανολογούνται πράξεις που παραβιάζουν διατάξεις του νόμου ή του καταστατικού της εταιρείας ή αποφάσεις της γενικής συνέλευσης ).	Άρθρο 142 παρ.1	5,00%
16	Μέτοχοι της εταιρείας, που εκπροσωπούν το 1/5  του καταβεβλημένου κεφαλαίου, δικαιούνται να ζητήσουν από το δικαστήριο τον έλεγχο της εταιρείας, εφόσον  με βάση συγκεκριμένες ενδείξεις, καθίσταται πιστευτό ότι η διοίκηση των εταιρικών υποθέσεων δεν ασκείται όπως επιβάλλει η χρηστή και συνετή διαχείριση.	Άρθρο 142 παρ.3	20,00%
17	Ένας ή περισσότεροι μέτοχοι μπορούν,  να ζητήσουν με αγωγή από το δικαστήριο την εξαγορά των μετοχών τους από την εταιρεία, αν για τους λόγους αυτούς η παραμονή τους σε αυτήν καθίσταται, κατά τρόπο προφανή, ιδιαίτερα ασύμφορη.	Άρθρο 45	Μία Μετοχή
18	Αν ένας μέτοχος απέκτησε μετά την ίδρυση της εταιρείας και διατηρεί τουλάχιστον το 95% του κεφαλαίου της [ μαζί με τα "Συνδεδεμένα μέρη" ], ένας ή περισσότεροι από τους λοιπούς μετόχους μπορούν να ζητήσουν από το δικαστήριο, την εξαγορά της συμμετοχής τους από τον μέτοχο αυτόν.	Άρθρο 46	Μία Μετοχή
19	Το καταστατικό μπορεί να προβλέπει ότι ορισμένος μέτοχος ή μέτοχοι έχουν το δικαίωμα να διορίζουν απευθείας μέλη του διοικητικού συμβουλίου, όχι όμως πέραν των δύο πέμπτων (2/5) του προβλεπόμενου συνολικού αριθμού αυτών.	Άρθρο 79	Βάσει καταστατικού
20	Εντός δέκα (10) ημερών από τη δημοσίευση της ανακοίνωσης της χορήγησης άδειας για συμβάσεις με ''Συνδεδεμέν μέρη''από το διοικητικό συμβούλιο , μέτοχοι που εκπροσωπούν το 1/20 του κεφαλαίου, μπορούν να ζητήσουν τη σύγκληση γενικής συνέλευσης για να αποφασίσει αυτή για το ζήτημα της παροχής της άδειας.	Άρθρο 100, παρ. 3	5,00%
21	Αν μέχρι να χορηγηθεί άδεια από τη γενική συνέλευση, έχει ήδη συναφθεί η σύμβαση της παραγράφου 1 του άρθρου 99 ή έχει παρασχεθεί η εγγύηση ή η ασφάλεια, τότε η χορήγηση της άδειας από την γενική συνέλευση ματαιώνεται, αν αντιταχθούν σε αυτήν μέτοχοι που εκπροσωπούν το ένα εικοστό (1/20) του εκπροσωπούμενου στη συνέλευση κεφαλαίου.	Άρθρο 100, παρ. 4	5,00%
	Στην περίπτωση που η συναλλαγή αφορά μέτοχο της εταιρείας, ο συγκεκριμένος μέτοχος δεν μετέχει στην ψηφοφορία της γενικής συνέλευσης και δεν υπολογίζεται για το σχηματισμό της απαρτίας και της πλειοψηφίας. Ομοίως δεν μετέχουν στην ψηφοφορία άλλοι μέτοχοι, με τους οποίους ο αντισυμβαλλόμενος συνδέεται με σχέση υπαγόμενη στην παράγραφο 2 του άρθρου 99.	Άρθρο 100, παρ. 5
22	Mέτοχοι που εκπροσωπούν το ένα εικοστό (1/20) του καταβεβλημένου μετοχικού κεφαλαίου έχουν δικαίωμα να υποβάλουν εγγράφως προς το διοικητικό συμβούλιο αίτηση με αντικείμενο την άσκηση των αξιώσεων της εταιρείας κατά το άρθρο 103.	Άρθρο 104	5,00%
23	Αμοιβή ή παροχή που καταβλήθηκε ή αποφασίστηκε να καταβληθεί σε συγκεκριμένο μέλος του διοικητικού συμβουλίου, μπορεί να μειωθεί από το δικαστήριο αν, κριθεί υπέρογκη και αντιτάχθηκαν στην απόφαση αυτή μέτοχοι που εκπροσωπούν το 1/10 του κεφαλαίου. Η αίτηση προς το δικαστήριο υποβάλλεται  από μετόχους που εκπροσωπούν το ένα εικοστό (1/20) του μετοχικού κεφαλαίου και αντιτάχθηκαν στην απόφαση αυτή.	Άρθρο 109	5,00%
24	Απαίτηση για  ελάχιστο μέρισμα  35%.	Άρθρο 161, παρ. 2	33,33%
25	Απαίτηση για  ελάχιστο μέρισμα  10%.	Άρθρο 161, παρ. 2	20%+1
26	Απαίτηση για καταβολή και όχι κεφαλαιοποίηση του ελάχιστου μερίσματος	Άρθρο 161, παρ. 3	33,33%
27	Χορήγηση  του  μερίσματος σε μετρητά και όχι σε εισηγμένους σε αγορά τίτλους. [Εφαρμόζεται στις εταιρείες που υπόκεινται σε υποχρεωτικό ή σε προαιρετικό έλεγχο από ορκωτό ελεγκτή λογιστή ή ελεγκτική εταιρεία].	Άρθρο 161, παρ. 4	33,33%
28	Απαίτηση για Χορήγηση  του  μερίσματος σε μετρητά και όχι σε είδος ( εκτός εισηγμένους σε αγορά τίτλους). [Εφαρμόζεται στις εταιρείες που υπόκεινται σε υποχρεωτικό ή σε προαιρετικό έλεγχο από ορκωτό ελεγκτή λογιστή ή ελεγκτική εταιρεία.]	Άρθρο 161, παρ. 4	Μία Μετοχή
29	Η εταιρεία μπορεί να λυθεί με δικαστική απόφαση ύστερα από αίτηση οποιουδήποτε έχει έννομο συμφέρον αν: α) κατά τη σύσταση της εταιρείας δεν καταβλήθηκε το κεφάλαιο, ή β) η εταιρεία δεν έχει το ελάχιστο κεφάλαιο που ορίζεται κάθε φορά από το νόμο, ή γ) η εταιρεία δεν έχει υποβάλλει προς καταχώριση χρηματοοικονομικές καταστάσεις δύο (2) τουλάχιστον συνεχών διαχειριστικών χρήσεων, εγκεκριμένες από τη γενική συνέλευση.	Άρθρο 165	Μία Μετοχή
30	Η εταιρεία μπορεί να λυθεί με δικαστική απόφαση ύστερα από αίτηση μετόχου ή μετόχων που εκπροσωπούν το ένα τρίτο (1/3) τουλάχιστον του καταβεβλημένου κεφαλαίου, αν υφίσταται προς τούτο σπουδαίος λόγος, που, κατά τρόπο προφανή και μόνιμο, καθιστά τη συνέχιση της εταιρείας αδύνατη.	Άρθρο 166	33,33%
31	Το δικαστήριο ύστερα από αίτηση μετόχου που εκπροσωπεί το 10% του κεφαλαίου, μπορεί να διατάξει με τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας την παράλειψη ή τη διακοπή του σταδίου της εκκαθάρισης και την άμεση διαγραφή της εταιρείας από το Γ.Ε.ΜΗ., αν η περιουσία της εταιρείας δεν αναμένεται να επαρκέσει για την κάλυψη των εξόδων της εκκαθάρισης.	Άρθρο 167	10,00%
32	Σχέδιο επιτάχυνσης και περάτωσης της εκκαθάρισης . Αν το σχέδιο δεν εγκριθεί, ο εκκαθαριστής ή μέτοχοι που εκπροσωπούν το ένα εικοστό (1/20) του καταβεβλημένου κεφαλαίου μπορούν να ζητήσουν την έγκριση του σχεδίου ή τον ορισμό άλλων κατάλληλων μέτρων από το δικαστήριο	Άρθρο 169	5,00%
33	Αν το διοικητικό συμβούλιο δεν προβεί στις ενέργειες Ονομαστικοποίησης των μετοχών, μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2019, κάθε μέτοχος που έχει ανώνυμες μετοχές μπορεί να ζητήσει από το δικαστήριο με τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων να υποχρεωθεί η εταιρεία να εγγράψει τον αιτούντα στο βιβλίο μετόχων και να εκδώσει και να παραδώσει σε αυτόν νέες ονομαστικές μετοχές.	Άρθρο 184	Μία Μετοχή

 

 

33) Λύση και Εκκαθάριση - Κατάργηση ως λόγου Λύσεως το γεγονός ότι : «Το Σύνολο των Ιδίων Κεφαλαίων καταστεί κατώτερο του 1/10 του Μετοχικού Κεφαλαίου» ( Άρθρα 164-171 )

α) Το άρθρο 164 βασίζεται στις διατάξεις του ισχύοντος δικαίου (παρ. 1 και 2 άρθρου 47α του κ.ν. 2190/1920).

Η εταιρεία λύεται:

α) με την πάροδο του κατά το καταστατικό χρόνου διάρκειάς της,

β) με απόφαση της γενικής συνέλευσης που λαμβάνεται με αυξημένη απαρτία και πλειοψηφία,

γ) με την κήρυξη της εταιρείας σε πτώχευση, και

δ) σε περίπτωση απόρριψης της αίτησης πτώχευσης, λόγω ανεπάρκειας της περιουσίας του οφειλέτη για την κάλυψη των εξόδων της διαδικασίας.

Ως λόγος λύσης προστίθεται η περίπτωση απόρριψης της αίτησης πτώχευσης λόγω ανεπάρκειας της περιουσίας του οφειλέτη, σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 3 του Πτωχευτικού Κώδικα, δεδομένου ότι εν προκειμένω έχει διαγνωσθεί δικαστικά ότι, ενώ πληρούνται οι προϋποθέσεις της πτώχευσης, αυτή δεν μπορεί να κηρυχθεί λόγω έλλειψης ενεργητικού. Εξάλλου, αντίστοιχη είναι η πρόβλεψη της παραγράφου 1 του άρθρου 167, σύμφωνα με την οποία η περάτωση της πτώχευσης (που μπορεί να οφείλεται και σε έλλειψη ενεργητικού) οδηγεί σε εκκαθάριση της εταιρείας.
β) Το άρθρο 165 μεταφέρει τις διατάξεις του ισχύοντος δικαίου (άρθρο 48 του κ.ν. 2190/1920).

Στην περίπτωση α΄της παραγράφου 1 διευκρινίζεται ότι η αίτηση λύσης προϋποθέτει ότι το κεφάλαιο εξακολουθεί να είναι μη καταβεβλημένο μέχρι και την ημέρα υποβολής της αίτησης. Η περίπτωση γ΄ της παραγράφου 1 του ισχύοντος άρθρου, η οποία προέβλεπε λύση της εταιρείας με αίτηση οποιουδήποτε έχει έννομο συμφέρον, όταν το σύνολο των ιδίων κεφαλαίων καταστεί κατώτερο του 1/10 του μετοχικού κεφαλαίου, δεν επαναλαμβάνεται, αφού είναι σκοπιμότερο και ασφαλέστερο να λειτουργήσει σε τέτοιες περιπτώσεις το πτωχευτικό δίκαιο (αντί της κοινής εταιρικής εκκαθάρισης), με τις δικές του προϋποθέσεις και τα δικά του αποτελέσματα. Επίσης, τροποποιείται η περίπτωση δ΄ της παραγράφου 1 του ισχύοντος άρθρου (νυν περίπτωση γ΄), καθώς ορίζεται ότι αρκεί η μη υποβολή χρηματοοικονομικών καταστάσεων δύο διαχειριστικών χρήσεων για την υποβολή αίτησης λύσης (αντί τριών).
γ) Στο άρθρο 166 (λύση με αίτηση των μετόχων) επέρχονται οι ακόλουθες αλλαγές σε σχέση με το ισχύον δίκαιο (άρθρο 48α του κ.ν. 2190/1920): Ορίζεται ως αρμόδιο δικαστήριο για την εξέταση της εν λόγω αίτησης το μονομελές πρωτοδικείο, το οποίο δικάζει με τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας. Στην παράγραφο 4, καταργείται η δυνατότητα παράτασης της προθεσμίας για την άρση των λόγων λύσης, καθώς κρίθηκε ότι αρκεί το διάστημα των δύο ως τεσσάρων μηνών. Επιπλέον, επαυξάνεται το απαιτούμενο ποσοστό των μετόχων που δικαιούνται να ασκήσουν παρέμβαση, και συγκεκριμένα από 1/5 (όπως ορίζεται στην παρ. 3 του ισχύοντος δικαίου) σε 1/3 (όπως ορίζεται στην παρ. 5 του νομοσχεδίου). Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι στους παρεμβαίνοντες μετόχους επιφυλάσσεται ένα σημαντικότατο δικαίωμα, ήτοι της εξαγοράς των μετοχών του αιτούντος.
δ) Το άρθρο 169 μεταφέρει τις διατάξεις της παρ. 6 του άρθρου 49 του κ.ν. 2190/1920 με ορισμένες τροποποιήσεις. Ορίζεται ότι το σχέδιο επιτάχυνσης και περάτωσης της εκκαθάρισης υποβάλλεται 3 χρόνια μετά την έναρξη της εκκαθάρισης (αντί για 5). Στην παράγραφο 2 επαναλαμβάνεται η δυνατότητα του εκκαθαριστή ή μετόχων που εκπροσωπούν το ένα εικοστό (1/20) του καταβεβλημένου κεφαλαίου να ζητούν από το δικαστήριο την έγκριση του σχεδίου, σε περίπτωση που η Γ.Σ. δεν έδωσε την έγκριση αυτή. Προστίθεται η δυνατότητα των αιτούντων να προτείνουν άλλα μέτρα στην αίτηση προς το δικαστήριο, όπως και η αντίστοιχη δυνατότητα του δικαστηρίου να αποκλίνει από το αρχικό σχέδιο, ακόμα και προσθέτοντας νέα μέτρα. Έτσι, παρέχεται διέξοδος στο δικαστήριο στην περίπτωση που τα προτεινόμενα μέτρα δεν είναι ρεαλιστικά.

 

34) Κρατική Εποπτεία

Το Κεφάλαιο 8ο του κ.ν. 2190/1920 δεν επαναλαμβάνεται στο νέο νόμο. Η κρατική εποπτεία, που δεν υπάρχει σε καμιά άλλη εταιρική μορφή, είχε απομειωθεί ήδη με το ν. 3604/2007, η πείρα όμως έχει δείξει ότι, ακόμη και μειωμένη, δεν έχει να παρουσιάσει κάποιο χειροπιαστό όφελος και περισσότερο δημιουργεί γραφειοκρατικά εμπόδια, επιπλέον δε, ζητήματα ίσης μεταχείρισης των επιχειρήσεων.

Ειδικότερα :

·         Η δημοσιότητα  των νέων εταιρειών πραγματοποιείται ταυτόχρονα με την εγγραφή της εταιρείας στο Γ.Ε.ΜΗ. χωρίς να ελέγχεται απ’ αυτό (Άρθρο 9. Έλεγχος που διενεργείται κατά την ίδρυση της ανώνυμης εταιρείας και τις εταιρικές μεταβολές).

·          Η αποτίμηση των εισφορών σε είδος διενεργείται πλέον από ανεξάρτητους ορκωτούς ελεγκτές λογιστές ή ελεγκτική εταιρεία ή, κατά περίπτωση, από πιστοποιημένους εκτιμητές. Η έκθεση εκτίμησης δεν υπόκειται σε αποδοχή από τη Διοίκηση, αφού αποστέλλεται κατευθείαν στο Γ.Ε.ΜΗ. με μέριμνα των ενδιαφερομένων. ( Άρθρο 17. Εισφορές σε είδος και αποτίμηση των εισφορών αυτών)

 

35) Δημοσιότητα ( Άρθρα 12-14)

Τι είναι :  Η υποβολή εταιρικής πράξης ή άλλου στοιχείου «σε δημοσιότητα» του άρθρου 13 του ν. 4548/2018,

Πως πραγματοποιείται : Η δημοσιότητα στο Γ.Ε.ΜΗ. πραγματοποιείται με εγγραφή της εταιρείας και με καταχώριση των δημοσιευτέων πράξεων και στοιχείων, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3419/2005, του άρθρου 232 του ν. 4072/2012 (Α΄86) και του άρθρου 2 του ν. 4250/2014 (Α΄ 74).

Πράξεις που υποβάλλονται σε δημοσιότητα

Σε δημοσιότητα υποβάλλονται οι εξής πράξεις και στοιχεία:
α) Οι ιδρυτικές πράξεις των ανωνύμων εταιρειών με το καταστατικό και, όπου τυχόν απαιτείται, με την εγκριτική απόφαση της Διοίκησης.
β) Οι αποφάσεις για τροποποίηση του καταστατικού με την εγκριτική απόφαση της Διοίκησης, όπου τυχόν απαιτείται, καθώς και ολόκληρο το νέο κείμενο του καταστατικού μαζί με τις γενόμενες τροποποιήσεις.
γ) Ο διορισμός και η για οποιοδήποτε λόγο παύση, με τα στοιχεία ταυτότητας, των προσώπων που: αα) ασκούν τη διαχείριση της εταιρείας, ββ) έχουν την εξουσία να την εκπροσωπούν από κοινού ή μεμονωμένα, γγ) είναι αρμόδια να ασκούν τον τακτικό της έλεγχο.

δ) Κάθε απόφαση για τακτική ή έκτακτη αύξηση ή μείωση του κεφαλαίου της εταιρείας. Στην απόφαση για αύξηση του κεφαλαίου πρέπει να αναγράφεται το νέο κεφάλαιο, ο αριθμός και το είδος των μετοχών που εκδίδονται, η ονομαστική τους αξία και γενικά οι όροι έκδοσής τους, καθώς και ο συνολικός αριθμός των μετοχών της εταιρείας.

ε) Η πιστοποίηση της καταβολής του κεφαλαίου, είτε κατά τη σύσταση της εταιρείας είτε ύστερα από κάθε αύξησή του, σύμφωνα με το άρθρο 20.
στ) Οι εγκεκριμένες ετήσιες και ενοποιημένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις και οι σχετικές εκθέσεις του διοικητικού συμβουλίου και των ελεγκτών της ανώνυμης εταιρείας. Οι ετήσιες και ενοποιημένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις πρέπει να περιέχουν τα ατομικά στοιχεία των προσώπων που, κατά νόμο, τις υπογράφουν και τις πιστοποιούν.
ζ) Οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις που καταρτίζονται, σύμφωνα με το άρθρο 162 για τη διανομή προσωρινού μερίσματος.
η) Η λύση της εταιρείας.
θ) Η δικαστική απόφαση παντός βαθμού, που κηρύσσει άκυρη την εταιρεία ή σε κατάσταση πτώχευσης ή την υποβάλλει σε άλλη συλλογική διαδικασία, καθώς και οι δικαστικές αποφάσεις παντός βαθμού που αναγνωρίζουν ως άκυρες ή ακυρώνουν αποφάσεις γενικών συνελεύσεων. Σε δημοσιότητα υποβάλλονται και οι δικαστικές αποφάσεις που ανατρέπουν τις παραπάνω αποφάσεις.
ι) Ο διορισμός και η αντικατάσταση των εκκαθαριστών με τα στοιχεία της ταυτότητάς τους.
ια) Οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις της εκκαθάρισης, καθώς και οι τελικές χρηματοοικονομικές καταστάσεις.
ιβ) Η διαγραφή της εταιρείας, σύμφωνα με το άρθρο 170.
ιγ) Κάθε άλλη πράξη ή στοιχείο, του οποίου η δημοσιότητα επιβάλλεται από κατ’ ιδίαν διατάξεις.
Σύγκριση με το Κ.Ν 2190/20

Επαναλαμβάνονται διατάξεις του κ.ν. 2190/1920 (άρθρο 7α παράγραφος 1), ενώ οι διατάξεις για τη δημοσιότητα των αλλοδαπών εταιρειών περιλαμβάνονται στο κεφάλαιο για τις αλλοδαπές εταιρείες.

Το άρθρο 13, αναφέρεται στη υποβολή των εταιρικών στοιχείων και πράξεων σε δημοσιότητα με παραπομπή στα ισχύοντα στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο (Γ.Ε.ΜΗ.), όπως σήμερα ρυθμίζεται. Προς τούτο πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και οι ρυθμίσεις των νόμων 4072/2012, 4281/2014 και 4250/2014 σε σχέση με την καταργηθείσα δημοσιότητα διά του τύπου, του ΦΕΚ και του διαδικτυακού τόπου της εταιρείας, καθώς και οι ρυθμίσεις του νόμου 4281/2014 (άρθρα 203 επ.) για την (προαιρετική) ηλεκτρονική υποβολή εγγράφων και στοιχείων στο Γ.Ε.ΜΗ..

Με το άρθρου 14 επαναλαμβάνονται διατάξεις του κ.ν. 2190/1920 (άρθρο 7γ).

 

Διαθέσιμες αιτήσεις μεταβολών ανά νομική μορφή ( Εκτιμούμε ότι θα υπάρξει σχετική επικαιροποίηση )

Α) Αναρτώμενες στο ΓΕΜΗ απ’ ευθείας και με ευθύνη της εταιρείας (χωρίς παρέμβαση των Υπηρεσιών ΓΕΜΗ)

·         ΑΕ - Πρόσκληση σε Γενική Συνέλευση

·         ΑΕ - Πρόσκληση για ενάσκηση δικαιώματος προτίμησης της παρ.9 του αρ.13 του Κ.Ν. 2190/1920

Β) Υποβαλλόμενες στο ΓΕΜΗ με ευθύνη της ΑΕ και μέσω των Υπηρεσιών ΓΕΜΗ (για Έλεγχο, Καταχώριση και δημοσιότητα)

·         (ΑΕ) Αίτηση Καταχώρησης απόφασης Διοικητικού Συμβουλίου για την πιστοποίηση καταβολής αρχικού μετοχικού κεφαλαίου

·         (ΑΕ) Αίτηση καταχώρησης απόφασης για αλλαγή διεύθυνσης γραφείων, χωρίς αλλαγή δήμου

·         (AE) Αίτηση Καταχώρισης Ιστοσελίδας

·         (AE) Αίτηση καταχώρησης απόφασης ΓΣ για την «Έγκριση οικονομικών καταστάσεων» ME εκλογή ελεγκτών και Καταχώρισης Ισολογισμού κατά Ε.Λ.Π -Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα ή Δ.Λ.Π. (Αφορά Χρήσεις που λήγουν 07/07/2016 και META)

·         (ΑΕ) Αίτηση καταχώρησης απόφασης ΓΣ για την «Έγκριση οικονομικών καταστάσεων» ΧΩΡΙΣ εκλογή ελεγκτών και Καταχώρισης Ισολογισμού κατά Ε.Λ.Π -Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα ή Δ.Λ.Π. (Αφορά Χρήσεις που λήγουν 07/07/2016 και META)

·         (ΑΕ) Αίτηση καταχώρησης πρακτικού ΓΣ για την εκλογή ΔΣ και πρακτικού ΔΣ για την συγκρότηση αυτού σε σώμα και παροχής εξουσιοδοτήσεων

·         (ΑΕ) Αίτηση καταχώρiσης απόφασης ΓΣ για την Tροποποίηση καταστατικού

·         (ΑΕ) Αίτηση καταχώρισης Γενικής Συνέλευσης κατά την οποία ΔΕΝ λήφθηκαν αποφάσεις δημοσιευτέες στο ΓΕΜΗ (παρ.2, Άρθρο 26α, ν.2190/1920)

·         (ΑΕ) Αίτηση Καταχώρισης Λοιπών αποφάσεων ΓΣ που υπόκεινται σε δημοσιότητα

·         (ΑΕ) Αίτηση καταχώρησης απόφασης Δ.Σ. για την Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου (χωρίς τροποποίηση καταστατικού και ΑΝΩ των 3εκ. ευρώ)

·         (ΑΕ) Αίτηση καταχώρησης απόφασης Δ.Σ. για την Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου (χωρίς τροποποίηση καταστατικού και ΚΑΤΩ των 3εκ. ευρώ)

·         (ΑΕ) Αίτηση καταχώρησης απόφασης ΔΣ για την μεταβολή ΔΣ, Ανασυγκρότηση ΔΣ ή/και αλλαγή Εκπροσώπησης

·         (ΑΕ) Καταχώρηση απόφασης Διοικητικού Συμβουλίου για την πιστοποίηση καταβολής αύξησης μετοχικού κεφαλαίου (Ολική ή Μερική ή Μη Καταβολή)

·         (AE) Καταχώρηση Απόφασης ΓΣ για θέση της εταιρίας σε Λύση & Εκκαθάριση και ορισμός εκκαθαριστών

·         (ΑΕ) Καταχώριση Ισολογισμού Έναρξης Εκκαθάρισης

·         (AE) Αίτηση Καταχώρησης Απόφασης ΓΣ για την έγκριση Ισολογισμού Πέρατος Εκκαθάρισης (με δημοσίευση του ισολογισμου) και για την ΔΙΑΓΡΑΦΗ της εταιρίας από το ΓΕΜΗ

·         (ΑΕ) Σχέδιο Σύμβασης Συγχώνευσης

·         (AE) Αίτηση καταχώρησης Μηνιαίων Λογιστικών Καταστάσεων Τραπεζών

·         (ΑΕ) Αίτηση καταχώρισης Ισολογισμού κατά Ε.Λ.Π -Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα ή Δ.Λ.Π. (παλαιές χρήσεις χωρίς αρχείο ΓΣ που λήγουν μέχρι 07/07/2016)

·         (ΑΕ) Αίτηση καταχώρησης Eνοποιημένων οικονομικών καταστάσεων και δημοσίευσης Eνοποιημένου ισολογισμού (ειδική περίπτωση)

·         (ΑΕ) Καταχώριση οικονομικών καταστάσεων / συνοπτικών οικονομικών στοιχείων (Αφορά Ισολογισμούς χρήσεων 2014 ή παλαιότερες)

·         (ΑΕ) Αίτηση καταχώρησης απόφασης ΓΣ για την «Έγκριση οικονομικών καταστάσεων» (Χωρίς εκλογή ελεγκτών & χωρίς αλλαγή στοιχείων του ισολογισμού)(παλαιές που λήγουν μέχρι 07/07/2016)

·         (ΑΕ) Αίτηση καταχώρησης απόφασης ΓΣ για την «Έγκριση τροποποιημένων οικονομικών καταστάσεων» και επαναδημοσίευση των τροποποιημένων στοιχείων (ισολογισμού κλπ.)(παλαιές χρήσεις που λήγουν μέχρι 07/07/2016)

·         (ΑΕ) Αίτηση καταχώρησης απόφασης ΓΣ για την «Έγκριση οικονομικών καταστάσεων» με εκλογή ελεγκτών (παλαιές χρήσεις που λήγουν μέχρι 07/07/2016)

( Πηγή : Υπηρεσία Ηλεκτρονικής Υποβολής Αιτήσεων Καταχώρισης στο ΓΕΜΗ

https://services.businessportal.gr/ )

 

 

36) Επίλυση Εταιρικών Διαφορών - Διαιτησία ( Άρθρο 3)

α) Αρμόδιο δικαστήριο

Το μονομελές πρωτοδικείο της έδρας της εταιρείας αποκτά γενική αρμοδιότητα για τις εταιρικές διαφορές, που προκύπτουν κατά την εφαρμογή του νόμου.

β) Δυνατότητα «Διαιτησίας»

Επιπλέον το άρθρο αυτό αποσκοπεί στην επιτάχυνση μέσω διαιτησίας της επίλυσης των διαφορών αυτών για Α.Ε. που δεν είναι εισηγμένες, με πρότυπο το άρθρο 48 ν. 4072/2012 για την Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρεία (Ι.Κ.Ε.), που προβλέπει επίσης διαδικασίες διαιτησίας.

Η διαιτησία μπορεί να καλύπτει το σύνολο ή μέρος των εταιρικών διαφορών, ανάλογα με τη διατύπωση της διαιτητικής ρήτρας.

Ακόμη και υποθέσεις που κρίνονται με τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας μπορεί να υπάγονται σε διαιτησία, αν (όπως ορίζει το άρθρο 867 Κ.Πολ.Δ.) τα μέρη «έχουν την εξουσία να διαθέτουν ελεύθερα το αντικείμενο της διαφοράς» (θα πρόκειται συνήθως για «μη γνήσιες» υποθέσεις εκούσιας δικαιοδοσίας).

 

37) Ποινικές Διατάξεις ( Άρθρα 176-181 )

Οι ποινικές διατάξεις του κ.ν. 2190/1920, πού μέχρι σήμερα έχουν τύχει ελάχιστης εφαρμογής, έχουν ελαφρά αναμορφωθεί. Πρέπει βέβαια να ληφθεί υπόψη ότι υπάρχουν παράλληλες ποινικές διατάξεις σε άλλους νόμους (π.χ. για την κατάχρηση αγοράς), που, στο μέτρο που εφαρμόζονται, καθιστούν περιττή την ύπαρξη συναφών ποινικών διατάξεων και στο νόμο για τις Α.Ε.. Επίσης υπάρχουν συμπεριφορές που τιμωρούνται ήδη με βάση τις γενικές διατάξεις του Ποινικού Κώδικα, ώστε να μην απαιτείται η κατάστρωση ειδικής ποινικής μεταχείρισης για τις ανώνυμες εταιρείες. Τέλος, ορισμένες ποινικές διατάξεις συνδεόμενες με την κρατική εποπτεία έχουν εκ των πραγμάτων απαλειφθεί, λόγω της ουσιαστικής κατάργησης της εποπτείας αυτής (π.χ. άρθρο 57 περίπτωση ε΄ του κ.ν. 2190/1920). Καταργήθηκαν εξάλλου και οι διοικητικές κυρώσεις που είχαν εισαχθεί με το άρθρο 63δ του κ.ν. 2190/1920, δεδομένου ότι ανάλογες κυρώσεις προβλέπονται από το άρθρο 17 του ν. 3419/2005 για το Γ.Ε.ΜΗ.. Άλλωστε η αρμοδιότητα εποπτείας για τις παραβάσεις του εταιρικού δικαίου, που θα δικαιολογούσε την επιβολή προστίμου, έχει ουσιαστικά καταργηθεί. Από την άλλη πλευρά προστέθηκαν ποινικές διατάξεις π.χ. για την παρά το νόμο κτήση ιδίων μετοχών από την εταιρεία και την παρά τον νόμο παροχή πιστώσεων, εγγυήσεων κλπ. για την απόκτηση ιδίων μετοχών (άρθρο 177 περιπτώσεις 3 και 4), επειδή οι πράξεις αυτές αντιβαίνουν στην προστασία του κεφαλαίου και θέτουν σε κίνδυνο τα συμφέροντα των πιστωτών, όπως και η ήδη τιμωρούμενη παρά τον νόμο διανομή κερδών. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι σε καμιά περίπτωση (αντίθετα προς το ποινικό δίκαιο του κ.ν. 2190/1920) η παράβαση του καταστατικού δεν συνιστά αξιόποινη πράξη.

 Ειδικότερα προβλέπονται :

α) Άρθρο 176. Ψευδείς ή παραπλανητικές δηλώσεις προς το κοινό

Τιμωρείται με φυλάκιση και με χρηματική ποινή από 10.000 μέχρι 100.000 ευρώ ο ιδρυτής, το μέλος του διοικητικού συμβουλίου ή ο διευθυντής της εταιρείας, ο οποίος εν γνώσει του προβαίνει σε ψευδή ή παραπλανητική δήλωση προς το κοινό,
α) που αφορά την κάλυψη ή την καταβολή του κεφαλαίου, ή
β) με σκοπό την εγγραφή σε τίτλους που εκδίδει η εταιρεία και αφορά στοιχεία αυτής, τα οποία ασκούν ουσιώδη επιρροή επί των εταιρικών υποθέσεων.

β) Άρθρο 177. Παραβάσεις μελών διοικητικού συμβουλίου

Τιμωρείται με φυλάκιση και με χρηματική ποινή από 10.000 μέχρι 100.000 ευρώ το μέλος του διοικητικού συμβουλίου, το οποίο:
1. Εν γνώσει του συντάσσει ή εγκρίνει ανακριβείς ή παραπλανητικές χρηματοοικονομικές καταστάσεις της εταιρείας ή τις ενοποιημένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις, που οφείλει να συντάξει, ή τις συντάσσει κατά παράβαση του νόμου ως προς το περιεχόμενό τους. Ποινή δεν επιβάλλεται σε περίπτωση επουσιωδών ελλείψεων, που δεν επηρεάζουν τη συνολική εικόνα των καταστάσεων.
2. Προβαίνει σε διανομή κερδών ή άλλων ωφελημάτων σε μετόχους της εταιρείας ή τρίτο πρόσωπο, που δεν προκύπτουν από τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις της εταιρείας ή χωρίς να έχουν συνταχθεί χρηματοοικονομικές καταστάσεις ή με βάση χρηματοοικονομικές καταστάσεις που εν γνώσει του είναι ανακριβείς ή παραπλανητικές ή συντάχθηκαν κατά παράβαση του νόμου.
3. Εν γνώσει του εξαγοράζει εξαγοράσιμες μετοχές, κατά παράβαση του άρθρου 39 ή προκαλεί την απόκτηση από την εταιρεία ιδίων μετοχών της ή τίτλων κτήσης μετοχών της ή μετοχών της μητρικής της ή τίτλων κτήσης μετοχών της μητρικής της, κατά παράβαση των άρθρων
48, 49, 52 ή 57 του παρόντος.
4. Χορηγεί προκαταβολή, δάνειο ή εγγύηση είτε επιβαρύνοντας την εταιρεία, με σκοπό να αποκτήσει τρίτος μετοχές αυτής, είτε επιβαρύνοντας θυγατρική της με σκοπό να αποκτήσει τρίτος μετοχές της μητρικής της, κατά παράβαση του άρθρου 51.
5. Εν γνώσει του συντάσσει αναληθή ή ελλιπή έκθεση διαχείρισης ή άλλη υποχρεωτική κατά το νόμο ετήσια έκθεση.

γ) Άρθρο 178. Παραβάσεις ελεγκτών

Τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι τριών (3) ετών ή με χρηματική ποινή από 10.000 μέχρι 100.000 ευρώ ή και με τις δύο ποινές:
1. Ο τακτικός ελεγκτής ανώνυμης εταιρείας, ο οποίος θεωρεί οικονομική κατάσταση αυτή που εν γνώσει του έχει καταρτισθεί κατά παράβαση των διατάξεων του νόμου ως προς το περιεχόμενό τους.
2. Ο τακτικός ελεγκτής ανώνυμης εταιρείας ή ο διενεργών έκτακτο έλεγχο, ο οποίος παραβιάζει το καθήκον εχεμύθειας που έχει από το νόμο. Η ποινική δίωξη στην περίπτωση του προηγούμενου εδαφίου ασκείται μόνο με έγκληση της εταιρείας.

δ) Άρθρο 179. Παραβάσεις σχετικές με την εύρυθμη λειτουργία της εταιρείας

Τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι τριών (3) ετών ή με χρηματική ποινή από 5.000 μέχρι 50.000 ευρώ:
1. Όποιος συνάπτει για λογαριασμό της εταιρείας σύμβαση, για την οποία απαιτείται προηγούμενη άδεια κατά το άρθρο 100, αν η άδεια δεν δόθηκε. Το αξιόποινο εξαλείφεται αν η άδεια δοθεί κατά το άρθρο 100 μετά τη σύναψη της σύμβασης.
2. Το μέλος του διοικητικού συμβουλίου το οποίο παραβιάζει την υποχρέωση πιστοποίησης καταβολής του κεφαλαίου μέσα στην προθεσμία που ορίζεται στο άρθρο 20 ή προβαίνει σε ψευδή πιστοποίηση της εν λόγω καταβολής. Με την ίδια ποινή τιμωρείται ο ορκωτός ελεγκτής ο οποίος προβαίνει σε ψευδή πιστοποίηση της εν λόγω καταβολής.
3. Το μέλος του διοικητικού συμβουλίου που παραλείπει να συντάξει ή συντάσσει εκπρόθεσμα τις ετήσιες χρηματοοικονομικές καταστάσεις της εταιρείας ή τις ενοποιημένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις ή την ετήσια έκθεση διαχείρισης του διοικητικού συμβουλίου ή την ενοποιημένη έκθεση διαχείρισης ή την πολιτική αποδοχών ή την έκθεση αποδοχών, που οφείλει να συντάξει, ή άλλη κατά το νόμο ετήσια έκθεση, που οφείλει να συντάξει.
4. Το μέλος του διοικητικού συμβουλίου που παραβιάζει την υποχρέωση αναπροσαρμογής του κεφαλαίου της εταιρείας, όταν τούτο επιβάλλεται από τον νόμο.
5. Όποιος παρακωλύει τη διενέργεια ελέγχου της εταιρείας από τους τακτικούς ελεγκτές ή τους ελεγκτές που έχουν ορισθεί για τη διενέργεια εκτάκτου ελέγχου ή δεν παρέχει σε αυτούς τις πληροφορίες που οφείλει να παράσχει και οι οποίες του ζητούνται νομίμως.

ε) Άρθρο 180. Παραβάσεις σχετικές με τις συνελεύσεις μετόχων και ομολογιούχων

Τιμωρείται με χρηματική ποινή από 5.000 μέχρι 15.000 ευρώ:
1. Όποιος παραλείπει να συγκαλέσει γενική συνέλευση των μετόχων ή ομολογιούχων ή να συμπεριλάβει ορισμένο θέμα στην ημερήσια διάταξη κατά παράβαση του παρόντος νόμου ή του προγράμματος έκδοσης ομολογιών. Αν η υποχρέωση σύγκλησης γενικής συνέλευσης ή προσθήκης θέματος στην ημερήσια διάταξη ανακύψει ύστερα από αίτηση μετόχου ή ομολογιούχου, η ποινική δίωξη ασκείται μόνο με έγκληση αυτού.
2. Όποιος εν γνώσει του μετέχει σε γενική συνέλευση μετόχων ή ομολογιούχων ή ψηφίζει χωρίς να έχει το δικαίωμα αυτό.
3. Το μέλος του διοικητικού συμβουλίου που παραβιάζει την υποχρέωση παροχής πληροφοριών σε μετόχους, σύμφωνα με το άρθρο 141. Η ποινική δίωξη ασκείται μόνο με έγκληση εκείνου που υπέβαλε το αίτημα παροχής πληροφοριών.

Τέλος : Δεν αποκλείονται διοικητικές κυρώσεις που προβλέπονται από ειδικότερες διατάξεις.

Προσοχή:

Δεν αποκλείονται διοικητικές κυρώσεις που προβλέπονται από ειδικότερες διατάξεις. (άρθρο 181)