Αθήνα, 23 Μαϊου 2019
Αρ. Πρωτ.: 182999/1135

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΑΣΩΝ ΚΑΙ ΔΑΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΑΣΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΚΑΙ ΥΠΟΔΟΜΩΝ
ΤΜΗΜΑ ΔΑΣΙΚΩΝ ΧΑΡΤΩΝ, ΔΑΣΟΛΟΓΙΟΥ, ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ ΚΑΙ ΘΕΜΑΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΟΥ

Ταχ. Δ/νση: Τέρμα Αλκμάνος, 115 28 Αθήνα
Πληροφορίες: Κ. Τεστέμπαση
Τηλέφωνο: 2131512 128
Ηλ.Ταχυδρομείο: dasktim@gmail.com

ΘΕΜΑ: Έκδοση αποφάσεων από τις Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων και επεξεργασία αντιρρήσεων.

ΣΧΕΤ.: 1. Ο ν. 3861/2010 "Ενίσχυση της διαφάνειας με την υποχρεωτική ανάρτηση νόμων και πράξεων των κυβερνητικών, διοικητικών και αυτοδιοικητικών οργάνων στο διαδίκτυο «Πρόγραμμα Διαύγεια» και άλλες διατάξεις." (ΦΕΚ 112 Α').

2. Ο ν. 3889/2010 "Χρηματοδότηση Περιβαλλοντικών Παρεμβάσεων, Πράσινο Ταμείο, Κύρωση Δασικών Χαρτών και άλλες διατάξεις." (ΦΕΚ 182 Α').

3. Ο ν. 2690/1999 "Κύρωση του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας και άλλες διατάξεις." (ΦΕΚ 45 Α').

4. Η 146776/2459/21.10.2016 απόφαση Αν. Υπουργού Π.ΕΝ. «Καθορισμός θεμάτων σχετικών με την παράγραφο 1 εδάφια β', γ', δ' και ε' τού άρθρου 21 τού ν. 3889/2010 όπως ισχύει.» (ΦΕΚ 3532 Β').

5. Το 158589/1841/26.07.2017 Δ/νση Δασικών Έργων και Υποδομών.

6. Το 165792/225/19.01.2018 δικό μας (ΑΔΑ: 6ΞΘΘ4653Π8-ΘΘΞ).

7. Το 172394/1935/10.09.2018 Δ/νση Δασικών Έργων και Υποδομών.

8. Το 175371/2378/01.11.2018 Δ/νση Δασικών Έργων και Υποδομών (ΑΔΑ: 7Χ5Φ4653Π8-3ΙΓ).

9. Το 172384/1811/22.08.2018 Δ/νση Δασικών Έργων και Υποδομών.

10. Το 30737/10.01.2019 έγγραφο Υπουργείου Διοικητικής Ανασυγκρότησης.


Η Διεύθυνση Δασικών Έργων και Υποδομών τού Υ.Π.ΕΝ., είναι αρμόδια για την οργάνωση, το συντονισμό, τη διοικητική υποστήριξη και τον έλεγχο των εργασιών που εκτελούν τα ειδικά Τμήματα Δασικών Χαρτογραφήσεων των Διευθύνσεων Δασών των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, καθώς και για τη συνεργασία με το "Ελληνικό Κτηματολόγιο", στα πλαίσια του έργου τής κατάρτισης έως την κύρωση και την τήρηση των δασικών χαρτών (βλέπε παρ. 8 του άρθρου 13 του ν. 3889/2010).

Μέχρι σήμερα, έχουν αναρτηθεί δασικοί χάρτες οι οποίοι καλύπτουν έκταση που αντιστοιχεί περίπου στο 51% της Χώρας. Κατά των αναρτημένων δασικών χαρτών, παρέχεται η δυνατότητα (θεσμικά και τεχνικά) άσκησης αντιρρήσεων στους πολίτες ή/και σε φορείς, για εκτάσεις στις οποίες έχουν έννομο συμφέρον, μέσω ειδικής ηλεκτρονικής εφαρμογής στην ιστοσελίδα τού "Ελληνικό Κτηματολόγιο", σε υλοποίηση των άρθρων 15 και 16 του ν. 3889/2010.

Οι υποβαλλόμενες αντιρρήσεις εξετάζονται, εντός τεσσάρων μηνών από τη διαβίβαση τους με δυνατότητα παράτασης δύο μηνών, από τις προβλεπόμενες Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων (ΕΠ.Ε.Α.), που συστάθηκαν για το σκοπό αυτό σε κάθε Αποκεντρωμένη Διοίκηση (άρθρο 18 ν. 3889/2010).
 
Η λειτουργία των ΕΠ.Ε.Α. διέπεται από τις διατάξεις του "Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας" (παρ. 6 του άρθρου 18 του ν. 3889/2010), σύμφωνα με τον οποίο, ο πρόεδρος κηρύσσει την έναρξη και τη λήξη των συνεδριάσεων, διευθύνει τις εργασίες και φροντίζει για την εφαρμογή τού νόμου και την εύρυθμη λειτουργία τού συλλογικού οργάνου. Τα πρακτικά τής επιτροπής συντάσσονται από τον γραμματέα και επικυρώνονται από τον πρόεδρο και τέλος, η υπογραφή τού προέδρου αρκεί για τη νόμιμη υπόσταση κάθε πράξης του συλλογικού οργάνου (άρθρα 14 και 15 του ν. 2690/1999).

Οι ΕΠ.Ε.Α. αποφασίζουν επί τής ουσίας για το θεματικό περιεχόμενο των αντιρρήσεων, αποφαινόμενες εν τέλει για τον δασικό εν γένει ή μη χαρακτήρα των εκτάσεων που αφορούν. Με δεδομένο αυτό, οι αποφάσεις τους εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ν. 3861/2010, και επομένως προκύπτει υποχρέωση ανάρτησής τους στο "Πρόγραμμα Διαύγεια", όπως αντίστοιχα ισχύει για τις πράξεις χαρακτηρισμού τού άρθρου 14 του ν. 998/79 σε όλα τα στάδια έκδοσής της (περίπτωση: πράξεις "καθορισμού δασών και δασικών εκτάσεων").

Η ανάρτηση στο διαδίκτυο, με βάση τον ανωτέρω νόμο, γίνεται με μέριμνα του οργάνου που εξέδωσε την πράξη. Η μη ανάρτηση ή η μη έγκαιρη ανάρτηση στο διαδίκτυο των αναρτητέων πράξεων, συνιστά πειθαρχικό παράπτωμα για το όργανο που την εξέδωσε ή για τον υπάλληλο, που έχει την ευθύνη για την ανάρτηση (παρ. 1 και 5 του άρθρου 3 ν. 3861/2010). Οι πράξεις που είναι αναρτημένες στο Πρόγραμμα "Διαύγεια", μπορούν να χρησιμοποιηθούν χωρίς επικύρωση και αρκεί η επίκληση του Αριθμού Διαδικτυακής Ανάρτησης (ΑΔΑ) για την αυτεπάγγελτη αναζήτηση των αναρτημένων πράξεων (παρ. 5 άρθρου 4 ν. 3861/2010).

Η ενημέρωση των ενδιαφερομένων, μπορεί να γίνει με κάθε πρόσφορο τρόπο, από την αρχή που εξέδωσε την απόφαση, ενώ διαδικασία επίδοσης δεν προβλέπεται (παρ. 2 του άρθρου 19 του ν. 2690/1999). Επιπλέον, στο περιεχόμενο της ενημέρωσης των ενδιαφερομένων περιλαμβάνεται η επισήμανση για την δυνατότητα άσκησης αιτήσεως ακυρώσεως κατά τού κυρωθέντος δασικού χάρτη ενώπιον του Συμβουλίου τής Επικρατείας, σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 19 του ν. 3889/2010 (βλ. ΣτΕ 156/2019).

Παράλληλα, με την ΥΑ 146776/2459/21.10.2016 (σχετ. 4), καθορίστηκαν ειδικά θέματα λειτουργίας των ΕΠ.Ε.Α., μεταξύ των οποίων προβλέπεται η σύνταξη πρακτικού ανά συνεδρίαση για τις εξεταζόμενες από την επιτροπή αντιρρήσεις (παρ. 8, Κεφ. 8 της ανωτέρω ΥΑ). Το πρακτικό αυτό, αποτελεί την πράξη περαίωσης των εργασιών εξέτασης των αντιρρήσεων παραθέτοντας και συμπεριλαμβάνοντας όλες τις ληφθείσες αποφάσεις και με δεδομένο ότι δεν υφίσταται άλλο θεσμικό επίπεδο κρίσης επ' αυτών, αποτελεί την τελική πράξη σύμφωνα με την οποία διορθώνονται και τελικά κυρώνονται οι δασικοί χάρτες κατ' άρθρο 19 του ν. 3889/2010, και κατ' εφαρμογή της υποπερίπτωσης β) της περ. 19 της παρ. 4 του άρθρου 2 του ν. 3861/2010 αναρτάται στο πρόγραμμα Διαύγεια (σχετ. 10).

Πλέον των ανωτέρω, για τη διευκόλυνση στις εργασίες τόσο των Διευθύνσεων Δασών όσο και των ΕΠ.Ε.Α. στο έργο τους, αναπτύχθηκε ειδική ηλεκτρονική εφαρμογή για την επεξεργασία αντιρρήσεων από τις ΕΠ.Ε.Α., στα πλαίσια της συνεργασίας τής Διεύθυνσης Δασικών Έργων και Υποδομών με το "Ελληνικό Κτηματολόγιο". Στην ειδική εφαρμογή παρέχεται η δυνατότητα επεξεργασίας των πολυγώνων των αντιρρήσεων, απόδοσης νέου χαρακτήρα, καθώς και παραγωγή εκτυπωτικού Απόφασης ΕΠ.Ε.Α. σε μορφή ψηφιακού αρχείου *.pdf με βάση το υπόδειγμα 5 του (6) σχετικού. Η πρόσβαση στην εφαρμογή είναι διαβαθμισμένη, με χρήση κωδικών που αποστέλλονται στον/στην πρόεδρο κάθε ΕΠ.Ε.Α..

Η ειδική εφαρμογή παρέχει τη δυνατότητα ενιαίου χειρισμού επεξεργασίας των πολυγώνων, με τρόπο απλό, ώστε να μην απαιτούνται εξειδικευμένες γνώσεις Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών. Λαμβάνοντας υπόψη ότι κατά τη διαδικασία υποβολής αντιρρήσεων, οι πολίτες και φορείς, υποβάλλουν τις αντιρρήσεις τους αποκλειστικά με τη χρήση ηλεκτρονικής εφαρμογής και χρησιμοποιώντας παρόμοια εργαλεία (σχεδιασμού και επεξεργασίας πολυγώνων), η χρήση αντίστοιχης εφαρμογής από τις ΕΠ.Ε.Α. για την έκδοση των αποφάσεών τους θα διευκολύνει και επιταχύνει σημαντικά τις εργασίες τους.

Επιπλέον, τα τελικά πολύγωνα, όπως προκύπτουν μετά από την επεξεργασία τους από τις ΕΠ.Ε.Α., τηρούνται σε ενιαία βάση δεδομένων, η οποία θα χρησιμοποιηθεί από τις Διευθύνσεις Δασών για την ολοκλήρωση της κύρωσης των δασικών χαρτών. Με αυτό τον τρόπο, διασφαλίζεται η ακεραιότητα της βάσης δεδομένων, μειώνεται το ενδεχόμενο τεχνικών σφαλμάτων και επιταχύνεται η διαδικασία τού, ούτως ή άλλως, μεγάλου έργου τής σύνθεσης του τελικού αρχείου τού δασικού χάρτη προς ολική κύρωση, ενταγμένη η εν λόγω ειδική ηλεκτρονική εφαρμογή ως εργαλείο στο γενικό θεσμικό πλαίσιο της ανάρτησης έως την κύρωση των δασικών χαρτών.

Κατόπιν των ανωτέρω:

1. Για την έκδοση των αποφάσεων των ΕΠ.Ε.Α. στα πλαίσια των εργασιών τους, θα χρησιμοποιείται η ειδική ηλεκτρονική εφαρμογή, που αναπτύχθηκε για το σκοπό αυτό.

2. Στο πρόγραμμα "Διαύγεια" θα αναρτάται το πρακτικό εκάστης συνεδρίασης, το οποίο θα συνοδεύεται, απαρέγκλιτα και δεσμευτικά, από όλες τις σχετικές αποφάσεις που λήφθηκαν κατά την συγκεκριμένη συνεδρίαση, καθώς και από συνοπτικό πίνακα των υποθέσεων, που εξετάστηκαν και λήφθηκαν αποφάσεις, με βάση τις οδηγίες και τα υποδείγματα που περιλαμβάνονται στο (6) σχετικό.

3. Για συνεδριάσεις στις οποίες δεν ελήφθησαν αποφάσεις, δεν προκύπτει υποχρέωση δημοσίευσης των πρακτικών τους στο πρόγραμμα "Διαύγεια".

4. Η δημοσίευση των πρακτικών συνεδριάσεων των ΕΠ.Ε.Α. στο πρόγραμμα "Διαύγεια" γίνεται με μέριμνα και ευθύνη του προέδρου, από τον γραμματέα της κάθε επιτροπής.

5. Η ενημέρωση των πολιτών για τις αποφάσεις που εκδίδονται, θα γίνεται από τις ΕΠ.Ε.Α., με απλό έγγραφο γνωστοποίησης του Αριθμού Διαδικτυακής Ανάρτησης (ΑΔΑ) του πρακτικού, στο οποίο θα επισημαίνεται η δυνατότητα άσκησης αιτήσεως ακυρώσεως κατά του κυρωθέντος δασικού χάρτη ενώπιον του Συμβουλίου τής Επικρατείας, σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 19 του ν. 3889/2010.

6. Ο συνοπτικός κατάλογος με τις αποφάσεις των ΕΠ.Ε.Α., που αποστέλλεται από τον γραμματέα της κάθε επιτροπής στην αρμόδια Διεύθυνση Δασών (παρ. 5.5, Κεφ. 5 του σχετ. 4), θα συμπληρωθεί με στήλη, στην οποία θα αναφέρεται ο αριθμός διαδικτυακής ανάρτησης (ΑΔΑ), με την οποία αναρτήθηκε στο πρόγραμμα "Διαύγεια" το πρακτικό τής συνεδρίασης, που αφορά την κάθε απόφαση από το σύνολο των αποφάσεων οι οποίες συνοδεύουν αυτό.

Παρακαλούμε να κοινοποιήσετε την παρούσα στις δασικές υπηρεσίες τής Αποκεντρωμένης Διοίκησής σας για εφαρμογή.

Αθήνα, 23/05/2019
Αριθ. Πρωτ.: 55292 - 23/05/2019

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ -ΕΣΠΑ
ΓΕΝ. Δ/ΝΣΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ
Δ/ΝΣΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ

Ταχ. Δ/νση: Νίκης 5-7 Σύνταγμα
Ταχ. Κώδικας: 10180
Ε-mail: dde@mnec.gr

ΘΕΜΑ: Τροποποίηση της Εγκυκλίου Οδηγιών για την Έγκριση και Χρηματοδότηση του ΠΔΕ 2019 και τον Προγραμματισμό Δαπανών ΠΔΕ 2020-2022 με αρ. πρωτ. 25853/28-02-2019.

Στην παράγραφο 5 «Κατάρτιση ΠΔΕ 2019 - Προϋποθέσεις ένταξης έργων ανά πηγή χρηματοδότησης», περίπτωση 5.13 «Ένταξη έργων που χρηματοδοτούνται αποκλειστικά από εθνικούς πόρους», προστίθεται υποπερίπτωση 5.13.4, ως εξής:

5.13.4 «Υποβολή τεχνικών δελτίων έργων που χρηματοδοτούνται από το Εθνικό ΠΔΕ»

Τα τεχνικά δελτία που υποβάλονται σύμφωνα με τα στοιχεία 5.13.2.1 «Νέα Έργα», 5.13.2.3 «Ενάριθμα που αντιστοιχούν σε εν εξελίξει έργα που χρηματοδοτούν ημιτελείς δράσεις», 5.13.2.4 «Έργα για την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών» και 5.13.2.6 «Χρηματοδότηση δράσεων ενίσχυσης ΜΜΕ μέσω χρηματοδοτικών εργαλείων», υπογράφονται στις στήλες «Υπηρεσία & Υπεύθυνος Φορέα Πρότασης» και «Υπηρεσία & Υπέυθυνος Φορέα Υλοποίησης» από τον/ην προϊστάμενο/η της αρμόδιας υπηρεσίας ή γενικότερα τον/ην υπεύθυνο/η του φορέα που προτείνει / υλοποιεί το έργο, ενώ στη στήλη «Υπηρεσία & Υπεύθυνος Φορέα Χρηματοδότησης» από τον/την προϊστάμενο/η της αρμόδιας οικονομικής υπηρεσίας (Γ.Δ/ντής/τρια, Δ/ντής/τρια, κλπ).

Τα τεχνικά δελτία στο σύνολο τους υπογράφονται σε επίπεδο τουλάχιστον Γενικού Γραμματέα Υπουργείου ή Περιφερειάρχη στην περίπτωση Περιφερειών.


Ο Υφυπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης
Ευστάθιος Γιαννακίδης

ΑΚΡΙΒΕΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ
Ο προϊστάμενος της Διεύθυνσης Οργάνωσης, Διοικητικής και Τεχνικής Υποστήριξης
Κ.Α.Α. ΜΠΙΛΗ ΕΥΣΤΑΘΙΑ

Περίληψη

Με τη διάταξη του άρθρου 662 του ΑΚ ορίζεται ότι ο εργοδότης οφείλει να διαρρυθμίζει τα σχετικά με την εργασία και με το χώρο της, καθώς και τα σχετικά με τη διαμονή, τις εγκαταστάσεις και τα μηχανήματα ή εργαλεία, έτσι ώστε να προστατεύεται η ζωή και η υγεία του εργαζομένου.
Με τη διάταξη του άρθρου 32 περ. Α στοιχ. α του ν. 1568/1985 "Υγιεινή και ασφάλεια και των εργαζομένων" (ΦΕΚ Α 177) ορίζεται ότι ο εργοδότης έχει υποχρέωση να λαμβάνει κάθε μέτρο που απαιτείται, ώστε να εξασφαλίζονται οι εργαζόμενοι και οι τρίτοι που παρευρίσκονται στους τόπους εργασίας από κάθε κίνδυνο που μπορεί ν' απειλήσει την υγεία ή τη σωματική τους ακεραιότητα και με τις διατάξεις του άρθρου 7 παρ.1, 5 και 6 του Π.Δ/τος 17/1996 (ΦΕΚ Α 11), με το οποίο ενσωματώθηκαν στην εσωτερική έννομη τάξη οι ρυθμίσεις των με αριθ. 89/291 και 91/383 Οδηγιών, ορίζεται ότι ο εργοδότης υποχρεούται να εξασφαλίζει την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων ως προς όλες τις πτυχές της εργασίας και να λαμβάνει μέτρα που να εξασφαλίζουν την υγεία και ασφάλεια των τρίτων (παρ. 1), ότι στα πλαίσια των ευθυνών του, ο εργοδότης λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα για την προστασία της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων, συμπεριλαμβανομένων των δραστηριοτήτων πρόληψης των επαγγελματικών κινδύνων, ενημέρωσης και κατάρτισης, καθώς και της δημιουργίας της απαραίτητης οργάνωσης και της παροχής των αναγκαίων μέσων (παρ. 5) και ότι ο εργοδότης υποχρεούται α) να φροντίζει ώστε να προσαρμόζονται τα μέτρα της προηγουμένης παραγράφου ανάλογα με τις μεταβολές των περιστάσεων και να επιδιώκει τη βελτίωση των υφισταμένων καταστάσεων, β) ..., γ) να επιβλέπει την ορθή εφαρμογή των μέτρων υγιεινής και ασφάλειας των εργαζομένων, δ) ..., ε) ..., στ)... ζ) να ενθαρρύνει και διευκολύνει την επιμόρφωση των εργαζομένων και των εκπροσώπων τους, σύμφωνα με το άρθρο 13 του Ν. 1568/1985 και τα άρθρα 6 και 12 του παρόντος διατάγματος (παρ. 6).
Με τις ανωτέρω διατάξεις καθορίζεται ένα γενικό πλέγμα ρυθμίσεων για τη λήψη μέτρων από τον εργοδότη προς προστασία της ζωής, της υγείας και της ασφάλειας του εργαζομένου, ο οποίος παρέχει την εργασία του στη σφαίρα εξουσίας και επιρροής του εργοδότη, υποκείμενος σε δυνητικές καταστάσεις κινδύνου που δεν είναι σε θέση να επηρεάσει. Οι επί μέρους ειδικότερες υποχρεώσεις του εργοδότη που απορρέουν από τις διατάξεις αυτές είναι δυνατόν να συγκεκριμενοποιούνται λεπτομερώς, βάσει υπάρχουσας ειδικής προς τούτο νομοθεσίας, που αφορά συγκεκριμένους τομείς απασχόλησης.
Η εκ μέρους του εργοδότη παραβίαση της πιο πάνω γενικής υποχρέωσης πρόνοιας για την προστασία της υγείας και ασφάλειας του εργαζομένου, ως προς τις συνθήκες παροχής της εργασίας του ή η παραβίαση των υποχρεώσεων αυτού που απορρέουν από την ειδική νομοθεσία, εφόσον αυτή υφίσταται, η οποία (παραβίαση) είχε ως συνέπεια την πρόκληση βλάβης του σώματος (περιλαμβανομένου και του θανάτου) ή της υγείας των εργαζομένων, συνιστά αδικοπραξία, εφόσον η παραβίαση των ως άνω διατάξεων οφείλεται σε υπαιτιότητα του εργοδότη ή των προστηθέντων από αυτόν προσώπων και συνδέεται αιτιωδώς με το επελθόν αποτέλεσμα.

Στην ως άνω βλάβη της υγείας περιλαμβάνεται και η εξ αιτίας της αδικοπραξίας προκληθείσα, εκδηλωθείσα ή επιδεινωθείσα ψυχική ή πνευματική διαταραχή του εργαζομένου. Στην περίπτωση αυτή, ο παθών εργαζόμενος, ανεξάρτητα αν, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 16 του ν. 551/1915, δικαιούται μόνο της ειδικής αποζημίωσης κατά τις διατάξεις των άρθρων 1 και 2 του ν. 551/1915 για τα εργατικά ατυχήματα (όπου η ευθύνη του εργοδότη είναι αντικειμενική, ανεξάρτητη της τυχόν υπαιτιότητάς του, και περιορισμένη ως προς το ύψος της) ή της αποζημίωσης κατά τις διατάξεις του κοινού αστικού δικαίου των άρθρων 914 επ. του ΑΚ (όπου απαιτείται η συνδρομή υπαιτιότητας και η αποζημίωση είναι πλήρης, καλύπτουσα κατά τα άρθρα 297 και 298 του ΑΚ κάθε θετική ή αποθετική ζημία), δικαιούται σε κάθε περίπτωση κατά τα άρθρα 914 και 932 του ΑΚ χρηματικής ικανοποίησης προς αποκατάσταση της ηθικής του βλάβης (ή οι συγγενείς του προς αποκατάσταση της ψυχικής των οδύνης σε περίπτωση θανάτου του εργαζομένου) (ΑΠ 1235/2003).

Περαιτέρω, αναφορικά με τα πιστωτικά ιδρύματα, ειδικές ρυθμίσεις σχετικά με τις υποχρεώσεις του εργοδότη κατά τη λήψη μέτρων προς προστασία της υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων σε αυτά, διαλαμβάνει η υπ' αριθ. 3015/30/3 - δ από 4 Απριλίου 1997 απόφαση του Υπουργού Δημόσιας Τάξης (ΦΕΚ Β 276/8.4.1997) "Καθορισμός όρων ασφαλείας καταστημάτων των πιστωτικών ιδρυμάτων του άρθρου 2 του ν. 2076/1992 και των ανταλλακτηρίων συναλλάγματος", που εκδόθηκε κατ' εξουσιοδότηση του άρθρου 12 παρ. 9 του ν. 1481/1984 (ΦΕΚ Α 1984) και ίσχυε κατά τον επίδικο χρόνο (11.1.2005), πριν την κατάργησή της από 23 Μαρτίου 2009 με την με αριθ. 3015/30/6 από 23 Μαρτίου 2009 (ΦΕΚ Β 536/23.3.2009) όμοια Υπουργική Απόφαση, που αντικατέστησε αυτή. Συγκεκριμένα με τη διάταξη του άρθρου 2 της πιο πάνω Υπουργικής Απόφασης και υπό τον παράτιτλο "όροι ασφάλειας" ορίζεται ότι: "Ως όροι ασφαλεiας για την εφαρμογή των διατάξεων της παρούσας απόφασης νοούνται τα μέτρα φυσικής και τεχνικής προστασίας των καταστημάτων του προηγουμένου άρθρου, τα οποία υποχρεούνται να λάβουν οι φορείς στους οποίους ανήκουν τα εν λόγω καταστήματα προς πρόληψη εγκληματικών πράξεων κατά της περιουσίας, του προσωπικού και της πελατείας των εν λόγω καταστημάτων.
Τα μέτρα αυτά είναι: α) Η εγκατάσταση και λειτουργία σύγχρονου και ασφαλούς συστήματος συναγερμού (σιωπηλού), ο οποίος συνδέεται με την τοπική αστυνομική αρχή για την άμεση ειδοποίησή της στις περιπτώσεις ληστειών ή διαρρήξεων, β) Η χρήση χρηματοκιβωτίων κατασκευασμένων από ανθεκτικό υλικό και εφοδιασμένων με σύστημα χρονοκαθυστέρησης ή άλλο ανάλογο, ώστε το άνοιγμά τους ή η με οποιονδήποτε τρόπο παραλαβή χρημάτων από αυτά, να αποκλείεται πριν την πάροδο ορισμένου χρόνου. Η λειτουργία των ανωτέρω συστημάτων χρονοκαθυστέρησης γνωστοποιείται με την ανάρτηση σε εμφανή σημεία του καταστήματος και επί του χρηματοκιβωτίου αναλόγων πινακιδίων, γ) Η εγκατάσταση και λειτουργία σε κατάλληλες θέσεις συστήματος συνεχούς καταγραφής σκηνών, όλες τις ώρες λειτουργίας των καταστημάτων του άρθρου 1 της παρούσας, δ) Η εγκατάσταση θυρών εισόδου - εξόδου διπλών ή περιστρεφομένων, υψηλής ασφαλεiας με δυνατότητα αυτόματης λειτουργίας τους, εξοπλισμένων με σύγχρονα ηλεκτρονικά μηχανήματα ανίχνευσης μετάλλων, ώστε να παρεμποδίζεται η είσοδος στο κατάστημα ατόμων που φέρουν πυροβόλα όπλα ή άλλα μεταλλικά αντικείμενα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως όπλα. Το μέτρο αυτό είναι υποχρεωτικό μόνο σε περίπτωση που το κατάστημα στο οποίο αφορούν αποτέλεσε στόχο ληστείας δύο (2) τουλάχιστον φορές κατά το τελευταίο έτος, ε) Η προαιρετική εγκατάσταση αλεξίσφαιρων υαλοπινάκων προστατευτικών των χώρων των ταμείων (γκισέ) (παρ. 1).
Επιπλέον των ανωτέρω μέτρων, οι διοικήσεις των πιστωτικών ιδρυμάτων και των επιχειρήσεων ανταλλακτηρίων συναλλάγματος, καθώς και οι διευθυντές και υπεύθυνοι καταστημάτων των ως άνω ιδρυμάτων και επιχειρήσεων μεριμνούν για την υλοποίηση της συνολικής πολιτικής ασφάλειας του καταστήματος, η οποία περιλαμβάνει: α) Τη σωστή εγκατάσταση, λειτουργία, συντήρηση και χρήση των συστημάτων ασφαλείας, β) Την προστασία των απορρήτων στοιχείων των συστημάτων ασφαλείας και των σχετικών διαδικασιών λειτουργίας τους, γ) Την παροχή οδηγιών στο προσωπικό, σχετικά με τις ενέργειες και την συμπεριφορά που πρέπει να έχει κατά τον χρόνο που διαπράττεται ληστεία ή άλλη παράνομη πράξη και αμέσως μετά από αυτές, δ) Τη συνεχή και στην κατάλληλη θέση παρουσία του προσωπικού ασφαλείας και την αποκλειστική απασχόληση στα ειδικά καθήκοντά του, εφόσον στο κατάστημα έχει διατεθεί τέτοιο προσωπικό (παρ. 2)".

Εξ άλλου από τις διατάξεις των άρθρων 34 παρ.2 και 60 παρ.3 του Α.Ν. 1846/1951 "Περί Κοινωνικών Ασφαλίσεων" προκύπτει ότι εάν ο παθών από ατύχημα που προκλήθηκε εξαιτίας βιαίου συμβάντος κατά την εκτέλεση της εργασίας του (εργατικό ατύχημα) υπάγεται στην υποχρεωτική ασφάλιση του ΙΚΑ, δηλαδή εάν το ατύχημα συνέβη στον τόπο εργασίας του που βρίσκεται στην ασφαλιστική περιοχή του ΙΚΑ (η ασφάλιση του ΙΚΑ επεκτάθηκε σε όλη την επικράτεια με το άρθρο τρίτο του ν.1305/1982), ανεξαρτήτως του εάν κατά το χρόνο του ατυχήματος ο παθών είχε πράγματι ασφαλισθεί ή όχι στο ΙΚΑ, ο εργοδότης απαλλάσσεται από κάθε υποχρέωση προς αποζημίωση του εργαζομένου, δηλαδή απαλλάσσεται τόσο από την ευθύνη προς αποζημίωση σύμφωνα με τις διατάξεις του κοινού δικαίου (Αστικού Κώδικα), όσο και από την προβλεπομένη, κατά τις διατάξεις του Ν. 551/1915, ειδική αποζημίωση, ακόμη και εάν το ατύχημα οφειλόταν στο ότι δεν τηρήθηκαν οι διατάξεις νόμων, διαταγμάτων ή κανονισμών σχετικών με τους όρους ασφαλείας των εργαζομένων, και μόνο αν το ατύχημα οφείλεται σε δόλο (άμεσο ή ενδεχόμενο) του εργοδότη ή προσώπου που έχει προστηθεί από τον εργοδότη, ο τελευταίος έχει την υποχρέωση να καταβάλει στον παθόντα εργαζόμενο την από το άρθρο 34 παρ.2 του Α.Ν. 1846/1951 διαφορά μεταξύ του ποσού της, σύμφωνα με το κοινό δίκαιο, αποζημίωσης και του ολικού ποσού των παροχών, που λόγω του ατυχήματος το ΙΚΑ χορηγεί στον εργαζόμενο. Η κατά τα ανωτέρω απαλλαγή του εργοδότη δεν αφορά όμως και την καταβολή χρηματικής ικανοποίησης κατά τις διατάξεις του κοινού δικαίου προς αποκατάσταση της ηθικής βλάβης που ο παθών υπέστη από το ατύχημα (ή, σε περίπτωση θανάτου, προς αποκατάσταση της ψυχικής οδύνης των συγγενικών του προσώπων), όταν το ατύχημα προκλήθηκε από πταίσμα του εργοδότη ή των προστηθέντων από αυτόν προσώπων (ΟλΑΠ 1117/1986). Επομένως στην περίπτωση αυτή, για να δικαιούται ο παθών σε εργατικό ατύχημα χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης (ή, σε περίπτωση θανάτου του, οι συγγενείς του χρηματική ικανοποίηση, λόγω ψυχικής οδύνης), αρκεί να συνετέλεσε στην επέλευση του ατυχήματος πταίσμα του εργοδότη ή των προστηθέντων από αυτόν προσώπων, κατά την έννοια του άρθρου 914 του ΑΚ, δηλαδή αρκεί να συντρέχει οποιαδήποτε αμέλεια αυτών και όχι μόνο η ειδική αμέλεια ως προς την τήρηση των όρων ασφαλείας του άρθρου 16 παρ. 1 του κωδικοποιηθέντος ν. 551/1915 ( ΑΠ 910/2015, ΑΠ 876/2014, ΑΠ 19/2014, ΑΠ 81/2013, ΑΠ 412/2008). Από δε τις διατάξεις των άρθρων 297, 298, 330, 914 και 922 του ΑΚ συνάγεται ότι προϋποθέσεις της ευθύνης προς αποζημίωση από αδικοπραξία είναι α) η υπαιτιότητα του υποχρέου ή των προστηθέντων από αυτόν προσώπων, η οποία, πέραν του δόλου (άμεσου ή ενδεχόμενου), υπάρχει και στην περίπτωση της αμέλειας, δηλαδή όταν δεν καταβάλλεται η δέουσα στις συναλλαγές προσοχή και επιμέλεια που κάθε συνετός άνθρωπος, κατά κρίση αντικειμενική, όφειλε και μπορούσε, κάτω από τις συγκεκριμένες περιστάσεις, να καταβάλει, β) το παράνομο της πράξης ή παράλειψης αυτών και γ) η ύπαρξη αιτιώδους συνάφειας μεταξύ της πράξης ή της παράλειψης κα της επελθούσας ζημίας. Η παράνομη έναντι του ζημιωθέντος συμπεριφορά μπορεί να συνίσταται όχι μόνο σε θετική πράξη αλλά και σε παράλειψη, εφόσον στην τελευταία περίπτωση ο υπαίτιος ήταν υποχρεωμένος να ενεργήσει, η υποχρέωσή του δε αυτή σε πράξη μπορεί να επιβάλλεται από δικαιοπραξία, από το νόμο ή από την καλή πίστη, κατά την κρατούσα κοινωνική αντίληψη. Ο ειδικότερος δε προσδιορισμός των μέτρων που όφειλε να λάβει ο υπαίτιος, με αντικειμενικά κριτήρια, ώστε να ισχύουν αορίστως σε περισσότερες όμοιες περιπτώσεις, αποτελεί εξειδίκευση της αόριστης νομικής έννοιας της παράνομης συμπεριφοράς, ως όρου της αδικοπραξίας, στην οποία θα πρέπει να μπορούν να υπαχθούν τα πραγματικά περιστατικά της ατομικής περίπτωσης, προς θεμελίωση του ανωτέρω στοιχείου της αδικοπρακτικής ευθύνης. Συγκεκριμένα, επί απασχολουμένου σε πιστωτικό ίδρυμα υπαλλήλου, τοιαύτη παράνομη έναντι του ζημιωθέντος υπαλλήλου συμπεριφορά συνιστά και η παράλειψη της εργοδότιδας Τράπεζας, στο πλαίσιο λήψης των αναγκαίων μέτρων για την προστασία της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων, να τηρήσει τις υποχρεώσεις για την εφαρμογή των μέτρων ασφαλείας που απορρέουν από την προαναφερθείσα υπ' αριθ. 3015/30/3 - δ από 4 Απριλίου 1997 απόφαση του Υπουργού Δημόσιας Τάξης. Με την κανονιστική αυτή Υπουργική απόφαση καθορίσθηκαν με θετικές διατάξεις κατά τα ήδη προαναφερθέντα λεπτομερώς συγκεκριμένα μέτρα ασφάλειας για την προστασία αορίστως όλων των καταστημάτων των πιστωτικών ιδρυμάτων προς πρόληψη εγκληματικών πράξεων κατά της περιουσίας του προσωπικού και της πελατείας των καταστημάτων αυτών και επομένως, ούτε κατ' εφαρμογή της γενικής υποχρέωσης πρόνοιας του πιστωτικού ιδρύματος, ως εργοδότη, που απορρέει από τις γενικές διατάξεις των άρθρων 662 του ΑΚ, 32 Α του ν. 1568/1985 και 7 παρ. 1, 5 και 6 παρ. 1 στοιχ. α, γ και ζ του Π.Δ/τος 17/1996, ούτε κατ' εφαρμογή της αρχής της καλής πίστης υπό την αντικειμενική της έννοια, ήτοι της συναλλακτικής ευθύτητας που οφείλει να επιδεικνύει κάθε συνετός και εχέφρων συναλλασσόμενος, κατ' εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 200, 281 και 288 του ΑΚ, μπορεί να αξιωθεί από αυτά η τήρηση πρόσθετων μέτρων ασφάλειας για τη θεμελίωση παράνομης συμπεριφοράς εκ μέρους της Τράπεζας, όπως λ.χ η διάθεση ατόμου (φρουρού) για τη φύλαξη του καταστήματος, η εγκατάσταση αλεξίσφαιρων υαλοπινάκων προστατευτικών των χώρων των ταμείων (που κατά νόμο ήταν προαιρετική), η εγκατάσταση και λειτουργία σε αυτό διπλών ή περιστρεφομένων θυρών εισόδου - εξόδου, υψηλής ασφάλειας, εξοπλισμένων με μηχανήματα ανίχνευσης μετάλλων, μολονότι το συγκεκριμένο κατάστημα δεν αποτέλεσε στόχο ληστείας δύο (2) φορές κατά το τελευταίο έτος (ΑΠ 1629/2010). Αντίθετη ερμηνευτική εκδοχή θα αιφνιδίαζε τον εργοδότη που θα είχε τηρήσει όλες τις υποχρεώσεις του για τη λήψη των μέτρων ασφαλείας, οι οποίες απορρέουν από την ειδική προς τούτο νομοθεσία και καθορίζονται με λεπτομέρειες από αυτή, και, υπό την επίκληση παράνομης συμπεριφοράς αυτού, συνισταμένης σε παραβίαση πρόσθετων υποχρεώσεών για λήψη μέτρων που θα επικαλείτο ο παθών, ερειδομένων σε γενικές ρήτρες του νόμου και αόριστες νομικές έννοιες, θα υπείχε ευθύνη από αδικοπραξία, χωρίς όμως η υπάρχουσα ειδική νομοθεσία να προβλέπει την υποχρέωση τήρησης από τον εργοδότη και των εν λόγω πρόσθετων υποχρεώσεων, με αποτέλεσμα την πρόκληση ανασφάλειας δικαίου. Τέλος αιτιώδης συνάφεια υπάρχει, όταν η πράξη ή παράλειψη του ευθυνόμενου προσώπου ήταν κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας ικανή και μπορούσε αντικειμενικά να επιφέρει κατά τη συνηθισμένη και κανονική πορεία των πραγμάτων το επιζήμιο αποτέλεσμα, το οποίο και πράγματι επέφερε (ΑΠ 81/2013).

Αριθμός 1415/2018

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ

Β2' Πολιτικό Τμήμα

Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Πηνελόπη Ζωντανού, Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, Θεόδωρο Τζανάκη, Νικόλαο Πιπιλίγκα - Εισηγητή, Λουκά Μόρφη και Γεώργιο Δημάκη, Αρεοπαγίτες.
Συνεδρίασε δημόσια στο Κατάστημά του, στις 15 Μαΐου 2018, με την παρουσία και της γραμματέως Αγγελικής Ανυφαντή, για να δικάσει την εξής υπόθεση μεταξύ:
Της αναιρεσείουσας: Σ. Τ. του Ι., κατοίκων ..., η οποία εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο της ..............., που κατέθεσε προτάσεις. Της αναιρεσίβλητης: Ανώνυμης Τραπεζικής Εταιρείας με την επωνυμία "... Α.Ε.", η οποία εξομοιούται με καθολική διάδοχο λόγω συγχώνευσης με απορρόφηση με την "... Α.Ε.", που ... και εκπροσωπείται νόμιμα, η οποία εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο της Αλέξανδρο Κλεισιούνη, που κατέθεσε προτάσεις.
Η ένδικη διαφορά άρχισε με την από 15/3/2007 αγωγή της ήδη αναιρεσείουσας, που κατατέθηκε στο Μονομελές Πρωτοδικείο Αθήνας. Εκδόθηκαν οι αποφάσεις: 3018/2009 μη οριστική, 2027/2014 οριστική του ίδιου Δικαστηρίου και 4750/2015 του Μονομελούς Εφετείου Αθηνών. Την αναίρεση της τελευταίας απόφασης ζητεί η αναιρεσείουσα με την από 1/9/2017 αίτησή της. Κατά τη συζήτηση της αίτησης αυτής, που εκφωνήθηκε από το πινάκιο, οι διάδικοι παραστάθηκαν όπως σημειώνεται πιο πάνω. Ο πληρεξούσιος της αναιρεσείουσας ζήτησε την παραδοχή της αίτησης, ο πληρεξούσιος της αναιρεσίβλητης την απόρριψή της, καθένας δε την καταδίκη του αντιδίκου μέρους στη δικαστική δαπάνη του.

ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ

Με την από 1.9.2017 και με αριθ. κατάθεσης 585/6.9.2017 αίτηση αναίρεσης προσβάλλεται η αντιμωλία των διαδίκων εκδοθείσα κατά την ειδική διαδικασία των εργατικών διαφορών υπ' αριθ. ..............2015 απόφαση του Μονομελούς Εφετείου Αθηνών. Με την προσβαλλομένη απόφασή του το δευτεροβάθμιο δικαστήριο, αφού, κατά παραδοχή ως βάσιμου κατ' ουσία σχετικού λόγου της από 28.7.2014 και με αριθ. κατάθ. .............2014 έφεσης της ενάγουσας και ήδη αναιρεσείουσας, εξαφάνισε την εκκαλουμένη υπ' αριθ. 2027/17.6.2014 οριστική απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών που είχε απορρίψει ως νομικά αβάσιμη, κατά τα κεφάλαια καταβολής αποζημίωσης από αδικοπραξία, την από 15.3.2007 και υπ' αριθ. κατάθ. 136944/2827/15.6.2007 αγωγή αυτής κατά της τότε εναγομένης Τράπεζας με την επωνυμία "... ΑΕ", της οποίας καθολική διάδοχος λόγω συγχώνευσης με απορρόφηση κατέστη από 28.6.2013 η αναιρεσίβλητη Τράπεζα [μετά την διενέργεια ψυχιατρικής πραγματογνωμοσύνης, που είχε διαταχθεί με την προηγούμενη υπ' αριθ. 3018/2009 μη οριστική απόφαση του εν λόγω δικαστηρίου], στη συνέχεια, δικάζοντας την ως άνω αγωγή (την οποία έκρινε νομικά βάσιμη), την απέρριψε κατά τα κεφάλαια αυτά, ως αβάσιμη κατ' ουσία (με εξαίρεση ένα κεφάλαιο διαφυγόντων στο μέλλον κερδών, το οποίο, όπως και πρωτοδίκως, κρίθηκε μη νόμιμο και με την προσβαλλομένη απόφαση).

Με την ίδια απόφαση το δευτεροβάθμιο δικαστήριο απέρριψε ως αβάσιμη κατ' ουσία την αγωγή και κατά το κεφάλαιο χρηματικής ικανοποίησης προς αποκατάσταση της ηθικής βλάβης της ενάγουσας, αντικαθιστώντας τις αιτιολογίες της οριστικής απόφασης του πρωτοβαθμίου δικαστηρίου, που είχε απορρίψει την αγωγή κατά το κεφάλαιο αυτό ως παραγεγραμμένη. Η αίτηση αναίρεσης ασκήθηκε νομότυπα και εμπρόθεσμα (άρθ. 552, 553, 556, 558, 564 παρ. 3, 566 παρ.1 και 144 του ΚΠολΔ). Είναι συνεπώς παραδεκτή και (άρθ. 577 παρ.1 του ΚΠολΔ) και πρέπει να ερευνηθεί περαιτέρω ως προς το παραδεκτό και τη βασιμότητα των λόγων της (άρθ. 577 παρ. 3 του ΚΠολΔ).

Με τη διάταξη του άρθρου 662 του ΑΚ ορίζεται ότι ο εργοδότης οφείλει να διαρρυθμίζει τα σχετικά με την εργασία και με το χώρο της, καθώς και τα σχετικά με τη διαμονή, τις εγκαταστάσεις και τα μηχανήματα ή εργαλεία, έτσι ώστε να προστατεύεται η ζωή και η υγεία του εργαζομένου. Με τη διάταξη του άρθρου 32 περ. Α στοιχ. α του ν. 1568/1985 "Υγιεινή και ασφάλεια και των εργαζομένων" (ΦΕΚ Α 177) ορίζεται ότι ο εργοδότης έχει υποχρέωση να λαμβάνει κάθε μέτρο που απαιτείται, ώστε να εξασφαλίζονται οι εργαζόμενοι και οι τρίτοι που παρευρίσκονται στους τόπους εργασίας από κάθε κίνδυνο που μπορεί ν' απειλήσει την υγεία ή τη σωματική τους ακεραιότητα και με τις διατάξεις του άρθρου 7 παρ.1, 5 και 6 του Π.Δ/τος 17/1996 (ΦΕΚ Α 11), με το οποίο ενσωματώθηκαν στην εσωτερική έννομη τάξη οι ρυθμίσεις των με αριθ. 89/291 και 91/383 Οδηγιών, ορίζεται ότι ο εργοδότης υποχρεούται να εξασφαλίζει την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων ως προς όλες τις πτυχές της εργασίας και να λαμβάνει μέτρα που να εξασφαλίζουν την υγεία και ασφάλεια των τρίτων (παρ. 1), ότι στα πλαίσια των ευθυνών του, ο εργοδότης λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα για την προστασία της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων, συμπεριλαμβανομένων των δραστηριοτήτων πρόληψης των επαγγελματικών κινδύνων, ενημέρωσης και κατάρτισης, καθώς και της δημιουργίας της απαραίτητης οργάνωσης και της παροχής των αναγκαίων μέσων (παρ. 5) και ότι ο εργοδότης υποχρεούται α) να φροντίζει ώστε να προσαρμόζονται τα μέτρα της προηγουμένης παραγράφου ανάλογα με τις μεταβολές των περιστάσεων και να επιδιώκει τη βελτίωση των υφισταμένων καταστάσεων, β) ..., γ) να επιβλέπει την ορθή εφαρμογή των μέτρων υγιεινής και ασφάλειας των εργαζομένων, δ) ..., ε) ..., στ)... ζ) να ενθαρρύνει και διευκολύνει την επιμόρφωση των εργαζομένων και των εκπροσώπων τους, σύμφωνα με το άρθρο 13 του Ν. 1568/1985 και τα άρθρα 6 και 12 του παρόντος διατάγματος (παρ. 6). Με τις ανωτέρω διατάξεις καθορίζεται ένα γενικό πλέγμα ρυθμίσεων για τη λήψη μέτρων από τον εργοδότη προς προστασία της ζωής, της υγείας και της ασφάλειας του εργαζομένου, ο οποίος παρέχει την εργασία του στη σφαίρα εξουσίας και επιρροής του εργοδότη, υποκείμενος σε δυνητικές καταστάσεις κινδύνου που δεν είναι σε θέση να επηρεάσει. Οι επί μέρους ειδικότερες υποχρεώσεις του εργοδότη που απορρέουν από τις διατάξεις αυτές είναι δυνατόν να συγκεκριμενοποιούνται λεπτομερώς, βάσει υπάρχουσας ειδικής προς τούτο νομοθεσίας, που αφορά συγκεκριμένους τομείς απασχόλησης. Η εκ μέρους του εργοδότη παραβίαση της πιο πάνω γενικής υποχρέωσης πρόνοιας για την προστασία της υγείας και ασφάλειας του εργαζομένου, ως προς τις συνθήκες παροχής της εργασίας του ή η παραβίαση των υποχρεώσεων αυτού που απορρέουν από την ειδική νομοθεσία, εφόσον αυτή υφίσταται, η οποία (παραβίαση) είχε ως συνέπεια την πρόκληση βλάβης του σώματος (περιλαμβανομένου και του θανάτου) ή της υγείας των εργαζομένων, συνιστά αδικοπραξία, εφόσον η παραβίαση των ως άνω διατάξεων οφείλεται σε υπαιτιότητα του εργοδότη ή των προστηθέντων από αυτόν προσώπων και συνδέεται αιτιωδώς με το επελθόν αποτέλεσμα. Στην ως άνω βλάβη της υγείας περιλαμβάνεται και η εξ αιτίας της αδικοπραξίας προκληθείσα, εκδηλωθείσα ή επιδεινωθείσα ψυχική ή πνευματική διαταραχή του εργαζομένου. Στην περίπτωση αυτή, ο παθών εργαζόμενος, ανεξάρτητα αν, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 16 του ν. 551/1915, δικαιούται μόνο της ειδικής αποζημίωσης κατά τις διατάξεις των άρθρων 1 και 2 του ν. 551/1915 για τα εργατικά ατυχήματα (όπου η ευθύνη του εργοδότη είναι αντικειμενική, ανεξάρτητη της τυχόν υπαιτιότητάς του, και περιορισμένη ως προς το ύψος της) ή της αποζημίωσης κατά τις διατάξεις του κοινού αστικού δικαίου των άρθρων 914 επ. του ΑΚ (όπου απαιτείται η συνδρομή υπαιτιότητας και η αποζημίωση είναι πλήρης, καλύπτουσα κατά τα άρθρα 297 και 298 του ΑΚ κάθε θετική ή αποθετική ζημία), δικαιούται σε κάθε περίπτωση κατά τα άρθρα 914 και 932 του ΑΚ χρηματικής ικανοποίησης προς αποκατάσταση της ηθικής του βλάβης (ή οι συγγενείς του προς αποκατάσταση της ψυχικής των οδύνης σε περίπτωση θανάτου του εργαζομένου) (ΑΠ 1235/2003). Περαιτέρω, αναφορικά με τα πιστωτικά ιδρύματα, ειδικές ρυθμίσεις σχετικά με τις υποχρεώσεις του εργοδότη κατά τη λήψη μέτρων προς προστασία της υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων σε αυτά, διαλαμβάνει η υπ' αριθ. 3015/30/3 - δ από 4 Απριλίου 1997 απόφαση του Υπουργού Δημόσιας Τάξης (ΦΕΚ Β 276/8.4.1997) "Καθορισμός όρων ασφαλείας καταστημάτων των πιστωτικών ιδρυμάτων του άρθρου 2 του ν. 2076/1992 και των ανταλλακτηρίων συναλλάγματος", που εκδόθηκε κατ' εξουσιοδότηση του άρθρου 12 παρ. 9 του ν. 1481/1984 (ΦΕΚ Α 1984) και ίσχυε κατά τον επίδικο χρόνο (11.1.2005), πριν την κατάργησή της από 23 Μαρτίου 2009 με την με αριθ. 3015/30/6 από 23 Μαρτίου 2009 (ΦΕΚ Β 536/23.3.2009) όμοια Υπουργική Απόφαση, που αντικατέστησε αυτή. Συγκεκριμένα με τη διάταξη του άρθρου 2 της πιο πάνω Υπουργικής Απόφασης και υπό τον παράτιτλο "όροι ασφάλειας" ορίζεται ότι: "Ως όροι ασφαλεiας για την εφαρμογή των διατάξεων της παρούσας απόφασης νοούνται τα μέτρα φυσικής και τεχνικής προστασίας των καταστημάτων του προηγουμένου άρθρου, τα οποία υποχρεούνται να λάβουν οι φορείς στους οποίους ανήκουν τα εν λόγω καταστήματα προς πρόληψη εγκληματικών πράξεων κατά της περιουσίας, του προσωπικού και της πελατείας των εν λόγω καταστημάτων. Τα μέτρα αυτά είναι: α) Η εγκατάσταση και λειτουργία σύγχρονου και ασφαλούς συστήματος συναγερμού (σιωπηλού), ο οποίος συνδέεται με την τοπική αστυνομική αρχή για την άμεση ειδοποίησή της στις περιπτώσεις ληστειών ή διαρρήξεων, β) Η χρήση χρηματοκιβωτίων κατασκευασμένων από ανθεκτικό υλικό και εφοδιασμένων με σύστημα χρονοκαθυστέρησης ή άλλο ανάλογο, ώστε το άνοιγμά τους ή η με οποιονδήποτε τρόπο παραλαβή χρημάτων από αυτά, να αποκλείεται πριν την πάροδο ορισμένου χρόνου. Η λειτουργία των ανωτέρω συστημάτων χρονοκαθυστέρησης γνωστοποιείται με την ανάρτηση σε εμφανή σημεία του καταστήματος και επί του χρηματοκιβωτίου αναλόγων πινακιδίων, γ) Η εγκατάσταση και λειτουργία σε κατάλληλες θέσεις συστήματος συνεχούς καταγραφής σκηνών, όλες τις ώρες λειτουργίας των καταστημάτων του άρθρου 1 της παρούσας, δ) Η εγκατάσταση θυρών εισόδου - εξόδου διπλών ή περιστρεφομένων, υψηλής ασφαλεiας με δυνατότητα αυτόματης λειτουργίας τους, εξοπλισμένων με σύγχρονα ηλεκτρονικά μηχανήματα ανίχνευσης μετάλλων, ώστε να παρεμποδίζεται η είσοδος στο κατάστημα ατόμων που φέρουν πυροβόλα όπλα ή άλλα μεταλλικά αντικείμενα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως όπλα. Το μέτρο αυτό είναι υποχρεωτικό μόνο σε περίπτωση που το κατάστημα στο οποίο αφορούν αποτέλεσε στόχο ληστείας δύο (2) τουλάχιστον φορές κατά το τελευταίο έτος, ε) Η προαιρετική εγκατάσταση αλεξίσφαιρων υαλοπινάκων προστατευτικών των χώρων των ταμείων (γκισέ) (παρ. 1). Επιπλέον των ανωτέρω μέτρων, οι διοικήσεις των πιστωτικών ιδρυμάτων και των επιχειρήσεων ανταλλακτηρίων συναλλάγματος, καθώς και οι διευθυντές και υπεύθυνοι καταστημάτων των ως άνω ιδρυμάτων και επιχειρήσεων μεριμνούν για την υλοποίηση της συνολικής πολιτικής ασφάλειας του καταστήματος, η οποία περιλαμβάνει: α) Τη σωστή εγκατάσταση, λειτουργία, συντήρηση και χρήση των συστημάτων ασφαλείας, β) Την προστασία των απορρήτων στοιχείων των συστημάτων ασφαλείας και των σχετικών διαδικασιών λειτουργίας τους, γ) Την παροχή οδηγιών στο προσωπικό, σχετικά με τις ενέργειες και την συμπεριφορά που πρέπει να έχει κατά τον χρόνο που διαπράττεται ληστεία ή άλλη παράνομη πράξη και αμέσως μετά από αυτές, δ) Τη συνεχή και στην κατάλληλη θέση παρουσία του προσωπικού ασφαλείας και την αποκλειστική απασχόληση στα ειδικά καθήκοντά του, εφόσον στο κατάστημα έχει διατεθεί τέτοιο προσωπικό (παρ. 2)". Εξ άλλου από τις διατάξεις των άρθρων 34 παρ.2 και 60 παρ.3 του Α.Ν. 1846/1951 "Περί Κοινωνικών Ασφαλίσεων" προκύπτει ότι εάν ο παθών από ατύχημα που προκλήθηκε εξαιτίας βιαίου συμβάντος κατά την εκτέλεση της εργασίας του (εργατικό ατύχημα) υπάγεται στην υποχρεωτική ασφάλιση του ΙΚΑ, δηλαδή εάν το ατύχημα συνέβη στον τόπο εργασίας του που βρίσκεται στην ασφαλιστική περιοχή του ΙΚΑ (η ασφάλιση του ΙΚΑ επεκτάθηκε σε όλη την επικράτεια με το άρθρο τρίτο του ν.1305/1982), ανεξαρτήτως του εάν κατά το χρόνο του ατυχήματος ο παθών είχε πράγματι ασφαλισθεί ή όχι στο ΙΚΑ, ο εργοδότης απαλλάσσεται από κάθε υποχρέωση προς αποζημίωση του εργαζομένου, δηλαδή απαλλάσσεται τόσο από την ευθύνη προς αποζημίωση σύμφωνα με τις διατάξεις του κοινού δικαίου (Αστικού Κώδικα), όσο και από την προβλεπομένη, κατά τις διατάξεις του Ν. 551/1915, ειδική αποζημίωση, ακόμη και εάν το ατύχημα οφειλόταν στο ότι δεν τηρήθηκαν οι διατάξεις νόμων, διαταγμάτων ή κανονισμών σχετικών με τους όρους ασφαλείας των εργαζομένων, και μόνο αν το ατύχημα οφείλεται σε δόλο (άμεσο ή ενδεχόμενο) του εργοδότη ή προσώπου που έχει προστηθεί από τον εργοδότη, ο τελευταίος έχει την υποχρέωση να καταβάλει στον παθόντα εργαζόμενο την από το άρθρο 34 παρ.2 του Α.Ν. 1846/1951 διαφορά μεταξύ του ποσού της, σύμφωνα με το κοινό δίκαιο, αποζημίωσης και του ολικού ποσού των παροχών, που λόγω του ατυχήματος το ΙΚΑ χορηγεί στον εργαζόμενο. Η κατά τα ανωτέρω απαλλαγή του εργοδότη δεν αφορά όμως και την καταβολή χρηματικής ικανοποίησης κατά τις διατάξεις του κοινού δικαίου προς αποκατάσταση της ηθικής βλάβης που ο παθών υπέστη από το ατύχημα (ή, σε περίπτωση θανάτου, προς αποκατάσταση της ψυχικής οδύνης των συγγενικών του προσώπων), όταν το ατύχημα προκλήθηκε από πταίσμα του εργοδότη ή των προστηθέντων από αυτόν προσώπων (ΟλΑΠ 1117/1986). Επομένως στην περίπτωση αυτή, για να δικαιούται ο παθών σε εργατικό ατύχημα χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης (ή, σε περίπτωση θανάτου του, οι συγγενείς του χρηματική ικανοποίηση, λόγω ψυχικής οδύνης), αρκεί να συνετέλεσε στην επέλευση του ατυχήματος πταίσμα του εργοδότη ή των προστηθέντων από αυτόν προσώπων, κατά την έννοια του άρθρου 914 του ΑΚ, δηλαδή αρκεί να συντρέχει οποιαδήποτε αμέλεια αυτών και όχι μόνο η ειδική αμέλεια ως προς την τήρηση των όρων ασφαλείας του άρθρου 16 παρ. 1 του κωδικοποιηθέντος ν. 551/1915 ( ΑΠ 910/2015, ΑΠ 876/2014, ΑΠ 19/2014, ΑΠ 81/2013, ΑΠ 412/2008). Από δε τις διατάξεις των άρθρων 297, 298, 330, 914 και 922 του ΑΚ συνάγεται ότι προϋποθέσεις της ευθύνης προς αποζημίωση από αδικοπραξία είναι α) η υπαιτιότητα του υποχρέου ή των προστηθέντων από αυτόν προσώπων, η οποία, πέραν του δόλου (άμεσου ή ενδεχόμενου), υπάρχει και στην περίπτωση της αμέλειας, δηλαδή όταν δεν καταβάλλεται η δέουσα στις συναλλαγές προσοχή και επιμέλεια που κάθε συνετός άνθρωπος, κατά κρίση αντικειμενική, όφειλε και μπορούσε, κάτω από τις συγκεκριμένες περιστάσεις, να καταβάλει, β) το παράνομο της πράξης ή παράλειψης αυτών και γ) η ύπαρξη αιτιώδους συνάφειας μεταξύ της πράξης ή της παράλειψης κα της επελθούσας ζημίας. Η παράνομη έναντι του ζημιωθέντος συμπεριφορά μπορεί να συνίσταται όχι μόνο σε θετική πράξη αλλά και σε παράλειψη, εφόσον στην τελευταία περίπτωση ο υπαίτιος ήταν υποχρεωμένος να ενεργήσει, η υποχρέωσή του δε αυτή σε πράξη μπορεί να επιβάλλεται από δικαιοπραξία, από το νόμο ή από την καλή πίστη, κατά την κρατούσα κοινωνική αντίληψη. Ο ειδικότερος δε προσδιορισμός των μέτρων που όφειλε να λάβει ο υπαίτιος, με αντικειμενικά κριτήρια, ώστε να ισχύουν αορίστως σε περισσότερες όμοιες περιπτώσεις, αποτελεί εξειδίκευση της αόριστης νομικής έννοιας της παράνομης συμπεριφοράς, ως όρου της αδικοπραξίας, στην οποία θα πρέπει να μπορούν να υπαχθούν τα πραγματικά περιστατικά της ατομικής περίπτωσης, προς θεμελίωση του ανωτέρω στοιχείου της αδικοπρακτικής ευθύνης. Συγκεκριμένα, επί απασχολουμένου σε πιστωτικό ίδρυμα υπαλλήλου, τοιαύτη παράνομη έναντι του ζημιωθέντος υπαλλήλου συμπεριφορά συνιστά και η παράλειψη της εργοδότιδας Τράπεζας, στο πλαίσιο λήψης των αναγκαίων μέτρων για την προστασία της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων, να τηρήσει τις υποχρεώσεις για την εφαρμογή των μέτρων ασφαλείας που απορρέουν από την προαναφερθείσα υπ' αριθ. 3015/30/3 - δ από 4 Απριλίου 1997 απόφαση του Υπουργού Δημόσιας Τάξης. Με την κανονιστική αυτή Υπουργική απόφαση καθορίσθηκαν με θετικές διατάξεις κατά τα ήδη προαναφερθέντα λεπτομερώς συγκεκριμένα μέτρα ασφάλειας για την προστασία αορίστως όλων των καταστημάτων των πιστωτικών ιδρυμάτων προς πρόληψη εγκληματικών πράξεων κατά της περιουσίας του προσωπικού και της πελατείας των καταστημάτων αυτών και επομένως, ούτε κατ' εφαρμογή της γενικής υποχρέωσης πρόνοιας του πιστωτικού ιδρύματος, ως εργοδότη, που απορρέει από τις γενικές διατάξεις των άρθρων 662 του ΑΚ, 32 Α του ν. 1568/1985 και 7 παρ. 1, 5 και 6 παρ. 1 στοιχ. α, γ και ζ του Π.Δ/τος 17/1996, ούτε κατ' εφαρμογή της αρχής της καλής πίστης υπό την αντικειμενική της έννοια, ήτοι της συναλλακτικής ευθύτητας που οφείλει να επιδεικνύει κάθε συνετός και εχέφρων συναλλασσόμενος, κατ' εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 200, 281 και 288 του ΑΚ, μπορεί να αξιωθεί από αυτά η τήρηση πρόσθετων μέτρων ασφάλειας για τη θεμελίωση παράνομης συμπεριφοράς εκ μέρους της Τράπεζας, όπως λ.χ η διάθεση ατόμου (φρουρού) για τη φύλαξη του καταστήματος, η εγκατάσταση αλεξίσφαιρων υαλοπινάκων προστατευτικών των χώρων των ταμείων (που κατά νόμο ήταν προαιρετική), η εγκατάσταση και λειτουργία σε αυτό διπλών ή περιστρεφομένων θυρών εισόδου - εξόδου, υψηλής ασφάλειας, εξοπλισμένων με μηχανήματα ανίχνευσης μετάλλων, μολονότι το συγκεκριμένο κατάστημα δεν αποτέλεσε στόχο ληστείας δύο (2) φορές κατά το τελευταίο έτος (ΑΠ 1629/2010). Αντίθετη ερμηνευτική εκδοχή θα αιφνιδίαζε τον εργοδότη που θα είχε τηρήσει όλες τις υποχρεώσεις του για τη λήψη των μέτρων ασφαλείας, οι οποίες απορρέουν από την ειδική προς τούτο νομοθεσία και καθορίζονται με λεπτομέρειες από αυτή, και, υπό την επίκληση παράνομης συμπεριφοράς αυτού, συνισταμένης σε παραβίαση πρόσθετων υποχρεώσεών για λήψη μέτρων που θα επικαλείτο ο παθών, ερειδομένων σε γενικές ρήτρες του νόμου και αόριστες νομικές έννοιες, θα υπείχε ευθύνη από αδικοπραξία, χωρίς όμως η υπάρχουσα ειδική νομοθεσία να προβλέπει την υποχρέωση τήρησης από τον εργοδότη και των εν λόγω πρόσθετων υποχρεώσεων, με αποτέλεσμα την πρόκληση ανασφάλειας δικαίου. Τέλος αιτιώδης συνάφεια υπάρχει, όταν η πράξη ή παράλειψη του ευθυνόμενου προσώπου ήταν κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας ικανή και μπορούσε αντικειμενικά να επιφέρει κατά τη συνηθισμένη και κανονική πορεία των πραγμάτων το επιζήμιο αποτέλεσμα, το οποίο και πράγματι επέφερε (ΑΠ 81/2013).

Κατά τη διάταξη του άρθρου 559 παρ.1 εδ. α του ΚΠολΔ αναίρεση επιτρέπεται μόνο, αν παραβιάσθηκε κανόνας του ουσιαστικού δικαίου, στον οποίο περιλαμβάνονται και οι ερμηνευτικοί κανόνες των δικαιοπραξιών, αδιάφορο αν πρόκειται για νόμο ή έθιμο ελληνικό ή ξένο, εσωτερικού ή διεθνούς δικαίου. Ο κανόνας δικαίου παραβιάζεται αν δεν εφαρμοσθεί, ενώ συνέτρεχαν οι πραγματικές προϋποθέσεις για την εφαρμογή του, ή εάν εφαρμοσθεί, ενώ δεν συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις αυτές, καθώς και εάν εφαρμοσθεί εσφαλμένα, η δε παραβίαση εκδηλώνεται είτε ως ψευδής ερμηνεία του κανόνα δικαίου, δηλαδή όταν το δικαστήριο της ουσίας προσέδωσε σε αυτόν έννοια διαφορετική από την αληθινή, είτε ως κακή εφαρμογή, ήτοι εσφαλμένη υπαγωγή σε αυτόν των περιστατικών της ατομικής περίπτωσης που καταλήγει σε εσφαλμένο συμπέρασμα με τη μορφή του διατακτικού (Ολ ΑΠ 1/2016, Ολ ΑΠ 2/2013, Ολ ΑΠ 7/2006). Με τον παραπάνω λόγο αναίρεσης ελέγχονται τα σφάλματα του δικαστηρίου της ουσίας κατά την εκτίμηση της νομικής βασιμότητας της αγωγής και των ισχυρισμών (ενστάσεων) των διαδίκων, καθώς και τα νομικά σφάλματα του ανωτέρω δικαστηρίου κατά την έρευνα της ουσίας της διαφοράς. Ελέγχεται, δηλαδή, αν η αγωγή, ένσταση κ.λπ. ορθώς απορρίφθηκε ως μη νόμιμη ή αν, κατά παράβαση ουσιαστικού κανόνα δικαίου, έγινε δεκτή ως νόμιμη ή απορρίφθηκε ή έγινε δεκτή κατ` ουσία (ΑΠ 58/2015). Στην τελευταία δε περίπτωση, η παραβίαση του κανόνα αυτού ελέγχεται από τον Άρειο Πάγο αποκλειστικώς και μόνο με βάση τα πραγματικά περιστατικά που δέχεται το δικαστήριο της ουσίας ότι αποδείχθηκαν ή ότι δεν αποδείχθηκαν (ΑΠ 130/2016, ΑΠ 1420/2013). Στην προκειμένη περίπτωση, το δευτεροβάθμιο δικαστήριο με την προσβαλλομένη απόφαση του δέχθηκε, μετά από εκτίμηση των προσκομισθέντων με επίκληση από τους διαδίκους αποδεικτικών στοιχείων, κατά την αναιρετικά ανέλεγκτη κρίση του, τα ακόλουθα: "Η ενάγουσα [ήδη αναιρεσείουσα] προσλήφθηκε με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας αορίστου χρόνου ως υπάλληλος στις 16 - 5 - 1986 από την εναγομένη τραπεζική εταιρεία με την επωνυμία "... ΑΕ", της οποίας καθολική διάδοχος από 28.6.2013 τυγχάνει η ήδη εφεσίβλητη ανώνυμη τραπεζική εταιρεία με την επωνυμία "..." [ήδη αναιρεσίβλητη], λόγω συγχώνευσης με απορρόφηση (βλ. την Κ2 - 4580/28 - 6 - 2013 απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης). Στα 22 - 10 - 1992, ενώ εργαζόταν ως ταμίας στο τραπεζικό κατάστημα της εναγομένης ... επί της λεωφόρου ..., διαπράχθηκε ληστεία από δύο ένοπλους δράστες, οι οποίοι, αφού πυροβόλησαν τον διευθυντή του υπόψη τραπεζικού υποκαταστήματος, όταν τους ρώτησε τι συμβαίνει, τραυματίζοντάς τον στον δεξιό ώμο, αφαίρεσαν το ποσό των 9.000.000 δραχμών από το ταμείο στο οποίο είχε τοποθετηθεί η ενάγουσα. Περαιτέρω αποδείχθηκε ότι στις 11 - 1 - 2005 διαπράχθηκε ένοπλη ληστεία από τρεις δράστες στο επί της λεωφόρου ... υποκατάστημα της εναγομένης του ..., εκ των οποίων ο ένας, απωθώντας την ενάγουσα από τη θέση της, αφαίρεσε το ποσό των 98.957 ευρώ από το ταμείο, στο οποίο αυτή απασχολείτο. Για το περιστατικό αυτό μάλιστα διενεργήθηκε έλεγχος από την επιθεωρήτρια της εναγομένης τραπεζικής εταιρείας Λ. Μ. σε βάρος της ενάγουσας, λόγω του παραπάνω ύψους του ποσού, που αυτή είχε, κατά παράβαση των προβλεπομένων διασφαλιστικών μέτρων φύλαξης, κρατήσει στο ταμείο, αντί να το μεταφέρει στο κεντρικό ταμείο, και [ενν. που ήταν] τα μόνα χρήματα που μπόρεσαν να αφαιρέσουν οι ληστές, δεδομένου ότι οι υπόλοιπες δύο ταμίες είχαν προλάβει, σε αντίθεση με την ενάγουσα, να απομακρυνθούν από τις θέσεις τους, μετά την ειδοποίηση για ύποπτη άφιξη των δραστών επί της όμορης ... από την τραπεζική υπάλληλο Π. Σ., που τους αντιλήφθηκε από τον πρώτο όροφο του εν λόγω τραπεζικού καταστήματος, θέτοντας παράλληλα σε λειτουργία τον συναγερμό, όπως έπραξε και δεύτερος υπάλληλος, ο Ι. Π.. Όσο αφορά το επίμαχο ζήτημα της τήρησης από την εναγομένη των προβλεπομένων όρων ασφαλείας από την έχουσα κατά τον κρίσιμο χρόνο εφαρμογή υπ' αριθ. 3015/30 - 3/4.7.1997 απόφαση του Υπουργού Δημόσιας Τάξης, δηλαδή την εγκατάσταση και λειτουργία α) σιωπηρού συστήματος συναγερμού που, όπως προαναφέρθηκε, ενεργοποιήθηκε από τους δύο προαναφερόμενους υπαλλήλους, ειδοποιώντας την τοπική αστυνομική αρχή, που έφθασε, όμως, δύο λεπτά μετά την αναχώρηση των ληστών, β) συστήματος συνεχούς καταγραφής σκηνών και γ) χρηματοκιβωτίου με σύστημα χρονοκαθυστέρησης, αποδεικνύεται ότι τηρούνταν. Συγκεκριμένα από τα παραπάνω αποδεικτικά μέσα προκύπτει ότι στο επίμαχο τραπεζικό κατάστημα είχε εγκατασταθεί ήδη από το έτος 2000 σύστημα συναγερμού, πυρανίχνευσης και παρακολούθησης με κλειστό κύκλωμα τηλεόρασης (CCTV), η συντήρηση των οποίων κατά το επίμαχο χρονικό διάστημα είχε ανατεθεί από την εναγομένη τράπεζα, δυνάμει του από 14 - 7 - 2004 ιδιωτικού συμφωνητικού, στην ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία "... Α.Ε.", με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών ασφάλειας και συστημάτων ελέγχου, η οποία είχε προβεί στις παραπάνω ενέργειες στις 22 - 10 - 2004, 2 - 2 - 2005, 7 - 6 - 2005, 30 - 8 - 2005 και 24 - 11 - 2005. Επίσης είχε εγκατασταθεί το με ….499 χρηματοκιβώτιο, τύπου ... και με αριθμό κατασκευαστή TR …108, που λειτουργούσε με συνδυασμούς, ενώ είχε αναρτηθεί σε εμφανές σημείο του καταστήματος, αλλά και επί του χρηματοκιβωτίου, ενημερωτική επιγραφή λειτουργίας συστήματος χρονοκαθυστέρησης. Περαιτέρω αποδεικνύεται ότι είχαν παρασχεθεί μέσω εγκυκλίων της τράπεζας οδηγίες στο προσωπικό, σχετικά με τις ενέργειες και τη συμπεριφορά που πρέπει να έχει κατά το χρόνο που διαπράττεται ληστεία και αμέσως μετά από αυτήν, ώστε να προστατευθεί η σωματική ακεραιότητα των ευρισκομένων στο κατάστημα και να φύγει ο ληστής, χωρίς δυσάρεστες επιπτώσεις. Οι οδηγίες αυτές άλλωστε εμπεριέχονται αναλυτικά και με σαφήνεια στον ισχύοντα κατά τον κρίσιμο χρόνο από Σεπτέμβριος 2001 κανονισμό ασφαλείας της εναγομένης τράπεζας. Όσον, άλλωστε, αφορά την επικαλουμένη από την ενάγουσα μη εγκατάσταση και λειτουργία συστήματος θυρών εισόδου - εξόδου υψηλής ασφάλειας στο εν λόγω υποκατάστημα, αυτή δεν ήταν κατά τα οριζόμενα στην προαναφερθείσα υπουργική απόφαση υποχρεωτική, επειδή το υποκατάστημα αυτό δεν είχε υπάρξει στόχος δύο ληστειών κατά το διάστημα του προηγουμένου έτους, καθόσον η αμέσως προηγούμενη της επίδικης ληστείας της 11 - 1 - 2005 ληστεία είχε διαπραχθεί στις 20 - 9 - 2002 (βλ. την 1052/6/3890 α / 9 - 1 - 2014 βεβαίωση της Διεύθυνσης Ασφάλειας Αττικής). Με βάση τα παραπάνω γενόμενα δεκτά ως αποδειχθέντα, προκύπτει ότι η εναγομένη τράπεζα είχε λάβει όλα τα μέτρα ασφαλείας, που προβλέπονταν από τις προαναφερθείσες οικείες διατάξεις και τυγχάνουν εφαρμογής για την προστασία αορίστως όλων των πιστωτικών καταστημάτων, του προσωπικού και των πελατών τους. Σύμφωνα δε με όσα αναπτύχθηκαν στο οικείο τμήμα της προηγηθείσας νομικής σκέψης, ούτε κατά την καλή πίστη υπό την αντικειμενική αυτής έννοια που απαιτείται κατά τα άρθ. 200, 281 και 288 ΑΚ, δηλαδή τη συναλλακτική ευθύτητα που οφείλει να επιδεικνύει κάθε συνετός και εχέφρων συναλλασσόμενος, μπορούν να αξιωθούν πρόσθετα μέτρα ασφάλειας, [ενν. πέραν] εκείνων που κατά το επίδικο χρονικό διάστημα (11 - 1 - 2005) προβλέπονταν από τις προαναφερόμενες ειδικές διατάξεις. Τέτοια δε πρόσθετα μέτρα είναι αυτά που η ενάγουσα ισχυρίζεται με την κρινόμενη αγωγή της, αλλά και με το δεύτερο λόγο της κρινόμενης έφεσής της, ότι όφειλε να λάβει η ενάγουσα [ενν. η εναγομένη] δηλαδή η διάθεση ατόμου (φρουρού) για τη φύλαξη του πιστωτικού καταστήματος, η εγκατάσταση και λειτουργία σ' αυτό αλεξίσφαιρων θυρών με μηχανισμούς ανίχνευσης μετάλλων και η λειτουργία ταμείων περιβεβλημένων από αλεξίσφαιρους υαλοπίνακες με ειδικό περιστροφικό μηχανισμό παράδοσης - παραλαβής χρημάτων και εγγράφων μεταξύ ταμία και πελάτη. Και τούτο, διότι κατά τον εδώ κρίσιμο χρόνο ήταν προαιρετικά μέτρα, ενώ το δεύτερο από αυτά ήταν υποχρεωτικό μόνο στην προαναφερόμενη περίπτωση, που, όμως, όπως ήδη προαναφέρθηκε, δεν συνέτρεχε στην εδώ ερευνώμενη υπόθεση (στόχος ληστείας δύο τουλάχιστον φορές το τελευταίο έτος). Περαιτέρω δεν αποδείχθηκε ...". Στη συνέχεια το δευτεροβάθμιο δικαστήριο, αφού απέρριψε την αγωγή ως ουσιαστικά αβάσιμη κατά τα επί μέρους κεφάλαια καταβολής αποζημίωσης (με εξαίρεση ένα κεφάλαιο διαφυγόντων στο μέλλον κερδών, το οποίο κρίθηκε, όπως και πρωτοδίκως, μη νόμιμο) με το ειδικότερο σκεπτικό ότι δεν αποδείχθηκε ότι η μη αμφισβητουμένη από την εναγομένη ψυχική νόσος της ενάγουσας, ακόμη και εάν εκδηλώθηκε μετά την ληστεία που διαπράχθηκε στις 11 - 1 - 2005, ενώ αυτή υπηρετούσε ως ταμίας στο παραπάνω υποκατάστημα της εναγομένης, οφειλόταν σε ενδεχόμενο δόλο των οργάνων και υπαλλήλων της εναγομένης και κατά συνέπεια η ενάγουσα, ως ασφαλισμένη στο ΙΚΑ, δεν δικαιούται στην καταβολή αποζημίωσης από την εναγομένη προς αποκατάσταση της θετικής και αποθετικής ζημίας αυτής, κατά τα άρθρα 914, 297 και 298 του ΑΚ (περιλαμβανομένης και εκείνης από το άρθρο 931 του ΑΚ), - ως προς το οποίο μέρος η προσβαλλομένη απόφαση δεν πλήττεται με τους λόγους της ένδικης αίτησης αναίρεσης -, απέρριψε την αγωγή ως ουσιαστικά αβάσιμη και κατά το κεφάλαιο καταβολής χρηματικής ικανοποίησης προς αποκατάσταση της ηθικής βλάβης της ενάγουσας από την σε βάρος της αδικοπραξία, ύψους 500.000 ευρώ, με το ανωτέρω σκεπτικό της τήρησης εκ μέρους της εναγομένης τράπεζας των προβλεπομένων από τις οικείες διατάξεις υποχρεώσεων αυτής, με συνέπεια να μην θεμελιώνεται αδικοπρακτική ευθύνη της τελευταίας έναντι της ενάγουσας, αντικαθιστώντας, κατά το άρθρο 534 του ΚΠολΔ, τις αιτιολογίες της πρωτόδικης απόφασης, που είχε απορρίψει την αγωγή κατά το κεφάλαιο αυτό ως παραγεγραμμένη. Με τον πρώτο από τον αριθμό 1 του άρθρου 559 του ΚΠολΔ λόγο αναίρεσης και κατά το πρώτο αυτού σκέλος, η αναιρεσείουσα προσάπτει στην προσβαλλομένη απόφαση την πλημμέλεια ότι με το να δεχθεί ότι η εναγομένη τράπεζα δεν όφειλε να λάβει τα περιγραφόμενα από αυτήν επί πλέον μέτρα ασφάλειας (ταμεία περιβεβλημένα από άθραυστους - αλεξίσφαιρους υαλοπίνακες με περιστροφικούς μηχανισμούς παράδοσης - παραλαβής εγγράφων και χρημάτων μεταξύ ταμία και πελάτη, εγκατάσταση περιστρεφομένων θυρών εισόδου - εξόδου με αλεξίσφαιρους υαλοπίνακες υψηλής ασφάλειας, με δυνατότητα αυτόματης λειτουργίας τους και εφοδιασμένες με μηχανισμούς ανίχνευσης μετάλλων και δυνατότητας εγκλωβισμού του εισερχομένου - εξερχομένου από τους υπαλλήλους του υποκαταστήματος, ύπαρξη φρουρών ενόπλων ή μη), με το σκεπτικό ότι η λήψη των μέτρων αυτών δεν προβλεπόταν ως υποχρεωτική από την υπ' αριθ. 3015/30/3 από 4.7.1997 απόφαση του Υπουργού Δημόσιας Τάξης, παραβίασε τις διατάξεις των άρθρων 662 του ΑΚ, 32 Α του ν. 1568/1985 και 7 παρ. 1, 5 και 7 του Π.Δ/τος 17/1996, από τις οποίες συνάγεται αντιθέτως υποχρέωση της εναγομένης τράπεζας, ως εργοδότριας της αναιρεσείουσας, προς λήψη των μέτρων αυτών. Ο λόγος αυτός είναι αβάσιμος και απορριπτέος, καθότι, κατά τα ήδη προεκτεθέντα, εφόσον με την κανονιστική αυτή Υπουργική απόφαση καθορίσθηκαν με θετικές διατάξεις λεπτομερώς συγκεκριμένα μέτρα ασφάλειας για την προστασία αορίστως όλων των καταστημάτων των πιστωτικών ιδρυμάτων προς πρόληψη εγκληματικών πράξεων κατά της περιουσίας, του προσωπικού και της πελατείας των καταστημάτων αυτών, δεν μπορεί να αξιωθεί από το πιστωτικό ίδρυμα, υπό την ιδιότητά του εργοδότη, η τήρηση πρόσθετων μέτρων ασφάλειας μη προβλεπομένων στην απόφαση αυτή ή σε άλλη ειδική διάταξη για τη θεμελίωση παράνομης συμπεριφοράς αυτού, ως στοιχείου της αστικής ευθύνης αυτού, κατ' εφαρμογή της γενικής υποχρέωσης πρόνοιας, που απορρέει από τις γενικές διατάξεις των άρθρων 662 του ΑΚ, 32 Α του ν. 1568/1985 και 7 παρ. 1, 5 και 6 παρ. 1 στοιχ. α, γ και ζ του Π.Δ/τος 17/1996, (αλλά ούτε και κατ' εφαρμογή της αρχής της καλής πίστης υπό την αντικειμενική της έννοια, ήτοι της συναλλακτικής ευθύτητας που οφείλει να επιδεικνύει κάθε συνετός συναλλασσόμενος, κατ' εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 200, 281 και 288 του ΑΚ). Η περαιτέρω δε αιτίαση περί μη εφαρμογής, παρά το νόμο, από την προσβαλλομένη απόφαση των παραγράφων 3 - 7 του άρθρου 8 του Π.Δ/τος 17/1996, όπως αυτές ισχύουν, οι οποίες αναφέρονται σε επί μέρους υποχρεώσεις του εργοδότη για την συστηματική εξέταση των πλευρών της διεξαγομένης εργασίας με σκοπό τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση των πηγών επαγγελματικού κινδύνου και για την καταγραφή των ήδη εφαρμοζομένων μέτρων και την πρόταση εκείνων που πρέπει να ληφθούν συμπληρωματικά για την εξάλειψη ή αποφυγή των κινδύνων, πρέπει να απορριφθεί ως αλυσιτελής, διότι οι ανωτέρω ρυθμίσεις, επίσης γενικού χαρακτήρα, δεν αναιρούν τα όσα ήδη προαναφέρθηκαν. Με τη διάταξη του άρθρου 12 παρ. 9 του ν. 1481/1984 (ΦΕΚ Α 152) ορίζεται ότι: "Όλα τα καταστήματα και υποκαταστήματα τραπεζών, οι δημόσιες υπηρεσίες, οι υπηρεσίες νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου και ιδιωτικού δικαίου του δημόσιου τομέα, που λόγω της φύσης των δραστηριοτήτων που ασκούν μπορούν να αποτελέσουν στόχο εγκληματικής ενέργειας, πρέπει να τηρούν ορισμένους όρους ασφάλειας. Οι όροι αυτοί καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Δημόσιας Τάξης και τη σχετική άδεια χορηγεί η οικεία αστυνομική διεύθυνση". Κατ' εξουσιοδότηση της ως άνω διάταξης του ως άνω νόμου, εκδόθηκε η υπ' αριθ. 3015/30/3 - δ από 4 Απριλίου 1997 απόφαση του Υπουργού Δημόσιας Τάξης (ΦΕΚ Β 276/8.4.1997). "Καθορισμός όρων ασφαλείας καταστημάτων των πιστωτικών ιδρυμάτων του άρθρου 2 του Ν. 2076/1992 και των ανταλλακτηρίων συναλλάγματος", που ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο (22.1.2005) μέχρι την κατάργησή της με νεώτερη Υπουργική Απόφαση, που αντικατέστησε αυτήν από 23.3.2009. Με την ως άνω εξουσιοδοτική διάταξη του άρθρου 12 παρ. 9 του Ν. 1481/1984 παρασχέθηκε ευρεία ευχέρεια στη Διοίκηση, ως προς την επιλογή κατά την κρίση της των συγκεκριμένων μέτρων φυσικής και τεχνικής προστασίας των καταστημάτων και υποκαταστημάτων τραπεζών για την πρόληψη εγκληματικών πράξεων κατά της περιουσίας, του προσωπικού και των πελατών τους ή/και την θέσπιση τινών εξ αυτών, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, ως υποχρεωτικών, ή προαιρετικών και, κατά συνέπεια, οι περί τούτου προαναφερθείσες ρυθμίσεις του άρθρου 2 της ως άνω Υπουργικής Απόφασης κείνται εντός των ορίων της εξουσιοδοτικής αυτής διάταξης.
Συνεπώς είναι αβάσιμος ο δεύτερος από τον αριθμό 1 του άρθρου 559 του ΚΠολΔ λόγος αναίρεσης κατά το πρώτο αυτού σκέλος, με τον οποίο προβάλλεται από την αναιρεσείουσα η αιτίαση ότι οι επί μέρους ρυθμίσεις της ως άνω υπουργικής απόφασης, κατά το μέτρο που έθεταν ως προϋπόθεση το να έχει αποτελέσει το κατάστημα στόχο ληστείας δύο τουλάχιστον φορές κατά το τελευταίο έτος, για την υποχρεωτική εγκατάσταση σε αυτό θυρών εισόδου - εξόδου υψηλής ασφάλειας, διπλών ή περιστρεφομένων, με δυνατότητα αυτόματης λειτουργίας και εξοπλισμένων με συστήματα ανίχνευσης μετάλλων και κατά το μέτρο που θέσπιζαν ως προαιρετική την εγκατάσταση αλεξίσφαιρων υαλοπινάκων, προστατευτικών των χώρων των ταμείων, έχουν τεθεί πέραν της από το άρθρο 12 παρ. 9 του ν. 1481/1984 χορηγηθείσας στη Διοίκηση νομοθετικής εξουσιοδότησης για την τήρηση όρων ασφάλειας σε καταστήματα και υποκαταστήματα τραπεζών, και ως εκ τούτου ο περιορισμός αυτός είναι άκυρος, ενόψει μάλιστα και της διάταξης του άρθρου 22 παρ.1 του Συντάγματος που αναφέρεται στην υποχρέωση του Κράτους να μεριμνά για την προστασία της εργασίας και την δημιουργία συνθηκών απασχόλησης όλων των πολιτών και για την ηθική και υλική εξύψωση του εργαζομένου αγροτικού και αστικού πληθυσμού. Κατά τη διάταξη του άρθρου 559 αριθ. 19 του ΚΠολΔ αναίρεση επιτρέπεται αν η απόφαση δεν έχει νόμιμη βάση και ιδίως αν δεν έχει καθόλου αιτιολογίες ή έχει αιτιολογίες αντιφατικές ή ανεπαρκείς σε ζήτημα που ασκεί ουσιώδη επιρροή στην έκβαση της δίκης. Από τη διάταξη αυτή, η οποία αποτελεί κύρωση της παράβασης του άρθρου 93 παρ. 3 εδ. α του Συντάγματος που επιτάσσει ότι κάθε δικαστική απόφαση πρέπει να είναι ειδικά και εμπεριστατωμένα αιτιολογημένη, προκύπτει ότι ο προβλεπόμενος από αυτή λόγος αναίρεσης ιδρύεται όταν στην ελάσσονα πρόταση του δικανικού συλλογισμού δεν εκτίθενται καθόλου πραγματικά περιστατικά "έλλειψη αιτιολογίας", ή όταν τα εκτιθέμενα δεν καλύπτουν όλα τα στοιχεία που απαιτούνται βάσει του πραγματικού του εφαρμοστέου κανόνα ουσιαστικού δικαίου για την επέλευση της έννομης συνέπειας που απαγγέλθηκε ή την άρνησή της "ανεπαρκής αιτιολογία", ή όταν αντιφάσκουν μεταξύ τους "αντιφατική αιτιολογία" (Ολ ΑΠ 1/1999). Ειδικότερα ανεπάρκεια αιτιολογίας υπάρχει όταν από την απόφαση δεν προκύπτουν σαφώς τα περιστατικά που είτε είναι κατά νόμο αναγκαία για τη στοιχειοθέτηση στη συγκεκριμένη περίπτωση της διάταξης ουσιαστικού δικαίου που εφαρμόσθηκε, είτε αποκλείουν την εφαρμογή της, όχι όμως όταν υφίστανται ελλείψεις στην ανάλυση, στάθμιση και γενικώς στην εκτίμηση των αποδείξεων, εφόσον το πόρισμα από την εκτίμηση των αποδείξεων εκτίθεται με σαφήνεια και πληρότητα (ΟλΑΠ 15/2006). Για να είναι δε ορισμένος ο πιο πάνω αναιρετικός λόγος πρέπει να διαλαμβάνονται στο δικόγραφο της αναίρεσης, πλην της αναφοράς στη διάταξη του ουσιαστικού δικαίου που παραβιάσθηκε, α) οι ουσιαστικές παραδοχές της προσβαλλομένης απόφασης ή η αναφορά, ότι αυτή δεν έχει καθόλου αιτιολογίες, β) ο ισχυρισμός και τα περιστατικά, οι οποίοι προτάθηκαν για τη θεμελίωσή του, ως προς τον οποίο η έλλειψη, η ανεπάρκεια ή αντίφαση και η σύνδεσή του με το διατακτικό, εφόσον αυτή δεν είναι αυτονόητη, γ) η εξειδίκευση της πλημμέλειας του δικαστηρίου της ουσίας, αν πρόκειται, δηλαδή για παντελή έλλειψη αιτιολογίας ή ποίες είναι οι ανεπάρκειες ή οι αντιφάσεις που προσάπτονται στις ως άνω παραδοχές, δηλαδή να διαλαμβάνεται ποίες επιπλέον αιτιολογίες έπρεπε να περιλαμβάνει η απόφαση του δικαστηρίου της ουσίας ή που εντοπίζονται οι αντιφάσεις (ΟλΑΠ 20/2005, ΑΠ 550/2017, ΑΠ 1184/2015, ΑΠ 121/2014, ΑΠ 1752/2013, ΑΠ 589/2005).

Στην προκειμένη περίπτωση με τους πρώτο και δεύτερο λόγους αναίρεσης, κατά το δεύτερο αυτών σκέλος, που προβάλλονται επικουρικά, και υπό την επίκληση του αριθμού 19 του άρθρου 559 του ΚΠολΔ, η αναιρεσείουσα προβάλλει την αιτίαση ότι η προσβαλλομένη απόφαση περιέχει ανεπαρκείς αιτιολογίες, ως προς την εκπλήρωση των υποχρεώσεων της εναγομένης τράπεζας αναφορικά με τη λήψη των μέτρων προστασίας των εργαζομένων σε αυτήν, έχουσα έτσι υποπέσει στην ανωτέρω αναιρετική πλημμέλεια. Με το περιεχόμενο αυτό, η αιτίαση αυτή από τον αριθμό 19 του άρθρου 559 του ΚΠολΔ δεν ιδρύει ορισμένο και κατά συνέπεια παραδεκτό λόγο αναίρεσης, διότι δεν εξειδικεύονται στο δικόγραφο της αίτησης αναίρεσης οι ανεπάρκειες που προσάπτονται στις παραδοχές της προσβαλλομένης απόφασης, ούτε διαλαμβάνεται σε αυτήν ποίες επιπλέον αιτιολογίες έπρεπε να περιλαμβάνει η απόφαση του δικαστηρίου της ουσίας, ενώ τέλος δεν αρκεί η μνεία μόνο της σχετικής νομικής διάταξης από τον αριθμό 19 του άρθρου 559 του ΚΠολΔ, στην οποία προβαίνει η αναιρεσείουσα. Επομένως οι λόγοι αυτοί πρέπει ν' απορριφθούν. Μη υπάρχοντος άλλου λόγου, πρέπει να απορριφθεί στο σύνολό της η αίτηση αναίρεσης. Τέλος πρέπει να καταδικασθεί η αναιρεσείουσα στην πληρωμή των δικαστικών εξόδων της αναιρεσίβλητης ανώνυμης τραπεζικής εταιρείας, που παρέστη και κατέθεσε προτάσεις, λόγω της ήττας αυτής (άρθ. 176, 183 του ΚΠολΔ).


ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Απορρίπτει την από 1.9.2017 και με αριθ. κατάθ. 585/2017 αίτηση αναίρεσης της υπ' αριθ. 4750/2015 απόφασης του Μονομελούς Εφετείου Αθηνών.
Καταδικάζει την αναιρεσείουσα στην πληρωμή των δικαστικών εξόδων της αναιρεσίβλητης, τα οποία ορίζει στο ποσό των χιλίων οκτακοσίων (1800) ευρώ.
ΚΡΙΘΗΚΕ και αποφασίστηκε στην Αθήνα στις 19 Ιουνίου 2018.
ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ στην Αθήνα σε δημόσια συνεδρίαση, στο ακροατήριό του, στις 18 Σεπτεμβρίου 2018.

Η ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ
Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

Καλλιθέα, 15/03/2019
Αριθμός απόφασης: 873

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ
ΥΠΟΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΣΗΣ
ΤΜΗΜΑ Α4
 
Ταχ. Δ/νση: Αριστογείτονος 19
Ταχ. Κώδικας: 176 71 - Καλλιθέα
Τηλέφωνο: 213 1604526
ΦΑΞ: 213 1604567

ΑΠΟΦΑΣΗ

Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ

Έχοντας υπ' όψη:

1. Τις διατάξεις :

α. Του άρθρου 63 του ν. 4174/2013 (ΦΕΚ Α' 170), όπως ισχύει.

β. Τ ης παρ. 3 του άρθρου 47 του ν. 4331/2015 (ΦΕΚ Α' 69).

γ. Του άρθρου 11 της Δ. ΟΡΓ. Α 1036960 ΕΞ 2017/10.03.2017 Απόφασης του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. (ΦΕΚ 968 Β’/22.03.2017) με θέμα «Οργανισμός της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.)».

δ. Της ΠΟΛ 1064/28.04.2017 Απόφασης του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΦΕΚ Β’ 1440/27-04-2014) «Εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 63 του ν. 4174/2013 (Ειδική Διοικητική Διαδικασία - Ενδικοφανής προσφυγή), καθορισμός λεπτομερειών για τη λειτουργία της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.), την εφαρμοστέα διαδικασία και τον τρόπο έκδοσης των αποφάσεων αυτής και ρύθμιση ζητημάτων καταβολής και αναστολής καταβολής του οφειλόμενου ποσού σε περίπτωση άσκησης ενδικοφανούς προσφυγής».

2. Την ΠΟΛ 1069/4-3-2014 Εγκύκλιο της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών.

3. Την αριθμ. Δ.Ε.Δ. 1126366 ΕΞ 2016/30.08.2016 (ΦΕΚ 2759 / τ. Β’ / 01.09.2016) Απόφαση του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών.

4. Την από 15/11/2018 και με αριθμό πρωτοκόλλου ενδικοφανή προσφυγή τηςανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία « », ΑΦΜ , με έδρα επιχείρησης την , οδός , κατά: α) της
με αριθμ /2018 οριστικής πράξης διορθωτικού προσδιορισμού φόρου εισοδήματος του Προϊσταμένου του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., οικονομικού έτους 2014 και β) της με αριθμ /2018
οριστικής πράξης διορθωτικού προσδιορισμού τελών χαρτοσήμου του Προϊσταμένου του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., διαχειριστικής περιόδου 01/01/2013-31/12/2013, καθώς και τα προσκομιζόμενα με αυτή σχετικά έγγραφα.

5. α) Τη με αριθμ /2018 οριστική πράξη διορθωτικού προσδιορισμού φόρου εισοδήματος του Προϊσταμένου του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., οικονομικού έτους 2014 και β) τη με αριθμ.
/2018 οριστική πράξη διορθωτικού προσδιορισμού τελών χαρτοσήμου του Προϊσταμένου του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., διαχειριστικής περιόδου 01/01/2013-31/12/2013, των οποίων ζητείται η ακύρωση.

6. Τις απόψεις του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ.

7. Την εισήγηση του ορισθέντος υπαλλήλου του Τμήματος Α4, όπως αποτυπώνεται στο σχέδιο της απόφασης.

Επί της από 15/11/2018 και με αριθμό πρωτοκόλλου ενδικοφανούς προσφυγής της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία « », ΑΦΜ , η οποία κατατέθηκε εμπρόθεσμα, και μετά την μελέτη και την αξιολόγηση όλων των υφιστάμενων στο σχετικό φάκελο εγγράφων και των προβαλλόμενων λόγων της ενδικοφανούς προσφυγής, επαγόμαστε τα ακόλουθα:

α) Με τη με αριθμ /2018 οριστική πράξη διορθωτικού προσδιορισμού φόρου εισοδήματος του Προϊσταμένου του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., οικονομικού έτους 2014 καταλογίστηκε σε βάρος της προσφεύγουσας εταιρείας κύριος φόρος ποσού 85.090,24 ευρώ πλέον πρόσθετου φόρου λόγω ανακρίβειας ποσού 77.951,17 ευρώ, ήτοι συνολικό ποσό 163.041,41 ευρώ σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 2238/1994 και του άρθρου 49 παρ. 1 του ν. 4509/2017.

Η ως άνω πράξη εκδόθηκε συνεπεία της από 25/09/2018 έκθεσης μερικού ελέγχου προσδιορισμού φόρου εισοδήματος του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., η οποία συντάχθηκε βάσει της υπ' αριθμ.
/ /2018 (σε συνέχεια της υπ' αριθμ / /2017) εντολής ελέγχου του Προϊσταμένου της ως άνω Υπηρεσίας. Σύμφωνα με την προαναφερθείσα έκθεση ελέγχου φορολογίας εισοδήματος διαπιστώθηκε ότι κάποιες δαπάνες της προσφεύγουσας δε στηρίζονται σε προβλεπόμενα από τις οικείες διατάξεις δικαιολογητικά και συνεπώς υπάρχει διαφορά μεταξύ του πραγματικού φορολογητέου εισοδήματος της προσφεύγουσας και αυτού που είχε δηλώσει με την υποβληθείσα με αριθμ /2014 αρχική δήλωση φορολογίας εισοδήματος του οικονομικού έτους 2014, τη με αριθμ /2018 τροποποιητική δήλωση και τις αντίστοιχες φορολογικές αναμορφώσεις τους. Πιο συγκεκριμένα δεν αναγνωρίστηκαν επιπλέον από τον έλεγχο και προστέθηκαν ως λογιστικές διαφορές στα καθαρά φορολογητέα κέρδη της προσφεύγουσας δαπάνες συνολικού ποσού 327.270,15 ευρώ ως κάτωθι:

β) Με τη με αριθμ /2018 οριστική πράξη διορθωτικού προσδιορισμού τελών χαρτοσήμου του Προϊσταμένου του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., διαχειριστικής περιόδου 01/01/2013-31/12/2013 καταλογίστηκαν σε βάρος της προσφεύγουσας εταιρείας τέλη χαρτοσήμου ποσού 12.000,00 ευρώ πλέον εισφοράς 20% υπέρ ΟΓΑ επί χαρτοσήμου ποσού 2.400,00 ευρώ πλέον πρόσθετου φόρου τέλους χαρτοσήμου ποσού 10.993,20 ευρώ πλέον πρόσθετου φόρου ΟΓΑ χαρτοσήμου ποσού 2.198,64 ευρώ, ήτοι συνολικό ποσό 27.591,84 ευρώ σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Τελών Χαρτοσήμου και του άρθρου 49 του ν. 4509/2017.

Η ως άνω πράξη εκδόθηκε συνεπεία της από 25/09/2018 έκθεσης μερικού ελέγχου προσδιορισμού τελών χαρτοσήμου και εισφοράς ΟΓΑ (Κ.Τ.Χ.) του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., η οποία
συντάχθηκε βάσει της υπ' αριθμ / /2018 (σε συνέχεια της υπ' αριθμ / /2017) εντολής ελέγχου του Προϊσταμένου της ως άνω Υπηρεσίας. Σύμφωνα με την προαναφερθείσα
έκθεση ελέγχου η προσφεύγουσα κατέβαλε στην επιχείρηση « » συνολικό ποσό 1.200.000 ευρώ, το οποίο αφορά είτε ενίσχυση του κεφαλαίου της, είτε προσωρινή ταμειακή διευκόλυνσή της και υπόκειται σε τέλος χαρτοσήμου 1% πλέον ΟΓΑ επί του τέλους χαρτοσήμου, σύμφωνα τις διατάξεις του άρθρου 15 § 5γ του ΚΝΤΧ.

A. Επί της υπ’ αριθμ /2018 οριστικής πράξης διορθωτικού προσδιορισμού τελών χαρτοσήμου

Επειδή, όπως αναφέρεται και στην από 25/09/2018 έκθεση μερικού ελέγχου προσδιορισμού τελών χαρτοσήμου και εισφοράς ΟΓΑ (Κ.Τ.Χ.) του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., η προσφεύγουσα κατέβαλε συνολικό ποσό ύψους 1.200.000 ευρώ στην επιχείρηση
«................................ » με δ.τ. « ................................» και Α.Φ.Μ ................................με έδρα τον Δήμο (δ/νση: ................................) ως προκαταβολή για αγορά ακινήτου συνολικής αξίας 2.500.000,00 ευρώ, δυνάμει του με αριθμ ................................/2009 αρχικού προσυμφώνου πώλησης οριζόντιων ιδιοκτησιών. Το υπόλοιπο ποσό 1.300.000,00 ευρώ οφείλεται ακόμα στην εταιρεία  « ................................», ενώ το αρχικό προσύμφωνο πώλησης έχει παραταθεί μέχρι 20/12/2018 με το υπ' αριθμ................................ /2017 σύμφωνο παράτασης και τροποποίησης του συμβολαιογράφου................................

Επειδή ο έλεγχος, δεδομένου ότι η εν λόγω μεταβίβαση του ακινήτου δεν πραγματοποιήθηκε και δεν επακολούθησε της καταβολής των χρημάτων αντίστοιχη μεταβίβαση του ακινήτου, αλλά ούτε η επιστροφή των χρημάτων στην προσφεύγουσα, αξιολογώντας τα πραγματικά περιστατικά (χρόνος κατάρτισης προσυμφώνου, όροι - ρήτρες του προσυμφώνου, συνεχείς παρατάσεις σύναψης οριστικής σύμβασης μεταβίβασης ακινήτου, τμηματικές καταβολές χρημάτων, εγγραφές στα βιβλία), λαμβάνοντας υπ' όψη την ισχύουσα νομολογία, καθώς και τις δικαστηριακές και διοικητικές αποφάσεις, έκρινε ότι το εν λόγω χρηματικό ποσό που κατεβλήθη τμηματικά στην επιχείρηση «.........................» αφορά είτε ενίσχυση του κεφαλαίου της, είτε προσωρινή ταμειακή διευκόλυνσή της και υπόκειται σε τέλος χαρτοσήμου 1% πλέον ΟΓΑ επί του τέλους χαρτοσήμου, σύμφωνα τις διατάξεις του άρθρου 15 παρ. 5γ του ΚΝΤΧ

Επειδή η προσφεύγουσα ισχυρίζεται ότι η καταβολή των χρημάτων, όπως προκύπτει και από την έκθεση ελέγχου, δεν έγινε χωρίς μνεία της αιτίας καταβολής του, δεδομένου ότι αυτή έγινε σε εκτέλεση του με αριθμό /2009 προσυμφώνου αγοράς ακινήτου συνολικής αξίας 2.500.000,00 ευρώ, σύμβαση η οποία απαλλάσσεται των τελών χαρτοσήμου. Έναντι του συνολικού συμφωνηθέντος τιμήματος των 2.500.000,00 ευρώ κατεβλήθη το ποσό του 1.200.000,00 ευρώ και οφείλεται το υπόλοιπο ποσό του 1.300.000,00 ευρώ. Επειδή δε, λόγω της οικονομικής κρίσης που ακολούθησε τη σύνταξη του προσυμφώνου, υπήρχε αδυναμία έγκαιρης εξοφλήσεως του συνόλου του τιμήματος, γεγονός που καθυστέρησε τη σύνταξη του οριστικού συμβολαίου μεταβίβασης του ακινήτου, με παράλληλη παράταση διάρκειας του προσυμφώνου. Με τα δεδομένα αυτά, έσφαλε η Φορολογική Αρχή εκδίδοντας την προσβαλλόμενη πράξη επιβολής τελών χαρτοσήμου, καταλογίζοντας αντίστοιχα τέλη και για το λόγο αυτό πρέπει να ακυρωθεί αυτή. Επικουρικά, η προσφεύγουσα ισχυρίζεται ότι το ποσό που κατεβλήθη εντός του κρινόμενου διαχειριστικού έτους 2013 ανέρχεται στο ποσό των 600.000,00 ευρώ και όχι στο ποσό του 1.200.000,00 ευρώ, επομένως αντικείμενο του ελέγχου ήταν αυτή η κατάθεση των 600.000,00 ευρώ και όχι του συνολικού ποσού 1.200.000,00 ευρώ, από το οποίο τα 600.000,00 ευρώ είχαν καταβληθεί σε προηγούμενα χρόνια τα οποία δεν ήταν αντικείμενο του ελέγχου.

Επειδή τέλος χαρτοσήμου επιβάλλεται βάσει εγγραφής στα τηρούμενα βιβλία της επιχείρησης και ως εκ τούτου δεν επιτρέπεται να συναχθεί η επιβολή τέλους χαρτοσήμου από εγγραφή που αναφέρεται σε άλλες έννομες σχέσεις.

Επειδή προσύμφωνο είναι η σύμβαση, δια της οποίας τα μέρη υποχρεούνται (υπόσχονται) να συνάψουν μελλοντικά ορισμένη σύμβαση, η οποία καλείται κυρία ή οριστική (άρθρο 166 Α.Κ.).

Επειδή το προσύμφωνο, κατά το άρθρο 166 του Αστικού Κώδικα, υπόκειται στον τύπο, τον οποίο ο νόμος ορίζει, για τη συναπτέα σύμβαση. Έτσι, τα προσύμφωνα κατάρτισης συμβάσεων, που έχουν αντικείμενο τη σύσταση, μετάθεση, αλλοίωση ή κατάργηση εμπράγματων δικαιωμάτων επί ακινήτων, θα πρέπει να συντάσσονται, επί ποινή ακυρότητας, ενώπιον συμβολαιογράφου, δοθέντος ότι οι συμβάσεις αυτές, σύμφωνα με το άρθρο 369 του Αστικού Κώδικα, απαιτείται να συντάσσονται ενώπιον συμβολαιογράφου.
Επειδή το προσύμφωνο, δηλαδή η σύμβαση με την οποία δίνεται υπόσχεση για μελλοντική κατάρτιση οριστικής σύμβασης, δεν υπόκειται σε κανένα τέλος χαρτοσήμου (άρθρου 13 παρ. 1ζ Κ.τ.Χ. σε συνδυασμό με άρθρο 25 παρ. 2 ν. 2873/2000).

Επειδή, εάν κατά τη συνομολόγηση (κατάρτιση) προσυμφώνου λαμβάνει χώρα καταβολή ποσού, ιδία λόγω αρραβώνα, οφείλεται αναλογικό τέλος χαρτοσήμου στο ποσό του αρραβώνα μόνο στην περίπτωση που η οριστική σύμβαση υπόκειται σε αναλογικό, επίσης, τέλος χαρτοσήμου (ΣτΕ 995/1985, ΣτΕ 4005/1985, ΣτΕ2711/1986, ΣτΕ 4884/1986, Υπ. Οικ. Σ. 211/19/ΠΟΛ.16/1986, Σ. 605/98/ΠΟΛ.44/1987). Αντίθετα, σε κάθε άλλη περίπτωση, δε θα οφείλεται στο προσύμφωνο αναλογικό τέλος χαρτοσήμου. Έτσι δεν οφείλεται αναλογικό τέλος χαρτοσήμου στην περίπτωση που η οριστική σύμβαση απαλλάσσεται από το τέλος χαρτοσήμου. Σημειώνεται ότι το προσύμφωνο, και ειδικότερα το καταβαλλόμενο κατά τη συνομολόγηση αυτού ποσό του αρραβώνα, δεν υπόκειται σε αναλογικό τέλος χαρτοσήμου, έστω και αν η υπογραφή της οριστικής σύμβασης έγινε μετά την προθεσμία που είχε συμφωνηθεί με το προσύμφωνο, ή δεν υπογράφηκε η οριστική σύμβαση (ΣτΕ 4884/1986 και Υπ. Οικ. 1052632/1956/0014/ΠΟΛ.1185/1989).

Επειδή η μεταβίβαση ακινήτου (κύρια σύμβαση) δεν υπόκειται σε τέλος χαρτοσήμου σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, κατά συνέπεια και τα προσύμφωνα με υπόκεινται σε τέλος χαρτοσήμου.

Επειδή, εν προκειμένω, έχουν συνταχθεί συμβολαιογραφικά προσύμφωνα αγοράς ακινήτου, τα οποία έχουν παραταθεί μέχρι την 20/12/2018 και βρίσκονταν κατά το χρόνο διενέργειας του ελέγχου και έκδοσης της προσβαλλόμενης πράξης σε ισχύ, δε δύναται να επιβληθεί τέλος χαρτοσήμου για ταμειακή διευκόλυνση. Συνεπώς ο ισχυρισμός της
προσφεύγουσας, ότι η φορολογική αρχή έσφαλε εκδίδοντας τη με αριθμ /2018 οριστική πράξη διορθωτικού προσδιορισμού τελών χαρτοσήμου, γίνεται αποδεκτός.

1. Επί της λογιστικής διαφοράς του λον/σμού 65.03 «Τόκοι και έξοδα χρηματοδοτήσεων» ποσού 28.825,22 ευρώ

Επειδή, από το διενεργηθέντα έλεγχο εισοδήματος διαπιστώθηκε ότι η προσφεύγουσα καταχώρησε στα βιβλία της χρεωστικούς τόκους ύψους 149.835,13 ευρώ που προέκυψαν από αντληθέντα κεφάλαια μέσω δανεισμού από πιστωτικά ιδρύματα του εσωτερικού. Με βάση το γεγονός που προαναφέρθηκε, ήτοι ότι ο έλεγχος έκρινε ότι το καταβληθέν ποσό ύψους 1.200.000 ευρώ, το οποίο έγινε σε εκτέλεση του με αριθμό................................ /2009 προσυμφώνου αγοράς ακινήτου συνολικής αξίας 2.500.000,00 ευρώ, αποτελεί ταμειακή διευκόλυνση προς την επιχείρηση «..........», θεωρήθηκε ότι ποσό ύψους 600.000 ευρώ που διατέθηκε στην υπό κρίση διαχειριστική περίοδο για την εν λόγω ταμειακή διευκόλυνση της επιχείρησης «..........», προήλθε από τα συγκεκριμένα δανειακά κεφάλαια. Ως εκ τούτου, μέρος των δανείων δεν χρησιμοποιήθηκε για τις ανάγκες της προσφεύγουσας ως όφειλε, αλλά για εξυπηρέτηση αναγκών τρίτων. Συνεπώς, η αναλογία των χρεωστικών τόκων επί του ανωτέρου υπολοίπου των δανειακών υποχρεώσεων (ανερχόμενη σε ποσοστό 19,23% επί του συνόλου των καταχωρηθέντων στα βιβλία χρεωστικών τόκων) δεν αναγνωρίστηκε προς έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα της προσφεύγουσας.

Επειδή με την παρούσα απόφαση της Υπηρεσίας μας κρίνεται ότι η ως άνω καταβολή των χρημάτων προς την επιχείρηση «..........» δεν αποτελεί ταμειακή διευκόλυνση, ήτοι εξυπηρέτηση αναγκών τρίτων, αλλά έγινε σε εκτέλεση του με αριθμ. ........../2009 προσυμφώνου αγοράς ακινήτου. Ως εκ τούτου, το ποσό των 28.825,22 ευρώ, που αντιστοιχεί στην αναλογία των χρεωστικών τόκων για τη συγκεκριμένη καταβολή που είχε θεωρηθεί ταμειακή διευκόλυνση, μη ορθά προστέθηκε από τον έλεγχο στα καθαρά αποτελέσματα της προσφεύγουσας σαν λογιστική διαφορά.

Επειδή, όπως αναφέρεται στην από 25/09/2018 έκθεση μερικού ελέγχου προσδιορισμού φόρου εισοδήματος του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., διαπιστώθηκε ότι η προσφεύγουσα επιχείρηση κατά την διαχειριστική χρήση 2013, προσαύξησε το κόστος πωληθέντων με αντίστοιχη μείωση του αποθέματος κατά 298.444,93 ευρώ, ποσό ίσο με την αξία των ελλειμμάτων που προέρχονται από φυσική απομείωση (διαφορές στη ζύγιση ή μέτρηση εμπορευμάτων), αποτιμώντας το τελικό απόθεμα σε 190.585,67 ευρώ. Η επιχείρηση εμφάνισε αξιακά στο βιβλίο ελλείμματα με εγγραφές τέλους χρήσης, τα οποία όμως δεν καθίσταται δυνατόν να δικαιολογηθούν, δηλαδή να θεωρηθούν ότι οφείλονται σε φυσική απομείωση, έλλειμμα βάρους ή σε οποιαδήποτε άλλη φυσική καταστροφή των εμπορευμάτων, δεδομένου ότι αφορούν νωπά είδη και ως εκ τούτου θα έπρεπε οι σχετικές εγγραφές να είχαν διενεργηθεί κατά τον χρόνο διαπίστωσής τους και να συνοδεύονται από τα αντίστοιχα ζυγολόγια πώλησης της κάθε παρτίδας παραλαβής. Θα έπρεπε επομένως η προκύπτουσα φυσική απομείωση να λογιστικοποιηθεί τουλάχιστον σε επίπεδο μήνα και όχι μόνο απολογιστικά, στο τέλος της διαχειριστικής περιόδου. Τα διαπιστωμένα ελλείμματα απογραφών δεν αποδεικνύεται ότι οφείλονται σε επιχειρηματικούς λόγους, αναγόμενα στη λειτουργία της, αφού δεν προσκομίζονται στοιχεία από τα οποία να αποδεικνύεται ότι οφείλονται σε φυσική απομείωση η καταστροφή (σχ. ΣτΕ 805, 806/1998). Με βάση τα παραπάνω, ο έλεγχος δε δέχτηκε ελλείμματα που οφείλονται σε προβαλλόμενη, αλλά μη επαρκώς αποδεικνυόμενη, απώλεια και για το λόγο αυτό, το ως άνω ποσό των ελλειμμάτων ύψους 298.444,93 ευρώ προστέθηκε ως λογιστική διαφορά ελέγχου στα καθαρά κέρδη της προσφεύγουσας.
 

Επειδή η προσφεύγουσα ισχυρίζεται ότι ο έλεγχος έσφαλε μη αναγνωρίζοντας το ανωτέρω ποσό για έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδά της, καθώς το ως άνω ποσό του ελλείμματος αφορά φυσική απομείωση και μείωση του βάρους προϊόντος (νωπού κρέατος), το οποίο κατά τη μεταφορά του και την παραμονή του στα ψυγεία για λίγες ημέρες συνήθως μία εβδομάδα, χάνει ένα μικρό βάρος λόγω της εξατμίσεως κυρίως των υγρών του. Στη συνέχεια, περιγράφει τον τρόπο της εμπορίας της εταιρείας ως εξής:

«Το εμπόρευμα πάντοτε είναι νωπό κρέας κυρίως βόειο και χοιρινό. Η αγορά του γίνεται στη Βόρειο Γαλλία για το βόειο νωπό κρέας και την Ολλανδία για το χοιρινό νωπό κρέας. Η αγορά και η παραλαβή στις ανωτέρω χώρες γίνεται εβδομαδιαίως και κάθε αγορά, από κάθε χώρα, αποτελεί μία παρτίδα, με αποτέλεσμα σε μια διαχειριστική περίοδο να έχουμε 52 παρτίδες από κάθε είδος (όσες και οι εβδομάδες της διαχειριστικής περιόδου). Τα κρέατα νωπά ζυγίζονται κατά την αγορά στον τόπο παραλαβής (Βόρειο Γαλλία ή Ολλανδία αντίστοιχα). Φορτώνονται σε φορτηγά αυτοκίνητα ψυγεία, ταξιδεύουν για δύο (2) περίπου ημέρες, παραλαμβάνονται στην Τρίπολη, τοποθετούνται προσωρινά σε ψυγεία, καταχωρούνται στο βιβλίο αποθήκης κατά μερίδα με το βάρος του τόπου φόρτωσης. Τις αμέσως επόμενες ημέρες, μέσα στην εβδομαδιαία διάρκεια, πωλείται στην εσωτερική αγορά (χονδρική) και το πωλούμενο μέρος του κρέατος ζυγίζεται εκ νέου κατά την πώλησή του στην Τρίπολη, το οποίο καταχωρείται επίσης στο βιβλίο αποθήκης. Στο τέλος της εβδομαδιαίας διαδικασίας ζυγίζεται το υπόλοιπο από την πώληση που απομένει, και η διαφορά μεταξύ βάρους αγοράς μείον το βάρος των πωλήσεων και το βάρος του εναπομείναντος κρέατος, αποτελεί απομείωση ποσοτική, η οποία προέκυψε καθ' όλη την εβδομαδιαία διαδικασία 6 από την αγορά, τη μεταφορά, αποθήκευση και την πώληση, η οποία (απομείωση) καταχωρείται επίσης εβδομαδιαία στο βιβλίο αποθήκης. Το ποσοστό απομείωσης που έχει προσδιορισθεί, είναι ελάχιστο σε σχέση με το σύνολο των ακαθαρίστων εσόδων το οποίο ανέρχεται για το ελεγχόμενο διαχειριστικό έτος στο ποσό των 20.665.369,44 ευρώ. Το ποσό της απομείωσης επί των πωλήσεων ανέρχεται σε (298.444,93: 20.665.369,44) 1,44%. Όπως αποδεικνύεται από τις λογιστικές εγγραφές, τις οποίες ήλεγξε ο έλεγχος, ο υπολογισμός και η εγγραφή στο βιβλίο της αποθήκης ποσοτικά της απομείωσης διενεργείτο κάθε εβδομάδα.

Στο τέλος δε της διαχειριστικής περιόδου (31/12/2013) έγινε υπολογισμός της αξίας του συνόλου της ποσότητος της απομείωσης, όπως είχε υπολογισθεί εβδομαδιαίως σύμφωνα με τα ανωτέρω, με τη μέση τιμή κόστους κάθε προϊόντος (είδος, προέλευση κρέατος, βόειο, χοιρινό, κ.λπ.). Η απομείωση ζωικών προϊόντων, κατά τη μεταφορά, αποθήκευση μέχρι την πώληση αποτελεί φυσικό γεγονός, πρόδηλο που δεν μπορεί να αμφισβητηθεί. Οι διαφορές που αναγράφονται στα δελτία συμψηφιστικών εγγραφών, προκύπτουν μετά από τη ζύγιση των εναπομεινάντων αποθεμάτων στη συγκεκριμένη χρονική περίοδο καταχώρησης (εβδομαδιαία). Τα ζυγολόγια των εναπομεινάντων αποθεμάτων έχουν τηρηθεί και έχουν τεθεί στη διάθεση του ελέγχου. Έτσι για τα εναπομείναντα αποθέματα μετά την ολοκλήρωση των πωλήσεων κάθε εβδομαδιαίας εισαγωγής, έχουν τεθεί ζυγολόγια τα οποία συμφωνούν με τις αναγραφόμενες ποσότητες στα τηρούμενα από την επιχείρηση βιβλία μετά την αφαίρεση της φυσικής απομείωσης (φύρας).»

Επειδή στις διατάξεις του ν. 4093/2013 (Κ.Φ.Α.Σ.) ορίζεται:

«Άρθρο 2
Τρόπος απεικόνισης συναλλαγών

1. Από την απεικόνιση των συναλλαγών στα βιβλία και από τα στοιχεία πρέπει να προκύπτουν συγκεντρωτικά και αναλυτικά στοιχεία των καταχωρήσεων και να υποστηρίζονται αυτές, ώστε να είναι ευχερής η αναλυτική πληροφόρηση και εφικτή η επαλήθευση αυτών από τον φορολογικό έλεγχο, για τις ανάγκες όλων των φορολογικών αντικειμένων.
3. Κάθε εγγραφή στα βιβλία, που αφορά συναλλαγή ή άλλη πράξη του υπόχρεου, πρέπει να στηρίζεται σε στοιχεία που προβλέπονται από τις διατάξεις του παρόντος νόμου ή σε δημόσια έγγραφα ή σε άλλα πρόσφορα αποδεικτικά στοιχεία.»

Επειδή, όπως παρατέθηκε και παραπάνω, στο υπ’ αριθμ. 1078820/1526/Α0012/29-08- 2007 έγγραφο του Υπουργείου Οικονομικών μεταξύ άλλων αναφέρεται:
«4. Περαιτέρω για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 31 του Κ.Φ.Ε. θα πρέπει να υπάρχουν αθροιστικά (να συντρέχουν όλες μαζί) οι εξής προϋποθέσεις: δ) Η δαπάνη να έχει καταχωρηθεί στα βιβλία, να προκύπτει από δικαιολογητικά έγγραφα (τιμολόγια, αποδείξεις κ.λπ.) και να είναι βέβαιη δεδουλευμένη και εκκαθαρισμένη...».

Επειδή στην ΠΟΛ. 1005/14.1.2005 με θέμα “Εκπιπτόμενες δαπάνες από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων με βάση διοικητικές λύσεις και τη δικαστηριακή νομολογία”:
«Δικαιολογητικά δαπανών 3. Δαπάνες επιχείρησης για τις οποίες δεν προσάγεται κανένα δικαιολογητικό δεν αναγνωρίζονται ως εκπεστέες από τα ακαθάριστα έσοδά της, χωρίς να απαιτείται προς τούτο ο προσδιορισμός των μη προσαχθέντων νόμιμων δικαιολογητικών. (Σ.τ.Ε. 3486/1992)».

Επειδή όπως αναφερόταν στην προγενέστερη σχετική ερμηνευτική εγκύκλιο ΠΟΛ.3/24.11.1992:
«................................
8.6.4. Διαπίστωση - αντιμετώπιση περιπτώσεων ελλειμμάτων - πλεονασμάτων. Αν κατά την παραλαβή αγαθών από αγορές ή επιστροφές διαπιστώνονται ποσοτικά ελλείμματα ή πλεονάσματα, σύμφωνα με τα όσα έχουν γίνει δεκτά από τη Διοίκηση, οι μερίδες του βιβλίου αποθήκης πρέπει να ενημερώνονται ποσοτικά με τα φορολογικά στοιχεία διακίνησης και με διακεκριμένη καταχώρηση σ' αυτές εμφανίζονται οι διαφορές των ποσοτήτων που προέκυψαν από ζύγιση ή καταμέτρηση, με την ένδειξη "ελλείμματα" ή "πλεονάσματα", κατά περίπτωση. Τα πραγματικά αυτά περιστατικά, τα οποία δεν μπορεί να έχουν μεγάλη συχνότητα και απόκλιση, εκτός ειδικών περιπτώσεων που σχετίζονται και την ιδιομορφία των αγαθών, αποδεικνύονται με κάθε πρόσφορο τρόπο (ζυγολόγια, αποδεικτικά παραλαβής κ.λπ.).

Επίσης, τα ποσοτικά ελλείμματα ή πλεονάσματα που διαπιστώνονται κατά την απογραφή είναι σκόπιμο να τακτοποιούνται λογιστικά στις μερίδες του βιβλίου αποθήκης με διακεκριμένη καταχώρηση σε κάθε μερίδα με την ένδειξη "ελλείμματα" ή "πλεονάσματα", κατά περίπτωση.»

Επειδή, βάσει πάγιας νομολογίας, ως προς τα ποσοτικά ελλείμματα στην περίπτωση τήρηση βιβλίου αποθήκης, αν εμφανιστούν τέτοια ελλείμματα που δεν μπορεί να δικαιολογηθούν από τη φυσική απομείωση των αγαθών ή από την καταστροφή τους, η φορολογική αρχή μπορεί να προσθέσει την αξία των ελλειμμάτων αυτών στα έσοδα χωρίς να είναι υποχρεωμένη να αποδείξει την ανακρίβεια των σχετικών εγγραφών (ΣτΕ 805/1998, 1510/2013).

Επειδή, περαιτέρω, σύμφωνα με τη με αριθμ. 510/2012 απόφαση του ΣτΕ «δεν προβλέπονται ειδικά δικαιολογητικά για την απόδειξη καταστροφής-φθοράς πρώτων υλών, αλλά αρκεί οποιοδήποτε νόμιμο αποδεικτικό στοιχείο, όπως λ.χ. πρωτόκολλα καταστροφής (πρβλ. ΣτΕ 2936/1988 7μ, ΣτΕ 3455/1995, 3538, ΣτΕ 3422/1991), εκθέσεις που συντάσσονται σε περιπτώσεις ανωτέρας βίας (λ.χ. εκθέσεις πυροσβεστικής σε περίπτωση πυρκαγιάς). Κάποια είδη είναι λόγω της φύσης τους ευπαθή και υπάρχουν απώλειες κατά την παραγωγική διαδικασία, περαιτέρω, όμως, το μέγεθος της φυσικής φθοράς, που είναι και το κρίσιμο ζήτημα, πρέπει να αποδεικνύεται μεοποιοδήποτε νόμιμο αποδεικτικό στοιχείο, και όχι με απλή επίκληση των δεδομένων της κοινής πείρας.»

Επειδή η προσφεύγουσα ισχυρίζεται ότι έθεσε υπόψη του ελέγχου αντίγραφα των σελίδων του βιβλίου αποθήκης και ζυγολόγια των εναπομεινάντων αποθεμάτων μετά την αφαίρεση της φυσικής απομείωσης, που αναγράφονται στα δελτία συμψηφιστικών εγγραφών (ελλείμματα φυσικής απογραφής) για την καλύτερη κατανόηση του τρόπου λειτουργίας της επιχείρησης, της ελεγχόμενης χρήσης όπου αποδεικνύονται εγγράφως οι εν λόγω διαφορές. Ωστόσο, όπως αναφέρεται στην έκθεση μερικού ελέγχου φορολογίας εισοδήματος, βάσει των εκτυπώσεων αυτών δε δύναται να διαπιστωθεί το βάρος που έχει ζυγιστεί ανά κωδικό είδους κατά την εισαγωγή, ούτε η προκύπτουσα διαφορά μεταξύ τιμολογηθείσας (αγορασθείσας) ποσότητας και εισαχθείσας ποσότητας ή εξαχθείσας (πωληθείσας) ποσότητας του είδους από συγκεκριμένη παρτίδα, η οποία ενδέχεται να αποδοθεί σε φυσική απομείωση. Επίσης, οι ποσότητες της φυσικής απομείωσης που έχουν καταχωρηθεί στα εβδομαδιαία δελτία ελλειμμάτων φυσικής απογραφής (Ε.Φ.Α) και κατ' επέκταση με εγγραφή στο βιβλίο αποθήκης, δεν είναι εφικτό να αντιστοιχηθούν με τις παραπάνω εκτυπώσεις (ζυγολόγια). Οι προσκομισθείσες συμψηφιστικές εγγραφές και τα αντίγραφα των σελίδων του βιβλίου αποθήκης από μόνα τους δεν αποτελούν υποστηρικτικά των εμφανιζόμενων ελλειμμάτων, ελλείψει πρωτογενών στοιχείων, ήτοι ζυγολογίων βάσει των οποίων να μπορέσει ο έλεγχος να πραγματοποιήσει διασταυρωτικές επαληθεύσεις σχετικά με την διακύμανση του βάρους κάθε παρτίδας τη στιγμή που φορτώνεται στις εγκαταστάσεις των προμηθευτών, έως την πώλησή τους στην εγχώρια αγορά και συνακόλουθα να προβεί σε έλεγχο της αποτίμησής τους.

Επειδή η προσφεύγουσα με την υποβολή της ενδικοφανούς προσφυγής δεν προσκόμισε, πέραν των ανωτέρω, κάποιο νέο στοιχείο που να μεταβάλλει την κρίση του ελέγχου, όπως αυτή αποτυπώνεται στη από 25/09/2018 έκθεση μερικού ελέγχου προσδιορισμού φόρου εισοδήματος του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., σχετικά με τα διαπιστωθέντα ελλείμματα. Ως εκ τούτου, παρά το γεγονός ότι το ποσοστό απομείωσης σε σχέση με το σύνολο των ακαθαρίστων εσόδων της προσφεύγουσας ανέρχεται σε 1,44% και κατά την κοινή λογική δικαιολογείται κάποια φθορά, ωστόσο σε κάθε περίπτωση όπως έχει κριθεί και νομολογιακά θα πρέπει να υφίσταται το νόμιμο αποδεικτικό στοιχείο, σύμφωνα με το οποίο να επαληθεύεται το μέγεθος των ποσοτικών ελλειμμάτων, δεδομένου μάλιστα ότι το μέγεθος των εν λόγω ελλειμμάτων στην υπό κρίση χρήση αποτελεί καθοριστικό παράγοντα προσδιορισμού των αποτελεσμάτων της (δηλωθέντα φορολογητέα κέρδη 119.145,93 ευρώ).
 

Αποφασίζουμε

Τη μερική αποδοχή της με ημερομηνία 15/11/2018 και με αριθμό πρωτοκόλλου ................................ενδικοφανή προσφυγή της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία « ................................», ΑΦΜ ................................, και συγκεκριμένα

α) την αποδοχή αυτής ως προς τη με αριθμ ................................/2018 οριστική πράξη διορθωτικού προσδιορισμού τελών χαρτοσήμου του Προϊσταμένου του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., διαχειριστικής περιόδου 01/01/2013-31/12/2013 και την ακύρωση της εν λόγω πράξης και

β) Τη μερική αποδοχή αυτής ως προς την υπ' αριθμ ................................/2018 οριστική πράξη διορθωτικού προσδιορισμού φόρου εισοδήματος του Προϊσταμένου του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., οικονομικού έτους 2014 και την τροποποίησης της εν λόγω πράξης ως κάτωθι:

 
Τελικές λογιστικές διαφορές με βάση την παρούσα απόφαση:
 

Κατόπιν αυτών οι λογιστικές διαφορές με βάση την παρούσα απόφαση επαναπροσδιορίζονται ως ακολούθως:
 

Φορολογητέα κέρδη με βάση την παρούσα απόφαση:

Μετά από τα παραπάνω τα φορολογητέα κέρδη με βάση την παρούσα απόφαση διαμορφώνονται ως εξής:
 

Οριστική φορολογική υποχρέωση της υπόχρεης - καταλογιζόμενο ποσό με βάση την παρούσα απόφαση:
 

Η παρούσα απόφαση να κοινοποιηθεί από αρμόδιο όργανο με τη νόμιμη διαδικασία στον υπόχρεο.

Ακριβές Αντίγραφο
Με εντολή του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών

Ο Προϊστάμενος της Υποδιεύθυνσης Επανεξέτασης
ΦΑΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

Σ η μ ε ί ω σ η: Κατά της απόφασης αυτής επιτρέπεται η άσκηση προσφυγής ενώπιον των αρμόδιων Διοικητικών Δικαστηρίων εντός τριάντα (30) ημερών από την κοινοποίησή της
 

Αθήνα, 24 Μαΐου 2019
Αρ. Πρωτ. : οικ. 23400/662

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ, ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΕΝΤΑΞΗΣ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΤΟΜΙΚΩΝ ΡΥΘΜΙΣΕΩΝ
ΤΜΗΜΑ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Ταχ. Δ/νση: Σταδίου 29
T.K.: 10110 Αθήνα
Τηλ.: 213 15 16 447,-485

E Γ Κ Υ Κ Λ Ι Ο Σ

Θέμα: Ανυπαίτιο κώλυμα παροχής εργασίας λόγω συμμετοχής εργαζόμενου ως μέλους εφορευτικής επιτροπής.

Σε συνέχεια ερωτημάτων σχετικά με το εάν η συμμετοχή εργαζόμενου ως μέλους εφορευτικής επιτροπής συνιστά σπουδαίο λόγο αποχής από την εργασία, σύμφωνα με τα άρθρα 657 και 658 του Αστικού Κώδικα, σας πληροφορούμε τα εξής:

Ι. Ανυπαίτιο κώλυμα παροχής εργασίας

1. Το άρθρο 657 του Αστικού Κώδικα ορίζει τα εξής:

«Ο εργαζόμενος διατηρεί την αξίωσή του για το μισθό, αν ύστερα από 10ήμερη τουλάχιστον παροχή εργασίας εμποδίζεται να εργασθεί από σπουδαίο λόγο που δεν οφείλεται στην υπαιτιότητά του. Ο εργοδότης έχει το δικαίωμα να αφαιρέσει από το μισθό τα ποσά που εξαιτίας του εμποδίου καταβλήθηκαν στον εργαζόμενο από ασφάλιση υποχρεωτική κατά το νόμο.»

2. Το άρθρο 658 του Αστικού Κώδικα αναφέρει τα ακόλουθα:

«Το χρονικό διάστημα κατά το οποίο διατηρείται, σύμφωνα με το προηγούμενο άρθρο, η αξίωση για το μισθό σε περίπτωση εμποδίου, δεν μπορεί να υπερβαίνει τον ένα μήνα, αν το εμπόδιο εμφανίσθηκε ένα τουλάχιστον έτος μετά την έναρξη της σύμβασης, και το μισό μήνα σε κάθε άλλη περίπτωση. Η αξίωση για το διάστημα αυτό υπάρχει και αν ακόμη ο εργοδότης κατάγγειλε τη μίσθωση, επειδή το εμπόδιο του παρείχε το δικαίωμα αυτό.»

3. Από τις παραπάνω διατάξεις συνάγεται ότι για να διατηρηθεί η αξίωση του εργαζομένου για το μισθό, μολονότι δεν παρέχει εργασία, πρέπει το κώλυμα για παροχή εργασίας να οφείλεται σε σπουδαίο λόγο, ήτοι σε λόγο που κατά την καλή πίστη και τα χρηστά και συναλλακτικά ήθη, καθιστά δικαιολογημένη τη μη παροχή εργασίας. Να μη μπορεί, δηλαδή, κατά την καλή πίστη και τα χρηστά και συναλλακτικά ήθη, να αξιωθεί από το μισθωτό η παροχή εργασίας εξαιτίας του σπουδαίου λόγου. Σπουδαίος λόγος αποχής από την εργασία μπορεί να είναι οποιοδήποτε πραγματικό περιστατικό που αναφέρεται είτε στο πρόσωπο του μισθωτού και γενικότερα στη δική του «σφαίρα», είτε σε πραγματικό γεγονός που δημιουργεί αντικειμενική αδυναμία παροχής εργασίας (Αγαλλόπουλος, Εργατικό Δίκαιο, 1958, σελ. 211-212, Κουκιάδης, Εργατικό Δίκαιο - Ατομικές εργασιακές σχέσεις και δίκαιο της ευελιξίας της εργασίας, 2017, σελ. 677-678, Ζερδελής, Εργατικό Δίκαιο - Ατομικές εργασιακές σχέσεις, 2015, σελ. 736-740, Βλαστός, Σύμβαση εξαρτημένης εργασίας, 1990, σελ. 590-591, Γεωργιάδης-Σταθόπουλος Ειδικό Ενοχικό Δίκαιο, 1980, σελ. 495, ΑΠ 328/1976, ΕφΠειρ 917/1996, ΠρΑθ 3219/1974, ΠρΚω 15/1961).

ΙΙ. Συμμετοχή εργαζόμενου ως μέλους εφορευτικής επιτροπής

1. Η διάταξη της παρ. 7 του άρθρου 58 του π.δ. 26/2012 «Κωδικοποίηση σε ενιαίο κείμενο των διατάξεων της νομοθεσίας για την εκλογή βουλευτών» (Α' 57) ορίζει ότι:

«7. Τα μέλη των εφορευτικών επιτροπών είναι υποχρεωμένα να εκτελούν τα καθήκοντα τους ανεξαρτήτως αν ειδοποιήθηκαν εγκαίρως.»

2. Άλλωστε, σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 118 του π.δ. 26/2012:

«3. [..] μέλη εφορευτικών επιτροπών [...] που αμελούν ή δείχνουν απείθεια στην έγκαιρη εκπλήρωση των καθηκόντων που τους επιβάλλονται από τις διατάξεις του παρόντος, ή επεμβαίνουν ενεργώς και με τρόπο που δεν επιτρέπεται από τις κείμενες διατάξεις σε εκλογικές ενέργειες ή δείχνουν συμπεριφορά ασυμβίβαστη προς τα αξιώματα και τις ιδιότητες τους σε ζητήματα εκλογικά, τιμωρούνται με φυλάκιση τουλάχιστον τριών μηνών μέχρι δύο χρόνια και με στέρηση των αξιωμάτων και θέσεων που προβλέπονται στο άρθρο 63 του Ποινικού Κώδικα, από έξι μήνες μέχρι δύο χρόνια.»

Όπως γίνεται δεκτό, σκοπός του ανωτέρω προεδρικού διατάγματος που ρυθμίζει την εκλογική διαδικασία, είναι η ομαλή διεξαγωγή της εκλογικής διαδικασίας και η απρόσκοπτη άσκηση των εκλογικών δικαιωμάτων των ψηφοφόρων. Τον σκοπό αυτό εξυπηρετούν και οι εφορευτικές επιτροπές που συστήνονται στα κατά τόπους εκλογικά τμήματα και για τον λόγο αυτό ο νομοθέτης, για τις περιπτώσεις που από αμέλεια ή απείθεια τα μέλη τους παραλείπουν να ασκήσουν τα καθήκοντα τους, αντιμετωπίζει με εξαιρετική απαξία τις συμπεριφορές αυτές και προβλέπει αυστηρές κυρώσεις (ΑΠ 80/2015 ποιν.).

3. Από τις ανωτέρω διατάξεις συνάγεται ότι η συμμετοχή εργαζόμενου ως μέλους σε εφορευτική επιτροπή, κατόπιν κλήσης από δημόσια αρχή, αποτελεί εκτέλεση υποχρεωτικού εκ του νόμου καθήκοντος και επομένως συνιστά σπουδαίο λόγο αποχής από την εργασία κατά την ημέρα διεξαγωγής της ψηφοφορίας, αντιμετωπιζόμενο σύμφωνα με τα άρθρα 657-658 του Αστικού Κώδικα (βλ. και Κουκιάδη, ό.π., σελ. 678 με ειδική αναφορά στην άσκηση νόμιμου καθήκοντος).

4. Περαιτέρω, και λαμβάνοντας υπόψη το χρόνο που απαιτείται για την εκτέλεση των καθηκόντων μέλους εφορευτικής επιτροπής, ο οποίος δεν μπορεί να προσδιοριστεί επακριβώς εκ των προτέρων, η απουσία του εργαζόμενου από την εργασία του και κατά την επόμενη ημέρα της διεξαγωγής της ψηφοφορίας, εφόσον συνδέεται με την εκτέλεση των ανωτέρω καθηκόντων, συνιστά σπουδαίο λόγο αποχής από την εργασία και αντιμετωπίζεται ομοίως σύμφωνα με τα άρθρα 657-658 του Αστικού Κώδικα.


Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΓΡΑΠΙΔΑΣ

 

ΑΘΗΝΑ, 23 / 5 / 2019
Αρ. Πρ. Φ. 40021 / οικ. 22520/1578

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
Δ/ΝΣΗ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΠΑΡΟΧΩΝ
ΤΜΗΜΑ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΠΑΡΟΧΩΝ ΑΣΘΕΝΕΙΑΣ, ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ

Δ/ΝΣΗ :Σταδίου 29
ΤΑΧ. ΚΩΔΙΚΑΣ :10110 Αθήνα
ΤΗΛΕΦΩΝΟ :2131516785
ΦΑΞ :2103368166
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ :Ελ. Γεωργούντζου
E-MAIL :asfasth@ypakp.gr

ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΩΣ ΕΠΕΙΓΟΝ

ΘΕΜΑ: Γνωστοποίηση των διατάξεων του άρθρου 31 του ν.4611/2019 (Α’73) σχετικά με τη χορήγηση και την παράταση της ασφαλιστικής ικανότητας για την περίοδο 1/3/2019-29/2/2020

Σχετ.: Το αρ. Φ.40021/οικ.9491/737/28-2-2019 (ΑΔΑ: 66ΚΧ465Θ1Ω-Ο3Ο) έγγραφό μας

Σε συνέχεια του ανωτέρω σχετικού εγγράφου μας σας γνωρίζουμε ότι στο ΦΕΚ 73 τεύχος Α’ δημοσιεύτηκε ο νόμος 4611/2019, με τίτλο «Ρύθμιση οφειλών προς τους φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, τη Φορολογική Διοίκηση και τους Ο.Τ.Α. α’ βαθμού, Συνταξιοδοτικές Ρυθμίσεις Δημοσίου και λοιπές ασφαλιστικές και συνταξιοδοτικές διατάξεις, ενίσχυση της προστασίας των εργαζομένων και άλλες διατάξεις», όπου με το άρθρο 31 καθορίζονται οι προϋποθέσεις χορήγησης ή ανανέωσης της ασφαλιστικής ικανότητας για υγειονομική περίθαλψη από τον Ε.Φ.Κ.Α. για την περίοδο 1/3/2019 έως 29/2/2020.

Α. Ειδικότερα, με το ανωτέρω άρθρο, χορηγείται ασφαλιστική ικανότητα στους άμεσα ασφαλισμένους του ΕΦΚΑ και τα μέλη οικογενείας τους, ως ακολούθως:

1) Στους μισθωτούς ασφαλισμένους του ΕΦΚΑ, χορηγείται ασφαλιστική ικανότητα με την συμπλήρωση τουλάχιστον πενήντα (50) ημερών ασφάλισης, είτε κατά το προηγούμενο ημερολογιακό έτος (2018) είτε κατά το τελευταίο δωδεκάμηνο πριν την ημερομηνία προσέλευσης ή επέλευσης του ασφαλιστικού κινδύνου και στους μη μισθωτούς ασφαλισμένους του ΕΦΚΑ χορηγείται ασφαλιστική ικανότητα με τη συμπλήρωση τουλάχιστον δύο (2) μηνών ασφάλισης κατά το προηγούμενο ημερολογιακό έτος (2018) ή κατά το τελευταίο δωδεκάμηνο πριν την ημερομηνία προσέλευσης ή επέλευσης του ασφαλιστικού κινδύνου και εφόσον έχουν καταβάλλει τις ελάχιστες ασφαλιστικές εισφορές που προβλέπονται από τις διατάξεις του ν.4387/2016 και τις σχετικές υπουργικές αποφάσεις έως και 31 Δεκεμβρίου του 2018. Σε περίπτωση ύπαρξης οφειλής, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 23 του ν.4529/2018, η ασφαλιστική ικανότητα ανανεώνεται ανά μήνα εφόσον η οφειλή έχει εξοφληθεί ή ρυθμιστεί και τηρείται η εξόφληση των δόσεων.

2) Χορηγείται ασφαλιστική ικανότητα για παροχές υγειονομικής περίθαλψης σε είδος, για την ως άνω περίοδο, χωρίς την προϋπόθεση της συμπλήρωσης των απαιτούμενων ημερών ασφάλισης, στα κατωτέρω αναφερόμενα πρόσωπα, καθώς και στα μέλη οικογενείας τους:
α) στους εργαζόμενους των επιχειρήσεων με την επωνυμία «ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΤΡΟΧΑΙΟΥ ΥΛΙΚΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Ε.», «ΝΑΥΠΗΓΕΙΑ ΣΚΑΡΑΜΑΓΚΑ», της Ναυπηγοεπισκευαστικής Ζώνης Περάματος και των Ναυπηγείων Ελευσίνας,
β) στους αναβάτες ιπποδρομιών, στους μαθητευόμενους αναβάτες και στους προπονητές δρομώνων ίππων,
γ) στα πρόσωπα που υπάγονται στην ασφάλιση του Ε.Φ.Κ.Α. ως μισθωτοί-μέλη Διοικητικών Συμβουλίων Α.Ε. βάσει αποκλειστικά της περ. δ΄ της παρ. 3 του άρθρου 38 του ν.4387/2016,
δ) στα πρόσωπα που έχουν υπαχθεί στο πεδίο εφαρμογής των παρ. 1 και 2 του άρθρου 10 της από 26 Ιουλίου Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Α’138), που κυρώθηκε με το άρθρο 3 του ν.4576/2018 (Α’196), που αφορά τους πληγέντες από τις πυρκαγιές της 23ης και 24ης Ιουλίου 2018 στην Περιφέρεια Αττικής,
ε) στα πρόσωπα που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής των Υπουργικών Αποφάσεων που έχουν εκδοθεί ή θα εκδοθούν κατ’ εξουσιοδότηση της παρ. 2 του άρθρου 8 του ν.2256/1994 (Α’196), οι οποίες αφορούν επιχειρήσεις και εργοδότες που διατηρούν επαγγελματική εγκατάσταση ή ασκούν δραστηριότητα σε πληγείσες περιοχές από θεομηνίες ή άλλες φυσικές καταστροφές. Σχετικές αποφάσεις έχουν εκδοθεί για το Ν. Ζακύνθου που πλήγηκε από το σεισμό της 26ης Οκτωβρίου 2018 (Δ.15/Δ’/63100/1742/7-12-2018 (Β’5503) και για τις Περιφερειακές Ενότητες Ρεθύμνου και Χανίων που πλήγηκαν από έντονα καιρικά φαινόμενα το Φεβρουάριο 2019 (Δ.15/Δ’/οικ.9254/233/21-3-2019 (Β’956)).

Β. Παρατείνεται η ασφαλιστική ικανότητα για παροχές υγειονομικής περίθαλψης σε είδος, για την περίοδο 1/3/2019 έως 29/2/2020, των κατωτέρω αναφερόμενων προσώπων, καθώς και στα μέλη οικογενείας τους:

1) α) Στους ασφαλισμένους: α) του πρώην Ο.Α.Ε.Ε. που διέκοψαν την επαγγελματική τους δραστηριότητα ή προέβησαν σε δήλωση αδράνειας εργασιών στη Δ.Ο.Υ. σύμφωνα με την ΠΟΛ1102/14-7-2005 και δεν εμπίπτουν στις διατάξεις της παραγράφου 8 του άρθρου δεύτερου του ν.3845/2010 (Α’65) ή συνεχίζουν την επαγγελματική τους δραστηριότητα και δεν είναι ασφαλισμένοι από άλλη ιδιότητα και β) του πρώην Ε.Τ.Α.Α. που έχουν απολέσει την ασφαλιστική τους ικανότητα λόγω οφειλών, εφόσον οι οφειλές τους αφορούν τα έτη 2011, 2012 και 2013 χωρίς να εξετάζεται η ασφαλιστική κατάσταση των ετών 2014-2019 και ο μέσος όρος του συνολικού οικογενειακού φορολογητέου εισοδήματος για τα έτη 2011, 2012 και 2013 δεν υπερβαίνει τα 12.000 ευρώ.
β) στους ανασφάλιστους υπερήλικες, των οποίων η σύνταξη διεκόπη βάσει της περ. 5 της υποπαρ. ΙΑ6 του άρθρου πρώτου του ν.4093/2012 (Α’222), και οι οποίοι έκαναν χρήση των διατάξεων της υποπ. Α3 περ. Γ άρθρου πρώτου του ν.4254/2014 (Α’ 85),
γ) στους ανέργους ηλικίας άνω των 29 και έως 55 ετών, που έχουν κάνει χρήση των διατάξεων της παρ. 4 του άρθρου 5 του ν.2768/1999 (Α’273), όπως έχουν τροποποιηθεί και ισχύουν,
δ) στους άνεργους ασφαλισμένους του πρώην Ο.Α.Ε.Ε. ηλικίας άνω των 30 και έως 67 ετών (αντί του 65 που ίσχυε), που διέκοψαν την άσκηση του επαγγέλματός τους, έχουν κάνει χρήση των διατάξεων της παρ. 8 του άρθρου δευτέρου του ν.3845/2010 (Α’65) και παραμένουν άνεργοι και ανασφάλιστοι, εφόσον δεν έχουν οφειλές προερχόμενες από τον πρώην Ο.Α.Ε.Ε. ή έχουν ρυθμίσει τις οφειλές τους και τηρείται η ρύθμιση.

2) Στους ασφαλισμένους του πρώην ΟΓΑ που έχουν οφειλές από ληξιπρόθεσμες ασφαλιστικές εισφορές, εφόσον εκδοθεί απόφαση από τις αρμόδιες επιτροπές οικονομικής αδυναμίας της παρ. 6 του άρθρου 14 του ν.2458/1997 (Α’15) χορηγείται ασφαλιστική ικανότητα, για τους ίδιους και τα μέλη οικογενείας τους, για όσο χρονικό διάστημα ορίζεται από την απόφαση αυτή.

Τέλος σας γνωρίζουμε ότι, με την παρ. 5 της παρούσας διάταξης τροποποιείται η διάταξη της παρ. 8 του άρθρου δευτέρου του ν.3845/2010 ώστε οι ασφαλισμένοι του πρώην Ο.Α.Ε.Ε. που διέκοψαν την επαγγελματική τους δραστηριότητα και παραμένουν άνεργοι και ανασφάλιστοι να καλύπτονται για υγειονομική περίθαλψη σε είδος έως και το 67ο έτος της ηλικίας τους.



Η ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
Δρ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΤΣΑΜΗ

ΑΘΗΝΑ, 23/5/2019
Αρ. Πρ. Φ. 40021/οικ. 22540/1579

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
Δ/ΝΣΗ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΠΑΡΟΧΩΝ
ΤΜΗΜΑ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΠΑΡΟΧΩΝ ΑΣΘΕΝΕΙΑΣ, ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ

Δ/ΝΣΗ: Σταδίου 29
ΤΑΧ. ΚΩΔΙΚΑΣ: 10110 Αθήνα
ΤΗΛΕΦΩΝΟ: 2131516785
ΦΑΞ: 2103368166
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: Ελ. Γεωργούντζου
E-MAIL: asfasth@ypakp.gr

ΘΕΜΑ: Γνωστοποίηση των διατάξεων του άρθρου 21 του ν.4611/2019 (Α'73)

Σας γνωρίζουμε ότι στο ΦΕΚ 73 τεύχος Α' δημοσιεύτηκε ο νόμος 4611/2019, με τίτλο «Ρύθμιση οφειλών προς τους φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, τη Φορολογική Διοίκηση και τους Ο.Τ.Α. α' βαθμού, Συνταξιοδοτικές Ρυθμίσεις Δημοσίου και λοιπές ασφαλιστικές και συνταξιοδοτικές διατάξεις, ενίσχυση της προστασίας των εργαζομένων και άλλες διατάξεις».

Ειδικότερα, με το άρθρο 21 αυτού προστίθεται περίπτωση ζ στην παράγραφο 1 του άρθρου 23 του ν.4529/2018 (Α'56) με την οποία ορίζεται ότι «στα δικαιούχα σύνταξης τέκνα θανόντος ασφαλισμένου ή συνταξιούχου χορηγείται ασφαλιστική ικανότητα και παροχές υγειονομικής περίθαλψης σε είδος ακόμα και μετά το 24ο έτος της ηλικίας τους και όχι αργότερα από τη συμπλήρωση του 35ου έτους της ηλικίας τους».

Σύμφωνα με την ανωτέρω διάταξη τα τέκνα θανόντος ασφαλισμένου ή συνταξιούχου του ΕΦΚΑ που έχουν δικαιωθεί σύνταξης λόγω θανάτου και λαμβάνουν αυτήν έως το 24ο έτος της ηλικίας τους συνεχίζουν να ασφαλίζονται από τον ΕΦΚΑ, ως τέκνα θανόντος, μέχρι τη συμπλήρωση του 35ου έτους της ηλικίας τους, εφόσον δεν ασφαλίζονται από δικό τους δικαίωμα σε φορέα εντός ή εκτός ΕΦΚΑ.


Η ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
Δρ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΤΣΑΜΗ

Αριθμ. Α.1202/20-5-2019

(ΦΕΚ Β' 1830/23-05-2019)

Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ

Έχοντας υπόψη:

1. Τις διατάξεις:
α) του άρθρου 106Α του ν. 2960/2001 (Α΄ 265), «Εθνικός Τελωνειακός Κώδικας», όπως προστέθηκαν με τις διατάξεις του άρθρου 5 του ν. 4410/2016 (Α΄ 141) και ειδικότερα της παρ. 12 αυτού,
β) του άρθρου 2 του ν. 4419/2016 (Α΄ 174),
γ) του Κεφαλαίου Α΄ «Σύσταση Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων» του Μέρους Πρώτου του ν. 4389/2016 (Α΄ 94) «Επείγουσες διατάξεις για την εφαρμογή της συμφωνίας δημοσιονομικών στόχων και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και άλλες διατάξεις» και ειδικότερα του άρθρου 7, της παραγράφου 1 του άρθρου 14 και του άρθρου 41 αυτού.

2. Το άρθρο 15 της Οδηγίας 2014/40/ΕΕ (EEL 127/ 29.4.2014) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου «για την προσέγγιση των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών σχετικά με την κατασκευή, την παρουσίαση και την πώληση προϊόντων καπνού και συναφών προϊόντων και την κατάργηση της οδηγίας 2001/37/ΕΚ».

3. Τον εκτελεστικό Κανονισμό (ΕΕ) 2018/574 (EEL 96/ 16.4.2018) της Επιτροπής της 15ης Δεκεμβρίου 2017 «για τα τεχνικά πρότυπα για τη δημιουργία και τη λειτουργία συστήματος ιχνηλασιμότητας για τα προϊόντα καπνού».

4. Τον κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμό (ΕΕ) 2018/573 (EEL 96/16.4.2018) της Επιτροπής της 15ης Δεκεμβρίου 2017 «όσον αφορά βασικά στοιχεία των συμβάσεων αποθήκευσης δεδομένων που συνάπτονται στο πλαίσιο του συστήματος ιχνηλασιμότητας για τα προϊόντα καπνού».

5. Την ΓΓΠΣ0002597 ΕΞ 2018/11.6.2018 απόφαση του Υπουργού Οικονομικών (Β΄2434) «Ορισμός Εθνικού Παρόχου Παροχής Μοναδικού Αναγνωριστικού Κωδικού των μονάδων συσκευασίας προϊόντων καπνού».

6. Την αριθμ. 1 της 20.01.2016 (Υ.Ο.Δ.Δ. 18) πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου «Επιλογή και διορισμός Γενικού Γραμματέα της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών», σε συνδυασμό με τις διατάξεις του α΄ εδαφίου της παραγράφου 10 του άρθρου 41 του ν. 4389/2016 και την 39/3/30.11.2017 απόφαση του Συμβουλίου Διοίκησης της Α.Α.Δ.Ε. (689/Υ.Ο.Δ.Δ./ 20.12.2017) «Ανανέωση θητείας του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων».

7. Την Δ. ΟΡΓ.Α 1036960 ΕΞ 2017 (Β΄ 968), απόφαση του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων «Οργανισμός της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.)», όπως ισχύει.

8. Το π.δ. 142/2017 (Α΄ 181) «Οργανισμός Υπουργείου Οικονομικών».

9. Το π.δ. 125/2016 (Α΄ 210) «Διορισμός Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών».

10. Τις διατάξεις του άρθρου 90, παράγραφος 2 του κώδικα νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα Κυβερνητικά Όργανα, ο οποίος κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του π.δ. 63/2005 (Α΄ 98) «Κωδικοποίηση της νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα κυβερνητικά όργανα».

11. Την ΥΠΟΙΚ 0010218 ΕΞ 2016/14-11-2016 (Β΄ 3696) απόφαση του πρωθυπουργού και του Υπουργού Οικονομικών «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στην Υφυπουργό Οικονομικών Αικατερίνη Παπανάτσιου».

12. Την ανάγκη καθορισμού των λεπτομερειών εφαρμογής του συστήματος ιχνηλασιμότητας προϊόντων καπνού, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 15 της Οδηγίας 2014/40/ΕΕ, όπως μεταφέρθηκαν στο εθνικό δίκαιο με τις διατάξεις του άρθρου 106Α του ν. 2960/2001 και σύμφωνα με τον εκτελεστικό Κανονισμό (ΕΕ) 2018/574 και τον κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμό (ΕΕ) 2018/573 της Επιτροπής καθώς και την ανάγκη αντικατάστασης της ΓΓΠΣ0002597 ΕΞ 2018 απόφασης Υπουργού Οικονομικών.

13. Το γεγονός ότι από τις διατάξεις της παρούσας δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού, 

αποφασίζουμε:

Άρθρο 1
Σκοπός-Πεδίο εφαρμογής

Με την παρούσα απόφαση καθορίζονται οι λεπτομέρειες εφαρμογής του συστήματος ιχνηλασιμότητας προϊόντων καπνού, και ειδικότερα:
α) οι αρμόδιες αρχές για την εφαρμογή του συστήματος ιχνηλασιμότητας προϊόντων καπνού,
β) ο εθνικός εκδότης αναγνωριστικών κωδικών και οι αρμοδιότητές του,
γ) τα τέλη έκδοσης και αποστολής των Μοναδικών Αναγνωριστικών Κωδικών (ΜΑΚ),
δ) ο εθνικός διαχειριστής του συστήματος ιχνηλασιμότητας,
ε) οι περιπτώσεις και η διαδικασία απενεργοποίησης των αναγνωριστικών κωδικών,
στ) οι έλεγχοι.

Άρθρο 2
Αρμόδιες αρχές

1. Ως αρμόδια εθνική αρχή για την εφαρμογή του συστήματος ιχνηλασιμότητας καπνικών προϊόντων ορίζεται η Γενική Διεύθυνση Τελωνείων και Ε.Φ.Κ. της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.). Η αρμόδια εθνική αρχή μεριμνά για την εφαρμογή αυτού, συντονίζει και ελέγχει τις δράσεις των οικείων εποπτευόμενων υπηρεσιών.

2. Ως αρμόδιες αρχές ελέγχου των οικονομικών φορέων και των φορέων εκμετάλλευσης πρώτων καταστημάτων λιανικής πώλησης ορίζονται οι τελωνειακές αρχές της χώρας, στη χωρική αρμοδιότητα των οποίων βρίσκεται η έδρα των οικονομικών φορέων και των φορέων εκμετάλλευσης πρώτων καταστημάτων λιανικής πώλησης.

3. Ως αρμόδιες αρχές ελέγχου των μονάδων και των μηχανημάτων των οικονομικών φορέων καθώς και των μονάδων των φορέων εκμετάλλευσης πρώτων καταστημάτων λιανικής πώλησης ορίζονται οι τελωνειακές αρχές της χώρας μας, στη χωρική αρμοδιότητα των οποίων βρίσκονται οι μονάδες αυτές.

Άρθρο 3
Εθνικός εκδότης αναγνωριστικών κωδικών

Η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων (ΓΓΠΣ) ορίζεται ως εθνικός εκδότης αναγνωριστικών κωδικών, σύμφωνα με το άρθρο 3 του Εκτελεστικού Κανονισμού (ΕΕ) 2018/574.

Άρθρο 4
Αρμοδιότητες εθνικού εκδότη αναγνωριστικών κωδικών

1. Ο εθνικός εκδότης αναγνωριστικών κωδικών, σύμφωνα με το άρθρο 3 της παρούσας, είναι αρμόδιος για τη δημιουργία και έκδοση ΜΑΚ επιπέδου μονάδας συσκευασίας ή γενικής συσκευασίας, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 3, 4, 8, 9, 10, 11 και 13 του Εκτελεστικού Κανονισμού (ΕΕ) 2018/574 και τη χορήγηση αυτών στους κατασκευαστές και τους εισαγωγείς προϊόντων καπνού καθώς και τη δημιουργία και χορήγηση αναγνωριστικών κωδικών οικονομικού φορέα, φορέα εκμετάλλευσης πρώτων καταστημάτων λιανικής πώλησης, μονάδας και μηχανημάτων και τη δημιουργία επίπεδων αρχείων και σχετικών Μητρώων, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 14, 15, 16, 17, 18, 19 και 20 του ιδίου Κανονισμού.

2. Ο εθνικός εκδότης αναγνωριστικών κωδικών είναι αρμόδιος για τη δημιουργία και έκδοση ΜΑΚ για τα προϊόντα καπνού τα οποία:
α) κατασκευάζονται στη χώρα και προορίζονται για διάθεση στη χώρα ή σε άλλα Κράτη Μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα οποία δεν κάνουν χρήση της παρέκκλισης του β΄ εδαφίου της παρ. 1 του άρθρου 4 του Εκτελεστικού Κανονισμού (ΕΕ) 2018/574,
β) κατασκευάζονται στην Ένωση και διατίθενται στην αγορά της χώρας,
γ) εισάγονται και διατίθενται στην αγορά της χώρας,
δ) κατασκευάζονται στη χώρα μας και προορίζονται για εξαγωγή,
ε) συσκευάζονται σε γενική συσκευασία στη χώρα μας, εφόσον ζητηθεί από τους οικονομικούς φορείς.

3. Ο εθνικός εκδότης αναγνωριστικών κωδικών δύναται να ασκεί τις αρμοδιότητες που απορρέουν σύμφωνα με το παρόν άρθρο για λογαριασμό της Κυπριακής Δημοκρατίας ή και όποιου άλλου Κράτους Μέλους τυχόν αιτηθεί αυτό.

Άρθρο 5
Διαβίβαση ΜΑΚ

Οι MAK επιπέδου μονάδας συσκευασίας προϊόντων καπνού διαβιβάζονται από τον εθνικό εκδότη αναγνωριστικών κωδικών της παρούσας στον αιτούντα κατασκευαστή ή εισαγωγέα αποκλειστικά ηλεκτρονικά, σύμφωνα με την διαδικασία που ορίζεται στην παράγραφο 3 του άρθρου 9 του Εκτελεστικού Κανονισμού (ΕΕ) 2018/574.

Άρθρο 6
Ορθότητα στοιχείων του αιτήματος αναγνωριστικού κωδικού

Τα πρόσωπα, τα οποία υποβάλλουν αίτημα για να λάβουν αναγνωριστικό κωδικό οικονομικού φορέα, μονάδας και μηχανήματος, σύμφωνα με τα άρθρα 14, 15, 16, 17, 18, 19 και 20 του Εκτελεστικού Κανονισμού (ΕΕ) 2018/574, φέρουν την αποκλειστική ευθύνη για την ακρίβεια και ορθότητα των στοιχείων που περιλαμβάνονται στο εν λόγω αίτημα.
Το εν λόγω αίτημα υπέχει τη θέση υπεύθυνης δήλωσης του ν. 1599/1986 και επισύρει τις συνέπειες αυτού σε περίπτωση ψευδούς ή ανακριβούς συμπλήρωσής του.

Άρθρο 7
Τέλη έκδοσης και αποστολής των ΜΑΚ

Σύμφωνα με την παρ. 9 του άρθρου 3 του Εκτελεστικού Κανονισμού στης Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ΕΕ) 2018/574 στους Οικονομικούς Φορείς για την Έκδοση Μοναδικών Αναγνωριστικών Κωδικών που δημιουργούνται και χορηγούνται σε αυτούς ορίζουμε τέλος το ύψος του οποίου καθορίζεται σε 0,0006 ευρώ ανά κωδικό, με ελάχιστη χρέωση ένα (1) ευρώ ανά παραγγελία και στρογγυλοποίηση του ποσού σε δύο (2) δεκαδικά ψηφία. Η είσπραξη των τελών γίνεται με χρήση ηλεκτρονικού παραβόλου. Για κάθε παραγγελία, το παράβολο δημιουργείται με την έκδοση των κωδικών. Η προθεσμία πληρωμής του εκδοθέντος ηλεκτρονικού παραβόλου ορίζεται σε 30 ημέρες από την ημερομηνία έκδοσής του. Το παράβολο συνδέεται με τον λογαριασμό γενικών εσόδων από παράβολα που είναι «1450189001-Παράβολα από κάθε αιτία». Τα έσοδα από την είσπραξη των τελών για τους Μοναδικούς Αναγνωριστικούς Κωδικούς καλύπτουν τις δαπάνες λειτουργίας του εκδότη αναγνωριστικών κωδικών της ΓΓΠΣ και αποδίδονται για τον σκοπό αυτό στον προϋπολογισμό της, με την εγγραφή ισόποσων πιστώσεων σύμφωνα με το άρθρο 74 του ν. 4270/2014.
Ο εκδότης αναγνωριστικών κωδικών με απόφαση του μπορεί να αναστείλει την χορήγηση κωδικών σε οικονομικό φορέα που δεν έχει εκπληρώσει έγκαιρα τις οικονομικές του υποχρεώσεις.

Άρθρο 8
Διαλειτουργικότητα Μητρώου Ιχνηλασιμότητας

Το πληροφοριακό σύστημα του εκδότη αναγνωριστικών κωδικών συνδέεται και διαλειτουργεί με το Ενιαίο Κεντρικό Μητρώο Εφοδιαστικής Αλυσίδας καπνού και βιομηχανοποιημένων καπνών (ΕΚΜΕΑ) της παρ. 2 του άρθρου 2 του ν. 4410/2016, για σκοπούς επικαιροποίησης των στοιχείων.

Άρθρο 9
Εθνικός διαχειριστής

Ως εθνικός διαχειριστής, σύμφωνα με τις διατάξεις της περίπτωσης ια) της παραγράφου 1 του άρθρου 25 του Εκτελεστικού Κανονισμού (ΕΕ) 2018/574 ορίζεται η Δ/νση Στρατηγικής Τελωνειακών Ελέγχων και Παραβάσεων (Δ/νση Σ.Τ.Ε.Π.) της Γενικής Δ/νσης Τελωνείων και Ε.Φ.Κ. της A.A.Δ.Ε., η οποία θα ασκεί τις αρμοδιότητες που απορρέουν από τις διατάξεις αυτές, σε συνεργασία με τις κατά περίπτωση συναρμόδιες Διευθύνσεις της Α.Α.Δ.Ε.

Άρθρο 10
Απενεργοποίηση αναγνωριστικών κωδικών

1. Οι αναγνωριστικοί κωδικοί του οικονομικού φορέα, του φορέα εκμετάλλευσης πρώτων καταστημάτων λιανικής πώλησης, της μονάδας και του μηχανήματος απενεργοποιούνται από τον εκδότη αναγνωριστικών κωδικών στις κάτωθι περιπτώσεις:
α) καταδίκης του οικονομικού φορέα ή του φορέα εκμετάλλευσης πρώτων καταστημάτων λιανικής πώλησης βάσει τελεσίδικης ποινικής απόφασης για λαθρεμπορία ή για οποιοδήποτε άλλο αδίκημα που σχετίζεται με την πώληση, διανομή, αποθήκευση, παραλαβή ή αποστολή Λαθραίων βιομηχανοποιημένων καπνών, Παραποιημένων βιομηχανοποιημένων καπνών, πρώτων υλών ή εξοπλισμού κατασκευής ή σχετική με τα ανωτέρω Νομιμοποίηση Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες, ή
β) τελεσίδικη απόφαση διοικητικού ή και πολιτικού δικαστηρίου περί συμμετοχής σε πώληση, διανομή, αποθήκευση, παραλαβή ή αποστολή Λαθραίων βιομηχανοποιημένων καπνών Παραποιημένων βιομηχανοποιημένων καπνών, πρώτων υλών ή εξοπλισμού κατασκευής ή σε σχετική με τα ανωτέρω Νομιμοποίηση Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες,
γ) παύση λειτουργίας της δραστηριότητας του οικονομικού φορέα ή του φορέα εκμετάλλευσης πρώτων καταστημάτων λιανικής πώλησης στο εμπόριο προϊόντων καπνού,
δ) παύση λειτουργίας της μονάδας,
ε) παύση παραγωγικής λειτουργίας του μηχανήματος.

2. Η απενεργοποίηση των κωδικών της παραγράφου 1 πραγματοποιείται μέσω διαβίβασης σχετικού αιτήματος των αρμοδίων τελωνειακών αρχών ελέγχου στον εκδότη αναγνωριστικών κωδικών (ΓΓΠΣ) με κοινοποίηση στις Δ/νσεις Ε.Φ.Κ. και Φ.Π.Α. και Σ.Τ.Ε.Π. της Γενικής Διεύθυνσης Τελωνείων και Ε.Φ.Κ. της Α.Α.Δ.Ε. Ειδικότερα για τις περιπτώσεις γ), δ) και ε) η απενεργοποίηση των κωδικών πραγματοποιείται είτε κατόπιν αιτήματος των αρμόδιων τελωνειακών αρχών ελέγχου σύμφωνα με τη διαδικασία του προηγουμένου εδαφίου είτε κατόπιν σχετικού αιτήματος του οικονομικού φορέα ή του φορέα εκμετάλλευσης πρώτων καταστημάτων λιανικής πώλησης, ο οποίος υποχρεούται άμεσα να το υποβάλλει στη ΓΓΠΣ με κοινοποίηση στις Διευθύνσεις Ε.Φ.Κ. και Φ.Π.Α. και Σ.Τ.Ε.Π.

Άρθρο 11
Έλεγχοι

Διενεργείται έλεγχος των οικονομικών φορέων και των φορέων εκμετάλλευσης πρώτων καταστημάτων λιανικής πώλησης από τις αρμόδιες τελωνειακές αρχές ελέγχου και από οποιαδήποτε άλλη αρμόδια ελεγκτική αρχή, ο οποίος αποσκοπεί στη διαπίστωση της ορθής εφαρμογής του συστήματος ιχνηλασιμότητας στη χώρα.

Άρθρο 12
Μεταβατικές-Καταργούμενες διατάξεις

1. Το σύστημα ιχνηλασιμότητας εφαρμόζεται υποχρεωτικά στα τσιγάρα και στον καπνό για στριφτά τσιγάρα από 20 Μαΐου 2019 και για τα λοιπά καπνικά προϊόντα από 20 Μαΐου 2024, σύμφωνα με την παρ. 13 του άρθρου 15 της Οδηγίας 2014/40/ΕΕ. Οι οικονομικοί Φορείς που αιτούνται κωδικούς ΜΑΚ πριν την ανωτέρω ημερομηνία υποχρεούνται να καταβάλουν τα τέλη του άρθρου 7 της παρούσας.

2. Για τα τσιγάρα και τον λεπτοκομμένο καπνό για στριφτά τσιγάρα, τα οποία θα έχουν κατασκευαστεί ή θα έχουν εισαχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση πριν από τις 20 Μαΐου 2019 και δεν θα επισημαίνονται με ΜΑΚ επιπέδου μονάδας συσκευασίας, σύμφωνα με το άρθρο 6 του Εκτελεστικού Κανονισμού (ΕΕ) 2018/574, μπορούν να παραμένουν σε ελεύθερη κυκλοφορία έως τις 20 Μαΐου 2020, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 37 του ιδίου Κανονισμού.

3. Για τα προϊόντα καπνού, πέραν των τσιγάρων και του καπνού για στριφτά τσιγάρα που θα έχουν κατασκευαστεί ή θα έχουν εισαχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση πριν από τις 20 Μαΐου 2024 και δεν θα επισημαίνονται με ΜΑΚ επιπέδου μονάδας συσκευασίας, σύμφωνα με το άρθρο 6 του Εκτελεστικού Κανονισμού (ΕΕ) 2018/574, μπορούν να παραμένουν σε ελεύθερη κυκλοφορία έως τις 20 Μαΐου 2026 σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 37 του ιδίου Κανονισμού.

4. Το άρθρο 8 εφαρμόζεται από την ημερομηνία έναρξης της παραγωγικής λειτουργίας του ΕΚΜΕΑ στο Πληροφοριακό Σύστημα Τελωνείων ICISnet.

5. Με την παρούσα απόφαση αντικαθίσταται η ΓΓΠΣ0002597 ΕΞ 2018/11.6.2018 απόφαση του Υπουργού Οικονομικών (Β΄ 2434) «Ορισμός Εθνικού Παρόχου Παροχής Μοναδικού Αναγνωριστικού Κωδικού των μονάδων συσκευασίας προϊόντων καπνού».

Άρθρο 13
Έναρξη ισχύος

Η ισχύς της παρούσας απόφασης αρχίζει από τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Αθήνα, 20 Μαΐου 2019

Ο Υπουργός
ΕΥΚΛΕΙΔΗΣ ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΣ

Αθήνα 24/05/2019
Αριθμ. Πρωτ.: Δ.ΕΙΣΦ.Μ./ 250/639262

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ



ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΙΣΦΟΡΩΝ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΙΣΦΟΡΩΝ ΜΙΣΘΩΤΩΝ
ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΣΟΔΩΝ ΚΑΙ ΕΙΣΠΡΑΞΗΣ ΕΙΣΦΟΡΩΝ ΜΙΣΘΩΤΩΝ

Δ/νση : Σατωβριάνδου 18
Πληροφορίες : Βασιλική Οικονόμου
Αναστασία Κοσμέα
Τηλ. : 210 52 85 536-642-615-518
Φαξ : 210 52 36 558
E – Μail : d.eisf.misth@efka.gov.gr

ΓΕΝΙΚΟ ΕΓΓΡΑΦΟ

ΘΕΜΑ: Διαχείριση των Πράξεων Επιβολής Εισφορών (Π.Ε.Ε.), που έχουν συνταχθεί ή που θα συνταχθούν για την ασφαλιστική τακτοποίηση των σχολικών φυλάκων.

ΣΧΕΤ: Εγκύκλιος 48/19-11-2018 ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΙΣΦΟΡΩΝ ΜΙΣΘΩΤΩΝ
Γενικό Έγγραφο Δ.ΕΙΣΦ.Μ./596/1405220/26-11-2018
Eγκύκλιος 26/24-05-2019 ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΙΣΦΟΡΩΝ ΜΙΣΘΩΤΩΝ

Σύμφωνα με το με αριθμ. Φ.10141/62521/1731/29-01-2019 έγγραφο του ΥΠΕΚΑΚΑ, μεταξύ άλλων ορίζεται ότι όσον αφορά στις εισφορές των εργαζομένων δεν αναζητούνται, δεδομένης της μακροχρόνιας νομικής και δικαστικής αμφισβήτησης και λαμβανομένου υπόψη ότι ο νομοθέτης δια της διατάξεως του άρθρου 4 του Ν. 4554/2018 ειδικής και όλως εξαιρετικής ρύθμισης, αναγνώρισε την αμφισβήτηση αυτή ως προς την υπαγωγή στην ασφάλιση, των αναφερομένων στο θέμα, προσώπων.

ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΟΠΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Ε.Φ.Κ.Α.

1. Μετά τον έλεγχο των δικαιολογητικών που αναφέρονται στην Εγκύκλιο Ε.Φ.Κ.Α. υπ΄ αριθμ:26/24-05-2019, η ασφαλιστική τακτοποίηση, των αναφερόμενων σ΄αυτή, προσώπων, δύναται να πραγματοποιηθεί με τον καταλογισμό των ασφαλιστικών εισφορών, χωρίς την επιβολή πρόσθετων τελών, τόκων, προσαυξήσεων και λοιπών πρόσθετων επιβαρύνσεων, ως εξής:
α. Με μηχανογραφημένη Πράξη Επιβολής Εισφορών (Π.Ε.Ε./Μ), μετά τη διενέργεια ουσιαστικού ελέγχου μέσω του Ο.Π.Σ./τ. Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ., εφόσον έχει υποβληθεί Καταγγελία ή
β. Με χειρόγραφη Πράξη Επιβολής Εισφορών (Π.Ε.Ε./Χ), όταν δεν έχει υποβληθεί Kαταγγελία.

Αναλυτικά, οι αρμόδιοι υπάλληλοι προβαίνουν στις κάτωθι ενέργειες:

Α) ΜΗΧΑΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΗ ΠΡΑΞΗ ΕΠΙΒΟΛΗΣ ΕΙΣΦΟΡΩΝ (Π.Ε.Ε./M)

Στην περίπτωση που έχει υποβληθεί Καταγγελία, η ασφαλιστική τακτοποίηση των Σχολικών Φυλάκων πραγματοποιείται με καταχώρησή της στο Ο.Π.Σ./τ. Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ., διενέργεια ουσιαστικού ελέγχου με κωδικό «Από Καταγγελία», έκδοση Π.Ε.Ε./M και Απόφαση Αποδοχής Καταγγελίας.

Β) ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΗ ΠΡΑΞΗ ΕΠΙΒΟΛΗΣ ΕΙΣΦΟΡΩΝ (Π.Ε.Ε. / Χ)

Στην περίπτωση που δεν έχει υποβληθεί Καταγγελία, η ασφαλιστική τακτοποίηση των Σχολικών Φυλάκων πραγματοποιείται με σύνταξη της Έκθεσης Ελέγχου και καταχώρηση στο Ο.Π.Σ./τ. Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ., χειρόγραφης Πράξη Επιβολής Εισφορών (Π.Ε.Ε. / Χ), συμπληρώνοντας και την Έκθεση Ελέγχου.

Η ενημέρωση της ασφαλιστικής ιστορίας των ασφαλισμένων που περιλαμβάνονται στη χειρόγραφη Π.Ε.Ε/Χ, θα πραγματοποιείται μέσω της οθόνης «Καταχώρηση Ασφαλιστικής Ιστορίας» και στα στοιχεία του Παραστατικού με τύπο «ΕΚΘΕΣΗ ΕΛΕΓΧΟΥ», θα καταχωρείται ο αριθμός και η ημερομηνία σύνταξης της χειρόγραφης Π.Ε.Ε./Χ. Ο έλεγχος ορθότητας των στοιχείων της Π.Ε.Ε./Χ, πραγματοποιείται με την προσυπογραφή του Προϊσταμένου.

Η συγκεκριμένη διαδικασία καταχώρησης της ασφαλιστικής ιστορίας, αφορά στην περίοδο από 01/01/2002 και εφεξής.

Και στις δύο περιπτώσεις, (Α) και (Β), οι υπάλληλοι θα προσδιορίζουν το ποσό των ασφαλιστικών εισφορών που αντιστοιχεί στο ποσοστό του ασφαλισμένου και εκδίδουν Απόφαση Ακύρωσης-Μείωσης Κινήσεων (Α.Κ.Μ.), κατά το ποσό αυτό, έτσι ώστε η Π.Ε.Ε./Μ ή Π.Ε.Ε./Χ , να παραμείνει ισχυρή για το ποσό της εργοδοτικής εισφοράς.

2. Για τη διαχείριση των Πράξεων Επιβολής Εισφορών (Π.Ε.Ε./Μ ή Π.Ε.Ε./Χ) που έχουν ήδη εκδοθεί, οι αρμόδιοι υπάλληλοι προσδιορίζουν το ποσό των ασφαλιστικών εισφορών που αντιστοιχεί στο ποσοστό του ασφαλισμένου, εκδίδεται Απόφαση Ακύρωσης-Μείωσης Κινήσεων (Α.Κ.Μ.), κατά το ποσό αυτό, έτσι ώστε η Π.Ε.Ε. /Μ ή Π.Ε.Ε./Χ να παραμείνει ισχυρή για το ποσό της εργοδοτικής εισφοράς.

Σε ότι αφορά στις Π.Ε.Ε. /Μ, μετά την έκδοση της/ή των Α.Κ.Μ.(συνημμένο Υπόδειγμα 1), θα γίνεται καταχώρηση του ποσού της μείωσης (ασφαλιστικές εισφορές Ασφαλισμένου) μέσω του μενού «Οικονομικές Κινήσεις Οφειλέτη» «Λοιπές Πιστωτικές Κινήσεις Οφειλέτη».

Στην περίπτωση που η αρχική χειρόγραφη Π.Ε.Ε./Χ έχει εξοφληθεί και δεν υπάρχουν άλλες οφειλές, ακολουθείται η γνωστή διαδικασία επιστροφής (Σχετ. Εγκύκλιος Ε.Φ.Κ.Α. 33/2018).

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ

1. Σε κάθε περίπτωση ο αρμόδιος υπάλληλος θα πρέπει να ελέγχει αν για το χρονικό διάστημα που αναφέρεται στην Βεβαίωση του Δήμου έχει ήδη τακτοποιηθεί ασφαλιστικά μέσω υποβολής Α.Π.Δ. για τους κλάδους που προέβλεπαν οι παλαιές διατάξεις (παροχές ασθένειας σε είδος, κίνδυνος ατυχήματος).

2. Η ενημέρωση της ασφαλιστικής ιστορίας των Σχολικών Φυλάκων, για τη χρονική περίοδο πριν το 2001, θα πραγματοποιείται με σφράγιση του προσκομισθέντος, από τον ασφαλισμένο, Δ.Α.Τ.Ε., στο Τμήμα Μητρώου, κατά τα γνωστά.

3. Η διαδικασία σύνταξης Καταλογιστικών Πράξεων θα πραγματοποιείται χωρίς επιβολή Π.Ε.Π.Ε.Ε.




Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΕΙΣΦΟΡΩΝ Ε.Φ.Κ.Α.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΛΙΑΠΑΚΗΣ

ΑΚΡΙΒΕΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ
Η ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΤΟΥ ΑΥΤΟΤΕΛΟΥΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ
ΕΛΕΝΗ ΤΣΙΟΥΤΣΙΑ

Αθήνα, 24/5/2019
Αριθμ. Πρωτ. Δ.ΑΣΦ.292/638501/2019

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ



ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΙΣΦΟΡΩΝ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
ΤΜΗΜΑ: ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΜΙΣΘΩΤΩΝ
Πληρ. : Ρ. Παναγιωτοπούλου
Τηλ : 210 5285573, Fax : 210 5229840
e-mail : d.asfalisis@efka.gov.gr

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΑΡ.: 26

ΘΕΜΑ: Ασφαλιστική τακτοποίηση σχολικών φυλάκων κατ΄ εφαρμογή του άρθρου 4 του Ν. 4554/2018
 
ΣΧΕΤ: α. Το άρθρο 4 του Ν. 4554/2018 (ΦΕΚ 130/τ. Α΄/18-7-2018)
β. Τα υπ’ αριθμ. Φ.10141/50289/1369/9-10-2018 και Φ.10141/62521/1731/29-1-2019 και Φ.10141/16067/419/12-4-2019 έγγραφα του ΥΠ.Ε.Κ.Α.Κ.Α.
γ.Την υπ’ αριθμ. 48/2018 Εγκύκλιο ΕΦΚΑ και το υπ’ αριθμ. Δ.ΕΙΣΦ.Μ./596/1405220/26-11-2018 Γενικό Έγγραφο της Δ/νσης Εισφορών Μισθωτών ΕΦΚΑ
 
Με την υπ’ αριθμ. 48/2018 Εγκύκλιο ΕΦΚΑ κοινοποιήθηκαν οι διατάξεις του άρθρου 4 του Ν.4554/2018 και δόθηκαν οδηγίες που αφορούσαν στην διαδικασία ασφάλισης των σχολικών φυλάκων κατόπιν τελεσίδικων δικαστικών αποφάσεων.
 
Μετά και τα υπ’ αριθμ. Φ.10141/62521/1731/29-1-2019 και Φ.10141/16067/419/12-4-2019 νεότερα έγγραφα του ΥΠ.Ε.Κ.Α.Κ.Α. και προς ενιαία αντιμετώπιση από τις υπηρεσίες του ΕΦΚΑ, θέτουμε υπόψη σας τα εξής:

1. ΣΥΝΤΟΜΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ/ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ
 
α. Σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 18 του Ν.2458/1997, στο οποίο παραπέμπει η παρ. 15 του άρθρου 20 του Ν.2639/1998 με βάση την οποία εκδόθηκε η υπ’ αριθμ. 34100/24-11-99 Υπουργική Απόφαση, οι συμμετέχοντες στα προγράμματα απόκτησης εργασιακής εμπειρίας άνεργοι που δεν ήταν ασφαλισμένοι σε άλλο δημόσιο ασφαλιστικό Οργανισμό, υπήχθησαν στην ασφάλιση του τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ για τον κλάδο παροχών ασθένειας σε είδος.
Επιπρόσθετα, με τις διατάξεις του άρθρου 18 του Ν.2874/2000 (ΦΕΚ 286/00 τ.Α΄), οι απασχολούμενοι ως σχολικοί φύλακες υπήχθησαν από 1/1/01 και στην ασφάλιση κατά του κινδύνου ατυχήματος.
β. Ορισμένα από τα ανωτέρω πρόσωπα (σχολικοί φύλακες), που πληρούσαν τις σχετικές προϋποθέσεις, μετά από σχετικές αποφάσεις του Α.Σ.Ε.Π. υπήχθησαν στις διατάξεις του άρθρου 11 του Π.∆. 164/2004 και μετατράπηκαν οι συμβάσεις τους σε συμβάσεις εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου. Συνεπώς τα εν λόγω πρόσωπα υπάγονταν πλέον, από την ημερομηνία κατάταξής τους σε οργανικές θέσεις, στην ασφάλιση του τ. Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ., σε όλους τους κλάδους αυτού, καθώς και στους συνεισπραττόμενους κλάδους των Ο.Α.Ε.∆., Ο.Ε.Κ. και Ο.Ε.Ε.
γ. Περαιτέρω, με υποβολή καταγγελιών στα κατά τόπους Υποκαταστήματα τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, ορισμένα από τα ανωτέρω πρόσωπα ζητούσαν την πλήρη ασφαλιστική τους τακτοποίηση και για τους κλάδους σύνταξης (κύριας και επικουρικής) για το χρονικό διάστημα από την έναρξη συμμετοχής τους στα προγράμματα απόκτησης εργασιακής εμπειρίας ανέργων και μέχρι την ένταξή τους στις ρυθμίσεις του Π.∆. 164/2004. Τα αρμόδια Υποκαταστήματα εξέδιδαν Απορριπτικές Αποφάσεις και εν συνεχεία οι καταγγέλλοντες υπέβαλαν ενστάσεις ενώπιον των Τοπικών Διοικητικών Επιτροπών των Υποκ/των του τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, οι οποίες απορρίπτονταν. Μετά την έκδοση των απορριπτικών αποφάσεων, οι καταγγέλλοντες υπέβαλαν προσφυγή ενώπιον των Διοικητικών Πρωτοδικείων, κατά των απορριπτικών αποφάσεων των Τοπικών Διοικητικών Επιτροπών του τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ.
δ. Με τις διατάξεις του άρθρου 40 του Ν.3996/2011 (ΦΕΚ 170/τ.Α΄/ 2011) δόθηκε η δυνατότητα στα άτομα, που κατά το χρόνο απόκτησης της εργασιακής εμπειρίας τους, είχαν υπαχθεί μόνο στον κλάδο ασθένειας σε είδος και κατά του κινδύνου ατυχήματος, να αναγνωρίσουν το χρόνο αυτό και στον κλάδο σύνταξης. Κατά συνέπεια οι σχολικοί φύλακες απέκτησαν δικαίωμα αναγνώρισης μέχρι δύο (2) έτη του χρόνου αυτού ως χρόνο ασφάλισης στο τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ. Η εν λόγω αναγνώριση δεν ίσχυε για το ΕΤΕΑ (τ.ΕΤΕΑΜ, νυν ΕΤΕΑΕΠ).
Στη συνέχεια, με τις διατάξεις του άρθρου 80 του Ν.4172/2013 (ΦΕΚ167/τ.Α’/23-7-2013) καταργήθηκαν οι θέσεις της ειδικότητας Σχολικών Φυλάκων, ανεξαρτήτως κατηγορίας εκπαίδευσης, με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου, που υπήρχαν στους δήμους και οι υπάλληλοι τέθηκαν σε διαθεσιμότητα.
ε. Με τις διατάξεις του άρθρου 248 του Ν. 4281/2014 και την υπ΄αριθμ. Φ.11321/19937/1443/20-11-2014 Υπουργική Απόφαση δόθηκε η δυνατότητα στο προσωπικό που έως την ισχύ του Ν.4172/2013 (κατάργηση ειδικότητας σχολικών φυλάκων και διαθεσιμότητα) υπηρετούσε σε θέση σχολικού φύλακα, να αναγνωρίσει το χρόνο μαθητείας – εργασιακής εμπειρίας ως συντάξιμο στο τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και στο τ. ΕΤΕΑ μέχρι το ανώτατο πέντε (5) έτη και συνυπολογιζόμενου τυχόν χρόνου που αναγνώρισαν σύμφωνα με το Ν. 3996/2011 με καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών αντίστοιχα από τον ασφαλισμένο και τον εργοδότη (Ο.Τ.Α.)
Με την υπ΄αριθμ. 66/2014 Εγκύκλιο τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ δόθηκαν οδηγίες για την ασφάλιση των σχολικών φυλάκων, τον τρόπο καταβολής των ασφαλιστικών εισφορών, την αξιοποίηση του αναγνωριζόμενου χρόνου καθώς και το ανώτατο όριο του αναγνωριζόμενου χρόνου. Η δυνατότητα υποβολής της αίτησης αναγνώρισης έληξε την 26/8/2015 (άρθρο 4 του Ν. 4329/2015).
στ. Με συμπληρωματικές οδηγίες του Υπουργείου Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης ως προς την ερμηνεία των διατάξεων του άρθρου 248 του Ν. 4281/2014 και της σχετικής Υπουργικής Απόφασης (σχετ. τα με αρ. πρωτ. Φ80000/οικ. 13288/202/31.3.12015 και Φ80000/15308/305/22.5.2015 έγγραφα) διευκρινίζονταν ότι ο αναγνωριζόμενος χρόνος των εν λόγω διατάξεων δεν αξιοποιείται για την κατοχύρωση ή τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος με τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης της νομοθεσίας που ίσχυε στο τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, πριν από την τροποποίησή της με τις διατάξεις του Ν. 3863/2010. Και τούτο διότι μέχρι τις 31.12.2010 δεν υπήρχε το δικαίωμα αναγνώρισης του χρόνου αυτού και δεν είχαν καταβληθεί οι σχετικές εισφορές.
Ωστόσο, ο εν λόγω χρόνος ήταν επιτρεπτό να αξιοποιηθεί για την κατοχύρωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος με τις προϋποθέσεις που ισχύουν από 1.1.2011 και εξής, με βάση το άρθρο 10 του Ν. 3863/2010, με το σκεπτικό ότι η αίτηση αναγνώρισης πλασματικών χρόνων (άρθρο 40 του Ν. 3996/2011) για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος με τις προϋποθέσεις που διαμορφώνονται και ισχύουν από 1.1.2011 και μετά, μπορεί να υποβληθεί οποτεδήποτε, προγενέστερα ή μεταγενέστερα από το έτος του οποίου τις προϋποθέσεις επιθυμούσαν να κατοχυρώσουν οι ασφαλισμένοι (όχι όμως και μετά την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης συνταξιοδότησης).
Επιπλέον με την Φ11321/19937/1443/20.11.2014 Υπουργική Απόφαση καθορίστηκε ότι οι περιορισμοί ως προς το σύνολο του αναγνωριζόμενου χρόνου που τίθενται από το άρθρο 40 του Ν. 3996/2011 ισχύουν και για το χρόνο αναγνώρισης των σχολικών φυλάκων, συμπεριλαμβανομένων έως και 5 ετών για την απασχόλησή τους αυτή.
ζ. Με τις διατάξεις του άρθρου 4 του Ν. 4554/2018 καθώς και τα σχετικά (β) έγγραφα του Υπουργείου, προβλέφθηκε ότι βεβαιωμένες ή μη οφειλές προς φορείς κοινωνικής ασφάλισης, οι οποίες καταλογίστηκαν σε ΟΤΑ σε συνέχεια δικαστικών αποφάσεων, που έκριναν ότι απασχολούμενοι σε προγράμματα απόκτησης εργασιακής εμπειρίας σχολικοί φύλακες υπάγονται στην πλήρη ασφάλιση των φορέων αυτών, απαλλάσσονται των επιβληθέντων πρόσθετων τελών, τόκων, προσαυξήσεων και επιβαρύνσεων.
Επιπλέον, χρόνος που έχει διανυθεί από την πρώτη ημέρα στα προγράμματα αυτά αποτελεί πραγματικό χρόνο ασφάλισης ανεξαρτήτως προσφυγής ή μη στα αρμόδια δικαστήρια ή διοικητικά όργανα και ανεξαρτήτως του αποτελέσματος αυτών.

2. ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΝΕΩΝ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ
 
Κατά συνέπεια και σύμφωνα με τα νεότερα έγγραφα του Υπουργείου, στο πεδίο εφαρμογής των νέων διατάξεων εμπίπτουν οι σχολικοί φύλακες που απασχολήθηκαν σε προγράμματα εργασιακής εμπειρίας με την ειδικότητα του Σχολικού Φύλακα, σε όποιο στάδιο διοικητικής διαδικασίας βρίσκεται η υπόθεσή τους και ανεξαρτήτως προσφυγής ή όχι στα αρμόδια δικαστήρια και τυχόν αποτελέσματος αυτών.
Επιπλέον επισημαίνεται ότι στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων εμπίπτουν και όσοι από τους σχολικούς φύλακες έχουν υπαχθεί στη διάταξη του άρθρου 248 του Ν. 4281/2014 και αναγνώρισαν το συνολικό ή μέρος του χρόνου ασφάλισης στο τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ ή/και στο τ. ΕΤΕΑ, κατόπιν εξαγοράς.

3. ΚΛΑΔΟΙ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ - ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΕΙΣΦΟΡΕΣ

→ Κλάδοι ασφάλισης
 
Σύμφωνα με τις νέες διατάξεις και τα υπ’ αριθμ. Φ.10141/50289/1369/9-10-2018, Φ.10141/62521/1731/29-1-2019 και Φ.10141/16067/419/12-4-2019 έγγραφα του ΥΠ.Ε.Κ.Α.Κ.Α., οι σχολικοί φύλακες που απασχολήθηκαν σε προγράμματα εργασιακής εμπειρίας θα πρέπει να έχουν πλήρη ασφαλιστική κάλυψη, ήτοι σε όλους τους κλάδους και λογαριασμούς κύριας ασφάλισης ΕΦΚΑ και για όλους τους φορείς, κλάδους ή λογαριασμούς, τις οποίες ο ΕΦΚΑ συνεισπράττει.
Κλάδοι ασφάλισης: Κύρια σύνταξη, Επικουρική, Ασθένεια σε Είδος και Χρήμα, ΟΑΕΔ, ΟΕΚ, ΟΕΕ αναλόγως επιμεριζόμενα.

→ Εργοδοτικές εισφορές (ΔΗΜΟΙ)
 
Οι αναλογούσες εργοδοτικές εισφορές που έχουν καταλογιστεί ή θα καταλογιστούν σε Δήμους για τα εν λόγω πρόσωπα, θα εξοφληθούν σε δόσεις που θα ορισθούν με απόφαση των Διοικητικών Συμβουλίων του ΕΦΚΑ και του ΕΤΕΑΕΠ, απαλλαγμένες από επιβληθέντα πρόσθετα τέλη, τόκους, προσαυξήσεις και επιβαρύνσεις.

→ Εισφορές ασφαλισμένων

Οι αναλογούσες εισφορές των ασφαλισμένων σχολικών φυλάκων δεν αναζητούνται. Τυχόν καταβληθείσες εισφορές από τους ασφαλισμένους δεν επιστρέφονται.
Επισημαίνεται ότι στην περίπτωση που τα εν λόγω πρόσωπα (σχολικοί φύλακες) επιθυμούν να καταβάλλουν οι ίδιοι τις αναλογούσες εργατικές εισφορές για κύρια και επικουρική ασφάλιση, μπορούν να υποβάλλουν αίτηση έως την 28/7/2019 στην Υπηρεσία ΕΦΚΑ της έδρας του Εργοδότη (Δήμος).

4. ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΤΑΚΤΟΠΟΙΗΣΗΣ - ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ
 
Λόγω των διαφορετικών περιπτώσεων που αφορούν σχολικούς φύλακες που απασχολήθηκαν σε προγράμματα απόκτησης εργασιακής εμπειρίας σε διάφορους δήμους σε όλη την επικράτεια της χώρας καθώς και των προσφυγών που έχουν κατατεθεί σε πληθώρα διοικητικών πρωτοδικείων ανεξαρτήτως αποτελέσματος αυτών και προκειμένου να επιτευχθεί η πιστή και ορθή εφαρμογή των νέων διατάξεων, κρίνεται σκόπιμο οι περιπτώσεις σχολικών φυλάκων να εξετάζονται αναλόγως και να ακολουθείται η συγκεκριμένη διαδικασία για κάθε περίπτωση ως εξής:

→ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Α: ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΦΥΛΑΚΑΣ ΠΟΥ ΟΥΔΕΠΟΤΕ ΥΠΕΒΑΛΛΕ ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ ΣΤΟ τ. ΙΚΑΕΤΑΜ, ΟΥΤΕ ΑΣΚΗΣΕ ΠΡΟΣΦΥΓΗ ΣΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΚΑΙ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΕΙ ΧΡΟΝΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 40 ΤΟΥ Ν.3996/2011 Η΄ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 248 ΤΟΥ Ν. 4281/2014
 
Ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει να προσέλθει στην Υπηρεσία ΕΦΚΑ που ανήκει η έδρα του εργοδότη (Δήμου) και να υποβάλλει τα εξής δικαιολογητικά:
α. Αίτηση – Υπεύθυνη Δήλωση (Υπόδειγμα 1) στην οποία θα αιτείται την υπαγωγή του στις νέες διατάξεις, θα δηλώνει υπεύθυνα την χρονική περίοδο απασχόλησης καθώς και αν έχει αναγνωρίσει χρόνο απασχόλησης στα συγκεκριμένα προγράμματα και για ποιο χρονικό διάστημα.
Επιπλέον, στην συγκεκριμένη αίτηση θα πρέπει να δηλώνει, αν επιθυμεί να καταβάλλει τις αναλογούσες εργατικές εισφορές για κύρια και επικουρική ασφάλιση. Σε περίπτωση που επιθυμεί την καταβολή τους θα πρέπει να δηλώσει αν θα καταβάλλει εισφορές για το συνολικό χρονικό διάστημα απασχόλησης ή τμήμα αυτού.
β. Βεβαίωση από τον εργοδότη (Δήμο) για το χρονικό διάστημα που απασχολήθηκε σε πρόγραμμα εργασιακής εμπειρίας με την ειδικότητα του σχολικού φύλακα. Σε περίπτωση που ο ασφαλισμένος επιθυμεί να καταβάλλει τις αναλογούσες εργατικές εισφορές θα πρέπει παράλληλα να προσκομίσει και Βεβαίωση από τον Δήμο για τις αποδοχές που λάμβανε για κάθε επιμέρους χρονικό διάστημα.

→ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Β: ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΦΥΛΑΚΑΣ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΥΠΟΒΑΛΛΕΙ ΕΝΣΤΑΣΗ ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΗΣ Τ.Δ.Ε. τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΑΠΟΡΡΙΠΤΙΚΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΕΠΙ ΤΗΣ ΥΠΟΒΛΗΘΕΙΣΗΣ ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ ΣΕ ΕΚΚΡΕΜΟΤΗΤΑ
 
Θα πρέπει να ακολουθηθεί η διαδικασία της Περίπτωσης Α (Αίτηση – Βεβαίωση από τον Δήμο κ.λ.π.) δηλώνοντας ότι η υπόθεση είναι σε εκκρεμότητα ενώπιον της Τ.Δ.Ε.
Στη συνέχεια οι συγκεκριμένες υποθέσεις σχολικών φυλάκων που δεν έχουν εκδικαστεί, θα πρέπει να αναζητηθούν από τον Β/θμιο έλεγχο και να αναπεμφθούν στο αρμόδιο Τμήμα του Α/θμιου ελέγχου, για να προβεί στην ασφαλιστική τακτοποίηση.

→ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Γ: ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΦΥΛΑΚΑΣ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΙ ΣΤΟ ΑΡΜΟΔΙΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΑΠΟΡΡΙΠΤΙΚΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΗΣ Τ.Δ.Ε. τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ

Θα ακολουθείται η διαδικασία της Περίπτωσης Α και στην περίπτωση που:
• Η προσφυγή δεν έχει συζητηθεί, θα πρέπει να υποβληθεί δήλωση παραίτησης του προσφεύγοντα προς το αρμόδιο δικαστήριο και εν συνεχεία η σχετική Βεβαίωση από το αρμόδιο Πρωτοδικείο θα υποβάλλεται από τον ασφαλισμένο στην υπηρεσία του ΕΦΚΑ της έδρας του εργοδότη προκειμένου να ακολουθήσει η ασφαλιστική του τακτοποίηση.
• H προσφυγή έχει εκδικαστεί και ανεξαρτήτως αποτελέσματος αυτής, θα αναζητηθούν τα προαναφερόμενα δικαιολογητικά και στη συνέχεια θα ακολουθήσει η ασφαλιστική του τακτοποίηση.

5. ΣΧΟΛΙΚΟΙ ΦΥΛΑΚΕΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΕΙ ΜΕ ΤΙΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 248 ΤΟΥ Ν. 4281/2014

Όπως προαναφέρθηκε, σύμφωνα με τις νέες διατάξεις, ο χρόνος που έχει διανυθεί από την πρώτη ημέρα σε προγράμματα απόκτησης εργασιακής εμπειρίας με την ειδικότητα του σχολικού φύλακα αποτελεί πραγματικό χρόνο ασφάλισης.
Ως εκ τούτου και ο χρόνος που εξαγοράστηκε στα προγράμματα αυτά ως πλασματικός, νοείται πλέον ως χρόνος πραγματικής απασχόλησης. Ο χρόνος αυτός δεν θα προσμετράται στον πλασματικό χρόνο και επομένως οι ασφαλισμένοι θα μπορούν να αναγνωρίσουν το σύνολο του επιτρεπόμενου κάθε φορά, σύμφωνα με τη κείμενη νομοθεσία, πλασματικού χρόνου ασφάλισης.
Στις περιπτώσεις που ο μέχρι τώρα εξαγοραζόμενος χρόνος υπολείπεται του χρόνου των 5 ετών που έδινε την δυνατότητα η συγκεκριμένη ρύθμιση, τότε οι Δήμοι θα συνεχίσουν να καταβάλλουν τις δόσεις που υπολείπονται και αφορούσαν τις εργοδοτικές εισφορές, χωρίς τόκους, προσαυξήσεις και λοιπές επιβαρύνσεις, και για όλο το χρονικό διάστημα που έχει απομείνει μέχρι την συμπλήρωση των 5 ετών.
Όσον αφορά τα υπολειπόμενα ποσά μηνιαίων δόσεων που αφορούν τις εισφορές ασφαλισμένου, από 29/1/2019 πλέον δεν αναζητούνται.
Επισημαίνεται ότι στην περίπτωση που ο ασφαλισμένος επιθυμεί και επιλέξει να συνεχίσει να καταβάλλει τις τυχόν υπολειπόμενες δόσεις, θα πρέπει να υποβάλλει έως 28/7/2019, σχετική αίτηση στο Υποκ/μα που εκδόθηκε η αρχική απόφαση, στην οποία θα αναφέρει την βούλησή του αυτή (Υπόδειγμα 2).
Αναλυτικές οδηγίες για την διαδικασία ασφαλιστικής τακτοποίησης των σχολικών φυλάκων καθώς και του τρόπου καταλογισμού των εργοδοτικών εισφορών στους Δήμους θα δοθούν άμεσα με νεότερο έγγραφο της Δ/νσης Εισφορών Μισθωτών.
Επιπλέον, όσον αφορά την δυνατότητα λήψης μεγαλύτερης συνταξιοδοτικής παροχής στους ασφαλισμένους σχολικούς φύλακες που επιθυμούν να καταβάλλουν τις αναλογούσες ασφαλιστικές εισφορές καθώς και για εκείνους που έχουν εξαγοράσει χρόνο απασχόλησης και έχουν ήδη συνταξιοδοτηθεί θα δοθούν οδηγίες από την αρμόδια Γενική Δ/νση Συντάξεων.
 
Του παρόντος να λάβει άμεσα γνώση ενυπόγραφα το προσωπικό αρμοδιότητάς σας.





O ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΕΦΚΑ
α.α.
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΣΑΚΙΡΗΣ

ΑΚΡΙΒΕΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ
Η ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΤΟΥ ΑΥΤΟΤΕΛΟΥΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ
ΤΣΙΟΥΤΣΙΑ ΕΛΕΝΗ

Αθήνα,16.5.2019
Ε.2084/16-5-2019

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

1. ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΕΜΜΕΣΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ Α : «ΦΠΑ»
2. ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΕΛΩΝΕΙΩΝ ΚΑΙ ΕΦΚ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΦΚ ΚΑΙ ΦΠΑ
ΤΜΗΜΑ Ε : «ΦΠΑ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ-ΕΞΑΓΩΓΩΝ»

Ταχ. Δ/νση: Σίνα 2-4
Ταχ. Κώδικας: 10672, Αθήνα
Τηλέφωνο: 2132122400-210 6987409
Fax: 2103645413-210 6987408
E-Mail: dfpa.a1@1992.syzefxis.gov.gr
vat-customs@2001.syzefxis.gov.gr
Url: www.aade.gr

Θέμα: «Κοινοποίηση του καταλόγου των χρυσών νομισμάτων που πληρούν τα κριτήρια του επενδυτικού χρυσού σύμφωνα με το άρθρο 47 του Κώδικα ΦΠΑ (ν. 2859/2000) με ισχύ για το έτος 2019»

Σας κοινοποιούμε, συνημμένα, στην ελληνική γλώσσα, τον κατάλογο των χρυσών νομισμάτων που πληρούν τα κριτήρια που καθορίζονται στην περίπτωση β' της παραγράφου 2 του άρθρου 47 του Κώδικα ΦΠΑ, ν. 2859/2000 (αντίστοιχη διάταξη άρθρο 344, παρ. 1, σημείο 2 της οδηγίας 2006/112/ΕΚ του Συμβουλίου), σχετικά με το ειδικό καθεστώς απαλλαγής από τον φόρο προστιθεμένης αξίας του επενδυτικού χρυσού, όπως δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρ. Ένωσης (τεύχος 2018/C 412/07, έκδοση στις 14.11.2018) και ισχύει για το έτος 2019.

Όπως αναφέρεται και στο επεξηγηματικό σημείωμα του καταλόγου, ένα νόμισμα μπορεί να απαλλάσσεται από τον φόρο προστιθεμένης αξίας, έστω και αν δεν αναφέρεται στον κατάλογο, εφόσον πληροί τα κριτήρια για την απαλλαγή τα οποία θεσπίζονται από τις σχετικές διατάξεις της οδηγίας 2006/112/ΕΚ του Συμβουλίου (οι οποίες έχουν ενσωματωθεί ως ανωτέρω στο εσωτερικό μας δίκαιο). Επισημαίνεται ότι, ο κατάλογος των χρυσών νομισμάτων καταρτίζεται με αλφαβητική σειρά, κατά χώρα και ονομασία νομίσματος.

Για την εφαρμογή του ειδικού καθεστώτος επενδυτικού χρυσού του άρθρου 47 του Κώδικα ΦΠΑ, έχουν εκδοθεί οι ΠΟΛ.1193/9.7.2002 (ΦΕΚ 932 τ.Β) και Δ.1829/1124/28.11.2006 (ΦΕΚ 1851 τ.Β) αποφάσεις του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών, καθώς και η με αριθ. Δ. 47/24/2007 σχετική εγκύκλιος. 

Τέλος, υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με το τρίτο εδάφιο της παραγράφου 5 του άρθρου 47 του Κώδικα ΦΠΑ, στην περίπτωση πωλήσεων χρυσών νομισμάτων που πληρούν τα κριτήρια της περίπτωσης β' της παραγράφου 2 του άρθρου 47 του ίδιου Κώδικα, υφίσταται η υποχρέωση των υποκείμενων κάθε έτος να υποβάλλουν στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων και ειδικότερα στο Τμήμα Α' «ΦΠΑ» της Διεύθυνσης Εφαρμογής της Έμμεσης Φορολογίας κατάλογο των νομισμάτων που πούλησαν, συμπληρωμένο με τα αναγνωριστικά στοιχεία των νομισμάτων αυτών (μικτό βάρος, περιεκτικότητα σε χρυσό, έτος και χώρα κοπής, ημερομηνία και τιμή τελευταίας πώλησης συγκεκριμένου νομίσματος). Σημειώνεται ότι όσον αφορά στη τιμή πώλησης αυτή πρέπει να είναι προγενέστερη της 1ης Απριλίου εκάστου έτους.


Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ

Αθήνα, 22 Μαΐου 2019
Αριθ. Πρωτ.:Ε.2086/22-5-2019

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ – ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΛΑΒΕΙ Α.Δ.Α.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
 


ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΑΜΕΣΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ Α'

Ταχ. Δ/νση:Καρ. Σερβίας 10
Ταχ. Κώδικας:101 84 Αθήνα
Τηλέφωνο:210 - 3375317-8
Fax:210 - 3375001
E-Mail:d12.a@vo.syzefxis.gov.gr
Url:www.aade.gr

Ε 2086/2019

ΘΕΜΑ: Φορολογική μεταχείριση εισοδήματος αλλοδαπής που αποκτά αλλοδαπό προσωπικό, κάτοικοι Ελλάδας, εργαζόμενοι σε ναυλομεσιτικό γραφείο του ν. 27/1975.

Με αφορμή ερώτημα που υπεβλήθη στην υπηρεσία μας, αναφορικά με το πιο πάνω, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

1. Με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 5 του ν.4172/2013 (ΚΦΕ) γίνεται ενδεικτική απαρίθμηση εισοδημάτων πηγής Ελλάδος, ενώ στην παράγραφο 2 του άρθρου αυτού ορίζεται ότι ως εισόδημα που προκύπτει στην αλλοδαπή νοείται κάθε εισόδημα που δεν προκύπτει στην ημεδαπή, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παράγραφο 1.

2. Επίσης, με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 3 του ΚΦΕ ορίζεται ότι ο φορολογούμενος που έχει τη φορολογική κατοικία του στην Ελλάδα υπόκειται σε φόρο για το φορολογητέο εισόδημά του που προκύπτει στην ημεδαπή και την αλλοδαπή, ήτοι το παγκόσμιο εισόδημά του που αποκτάται μέσα σε ορισμένο φορολογικό έτος. Κατ' εξαίρεση, από τις διατάξεις του δευτέρου εδαφίου της παρ. 1 του άρθρου 3 του ΚΦΕ προβλέπεται ότι το αλλοδαπό προσωπικό των γραφείων του α.ν. 89/1967 που εντάσσονται στο ειδικό καθεστώς φορολόγησης υπόκειται σε φόρο στην Ελλάδα μόνο για το εισόδημα που προκύπτει στην ημεδαπή.

3. Εξάλλου, με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 1 του α.ν. 89/1967, όπως ισχύουν μετά την αντικατάστασή τους με το άρθρο 38 του ν. 4605/2019 , ορίζεται ότι αλλοδαπές εταιρείες μπορούν να εγκαθίστανται στην Ελλάδα, σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου αυτού, με αποκλειστικό σκοπό να παρέχουν στα κεντρικά τους καταστήματα ή σε συνδεδεμένες με αυτές, κατά την έννοια του άρθρου 2 του ν.4172/2013, και μη εγκατεστημένες στην Ελλάδα επιχειρήσεις, υπηρεσίες (α)συμβουλευτικού χαρακτήρα,(β)κεντρικής λογιστικής υποστήριξης, (γ)ελέγχου ποιότητας παραγωγής, προϊόντων, διαδικασιών και υπηρεσιών, (δ)κατάρτισης μελετών, σχεδίων και συμβάσεων, (ε)διαφήμισης και μάρκετινγκ, (στ)επεξεργασίας στοιχείων, (ζ)λήψης και παροχής πληροφοριών, (η)έρευνας και ανάπτυξης, (θ)ανάπτυξης λογισμικού, προγραμματισμού ηλεκτρονικών υπολογιστών και υποστήριξης συστημάτων πληροφορικής, (ι)αποθήκευσης και διαχείρισης αρχείων και πληροφοριών, (ια)διαχείρισης προμηθευτών, πελατών και εφοδιαστικής αλυσίδας μη συμπεριλαμβανομένης της εκτέλεσης μεταφορών με ίδια μέσα, (ιβ)διαχείρισης και εκπαίδευσης ανθρώπινου δυναμικού και (ιγ)δραστηριοτήτων τηλεφωνικού κέντρου και τηλεφωνικής πληροφόρησης που βασίζεται σε ηλεκτρονικό υπολογιστή.

4. Με την Α.1041/2019 (ΦΕΚ Β'353/11-2-2019) Απόφαση Διοικητή, με την οποία καθορίσθηκε ο τύπος και το περιεχόμενο της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων φορολογικού έτους 2018, ορίζεται ότι ως προς τα εισοδήματα του αλλοδαπού προσωπικού των εγκατεστημένων στην Ελλάδα γραφείων σύμφωνα με τις διατάξεις του α.ν. 89/1967, φορολογικών κατοίκων Ελλάδας, που δεν προκύπτουν στην Ελλάδα και βάσει της παρ.1 του άρθρου 3 του ν.4172/2013 δεν υπόκεινται σε φορολογία, αυτά δηλώνονται στους κωδικούς 659-660 του εντύπου Ε1.

5. Μετά από όλα όσα αναφέρθηκαν πιο πάνω και δεδομένου ότι οι φορολογικές διατάξεις ερμηνεύονται στενά, προκύπτει ότι η εξαίρεση του δευτέρου εδαφίου της παρ. 1 του άρθρου 3 του ΚΦΕ αναφέρεται μόνο στο αλλοδαπό προσωπικό των εγκατεστημένων στην Ελλάδα γραφείων, σύμφωνα με τον α.ν.89/1967 και όχι στο αλλοδαπό προσωπικό ναυλομεσιτικού γραφείου του ν.27/1975. Εξάλλου, όμοια αντιμετώπιση των ως άνω προσώπων βασιζόμενη στην ΠΟΛ.1003/2014 ερμηνευτική εγκύκλιο του ν.4308/2014 δεν θα μπορούσε να γίνει χωρίς ρητή διάταξη νόμου, καθόσον η επισήμανση που γίνεται στην ερμηνευτική εγκύκλιο του ν.4308/2014 ότι οποιαδήποτε αναφορά στον α.ν.89/1967 καταλαμβάνει και τον ν.27/1975, σχετίζεται με την τήρηση λογιστικού συστήματος και λογιστικών αρχείων των νομικών προσώπων και οντοτήτων και όχι με τον τρόπο φορολόγησης του εισοδήματος φυσικών προσώπων, αλλοδαπού προσωπικού των εγκατεστημένων στην Ελλάδα γραφείων του ν.27/1975 και του α.ν. 89/1967. Προς το συμπέρασμα αυτό, άλλωστε, συνηγορεί και το επιχείρημα ότι στην περίπτωση β' του άρθρου 33 του ν.4172/2013 (Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος) περί μη εφαρμογής τεκμηρίων διαβίωσης βάσει επιβατικού αυτοκινήτου ιδιωτικής χρήσης ή της κατοικίας, γίνεται διακριτή αναφορά στο προσωπικό των επιχειρήσεων που υπάγονται στις διατάξεις τόσο του άρθρου 25 του ν. 27/1975 όσο και του α.ν.89/1967, γεγονός που καταδεικνύει τη βούληση του φορολογικού νομοθέτη να απαλλάξει συγκεκριμένες κατηγορίες φορολογουμένων σε ότι αφορά την εφαρμογή τεκμηρίων διαβίωσης του άρθρου 31 του ν.4172/2013.




Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ

Αθήνα, 23 Μαΐου 2019
Ε.2087/23-5-2019

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΑΜΕΣΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ
ΤΜΗΜΑΤΑ Β', Α'

Ταχ. Δ/νση: Καρ. Σερβίας 10
Ταχ. Κώδικας: 101 84 ΑΘΗΝΑ
Τηλέφωνο: 2103375312
Fax: 2103375001
E-Mail: d12.b@yo.syzefxis.gov.gr
Url: www.aade.gr

ΘΕΜΑ: Κοινοποίηση των διατάξεων του άρθρου 234 του ν.4610/2019 (ΦΕΚ Α' 70)

Σας κοινοποιούμε τις διατάξεις του άρθρου 234 του ν.4610/2019 (ΦΕΚ Α' 70), με τις οποίες προστέθηκε παράγραφος 8 στο άρθρο 26 του ν.4172/2013 αναφορικά με τις προβλέψεις επισφαλών απαιτήσεων. Ειδικότερα:

1. Με τις κοινοποιούμενες διατάξεις των παραγράφων 1 και 2 παρέχεται στις επιχειρήσεις επαγγελματιών πρακτόρων παιχνιδιών πρόγνωσης της εταιρείας «Οργανισμός Προγνωστικών Αγώνων Ποδοσφαίρου Α.Ε.» (Ο.Π.Α.Π. Α.Ε.), για τα εισοδήματα που αποκτώνται κατά τα φορολογικά έτη που αρχίζουν από την 1η Ιανουάριου 2018 και μετά, η δυνατότητα έκπτωσης για τις πραγματοποιούμενες πωλήσεις τους, ποσοστού με κλίμακα ενάμισι τοις εκατό (1,5%) για αξίες μέχρι 500.000 ευρώ και ένα τοις εκατό (1%) για αξίες από 500.001 έως 1.000.000 ευρώ, ως ποσό πρόβλεψης επισφαλών απαιτήσεων.
 
Για τον υπολογισμό της ως άνω έκπτωσης δεν προσμετρώνται οι πραγματοποιούμενες πωλήσεις από τυχερά παίγνια μέσω παιγνιομηχανημάτων που αδειοδοτήθηκαν με τις διατάξεις του άρθρου 39 του ν. 4002/2011 (Α' 180).

2. Στην αιτιολογική έκθεση του υπόψη νόμου αναφέρεται ότι για το υπολογισμό των επισφαλών απαιτήσεων δεν προσμετρώνται οι πραγματοποιούμενες πωλήσεις από τυχερά παίγνια μέσω παιγνιομηχανημάτων που αδειοδοτήθηκαν με τις διατάξεις του άρθρου 39 του ν.4002/2011, καθώς και οι πωλήσεις λαχείων και άλλα έσοδα που πραγματοποιούν τα πρακτορεία του Ο.Π.Α.Π. από άλλες δραστηριότητες όπως η πώληση καρτών κινητής τηλεφωνίας, εξόφληση λογαριασμών κλπ.

3. Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι η έκπτωση αυτή αφορά πρακτορεία του ΟΠΑΠ που λειτουργούν είτε ως ατομικές επιχειρήσεις, είτε ως νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες και ανεξάρτητα από την τήρηση απλογραφικών ή διπλογραφικών βιβλίων. Για τον υπολογισμό της πρόβλεψης λαμβάνεται υπόψη το σύνολο των πωλήσεων της επιχείρησης που προέρχονται από τη συνεργασία της επιχείρησης με την Ο.Π.Α.Π. Α.Ε. με βάση τα στοιχεία των βεβαιώσεων της Ο.Π.Α.Π. Α.Ε., χωρίς να συμπεριλαμβάνονται οι πωλήσεις από τυχόν άλλη δραστηριότητα ή λοιπούς κλάδους της ίδιας επιχείρησης, όπως πώληση καρτών κινητής τηλεφωνίας, εξόφληση λογαριασμών, πωλήσεις λαχείων, εκμετάλλευση καφενείου, εμπορία ψιλικών-τσιγάρων, διανομή τύπου, κ.λπ.


Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ Α.Α.Δ.Ε.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ

Αθήνα, 21-5-2019
Αριθ. Πρωτ.Φ 30269/15083/Δ16.394

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΚΟΙΝ. ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
Δ/ΝΣΗ ΠΡΟΣΘΕΤΗΣ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ (Δ16)
ΤΑΧ. Δ/ΝΣΗ: Σταδίου 29
ΤΑΧ. ΚΩΔΙΚΑΣ: 101 10 Αθήνα
Πληροφορίες : Ε. Σπύρου
Τηλέφωνο: 210-3368159
Telefax: 210-3368148
E-mail: proasf@ypakp.gr

ΘΕΜΑ: «Σχετικά με τον υπολογισμό της εφάπαξ παροχής των ασφαλισμένων του πρ. ΤΑΠΟΣΕ»

Σχετ.: 1. To υπ. αρίθμ. 72421/3-4-2019 διαβιβαστικό της υπ. αρίθμ. 49/7/26-3-2019 Απόφασης της Διοικητικής Επιτροπής Εφάπαξ Παροχών του ΕΤΕΑΕΠ

2. Το υπ. αρίθμ. οικ/604-13-10-2016 έγγραφο της ΕΑΑ

3. Το υπ. αρίθμ. Φ.80000/46980/Δ.15/807/25-10-2016 έγγραφό μας

Σε απάντηση του σχετικού 1 εγγράφου σας, αναφορικά με τον υπολογισμό της εφάπαξ παροχής των ασφαλισμένων του πρ. ΤΑΠΟΣΕ και ειδικότερα επί των αποδοχών που θα χρησιμοποιηθούν κατά τον υπολογισμό του μέρους της παροχής έως το 2013, σας γνωρίζουμε τα κάτωθι:

1. Βάσει της παραγράφου 4 του άρθρου 35 του ν. 4387/2106 το τμήμα της παροχής που αντιστοιχεί σε χρόνο ασφάλισης μέχρι τις 31.12.2013, αποτελείται από το γινόμενο ποσοστού αναπλήρωσης, επί των αποδοχών στις οποίες έγιναν οι νόμιμες κρατήσεις, επί του δεκαδικού αριθμού των ετών ασφάλισης έως και τις 31.12.2013.

Ως αποδοχές, νοείται ο μέσος όρος των μηνιαίων αποδοχών που έλαβε ο ασφαλισμένος κατά τα πέντε (5) τελευταία έτη έως και τις 31.12.2013, εφόσον υπεβλήθησαν σε ασφαλιστικές εισφορές υπέρ του ταμείου, χωρίς να υπολογίζονται τα δώρα εορτών και το επίδομα αδείας.

2. Σύμφωνα με την νομοθεσία και τις καταστατικές διατάξεις του πρ. ΤΑΠΟΣΕ, η εισφορά ασφαλισμένου, ανέρχεται σε ποσοστό 4 % επί του συνόλου των πάσης φύσεως αποδοχών, επιδομάτων και δευτερευουσών απολαβών. Για τον υπολογισμό της ανωτέρω εισφοράς, οι δευτερεύουσες απολαβές των ασφαλισμένων, είτε πραγματοποιούνται αυτές είτε όχι, καθορίζονται υποχρεωτικά, ως ποσοστό (70%, 50% ή 30%, ανάλογα με την ειδικότητα των ασφαλισμένων) επί του βασικού μισθού και του κάθε είδους επιδόματος το οποίο λαμβανόταν υπόψη για τον υπολογισμό της εφάπαξ παροχής (με τον καταστατικό τρόπο).

3. Όπως προκύπτει από το Απόσπασμα Πρακτικού της υπ. αρίθμ. 7 Συνεδρίασης της Διοικητικής Επιτροπής Εφάπαξ Παροχών, αντιμετωπίζετε περιπτώσεις ασφαλισμένων του πρ. ΤΑΠΟΣΕ, που ενώ λαμβάνουν μέρος των δευτερευουσών απολαβών, καταβάλλουν εντούτοις εισφορές επί του συνόλου τους. 

Ως εκ τούτου, τίθεται το ζήτημα, της χρήσης των δευτερευουσών αποδοχών κατά τον υπολογισμό της παροχής και εάν θα συνυπολογίζεται το σύνολό τους ή μόνο το μέρος που πραγματικά λαμβάνουν οι ενδιαφερόμενοι.

4. Σύμφωνα με το άρθρο 41 του ν. 4415/2016, το ποσοστό αναπλήρωσης για τον υπολογισμό της παροχής των εν λόγω ασφαλισμένων ανέρχεται σε ποσοστό 100 % και επιπλέον, όπως αναφέρεται στα σχετικά έγγραφα της Ε.Α.Α. και των υπηρεσιών του Υπουργείου (σχετ. 2 και 3), κατά τον υπολογισμό της παροχής, στις μηνιαίες αποδοχές θα πρέπει να ληφθούν υπόψη και οι δευτερεύουσες απολαβές. Με βάση τα προαναφερόμενα και δεδομένου ότι,

• ο τρόπος υπολογισμού της εφάπαξ παροχής, τηρεί την αρχή της ανταποδοτικότητας και ειδικότερα ο ενιαίος τύπος υπολογισμού της παροχής βασίζεται στο ότι για κάθε έτος, για εισφορά 4%, αποδίδει το 60% των μέσων αποδοχών της πενταετίας 2009-2013,

• το αίτημα των ασφαλισμένων αφορά εισφορές, οι οποίες έχουν παρακρατηθεί και αποδοθεί στο Ταμείο και έχουν συνδράμει στην συγκέντρωση του ασφαλιστικού κεφαλαίου τους, που διατηρεί και εκμεταλλεύεται το Ταμείο,

• το άρθρο 35 του ν. 4387/2016, αποσκοπεί στη διασφάλιση των δικαιωμάτων του ασφαλισμένου (όπως αναμφίβολα προκύπτει και από την Αιτιολογική Έκθεση),

• η αρχή της ισότητας βάσει του άρθρου 4 παρ. 1 του Συντάγματος επιβάλλει την ομοιόμορφη μεταχείριση προσώπων που τελούν υπό τις αυτές ή παρόμοιες συνθήκες. Εάν ήθελε θεωρηθεί ότι δεν θα λαμβάνονταν υπόψη όλες οι δευτερεύουσες απολαβές επί των οποίων έχουν επιβληθεί εισφορές, αλλά μόνο αυτές που έχει λάβει ο ασφαλισμένος, τότε κατά τον υπολογισμό θα υφίσταται ανόμοια μεταχείριση μεταξύ των ασφαλισμένων που έχουν λάβει τις δευτερεύουσες και αυτών που δεν τις έχουν λάβει, παρότι και οι δύο ομάδες έχουν καταβάλει εισφορές επί του ίδιου ποσού,

• για το μέρος της παροχής από 1-1-2014 και εφεξής οι ασφαλισμένοι λαμβάνουν την συσσωρευμένη αξία όλων των εισφορών που έχουν καταβάλλει,

κατά τον υπολογισμό της παροχής των ασφαλισμένων του πρ. ΤΑΠΟΣΕ, πέρα από τις πάσης φύσεως αποδοχές και επιδόματα που τους επιβάλλεται ποσοστό 4 %, λαμβάνονται επιπλέον υπόψη και οι δευτερεύουσες απολαβές επί των οποίων έχουν επιβληθεί εισφορές, ανεξάρτητα εάν οι δευτερεύουσες απολαβές έχουν καταβληθεί στους ασφαλισμένους ή όχι.


Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ

Θεωρήθηκε για την ακρίβεια
Ο προϊστάμενος της γραμματείας

Α.  1201/2019

Τροποποίηση της Α. 1041/2019 απόφασης του Διοικητή ΑΑΔΕ «Τύπος και περιεχόμενο της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων φορολογικού έτους 2018, των λοιπών εντύπων και των δικαιολογητικών εγγράφων που συνυποβάλλονται με αυτή» (ΦΕΚ 353/Β’/2019).
 

Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
Έχοντας υπόψη:
1. Τις διατάξεις
α) Της παραγράφου 7 του άρθρου 67 του ν. 4172/2013 (Α΄ 167).
β) Του Κεφαλαίου Α΄ «Σύσταση Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων» του ν. 4389/2016 (Α΄94) και ειδικότερα της περίπτωσης δ της παραγράφου 2 του άρθρου 2, του άρθρου 7, των παραγράφων 1 και 5 του άρθρου 14 και του άρθρου 41 του ν. 4389/2016.
γ) Των άρθρων 52 και 56 του ν. 4607/2019 (Α΄ 65).
δ) Της Δ. ΟΡΓ. Α 1036960 ΕΞ 2017/10.3.2017 (Β΄ 968)
απόφασης του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων «Οργανισμός της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.), όπως τροποποιήθηκε, συμπληρώθηκε και ισχύει.
ε) Της Δ. ΟΡΓ. Α 1115805 ΕΞ 2017/4.8.2017 (Β΄2743)
απόφασης του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, όπως ισχύει, «Μεταβίβαση αρμοδιοτήτων και εξουσιοδότησης υπογραφής με εντολή Διοικητή σε όργανα της Φορολογικής Διοίκησης.».
2. Τις διατάξεις της Δ6Α 1015213 ΕΞ2013/28.1.2013 (Β΄ 130 και 372) απόφασης του Υπουργού και του Υφυπουργού Οικονομικών σχετικά με τη «Μεταβίβαση αρμοδιοτήτων στον Γενικό Γραμματέα της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών», όπως συμπληρώθηκε, τροποποιήθηκε και ισχύει, σε συνδυασμό με τις διατάξεις της υποπαραγράφου α΄ της παρ. 3 του άρθρου 41 του ν. 4389/2016.
3. Την αριθμ. 1 της 20.1.2016 (Υ.Ο.Δ.Δ. 18) πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου «Επιλογή και διορισμός Γενικού Γραμματέα της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών», σε συνδυασμό με τις διατάξεις του πρώτου εδαφίου της παραγράφου 10 του
άρθρου 41 του ν. 4389/2016 και την 39/3/30.11.2017 (Υ.Ο.Δ.Δ. 689) απόφαση του Συμβουλίου Διοίκησης της Α.Α.Δ.Ε. «Ανανέωση της θητείας του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε.».
4. Τις διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 18 του ν. 2753/1999 (Α΄ 249) σύμφωνα με τις οποίες «Με αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών, που δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, δύναται να καθορίζονται οι διαδικασίες, οι λεπτομέρειες και ότι άλλο απαιτείται, ώστε οι δηλώσεις οποιουδήποτε φορολογικού αντικειμένου, καθώς και τα τελωνειακά παραστατικά να μπορούν να υποβάλλονται και με τη χρήση σύγχρονων ηλεκτρονικών μεθόδων και δικτυακών υποδομών».
5. Τις διατάξεις του άρθρου 44 του ν. 4141/2013 (Α΄81) περί προϋποθέσεων δικαιολόγησης απόκτησης μερισμάτων πλοιοκτητριών εταιρειών.
6. Την ανάγκη για ομοιόμορφη εκπλήρωση των φορολογικών υποχρεώσεων των φορολογούμενων, όπως αυτές ορίζονται στην παράγραφο 1 του άρθρου 67 του ν. 4172/2013.
7. Το γεγονός ότι με την απόφαση αυτή δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του Προϋπολογισμού της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, αποφασίζουμε:

Τροποποιούμε την Α. 1041/2019 απόφαση του Διοικητή ΑΑΔΕ (ΦΕΚ Β΄353) ως ακολούθως:

1. Προστίθενται νέοι κωδικοί στον Πίνακα 4Δ1 του έντυπου Ε1, 299-300 με περιγραφή «Εισαχθέντα μερίσματα πλοιοκτητριών εταιρειών που φορολογούνται με τον ν. 4607/2019», στους οποίους αναγράφονται τα ποσά των εισαχθέντων μερισμάτων αλλοδαπών πλοιοκτητριών εταιρειών που έχουν υπογράψει το νέο Συνυποσχετικό οικειοθελούς παροχής που υπογράφτηκε ανάμεσα στο Ελληνικό Δημόσιο και τη ναυτιλιακή κοινότητα, αόριστης χρονικής διάρκειας, με την οποία επιβάλλεται από το φορολογικό έτος 2018 και εφεξής φόρος δέκα τοις εκατό (10%) αν εισαχθούν στην Ελλάδα. Τα μερίσματα της περίπτωσης αυτής απαλλάσσονται από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης του άρθρου 43Α του ν. 4172/2013.

2. Η περιγραφή των κωδικών 435-436 του Πίνακα 6 του έντυπου Ε1 αντικαθίσταται ως εξής: «Μη εισαχθέντα μερίσματα πλοιοκτητριών εταιρειών που φορολογούνται με τον ν. 4607/2019», αντί της περιγραφής «Μη εισαχθέντα μερίσματα πλοιοκτητριών εταιρειών του ν. 27/1975».

Στους κωδικούς αυτούς αναγράφονται τα μερίσματα αλλοδαπών πλοιοκτητριών εταιρειών που έχουν υπογράψει το νέο Συνυποσχετικό οικειοθελούς παροχής, αλλά δεν έχουν εισαχθεί στην Ελλάδα. Τα ποσά αυτά απαλλάσσονται από τον φόρο εισοδήματος με βάση τις διατάξεις του ν. 27/1975 καθώς και από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης του άρθρου 43Α του ν. 4172/2013 και καλύπτουν δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων στην αλλοδαπή ή απόκτησης περιουσιακών στοιχείων στην ημεδαπή, στην περίπτωση που το τίμημα καταβλήθηκε στην αλλοδαπή. Όταν το τίμημα καταβάλλεται στην αλλοδαπή, ενώ το περιουσιακό στοιχείο βρίσκεται στην ημεδαπή, επιλέγεται, κατά την ηλεκτρονική συμπλήρωση των κωδικών του Πίνακα 5.2., η ένδειξη «καταβολή του τιμήματος στην αλλοδαπή».

3. Στους κωδικούς 659-660 Πίνακα 6 του έντυπου Ε1 συμπληρώνονται, μεταξύ άλλων εισοδημάτων, τα εισαχθέντα στην Ελλάδα μερίσματα που λαμβάνουν τα φυσικά πρόσωπα, φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδος, από αλλοδαπές πλοιοκτήτριες εταιρείες που δεν έχουν υπογράψει το νέο Συνυποσχετικό οικειοθελούς παροχής, καθώς επίσης και τα μερίσματα ημεδαπών πλοιοκτητριών εταιρειών που φορολογούνται με βάση τις διατάξεις του ν. 27/1975. Η περιγραφή της επιλογής αντικαθίσταται ως εξής: «Εισαχθέντα μερίσματα πλοιοκτητριών εταιρειών που δεν φορολογούνται με τον ν. 4607/2019, καθώς και μερίσματα ημεδαπών πλοιοκτητριών εταιρειών», αντί της προϋπάρχουσας περιγραφής «Απαλλασσόμενα (ημεδαπά και εισαγόμενα αλλοδαπά) μερίσματα ναυτιλιακών εταιρειών». Τα μερίσματα της περίπτωσης αυτής απαλλάσσονται από τον φόρο εισοδήματος αλλά υπόκεινται σε ειδική εισφορά αλληλεγγύης του άρθρου 43Α του ν. 4172/2013.

4. Προστίθενται νέοι κωδικοί 649-650 στον Πίνακα 6 του έντυπου Ε1, με περιγραφή «Μη εισαχθέντα μερίσματα πλοιοκτητριών εταιρειών που δεν φορολογούνται με τον ν. 4607/2019», στους οποίους αναγράφονται τα ποσά των μη εισαχθέντων στην Ελλάδα μερισμάτων των αλλοδαπών πλοιοκτητριών εταιρειών που δεν έχουν υπογράψει το νέο Συνυποσχετικό οικειοθελούς παροχής. Τα μερίσματα της περίπτωσης αυτής απαλλάσσονται από τον φόρο εισοδήματος με βάση τις διατάξεις του ν. 27/1975, αλλά υπόκεινται σε εισφορά αλληλεγγύης του άρθρου 43Α του ν. 4172/2013 και καλύπτουν δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων στην αλλοδαπή ή απόκτησης περιουσιακών στοιχείων στην ημεδαπή, στην περίπτωση που το τίμημα καταβλήθηκε στην αλλοδαπή. Όταν το τίμημα καταβάλλεται στην αλλοδαπή, ενώ το περιουσιακό στοιχείο βρίσκεται στην ημεδαπή, επιλέγεται, κατά την ηλεκτρονική συμπλήρωση των κωδικών του Πίνακα 5.2., η ένδειξη «καταβολή του τιμήματος στην αλλοδαπή».

5. Αντικαθίσταται η περιγραφή της επιλογής «Μερίσματα των εταιρειών της παρ. 5 του άρθρου 45 του ν. 4141/2013» των κωδικών 657-658 του Πίνακα 6 του έντυπου Ε1, ως εξής: «Μερίσματα ναυτιλιακών εταιρειών που φορολογούνται με την παρ. 5 του άρθρου 43 του ν. 4111/2013».
6. Από τους κωδικούς 659-660 ή 619-620 του Πίνακα 6 του έντυπου Ε1 (ανάλογα με το αν υπάρχει ηλεκτρονική πληροφόρηση) απαλείφεται η επιλογή «Εφάπαξ χρηματικά ποσά που καταβάλλονται βάσει των διατάξεων των άρθ. 10-15 ν. 4575/2018 και φορολογούνται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 86 του ν. 4582/2018» και μεταφέρεται ως επιλογή στους κωδικούς 657-658 ή 617-618 (ανάλογα με το αν υπάρχει ηλεκτρονική πληροφόρηση) του ίδιου Πίνακα, προκειμένου να μην υπαχθούν τα ποσά αυτά στην ειδική εισφορά αλληλεγγύης, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 4 του άρθρου 60 του ν. 4172/2013, όπως ισχύουν μετά την τροποποίησή τους με τις διατάξεις του άρθρου 52 του ν. 4607/2019.

7. Η παράγραφος 5 του άρθρου 4 της Α. 1041/2019 απόφασης του Διοικητή αντικαθίσταται ως εξής: «Οι τροποποιητικές δηλώσεις που υποβάλλονται εκπρόθεσμα εξαιτίας εκπρόθεσμης έκδοσης ή διόρθωσης της βεβαίωσης αποδοχών/ αμοιβών/ εισοδημάτων από τον αρμόδιο φορέα που έχει την υποχρέωση έκδοσης και χορήγησης βεβαίωσης εισοδημάτων από μισθωτή εργασία, συντάξεις, επιχειρηματική δραστηριότητα, μερίσματα, τόκους, δικαιώματα, κ.λπ. και όχι λόγω υπαιτιότητας του δικαιούχου των εισοδημάτων, θεωρούνται εμπρόθεσμες και υποβάλλονται χειρόγραφα στη Δ.Ο.Υ. χωρίς πρόστιμα και τόκους εντός του φορολογικού έτους που εκδόθηκαν από τον φορέα. Όταν αποστέλλεται ηλεκτρονικά στην Α.Α.Δ.Ε. εκπρόθεσμα ή διορθώνεται βεβαίωση από τον φορέα, τότε ο φορέας ενημερώνει υποχρεωτικά τον φορολογούμενο ότι έχει εκδοθεί βεβαίωση και συνεπώς έχει υποχρέωση να υποβάλει δήλωση. Πρόστιμα δεν επιβάλλονται και τόκοι δεν υπολογίζονται και στις περιπτώσεις που οι βεβαιώσεις αυτές χορηγούνται εκπρόθεσμα από φορέα αλλοδαπής.».

8. Στην περίπτωση που ανήλικο άγαμο τέκνο υποβάλλει ξεχωριστή φορολογική δήλωση για μια ή και για τις δύο περιπτώσεις της παραγράφου 4 του άρθρου 11 του ν. 4172/2013 και παράλληλα αποκτά και εισοδήματα άλλης κατηγορίας, όπως για παράδειγμα εισοδήματα από ακίνητα, αυτά αναγράφονται στη δήλωση του υπόχρεου γονέα, όπως ορίζουν οι διατάξεις της ίδιας παραγράφου.

9. Ο φόρος των συζύγων/ μερών συμφώνου συμβίωσης που προκύπτει από την κοινή τους δήλωση βεβαιώνεται στη Δ.Ο.Υ. του υπόχρεου, ακόμη και στις περιπτώσεις που οι σύζυγοι έχουν διαφορετική Δ.Ο.Υ. λόγω του ότι ένας εκ των δύο (ή και οι δύο) ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα ή λόγω διαφορετικής φορολογικής κατοικίας. Ως εκ τούτου, οι πράξεις προσδιορισμού φόρου που εκδίδονται με την υποβολή κοινής δήλωσης αναγράφουν και στους δύο συζύγους/Μ.Σ.Σ. τη Δ.Ο.Υ. του υπόχρεου συζύγου.


10. Η περίπτωση δ΄ του Υποπίνακα 4Α του έντυπου Ε1 (εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις) του άρθρου 5 της Α. 1041/2019 απόφασης του Διοικητή αντικαθίσταται ως εξής: «δ.Οι κωδικοί 325-326 έχουν προσυμπληρωθεί από τη Φορολογική Διοίκηση βάσει του αρχείου βεβαιώσεων που αποστέλλουν ηλεκτρονικά οι εκκαθαριστές αποδοχών (Α. 1009/2019 απόφαση Διοικητή) και αφορούν στις κάτωθι περιπτώσεις:
i) Αμοιβές μελών Δ.Σ. ανωνύμων εταιρειών για παροχή υπηρεσίας που σύμφωνα με την περ. δ΄ της παρ. 2 του άρθρου 12 του ν. 4172/2013 αποτελούν εισόδημα από μισθωτή εργασία, μετά την αφαίρεση των ασφαλιστικών κρατήσεων που τους διενεργήθηκαν για την ιδιότητά τους αυτή κατά το φορολογικό έτος 2018.
ii) Αμοιβές διαχειριστών και εταίρων Ι.Κ.Ε. που αποτελούν εισόδημα από μισθωτή εργασία.
iii) Αμοιβές διαχειριστών και εταίρων Ε.Π.Ε. μετά την αφαίρεση των ασφαλιστικών κρατήσεων που τους διενεργήθηκαν για την ιδιότητά τους αυτή και αφορούν στο χρονικό διάστημα από 1.6.2018 έως 31.12.2018, σύμφωνα με το Δ.15/Δ΄/619/15/13.4.2018 έγγραφο και την 21/22.4.2019 εγκύκλιο του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
iv) Αμοιβές εκπροσώπων και εταίρων προσωπικών εταιρειών για τις υπηρεσίες που παρέχουν με βάση την ιδιότητά τους αυτή προς τις υπόψη εταιρίες, οι οποίες είναι απαραίτητες για την εύρυθμη και αποτελεσματική λειτουργία της εταιρίας (ΔΕΑΦΑ 1064780 ΕΞ 2015/11.5.2015 έγγραφο) και οι οποίες αποτελούν εισόδημα από μισθωτή εργασία. Οι αμοιβές μελών και διαχειριστών O.E. και Ε.Ε. αναγράφονται μετά την αφαίρεση των ασφαλιστικών κρατήσεων που αφορούν στο χρονικό διάστημα από 1.6.2018 έως 31.12.2018 σύμφωνα με το Δ.15/Δ΄/619/15/13.4.2018 έγγραφο και την 21/22.4.2019 εγκύκλιο του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
Στους κωδικούς αυτούς δεν αναγράφονται οι τυχόν αμοιβές των πιο πάνω προσώπων που προέρχονται από διανομή κερδών, διότι αποτελούν μέρισμα.».

11. Η περίπτωση ε΄ του Υποπίνακα 4Α του έντυπου Ε1 (εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις) του άρθρου 5 της Α. 1041/2019 απόφασης του Διοικητή αντικαθίσταται ως εξής: «ε.Οι κωδικοί 351-352 συμπληρώνονται από τον φορολογούμενο και αφορούν σε ασφαλιστικές εισφορές που καταβάλλονται από τους ίδιους τους μισθωτούς ή συνταξιούχους σε ασφαλιστικούς οργανισμούς υποχρεωτικής ασφάλισης εξαιτίας εξαγοράς χρόνου ασφάλισης, όπως χρόνου στρατιωτικής θητείας, και οι οποίες μειώνουν το εισόδημα από μισθωτή εργασία ή συντάξεις. Συμπληρώνονται ομοίως οι εισφορές NAT, όπως και τα ποσά που καταβάλλονται από τους ίδιους τους μισθωτούς υπέρ ταμείων επαγγελματικής ασφάλισης (TEA), κατά το μέρος που αφορούν τη μισθωτή τους εργασία (ΠΟΛ.1227/2018 εγκύκλιος). Επιπλέον, αναγράφονται και οι καταβληθείσες για το χρονικό διάστημα από 1.6.2018 και εφεξής, σύμφωνα με την ανωτέρω εγκύκλιο ΕΦΚΑ, ασφαλιστικές εισφορές από τους ίδιους τους διαχειριστές και εταίρους μονοπρόσωπης Ι.Κ.Ε. που αναλογούν στο εισόδημα που προέρχεται μόνο από τις αμοιβές διαχείρισης το οποίο θεωρείται εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες (ΠΟΛ.1113/2015 εγκύκλιος). Επίσης, αναγράφονται αυτές που καταβλήθηκαν, για το ίδιο πιο πάνω διάστημα, επί του εισοδήματος που προέκυψε από την αμοιβή διαχείρισης, από τους ίδιους τους διαχειριστές και εταίρους πολυπρόσωπης Ι.Κ.Ε. καθώς και από τους ίδιους τους διαχειριστές μονοπρόσωπης ή πολυπρόσωπης Ι.Κ.Ε. που δεν έχουν εταιρική ιδιότητα (τρίτο πρόσωπο).

Κανένα άλλο ποσό καταβληθεισών ασφαλιστικών εισφορών δεν αναγράφεται στους κωδικούς αυτούς. Οι εισφορές αυτές, οι οποίες εκπίπτουν από το εισόδημα από μισθωτή υπηρεσία, αποδεικνύονται βάσει αποδεικτικών εγγράφων ή σχετικών δικαιολογητικών που οι φορολογούμενοι προσκομίζουν στη Φορολογική Διοίκηση, κατόπιν προσκλήσεώς τους.».

12. Κατόπιν όλων των ανωτέρω, ορίζουμε ότι για το φορολογικό έτος 2018 ο τύπος και το περιεχόμενο της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων (Ε1) έχει όπως το σχετικό υπόδειγμα που επισυνάπτεται στην παρούσα ως Παράρτημα.
Κατά τα λοιπά, ισχύει η Α. 1041/2019 απόφαση του Διοικητή ΑΑΔΕ.

Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Αθήνα, 21 Μαΐου 2019 Ο Διοικητής ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ

Αριθμ. Α.1195

Αθήνα 27/5/2019
Αριθ. Πρωτ. 641378

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ



ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΑΡΟΧΩΝ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑΣ
ΑΥΤΟΤΕΛΕΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΠΑΡΟΧΩΝ
ΤΜΗΜΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: Ε.ΖΑΧΟΥ ΚΑΙ Δ.ΡΩΣΣΟΠΟΥΛΟΥ
ΤΑΧ. Δ/ΝΣΗ: ΑΓ. ΚΩΝ/ΝΟΥ 5, 10431 ΑΘΗΝΑ
ΤΗΛΕΦΩΝΟ: 2105274313/2105228858
email: tm.nom.paroxon@efka.gov.gr
tm.asfikan@efka.gov.gr

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 27

ΘΕΜΑ :«α) Γνωστοποίηση των διατάξεων των άρθρων 21 και 31 του ν. 4611/2019 (ΦΕΚ Α΄73)» β) Υπολογισμός προϋποθέσεων βάσει των διατάξεων περί του 12μήνου.

ΣΧΕΤ.: το με αρ. πρωτ. α) Φ40021/1915/159/21-5-2019 έγγραφο του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης & Κοινωνικής Αλληλεγγύης
β) η 20/2018 Εγκύκλιος του ΕΦΚΑ.
γ) το με αρ. πρωτ. 260009/28-02-2019 έγγραφό μας.
 
Σας γνωρίζουμε ότι στο ΦΕΚ Α΄73 δημοσιεύτηκε ο νόμος 4611/2019 με τίτλο «Ρύθμιση οφειλών προς τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, τη Φορολογική Διοίκηση και τους Ο.Τ.Α, α΄ βαθμού, Συνταξιοδοτικές Ρυθμίσεις Δημοσίου και λοιπές ασφαλιστικές και συνταξιοδοτικές διατάξεις, ενίσχυση της προστασίας των εργαζομένων και άλλες διατάξεις» όπου με το άρθρο 21 προβλέπεται η παράταση ασφαλιστικής ικανότητας τέκνων θανόντος ασφαλισμένου ή συνταξιούχου και με το άρθρο 31 καθορίζονται οι προϋποθέσεις χορήγησης ή ανανέωσης της ασφαλιστικής ικανότητας για υγειονομική περίθαλψη από τον Ε.Φ.Κ.Α. για την περίοδο 1/3/2019 έως 29/2/2020.

Ειδικότερα

Α. Με το άρθρο 21 αυτού προστίθεται περίπτωση ζ στην παράγραφο 1 του άρθρου 23 του ν.4529/2018 (Α’56) με την οποία ορίζεται ότι «στα δικαιούχα σύνταξης τέκνα θανόντος ασφαλισμένου ή συνταξιούχου χορηγείται ασφαλιστική ικανότητα και παροχές υγειονομικής περίθαλψης σε είδος ακόμα και μετά το 24ο έτος της ηλικίας τους και όχι αργότερα από τη συμπλήρωση του 35ου έτους της ηλικίας τους».

Σύμφωνα με την ανωτέρω διάταξη τα τέκνα θανόντος ασφαλισμένου ή συνταξιούχου του ΕΦΚΑ που έχουν δικαιωθεί σύνταξης λόγω θανάτου και λαμβάνουν αυτήν έως το 24ο έτος της ηλικίας τους συνεχίζουν να ασφαλίζονται από τον ΕΦΚΑ, ως τέκνα θανόντος, μέχρι τη συμπλήρωση του 35ου έτους της ηλικίας τους εφόσον δεν ασφαλίζονται από δικό τους δικαίωμα σε φορέα εντός ή εκτός ΕΦΚΑ

Β. Με το άρθρο 31 χορηγείται ασφαλιστική ικανότητα στους άμεσα ασφαλισμένους του ΕΦΚΑ και τα μέλη οικογενείας τους, ως ακολούθως:

1) Στους μισθωτούς ασφαλισμένους του ΕΦΚΑ, χορηγείται ασφαλιστική ικανότητα με την συμπλήρωση τουλάχιστον πενήντα (50) ημερών ασφάλισης, είτε κατά το προηγούμενο ημερολογιακό έτος (2018) είτε κατά το τελευταίο δωδεκάμηνο πριν την ημερομηνία προσέλευσης ή επέλευσης του ασφαλιστικού κινδύνου και στους μη μισθωτούς ασφαλισμένους του ΕΦΚΑ χορηγείται ασφαλιστική ικανότητα με τη συμπλήρωση τουλάχιστον δύο (2) μηνών ασφάλισης κατά το προηγούμενο ημερολογιακό έτος (2018) ή κατά το τελευταίο δωδεκάμηνο πριν την ημερομηνία προσέλευσης ή επέλευσης του ασφαλιστικού κινδύνου και εφόσον έχουν καταβάλλει τις ελάχιστες ασφαλιστικές εισφορές που προβλέπονται από τις διατάξεις του ν.4387/2016 και τις σχετικές υπουργικές αποφάσεις έως και 31 Δεκεμβρίου του 2018. Σε περίπτωση ύπαρξης οφειλής, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 23 του ν.4529/2018, η ασφαλιστική ικανότητα ανανεώνεται ανά μήνα εφόσον η οφειλή έχει εξοφληθεί ή ρυθμιστεί και τηρείται η εξόφληση των δόσεων.

2) Χορηγείται ασφαλιστική ικανότητα για παροχές υγειονομικής περίθαλψης σε είδος, για την ως άνω περίοδο, χωρίς την προϋπόθεση της συμπλήρωσης των απαιτούμενων ημερών ασφάλισης, στα κατωτέρω αναφερόμενα πρόσωπα, καθώς και στα μέλη οικογενείας τους:

α) στους εργαζόμενους των επιχειρήσεων με την επωνυμία «ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΤΡΟΧΑΙΟΥ ΥΛΙΚΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Ε.», «ΝΑΥΠΗΓΕΙΑ ΣΚΑΡΑΜΑΓΚΑ» της Ναυπηγοεπισκευαστικής Ζώνης Περάματος και των Ναυπηγείων Ελευσίνας,

β) στους αναβάτες ιπποδρομιών, στους μαθητευόμενους αναβάτες και στους προπονητές δρομώνων ίππων,

γ) στα πρόσωπα που υπάγονται στην ασφάλιση του Ε.Φ.Κ.Α. ως μισθωτοί-μέλη Διοικητικών Συμβουλίων Α.Ε. βάσει αποκλειστικά της περ. δ΄ της παρ. 3 του άρθρου 38 του ν.4387/2016

δ) στα πρόσωπα που έχουν υπαχθεί στο πεδίο εφαρμογής των παρ. 1 και 2 του άρθρου 10 της από 26 Ιουλίου Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Α’138), που κυρώθηκε με το άρθρο 3 του ν.4576/2018 (Α’196), που αφορά τους πληγέντες από τις πυρκαγιές της 23ης και 24ης Ιουλίου 2018 στην Περιφέρεια Αττικής,

ε) στα πρόσωπα που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής των Υπουργικών Αποφάσεων που έχουν εκδοθεί ή θα εκδοθούν κατ’ εξουσιοδότηση της παρ. 2 του άρθρου 8 του ν.2256/1994 (Α’196), οι οποίες αφορούν επιχειρήσεις και εργοδότες που διατηρούν επαγγελματική εγκατάσταση ή ασκούν δραστηριότητα σε πληγείσες περιοχές από θεομηνίες ή άλλες φυσικές καταστροφές. Σχετικές αποφάσεις έχουν εκδοθεί για το Ν. Ζακύνθου που πλήγηκε από το σεισμό της 26ης Οκτωβρίου 2018 (Δ.15/Δ΄/63100/1742/2018 (Β’5503) και για τις Περιφερειακές Ενότητες Ρεθύμνου και Χανίων που πλήγηκαν από έντονα καιρικά φαινόμενα το Φεβρουάριο 2019 (Δ.15/Δ'/οικ.9254/233/2019 (Β’956)).

Γ. Παρατείνεται η ασφαλιστική ικανότητα για παροχές υγειονομικής περίθαλψης σε είδος, για την περίοδο 1/3/2019 έως 29/2/2020, των κατωτέρω αναφερόμενων προσώπων, καθώς και στα μέλη οικογενείας τους:

1) α) Στους ασφαλισμένους: α) του πρώην Ο.Α.Ε.Ε. που διέκοψαν την επαγγελματική τους δραστηριότητα ή προέβησαν σε δήλωση αδράνειας εργασιών στη Δ.Ο.Υ. σύμφωνα με την ΠΟΛ.1102/2005 και δεν εμπίπτουν στις διατάξεις της παραγράφου 8 του άρθρου δεύτερου του ν.3845/2010 (Α’65) ή συνεχίζουν την επαγγελματική τους δραστηριότητα και δεν είναι ασφαλισμένοι από άλλη ιδιότητα και β) του πρώην Ε.Τ.Α.Α. που έχουν απολέσει την ασφαλιστική τους ικανότητα λόγω οφειλών, εφόσον οι οφειλές τους αφορούν τα έτη 2011, 2012 και 2013 χωρίς να εξετάζεται η ασφαλιστική κατάσταση των ετών 2014-2019 και ο μέσος όρος του συνολικού οικογενειακού φορολογητέου εισοδήματος για τα έτη 2011, 2012 και 2013 δεν υπερβαίνει τα 12.000 ευρώ.
β) στους ανασφάλιστους υπερήλικες, των οποίων η σύνταξη διεκόπη βάσει της περ. 5 της υποπαρ. ΙΑ6 του άρθρου πρώτου του ν.4093/2012 (Α’222), και οι οποίοι έκαναν χρήση των διατάξεων της υποπ. Α3 περ. Γ άρθρου πρώτου του ν.4254/2014 (Α’ 85),
γ) στους ανέργους ηλικίας άνω των 29 και έως 55 ετών, που έχουν κάνει χρήση των διατάξεων της παρ. 4 του άρθρου 5 του ν.2768/1999 (Α’273), όπως έχουν τροποποιηθεί και ισχύουν,
δ) στους άνεργους ασφαλισμένους του πρώην Ο.Α.Ε.Ε. ηλικίας άνω των 30 και έως 67 ετών (αντί του 65 που ίσχυε), που διέκοψαν την άσκηση του επαγγέλματός τους, έχουν κάνει χρήση των διατάξεων της παρ. 8 του άρθρου δευτέρου του ν.3845/2010 (Α’65) και παραμένουν άνεργοι και ανασφάλιστοι, εφόσον δεν έχουν οφειλές προερχόμενες από τον πρώην Ο.Α.Ε.Ε. ή έχουν ρυθμίσει τις οφειλές τους και τηρείται η ρύθμιση.

2) Στους ασφαλισμένους του πρώην ΟΓΑ που έχουν οφειλές από ληξιπρόθεσμες ασφαλιστικές εισφορές, εφόσον εκδοθεί απόφαση από τις αρμόδιες επιτροπές οικονομικής αδυναμίας της παρ. 6 του άρθρου 14 του ν.2458/1997 (Α’15) χορηγείται ασφαλιστική ικανότητα, για τους ίδιους και τα μέλη οικογενείας τους, για όσο χρονικό διάστημα ορίζεται από την απόφαση αυτή.

Τέλος σας γνωρίζουμε ότι, με την παρ. 5 της παρούσας διάταξης τροποποιείται η διάταξη της παρ. 8 του άρθρου δευτέρου του ν.3845/2010 ώστε οι ασφαλισμένοι του πρώην Ο.Α.Ε.Ε. που διέκοψαν την επαγγελματική τους δραστηριότητα και παραμένουν  άνεργοι και ανασφάλιστοι να καλύπτονται για υγειονομική περίθαλψη σε είδος έως και το 67ο έτος της ηλικίας τους.

Δ. Υπολογισμός προϋποθέσεων βάσει των διατάξεως περί του 12μήνου

α) Εφόσον, εντός του προηγούμενου ημερολογιακού έτους (2018) ο μισθωτός έχει συμπληρώσει 50 ημέρες ασφάλισης και ο μη μισθωτός έχει συμπληρώσει 2 μήνες ασφάλισης, τότε χορηγείται ασφαλιστική ικανότητα για το επόμενο ασφαλιστικό έτος (1/3/2019-29/2/2020).

β) Εφόσον ο ασφαλισμένος δεν έχει συμπληρώσει τις παραπάνω ημέρες ασφάλισης κατά το προηγούμενο ημερολογιακό έτος, για τη συμπλήρωση των απαιτούμενων ημερών ασφάλισης λαμβάνεται υπόψη το προηγούμενο δωδεκάμηνο πριν από την ημερομηνία προσέλευσης ή επέλευσης του ασφαλιστικού κινδύνου.
 
Στην περίπτωση αυτή, για τον υπολογισμό του δωδεκαμήνου κατά την ημερομηνία προσέλευσης ή επέλευσης του ασφαλιστικού κινδύνου, προς διευκόλυνση των σχετικών υπολογισμών, οι μήνες λαμβάνονται ως ακέραιοι (ημερολογιακοί) και όχι επί της ακριβούς ημέρας εμφάνισης της ασφαλιστικής περίπτωσης, αφαιρουμένου του μήνα προσέλευσης ή επέλευσης του ασφαλιστικού κινδύνου.

Δηλαδή για την εξέταση της συμπλήρωσης του ελάχιστου απαιτούμενου χρόνου ασφάλισης στην περίπτωση που ο ασφαλισμένος προσέρχεται εντός του μηνός Μαρτίου του 2019, αφαιρείται ο μήνας Μάρτιος του 2019 και εξετάζεται το ασφαλιστικό του ιστορικό έως δώδεκα μήνες πριν, δηλαδή ανατρέχουμε στο χρονικό διάστημα από 28/2/2019 μέχρι 1/3/2018 και εάν ο ασφαλισμένος έχει συμπληρώσει 50 ημέρες ή 2 μήνες ασφάλισης εντός της περιόδου αυτής, χορηγείται ασφαλιστική ικανότητα από την ημερομηνία προσέλευσης έως τη λήξη του ασφαλιστικού έτους, δηλαδή έως 29/2/2020.

Παραδείγματα

1ο παράδειγμα: ασφαλισμένος μισθωτός πραγματοποίησε 25 ημέρες ασφάλισης τον Οκτώβριο του 2018 και κατά το 2019 πραγματοποιήσει 25 ημέρες ασφάλισης τον Ιανουάριο. Αν ο ασφαλισμένος αυτός προσέλθει στην αρμόδια υπηρεσία του ΕΦΚΑ ζητώντας ασφαλιστική ικανότητα στις 15 Μαΐου 2019 αποκτά δικαίωμα ασφαλιστικής ικανότητας από την ημερομηνία προσέλευσης έως τη λήξη του ασφαλιστικού έτους.

2ο παράδειγμα: εάν ο ανωτέρω ασφαλισμένος προσέλθει στις υπηρεσίες του ΕΦΚΑ τον Αύγουστο 2019 και ο ασφαλιστικός κίνδυνος είχε επέλθει στις 10/3/2019 τότε χορηγείται ασφαλιστική ικανότητα από την ημερομηνία επέλευσης του ασφαλιστικού κινδύνου έως τη λήξη του ασφαλιστικού έτους, δηλαδή από 10/3/2019 έως 29/2/2020.

Ε. α) Ειδικά για τους μη μισθωτούς η ασφαλιστική ικανότητα ανανεώνεται εφόσον έχουν εξοφληθεί οι απαιτούμενες με την εκκαθάριση εισφορές του έτους 2017 και έχουν καταβληθεί οι ελάχιστες εισφορές του έτους 2018 που προβλέπονται από τις διατάξεις του ν.4387/2016 και τις σχετικές υπουργικές αποφάσεις. Σε περίπτωση ύπαρξης  οφειλής, εφόσον η οφειλή αυτή έχει εξοφληθεί ή ρυθμιστεί και τηρείται η εξόφληση των δόσεων χορηγείται ασφαλιστική ικανότητα και ανανεώνεται ανά μήνα.
β) Σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 23 του ν. 4529/2018, γενικές ειδικές ή καταστατικές διατάξεις που προβλέπουν χορήγηση ασφαλιστικής ικανότητας από την ημερομηνία ορκωμοσίας ή την ημερομηνία υπαγωγής στην ασφάλιση ή πρόσληψη ή απασχόλησης, συνεχίζουν να ισχύουν από 1/3/2019.
Συνεπώς συνεχίζουν να ισχύουν οι διατάξεις της νομοθεσίας του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ για τους ασφαλισμένους του ΕΦΚΑ που υπάγονται στην ασφάλιση του πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ.
Επομένως, από 1-3-2019 σε περίπτωση εργατικού ατυχήματος ή επαγγελματικής ασθένειας η ασφαλιστική ικανότητα για παροχές σε είδος χορηγείται από την πρώτη ημέρα ασφάλισης και σε περίπτωση ατυχήματος εκτός εργασίας χορηγείται ασφαλιστική ικανότητα, για παροχές σε είδος με τις μισές προϋποθέσεις δηλαδή με την πραγματοποίηση 25 ημερών ασφάλισης κατά το προηγούμενο ημερολογιακό έτος ή το τελευταίο δωδεκάμηνο πριν την ημέρα του ατυχήματος.
γ) Για την ασφαλιστική κάλυψη των ανέργων που κάνουν χρήση των διατάξεων του άρθρου 18 του ν. 2639/1998 (ΦΕΚ Α΄ 205/2-9-98), εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 31 του ν. 4611/2019.




Η ΠΡΟΙΣΤΑΜΕΝΗ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ Δ/ΝΣΗΣ ΠΑΡΟΧΩΝ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑΣ
Β. ΑΓΑΔΑΚΟΥ

Θεσσαλονίκη, 14.12.2018
Αριθμός απόφασης: 1942

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ



ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ
ΥΠΟΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ
ΤΜΗΜΑ Α8 - ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΣΗΣ

Ταχ. Δ/νση: Εγνατία 45
Ταχ. Κώδικας: 54630 - Θεσσαλονίκη
Τηλέφωνο: 2313-333254
ΦΑΞ: 2313-333258
E-Mail: ded.thess@aade.gr

ΑΠΟΦΑΣΗ
Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ

Έχοντας υπ' όψη:

1. Τις διατάξεις:
α. Του άρθρου 63 του ν. 4174/2013 (ΦΕΚ Α' 170).
β. Του άρθρου 11 της Δ. ΟΡΓ.Α 1036960 ΕΞ 2017 Απόφασης του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. (ΦΕΚ 968 Β'/22.03.2017) με θέμα «Οργανισμός της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.)»
γ. Της ΠΟΛ.1064/2017 Απόφασης του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. (ΦΕΚ Β' 1440/27-04-2017).

2. Την ΠΟΛ.1069/2014 Εγκύκλιο της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών.

3. Την Δ.Ε.Δ. 1126366 ΕΞ 2016/30.08.2016 (ΦΕΚ Β' 2759/1.9.2016) Απόφαση του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών «Παροχή εξουσιοδότησης υπογραφής».

4. Την από 2018 και με αριθμό πρωτοκόλλου ενδικοφανή προσφυγή της , με Α.Φ.Μ , κατά της υπ' αρ 05.2018 οριστικής πράξης διορθωτικού προσδιορισμού φόρου δωρεάς χρηματικού ποσού φορολογικού έτους 2014, του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Πολυγύρου.

5. Την υπ' αρ 05.2018 οριστική πράξη διορθωτικού προσδιορισμού φόρου δωρεάς χρηματικού ποσού φορολογικού έτους 2014, του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Πολυγύρου, της οποίας ζητείται η ακύρωση.

6. Τις απόψεις της ανωτέρω φορολογικής αρχής.
 
7. Την εισήγηση του ορισθέντος υπαλλήλου του Τμήματος Α8 - Επανεξέτασης όπως αποτυπώνεται στο σχέδιο της απόφασης.

Επί της από 2018 και με αριθμό πρωτοκόλλου ενδικοφανούς προσφυγής της , με Α.Φ.Μ η οποία κατατέθηκε εμπρόθεσμα και μετά την μελέτη και την αξιολόγηση όλων των υφιστάμενων στο σχετικό φάκελο εγγράφων και των προβαλλόμενων λόγων της ενδικοφανούς προσφυγής, επαγόμαστε τα ακόλουθα:

- Με την με αριθμό 05.2018 Οριστική Πράξη Διορθωτικού Προσδιορισμού Φόρου Δωρεάς χρηματικού ποσού φορολογικού έτους 2014 του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Πολυγύρου, καταλογίστηκε σε βάρος της προσφεύγουσας φόρος άτυπης δωρεάς ύψους 137.260,46€, πλέον προστίμου μη υποβολής δήλωσης άρθρου 58 Ν. 4174/2013 ύψους 68.630,23€ ήτοι συνολικό ποσό 205.890,69€, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 34, 35, 39 & 44 & 48 του Ν. 2962/2001.

Η ως άνω προσβαλλόμενη πράξη εδράζεται επί της από 2018 έκθεσης ελέγχου Φορολογίας Δωρεάς Ν. 2961/2001 της Δ.Ο.Υ. Πολυγύρου, κατόπιν μερικού ελέγχου που διενεργήθηκε, δυνάμει της υπ' αρ -2018 εντολής του Προϊσταμένου της, η οποία εκδόθηκε σε συνέχεια της υπ' αρ. 2016 εντολής.

Αιτία του ελέγχου αποτέλεσε η με αριθμό Α.Β.Μ. Ε.Ο.Ε. Σ.Σ 2016 παραγγελία του Εισαγγελέα Οικονομικού Εγκλήματος, για τη διενέργεια ποινικής προκαταρκτικής εξέτασης. Η ανωτέρω παραγγελία του κ. Εισαγγελέα Οικονομικού Εγκλήματος διαβιβάστηκε στη Δ.Ο.Υ. Πολυγύρου με το υπ' αριθμ. πρωτ 11-1-2017 έγγραφο του ΚΕ.ΦΟ.ΜΕ.Π. Είχε προηγηθεί το υπ' αριθμ. πρωτ -3-2016 ενημερωτικό σημείωμα που απέστειλε το ΚΕ.ΦΟ.ΜΕ.Π. προς το γραφείο Εισαγγελέα Οικονομικού Εγκλήματος, σύμφωνα με το οποίο από το ηλεκτρονικό αρχείο της Γ.Γ.Π.Σ., το σύνολο των δηλωθέντων οικογενειακών εισοδημάτων της προσφεύγουσας και του συζύγου της, κατά οικονομικά έτη 2009 έως και 2015 ανερχόταν στο ύψος των 518.972,74 ευρώ ενώ το άθροισμα των ποσών της λίστας ομολόγων, με βάση τα επισυναπτόμενα στοιχεία συναλλαγών, ανερχόταν στο ύψος των 2.864.045,10 ευρώ. Συνεπώς, τα συνολικά δηλωθέντα οικογενειακά εισοδήματα της προσφεύγουσας υπολείπονταν των χρηματικών ποσών της λίστας ομολόγων κατά 2.345.072,36 ευρώ.

Κατόπιν των ανωτέρω, ο έλεγχος της ΔΟ.Υ. Πολυγύρου προέβη σε άνοιγμα των τραπεζικών λογαριασμών που τηρούσε η προσφεύγουσα το επίμαχο διάστημα, ζητώντας από την ίδια να αιτιολογήσει συγκεκριμένες πιστώσεις χρηματικών ποσών, που διενεργήθηκαν σε αυτούς. Μεταξύ των πιστώσεων, η προσφεύγουσα κλήθηκε να αιτιολογήσει την προέλευση ποσού 343.151,15€, το οποίο κατατέθηκε στις 02.07.2014 στον υπ' αρ τραπεζικό λογαριασμό της Τράπεζας από τον με Α.Φ.Μ (σύζυγο της αδελφής της προσφεύγουσας - με ΑΦΜ ).
 
Συνδικαιούχοι δε του εν λόγω τραπεζικού λογαριασμού ήταν οι εξής: 1) - Α.Φ.Μ , 2) - Α.Φ.Μ και γ) - Α.Φ.Μ

Η προσφεύγουσα, στο πλαίσιο του ελέγχου, ισχυρίστηκε ότι το ποσό των 343.151,15€ αφορούσε μέρος των κερδών, συνολικού ύψους 3.431.510,48€, που προήλθαν από κερδισμένο δελτίο ΛΟΤΤΟ της ΟΠΑΠ ΑΕ, συνδικαιούχος του οποίου ήταν η ίδια (σε ποσοστό 10%) μαζί με την αδελφή της (σε ποσοστό 40%) και τον σύζυγο αυτής (σε ποσοστό 50%). Η φορολογική αρχή δεν έκανε αποδεκτό τον ισχυρισμό της προσφεύγουσας, δεδομένου ότι η ΟΠΑΠ ΑΕ δεν της χορήγησε βεβαίωση κέρδους, λόγω απόρριψης της υπεύθυνης δήλωσης συνιδιοκτησίας κέρδους που είχε υποβάλει μετά τον χρόνο της πληρωμής του δελτίου. Η ΟΠΑΠ ΑΕ εξέδωσε την μοναδική με αρ. συστ /2014 βεβαίωση κέρδους στο όνομα του για το συνολικό ποσό των 3.431.511,48€.

Λαμβάνοντας υπόψη τα ως άνω δεδομένα, η φορολογική αρχή καταλόγισε φόρο δωρεάς 40% στο ποσό των 343.151,15€, πλέον του προβλεπόμενου από το άρθρο 58 του Ν. 4174/2013 προστίμου, κρίνοντας ότι υφίσταται εν προκειμένω άτυπη δωρεά χρημάτων από τον (φερόμενο ως δωρητή) προς την προσφεύγουσα (φερόμενη ως δωρεοδόχο), με χρόνο γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης την 02.07.2014.

Η προσφεύγουσα, με την υπό κρίση ενδικοφανή, ζητά την ακύρωση της υπ' αρ 05.2018 οριστικής πράξης διορθωτικού προσδιορισμού φόρου δωρεάς χρηματικού ποσού φορολογικού έτους 2014, του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Πολυγύρου, προβάλλοντας τους παρακάτω λόγους:

1. Παράνομος και εσφαλμένος χαρακτηρισμός ως δήθεν δωρεάς της κατάθεσης χρηματικού ποσού σε τραπεζικό λογαριασμό, του οποίου η προσφεύγουσα τυγχάνει συνδικαιούχος, καίτοι πλήρως αποδεικνύεται ότι το εν λόγω ποσό, προερχόμενο από τη συμμετοχή της σε τυχερό παίγνιο της Ο.Π.Α.Π. Α.Ε. ανήκει στην ίδια.

2. Παράνομος και εσφαλμένος χαρακτηρισμός ως δήθεν δωρεάς της καταθέσεως χρηματικού ποσού σε τραπεζικό λογαριασμό, στο οποίο ο καταθέτης είναι συνδικαιούχος.

Ως προς τον πρώτο ισχυρισμό

Επειδή, στο άρθρο 14§1 του Ν. 4174/2013 ορίζεται ότι: «1. Πληροφορίες, τις οποίες ζητά εγγράφως η Φορολογική Διοίκηση από τον φορολογούμενο, πρέπει να παρέχονται εντός πέντε (5) εργασίμων ημερών από την κοινοποίηση του σχετικού αιτήματος, εκτός εάν ο φορολογούμενος προσκομίσει επαρκείς αποδείξεις για πιθανές δυσχέρειες κατά την προετοιμασία και υποβολή των πληροφοριών που του ζητήθηκαν, εφόσον οι δυσχέρειες αυτές οφείλονται σε πράξεις ή παραλείψεις της Δημόσιας Διοίκησης ή σε λόγους ανωτέρας βίας».

Επειδή, στο άρθρο 65 του Ν. 4174/2013 ορίζεται ότι: «Σε περίπτωση αμφισβήτησης πράξης προσδιορισμού φόρου στα πλαίσια ενδικοφανούς προσφυγής, ο φορολογούμενος ή οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο που προβαίνει στην εν λόγω αμφισβήτηση φέρει το βάρος της απόδειξης της πλημμέλειας της πράξης προσδιορισμού του φόρου».

Επειδή, δικαιούχος βεβαίωσης ενός εισπραχθέντος κέρδους θεωρείται το φυσικό πρόσωπο που νομίμως έχει εισπράξει το κέρδος του από τα πρακτορεία και τα ταμεία της ΟΠΑΠ Α.Ε καθώς και τις συνεργαζόμενες Τράπεζες υπό την προϋπόθεση ότι, έχει συμμετάσχει στα παιγνίδια της ΟΠΑΠ Α.Ε. νομίμως, σύμφωνα με τα περιλαμβανόμενα στους Κανονισμούς Οργάνωσης, Λειτουργίας και Διεξαγωγής των παιγνιδιών τις Αποφάσεις Δ.Σ. και τις εγκυκλίους που εκδίδει κάθε φορά η ΟΠΑΠ Α.Ε.

Επειδή,ως «αποδεικτικό είσπραξης κέρδους» για εξοφληθέν κέρδος συμμετοχής ή ποσό κάρτας παίκτη από τις συνεργαζόμενες με την ΟΠΑΠ Α.Ε. Τράπεζες, νοούνται από κοινού το γραμμάτιο είσπραξης της Τράπεζας, με τα στοιχεία του παραλήπτη επ' αυτού, μαζί με το «αποδεικτικό για έκδοση βεβαίωσης κέρδους» της ΟΠΑΠ Α.Ε.. Το αποδεικτικό αυτό αντιστοιχεί στην «αίτηση πληρωμής προς τράπεζα» και εκτυπώνεται κατά την έκδοσή της από τις τερματικές μηχανές των πρακτορείων.

Επειδή,στις περιπτώσεις που το «αποδεικτικό είσπραξης κέρδους» είναι, σύμφωνα με τα παραπάνω, επώνυμο, βεβαίωση για το εν λόγω κέρδος, χορηγείται μόνο στο όνομα ή στα ονόματα που αναγράφεται/ονται σ' αυτό. Σε περίπτωση που τα στοιχεία του αιτούντος δεν ταυτίζονται με τα στοιχεία του εισπράξαντος, όπως αυτά αναγράφονται στο «αποδεικτικό είσπραξης κέρδους», δεν χορηγείται Βεβαίωση Κέρδους.

Επειδή, στις περιπτώσεις συνδικαιούχων κέρδους, η αντίστοιχη απόδειξη πληρωμής ή το γραμμάτιο είσπραξης της Τράπεζας, πρέπει υποχρεωτικά να αναγράφει όλα τα ονόματα των συνδικαιούχων και προκειμένου για έκδοση Βεβαίωσης Κέρδους πρέπει να υποβάλλεται στην ΟΠΑΠ Α.Ε. μαζί με υπεύθυνη δήλωση του άρθ. 8 του Ν.1599/1986 των συνδικαιούχων, στην οποία υποχρεωτικά αναγράφονται τα ποσοστά «συνιδιοκτησίας». Βεβαίωση κέρδους εκδίδεται μόνο για τους συνδικαιούχους, τα ονόματα των οποίων αναγράφονται στην αντίστοιχη απόδειξη πληρωμής ή στο γραμμάτιο είσπραξης της Τράπεζας και για το ποσό που προκύπτει από τα ποσοστά «συνιδιοκτησίας». Σε καμία περίπτωση δεν γίνονται αποδεκτές υπεύθυνες δηλώσεις συνιδιοκτησίας κέρδους, που έχουν γίνει σε χρόνο μεταγενέστερο της αντίστοιχης επώνυμης πληρωμής. Για κέρδη ανώνυμων αποδείξεων δεν γίνονται αποδεκτές υπεύθυνες δηλώσεις συνιδιοκτησίας.

Επειδή, εν προκειμένω, η φορολογική αρχή στο πλαίσιο ελέγχου που διενεργείτο σε βάρος της προσφεύγουσας αιτήθηκε με το με αρ. πρωτ 02-08-2017 έγγραφο παροχής πληροφοριών την προσκόμιση στοιχείων, που δικαιολογούν την πίστωση ποσών συνολικού ύψους 3.431.510,48€, στους τραπεζικούς λογαριασμούς της προσφεύγουσας με την αιτιολογία «Κέρδη ΟΠΑΠ».

Επειδή, η προσφεύγουσα ανταποκρινόμενη στο αίτημα παροχής πληροφοριών, προσκόμισε στην Δ.Ο.Υ. Πολυγύρου τα παρακάτω στοιχεία, συνυποβαλλόμενα με την υπ' αριθμό πρωτ. 52288/25-10-17 έγγραφη απάντηση της:

α) Αντίγραφο αίτησης πληρωμής με κωδικό αίτησης , που εξέδωσε η εταιρεία Ο.Π.Α.Π. Α.Ε.,βάσει του οποίου το δελτίο με αρ στο τυχερό παιχνίδι ΛΟΤΤΟ (5103) και στις κληρώσεις από 1505 έως 1505, κέρδισε το ποσό των 3.431.511,48€.
β) Παραστατικό πληρωμής αίτησης του ΟΠΑΠ με α/α -2017, βάσει του οποίου η ....'Τράπεζα πλήρωσε στον δικαιούχο , μετά την παρακράτηση του αναλογούντος φόρου και προμήθειας, ποσό 3.431.510,48€ Από το παραπάνω ποσό:
i) Ποσό 1.715.754,74€ (ποσοστό 50%) κατατέθηκε στον υπ' αρ. .......... κοινό τραπεζικό λογαριασμό της τράπεζας με δικαιούχους τους - Α.Φ.Μ , - Α.Φ.Μ και - Α.Φ.Μ.  και εντολέα της συναλλαγής τον (σχετ. η με αρ 2014 απόδειξη είσπραξης της Τράπεζας).
ii) Ποσό 1.372.604,59€ (ποσοστό 40%) κατατέθηκε στον υπ' αρ. ........... κοινό τραπεζικό λογαριασμό της τράπεζας με δικαιούχους τους - Α.Φ.Μ , - Α.Φ.Μ και - Α.Φ.Μ.  και εντολέα της συναλλαγής την (σχετ. η με αρ 2014 απόδειξη είσπραξης της Τράπεζας).
iii) Ποσό 343.151,15€ (ποσοστό 10%) κατατέθηκε στον υπ' αρ. ........... κοινό τραπεζικό λογαριασμό της τράπεζας με δικαιούχους τους - Α.Φ.Μ , - Α.Φ.Μ και - Α.Φ.Μ.  και εντολέα της συναλλαγής την (σχετ. η με αρ 2014 απόδειξη είσπραξης της Τράπεζας).
γ) Αποδεικτικά κατάθεσης στην ΟΠΑΠ ΑΕ των αιτήσεων των τριών για χορήγηση βεβαίωσης κέρδους και στους τρεις - Α.Φ.Μ , - Α.Φ.Μ και - Α.Φ.Μ , ανάλογα με το ποσοστό τους (50%, 40% και 10% αντίστοιχα.
δ) Την με αρ. συστ /2014 βεβαίωση κέρδους της Ο.Π.Α.Π ΑΕ. στο όνομα του για ποσό 3.431.511,48€.

Επειδή, βάσει των ανωτέρω, ο μοναδικός δικαιούχος και κύριος του κερδισμένου ποσού των 3.431.511,48€ είναι ο ..............

Κατά συνέπεια, ο ισχυρισμός της προσφεύγουσας ότι τυγχάνει συνδικαιούχος, σε ποσοστό 10%, των κερδών που εισπράχθηκαν από συμμετοχή σε τυχερό παίγνιο της Ο.Π.Α.Π. Α.Ε., απορρίπτεται ως αναπόδεικτος.

Ως προς τον δεύτερο ισχυρισμό

Επειδή, στο άρθρο 34 του Ν. 2961/2001 ορίζεται ότι: «Α. Κτήση αιτία δωρεάς 1. Κτήση περιουσίας αιτία δωρεάς, για την επιβολή του φόρου είναι: α) αυτή που προέρχεται από δωρεά η οποία συνιστάται κατά τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα, β) αυτή που προέρχεται από κάθε παροχή, παραχώρηση ή μεταβίβαση οποιουδήποτε περιουσιακού στοιχείου χωρίς αντάλλαγμα, έστω και αν δεν καταρτίσθηκε έγγραφο...»

Επειδή, στο άρθρο 39§1 του Ν. 2961/2001 ορίζεται ότι: «1.Η φορολογική υποχρέωση γεννιέται κατά το χρόνο της σύνταξης του εγγράφου της δωρεάς ή της γονικής παροχής. Προκειμένου για μεταβίβαση κινητών, αν η παράδοση του αντικειμένου της δωρεάς ή της γονικής παροχής έγινε χωρίς να συνταχθεί συμβόλαιο ή αν το συμβόλαιο συντάχθηκε μετά την παράδοση του αντικειμένου της δωρεάς ή της γονικής παροχής, η φορολογική υποχρέωση γεννιέται κατά το χρόνο της παράδοσης».

Επειδή, στο 496 άρθρο του Αστικού Κώδικα προσδιορίζεται η έννοια της δωρεάς ως ακολούθως: «η παροχή σε κάποιον ενός περιουσιακού αντικειμένου αποτελεί δωρεά, αν γίνεται κατά τη συμφωνία των μερών χωρίς αντάλλαγμα».

Επειδή, στο 498 άρθρο του Αστικού Κώδικα ορίζεται ότι: «Για τη Σύσταση δωρεάς απαιτείται συμβολαιογραφικό έγγραφο. Η δωρεά κινητού πράγματος για την οποία δεν συντάχθηκε συμβολαιογραφικό έγγραφο ισχυροποιείται αφότου ο δωρητής παραδώσει το πράγμα στο δωρεοδόχο».

Επειδή, στο 1034 άρθρο του Αστικού Κώδικα ορίζεται ότι: «Για τη μεταβίβαση της κυριότητας κινητού απαιτείται παράδοση της νομής του από τον κύριο σ' αυτόν που την αποκτά και συμφωνία των δύο ότι μετατίθεται η κυριότητα».

Επειδή ο οικονομικός έφορος δύναται να χαρακτηρίσει ως δωρεά, ολικά ή μερικά, κάθε παραχώρηση περιουσίας χωρίς αντάλλαγμα και να εξετάσει το ενδεχόμενο να υποκρύπτεται άτυπη δωρεά χρημάτων, προκειμένου αυτή να φορολογηθεί με τις κείμενες διατάξεις. Η απόδειξη, όμως, μιας τέτοιας έννομης σχέσης βαρύνει την φορολογική αρχή και θα πρέπει να γίνεται με συγκεκριμένα αποδεικτικά στοιχεία και όχι να προβάλλεται αυθαιρέτως και αορίστως. Εξάλλου, η απόδειξη της χωρίς αντάλλαγμα παροχής χρημάτων, για την οποία δεν καταρτίσθηκε έγγραφο, βαρύνει την φορολογική αρχή, αλλά επειδή τέτοια απόδειξη είναι πολύ δυσχερής, είναι ανεκτή η συναγωγή τεκμηρίου άτυπης δωρεάς μεταξύ προσώπων με ιδιαίτερο δεσμό (συγγενικό ή συζυγικό) υπό την προϋπόθεση ότι: α) θα αποκλειόταν, αιτιολογημένα, κάθε άλλη πηγή προέλευσης των χρημάτων κατά το ποσό που αυξήθηκε η περιουσία του φερομένου ως δωρεοδόχου και β) θα διαπιστωνόταν, επίσης αιτιολογημένα, ότι η οικονομική κατάσταση του φερομένου ως δωρητή επέτρεπε την διενέργεια δωρεάς κατά το ποσό αυτό (ΣτΕ 2051/1984).

Επειδή με το άρθρο 1 παρ. 1 & 2 του Ν.5638/1932 ορίζεται ότι: «1. Χρηματική κατάθεσις παρά τραπέζης εις ανοιχτόν λογαριασμόν επ' ονόματι δύο ή πλειοτέρων από κοινού (compte joint, joint account) είναι εν τη εννοία του παρόντος νόμου η παρέχουσα τον όρον ότι του εκ ταύτης λογαριασμού δύναται να κάμνη χρήσιν, εν όλω ή εν μέρει, άνευ συμπράξεως των λοιπών, είτε εις, είτε τινές και πάντες κατ' ιδίαν οι δικαιούχοι.

2. Η χρηματική κατάθεσις περί ης η προηγούμενη παράγραφος επιτρέπεται να ενεργείται και εις κοινόν λογαριασμόν επί προθεσμία ή ταμιευτηρίου υπό προειδοποίησιν.».

Επειδή σύμφωνα με την ΠΟΛ.1033/2013: «24 γ) αν το έμβασμα έγινε από κοινό λογαριασμό του τέκνου το οποίο δεν σπουδάζει) με το γονέα σε κοινό λογαριασμό αυτών και εφόσον το τέκνο δεν είχε την οικονομική δυνατότητα συνεισφοράς στον κοινό λογαριασμό, λόγω απουσίας εισοδημάτων ή άλλων εσόδων, η κάλυψη του εμβάσματος θα βαρύνει το γονέα. Η τυχόν ύπαρξη άτυπης δωρεάς δεν μπορεί να αποκλειστεί στις περιπτώσεις αυτές (μετά από τη διενέργεια ελέγχου), εφόσον αποδεικνύεται ότι το τέκνο που δεν είχε την οικονομική δυνατότητα να εισφέρει στον κοινό λογαριασμό, παραταύτα έκανε χρήση αυτού μεταγενέστερα (π.χ. με ανάληψη ποσού και περαιτέρω κατάθεση σε άλλο λογαριασμό ατομικό ή κοινό με τρίτο πρόσωπο ή οποιαδήποτε άλλη επένδυση ή και απλή ανάληψη). Τα πιο πάνω (για την τυχόν υποχρέωση φόρου δωρεάς) μπορούν να ισχύσουν βεβαίως ανάλογα και σε κάθε άλλη περίπτωση κατά την οποία διαπιστώνεται η μεταφορά χρηματικών ποσών από ή /και προς κοινό ή ατομικό λογαριασμό. Στις περιπτώσεις μεταφοράς χρηματικών ποσών από και προς κοινό λογαριασμό μεταξύ των αυτών συνδικαιούχων, η κάλυψη των ποσών του εμβάσματος βαρύνει τον καθένα από αυτούς κατ' αναλογία, εκτός αν αποδεικνύεται διαφορετικά, με την επιφύλαξη της τυχόν ύπαρξης άτυπης δωρεάς κατά τα ανωτέρω. Σημειώνεται ότι η κατάθεση σε κοινό λογαριασμό δεν μπορεί να θεμελιώσει εκ προοιμίου την ύπαρξη άτυπης δωρεάς μεταξύ των συνδικαιούχων. Θέμα άτυπης δωρεάς τίθεται εφόσον ο συνδικαιούχος, ο οποίος δεν είχε (την οικονομική δυνατότητα να) εισφέρει στον κοινό λογαριασμό, κάνει χρήση (του) ποσού του λογαριασμού, γεγονός πραγματικό και ελεγκτέο σε κάθε περίπτωση από την αρμόδια Δ.Ο.Υ.. Για παράδειγμα, η μεταφορά χρηματικού ποσού από και προς κοινό λογαριασμό μεταξύ των αυτών προσώπων και η επιστροφή του ίδιου χρηματικού ποσού στον αρχικό λογαριασμό, χωρίς ενδιάμεσα να έχει γίνει χρήση (του) ποσού αυτού από κάποιον από τους συνδικαιούχους, δεν μπορεί να θεμελιώσει την ύπαρξη άτυπης δωρεάς Εξάλλου σας γνωρίζουμε ότι, σύμφωνα με τα ισχύοντα στη φορολογία δωρεών και γονικών παροχών, χρόνος φορολογίας για τις άτυπες δωρεές και γονικές παροχές είναι ο χρόνος σύστασης αυτών, δηλαδή - εν προκειμένω - ο χρόνος παράδοσης των χρηματικών ποσών. Εφόσον με την υποβολή της οικείας δήλωσης φόρου δωρεάς δεν μπορεί να αποδειχθεί ο αληθής χρόνος σύστασης της δωρεάς - γονικής παροχής, κατ' αρχήν ο αναλογών φόρος δωρεάς θα υπολογισθεί με τα ισχύοντα κατά τον αναγραφόμενο στη δήλωση χρόνο σύστασης της δωρεάς. Εάν κατά τον έλεγχο της υπόθεσης φόρου δωρεάς - γονικής παροχής διαπιστωθεί με οποιονδήποτε τρόπο (π.χ. μεταφορά χρηματικών ποσών από και προς λογαριασμό) ότι η παράδοση των χρηματικών ποσών έγινε σε διαφορετικό χρόνο, ακολουθούνται οι σχετικές διαδικασίες για την έκδοση πράξης επιβολής φόρου.»

Επειδή, η ανάληψη χρημάτων από συνδικαιούχο κοινού τραπεζικού λογαριασμού του ν. 5638/1932, ζώντος του πραγματικού καταθέτη των χρημάτων στο λογαριασμό αυτόν, καταρχήν, αποτελεί δωρεά και υπόκειται σε φόρο δωρεών, εκτός αν από τις διατάξεις του ν. 5638/1932, οι οποίες στο σύνολό τους συνεχίζουν να ισχύουν, προκύπτει το αντίθετο. Είναι αυτονόητο όμως, ότι στις περιπτώσεις αυτές, φορολογική Αρχή που έχει κατά νόμον το βάρος της απόδειξης για την ύπαρξη της άτυπης δωρεάς, θα έχει ερευνήσει και θα αποδείξει ότι ο συνδικαιούχος που ανέλαβε τα χρήματα από τον κοινό λογαριασμό δεν είχε πραγματοποιήσει κατάθεση ανάλογου ποσού με το αναληφθέν στο λογαριασμό αυτόν, είτε κατά το άνοιγμά του είτε μεταγενέστερα ((Ιωάννης Γ. Φωτόπουλος, Φορολογία Δωρεών και Γονικών Παροχών, Πέμπτη Έκδοση, Αθήνα 2014 §§1409,1410, σελ. 1159-160)

Επειδή, στο άρθρο 64 του Ν.4174/2013 ορίζεται ότι: «Η Φορολογική Διοίκηση έχει την υποχρέωση να παρέχει σαφή, ειδική και επαρκή αιτιολογία για τη νομική βάση, τα γεγονότα και τις περιστάσεις που θεμελιώνουν την έκδοση πράξεως και τον προσδιορισμό φόρου.»

Επειδή, εν προκειμένω, όπως προκύπτει από την από 2018 έκθεση ελέγχου φορολογίας δωρεάς Ν. 2961/2001 της Δ.Ο.Υ. Πολυγύρου, καταλογίστηκε σε βάρος της προσφεύγουσας φόρος δωρεάς επί του ποσού των 343.151,15€, το οποίο κατατέθηκε στον υπ' αρ τραπεζικό λογαριασμό της Τράπεζας από τον (συνδικαιούχο του λογαριασμού) στις 02.07.2014.

Επειδή, από την επισκόπηση της κίνησης του υπ' αρ τραπεζικού λογαριασμού προκύπτουν τα εξής: Ακολούθως της κατάθεσης των 343.151,15€, στις 04.07.2014, διενεργείται ανάληψη του ποσού των 300.000,00€ και κατάθεση αυτού στον υπ' αρ προθεσμιακό λογαριασμό, συνδικαιούχοι του οποίου είναι οι: 1) - Α.Φ.Μ , 2) - Α.Φ.Μ και γ) - Α.Φ.Μ Κατά τη λήξη του εν λόγω προθεσμιακού λογαριασμού, τα χρήματα, καθώς και οι
νόμιμοι τόκοι επιστρέφουν στον υπ' αρ λογαριασμό, προκειμένου να επενδυθούν εκ νέου στον ίδιο προθεσμιακό λογαριασμό (υπ' αρ. ...............). Οι εν λόγω κινήσεις επαναλαμβάνονται, ενώ το επόμενο έτος 2015 μέρος των χρημάτων επενδύονται και σε άλλα τραπεζικά προϊόντα, χωρίς από τα στοιχεία του φακέλου να προκύπτουν οι συνδικαιούχοι αυτών. Πέραν δε των επενδύσεων, από τις κινήσεις του λογαριασμού προκύπτουν: α) μια ανάληψη ποσού 5.000,00€ στις 17.10.2014, χωρίς να προκύπτει το πρόσωπο που τις διενήργησε,
β) μια μεταφορά ποσού 10.000,00€ στις 10.12.2014 στον υπ' αρ τραπεζικό λογαριασμό, συνδικαιούχος του οποίου δεν είναι η προσφεύγουσα.
γ) μια μεταφορά ποσού 10.000,00€ στις 10.12.2014 στον υπ' αρ τραπεζικό λογαριασμό μοναδική δικαιούχος του οποίου είναι η προσφεύγουσα,
δ) μια μεταφορά ποσού 10.000,00€ στις 2015 και δύο αποστολές εμβασμάτων ποσών 1636,15€ & 10.000,00€ στις 15.11.2015 & στις 18.12.2015, χωρίς ωστόσο να προκύπτουν τα στοιχεία των τελικών αποδεκτών των ποσών αυτών.

Επειδή, όπως έχει ήδη αναφερθεί η κατάθεση σε κοινό λογαριασμό δεν μπορεί να θεμελιώσει εκ προοιμίου την ύπαρξη άτυπης δωρεάς μεταξύ των συνδικαιούχων. Ως εκ τούτου, προκειμένου να τεκμηριωθεί επαρκώς η ύπαρξη άτυπης δωρεάς στην προκειμένη περίπτωση η αρμόδια Δ.Ο.Υ όφειλε να προβεί σε περαιτέρω έλεγχο, προκειμένου να διαπιστώσει τους τελικούς αποδέκτες του συνολικού ποσού των 3.431.511,48€ και να καταλογίσει φόρο δωρεάς στο ποσό που αδιαμφισβήτητα καρπώθηκε η προσφεύγουσα.

Επειδή, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι μόνο στην περίπτωση της μεταφοράς ποσού 10.000,00€ στις 10.12.2014 στον υπ' αρ τραπεζικό λογαριασμό, μοναδική δικαιούχος του οποίου είναι η προσφεύγουσα, δύναται να στοιχειοθετηθεί η ύπαρξη άτυπης δωρεάς, ενώ ως προς το υπόλοιπο ποσό των 3.421.511,48€ (3.431.511,48€-10.000,00€) η υπόθεση χρήζει περαιτέρω έρευνας από την αρμόδια φορολογική αρχή, προκειμένου να ανευρεθούν οι τελικοί αποδέκτες των χρημάτων.

Κατόπιν των ανωτέρω, ο ισχυρισμός της προσφεύγουσας περί εσφαλμένου χαρακτηρισμού ως δωρεάς της καταθέσεων χρηματικού ποσού σε τραπεζικό λογαριασμό, στον οποίο ο καταθέτης είναι συνδικαιούχος γίνεται εν μέρει αποδεκτός ως προς το ποσό των 333.151,15€.

Αποφασίζουμε

Την εν μέρει αποδοχή της υπ' αριθ. πρωτ /02.07.2018 ενδικοφανούς προσφυγής της , με Α.Φ.Μ , και την τροποποίηση της υπ' αρ 05.2018 οριστικής πράξης φόρου δωρεάς χρηματικού ποσού φορολογικού έτους 2014, του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Πολυγύρου.

Οριστική φορολογική υποχρέωση υπόχρεου-καταλογιζόμενα ποσά με βάση την παρούσα απόφαση:

Υπ' αριθ 05.2018 οριστική πράξη διορθωτικού προσδιορισμού φόρου δωρεάς χρηματικού ποσού φορολογικού έτους 2014

 
Εντελλόμεθα όπως αρμόδιο όργανο κοινοποιήσει με τη νόμιμη διαδικασία την παρούσα απόφαση στην υπόχρεη.

ΜΕ ΕΝΤΟΛΗ ΤΟΥ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΥ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ
Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΥΠΟΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΤΣΙΟΥΡΗΣ

Ακριβές αντίγραφο
Η υπάλληλος του Αυτοτελούς Γραφείου Διοικητικής Υποστήριξης

Σ η μ ε ί ω σ η : Κατά της απόφασης αυτής επιτρέπεται η άσκηση προσφυγής ενώπιον των αρμόδιων Διοικητικών Δικαστηρίων εντός τριάντα (30) ημερών από την κοινοποίησή της.