Αριθμ. 47711/Δ1.15631 Παράταση της προθεσμίας της παρ. 5.16 του άρθρου 5 για την υποβολή του εντύπου της παρ. 2.2 του άρθρου 2 (Ε4: Πίνακας προσωπικού) της υπ’ αριθμ. οικ. 40331/Δ1.13521/13-09-2019 (3520/Β΄/19-9-2019) απόφασης του Υπουργού Εργασίας, και Κοινωνικών Υποθέσεων «Επανακαθορισμός όρων ηλεκτρονικής υποβολής εντύπων αρμοδιότητας Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ) και Οργανισμού Απασχολήσεως Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ)», για το έτος 2019.

Αριθμός 444/2019

Περίληψη

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ

Β2' Πολιτικό Τμήμα

Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Πηνελόπη Ζωντανού, Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, Θεόδωρο Τζανάκη, Νικόλαο Πιπιλίγκα - Εισηγητή, Αντιγόνη Καραΐσκου - Παλόγου και Λουκά Μόρφη, Αρεοπαγίτες.
Συνεδρίασε δημόσια στο Κατάστημά του, στις 27 Νοεμβρίου 2018, με την παρουσία και της Γραμματέως Αγγελικής Ανυφαντή, για να δικάσει την εξής υπόθεση μεταξύ:
Της αναιρεσείουσας: ετερόρρυθμης εταιρίας με την επωνυμία "...", με το διακριτικό τίτλο "... Ε.Ε.", η οποία εδρεύει στη … και εκπροσωπείται νόμιμα, η οποία εκπροσωπήθηκε από τους πληρεξούσιους δικηγόρους της Δημήτριο Ζερδελή και Δημήτριο Βασιλείου, που κατέθεσαν προτάσεις. Της αναιρεσίβλητης: Ε. Μ. του Δ., κατοίκου ..., η οποία παραστάθηκε με τον πληρεξούσιο δικηγόρο της Κωνσταντίνο Ζηκογιάννη, που κατέθεσε προτάσεις.
Η ένδικη διαφορά άρχισε με τις από 16/3/2013 και από 16/12/2013 αγωγές της ήδη αναιρεσίβλητης, που κατατέθηκαν στο Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών και συνεκδικάσθηκαν. Εκδόθηκαν οι αποφάσεις: 34/2015 του ίδιου Δικαστηρίου και 2453/2017 του Μονομελούς Εφετείου Αθηνών. Την αναίρεση της τελευταίας απόφασης ζητεί η αναιρεσείουσα εταιρεία με την από 11/9/2017 αίτησή της και τους από 20/3/2018 προσθέτους λόγους. Κατά τη συζήτηση της αίτησης αυτής, που εκφωνήθηκε από το πινάκιο, οι διάδικοι παραστάθηκαν όπως σημειώνεται πιο πάνω. Οι πληρεξούσιοι της αναιρεσείουσας ζήτησαν την παραδοχή της αίτησης και των προσθέτων λόγων, ο πληρεξούσιος της αναιρεσίβλητης την απόρριψή της, καθένας δε την καταδίκη του αντιδίκου μέρους στη δικαστική δαπάνη του.

ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Με την από 11.9.2017 και με αριθ. κατάθεσης 6340/595/11.9.2017 αίτηση αναίρεσης και τους από 20.3.2018 και με αριθ. κατάθ. 35/21.3.2018 δι' ιδίου δικογράφου ασκηθέντες πρόσθετους λόγους αναίρεσης, προσβάλλεται η αντιμωλία των διαδίκων εκδοθείσα κατά την ειδική διαδικασία των εργατικών διαφορών υπ' αριθ. 2453/23.5.2017 απόφαση του Μονομελούς Εφετείου Αθηνών. Με την προσβαλλομένη απόφαση έγινε κατά ένα μέρος δεκτή ως ουσιαστικά βάσιμη η από 5.11.2015 και με αριθ. κατάθ. 6669/10.11.2015 έφεση της εναγομένης και ήδη αναιρεσείουσας ετερόρρυθμης εταιρείας με την επωνυμία "...", εξαφανίσθηκε στο σύνολό της για το ενιαίο της εκτέλεσης ως προς την ως άνω διάδικο η υπ' αριθ. 34/5.1.2015 οριστική απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών και το δευτεροβάθμιο δικαστήριο, αφού δίκασε κατ' ουσία την υπόθεση, δέχθηκε κατά ένα μέρος ως κατ' ουσία βάσιμη την από 16.12.2013 και με αριθ. κατάθ. 176363/6046/2013 (δεύτερη) αγωγή της ενάγουσας και ήδη αναιρεσίβλητης κατά της άνω εναγομένης και ήδη αναιρεσείουσας εταιρείας και υποχρέωσε αυτή (όπως και το πρωτοβάθμιο δικαστήριο) να καταβάλει στην ενάγουσα το ποσό των 12.954,36 ευρώ γι' αποδοχές υπερημερίας του διαστήματος από 21.1.2013 έως 20.1.2014, λόγω άκυρης καταγγελίας της σύμβασης εξαρτημένης εταιρείας αυτής από την αρχική εργοδότρια αυτής εταιρεία "...", την οποία αρχικά διαδέχθηκε η εταιρεία "...", εναγομένη στην από 16.3.2013 και με αριθ. κατάθ. 51178/1690/2013 πρώτη αγωγή της ενάγουσας και ήδη αναιρεσίβλητης, και στη συνέχεια η άνω εναγομένη της δεύτερης αγωγής και ήδη αναιρεσείουσα ετερόρρυθμη εταιρεία. Με την ίδια απόφαση το δευτεροβάθμιο δικαστήριο απέρριψε την δεύτερη αγωγή κατά το κεφάλαιο καταβολής του ποσού των 5.037,81 ευρώ για αποζημίωση απόλυσης που είχε πρωτοδίκως επιδικασθεί σε βάρος της εναγομένης και ήδη αναιρεσείουσας εταιρείας, το οποίο με την αγωγή είχε ζητηθεί επικουρικά για την περίπτωση που η καταγγελία της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας της ενάγουσας ήθελε κριθεί έγκυρη. Η αίτηση αναίρεσης ασκήθηκε νομότυπα και εμπρόθεσμα, καθόσον η προσβαλλομένη απόφαση επιδόθηκε στην αναιρεσείουσα στις 12.7.2017, όπως προκύπτει από την σχετική επισημείωση επί της προσβαλλόμενης απόφασης του δικαστικού επιμελητή στο Πρωτοδικείο Αθηνών Π. Κ., η δε αναίρεση κατατέθηκε στη γραμματεία του εκδώσαντος την προσβαλλόμενη απόφαση Δικαστηρίου στις 11.9.2017, ήτοι την 30η ημέρα από την επομένη της άνω επίδοσης, μετ' αφαίρεση του διαστήματος από 1 έως 31 Αυγούστου 2017 (άρθ. 552, 553, 556, 558, 564 παρ. 1, 566 παρ.1, 144 και 147 παρ.2 του ΚΠολΔ). Επίσης οι πρόσθετοι λόγοι αναίρεσης ασκήθηκαν παραδεκτά με κατάθεση του οικείου δικογράφου στη γραμματεία του Αρείου Πάγου στις 21 Μαρτίου 2018 (αρ. κατ. 35/21.3.2018) και επίδοση αυτού την ίδια ημέρα στην αναιρεσίβλητη, όπως προκύπτει από την μετ' επικλήσεως προσκομιζομένη με αριθμό ….47/21.3.2018 έκθεση επίδοσης του δικαστικού επιμελητή στο Πρωτοδικείο Αθηνών Κ. Μ., ήτοι περισσότερες από τριάντα ημέρες πριν την αρχικώς ορισθείσα δικάσιμο της 24ης Απριλίου 2018 (άρθ. 569 παρ.2 του ΚΠολΔ), οπότε η συζήτηση της υπόθεσης αναβλήθηκε για τη δικάσιμο που αναγράφεται στην αρχή της παρούσας. Είναι συνεπώς παραδεκτοί (άρθ. 577 παρ.1 του ΚΠολΔ) και πρέπει να ερευνηθούν περαιτέρω ως προς το παραδεκτό και τη βασιμότητα των διαλαμβανομένων στα άνω δικόγραφα λόγων αναίρεσης (άρθ. 577 παρ. 3 του ΚΠολΔ).

Με τη διάταξη του άρθρου 6 παρ. 1 του ν.2112/1920 ορίζεται ότι "η μεταβολή του προσώπου του εργοδότου, οπωσδήποτε επερχομένη, ουδαμώς επηρεάζει την εφαρμογή των υπέρ του υπαλλήλου διατάξεων του παρόντος". Ο ίδιος κανόνας περιέχεται και στο άρθρο 9 παρ. 1 του Β.Δ/τος 16/18-7- 1920. Περαιτέρω με τις διατάξεις του Π.Δ/τος 178/2002 (ΦΕΚ Α' 162/12-7-2002) λήφθηκαν "μέτρα σχετικά με την προστασία των δικαιωμάτων των εργαζομένων σε περίπτωση μεταβίβασης επιχειρήσεων, εγκαταστάσεων ή τμημάτων εγκαταστάσεων ή επιχειρήσεων, σε συμμόρφωση προς την Οδηγία 98/50/ΕΚ του Συμβουλίου". Κατόπιν αυτού, με το άρθρο 11 του Π.Δ/τος 178/2002 καταργήθηκε το προϊσχύσαν Π.Δ. 572/1988, με το οποίο είχε εναρμονισθεί η ελληνική νομοθεσία προς τις ρυθμίσεις της προηγούμενης με αριθ. 77/187/ΕΟΚ Οδηγίας (η οποία τροποποιήθηκε ως άνω με την 98/50/ΕΚ Οδηγία και τελικά κωδικοποιήθηκε με την Οδηγία 2001/23/ΕΚ). Σύμφωνα με το άρθρο 1 του Π.Δ/τος 178/2002, η συμμόρφωση προς την Οδηγία, αποβλέπει στη διατήρηση των δικαιωμάτων των εργαζομένων σε περίπτωση μεταβίβασης επιχειρήσεων, εγκαταστάσεων ή τμημάτων εγκαταστάσεων. Έτσι, οι διατάξεις του Π.Δ/τος 178/2002 εφαρμόζονται σε κάθε συμβατική ή εκ του νόμου μεταβίβαση ή συγχώνευση επιχειρήσεων, εγκαταστάσεων ή τμημάτων επιχειρήσεων ή εγκαταστάσεων, η οποία συνιστά μεταβολή του προσώπου του εργοδότη και δύναται να αφορά είτε σε δημόσιους είτε σε ιδιωτικούς φορείς, οι οποίοι ασκούν οικονομικές δραστηριότητες, που ενδέχεται να είναι είτε κερδοσκοπικές είτε μη κερδοσκοπικές (άρθρο 2 παρ.1 στοιχεία α' και γ' ).

Περαιτέρω, σύμφωνα με τους ορισμούς των διατάξεων αυτών, ως "μεταβίβαση" θεωρείται η μεταβίβαση μιας οικονομικής οντότητας που διατηρεί την ταυτότητά της, η οποία νοείται ως σύνολο οργανωμένων πόρων με σκοπό την άσκηση οικονομικής δραστηριότητας, είτε κυρίας είτε δευτερεύουσας (άρθρο 2 παρ. 1 στοιχείο β'). Ως "μεταβιβάζων" ("εκχωρητής", κατά την επίσημη μετάφραση της Οδηγίας) νοείται κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο το οποίο, λόγω μεταβίβασης κατά την ως άνω έννοια, χάνει την ιδιότητα του εργοδότη στην επιχείρηση, την εγκατάσταση ή το τμήμα επιχείρησης ή εγκατάστασης. Ως "διάδοχος" ("εκδοχέας", κατά την επίσημη μετάφραση της Οδηγίας) νοείται κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο το οποίο, λόγω μεταβίβασης κατά την ως άνω έννοια, αποκτά την ιδιότητα του εργοδότη στην επιχείρηση κλπ (άρθρο 3 παρ.1 στοιχείο α' και β' ). Η Οδηγία αποβλέπει στην προστασία των εργαζομένων. Για την εξασφάλιση της εν λόγω προστασίας, ενδιαφέρει η διατήρηση των θέσεων εργασίας (η "υπόστασή" τους) και το αμετάβλητο των όρων παροχής αυτής (το "περιεχόμενο" τους, στο οποίο συμπεριλαμβάνονται και οι όροι αμοιβής) υπό το νέο φορέα της οικονομικής δραστηριότητας, που καθίσταται ο νέος εργοδότης. Η ερμηνεία τόσο της προϊσχύσασας Οδηγίας 77/187/ΕΟΚ, όσο και της ήδη ισχύουσας Οδηγίας 98/50/ΕΚ γίνεται από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (τότε ΔΕΚ και ήδη ΔΕΕ) με ευρύ τρόπο. Με τρόπο δηλαδή που ευνοεί την κατάφαση της "μεταβίβασης" ακόμη και σε περιπτώσεις που εκ πρώτης όψεως θα μπορούσε ν' αμφισβητηθεί. Σύμφωνα με μια γενική ερμηνευτική προσέγγιση, για να υπάρξει μεταβίβαση επιχείρησης ή εκμετάλλευσης ή τμήματος αυτών πρέπει να πρόκειται για μια "οικονομική οντότητα". Πρέπει δηλαδή να μεταβιβάζονται τόσα επί μέρους στοιχεία μιας επιχείρησης ή εκμετάλλευσης ή ακόμη και ενός τμήματος επιχείρησης ή εκμετάλλευσης και κατά τέτοιο τρόπο, ώστε τα μεταβιβαζόμενα στοιχεία να έχουν κάποια οργανική ενότητα ("οικονομική οντότητα"), την οποία να διατηρούν και υπό το νέο φορέα, ώστε να παραμένουν ικανά για την πραγματοποίηση του σκοπού, τον οποίο επιδίωκε ο προηγούμενος φορέας, δηλαδή να συνεχίζεται η ίδια επιχείρηση ή εκμετάλλευση (ΑΠ 1369/2018, ΑΠ 997/2018, ΑΠ 1832/2017, ΑΠ 1319/2015, ΑΠ 14/2012). Πρέπει, δηλαδή, η μεταβιβαζόμενη επιχείρηση ή εκμετάλλευση να διατηρεί την ταυτότητά της και υπό το νέο φορέα της. Η μεταβολή αφορά το πρόσωπο του φορέα της επιχειρηματικής μονάδας που μεταβιβάζεται και όχι την ίδια. Η ταυτότητα της επιχείρησης δεν μεταβάλλεται από το γεγονός ότι ο διάδοχος προσέθεσε στα μεταβιβαζόμενα στοιχεία και νέα (νέα μηχανήματα, εγκαταστάσεις, προσέλαβε και νέο προσωπικό, τροποποίησε μερικώς το σκοπό, π.χ. επέκταση εργασιών, παραγωγή και νέων προϊόντων κλπ.) (ΑΠ 1850/2006). Η κρίση για τη διατήρηση ή μη της ταυτότητας της οικονομικής μονάδας και, επομένως, για το εάν συντρέχει ή όχι μεταβίβαση επιχείρησης, εκμετάλλευσης ή τμημάτων τους, εξαρτάται από τη συνολική εκτίμηση των συνθηκών της συγκεκριμένης περίπτωσης. Στο πλαίσιο της συνολικής αυτής εκτίμησης κρίσιμα είναι τα εξής στοιχεία: 1) Η μεταβίβαση ή μη υλικών στοιχείων (κτίρια, μηχανήματα, εξοπλισμός κ.λπ.), 2) η μεταβίβαση ή μη άυλων αγαθών (διπλώματα ευρεσιτεχνίας, σήματα, διακριτικοί τίτλοι κλπ) και η αξία τους, 3) η απασχόληση (πρόσληψη) ή μη σημαντικού μέρους του εργατικού δυναμικού της μεταβιβαζόμενης επιχείρησης από τον νέο επιχειρηματία, 4) η μεταβίβαση ή μη της πελατείας, 5) ο βαθμός ομοιότητας των δραστηριοτήτων που ασκούνται πριν και μετά τη μεταβίβαση και 6) η διάρκεια της ενδεχόμενης διακοπής των δραστηριοτήτων αυτών (ΑΠ 1369/2018, ΑΠ 997/2018, ΑΠ 1850/2006).

Η σημασία αυτών, ως καθοριστικών στοιχείων προσδιοριστικών της ταυτότητας της επιχείρησης ή της εκμετάλλευσης ή τμήματος αυτής, δεν είναι εκ των προτέρων καθορισμένη. Η βαρύτητα που θ' αποδοθεί στο καθένα από τα κριτήρια αυτά, στο πλαίσιο της συνολικής εκτίμησης και αξιολόγησης, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το είδος της επιχείρησης και εκμετάλλευσης και από τη μορφή των εφαρμοζομένων μεθόδων παραγωγής ή υπηρεσιών. Η κατά τα άνω συνδρομή όλων ή ορισμένων εκ των ως άνω καθοριστικών κριτηρίων δεν αποκλείει όμως, στο πλαίσιο της συνολικής εκτίμησης και αξιολόγησης, την λήψη υπόψη και άλλων στοιχείων, όπως είναι η διατήρηση της αυτής οργανωτικής δομής της επιχείρησης ή εκμετάλλευσης από το νέο εργοδότη ή η άσκηση της αυτής ή παραπλήσιας επιχειρηματικής δραστηριότητας στη συγκεκριμένη μονάδα από πρόσωπα στενώς συνδεόμενα με τον προηγούμενο εργοδότη που ασκούν πλέον εργοδοτικά καθήκοντα ή η γειτνίαση των νέων εγκαταστάσεων της επιχείρησης με τις προηγούμενες εγκαταστάσεις της μεταβιβαζόμενης επιχείρησης, καθότι ναι μεν τα στοιχεία αυτά δεν συνιστούν καθοριστικά στοιχεία, συνιστούν όμως επί πλέον ενδείξεις της διατήρησης της ταυτότητας της μεταβιβαζόμενης επιχείρησης ή εκμετάλλευσης (πρβλ. ΔΕΚ 12.2.2009 C - 466/07 Klarenberg).

Περαιτέρω, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 4 παρ. 1 του Π.Δ/τος 178/2002, με την μεταβίβαση της επιχείρησης κλπ και από την ημερομηνία αυτής, όλα τα υφιστάμενα δικαιώματα και οι αντίστοιχες υποχρεώσεις, που είχε ο μεταβιβάζων από σύμβαση ή σχέση εργασίας, μεταφέρονται στο διάδοχο, ο δε προηγούμενος εργοδότης εξακολουθεί να ευθύνεται και μετά τη μεταβίβαση αλληλεγγύως και εις ολόκληρο με το διάδοχο, για τις υποχρεώσεις που είχαν προκύψει από σύμβαση ή σχέση εργασίας μέχρι το χρόνο που αναλαμβάνει ο διάδοχος. Κατά δε την παρ. 2 του ιδίου άρθρου, μετά τη μεταβίβαση (με την επιφύλαξη τυχόν δικαιωμάτων από υφιστάμενα συστήματα επαγγελματικής ή διεπαγγελματικής ασφάλισης, για τα οποία δεν πρόκειται στην υπόθεση αυτή), ο διάδοχος εξακολουθεί να τηρεί τους όρους εργασίας που προβλέπονταν ήδη από συλλογική σύμβαση εργασίας, απόφαση διαιτησίας, κανονισμό ή ατομική σύμβαση εργασίας.

Οπότε, με την κατά τα άνω μεταβίβαση της επιχείρησης επέρχεται μεταβολή στο πρόσωπο του εργοδότη, σύμφωνα με τα ήδη γνωστά στο εσωτερικό δίκαιο κατ' εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 6 παρ.1 του ν. 2112/1920 και 9 παρ.1 του Β.Δ/τος της 16/18-7-1920 "περί επεκτάσεως του ν. 2112 και επί των εργατών κλπ" (και του ήδη καταργημένου άρθρου 6 παρ. 2 του Ν. 3239/1955).

Η ως άνω μεταβολή στο πρόσωπο του εργοδότη (φορέα της επιχείρησης) επέρχεται αυτοδικαίως και ανεξάρτητα από τη νομική αιτία και τη μορφή μεταβίβασης της επιχείρησης κλπ, για την οποία, αν και οι εργαζόμενοι πρέπει να ενημερωθούν έγκαιρα και να κληθούν σε διαβουλεύσεις, δεν είναι αναγκαίο να συναινέσουν με οποιοδήποτε τρόπο.
Εξ άλλου ως χρέη της επιχείρησης που μεταβιβάσθηκε νοούνται οι υποχρεώσεις οποιασδήποτε φύσης, είτε από σύμβαση, είτε από αδικοπραξία, αρκεί ο γενεσιουργός αυτών νομικός λόγος, ήτοι τα παραγωγικά αυτών γεγονότα να είχαν συντελεσθεί μέχρι τη μεταβίβαση, ανεξαρτήτως του εάν αυτά κατέστησαν ληξιπρόθεσμα και απαιτητά σε μεταγενέστερο χρόνο (ΑΠ 1369/2018).
Επομένως ο νέος εργοδότης υπεισέρχεται αυτοδικαίως στις υποχρεώσεις από τυχόν άκυρη απόλυση του μισθωτού από τον αρχικό εργοδότη και από την υπερημερία του τελευταίου που δεν έχει αρθεί με νόμιμο τρόπο, χωρίς να προσαπαιτείται συναίνεση οιουδήποτε ή προσφορά των υπηρεσιών του μισθωτού στο νέο εργοδότη ή κάποια άλλη ενέργεια, και συνακόλουθα ενέχεται για την καταβολή των αποδοχών υπερημερίας, αφού το προσωπικό της επιχείρησης, στο οποίο περιλαμβάνεται και ο απολυθείς ακύρως από τον παλαιό εργοδότη εργαζόμενος, εντάσσεται ως σύνολο στην ενότητα που σχηματίζει η επιχείρηση που μεταβιβάστηκε (ΑΠ 1147/2017, ΑΠ 1378/2002, ΑΠ 1697/1998)
Οι ως άνω διατάξεις του άρθρου 4 παρ.1 και 2 του Π.Δ/τος 178/2002 συνιστούν διατάξεις αναγκαστικού δικαίου, αποσκοπώντας στην προστασία του περιεχόμενου της εργασιακής σχέσης, και συνακόλουθα είναι άκυρη η συμφωνία μεταξύ του μεταβιβάζοντος και των εργαζομένων, βάσει της οποίας οι τελευταίοι παραιτούνται από συμβατικές τους αξιώσεις, όταν η συμφωνία αυτή έχει ως αιτία τη μεταβίβαση και στοχεύει στο ν' αποτραπεί η υπεισέλευση του νέου φορέα στο σύνολο των υφισταμένων δικαιωμάτων και υποχρεώσεων έναντι των εργαζομένων. Εξ άλλου σύμφωνα με το άρθρο 5 παρ. 1 του Π.Δ/τος 178/2002, η μεταβίβαση μιας επιχείρησης, εγκατάστασης ή τμήματος επιχείρησης ή εγκατάστασης δεν συνιστά αυτή καθ' εαυτή λόγο απόλυσης εργαζομένων. Αυτό, βέβαια, δεν εμποδίζει, τηρουμένων των σχετικών περί απολύσεων διατάξεων, όσες απολύσεις είναι αναγκαίο να επέλθουν για λόγους οικονομικούς, τεχνικούς ή οργανωτικούς, που συνεπάγονται μεταβολές του εργατικού δυναμικού (παρ. 1 εδ. β'). Σε κάθε περίπτωση, όμως, αν η σύμβαση ή η σχέση εργασίας καταγγελθεί, λόγω του ότι η μεταβίβαση συνεπάγεται ουσιαστική μεταβολή των όρων εργασίας σε βάρος του εργαζόμενου, η καταγγελία της σύμβασης εργασίας ή της εργασιακής σχέσης θεωρείται ότι επήλθε εξαιτίας του εργοδότη (παρ. 2). Από τις διατάξεις αυτές συνάγεται ότι οι εργαζόμενοι, των οποίων λόγω μεταβίβασης της επιχείρησης κλπ οι θέσεις εργασίας παύουν να υφίστανται στην υπηρεσία του μεταβιβάζοντος, οφείλουν, κατ' αρχήν, να συνεχίσουν την παροχή της εργασίας τους με τους ίδιους όρους στην υπηρεσία του διαδόχου, στην οποία μεταφέρονται οι θέσεις εργασίας (που εκ των πραγμάτων είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένες με την οικονομική δραστηριότητα που μεταβιβάζεται). Όπως αναφέρθηκε όμως, η μεταβίβαση της επιχείρησης κλπ επέρχεται με πρωτοβουλία του εργοδότη, χωρίς να είναι αναγκαία η συναίνεση των εργαζομένων. Ως εκ τούτου, συνιστά μονομερή μεταβολή των όρων εργασίας (ΑΠ 997/2018, ΑΠ 1832/2017) και κατά συνέπεια, εάν η μεταβολή αυτή είναι βλαπτική των όρων εργασίας του εργαζομένου, ο τελευταίος κατ' εφαρμογή του άρθρου 7 παρ.1 του Ν. 2112/1920 έχει όλα τα πλεονεκτήματα που θα είχε, εάν στην καταγγελία προέβαινε ο ίδιος ο εργοδότης.

Η νομική αοριστία της αγωγής, δηλαδή εκείνη που συνδέεται με τη νομική εκτίμηση του εφαρμοστέου κανόνα, αποτελεί παράβαση που ελέγχεται με την διάταξη του άρθ. 559 αριθ. 1 ΚΠολΔ, αν το δικαστήριο για τον σχηματισμό της κρίσης του για τη νομική επάρκεια της αγωγής και την εφαρμογή κανόνα ουσιαστικού δικαίου αξίωσε περισσότερα ή διαφορετικά στοιχεία από τα απαιτούμενα κατά νόμο, κρίνοντας αυτήν ως αόριστη, ή, αντίθετα, αρκέσθηκε σε λιγότερα από τα απαιτούμενα κατά νόμο στοιχεία, κρίνοντας αυτήν ως ορισμένη. Πρόκειται δηλαδή και πάλι για παράβαση κανόνα ουσιαστικού δικαίου ως προς τη διαπίστωση ή όχι της νομικής αοριστίας της αγωγής (ή της ένστασης) (σχετ. ΟλΑΠ 16/1998, ΑΠ 991/2014). Η αοριστία, όμως, της αγωγής μπορεί να μην είναι νομική, αλλά ποσοτική, όταν στο δικόγραφο της αγωγής δεν αναφέρονται με πληρότητα τα πραγματικά περιστατικά που αποτελούν την προϋπόθεση εφαρμογής του κανόνα δικαίου, στον οποίο σύμφωνα με το άρθ. 216 παρ. 1 στοιχ. α` και β` ΚΠολΔ στηρίζεται το αίτημα της αγωγής, ή ποιοτική, όταν γίνεται απλά επίκληση των όρων του νόμου, χωρίς ν` αναφέρονται τα θεμελιούντα την εφαρμογή του συγκεκριμένου κανόνα δικαίου πραγματικά περιστατικά. Στις περιπτώσεις αυτές η απόφαση ελέγχεται με βάση τις διατάξεις του άρθ. 559 αριθ. 8 και 14 ΚΠολΔ (ΑΠ 180/2016, ΑΠ 34/2015, ΑΠ 1192/2012, ΑΠ 220/2012, ΑΠ 1125/2011).
Στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από την επισκόπηση από τον Άρειο Πάγο του δικογράφου της από 16.12.2003 και με αριθ. κατάθ. 176363/6046/2013 ένδικης (δεύτερης) αγωγής στο πλαίσιο έρευνας σχετικού αναιρετικού λόγου (άρθ. 561 παρ. 2 του ΚΠολΔ), η ενάγουσα και ήδη αναιρεσίβλητη, αφού διέλαβε σε αυτήν κατά λέξη το περιεχόμενο της προηγούμενης από 16.3.2013 και με αριθ. κατάθ. 51178/1690/2013 αγωγής αυτής που στρεφόταν κατά της εταιρείας με την επωνυμία "..." με την οποία, κατόπιν μερικού περιορισμού του αντικειμένου της αγωγής κατά τη συζήτηση στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο, ζητούσε να υποχρεωθεί η τελευταία να της καταβάλει το ποσό των 12.954,36 ευρώ για αποδοχές υπερημερίας του διαστήματος από 21.1.2013 έως 20.1.2014, λόγω ακυρότητας της καταγγελίας της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας αορίστου χρόνου αυτής συνεπεία βλαπτικής μεταβολής των όρων εργασίας της, στην οποία είχε προβεί η μέχρι τότε εργοδότρια αυτής εταιρεία με την επωνυμία "...", της οποία η επιχείρηση είχε μεταβιβασθεί κατά τα στην αγωγή εκτιθέμενα στην ως άνω εναγομένη (διάδοχο της αρχικής εργοδότριας), και επικουρικά το ποσό των 5.037,81 ευρώ ως αποζημίωση απόλυσης, πλέον του ποσού των 3.000 ευρώ ως χρηματική ικανοποίηση για την ηθική βλάβη την οποία υπέστη, στη συνέχεια ισχυρίσθηκε με την άνω (δεύτερη) αγωγή της ότι, επειδή έναντι της ως άνω εναγομένης της προαναφερόμενης (πρώτης) αγωγής άρχισαν ν' ασκούνται αγωγές απολυμένων εργαζομένων, οι οποίες στρέφονταν κατ' αυτής, θεωρώντας ορθά ότι αυτή, ως διάδοχος εργοδότρια, είχε υπεισέλθει στις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα της προκατόχου της αρχικής εργοδότριας κατ' εφαρμογή των άρθρων 6 παρ.1 του Ν. 2112/1920 και 4 παρ.1 του Π.Δ/τος 178/2002, τον Αύγουστο του έτους 2013 τα ίδια πρόσωπα που διαχειρίζονταν την ως άνω εναγομένη εταιρεία ... προέβησαν στην ίδρυση της νυν εναγομένης και ήδη αναιρεσείουσας εταιρείας με την επωνυμία "...", στην οποία μεταβιβάσθηκαν τα κυριότερα περιουσιακά στοιχεία της πρώτης και ειδικότερα το πελατολόγιο και ο βασικός πυρήνας των εργαζομένων σε αυτή, που χάρη στην επάρκεια και την εμπειρία του είχε αναπτύξει σχέσεις εμπιστοσύνης με τους πελάτες, προκειμένου να διατηρηθεί η οικονομική ενότητα και να συνεχίσει να επιδιώκεται από τη νεοσυσταθείσα επιχείρηση ο ίδιος οικονομικός σκοπός σε γειτονικές εγκαταστάσεις με παράλληλη παύση της λειτουργίας του καταστήματος της προηγούμενης εταιρείας, με συνέπεια η νεοσυσταθείσα εταιρεία (εναγομένη της δεύτερης αγωγής) ν' αναλάβει τη συνέχιση της επιχειρηματικής δραστηριότητας της άνω εναγομένης (εταιρείας ...), επιδιώκοντας με τα ίδια μέσα τον ίδιο με αυτήν οικονομικό σκοπό, απασχολώντας τους ίδιους εργαζόμενους και προσφέροντας στους ίδιους πελάτες τις ίδιες υπηρεσίες αισθητικής και αδυνατίσματος. Επικαλούμενη δε τις αυτές ως άνω διατάξεις, ζήτησε να υποχρεωθεί η ως άνω εναγομένη της δεύτερης αγωγής, ως εις ολόκληρο υπόχρεη με την εναγομένη της πρώτης αγωγής, να της καταβάλει τα πιο πάνω χρηματικά ποσά. Με τον έβδομο από τους αριθμούς 8 και 14 του άρθρου 559 του ΚΠολΔ λόγο αναίρεσης, η αναιρεσείουσα εταιρεία προσάπτει στην προσβαλλόμενη απόφαση την πλημμέλεια ότι εσφαλμένως απέρριψε ως αβάσιμο τον προταθέντα πρωτοδίκως και κατ' έφεση ισχυρισμό αυτής περί αοριστίας της ως άνω αγωγής, καθότι δεν διαλαμβάνονται στο οικείο δικόγραφο συγκεκριμένα στοιχεία θεμελιωτικά της συνδρομής περίπτωσης διαδοχής του εργοδότη, όπως το χρονικό σημείο της μεταβίβασης της επιχείρησης, ονόματα πελατών και ονόματα εργαζομένων σε αυτήν, ενώ δεν επικαλείται εάν έλαβε χώρα μεταβίβαση ή μη υλικών στοιχείων της μεταβιβαζομένης επιχείρησης σε αυτήν. Ο λόγος αυτός είναι αβάσιμος, καθότι στο δικόγραφο της αγωγής το μεν ρητά διαλαμβάνεται ότι τον Αύγουστο του 2013 συνεστήθη η αναιρεσείουσα εταιρεία στην οποία μεταβιβάσθηκε το πελατολόγιο της προηγούμενης εταιρείας και ο πυρήνας των σε αυτήν εργαζομένων, ούτως ώστε να συνεχισθεί η άσκηση της αυτής οικονομικής δραστηριότητας από το νέο φορέα και ότι την περίοδο από 13.9.2013 έως 21.1.2014 έπαυσε η λειτουργία της αρχικής εναγομένης εταιρείας ... ενώ ξεκίνησε η λειτουργία της εναγομένης [ήδη αναιρεσείουσας], το δε δεν ήταν αναγκαίο στοιχείο για τη θεμελίωση της ιστορικής βάσης της αγωγής ο προσδιορισμός των ονομάτων των εργαζομένων που προσλήφθηκαν από την αναιρεσείουσα ή η μνεία ονομάτων πελατών, αφού πρόκειται για στοιχεία που μπορεί να προκύψουν από την αποδεικτική διαδικασία. Για το ορισμένο της αγωγής αρκούσε η μνεία ότι τα βασικά περιουσιακά στοιχεία της μεταβιβαζομένης επιχείρησης, τα οποία στη συγκεκριμένη περίπτωση κατά τα στην αγωγή εκτιθέμενα ήταν το πελατολόγιο και το εργαζόμενο σε αυτή προσωπικό [που είχε αναπτύξει στενές σχέσεις εμπιστοσύνης με τους πελάτες], μεταβιβάσθηκαν στην αναιρεσείουσα διάδοχο εταιρεία, η οποία, ως νέος φορέας, ανέλαβε τη συνέχιση της αυτής επιχειρηματικής δραστηριότητας αισθητικής και αδυνατίσματος, όπως και η προηγούμενη εταιρεία, την ίδια περίοδο που η τελευταία διέκοψε τη λειτουργία της, περιστατικά τα οποία διαλαμβάνονται στο οικείο αγωγικό δικόγραφο. Επομένως το δευτεροβάθμιο δικαστήριο που έκρινε ομοίως, απορρίπτοντας ως αβάσιμο τον περί αοριστίας της αγωγής πρώτο λόγο έφεσης της τότε εκκαλούσας και ήδη αναιρεσείουσας εταιρείας, ορθά έκρινε και κατά συνέπεια ο περί του αντιθέτου έβδομος λόγος αναίρεσης είναι αβάσιμος. Κατά τη διάταξη του άρθρου 559 παρ.1 εδ. α του ΚΠολΔ αναίρεση επιτρέπεται μόνο, αν παραβιάσθηκε κανόνας του ουσιαστικού δικαίου, στον οποίο περιλαμβάνονται και οι ερμηνευτικοί κανόνες των δικαιοπραξιών, αδιάφορο αν πρόκειται για νόμο ή έθιμο ελληνικό ή ξένο, εσωτερικού ή διεθνούς δικαίου. Ο κανόνας δικαίου παραβιάζεται αν δεν εφαρμοσθεί, ενώ συνέτρεχαν οι πραγματικές προϋποθέσεις για την εφαρμογή του, ή εάν εφαρμοσθεί, ενώ δεν συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις αυτές, καθώς και εάν εφαρμοσθεί εσφαλμένα, η δε παραβίαση εκδηλώνεται είτε ως ψευδής ερμηνεία του κανόνα δικαίου, δηλαδή όταν το δικαστήριο της ουσίας προσέδωσε σε αυτόν έννοια διαφορετική από την αληθινή, είτε ως κακή εφαρμογή, ήτοι εσφαλμένη υπαγωγή σ' αυτόν των περιστατικών της ατομικής περίπτωσης που καταλήγει σε εσφαλμένο συμπέρασμα με τη μορφή του διατακτικού (ΟλΑΠ 1/2016, ΟλΑΠ 2/2013, ΟλΑΠ 7/2006). Με τον παραπάνω λόγο αναίρεσης ελέγχονται τα σφάλματα του δικαστηρίου της ουσίας κατά την εκτίμηση της νομικής βασιμότητας της αγωγής και των ισχυρισμών (ενστάσεων) των διαδίκων, καθώς και τα νομικά σφάλματα του ανωτέρω δικαστηρίου κατά την έρευνα της ουσίας της διαφοράς. Στην τελευταία δε περίπτωση, η παραβίαση του κανόνα αυτού ελέγχεται από τον Άρειο Πάγο αποκλειστικώς και μόνο με βάση τα πραγματικά περιστατικά που δέχεται το δικαστήριο της ουσίας ότι αποδείχθηκαν ή ότι δεν αποδείχθηκαν (ΑΠ 130/2016, ΑΠ 1420/2013). Εξάλλου, κατά τη διάταξη του άρθρου 559 αριθ. 19 του ΚΠολΔ, αναίρεση επιτρέπεται αν η απόφαση δεν έχει νόμιμη βάση και ιδίως αν δεν έχει καθόλου αιτιολογίες ή έχει αιτιολογίες αντιφατικές ή ανεπαρκείς σε ζήτημα που ασκεί ουσιώδη επιρροή στην έκβαση της δίκης. Από τη διάταξη αυτή, η οποία αποτελεί κύρωση της παράβασης του άρθρου 93 παρ. 3 εδ. α του Συντάγματος που επιτάσσει ότι κάθε δικαστική απόφαση πρέπει να είναι ειδικά και εμπεριστατωμένα αιτιολογημένη, προκύπτει ότι ο προβλεπόμενος από αυτή λόγος αναίρεσης ιδρύεται όταν στην ελάσσονα πρόταση του δικανικού συλλογισμού δεν εκτίθενται καθόλου πραγματικά περιστατικά "έλλειψη αιτιολογίας", ή όταν τα εκτιθέμενα δεν καλύπτουν όλα τα στοιχεία που απαιτούνται βάσει του πραγματικού του εφαρμοστέου κανόνα ουσιαστικού δικαίου για την επέλευση της έννομης συνέπειας που απαγγέλθηκε ή την άρνησή της "ανεπαρκής αιτιολογία", ή όταν αντιφάσκουν μεταξύ τους "αντιφατική αιτιολογία" (ΟλΑΠ 1/1999). Ειδικότερα αντιφατικές αιτιολογίες έχει η απόφαση, όταν τα πραγματικά περιστατικά που αναγράφονται σε αυτήν και στηρίζουν το αποδεικτικό πόρισμα της για κρίσιμο ζήτημα, δηλαδή για ζήτημα αναφορικά με ισχυρισμό των διαδίκων που τείνει στη θεμελίωση ή κατάλυση του επιδίκου δικαιώματος, συγκρούονται μεταξύ τους και αλληλοαναιρούνται, αποδυναμώνοντας έτσι την κρίση της απόφασης για την υπαγωγή ή μη της συγκεκριμένης ατομικής περίπτωσης στο πραγματικό συγκεκριμένου κανόνα ουσιαστικού δικαίου, που συνιστά και το νομικό χαρακτηρισμό της ατομικής περίπτωσης. Αντίστοιχα ανεπάρκεια αιτιολογίας υπάρχει όταν από την απόφαση δεν προκύπτουν σαφώς τα περιστατικά που είτε είναι κατά νόμο αναγκαία για τη στοιχειοθέτηση στη συγκεκριμένη περίπτωση της διάταξης ουσιαστικού δικαίου που εφαρμόσθηκε, είτε αποκλείουν την εφαρμογή της, όχι όμως όταν υφίστανται ελλείψεις στην ανάλυση, στάθμιση και γενικώς στην εκτίμηση των αποδείξεων, εφόσον το πόρισμα από την εκτίμηση των αποδείξεων εκτίθεται με σαφήνεια και πληρότητα (ΟλΑΠ 15/2006). Το κατά νόμο αναγκαίο περιεχόμενο της ελάσσονος πρότασης προσδιορίζεται από τον εκάστοτε εφαρμοστέο κανόνα ουσιαστικού δικαίου, του οποίου το πραγματικό πρέπει να καλύπτεται πλήρως από τις παραδοχές της απόφασης στο αποδεικτικό της πόρισμα και να μην καταλείπονται αμφιβολίες. Ελλείψεις αναγόμενες μόνο στην ανάλυση και στάθμιση των αποδεικτικών μέσων και γενικότερα ως προς την αιτιολόγηση του αποδεικτικού πορίσματος, αν αυτό διατυπώνεται σαφώς, δεν συνιστούν ανεπαρκείς αιτιολογίες. Δηλαδή μόνο το τι αποδείχθηκε ή δεν αποδείχθηκε είναι ανάγκη να εκτίθεται στην απόφαση πλήρως και σαφώς και όχι γιατί αποδείχθηκε ή δεν αποδείχθηκε. Τα επιχειρήματα δε του δικαστηρίου που σχετίζονται με την εκτίμηση των αποδείξεων δεν συνιστούν παραδοχές επί τη βάσει των οποίων διαμορφώνεται το αποδεικτικό πόρισμα και ως εκ τούτου δεν αποτελούν "αιτιολογία", ώστε στο πλαίσιο της διάταξης του αριθμού 19 του άρθρου 559 του ΚΠολΔ να επιδέχονται μομφή για αντιφατικότητα ή ανεπάρκεια. Ούτε εξ άλλου ιδρύεται ο ανωτέρω λόγος αναίρεσης του αριθμού 19 του άρθρου 559 του ΚΠολΔ εξ αιτίας του ότι το δικαστήριο δεν αναλύει ιδιαιτέρως και διεξοδικά τα μη συνιστώντα αυτοτελείς ισχυρισμούς επιχειρήματα των διαδίκων (ΑΠ 1420/2013, ΑΠ 1703/2009, ΑΠ 1202/2008, ΑΠ 520/1995). Τέλος κατά τη διάταξη του αριθμού 8 του άρθρου 559 ΚΠολΔ αναίρεση επιτρέπεται και όταν το δικαστήριο παρά το νόμο έλαβε υπόψη του πράγματα που δεν προτάθηκαν ή δεν έλαβε υπόψη πράγματα που προτάθηκαν και έχουν ουσιώδη επίδραση στην έκβαση της δίκης. Κατά την έννοια της διάταξης αυτής ως "πράγματα" θεωρούνται οι πραγματικοί ισχυρισμοί που έχουν αυτοτελή ύπαρξη και τείνουν στη θεμελίωση, κατάλυση ή παρακώλυση ουσιαστικού ή δικονομικού δικαιώματος, που ασκήθηκε είτε ως επιθετικό είτε ως αμυντικό μέσο και άρα ως ουσιώδεις ισχυρισμοί στηρίζουν το αίτημα αγωγής, ανταγωγής, ένστασης ή αντένστασης ή λόγου έφεσης (ΟλΑΠ 25/2003, ΟλΑΠ 3/1997, ΟλΑΠ 11/1996). Αντιθέτως δεν θεωρούνται "πράγματα" κατά την προαναφερθείσα έννοια οι αιτιολογημένες αρνήσεις των πιο πάνω ισχυρισμών, ούτε οι ισχυρισμοί που συνιστούν επιχειρήματα ή συμπεράσματα των διαδίκων ή του δικαστηρίου, τα οποία συνάγονται από την εκτίμηση των αποδείξεων, αλλά ούτε και οι απαράδεκτοι ή αβάσιμοι κατά νόμο ισχυρισμοί, αφού οι τελευταίοι δεν είναι ουσιώδεις για την έκβαση της δίκης (ΟλΑΠ 8/2013, ΟλΑΠ 3/1997, ΑΠ 76/2016, ΑΠ 139/2014, 1720/2013, 232/2009). Στην προκειμένη περίπτωση, το δευτεροβάθμιο δικαστήριο με την προσβαλλομένη απόφαση του δέχθηκε, μετά από εκτίμηση των προσκομισθέντων με επίκληση από τους διαδίκους αποδεικτικών στοιχείων, κατά την αναιρετικά ανέλεγκτη κρίση του, τα ακόλουθα: "Η ενάγουσα [ήδη αναιρεσίβλητη] προσελήφθη στις 15.3.2004 από την εταιρία με την επωνυμία "..." και το διακριτικό τίτλο ..., που είχε την έδρα της στη … επί της οδού ... και δραστηριοποιείτο στο χώρο αδυνατίσματος, αισθητικής, αποτρίχωσης και διατροφής, με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας αορίστου χρόνου και με πενθήμερη εργασία, ως πωλήτρια - αισθητικός και εργάσθηκε σε αυτήν με την ειδικότητα αυτή έως τον Αύγουστο του 2011, οπότε έλαβε την άδεια εγκυμοσύνης. Ο μηνιαίος μισθός της ενάγουσας, όπως είχε διαμορφωθεί το έτος 2011, ανερχόταν στο ποσό των 1.079,53 ευρώ, ήταν δε, κατά τη μεταξύ τους συμφωνία, καταβλητέος τη δεκάτη ημέρα κάθε μήνα. Από τον Αύγουστο 2011 η ενάγουσα βρισκόταν σε άδεια εγκυμοσύνης, ακολούθως δε λοχείας και μητρότητας, εν συνεχεία δε έλαβε και την εξάμηνη άδεια από τον ΟΑΕΔ. Η ανωτέρω εταιρία ανήκει στον επιχειρηματικό όμιλο των εταιρειών του Λ. Λ., που αριθμούσε, μέχρι το έτος 2011, περίπου 100 εταιρίες σε όλη την Ελλάδα, δεδομένου ότι κάθε κέντρο αισθητικής ήταν ξεχωριστή νομική προσωπικότητα, και απασχολούνταν στον όμιλο περί τους 2.000 εργαζόμενους. Την 14.2.2011 ο Λ. Λ., ως νόμιμος εκπρόσωπος των εταιριών με το διακριτικό τίτλο "... ... AE" και "... ΕΠΕ", παραχώρησε στην εταιρία με την επωνυμία "... ..." και το διακριτικό τίτλο "...", που έχει την έδρα της στη …, την παράλληλη χρήση, διάθεση, εμπορία και μεταπώληση των προϊόντων τους, χορηγώντας την παράλληλη χρήση των σημάτων ... και ..., με αντάλλαγμα ποσοστό 6% επί των εσόδων που θα προέκυπταν από την εκμετάλλευση της παράλληλης χρήσης. Δυνάμει της ανωτέρω παραχώρησης των σημάτων και της χρήσης των προϊόντων των ως άνω εταιρειών ("... ... AE" και "... ΕΠΕ") συστήθηκε από τη μητρική εταιρία "... ..." περί τα μέσα του έτους 2012 η εταιρία με την επωνυμία "... ... & ..." και με τον διακριτικό τίτλο "...", η οποία είχε έδρα την ίδια έδρα που βρισκόταν η αρχική εργοδότρια της ενάγουσας "...". Η εταιρία "... ... & ...", ως έχουσα το ίδιο αντικείμενο εργασιών με την προαναφερόμενη εταιρία "...", άρχισε άμεσα την δραστηριότητά της, έχοντας διαδεχθεί την τελευταία, χρησιμοποιώντας το πελατολόγιο, τα μηχανήματα που υπήρχαν στο κατάστημα, τα πάγια και γενικά τον εξοπλισμό της, όπως επίσης και μεγάλο μέρος του προσωπικού της. Επιστρέφοντας η ενάγουσα, μετά την άδεια, στην εργασία της την 21.1.2013 βρέθηκε αντιμέτωπη με το γεγονός ότι στο επί της οδού ... στη … οίκημα λειτουργούσε πλέον η εταιρία "... ... & ...", η οποία, ως προαναφέρθηκε, είχε διαδεχθεί την αρχική επιχείρηση, εργοδότρια της ενάγουσας, είχε το ίδιο αντικείμενο εργασιών (παροχή υπηρεσιών αισθητικής και αδυνατίσματος) και είχε αναλάβει την εκμετάλλευση αυτής, έχοντας στην κατοχή της τα μηχανήματα και την εγκατάσταση της τελευταίας και χρησιμοποιώντας το ανθρώπινο δυναμικό, το πελατολόγιο και τον διακριτικό τίτλο της τελευταίας. Μέρος των εργαζομένων της εργοδότριας της ενάγουσας, αλλά και των λοιπών εταιρειών του ομίλου ... του Λ. Λ., υπό την απειλή της απόλυσης υποχρεώθηκαν να υπογράψουν παραιτήσεις από την αρχική εργοδότρια τους, η οποία ήταν είτε οι μητρικές εταιρίες "... ... AE" και "... ΕΠΕ", είτε οι εταιρίες που ιδρύονταν για να λειτουργήσουν τα καταστήματα αισθητικής και των οποίων κύριος μέτοχος ήταν μία εκ των προαναφερόμενων μητρικών εταιρειών, και ταυτόχρονα να συνάψουν νέες συμβάσεις εργασίας με τις εταιρίες που ιδρύθηκαν για να λειτουργήσουν τα καταστήματα αισθητικής και των οποίων κύριος εταίρος ήταν η μητρική κυπριακή εταιρία "... ...", συμφωνώντας να απολέσουν όλα τα εργασιακά δικαιώματά τους από την μέχρι τότε υφισταμένη σύμβαση εργασίας. Όσοι εκ των εργαζομένων δεν αποδέχθηκαν να παραιτηθούν, απολύθηκαν με την καταβολή της νόμιμης αποζημίωσής τους, καταβλητέας σε δόσεις, οι οποίες, από κάποιο χρονικό σημείο και εντεύθεν σταμάτησαν να καταβάλλονται. Η αυτή τακτική ακολουθήθηκε και στην περίπτωση της ενάγουσας, καθότι προσερχόμενη στην εργασία της μετά από την άδεια της (21.1.2013), οι εκπρόσωποι της εταιρίας "... ... & ...", της γνωστοποίησαν τα ως άνω τετελεσμένα και δεδομένα, δίχως την παραδοχή ότι η εταιρία την οποία εκπροσωπούσαν και η οποία λειτουργούσε ήδη στο χώρο που λειτουργούσε η αρχική εργοδότρια εταιρία της ενάγουσας "..." ήταν διάδοχος της τελευταίας και της προέτειναν δύο εναλλακτικές λύσεις, είτε δηλαδή ν' αποδεχθεί να γίνει "εικονική" απόλυσή της από την προαναφερόμενη εταιρεία "..." δίχως την καταβολή ουδεμίας αποζημίωσης, ώστε να δυνηθεί να λάβει το επίδομα ανεργίας από τον ΟΑΕΔ, είτε να συνεχίσει να εργάζεται για την τελευταία σε κάποιο γραφείο της στα Πατήσια επί της οδού ... στην …, όπου δεν υπήρχε καμία απολύτως δραστηριότητα και ν' αμείβεται με δόσεις, όπως οι αποζημιώσεις των συναδέλφων της κατά τα ως άνω. Η ενάγουσα δεν συμφώνησε σε οιαδήποτε εκ των ανωτέρω λύσεων, καθότι η πρώτη ισοδυναμούσε με άμεση παραίτηση, η δε δεύτερη με έμμεση παραίτηση και με μέσο εξώθησης σε παραίτηση, η οποία θα σήμαινε τη διακοπή της εργασιακής σχέσης, χωρίς καταβολή της νόμιμης αποζημίωσης. Κατόπιν αυτών η ενάγουσα κοινοποίησε τόσο στην αρχική εργοδότρια της, όσο και στην "... ... & ..." την από 29.1.2013 εξώδικη δήλωση - πρόσκληση, στην οποία, αφού εξέθεσε τα προαναφερόμενα, δήλωσε την άρνησή της να συμμορφωθεί με κάποια εκ των προαναφερθεισών προτάσεων, δήλωσε δε ότι εκλαμβάνει την ενέργεια της εργοδότριάς της ως άκυρη απόλυση της σύμβασης εργασίας της, επιφυλασσομένη παντός νομίμου δικαιώματος της εκ των συνεπειών αυτής και δη της αξίωσης καταβολής μισθών υπερημερίας εκ της αρνήσεως αποδοχής της προσήκουσας προς την ίδια προσφερόμενης εργασίας. Την ενέργεια αυτή της αρχικής εργοδότριας εταιρείας η ενάγουσα ορθώς θεώρησε ως μονομερή μεταβολή των όρων εργασίας της βλαπτική για το πρόσωπο της ως εργαζόμενης, όπως και την πρόταση εικονικής απόλυσής της ορθώς την θεώρησε άκυρη, επειδή έγινε χωρίς προειδοποίηση, χωρίς την τήρηση του έγγραφου τύπου και χωρίς την καταβολή της νόμιμης αποζημίωσης, με πρωτεύοντα όμως λόγο της ακυρότητας της καταγγελίας αυτόν που ερείδεται στο άρθρο 15 του ν. 1483/1984 σύμφωνα με το οποίο "απαγορεύεται και είναι απολύτως άκυρη η καταγγελία της σύμβασης ή σχέσης εργασίας εργαζομένης από τον εργοδότη της τόσο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης της, όσο και για χρονικό διάστημα δεκαοκτώ μηνών μετά τον τοκετό ή κατά την απουσία της για μεγαλύτερο χρόνο λόγω ασθένειας που οφείλεται στην κύηση ή στον τοκετό, εκτός αν υπάρχει σπουδαίος λόγος για την καταγγελία". Σύμφωνα δε με τα ανωτέρω και δεδομένης της γέννησης του υιού της την 17.4.2012 προκύπτει ότι η περιγραφείσα καταγγελία της σύμβασής της είναι απολύτως άκυρη, καθόσον έγινε πριν παρέλθει διάστημα 18 μηνών από τον τοκετό, όπως επιβάλλει η παραπάνω διάταξη, θεωρείται δε καταγγελία της σύμβασής της η ως άνω μονομερής βλαπτική μεταβολή των όρων υπαλληλικής σύμβασης, καθότι με τη διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 7 του ν. 2112/1920 "πάσα μονομερής βλαπτική μεταβολή των όρων της υπαλληλικής συμβάσεως εργασίας, βλάπτουσα τον υπάλληλον, θεωρείται ως καταγγελία ταύτης, δια την οποία ισχύουν οι διατάξεις του παρόντος νόμου". Ακολούθως, διαπιστώνοντας οι υπεύθυνοι της μητρικής εταιρίας "... ..." ότι έχουν ανακύψει αξιώσεις των εργαζομένων, εξαιτίας των οποίων θα μπορούσε να διακινδυνεύσει η περιουσία τόσο της ιδίας, όσο και των θυγατρικών της εταιριών, μεταξύ των οποίων και της "... ... & ...", η τελευταία τον Σεπτέμβριο του 2013 έπαυσε τη λειτουργία της και μέχρι τις αρχές του 2014 έπαυσε τη λειτουργία και όλων των καταστημάτων που διατηρούσε η μητρική εταιρεία "... ..." με το σήμα "..." και "..." σε όλη την Ελλάδα. Στο μεσοδιάστημα, ήτοι την 14.3.2013 οι Σ. Κ., Ε. Κ., Λ. Μ., Λ. Ν., Λ. Ε. και Κ. Ε. - Β. συνέστησαν με την υπ' αριθ. …386 πράξη της συμβολαιογράφου Έ. Κ. ανώνυμη εταιρία με την επωνυμία "...", της οποίας σκοπός, μεταξύ άλλων, είναι "1. Η απόκτηση, διαχείριση και διάθεση μετοχών και εν γένει μετοχικών δικαιωμάτων ή εταιρικών μεριδίων, ημεδαπών ή αλλοδαπών εταιριών που έχουν συσταθεί ή θα συσταθούν, οποιασδήποτε μορφής, με σκοπό την παροχή υπηρεσιών αισθητικής και αδυνατίσματος (πολυδύναμα κέντρα αισθητικής και αδυνατίσματος) ή με οποιοδήποτε άλλο σκοπό και οποιοδήποτε εταιρικό τύπο, καθώς και η σύσταση ή ίδρυση τέτοιων με οποιοδήποτε αντικείμενο δραστηριότητας. 2... 3... 4 Η εμπορία, αντιπροσώπευση, εισαγωγή, εξαγωγή, πώληση, διανομή και διάθεση κάθε είδους καλλυντικών προϊόντων και σκευασμάτων ομορφιάς και υγείας (μακιγιάζ, φροντίδας του δέρματος κλπ), διαιτητικών προϊόντων, ειδών και εξοπλισμού γυμναστικής και αθλητισμού και κάθε άλλου προϊόντος, εξοπλισμού, υλικού ή υπηρεσίας...". Το μετοχικό κεφάλαιο της εταιρίας ορίσθηκε στο ποσό των 100.000 ευρώ, το οποίο καταβλήθηκε τοις μετρητοίς και ειδικότερα οι Σ. Κ. κατέβαλε το ποσό των 30.000 ευρώ, η Ε. Κ. το ποσό των 30.000 ευρώ, η Μ. Λ. το ποσό των 14.000 ευρώ, η Ν. Λ. το ποσό των 14.000 ευρώ, η Ε. Λ. το ποσό των 2.000 ευρώ και η Ε. - Β. Κ. το ποσό των 10.000 ευρώ. Από τους προαναφερόμενους ιδρυτές, η Ε. Λ. υπήρξε μέχρι το Νοέμβριο του 2011, οπότε συνταξιοδοτήθηκε, οικονομική διευθύντρια της εταιρίας ... ΕΠΕ, μέλος του ομίλου των εταιριών του Λ. Λ. και υπεύθυνη για το φορολογικό και εσωτερικό έλεγχο των εταιριών, με τις οποίες η προαναφερόμενη εταιρεία είχε συνάψει συμβάσεις δικαιόχρησης, οι Σ. Κ. και Ε. Κ. υπήρξαν στελέχη του ομίλου και συγκεκριμένα manager καταστημάτων εταιριών που ήταν υπό τον έλεγχο του Λ.Λ., μετά δε την μεταβίβαση των επιχειρήσεων (καταστημάτων) στις θυγατρικές εταιρίες της μητρικής εταιρίας ..., ο μεν Σ. Κ. εργαζόταν αρχικά στην εταιρία "... ... & ...", από την οποία απολύθηκε την 1.4.2013, ακολούθως δε την 8.4.2013 προσελήφθη από την εταιρία "... ... ΕΠΕ" από την οποία απολύθηκε στις 4.7.2013, η δε Κ. Ε. εργαζόταν αρχικά στην εταιρία "... ... ... ΕΕ", από την οποία απολύθηκε την 1.4.2013, ακολούθως δε την 8.4.2013 προσελήφθη από την εταιρία "... ... ΕΠΕ" από την οποία απολύθηκε στις 31.7.2013, οι Μ. Λ. και Ν. Λ. είναι κόρες της Ε. Λ. και η Β. Κ., δικηγόρος. Η ανώνυμη αυτή εταιρία, η οποία χρησιμοποιεί ως σήμα τη λέξη VIVIFY, το οποίο και κατοχύρωσε στις αρμόδιες υπηρεσίες, συνέστησε τέσσερις ετερόρρυθμες εταιρίες, των οποίων ομόρρυθμος εταίρος κατά ποσοστό 98% είναι η ίδια και έδρες των οποίων είναι το …, η …., η … και η …. Η ετερόρρυθμη εταιρία που λειτούργησε και η οποία εξακολουθεί να λειτουργεί μέχρι σήμερα στην …. έχει την έδρα της στη ..., δηλαδή στην ίδια διεύθυνση που είχε την έδρα της η εταιρία ... - ... ... ΕΕ που ανήκε στον όμιλο Λ., η ετερόρρυθμη εταιρία που λειτούργησε και η οποία εξακολουθεί να λειτουργεί μέχρι σήμερα στη ….έχει την έδρα της στην οδό ..., δηλαδή στην ίδια διεύθυνση που είχε την έδρα της η εταιρία ... - ... ... ... ΕΕ, η οποία είναι διάδοχη εταιρεία θυγατρικής εταιρείας του ομίλου Λ., η ετερόρρυθμη εταιρία που λειτούργησε και η οποία εξακολουθεί να λειτουργεί μέχρι σήμερα στο Σύνταγμα έχει την έδρα της στην οδό ... αρ. …, ενώ η εταιρεία ... - ... ... ... ΕΕ, η οποία είναι διάδοχη εταιρεία θυγατρικής εταιρίας του ομίλου Λ. είχε την έδρα της επί της οδού ... αρ. 2 και η ετερόρρυθμη εταιρία που λειτούργησε και εξακολουθεί να λειτουργεί μέχρι σήμερα στο Δήμο …. έχει την έδρα της επί της οδού ..., ενώ η ... ... ΚΑΙ ..., η οποία ήταν διάδοχη εταιρία της ... ...Σ και ανήκε στον όμιλο Λ., είχε την έδρα της επί της οδού ..., ήτοι σε απόσταση δύο οικοδομικών τετραγώνων από την οδό .... Μεταξύ των ετερορρύθμων εταιριών που συνέστησε η προαναφερόμενη ανώνυμη εταιρία ("... ΑΕ") ήταν και η εκκαλούσα [ήδη αναιρεσείουσα], η οποία συνεστήθη την 20.6.2013 από την ανώνυμη εταιρία ως ομόρρυθμο εταίρο και την Ε. - Ε. Γ., ως ετερόρρυθμο εταίρο, το εταιρικό κεφάλαιο ορίσθηκε στο ποσό των 20.000 ευρώ, εκ των οποίων 19.600 ευρώ κατέβαλε ο ομόρρυθμος εταίρος και 400 ευρώ η Ε. - Ε. Γ., έδρα της εταιρίας ορίσθηκε ο Δήμος ….και συγκεκριμένα το επί της οδού ... ακίνητο, όπως προαναφέρθηκε, σκοπός δε της εταιρίας ορίσθηκε, μεταξύ άλλων "α. η παροχή υπηρεσιών αισθητικής και αδυνατίσματος με την εγκατάσταση και λειτουργία πολυδύναμου κέντρου αισθητικής και αδυνατίσματος, β. η εμπορία, αντιπροσώπευση, εισαγωγή, εξαγωγή, πώληση, διανομή και διάθεση κάθε είδους καλλυντικών προϊόντων, προϊόντων και σκευασμάτων ομορφιάς και υγείας (μακιγιάζ, φροντίδας του δέρματος κλπ), διαιτητικών προϊόντων, ειδών και εξοπλισμού γυμναστικής και αθλητισμού και κάθε άλλου προϊόντος, εξοπλισμού, υλικού ή υπηρεσίας ...". Προς επίτευξη του σκοπού της, η ως άνω ανώνυμη εταιρία ως ομόρρυθμος εταίρος της εκκαλούσας και για λογαριασμό της ετερόρρυθμης εταιρίας μίσθωσε από την εταιρία περιορισμένης ευθύνης με την επωνυμία "... ΕΠΕ" ένα διώροφο κτήριο, κείμενο επί της οδού ... στη …, προκειμένου να χρησιμοποιηθεί για την εγκατάσταση επιχείρησης με σκοπό την παροχή αισθητικής και αδυνατίσματος, εμπορία συναφών προϊόντων και συναφείς δραστηριότητες, το μίσθωμα ορίσθηκε στο ποσό των 10.000 ευρώ μηνιαίως, εγγυητές για την καταβολή του μισθώματος ορίσθηκαν και οι προαναφερόμενοι ιδρυτές της ανωνύμου εταιρίας Σ. Κ., Ε. Κ. και Ε. Λ., ήτοι τα άτομα που εργάζονταν για κάποια εκ των εταιριών του ομίλου Λ. ή των διαδόχων εταιριών. Προκειμένου να λειτουργήσει το κέντρο αισθητικής και αδυνατίσματος επί της οδού ..., η εκκαλούσα "... ΑΕ ... ΕΕ" προέβη στις αναγκαίες επισκευές και ειδικότερα προέβη στις αναγκαίες ηλεκτρολογικές, υδραυλικές και αποχετευτικές εγκαταστάσεις για τις οποίες προσκομίζει τα αναγκαία αποδεικτικά στοιχεία. Για τη λειτουργία της όμως, εκτός των ως άνω εγκαταστάσεων, η εκκαλούσα κατέβαλε και τα αναγκαία χρηματικά ποσά για την κατασκευή και τοποθέτηση ντουλαπιών, αγορά πολυθρονών, λαμπών, ενός μηχανήματος αποτρίχωσης και ενός μηχανήματος Diamond RUS, για τα οποία προσκομίζονται τα ανάλογα παραστατικά στοιχεία. Περαιτέρω η εκκαλούσα προσκομίζει τιμολόγια εκδοθέντα από τις εταιρίες "... ΑΕ" και "... ΑΕ ... ΑΕ", στα οποία φέρεται ότι η εκκαλούσα αγοράζει από τη μητρική εταιρία, αλλά και από την έτερη θυγατρική εταιρία της μητρικής εταιρίας τα αναγκαία για τη λειτουργία του κέντρου αισθητικής μηχανήματα (πχ μηχάνημα electrostimulation devide, μία θερμοκουβέρτα, πολυθρόνα LCR, μηχάνημα ηλεκτροθεραπείας, ένα ζυγό λιπομετρητή, ένα trans libero κλπ), το τηλεφωνικό κέντρο, καθώς και όλα τα αναγκαία κλιματιστικά μηχανήματα, χωρίς να εξηγείται ο λόγος για τον οποίο όλα αυτά τα απαραίτητα για τη λειτουργία του κέντρου στοιχεία δεν αγοράσθηκαν απευθείας από την εκκαλούσα. Ακολούθως η εκκαλούσα, προκειμένου να λειτουργήσει το κέντρο αδυνατίσματος προσέλαβε τουλάχιστον 40 άτομα, εκ των οποίων κάποια προσελήφθησαν μέσω αγγελιών και κάποια άλλα μέσω ΟΑΕΔ. Η πλειονότητα των ατόμων που προσελήφθησαν μέσω ΟΑΕΔ, περί τα 25, εργάζονταν προηγούμενα αρχικά σε εταιρία του ομίλου Λ. με το διακριτικό τίτλο ..., που λειτουργούσε στη …, μεταγενέστερα δε στην εταιρία με την επωνυμία "... ... ΚΑΙ ...", η οποία χρησιμοποιούσε το σήμα .... Τα ονόματα των εργαζομένων ήταν Τ. Μ., Φ. Φ., Σ. Θ., Π. Κ., Κ. Μ., Π. Ε., Σ. Φ., Δ. Μ., Κ. Β., Ι. Α., Μ., Κ. Δ., Τ. Α., Κ. Ε., Τ., Σ. Ά., Δ. Α., Κ. Π., Γ. Α., Σ. Μ., Ξ. Μ., Σ. Μ., Μ. Ε., Γ. Κ., Σ. Ε., Σ. Γ. και Ζ. Γ.. Πέραν αυτών, σύμφωνα με την πάγια πρακτική των ..., οι υπάλληλοι των εταιριών του ομίλου Λ. και μεταγενέστερα του ομίλου ... μεταφέρονταν από κατάστημα σε κατάστημα και συγκεκριμένα αποδείχθηκε ότι οι υπάλληλοι των καταστημάτων ….Π. Α. και Π., Π. Σ. και Κ. και οι υπάλληλοι της κεντρικής διοίκησης Γ. Ε. και Τ. μεταφέρθηκαν στο κατάστημα της …. Περαιτέρω αποδείχθηκε ότι η κύρια πελατεία των καταστημάτων ..., είτε του ομίλου Λ., είτε του ομίλου ... μεταφέρθηκε στο νέο κατάστημα και συνέχισε να λαμβάνει τις υπηρεσίες που είχε προπληρώσει. Σημειώνεται ότι η εναγομένη και νυν εκκαλούσα, προκειμένου να αντικρούσει την αγωγή και να αποδείξει ανταποδεικτικά τον ισχυρισμό της ότι δεν είναι διάδοχος εταιρία της εταιρίας "... ... Ι ..." και ότι οι ανεκτέλεστες υπηρεσίες μεταφέρθηκαν στα ινστιτούτα …υ και όχι στην ίδια, όπως υποστηρίζει η ενάγουσα, προσκομίζει την από 25.10.2013 καταγγελία της Σ. - Ε. Μ. κατά της εταιρίας "... ... ... ΕΕ " προς την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, στην οποία η καταγγέλλουσα αναφέρει ότι ήταν πελάτης της εταιρίας αυτής και ότι ειδοποιήθηκε από την υπάλληλο της ... Π. Γ. ότι τα προσωπικά της στοιχεία και οι ανεκτέλεστες υπηρεσίες της έχουν μεταφερθεί στα ινστιτούτα .... Το έγγραφο αυτό όμως δεν δύναται ν' αποδείξει τον ισχυρισμό της, ήτοι ότι δεν είναι διάδοχος της εταιρίας ..., αφού τα ινστιτούτα ... διαδέχθηκαν την τελευταία, και τούτο διότι η καταγγέλλουσα δεν αναφέρει ότι ειδοποιήθηκε από υπάλληλο των ινστιτούτων ..., όπως θα γινόταν σε περίπτωση που είχαν πράγματι μεταβιβασθεί οι ανεκτέλεστες υπηρεσίες, αλλά από υπάλληλο της ..., με συνέπεια να μην αποδεικνύεται το γεγονός ότι οι ανεκτέλεστες υπηρεσίες πελατών της ... μεταφέρθηκαν στα ινστιτούτα ... και εκτελέστηκαν από αυτά, αφού ουδεμία εμπλοκή των ινστιτούτων ... υπήρξε. Περαιτέρω αποδείχθηκε ότι η Κ. Ε., μία εκ των ιδρυτών της εταιρίας "... ΑΕ", με ποσοστό συμμετοχής 30%, η οποία είναι ομόρρυθμο εταίρος της εναγομένης και ήδη εκκαλούσας, υπήρξε εκ των εμπίστων του ιδρυτή των εταιριών του ομίλου Λ.Λ. και τούτο διότι στις 19.3.2004 με το υπ' αριθ. …84 πληρεξούσιο της συμβολαιογράφου Μ. Μ., ο Λ. Λ.ς, ως νόμιμος εκπρόσωπος και διαχειριστής της μητρικής εταιρίας "... ΕΠΕ", η οποία ήταν διαχειρίστρια της εταιρίας "... ...", και ως διαχειριστής της τελευταίας, την διόρισε πληρεξουσία και αντίκλητο της τελευταίας αναφερόμενης εταιρίας και ειδικότερα της έδωσε την εντολή και πληρεξουσιότητα να αναλαμβάνει χρήματα, να κινεί τους λογαριασμούς της εταιρίας, να ρευστοποιεί και να εισπράττει κάρτες πελατών, καθώς και να την αντιπροσωπεύει στον ΟΑΕΔ, στην Επιθεώρηση Εργασίας, στους οργανισμούς κοινής ωφέλειας, να προβαίνει σε κάθε ενέργεια για την πρόσληψη υπαλλήλων, να διεκπεραιώνει κάθε υπόθεσή της, να διορίζει άλλους πληρεξουσίους στους οποίους να παρέχει την εντολή για ρευστοποίηση και είσπραξη των πιστωτικών καρτών ή επιταγών των πελατών και γενικά να υπογράφει οποιοδήποτε έγγραφο για την περαίωση των ανωτέρω εντολών. Το ως άνω πληρεξούσιο ανακλήθηκε στις 29.3.2012 με την υπ' αριθ. 9503 πράξη της ιδίας ως άνω συμβολαιογράφου. Ο Λ. Λ.ς, ως διαχειριστής των εταιριών "... ΕΠΕ" και "... ΕΠΕ", οι οποίες ήταν διαχειρίστριες των εταιριών "... ...", "... ..." και "... ΕΠΕ", με τα υπ' αριθ. …06/11.2.2008, ….07/11.2.2008 και …94/30.1.2008 πληρεξούσια της ιδίας ως άνω συμβολαιογράφου αντίστοιχα, διόρισε την προαναφερόμενη Κ. Ε. ως πληρεξουσία και αντίκλητο των τελευταίων αυτών εταιριών και της έδωσε την εντολή και πληρεξουσιότητα να αναλαμβάνει χρήματα, να κινεί τους λογαριασμούς της εταιρίας, να ρευστοποιεί και να εισπράττει κάρτες πελατών, καθώς και να την αντιπροσωπεύει στον ΟΑΕΔ, στην Επιθεώρηση Εργασίας, στους οργανισμούς κοινής ωφέλειας, να προβαίνει σε κάθε ενέργεια για την πρόσληψη υπαλλήλων, να διεκπεραιώνει κάθε υπόθεσή της, να διορίζει άλλους πληρεξουσίους στους οποίους να παρέχει την εντολή για ρευστοποίηση και είσπραξη των πιστωτικών καρτών ή επιταγών των πελατών και γενικά να υπογράφει οποιοδήποτε έγγραφο για την περαίωση των ανωτέρω εντολών. Τα τελευταία αυτά πληρεξούσια ουδέποτε ανακλήθηκαν από τον Λ. Λ., με συνέπεια η Κ. Ε. να παραμένει μέχρι σήμερα πληρεξουσία και αντίκλητος των εταιριών "... ...", "... ..." και "... ΕΠΕ". Περαιτέρω αποδείχθηκε αφενός μεν ότι η εταιρία "... ΑΕ" συνήψε με το Νέο …. στις 11.7.2013 και 10.10.2013 δύο έντοκα δάνεια ποσού 150.000 ευρώ έκαστο, αφετέρου δε ότι η ετερόρρυθμη εταιρία "... ΑΕ ... ΕΕ" [εκκαλούσα] συνήψε στις 17.1.2014 με την τράπεζα ... ΑΕ έντοκο δάνειο 50.000 ευρώ, τα οποία εγγυήθηκαν με την προσωπική τους περιουσία μόνο οι τρεις εκ των έξι ιδρυτών της ανωνύμου εταιρίας Ε. Κ., Σ. Κ. και Ε. Λ., δηλαδή μόνο τα άτομα που συνδέονταν με τον Λ.Λ., αφού στις εταιρίες αυτού εργάζονταν και ειδικότερα ο Σ. Κ. ήταν υψηλόβαθμο στέλεχος και manager καταστημάτων, η Ε. Κ. υψηλόβαθμο στέλεχος, manager καταστημάτων, αλλά και εκ των εμπίστων, δεδομένου ότι είχε οριστεί και πληρεξουσία κάποιων εταιριών του Λ.Λ. και η Ε. Λ. υπήρξε οικονομική διευθύντρια της εταιρίας ... ΕΠΕ, μέλος του ομίλου εταιριών του Λ.Λ.. Ας σημειωθεί ότι τα υπόλοιπα ιδρυτικά μέλη της ανωνύμου εταιρίας "... ΑΕ" Λ. Μ., Λ. Ν., κόρες της Ε. Λ. και Κ. Ε. - Β., τα οποία δεν συνδέονταν είτε με τον Λ. Λ. προσωπικά, είτε με σχέση εργασίας με τις εταιρίες του, δεν εγγυήθηκαν κανένα δάνειο με την προσωπική τους περιουσία, μολονότι τα ποσοστά συμμετοχής τους στην ΑΕ ήταν 14%, 14% και 10% αντίστοιχα, δηλαδή άτομα που κατείχαν μεγαλύτερο ποσοστό από αυτό που κατείχε η Ε. Λ., η οποία κατείχε μόλις το 2% και η οποία υπέγραψε τις δανειακές συμβάσεις ως εγγυήτρια. Από τα προαναφερόμενα συνάγεται ότι η εταιρία "... ... ΚΑΙ ...", η οποία ήταν διάδοχος της αρχικής εργοδότριας της ενάγουσας "...", προκειμένου να απαλλαγεί από ένα μέρος του προσωπικού της, προς το οποίο δεν επιθυμούσε ή αδυνατούσε πλέον να καταβάλει αμοιβή, αλλά και από υποχρεώσεις της έναντι των δανειστών της, μεταβίβασε στην εκκαλούσα το μεγαλύτερο μέρος του πελατολογίου της, τον πυρήνα των εργαζομένων, καθώς και το σημαντικότερο μέρος του εξοπλισμού της, ήτοι τα βασικότερα στοιχεία της επιχείρησης, δηλαδή αυτά που ήταν αναγκαία προκειμένου να διατηρηθεί η οικονομική της ενότητα και να συνεχίσει να επιδιώκεται ο ίδιος οικονομικός σκοπός, με συνέπεια η τελευταία να είναι διάδοχος εταιρία της μεταβιβαζομένης, να ευθύνεται για τις υποχρεώσεις της και να νομιμοποιείται παθητικά. Στην κρίση αυτή άγεται το Δικαστήριο: 1. Η εναγομένη συστήθηκε με εταιρική δομή, ως ετερόρρυθμη εταιρία με ομόρρυθμο εταίρο μία ανώνυμη εταιρία κατά ποσοστό 98%, δομή όμοια με αυτή που υπήρχε τόσο στις εταιρίες του ομίλου Λ., όπου σε αυτές ο ομόρρυθμος εταίρος ήταν μία ΕΠΕ με ποσοστό 98%, όσο και στις εταιρίες ..., όπου ομόρρυθμος εταίρος ήταν η κυπριακή εταιρία "... ..." με ποσοστό 98%, 2. η εναγομένη χρησιμοποίησε τον πυρήνα των εργαζομένων που εργάζονταν στις εταιρίες του Λ. και εν συνεχεία στις εταιρίες της ..., 3. το μεγαλύτερο μέρος του πελατολογίου των εταιριών, κυρίως της …. μεταφέρθηκε στην εναγομένη, 4. τα τρία ιδρυτικά μέλη της ομορρύθμου εταίρου της εκκαλούσας, δηλαδή της ανώνυμης εταιρίας με την επωνυμία "... ΑΕ" είναι πρόσωπα της απολύτου εμπιστοσύνης του Λ.Λ., 4.[ενν. 5]. τα σημαντικότερα και τα αναγκαία μηχανήματα για τη λειτουργία του καταστήματος της ….ς αγοράσθηκαν από την εκκαλούσα κυρίως από την ομόρρυθμο εταίρο της, χωρίς να δύναται να εξηγηθεί ο λόγος της μη αγοράς τους απευθείας από την ίδια, 5.[ενν. 6]. τα δύο από τα καταστήματα που λειτούργησε η μητρική εταιρία "... ΑΕ", της …. και της …., λειτούργησαν στον ίδιο χώρο που λειτουργούσαν προηγουμένως καταστήματα της ..., το τρίτο κατάστημα του Συντάγματος λειτούργησε στο διπλανό κτήριο από αυτό που λειτουργούσε κατάστημα της ... και το τέταρτο κατάστημα, αυτό της …. είναι το μοναδικό κατάστημα που λειτούργησε σε άλλο χώρο από αυτόν που λειτουργούσε το κατάστημα ..., πλην όμως και αυτό βρίσκεται σε απόσταση μόλις δύο οικοδομικών τετραγώνων από το κατάστημα που βρισκόταν το ..., 6 [ενν. 7]. Ο σκοπός της εκκαλούσας είναι ταυτόσημος με τον σκοπό που είχαν οι ετερόρρυθμες εταιρίες .... Το πρωτοβάθμιο δικαστήριο επομένως, το οποίο δέχθηκε ότι υπήρξε μεταβίβαση επιχείρηση από την "... ......" στην εκκαλούσα δεν έσφαλε ως προς την εκτίμηση των αποδείξεων και πρέπει, αφού συμπληρωθεί κατ' άρθρο 534 ΚΠολΔ η αιτιολογία της απόφασης με την παρούσα, να απορριφθούν ως ουσιαστικά αβάσιμοι οι τρίτος και τέταρτος λόγοι έφεσης. Περαιτέρω αποδείχθηκε ότι η εργοδότρια εταιρία "... ... ...", διάδοχος της αρχικής εργοδότριας "..." δεν κατήγγειλε εγκύρως τη σύμβαση εργασίας της ενάγουσας και δεν την προσκάλεσε να επανέλθει στην εργασία της, παρά την κοινοποίηση της εξώδικου δήλωσης της ενάγουσας προς αυτήν, με συνέπεια η εργοδότρια να έχει περιέλθει σε υπερημερία αποδοχής των προσφερομένων εκ μέρους της υπηρεσιών, εξαιτίας της οποίας οφείλει να της καταβάλει μισθούς υπερημερίας από την 21.1.2013, ότε επέστρεψε η ενάγουσα στην εργασία της μετά τη νόμιμη άδεια μητρότητας μέχρι τέλος Αυγούστου 2013, οπότε έπαυσε να λειτουργεί, μισθούς τους οποίους οφείλει και η εκκαλούσα ως διάδοχος εταιρία. Η τελευταία δε, ως διάδοχος εταιρία της "... ... ΚΑΙ ..." οφείλει στην ενάγουσα και τους μισθούς υπερημερίας από Σεπτέμβριο 2013 μέχρι 21.1.2014, δηλαδή η εκκαλούσα οφείλει στην ενάγουσα το συνολικό ποσό των (1.079,53 Χ 12 μήνες=) 12.954,36 ευρώ, εκ των οποίων ποσό 8.348,37 ευρώ ως διάδοχος της "... ... ΚΑΙ ..." και 4.605,99 ευρώ ως οφειλέτρια η ίδια, με το νόμιμο τόκο από τότε που κάθε επί μέρους μισθός κατέστη απαιτητός και ληξιπρόθεσμος, ήτοι την δέκατη ημέρα του επόμενου κάθε φορά μήνα". Στη συνέχεια το δευτεροβάθμιο δικαστήριο, αφού κατά παραδοχή του τέταρτου λόγου έφεσης της εναγομένης - εκκαλούσας και ήδη αναιρεσείουσας εταιρείας έκρινε ότι εσφαλμένως το πρωτοβάθμιο δικαστήριο είχε επιδικάσει στην ενάγουσα και ήδη αναιρεσίβλητη, πέραν των αποδοχών υπερημερίας, και επί πλέον το ποσό των 5.037,81 ευρώ, ως αποζημίωση απόλυσης, ποσό το οποίο είχε ζητηθεί με την αγωγή επικουρικά για την περίπτωση που η ως άνω καταγγελία ήθελε κριθεί έγκυρη, εξαφάνισε για το ενιαίο της εκτέλεσης στο σύνολό της ως προς την εκκαλούσα και ήδη αναιρεσείουσα εταιρεία την εκκαλουμένη απόφαση του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου και, δικάζοντας την από 16.12.2013 και με αριθ. κατάθ. 176363/6046/2013 κατ' αυτής αγωγή, υποχρέωσε την τελευταία να καταβάλει στην ενάγουσα το συνολικό ποσό των 12.954,36 ευρώ γι' αποδοχές υπερημερίας του πιο πάνω χρονικού διαστήματος, με το νόμιμο τόκο από τότε που κάθε μηνιαίος μισθός κατέστη απαιτητός και μέχρι την εξόφληση.
Με την κρίση του αυτή το δευτεροβάθμιο δικαστήριο, διέλαβε αντιφατικές και ανεπαρκείς αιτιολογίες που καθιστούν ανέφικτο τον αναιρετικό έλεγχο, ως προς την ορθή ή μη εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 6 παρ.1 του Ν. 2112/1920, 2 παρ. 1, 3 και 4 παρ.1 του Π.Δ/τος 178/2002, αναφορικά με τη συνδρομή ή μη περίπτωσης μεταβίβασης επιχείρησης από την εταιρεία με την επωνυμία "... ... ΚΑΙ ..." στην εναγομένη και ήδη αναιρεσείουσα εταιρεία με την επωνυμία "..." υποπίπτοντας έτσι στην από τον αριθμό 19 του άρθρου 559 του ΚΠολΔ αναιρετική πλημμέλεια. Ειδικότερα: α) ως προς το στοιχείο της πρόσληψης ή μη σημαντικού μέρους του προσωπικού της προηγουμένης επιχείρησης από την αναιρεσείουσα, ως καθοριστική ένδειξη της μεταβίβασης επιχείρησης, η προσβαλλόμενη απόφαση, ενώ δέχεται ότι η αναιρεσείουσα χρησιμοποίησε τον πυρήνα των εργαζομένων στην επιχείρηση του ομίλου Λ. που λειτουργούσε με το διακριτικό τίτλο ... στη … και μεταγενέστερα στην εταιρεία με την επωνυμία "... ... ..." που λειτουργούσε ωσαύτως υπό τον τίτλο ... στη …. και ειδικότερα ενώ δέχεται ότι αυτή (αναιρεσείουσα) προσέλαβε τουλάχιστον 40 άτομα, εκ των οποίων κάποια μέσω αγγελιών και άλλα μέσω του ΟΑΕΔ, και ότι από τα άτομα που προσέλαβε μέσω του ΟΑΕΔ, τα είκοσι πέντε, τα ονοματεπώνυμα των οποίων παραθέτει, απασχολούντο προηγούμενα στις ως άνω εταιρείες που λειτουργούσαν με το διακριτικό τίτλο ... στη …, δεν διευκρινίζει ειδικότερα πόσα συνολικά άτομα απασχολούσε προηγουμένως η εταιρεία "... ... ..." και με ποίες ειδικότητες, πόσους εργαζόμενους συνολικά και με ποίες ειδικότητες περιελάμβανε τελικά το προσωπικό της αναιρεσείουσας εταιρείας με την επωνυμία "...", ούτως ώστε να διαπιστωθεί η αναλογία των 25 εργαζομένων σε σχέση με το σύνολο του προσωπικού της αναιρεσείουσας [ενόψει του ότι στην προσβαλλόμενη απόφαση γίνεται μνεία για "τουλάχιστον" 40 προσλήψεις, η δε αναιρεσείουσα στην έφεσή της - σελ. 20 αυτής - είχε επικαλεσθεί ότι είχε προβεί σε 85 προσλήψεις], ούτε τέλος διευκρινίζει ποίες ειδικότητες είχαν τα είκοσι πέντε αυτά άτομα που προσλήφθηκαν από την αναιρεσείουσα μέσω ΟΑΕΔ, ούτως ώστε να κριθεί εάν εξ αιτίας των γνώσεων ή των καθηκόντων τους απετέλεσαν τον πυρήνα των εργαζομένων της μεταβιβασθείσας επιχείρησης. Επίσης η προσβαλλόμενη απόφαση δεν διευκρινίζει τη χρονική περίοδο κατά την οποία λύθηκαν οι συμβάσεις εργασίας των πιο πάνω προσληφθέντων μέσω ΟΑΕΔ εργαζομένων, είτε με παραίτηση είτε με καταγγελία των συμβάσεων εργασίας τους από την προηγουμένη εργοδότρια εταιρεία "... ... ΚΑΙ ...", ούτως ώστε να κριθεί εάν η λύση των συμβάσεων εργασίας αυτών έλαβε χώρα αποκλειστικά με την προοπτική της ένταξης αυτών στο προσωπικό της αναιρεσείουσας με άμεση πρόσληψη αυτών από αυτήν εντός του απολύτως αναγκαίου προς τούτο χρόνου, β) ως προς το στοιχείο της μεταβίβασης του εξοπλισμού, ως καθοριστικής ένδειξης της μεταβίβασης επιχείρησης, η προσβαλλόμενη απόφαση δέχθηκε ότι η αναιρεσείουσα εταιρεία με την επωνυμία "...", πέραν ορισμένων μηχανημάτων (πολυθρόνων, λαμπών, ενός μηχανήματος αποτρίχωσης και ενός μηχανήματος Diamond RUS) που προμηθεύθηκε η ίδια, αγόρασε τα σημαντικότερα και τα αναγκαία μηχανήματα για τη λειτουργία του καταστήματός της στη …. (μηχάνημα electrostimulation devide, μία θερμοκουβέρτα, πολυθρόνα LCR, μηχάνημα ηλεκτροθεραπείας, ένα ζυγό λιπομετρητή, ένα trans libero κλπ, το τηλεφωνικό κέντρο και τ' αναγκαία κλιματιστικά) από το ομόρρυθμο αυτής μέλος "... ΑΕ" και από τη θυγατρική αυτού εταιρεία με την επωνυμία "... ΑΕ ... ..", χωρίς να δύναται να εξηγηθεί ο λόγος της μη αγοράς τους απευθείας από την ίδια, αν και στο δικόγραφο της αγωγής δεν γίνεται μνεία περί μεταβίβασης εξοπλισμού στην αναιρεσείουσα εταιρεία ως στοιχείου θεμελιωτικού της ιστορικής βάσης για μεταβίβαση επιχείρησης. Αντιθέτως στην αγωγή γίνεται σαφής μνεία ότι, πλην του πελατολογίου και του βασικού ανθρώπινου δυναμικού, από τα οποία το κυριότερο και το πιο προσοδοφόρο τμήμα του πελατολογίου και ο βασικός πυρήνας των εργαζομένων, που χάρη στην επάρκεια και την εμπειρία τους είχαν αναπτύξει σχέσεις εμπιστοσύνης με τους πελάτες, μεταβιβάσθηκαν στην αναιρεσείουσα εταιρεία που ανέλαβε να συνεχίσει την επιχειρηματική δραστηριότητα, προσφέροντας στους ίδιους πελάτες τις ίδιες υπηρεσίες αισθητικής και αδυνατίσματος, η επιχείρηση στερείτο άλλων αξιόλογων περιουσιακών στοιχείων. Ανεξαρτήτως των ανωτέρω, η προσβαλλόμενη απόφαση περιέχει στο σημείο αυτό αντιφατικές αιτιολογίες, διότι ενώ δέχεται αρχικά ότι ο ανωτέρω εξοπλισμός μεταβιβάσθηκε από τις πιο πάνω εταιρείες "... ΑΕ" και "... ΑΕ ... …." στην αναιρεσείουσα (σελ. 24 και 30 προσβαλλομένης), χωρίς μάλιστα να διαλαμβάνει περαιτέρω παραδοχή ότι ο εξοπλισμός αυτός χρησιμοποιείτο από την εταιρεία "... ... ..." κατά την άσκηση της δραστηριότητάς της, στη συνέχεια η προσβαλλομένη απόφαση δέχεται αντιφατικά (σελ. 29 προσβαλλομένης) ότι η εταιρεία "... ... ..." [και όχι οι πιο πάνω εταιρείες] είναι εκείνη που μεταβίβασε το σημαντικότερο μέρος του εξοπλισμού της στην αναιρεσείουσα εταιρεία, γ) ως προς το στοιχείο της διάρκειας της τυχόν διακοπής της δραστηριότητας αυτών, ως καθοριστικής ένδειξης της μεταβίβασης επιχείρησης, η προσβαλλόμενη απόφαση ενώ δέχεται ότι κατά μήνα Σεπτέμβριο του έτους 2013 η εταιρεία "... ... ..." διέκοψε τη λειτουργία της [και μέχρι τις αρχές του 2014 έπαυσε η λειτουργία όλων των καταστημάτων που διατηρούσε η μητρική εταιρεία "... ..." υπό τον διακριτικό τίτλο ...] και ότι στις 20.6.2013 συνεστήθη η αναιρεσείουσα ετερόρρυθμη εταιρεία με ομόρρυθμο μέλος τη συσταθείσα στις 14.3.2013 μητρική εταιρεία "... ΑΕ" και ετερόρρυθμο μέλος την Ε. - Ε. Γ., δεν διευκρινίζει περαιτέρω τον ακριβή χρόνο έναρξης της επιχειρηματικής της δραστηριότητας της αναιρεσείουσας [και όχι απλώς σύστασης αυτής] μετά τη μεταβίβαση σε αυτήν του μεγαλυτέρου μέρος του πελατολογίου, του πυρήνα του προσωπικού και μέρους του εξοπλισμού της προηγούμενης επιχείρησης, ενόψει μάλιστα της παραδοχής ότι η αναιρεσείουσα, προκειμένου να λειτουργήσει το κέντρο αισθητικής και αδυνατίσματος σε μισθωμένο από τη μητρική της εταιρεία κτήριο επί της οδού ... στη …., προέβη στις αναγκαίες ηλεκτρολογικές, υδραυλικές και αποχετευτικές εγκαταστάσεις, την κατασκευή ντουλαπιών και την αγορά μέρους του εξοπλισμού (γεγονός που επάγεται την παρέλευση χρόνου), ούτως ώστε να κριθεί εάν υπήρξε ή όχι και σε ποία χρονική έκταση διακοπή της επιχειρηματικής δραστηριότητας μεταξύ της παύσης λειτουργίας της εταιρείας "... ... ..." και της (πραγματικής) έναρξης της λειτουργίας της αναιρεσείουσας εταιρείας και επί πλέον εάν τα ανωτέρω περιουσιακά στοιχεία μεταβιβάσθηκαν στην αναιρεσείουσα ως οργανωμένο σύνολο, διατηρώντας τον λειτουργικό και οργανωτικό τους σύνδεσμο για την επιδίωξη συγκεκριμένου σκοπού ή αντιθέτως μεταβιβάσθηκαν ως επί μέρους περιουσιακά στοιχεία. Ούτε επίσης διευκρινίζει τον τρόπο με το οποίο έλαβε χώρα η μεταβίβαση σε αυτήν του μεγαλύτερου μέρους του πελατολόγιου (πχ. μεταφορά ηλεκτρονικών αρχείων πελατών, τρόπος ενημέρωσης αυτών για τη εκτέλεση εκκρεμών συμβάσεων παροχής υπηρεσιών αισθητικής ή αδυνατίσματος από την ίδια κλπ). Επομένως είναι βάσιμοι οι από τον αριθμό 19 του άρθρου 559 του ΚΠολΔ τρίτος υπό στοιχεία (α) και (γ), και έκτος κατά το πρώτο αυτού σκέλος λόγοι αναίρεσης του κυρίως δικογράφου, καθώς και οι πρώτος πρόσθετος κατά το τελευταίο αυτού σκέλος και δεύτερος πρόσθετος κατά το πρώτο αυτού σκέλος, ως και ο από τον αριθμό 8 του άρθρου 559 του ΚΠολΔ έκτος κατά το δεύτερο αυτού σκέλος λόγος αναίρεσης του κυρίως δικογράφου. Αντιθέτως κρίνονται αβάσιμοι οι λοιποί από τον αριθμό 1 του άρθρου 559 του ΚΠολΔ πρώτος, δεύτερος, τρίτος υπό στοιχείο (β), τέταρτος και πέμπτος λόγοι αναίρεσης του κυρίως δικογράφου και δεύτερος πρόσθετος κατά το δεύτερο αυτού σκέλος υπό στοιχείο (α) και (β) λόγοι αναίρεσης. Και τούτο διότι ναι μεν δεν συνιστούν καθοριστικές ενδείξεις της μεταβίβασης της επιχείρησης, α) οι σχέσεις των φυσικών προσώπων που διαχειρίζονται τη διάδοχο επιχείρηση με τα φυσικά πρόσωπα που διαχειρίζονταν την προηγούμενη επιχείρηση ή τη μητρική της εταιρεία ή άλλη εταιρεία του ίδιου επιχειρηματικού ομίλου, καθότι για τη μεταβίβαση της επιχείρησης κατά το άρθρο 6 παρ. 1 του Ν. 2112/1920 και 2 και 3 του Π.Δ/τος 178/2002 κρίσιμη είναι μόνο η μεταβολή του φορέα αυτής, ενώ εξακολουθεί η επιχείρηση να διατηρεί την ταυτότητα αυτής, ενόψει μάλιστα του ότι ο νέος φορέας μπορεί να είναι (και) οιοσδήποτε τρίτος, ο οποίος δεν είχε ουδεμία σχέση με την μεταβιβασθείσα επιχείρηση ή τον φορέα αυτής, β) η ομοιότητα της εταιρικής μορφής της διαδόχου επιχείρησης σε σχέση με την εταιρική μορφή που διατηρούσε η προηγούμενη επιχείρηση, γ) η τήρηση της ιδίας πρακτικής της κινητικότητας του προσωπικού μεταξύ εταιρειών του ομίλου, στους οποίους περιλαμβανόταν η μεταβιβασθείσα επιχείρηση, για τη πρόσληψη από τη διάδοχο επιχείρηση μέρους του προσωπικού της που προηγουμένως εργαζόταν όχι στη μεταβιβασθείσα επιχείρηση, αλλά σε άλλη εταιρεία του ιδίου επιχειρηματικού ομίλου, δ) η γειτνίαση των νέων εγκαταστάσεων λειτουργίας της επιχείρησης με τις εγκαταστάσεις όπου προηγουμένως λειτουργούσε η μεταβιβασθείσα επιχείρηση και ε) η χρησιμοποίηση των αυτών καταστημάτων από άλλες θυγατρικές εταιρείες του ομίλου στον οποίο ανήκει και η διάδοχος επιχείρηση [και όχι από την ιδία] τις οποίες χρησιμοποιούσαν οι θυγατρικές εταιρείες του ομίλου στον οποίο ανήκε η μεταβιβασθείσα επιχείρηση, πλην όμως τα περιστατικά αυτά μπορεί να ληφθούν υπόψη ως επί πλέον (απλές) ενδείξεις της διατήρησης της ταυτότητας της επιχείρησης, στο πλαίσιο της καθόλα εκτίμησης από το δικαστήριο της ουσίας της συνδρομής ή μη περίπτωσης μεταβίβασης επιχείρησης με βάση τις προαναφερθείσες καθοριστικές ενδείξεις [οι οποίες όμως, όπως προαναφέρθηκε στη μείζονα σκέψη της παρούσας δεν αποκλείουν τη συνεκτίμηση και άλλων παραγόντων, ως επί πλέον ενδείξεων] και συνακόλουθα ευθύνης της διαδόχου για χρέη του προηγούμενου εργοδότη. Επομένως το δευτεροβάθμιο δικαστήριο που με την προσβαλλόμενη απόφασή του προέβη στη συνεκτίμηση και των πιο πάνω παραγόντων, προκειμένου να καταλήξει σε θετική κρίση περί συνδρομής περίπτωσης μεταβίβασης επιχείρησης, δεν παραβίασε με εσφαλμένη ερμηνεία και εφαρμογή τις διατάξεις των άρθρων 6 παρ. 1 του Ν. 2112/1920 και 2 και 3 του Π.Δ/τος 178/2002 και συνακόλουθα οι περί του αντιθέτου αιτιάσεις της αναιρεσείουσας, που περιέχονται στους πιο πάνω αναιρετικούς λόγους, με τους οποίους προσάπτει στην προσβαλλομένη απόφαση την από τον αριθμό 1 του άρθρου 559 του ΚΠολΔ αναιρετική πλημμέλεια, δεν είναι βάσιμες. Αβάσιμος δε κρίνεται και ο δεύτερος πρόσθετος λόγος αναίρεσης κατά το δεύτερο αυτού σκέλος υπό στοιχείο (γ), καθότι για την επάρκεια της αιτιολογίας της προσβαλλομένης απόφασης ως προς το κριτήριο του βαθμού ομοιότητας των δραστηριοτήτων πριν και μετά τη μεταβίβαση, αρκεί η παραδοχή σε αυτήν ότι παρέχονταν οι ίδιες υπηρεσίες αισθητικής και αδυνατίσματος, δεν απαιτείτο δε περαιτέρω αναφορά και του σκοπού της προηγουμένης εταιρείας "... ... ... " [πέραν του σκοπού της μητρικής εταιρείας "... ΑΕ" και του σκοπού της αναιρεσείουσας, που διαλαμβάνονται μεταξύ των παραδοχών της προσβαλλομένης], καθότι κρίσιμο στοιχείο δεν είναι η ομοιότητα του κατά το καταστατικό αυτών αναγραφομένου σκοπού, αλλά η ομοιότητα της ασκουμένης επιχειρηματικής δραστηριότητας. Τέλος αβάσιμος, ως στηριζόμενος επί εσφαλμένης προϋπόθεσης, κρίνεται ο πρώτος πρόσθετος λόγος αναίρεσης κατά το πρώτο αυτού σκέλος καθότι το δευτεροβάθμιο δικαστήριο δεν δέχθηκε με την προσβαλλόμενη απόφαση ότι δεν είναι δυνατή η μεταβίβαση επιχείρησης μεταξύ θυγατρικών εταιρειών του ιδίου επιχειρηματικού ομίλου, ούτε ενέπλεξε στοιχεία που αφορούσαν είτε τη μητρική εταιρεία του ομίλου, είτε άλλες θυγατρικές εταιρείες, με τις αναφορές του στη μετοχική σύνθεση αυτών, τις εγκαταστάσεις άλλων θυγατρικών εταιρειών κλπ προκειμένου να αχθεί στην ανωτέρω κρίση του, αλλά προέβη στη συνεκτίμηση και των πιο πάνω παραγόντων ως επί πλέον ενδείξεων, πέραν των καθοριστικών τοιούτων, προκειμένου να καταλήξει στην κρίση αυτού περί μεταβίβασης επιχείρησης. Επομένως, κατά παραδοχή των τρίτου υπό στοιχείο (α) και (γ) και έκτου λόγων αναίρεσης του κυρίως δικογράφου, καθώς και των πρώτου πρόσθετου κατά το τελευταίο αυτού σκέλος και δεύτερου πρόσθετου λόγων αναίρεσης κατά το πρώτο αυτού σκέλος ως βάσιμων, πρέπει να αναιρεθεί η προσβαλλομένη απόφαση και να παραπεμφθεί η υπόθεση, η οποία χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση προς περαιτέρω εκδίκαση στο ίδιο Εφετείο, αφού είναι δυνατή η συγκρότηση του από άλλο δικαστή (άρθ. 580 παρ.3 του ΚΠολΔ). Τέλος πρέπει να καταδικασθεί η αναιρεσίβλητη στην πληρωμή των δικαστικών εξόδων της αναιρεσείουσας εταιρείας, που παρέστη και κατέθεσε προτάσεις, λόγω της ήττας της (άρθρ. 176, 183 του ΚΠολΔ).

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Αναιρεί την με αριθ. 2453/23.5.2017 απόφαση του Μονομελούς Εφετείου Αθηνών.
Παραπέμπει την υπόθεση προς περαιτέρω εκδίκαση στο ίδιο Εφετείο, που θα συγκροτηθεί από άλλο δικαστή.
Καταδικάζει την αναιρεσίβλητη στην πληρωμή των δικαστικών εξόδων της αναιρεσείουσας εταιρείας, τα οποία ορίζει στο ποσό των δύο χιλιάδων επτακοσίων (2.700) ευρώ.
ΚΡΙΘΗΚΕ και αποφασίστηκε στην Αθήνα στις 21 Μαρτίου 2019.
ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ στην Αθήνα σε δημόσια συνεδρίαση, στο ακροατήριό του, στις 19 Απριλίου 2019.

Θεσσαλονίκη, 30/09/2019
Αριθμ. Αποφ.: 2004

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ
ΥΠΟΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ
ΤΜΗΜΑ Α7-ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΣΗΣ

Ταχ. Δ/νση: Εγνατία 45-Θεσ/νικη
Ταχ.Κώδικας: 54630
Πληροφορίες: Κ. Μαβινίδου
Τηλέφωνο: 2313-333245
Fax: 2313-333258
E-Mail: ded.thess@aade.gr

ΑΠΟΦΑΣΗ

Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ

Έχοντας υπ' όψη:

1. Τις διατάξεις:
α. Του άρθρου 63 του ν. 4174/2013 (Κ.Φ.Δ.) (ΦΕΚ Α' 170).
β. Του άρθρου 11 της Δ. ΟΡΓ. Α 1036960 ΕΞ 2017/10.03.2017 Απόφασης του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. (ΦΕΚ 968 Β'/22.03.2017) με θέμα «Οργανισμός της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.)»
γ. Της ΠΟΛ 1064/2017 Απόφασης του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΦΕΚ Β' 1440/27-04-2017).

2. Την ΠΟΛ 1069/04-03-2014 Εγκύκλιο της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών.

3. Την με αριθμό και ημερομηνία πρωτοκόλλου Δ.Ε.Δ. 1126366ΕΞ 2016/30-08-2016 Απόφαση του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών (ΦΕΚ 2759Β/01-09-2016) με θέμα «Παροχή εξουσιοδότησης υπογραφής»

4. Τη με ημερομηνία κατάθεσης 30-04-2019 και με αριθμό πρωτοκόλλου ενδικοφανή προσφυγή του με ΑΦΜ κατοίκου Θεσσαλονίκης, επί της οδού κατά : α) της υπ'αρ /22-3-2019 οριστικής πράξης διορθωτικού προσδιορισμού φόρου εισοδήματος οικονομικού έτους 2014 και β) της υπ'αρ /22-3-2019 οριστικής πράξης διορθωτικού προσδιορισμού φόρου εισοδήματος φορολογικού έτους 2014, της Προϊσταμένης της Δ.Ο.Υ. Δ' Θεσσαλονίκης και τα προσκομιζόμενα με αυτήν σχετικά έγγραφα.

5. Τις ως άνω πράξεις, των οποίων ζητείται η ακύρωση.

6. Την από 21/05/2019 Έκθεση Απόψεων της Προϊσταμένης της Δ.Ο.Υ. Δ' Θεσσαλονίκης, ενώπιον της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών της Α.Α.Δ.Ε., με την οποία ζητείται η απόρριψη της υπό κρίση Ενδικοφανούς Προσφυγής.

7. Την εισήγηση του ορισθέντος υπαλλήλου του Τμήματος Α7 - Επανεξέτασης όπως αποτυπώνεται στο σχέδιο της απόφασης.

Επί της από 30.04.2019 και με αριθμό πρωτοκόλλου ενδικοφανούς προσφυγής του , με ΑΦΜ , η οποία κατατέθηκε εμπρόθεσμα και μετά την μελέτη και την αξιολόγηση όλων των υφιστάμενων στο σχετικό φάκελο εγγράφων και των προβαλλόμενων λόγων της ενδικοφανούς προσφυγής, επαγόμαστε τα ακόλουθα:

Με την υπ' αριθ /22.03.2019 οριστική πράξη διορθωτικού προσδιορισμού φόρου εισοδήματος οικονομικού έτους 2014, της Προϊσταμένης της Δ.Ο.Υ. Δ' Θεσσαλονίκης, επιβλήθηκε στον προσφεύγοντα, κύριος φόρος 4.535,00€, πλέον προστίμου άρθρου 58 και τόκων άρθρου 53 του ν.4174/2013 ποσού 4.088,33€, πλέον εισφοράς αλληλεγγύης ποσού 479,57€, πλέον φόρου τεκμηρίου πολυτελούς διαβίωσης ποσού 2.305,92€, ήτοι συνολικό ποσό 11.408,85€.

Με την υπ' αριθ /22.03.2019 οριστική πράξη διορθωτικού προσδιορισμού φόρου εισοδήματος/ πράξης επιβολής προστίμου φορολογικού έτους 2014, της Προϊσταμένης της Δ.Ο.Υ. Δ' Θεσσαλονίκης, επιβλήθηκε στον προσφεύγοντα, κύριος φόρος 11.895,59€, πλέον προστίμου άρθρου 58 του ν.4174/2013 ποσού 3.568,88€, πλέον εισφοράς αλληλεγγύης ποσού 743,60€, πλέον φόρου τεκμηρίου πολυτελούς διαβίωσης ποσού 3.158,40€, ήτοι συνολικό ποσό 19.366,47€.

Οι ανωτέρω πράξεις εκδόθηκαν από τη Δ.Ο.Υ. Δ' Θεσσαλονίκης, στα πλαίσια ελέγχου φορολογίας εισοδήματος για τις χρήσεις 2013 και 2014, βάσει των διατάξεων του ν. 2238/1994 και του ν. 4172/2013, δυνάμει της με αριθμ /2019 σχετικής εντολής ελέγχου. Αιτία του ως άνω διενεργηθέντος ελέγχου, αποτέλεσε η από 02/03/2015 έκθεση ελέγχου - πορισματική αναφορά της Ελεγκτικής Υπηρεσίας Τελωνείων Θεσσαλονίκης (ΕΛ.Υ.Τ.), σύμφωνα με την οποία διαπιστώθηκαν παραβάσεις τελωνειακής νομοθεσίας, οι οποίες έχρηζαν περαιτέρω διερεύνησης για τυχόν παραβάσεις και της φορολογικής νομοθεσίας. Ειδικότερα από την ως άνω πορισματική αναφορά της ΕΛ.Υ.Τ. Θεσσαλονίκης, διαπιστώθηκε ότι, ο η σύζυγός του κ και ο ίδρυσαν στη Βουλγαρία εμπορική επιχείρηση με την επωνυμία « » με ΑΦΜ BG και έδρα επί της οδού στην πόλη Στην ως άνω εταιρία ανήκουν δύο οχήματα μάρκας VW TOUAREG με αριθμ. κυκλ κυβ. 2461 εκατ. και PORCHE CARRERA 911 με αριθμ κυβ. 3824 εκ., με βουλγαρικές πινακίδες κυκλοφορίας, τα οποία, σύμφωνα με τον έλεγχο της ΕΛ.Υ.Τ., κατείχε ο Από τα προσκομισθέντα στοιχεία, τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος και τα συνοδευτικά αυτών έντυπα, διαπιστώθηκε ότι ο προσφεύγων έχει τη συνήθη κατοικία του, ήτοι, τους οικογενειακούς του δεσμούς και την εργασία του στην Ελλάδα. Με βάση τις ελεγκτικές επαληθεύσεις που διενήργησε η Δ.Ο.Υ. Δ' Θεσσαλονίκης και περιλαμβάνονται στην από 22/03/2019 έκθεση ελέγχου φορολογίας εισοδήματος, για τις χρήσεις 2013 και 2014, επιβεβαιώθηκαν οι διαπιστώσεις της ΕΛ.Υ.Τ. Θεσσαλονίκης και καταλογίστηκε στον προσφεύγοντα προστιθέμενη διαφορά τεκμηρίων βάσει των άρθρων 16 του ν. 2238/1994 και 31 του ν. 4172/2013, καθώς και φόρους πολυτελούς διαβίωσης κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 44 του ν. 4111/2013. Για το λόγο αυτό, αρχικά η Δ.Ο.Υ. Δ' Θεσσαλονίκης εξέδωσε το προβλεπόμενο από τις διατάξεις του άρθρου 28 του ν. 4174/2013, σημείωμα διαπιστώσεων με τις σχετικές προσωρινές πράξεις, επί του οποίου ο προσφεύγων κατέθεσε σχετικό υπόμνημα, ζητώντας από τον έλεγχο να λάβει υπόψη του το δάνειο -κεφάλαιο κίνησης που έλαβε από την τράπεζα EUROBANK - ERGASIAS A.E., για τη δικαιολόγηση των τεκμαρτών δαπανών των άρθρων 16§ 1 περ. γ' του ν. 2238/1994 και 31 §1 περ. γ' του ν. 4172/2013. Το ως άνω αίτημα του απορρίφθηκε από την αρμόδια Δ.Ο.Υ., με το αιτιολογικό ότι δεν δύναται, κατ'εφαρμογή της ΠΟΛ. 1094/1989, η δικαιολόγηση των τεκμαρτών δαπανών του άρθρου 16 του ν. 2238/1994 και των άρθρων 31 και 32 του ν. 4172/2013, να γίνει με δάνειο, το οποίο χορηγήθηκε στο φορολογούμενο για άλλους σκοπούς.

Ο προσφεύγων, με την υπό κρίση ενδικοφανή, ζητά να γίνει αυτή δεκτή και να ακυρωθούν οι προαναφερθείσες πράξεις, προβάλλοντας τους ισχυρισμούς ότι η λήψη δανείου για συγκεκριμένο σκοπό δε συνεπάγεται αυτομάτως απαγόρευση χρησιμοποίησής του για άλλο σκοπό, καθότι, αυτό μπορεί να εκπληρώσει τόσους διαφορετικούς σκοπούς, όπως αποπληρωμές υποχρεώσεων, αγορές εμπορευμάτων, πληρωμή μισθοδοσίας κ.α., όσο και να δικαιολογήσει τεκμαρτές δαπάνες.

Επειδή, ο Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος (ν. 2238/1994) (ΦΕΚ Α'151/16-9-1994), όπως αυτός ίσχυε για την υπό κρίση χρήση 2013, προέβλεπε στο άρθρο 15 ότι : «Το συνολικό εισόδημα προσδιορίζεται, κατ' εξαίρεση, με βάση τις δαπάνες διαβίωσης του φορολογουμένου και των προσώπων που συνοικούν με αυτόν και τον βαρύνουν, όταν το συνολικό ποσό των δαπανών που προσδιορίζεται κατά τα επόμενα άρθρα είναι ανώτερο από το συνολικό καθαρό εισόδημα των κατηγοριών Α' έως Ζ'. Το εισόδημα που υπόκειται σε φόρο στην περίπτωση αυτή προσδιορίζεται κατά τα οριζόμενα στις διατάξεις του άρθρ. 19.», ενώ στο άρθρο 16, ότι ; «Για τον προσδιορισμό του αντικειμενικού εισοδήματος με βάση τη συνολική ετήσια δαπάνη του φορολογουμένου, της συζύγου του και των προσώπων που συνοικούν και τους βαρύνουν λαμβάνονται υπόψη τα ακόλουθα; α).... γ) Η ετήσια αντικειμενική δαπάνη επιβατικού αυτοκινήτου ιδιωτικής χρήσης, ορίζεται ως εξής; αα) για τα αυτοκίνητα μέχρι χίλια διακόσια (1.200) κυβικά εκατοστά σε τέσσερις χιλιάδες (4.000) ευρώ, ββ) για αυτοκίνητα μεγαλύτερα των χιλίων διακοσίων (1.200) κυβικών εκατοστών προστίθενται εξακόσια (600) ευρώ ανά εκατό (100) κυβικά εκατοστά μέχρι τα δύο χιλιάδες (2.000) κυβικά εκατοστά, γγ) για αυτοκίνητα μεγαλύτερα των δύο χιλιάδων (2.000) κυβικών εκατοστών προστίθενται εννιακόσια (900) ευρώ ανά εκατό (100) κυβικά εκατοστά και μέχρι τρεις χιλιάδες (3.000) κυβικά εκατοστά και δδ) για αυτοκίνητα μεγαλύτερα από τρεις χιλιάδες (3.000) κυβικά εκατοστά προστίθενται χίλια διακόσια (1.200) ευρώ ανά εκατό (100) κυβικά εκατοστά. Τα παραπάνω ποσά ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης από κάθε αυτοκίνητο μειώνονται ανάλογα με την παλαιότητά του, η οποία υπολογίζεται από το έτος πρώτης κυκλοφορίας του στην Ελλάδα, κατά ποσοστό ως εξής: αα) Τριάντα τοις εκατό (30%) για χρονικό διάστημα πάνω από πέντε (5) και μέχρι δέκα (10) έτη..», και στο άρθρο 19, ότι : «. 1. Η διαφορά του εισοδήματος που δηλώθηκε από τον φορολογούμενο, τη σύζυγό του και τα πρόσωπα που τους βαρύνουν ή προσδιορίστηκε από τον προϊστάμενο της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας και της συνολικής ετήσιας δαπάνης τους, των άρθρων 16 και 17, προσαυξάνει τα εισοδήματα που δηλώνονται ή προσδιορίζονται από τον προϊστάμενο της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας κατά το ίδιο οικονομικό έτος, του φορολογούμενου ή της συζύγου του της πηγής από την οποία δηλώνονται τα μεγαλύτερα εισοδήματα και, αν δεν δηλώνεται εισόδημα από καμία κατηγορία, η διαφορά αυτή λογίζεται εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες. 2. Ο προϊστάμενος της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας κατά τον προσδιορισμό της διαφοράς της προηγούμενης παραγράφου υποχρεούται να λάβει υπόψη του τα αναγραφόμενα στη δήλωση χρηματικά ποσά, τα οποία αποδεικνύονται από νόμιμα παραστατικά στοιχεία και με τα οποία καλύπτεται ή περιορίζεται η διαφορά που προκύπτει.

Στις περιπτώσεις αυτής της παραγράφου ο φορολογούμενος φέρει το βάρος της απόδειξης.

Τα ποσά αυτά ιδίως είναι: ε) Δάνεια, τα οποία έχουν ληφθεί και αποδεικνύονται με έγγραφα στοιχεία που φέρουν βέβαιη χρονολογία. Ειδικώς, όταν πρόκειται για την κάλυψη διαφοράς δαπάνης της προηγούμενης παραγράφου, κατά το ποσό που προέρχεται από δαπάνη του άρθρου 17, το ποσό του δανείου λαμβάνεται υπόψη εφόσον από το οικείο έγγραφο αποδεικνύεται ότι έχει ληφθεί πριν από την πραγματοποίηση της σχετικής δαπάνης.»

Επειδή ο νέος Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος (ν. 4172/2013) (ΦΕΚ 167/23-7-2013), όπως ισχύει για την υπό κρίση χρήση 2014, στο άρθρο 30, ορίζει ότι : « 1. Ο φορολογούμενος που υπόκειται σε φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων υποβάλλεται σε εναλλακτική ελάχιστη φορολογία όταν το τεκμαρτό εισόδημά του είναι υψηλότερο από το συνολικό εισόδημά του. Σε αυτή την περίπτωση στο φορολογητέο εισόδημα προστίθεται η διαφορά μεταξύ του τεκμαρτού και πραγματικού εισοδήματος και αυτή φορολογείται, σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 34», ενώ στο άρθρο 31, ότι:

«1. Για τον προσδιορισμό του τεκμαρτού εισοδήματος του φορολογουμένου, της συζύγου του και των εξαρτώμενων μελών του λαμβάνονται υπόψη τα ακόλουθα:

γ) Η ετήσια αντικειμενική δαπάνη επιβατικού αυτοκινήτου ιδιωτικής χρήσης ορίζεται ως εξής:

γγ) για αυτοκίνητα μεγαλύτερα των δύο χιλιάδων (2.000) κυβικών εκατοστών προστίθενται εννιακόσια (900) ευρώ ανά εκατό (100) κυβικά εκατοστά και μέχρι τρεις χιλιάδες (3.000) κυβικά εκατοστά και

δδ) για αυτοκίνητα μεγαλύτερα από τρεις χιλιάδες (3.000) κυβικά εκατοστά προστίθενται χίλια διακόσια (1.200) ευρώ ανά εκατό (100) κυβικά εκατοστά.

Τα παραπάνω ποσά ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης από κάθε αυτοκίνητο μειώνονται ανάλογα με την παλαιότητά του, η οποία υπολογίζεται από το έτος πρώτης κυκλοφορίας του στην Ελλάδα, κατά ποσοστό ως εξής:

αα) Τριάντα τοις εκατό (30%) για χρονικό διάστημα πάνω από πέντε (5) και μέχρι δέκα (10) έτη.

ββ) Πενήντα τοις εκατό (50%) για χρονικό διάστημα πάνω από δέκα (10) έτη. Η ετήσια αντικειμενική δαπάνη δεν εφαρμόζεται για επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης που διαθέτουν πιστοποιητικό αυθεντικότητας το οποίο εκδίδεται από διεθνή ή ημεδαπό φορέα που έχει αρμοδιότητα να εκδίδει τέτοιο πιστοποιητικό, καθώς και για επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης τα οποία είναι ειδικά διασκευασμένα για κινητικά αναπήρους

Στις περιπτώσεις εταιρειών ομόρρυθμων ή ετερόρρυθμων ή περιορισμένης ευθύνης ή ιδιωτικών κεφαλαιουχικών εταιρειών ή ανωνύμων ή αστικών, καθώς και των κοινωνιών και κοινοπραξιών που ασκούν επιχείρηση ή επάγγελμα, οι οποίες έχουν στην κυριότητα ή στην κατοχή τους επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης, η αντικειμενική δαπάνη που αναλογεί σε αυτά λογίζεται ως αντικειμενική δαπάνη των: iii) των διαχειριστών της εταιρίας περιορισμένης ευθύνης που είναι και εταίροι της, επιμεριζόμενη μεταξύ αυτών κατά το ποσοστό συμμετοχής τους στην εταιρία περιορισμένης ευθύνης....

Αν στις πιο πάνω περιπτώσεις οι εταίροι των ομόρρυθμων ή ετερόρρυθμων ή περιορισμένης ευθύνης ή αστικών εταιριών, καθώς και των κοινωνιών ή κοινοπραξιών είναι νομικά πρόσωπα, η αντικειμενική δαπάνη που προκύπτει με βάση τα επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης που έχουν στην κυριότητα ή την κατοχή τους λογίζεται ως αντικειμενική δαπάνη των φυσικών προσώπων, που μετέχουν σε αυτά τα νομικά πρόσωπα, σύμφωνα με όσα ορίζονται στο προηγούμενο εδάφιο

Η αντικειμενική αυτή δαπάνη βαρύνει καθένα από τα φυσικά πρόσωπα που ορίζονται από τις διατάξεις αυτής της παραγράφου ανεξάρτητα από τον τόπο διαμονής ή κατοικίας τους και δεν μπορεί για καθένα από αυτά τα πρόσωπα και για κάθε εταιρία να είναι ανώτερη από τη μεγαλύτερη αντικειμενική δαπάνη που προκύπτει από αυτοκίνητο της εταιρίας...» και στην παρ. 2 του άρθρου 34, ότι:

«Η Φορολογική Διοίκηση κατά τον προσδιορισμό της διαφοράς της προηγούμενης παραγράφου υποχρεούται να λάβει υπόψη τα αναγραφόμενα στη δήλωση χρηματικά ποσά, τα οποία αποδεικνύονται από νόμιμα παραστατικά στοιχεία. Ο φορολογούμενος φέρει το βάρος της απόδειξης για τα ποσά που ιδίως είναι: α) Πραγματικά εισοδήματα τα οποία αποκτήθηκαν από τον φορολογούμενο και τα εξαρτώμενα μέλη του και τα οποία απαλλάσσονται από το φόρο ή φορολογούνται με ειδικό τρόπο σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις... ε) Δάνεια, τα οποία έχουν ληφθεί και αποδεικνύονται με έγγραφα στοιχεία που φέρουν βέβαιη χρονολογία. Ειδικώς, όταν πρόκειται για την κάλυψη διαφοράς δαπάνης της προηγούμενης παραγράφου, κατά το ποσό που προέρχεται από δαπάνη του άρθρου 32 ή του άρθρου 34, το ποσό του δανείου λαμβάνεται υπόψη εφόσον από το οικείο έγγραφο αποδεικνύεται ότι έχει ληφθεί πριν από την πραγματοποίηση της σχετικής δαπάνης...»

Επειδή, περαιτέρω, με την ΠΟΛ. 1094/23.03.1989, διευκρινίστηκε ότι το τεκμήριο της παρ. 1 του άρθρου 16 του ν. 2238/1994, εφαρμόζεται και για τα πρόσωπα που έχουν στην κυριότητα ή στην κατοχή τους αυτοκίνητα με ξένους αριθμούς κυκλοφορίας, εφόσον κυκλοφορούν στην Ελλάδα.

Επειδή, στο με αριθμό πρωτοκόλλου 1078907/1417/Α0012/30-7-2008 έγγραφο αναφέρεται ότι: "1... 2. Σύμφωνα με τις διατάξεις της περ.ε', της παρ.8 του άρθρου 5 της 1037956/356/Α0012/ ΠΟΛ.1094/1989, τα δάνεια τα οποία έχουν ληφθεί πρέπει να αποδεικνύονται με έγγραφα στοιχεία που φέρουν βέβαιη χρονολογία και δεν πρέπει να είχαν ληφθεί για άλλο σκοπό, π.χ. βιοτεχνικά δάνεια ή δάνειο για αγορά περιουσιακού στοιχείου που η αντίστοιχη δαπάνη του δεν αποτελεί τεκμήριο που θέλει να καλύψει ο φορολογούμενος.

3. Κατόπιν των ανωτέρω το υπόλοιπο δανείου που δεν δαπανήθηκε και είχε ληφθεί για το σκοπό που αναφέρεται στη δανειακή σύμβαση της αγοράς συγκεκριμένου ακινήτου ή την αποπεράτωση ή την επισκευή συγκεκριμένης κατοικίας δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την κάλυψη ή τον περιορισμό του τεκμηρίου αγοράς άλλου ακινήτου ή την αποπεράτωση ή την επισκευή άλλης κατοικίας, καθώς επίσης και για την κάλυψη ή τον περιορισμό τεκμηρίου τοκοχρεωλυτικών δόσεων ή της εξόφλησης του υπολοίπου τόσο του ίδιου του δανείου όσο και άλλων δανείων αλλά και για την κάλυψη τεκμηρίου ιδιοκατοίκησης και αυτοκινήτου γιατί έχει συναφθεί για ένα ορισμένο σκοπό και μόνο για το σκοπό αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί (σχετ. 1084619/1979/Α0012/21.11.2006 έγγραφο)".

Επειδή, στο με αριθμό πρωτοκόλλου 1100555/1908/Α0012/4-11 -2008 έγγραφο, αναφέρεται ότι: "1... 2. Έχει γίνει δεκτό με την παρ. 8 της 1037965/356/0012/ΠΟΛ. 1094/23-3-1989, διαταγή μας για να ληφθεί υπόψη το δάνειο για κάλυψη τεκμηρίου δεν πρέπει να έχει ληφθεί για άλλο σκοπό από αυτόν που αφορά το τεκμήριο.

Επειδή, σύμφωνα με την διευκρινιστική ΠΟΛ. 1076/2015 παρέχονται οδηγίες για την ορθή εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 30 , 31 , 32 , 33 και 34 του N. 4172/2013 , βάσει των οποίων θεσπίζεται εναλλακτικός τρόπος υπολογισμού της ελάχιστης φορολογίας εισοδήματος, όταν το τεκμαρτό εισόδημα του φυσικού προσώπου είναι υψηλότερο από το συνολικό εισόδημά του. Ειδικότερα με τις διατάξεις της ως άνω ΠΟΛ. ορίζεται ότι:
«Σύμφωνα, με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 34, η Φορολογική Διοίκηση κατά τον προσδιορισμό της διαφοράς που προκύπτει με βάση τις διατάξεις της παρ. 1 του ίδιου άρθρου, υποχρεούται να λάβει υπόψη της τα αναγραφόμενα στη δήλωση χρηματικά ποσά που εισπράχθηκαν και τα οποία αποδεικνύονται με νόμιμα παραστατικά στοιχεία. Αν τα ποσά αυτά έχουν απλώς πιστωθεί, χωρίς να έχουν εισπραχθεί δεν μπορούν να ληφθούν υπόψη κατά την εφαρμογή, αυτής της περίπτωσης, καθόσον δεν είναι δυνατόν, να χρησιμοποιηθούν εφόσον δεν εισπράχθηκαν. Ο φορολογούμενος φέρει το βάρος της απόδειξης της συνδρομής των προϋποθέσεων για τα ποσά αυτά που περιορίζουν τη διαφορά μεταξύ συνολικού εισοδήματος και τεκμαρτού εισοδήματος.
Στο νόμο αναφέρονται ενδεικτικά ορισμένες κατηγορίες εισοδημάτων ή εσόδων που περιορίζουν την πιο πάνω διαφορά. Τονίζεται ότι και οποιοδήποτε άλλο έσοδο που δεν αναφέρεται ρητά στο νόμο (π.χ. κέρδη από λαχεία) λαμβάνεται υπόψη, εφόσον αποδεικνύεται η είσπραξη του, η φορολόγηση του ή η απαλλαγή του από τη φορολογία. Τα ποσά που ιδίως λαμβάνονται υπόψη για την κάλυψη ή τον περιορισμό της υπόψη διαφοράς είναι τα εξής:... ε) Δάνεια τα οποία έχουν ληφθεί και αποδεικνύονται με έγγραφα στοιχεία ότι φέρουν βέβαιη χρονολογία. Απαιτείται συμβολαιογραφικό έγγραφο ή ιδιωτικό έγγραφο με βέβαιη χρονολογία, που να αποδεικνύει τη σύναψη δανείου και την καταβολή των χρηματικών ποσών που καταβλήθηκαν το κρίσιμο φορολογικό έτος... Επίσης, όταν πρόκειται για κάλυψη δαπάνης απόκτησης περιουσιακού στοιχείου από εκείνα που αναφέρονται στο άρθρο 32 πρέπει να αποδεικνύεται ότι το δάνειο λήφθηκε πριν από την πραγματοποίηση της σχετικής δαπάνης... Ειδικότερα, για τον προσδιορισμό κάθε χρόνο, του κεφαλαίου που μπορεί να επικαλεστεί ο φορολογούμενος, από τα πραγματικά εισοδήματα που έχουν φορολογηθεί ή νόμιμα έχουν απαλλαγεί της φορολογίας καθώς και από τα χρηματικά ποσά που ορίζονται στις περιπτώσεις β', γ', δ', ε', και στ' της παραγράφου 2 του άρθρου 34, καθώς και από οποιαδήποτε άλλο ποσό το οποίο αποδεδειγμένα έχει εισπραχθεί εκπίπτουν οι δαπάνες που προσδιορίζονται στα άρθρα 31 και 32 του ΚΦΕ , ανεξάρτητα αν απαλλάσσονται της εφαρμογής των άρθρων αυτών. Σημειώνουμε ότι δεν υπάγονται οι επιχορηγήσεις που λαμβάνει ο φορολογούμενος λόγω υπαγωγής σε αναπτυξιακό νόμο για πραγματοποίηση επενδύσεων..»

Επειδή, περαιτέρω, με τις διατάξεις της με αριθμ. 2137/12-07-2019 Εγκυκλίου της Α.Α.Δ.Ε. διευκρινίζεται ότι : «Ι.Σύμφωνα με τις διατάξεις της περ. ζ' της παρ. 2 του άρθρου 34 του Ν. 4172/2013 , η διαφορά που προκύπτει μεταξύ του τεκμαρτού και του συνολικού εισοδήματος του φορολογουμένου σε ένα φορολογικό έτος μειώνεται κατά το ποσό που αναλογεί σε κεφάλαιο σχηματισθέν και μη αναλωθέν, το οποίο αποδεδειγμένα έχει φορολογηθεί κατά τα προηγούμενα έτη ή νόμιμα έχει απαλλαγεί από τον φόρο. Για τον προσδιορισμό του κεφαλαίου αυτού ανά έτος, από τα πραγματικά εισοδήματα που έχουν φορολογηθεί ή νόμιμα απαλλαγεί από τον φόρο και τα οποία προκύπτουν από συμψηφισμό των θετικών και αρνητικών στοιχείων αυτών, από τα χρηματικά ποσά που ορίζονται στις περιπτώσεις β', γ', δ', ε', και στ' της παραγράφου αυτής και από οποιοδήποτε άλλο ποσό το οποίο αποδεδειγμένα έχει εισπραχθεί, εκπίπτουν οι δαπάνες που προσδιορίζονται στα άρθρα 31 και 32 του Ν.4172/2013 , ανεξάρτητα από το αν ο φορολογούμενος απαλλάσσεται της εφαρμογής των άρθρων αυτών. Ο φορολογούμενος φέρει το βάρος της απόδειξης για τα ποσά αυτά. Κάθε ποσό που καταβλήθηκε για την απόκτηση των εσόδων των παραπάνω περιπτώσεων τα μειώνει και η διαφορά που προκύπτει λαμβάνεται υπόψη για την κάλυψη ή τον περιορισμό της συνολικής ετήσιας δαπάνης, εκτός αν τα ποσά αυτά έχουν ληφθεί υπόψη κατά τον προσδιορισμό του εισοδήματος του έτους που καταβλήθηκαν και ο φορολογούμενος επικαλείται ανάλωση κεφαλαίου του έτους αυτού

3. Κατά τον σχηματισμό κεφαλαίου προηγούμενων ετών και σε ό, τι αφορά ποσά δανείων που εισπράχθηκαν, για να ληφθούν υπόψη για τον σχηματισμό μη αναλωθέντος κεφαλαίου προηγουμένων ετών απαιτείται να αποδεικνύεται η σύναψη και η είσπραξή/καταβολή τους με έγγραφα στοιχεία τα οποία φέρουν βέβαιη χρονολογία, ή με κάθε πρόσφορο μέσο. Για τον υπολογισμό του προς ανάλωση κεφαλαίου του έτους είσπραξης του δανείου, λαμβάνεται υπόψη μόνο το ποσό δανείου το οποίο ο φορολογούμενος αποδεικνύει ότι παρέμεινε αδιάθετο π.χ. στεγαστικό δάνειο το οποίο δεν χρησιμοποιήθηκε στο σύνολό του για τη συγκεκριμένη δαπάνη αγοράς ή ανέγερσης ακινήτου, γεγονός το οποίο ως πραγματικό εναπόκειται στην ελεγκτική αρμοδιότητα της Φορολογικής Διοίκησης.»

Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, από τα στοιχεία του φακέλου της υπόθεσης προκύπτουν τα εξής : Με το υπ' αριθ. πρωτ /04-03-2015 έγγραφο της ΕΛ.Υ.Τ. Θεσσαλονίκης, γνωστοποιήθηκε στη Δ.Ο.Υ. ΣΤ' Θεσσαλονίκης (αρμόδια για την παραλαβή των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος) ότι ο προσφεύγων κατείχε και κυκλοφορούσε στην Ελλάδα δύο Ε.Ι.Χ. αυτοκίνητα που έφεραν αριθμό κυκλοφορίας αλλοδαπού κράτους και δη Βουλγαρίας.
Συγκεκριμένα, από τον έλεγχο των αριθμών πλαισίων των αυτοκινήτων, μέσω του πληροφοριακού Συστήματος Οχημάτων του συστήματος ICISNET, διαπιστώθηκε ότι το επιβατικό αυτοκίνητο μάρκας PORCHE, ανήκε αρχικά στον με ΑΦΜ και είχε ελληνικές πινακίδες κυκλοφορίας ( ) μέχρι τις 16/03/2012, οπότε και διαγράφηκε από το σύστημα με την ένδειξη «εξωτερικό». Παράλληλα, κατόπιν επικοινωνίας που είχαν οι υπάλληλοι της ΕΛ.ΥΤ. Θεσσαλονίκης, με τελωνειακό υπάλληλο του Τελωνείου Σόφιας, προέκυψε ότι το επιβατικό αυτοκίνητο μάρκας TOUAREG με πινακίδες κυκλοφορίας ανήκει στην επιχείρηση « » με ΑΦΜ BG Επιπλέον, από το ως άνω έγγραφο της ΕΛ.Υ.Τ. Θεσσαλονίκης, προκύπτει ότι ο προσφεύγων διατηρεί στη Βουλγαρία εταιρία περιορισμένης ευθύνης με τη επωνυμία « » με ΑΦΜ BG Από τα διαθέσιμα στοιχεία διαπιστώθηκε ότι είναι ένας από τους διαχειριστές και εταίρος της προαναφερθείσας αλλοδαπής εταιρείας στην ιδιοκτησία της οποίας βρίσκονται και τα Ε.Ι.Χ., τύπου μάρκας VW TOUAREG με αριθμ. κυκλ κυβ. 2461 εκατ. Και PORCHE CARRERA 911 με αριθμ κυβ. 3824 εκ., με βουλγαρικές πινακίδες κυκλοφορίας. Επίσης, από τα προσκομισθέντα στον έλεγχο στοιχεία, διαπιστώθηκε ότι για τη λειτουργία της βουλγαρικής επιχείρησης δεν απαιτείται η φυσική παρουσία του προσφεύγοντος, αλλά και σε κάθε περίπτωση δεν προέκυψε η παρουσία και εργασία του προσφεύγοντος στη Βουλγαρία για τουλάχιστον εκατόν ογδόντα πέντε(185) ημέρες, συνεχώς ή όχι κατά το τελευταίο δωδεκάμηνο πριν τον έλεγχο της ΕΛ.Υ.Τ.. Αξίζει επίσης να σημειωθεί, ότι ο προσφεύγων προσκόμισε στον έλεγχο ανυπόγραφα συμβόλαιο ενοικίασης ακινήτων, τόσο της οικίας, όσο και της επαγγελματικής έδρας της επιχείρησης, των οποίων όμως δεν επιβεβαιώνεται η ισχύς τους και διατηρούνται επιφυλάξεις για τη γνησιότητά τους. Περαιτέρω από τις υποβληθείσες δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος και τα συνοδευτικά έντυπα αυτών (Ε2 και Ε3), προκύπτει ότι κατοικεί με την οικογένειά του (σύζυγό και δύο παιδιά που φοιτούν σε σχολείο) στη Θεσσαλονίκη, όπου διατηρεί την ατομική του επιχείρηση με έδρα επί της οδού και την οικία του επί της οδού στη Θεσσαλονίκη. Παράλληλα δε δηλώνει εισοδήματα αλλοδαπής προέλευσης, ενώ στους κωδικούς 319 και 385 του πίνακα 2 της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος δε δηλώνει κάτοικος εξωτερικού. Με βάση τα ανωτέρω ο έλεγχος έκρινε ότι, ο προσφεύγων έχει τη συνήθη κατοικία του, ήτοι, τους προσωπικούς - οικογενειακούς και επαγγελματικούς του δεσμούς στην Ελλάδα και ως εκ τούτου έπρεπε να εφαρμοστούν τα τεκμήρια εξόδων συντήρησης και κυκλοφορίας των οχημάτων ιδιωτικής χρήσης με ξένες πινακίδες, για τις υπό κρίση χρήσεις, κατ'εφαρμογή των προαναφερθέντων διατάξεων και οδηγιών. Ο προσφεύγων στα πλαίσια της προηγούμενης ακρόασης, προσκόμισε στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. αντίγραφο της με αριθμ. σύμβασης δανείου, καθώς και αντίγραφο της κίνησης του εν λόγω δανείου της Τράπεζας EUROBANK ERGASIAS A.E., προκειμένου να καλύψει το τεκμήριο των ως άνω αυτοκινήτων.

Επειδή από την εξέταση των στοιχείων του φακέλου της κρινόμενης ενδικοφανούς προσφυγής, ως προς τη συνδρομή των προϋποθέσεων που ορίζονται από τις κείμενες φορολογικές διατάξεις για την αναγνώριση του δανείου, ήτοι, της με αριθμ δανειακής σύμβασης της Τράπεζας EUROBANK ERGASIAS A.E. , διαπιστώθηκε ότι πρόκειται για δάνειο, το οποίο χορηγήθηκε στον προσφεύγοντα στα πλαίσια της επαγγελματικής του δραστηριότητας, ενώ από τις περιγραφές των κινήσεων του, προκύπτει ότι αυτό χρησιμοποιήθηκε σε πληρωμές ενσήμων, Φ.Π.Α., αγορές ανταλλακτικών κλ.π.

Επειδή, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις και οδηγίες, όπως ίσχυαν για τη χρήση 2013, το συγκεκριμένο δάνειο έχει συναφθεί για ορισμένο σκοπό, ήτοι, για την κάλυψη των επαγγελματικών του υποχρεώσεων, δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την κάλυψη τεκμηρίων του άρθρου 16 του ν. 2238/1994.

Επειδή, παράλληλα, από τις ελεγκτικές διασταυρώσεις που διενεργήθηκαν για το φορολογικό έτος 2014, αποδείχθηκε ότι το δάνειο που εισπράχθηκε ως κεφάλαιο κίνησης, χρησιμοποιήθηκε στα πλαίσια της επαγγελματικής του δραστηριότητας, τόσο σε πληρωμές ενσήμων, Φ.Π.Α., όσο και σε αγορές ανταλλακτικών κλ.π., ενώ ο φορολογούμενος, ο οποίος φέρει και το βάρος της απόδειξης, δεν απέδειξε ως όφειλε, ότι από το ως άνω δάνειο που εισέπραξε ως κεφάλαιο κίνησης, παρέμεινε, αδιάθετο κάποιο ποσό, για την κάλυψη τεκμηρίων του άρθρου 31 του ν. 4172/2013, ορθά, η αρμόδια Δ.Ο.Υ. Δ' Θεσσαλονίκης, λαμβάνοντας υπ' όψιν τα διαθέσιμα στοιχεία και τις σχετικές διατάξεις και οδηγίες, δεν αποδέχτηκε το αίτημα του προσφεύγοντος και ως εκ τούτου η εν λόγω ενδικοφανής προσφυγή πρέπει να απορριφθεί.

Αποφασίζουμε

Την απόρριψη της υπ' αριθ. 27655/30-04-2019 ενδικοφανούς προσφυγής του του με ΑΦΜ

Οριστική φορολογική υποχρέωση του υπόχρεου με βάση την παρούσα απόφαση:

Υπ'αρ. /22-03-2019 οριστική πράξη διορθωτικού προσδιορισμού φόρου εισοδήματος οικονομικού έτους 2014
 

Υπ'αρ. /22-03-2019 οριστική πράξη διορθωτικού προσδιορισμού φόρου εισοδήματος φορολογικού έτους 2014
 

Επί του οφειλόμενου φόρου κ.λπ. θα υπολογιστούν κατά την καταβολή και τόκοι σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 53 του Κ.Φ.Δ.

Η παρούσα απόφαση να κοινοποιηθεί από αρμόδιο όργανο με τη νόμιμη διαδικασία στον υπόχρεο.

ΜΕ ΕΝΤΟΛΗ ΤΟΥ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΥ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠ|ΛΥΣΗΣ Δ|ΑΦΟΡΩΝ
Ο ΠΡΟΙΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΥΠΟΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ
ΚΑΤΣΙΟΥΡΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

Ακριβές αντίγραφο
Η υπάλληλος του Αυτοτελούς Γραφείου Διοικητικής Υποστήριξης

Σ η μ ε ί ω σ η: Κατά της απόφασης αυτής επιτρέπεται η άσκηση προσφυγής ενώπιον των αρμόδιων Διοικητικών Δικαστηρίων εντός τριάντα (30) ημερών από την κοινοποίησή της.

Του Γιώργου Δαλιάνη*, με τη συνεργασία της Νίκης Χατζοπούλου** (δικηγόρου της Artion A.E.)
www.artion.gr

Η εποχή μας χαρακτηρίζεται από την όλο και εντονότερη σύνδεση της τεχνολογίας με την άσκηση οποιουδήποτε σχεδόν επαγγέλματος. Μάλιστα, υπάρχουν επαγγέλματα που δεν απαιτούν καθόλου φυσική παρουσία και ασκούνται σχεδόν αποκλειστικά με τεχνολογικά μέσα. Ένα από αυτά είναι το digital marketing (δηλαδή οι προωθητικές/διαφημιστικές ενέργειες που γίνονται με σκοπό την αύξηση των πωλήσεων μέσω του ίντερνετ) που περιλαμβάνει υπηρεσίες όπως marketing μέσω social media, αποστολή newsletter, δημιουργία analytics (δηλαδή μέτρηση της απόδοση μιας ιστοσελίδας) κ.ά.

Όλες τις ανωτέρω υπηρεσίες μπορεί κανείς να τις παρέχει ή να τις λαμβάνει ακόμη και από εταιρείες που είναι εγκατεστημένες σε άλλες χώρες. Οι επιχειρήσεις που επιλέγουν να προβληθούν μέσω διαδικτύου είναι ολοένα αυξανόμενες γι’ αυτό στο παρόν άρθρο επιλέξαμε να αναφερθούμε στη φορολογική αντιμετώπιση των υπηρεσιών digital marketing (στο εξής χάριν συντομίας “υπηρεσίες D.M.”), δεδομένου είναι μία υπηρεσία που κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος στην αγορά.

Ι. Έναρξη εργασιών

Αρχικά, για τις επιχειρήσεις που έχουν έδρα τη χώρα μας, θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι οι παρεχόμενες υπηρεσίες προϋποθέτουν την έναρξη εργασιών και τήρηση βιβλίων και στοιχείων, κατά τον Ν. 4308/2014 περί Ε.Λ.Π., εφόσον δεν πρόκειται για ευκαιριακή παρεπόμενη δραστηριότητα, δηλαδή δραστηριότητα που δεν ασκείται κατά σύστημα.

ΙΙ. Τρόπος τιμολόγησης - ΦΠΑ     

Ως προς τον ΦΠΑ των παραστατικών που εκδίδει μία επιχείρηση παροχής υπηρεσιών D.M. ισχύουν τα ακόλουθα ανά περίπτωση:

→ Επιχείρηση εγκατεστημένη στην Ελλάδα που παρέχει υπηρεσίες D.M.
1. Ελληνική εταιρεία που παρέχει υπηρεσίες D.M. εκδίδει τιμολόγιο σε επιχείρηση εντός Ελλάδας είτε η λήπτρια επιχείρηση είναι σε καθεστώς ΦΠΑ είτε όχι: εκδίδει τιμολόγιο με ΦΠΑ. Τα ίδια ισχύουν και σε περίπτωση που ο λήπτης της υπηρεσίας είναι ιδιώτης.
2. Ελληνική εταιρεία που παρέχει υπηρεσίες D.M. εκδίδει τιμολόγιο σε επιχείρηση εγκατεστημένη σε χώρα της Ε.Ε. και η επιχείρηση αυτή είναι ενταγμένη σε καθεστώς ΦΠΑ: εκδίδει τιμολόγιο χωρίς ΦΠΑ (πράξη λήπτη - μέθοδος χρεοπίστωσης - γίνεται σχετική μνεία επάνω στο παραστατικό)
3. Ελληνική εταιρεία που παρέχει υπηρεσίες D.M. εκδίδει τιμολόγιο σε επιχείρηση εγκατεστημένη σε χώρα της Ε.Ε. που όμως δεν είναι ενταγμένη σε καθεστώς ΦΠΑ ή σε ιδιώτη: εκδίδει παραστατικό με ΦΠΑ
4. Ελληνική εταιρεία που παρέχει υπηρεσίες D.M. παρέχει υπηρεσίες σε επιχείρηση εγκατεστημένη σε χώρα εκτός ΕΕ που είναι ενταγμένη σε καθεστώς ΦΠΑ: εκδίδει παραστατικό χωρίς ΦΠΑ
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να τονιστεί ότι όταν ο  λήπτης της υπηρεσίας είναι εγκατεστημένος σε τρίτη χώρα και συνεπώς δεν υπάρχει σύστημα διασταύρωσης ΑΦΜ-ΦΠΑ όπως υπάρχει στην Κοινότητα, ο παρέχων την υπηρεσία δεν θα πρέπει να αρκεστεί μόνο στον αριθμό ΑΦΜ-ΦΠΑ που του κοινοποιήθηκε από τον πελάτη, αλλά ο παρέχων θα πρέπει να αντλήσει από τον λήπτη τις πληροφορίες που αναφέρονται στο άρθρο 18 παρ. 3 του κανονισμού εφαρμογής του ΦΠΑ (να λάβει από το λήπτη πιστοποιητικό, το οποίο έχουν εκδώσει οι φορολογικές αρχές στις οποίες υπάγεται ο λήπτης, με το οποίο επιβεβαιώνεται ότι ο δεύτερος ασκεί οικονομικές δραστηριότητες ή να λάβει κάθε άλλο αποδεικτικό στοιχείο το οποίο καταδεικνύει ότι ο λήπτης είναι υποκείμενος στον φόρο).

→ Επιχείρηση εγκατεστημένη στην Ελλάδα που λαμβάνει υπηρεσίες D.M.
1. Εάν και η επιχείρηση που λαμβάνει υπηρεσίες D.M. και η επιχείρηση που παρέχει υπηρεσίες D.M. είναι εγκατεστημένες στην Ελλάδα τότε το τιμολόγιο έχει ΦΠΑ, ανεξάρτητα εάν η λήπτρια επιχείρηση είναι σε καθεστώς ΦΠΑ ή όχι.
2. Εάν η επιχείρηση που λαμβάνει υπηρεσίες D.M. είναι εγκατεστημένη στην Ελλάδα και η επιχείρηση που παρέχει υπηρεσίες D.M. είναι εγκατεστημένη σε χώρα της Ε.Ε. τότε εφόσον η λήπτρια είναι σε καθεστώς ΦΠΑ, το τιμολόγιο είναι χωρίς ΦΠΑ (πράξη λήπτη - μέθοδος χρεοπίστωσης - γίνεται σχετική μνεία επάνω στο παραστατικό) ενώ εάν δεν είναι σε καθεστώς ΦΠΑ το τιμολόγιο είναι με ΦΠΑ.
3. Εάν η επιχείρηση που λαμβάνει υπηρεσίες D.M. είναι εγκατεστημένη στην Ελλάδα και η επιχείρηση που παρέχει υπηρεσίες D.M. είναι εγκατεστημένη σε χώρα εκτός της Ε.Ε. τότε από το παραστατικό οφείλεται ΦΠΑ στην Ελλάδα ενώ ταυτόχρονα ο λήπτης της υπηρεσίας ασκεί και το δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ με την λογική της «χρέωσης - πίστωσης».

1ο Παράδειγμα
Επιχείρηση που διαθέτει ΑΦΜ-ΦΠΑ στην Ελλάδα παρέχει υπηρεσίες D.M. σε κυπριακή επιχείρηση που διαθέτει ΑΦΜ-ΦΠΑ στην Κύπρο έναντι € 2.000. Η ελληνική επιχείρηση δεν θα υπολογίσει ΦΠΑ στο τιμολόγιο που θα εκδώσει προς την κυπριακή επιχείρηση διότι η υπηρεσία αυτή θα φορολογηθεί σύμφωνα με την παράγραφο 2α του άρθρου 14 στην έδρα του λήπτη της υπηρεσίας, ήτοι στην Κύπρο. Η ελληνική επιχείρηση θα καταχωρήσει το ανωτέρω ποσό στον κωδ. 345 «Ενδοκοινοτικές παροχές υπηρεσιών άρθρ. 14 2.α». Επισημαίνεται ότι πριν από τη διενέργεια της ανωτέρω συναλλαγής θα πρέπει να υποβάλει δήλωσης μεταβολών-μετάταξης με την οποία θα δηλώνει την έναρξης πραγματοποίησης ενδοκοινοτικών συναλλαγών και λήψη του προθέματος EL στο ΑΦΜ της, να ελέγξει εάν ο αντισυμβαλλόμενος έχει ΑΦΜ-ΦΠΑ (είναι εγγεγραμμένος στο VIES) και να υποβάλλει τον ανακεφαλαιωτικό πίνακα ενδοκοινοτικών παροχών υπηρεσιών (Έντυπο Φ4) στη φορολογική περίοδο που αφορά η συναλλαγή.

2ο Παράδειγμα
Επιχείρηση που διαθέτει ΑΦΜ-ΦΠΑ στην Ιταλία παρέχει υπηρεσίες D.M. σε ελληνική ανώνυμη εταιρία που διαθέτει ΑΦΜ-ΦΠΑ στην Ελλάδα έναντι € 1.000. Η ιταλική επιχείρηση δεν θα υπολογίσει ΦΠΑ στο τιμολόγιο που θα εκδώσει και η ελληνική επιχείρηση θα καταχωρήσει το ανωτέρω ποσό τόσο στις εκροές (κωδ. 303) όσο και στις εισροές (κωδ. 365) μαζί με το ΦΠΑ που αναλογεί ήτοι ποσό € 230 τόσο στο φόρο εκροών (κωδ. 333) όσο και στο φόρο των εισροών (κωδ. 385). Απαραίτητη προϋπόθεση για τα ανωτέρω είναι να διαθέτουν και τα δύο πρόσωπα ΑΦΜ-ΦΠΑ (εγγραφή στο VIES-πρόθεμα EL στο ΑΦΜ της ελληνικής επιχείρησης). Συνεπώς η ελληνική επιχείρηση πριν από τη διενέργεια της ανωτέρω συναλλαγής θα πρέπει να υποβάλει δήλωσης μεταβολών- μετάταξης με την οποία θα δηλώνει την έναρξης πραγματοποίησης ενδοκοινοτικών συναλλαγών και λήψη του προθέματος EL στο ΑΦΜ της και να υποβάλλει τον ανακεφαλαιωτικό πίνακα ενδοκοινοτικών λήψεων υπηρεσιών (Έντυπο Φ5) στη φορολογική περίοδο που αφορά η συναλλαγή.

3ο Παράδειγμα
Επιχείρηση που διαθέτει ΑΦΜ-ΦΠΑ στην Ελλάδα παρέχει υπηρεσίες D.M. σε ιδιώτη που έχει τη διαμονή του στην Ισπανία έναντι € 2.000. Η ελληνική επιχείρηση θα υπολογίσει ΦΠΑ (συντελεστής Ελλάδας 24%) στο τιμολόγιο που θα εκδώσει, θα το εισπράξει από τον ιδιώτη και θα το αποδώσει στη χώρα μας (Ελλάδα).

ΙΙΙ. Εισφορά 2% υπηρεσιών διαφήμισης

Οι υπηρεσίες διαφήμισης ή προβολής ή εν γένει προώθησης πωλήσεων προϊόντων ή διάθεσης υπηρεσιών που τελούνται αποκλειστικά ή κατά κύριο λόγο μέσω διαδικτύου (internet), στις οποίες αυτονοήτως κατατάσσονται και οι υπηρεσίες digital marketing, βαρύνονται με ειδική εισφορά ποσοστού 2% επί των αμοιβών των υπηρεσιών διαφήμισης, εφόσον ο λήπτης των εν λόγω υπηρεσιών έχει κατοικία ή έδρα στην Ελλάδα και ανεξαρτήτως του τόπου κατοικίας ή έδρας του παρόχου των υπηρεσιών.

Καταρχήν την εισφορά αυτήν αποδίδουν τα νομικά πρόσωπα (επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και Ψυχαγωγίας) που παρέχουν τις υπηρεσίες διαφήμισης ως εργοδοτική εισφορά ποσοστού 2% επί του ετήσιου κύκλου εργασιών τους.

Όμως, με την υπ’ αριθ. 11/2018 εγκύκλιο του ΕΔΟΕΑΠ διευκρινίστηκε ότι εφόσον η έδρα της επιχείρησης που παρέχει την υπηρεσία διαφήμισης ή προβολής ή εν γένει προώθησης προϊόντος δεν είναι στην Ελλάδα, και δεν έχει υποχρέωση απόδοσης της εργοδοτικής εισφοράς ποσοστού 2% επί του κύκλου εργασιών της, υπόχρεος για την απόδοση στον Ε.Δ.Ο.Ε.Α.Π. ποσοστό 2% επί του ποσού της τιμολογημένης δαπάνης διαφήμισης, προβολής ή προώθησης προϊόντος (προ Φ.Π.Α.), είναι ο λήπτης της υπηρεσίας (διαφημιζόμενος), ο οποίος θα πρέπει να αποδώσει μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα από την ημερομηνία εκδόσεως του σχετικού παραστατικού.



*O κ. Γιώργος Δαλιάνης είναι Διευθύνων Σύμβουλος της Artion Α.Ε. & Ιδρυτής του Ομίλου Artion, Οικονομολόγος – Φοροτεχνικός.
**H κα Νίκη Χατζοπούλου είναι Δικηγόρος LL.M. & Διαμεσολαβήτρια, συνεργάτης της Artion Α.Ε.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Στο σχέδιο νόμου με τίτλο «Επείγουσες ρυθμίσεις για την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση»

Ι. Γενικά

Με τις διατάξεις των άρθρων 123 έως 128 του ν. 4604/2019 (Α'50) η Βουλή ανταποκρίθηκε στην επικείμενη τότε (31.3.2019) αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση («Brexit»), η οποία επρόκειτο να λάβει χώρα, όπως όλα έδειχναν κατά τον χρόνο εκείνο, χωρίς την επίτευξη Συμφωνίας Αποχώρησης («no-deal Brexit»). Οι διαπραγματεύσεις, ωστόσο, μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης οδήγησαν στην παράταση της παραμονής του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τη μετάθεση της ημερομηνίας αποχώρησής του για τις 31.10.2019.

Με το παρόν, οι παραπάνω διατάξεις του ν. 4604/2019 καταργούνται και εντάσσονται σε ένα ενιαίο νομοθέτημα που μαζί με άλλες απαραίτητες διατάξεις ρυθμίζει συνολικά τα ζητήματα που αφορούν την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση είτε με είτε χωρίς την επίτευξη Συμφωνίας Αποχώρησης.

ΙΙ. Ειδικά επί των άρθρων

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α'
Ρυθμίσεις σχετικά με την είσοδο, έξοδο και διαμονή των πολιτών του Ηνωμένου Βασιλείου σε περίπτωση αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς συμφωνία αποχώρησης

Άρθρα 1 και 2

Η αβεβαιότητα σχετικά με τους όρους αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση («Brexit»), ακόμη και λίγες ημέρες πριν από την προβλεπόμενη, σύμφωνα με το άρθρο 50 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ),ημερομηνία ολοκλήρωσης της σχετικής διαδικασίας (31.10.2019), καθιστά επιτακτική την ανάγκη λήψης νομοθετικών μέτρων για τη ρύθμιση των δικαιωμάτων των πολιτών του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ελλάδα μετά την ημερομηνία αυτή, εφόσον η αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου γίνει χωρίς συμφωνία («Συμφωνία Αποχώρησης») με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Στο πλαίσιο αυτό, με τις προτεινόμενες διατάξεις λαμβάνεται μέριμνα για την καταγραφή, από τις αρμόδιες ελληνικές αρχές, και την αναγνώριση δικαιώματος διαμονής: α) των Βρετανών πολιτών που διαμένουν στην Ελλάδα ήδη ή θα έχουν εγκατασταθεί έως την ημερομηνία αποχώρησης, β) των Βρετανών πολιτών που θα εγκατασταθούν στην Ελλάδα το χρονικό διάστημα από την ημερομηνία αποχώρησης έως και την 31.12.2020 και γ) των Βρετανών πολιτών που θα αφιχθούν στην Ελλάδα μετά την 1.1.2021. Παράλληλα με τους Βρετανούς πολίτες, ρυθμίζεται το καθεστώς καταγραφής και διαμονής των μελών των οικογενειών τους, είτε πρόκειται για Βρετανούς πολίτες, είτε για πολίτες τρίτης χώρας, καθώς και οι συνθήκες εισόδου και εξόδου όλων των ανωτέρω προσώπων που μετακινούνται από και προς την Ελλάδα.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β'
Μεταβατικές ρυθμίσεις στον τομέα του συντονισμού των δικαιωμάτων κοινωνικής ασφάλισης και υγειονομικής περίθαλψης σε περίπτωση αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς συμφωνία αποχώρησης

Άρθρο 3
Ρυθμίσεις για την κοινωνική ασφάλιση

Για την περίπτωση της μη επίτευξης συμφωνίας αποχώρησης («no deal Brexit»), με τις προτεινόμενες διατάξεις του άρθρου 3 ρυθμίζονται θέματα κοινωνικοασφαλιστικά για τους πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου, όπως επίσης και τα μέλη της οικογένειάς τους, καθώς και τους επιζώντες αυτών, που διαμένουν νόμιμα στην Ελλάδα, για ένα μεταβατικό διάστημα από την ημερομηνία αποχώρησης και έως τις 31.12.2020. Με τον τρόπο αυτό ακολουθείται γενναιόδωρη προσέγγιση όσον αφορά τα δικαιώματα των πολιτών σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές που δόθηκαν από την Ε.Ε. για τον σχεδιασμό των εθνικών μέτρων έκτακτης ανάγκης από τα κράτη μέλη.
Οι προτεινόμενες διατάξεις διασφαλίζουν τα δικαιώματα των πολιτών του Ηνωμένου Βασιλείου που άσκησαν το δικαίωμά τους στην ελεύθερη κυκλοφορία στην Ελλάδα, πριν από την ημερομηνία αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου. Τα δικαιώματα αυτά συνίστανται στις περιόδους ασφάλισης (μισθωτής και μη μισθωτής εργασίας) ή κατοικίας στο Ηνωμένο Βασίλειο πριν από την αποχώρησή του από την Ε.Ε. Ομοίως κατοχυρώνεται ότι οι βασικές αρχές του συντονισμού των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης (αρχές ίσης μεταχείρισης, εξομοίωσης και συνυπολογισμού, εξαγωγή παροχών, κλπ.) εντός της Ε.Ε. θα συνεχίσουν να εφαρμόζονται από τους αρμόδιους ελληνικούς ασφαλιστικούς φορείς μέχρι τη λήξη της μεταβατικής περιόδου.
Επιπλέον, με τις διατάξεις του εν λόγω άρθρου ρυθμίζονται ειδικότερα θέματα εφαρμοστέας νομοθεσίας, και ειδικότερα του Τίτλου II του ΕΚ 883/2004, για την περίοδο μετά την ημερομηνία αποχώρησης του Ην. Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς συμφωνία και έως τις 31.12.2020, που αφορούν την ισχύ των ευρωπαϊκών εντύπων Α1 περί εφαρμοστέας νομοθεσίας, καθώς και την ισχύ των εξαιρέσεων που έχουν συναφθεί δυνάμει του άρθρου 16 του ΕΚ 883/2004, όπου και στις δύο περιπτώσεις ορίζεται ως καταληκτική ημερομηνία ισχύος η 31.12.2020. Αφορά πολίτες του Ην. Βασιλείου, εργαζομένους στην Ελλάδα οι οποίοι έχουν κάνει χρήση των σχετικών διατάξεων περί εξαίρεσης από την αρχή "lex loci laboris", σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στα άρθρα 13-16 του Κανονισμού 883/2004 και στα άρθρα 14-21 του Εφαρμοστικού Κανονισμού 987/2009.

Άρθρο 3
Ρυθμίσεις θεμάτων υγειονομικής περίθαλψης

Με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις του παρόντος άρθρου, οι διατάξεις του Κανονισμού 883/2004 και του Εφαρμοστικού Κανονισμού 987/2009 για την παροχή νοσηλευτικής και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης εξακολουθούν να εφαρμόζονται έως τις 31.12.2020, στους πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου, τους ανιθαγενείς και τους πρόσφυγες, τους πολίτες τρίτων χωρών που υπάγονται ή είχαν υπαχθεί στη νομοθεσία του Ηνωμένου Βασιλείου, όπως επίσης και στα μέλη της οικογένειάς τους, καθώς και στους επιζώντες αυτών, υπό την προϋπόθεση ότι, κατά την ημερομηνία αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ε.Έ., υπάγονταν στο πεδίο εφαρμογής των Κανονισμών 883/2004 και 987/2009 και είναι εγγεγραμμένοι ή πρόκειται να εγγράφουν στα μητρώα του φορέα τόπου κατοικίας της χώρας μας συνεπεία ευρωπαϊκών εντύπων δικαιωμάτων που έχουν εκδοθεί πριν από την ημερομηνία αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Επιπλέον, για τους πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου και τα μέλη της οικογένειάς τους που, κατά την ημερομηνία αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, υπάγονταν στο πεδίο εφαρμογής των Κανονισμών 883/2004 και 987/2009 και οι οποίοι μετακινούνται προσωρινά και εισέρχονται νομίμως στην Ελλάδα μετά την ημερομηνία αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ε.Ε., παρέχεται η δυνατότητα πρόσβασης στις Δημόσιες Δομές Υγείας, νοσηλευτικής και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, με ιδία δαπάνη και κρατική τιμολόγηση για χρονική περίοδο έως τις 31.12.2020.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ'
Αναγνώριση Βρετανικών αδειών οδήγησης στην Ελλάδα σε περίπτωση αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς συμφωνία αποχώρησης

Άρθρο 4
Αναγνώριση και ανταλλαγή αδειών οδήγησης

Με τις προτεινόμενες διατάξεις του παρόντος Κεφαλαίου επιδιώκεται η αντιμετώπιση των συνεπειών που θα επιφέρει η αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, χωρίς συμφωνία αποχώρησης, αναφορικά με τη μη δυνατότητα αναγνώρισης στην Ελλάδα των αδειών οδήγησης κατόχων που έχουν τη συνήθη διαμονή τους στην Ελλάδα και οι οποίες έχουν εκδοθεί ή θα εκδοθούν από το Ηνωμένο Βασίλειο μετά την αποχώρησή του από την Ε.Ε. και έως τις 31.12.2020.
Παράλληλα, ρυθμίζεται το ζήτημα της ανταλλαγής των ως άνω αδειών οδήγησης με ελληνικές άδειες.
Τέλος, ρυθμίζεται το ζήτημα αναγνώρισης στην Ελλάδα των Πιστοποιητικών Επαγγελματικής Ικανότητας (Π.Ε.Ι.) ή των Δελτίων Επιμόρφωσης Οδηγού που έχουν εκδοθεί ή θα εκδοθούν από το Ην. Βασίλειο για το ως άνω χρονικό διάστημα.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ'
Ρυθμίσεις για την ίδρυση και λειτουργία τουριστικών επιχειρήσεων, σε περίπτωση αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς συμφωνία αποχώρησης

Άρθρο 6
Ίδρυση και λειτουργία τουριστικών επιχειρήσεων

Με τις προτεινόμενες διατάξεις λαμβάνεται ιδιαίτερη μέριμνα για τα θέματα που αφορούν τον τουρισμό, καθώς ρυθμίζεται το καθεστώς άσκησης επιχειρηματικής τουριστικής δραστηριότητας από φυσικά πρόσωπα που είναι πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου ή νομικά πρόσωπα που έχουν την έδρα τους στο Ηνωμένο Βασίλειο, και τα οποία δύνανται, για το χρονικό διάστημα μέχρι τις 31.12.2020, να ασκούν τις επιχειρηματικές τουριστικές δραστηριότητες των περιπτ. γ', δ' και ε' της παρ. 1 του άρθρου 1 του ν. 4276/2014 (Α' 155), στην Ελλάδα, με τους όρους και τις προϋποθέσεις που προβλέπονται για τα φυσικά και νομικά πρόσωπα που καταλαμβάνονται από το ενωσιακό δίκαιο.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε'
Διευθέτηση χρηματοπιστωτικών θεμάτων σε περίπτωση αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς συμφωνία αποχώρησης

Άρθρο 7
Ρυθμίσεις για τον χρηματοπιστωτικό τομέα

Με τις προτεινόμενες διατάξεις ρυθμίζονται ζητήματα σχετικά με τη διασφάλιση της σταθερότητας του χρηματοπιστωτικού συστήματος και της προστασίας των επενδυτών σε περίπτωση αποχώρησης του Ην. Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς την επίτευξη συμφωνίας.
Στόχος των προτεινόμενων ρυθμίσεων είναι να παρέχεται η δυνατότητα σε οντότητες του χρηματοπιστωτικού τομέα με έδρα στο Ην. Βασίλειο, οι οποίες παρέχουν ελεύθερα σχετικές υπηρεσίες ή ασκούν δραστηριότητες στην Ελλάδα, με εγκατάσταση ή διασυνοριακά, να παρέχουν υπηρεσίες και να ασκούν δραστηριότητες χωρίς την επίτευξη συμφωνίας, έως τις 31.12.2020. Ειδικότερα:
Με την παρ. 1 ορίζεται ότι οντότητες του χρηματοπιστωτικού τομέα, όπως αυτές αναφέρονται στις υποπεριπτώσεις του σημείου 27 του άρθρου 4 του Κανονισμού 575/2013, ήτοι ιδρύματα και χρηματοδοτικά ιδρύματα, με έδρα στο Ην. Βασίλειο που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, έχουν την δυνατότητα να συνεχίσουν την παροχή των υπηρεσιών και την άσκηση των δραστηριοτήτων αυτών έως τις 31.12.2020 προς υφιστάμενους πελάτες που εδρεύουν ή φορολογούνται στην Ελλάδα.
Η παρ. 2 ορίζει αναλυτικά τις δραστηριότητες που δύναται να συνεχίζουν να παρέχουν υπηρεσίες, ήτοι α) όπως αυτές αναφέρονται στα τμήματα Α και Β του Παραρτήματος Ι του ν. 4514/2018 (περί Αγορών Χρηματοπιστωτικών Μέσων), λ.χ. διάφορες επενδυτικές δραστηριότητες και υπηρεσίες και παρεπόμενες υπηρεσίες επενδυτικών εταιρειών, β) στη διενέργεια και στον διακανονισμό και εκκαθάριση συναλλαγών βάσει συμβάσεων - πλαισίου ή και άλλων χρηματοοικονομικών συμβάσεων που έχουν συναφθεί πριν από την ημερομηνία αποχώρησης, γ) να συμμετέχουν σε Τόπους Διαπραγμάτευσης, κατά την έννοια της παρ. 24 του άρθρου 4 του ν. 4514/2018¹ με την ιδιότητα του Μέλους ή και του Βασικού Διαπραγματευτή δ) να συμμετέχουν στις κοινοπραξίες και δημοπρασίες στην πρωτογενή αγορά, ε) να συμμετέχουν ως Μέλη, άμεσα ή και έμμεσα, στα Συστήματα του άρθρου 2 παρ. 1 του ν. 2789/2000².
Η παρ. 3 ορίζει την απαγόρευση παροχής από τις αναφερόμενες στο άρθρο 1 οντότητες νέων υπηρεσιών ή άσκησης από αυτές νέων δραστηριοτήτων, καθώς και τη συμμετοχή τους σε Τόπους Διαπραγμάτευσης και Συστήματα άλλα από αυτά στα οποία συμμετείχαν πριν από την ημερομηνία αποχώρησης χωρίς να περιλαμβάνονται σε αυτή την απαγόρευση δραστηριότητες όπως η μετακύλιση, ανανέωση και διαχείριση χρηματοοικονομικών θέσεων που έχουν λήξει και κρίνεται απαραίτητη η ανανέωσή τους είτε μερικώς είτε ολικώς.
Η παρ. 4 προβλέπει ότι για τις οντότητες του άρθρου 1 ισχύουν οι διατάξεις του ν. 4261/2014³, του ν. 4514/2018, του ν. 4370/2016⁴, του ν. 2533/1997⁵, του Κανονισμού (ΕΕ) 600/2014⁶, των κατ' εξουσιοδότηση της Οδηγίας 2014/65/ΕΕ⁷ και του Κανονισμού (ΕΕ) 600/2014 Κανονισμών, καθώς και των κατ' εξουσιοδότηση εκδοθεισών κανονιστικών αποφάσεων της Τράπεζας της Ελλάδος και της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς.
Στην παρ. 5 του άρθρου λαμβάνεται μέριμνα ειδικώς για τις εργασίες των ασφαλιστικών και αντασφαλιστικών επιχειρήσεων με έδρα στο Ην. Βασίλειο που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα με καθεστώς εγκατάστασης ή με καθεστώς ελεύθερης παροχής υπηρεσιών.
Αναφορικά με τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις με έδρα στο Ην. Βασίλειο προτείνεται ειδική μέριμνα καθώς υφίστανται απαιτήσεις κατά αυτών από υποχρεώσεις, γεγενημένες ή μη, πριν από την ημερομηνία αποχώρησης του Ην. Βασιλείου από την Ε.Ε., τόσο από ασφαλισμένους και κατόχους ασφαλιστηρίων συμβολαίων, όσο και από τρίτους δικαιούχους αποζημίωσης ή τρίτους ζημιωθέντες με δικαίωμα άσκησης ευθείας αγωγής κατά της ασφαλιστικής επιχείρησης. Στο πλαίσιο αυτό, είναι απαραίτητο να δοθεί η δυνατότητα στις επιχειρήσεις αυτές να φέρουν εις πέρας χωρίς προβλήματα αφενός μεν τα εν ισχύ ασφαλιστήρια τα οποία είχαν συναφθεί πριν από την ημερομηνία αποχώρησης, αφετέρου δε τις υποχρεώσεις που προκύπτουν από τα ασφαλιστήρια αυτά, ώστε να προστατευθούν τα ανωτέρω πρόσωπα, αλλά και να μη δημιουργηθεί σύγχυση στην ασφαλιστική αγορά. Η προστασία των προσώπων αυτών επιτυγχάνεται με την υιοθέτηση μιας μεταβατικής περιόδου έως τις 31.12.2020, κατά την οποία οι ως άνω ασφαλιστικές επιχειρήσεις καλούνται να ολοκληρώσουν με ομαλό τρόπο τις ασφαλιστικές τους συμβάσεις στην ελληνική αγορά, χωρίς όμως να έχουν τη δυνατότητα να προχωρούν υπό το καθεστώς αυτό σε καινούριες ασφαλιστικές συμβάσεις ή σε ανανέωση των παλαιών, δεδομένης της νέας κατάστασης των πραγμάτων. Διευκρινίζεται ότι οι ως άνω επιχειρήσεις θα έχουν παράλληλα τη δυνατότητα πλήρους δραστηριοποίησής τους, κατά το χρονικό διάστημα έως τις 31.12.2020, και, βεβαίως, και εφεξής, αλλά πλέον ως επιχειρήσεις με έδρα σε τρίτη χώρα, υπαγόμενες στις σχετικές διατάξεις του ν. 4364/2016⁸  (Α' 13).
Διαφορετική είναι η ρύθμιση που αφορά τις αντασφαλιστικές επιχειρήσεις, καθώς στην περίπτωσή τους το σύνολο των υπηρεσιών τους θα συνεχίσει να παρέχεται έως τις 31.12.2020, σύμφωνα με την προτεινόμενη διάταξη, ωσάν να εδρεύουν και μετά την ημερομηνία αποχώρησης σε κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κατά παρέκκλιση των διατάξεων που αφορούν τη δραστηριότητα των αντασφαλιστικών επιχειρήσεων με έδρα σε τρίτη χώρα (άρθρα 141-143 ν. 4364/2016, Α' 13). Περαιτέρω, χάριν διευκρίνισης, προβλέπεται ότι οι ανωτέρω διατάξεις δεν αφορούν τους ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές με έδρα στο Ηνωμένο Βασίλειο και ότι μετά την Ημερομηνία Αποχώρησης εφαρμόζονται στην περίπτωσή τους οι διατάξεις του ν. 4364/2016 (Α' 13) περί επιχειρήσεων με έδρα σε τρίτη χώρα. Η παρ. 6 ορίζει ότι με κοινή εισήγηση της Τράπεζας της Ελλάδος και της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, ο Υπουργός Οικονομικών δύναται να εκδώσει απόφαση παράτασης ή σύντμησης της ημερομηνίας (31.12.2020), διεύρυνσης ή περιορισμού του πεδίου εφαρμογής των προτεινόμενων ρυθμίσεων και καθορισμού κάθε αναγκαίας λεπτομέρειας για την εφαρμογή αυτών.
Τέλος, η παρ. 7 ορίζει την υποχρέωση όλων των οντοτήτων που αναφέρονται στις προτεινόμενες διατάξεις να ενημερώνουν με επαρκή τρόπο τους πελάτες τους ή ασφαλισμένους τους, αντιστοίχως, ως προς το καθεστώς που διαμορφώνεται για την παροχή υπηρεσιών και για τις ασφαλιστικές συμβάσεις μετά την ημερομηνία αποχώρησης του Ην. Βασιλείου από την Ε.Ε.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ'
Διατάξεις για τη στελέχωση της Α.Α.Δ.Ε

Άρθρο 8
Αντιμετώπιση των έκτακτων και επειγουσών αναγκών στις Υπηρεσίες της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.)

Με τις προτεινόμενες διατάξεις, επιδιώκεται να αντιμετωπιστούν οι έκτακτες και επείγουσες ανάγκες σε προσωπικό της Γενικής Διεύθυνσης Τελωνείων και Ε.Φ.Κ., λόγω της επικείμενης αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση και της τήρησης των υποχρεώσεων από τη Σύμβαση Παροχής Υπηρεσιών μεταξύ Fraport και Ελληνικού Δημοσίου. Με αυτές επιτρέπεται η μετάταξη μόνιμου προσωπικού. Η λήψη άμεσων μέτρων προκειμένου να επισπευσθούν οι διαδικασίες αποτελεί βασική προϋπόθεση: α) για την αποτελεσματική διαχείριση των αυξανόμενων ροών επιβατών και εμπορευμάτων, γεγονός το οποίο επηρεάζει τον αριθμό αφενός μεν των διενεργούμενων τελωνειακών ελέγχων και αφετέρου δε τις λοιπές τελωνειακές εργασίες, β) για τον εντοπισμό και την πάταξη φαινομένων λαθρεμπορίου και την είσπραξη Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης στον τομέα της αλκοόλης και των καυσίμων, ενισχύοντας την προστασία του δημοσίου συμφέροντος, της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος και γ) για την αναβάθμιση των ηλεκτρονικών υπηρεσιών προς τον πολίτη, τις επιχειρήσεις και τη Δημόσια Διοίκηση για τη διευκόλυνση των συναλλαγών, τη μείωση της γραφειοκρατίας, την επίτευξη διαφάνειας και την απλούστευση των διαδικασιών. Η εξαίρεση της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων από τις κείμενες διατάξεις κρίνεται αναγκαία, ώστε να μπορεί να αντλήσει υποψηφίους ταχύτερα με σκοπό την εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ζ'
ΤΕΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Άρθρο 9
Ρυθμίσεις ειδικότερων θεμάτων λόγω αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς συμφωνία αποχώρησης

Στις προτεινόμενες διατάξεις περιλαμβάνονται εξουσιοδοτικές ρήτρες με τις οποίες δίδεται η δυνατότητα να διευθετηθούν, με αποφάσεις των κατά περίπτωση αρμόδιων Υπουργών, τα ειδικότερα ζητήματα που αφορούν τα δικαιώματα των πολιτών του Ηνωμένου Βασιλείου ή των νομικών προσώπων που έχουν την έδρα τους στο Ηνωμένο Βασίλειο και τα οποία ανακύπτουν λόγω της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, χωρίς συμφωνία αποχώρησης, και δεν ρυθμίζονται από αντίστοιχους κανόνες του ενωσιακού δικαίου, όπως, ιδίως, θέματα που αφορούν την πρόσβαση στην εργασία και την αναγνώριση επαγγελματικών και ακαδημαϊκών προσόντων.

Άρθρο 10
Δικαιώματα των πολιτών του Ηνωμένου Βασιλείου και των μελών των οικογενειών τους σε περίπτωση αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση σύμφωνα με τη Συμφωνία Αποχώρησης

Το παρόν άρθρο περιλαμβάνει την αυτονόητη επιφύλαξη, σύμφωνα με την οποία, σε περίπτωση θέσης, τελικά, σε ισχύ της Αναθεωρημένης «Συμφωνίας Αποχώρησης» του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως αυτή εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του άρθρου 50 στις 17.10.2019, θα εφαρμοστούν οι ειδικότερες ρυθμίσεις που προβλέπονται στη Συμφωνία αυτή.

Άρθρο 11
Καταργούμενες διατάξεις

Με τις διατάξεις του παρόντος άρθρου ορίζεται ρητά ότι από την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου καταργούνται οι διατάξεις των άρθρων 123, 124, 125, 126, 127 και 128 του ν. 4604/2019 (Α'50) οι οποίες ρύθμιζαν τα σχετικά με την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ε.Ε. ζητήματα.


¹Ν. 4514/2018 «Περί αγορών χρηματοπιστωτικών μέσων» αρθ. 4 σημ. 24: «Τόπος διαπραγμάτευσης»: ρυθμιζόμενη αγορά, ΠΜΔ ή ΜΟΔ.
²Ν. 2789/2000 αρθ 2 παρ. 1:Στα Συστήματα που ορίζονται σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 10 του παρόντος και στα εξής Συστήματα:
α) στο Σύστημα Ταχείας Μεταφοράς Κεφαλαίων και Διακανονισμού σε Συνεχή Χρόνο «TARGET2-GR.»,
β) στο Σύστημα Παρακολούθησης Συναλλαγών επί Τίτλων σε Λογιστική Μορφή (Αυλοί Τίτλοι), που προβλέπεται από το ν. 2198/1994 (Α` 43) και βρίσκεται υπό τη διαχείριση και την εποπτεία της Τράπεζας της Ελλάδος,
γ) στο Γραφείο Συμψηφισμού Αθηνών,
δ) στο Σύστημα Εκκαθάρισης Συναλλαγών επί Κινητών Αξιών σε Λογιστική Μορφή που τελεί υπό τη διαχείριση της Εταιρείας Εκκαθάρισης Συναλλαγών Χρηματιστηρίου Αθηνών Α.Ε. (στο εξής ΕΤ.ΕΚ.), όπως εκάστοτε ορίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 72επ. του ν. 3606/2007 (Α` 195),
ε) στο Σύστημα Εκκαθάρισης Συναλλαγών επί Παραγώγων που τελεί υπό τη διαχείριση της ΕΤ.ΕΚ. όπως εκάστοτε ορίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 72επ. του ν. 3606/2007,
στ) στο Σύστημα Αυλών Τίτλων που τελεί υπό τη διαχείριση της Ελληνικά Χρηματιστήρια Α.Ε. (Ε.Χ.Α.Ε.), όπως εκάστοτε ορίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 1επ. του ν. 3756/2009 (Α` 53),
ζ) Το Σύστημα Πληρωμών ΔΙΑΣ που τελεί υπό την επίβλεψη της Τράπεζας της Ελλάδος και το οποίο διαχειρίζεται η ανώνυμη εταιρεία «Διατραπεζικά Συστήματα Α.Ε.» (ΔΙΑΣ Α.Ε.).
³Ν. 4261/2014 Πρόσβαση στη δραστηριότητα των πιστωτικών ιδρυμάτων και προληπτική εποπτεία πιστωτικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων (ενσωμάτωση της Οδηγίας 2013/36/ ΕΕ), κατάργηση του ν. 3601/2007 και άλλες διατάξεις.
⁴Ν 4370/2016 Συστήματα Εγγύησης Καταθέσεων (ενσωμάτωση Οδηγίας 2014/49/ΕΕ), Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων και άλλες διατάξεις.
⁵Ν. 2533/1997 «χρηματιστηριακή αγορά παραγώγων και άλλες διατάξεις»
⁶ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΕ) αριθ. 600/2014 ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 15ης Μαΐου 2014 για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 648/2012
⁷ΟΔΗΓΙΑ 2014/65/ΕΕ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 15ης Μαΐου 2014 για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων και την τροποποίηση της οδηγίας 2002/92/ΕΚ και της οδηγίας 2011/61/ΕΕ
⁸ΝΟΜΟΣ ΥΠ’ ΑΡΙΘ. 4364 (ΦΕΚ Α 13 5.2.2016) Προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας στην Οδηγία 2009/138/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Νοεμβρίου 2009, σχετικά με την ανάληψη και την άσκηση δραστηριοτήτων ασφάλισης και αντασφάλισης (Φερεγγυότητα ΙΙ), στα άρθρα 2 και 8 της Οδηγίας 2014/51/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Απριλίου 2014 σχετικά με την τροποποίηση των Οδηγιών 2003/71/ΕΚ και 2009/138/ΕΚ, και των Κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 1060/2009, (ΕΕ) αριθ. 1094/2010 και (ΕΕ) αριθ. 1095/2010, όσον αφορά τις εξουσίες της Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων (εφεξής ΕΑΑΕΣ) και της Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών, καθώς και στο άρθρο 4 της Οδηγίας 2011/89/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Νοεμβρίου 2011, σχετικά με τη συμπληρωματική εποπτεία των χρηματοπιστωτικών οντοτήτων που ανήκουν σε χρηματοπιστωτικούς ομίλους ετερογενών δραστηριοτήτων και συναφείς διατάξεις της νομοθεσίας περί της ιδιωτικής ασφάλισης και άλλες διατάξεις



ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α'
Ρυθμίσεις σχετικά με την είσοδο, έξοδο και διαμονή των πολιτών του Ηνωμένου Βασιλείου σε περίπτωση αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς συμφωνία αποχώρησης

Άρθρο 1
Είσοδος και έξοδος των πολιτών του Ηνωμένου Βασιλείου και των μελών των οικογενειών τους προς και από την Ελλάδα

1. Σε περίπτωση αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, χωρίς συμφωνία αποχώρησης, οι πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου και τα μέλη της οικογένειά τους, είτε είναι πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου είτε είναι πολίτες τρίτης χώρας, οι οποίοι διαμένουν στην Ελλάδα σύμφωνα με άρθρο 2 του παρόντος, έχουν δικαίωμα να εισέρχονται και να εξέρχονται από την Ελλάδα, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στα άρθρα 4 και 5 του Κεφαλαίου II του π.δ. 106/2007 (Α' 135), εφόσον κατέχουν ισχύον διαβατήριο.

2. Δεν απαιτείται θεώρηση εισόδου για κατόχους ισχύοντος εγγράφου που έχει εκδοθεί σύμφωνα με τις προϋποθέσεις των παρ. 1, 2 και 3 του επόμενου άρθρου. Για τους πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου και τα μέλη της οικογένειάς τους, που είναι είτε πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου είτε πολίτες τρίτης χώρας και οι οποίοι εισέρχονται στη χώρα μετά την 1.1.2021, εφαρμόζονται οι διατάξεις των άρθρων 4 και 5 του ν. 4251/2014 (Α' 80) με την επιφύλαξη ευνοϊκότερων διμερών ρυθμίσεων.

Άρθρο 2
Καταγραφή και διαμονή των πολιτών του Ηνωμένου Βασιλείου και των μελών των οικογενειών τους στην Ελλάδα

Σε περίπτωση αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, χωρίς συμφωνία αποχώρησης ισχύουν τα εξής:
1.α) Βεβαίωση εγγραφής ή έγγραφο πιστοποίησης μόνιμης διαμονής που έχει χορηγηθεί έως την ημερομηνία αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, σε πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου και στα μέλη της οικογένειάς τους, που είναι επίσης πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου, από τις αρμόδιες αρχές του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, σύμφωνα με τα άρθρα 8 και 16, αντίστοιχα, του π.δ. 106/2007 (Α' 135), λήγει στις 31.12.2020.
β) Δελτίο Διαμονής ή Δελτίο Μόνιμης Διαμονής που έχει χορηγηθεί έως την ημερομηνία αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση σε μέλη της οικογένειας πολίτη του Ηνωμένου Βασιλείου τα οποία είναι πολίτες τρίτης χώρας, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 3 και τα άρθρα 9 και 17 του π.δ. 106/2007, λήγει στις 31.12.2020.
2.α) Οι πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου και τα μέλη της οικογένειάς τους, που είναι επίσης πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου και έχουν εισέλθει στην Ελλάδα έως την ημερομηνία αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά δεν έχουν αιτηθεί τη χορήγηση βεβαίωσης εγγραφής κατά το άρθρο 8 του π.δ. 106/2007, υποβάλλουν αίτηση στις αστυνομικές αρχές της χώρας, έως τις 31.12.2020. Η ισχύς της βεβαίωσης εκτείνεται έως τις 31.12.2020.
β) Τα μέλη της οικογένειας πολίτη του Ηνωμένου Βασιλείου που είναι πολίτες τρίτης χώρας και έχουν εισέλθει στην Ελλάδα έως την ημερομηνία αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση και δεν έχουν αιτηθεί τη χορήγηση Δελτίου Διαμονής, κατά την παρ. 2 του άρθρου 3 και το άρθρο 9 του π.δ. 106/2007, υποβάλλουν αίτηση στην υπηρεσία Αλλοδαπών και Μετανάστευσης της αρμόδιας Αποκεντρωμένης Διοίκησης, έως τις 31.12.2020. Η ισχύς του Δελτίου Διαμονής εκτείνεται έως τις 31.12.2020.
3.α) Για τους πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου και τα μέλη της οικογένειάς τους, που είναι είτε πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου είτε πολίτες τρίτης χώρας και εισέρχονται στην Ελλάδα μετά την ημερομηνία αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση και έως τις 31.12.2020, εφαρμόζονται οι διατάξεις του π.δ. 106/2007 και της παρ. 2 του παρόντος άρθρου. β) Στις περιπτώσεις των παρ. 1 έως 3 του παρόντος άρθρου εφαρμόζονται συμπληρωματικά οι διατάξεις του π.δ. 106/2007.
4.α) Η περίοδος διαμονής των πολιτών του Ηνωμένου Βασιλείου που ρυθμίζεται από τις διατάξεις του π.δ. 106/2007 και του παρόντος άρθρου, λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό της πενταετούς διαμονής για την υπαγωγή τους στο καθεστώς του επί μακρόν διαμένοντος σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 89 του ν. 4251/2014, χωρίς τη συνδρομή της προϋπόθεσης της περίπτ. γ' της παρ. 1 του άρθρου 89 του παραπάνω νόμου.
β) Ανεξαρτήτως ιθαγένειας, τα μέλη της οικογένειας πολίτη του Ηνωμένου Βασιλείου, ο οποίος λαμβάνει άδεια διαμονής δυνάμει των διατάξεων της περίπτ. α' της παρούσας παραγράφου, μπορούν να υποβάλουν αίτηση για τη χορήγηση άδειας διαμονής για οικογενειακή επανένωση, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4251/2014.
γ) Κατά παρέκκλιση των διατάξεων της περίπτ. λγ" της παρ. 1 του άρθρου 1 του ν. 4251/2014, για την εφαρμογή της παρούσας παραγράφου ως μέλος της οικογένειας νοείται το μέλος όπως ορίζεται στην παρ. 2 του άρθρου 2 του π.δ. 106/2007.
5. Οι πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου και τα μέλη της οικογένειάς τους, που έχουν διαμείνει νομίμως στην Ελλάδα σύμφωνα με τις διατάξεις των παρ. 1, 2 και 3 του παρόντος άρθρου για συνεχές χρονικό διάστημα πέντε (5) ετών, έχουν δικαίωμα μόνιμης διαμονής στην Ελλάδα, στην περίπτωση κατά την οποία είτε δεν δύνανται είτε δεν επιθυμούν να υπαχθούν στις ρυθμίσεις της προηγούμενης παραγράφου. Οι αιτήσεις υποβάλλονται στην υπηρεσία Αλλοδαπών και Μετανάστευσης της Αποκεντρωμένης Διοίκησης του τόπου διαμονής τους. Η άδεια διαμονής έχει χρονική διάρκεια πέντε (5) ετών, παρέχει το σύνολο των δικαιωμάτων που περιλαμβάνονται στο άρθρο 20 του π.δ. 106/2007 και ανανεώνεται αυτοδίκαια για πέντε (5) έτη κάθε φορά. Η χορήγηση της ανωτέρω άδειας διαμονής τελεί υπό την επιφύλαξη της εξέτασης λόγων δημόσιας τάξης και ασφάλειας, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην περίπτ. γ' της παρ. 1 του άρθρου 6 του ν. 4251/2014. Η αίτηση για τη χορήγηση της άδειας διαμονής της παρούσας παραγράφου υποβάλλεται το αργότερο δύο (2) μήνες πριν από τις 31.12.2020.
6. Οι πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου και τα μέλη της οικογένειάς του, που έχουν διαμείνει νομίμως στην Ελλάδα, σύμφωνα με τις διατάξεις του π.δ. 106/2007 και τις διατάξεις των παρ. 1, 2 και 3 του παρόντος άρθρου, για χρονικό διάστημα μικρότερο των πέντε (5) ετών, έχουν δικαίωμα υποβολής αίτησης για τη χορήγηση τριετούς άδειας διαμονής, μέσα σε χρονικό διάστημα δύο (2) μηνών πριν από τις 31.12.2020. Η άδεια διαμονής ανανεώνεται για τρία (3) έτη κάθε φορά έως τη συμπλήρωση της πενταετούς περιόδου διαμονής για την υπαγωγή στις ρυθμίσεις των παρ. 4 ή 5 του παρόντος, υπό την επιφύλαξη της εξέτασης λόγων δημόσιας τάξης και ασφάλειας, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην περίπτωση γ' της παρ. 1 του άρθρου 6 του ν. 4251/2014 και επιτρέπει την πρόσβαση σε εξαρτημένη εργασία, παροχή υπηρεσιών ή έργο ή οποιασδήποτε άλλης μορφής ανεξάρτητη οικονομική δραστηριότητα.
7.α) Το δικαίωμα μόνιμης διαμονής της παρ. 5 δεν θίγεται από απουσία που δεν υπερβαίνει συνολικά τα τρία (3) έτη. Το δικαίωμα διαμονής της παρ. 6 δεν θίγεται από περίοδο απουσίας, όπως αυτή ορίζεται στην παρ. 6 του άρθρου 21 του ν. 4251/2014.
β) Κατά τα λοιπά, στις περιπτώσεις των παρ. 4, 5 και 6 του παρόντος εφαρμόζονται συμπληρωματικά οι διατάξεις του ν. 4251/2014.
8. Για τους πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου και τα μέλη της οικογένειάς τους, που είναι είτε πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου είτε πολίτες τρίτης χώρας, και εισέρχονται στη χώρα μετά την 1.1.2021 εφαρμόζονται οι διατάξεις του ν. 4251/2014, με την επιφύλαξη ευνοϊκότερων διμερών ρυθμίσεων.
9. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εξωτερικών, Προστασίας του Πολίτη και του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού, ορίζονται τα απαιτούμενα δικαιολογητικά για τη χορήγηση των εγγράφων του παρόντος άρθρου. Με όμοια απόφαση μπορεί να τροποποιούνται οι προθεσμίες που τίθενται από τις διατάξεις του παρόντος, καθώς και να ανακαθορίζονται οι όροι εφαρμογής του, εφόσον τούτο κριθεί αναγκαίο, λαμβανομένων υπόψη των ρυθμίσεων που θα ισχύσουν για τους Έλληνες πολίτες στο Ηνωμένο Βασίλειο.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β'
Μεταβατικές ρυθμίσεις στον τομέα του συντονισμού των δικαιωμάτων κοινωνικής ασφάλισης και υγειονομικής περίθαλψης σε περίπτωση αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς συμφωνία αποχώρησης

Άρθρο 3
Ρυθμίσεις για την κοινωνική ασφάλιση

1. Στους πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου και τα μέλη της οικογένειάς τους, καθώς και τους επιζώντες αυτών, που διαμένουν νόμιμα στην Ελλάδα μετά την ημερομηνία αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, εξακολουθούν να εφαρμόζονται οι διατάξεις των Κανονισμών (ΕΚ) 883/2004 και 987/2009 έως τις 31.12.2020. Ειδικότερα, εφαρμόζονται για όλους τους κλάδους οι θεμελιώδεις αρχές της ίσης μεταχείρισης, του συνυπολογισμού των περιόδων ασφάλισης μισθωτής ή μη μισθωτής δραστηριότητας ή κατοικίας από τις οποίες απορρέουν παροχές, της εξομοίωσης παροχών, εισοδημάτων γεγονότων ή καταστάσεων, καθώς και της αρχής της εξαγωγής των παροχών. Οι ορισμοί που προβλέπονται στο άρθρο 1 του Κανονισμού 883/2004 και στο άρθρο 1 του Κανονισμού 987/2009 εξακολουθούν να ισχύουν κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου που προβλέπεται παραπάνω.

2. Σε ό,τι αφορά στον προσδιορισμό της εφαρμοστέας νομοθεσίας του Τίτλου II του Κανονισμού 883/2004, για την περίοδο μετά την ημερομηνία αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς συμφωνία και έως τις 31.12.2020, τα Ευρωπαϊκά έντυπα Α1 (βεβαίωση σχετικά με τη νομοθεσία περί κοινωνικής ασφάλισης που εφαρμόζεται στον/στην κάτοχο) που έχουν εκδοθεί πριν από την ημερομηνία αποχώρησης, ισχύουν έως τις 31.12.2020. Ομοίως, οι εξαιρέσεις που έχουν συναφθεί δυνάμει του άρθρου 16 του Κανονισμού 883/2004 πριν από την ημερομηνία αποχώρησης εξακολουθούν να ισχύουν έως τις 31.12.2020.

3. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εξωτερικών, Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και Υγείας μπορούν να τροποποιούνται οι προθεσμίες που τίθενται από τις διατάξεις του παρόντος άρθρου, καθώς και να ανακαθορίζονται οι όροι εφαρμογής του, εφόσον τούτο κριθεί αναγκαίο, λαμβανομένων υπόψη των ρυθμίσεων που θα ισχύσουν για τους Έλληνες πολίτες στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Άρθρο 4
Ρυθμίσεις θεμάτων υγειονομικής περίθαλψης

1. Σε περίπτωση αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, χωρίς συμφωνία αποχώρησης:
α) Στους πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου, τους ανιθαγενείς και τους πρόσφυγες, τους πολίτες τρίτης χώρας που υπάγονται ή είχαν υπαχθεί στη νομοθεσία του Ηνωμένου Βασιλείου, όπως επίσης και στα μέλη της οικογένειάς τους, καθώς και στους επιζώντες αυτών, οι οποίοι κατά την ημερομηνία εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση υπάγονταν στο πεδίο εφαρμογής των Κανονισμών (ΕΚ) 883/2004 και 987/2009 και είναι εγγεγραμμένοι ή πρόκειται να εγγράφουν στα μητρώα του φορέα τόπου κατοικίας στην Ελλάδα, συνεπεία ευρωπαϊκών εντύπων δικαιωμάτων που έχουν εκδοθεί πριν από την ημερομηνία αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, εξακολουθούν να εφαρμόζονται οι διατάξεις του Κανονισμού 883/2004 και του Εφαρμοστικού Κανονισμού 987/2009 για την παροχή νοσηλευτικής και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης έως τις 31.12.2020.
β) Οι πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου και τα μέλη της οικογένειάς τους που υπάγονταν στο πεδίο εφαρμογής των Κανονισμών 883/2004 και 987/2009 κατά την ημερομηνία αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση και μετακινούνται προσωρινά και εισέρχονται νομίμως στην Ελλάδα μετά την ημερομηνία αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, έχουν πρόσβαση στις Δημόσιες Δομές Υγείας, νοσηλευτικής και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης με ιδία δαπάνη και κρατική τιμολόγηση έως τις 31.12.2020.

2. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εξωτερικών, Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και Υγείας, μπορούν να τροποποιούνται οι προθεσμίες που τίθενται από τις διατάξεις του παρόντος άρθρου, καθώς και να ανακαθορίζονται οι όροι εφαρμογής του, εφόσον τούτο κριθεί αναγκαίο, λαμβανομένων υπόψη των ρυθμίσεων που θα ισχύσουν για τους Έλληνες πολίτες στο Ηνωμένο Βασίλειο.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ'
Αναγνώριση Βρετανικών αδειών οδήγησης στην Ελλάδα σε περίπτωση αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς συμφωνία αποχώρησης

Άρθρο 5
Αναγνώριση και ανταλλαγή αδειών οδήγησης

1. Έλληνας πολίτης που διαβιεί μόνιμα στο Ηνωμένο Βασίλειο και είναι κάτοχος βρετανικής άδειας οδήγησης καθώς και Βρετανός πολίτης που δεν έχει τη συνήθη διαμονή του στην Ελλάδα και είναι κάτοχος βρετανικής άδειας οδήγησης, μπορούν να συνεχίσουν να οδηγούν με την άδεια αυτή στην Ελλάδα, σε περίπτωση κατά την οποία το Ηνωμένο Βασίλειο αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς συμφωνία αποχώρησης, σύμφωνα με τη Σύμβαση της Βιέννης του 1968 για την Οδική Κυκλοφορία.

2. Βρετανική άδεια οδήγησης που εκδίδεται από το Ηνωμένο Βασίλειο μέχρι τις 31.12.2020 και κατέχεται από πρόσωπο που έχει τη συνήθη διαμονή του στην Ελλάδα, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 1 και 2 του παρόντος, αναγνωρίζεται στην Ελλάδα για μεταβατικό χρονικό διάστημα από την ημερομηνία αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς συμφωνία και μέχρι τις 31.12.2020, σύμφωνα με το άρθρο 8 του π.δ. 51/2012 (Α' 101).

3. Η δυνατότητα ανταλλαγής των ως άνω αδειών με ελληνικές άδειες οδήγησης, σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις που ορίζονται στο άρθρο 6 «Ανταλλαγή άδειας οδήγησης που εκδόθηκε από κράτος - μέλος της Ε.Ε.» της υ.α. 50984/7947/2013 (Β'3056), διατηρείται για το χρονικό διάστημα που ορίζεται στην προηγούμενη παράγραφο.

4. Το Πιστοποιητικό Επαγγελματικής Ικανότητας (Π.Ε.Ι.) ή το Δελτίο Επιμόρφωσης Οδηγού που εκδίδονται μέχρι τις 31.12.2020 από το Ηνωμένο Βασίλειο εξακολουθούν να αναγνωρίζονται στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια του παραπάνω χρονικού διαστήματος. Η δυνατότητα ενσωμάτωσης των παραπάνω εγγράφων σε άδειες οδήγησης που εκδίδονται από τη χώρα μας, σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις που ορίζονται στο άρθρο 5A «Ενσωμάτωση Δελτίου Επιμόρφωσης Οδηγού σε Ελληνική Άδεια Οδήγησης» της υ.α. 29898/3378/16 (Β'1318) και στο άρθρο 6 «Ανταλλαγή άδειας οδήγησης που εκδόθηκε από κράτος - μέλος της Ε.Ε.» της υ.α. 50984/7947/2013 (Β'3056) διατηρείται μέχρι τις 31.12.2020.

5. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εξωτερικών και Υποδομών και Μεταφορών μπορούν να ρυθμίζονται ειδικότερα θέματα σχετικά με την εφαρμογή του παρόντος άρθρου και να αναπροσαρμόζονται οι προθεσμίες που τίθενται από τις διατάξεις του.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ'
Ρυθμίσεις για την ίδρυση και λειτουργία τουριστικών επιχειρήσεων σε περίπτωση αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς συμφωνία αποχώρησης

Άρθρο 6
Ίδρυση και λειτουργία τουριστικών επιχειρήσεων

1. Σε περίπτωση αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς συμφωνία αποχώρησης, φυσικό πρόσωπο, πολίτης του Ηνωμένου Βασιλείου, και νομικό πρόσωπο με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο, μπορούν να ασκούν τις επιχειρηματικές τουριστικές δραστηριότητες των περιπτ. γ', δ' και ε' της παρ. 1 του άρθρου 1 του ν. 4276/2014 (Α' 155), στην Ελλάδα, με τους όρους και τις προϋποθέσεις που προβλέπονται για τα φυσικά και νομικά πρόσωπα που καταλαμβάνονται από το ενωσιακό δίκαιο έως τις 31.12.2020.

2. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εξωτερικών και Τουρισμού μπορούν να τροποποιούνται οι προθεσμίες και οι ειδικότερες προϋποθέσεις στις οποίες υπόκειται η συνέχιση άσκησης των επιχειρηματικών τουριστικών δραστηριοτήτων των φυσικών και νομικών προσώπων της προηγούμενης παραγράφου για το χρονικό διάστημα μέχρι τις 31.12.2020.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε'
Διευθέτηση χρηματοπιστωτικών θεμάτων σε περίπτωση αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς συμφωνία αποχώρησης

Άρθρο 7
Ρυθμίσεις για τον χρηματοπιστωτικό τομέα

1. Σε περίπτωση αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με το άρθρο 50 ΣΕΕ χωρίς να έχει επιτευχθεί συμφωνία, τα ιδρύματα και τα χρηματοδοτικά ιδρύματα, των υποπεριπτ. α' και β' του σημ. 27 του άρθρου 4 του Κανονισμού 575/2013 με έδρα στο Ηνωμένο Βασίλειο, τα οποία παρέχουν ελεύθερα σχετικές υπηρεσίες ή ασκούν δραστηριότητες στην Ελλάδα, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, μέσω εγκατάστασης ή διασυνοριακά, πριν από την ημερομηνία αποχώρησης, δύναται να συνεχίσουν την παροχή των υπηρεσιών και την άσκηση των δραστηριοτήτων αυτών, έως τις 31.12.2020, προς υφιστάμενους πελάτες που εδρεύουν ή φορολογούνται στην Ελλάδα.

2. Οι οντότητες που αναφέρονται στην προηγούμενη παράγραφο μπορούν, ενδεικτικά α) να ασκούν τις δραστηριότητες του άρθρου 11 του ν. 4261/2014 (Α'107) ή/και να παρέχουν επενδυτικές υπηρεσίες και δραστηριότητες του Τμήματος Α του Παραρτήματος Ι του ν. 4514/2018 (Α' 14) και παρεπόμενες υπηρεσίες του Τμήματος Β του Παραρτήματος Ι του ν. 4514/2018, β) να προβαίνουν στη διενέργεια, καθώς και στον διακανονισμό και εκκαθάριση συναλλαγών βάσει συμβάσεων - πλαισίου ή και άλλων χρηματοοικονομικών συμβάσεων που έχουν συναφθεί πριν από την ημερομηνία αποχώρησης, γ) να συμμετέχουν σε Τόπους
Διαπραγμάτευσης, κατά την έννοια της παρ. 24 του άρθρου 4 του ν. 4514/2018 με την ιδιότητα του Μέλους ή και του Βασικού Διαπραγματευτή, δ) να συμμετέχουν στις κοινοπραξίες και δημοπρασίες στην πρωτογενή αγορά, ε) να συμμετέχουν ως Μέλη, άμεσα ή και έμμεσα, στα Συστήματα του άρθρου 2 παρ. 1 του ν. 2789/2000 (Α'21).

3. Στις οντότητες της παρ. 1 απαγορεύεται η παροχή νέων υπηρεσιών ή η άσκηση νέων δραστηριοτήτων σε νέους ή υφιστάμενους πελάτες, καθώς και η συμμετοχή τους σε Τόπους Διαπραγμάτευσης και Συστήματα άλλα από αυτά στα οποία συμμετείχαν πριν από την ημερομηνία αποχώρησης. Δεν νοούνται ως νέες υπηρεσίες ή νέες δραστηριότητες, η μετακύλιση, ανανέωση και διαχείριση χρηματοοικονομικών θέσεων που έχουν λήξει και κρίνεται απαραίτητη η ανανέωσή τους είτε μερικώς είτε ολικώς με τον ίδιο αντισυμβαλλόμενο.

4. Οι διατάξεις του ν. 4261/2014 (Α' 107), του ν. 4514/2018, του Κανονισμού (ΕΕ) 600/2014, των κατ' εξουσιοδότηση της Οδηγίας 2014/65/ΕΕ και του Κανονισμού (ΕΕ) 600/2014 Κανονισμών, του ν. 4537/2018 (Α' 84), του ν. 4021/2011 (Α' 218), του ν. 4370/2016 (Α'37), του ν. 2533/1997 (Α' 228) καθώς και των κατ' εξουσιοδότηση των προαναφερθέντων νομοθετημάτων εκδοθεισών κανονιστικών αποφάσεων της Τράπεζας της Ελλάδος και της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς για οντότητες με έδρα στα κράτη μέλη, εφαρμόζονται αναλόγως και στις οντότητες της παρ. 1.

5. Ασφαλιστικές επιχειρήσεις με έδρα στο Ηνωμένο Βασίλειο οι οποίες ασκούν δραστηριότητες πρωτασφάλισης στην Ελλάδα, με εγκατάσταση ή διασυνοριακά, πριν από την ημερομηνία αποχώρησης, δύνανται να συνεχίσουν την άσκηση αυτών έως τις 31.12.2020, κατά παρέκκλιση από τις διατάξεις της Ενότητας 1 του Κεφαλαίου Θ' (άρθρα 130-140) του ν. 4364/2016 (Α' 13), ως ισχύει, προκειμένου και μόνο να διασφαλιστεί η συνέχεια των συμβάσεων που έχουν συναφθεί πριν από την ημερομηνία αποχώρησης. Στην περίπτωση αυτή εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις του ν. 4364/2016, καθώς και των κατ' εξουσιοδότηση αυτού εκδοθεισών κανονιστικών αποφάσεων της Τράπεζας της Ελλάδος, για τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις με έδρα στα κράτη μέλη. Οι επιχειρήσεις του πρώτου εδαφίου δεν δύναται να προβούν στη σύναψη νέων συμβάσεων παροχής ασφαλιστικών υπηρεσιών ή στη δημιουργία, ανανέωση, επέκταση ή επανάληψη ασφαλιστικής κάλυψης που προβλέπεται σε συμβάσεις που έχουν συναφθεί πριν από την ημερομηνία αποχώρησης.
Αντασφαλιστικές επιχειρήσεις με έδρα στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι οποίες ασκούν δραστηριότητες αντασφάλισης στην Ελλάδα πριν από την ημερομηνία αποχώρησης, δύνανται να συνεχίσουν την άσκηση αυτών των δραστηριοτήτων έως τις 31.12.2020, κατά παρέκκλιση από τις διατάξεις της Ενότητας 2 του Κεφαλαίου Θ' (άρθρα 141-143) του ν. 4364/2016, ως ισχύει. Στην περίπτωση αυτή εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις για τις αντασφαλιστικές επιχειρήσεις με έδρα στα κράτη μέλη.
Ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές με έδρα στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι οποίοι δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα υπό καθεστώς ελεύθερης εγκατάστασης ή ελεύθερης παροχής υπηρεσιών πριν από την ημερομηνία αποχώρησης, μετά την ημερομηνία αυτή αποτελούν επιχειρήσεις με έδρα σε τρίτη χώρα, εφαρμοζομένων σε αυτές των σχετικών διατάξεων του ν. 4583/2018 (Α'112).

6. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, που εκδίδεται κατόπιν κοινής εισήγησης της Τράπεζας της Ελλάδος και της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, μπορεί να παραταθεί ή να μειωθεί η προθεσμία της παρ. 1, να διευρύνεται ή να περιορίζεται το πεδίο εφαρμογής του παρόντος άρθρου και να καθορίζεται κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του.

7. Οι οντότητες της παρ. 1, καθώς και οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις της παρ. 5 υποχρεούνται να ενημερώνουν με επαρκή τρόπο (μέσω ανακοινώσεων στα μέσα μαζικής ενημέρωσης ή μέσω ηλεκτρονικής ή έντυπης προσωπικής αλληλογραφίας ή με άλλο πρόσφορο μέσο), την αρμόδια εποπτική αρχή, τους πελάτες τους ή ασφαλισμένους τους, αντιστοίχως, ως προς το καθεστώς που διαμορφώνεται για την παροχή υπηρεσιών και για τις ασφαλιστικές συμβάσεις μετά την ημερομηνία αποχώρησης.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ'
Διατάξεις για τη στελέχωση της Α.Α.Δ.Ε.

Άρθρο 8
Αντιμετώπιση των έκτακτων και επειγουσών αναγκών στις Υπηρεσίες της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.)

Για την αντιμετώπιση των έκτακτων και επειγουσών αναγκών στις Υπηρεσίες της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.), λόγω της επικείμενης αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ορίζονται τα ακόλουθα:
α. Επιτρέπεται, κατά παρέκκλιση κάθε αντίθετης γενικής ή ειδικής διάταξης, η μετάταξη στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων πολιτικών διοικητικών υπαλλήλων, μόνιμων και με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου, που υπηρετούν σε κεντρικές, ειδικές αποκεντρωμένες και περιφερειακές υπηρεσίες, του Δημοσίου, των Ανεξάρτητων Αρχών, των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) α' και β' βαθμού και των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.), καθώς και των Νομικών Προσώπων Ιδιωτικού Δικαίου (Ν.Π.Ι.Δ.), εφόσον ανήκουν στη Γενική Κυβέρνηση, όπως εκάστοτε οριοθετείται από την Ελληνική Στατιστική Αρχή στο Μητρώο Φορέων Γενικής Κυβέρνησης, όπως και αποφοίτων της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης (ΕΣΔΔΑ), ανεξαρτήτως του φορέα στον οποίο ανήκει η οργανική τους θέση.
β. Ο ανώτατος αριθμός των προς πλήρωση θέσεων ανέρχεται σε: α) εκατόν πενήντα (150) υπαλλήλους κλάδου Τελωνειακών, εκ των οποίων εβδομήντα (70) υπάλληλοι κατηγορίας ΠΕ, τριάντα (30) υπάλληλοι κατηγορίας ΤΕ και πενήντα (50) υπάλληλοι κατηγορίας ΔΕ, β) τριάντα (30) υπαλλήλους κλάδου Πληροφορικής, γ) πέντε (5) υπαλλήλους κλάδου Χημικών και δ) πέντε (5) υπαλλήλους κλάδου Δημοσιονομικών.
γ. Η μετάταξη ενεργείται μετά δημόσια πρόσκληση που απευθύνει ο Διοικητής της Α.Α.Δ.Ε. και στην οποία προσδιορίζονται οι Υπηρεσίες, οι προς πλήρωση θέσεις ανά κατηγορία, τα γενικά και ειδικά προσόντα και η διαδικασία επιλογής των μετατασσομένων. Σε περίπτωση μη πλήρωσης των θέσεων που προκηρύσσονται, η πρόσκληση του προηγούμενου εδαφίου δύναται να επαναληφθεί έως την πλήρωση του συνόλου των θέσεων της περίπτ. β' της παρούσας παραγράφου.
δ. Για τη διενέργεια μετάταξης το ποσοστό κάλυψης των θέσεων στον φορέα προέλευσης του κλάδου στον οποίο ανήκει ο υπάλληλος, κατά την καταληκτική ημερομηνία υποβολής των αιτήσεων για τη διαδικασία επιλογής, πρέπει να ανέρχεται σε ποσοστό τουλάχιστον πενήντα τοις εκατό (50%) ή εξήντα πέντε τοις εκατό (65%) στους ΟΤΑ α' βαθμού που έχουν πληθυσμό μικρότερο από ενενήντα χιλιάδες (90.000) κατοίκους. Επιπλέον των οριζομένων στο προηγούμενο εδάφιο πρέπει ο αιτών υπάλληλος να μην είναι ο μοναδικός που υπηρετεί στον οικείο κλάδο.
ε. Η μετάταξη γίνεται με απόφαση του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε., μετά γνώμη των οικείων Υπηρεσιακών Συμβουλίων της Α.Α.Δ.Ε., χωρίς να απαιτείται απόφαση ή σύμφωνη γνώμη του φορέα προέλευσης. Για τις μετατάξεις του προηγούμενου εδαφίου δεν απαιτείται έγκριση της Τριμελούς Επιτροπής της παρ. 1 του άρθρου 2 της Π.Υ.Σ. 33/2006 (Α' 280).
στ. Η μετάταξη πραγματοποιείται σε αντίστοιχη κενή οργανική θέση μόνιμου ή με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου υπαλλήλου και σε περίπτωση που δεν υπάρχει, σε προσωποπαγή αντίστοιχη θέση εργασίας που συνιστάται αυτοδικαίως με την απόφαση της μετάταξης, η οποία καταργείται με την καθ' οιονδήποτε τρόπο αποχώρηση του υπαλλήλου που την κατέχει. Σε περίπτωση κένωσης οργανικών θέσεων του ίδιου κλάδου, κατηγορίας ή ειδικότητας, αυτές καταλαμβάνονται από τους ως άνω υπαλλήλους, με ταυτόχρονη κατάργηση της προσωποπαγούς θέσης τους.
ζ. Ο μετατασσόμενος υπάλληλος οφείλει να αναλάβει υπηρεσία στη νέα του θέση το αργότερο εντός δέκα (10) ημερών από την κοινοποίηση της απόφασης μετάταξης.
η. Για όλους τους μεταταχθέντες υπαλλήλους ορίζεται 5ετής υποχρέωση παραμονής στη νέα τους θέση.
θ. Η μετάταξη πραγματοποιείται διατηρουμένου του βαθμού, μισθολογικού κλιμακίου, ασφαλιστικού και συνταξιοδοτικού καθεστώτος του μεταταχθέντος και διατηρουμένης της τυχόν προσωπικής διαφοράς.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ζ'
ΤΕΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Άρθρο 9
Ρυθμίσεις ειδικότερων θεμάτων λόγω αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς συμφωνία αποχώρησης

Λεπτομέρειες σχετικές με θέματα πολιτών του Ηνωμένου Βασιλείου ή νομικών προσώπων με έδρα στο Ηνωμένο Βασίλειο, τα οποία ενδέχεται να προκύψουν λόγω της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς συμφωνία αποχώρησης και δεν ρυθμίζονται από σχετικούς κανόνες του ενωσιακού δικαίου, όπως, ιδίως, θέματα που αφορούν την πρόσβαση στην εργασία και την αναγνώριση επαγγελματικών και ακαδημαϊκών προσόντων, ρυθμίζονται με κοινή απόφαση του Υπουργού Εξωτερικών και του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού.

Άρθρο 10
Δικαιώματα των πολιτών του Ηνωμένου Βασιλείου και των μελών των οικογενειών τους σε περίπτωση αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση με Συμφωνία Αποχώρησης

1.α) Σε περίπτωση θέσης σε ισχύ της Αναθεωρημένης Συμφωνίας Αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, εφαρμόζονται οι ρυθμίσεις του Μέρους 2 (δικαιώματα πολιτών) της Συμφωνίας, ιδίως του άρθρου 18 αυτής αναφορικά με τη διαμονή των πολιτών του Ηνωμένου Βασιλείου και των μελών των οικογενειών τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση και για κάθε άλλο θέμα σχετικό με τα δικαιώματά τους.
β) Με απόφαση του Υπουργού Προστασίας του Πολίτη ρυθμίζεται η σταδιακή τακτοποίηση της διαμονής των πολιτών του Ηνωμένου Βασιλείου και των μελών των οικογενειών τους, που είναι επίσης πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου, από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Ελληνικής Αστυνομίας, στις υπηρεσίες μίας στάσης των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων του τόπου διαμονής, καθώς και κάθε άλλο ζήτημα που σχετίζεται με την εφαρμογή του παρόντος άρθρου.

2.α) Σε περίπτωση θέσης σε ισχύ της Αναθεωρημένης Συμφωνίας Αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, εφαρμόζονται οι ρυθμίσεις του Μέρους 2 (δικαιώματα πολιτών) της Συμφωνίας αναφορικά με την πρόσβαση στην εργασία, την κοινωνική ασφάλιση και την ιατροφαρμακευτική και νοσοκομειακή κάλυψη, την αναγνώριση επαγγελματικών και ακαδημαϊκών προσόντων, αλλά και τη χρήση αδειών οδήγησης που έχουν εκδοθεί από το Ηνωμένο Βασίλειο. β) Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εξωτερικών, Προστασίας του Πολίτη και Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, ρυθμίζονται ειδικότερα οι κατηγορίες αδειών διαμονής τις οποίες λαμβάνουν οι πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου και τα μέλη των οικογενειών τους, είτε αυτά είναι πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου είτε πολίτες τρίτης χώρας, από τις υπηρεσίες μίας στάσης των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων του τόπου διαμονής τους.

Άρθρο 11
Καταργούμενες διατάξεις

Οι διατάξεις των άρθρων 123, 124, 125, 126, 127 και 128 του ν. 4604/2019 (Α'50) καταργούνται.

Άρθρο 12
Έναρξη ισχύος

Οι διατάξεις του παρόντος νόμου ισχύουν από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Αθήνα, 18 Οκτωβρίου 2019
ΑΡΙΘ.ΠΡΩΤ. Δ. ΟΡΓ. Α 1144181 ΕΞ 2019
ΑΡΙΘ. ΦΕΚ: Β' 3939/25-10-2019

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ
ΤΜΗΜΑ Α'- ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ

Ταχ. Δ/νση: Λεωχάρους 2
Ταχ. Κώδικας: 10184 Αθήνα
Πληροφορίες: Πελίας Λυμπερόπουλος
Τηλέφωνο: 210-3222386
Fax: 210-3230829
E-Mail: p.lymperopoulos2@aade.gr
Url: www.aade.gr

ΘΕΜΑ: «Τροποποίηση και συμπλήρωση της αριθμ. Δ6Α 1112903 ΕΞ 2014/31-7-2014 (Β' 2153 και 2291) απόφασης του Γενικού Γραμματέα της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων, περί μεταβίβασης εξουσιοδότησης υπογραφής «Με εντολή Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων» στους Προϊσταμένους Γενικών Διευθύνσεων, Διευθύνσεων, Υποδιευθύνσεων, Τμημάτων και Αυτοτελών Τμημάτων, καθώς και στους Υπευθύνους Αυτοτελών Γραφείων και Γραφείων της Κεντρικής Υπηρεσίας, των Ειδικών Αποκεντρωμένων και Περιφερειακών Υπηρεσιών της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων».

ΑΠΟΦΑΣΗ

Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ

Έχοντας υπόψη:

1.- Τις διατάξεις:
α) του Κεφαλαίου Α' «Σύσταση Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων» του Μέρους Πρώτου του ν. 4389/2016 (Α' 94) και ειδικότερα των υποπαραγράφων α' και γ' της παρ. 6, της περίπτωσης ββ' της υποπαραγράφου θ' της παρ. 4 και των παρ. 1 και 5 του άρθρου 14, των άρθρων 2 και 36, καθώς και των παρ. 2 έως και 5 του άρθρου 41 του νόμου αυτού, όπως ισχύει,
β) του ν. 4619/2019 (A' 95) «Κύρωση του Ποινικού Κώδικα.» και ειδικότερα των άρθρων 114 επ. και 464 αυτού,
γ) του ν. 4620/2019 (A' 96) «Κύρωση του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας.» και ειδικότερα των άρθρων 51 επ. αυτού,
δ) της αριθ. Δ.ΟΡΓ.Α 1036960 ΕΞ 2017/10-03-2017 (Β' 968 και 1238) απόφασης του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων «Οργανισμός της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.)», όπως τροποποιήθηκε, συμπληρώθηκε και ισχύει.

2. - Την αριθ. Δ6Α 1112903 ΕΞ 2014/31-7-2014 (Β' 2153 και 2291) απόφαση του Γενικού Γραμματέα της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών, περί μεταβίβασης εξουσιοδότησης υπογραφής «Με εντολή Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων» στους Προϊσταμένους Γενικών Διευθύνσεων, Διευθύνσεων, Υποδιευθύνσεων, Τμημάτων και Αυτοτελών Τμημάτων, καθώς και στους Υπευθύνους Αυτοτελών Γραφείων και Γραφείων της Κεντρικής Υπηρεσίας, των Ειδικών Αποκεντρωμένων και Περιφερειακών Υπηρεσιών της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων», όπως ισχύει, σε συνδυασμό με τις διατάξεις της υποπαραγράφου β' της παρ. 3 του άρθρου 41 του ν. 4389/2016.

3. - Την αριθ. Δ6Α 1015213 ΕΞ 2013/28-1-2013 (Β' 130 και 372) απόφαση του Υπουργού Οικονομικών και του Υφυπουργού Οικονομικών «Μεταβίβαση αρμοδιοτήτων στον Γενικό Γραμματέα της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών» και την αριθμ. Δ6Α 1145867 ΕΞ 2013/25-9-2013 (Β'2417) απόφαση του Υπουργού Οικονομικών «Μεταβίβαση αρμοδιοτήτων στον Γενικό Γραμματέα της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών», όπως τροποποιήθηκαν, συμπληρώθηκαν και ισχύουν, σε συνδυασμό με τις διατάξεις της υποπαραγράφου α' της παρ. 3 του άρθρου 41 του ν. 4389/2016.

4. - Τα από 15-10-2019 μηνύματα ηλεκτρονικής αλληλογραφίας (δύο μηνύματα) του Προϊσταμένου της Γενικής Διεύθυνσης Ανθρώπινου Δυναμικού και Οργάνωσης της Α.Α.Δ.Ε. και της Προϊσταμένης του Τμήματος Δ'- Πειθαρχικής Διαδικασίας και Δεοντολογίας της Διεύθυνσης Διαχείρισης Ανθρώπινου Δυναμικού της ίδιας Γενικής Διεύθυνσης, καθώς και το αριθμ. 228Β'- 2782/10-10-2019 έγγραφο της Προϊσταμένης του Τμήματος Β'- Διοικητικής Εκτέλεσης και Λοιπών Υποθέσεων του Ειδικού Νομικού Γραφείου Δημοσίων Εσόδων (Ε.Ν.Γ.Δ.Ε.) στην Α.Α.Δ.Ε..

5. - Την αριθ. 1 της 20-1-2016 (Υ.Ο.Δ.Δ. 18) πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου «Επιλογή και διορισμός Γενικού Γραμματέα της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών», σε συνδυασμό με τις διατάξεις του πρώτου εδαφίου της παραγράφου 10 του άρθρου 41 του ν. 4389/2016 και την αριθ. 39/3/30-11-2017 (Υ.Ο.Δ.Δ. 689) απόφαση του Συμβουλίου Διοίκησης της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων «Ανανέωση της θητείας του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων».

6- Την ανάγκη υλοποίησης από την Α.Α.Δ.Ε. των διατάξεων του άρθρου 464 του Ποινικού Κώδικα και των άρθρων 51 επ. του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, σε συνδυασμό με τις διατάξεις των άρθρων 114 επ. του Ποινικού Κώδικα.

7- Το γεγονός ότι, από τις διατάξεις της απόφασης αυτής, δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του Προϋπολογισμού της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.).

ΑΠΟΦΑΣΙΖΟΥΜΕ

Α. Τροποποιούμε και συμπληρώνουμε την αριθμ. Δ6Α 1112903 ΕΞ 2014/31-07-2014 (Β' 2153 και 2291) απόφαση του Γενικού Γραμματέα της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών, όπως τροποποιήθηκε, συμπληρώθηκε και ισχύει, ως κατωτέρω:

1. - Αντικαθιστούμε το πρώτο εδάφιο αυτής, ως εξής:

«Μεταβιβάζουμε στους Προϊσταμένους Γενικών Διευθύνσεων, Διευθύνσεων, Υποδιευθύνσεων, Τμημάτων και Αυτοτελών Τμημάτων, καθώς και στους Υπευθύνους Αυτοτελών Γραφείων και Γραφείων της Κεντρικής Υπηρεσίας και των Ειδικών Αποκεντρωμένων και Περιφερειακών Υπηρεσιών της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) την εξουσιοδότηση να υπογράφουν «Με εντολή Διοικητή», αποφάσεις, εντολές, άλλες διοικητικές πράξεις ή άλλα έγγραφα για θέματα αρμοδιότητάς μας, ως ακολούθως:».

2. - Προσθέτουμε νέο άρθρο 10 ως κατωτέρω και αναριθμούμε το υφιστάμενο άρθρο 10 «ΤΕΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ» σε άρθρο 11:

«Αρθρο 10
ΣΤΟΥΣ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΥΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ Α.Α.Δ.Ε.

Στους Προϊσταμένους των Γενικών Διευθύνσεων ή των Διευθύνσεων ή των Τμημάτων ή των Αυτοτελών Τμημάτων ή στους Υπευθύνους των Αυτοτελών Γραφείων της Κεντρικής Υπηρεσίας, των Ειδικών Αποκεντρωμένων και των Περιφερειακών Υπηρεσιών
α) Η εμπρόθεσμη δήλωση του άρθρου 464 του Ποινικού Κώδικα (ν. 4619/2019), περί συνέχισης της ποινικής διαδικασίας.
β) Η υποβολή έγκλησης, κατά τα οριζόμενα στις διατάξεις των άρθρων 51 επ. του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας (ν. 4620/2019), σε συνδυασμό με τις διατάξεις των άρθρων 114 επ. του Ποινικού Κώδικα, όπως εκάστοτε ισχύουν.».

Β. Κατά τα λοιπά ισχύει η αριθμ. Δ6Α 1112903 ΕΞ 2014/31-07-2014 (Β' 2153 και 2291) απόφαση του Γενικού Γραμματέα της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων, όπως συμπληρώθηκε και τροποποιήθηκε.

Γ. Η παρούσα απόφαση ισχύει από της δημοσιεύσεώς της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Η απόφαση αυτή να δημοσιευτεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.



Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ

Κατά τη διάταξη του άρθρου 23 παρ. 2 του ισχύοντος Συντάγματος, η απεργία αποτελεί δικαίωμα και ασκείται από τις νόμιμα συστημένες συνδικαλιστικές οργανώσεις για τη διαφύλαξη και προαγωγή των οικονομικών και εργασιακών γενικά συμφερόντων των εργαζομένων, κατά δε τη διάταξη του άρθρου 19 παρ. 1 του ν. 1264/1982 η απεργία αποτελεί δικαίωμα των εργαζομένων που ασκείται από τις συνδικαλιστικές οργανώσεις: α) ως μέσο για τη διαφύλαξη και προαγωγή των οικονομικών, εργασιακών, συνδικαλιστικών και ασφαλιστικών συμφερόντων των εργαζομένων και ως εκδήλωση αλληλεγγύης για τους αυτούς σκοπούς και β) ως εκδήλωση αλληλεγγύης εργαζομένων επιχειρήσεων ή εκμεταλλεύσεων που εξαρτώνται από πολυεθνικές εταιρείες προς εργαζομένους σε επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις ή στην έδρα της ίδιας πολυεθνικής εταιρείας, και εφόσον η έκβαση της απεργίας των τελευταίων θα έχει άμεσες επιπτώσεις στα οικονομικά ή εργασιακά συμφέροντα των πρώτων.

Από το συνδυασμό των ως άνω διατάξεων προκύπτει ότι η απεργία, δηλαδή η συμφωνημένη συλλογική διακοπή της εργασίας των με σχέση εξηρτημένης εργασίας μισθωτών, είτε ορισμένου επαγγελματικού κλάδου, είτε ορισμένης επιχείρησης ή τμήματος αυτής ή των δημοσίων υπαλλήλων που απασχολούνται στο δημόσιο ή σε δημόσιο φορέα, αποτελεί δικαίωμα των εργαζομένων και ασκείται από τις νόμιμα συστημένες συνδικαλιστικές οργανώσεις αυτών για τη διαφύλαξη και προαγωγή των οικονομικών, εργασιακών, συνδικαλιστικών και ασφαλιστικών συμφερόντων των εργαζομένων (ΑΠ 468/2012).

Εννοιολογικά στοιχεία της απεργίας είναι: α) η αποχή από την εργασία, η οποία εκδηλώνεται με την άρνηση εκ μέρους των απεργών της παροχής των υπηρεσιών που οφείλονται στον εργοδότη από τη μεταξύ τους σχέση εργασίας, β) η ιδιότητα των απεργών ως συνδεομένων με τον εργοδότη τους με σύμβαση ή σχέση εξαρτημένης εργασίας ή με σχέση δημοσίου υπαλλήλου, γ) η πρόσκαιρη αναστολή της λειτουργίας της εργασιακής σχέσης με πρόθεση των απεργών να επιστρέψουν και να συνεχίσουν κανονικά την εργασία τους, μετά τη λήξη της απεργίας, δ) ο συλλογικός χαρακτήρας της αποχής, ο οποίος εκφράζεται τόσο στο επίπεδο της λήψης της σχετικής απόφασης, όσο και στο πεδίο συμμετοχής στην απεργία, ε) ο θεσμικός τρόπος της λήψης της απόφασης για την κήρυξη της απεργίας, από νόμιμα οργανωμένο συνδικαλιστικό φορέα και στ) ο αγωνιστικός σκοπός, ο οποίος συνίσταται στη διαφύλαξη ή την προαγωγή των εργασιακών, οικονομικών, ασφαλιστικών και συνδικαλιστικών συμφερόντων των εργαζομένων για τα οποία υποβάλλονται συγκεκριμένα αιτήματα προς ικανοποίησή τους από τον εργοδότη.

Επομένως εάν δεν συντρέχει κάποια ή κάποιες από τις ως άνω προϋποθέσεις, η άρνηση παροχής των οφειλομένων υπηρεσιών από τους απέχοντες από την εργασία τους μισθωτούς, έστω και εάν αυτή φέρει συλλογικό χαρακτήρα και κηρύσσεται από νόμιμα οργανωμένο συνδικαλιστικό φορέα, δεν φέρει το χαρακτήρα απεργίας, αλλά συνιστά αντισυμβατική συμπεριφορά των μισθωτών επαγομένη τις από το νόμο προβλεπόμενες συνέπειες της μερικής αδυναμίας παροχής από υπαιτιότητα του οφειλέτη (μισθωτού) επί αμφοτεροβαρών συμβάσεων, όπως είναι και η σύμβαση εργασίας (άρθ. 382 σε συνδ. προς άρθ. 648 και 652 του ΑΚ), υπό την επιφύλαξη της περίπτωσης που η διακοπή της εργασίας εκ μέρους των μισθωτών οφείλεται σε πρωτοβουλία του ιδίου του εργοδότη στο πλαίσιο άσκησης του διευθυντικού του δικαιώματος και κατά συνέπεια ανάγεται στη σφαίρα επιρροής του εργοδότη, οπότε ο τελευταίος εξακολουθεί να οφείλει το μισθό και για το διάστημα της διακοπής (άρθ. 656 του ΑΚ).

Αριθμός 185/2019

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ

B2' Πολιτικό Τμήμα

Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Πηνελόπη Ζωντανού, Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, Θεόδωρο Τζανάκη, Νικόλαο Πιπιλίγκα - Εισηγητή, Αντιγόνη Καραΐσκου - Παλόγου και Λουκά Μόρφη, Αρεοπαγίτες.
Συνεδρίασε δημόσια στο Κατάστημά του, στις 23 Οκτωβρίου 2018, με την παρουσία και της Γραμματέως Αγγελικής Ανυφαντή, για να δικάσει την εξής υπόθεση μεταξύ:
Του αναιρεσείοντος: πρωτοβάθμιου επαγγελματικού σωματείου με την επωνυμία "...", που εδρεύει στην Αθήνα και εκπροσωπείται νόμιμα. Παραστάθηκε ο νόμιμος εκπρόσωπος του Η. Κ. μετά του πληρεξουσίου δικηγόρου του Παναγιώτη Καραμπούλια, που κατέθεσε προτάσεις. Της αναιρεσίβλητης: ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία "....", η οποία εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο της Δημήτριο Αντωνίου, με δήλωση του άρθρου 242 παρ. 2 του Κ.Πολ.Δ., που κατέθεσε προτάσεις.
Η ένδικη διαφορά άρχισε με την από 7/4/2011 αγωγή της ήδη αναιρεσίβλητης, που κατατέθηκε στο Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών. Εκδόθηκαν οι αποφάσεις: 1811/2014 του ίδιου Δικαστηρίου και 559/2016 του Μονομελούς Εφετείου Αθηνών. Την αναίρεση της τελευταίας απόφασης ζητεί το αναιρεσείον με την από 2/5/2016 αίτησή του. Κατά τη συζήτηση της αίτησης αυτής, που εκφωνήθηκε από το πινάκιο, οι διάδικοι παραστάθηκαν όπως σημειώνεται πιο πάνω. Ο πληρεξούσιος του αναιρεσείοντος ζήτησε την παραδοχή της αίτησης και την καταδίκη του αντιδίκου του στη δικαστική δαπάνη του.

ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Με την από 2.5.2016 και με αριθ. κατάθεσης …1/289/11.5.2017 αίτηση αναίρεσης προσβάλλεται η αντιμωλία των διαδίκων εκδοθείσα κατά την ειδική διαδικασία των εργατικών διαφορών υπ' αριθ. 559/16.2.2016 απόφαση του Μονομελούς Εφετείου Αθηνών. Με την προσβαλλόμενη απόφαση έγινε τυπικά δεκτή και απορρίφθηκε κατ' ουσία η από 22 Σεπτεμβρίου 2014 και με αριθ. κατάθ. …63/30.9.2014 έφεση του εναγομένου και ήδη αναιρεσείοντος πρωτοβάθμιου συνδικαλιστικού σωματείου κατά της υπ' αριθ. 1811/3.6.2014 απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, που είχε δεχθεί κατά ένα μέρος ως ουσιαστικά βάσιμη την από 7.4.2011 και υπ' αριθ. κατάθ. …60/2107/12.4.2011 αγωγή της ενάγουσας και ήδη αναιρεσίβλητης ανώνυμης εταιρείας και είχε αναγνωρίσει ότι η απεργιακή κινητοποίηση, με τη μορφή στάσης εργασίας του εναγομένου σωματείου, η οποία κηρύχθηκε από αυτό και έλαβε χώρα στις 17.2.2011 και από ώρα 20.00 έως 22.00 μμ, ήταν παράνομη. Η αίτηση αναίρεσης ασκήθηκε νομότυπα και εμπρόθεσμα (άρθρ. 552, 553, 556, 558, 564 παρ.3, 566 παρ.1 και 144 του ΚΠολΔ). Είναι συνεπώς παραδεκτή (άρθ. 577 παρ.1 ΚΠολΔ) και πρέπει να ερευνηθεί ως προς το παραδεκτό και βάσιμο των λόγων αυτής (άρθ. 577 παρ.3 ΚΠολΔ).

Κατά τη διάταξη του άρθρου 23 παρ. 2 του ισχύοντος Συντάγματος, η απεργία αποτελεί δικαίωμα και ασκείται από τις νόμιμα συστημένες συνδικαλιστικές οργανώσεις για τη διαφύλαξη και προαγωγή των οικονομικών και εργασιακών γενικά συμφερόντων των εργαζομένων, κατά δε τη διάταξη του άρθρου 19 παρ. 1 του Ν. 1264/1982 η απεργία αποτελεί δικαίωμα των εργαζομένων που ασκείται από τις συνδικαλιστικές οργανώσεις: α) ως μέσο για τη διαφύλαξη και προαγωγή των οικονομικών, εργασιακών, συνδικαλιστικών και ασφαλιστικών συμφερόντων των εργαζομένων και ως εκδήλωση αλληλεγγύης για τους αυτούς σκοπούς και β) ως εκδήλωση αλληλεγγύης εργαζομένων επιχειρήσεων ή εκμεταλλεύσεων που εξαρτώνται από πολυεθνικές εταιρείες προς εργαζομένους σε επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις ή στην έδρα της ίδιας πολυεθνικής εταιρείας, και εφόσον η έκβαση της απεργίας των τελευταίων θα έχει άμεσες επιπτώσεις στα οικονομικά ή εργασιακά συμφέροντα των πρώτων.

Από το συνδυασμό των ως άνω διατάξεων προκύπτει ότι η απεργία, δηλαδή η συμφωνημένη συλλογική διακοπή της εργασίας των με σχέση εξηρτημένης εργασίας μισθωτών, είτε ορισμένου επαγγελματικού κλάδου, είτε ορισμένης επιχείρησης ή τμήματος αυτής ή των δημοσίων υπαλλήλων που απασχολούνται στο δημόσιο ή σε δημόσιο φορέα, αποτελεί δικαίωμα των εργαζομένων και ασκείται από τις νόμιμα συστημένες συνδικαλιστικές οργανώσεις αυτών για τη διαφύλαξη και προαγωγή των οικονομικών, εργασιακών, συνδικαλιστικών και ασφαλιστικών συμφερόντων των εργαζομένων (ΑΠ 468/2012).

Εννοιολογικά στοιχεία της απεργίας είναι: α) η αποχή από την εργασία, η οποία εκδηλώνεται με την άρνηση εκ μέρους των απεργών της παροχής των υπηρεσιών που οφείλονται στον εργοδότη από τη μεταξύ τους σχέση εργασίας, β) η ιδιότητα των απεργών ως συνδεομένων με τον εργοδότη τους με σύμβαση ή σχέση εξαρτημένης εργασίας ή με σχέση δημοσίου υπαλλήλου, γ) η πρόσκαιρη αναστολή της λειτουργίας της εργασιακής σχέσης με πρόθεση των απεργών να επιστρέψουν και να συνεχίσουν κανονικά την εργασία τους, μετά τη λήξη της απεργίας, δ) ο συλλογικός χαρακτήρας της αποχής, ο οποίος εκφράζεται τόσο στο επίπεδο της λήψης της σχετικής απόφασης, όσο και στο πεδίο συμμετοχής στην απεργία, ε) ο θεσμικός τρόπος της λήψης της απόφασης για την κήρυξη της απεργίας, από νόμιμα οργανωμένο συνδικαλιστικό φορέα και στ) ο αγωνιστικός σκοπός, ο οποίος συνίσταται στη διαφύλαξη ή την προαγωγή των εργασιακών, οικονομικών, ασφαλιστικών και συνδικαλιστικών συμφερόντων των εργαζομένων για τα οποία υποβάλλονται συγκεκριμένα αιτήματα προς ικανοποίησή τους από τον εργοδότη.

Επομένως εάν δεν συντρέχει κάποια ή κάποιες από τις ως άνω προϋποθέσεις, η άρνηση παροχής των οφειλομένων υπηρεσιών από τους απέχοντες από την εργασία τους μισθωτούς, έστω και εάν αυτή φέρει συλλογικό χαρακτήρα και κηρύσσεται από νόμιμα οργανωμένο συνδικαλιστικό φορέα, δεν φέρει το χαρακτήρα απεργίας, αλλά συνιστά αντισυμβατική συμπεριφορά των μισθωτών επαγομένη τις από το νόμο προβλεπόμενες συνέπειες της μερικής αδυναμίας παροχής από υπαιτιότητα του οφειλέτη (μισθωτού) επί αμφοτεροβαρών συμβάσεων, όπως είναι και η σύμβαση εργασίας (άρθ. 382 σε συνδ. προς άρθ. 648 και 652 του ΑΚ), υπό την επιφύλαξη της περίπτωσης που η διακοπή της εργασίας εκ μέρους των μισθωτών οφείλεται σε πρωτοβουλία του ιδίου του εργοδότη στο πλαίσιο άσκησης του διευθυντικού του δικαιώματος και κατά συνέπεια ανάγεται στη σφαίρα επιρροής του εργοδότη, οπότε ο τελευταίος εξακολουθεί να οφείλει το μισθό και για το διάστημα της διακοπής (άρθ. 656 του ΑΚ).

Εάν δε η κατά τα άνω συλλογική αποχή των μισθωτών από την εργασία τους δεν φέρει το χαρακτήρα της απεργίας, είναι αδιάφορος ο εκ μέρους του συνδικαλιστικού φορέα σχετικός χαρακτηρισμός. Περαιτέρω για τη νόμιμη άσκηση του δικαιώματος της απεργίας, μεταξύ άλλων απαιτείται, σύμφωνα με τη διάταξη του τελευταίου εδαφίου της παρ.1 του άρθρου 19 του Ν. 1264/1982, και προειδοποίηση του εργοδότη ή της συνδικαλιστικής του οργάνωσης είκοσι τέσσερις (24) τουλάχιστον ώρες πριν την πραγματοποίησή της. Η ως άνω υποχρέωση, η οποία πηγάζει από τις αρχές της καλής πίστης, αποσκοπεί αφενός μεν στην παροχή ενός ελάχιστου χρόνου στον εργοδότη για τη λήψη των στοιχειωδών μέτρων για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που προκύπτουν στην επιχείρησή του από την πραγματοποίηση της απεργίας, αφετέρου δε στην παροχή στα μέρη μίας στοιχειώδους δυνατότητας αποφυγής της απεργιακής κινητοποίησης με την ενδεχόμενη ικανοποίηση κάποιου ή κάποιων εκ των αιτημάτων των εργαζομένων με άμεσες διαπραγματεύσεις μεταξύ των μερών. Η προειδοποίηση αυτή, η οποία πρέπει ν' αναφέρει επακριβώς το χρονικό σημείο έναρξης και λήξης της απεργίας προκειμένου να αποφεύγεται ο αιφνιδιασμός του εργοδότη και των τρίτων που συναλλάσσονται με αυτόν, είναι άτυπη και μπορεί να γίνει γραπτώς ή προφορικώς, τηλεγραφικά ή μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή τηλεφώνου. Η ανωτέρω υποχρέωση ισχύει και για τις ολιγόωρες στάσεις εργασίας, οι οποίες αποτελούν και αυτές νόμιμη μορφή απεργιακής κινητοποίησης (ΟλΑΠ 1100/1986). Δεν συντρέχει όμως τοιαύτη περίπτωση, εάν ο ακριβής χρόνος έναρξης και λήξης της διακοπής εργασίας στο πλαίσιο απεργιακής κινητοποίησης ήταν ήδη γνωστός στον εργοδότη, διότι λχ η οικεία συνδικαλιστική οργάνωση είχε κατά τις διαπραγματεύσεις ενημερώσει τον εργοδότη γι' αυτό, σε περίπτωση αποτυχίας των διαπραγματεύσεων, είτε διότι ο χρόνος της διακοπής της εργασίας είχε καθορισθεί με πρωτοβουλία του ίδιου του εργοδότη.

Τέλος κατά τη διάταξη του άρθρου 559 παρ.1 εδ. α του ΚΠολΔ αναίρεση επιτρέπεται μόνο, αν παραβιάσθηκε κανόνας του ουσιαστικού δικαίου, στον οποίο περιλαμβάνονται και οι ερμηνευτικοί κανόνες των δικαιοπραξιών, αδιάφορο αν πρόκειται για νόμο ή έθιμο ελληνικό ή ξένο, εσωτερικού ή διεθνούς δικαίου. Ο κανόνας δικαίου παραβιάζεται αν δεν εφαρμοσθεί, ενώ συνέτρεχαν οι πραγματικές προϋποθέσεις για την εφαρμογή του, ή εάν εφαρμοσθεί, ενώ δεν συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις αυτές, καθώς και εάν εφαρμοσθεί εσφαλμένα, η δε παραβίαση εκδηλώνεται είτε ως ψευδής ερμηνεία του κανόνα δικαίου, δηλαδή όταν το δικαστήριο της ουσίας προσέδωσε σε αυτόν έννοια διαφορετική από την αληθινή, είτε ως κακή εφαρμογή, ήτοι εσφαλμένη υπαγωγή σ' αυτόν των περιστατικών της ατομικής περίπτωσης που καταλήγει σε εσφαλμένο συμπέρασμα με τη μορφή του διατακτικού (ΟλΑΠ 1/2016, ΟλΑΠ 2/2013, ΟλΑΠ 7/2006). Με τον παραπάνω λόγο αναίρεσης ελέγχονται τα σφάλματα του δικαστηρίου της ουσίας κατά την εκτίμηση της νομικής βασιμότητας της αγωγής και των ισχυρισμών (ενστάσεων) των διαδίκων, καθώς και τα νομικά σφάλματα του ανωτέρω δικαστηρίου κατά την έρευνα της ουσίας της διαφοράς. Στην τελευταία δε περίπτωση, η παραβίαση του κανόνα αυτού ελέγχεται από τον Άρειο Πάγο αποκλειστικώς και μόνο με βάση τα πραγματικά περιστατικά που δέχεται το δικαστήριο της ουσίας ότι αποδείχθηκαν ή ότι δεν αποδείχθηκαν (ΑΠ 130/2016, ΑΠ 1420/2013).
Στην προκειμένη περίπτωση, το δευτεροβάθμιο δικαστήριο με την προσβαλλομένη απόφαση του δέχθηκε, μετά από εκτίμηση των προσκομισθέντων με επίκληση από τους διαδίκους αποδεικτικών στοιχείων, κατά την αναιρετικά ανέλεγκτη κρίση του, τα ακόλουθα: "Η εφεσίβλητη ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία "..." [ήδη αναιρεσίβλητη] με το Ν. 3139/2003, ανέλαβε από την εταιρεία " ... ΑΕ (...)", τη διοίκηση, διαχείριση και εκμετάλλευση της επιχειρηματικής μονάδας Καζίνο - Ξενοδοχείο - Τελεφερίκ …ς (...), στη μετοχική σύνθεση της οποίας συμμετέχουν επίσης η άνω "...", καθώς και η εταιρεία "...". Οι εργαζόμενοι της εφεσίβλητης εταιρείας αποτελούν μέλη του εκκαλούντος σωματείου με την επωνυμία "Σωματείο Εργαζομένων Καζίνο, Ξενοδοχείου και Τελεφερίκ Πάρνηθας" [ήδη αναιρεσείον], το οποίο τυγχάνει πρωτοβάθμια συνδικαλιστική οργάνωση. Στις 15.2.2011, στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων που ελάμβαναν χώρα μεταξύ των νομίμων εκπροσώπων της εφεσίβλητης και του εκκαλούντος σωματείου για την κατάρτιση νέας επιχειρησιακής συλλογικής σύμβασης εργασίας, η εφεσίβλητη απηύθυνε στους εργαζόμενους πρόσκληση σε ανοικτή συνάντηση με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο αυτής, Σ. Θ., στις 17 Φεβρουαρίου 2011 και ώρα 20.30 στο εστιατόριο εξυπηρέτησης προσωπικού, στο οποίο μεταβαίνουν οι εργαζόμενοι κατά τη διάρκεια του διαλείμματος από την εργασία τους (βλ. την από 15.2.2001 ανακοίνωση - πρόσκληση της εφεσίβλητης). Την επομένη ημέρα το διοικητικό συμβούλιο του εκκαλούντος σωματείου συνήλθε περί ώρα 15.00 στην επί της οδού Σεπτεμβρίου αρ. 48 έδρα του και τα μέλη του αποφάσισαν ομόφωνα την πραγματοποίηση στάσης εργασίας στις 17.2.2011 και από ώρα 20.00 έως 22.00, προκειμένου να παρευρεθούν τα μέλη του - εργαζόμενοι στην ανωτέρω συνάντηση (βλ. το από 16.2.2011 απόσπασμα πρακτικού του διοικητικού συμβουλίου του εκκαλούντος). Για την απεργιακή αυτή κινητοποίηση, με τη μορφή της δίωρης στάσης εργασίας, η εφεσίβλητη ενημερώθηκε στις 17.2.2011 και ώρα 17.41, με την αποστολή στις εγκαταστάσεις της, μέσω τηλεομοιοτυπίας (fax) από το διοικητικό συμβούλιο του εκκαλούντος εγγράφου "γνωστοποίησης απεργιακής κινητοποίησης", στο οποίο αναφέρεται ότι "Το ΔΣ, μετά και την πρόσκληση της εταιρείας για συνάντηση του προσωπικού με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο, αποφάσισε την κήρυξη δίωρης στάσης εργασίας την Πέμπτη 17 Φλεβάρη και από ώρας 20.00 έως 22.00, προκειμένου οι εργαζόμενοι να διευκολυνθούν και να συμμετέχουν στην προγραμματισμένη αυτή συνάντηση. Για την πρόληψη καταστροφών ή ατυχημάτων κατά τη διάρκεια της ως άνω απεργίας, γνωστοποιούμε ότι θα έχουμε στη διάθεσή Σας το αναγκαίο προσωπικό ασφαλείας, όπως αυτό έχει καθορισθεί σύμφωνα με την από 18.11.2010 συμφωνία μας" (βλ. έγγραφο γνωστοποίησης απεργιακής κινητοποίησης, καθώς και την απόδειξη αποστολής του με αναγραφή επ' αυτής της ημέρας και ώρας). Πράγματι στις 17.2.2011, πραγματοποιήθηκε η ως άνω εξαγγελθείσα απεργιακή κινητοποίηση, στην οποία συμμετείχαν αρκετοί εργαζόμενοι - μέλη του εκκαλούντος σωματείου που εκείνη την ώρα εκτελούσαν βάρδια στους χώρους του καζίνο, πλην όμως χωρίς να τηρηθεί η προβλεπομένη από το άρθρο 19 του Ν. 1264/1982 προϋπόθεση προειδοποίησης, αφού η εν λόγω απεργιακή κινητοποίηση και το άνω αίτημα της δεν γνωστοποιήθηκαν στην εφεσίβλητη εργοδότρια είκοσι τέσσερις (24) ώρες πριν την πραγματοποίησή της. Ο δε ισχυρισμός του εκκαλούντος σωματείου ότι αμέσως μετά τη λήψη της απόφασης από τα μέλη του διοικητικού του συμβουλίου περί της ανωτέρω δίωρης στάσης εργασίας, ο Πρόεδρος του Α. Τ. μετέβη στο γραφείο του Γενικού Διευθυντή της εφεσίβλητης κ. B. περί ώρα 17.00 και τον ενημέρωσε προφορικά για την απεργιακή κινητοποίηση και το αίτημα αυτής κρίνεται μη ανταποκρινόμενος στην αλήθεια. Και τούτο διότι [...]. Επομένως η ανωτέρω απεργιακή κινητοποίηση, με τη μορφή της δίωρης στάσης εργασίας, που εξαγγέλθηκε και πραγματοποιήθηκε με απόφαση του διοικητικού συμβουλίου του εκκαλούντος στις 17.2.2011 είναι παράνομη, διότι δεν τηρήθηκε η υποχρέωση προειδοποίησης της εργοδότριας εφεσίβλητης είκοσι τέσσερις (24) ώρες πριν την πραγματοποίησή της, καθώς και τη γνωστοποίηση του αιτήματος που τη θεμελίωνε. Η προβλεπομένη αυτή από το νόμο υποχρέωση επιβαλλόταν και στην υπό κρίση υπόθεση, καθόσον η εφεσίβλητη θα ελάμβανε γνώση του αιτήματος που θεμελίωνε την απεργιακή κινητοποίηση και συγκεκριμένα τη συμμετοχή των εργαζομένων στην ανοικτή συνάντηση με το Διευθύνοντα Σύμβουλο και θα είχε έτσι την ευχέρεια να το επιλύσει και ν' αποτρέψει τη στάση εργασίας, οργανώνοντας το συγκεκριμένο δίωρο τη λειτουργία της επιχείρησής της, με τρόπο ώστε να εξασφαλίσει τη συνάντηση με το Διευθύνοντα Σύμβουλο και των απασχολουμένων στην επιχείρησή της κατά τις συγκεκριμένες δύο ώρες. Πάντως σε κάθε περίπτωση, ενόψει της προγραμματισμένης παραμονής του Διευθύνοντος Συμβούλου επί δύο (2) ώρες στο χώρο ανάπαυσης των εργαζομένων, αλλά και της δυνατότητας διαλείμματος μισής ώρας όλων των εργαζομένων και ειδικά αυτών των τεχνικών επιτραπέζιων παιγνίων, που αποτελεί και την πλειοψηφία, ανά μία ώρα εργασίας, η συνάντηση με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο όσων εργαζομένων είχαν βάρδια το συγκεκριμένο δίωρο και το επιθυμούσαν ήταν ευχερής. Επομένως το πρωτοβάθμιο δικαστήριο που με την εκκαλουμένη απόφαση δέχθηκε ότι η απεργιακή κινητοποίηση του εκκαλούντος σωματείου, με τη μορφή της δίωρης στάσης εργασίας, έγινε κατά παράβαση της προβλεπομένης από το νόμο υποχρέωσης προειδοποίησης της εφεσίβλητης είκοσι τέσσερις (24) ώρες πριν την πραγματοποίησή της και ακολούθως αναγνώρισε αυτήν ως παράνομη, ορθώς το νόμο εφάρμοσε και εκτίμησε τις αποδείξεις και τα αντίθετα υποστηριζόμενα με τον πρώτο λόγο έφεσης κρίνονται κατ' ουσία αβάσιμα και απορριπτέα".
Με την κρίση του αυτή το δευτεροβάθμιο δικαστήριο παραβίασε την ουσιαστικού δικαίου διάταξη του άρθρου 19 παρ.1 του Ν. 1264/1982, την οποία εφάρμοσε, αν και με βάση τις αναιρετικά γενόμενες παραδοχές της προσβαλλομένης απόφασης, η διάταξη αυτή δεν μπορούσε να εφαρμοσθεί. Και τούτο διότι, υπό τις ως άνω πραγματικές παραδοχές, η δίωρη συλλογική διακοπή της εργασίας εκ μέρους των μισθωτών της αναιρεσίβλητης ανώνυμης εταιρείας, η οποία αποφασίσθηκε και πραγματοποιήθηκε από το αναιρεσείον πρωτοβάθμιο συνδικαλιστικό σωματείο των εργαζομένων σε αυτήν, ως αρμόδιο συνδικαλιστικό φορέα, δεν έφερε κατά νόμο τον χαρακτήρα "απεργίας" υπό τη μορφή της ολιγόωρης στάσης εργασίας, αφού δεν υπήρχε το στοιχείο του αγωνιστικού σκοπού, ήτοι της υποβολής συγκεκριμένου αιτήματος προς την εργοδοσία για τη διαφύλαξη ή την προαγωγή των εργασιακών, οικονομικών, ασφαλιστικών και συνδικαλιστικών συμφερόντων των εργαζομένων στην αναιρεσίβλητη. Τέτοιο αίτημα δεν αποτελεί ο λόγος της δίωρης διακοπής της εργασίας που συνίστατο στη συμμετοχή των εργαζομένων στη προγραμματισμένη για τις 17.2.2011 και ώρα 20.30 από την αναιρεσίβλητη και στο πλαίσιο του διευθυντικού της δικαιώματος αποφασισθείσα συνάντηση των εργαζομένων με τον διευθύνοντα σύμβουλο της αναιρεσίβλητης Σ. Θ.. Ούτε υπάρχει παραδοχή στην προσβαλλόμενη απόφαση ότι στην από 15.2.2011 πρόσκληση της αναιρεσίβλητης προς τους εργαζομένους για την ανωτέρω συνάντηση γινόταν σαφής μνεία ότι δεν θα μετείχαν στην εν λόγω συνάντηση όσοι μισθωτοί είχαν φυλακή (βάρδια) κατά την ώρα της πραγματοποίησης αυτής. Είναι δε αδιάφορο το γεγονός ότι η δίωρη αυτή διακοπή χαρακτηρίσθηκε από το αναιρεσείον στην από 15.2.2011 απόφαση αυτού ως "στάση εργασίας", που συνιστά πράγματι μορφή απεργιακής κινητοποίησης. Σε κάθε δε περίπτωση η διάταξη του άρθρου 19 παρ.1 εδ. τελ. του Ν. 1264/1982 δεν ήταν εφαρμοστέα στη συγκεκριμένη περίπτωση, καθότι δεν συνέτρεχε ο από τη νομοθετική αυτή ρύθμιση επιδιωκόμενος σκοπός, εφόσον αφενός μεν δεν υπήρχε αίτημα που θα είχε την ευχέρεια να επιλύσει η αναιρεσίβλητη κατά τη διάρκεια του χρόνου της προειδοποίησης προ 24 ωρών, αφού ο λόγος της διακοπής της εργασίας των απασχολουμένων σε αυτή μισθωτών αφορούσε αποκλειστικά την πιο πάνω συνάντηση, αφετέρου δε διότι ο χρόνος διακοπής ήταν ήδη γνωστός στην αναιρεσίβλητη που με την από 15.2.2011 πρόσκλησή της προς τους εργαζομένης είχε η ίδια καθορίσει την ημερομηνία και το χρονικό σημείο έναρξης της συνάντησης αυτής, και κατά συνέπεια είχε την ευχέρεια να λάβει όλα τ' αναγκαία μέτρα για την αντιμετώπιση των προβλημάτων από τη διακοπή εργασίας του προσωπικού της, λόγω συμμετοχής του στην εν λόγω συνάντηση. Επομένως κατά παραδοχή του περί τούτου από τον αριθμό 1 του άρθρου 559 του ΚΠολΔ πρώτου λόγου αναίρεσης, ως βάσιμου, πρέπει, να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση, ενώ παρέλκει η έρευνα του δευτέρου και τελευταίου λόγου αναίρεσης από τον αριθμό 14 του άρθρου 559 του ΚΠολΔ, με τον οποίο το εναγόμενο και ήδη αναιρεσείον πρωτοβάθμιο συνδικαλιστικό σωματείο προσάπτει στην προσβαλλομένη απόφαση την πλημμέλεια ότι, παρά το νόμο, απέρριψε ως απαράδεκτη την ένσταση περί καταχρηστικής άσκησης του δικαιώματος της ενάγουσας και ήδη αναιρεσίβλητης εταιρείας να ζητήσει την αναγνώριση ως παράνομης της πραγματοποιηθείσας δίωρης στάσης εργασίας. Ενόψει δε του ότι η υπόθεση δεν χρειάζεται περαιτέρω διευκρίνιση, πρέπει κατ' εφαρμογή του άρθρου 580 παρ. 3 εδ. β του ΚΠολΔ να κρατηθεί αυτή και δικασθεί από το παρόν αναιρετικό τμήμα, στη συνέχεια δε να γίνει δεκτή η από 22 Σεπτεμβρίου 2014 και με αριθ. κατάθ. …63/30.9.2014 έφεση του εναγομένου και ήδη αναιρεσείοντος πρωτοβάθμιου συνδικαλιστικού σωματείου ως ουσιαστικά βάσιμη, να εξαφανισθεί η εκκαλουμένη υπ' αριθμό 1811/3.6.2014 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, η οποία είχε δεχθεί κατά ένα μέρος ως ουσιαστικά βάσιμη την από 7.4.2011 και υπ' αριθ. κατάθ. …60/2107/12.4.2011 αγωγή της ενάγουσας και ήδη αναιρεσίβλητης ανώνυμης εταιρείας και είχε αναγνωρίσει ότι η απεργιακή κινητοποίηση, με τη μορφή στάσης εργασίας του εναγομένου σωματείου, που έλαβε χώρα στις 17.2.2011 και από ώρα 20.00 έως 22.00 μμ, ήταν παράνομη, να ερευνηθεί η αγωγή και απορριφθεί αυτή ως κατ' ουσία αβάσιμη. Τέλος, πρέπει να καταδικασθεί η αναιρεσίβλητη εταιρεία, λόγω της ήττας της, στην πληρωμή των δικαστικών εξόδων της αναιρετικής δίκης στα οποία υποβλήθηκε το αναιρεσείον σωματείο, που κατέθεσε προτάσεις, ως και των δικαστικών εξόδων αυτού και για τους δύο βαθμούς δικαιοδοσίας (άρθρα 176, 183 και 191 παρ. 2 ΚΠολΔ), κατά τα οριζόμενα στο διατακτικό.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Αναιρεί την υπ' αριθ. 559/16.2.2016 απόφαση του Μονομελούς Εφετείου Αθηνών. Κρατεί και δικάζει την υπόθεση.
Δέχεται κατ' ουσία την από 22 Σεπτεμβρίου 2014 και με αριθμό κατάθεσης …63/30.9.2014 έφεση. Εξαφανίζει την εκκαλουμένη υπ' αριθμό 1811/3.6.2014 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών. Δικάζει την από 7 Απριλίου 2011 και με αριθμό κατάθεσης ….660/2107/12.4.2011 αγωγή.
Απορρίπτει την αγωγή.
Καταδικάζει την αναιρεσίβλητη στην πληρωμή των δικαστικών εξόδων του αναιρεσείοντος, τα οποία ορίζει στο ποσό των δύο χιλιάδων τριακοσίων (2300) ευρώ για την αναιρετική δίκη και επί πλέον στην πληρωμή των δικαστικών εξόδων αυτού, αμφοτέρων των βαθμών δικαιοδοσίας, τα οποία ορίζει στο ποσό των χιλίων (1000) ευρώ.
ΚΡΙΘΗΚΕ, αποφασίσθηκε στην Αθήνα, στις 29 Ιανουαρίου 2019.
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στην Αθήνα, στις 12 Φεβρουαρίου 2019.

Η ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ
Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

Αθήνα, 30.10.2019
Αριθ. Πρωτ. Σ50/41/1289961



ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ

Ακαδημίας 22, Τ.Κ. 10671 Αθήνα
e-mail : gd.sintaxeon@efka.gov.gr

ΕΞ. ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΑΡ.: 49

ΘΕΜΑ:«Σύνταξη λόγω θανάτου από φυσικές καταστροφές (Ν. 4578/2018, άρθρο 22).»

1. Σας ενημερώνουμε ότι στο ΦΕΚ 200Α΄/3.12.2018 δημοσιεύτηκαν οι διατάξεις του Ν.4578/2018 «Μείωση ασφαλιστικών εισφορών και άλλες διατάξεις». Στο {start}άρθρο 22{end} του νόμου αυτού με τίτλο «Σύνταξη λόγω θανάτου από φυσικές καταστροφές» παρατίθενται οι διατάξεις που θεσπίστηκαν για τη συνταξιοδοτική προστασία των προσώπων τα οποία έλκουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από ασφαλισμένο ή συνταξιούχο του ΕΦΚΑ που απεβίωσε λόγω φυσικής καταστροφής, οι οποίες ισχύουν για θανάτους που επέρχονται μετά την έναρξη ισχύος του Ν. 4387/2016, δηλαδή από 13.5.2016 και μετά.

Η εν λόγω συνταξιοδοτική παροχή χορηγείται αντί της σύνταξης των διατάξεων του άρθρου 12 του Ν. 4387/2016 και ισούται με ποσό ίσο προς τη σύνταξη που θα δικαιούτο ασφαλισμένος ή που χορηγείτο σε συνταξιούχο, κατά παρέκκλιση των εν λόγω διατάξεων. Εξακολουθούν όμως να ισχύουν τα οριζόμενα στο άρθρο αυτό περί κατώτατου ποσού σύνταξης. Όταν στη σύνταξη συμμετέχουν περισσότερα του ενός πρόσωπα, το ποσό που δικαιούνται επιμερίζεται κατά ποσοστό 50% για τον εν ζωή σύζυγο και κατά ποσοστό 50% στα τέκνα κατ’ ισομοιρία. Οι οδηγίες του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων για την εφαρμογή των εν λόγω διατάξεων διατυπώνονται αναλυτικά στη συνημμένη εγκύκλιο με α.π.: Φ80000/οικ.63843/1448/2019 (ΑΔΑ: 62ΕΤ465Θ1Ω-ΟΧΙ).

2. Η υπηρεσία μας επιφυλάσσεται να σας ενημερώσει μεταγενέστερα σχετικά με ειδικά ζητήματα ερμηνείας των εν λόγω διατάξεων. Εντωμεταξύ, προκειμένου να χορηγηθούν αμέσως στους δικαιούχους οι συντάξεις αυτές, τόσο στην περίπτωση που έχει εκδοθεί απόφαση χορήγησης σύνταξης λόγω θανάτου με τις διατάξεις του άρθρου 12 του Ν. 4387/2016, όπως ισχύουν, όσο και στην περίπτωση που δεν έχει εκδοθεί, οι υπηρεσίες απονομής συντάξεων θα πρέπει να ακολουθήσουν αντιστοίχως ειδική διαδικασία, για την οποία θα λάβουν τεχνικές οδηγίες από την Ομάδα Έργου Συντάξεων ΕΦΚΑ, κατόπιν τηλεφωνικής επικοινωνίας (help desk). Σε κάθε περίπτωση οι υπηρεσίες συντάξεων θα πρέπει να παραλαμβάνουν τις σχετικές αιτήσεις για την απονομή σύνταξης λόγω θανάτου από φυσική καταστροφή και, εάν είναι εφικτό, να επιληφθούν οίκοθεν αυτών των υποθέσεων, προκειμένου να τροποποιηθεί η απόφαση συνταξιοδότησης που έχει εκδοθεί με τις διατάξεις του άρθρου 12 του Ν. 4387/2016.

Όλοι οι υπάλληλοι που είναι αρμόδιοι για την έκδοση αποφάσεων συνταξιοδότησης λόγω θανάτου θα πρέπει ενυπογράφως να λάβουν γνώση του περιεχομένου των εν λόγω διατάξεων και των οδηγιών του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.

 


Η ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ
ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΑΤΤΑΛΙΑΛΗ

ΑΚΡΙΒΕΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ
Η ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ
Π. ΚΑΤΩΠΟΔΗ

Αθήνα, 29/10/2019
Αριθ. Πρωτ.:Ε 2186/29-10-2019

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ-ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΛΑΒΕΙ ΑΔΑ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ



Ι. ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΕΛΩΝΕΙΩΝ ΚΑΙ Ε.Φ.Κ.
Δ/ΝΣΗ ΕΙΔΙΚΩΝ ΦΟΡΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΚΑΙ Φ.Π.Α.
ΤΜΗΜΑ Α'

Ταχ. Δ/νση: Καρ. Σερβίας 10
Ταχ. Κώδικας: 101 84 Αθήνα
Πληροφορίες: Σ. Κουλούρης
Α.Κούκουνα
Τηλέφωνο: 210-6987421,-410
Fax: 210-6987408
E-Mail: finexcis@otenet.gr
Url: www.aade.gr

ΙΙ. ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ
Δ/ΝΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ
ΥΠΟΔ/ΝΣΗ Β': Απαιτήσεων και Ελέγχου Εφαρμογών Τελωνείων - ΤΜΗΜΑ Η'

Ταχ. Δ/νση: Χανδρή 1 και Θεσσαλονίκης
Ταχ. Κώδικας: 183 46 Μοσχάτο
Πληροφορίες: Μ.Σύλλα
Τηλέφωνο: 210-4802445
Fax
E-Mail: m.sylla@aade.gr
  
ΕΞ. ΕΠΕΙΓΟΝ

Ε 2186/2019
 
Θέμα: «Παροχή διευκρινίσεων αναφορικά με τη διαδικασία υποβολής αίτησης επιστροφής Ε.Φ.Κ. πετρελαίου κίνησης από βιομηχανικές, βιοτεχνικές, ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, δημόσια και ιδιωτικά νοσηλευτικά και προνοιακά ιδρύματα»

Σχετ: α) H αριθμ. Α.1072/2019 Απόφαση Διοικητή ΑΑΔΕ (ΦΕΚ 750/B )
β) Η αριθμ. Ε.2053/2019 Εγκύκλιος της υπηρεσίας μας αναφορικά με την κοινοποίηση της ανωτέρω Απόφασης Διοικητή ΑΑΔΕ
γ) Το από 1-8-2019 μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του Τελωνείου Ν. Ορεστιάδας (ΕΙΣ ΑΑΔΕ 1116081/26-8-2019)

Σε συνέχεια του ανωτέρω γ) σχετικού καθώς και τηλεφωνικών ερωτημάτων που έχουν τεθεί στην υπηρεσία μας αναφορικά με τη διαδικασία υποβολής αιτήσεων επιστροφής Ε.Φ.Κ. από τους δικαιούχους, κατ' εφαρμογή της αριθμ. Α.1072/2019 Απόφασης Διοικητή ΑΑΔΕ, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

1. Με τις διατάξεις του άρθρου 5 της ανωτέρω α) σχετικής Απόφασης Διοικητή ΑΑΔΕ, ορίζονται οι αρμόδιες τελωνειακές αρχές για την υποβολή της ηλεκτρονικής αίτησης επιστροφής, τον έλεγχο των δικαιολογητικών και την έκδοση της απόφασης επιστροφής Ε.Φ.Κ., βάσει του Νομού/Περιφερειακής Ενότητας όπου βρίσκεται η έδρα του δικαιούχου επιστροφής Ε.Φ.Κ. (σχετικό το Παράρτημα I της εν λόγω Απόφασης). Επιπλέον, με τις διατάξεις του άρθρου 3 της ίδιας Απόφασης τα δικαιούχα πρόσωπα δύνανται να υποβάλλουν αίτηση για επιστροφή Ε.Φ.Κ. ανά ημερολογιακό εξάμηνο ή έτος, εντός δύο (2) μηνών από τη λήξη του εξαμήνου(ήτοι: 01.07 έως 31.08) ή του έτους (ήτοι: 01.01 έως 28.2) για τις ποσότητες του πετρελαίου κίνησης που παρελήφθησαν κατά τις ανωτέρω χρονικές περιόδους.

Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες έχουν υποβληθεί εμπρόθεσμα ηλεκτρονικές αιτήσεις επιστροφής Ε.Φ.Κ. του πετρελαίου κίνησης σε Τελωνείο που σύμφωνα με την ανωτέρω Απόφαση δεν είναι το αρμόδιο Τελωνείο, τότε: α) εάν αυτό διαπιστώνεται από το Τελωνείο πριν από τη λήξη των προθεσμιών της προηγούμενης παραγράφου, το Τελωνείο απορρίπτει τις εκ παραδρομής υποβληθείσες αιτήσεις αναγράφοντας ως λόγο απόρριψης στο πεδίο «ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ»: «μη αρμόδιο Τελωνείο υποβολής». Επιπλέον, αναγράφει και το αρμόδιο Τελωνείο ώστε ο δικαιούχος να υποβάλλει εκ νέου ηλεκτρονικά την αίτησή του στο αρμόδιο Τελωνείο Υποβολής Αίτησης και Επιστροφής Ε.Φ.Κ., σύμφωνα με το Παράρτημα I της Απόφασης β) εάν αυτό διαπιστώνεται από το Τελωνείο μετά από τη λήξη των οριζόμενων προθεσμιών υποβολής, το Τελωνείο απορρίπτει τις εκ παραδρομής υποβληθείσες αιτήσεις σύμφωνα με τα προηγούμενα. Επιπλέον ενημερώνει σχετικά το αρμόδιο Τελωνείο Υποβολής Αίτησης και Επιστροφής Ε.Φ.Κ. αποστέλλοντάς με κάθε πρόσφορο μέσο, τα στοιχεία των αιτήσεων επιστροφής (ονοματεπώνυμο / επωνυμία δικαιούχου, ΑΦΜ, MRN, ημερομηνία υποβολής). Τέλος, κατά την επανυποβολή της ηλεκτρονικής αίτησης στο αρμόδιο Τελωνείο από τους δικαιούχους αυτής της περίπτωσης, αναγράφεται στο πεδίο «ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ» το MRN της αρχικά υποβληθείσας αίτησης και ο λόγος επανυποβολής «Εκ παραδρομής υποβολή στο Τελωνείο......». Το αρμόδιο Τελωνείο Υποβολής Αίτησης και Επιστροφής Ε.Φ.Κ. αποδέχεται την ηλεκτρονική αίτηση και στις «ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ» αναφέρει ότι η αίτηση είχε υποβληθεί εμπρόθεσμα σε αναρμόδιο Τελωνείο (αναφέροντας και τα στοιχεία του σχετικού εγγράφου με το οποίο απεστάλησαν σε αυτό οι σχετικές αιτήσεις επιστροφής Ε.Φ.Κ. ).

Επειδή, κατά την πρώτη εφαρμογή της αριθμ. Α.1072/2019 Απόφασης Διοικητή ΑΑΔΕ, υπάρχει το ενδεχόμενο υποβολής αιτήσεων επιστροφής Ε.Φ.Κ. σε μη αρμόδιο Τελωνείο, παρακαλούνται όλες οι Τελωνειακές Αρχές να ελέγξουν άμεσα στο υποσύστημα «Επιστροφές ΕΦΚ - Αναζήτηση Αίτησης Επιστροφής Ε.Φ.Κ.» του πληροφοριακού συστήματος ICISnet, εάν τυχόν υπάρχουν αιτήσεις, οι οποίες έχουν υποβληθεί σε μη αρμόδιο Τελωνείο και να εφαρμόσουν τις ανωτέρω οδηγίες.

2. Διευκρινίζεται ότι, αναφορικά με τα οριζόμενα στην παράγραφο 1 του άρθρου 6 της εν λόγω Απόφασης, στις περιπτώσεις κατά τις οποίες προβλέπεται η αποστολή των αιτήσεων καθώς και των συνυποβαλλόμενων δικαιολογητικών σε αυτές, από τα Τελωνεία Υποβολής Αίτησης και Επιστροφής στα αρμόδια Τελωνεία Ελέγχου και αντίστροφα, το Τελωνείο συντάσσει κατάσταση με τα στοιχεία των σχετικών αιτήσεων επιστροφής Ε.Φ.Κ. (ονοματεπώνυμο/επωνυμία δικαιούχου, ΑΦΜ, MRN, ημερομηνία υποβολής), την οποία αποστέλλει στο αρμόδιο Τελωνείο Ελέγχου.

Το Τελωνείο Ελέγχου έχει τη δυνατότητα να αναζητήσει τα συνυποβαλλόμενα δικαιολογητικά των ηλεκτρονικών αιτήσεων από την λειτουργία «Σύνδεσμοι» - Συνυποβαλλόμενα Αρχεία- Υποσύστημα Ε.Φ.Κ.- Επιχειρηματικό κλειδί (αναγράφεται το MRN της ηλεκτρονικής αίτησης) - Αναζήτηση- Ενέργειες (Download) του πληροφοριακού συστήματος τελωνείων ICISnet. Συνεπώς δεν απαιτείται η δημιουργία και η αποστολή νέου ηλεκτρονικού αρχείου με τα συνυποβαλλόμενα δικαιολογητικά για τον έλεγχο αυτών των αιτήσεων επιστροφής Ε.Φ.Κ..




Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
Γ. ΠΙΤΣΙΛΗΣ

Καλλιθέα 12/09/2019
Αριθμός Απόφασης: 2558

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ
ΥΠΟΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΣΗΣ
ΤΜΗΜΑ ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΣΗΣ A3

Ταχ. Δ/νση: Αριστογείτονος 19
Ταχ. Κώδικας: 176 71 - Καλλιθέα
Τηλέφωνο: 2131604536
ΦΑΞ: 2131604567

ΑΠΟΦΑΣΗ

Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ

Έχοντας υπ' όψη:

1. Τις διατάξεις:
α. Του άρθρου 63 του ν. 4174/2013 (ΦΕΚ Α' 170), όπως ισχύει.
β. Του άρθρου 11 της Δ.ΟΡΓ. Α 1036960 ΕΞ 2017/10.03.2017 Απόφασης του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε (ΦΕΚ 968 Β'/22.03.2017) με θέμα «Οργανισμός της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε)»
γ. Την ΠΟΛ 1064/12.04.2017 Απόφαση του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. ΦΕΚ Β 1440/27-4-2017.

2. Την ΠΟΛ 1069/4-3-2014 Εγκύκλιο της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών.

3. Την αριθμ. Δ.Ε.Δ. 1126366 ΕΞ 2016/30.08.2016 (ΦΕΚ 2759 / τ. Β' / 01.09.2016) Απόφαση του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών.

4. Τη με ημερομηνία κατάθεσης 25/04/2019 και αριθμό πρωτοκόλλου ενδικοφανή προσφυγή του του με ΑΦΜ , κατοίκου , Τ.Κ., κατά της υπ' αριθμ /09-04-2019 πράξης επιβολής προστίμου του άρθρου 54 του ν.4174/2013 του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Ζακύνθου, για το φορολογικό έτος 2017, και τα προσκομιζόμενα με αυτήν σχετικά έγγραφα.

5. Την υπ' αριθμ /09-04-2019 πράξη επιβολής προστίμου του άρθρου 54 του ν.4174/2013 του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Ζακύνθου, για το φορολογικό έτος 2017, της οποίας ζητείται η ακύρωση.

6. Τις απόψεις της Δ.Ο.Υ. Πύργου.

7. Την εισήγηση του ορισθέντος Υπαλλήλου του Τμήματος Α3, όπως αποτυπώνεται στο σχέδιο της απόφασης. 

Επί της από 25/04/2019 και αριθμό πρωτοκόλλου ενδικοφανούς προσφυγής του του , η οποία κατατέθηκε εμπρόθεσμα και μετά την μελέτη και την αξιολόγηση όλων των υφιστάμενων στο σχετικό φάκελο εγγράφων και των προβαλλόμενων λόγων της ενδικοφανούς προσφυγής, επαγόμαστε τα ακόλουθα:

Με τη με αριθμό /09-04-2019 πράξη επιβολής προστίμου του άρθρου 54 του ν.4174/2013 του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Ζακύνθου επιβλήθηκε σε βάρος του προσφεύγοντος πρόστιμο συνολικού ποσού ύψους 100,00 €, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 54 του ν.4174/2013, γιατί υπέβαλε εκπρόθεσμα στις 11/12/2018 την με αριθμό καταχώρησης 1η τροποποιητική δήλωση φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2017.

Ο προσφεύγων, με την υπό κρίση ενδικοφανή προσφυγή, ζητά την ολική ακύρωση της προσβαλλόμενης πράξης ισχυριζόμενος τα εξής: «Το φορολογικό έτος 2018 κατά την υποβολή της εκπρόθεσμης αρχικής φορολογικής δήλωσης του έτους αυτού εκ παραδρομής δεν είχε καταχωρηθεί το εξαρτώμενο μέλος της οικογενείας που γεννήθηκε το 2017 με ΑΜΚΑ , γεγονός που διορθώθηκε με τροποποιητική δήλωση στις 11/12/2018 με αριθμό δήλωσης χωρίς να μεταβάλλεται σε τίποτα το φορολογικό αποτέλεσμα. Σημειώνεται ότι στην δήλωση Α21 που υποβλήθηκε στις 09/07/2018 το εξαρτώμενο μέλος επιδοτήθηκε κανονικά. Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι η παράλειψη αυτή είναι καθαρά πληροφοριακού χαρακτήρα και δεν επιφέρει καμία αλλαγή στον φόρο.»

Επειδή, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 19 του Ν. 4172/2013 ορίζεται ότι: «1. Αν ο φορολογούμενος διαπιστώσει, ότι η φορολογική δήλωση που υπέβαλε στη Φορολογική Διοίκηση περιέχει λάθος ή παράλειψη, υποχρεούται να υποβάλει τροποποιητική φορολογική δήλωση.2. Αν ο φορολογούμενος υποβάλει τροποποιητική φορολογική δήλωση εντός της προθεσμίας υποβολής της αρχικής φορολογικής δήλωσης, τότε και η τροποποιητική φορολογική δήλωση επέχει θέση αρχικής δήλωσης και θεωρείται ότι και οι δύο, αρχική και τροποποιητική έχουν υποβληθεί εμπρόθεσμα.3. Τροποποιητική φορολογική δήλωση υποβάλλεται οποτεδήποτε μέχρι την έκδοση εντολής ελέγχου από τη Φορολογική Διοίκηση ή μέχρι την παραγραφή του δικαιώματος της Φορολογικής Διοίκησης για έλεγχο της αρχικής δήλωσης με όλες τις συνέπειες περί εκπρόθεσμης δήλωσης. παρ. 1 του ν. 4174/2013.».

Επειδή, σύμφωνα με τις διατάξεις των παρ. 1 και 2 του άρθρου 54 του ν.4174/2013 ορίζεται ότι: «1. Για καθεμία από τις παρακάτω παραβάσεις επιβάλλεται πρόστιμο στον φορολογούμενο ή οποιοδήποτε πρόσωπο, εφόσον υπέχει αντίστοιχη υποχρέωση από τον Κώδικα ή τη φορολογική νομοθεσία που αναφέρεται στο πεδίο εφαρμογής του: α) δεν υποβάλλει ή υποβάλλει εκπρόθεσμα «ή υποβάλει ελλιπή» δήλωση πληροφοριακού χαρακτήρα ή φορολογική δήλωση από την οποία δεν προκύπτει φορολογική υποχρέωση καταβολής φόρου,

β) δεν υποβάλλει ή υποβάλλει εκπρόθεσμα φορολογική δήλωση,

2. Τα πρόστιμα για τις παραβάσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 1 καθορίζονται ως εξής: α) εκατό (100) ευρώ, σε περίπτωση μη υποβολής ή εκπρόθεσμης υποβολής σχετικά με την περίπτωση α' της παραγράφου 1 και, στις φορολογίες κεφαλαίου, για κάθε παράβαση των περιπτώσεων α', β', γ', δ' και στ' της παραγράφου 1.

β) εκατό (100) ευρώ, «για κάθε παράβαση των περιπτώσεων β', γ' και δ' της παραγράφου 1» που ο φορολογούμενος δεν είναι υπόχρεος τήρησης λογιστικών βιβλίων

γ) «διακόσια πενήντα (250) ευρώ, για κάθε παράβαση των περιπτώσεων «β', γ', δ' και στ'» της παραγράφου 1, [με ανώτατο όριο το ποσό ύψους τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ ανά φορολογικό έλεγχο, στην περίπτωση της μη έκδοσης ή έκδοσης ανακριβών φορολογικών στοιχείων»,] σε περίπτωση που ο φορολογούμενος είναι υπόχρεος τήρησης βιβλίων και στοιχείων με βάση απλοποιημένα λογιστικά πρότυπα και »

Επειδή, σύμφωνα με την ΠΟΛ 1138/2018 «Παράταση της προθεσμίας υποβολής των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2017 φυσικών προσώπων του άρθρου 3 και νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων του άρθρου 45 του ν. 4172/2013» ορίζεται: «1. Η προθεσμία υποβολής των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2017 των φυσικών προσώπων του άρθρου 3 του ν. 4172/2013, η οποία παρατάθηκε με την Π0Λ.1121/2018 απόφαση της Υφυπουργού Οικονομικών μέχρι τις 26.7.2018, παρατείνεται μέχρι την 30η Ιουλίου 2018.»

Επειδή, σύμφωνα με τις οδηγίες της Π0Λ.1252/20-11-2015 με θέμα: «Παροχή διευκρινίσεων για την εφαρμογή των διατάξεων του Δέκατου Κεφαλαίου του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν. 4174/2013, άρθρα 53-62)» του Αναπληρωτή Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων: «2. Διαδικαστικές παραβάσεις (άρθρο 54)

α) Μη υποβολή, εκπρόθεσμη υποβολή, ελλιπής υποβολή δηλώσεων από τις οποίες δεν προκύπτει υποχρέωση καταβολής φόρου και δηλώσεων πληροφοριακού χαρακτήρα (παρ. 1 περ. α)Για κάθε παράβαση μη υποβολής ή εκπρόθεσμης υποβολής δήλωσης, από την οποία δεν προκύπτει υποχρέωση καταβολής φόρου (πιστωτικές και μηδενικές δηλώσεις), καθώς και φορολογικής δήλωσης πληροφοριακού χαρακτήρα, η οποία αφορά φορολογικά έτη, υποθέσεις και περιόδους από 1.1.2014 και μετά, επιβάλλεται πρόστιμο εκατό (100) ευρώ (περ. α' της παρ. 1 σε συνδυασμό με την περ. α' της παρ. 2 του άρθρου 54).

Δηλώσεις πληροφοριακού χαρακτήρα είναι, μεταξύ άλλων, οι καταστάσεις φορολογικών στοιχείων πελατών-προμηθευτών της παρ. 3του άρθρου 14, οι ανακεφαλαιωτικοί πίνακες ενδοκοινοτικών συναλλαγών, τα έντυπα προϋπολογιστικού και απολογιστικού κόστους, οι γνωστοποιήσεις, οι δηλώσεις μητρώου (πλην της δήλωσης εγγραφής στο φορολογικό μητρώο), η δήλωση πληροφοριακών στοιχείων μίσθωσης κ.λπ. ... Δεν επιβάλλεται πρόστιμο σε περίπτωση εκπρόθεσμης υποβολής δήλωσης χωρίς να υπάρχει αντίστοιχη φορολογική υποχρέωση (εκ παραδρομής).».

Επειδή, ο προσφεύγων υπέβαλλε την αρχική δήλωση φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2017 εμπρόθεσμα από την οποία δεν προέκυψε φόρος για καταβολή. Στη συνέχεια υπέβαλε μεν εκπρόθεσμα στις 11/12/2018 τη με αριθμ. καταχώρησης 1η τροποποιητική δήλωση φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2017, χωρίς ωστόσο σε αυτή να περιλαμβάνεται αλλαγή της φορολογητέας ύλης καθόσον υποβλήθηκε για να καταχωρηθεί το εξαρτώμενο μέλος της οικογένειάς του που γεννήθηκε το 2017 και το οποίο εκ παραδρομής δεν είχε καταχωρηθεί στην αρχική δήλωση.

Επειδή, κατά το αληθές νόημά της, η έννοια της τροποποιητικής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος καταλαμβάνει την τροποποίηση στοιχείων που άπτονται άμεσα της φορολογητέας ύλης. Τούτο διευκρινίζεται και από τη με αριθ. πρωτοκόλλου Δ12Α 1164337 ΕΞ 2014 Εγκύκλιο του Υπουργείου Οικονομικών, σύμφωνα με την οποία «3. . .. τροποποιητικές δηλώσεις πρέπει να υποβάλλονται όταν γίνεται μεταβολή στη δηλούμενη φορολογητέα ύλη ή δηλώνεται νέα φορολογητέα ύλη ή τροποποιούνται ή συμπληρώνονται ουσιαστικά στοιχεία της δήλωσης, σύμφωνα με την οικεία απόφαση που καθιερώνει τον τύπο και το περιεχόμενό της. 4. Όμως, δεν απαιτείται η υποβολή τροποποιητικής δήλωσης όταν στα πλαίσια και κατά τη διάρκεια του διενεργούμενου ελέγχου παρέχονται από τον φορολογούμενο διευκρινίσεις ή προσκομίζονται από τον φορολογούμενο υποστηρικτικά έγγραφα ή άλλα στοιχεία ή υποβάλλονται έγγραφα τα οποία παραλαμβάνει η φορολογική αρχή με απλή αίτηση του φορολογούμενου».

Επειδή στην ως άνω ερμηνεία του περιεχομένου της τροποποιητικής δήλωσης συνηγορεί και η υπ' αριθ. 14/2016 Γνωμοδότηση Ν.Σ.Κ., η οποία έγινε αποδεκτή από τον Γενικό Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων με την ΠΟΛ.1114/2016 «Διευκρινίσεις σχετικά με την υποβολή τροποποιητικών δηλώσεων με βάση τις διατάξεις του άρθρου 19 του ν. 4174/2013 (Κ.Φ.Δ.)» και στην οποία υπογραμμίζεται ότι στην έννοια της προβλεπόμενης κατ' άρθρο 19 του ν.4174/2013 τροποποιητικής δήλωσης στεγάζεται πλέον τόσο η υπό την ισχύ της παραγράφου 1 του άρθρου 62 του ν.2238/1994 συμπληρωματική δήλωση, με την οποία ο φορολογούμενος επαύξανε τις φορολογικές υποχρεώσεις του, όσο και η κατά την παραγράφου 4 του άρθρου 61 του ίδιου νόμου ανακλητική δήλωση, με την οποία ο φορολογούμενος απέβλεπε στη μείωση των υποχρεώσεών του που προέκυπταν από την αρχική του δήλωση. Αμφότερες δε οι κατηγορίες αυτές δηλώσεων (συμπληρωματική και ανακλητική) συνδέονταν, υπό το καθεστώς του ν.2238/1994, με την επαύξηση ή μείωση της φορολογητέας ύλης και όχι με την τροποποίηση λοιπών πληροφοριακών στοιχείων της δήλωσης, με την οποία, μάλιστα, δεν παραβιάζεται καμία φορολογική διάταξη.

Επειδή, στην υπό κρίση περίπτωση, η τροποποιητική δήλωση φορολογίας εισοδήματος του προσφεύγοντος φορολογικού έτους 2017, υποβλήθηκε χωρίς να μεταβληθεί κανένα ουσιαστικό στοιχείο της δήλωσης, και δε δύναται, υπό το φως των αρχών της χρηστής διοίκησης και της νομιμότητας, να επισύρει επιβολή προστίμου, καθώς δεν στοιχειοθετείται η διαδικαστική παράβαση των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 54 του ν.4174/2013.

Αποφασίζουμε

Την αποδοχή της με ημερομηνία κατάθεσης 25/04/2019 και αριθμό πρωτοκόλλου ενδικοφανούς προσφυγής του προσφεύγοντος του με ΑΦΜ και την ακύρωση της προσβαλλόμενης πράξης.

Οριστική φορολογική υποχρέωση του υπόχρεου - καταλογιζόμενο ποσό με βάση την παρούσα απόφαση:

Υπ' αριθμ /2019 πράξη επιβολής προστίμου του άρθρου 54 του ν.4174/2013, του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Ζακύνθου για το φορολογικό έτος 2017:

Ποσό 0,00 € (μηδέν ευρώ)

Εντελλόμεθα όπως αρμόδιο όργανο κοινοποιήσει με τη νόμιμη διαδικασία την παρούσα απόφαση στον υπόχρεο.

ΜΕ ΕΝΤΟΛΗ ΤΟΥ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΥ ΤΗΣ Δ/ΝΣΗΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ
Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΥΠΟΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΣΗΣ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΤΑΥΡΙΔΗΣ

Ακριβές Αντίγραφο
Η/Ο Υπάλληλος του Τμήματος Διοικητικής Υποστήριξης

Σημείωση: Κατά της απόφασης αυτής επιτρέπεται η άσκηση προσφυγής ενώπιον των αρμόδιων Διοικητικών Δικαστηρίων εντός τριάντα (30) ημερών από την κοινοποίησή της.

21 Οκτωβρίου 2019
Αριθμ. Πρωτ.: 262420/51984/2019

ΣΥΝΗΓΟΡΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ
ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ
Χαλκοκονδύλη 17, 104 32 Αθήνα

1) ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ
Δραγατσανίου 8, 10559 Αθήνα

2) ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ
ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ "ΕΡΓΑΝΗ"
Σταδίου 29, 10559 Αθήνα

Θέμα: Πολύωρες εβδομαδιαίες διακοπές του Πληροφοριακού Συστήματος «ΕΡΓΑΝΗ» για λόγους τακτικής συντήρησης χωρίς πρόβλεψη εναλλακτικής υποβολής εντύπων

Αξιότιμες κυρίες, αξιότιμοι κύριοι,

Ο Συνήγορος του Πολίτη, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του κατά το Ν 3094/2003, εξετάζει αναφορά του κυρίου ................. σχετική με το Πληροφοριακό Σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ» του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.

Συγκεκριμένα, ο αναφερόμενος επισημαίνει ότι το εν λόγω Πληροφοριακό Σύστημα τίθεται εκτός λειτουργίας κάθε Τετάρτη επί πέντε συναπτές ώρες, από 16.00' μέχρι 21.00', χωρίς να υφίσταται ούτε εναλλακτικός τρόπος υποβολής των υποβλητέων μέσω του Συστήματος αυτού εντύπων, ούτε διάταξη περί απαλλαγής από κυρώσεις υπέρ όποιου δεν είναι σε θέση να υποβάλει εμπρόθεσμα ορισμένο έντυπο μέσω του Συστήματος λόγω της τακτικής αυτής διακοπής λειτουργίας του. Μάλιστα, το με αρ. πρωτ. 41814/Δ.10.198/16.9.2016 έγγραφο του τότε Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, με το οποίο έγγραφο επεκτάθηκε η διάρκεια της διακοπής του Πληροφοριακού Συστήματος από τρίωρη (από 18:00 έως 21:00) σε πεντάωρη (από 16:00 μέχρι 21:00), αναφέρει ρητά ότι για την εν λόγω διακοπή δεν εφαρμόζεται η διάταξη της παρ. ζ του άρθρου 4 της ΥΑ με αριθμό 28153/126/28.8.2013 (ΦΕΚ Β' 2163/2013), διάταξη που επιβάλλει στον ΣΕΠΕ και στον ΟΑΕΔ, όποτε διαπιστώνεται δυσλειτουργία του Συστήματος αυτού λόγω τεχνικών προβλημάτων ή ανώτερης βίας, να εκδίδουν οδηγίες προς τις Περιφερειακές Υπηρεσίες τους και να καθορίζουν προθεσμίες υποβολής των σχετικών εντύπων με προσέλευση στην αρμόδια Υπηρεσία (αντίστοιχη διάταξη υπάρχει και στη νυν ισχύουσα ΥΑ 40331/Δ1.13521/13-09-2019, ΦΕΚ Β' 3520/2019, όπως και στις προγενέστερες αυτής ΥΑ που ρύθμιζαν τα ίδια θέματα). Ο αναφερόμενος συνυπέβαλε με την εν λόγω αναφορά του και αντίγραφο της από 5-10-2016 Επιστολής της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Φοροτεχνικών Ελευθέρων Επαγγελματιών (ΠΟΦΕΕ) προς τον προαναφερθέντα Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου Εργασίας για το ζήτημα αυτό. Με την επιστολή αυτή κοινοποιήθηκε αυτούσιο ένα σχετικό έγγραφο του Συλλόγου Επαγγελματιών Λογιστών Κερκύρας, στο οποίο, μεταξύ άλλων, αναφέρονται και τα εξής:
«Είναι σύνηθες το γεγονός, σε επιχειρήσεις εντάσεως εργασίας, ειδικά του τουριστικού κλάδου (εστιατόρια, ξενοδοχεία, τουριστικά καταστήματα, τουριστικά πούλμαν), το προσωπικό να καλείται για εργασία μετά από έκτακτες αφίξεις πελατών ή άλλα έκτακτα γεγονότα ή να απαιτηθεί αλλαγή εργαζομένου (π.χ. ασθένεια) ή εργαζόμενος να χρειαστεί να παρατείνει το ωράριο του (εντός του νομίμου).
Γενικά συχνά προκύπτουν έκτακτες ανάγκες ανάληψης εργασίας, οι οποίες στα πλαίσια της ισχύουσας νομοθεσίας, πρέπει να αντιμετωπίζονται άμεσα και πριν την ανάληψη της εργασίας.
Οι ίδιες ανάγκες δημιουργούνται και κατά την ημέρα Τετάρτη.
Έτσι τις ώρες διακοπής του συστήματος, δεν μπορεί να γίνει αναγγελία πρόσληψης ή γνωστοποίηση τροποποίησης ωραρίου.
Πρόβλημα δημιουργείται και όταν η πρόσληψη ή η αλλαγή ωραρίου προγραμματίζεται για την επόμενη ημέρα Πέμπτη, με ΩΡΑ ΕΝΑΡΞΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ή τροποποίησης ωραρίου π.χ. τις 06:00 [...]. Θα πρέπει δηλαδή οι λογιστές ή τα λογιστικά γραφεία να βρίσκονται στην εργασία τους «τα μαύρα μεσάνυχτα» προκειμένου να μην υποπέσουν άθελα και χωρίς υπαιτιότητα τους οι εργοδότες σε κάποια παράβαση της εργατικής νομοθεσίας.
[...]
Τα προβλήματα που ανακύπτουν από την συγκεκριμένη απόφαση είναι πολύ σοβαρά γιατί εκτός από τα πρόστιμα της εκπρόθεσμης υποβολής των εντύπων, θα προκύψουν πρόστιμα δέκα χιλιάδων πεντακοσίων πενήντα ευρώ (10.550€) για ανασφάλιστη εργασία [...]».

Το έγγραφο δε αυτό κατέληγε προτείνοντας είτε να συμπεριληφθεί η προγραμματισμένη αυτή διακοπή στις περιπτώσεις της παρ. ζ του άρθρου 4 της ΥΑ με αριθμό 28153/126/28.8.2013 (ΦΕΚ Β' 2163/2013) είτε «να δίνεται το αυτονόητο δικαίωμα στους εργοδότες την ώρα που θα προκύψει ανάγκη απασχόλησης ή τροποποίησης ωραρίου να ενημερώνουν με Φαξ ή με e- mail τις υπηρεσίες του ΣΕΠΕ - ΟΑΕΔ και να λαμβάνουν γενικό πρωτόκολλο όπως ίσχυε και πριν καθιερωθεί το ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ» (το κείμενο της επιστολής είναι διαθέσιμο και στον ιστότοπο της ΠΟΦΕΕ: https://pofee.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=852:epistoli-p-o-f-e-e-programmatismeni-syntirisi-ps-ergani-kai-ypovoli-stoixeion-ergasias&catid=25&ltemid=132).

Στο πλαίσιο της διερεύνησης του εν λόγω ζητήματος από τον Ειδικό Επιστήμονα της Ανεξάρτητης Αρχής Χαράλαμπος Παπαδόπουλος, διαπιστώθηκε ότι ο Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων πολύ πρόσφατα, με την υπ' αρ. πρωτ. 45417/Δ1.15042/10-10-2019 Απόφαση του, συγκρότησε Ομάδα Εργασίας για την «αξιολόγηση των προτάσεων που κατατέθηκαν σε συνέχεια της [υπ'] αρ. 33201/2145/23-7-2019 πρόσκλησης [του Υπουργού] αναφορικά με την αναβάθμιση του [...] «ΕΡΓΑΝΗ» και [την] υποβολή σχετικών προτάσεων 

Μεταξύ δε των προς αξιολόγηση υποβεβλημένων προτάσεων καταλέγεται και δημοσιοποιημένο έγγραφο του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ), στο οποίο μειώνονται και τα εξής, στην ενότητα με τίτλο «Θέση του συστήματος ΕΡΓΑΝΗ εκτός λειτουργίας κάθε Τετάρτη από τις 16.00 έως 21.00, για λόγους τακτικής συντήρησης»:
«Δυσχέρεια: Δεν υφίσταται πρόβλεψη σχετικά με υποβολές που δεν ήταν δυνατόν να προγραμματισθούν (προβλεφθούν) εκ των προτέρων και πρέπει να πραγματοποιηθούν κατά το χρόνο που του ΕΡΓΑΝΗ δεν λειτουργεί για λόγους τακτικής συντήρησης με αποτέλεσμα οι εκπρόθεσμες υποβολές, εξαιτίας της θέσεις του ΕΡΓΑΝΗ εκτός λειτουργίας λόγω τακτικής συντήρησης, να συνεπάγονται την επιβολή διοικητικών κυρώσεων.
Πρόταση: Κατά το χρονικό διάστημα που το ΕΡΓΑΝΗ βρίσκεται εκτός λειτουργίας λόγω τακτικής συντήρησης, θα μπορούσε να προβλεφθεί η δυνατότητα υποβολής των σχετικών εντύπων ενδεχομένως μέσω τηλεομοιοτυπίας ή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.»

Επιπλέον, στο ίδιο έγγραφο προτείνεται η ένταξη του συστήματος «στο G-Cloud ώστε να μην διακόπτεται η λειτουργία του κάθε Τετάρτη».

Σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε ο ως άνω Ειδικός Επιστήμονας της Αρχής με τον Προϊστάμενο της αρμόδιας Διεύθυνσης Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και Εξυπηρέτησης του Πολίτη του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, σε συνέχεια της συγκρότησης της παραπάνω Ομάδας Εργασίας, πληροφορήθηκε ότι ήδη τις περισσότερες φορές η τακτική εβδομαδιαία διακοπή του εν λόγω συστήματος διαρκεί λιγότερες από πέντε ώρες. Σε κάθε περίπτωση, ωστόσο, η πληροφορία που αναγράφεται στον ιστότοπο του συστήματος (https://eservices.yeka.gr/) είναι ότι το σύστημα «δεν παρέχει τις υπηρεσίες του κάθε Τετάρτη από 16:00 έως 21:00» και η πληροφορία αυτή δεν μεταβάλλεται ανά εβδομάδα.

Από όλα τα παραπάνω, αλλά και από τα κοινώς γνωστά για τις συνθήκες στις οποίες αναπτύσσεται η δραστηριότητα πολλών επιχειρήσεων στην χώρα μας, ιδίως στον τουριστικό τομέα (λ.χ. επιχειρήσεις εστίασης, μεταφοράς τουριστών κλπ.), προκύπτει ότι υφίστανται πραγματικές ανάγκες υποβολής εντύπων στο Σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ» και κατά τις ώρες στις οποίες σήμερα αυτό παραμένει εκτός λειτουργίας λόγω τακτικής συντήρησης (από 16.00' μέχρι 21.00' κάθε Τετάρτης), καθώς και ότι οι ανάγκες αυτές δεν μπορούν πάντοτε να προβλεφθούν εκ των προτέρων. Παράλληλα δε, δεν προσφέρεται στους υπόχρεους επιχειρηματίες ή τους λογιστές εναλλακτική λύση, ενώ και το έγγραφο αρ. πρωτ. 41814/Δ.10.198/16.9.2016 του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης απέκλεισε την εφαρμογή της εξαιρετικής διαδικασίας του άρθρου 4 παρ. ζ της ΥΑ με αριθμό 28153/126/28.8.2013 στην περίπτωση της εβδομαδιαίας διακοπής για τακτική συντήρηση. Επομένως, οποιαδήποτε παράλειψη υποβολής εντύπου στο σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ», έστω κι αν αυτή οφείλεται στην κατά τα παραπάνω διακοπή για λόγους τακτικής συντήρησής του, είναι από μόνη της ικανή να οδηγήσει τα υπόχρεα στην υποβολή αυτή πρόσωπα στο να υποστούν τις σχετικές κυρώσεις του νόμου. Αυτό, όμως, δεν συνάδει με την γενική αρχή του δικαίου ότι «ουδείς υποχρεούται στα αδύνατα» (βλ. ενδεικτικά ΑΠ 34/2015, ΑΠ 555/2016, ΑΠ 818/2016, ΑΠ 244/2019, ΣτΕ 153/2016), η οποία αποκλείει την επιβολή κυρώσεων σε πρόσωπα για πράξεις ή παραλείψεις τους τις οποίες δεν ήταν δυνατό να αποφύγουν. Επιπλέον, η συνταγματικώς κατοχυρωμένη αρχή του κράτους δικαίου (άρθρο 25 παρ. 1 του Συντάγματος) και η ειδικότερη αυτής αρχή της χρηστής διοίκησης επιβάλλουν στη Δημόσια Διοίκηση να αναλαμβάνει την ευθύνη διασφάλισης των όρων της πλήρους εκπλήρωσης των υποχρεώσεων που τα κρατικά όργανα επιβάλλουν στους πολίτες.

Με αυτά τα δεδομένα, η Ανεξάρτητη Αρχή προτείνει:
α) την κατά το δυνατόν αμεσότερη βελτίωση του Πληροφοριακού Συστήματος «ΕΡΓΑΝΗ» με τρόπο ώστε η τακτική εβδομαδιαία συντήρησή του να έχει βραχύτερη διάρκεια απ' ό,τι σήμερα ή/και να μην εμποδίζει την υποβολή εντύπων από τους ενδιαφερόμενους κατά τη διάρκειά της, και
β) μέχρι να πραγματοποιηθεί η παραπάνω βελτίωση, να εκδοθεί γενικό έγγραφο προς τις αρμόδιες Υπηρεσίες με το οποίο να καλούνται αυτές να δέχονται σαν νομοτύπως υποβληθέντα τα έντυπα που είτε τους υποβάλλονται με εναλλακτικό τρόπο (λ.χ. φαξ ή ηλεκτρονικό ταχυδρομείο) την Τετάρτη από 16.00' μέχρι 21.00' κατά τη διάρκεια τακτικής διακοπής του συστήματος, είτε υποβάλλονται στο σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ» μέχρι ορισμένη ώρα της αμέσως επόμενης ημέρας.
 
Ευχαριστούμε προκαταβολικά για την προσοχή σας στο παραπάνω τεθέν ζήτημα και παραμένουμε στη διάθεσή σας για οιαδήποτε περαιτέρω πληροφορία ή διευκρίνιση.

Με εκτίμηση
Γιάννης Σ. Κωστής
Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη

Αριθμ. 2814.1-1/74484/2019

(ΦΕΚ Β' 3964/30-10-2019)

ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ ΚΑΙ ΝΗΣΙΩΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Έχοντας υπόψη:

1. Τις διατάξεις:
α) του ν.δ. 99/1973 «Περί συστάσεως Κεφαλαίου Ναυτικής Εκπαιδεύσεως και ρυθμίσεως θεμάτων αναφερομένων εις την δημόσια ναυτική εκπαίδευση» (Α΄ 173), όπως ισχύει,
β) του ν. 27/1975 «Περί φορολογίας πλοίων, επιβολής εισφοράς προς ανάπτυξιν της Εμπορικής Ναυτιλίας, εγκαταστάσεως αλλοδαπών ναυτιλιακών εταιρειών και ρυθμίσεως συναφών θεμάτων» (Α΄ 77),
γ) του ν. 4150/2013 «Ανασυγκρότηση του Υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου και άλλες διατάξεις» (Α΄ 102),
δ) της παρ. 8 του άρθρου 53 του ν. 4607/2019 «Ι. Κύρωση της Συμφωνίας για την Ασιατική Τράπεζα Υποδομών και Επενδύσεων, Π. Εναρμόνιση του Κώδικα Φ.Π.Α. με την Οδηγία (ΕΕ) 2016/1065, III. Ενσωμάτωση των σημείων 1, 2, 4 και 5 του άρθρου 2 και των άρθρων 4, 6, 7 και 8 της Οδηγίας 1164/2016, IV. Τροποποίηση του ν. 2971/2001 και άλλες διατάξεις» (Α΄ 65).
ε) του άρθ. 98 του ν. 4270/2014 «Αρχές δημοσιονομικής διαχείρισης, κ.λπ.» (Α΄ 143),
στ) του άρθρου 90 του «Κώδικα Νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα Κυβερνητικά Όργανα» που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του π.δ. 63/2005 (Α΄ 98),
ζ) του π.δ. 80/2016 «Ανάληψη υποχρεώσεων από τους διατάκτες» (Α΄ 145),
η) του π.δ. 13/2018 «Οργανισμός Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής» (Α΄ 26),
θ) του π.δ. 83/2019 « Διορισμός Υπουργών, αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών» (Α΄ 121),
ι) του εδαφίου (β) της παρ. 3 του άρθρου 47 του Π.Δ.142/2017 «Οργανισμός Υπουργείου Οικονομικών» (Α΄ 142) όπως ισχύει,
ια) του Οικονομικού Κανονισμού Κεφαλαίου Ναυτικής Εκπαίδευσης που κυρώθηκε με την 86005/3165/6.7.1981 απόφαση Υπουργών Οικονομικών και Εμπορικής Ναυτιλίας, όπως ισχύει (Β΄ 424),
ιβ) την 02/42410/Α0024/03-07-2000 κοινή υπουργική απόφαση ΥΠΟΙΟ-YEN «Διατήρηση Ειδικού Λογαριασμού Κεφαλαίου Ναυτικής Εκπαίδευσης» (Β΄ 887),
ιγ) την Οικ2/83143/Α0024/13-11-2008 απόφαση Υφυπουργού Οικονομίας και Οικονομικών «Διατήρηση εκτός Π/Υ Ειδικών Λογαριασμών» (Β΄ 2444),
ιδ) την 340/18-7-2019 απόφαση του Πρωθυπουργού και του Υπουργού Οικονομικών «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στον Υφυπουργό Οικονομικών Θεόδωρο Σκυλακάκη» (Β΄ 3051),
ιε) το με Α.Π.:2814.1-2/70189/2019/27-09-2019 εισηγητικό Σημείωμα ΓΔΟΥ, σύμφωνα με το οποίο θα προκληθεί επιβάρυνση ύψους 1.000.000,00€ σε βάρος των πιστώσεων του Α.Π.Ε. 2310980889 «Λοιπές αποδόσεις σε φυσικά πρόσωπα και φορείς χωρίς νομική προσωπικότητα» του ειδικού φορέα 1041-401 «Αρχηγείο Λιμενικού Σώματος-Ελληνικής  Ακτοφυλακής», 

αποφασίζουμε:

Άρθρο 1
Καθορισμός της διαδικασίας απόδοσης υπέρ Κεφαλαίου Ναυτικής Εκπαίδευσης

1. Από τα εισπραττόμενα έσοδα του Κρατικού Προϋπολογισμού από την εισφορά της παρ. 1 του άρθ. 43 του Ν. 4111/2013, όπως ισχύει, σε ναυτιλιακές επιχειρήσεις του άρθ. 25 του ν. 27/1975, κατά το οικονομικό έτος 2019 και κάθε επόμενο οικονομικό έτος, ποσό ενός εκατομμυρίου (1.000.000) ευρώ ετησίως αποδίδεται στο Κεφάλαιο Ναυτικής Εκπαίδευσης για την χρηματοδότηση αποκλειστικά των αναγκών της Ναυτικής Εκπαίδευσης.

2. Για την ως άνω απόδοση εγγράφονται κατ' έτος πιστώσεις στον Προϋπολογισμό του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, στον ειδικό φορέα 1041-4010000000 «Αρχηγείο Λιμενικού Σώματος-Ελληνικής Ακτοφυλακής» και στον ΑΛΕ 2310980889 «Λοιπές αποδόσεις σε φυσικά πρόσωπα και φορείς χωρίς νομική προσωπικότητα». Για το έτος 2019 θα διατεθούν πιστώσεις από τις Γενικές Κρατικές Δαπάνες του Υπουργείου Οικονομικών.

3. Για την απόδοση του ως άνω ποσού, μετά από έγγραφη βεβαίωση της Διεύθυνσης Λογιστικής Γενικής Κυβέρνησης του Υπουργείου Οικονομικών περί της είσπραξης ισόποσων τουλάχιστον εσόδων υπέρ του Κρατικού Προϋπολογισμού, θα εκδίδεται χρηματικό ένταλμα από την αρμόδια Διεύθυνσης της Γ.Δ.Ο.Υ. του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής έως την 31η Δεκεμβρίου έκαστου έτους.
Κατά την απόδοση θα παρακρατείται ποσοστό 20% επί του αποδοτέου ποσού, ως συμμετοχή του Κ.Ν.Ε. στη δαπάνη για την είσπραξη του εσόδου από τις Δ.Ο.Υ., το οποίο θα αποδίδεται στον Κρατικό Προϋπολογισμό (Αναλυτικός Λογαριασμός Εσόδου: 1440103001).

4. Κατόπιν της έκδοσης του χρηματικού εντάλματος, το εισπρακτέο ποσό εγγράφεται ως έσοδο στον Προϋπολογισμό του Κεφαλαίου Ναυτικής Εκπαίδευσης (Κ.Ν.Ε.) στον ΚΑΕ 0149 «Επιχορηγήσεις για λοιπούς εκπαιδευτικούς σκοπούς».

Άρθρο 2 
Δικαιολογητικά έκδοσης του χρηματικού εντάλματος για την απόδοση του ποσού στο Κεφάλαιο Ναυτικής Εκπαίδευσης (Κ.Ν.Ε.)

Ως δικαιολογητικά έκδοσης του χρηματικού εντάλματος για την απόδοση του ποσού στο Κ.Ν.Ε. ορίζονται τα κάτωθι:
α. Αίτημα απόφασης ανάληψης υποχρέωσης που θα εκδίδεται από το τμήμα Δ, της Διεύθυνσης Προϋπολογισμού και Οικονομικής Πληροφόρησης (ΔΙ.ΠΡΟΠ), του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής.
β. Αντίγραφο της απόφασης ανάληψης υποχρέωσης.
γ. Η βεβαίωση της παρ. 3 του άρθρου 1 της παρούσας απόφασης.
δ. Κατάσταση πληρωμής δαπάνης σε τρία (03) αντίγραφα, που θεωρείται από το Διευθυντή της ΔΙ.ΠΡΟΠ και περιλαμβάνει κατά στήλη:
αα) τα στοιχεία του ειδικού λογαριασμού του Κεφαλαίου Ναυτικής Εκπαίδευσης (Επωνυμία τίτλος, Αριθμός Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ), αριθμός τραπεζικού λογαριασμού σε μορφή IBAN, ταχυδρομική και ηλεκτρονική διεύθυνση).
ββ) Το πληρωτέο ποσό στον δικαιούχο και το ποσό της κράτησης της παρ. 3 του άρθρου 1.

Άρθρο 3
Τελικές διατάξεις

Η ισχύς της παρούσας αρχίζει από τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Η απόφαση να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Πειραιάς, 15 Οκτωβρίου 2019

Οι Υπουργοί

Υφυπουργός Οικονομικών
ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΣΚΥΛΑΚΑΚΗΣ

Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής
ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΛΑΚΙΩΤΑΚΗΣ

Καλλιθέα, 13/05/2019
Αριθμός απόφασης: 1411

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ
ΥΠΟΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΣΗΣ
ΤΜΗΜΑ Α4

Ταχ. Δ/νση: Αριστογείτονος 19
Ταχ. Κώδικας: 176 71 - Καλλιθέα
Τηλέφωνο: 213 1604526
ΦΑΞ: 213 1604567

ΑΠΟΦΑΣΗ

Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ

Έχοντας υπ' όψη:

1. Τις διατάξεις :

α. Του άρθρου 63 του ν. 4174/2013 (ΦΕΚ Α' 170), όπως ισχύει.

β. Της παρ. 3 του άρθρου 47 του ν. 4331/2015 (ΦΕΚ Α' 69).

γ. Του άρθρου 11 της Δ. ΟΡΓ. Α 1036960 ΕΞ 2017/10.03.2017 Απόφασης του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. (ΦΕΚ 968 Β'/22.03.2017) με θέμα «Οργανισμός της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.)».

δ. Της ΠΟΛ 1064/28.04.2017 Απόφασης του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΦΕΚ Β' 1440/27-04-2014) «Εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 63 του ν. 4174/2013 (Ειδική Διοικητική Διαδικασία - Ενδικοφανής προσφυγή), καθορισμός λεπτομερειών για τη λειτουργία της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.), την εφαρμοστέα διαδικασία και τον τρόπο έκδοσης των αποφάσεων αυτής και ρύθμιση ζητημάτων καταβολής και αναστολής καταβολής του οφειλόμενου ποσού σε περίπτωση άσκησης ενδικοφανούς προσφυγής».

2. Την ΠΟΛ 1069/4-3-2014 Εγκύκλιο της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών.

3. Την αριθμ. Δ.Ε.Δ. 1126366 ΕΞ 2016/30.08.2016 (ΦΕΚ 2759 / τ. Β' / 01.09.2016) Απόφαση του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών.

4. Τη με ημερομηνία κατάθεσης 11/01/2019 και με αριθμό πρωτοκόλλου ενδικοφανή προσφυγή της εταιρείας με την επωνυμία , ΑΦΜ , με έδρα
επιχείρησης στις , κατά: α) της υπ' αριθμ /26-11-2018 οριστικής πράξης διορθωτικού προσδιορισμού φόρου εισοδήματος του Προϊσταμένου του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., φορολογικού έτους 2014, β) της υπ' αριθμ /26-11-2018 οριστικής πράξης διορθωτικού προσδιορισμού φόρου εισοδήματος του Προϊσταμένου του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., φορολογικού έτους 2015, γ) υπ' αριθμ. /26-11-2018 οριστικής πράξης διορθωτικού προσδιορισμού φόρου εισοδήματος του Προϊσταμένου του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., φορολογικού έτους 2016, δ) της υπ' αριθμ /26-11-2018 οριστικής πράξης διορθωτικού προσδιορισμού Φ.Π.Α. του Προϊσταμένου του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., φορολογικού έτους 2014, ε) της υπ' αριθμ /26-11-2018 οριστικής πράξης διορθωτικού προσδιορισμού Φ.Π.Α. του Προϊσταμένου του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., φορολογικού έτους 2015, στ) της υπ' αριθμ /26-11-2018 οριστικής πράξης διορθωτικού προσδιορισμού Φ.Π.Α. του Προϊσταμένου του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., φορολογικού έτους 2016, ζ) της υπ' αριθμ /26-11-2018 οριστικής πράξης διορθωτικού προσδιορισμού τελών χαρτοσήμου του Προϊσταμένου του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., φορολογικού έτους 2014, η) της υπ' αριθμ /26-11-2018 οριστικής πράξης διορθωτικού προσδιορισμού παρακρατούμενου φόρου στα εισοδήματα από μερίσματα του Προϊσταμένου του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., φορολογικού έτους 2014, θ) της υπ' αριθμ /26-11-2018 πράξης επιβολής προστίμου άρθρου 7 ν. 4337/2015 του Προϊσταμένου του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., φορολογικού έτους 2014, ι) της υπ' αριθμ /26-11-2018 πράξης επιβολής προστίμου άρθρου 7 ν.4337/2015 του Προϊσταμένου του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., φορολογικού έτους 2015, ια) της υπ' αριθμ /26-11-2018 πράξης επιβολής προστίμου άρθρου 54 ν. 4174/2013 του Προϊσταμένου του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., φορολογικού έτους 2014, ιβ) της υπ' αριθμ /26-11-2018 πράξης επιβολής προστίμου άρθρου 54 ν. 4174/2013 του Προϊσταμένου του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., φορολογικού έτους 2015, ιγ) της υπ' αριθμ /26-11-2018 πράξης επιβολής προστίμου άρθρου 56 ν. 4174/2013 του Προϊσταμένου του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., φορολογικού έτους 2018, καθώς και τα προσκομιζόμενα με αυτήν σχετικά έγγραφα.

5. α) Τις ως άνω προσβαλλόμενες πράξεις, των οποίων ζητείται η ακύρωση, καθώς και τις από 26/11/2018 οικείες εκθέσεις ελέγχου του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ.

6. Τις απόψεις του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ.

7. Την εισήγηση του ορισθέντος υπαλλήλου του Τμήματος Α4, όπως αποτυπώνεται στο σχέδιο της απόφασης.

Επί της από 11/01/2019 και με αριθμό πρωτοκόλλου ενδικοφανούς προσφυγής της εταιρείας με την επωνυμία , ΑΦΜ , η οποία κατατέθηκε εμπρόθεσμα, και μετά τη μελέτη και την αξιολόγηση όλων των υφιστάμενων στο σχετικό φάκελο εγγράφων και των προβαλλόμενων λόγων της ενδικοφανούς προσφυγής, επαγόμαστε τα ακόλουθα:

1. ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ

α) Με την υπ' αριθμ /26-11-2018 οριστική πράξη διορθωτικού προσδιορισμού φόρου εισοδήματος του Προϊσταμένου του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., φορολογικού έτους 2014, καταλογίστηκε σε βάρος της προσφεύγουσας εταιρείας κύριος φόρος ποσού 73.784,750 ευρώ πλέον προστίμου φόρου λόγω ανακρίβειας ποσού 36.892,38 ευρώ, ήτοι συνολικό ποσό 110.677,13 ευρώ, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4172/2013 και του άρθρου 49 παρ. 1 του ν.4509/2017.

β) Με την υπ' αριθμ /26-11-2018 οριστική πράξη διορθωτικού προσδιορισμού φόρου εισοδήματος του Προϊσταμένου του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., φορολογικού έτους 2015, καταλογίστηκε σε βάρος της προσφεύγουσας εταιρείας κύριος φόρος ποσού 185.176,54 ευρώ πλέον προστίμου φόρου λόγω ανακρίβειας ποσού 92.588,27 ευρώ, ήτοι συνολικό ποσό 277.764,81 ευρώ, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4172/2013 και του άρθρου 49 παρ. 1 του ν.4509/2017.

γ) Με την υπ' αριθμ /26-11-2018 οριστική πράξη διορθωτικού προσδιορισμού φόρου εισοδήματος του Προϊσταμένου του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., φορολογικού έτους 2016, καταλογίστηκε σε βάρος της προσφεύγουσας εταιρείας κύριος φόρος ποσού 1.529,43 ευρώ, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4172/2013.

Οι παραπάνω οριστικές πράξεις διορθωτικού προσδιορισμού φόρου εισοδήματος εκδόθηκαν συνεπεία της από 26/11/2018 έκθεσης μερικού ελέγχου προσδιορισμού φόρου εισοδήματος του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., η οποία συντάχθηκε βάσει της υπ' αριθμ -13/04/2018 εντολής ελέγχου του Προϊσταμένου της ως άνω Υπηρεσίας. Σύμφωνα με την εν λόγω έκθεση διαπιστώθηκε διαφορά μεταξύ του πραγματικού φορολογητέου εισοδήματος της προσφεύγουσας επιχείρησης και του δηλωθέντος με τις αντίστοιχες δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος και καταστάσεις φορολογικής αναμόρφωσης για τις χρήσεις 2014, 2015 και 2016. Πιο συγκεκριμένα δεν αναγνωρίστηκαν επιπλέον από τον έλεγχο και προστέθηκαν στα καθαρά φορολογητέα κέρδη της προσφεύγουσας οι κάτωθι λογιστικές διαφορές:

01/01/2014-31/12/2014
 

01/01/2015-31/12/2015
 

01/01/2016-31/12/2016
 

2. ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ Φ.Π.Α.

δ) Με την υπ' αριθμ /26-11-2018 οριστική πράξη διορθωτικού προσδιορισμού Φ.Π.Α. του Προϊσταμένου του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., φορολογικού έτους 2014, καταλογίστηκε σε βάρος της προσφεύγουσας εταιρείας κύριος φόρος ποσού 84,06 ευρώ, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.2859/2000.

ε) Με την υπ' αριθμ /26-11-2018 οριστική πράξη διορθωτικού προσδιορισμού Φ.Π.Α. του Προϊσταμένου του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., φορολογικού έτους 2015, καταλογίστηκε σε βάρος της προσφεύγουσας εταιρείας κύριος φόρος ποσού 2.625,25 ευρώ πλέον προστίμου φόρου λόγω ανακρίβειας ποσού 745,73 ευρώ, ήτοι συνολικό ποσό 3.370,98 ευρώ, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 2859/2000 και του άρθρου 49 παρ. 1 του ν.4509/2017.

στ) Με την υπ' αριθμ /26-11-2018 οριστική πράξη διορθωτικού προσδιορισμού Φ.Π.Α. του Προϊσταμένου του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., φορολογικού έτους 2016, καταλογίστηκε σε βάρος της προσφεύγουσας εταιρείας κύριος φόρος ποσού 3,34 ευρώ πλέον προστίμου φόρου λόγω ανακρίβειας ποσού 1,67 ευρώ, ήτοι συνολικό ποσό 5,01 ευρώ, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.2859/2000 και του άρθρου 49 παρ. 1 του ν.4509/2017.

Οι παραπάνω οριστικές πράξεις διορθωτικού προσδιορισμού Φ.Π.Α. εκδόθηκαν συνεπεία της από 26/11/2018 έκθεσης μερικού ελέγχου προσδιορισμού φόρου προστιθέμενης αξίας του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., σύμφωνα με την οποία προέκυψαν διαφορές μεταξύ των δεδομένων των βιβλίων, αυτών των περιοδικών δηλώσεων της χρήσης και του ελέγχου:

- Για το φορολογικό έτος 2014 διαπιστώθηκαν διαφορές στις φορολογητέες δαπάνες κατά 615,44 ευρώ, οι οποίες οφείλονται στο γεγονός ότι η επιχείρηση συμπεριέλαβε στις φορολογητέες δαπάνες της το παραπάνω ποσό που αφορά δαπάνη για προσημείωση υποθήκης ακινήτου που ανήκει στα μέλη της εταιρείας, όπως έχει παρουσιαστεί και στον παραπάνω πίνακα των λογιστικών διαφορών στη φορολογία εισοδήματος της χρήσης 2014, κατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων 30-32 του ν.2859/2000. Το ποσό του μη εκπεστέου Φ.Π.Α. ανέρχεται σε 141,55 ευρώ.

- Για το φορολογικό έτος 2015 διαπιστώθηκαν οι κάτωθι διαφορές:

1. στις φορολογητέες εκροές με συντελεστή 13%, ποσού 3.008,83 ευρώ και στις φορολογητέες εκροές με συντελεστή 23%, ποσού 4.738,80 ευρώ, ήτοι συνολική διαφορά φορολογητέων εκροών 7.747,63 ευρώ.

Τα παραπάνω ποσά προέκυψαν από αναγωγή σε φορολογητέες εκροές και σε απαλλασσόμενες εκροές του ποσού των 301.276,09 ευρώ που θεωρήθηκε αποκρυβείσα φορολογητέα ύλη (άρθρο 28 ν. 3296/04) και προστέθηκε ως λογιστική διαφορά στα καθαρά κέρδη της προσφεύγουσας, όπως έχει παρουσιαστεί και στον παραπάνω πίνακα των λογιστικών διαφορών στη φορολογία εισοδήματος της χρήσης 2015.

2. στις φορολογητέες δαπάνες κατά 6.479,46 ευρώ, οι οποίες οφείλονται στο γεγονός ότι η επιχείρηση συμπεριέλαβε στις φορολογητέες δαπάνες της τα παρακάτω ποσά: α) τη δαπάνη του λογαριασμού ποσού 5.814,03 ευρώ που αφορά δαπάνη μίσθωσης Ε.Ι.Χ. με αριθμό κυκλοφορίας , για την οποία δεν παρέχεται έκπτωση του Φ.Π.Α. σύμφωνα με τα οριζόμενα του άρθρου 30 παρ. 4 του ν. 2859/2000, με το ποσό του μη εκπεστέου Φ.Π.Α. να ανέρχεται σε 1.337,23 ευρώ, β) τη δαπάνη για προσημείωση υποθήκης ακινήτου που ανήκει στα μέλη της εταιρείας, για την οποία δεν παρέχεται έκπτωση του Φ.Π.Α., με το ποσό του μη εκπεστέου Φ.Π.Α. να ανέρχεται σε 107,05 ευρώ και γ) τη δαπάνη του λογαριασμού ποσού 200,00 ευρώ, της οποίας το δικαιολογητικό δεν εκδόθηκε προς την προσφεύγουσα επιχείρηση, αλλά προς την , ΑΦΜ , με το ποσό του μη εκπεστέου Φ.Π.Α. να ανέρχεται σε 46,00 ευρώ.

- Για το φορολογικό έτος 2016 διαπιστώθηκαν διαφορές στις φορολογητέες δαπάνες κατά 730,89 ευρώ, οι οποίες οφείλονται στο γεγονός ότι η επιχείρηση συμπεριέλαβε στις φορολογητέες δαπάνες της το παραπάνω ποσό που έχει καταχωρηθεί στο λογαριασμό και αφορά προσωπικές δαπάνες των μελών της εταιρείας, όπως έχει παρουσιαστεί και στον παραπάνω πίνακα των λογιστικών διαφορών στη φορολογία εισοδήματος ης χρήσης 2016, κατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων 30-32 του ν.2859/2000. Το ποσό του Φ.Π.Α. χωρίς δικαίωμα έκπτωσης ανέρχεται σε 168,11 ευρώ.

3. ΧΑΡΤΟΣΗΜΟ ΑΝΑΛΗΨΕΩΝ - ΚΑΤΑΘΕΣΕΩΝ ΜΕΤΟΧΩΝ

ζ) Με την υπ' αριθμ /26-11-2018 οριστική πράξη διορθωτικού προσδιορισμού τελών χαρτοσήμου του Προϊσταμένου του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., φορολογικού έτους 2014, καταλογίστηκαν σε βάρος της προσφεύγουσας εταιρείας τέλη χαρτοσήμου ποσού 250,00 ευρώ πλέον εισφοράς 20% υπέρ ΟΓΑ επί χαρτοσήμου ποσού 50,00 ευρώ πλέον προστίμου φόρου τέλους χαρτοσήμου ποσού 125,00 ευρώ πλέον πρόσθετου φόρου ΟΓΑ χαρτοσήμου ποσού 25,00 ευρώ, ήτοι συνολικό ποσό 450,00 ευρώ, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Τελών Χαρτοσήμου και του άρθρου 49 του ν. 4509/2017.

4. ΠΑΡΑΚΡΑΤΟΎΜΕΝΟΣ ΦΟΡΟΣ ΜΕΡΙΣΜΑΤΩΝ

η) Με την υπ' αριθμ /26-11-2018 οριστικής πράξης διορθωτικού προσδιορισμού παρακρατούμενου φόρου στα εισοδήματα από μερίσματα του Προϊσταμένου του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., φορολογικού έτους 2014, καταλογίστηκε σε βάρος της προσφεύγουσας εταιρείας κύριος φόρος ποσού 1.499,95 ευρώ πλέον προστίμου φόρου λόγω ανακρίβειας ποσού 749,98 ευρώ, ήτοι συνολικό ποσό 2.249,93 ευρώ, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4172/2013 και του άρθρου 49 παρ. 1 του ν.4509/2017.

5. Κ.Φ.Α.Σ. - Ε.Λ.Π. - Κ.Φ.Δ.

θ) Με την υπ' αριθμ /26-11-2018 πράξη επιβολή προστίμου άρθρου 7 ν.4337/2015 του Προϊσταμένου του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., φορολογικού έτους 2014, επιβλήθηκε σε βάρος της προσφεύγουσας εταιρείας πρόστιμο ποσού 66.658,74 ευρώ, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 7 παρ. 3 περ. στ' του ν. 4337/2015. Η παράβαση καταλογίστηκε διότι η προσφεύγουσα κατά το παραπάνω φορολογικό έτος δεν εξέδωσε παραστατικά στοιχεία, τουλάχιστον σε μία περίπτωση, συνολικής αξίας 266.634,97 ευρώ, κατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων 6, 7, 8 του Κ.Φ.Α.Σ. και του άρθρου 13 παρ. 1 του ν. 4174/2013.

ι) Με την υπ' αριθμ /26-11-2018 πράξη επιβολής προστίμου άρθρου 7 ν.4337/2015 του Προϊσταμένου του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., φορολογικού έτους 2015, επιβλήθηκε σε βάρος της προσφεύγουσας εταιρείας πρόστιμο συνολικού ποσού 126.272,18 ευρώ, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 7 παρ. 3 περ. β' του ν. 4337/2015. Η παράβαση καταλογίστηκε διότι η προσφεύγουσα κατά το παραπάνω φορολογικό έτος καταχώρησε στα βιβλία, αγορές ή έξοδα που δεν έχουνε πραγματοποιηθεί και δεν έχει εκδοθεί φορολογικό στοιχείο, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 13 παρ. 1 του ν. 4174/2013 και του άρθρου 2 παρ. 3 του Κ.Φ.Α.Σ. ή 5 των Ε.Λ.Π. Συγκεκριμένα οι ανύπαρκτες συναλλαγές που καταχωρήθηκαν στα βιβλία, για τις οποίες δεν έχουν εκδοθεί φορολογικά στοιχεία αναλύονται ως ακολούθως:
 

ια) Με την υπ' αριθμ /26-11-2018 πράξη επιβολής προστίμου άρθρου 54 ν. 4174/2013 του Προϊσταμένου του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., φορολογικού έτους 2014, επιβλήθηκε σε βάρος της προσφεύγουσας εταιρείας πρόστιμο συνολικού ποσού 2.600,00 ευρώ. Η παράβαση καταλογίστηκε διότι η προσφεύγουσα κατά το παραπάνω φορολογικό έτος:

1. Υπέβαλε ανακριβή Ανακεφαλαιωτικό Πίνακα Ενδοκοινοτικών Αποκτήσεων (listing), που προβλέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 36 παρ. 5δ του ν.2859/00, όπως ίσχυε για τις ενδοκοινοτικές αποκτήσεις αγαθών που πραγματοποίησε, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 11 παρ. 1 και 2 και 12 του ν.2859/0000, κατά το μήνα Μάιο 2014.

Για την παράβαση αυτή επιβάλλεται συνολικό πρόστιμο 100,00 ευρώ, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 54 παρ. 1 περ. α' και παρ. 2 περ.α' του ν. 4174/2013.

2. Δε συμμορφώθηκε με τις κατά το άρθρο 13 υποχρεώσεις της, ήτοι δεν τήρησε το Λογαριασμό 94, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 8 του άρθρου 4 της υποπαραγράφου Ε1 της παραγράφου Ε του ν. 4093/2012 (Κ.Φ.Α.Σ.), κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 13 παρ. 1 του ν.4174/2013.

Για την παράβαση αυτή επιβάλλεται συνολικό πρόστιμο 2.500,00 ευρώ, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 54 παρ. 1 περ. η' και παρ. 2 περ. ε' του ν. 4174/2013.

ιβ) Με την υπ' αριθμ /26-11-2018 πράξη επιβολής προστίμου άρθρου 54 ν.4174/2013 του Προϊσταμένου του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., φορολογικού έτους 2015, επιβλήθηκε σε βάρος της προσφεύγουσας εταιρείας πρόστιμο ποσού 100,00 ευρώ, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 54 παρ. 1 περ. α' και παρ. 2 περ. α' του ν. 4174/2013. Η παράβαση καταλογίστηκε διότι η προσφεύγουσα κατά το παραπάνω φορολογικό έτος υπέβαλε ανακριβή Ανακεφαλαιωτικό Πίνακα Ενδοκοινοτικών Αποκτήσεων (listing), που προβλέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 36 παρ. 5δ του ν.2859/00, όπως ίσχυε για τις ενδοκοινοτικές αποκτήσεις αγαθών που πραγματοποίησε, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 11 παρ. 1 και 2 και 12 του ν.2859/00, κατά το μήνα Απρίλιο 2015.

ιγ) Με την υπ' αριθμ. της /26-11-2018 πράξη επιβολής προστίμου άρθρου 54 ν.4174/2013 του Προϊσταμένου του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., φορολογικού έτους 2018, επιβλήθηκε σε βάρος της προσφεύγουσας εταιρείας πρόστιμο ποσού 5.000,00 ευρώ, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 21 παρ. 4 και 56 παρ. 3 του ν. 4174/2013. Η παράβαση καταλογίστηκε διότι η προσφεύγουσα δεν έθεσε στη διάθεση της φορολογικής αρχής το Φάκελο Τεκμηρίωσης μέσα στην προθεσμία που ορίζεται στην παρ. 4 του άρθρου 21 του ν. 4174/2013 (για το φορολογικό έτος 2016).

Επειδή η προσφεύγουσα εταιρεία στρέφεται κατά των παρακάτω πράξεων και ζητάει την ακύρωσή τους:

1. της υπ' αριθμ /26-11-2018 οριστικής πράξη διορθωτικού προσδιορισμού τελών χαρτοσήμου του Προϊσταμένου του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., φορολογικού έτους 2014,

2. της υπ' αριθμ /26-11-2018 πράξης επιβολής προστίμου άρθρου 54 ν. 4174/2013 του Προϊσταμένου του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., φορολογικού έτους 2014,

3. της υπ' αριθμ /26-11-2018 πράξης επιβολής προστίμου άρθρου 54 ν. 4174/2013 του Προϊσταμένου του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., φορολογικού έτους 2015 και

4. της υπ' αριθμ /26-11-2018 πράξης επιβολής προστίμου άρθρου 56 ν. 4174/2013 του Προϊσταμένου του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., φορολογικού έτους 2018, χωρίς ωστόσο να επικαλείται οποιοδήποτε στοιχείο ή συγκεκριμένους ισχυρισμούς για την ακύρωση αυτών.

ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΦΟΡΟ ΜΕΡΙΣΜΑΤΩΝ

Επειδή σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 36 του ν. 4172/2013:

«1. Ο όρος «μερίσματα» σημαίνει το εισόδημα που προκύπτει από μετοχές, ιδρυτικούς τίτλους, ή άλλα δικαιώματα συμμετοχής σε κέρδη τα οποία δεν αποτελούν απαιτήσεις από οφειλές (χρέη), καθώς και το εισόδημα από άλλα εταιρικά δικαιώματα, στα οποία περιλαμβάνονται τα μερίδια, οι μερίδες συμπεριλαμβανομένων των προμερισμάτων και μαθηματικών αποθεματικών, οι συμμετοχές σε κέρδη προσωπικών επιχειρήσεων, οι διανομές των κερδών από κάθε είδους νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, καθώς και κάθε άλλο συναφές διανεμόμενο ποσό.

2. Εάν η διανομή των μερισμάτων υπόκειται σε παρακράτηση φόρου, όπως ορίζεται στο Μέρος Τέταρτο του Κ.Φ.Ε., ο παρακρατούμενος φόρος εξαντλεί τη φορολογική υποχρέωση μόνο για τα φυσικά πρόσωπα και για το συγκεκριμένο είδος εισοδήματος του φορολογούμενου με βάση τον Κ.Φ.Ε.»

Επειδή σύμφωνα με το άρθρο 40 παρ. 1 του ν. 4172/2013, όπως ίσχυε για το φορολογικό έτος 2014: «1. Τα μερίσματα φορολογούνται με συντελεστή δέκα τοις εκατό (10%)».

Επειδή σύμφωνα με το άρθρο 48 παρ. 1, 3 και 4 του ν. 4172/2013:

«1. Τα ενδοομιλικά μερίσματα που εισπράττει ένα νομικό πρόσωπο που είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδας, απαλλάσσονται από το φόρο, εάν το νομικό πρόσωπο που προβαίνει στη διανομή: α) περιλαμβάνεται στους τύπους που απαριθμούνται στο Παράρτημα Ι Μέρος Α' της Οδηγίας 2011/96/ΕΕ, όπως ισχύει, και

β) είναι φορολογικός κάτοικος κράτους-μέλους της ΕΕ, σύμφωνα με τη νομοθεσία του κράτους αυτού και δεν θεωρείται κάτοικος τρίτου κράτους εκτός ΕΕ κατ' εφαρμογήν όρων σύμβασης αποφυγής διπλής φορολογίας που έχει συναφθεί με αυτό το τρίτο κράτος, και

γ) υπόκειται, χωρίς τη δυνατότητα επιλογής ή απαλλαγής, σε έναν από τους φόρους που αναφέρονται στο Παράρτημα Ι Μέρος Β' της Οδηγίας 2011/96/ΕΕ ή σε οποιοδήποτε άλλον φόρο αντικαταστήσει έναν από τους φόρους αυτούς, και

δ) ο λήπτης φορολογούμενος κατέχει ελάχιστο ποσοστό συμμετοχής τουλάχιστον δέκα τοις εκατό (10%) της αξίας ή του πλήθους του μετοχικού ή βασικού κεφαλαίου ή των δικαιωμάτων ψήφου του νομικού προσώπου που διανέμει, και

ε) το ελάχιστο ποσοστό συμμετοχής διακρατείται τουλάχιστον είκοσι τέσσερεις (24) μήνες.

3. Εάν διανέμονται κέρδη από νομικό πρόσωπο σε λήπτη φορολογούμενο που δεν έχει διακρατήσει το ελάχιστο ποσοστό συμμετοχής επί είκοσι τέσσερεις (24) μήνες, αλλά πληρούται η προϋπόθεση γ' της παραγράφου 1, ή αυτή της παραγράφου 2, ο λήπτης φορολογούμενος μπορεί προσωρινά να ζητήσει την απαλλαγή που προβλέπεται στις εν λόγω παραγράφους, εφόσον καταθέσει στη Φορολογική Διοίκηση εγγυητική επιστολή υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου, ίση με το ποσό του φόρου που θα όφειλε να καταβάλει σε περίπτωση μη χορήγησης της απαλλαγής. Η απαλλαγή καθίσταται οριστική και η εγγύηση λήγει κατά την ημερομηνία που συμπληρώνονται είκοσι τέσσερεις (24) μήνες διακράτησης του ελάχιστου ποσοστού συμμετοχής. Εάν ο φορολογούμενος παύει να διακρατεί το ελάχιστο ποσοστό συμμετοχής πριν τη συμπλήρωση των είκοσι τεσσάρων (24) μηνών, η εγγύηση καταπίπτει υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου κατά την ημερομηνία αυτή.»

4. Εάν η διανομή κερδών που αναφέρεται στην παράγραφο 1 και 2 προκύπτει από συμμετοχή σε άλλο νομικό πρόσωπο, ο φορολογούμενος δεν μπορεί να εκπέσει τις επιχειρηματικές δαπάνες που συνδέονται με τη συμμετοχή αυτή.»

Επειδή με την ΠΟΛ. 1039/26.1.2015 με θέμα "Οδηγίες για την εφαρμογή των άρθρων 48 και 63 του Ν.4172/2013, αναφορικά με την απαλλαγή ενδοομιλικών μερισμάτων και παρακράτησης φόρου ενδοομιλικών πληρωμών" διευκρινίστηκαν τα εξής:

«Άρθρο 48
Απαλλαγή ενδοομιλικών μερισμάτων

1. Με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου αυτού παρέχεται απαλλαγή από το φόρο εισοδήματος για τα μερίσματα που εισπράττει ένα νομικό πρόσωπο που είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδας, εφόσον πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

α) το νομικό πρόσωπο που προβαίνει στη διανομή (καταβάλλων):

i) περιλαμβάνεται στους τύπους που απαριθμούνται στο Παράρτημα Ι Μέρος Α' της Οδηγίας 2011/96/ΕΕ, όπως ισχύει,

ii) είναι φορολογικός κάτοικος κράτους - μέλους της ΕΕ, σύμφωνα με τη νομοθεσία του κράτους αυτού και δεν θεωρείται κάτοικος τρίτου κράτους εκτός ΕΕ κατ' εφαρμογή όρων σύμβασης αποφυγής διπλής φορολογίας που έχει συναφθεί με αυτό το τρίτο κράτος και

iii) υπόκειται, χωρίς τη δυνατότητα επιλογής ή απαλλαγής, σε έναν από τους φόρους που αναφέρονται στο Παράρτημα Ι Μέρος Β' της Οδηγίας 2011/96/ΕΕ ή σε οποιονδήποτε άλλον φόρο αντικαταστήσει έναν από τους φόρους αυτούς και

β) το νομικό πρόσωπο που λαμβάνει τα μερίσματα (λήπτης):

i) κατέχει ελάχιστο ποσοστό συμμετοχής τουλάχιστον δέκα τοις εκατό (10%) της αξίας ή του πλήθους του μετοχικού ή βασικού κεφαλαίου ή των δικαιωμάτων ψήφου του νομικού προσώπου που διανέμει και

ii) διακρατεί το ως άνω ποσοστό τουλάχιστον είκοσι τέσσερις (24) μήνες.

Ως προς τον καταβάλλοντα τα μερίσματα διευκρινίζεται ότι στο Παράρτημα Ι Μέρος Α' της Οδηγίας Μητρικών - Θυγατρικών, στον πίνακα των εταιρειών που αναφέρονται στο άρθρο 2 περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων και οι εταιρείες του ελληνικού δικαίου που αποκαλούνται «ανώνυμη εταιρεία, εταιρεία περιορισμένης ευθύνης (Ε.Π.Ε), καθώς και άλλες εταιρείες που έχουν συσταθεί βάσει του ελληνικού δικαίου και υπόκεινται σε φορολογία εταιρειών στην Ελλάδα». Επίσης, στο Μέρος Β' του ίδιου ως άνω Παραρτήματος, στον πίνακα φόρων που αναφέρονται στο άρθρο 2 στοιχείο α περίπτωση iii, περιλαμβάνεται μεταξύ άλλων και ο φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων κερδοσκοπικού χαρακτήρα στην Ελλάδα.

Επομένως, προκειμένου για την εφαρμογή των ανωτέρω διατάξεων, ο καταβάλλων μπορεί να είναι νομικό πρόσωπο είτε της ημεδαπής είτε της αλλοδαπής (Ε.Ε.) και περαιτέρω, προκειμένου για νομικά πρόσωπα της ημεδαπής, αυτά μπορεί να είναι, πέρα από τα ρητά κατανομαζόμενα στο Παράρτημα της Οδηγίας (Α.Ε. και Ε.Π.Ε.), οι ΙΚΕ, καθώς και οι προσωπικές εταιρίες, οι οποίες πλέον υπόκεινται σε φορολογία εταιρειών στην Ελλάδα

Ομοίως, ως προς τον λήπτη των μερισμάτων, φορολογικό κάτοικο Ελλάδος, επισημαίνεται ότι και αυτός πρέπει να είναι, κατά ρητή διατύπωση του νόμου, νομικό πρόσωπο. Ως τέτοιο νοείται, σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν και πιο πάνω, τα οριζόμενα στην περ. γ' του άρθρου 2 του Ν.4172/2013 πρόσωπα, ήτοι επιχείρηση ή εταιρεία με νομική προσωπικότητα ή ένωση επιχειρήσεων ή εταιρειών με νομική προσωπικότητα (κεφαλαιουχικές και προσωπικές εταιρείες).

Το ποσό των εισπραττόμενων μερισμάτων που απαλλάσσεται της φορολογίας εισοδήματος με βάση τις κοινοποιούμενες διατάξεις, προκειμένου για τα νομικά πρόσωπα που τηρούν διπλογραφικά βιβλία, εμφανίζεται σε ειδικό λογαριασμό αποθεματικού, το οποίο όμως δεν φέρει τον όρο «αφορολόγητο» όπως άλλωστε έχει διευκρινιστεί με την ΠΟΛ.1007/2014 εγκύκλιό μας για τα αφορολόγητα έσοδα που προβλέπονται από τις διατάξεις του νέου Κ.Φ.Ε, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και τα εισπραττόμενα μερίσματα κατ' εφαρμογή του άρθρου 48. Για τα λοιπά νομικά πρόσωπα που τηρούν απλογραφικά βιβλία, το απαλλασσόμενο ποσό θα αφαιρείται κατ' ανάγκη από τα καθαρά κέρδη προκειμένου για το προσδιορισμό των φορολογητέων κερδών τους, δίχως να εμφανίζεται σε λογαριασμό αποθεματικού.

Για την τεκμηρίωση της πλήρωσης των προϋποθέσεων του άρθρου 48 το νομικό πρόσωπο που λαμβάνει τα μερίσματα δεν συμπληρώνει ειδικό έντυπο κατ' εφαρμογή των διατάξεων της παρ. 5 του ίδιου άρθρου, καθόσον για την εκπλήρωση της συνδρομής των προϋποθέσεων για την εφαρμογή του άρθρου αυτού έχει ενσωματωθεί στο έντυπο φορολογίας εισοδήματος, ειδικός πίνακας ο οποίος συμπληρώνονται μαζί τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος στις αντίστοιχες προθεσμίες υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος του φορολογικού έτους μέσα στο οποίο αποκτήθηκαν τα υπόψη εισοδήματα, με βάση τις διατάξεις του άρθρου 68 του ίδιου νόμου.

3. Με τις διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου προβλέπεται ότι εάν ο λήπτης (νομικό πρόσωπο), δικαιούχος του εισοδήματος, δεν πληροί την προϋπόθεση διακράτησης του ποσοστού συμμετοχής (24 μήνες) κατά το χρόνο χορήγησης του φορολογικού πλεονεκτήματος, ήτοι κατά το χρόνο λήψης της απόφασης διανομής των μερισμάτων από τα αρμόδια όργανα του καταβάλλοντος νομικού προσώπου ή προκειμένου για τα μερίσματα που διανέμουν οι προσωπικές εταιρίες κατά το χρόνο απόκτησης αυτών από τα μέλη τους, αλλά πληρούνται οι λοιπές προϋποθέσεις του νόμου, ο λήπτης φορολογούμενος μπορεί προσωρινά να ζητήσει απαλλαγή από το φόρο εισοδήματος για τα εισπραττόμενα μερίσματα, εφόσον καταθέσει στη Φορολογική Διοίκηση εγγυητική επιστολή υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου, ίση με το ποσό του φόρου που θα όφειλε να καταβάλει σε περίπτωση μη χορήγησης της απαλλαγής. Ως εισπραττόμενα μερίσματα λαμβάνεται το καθαρό ποσό των μερισμάτων που εισέπραξε ο δικαιούχος μετά την αναγωγή του σε μικτό ποσό με την προσθήκη του φόρου εισοδήματος του αλλοδαπού νομικού προσώπου και του παρακρατηθέντος φόρου. Κατά συνέπεια, το ποσό της εγγυητικής επιστολής προκύπτει ως εξής:

Φορολογικός συντελεστής x εισπραττόμενο ποσό (μικτό)

Η απαλλαγή καθίσταται οριστική και η εγγύηση λήγει κατά την ημερομηνία που συμπληρώνονται είκοσι τέσσερεις (24) μήνες διακράτησης του ελάχιστου ποσοστού συμμετοχής. Εάν ο φορολογούμενος παύει να διακρατεί το ελάχιστο ποσοστό συμμετοχής πριν τη συμπλήρωση των 24 μηνών, η εγγύηση καταπίπτει υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου κατά την ημερομηνία αυτή και περαιτέρω επιβάλλεται αναδρομικά φορολογία στα κέρδη του νομικού προσώπου, με τις κυρώσεις που προβλέπονται με βάση τις διατάξεις του Ν.4174/2013.

Η εγγυητική επιστολή θα πρέπει να κατατίθεται χειρόγραφα στην αρμόδια Φορολογούσα Αρχή (Δ.Ο.Υ.) μέχρι την ημερομηνία υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος του φορολογικού έτους μέσα στο οποίο αποκτήθηκε το σχετικό εισόδημα για το οποίο αιτείται η σχετική απαλλαγή. Τα στοιχεία της εγγυητικής επιστολής θα πρέπει να αναγράφονται στο σχετικό έντυπο της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος σε ειδικό πίνακα που έχει προβλεφθεί για το σκοπό αυτό.»

Επειδή, εν προκειμένω, η προσφεύγουσα επιχείρηση συμμετέχει με ποσοστό 50%, ως ομόρρυθμο μέλος, στην επιχείρηση ΑΦΜ Κατά το φορολογικό έτος 2014 η προσφεύγουσα εισέπραξε ενδοομιλικά μερίσματα από την ανωτέρω επιχείρηση, ποσού 14.999,51 ευρώ. Όπως αναφέρεται και στην οικεία έκθεση ελέγχου φορολογίας εισοδήματος του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ.:

• Ως προς την καταβάλλουσα τα μερίσματα επιχείρηση αυτή:

α) περιλαμβάνεται στους τύπους που απαριθμούνται στο Παράρτημα Ι Μέρος Α' της Οδηγίας 2011/96/ΕΕ,

β) είναι φορολογικός κάτοικος κράτους μέλους της ΕΕ, σύμφωνα με τη νομοθεσία του κράτους αυτού και δε θεωρείται κάτοικος τρίτου κράτους εκτός ΕΕ κατ' εφαρμογή όρων σύμβασης αποφυγής διπλής φορολογίας που έχει συναφθεί με αυτό το τρίτο κράτος, και

γ) υπόκειται, χωρίς την δυνατότητα επιλογής ή απαλλαγής σε έναν από τους φόρους που αναφέρονται στο παράρτημα Ι Μέρος Β'της Οδηγίας 2011/96/ΕΕ ή σε οποιονδήποτε άλλον φόρο αντικαταστήσει έναν από τους φόρους αυτούς.

• Ως προς την προσφεύγουσα, λήπτη των μερισμάτων, αυτή:

α) κατέχει ποσοστό συμμετοχής 50%, επομένως πληροί την προϋπόθεση του ποσοστού συμμετοχής τουλάχιστον 10% της αξίας ή του πλήθους του μετοχικού ή του βασικού κεφαλαίου ή των δικαιωμάτων ψήφου του νομικού προσώπου που διανέμει και β) η ημερομηνία κτήσης της συμμετοχής είναι στις 09/05/2014.

Επειδή, με βάση τα ανωτέρω, η προσφεύγουσα κατά το χρόνο χορήγησης του φορολογικού πλεονεκτήματος, ήτοι προκειμένου για τα μερίσματα που διανέμουν οι προσωπικές εταιρίες κατά το χρόνο απόκτησης αυτών από τα μέλη τους, δηλαδή την 31/12/2014, δεν πληρούσε την προϋπόθεση διακράτησης του ποσοστού συμμετοχής (24 μήνες). Συνεπώς όφειλε, προκειμένου να τύχει απαλλαγής από από το φόρο εισοδήματος για τα εισπραττόμενα μερίσματα, να εκδόσει εγγυητική επιστολή υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου και να την καταθέσει χειρόγραφα στην αρμόδια φορολογική αρχή μέχρι την ημερομηνία υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος σύμφωνα με τις διατάεξις της Π0Λ.1039/2015. Ωστόσο, αν και εξέδωσε τη με αριθμ./29-07-2015 εγγυητική επιστολή υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου ποσού 6.044,80 ευρώ, ουδέποτε την κατέθεσε, ως όφειλε, χειρόγραφα στην αρμόδια φορολογική αρχή. Συνεπώς δε δύναται να τύχουν εφαρμογής οι διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 48 του ν. 4172/2013 και η προσφεύγουσα έπρεπε να είχε φορολογηθεί για το ποσό των 14.991,51 ευρώ που εισέπραξε ως μερίσματα από την εταιρεία με ΑΦΜ Επομένως ορθώς ο έλεγχος αφενός πρόσθεσε ως λογιστική διαφορά το παραπάνω ποσό και αφετέρου δεν το αφαίρεσε κατά την διανομή των κερδών της, ώστε να παρακρατηθεί ο φόρος με συντελεστή 10%.

ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ

Α. ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ ΕΤΟΣ 2014

Επειδή από το σύνολο των λογιστικών διαφορών για το φορολογικό έτος 2014, η προσφεύγουσα προσβάλλει τις κάτωθι:
 

Επειδή, ως προς την πρώτη λογιστική διαφορά ποσού 14.999,51 ευρώ, η προσφεύγουσα ισχυρίζεται ότι έχουν εφαρμογή οι διατάξεις των παρ. 1 και 3 του άρθρου 48 του ν. 4172/2013. Η εγγυητική επιστολή υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου είχε εκδοθεί, αλλά η αρμόδια φορολογική αρχή δε δέχτηκε να την παραλάβει, ωστόσο η άρνηση αυτή της φορολογικής αρχής δεν μπορεί να λειτουργήσει σε βάρος της.

Επειδή, όπως έχει ήδη αναφερθεί παραπάνω στα σχετικά με το φόρο μερισμάτων, κατά τον χρόνο του φορολογικού πλεονεκτήματος δε συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις των παρ. 1 και 3 του άρθρου 48 του ν. 4172/2013, και επιπλέον δεν προκύπτει από κάποιο στοιχείο η άρνηση της αρμόδιας φορολογικής αρχής να παραλάβει τη με αριθμ /29-07-2015 εγγυητική επιστολή της προσφεύγουσας υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου, ο σχετικός ισχυρισμός της προσφεύγουσας απορρίπτεται ως αβάσιμος.

Επειδή, ως προς η δεύτερη λογιστική διαφορά ποσού 266.634,97 ευρώ, η προσφεύγουσα για το φορολογικό έτος 2014 δεν τήρησε, ως όφειλε σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 8 του άρθρου 4 του ν. 4093/2012 (Κ.Φ.Α.Σ.) και της ερμηνευτικής ΠΟΛ. 1004/2013, τον «Λογαριασμό 94» για το φορολογικό έτος 2014, ο έλεγχος των αποθεμάτων έγινε με την μέθοδο της κλειστής αποθήκης κατά την 29/12/2014, 30/12/2014 και την 31/12/2014 και προέκυψαν για 63 είδη διαφορές συνολικού ποσού 266.634,97 ευρώ. Ο έλεγχος θεώρησε ότι όλες οι διαφορές στις ποσότητες των ειδών αυτών, όπως καταγράφονται αναλυτικά στις σελ. 72-74 της οικείας έκθεσης ελέγχου φορολογίας εισοδήματος, πουλήθηκαν τουλάχιστον σε μία περίπτωση χωρίς την έκδοση του αντίστοιχου φορολογικού στοιχείου πώλησης. Συνεπώς η αποκρυβείσα φορολογητέα ύλη ποσού 266.634,97 ευρώ προστέθηκε ως λογιστική διαφορά στα φορολογητέα κέρδη της προσφεύγουσας.

Επειδή η προσφεύγουσα ισχυρίζεται ότι δεν υφίσταται φοροδιαφυγή ούτε απόκρυψη συναλλαγής, αντίθετα υπήρχαν φορολογικά στοιχεία που δεν είχαν από προφανές σφάλμα καταχωρηθεί. Συγκεκριμένα, δεν καταχωρήθηκαν τα υπ' αριθμ -27/01/2014 και /15-12-2014 τιμολόγια της εταιρίας , αξίας 136.183,26 ευρώ και 119.359,75 ευρώ αντίστοιχα. Σε ότι αφορά τη μη καταχώρηση τους, αυτή δε συνιστά απόκρυψη φορολογητέας ύλης, αλλά δαπάνη εκπεστέα. Συνεπώς σε κάθε περίπτωση δεν μπορεί να τεθεί θέμα φορολογικής παράβασης, ούτε βέβαια η εν λόγω δαπάνη μπορεί να αντιμετωπισθεί ως αποκρυβέν εισόδημα, καθώς το έλλειμμα οφείλεται συγκεκριμένα σε μη καταχώρηση δαπανών και δε μπορεί να γίνει αναγωγή σε παράβαση μη έκδοσης.

Επειδή τα παραπάνω τιμολόγια της εταιρίας που επικαλείται η προσφεύγουσα αφενός δεν αντιστοιχούν στις ημερομηνίες που έγινε ο έλεγχος της κλειστής αποθήκης, δηλαδή κατά την 29/12/2014, 30/12/2014 και την 31/12/2014, και αφετέρου αν λαμβάνονταν υπόψη από τον έλεγχο, η διαπιστωθείσα διαφορά δε θα καλυπτόταν αλλά θα αυξανόταν (επειδή θα αυξανόταν η ποσότητα των αγορών), ο παραπάνω ισχυρισμός της προσφεύγουσας απορρίπτεται ως αβάσιμος.

Β. ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ ΕΤΟΣ 2015

Επειδή από το σύνολο των λογιστικών διαφορών για το φορολογικό έτος 2015, η προσφεύγουσα προσβάλλει τις κάτωθι:
 

Επειδή ως προς τις λογιστικές διαφορές του λογαριασμού 20-00-00-0000 «Αγορές εμπορευμάτων εσωτερικού χωρίς ΦΠΑ»:

α) το ποσό 315.680,44 ευρώ αφορά αγορές εμπορευμάτων, οι οποίες καταχωρήθηκαν δύο φορές στα βιβλία της προσφεύγουσας. Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται στην οικεία έκθεση ελέγχου, οι συναλλαγές με αριθμό εγγραφής ημερολογίου , και δεν πληρούν την προϋπόθεση που ορίζεται με την περίπτωση β' του άρθρου 22 του ν. 4172/2013 (ήτοι δεν αντιστοιχούν σε πραγματική συναλλαγή) και δεν αναγνωρίστηκαν προς έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα της προσφεύγουσας.

β) το ποσό 18.817,01 ευρώ προέκυψε καθώς η προσφεύγουσα στην υποβληθείσα με αριθμ. /13-08-2018 τροποιητική δήλωση φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2015 συμπεριέλαβε για τον προσδιορισμό του αποτελέσματος αγορές, οι οποίες δεν ήταν καταχωρημένες στα τηρούμενα βιβλία της και συνεπώς δεν αναγνωρίστηκαν προς έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα σύμφωνα με τις διατάξεις της περίπτωσης γ' του άρθρου 22 του ν.4172/2013.

Επειδή η προσφεύγουσα επικαλείται έγγραφη βεβαίωση του μηχανικού που ήταν υπεύθυνος για το μηχανογραφικό σύστημα του λογιστηρίου που τηρούσε τα βιβλία της, από την οποία προκύπτει ότι υπήρχε τεχνικό σφάλμα με αποτέλεσμα να μην εμφανίζονται κάποιες εγγραφές, ενώ άλλες να εμφανίζονται διπλές. Μετά την παραμετροποίηση και την διόρθωση της βάσης δεδομένων οι εγγραφές εμφανίζονται κανονικά. Τα μη καταχωρηθέντα ποσά υπερέβαιναν σε αξία κατά 17.101,35 ευρώ τα φερόμενα ως διπλοκαταχωρημένα, από το οποίο σαφώς προκύπτει ότι δεν υπήρξε πρόθεση φοροδιαφυγής αλλά τεχνικό σφάλμα. Σε κάθε περίπτωση η εταιρεία υπέβαλε την υπ' αριθμ /13-08-2018 τροποποιητική δήλωση φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2015 που απεικόνιζε την πραγματική φορολογητέα ύλη για την οποία η εταιρεία έπρεπε να καταβάλει φόρο.

Επειδή στο άρθρο 22 του ν. 4172/2013 ορίζεται:

«Άρθρο 22 Εκπιπτόμενες επιχειρηματικές δαπάνες

Κατά τον προσδιορισμό του κέρδους από επιχειρηματική δραστηριότητα, επιτρέπεται η έκπτωση όλων των δαπανών, με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 23 του Κ.Φ.Ε., οι οποίες:

β) αντιστοιχούν σε πραγματική συναλλαγή και η αξία της συναλλαγής δεν κρίνεται κατώτερη ή ανώτερη της αγοραίας, στη βάση των στοιχείων που διαθέτει η Φορολογική Διοίκηση,

γ) εγγράφονται στα τηρούμενα βιβλία απεικόνισης των συναλλαγών της περιόδου κατά την οποία πραγματοποιούνται και αποδεικνύονται με κατάλληλα δικαιολογητικά».

Επειδή στην ΠΟΛ. 1113/2.6.2015 διευκρινίζεται:

«Άρθρο 22
Εκπιπτόμενες επιχειρηματικές δαπάνες

1. Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού τίθεται ο γενικός κανόνας για την έκπτωση των επιχειρηματικών δαπανών. Συγκεκριμένα, ορίζεται ότι κατά τον προσδιορισμό του κέρδους από επιχειρηματική δραστηριότητα των φυσικών προσώπων που αποκτούν εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, καθώς και των νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων, επιτρέπεται η έκπτωση όλων των δαπανών, οι οποίες πληρούν αθροιστικά τα ακόλουθα κριτήρια, με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 23 και της παραγράφου 4 του άρθρου 48, αναφορικά με τις δαπάνες που κατά ρητή διατύπωση του νόμου δεν εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων.

2. Ειδικότερα, εκπίπτουν οι δαπάνες που:

γ) εγγράφονται στα λογιστικά αρχεία (βιβλία) της επιχείρησης την περίοδο που πραγματοποιούνται και αποδεικνύονται με κατάλληλα δικαιολογητικά.

Επομένως, οι δαπάνες θα πρέπει να έχουν καταχωρηθεί στα τηρούμενα βιβλία του φορολογικού έτους που αυτές έχουν πραγματοποιηθεί με βάση τα κατάλληλα δικαιολογητικά »

Επειδή στις διατάξεις των άρθρων 3, 5 και 6 του ν. 4308/2014 (Ε.Λ.Π.) ορίζεται:

«Άρθρο 3 Λογιστικό σύστημα και βασικά λογιστικά αρχεία

1. Η οντότητα τηρεί, ως μέρος του λογιστικού συστήματός της, αρχείο κάθε συναλλαγής και γεγονότος αυτής που πραγματοποιείται στη διάρκεια της περιόδου αναφοράς, καθώς και των προκυπτόντων πάσης φύσεως εσόδων, κερδών, εξόδων, ζημιών, αγορών και πωλήσεων περιουσιακών στοιχείων, εκπτώσεων και επιστροφών, φόρων, τελών και των πάσης φύσεως εισφορών σε ασφαλιστικούς οργανισμούς.

2. Το λογιστικό σύστημα της οντότητας παρακολουθεί σε αρχείο κάθε στοιχείο του ισολογισμού, καθώς και κάθε μεταβολή αυτού.

5. Το λογιστικό σύστημα της οντότητας απαιτείται να παρακολουθεί τη λογιστική βάση των στοιχείων των εσόδων, εξόδων, περιουσιακών στοιχείων, υποχρεώσεων και καθαρής θέσης, κατά περίπτωση, με σκοπό την κατάρτιση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων της οντότητας, σύμφωνα με τον παρόντα νόμο. Το λογιστικό σύστημα της οντότητας απαιτείται να παρακολουθεί και τη φορολογική βάση των στοιχείων των εσόδων, εξόδων, περιουσιακών στοιχείων, υποχρεώσεων και καθαρής θέσης, κατά περίπτωση, με σκοπό τη συμμόρφωση με τη φορολογική νομοθεσία και την υποβολή φορολογικών δηλώσεων.

10. Όταν η οντότητα συντάσσει ισολογισμό, χρησιμοποιεί ένα κατάλληλο διπλογραφικό σύστημα για την παρακολούθηση των στοιχείων των παραγράφων 1 και 2 του παρόντος άρθρου και τηρεί: α) Αρχείο στο οποίο καταχωρείται αναλυτικά κάθε συναλλαγή και γεγονός (ημερολόγιο).

β) Αρχείο με τις μεταβολές κάθε τηρούμενου λογαριασμού (αναλυτικό καθολικό).

γ) Σύστημα συγκέντρωσης του αθροίσματος των αυξήσεων και μειώσεων (χρεώσεων και πιστώσεων), καθώς και το υπόλοιπο κάθε τηρούμενου λογαριασμού (ισοζύγιο).

Άρθρο 5 Διασφάλιση αξιοπιστίας λογιστικού συστήματος

1. Η διοίκηση της οντότητας έχει την ευθύνη της τήρησης αξιόπιστου λογιστικού συστήματος και κατάλληλων λογιστικών αρχείων για τη σύνταξη των χρηματοοικονομικών καταστάσεων και άλλων πληροφοριών, σύμφωνα με τις ρυθμίσεις του παρόντος νόμου ή, σύμφωνα με τα Δ.Π.Χ.Α., κατά περίπτωση. Το λογιστικό σύστημα και τα λογιστικά αρχεία εξετάζονται ως ενιαίο σύνολο και όχι αποσπασματικά τα επιμέρους συστατικά τους, σε ό,τι αφορά την αξιοπιστία και την καταλληλότητά τους για τους σκοπούς αυτού του νόμου.

2. Για την εκπλήρωση της υποχρέωσης της παραγράφου 1, τα λογιστικά αρχεία:

α) Τηρούνται με τάξη, πληρότητα και ορθότητα ως προς τον εντοπισμό, την καταγραφή και την επεξεργασία των λογιστικών δεδομένων που προκύπτουν από τις συναλλαγές και τα γεγονότα της οντότητας.

β) Συμμορφώνονται προς τις απαιτήσεις αυτού του νόμου.

γ) Υποστηρίζουν τη σύνταξη των χρηματοοικονομικών καταστάσεων, σύμφωνα με τις απαιτήσεις αυτού του νόμου.

7. Η οντότητα εφαρμόζει κατάλληλες κατά την κρίση της δικλίδες για:

α) Τη διασφάλιση ότι υπάρχει αξιόπιστη και ελέγξιμη αλληλουχία τεκμηρίων (ελεγκτική αλυσίδα) για κάθε συναλλαγή ή γεγονός, από το χρόνο που προέκυψαν μέχρι το διακανονισμό τους.

β) Τη δημιουργία αξιόπιστης και ελέγξιμης αλληλουχίας τεκμηρίων, που διασφαλίζει την ευχερή συσχέτιση των συναλλαγών και άλλων γεγονότων με τα λογιστικά αρχεία και τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις.

γ) Την επίτευξη εύλογης διασφάλισης ως προς την αυθεντικότητα των παραστατικών (τεκμηρίων) της προηγούμενης παραγράφου και την ακεραιότητα του περιεχομένου τους, με σκοπό την επιβεβαίωση της προέλευσης αυτών και την τεκμηρίωση της συναλλαγής.

10. Από το τηρούμενο λογιστικό σύστημα πρέπει να παρέχονται ευχερώς, αναλυτικά και σε σύνοψη, όλα τα δεδομένα και πληροφορίες που απαιτούνται για να καθίσταται ευχερής η διενέργεια συμφωνιών και επαληθεύσεων κατά τη διενέργεια οποιουδήποτε ελέγχου.

18. Η οντότητα μπορεί να αναθέτει σε τρίτο πρόσωπο (εξωτερικός λογιστής) την τήρηση μέρους ή του συνόλου του λογιστικού της συστήματος ή τη σύνταξη των χρηματοοικονομικών της καταστάσεων. Η ανάθεση της τήρησης του λογιστικού συστήματος ή της κατάρτισης των χρηματοοικονομικών καταστάσεων σε τρίτο πρόσωπο δεν απαλλάσσει τη διοίκηση της οντότητας από τη σχετική ευθύνη που προκύπτει, σύμφωνα με τον παρόντα νόμο ή εν γένει την κείμενη νομοθεσία, για τα λογιστικά αρχεία και τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις.

Άρθρο 6 Χρόνος ενημέρωσης λογιστικών αρχείων

1. Η ενημέρωση των λογιστικών αρχείων (βιβλίων) γίνεται ως εξής:

α) Όταν η οντότητα συντάσσει ισολογισμό, η ενημέρωση για τα εκδιδόμενα ή λαμβανόμενα παραστατικά του κάθε μήνα γίνεται το αργότερο μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα.

γ) Σε κάθε περίπτωση, η ενημέρωση γίνεται εντός του απαιτούμενου χρόνου για την έγκαιρη σύνταξη των χρηματοοικονομικών καταστάσεων.»

Επειδή, εν προκειμένω, όπως προκύπτει από τα πραγματικά δεδομένα, και αναλυτικά περιγράφεται στην από 26/11/2018 έκθεση μερικού ελέγχου προσδιορισμού φόρου εισοδήματος του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., για τις επίμαχες δαπάνες συνολικού ποσού 334.497,45 ευρώ του λογαριασμού 20-00-00-0000 «Αγορές εμπορευμάτων εσωτερικού χωρίς ΦΠΑ», δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 22 του ν. 4172/2013 και της ΠΟΛ 1113/2015 και επομένως δεν συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις έκπτωσης τους από τα ακαθάριστα έσοδα. Επιπλέον η προσφεύγουσα, ενώ είχε την υποχρέωση σύμφωνα με τις διατάξεις των Ε.Λ.Π., δεν προέβη στις απαραίτητες ενέργειες προκειμένου να διασφαλίσει την αξιοπιστία του λογιστικού της συστήματος και των λογιστικών της αρχείων, και κατ' επέκταση των χρηματοοικονομικών της καταστάσεων (επαληθεύσεις, συμφωνίες καταστάσεων με προμηθευτή κτλ.). Όσον αφορά τον ισχυρισμό της προσφεύγουσας εταιρείας ότι ο έλεγχος έσφαλε διότι δεν έλαβε υπόψη του τη διάταξη του άρθρου 19 του ν. 4174/2013 περί υποβολής τροποποιητικής δήλωσης, αυτός απορρίπτεται ως αβάσιμος, καθώς ο έλεγχος δε θεώρησε ότι η υπ' αριθμ /13-08-2018 τροποποιητική της δήλωση για το φορολογικό έτος δεν ήταν νόμιμη, αλλά ότι τα δεδομένα της ότι δεν αντιστοιχούν στα δεδομένα των βιβλίων, μη δεχόμενος τον ισχυρισμό της περί τεχνικού σφάλματος.

Συνεπώς το φορολογητέο αποτέλεσμα βάσει ελέγχου προσδιορίσθηκε με βάση τα αρχικώς παραδοθέντα ηλεκτρονικά αρχεία, τα οποία ταυτίζονταν απόλυτα με τις αρχικώς υποβληθείσες δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος και τα συνυποβαλλόμενα δικαιολογητικά (Ε3, κατάσταση φορολογικής αναμόρφωσης κλπ) και τους Ισολογισμούς για όλα τα φορολογικά έτη 2014, 2015 και 2016, και τα πρόσθετα στοιχεία που προσκομίστηκαν δεν τροποποίησαν την αρχική κρίση του ελέγχου.

Επειδή, ως προς τη λογιστική διαφορά του λογαριασμού 38-00-00-0000 «Ταμείο» ποσού 301.276,09 ευρώ, ο έλεγχος διαπίστωσε ότι η προσφεύγουσα είχε καταχωρήσει στα βιβλία της την παρακάτω εγγραφή:
 

για την οποία δεν υφίσταται παραστατικό, ενώ από τα δεδομένα που στάλθηκαν στον έλεγχο από την επιχείρηση , δεν υφίσταται η ανωτέρω καταβολή χρημάτων ποσού 281.354,65 ευρώ προς την προσφεύγουσα. Επιπρόσθετα στα πλαίσια του ελέγχου ως προς την φορολογία του ΦΠΑ διαπιαστώθηκε ότι η προσφεύγουσα καταχώρησε στα βιβλία της την ακόλουθη εγγραφή:
 

για την οποία δεν υφίσταται παραστατικό, ενώ από τα στοιχεία που είχε στη διάθεση του ο έλεγχος δεν προέκυπτε ποσό 19.921,44 ευρώ «Απόδοση - εκκαθάριση ΦΠΑ» που να εισπράχθηκε από την προσφεύγουσα από οποιαδήποτε αιτία.

Με βάση τα παραπάνω, οι ως άνω εγγραφές με αριθμό 91754 και 99386 δε λήφθηκαν υπόψη από τον έλεγχο και το ποσό αυτών συνολικού ύψους 301.276,09 ευρώ θεωρήθηκε αποκρυβείσα φορολογητέα ύλη και προστέθηκε ως λογιστική διαφορά στα καθαρά κέρδη της προσφεύγουσας.

Επειδή η προσφεύγουσα ισχυρίζεται ότι η διάταξη της παρ. 2 του άρθρου 28 του ν.3296/2004, με βάση την οποία ο έλεγχος καταλόγισε τη λογιστική διαφορά, εκδόθηκε στα πλαίσια του προγενέστερου συστήματος του Κ.Φ.Ε., ήτοι του ν. 2238/1994, και έχει παύσει να ισχύει μετά την 01/01/2004 και την εφαρμογή του ν. 4172/2013. Σε κάθε περίπτωση ο έλεγχος έπρεπε να περιοριστεί αποκλειστικά στο ποσό απόκλισης (της θετικής ή αρνητικής διαφοράς) του πραγματικού ταμείου και λογαριασμού ταμείου, για τον έλεγχο του ταμείου απαιτούνταν να γίνει καταμέτρηση των ταμειακών διαθεσίμων, προκειμένου να προκύπτει η τυχούσα πραγματική διαφορά, με βάση το σύνολο των στοιχείων, ενώ μόνο το κόκκινο ταμείο μπορεί να θεωρηθεί ως απόκλιση άρα και λογιστική διαφορά.

Επειδή σύμφωνα με το άρθρο 5 παρ. 5 του ν. 4308/2014:
«5. Κάθε συναλλαγή και γεγονός που αφορά την οντότητα τεκμηριώνεται με κατάλληλα παραστατικά (τεκμήρια). Τα παραστατικά αυτά εκδίδονται είτε από την οντότητα είτε από τους συναλλασσόμενους με αυτήν είτε από τρίτους, σε έντυπη ή σε ηλεκτρονική μορφή, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο νόμο αυτόν. Τα παραστατικά αναφέρουν όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για την ασφαλή ταυτοποίηση κάθε μίας συναλλαγής ή γεγονότος, και σε κάθε περίπτωση όσα ορίζει ο παρών νόμος.»
Επειδή, περαιτέρω, στις διατάξεις του άρθρου 28 παρ. 2 του ν. 3296/2004, σχετικά με θέματα φορολογικών ελέγχων, ορίζεται:
«2. Κατά τους διενεργούμενους σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις φορολογικούς ελέγχους επί επιτηδευματιών με βιβλία Γ' κατηγορίας του Κ.Β.Σ., διενεργείται υποχρεωτικώς έλεγχος ταμείου και αξιογράφων, ο οποίος και προηγείται των λοιπών ελεγκτικών επαληθεύσεων. Σε περιπτώσεις διαπίστωσης αρνητικών ή θετικών διαφορών με βάση τον παραπάνω έλεγχο, οι διαφορές αυτές, πέραν των λοιπών συνεπειών και ανεξαρτήτως της προέλευσής τους, προστίθενται ως διαφορές καθαρών κερδών και παράλληλα προσαυξάνουν τα ακαθάριστα έσοδα του υπόχρεου, προκειμένου τα έσοδα αυτά να ληφθούν υπόψη για τον προσδιορισμό των φόρων, τελών και εισφορών στις λοιπές φορολογίες.»

Επειδή από καμία διάταξη των νόμων 4172/2013 και 4174/2013 δεν προκύπτει η κατάργηση της διάταξης της παρ. 2 του άρθρου 28 του ν. 3296/2004, αντίθετα σύμφωνα με τις ΠΟΛ. 1124/2015 και ΠΟΛ.1036/2017, με βάση τις οποίες διενεργήθηκε ο έλεγχος και αφορούν ελέγχους επιχειρήσεων που τηρούν διπλογραφικά βιβλία, απαιτείται να γίνει έλεγχος ταμείου για διαπίστωση πιστωτικών υπολοίπων ή διαφορών. Εξάλλου οι εγγραφές στα βιβλία απεικονίζουσες, κατ' επιταγή των διατάξεων του ν. 4172/2013 και ν.4308/2014, τα πραγματικά οικονομικά δεδομένα της επιχείρησης, πρέπει να εμφανίζουν την πραγματική κατάσταση των ταμειακών διαθεσίμων αυτής. Ο έλεγχος περιορίστηκε στο ποσό απόκλισης πραγματικού ταμείου και λογαριασμού ταμείου, ήτοι:
 

Επιπλέον, ως προς την ισχυρισμό της προσφεύγουσας ότι για τον έλεγχο του ταμείου απαιτούνταν να γίνει και καταμέτρηση των ταμειακών διαθεσίμων, αυτή έγινε από την προσφεύγουσα κατά την 31/12/2014, καθώς για το υπόλοιπο του ταμείου την 31/12 κάθε έτους πραγματοποιείται φυσική καταμέτρηση/απογραφή, η οποία απαιτείται να είναι λεπτομερής και πραγματική και να απεικονίζει την πραγματική κατάσταση της επιχείρησης, καθώς με αυτήν επιτυγχάνεται η επαλήθευση των εγγραφών που έχουν καταχωρισθεί στα βιβλία.

Επειδή, με βάση όλα τα ανωτέρω και τις ισχύουσες διατάξεις ορθώς ο έλεγχος θεώρησε το ποσό των 301.276,09 ευρώ αποκρυβείσα φορολογητέα ύλη και το πρόσθεσε ως λογιστική διαφορά στα καθαρά κέρδη της προσφεύγουσας.

Επειδή σχετικά με τις λοιπές λογιστικές διαφορές των λογαριασμών 61 -02-99-0000 «Λοιπές προμήθειες τρίτων άνευ ΦΠΑ» και 61-98-00-0057 «Αμοιβές διαφόρων με ΦΠΑ 23%, που καταλόγισε ο έλεγχος αυτές αφορούν τα παρακάτω φορολογικά στοιχεία:
 

Σύμφωνα με τον έλεγχο τα παραπάνω φορολογικά στοιχεία αφορούν δαπάνες για προσημείωση υποθήκης ακινήτου που ανήκει στα μέλη της εταιρείας, επομένως πρόκειται για προσωπική δαπάνη και δεν εκπίπτει από τα ακαθάριστα έσοδα της προσφεύγουσας.

Επειδή η προσφεύγουσα ισχυρίζεται ότι τα παραπάνω έξοδα δικηγόρων και υποθηκοφυλάκων αφορούν σε παραγωγική δαπάνη της επιχείρησης ασχέτως που τα ακίνητα δεν ανήκουν σε αυτήν, αφού το δάνειο εκδόθηκε για σκοπούς της εταιρείας.

Επειδή στα άρθρα 22 και 23 του ν. 4172/2013, όπως ίσχυαν κατά το φορολογικό έτος 2015, ορίζεται:

«Άρθρο 22 Εκπιπτόμενες επιχειρηματικές δαπάνες

Κατά τον προσδιορισμό του κέρδους από επιχειρηματική δραστηριότητα, επιτρέπεται η έκπτωση όλων των δαπανών, με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 23 του Κ.Φ.Ε., οι οποίες:

α) πραγματοποιούνται προς το συμφέρον της επιχείρησης ή κατά τις συνήθεις εμπορικές συναλλαγές της,

Άρθρο 23 Μη εκπιπτόμενες επιχειρηματικές δαπάνες

Οι ακόλουθες δαπάνες δεν εκπίπτουν:

ιβ) προσωπικές καταναλωτικές δαπάνες και
»

Επειδή στην ΠΟΛ. 1113/2.6.2015 διευκρινίζεται:

«Άρθρο 22
Εκπιπτόμενες επιχειρηματικές δαπάνες

1. Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού τίθεται ο γενικός κανόνας για την έκπτωση των επιχειρηματικών δαπανών. Συγκεκριμένα, ορίζεται ότι κατά τον προσδιορισμό του κέρδους από επιχειρηματική δραστηριότητα των φυσικών προσώπων που αποκτούν εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, καθώς και των νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων, επιτρέπεται η έκπτωση όλων των δαπανών, οι οποίες πληρούν αθροιστικά τα ακόλουθα κριτήρια, με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 23 και της παραγράφου 4 του άρθρου 48, αναφορικά με τις δαπάνες που κατά ρητή διατύπωση του νόμου δεν εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων.

2. Ειδικότερα, εκπίπτουν οι δαπάνες που:

α) πραγματοποιούνται προς το συμφέρον της επιχείρησης ή κατά τις συνήθεις εμπορικές συναλλαγές της.

Συγκεκριμένα, στις δαπάνες της περίπτωσης αυτής εμπίπτει κάθε δαπάνη, που κρίνεται απαραίτητη από τον επιχειρηματία ή τη διοίκηση της επιχείρησης, ανεξάρτητα εάν αυτή πραγματοποιείται δυνάμει νόμιμης ή συμβατικής υποχρέωσης, για την επίτευξη του επιχειρηματικού σκοπού, την ανάπτυξη των εργασιών, τη βελτίωση της θέσης της στην αγορά, εφόσον αυτή ενεργείται στα πλαίσια της οικονομικής αποστολής της ή κατά τις συνήθεις εμπορικές συναλλαγές της και μπορεί να συμβάλλει στη δημιουργία εισοδήματος ή άλλως αποβλέπει στη διεύρυνση των εργασιών της και στην αύξηση του εισοδήματός της (ΣτΕ 2033/2012) ή στην υλοποίηση δράσεων στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης. Δεν επιτρέπεται, δε, στη φορολογική αρχή να ελέγχει τη σκοπιμότητα και το προσήκον μέτρο των δαπανών αυτών (ΣτΕ 2963/2013, 1729/2013, 1604/2011, κ.ά.), εκτός αν τούτο ορίζεται ρητά και ειδικά στο νόμο (π.χ. ενδοομιλικές συναλλαγές).
»

Επειδή σύμφωνα με την οικεία έκθεση ελέγχου φορολογίας εισοδήματος από τα παραστατικά που επιδείχθηκαν στον έλεγχο προέκυψε ότι οι παραπάνω δαπάνες αφορούσαν υπηρεσίες για προσημείωση υποθήκης ακινήτου. Δεδομένου ότι η προσφεύγουσα δεν έχει ακίνητα στην κυριότητα της και ούτε προσκομίστηκαν στοιχεία από τα οποία να αποδεικνύεται ότι η προσημείωση αφορούσε δάνειο της εταιρίας, ορθώς ο έλεγχος απέρριψε τις δαπάνες αυτές ως μη παραγωγικές και τις πρόσθεσε στα καθαρά κέρδη της προσφεύγουσας.

Επειδή η προσφεύγουσα εταιρεία στην ενδικοφανή της προσφυγή ισχυρίζεται ότι λανθασμένα προστέθηκε ως λογιστική διαφορά στα κέρδη της ποσό 1.665,00 ευρώ που αφορά δαπάνες προμηθειών που έγιναν την 31/12/2015, ωστόσο ο ισχυρισμός αυτός αλυσιτελώς προβάλλεται, δεδομένου ότι για το ποσό αυτό η ίδια η προσφεύγουσα έχει προβεί σε αναμόρφωση με την υποβληθείσα τροποποιητική της δήλωση και δεν έχει προστεθεί από τον έλεγχο η εν λόγω λογιστική διαφορά στα καθαρά της κέρδη.

Γ. ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ ΕΤΟΣ 2016

Επειδή από το σύνολο των λογιστικών διαφορών για το φορολογικό έτος 2016, η προσφεύγουσα προσβάλλει τις κάτωθι:
 

Η ως άνω λογιστική διαφορά αφορά τις κάτωθι αγορές εμπορευμάτων εσωτερικού των οποίων η τμηματική ή ολική εξόφληση δεν έγινε με τη χρήση τραπεζικού μέσου πληρωμής, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. β του άρθρου 23 του ν. 4172/2013:
 

Επειδή η προσφεύγουσα ισχυρίζεται ότι τα παραπάνω ποσά αφορούσαν δαπάνες που δίδονταν για πώληση λαχείων σκρατς, οι οποίες δίνονταν μεμονωμένα και τμηματικά καθ' όλη τη διάρκεια του έτους και ήταν συναλλαγές κάτω του ποσού των 500,00 ευρώ, απλώς στα βιβλία της, λόγω της φύσης της συναλλαγής, αποτυπώνονταν συγκεντρωτικά.

Επειδή σύμφωνα με το άρθρο 23 του ν. 4172/2013, όπως ίσχυε για το φορολογικό έτος 2015:

«Άρθρο 23 Μη εκπιπτόμενες επιχειρηματικές δαπάνες

Οι ακόλουθες δαπάνες δεν εκπίπτουν:

β) κάθε είδους δαπάνη που αφορά σε αγορά αγαθών ή λήψη υπηρεσιών αξίας άνω των πεντακοσίων (500) ευρώ, εφόσον η τμηματική ή ολική εξόφληση δεν έγινε με τη χρήση τραπεζικού μέσου πληρωμής, »

Επειδή στα παραστατικά με τα οποία πραγματοποιήθηκαν οι εγγραφές στα βιβλία της προσφεύγουσας που επιδείχθηκαν στον έλεγχο, δεν αναγράφονταν τμηματικές συναλλαγές, αλλά ούτε συνοδεύονταν από έγγραφα, ώστε να αποδεικνύεται ότι αφορούν τμηματικές συναλλαγές κάτω των 500,00 ευρώ, ο ισχυρισμός της προσφεύγουσας απορρίπτεται ως αναπόδεικτος.

ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΦΟΡΟ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗΣ ΑΞΙΑΣ

Επειδή σχετικά με τον προσδιορισμό του Φ.Π.Α. για τη χρήση 2015, η προσφεύγουσα προβάλει τον ισχυρισμό ότι ο έλεγχος εσφαλμένα έλαβε υπόψη του ως εκροή το ποσό των 301.276,09 ευρώ, καθώς σύμφωνα με τη νομολογία του δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, βάση επιβολής του φόρου αποτελεί μόνο ό,τι πραγματικά έχει καταβληθεί και όχι μια πλασματική, κατ' αντικειμενικό τρόπο προσδιοριζόμενη αξία. Επιπλέον η φορολόγηση μη πραγματικού εισοδήματος παραβιάζει ευθέως τις θεμελιώδεις συνταγματικές διατάξεις του άρθρου 78 παρ. 1 (αρχή της νομιμότητας του φόρου) και του άρθρου 4 παρ. 5 του Συντάγματος (αρχή της φοροδοτικής ικανότητας).

Επειδή, όπως έχει παραπάνω ήδη αναφερθεί στην απόφασή μας, το ποσό των 301.276,09 ευρώ θεωρείται αποκρυβείσα φορολογητέα ύλη και προστίθεται ως διαφορά καθαρών κερδών της προσφεύγουσας, ενώ παράλληλα προσαυξάνει τα ακαθάριστα έσοδα της ελεγχόμενης επιχείρησης, προκειμένου τα έσοδα αυτά να ληφθούν υπόψη για τον προσδιορισμό των φόρων, τελών και εισφορών στις λοιπές φορολογίες, όπως σαφώς αναφέρεται στην παρ. 2 του άρθρου 28 του ν. 3296/2004.

Επειδή, η προσφεύγουσα εταιρία υπάγεται, όσον αφορά τα καπνοβιομηχανικά προϊόντα, στο ειδικό καθεστώς βιομηχανοποιημένων καπνών του άρθρου 44 του ν. 2859/2000 και παράλληλα ασκεί δραστηριότητες που υπάγονται στο κανονικό καθεστώς Φ. Π. Α., η διαφορά των 301.276,09 ευρώ ορθώς επιμερίστηκε από τον έλεγχο σε φορολογητέες εκροές και σε απαλλασσόμενες εκροές, ως ακολούθως:

ΑΝΑΛΥΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΗΤΕΩΝ ΕΚΡΟΩΝ ΕΛΕΓΧΟΥ ΚΑΤΆ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗ ΦΠΑ 2015
 

Επειδή η προσφεύγουσα επικαλείται νομολογία του δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αντισυνταγματικότητα των διατάξεων των ν. 3296/2004, ωστόσο η κρίση περί συμμόρφωσης των διατάξεων του νόμου με την ευρωπαϊκή έννομη τάξη δεν εμπίπτει στην αρμοδιότητα της Διοίκησης, ενώ ο έλεγχος της συνταγματικότητας, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 87 παρ. 2 και 93 παρ. 4 του Συντάγματος, ανήκει στη δικαιοδοσία των Δικαστηρίων και δεν εμπίπτει στην αρμοδιότητα των οργάνων της διοίκησης, τα οποία οφείλουν, σύμφωνα με την αρχή της νομιμότητας, να εφαρμόζουν το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο.

ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΑ ΠΡΟΣΤΙΜΑ Κ.Φ.Α.Σ. - Κ.Φ.Δ.

Α. ΧΡΗΣΗ 2014

Επειδή η προσφεύγουσα, σχετικά με το πρόστιμο που της επιβλήθηκε για μη έκδοση φορολογικών στοιχείων συνολικού ποσού 266.634,97 ευρώ, ισχυρίζεται ότι δεν υφίσταται φοροδιαφυγή ούτε απόκρυψη συναλλαγής, αντίθετα υπήρχαν φορολογικά στοιχεία που δεν είχαν από προφανές σφάλμα καταχωρηθεί. Συνεπώς δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις εφαρμογής της διάταξης του άρθρου 55 παρ. 2 του ν. 4174/2013, ενώ σε κάθε περίπτωση πρέπει να εφαρμοστεί το ευνοϊκότερο καθεστώς το οποίο μεταφέρει στην κύρωση στο πεδίο της φορολογίας εισοδήματος με την επιβολή προστίμου για την προκύπτουσα ανακρίβεια.

Επειδή ο παραπάνω ισχυρισμός της προσφεύγουσας έχει ήδη απορριφθεί με την απόφασή μας ως αβάσιμος στο πλαίσιο της φορολογίας εισοδήματος.

Επειδή σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 7 του ν. 4337/2015:

«3. Για τις παραβάσεις των διατάξεων του Κ.Β.Σ. (Π.Δ. 186/1992, Α' 84) και του Κ.Φ.Α.Σ. (Ν. 4093/2012, Α' 222), που διαπράχθηκαν μέχρι την εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 54 και 55 του Ν. 4174/2013 και κατά την κατάθεση του παρόντος δεν έχουν εκδοθεί οι οριστικές πράξεις επιβολής προστίμων, δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 5 του Ν.2523/1997 , αλλά επιβάλλονται τα κατωτέρω πρόστιμα:

στ) Για παραβάσεις που αφορούν μη έκδοση ή ανακριβή έκδοση στοιχείων ή άλλες παραβάσεις που έχουν σαν αποτέλεσμα την απόκρυψη της συναλλαγής ή μέρους αυτής, η δε αποκρυβείσα αξία είναι μεγαλύτερη των χιλίων διακοσίων (1.200) ευρώ, ποσό ίσο με το 25% της αξίας της συναλλαγής ή του μέρους της αποκρυβείσας (μη εμφανισθείσας) αξίας για κάθε παράβαση.

5. Οι παράγραφοι 3 και 4 του παρόντος άρθρου εφαρμόζονται για παραβάσεις που διαπράχθηκαν μέχρι τη δημοσίευση του παρόντος και για τις οποίες είχαν εφαρμογή οι διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 55 του Ν. 4174/2013 (Α '170)»

Επειδή η δημόσια διοίκηση δεσμεύεται από την αρχή της νομιμότητας, όπως αυτή καθιερώνεται με τις διατάξεις των άρθρων 26 παρ. 2, 43, 50, 82, 83 και 95 & 1 του Συντάγματος (ΣτΕ 8721/1992, 2987/1994), και η οποία συνεπάγεται ότι η διοίκηση οφείλει ή μπορεί να προβαίνει μόνο σε ενέργειες που προβλέπονται και επιβάλλονται ή επιτρέπονται από τους κανόνες που θεσπίζουν το Σύνταγμα, οι νομοθετικές πράξεις, οι διοικητικές κανονιστικές πράξεις, που έχουν εκδοθεί βάσει νομοθετικής εξουσιοδότησης, καθώς και από κάθε κανόνα ανώτερης ή ισοδύναμης προς αυτούς τυπικής ισχύος.

Στην υπό κρίση περίπτωση, η προσφεύγουσα κατά το φορολογικό έτος 2014 δεν εξέδωσε φορολογικά στοιχεία συνολικού ποσού 266.634,97 ευρώ κατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων 1, 2, 6 και 7 του ν. 4093/2012 (Κ.Φ.Α.Σ.). Συνεπώς, ορθά και σύννομα επιβλήθηκαν οι προβλεπόμενες κυρώσεις του άρθρου 7 παρ. 3 περ. στ' του ν.4337/2015 από τον έλεγχο και εκδόθηκε η προσβαλλόμενη πράξη προστίμου του φορολογικού έτους 2014.

Β. ΧΡΗΣΗ 2015

Επειδή η προσφεύγουσα, σχετικά με το πρόστιμο που της επιβλήθηκε για την καταχώρηση στα βιβλία της ανύπαρκτων συναλλαγών συνολικού ποσού 315.680,44 ευρώ, ισχυρίζεται ότι πρόκειται για διπλή καταχώρηση τιμολογίων η οποία έγινε από τεχνικό σφάλμα και δεν σχετίζεται με σκοπό απόκρυψης φορολογητέας ύλης. Σε κάθε περίπτωση, κατά το χρόνο έκδοσης της πράξης επιβολής προστίμου, η εφαρμοσθείσα διάταξη είχε καταργηθεί με το ν.4337/2015, και συνεπώς σύμφωνα με τη νομολογία του ΣτΕ, του Δικαστηρίου της ΕΕ και του ΕΔΔΑ, πρέπει να εφαρμοσθεί η ευνοϊκότερη διάταξη, εκείνη που καταργεί την κύρωση.

Επειδή ο παραπάνω ισχυρισμός της προσφεύγουσας έχει ήδη απορριφθεί με την απόφασή μας ως αβάσιμος στο πλαίσιο της φορολογίας εισοδήματος.

Επειδή η δημόσια διοίκηση δεσμεύεται από την αρχή της νομιμότητας, όπως αυτή καθιερώνεται με τις διατάξεις των άρθρων 26 παρ. 2, 43, 50, 82, 83 και 95 & 1 του Συντάγματος (ΣτΕ 8721/1992, 2987/1994), και η οποία συνεπάγεται ότι η διοίκηση οφείλει ή μπορεί να προβαίνει μόνο σε ενέργειες που προβλέπονται και επιβάλλονται ή επιτρέπονται από τους κανόνες που θεσπίζουν το Σύνταγμα, οι νομοθετικές πράξεις, οι διοικητικές κανονιστικές πράξεις, που έχουν εκδοθεί βάσει νομοθετικής εξουσιοδότησης, καθώς και από κάθε κανόνα ανώτερης ή ισοδύναμης προς αυτούς τυπικής ισχύος.

Στην υπό κρίση περίπτωση, η προσφεύγουσα κατά το φορολογικό έτος 2015 καταχώρησε στα βιβλία της αγορές που δεν έχουνε πραγματοποιηθεί και δεν έχει εκδοθεί φορολογικό στοιχείο, κατά παράβαση των διατάξεων της παρ. 1 του άρθρου 13 του ν. 4174/2013 και της παρ. 5 του άρθρου 5 του ν. 4308/2014. Συνεπώς, ορθά και σύννομα επιβλήθηκαν οι προβλεπόμενες κυρώσεις του άρθρου 7 παρ. 3 περ. β' του ν.4337/2015 από τον έλεγχο και εκδόθηκε η προσβαλλόμενη πράξη προστίμου του φορολογικού έτους 2015.

Επειδή οι διαπιστώσεις του ελέγχου, όπως αυτές καταγράφονται στις από 26/11/2018 οικείες εκθέσεις ελέγχου του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ., επί της οποίας εδράζονται οι προσβαλλόμενες πράξεις, κρίνονται βάσιμες, αποδεκτές και πλήρως αιτιολογημένες.

Αποφασίζουμε

Την απόρριψη της με ημερομηνία κατάθεσης 11/01/2019 και με αριθμό πρωτοκόλλου ενδικοφανούς προσφυγής της εταιρείας με την επωνυμία , ΑΦΜ

Οριστική φορολογική υποχρέωση της υπόχρεης εταιρείας - καταλογιζόμενο ποσό με βάση την παρούσα απόφαση :

Α) Φορολογικό έτος 2014

- Πρόστιμο άρθρου 7 παρ. 3 και 5 ν. 4337/2015: 66.658,47 ευρώ

- Πρόστιμο άρθρου 54 ν. 4174/2013: 2.600,00 ευρώ

- Φορολογία Εισοδήματος
 

- Φορολογία Φ.Π.Α.
 

- Κ.Ν.Τ.Χ.
 

- ΠΑΡΑΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΣ ΦΟΡΟΣ ΣΤΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΜΕΡΙΣΜΑΤΑ
 

Β) Φορολογικό έτος 2015

- Πρόστιμο άρθρου 7 παρ. 3 και 5 ν. 4337/2015: 126.272,18 ευρώ

- Πρόστιμο άρθρου 54 ν. 4174/2013: 100,00 ευρώ

- Φορολογία Εισοδήματος
 

- Φορολογία Φ.Π.Α.
 

Γ) Φορολογικό έτος 2016
 

- Φορολογία Φ.Π.Α.
 

Β) Φορολογικό έτος 2018

- Πρόστιμο άρθρου 56 ν. 4174/2013: 5.000,00 ευρώ

Η παρούσα απόφαση να κοινοποιηθεί από αρμόδιο όργανο με τη νόμιμη διαδικασία στον υπόχρεο.


Ακριβές Αντίγραφο
Η Υπάλληλος του Τμήματος Διοικητικής Υποστήριξης

Με εντολή του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών

Ο Προϊστάμενος της Υποδιεύθυνσης Επανεξέτασης
ΦΑΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

Σ η μ ε ί ω σ η: Κατά της απόφασης αυτής επιτρέπεται η άσκηση προσφυγής ενώπιον των αρμόδιων Διοικητικών Δικαστηρίων εντός τριάντα (30) ημερών από την κοινοποίησή της.

Ανδρέας Κ. Σακελλαριάδης
Λογιστής – Φοροτέχνης


ΔΕΚΑΠΕΝΘΗΜΕΡΟ ΕΚΠΤΩΣΕΩΝ 1η ΕΩΣ ΚΑΙ 15η ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ

Σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 15 του ν.4177/2013:

1. Ως τακτικές και ενδιάμεσες εκπτωτικές περίοδοι, κατά τη διάρκεια των οποίων επιτρέπεται η πώληση εμπορευμάτων ή η παροχή υπηρεσιών με μειωμένες τιμές, ορίζονται οι εξής:

α) Τακτικές εκπτώσεις:

αα) από τη δεύτερη Δευτέρα του Ιανουαρίου μέχρι το τέλος του Φεβρουαρίου και

αβ) από τη δεύτερη Δευτέρα του Ιουλίου μέχρι το τέλος του Αυγούστου.

β) Ενδιάμεσες εκπτωτικές περίοδοι:

βα) το πρώτο δεκαπενθήμερο του Μαΐου και

ββ) το πρώτο δεκαπενθήμερο του Νοεμβρίου.

Οι ενδιάμεσες εκπτωτικές περίοδοι μπορούν να μεταβάλλονται σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα με απόφαση του οικείου Αντιπεριφερειάρχη, η οποία εκδίδεται μετά από γνώμη των εμπορικών συλλόγων και των επαγγελματικών οργανώσεων της Περιφερειακής Ενότητας και δημοσιεύεται έως την 1η Δεκεμβρίου του έτους που προηγείται της εφαρμογής των ενδιάμεσων εκπτωτικών περιόδων. Οι κατά το προηγούμενο εδάφιο οριζόμενες εκπτωτικές περίοδοι διαρκούν συνολικά τριάντα (30) ημέρες ετησίως και περιλαμβάνουν τουλάχιστον δύο Κυριακές. Η παρούσα παράγραφος δεν εφαρμόζεται στις πωλήσεις αυτοκινήτων.

Η παράγραφο 1ε του άρθρου 16 του Ν.4177/2013 αναφέρει ότι:

1. Επιτρέπεται προαιρετικά η λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων τις εξής Κυριακές:

α) Την πρώτη Κυριακή κατά την έναρξη εκάστης τακτικής εκπτωτικής περιόδου της παραγράφου 1 του άρθρου 15 του παρόντος νόμου. Σε περίπτωση που η πρώτη Κυριακή συμπίπτει με επίσημη αργία, η δυνατότητα μετατίθεται την επόμενη Κυριακή.

β)Τις δύο (2) Κυριακές πριν από την ημέρα των Χριστουγέννων

γ) Την Κυριακή των Βαΐων.

δ) Την τελευταία Κυριακή κάθε έτους.

ε) Δύο Κυριακές κατά τη διάρκεια των ενδιάμεσων εκπτωτικών περιόδων, που καθορίζονται με απόφαση του οικείου Αντιπεριφερειάρχη σύμφωνα με την περίπτωση β' της παραγράφου 1 του άρθρου 15 του παρόντος. Στις περιφερειακές ενότητες στις οποίες η ως άνω απόφαση δεν έχει εκδοθεί, επιτρέπεται η λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων την πρώτη Κυριακή του Μαΐου και την πρώτη Κυριακή του Νοεμβρίου. Σε περίπτωση που η πρώτη Κυριακή συμπίπτει με επίσημη αργία, η δυνατότητα μετατίθεται την επόμενη Κυριακή.

Και η παράγραφος 3β του ιδίου άρθρου, 16 του ν.4177/2013, ορίζει ότι:

β. Το δεύτερο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 23 του ν. 2224/1994, όπως αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 12 του ν. 3377/2005, αντικαθίσταται ως εξής:

«Το ανωτέρω πλαίσιο ωραρίου καθορίζεται για τις καθημερινές ημέρες μέχρι την 21:00 ώρα, το Σάββατο μέχρι την 20:00 ώρα και την Κυριακή από ώρα 11:00 έως ώρα 20:00.»

Βάση των ανωτέρω από 1η έως και 15η Νοεμβρίου του 2019 θα υλοποιηθεί πανελλαδικά δεκαπενθήμερο ενδιάμεσων εκπτώσεων, προαιρετικά τα καταστήματα θα είναι ανοικτά την Κυριακή 3η Νοεμβρίου 2019 και την Κυριακή 10η Νοεμβρίου 2019 με προϋπόθεση να έχουν καθοριστεί με απόφαση του  οικείου Αντιπεριφερειάρχη, σε αντίθετη περίπτωση, εάν δεν έχει εκδοθεί απόφαση, η προαιρετική λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων επιτρέπεται την πρώτη Κυριακή του Νοεμβρίου δηλαδή στις 3η από τις 11πμ έως και 8μμ.

Περαιτέρω, οι εργαζόμενοι που θα απασχοληθούν κατά την Κυριακή που προβλέπεται στην περίπτωση β’ της παραγράφου 1 του άρθρου 15 του ως άνω νόμου, δικαιούνται αναπληρωματική ανάπαυση σε εργάσιμη ημέρα της εβδομάδας που ακολουθεί την Κυριακή αυτή. άρθρο 10 του Β.Δ 748/1966

Αναπληρωματική ανάπαυση σε εργάσιμη ημέρα της εβδομάδας η οποία δύναται και να προηγείται των Κυριακών αυτών, ισχύει μόνο για τις Κυριακές της περίπτωσης α' της παραγράφου 1 του άρθρου 16 του Νόμου 4177/2013 «α) Την πρώτη Κυριακή κατά την έναρξη εκάστης τακτικής εκπτωτικής περιόδου της παραγράφου 1 του άρθρου 15 του παρόντος νόμου. Σε περίπτωση που η πρώτη Κυριακή συμπίπτει με επίσημη αργία, η δυνατότητα μετατίθεται την επόμενη Κυριακή»

σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 10 του Β.Δ748/1966 το οποίο αναφέρει:

1. Μισθωτοί εκ των υπαγομένων εις τας διατάξεις του παρόντος απασχολούμενοι κατά Κυριακήν, εξαιρέσει της περιπτώσεως της παρ. 1 του άρθρο 6 του παρόντος άνω των πέντε ωρών, δικαιούνται, ανεξαρτήτως του κύρους της συμφωνίας περί της απασχολήσεως ταύτης και των άλλων ενδεχομένων συνεπειών, αναπληρωματικής εβδομαδιαίας αναπαύσεως διαρκείας 24 συνεχών ωρών κατ΄ άλλην εργάσιμον ημέραν της αρξαμένης την Κυριακήν εβδομάδος, αρχομένων από της ώρας λήξεως της εργασίας.

και την παράγραφο 5 του άρθρου 10 του Β.Δ 748/1966,:

5. Μισθωτός εκ των υπαγομένων εις τας διατάξεις του παρόντος απασχολούμενος κατά Κυριακήν μέχρι πέντε ώρας δύναται ν΄ αξιώση ισόχρονον αναπληρωματικήν εβδομαδιαίαν ανάπαυσιν εκ του εργασίμου χρόνου άλλης ημέρας της αρξαμένης την Κυριακήν εβδομάδος, υποχρεωτικώς 24ώρου εφόσον έχει απασχοληθεί άνω των 5 ωρών, προαιρετικώς ισόχρονη εφόσον έχει απασχοληθεί μέχρι 5 ώρες.

Η λήψη προσαυξήσεως 75% επί όσες ώρες απασχοληθεί κατά την Κυριακή αναφέρεται στο άρθρο 2 του Ν.435/1976:
 
«1. Μισθωτοί απασχολούμενοι κατά τας Κυριακάς και τας κατωτέρω αναφερομένας εορτάς δικαιούνται, ανεξαρτήτως του κύρους της συμφωνίας περί της απασχολήσεως ταύτης και των άλλων ενδεχομένων συνεπειών, της υπό της υπ. αριθμ. 8900/1946 Κοινής Αποφάσεως των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας, ως αυθεντικώς ηρμηνεύθη διά της υπ? αριθ. 25825/1951 τοιαύτης, προβλεπομένης προσαυξήσεως εξ 75% κατά τα υπό των εν λόγω αποφάσεων, ως αύται ισχύουν σήμερον, οριζόμενα».

Συνεπώς, κατόπιν των ανωτέρω, οι εργαζόμενοι που θα απασχοληθούν την Κυριακή 3η Νοεμβρίου άνω των 5 ωρών θα λάβουν αναπληρωματική ημέρα ανάπαυσης και πρόσθετη αμοιβή 75% του 1/25 του νομίμου μηνιαίου μισθού ή του νομίμου ημερομισθίου, οι μισθωτοί που θα απασχοληθούν (5) ή λιγότερες ώρες δικαιούνται προσαύξηση 75% για τις ώρες που θα απασχοληθούν, ωστόσο δεν θεμελιώνουν δικαίωμα ισόχρονης αναπληρωματικής ημέρας ανάπαυσις, δύναται όμως να την αξιώσουν.

Αν η απασχόληση του μισθωτού την ημέρα Κυριακή είναι μικρότερη από 5 ώρες, τότε μόνο αν θελήσει ο μισθωτός, μπορεί να ζητήσει για ανάπαυση τις ίσες ώρες σε μια από τις εργάσιμες μέρες της εβδομάδας που έρχεται μετά την Κυριακή ( δεν είναι υποχρεωτικό ) Υπ. Εργ. 632/83

Ως νόμιμα κατώτατα όρια στα οποία υπολογίζεται η προσαύξηση 75% θεωρούνται τα εξής:

1) Τα νομοθετημένα κατώτατα όρια του Νόμου 4093/2012 εφόσον δεν υπάρχει ειδικότερη συλλογική ρύθμιση για τον μισθωτό.

2) Τα θεσπιζόμενα κατώτατα όρια με τους κανονιστικούς όρους ΣΣΕ-ΔΑ που βρίσκονται σε ισχύ. «Δεσμεύουν μόνον τους εργοδότες και εργαζόμενους που είναι μέλη των οργανώσεων, εκτός και έχει κηρυχτεί γενικός υποχρεωτική, οπότε δεσμεύει όλους του εργοδότες και μισθωτούς του κλάδου ή του επαγγέλματος»

3) Τα νομίμως κατώτατα όρια ΣΣΕ-ΔΑ που έχει λήξει ή καταγγελθεί και ισχύουν βάση της ΠΥΣ 6/2012 ( βασικός μισθός ή βασικό ημερομίσθιο- τα επιδόματα ωρίμανσης-τέκνων-σπουδών-επικίνδυνης εργασίας)

«Όταν συντάσσεται η σύμβαση πρόσληψης, μπορεί να συμφωνηθεί να καταβάλλει ο εργοδότης κάθε μήνα πέρα από τις νόμιμες αποδοχές κα ένα ακόμα επιπλέον ποσό στον απασχολούμενο μισθωτό που θα θεωρείται κα ως αμοιβή για την τυχόν απασχόληση του ( είτε αυτός είναι εργάτης είτε υπάλληλος ) κατά τις Κυριακές και εξαιρέσιμες γιορτές ( Αρ. Π. 1204/90, Εφετ. Θες/νίκης 2519/89).

Αν φυσικά οι αμοιβές αυτές σε κάποιο μήνα για τις Κυριακές και εξαιρέσιμες γιορτές μαζί με τις προσαυξήσεις τους είναι περισσότερες από το ποσό που έχει συμφωνηθεί και καταβάλλεται κάθε μήνα τότε ο εργοδότης καταβάλλει στον μισθωτό και την επιπλέον διαφορά που του οφείλει . Ενώ αντίθετα αν σε κάποιο μήνα δεν πραγματοποιήθηκε απασχόληση σε ημέρα Κυριακή τότε το ποσό που συμφωνήθηκε καταβάλλεται κανονικά στο μισθωτό.

Απαγορεύεται να δηλώσει ο εργοδότης εκ των υστέρων ότι το επιπλέον ποσό που διατίθεται κάθε μήνα στο μισθωτό καταβάλλεται για να συμψηφιστούν οι αποδοχές του απασχολούμενου μισθωτού τις Κυριακές και εξαιρέσιμες γιορτές».

ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΟΙ ΤΙΣ ΚΥΡΙΑΚΕΣ

α) Χωρίς αναπληρωματική ημέρα ανάπαυσης δικαιούται:

i) Το νόμιμο ή συμβατικό ημερομίσθιο ή το 1/25 του μισθού, ανάλογα με τις ώρες απασχόλησης.

ii) Προσαύξηση 75% επί του νομίμου ημερομισθίου ή του 1/25 του νομίμου μισθού, ανάλογα με τις ώρες απασχόληση.

β) Με αναπληρωματική ημέρα ανάπαυσης δικαιούται:

i) Μόνο προσαύξηση 75% υπολογιζόμενη επί του νομίμου ημερομισθίου ή του 1/25 του νομίμου μισθού.

Εάν ο μισθωτός απασχοληθεί κατά την Κυριακή ή εξαιρέσιμη εορτή κάτω των πέντε (5) ωρών και δεν τύχει «ισόχρονης ανάπαυσης», ο μισθωτός αυτός δικαιούται πρόσθετη αμοιβή τόσα ωρομίσθια, όσες οι ώρες απασχόλησης, προσαυξημένα με ποσοστό 75%. Τμήμα ίσο με 15 τουλάχιστον λεπτά θεωρείται ως πλήρη ώρα ( εδ. γ της παραγράφου 1 του άρθρου 10 του Β.Δ 748/66 ).

Επιχειρήσεις που απασχολούν ένα μόνο μισθωτό ορισμένης ειδικότητας δύναται να χορηγούν την αναπληρωματική εβδομαδιαία ανάπαυση, με άδεια της αρμόδιας Επιθεώρησης Εργασίας, ανά περίοδο τεσσάρων μηνών, σε συνεχές ημέρες ίσες προς τον αριθμό των Κυριακών που ο μισθωτός απασχολήθηκε ( παράγραφος 4 του άρθρου 10 του Β.Δ 748/66 & Έγγρ. Υπ. Έργ. 714/86)

Η ημέρα της αναπληρωματικής εβδομαδιαίας ανάπαυσης καθορίζεται από τον εργοδότη με την υποχρέωση όπως, στο έντυπο Ε4 ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΟΣ ΩΡΑΡΙΟΥ το οποίο υποβάλλεται το αργότερο ως και την ίδια ημέρα της ημέρας αλλαγής ή τροποποίησης του ωραρίου ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας και σε κάθε περίπτωση πριν την ανάληψη υπηρεσίας από τους εργαζόμενους, περίπ. Α παράγραφος 1 του άρθρου 55 του Ν.4310/2014, Αρ. πρωτ.: 46755/847/11.12.2014 ,στις παρατηρήσεις να αναγράφεται η ημέρα της αναπληρωματικής εβδομαδιαίας ανάπαυσης ( Απόφ. Υπ. Εργασίας 3762/67 ).

Τέλος η Κυριακή δεν περιλαμβάνεται στην εβδομαδιαία εργασία, οπότε οι ώρες απασχόλησης κατά την Κυριακή δεν προστίθενται στις ώρες των ημερών της εβδομάδας για να υπολογιστεί εάν υπάρχει υπερεργασία ή υπερωρία ( ΑΠ.1481/06-ΑΠ.2125/07). Συνεπώς οι ώρες απασχόλησης την Κυριακή μέχρι του ανώτατου ορίου ημερήσιας εργασίας δεν θεωρούνται υπερωριακή απασχόληση.

Η απαίτηση του μισθωτού για αμοιβή σε Κυριακές και εξαιρέσιμες εορτές καθώς και για την προσαύξηση 75% αυτής, όταν αυτή είναι νόμιμη παραγράφεται σε 5 χρόνια και όταν η απασχόληση αυτή είναι παράνομη (χωρίς δηλαδή τις νόμιμες διατυπώσεις) παραγράφεται σε 20 χρόνια, μετρούμενα μετά από την λήξη του έτους που γεννήθηκε η απαίτηση ( Μον. Πρωτ. Αθηνών 2770/15-Α.Π. 1184/74 )

«Από τον συνδυασμό των διατάξεων των άρθρο 250 αριθ.17 και 253 ΑΚ προκύπτει ότι παραγράφονται σε πέντε χρόνια οι κάθε είδους μισθοί παροχές που επαναλαμβάνονται περιοδικά και ότι η παραγραφή αρχίζει μόλις λήξη το ημερολογιακό έτος εντός του οποίου γεννήθηκε και κατέστη απαιτητή η αξίωση προς καταβολή του μισθού. Στην ίδια παραγραφή υπόκεινται επίσης και οι αξιώσεις άλλων αμοιβών, όπως είναι τα δώρα εορτών, το επίδομα αδείας και η πρόσθετη αμοιβή για εργασία που παρασχέθηκε την Κυριακή». Μον. Πρωτ. Αθηνών 2770/15

Ν. 4548/2018 ( Ανώνυμες Εταιρείες )

40 Κύρια σημεία - Διαφορές σε σχέση με τον κ.ν. 2190/1920 - Διατάξεις που αφορούν Λογιστές και Ελεγκτές.

Κωνσταντίνος Ιωαν. Νιφορόπουλος
Ορκωτός ελεγκτής λογιστής – «ΩΡΙΩΝ Α.Ε.Ο.Ε.Λ».
Επιστημονικός Συνεργάτης Taxheaven

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

1) Περιεχόμενα του Νόμου, αντιστοίχιση διατάξεων με τον προηγούμενο Ν. 2190/1920 και Όργανα Διοίκησης και Ελέγχου.

2) Πεδίο Εφαρμογής (Άρθρο 1) και Συναφής Νομοθεσία

3) Έναρξη ισχύος του Νέου Νόμου [ 1/1/2019] (Άρθρο 190)

4) Χρόνος Εναρμόνισης των Καταστατικών των Α.Ε (Έως 1/1/2020 ) (Άρθρο 183) και δυνατότητες του νόμου που μπορεί να περιληφθούν στο Καταστατικό.

5) Παραπομπές - Διασύνδεση με άλλους Νόμους (Άρθρο 188)

6) Κατηγοριοποίηση των Α.Ε ανάλογα με το Μέγεθος (Άρθρο 2)

7) Διατάξεις που καταργούνται (Άρθρο 189 )

8) «Χρηματοοικονομικές» αντί «Οικονομικές» Καταστάσεις (Άρθρο 5) - Υπογραφή (Άρθρο 147) – Έγκριση (Άρθρο 148) – Έλεγχος (ν.4336/2015 ) και Δημοσίευση (Άρθρο 149)

9) Ελάχιστο Μετοχικό Κεφάλαιο (25.000 Ευρώ) και έλεγχος της επάρκειας των Ιδίων Κεφαλαίων.

10) Κατάργηση της Δυνατότητας Έκδοσης Ανωνύμων Μέτοχων και Υποχρεωτική Ονομαστικοποίηση έως 1/1/2020 ( Άρθρα 40 και 184 )

11) Μείωση της Κατωτάτης Τιμής κάθε Μετοχής και Εύρος αξίας κάθε μετοχής [ 0,04 έως 100 ευρώ ] ( Άρθρο 35)

12) Κανόνες Διανομής Κερδών ( Άρθρα 158-164)

13) Καταστατικό - Δυνατότητα Ίδρυσης Α.Ε με «Ιδιωτικό Συμφωνητικό » (Άρθρο 4)

14) Εταιρική Επωνυμία της Α.Ε (Άρθρο 6) και Στοιχεία εγγράφων της εταιρείας (άρθρο 14)

15) Διάρκεια της Α.Ε (Άρθρο 8)

16) Αποτίμηση των Εισφορών σε Είδος – Ορκωτοί Λογιστές (Άρθρο 17)

17) Καταβολή και Πιστοποίηση Μετοχικού Κεφαλαίου ( Άρθρο 20)

18) Μεταγενέστερη Απόκτηση Στοιχείων του Ενεργητικού (Άρθρο 19)

19) Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου (Άρθρα 23-28)

20) Μείωση Μετοχικού Κεφαλαίου – Δυνατότητα και Επιστροφής σε Είδος (Άρθρα 29-32)

21) Κατηγορίες μετοχών και άλλοι Τίτλοι Εκδιδόμενοι από την Ανώνυμη Εταιρεία (Άρθρα 33-55)

22) «Τίτλος Κτήσης ( Warrants )» (Άρθρα 56- 58)

23) «Ομολογιακά Δάνεια» (Άρθρα 59- 74)

24) «Ιδρυτικοί Τίτλοι» (Άρθρα 75- 76)

25) Διοικητικό Συμβούλιο (Άρθρα 77 – 115) – «Έκθεση Διαχείρισης»

26) Μέλη Διοικητικού Συμβουλίου - Πράξεις Ανταγωνισμού ( Άρθρο 98 ) -– Ειδικές διατάξεις για τις εισηγμένες εταιρείες ( ν. 3016/2002 )

27) Συναλλαγές της Εταιρείας με Συνδεδεμένα Πρόσωπα ( Άρ. 99 - 101 )

28) Αμοιβές Διοικητικού Συμβουλίου ( Άρθρα 109-114)

29) Μονομελές Διοικητικό Όργανο («Μονοπροσωπο Δ.Σ » ) - ( Άρ.115 )

30) «Εκτελεστική Επιτροπή» ( Άρθρο 87 )

31) Γενική Συνέλευση ( Άρθρα 116 - 140 )

32) Δικαιώματα Μειοψηφίας – Ενώσεις μετοχών ( Άρθρα 141- 144)

33) Λύση και Εκκαθάριση - Κατάργηση ως λόγου Λύσεως το γεγονός ότι : «Το Σύνολο των Ιδίων Κεφαλαίων καταστεί κατώτερο του 1/10 του Μετοχικού Κεφαλαίου» ( Άρθρα 164-171 )

34) Κρατική Εποπτεία

35) Δημοσιότητα ( Άρθρα 12-14)

36) Επίλυση Εταιρικών Διαφορών - Διαιτησία ( Άρθρο 3)

37) Ποινικές Διατάξεις ( Άρθρα 176-181 )

38) Προθεσμίες

39) Πρόβλεψη για «Νέα Όργανα» και «Νέους Τίτλους», στην Α.Ε.

40) Σημαντικές Αλλαγές - Σύνοψη

1) Περιεχόμενα του Νόμου, αντιστοίχιση διατάξεων με τον προηγούμενο Ν. 2190/1920 και Όργανα Διοίκησης και Ελέγχου.

α) Περιεχόμενα και Δομή του Νόμου

Ο Ν. 4548/2018, αποτελείται από 190 άρθρα τα οποία κατανέμονται σε 14 Τμήματα

[ Τροποποιήθηκε με :

α) το Ν. 4587/2018 «Επείγουσες ρυθμίσεις αρμοδιότητας Υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής και άλλες διατάξεις», Αρθρο 49. Τροποποιήσεις διατάξεων του ν. 4548/2018 (Α΄ 104)

β) το Ν. 4601/2019 «Εταιρικοί µετασχηµατισµοί»,  Αρθρο 146. Τροποποίηση του ν. 4548/2018  ].

γ) το ν.4609/2019 Ρυθμίσεις Μέριμνας Προσωπικού Ενόπλων Δυνάμεων, Στρατολογίας, Στρατιωτικής Δικαιοσύνης και άλλες διατάξεις. ( άρθρο 57 . Τροποποιήσεις του ν. 4548/2018 )

δ) Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου Π.Ν.Π 27.06.2019 [ Άρθρο έβδομο Παράταση προθεσμιών ]

Δομή του Νόμου

1. ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ( Άρθρα 1-3 )

2. ΙΔΡΥΣΗ ΤΗΣ ΑΝΩΝΥΜΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ – ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟΥ ΤΗΣ ( Άρθρα 4-11 )

3. ΔΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑ ( Άρθρα 12-14 )

4. ΜΕΤΟΧΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ( Άρθρα 15-32 )

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄ : ΚΑΛΥΨΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄ : ΑΥΞΗΣΗ ΤΟΥ ΜΕΤΟΧΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ΄ : ΜΕΙΩΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΣΒΕΣΗ ΤΟΥ ΜΕΤΟΧΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ

5. ΜΕΤΟΧΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΕΚΔΙΔΟΜΕΝΟΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ( Άρθρα 33-76 )

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄ ΟΙ ΕΚΔΙΔΟΜΕΝΟΙ ΤΙΤΛΟΙ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄ ΜΕΤΟΧΕΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ΄ ΤΙΤΛΟΙ ΚΤΗΣΗΣ ΜΕΤΟΧΩΝ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ΄ ΟΜΟΛΟΓΙΕΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε΄ ΙΔΡΥΤΙΚΟΙ ΤΙΤΛΟΙ

6. ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ( Άρθρα 77-115 )

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄ ΔΙΟΡΙΣΜΟΣ, ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ, ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ ΚΑΙ ΕΥΘΥΝΗ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ΄ ΑΜΟΙΒΕΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ΄ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΟΡΓΑΝΟ

7. ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ( Άρθρα 116-140 )

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΙ ΛΗΨΗΣ ΤΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΣΥΓΚΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ΄ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ΄ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ ΧΩΡΙΣ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε΄ ΕΛΑΤΤΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ

8. ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΜΕΙΟΨΗΦΙΑΣ ( Άρθρα 141-144 )

9. ΕΤΗΣΙΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ( Άρθρα 145-157 )

10. ΔΙΑΘΕΣΗ ΚΕΡΔΩΝ ( Άρθρα 158-163 )

11. ΛΥΣΗ ΚΑΙ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗ ( Άρθρα 164-171 )

12. ΑΛΛΟΔΑΠΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ( Άρθρα 172-175 )

13. ΠΟΙΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ( Άρθρα 176-181 )

14. ΤΕΛΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ( Άρθρα 182-190 )

Συνοπτικά :

Συγκεντρώνονται κατά το δυνατόν στο νέο νόμο οι διατάξεις που αφορούν την ανώνυμη εταιρεία και βρίσκονται σε άλλα νομοθετήματα. Έτσι, π.χ.:

· Ο νέος νόμος περιλαμβάνει τα ομολογιακά δάνεια, με κατάργηση των αντίστοιχων διατάξεων του ν. 3156/2003, αφού πρόκειται για δυνατότητα που έχει επιφυλαχθεί στις ανώνυμες εταιρείες και μόνο.

· Μεταφέρονται στο νέο νόμο οι ρυθμίσεις του π.δ. 30/1988 για τα stock options.

· Τα ζητήματα του ελάχιστου μερίσματος ρυθμίζονται εξ ολοκλήρου στο νόμο με κατάργηση των διατάξεων του α.ν. 148/1967.

· Μεταφέρονται στο νέο νόμο οι ρυθμίσεις του ν. 4403/2016, που αφορούσαν ζητήματα (κυρίως) της Οδηγίας 2013/34/ΕΕ, και που δεν είχαν ενσωματωθεί στον κ.ν. 2190/1920. Τα ζητήματα αυτά αφορούν την ετήσια έκθεση διαχείρισης του Δ.Σ., τη δήλωση εταιρικής διακυβέρνησης, τις μη χρηματοοικονομικές καταστάσεις, την έκθεση πληρωμών σε κυβερνήσεις και την υποβολή των καταστάσεων αυτών σε δημοσιότητα.

β) Αντιστοίχιση διατάξεων με τον προηγούμενο Ν. 2190/1920

Δείτε το εξαιρετικό άρθρο του Γεώργιου Εμμ. Σγουράκη, Ορκωτού Ελεγκτή Λογιστή, Μέλους της ΣΟΛ A.E. :

Αντιστοίχιση των διατάξεων του ν. 4548/2018 όπως τροποποιήθηκε και ισχύει με τον ν. 4601/2019 με τις διατάξεις του κ.ν. 2190/1920 όπως τροποποιήθηκε με τον ν. 4541/2018 - ΣΟΛ ΑΕ

γ) Όργανα Διοίκησης και Ελέγχου στην Ανώνυμη Εταιρεία

2) Πεδίο Εφαρμογής (Άρθρο 1) και Συναφής Νομοθεσία

α) Πεδίο Εφαρμογής

Ο Ν. 4548/2018 «Αναμόρφωση του δικαίου των ανωνύμων εταιρειών» (ΦΕΚ Α' 104/13.06.2018) , εφαρμόζεται σε όλες τις ανώνυμες εταιρείες, με την επιφύλαξη ειδικότερων ρυθμίσεων για τις ανώνυμες εταιρείες με μετοχές ή άλλους τίτλους εισηγμένους σε ρυθμιζόμενη αγορά .

[ «ρυθμιζόμενη αγορά»: η ρυθμιζόμενη αγορά κράτους-μέλους κατά την έννοια της περίπτωσης 21 του άρθρου 4 του ν. 4514/2018 (Α΄ 14) και της περίπτωσης 21 της παρ. 1 του άρθρου 4 της Οδηγίας 2014/65/ΕΕ της 15ης Μαΐου 2014 για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων και την τροποποίηση της Οδηγίας 2002/92/ΕΚ και της Οδηγίας 2011/61/ΕΕ (ΕΕ L 173/349 12.6.2014),]

Οι διατάξεις για τις ανώνυμες εταιρείες με μετοχές ή άλλους τίτλους εισηγμένους σε ρυθμιζόμενη αγορά εφαρμόζονται και σε εταιρείες με μετοχές εισηγμένες προς διαπραγμάτευση σε Πολυμερή Μηχανισμό Διαπραγμάτευσης (ΠΜΔ), μόνο όταν αυτό προβλέπεται ρητά.

[ «Πολυμερής Μηχανισμός Διαπραγμάτευσης» ή «ΠΜΔ»: ο Πολυμερής Μηχανισμός Διαπραγμάτευσης κατά την έννοια της περίπτωσης 22 του άρθρου 4 του ν. 4514/2018 και της περίπτωσης 22 της παρ. 1 του άρθρου 4 της Οδηγίας 2014/65/ΕΕ της 15ης Μαΐου 2014 για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων και την τροποποίηση της Οδηγίας 2002/92/ΕΚ και της Οδηγίας 2011/61/ΕΕ (ΕΕ L 173/349 12.6.2014).]

Σχετικά με τις αγορές δείτε είτε και : http://www.hcmc.gr/el_GR/web/portal/pmd

β) Συναφής Νομοθεσία

[Άλλοι νόμοι που επηρεάζουν την λειτουργία μιας Α.Ε ]

(1) Νόμος 3419/2005. Γενικό Εμπορικό Μητρώο (Γ.Ε.ΜΗ.) και Εκσυγχρονισμός της Επιμελητηριακής Νομοθεσίας. [ Είναι στην Επιτροπή της Βουλής  ( νέος νόμος ) : «ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΓΕΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΜΗΤΡΩΟ»]

(2) Νόμος 4441/2016. Απλοποίηση διαδικασιών σύστασης επιχειρήσεων, άρση κανονιστικών εμποδίων στον ανταγωνισμό και λοιπές διατάξεις.

(3) Νόμος 4308/2014.  Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα, συναφείς ρυθμίσεις και άλλες διατάξεις

(4) Νόμος 4336/2015. [ ΥΠΟΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ Α.1: ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ]

(5) Νόμος 4601/2019. Εταιρικοί µετασχηµατισµοί και εναρμόνιση του νομοθετικού πλαισίου µε τις διατάξεις της Οδηγίας 2014/55/ΕΕ .

(6) Νόμος 3777/ 2009.  Διασυνοριακές συγχωνεύσεις κεφαλαιουχικών εταιρειών και άλλες διατάξεις.

(7) Νόμος 3016/2002. Για την εταιρική διακυβέρνηση, θέματα μισθολογίου και άλλες διατάξεις.

(8) Νόμος 3588/2007.  Πτωχευτικός Κώδικας.

(9) Νόμος 4449/2017.  Υποχρεωτικός έλεγχος των ετήσιων και των ενοποιημένων χρηματοοικονομικών καταστάσεων, δημόσια εποπτεία επί του ελεγκτικού έργου και λοιπές διατάξεις

3) Έναρξη ισχύος του Νέου Νόμου [ 1/1/2019] (Άρθρο 190) και διευκρινιστικές αποφάσεις

Από 1η Ιανουαρίου 2019, ισχύει ο νέος νόμος για τις Ανώνυμες Εταιρείες ( Ν. 4548/2018) αντί του προηγούμενου (εμβληματικού) νόμου 2190/1920.

Διευκρινιστικές αποφάσεις

α) 141372/2018 Έλεγχος νομιμότητας πράξεων και στοιχείων των ΑΕ κατά την μετάβαση από το ν. 2190/1920 στο ν. 4548/2018

β) 44559/2019 Εμπορική δημοσιότητα των πράξεων και στοιχείων των ανωνύμων εταιρειών σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 9 του ν.4548/2018. Νέοι κανόνες περί ελέγχου νομιμότητας και πληρότητας από τις αρμόδιες Υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή, τις Δ/νσεις Αναπτύξεως των Περιφερειακών Ενοτήτων και τις Υπηρεσίες ΓΕΜΗ

γ) 66341/20/06/2018 Δικαιώματα μειοψηφίας με τον νέο νόμο για τις ανώνυμες εταιρίες

δ) 87524/2019. Διευκρινίσεις σχετικά με τη Σύσταση Εταιρειών μέσω των Υπηρεσιών μιας Στάσης

4) Χρόνος Εναρμόνισης των Καταστατικών των Α.Ε ( Έως 1/1/2020 με απλή απαρτία και πλειοψηφία ) (Άρθρο 183) και δυνατότητες του νόμου που μπορεί να περιληφθούν στο Καταστατικό.

Οι υφιστάμενες ανώνυμες εταιρείες μπορούν να εναρμονίσουν τα καταστατικά τους, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου.

Η απόφαση τροποποίησης του καταστατικού για το σκοπό αυτόν, μπορεί να ληφθεί με απλή απαρτία και πλειοψηφία, με την προϋπόθεση ότι η σχετική απόφαση της γενικής συνέλευσης θα ληφθεί μέσα σε ένα (1) έτος από την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου.

 Μεταγενέστερη εναρμόνιση, καθώς και υιοθέτηση στο καταστατικό δυνητικών ρυθμίσεων, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος, γίνεται κατά τις γενικές διατάξεις του Ν. 4548/2018.

Η τροποποίηση του καταστατικού της ανώνυμης εταιρείας αποφασίζεται :

· από τη γενική συνέλευση ή και από το διοικητικό συμβούλιο, αν τούτο ορίζεται ρητά στον νόμο και

· επέρχεται με τη δημοσιότητα του άρθρου 13.

· Ολόκληρο το κείμενο του καταστατικού, όπως διαμορφώνεται ύστερα από κάθε τροποποίησή του, συντάσσεται με ευθύνη του διοικητικού συμβουλίου και υπογράφεται από τον πρόεδρο αυτού ή το νόμιμο αναπληρωτή του, χωρίς απόφαση της γενικής συνέλευσης.

· Για την τροποποίηση του καταστατικού και τη σύνταξη του νέου κειμένου τούτου δεν απαιτείται συμβολαιογραφικό έγγραφο.

 ( Άρθρο 4. Τρόπος ίδρυσης της ανώνυμης εταιρείας και τροποποίησης του καταστατικού της )

Απόφαση 44559/22-4-2019 ΕΝΟΤΗΤΑ 9 (Σημεία έμφασης των διατάξεων του ν.4548/2018)
« 1. Προσαρμογή καταστατικών ΑΕ
Οι ΑΕ οφείλουν να προβούν στην σχετική προσαρμογή των καταστατικών τους έως και την 31/12/2019 με τις δυνατότητας της απλής απαρτίας και πλειοψηφίας που ο ν.4548/2018 θέτει στο άρθρο 183. ….»

Δυνατότητες Επιλογών και Υποχρεωτικές αναφορές κατά την κατάρτιση του Καταστατικού

[ Δείτε αναλυτικά στο  άρθρο : Υποδείγματα καταστατικού Ανώνυμης Εταιρείας με βάση τις διατάξεις του ν. 4548/2018 ( Κωνσταντίνος Ιωαν. Νιφορόπουλος ) ]

5) Παραπομπές - Διασύνδεση με άλλους Νόμους (Άρθρο 188)

Όπου διάταξη νόμου παραπέμπει σε διατάξεις του κ.ν. 2190/1920 ή του ν. 3156/2003, οι οποίες καταργούνται δυνάμει του άρθρου 189, από 1/1/12019, η παραπομπή αυτή νοείται ότι αναφέρεται στις αντίστοιχες διατάξεις του νόμου 4548/2018.

6) Κατηγοριοποίηση των Α.Ε ανάλογα με το Μέγεθος

(Άρθρο 2)

Ο ν. 4548/2018 κατατάσσει τις «οντοτήτες» ανάλογα με το μέγεθος τους στις ανωτέρω τέσσερις κατηγορίες [ στον Ν 2190/1920, το άρθρο 42α § 6 όριζε τις «μικρές επιχειρήσεις» ( με δυνατότητα «συνοπτικού Ισολογισμού» ) ] .

( α ) Κατάταξη μετά το πρώτο έτος λειτουργίας

 (όπως αυτό καθορίζεται στο άρθρο 2 του ν. 4308/2014 ( Ε.Λ.Π ). )

Όταν η Ανώνυμη Εταιρεία υπερβαίνει ή παύει να υπερβαίνει τα όρια δύο εκ των τριών κριτηρίων, για δύο διαδοχικές περιόδους, για τους σκοπούς εφαρμογής των ρυθμίσεων αυτού του νόμου η αλλαγή κατηγορίας μεγέθους ενεργοποιείται από την περίοδο που έπεται των δύο εν λόγω διαδοχικών περιόδων. 

( β) Κατάταξη «νεοϊδρυόμενων εταιρειών»

Για τις νεοϊδρυόμενες εταιρείες και μέχρι τη σύνταξη του πρώτου ισολογισμού, κατατάσσονται ως εξής:

 (γ) Οντότητες «δημοσίου ενδιαφέροντος».

( άρθρο 2 ) «ιβ) «οντότητες δημοσίου (*) ενδιαφέροντος»: οι οντότητες του Παραρτήματος Α΄ του ν. 4308/2014, καθώς και οι εταιρείες του ν. 3429/2005 [Δημόσιες Επιχειρήσεις και Οργανισμοί (Δ.Ε.Κ.Ο.) - ως «δημόσια επιχείρηση» νοείται κάθε ανώνυμη εταιρεία, στην οποία το ελληνικό δημόσιο δύναται να ασκεί άμεσα ή έμμεσα αποφασιστική επιρροή, λόγω της συμμετοχής του στο μετοχικό της κεφάλαιο ή της χρηματοοικονομικής συμμετοχής του ή των κανόνων που τη διέπουν.] »

(*) [ Οντότητες δημοσίου ενδιαφέροντος (Public interest entities): Οντότητες δημοσίου ενδιαφέροντος είναι οντότητες που υπόκεινται στον Ελληνικό νόμο και περιλαμβάνουν: α) Τις οντότητες των οποίων μετοχές ή άλλες κινητές αξίες είναι εισηγμένες σε οργανωμένη αγορά κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά την έννοια της Οδηγίας 2004/39/ΕΟΚ και σύμφωνα με τις προβλέψεις του Κανονισμού 1606/2002 της Ευρωπαϊκής Ένωσης. β) Τις ασφαλιστικές και αντασφαλιστικές επιχειρήσεις των περιπτώσεων 5 και 6 της παραγράφου 1 του άρθρου 4 του Κανονισμού (EE) 575/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Ιουνίου 2013 σχετικά με τις απαιτήσεις προληπτικής εποπτείας για πιστωτικά ιδρύματα και επιχειρήσεις επενδύσεων και την τροποποίηση του κανονισμού (EE) αριθ. 648/2012. γ) Τα πιστωτικά ιδρύματα όπως αυτά καθορίζονται από την περίπτωση 1 της παραγράφου 1 του άρθρου 4 του Κανονισμού (EE) αριθ. 575/2013. δ) Οντότητες που καθορίζονται από τη νομοθεσία ως δημοσίου ενδιαφέροντος οντότητες, με βάση τη φύση της επιχειρηματικής δραστηριότητας, το μέγεθος ή τον αριθμό των απασχολούμενων.]

Υποχρεώσεις

Αφορούν Εταιρείες με μετοχές εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά

[ Άρθρο 110. Πολιτική αποδοχών (Άρθρο 9α της Οδηγίας 2007/36/ΕΚ, Οδηγία 2017/828/ΕΕ) , Άρθρο 111. Περιεχόμενο της πολιτικής αποδοχών (Άρθρο 9α της Οδηγίας 2007/36/ΕΚ, Οδηγία 2017/828/ΕΕ), Άρθρο 112. Έκθεση αποδοχών (Άρθρο 9β της Οδηγίας 2007/36/ΕΚ, Οδηγία 2017/828/ΕΕ) ]

(δ) Ο Ν. 4548/2018 διαφοροποιείται ανάλογα με το μέγεθος των εταιριών, στις εξής περιπτώσεις :

7) Διατάξεις που καταργούνται (Άρθρο 189 )

Από 1/1/2019 καταργούνται:

α) τα άρθρα 1 έως 63δ και 90 έως 146 του κ.ν. 2190/1920. Δηλαδή : Δεν καταργήθηκαν  τα κεφάλαια του Ν. 2190/20, 11ον-Συγχώνευση Ανωνύμων Εταιρειών, 11α-Συγχώνευση με απορρόφηση, 11β-Συγχώνευση με σύσταση νέας ανώνυμης εταιρείας, 12ον Διάσπαση Ανωνύμων Εταιρειών, Κεφάλαιο 12α-Διάσπαση με απορρόφηση, Κεφάλαιο 12β-Διάσπαση με σύσταση νέων ανώνυμων εταιρειών και Κεφάλαιο 12γ-Διάσπαση με απορρόφηση και σύσταση νέων ανωνύμων εταιρειών.

Αυτό έγινε αργότερα με το Ν. 4601/2019 « Εταιρικοί μετασχηματισμοί και εναρμόνιση του νομοθετικού πλαισίου με τις διατάξεις της Οδηγίας 2014/55/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Απριλίου 2014 για την έκδοση ηλεκτρονικών τιμολογίων στο πλαίσιο δημόσιων συμβάσεων και λοιπές διατάξεις. (ΦΕΚ Α' 44/09.03.2019)

β) το άρθρο 3 του α.ν. 148/1967 (Α΄ 173) [ Αφορά την Διανομή Κερδών ] ,

γ) τα άρθρα 1 έως 9 και το άρθρο 12 του ν. 3156/2003 (Α΄ 157) [ αφορά τα ομολογιακά δάνεια] , με εξαίρεση την παράγραφο 4 του άρθρου 2 και τα λοιπά άρθρα του νόμου που παραμένουν σε ισχύ,

δ) το άρθρο 4 [ αφορά Προνομιούχες μετοχές ] και η παρ. 2 του άρθρου 9 [ αφορά έκδοση ομολογιακών δανείων μη μετατρέψιμων σε μετοχές υπό Τραπεζών Επενδύσεων ] του ν. 876/1979 (Α΄ 48),
ε) το π.δ. 30/1988 (Α΄ 13) [ Αφορά τα stock options ].

8) «Χρηματοοικονομικές» αντί «Οικονομικές» Καταστάσεις (Άρθρο 5) - Υπογραφή (Άρθρο 147) – Έγκριση (Άρθρο 148) – Έλεγχος (ν. 4336/2015 ) και Δημοσίευση (Άρθρο 149)

α) Ορολογία

Στο νομοσχέδιο γίνεται χρήση του όρου «ετήσιες χρηματοοικονομικές καταστάσεις» αντί «ετήσιες οικονομικές καταστάσεις», που χρησιμοποιεί ο κ.ν. 2190/1920, για ορολογική εναρμόνιση με το ν. 4308/2014, Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα.

Με τους Ν 4308/2014 και 4403/2016, είχε ρυθμιστεί συνολικά το ζήτημα των «χρηματοοικονομικών καταστάσεων» για όλες τις «οντότητες»/επιχειρήσεις.

β) Υπεύθυνο όργανο κατάρτισης είναι το Δ.Σ - Υπογράφοντες

« 1. Για να ληφθεί από τη γενική συνέλευση έγκυρη απόφαση επί των χρηματοοικονομικών καταστάσεων που έχουν καταρτιστεί από το διοικητικό συμβούλιο, πρέπει να έχουν υπογραφεί από τρία διαφορετικά πρόσωπα, και συγκεκριμένα από:

(α) τον πρόεδρο του διοικητικού συμβουλίου ή τον αναπληρωτή του,

(β) τον διευθύνοντα ή εντεταλμένο σύμβουλο και, σε περίπτωση που δεν υπάρχει τέτοιος σύμβουλος ή η ιδιότητά του συμπίπτει με εκείνη των παραπάνω προσώπων, από ένα μέλος του διοικητικού συμβουλίου που ορίζεται από αυτό και

(γ) τον κατά νόμο υπεύθυνο λογιστή πιστοποιημένο από το Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδος κάτοχο άδειας Α΄ τάξης για τη σύνταξη των χρηματοοικονομικών καταστάσεων [ η προηγούμενη διατύπωση ήταν : «τον υπεύθυνο για τη διεύθυνση του λογιστηρίου» ]. 2. Τα παραπάνω πρόσωπα, σε περίπτωση διαφωνίας από πλευράς νομιμότητας του τρόπου κατάρτισης των χρηματοοικονομικών καταστάσεων, οφείλουν να εκθέτουν εγγράφως τις αντιρρήσεις τους στη γενική συνέλευση. …. ( Άρθρο 147. Υπογραφή ετήσιων χρηματοοικονομικών καταστάσεων)

Η σύνταξη των χρηματοοικονομικών καταστάσεων προβλέπεται σύμφωνα με τον ν.4308/2014 και συγκεκριμένα με το άρθρο 16 «Ορισμός των χρηματοοικονομικών καταστάσεων».
Όλες οι συναλλαγές και όλα τα γεγονότα που καταχωρούνται στα λογιστικά αρχεία ενσωματώνονται στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις της περιόδου, βάσει των διατάξεων του παρόντος νόμου.
Οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις αποτελούν ενιαίο σύνολο και παρουσιάζουν εύλογα (εύλογη παρουσίαση), τα αναγνωριζόμενα περιουσιακά στοιχεία (στοιχεία του ενεργητικού), τις υποχρεώσεις, την καθαρή θέση, τα στοιχεία εσόδων, εξόδων, κερδών και ζημιών, καθώς και τις χρηματοροές της εκάστοτε περιόδου, κατά περίπτωση, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου.
Με τις παραγράφους 3 έως 8 του άρθρου 16 του ν. 4308/2014 ορίζονται οι επιμέρους καταστάσεις που συντάσσει κάθε κατηγορία οντότητας, με βάση τα σχετικά υποδείγματα του παραρτήματος Β υπόδειγμα Β.1.1 ή Β.1.2 (Ισολογισμός), Β.2 (Κατάσταση Αποτελεσμάτων, Β.2.1 ή Β.2.2), Β.3 (Κατάσταση Μεταβολών Καθαρής Θέσης) και Β.4 (Κατάσταση Χρηματοροών).
Ο προσδιορισμός των καταστάσεων γίνεται με βάση το μέγεθος της οντότητας, όπως αυτό ορίζεται στο άρθρο 2 του νόμου 4308/2014.
Ο παρακάτω πίνακας συνοψίζει τις σχετικές ρυθμίσεις.

Η κατάρτιση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων της περιόδου ολοκληρώνεται σύμφωνα με τον ν.4308/2014 - άρθρο 6 παρ.3 , στο συντομότερο χρόνο από:
α) έξι μήνες από τη λήξη της περιόδου ή
β) το χρονικό όριο που επιτρέπει την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που τίθενται από τη φορολογική ή άλλη νομοθεσία της χώρας» δηλαδή έως την 30/6/2019.

γ) Τακτικός έλεγχος χρηματοοικονομικών καταστάσεων

Οι διατάξεις που ρυθμίζουν τον τακτικό έλεγχο των χρηματοοικονομικών καταστάσεων είναι αυτές της Υποπαραγράφου Α1* του ν. 4336/2015, η οποία ισχύει από 1-1-2016.

(Πηγή: Taxheaven https://www.taxheaven.gr/news/news/view/id/41495)

« Τακτικός έλεγχος χρηματοοικονομικών καταστάσεων
1. I) Υπόκεινται σε τακτικό έλεγχο …. α) Οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις των οντοτήτων των περιπτώσεων α' και β' της παρ. 2 του άρθρου 1 του ν. 4308/2014 (Α' 251), όταν βάσει των κριτηρίων μεγέθους του άρθρου 2 του ίδιου νόμου χαρακτηρίζονται ως μεσαίες και μεγάλες οντότητες. β) Οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις των οντοτήτων της περίπτωσης α' της παρούσας παραγράφου ανεξαρτήτως μεγέθους, όταν οι οντότητες αυτές χαρακτηρίζονται ως δημοσίου ενδιαφέροντος (συμφέροντος), κατά την έννοια του ορισμού του Παραρτήματος Α' του ν. 4308/2014. γ) Οι ενοποιημένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις που συντάσσουν οι όμιλοι οι οποίοι βάσει της παρ. 3 του άρθρου 31 του ν. 4308/2014 χαρακτηρίζονται ως «μεγάλοι».
δ) Οι ενοποιημένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις που συντάσσουν οι όμιλοι ανεξαρτήτως μεγέθους, όταν οι όμιλοι αυτοί χαρακτηρίζονται ως δημοσίου ενδιαφέροντος (συμφέροντος), κατά την έννοια του ορισμού του Παραρτήματος Α' του ν. 4308/2014. II) Εξακολουθούν να ισχύουν διατάξεις ειδικής νομοθεσίας που υπαγάγουν σε έλεγχο από νόμιμο ελεγκτή ειδικές κατηγορίες οντοτήτων.
2. Προαιρετικός τακτικός έλεγχος
Μικρές οντότητες κατά την έννοια του άρθρου 2 του ν. 4308/2014 (Α' 251) μπορούν να προβλέπουν στο καταστατικό τους ή, εάν δεν προβλέπεται σε αυτό, να αποφασίζουν δια της γενικής συνέλευσης των μετόχων ή της συνέλευσης των εταίρων, την υποβολή των ετήσιων χρηματοοικονομικών καταστάσεων σε έλεγχο, σύμφωνα με τα ισχύοντα ελεγκτικά πρότυπα.
3. α) Ο έλεγχος των χρηματοοικονομικών καταστάσεων της παραγράφου 1 αποτελεί προϋπόθεση του κύρους της έγκρισης των ετήσιων χρηματοοικονομικών καταστάσεων από τη γενική συνέλευση ή άλλο αρμόδιο όργανο……»
Τα όρια υποχρεωτικού ελέγχου από ορκωτούς ελεγκτές, έχουν ως εξής :

(Κριτήρια μεγέθους (κάλυψη 2 από τα 3))

δ) Υπεύθυνο όργανο έγκρισης ( Γ.Σ )

Οι ετήσιες και οι ενοποιημένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις εγκρίνονται από τη γενική συνέλευση της εταιρείας που τις συνέταξε. ( Άρθρο 148. Έγκριση ετήσιων χρηματοοικονομικών καταστάσεων)

Προβλέπεται ότι η Γ.Σ. δεν «απαλλάσσει» το Δ.Σ. «από πάσης ευθύνης», αλλά εγκρίνει τη «συνολική διαχείριση»,. της εταιρείας γενικά, όχι δε και επιμέρους πράξεις ή παραλείψεις που έχουν τυχόν βλάψει την εταιρεία.

Άρα, η ευθύνη του Δ.Σ. παραμένει ακέραιη, κρινόμενη με βάση τις υφιστάμενες διατάξεις, ορίζεται όμως ότι η τυχόν έγκριση της συνολικής διαχείρισης θα συνεκτιμηθεί, εφόσον δόθηκε, όταν κρίνεται δικαστικά το θέμα της ευθύνης (Άρθρο 108. Έγκριση συνολικής διαχείρισης).

ε) Δημοσίευση Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων

· Οι ανώνυμες εταιρείες δημοσιεύουν στο Γ.Ε.ΜΗ.:

α) τις νόμιμα εγκεκριμένες από την τακτική γενική συνέλευση ετήσιες οικονομικές καταστάσεις,

β) την έκθεση διαχείρισης και

γ) τη γνώμη του ορκωτού ελεγκτή λογιστή ή της ελεγκτικής εταιρείας όπου απαιτείται, μέσα σε είκοσι (20) ημέρες από την έγκρισή τους από την τακτική γενική συνέλευση. Συνοδεύονται επίσης από το πλήρες κείμενο της έκθεσης ελέγχου.

·  Οι πολύ μικρές ανώνυμες εταιρείες, εκτός από τις εταιρείες οι οποίες αποτελούν οντότητες δημόσιου ενδιαφέροντος κατά την έννοια του Παραρτήματος Α΄ του ν. 4308/2014, απαλλάσσονται από την υποχρέωση δημοσίευσης της έκθεσης διαχείρισης.

·  Στις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις, στην ενοποιημένη έκθεση διαχείρισης και στη γνώμη του ορκωτού ελεγκτή λογιστή ή της ελεγκτικής εταιρείας, όπου απαιτείται, εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις περί δημοσιότητας του άρθρου 13 και ισχύουν οι προθεσμίες της παραγράφου 1.
Όπου βάσει της διάταξης της περίπτωσης 1 της υποπαραγράφου Α1 της παρ. Α΄ του άρθρου 2 του ν. 4336/2015 απαιτείται γνώμη ορκωτού ελεγκτή λογιστή ή ελεγκτικής εταιρείας, οι ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις υποβάλλονται στη δημοσιότητα, που προβλέπεται στην παράγραφο 3, με τη μορφή και το περιεχόμενο, με βάση το οποίο ο ελεγκτής ή οι ελεγκτές έχουν συντάξει τη σχετική έκθεση ελέγχου τους. Αν οι ελεγκτές έχουν παρατηρήσεις ή αρνούνται την έκφραση γνώμης, το γεγονός αυτό πρέπει να αναφέρεται και να αιτιολογείται στις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις, εκτός αν αυτό προκύπτει από το δημοσιευμένο σχετικό πιστοποιητικό ελέγχου.

Τονίζεται εδώ ότι με το νέο άρθρο 148 υπάρχει για πρώτη φορά υποχρέωση έγκρισης των ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων από την γενική συνέλευση των μετόχων της μητρικής και όχι ανακοίνωση αυτών στην γενική συνέλευση όπως γινόταν μέχρι σήμερα .

·  Οι συντεταγμένες κατά τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς (Δ.Π.Χ.Α.) εγκεκριμένες ετήσιες οικονομικές καταστάσεις και οι εγκεκριμένες ετήσιες ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις, καθώς και οι λοιπές προβλεπόμενες από το νόμο εκθέσεις των εταιρειών:
α) δημοσιεύονται στο Γ.Ε.ΜΗ. κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 13 και στο παρόν άρθρο,

β) αναρτώνται στην ιστοσελίδα της εταιρείας και παραμένουν προσβάσιμες για χρονικό διάστημα δύο (2) τουλάχιστον ετών από την πρώτη δημοσίευσή τους και

γ) εφόσον πρόκειται για εταιρείες με μετοχές ή άλλες κινητές αξίες τους εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά ή ΜΠΔ, κατατίθενται στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς.

Χρονοδιάγραμμα :

Από την σύνταξη στην δημοσίευση των «Οικονομικών Καταστάσεων »

9) Ελάχιστο Μετοχικό Κεφάλαιο (25.000 Ευρώ) και έλεγχος της επάρκειας των Ιδίων Κεφαλαίων (Άρθρο 15,183, 159 & 119) .

Το ελάχιστο ύψος του κεφαλαίου της Α.Ε ορίζεται στο ποσό των 25.000 ευρώ [όπως προβλέπεται στο άρθρο 45 της Οδηγίας (ΕΕ) 2017/1132 (αντί του προβλεπόμενου σήμερα ποσού των 24.000 ευρώ) ] , ολοσχερώς καταβεβλημένο κατά τη σύσταση της εταιρείας.

Δηλαδή κάθε Α.Ε οφείλει να εκδώσει τουλάχιστον 250 μετοχές. ( € 25.000 (ελάχιστο κεφάλαιο)/€100 ( μέγιστη ονομαστική αξία) ) .

Οι ανώνυμες εταιρείες με μικρότερο κεφάλαιο θα πρέπει να το προσαρμόσουν στο νέο ελάχιστο κεφάλαιο, το αργότερο μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2019, άλλως υφίστανται ως κύρωση την αδυναμία νεότερων καταχωρίσεων στο Γ.Ε.ΜΗ.

Η απόφαση αυτή λαμβάνεται με απλή απαρτία και πλειοψηφία.

Έλεγχος της επάρκειας των Ιδίων Κεφαλαίων γίνεται με τους εξής τρόπους :

( 1 ) Μέσω της Καταβολής «Ελάχιστου Μετοχικού Κεφαλαίου » ( 25.000 Ευρώ )  [ Δείτε Ανωτέρω]

( 2 ) Μέσω των περιορισμών, που υπάρχουν στην Διάθεση Κερδών [ Δείτε κατωτέρω περ. 12 ]

( 3 ) Μέσω του ελέγχου του συνόλου των «ιδίων κεφαλαίων» (παρ. 4 του άρθρου 119)

«4. Σε περίπτωση που το σύνολο των ιδίων κεφαλαίων της εταιρείας γίνει κατώτερο από το μισό (1/2) του κεφαλαίου, το διοικητικό συμβούλιο υποχρεούται να συγκαλέσει τη γενική συνέλευση, μέσα σε προθεσμία έξι (6) μηνών από τη λήξη της χρήσης, με θέμα τη λύση της εταιρείας ή την υιοθέτηση άλλου μέτρου» [ ίδιος περιορισμός ίσχυε και με το Κ.Ν 2190/1920, Άρθρο 47].

Την ίδια υποχρέωση έχουν οι ελεγκτές της εταιρείας, αν το Διοικητικό Συμβούλιο δεν προβαίνει στη σύγκληση εντός της παραπάνω προθεσμίας.

[ το δεύτερο εδάφιο τέθηκε όπως προστέθηκε με την παράγραφο 2 του άρθρου 57 του ν. 4609/2019 (ΦΕΚ Α' 67/03-05-2019) και ισχύει από τη δημοσίευση του νόμου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ήτοι από 03/05/2019, σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 68 του ιδίου νόμου.]

Η κάλυψη ζημιών με μείωση του μετοχικού κεφαλαίου αποτελεί ένα συνηθισμένο μέτρο εξυγίανσης των ιδίων κεφαλαίων.

 Με την ονομαστική μείωση κεφαλαίου δεν επιστρέφονται κεφάλαια στους μετόχους, αλλά μειώνεται το λογιστικό κεφάλαιο με λογιστικές εγγραφές λόγω της ύπαρξης λογιστικών ζημιών.

Δείτε κατωτέρω περ. 20, την δυνατότητα μείωσης του κεφαλαίου, με σκοπό την «εξυγίανση»

Σχετικά με τις υποχρεώσεις των Ορκωτών Ελεγκτών Λογιστών ( περίπτωση εφαρμογής της παρ. 4 του άρθρου 119), το Σ.Ο.Ε.Λ έχει εκδώσει ειδική οδηγία ( Αρ. πρωτ. 1712/1-8-2019 )

( 3 ) Κατάργηση ως λόγου Λύσεως το γεγονός ότι : «Το Σύνολο των Ιδίων Κεφαλαίων καταστεί κατώτερο του 1/10 του Μετοχικού Κεφαλαίου» [ Δείτε κατωτέρω περ. 33]

Έλεγχος της επάρκειας των Ιδίων Κεφαλαίων και «Ελεγκτικές Διαδικασίες»

· ∆ΠΕ 250, ΕΞΕΤΑΣΗ ΝΟΜΩΝ ΚΑΙ ΚΑΝΟΝΙΣΜΩΝ ΣΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ

« 4.3 Συμμόρφωση με νόμους και κανονισμούς

Η ομάδα ελέγχου οφείλει να έχει διενεργήσει κατάλληλες διαδικασίες για να εντοπίσει πιθανές περιπτώσεις μη-συμμόρφωσης της ελεγχόμενης οικονομικής οντότητας με τους νόμους και κανονισμούς, και όταν εντοπίζει τέτοιες περιπτώσεις, οφείλει να εκτιμά την επίπτωση τους σε σχέση με τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις της ελεγχόμενης οικονομικής οντότητας. (ΔΠΕ 250).

Στο πλαίσιο της απόκτησης κατανόησης της ελεγχόμενης οικονομικής οντότητας και του περιβάλλοντός της σύμφωνα με το ΔΠΕ 315, η ομάδα ελέγχου πρέπει να αποκτά γενική κατανόηση:

(α) Του νομικού και κανονιστικού πλαισίου που έχει εφαρμογή στην οικονομική οντότητα και τον κλάδο ή τον τομέα στον οποίο η οντότητα λειτουργεί, και

(β) Πώς η οικονομική οντότητα συμμορφώνεται με το εν λόγω πλαίσιο.

Επισημαίνεται ότι στο πλαίσιο των ως άνω υποχρεώσεων, η ομάδα ελέγχου πρέπει να αποκτά επαρκή και κατάλληλα ελεγκτικά τεκμήρια, σχετικά με τη συμμόρφωση της ελεγχόμενης οικονομικής οντότητας ως προς τις διατάξεις εκείνων των νόμων και κανονισμών που γενικά αναγνωρίζονται ότι έχουν άμεση επίπτωση στον προσδιορισμό των σημαντικών κονδυλίων ή και γνωστοποιήσεων στις οικονομικές καταστάσεις…. »

· ∆ΠΕ 570, ΣΥΝΕΧΙΣΗ ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ

« 4.4 Χρήση της παραδοχής της δυνατότητας συνέχισης δραστηριότητας (going concern)

Η ομάδα ελέγχου οφείλει να έχει επαρκώς τεκμηριώσει στον φάκελο ελέγχου την αξιολόγηση του ενδεδειγμένου της χρήσης από τη διοίκηση της παραδοχής της συνεχιζόμενης δραστηριότητας στην κατάρτιση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων (ΔΠΕ 570,9).

Η ομάδα ελέγχου με βάση τα αποκτηθέντα ελεγκτικά τεκμήρια, οφείλει να συμπεράνει εάν, κατά την κρίση της, υπάρχει ουσιώδης αβεβαιότητα σχετικά με γεγονότα ή συνθήκες που, μεμονωμένα ή αθροιστικά, μπορεί να εγείρουν σημαντική αμφιβολία ως προς την ικανότητα της ελεγχόμενης οικονομικής οντότητας για συνέχιση της δραστηριότητας (ΔΠΕ 570,17).

Εάν υπάρχουν γεγονότα ή συνθήκες που μπορεί να εγείρουν σημαντικές αμφιβολίες για την ικανότητα της ελεγχόμενης οικονομικής οντότητας για συνέχιση της δραστηριότητας της, η ομάδα ελέγχου οφείλει να τα αξιολογεί και να προσδιορίζει τις πιθανές επιπτώσεις στην έκθεση ελέγχου (ΔΠΕ 570,18)» .

[ Πηγή : ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ / ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ / Αθήνα, Δεκέμβριος 2016 ]

Δείτε το εξαιρετικό άρθρο της Ροδούλας Ρούσου, Ορκωτής Ελέγκτριας Λογίστριας, Προέδρου Ποιοτικού Ελέγχου της ΣΟΛ Α.Ε.:

Η παραδοχή της συνέχισης της δραστηριότητας (Going concern assumption – GC) - ΔΠΕ 570 (Ενημερωτικό Δελτίο Ιουνίου 2019 της ΣΟΛ Α.Ε.)

https://www.solcrowe.gr/enimerotiko-deltio-ioynioy-2019

10) Κατάργηση της Δυνατότητας Έκδοσης Ανωνύμων Μέτοχων και Υποχρεωτική Ονομαστικοποίηση έως 1/1/2020 ( Άρθρα 40 και 184 )

Περιεχόμενα του θέματος

(1) Ονομαστικές και Ανώνυμες Μετοχές.

(2) «Βιβλίο Μετόχων».

(3) «Μετοχικοί τίτλοι ».

(4) Μεταβίβαση «Μετοχικών τίτλων».

(5) Προθεσμία Ονομαστικοποίησης των Ανωνύμων Μετοχών.

(6) Μεταβατικές διατάξεις έως την προθεσμία Ονομαστικοποίησης των Ανωνύμων Μετοχών.

(7) Γενικά για την Ονομαστικοποίησης των Ανωνύμων Μετοχών.

(8) Διαδικασία αντικατάστασης των ανωνύμων τίτλων (Μετοχών ) με ονομαστικούς.

(9) Απόφαση του διοικητικού συμβούλιου της Α.Ε, για την ονομαστικοποίηση των μετοχών.

(10) Παράληψη του Διοικητικού Συμβουλίου της Α.Ε, να προβεί στις κατάλληλες ενέργειες για την ονομαστικοποίηση των μετοχών.

(11) Συνέπειες μη αναγγελίας από τους κατόχους μετοχών, των δικαιωμάτων επί των ανωνύμων μετοχών και τρόπος θεραπείας.

(1) Ονομαστικές και Ανώνυμες Μετοχές.

Οι μετοχές Α.Ε., που εκδόθηκαν μέχρι 12/06/2018, μπορεί να ήταν είτε ανώνυμες είτε ονομαστικές, καθώς και εν μέρει ανώνυμες και εν μέρει ονομαστικές. Από τη 13/06/2018, οι ελληνικές ανώνυμες εταιρείες δεν μπορούν πλέον να εκδίδουν ανώνυμες μετοχές.

«2. Ανώνυμες μετοχές : Στην περίπτωση ύπαρξης ανωνύμων μετοχών η μετατροπή τους σε κοινές καθίσταται υποχρεωτική . Η έκδοση ανώνυμων μετοχών έχει ήδη σταματήσει από την δημοσίευση του ν.4548/2018. Ως εκ τούτου μέχρι και την 31/12/2019 η ΑΕ οφείλει να ακολουθήσει τις διαδικασίες τουάρθρου 184. Από την 01/01/2020 και ενόσω οι μετοχές παραμένουν ανώνυμες οι μέτοχοι δεν μπορούν να ασκήσουν τα δικαιώματα τους (συμμετοχής σε ΓΣ, δικαίωμα ψήφου, συμμετοχή στα κέρδη της εταιρείας κτλ.). Οι ανώνυμες μετοχές δεν μεταβιβάζονται και δεν μπορούν να εγγραφούν στις ενώσεις μετόχων τουάρθρου 144.»( ΕΝΟΤΗΤΑ 9 (Σημεία έμφασης των διατάξεων του ν.4548/2018) -44559/2019- Εμπορική δημοσιότητα των πράξεων και στοιχείων των ανωνύμων εταιρειών ….)

Σημείο ελέγχου :

Έλεγχος με βάση το Καταστατικό της Α.Ε, για την ύπαρξη « ανωνύμων μετοχών», ώστε να γίνει η ονομαστικοποίηση αυτών.

(2) «Βιβλίο Μετόχων».

2.1 «Βιβλίο Μετόχων » με βάση τον προηγούμενο νόμο 2190/1920

Η τήρηση του « Βιβλίου Μετόχων», αφορούσε μόνο τις « ονομαστικές μετοχές». Ειδικότερα, προβλεπόταν τα εξής : « 6. Η μεταβίβαση των ονομαστικών μετοχών γίνεται με εγγραφή σε ειδικό βιβλίο της εταιρείας, η οποία χρονολογείται και υπογράφεται από τον μεταβιβάζοντα μέτοχο και τον αποκτώντα ή τους πληρεξουσίους αυτών. Μετά από κάθε μεταβίβαση εκδίδεται νέος τίτλος ή επισημειώνονται από την εταιρεία επί του υπάρχοντος τίτλου, εφόσον έχει εκδοθεί, η μεταβίβαση που έγινε και η εταιρική επωνυμία ή τα ονοματεπώνυμα με την έδρα και τις διευθύνσεις αντίστοιχα, το επάγγελμα και την εθνικότητα του μεταβιβάζοντος και του αποκτώντος. Τα στοιχεία αυτά καταχωρίζονται και στο ειδικό βιβλίο του πρώτου εδαφίου. Ως μέτοχος έναντι της εταιρείας θεωρείται ο εγγεγραμμένος στο βιβλίο αυτό ». ( παρ. 6,Αρθρο 8β. Μετοχικοί τίτλοι - Μεταβίβαση των μετοχών, ν. 2190/20)

Σημείο ελέγχου :

Έλεγχος της ορθής ενημέρωσης του «Βιβλίου Μετόχων », σχετικά με τις Ονομαστικές Μετοχές.

2.2 «Βιβλίο Μετόχων » με βάση τον ισχύοντα νόμο 4548/2018

Η τήρηση του « Βιβλίου Μετόχων», αφορά το σύνολο των μετοχών. Ειδικότερα, προβλέπονται τα εξής :

« 2. Η εταιρεία οφείλει να τηρεί βιβλίο μετόχων. Στο βιβλίο αυτό καταχωρίζονται οι μέτοχοι, με αναγραφή του ονοματεπωνύμου ή της εταιρικής επωνυμίας και της διεύθυνσης ή της έδρας τους, καθώς και του επαγγέλματος και της εθνικότητας του κάθε μετόχου. Σε κάθε περίπτωση αναγράφεται ο αριθμός και η κατηγορία των μετοχών, που κατέχει κάθε μέτοχος. Το καταστατικό μπορεί να προβλέπει την ηλεκτρονική τήρηση του βιβλίου ή και την τήρησή του από κεντρικό αποθετήριο τίτλων, πιστωτικό ίδρυμα ή από επιχείρηση επενδύσεων, που έχουν το δικαίωμα να φυλάσσουν χρηματοπιστωτικά μέσα. Ως μέτοχος έναντι της εταιρείας θεωρείται ο εγγεγραμμένος στο βιβλίο αυτό».( παρ. 2 του άρθρου 40 του ν. 4548/2018 )

Υπόδειγμα «Βιβλίου Μετόχων »

α) Τηρείται σαν «Ημερολόγιο» , με τα στοιχεία κάθε μεταβολής [ Πρέπει να ενημερώνεται και για τον πωλητή και για τον αγοραστή των μετοχών ]

β) Τηρείται σαν «Καρτέλα», κάθε μετόχου και ενημερώνεται με τα στοιχεία κάθε μεταβολής από το «Ημερολόγιο», με σκοπό την ορθότερη παρακολούθηση.

[ Μέτοχος Α ]

Φυσικά μια ηλεκτρονική εφαρμογή παρακολούθησης των ανωτέρω, θα ήταν ότι καλύτερο.

Σημείωση : Το «Βιβλίου Μετόχων », δεν θεωρείται από κάποια αρχή. Πρέπει, κατά την αποψή μου, για λόγους ορθής διαχειριστικής παρακολούθησης, να υπογράφεται από το όργανο της Διοίκησης, που είναι αρμόδιο για την ορθή ενημέρωσή του.

Προσοχή

Στο άρθρο 20. Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων , του ν. 4557/2018, μεταξύ άλλων προβλέπονται :« Οι πληροφορίες αυτές περιλαμβάνουν τουλάχιστον το ονοματεπώνυμο, την ημερομηνία γέννησης (*) , την υπηκοότητα(*) και τη χώρα διαμονής(*) των πραγματικών δικαιούχων, καθώς επίσης και το είδος και την έκταση των δικαιωμάτων που κατέχουν(*). Συμπληρώνονται δε με κάθε αναγκαίο στοιχείο για την ταυτοποίηση του πραγματικού δικαιούχου».

(*) Σωστό είναι, να καταχωρούνται στο «Μητρώο Μετόχων» και αυτές οι πληροφορίες, ώστε όταν εφαρμοστεί να μην αναζητούνται.

(3) «Μετοχικοί τίτλοι ».

3.1 «Μετοχικοί τίτλοι », με βάση τον προηγούμενο νόμο 2190/1920

«.. 2. Με την επιφύλαξη των διατάξεων για την αποϋλοποίηση των μετοχών και των οριζομένων στην παράγραφο 4 (*), η εταιρεία υποχρεούται να εκδώσει και να παραδώσει στους μετόχους μετοχικούς τίτλους. Οι τίτλοι αυτοί μπορεί να είναι απλοί ή πολλαπλοί. Αν έχουν εκδοθεί πολλαπλοί τίτλοι, μετά από αίτηση κάθε μετόχου, η εταιρεία υποχρεούται να αντικαταστήσει τους υπάρχοντες τίτλους με νέους, που ενσωματώνουν μικρότερο αριθμό μετοχών. 3. Μέχρι την έκδοση οριστικών μετοχικών τίτλων σύμφωνα με την παράγραφο 2, η εταιρεία μπορεί να εκδώσει προσωρινούς τίτλους ». ( παρ. 2 &3 ,Αρθρο 8β. Μετοχικοί τίτλοι - Μεταβίβαση των μετοχών, ν. 2190/20)

…………………………….

(*)« 4. Εάν η εταιρεία έχει ονομαστικές μετοχές μη εισηγμένες σε χρηματιστήριο, το καταστατικό μπορεί να αποκλείει ή να περιορίζει την υποχρέωσή της να εκδίδει μετοχικούς τίτλους. Στην περίπτωση αυτή το καταστατικό ορίζει τον τρόπο απόδειξης της μετοχικής ιδιότητας, προκειμένου να ασκηθούν τα δικαιώματα εκ των μετοχών. Εάν το καταστατικό δεν περιέχει σχετικό όρο, καθώς και σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση που δεν εκδίδονται μετοχικοί τίτλοι, η απόδειξη της μετοχικής ιδιότητας γίνεται με βάση τα στοιχεία του βιβλίου που τηρείται κατά την παράγραφο 6 ή τους τυχόν εκδοθέντες προσωρινούς τίτλους και, αν παρίσταται ανάγκη, με τα έγγραφα που κατέχει ο μέτοχος».

Υπόδειγμα «Μετοχικών Τίτλων»

α) Προσωρινός τίτλος ονομαστικών μετοχών

[ Εκδίδονται με σχετική απόφαση του Δ.Σ, στην οποία εξουσιοδοτούνται και οι υπογράφοντες, τους τίτλους ]

 β) Προσωρινός τίτλος ανωνύμων μετοχών

Στην περίπτωση των ανωνύμων μετοχών, δεν αναγράφεται : «Ο τίτλος αυτός ανήκει στον : .………... ………….(πλήρη στοιχεία ταυτότητας)»

Προσοχή :

Σύμφωνα με την αιτιολογική του άρθρου 40, του νέου νόμου 4548/2018« …δεν προβλέπονται προσωρινοί τίτλοι, που λόγω της τεχνολογίας δεν διακρίνονται πλέον από τους οριστικούς ».

Άρα : Στο ανωτέρω «Υπόδειγμα » για την έκδοση τίτλων μετά την 1/1/2019 (ημερομηνία έναρξης του νέου νόμου 4548/2018), παραλείπεται στα σημεία, που αναφέρεται η λέξη «Προσωρινός»

3.2 «Μετοχικοί τίτλοι », με βάση τον ισχύοντα νόμο 4548/2018.

« 3. Με την επιφύλαξη των διατάξεων για την αποϋλοποίηση των μετοχών και των οριζομένων στις παραγράφους 4, 5 και 6 (*) του παρόντος άρθρου, η εταιρεία υποχρεούται να εκδώσει και να παραδώσει στους μετόχους μετοχικούς τίτλους. Οι τίτλοι αυτοί μπορεί να είναι απλοί ή πολλαπλοί. Αν έχουν εκδοθεί πολλαπλοί τίτλοι, ύστερα από αίτηση κάθε μετόχου, η εταιρεία υποχρεούται να αντικαταστήσει τους υπάρχοντες τίτλους με νέους, που ενσωματώνουν μικρότερο αριθμό μετοχών».( παρ. 3 του άρθρου 40 του ν. 4548/2018 )
……………..

(*) «4. Το καταστατικό μπορεί να αποκλείει ή να περιορίζει την υποχρέωση της εταιρείας να εκδίδει μετοχικούς τίτλους. Στην περίπτωση αυτή το καταστατικό ορίζει τον τρόπο απόδειξης της μετοχικής ιδιότητας, προκειμένου να ασκηθούν τα δικαιώματα από τις μετοχές. Αν το καταστατικό δεν περιέχει σχετικό όρο, καθώς και σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση που δεν εκδίδονται μετοχικοί τίτλοι, η απόδειξη της μετοχικής ιδιότητας γίνεται με βάση τα στοιχεία του βιβλίου που τηρείται κατά την παράγραφο 2 [ βιβλίο μετόχων ] και, αν παρίσταται ανάγκη, με τα έγγραφα που κατέχει ο μέτοχος.

5. Οι μετοχές της εταιρείας μπορεί να τηρούνται σε λογιστική μορφή, ύστερα από αποϋλοποίηση ή ακινητοποίηση, σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) 909/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Ιουλίου 2014 και τα ειδικότερα προβλεπόμενα στις κείμενες διατάξεις. Το καταστατικό της εταιρείας προβλέπει τον εκ των ανωτέρω ειδικότερο τρόπο έκδοσης και τήρησης των μετοχών της σε κεντρικό αποθετήριο τίτλων.

6. Σε περίπτωση μετοχών που έχουν εκδοθεί σε λογιστική μορφή κατά την παράγραφο 5, μέτοχος έναντι της εταιρείας θεωρείται ο εγγεγραμμένος στο μητρώο κεντρικού αποθετηρίου τίτλων ή ο ταυτοποιούμενος ως τέτοιος μέσω των εγγεγραμμένων διαμεσολαβητών. »

(4) Μεταβίβαση «Μετοχικών τίτλων».

4.1 Μεταβίβαση «Μετοχικών τίτλων», με βάση τον προηγούμενο νόμο 2190/1920 α) Οι ανώνυμες μετοχές μεταβιβάζονταν σύμφωνα με τις διατάξεις που διέπουν τη μεταβίβαση κινητών πραγμάτων. [ Άρθρο 1034 - Αστικός Κώδικας - Κτήση κινητού με σύμβαση. Για τη μεταβίβαση της κυριότητας κινητού απαιτείται παράδοση της νομής του από τον κύριο σ' αυτόν που την αποκτά και συμφωνία των δύο ότι μετατίθεται η κυριότητα ]

β) Η μεταβίβαση των ονομαστικών μετοχών γίνεται με εγγραφή σε ειδικό βιβλίο της εταιρείας «Βιβλίου Μετόχων ».

4.2 Μεταβίβαση «Μετοχικών τίτλων», με βάση τον ισχύοντα νόμο 4548/2018 .

Η μεταβίβαση των μετοχών γίνεται με καταχώριση στο «βιβλίο μετόχων».

 4.3 Μεταβίβαση «Μετοχικών τίτλων» - Μεταβατικές διατάξεις.

Μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2019 για τις υφιστάμενες ανώνυμες μετοχές η μεταβίβαση γίνεται σύμφωνα με τις διατάξεις που διέπουν τη μεταβίβαση κινητών πραγμάτων. (άρθρο 184, παρ. 7 περ. γ)

Προσοχή :

(α)« 1. Κατά το χρόνο ισχύος της παρ. 7 του άρθρου 184του ν.4548/2018(Α΄ 104), οι ανώνυμες μετοχές εταιρειών μη εισηγμένων σε οργανωμένη αγορά ή Πολυμερή Μηχανισμό Διαπραγμάτευσης, καθώς και τα δικαιώματα αγοράς αυτών μεταβιβάζονται με συμβολαιογραφικό έγγραφο ή ιδιωτικό έγγραφο βεβαίας χρονολογίας ταυτόχρονα με την παράδοση τίτλων, όπου απαιτείται» . ( παρ. 1, Άρθρο 54. Τροποποιούμενες καταργούμενες διατάξεις (άρθρο 66 της Οδηγίας 2015/849), ν. 4557/2018 ) – Έναρξη ισχύος : 30/7/2018.

(β) Το έγγραφο αυτό πρέπει να διαβιβάζεται στην εταιρεία και να διατηρείται στο αρχείο της για τουλάχιστον πέντε (5) έτη από τη μεταβίβαση των μετοχών ( αιτιολογική 4557/2018)

(5) Προθεσμία Ονομαστικοποίησης των Ανωνύμων Μετοχών.

Ανώνυμες μετοχές που έχουν εκδοθεί από ελληνικές ανώνυμες εταιρείες ονομαστικοποιούνται υποχρεωτικά την 1η Ιανουαρίου 2020. ( παρ. 1 του άρθρου 184 του ν. 4548/2018 )

Προσοχή :

Η προθεσμία 1η Ιουλίου 2019, αφορά την απόφαση που λαμβάνει το διοικητικό συμβούλιο για τον τρόπο με τον οποίο οι μέτοχοι ή άλλοι δικαιούχοι θα πρέπει να αναγγείλουν στην εταιρεία τα επί των μετοχών δικαιώματά τους.

(6) Μεταβατικές διατάξεις έως την προθεσμία Ονομαστικοποίησης των Ανωνύμων Μετοχών.

« Μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2019 για τις υφιστάμενες ανώνυμες μετοχές ισχύουν οι εξής ρυθμίσεις:
α) Σε περίπτωση μερικής καταβολής του κεφαλαίου, σύμφωνα με το άρθρο 21, οι μετοχές μέχρι την αποπληρωμή τους είναι υποχρεωτικά ονομαστικές.
β) Η διάταξη του τελευταίου εδαφίου της παραγράφου 5 του άρθρου 26 [ πρόσκληση για την άσκηση του δικαιώματος προτίμησης, ] δεν εφαρμόζεται ενόσω οι μετοχές δεν είναι ονομαστικές στο σύνολό τους.
γ) Με την επιφύλαξη ειδικών διατάξεων για τη μεταβίβαση των ανωνύμων μετοχών, οι μετοχές αυτές μεταβιβάζονται, σύμφωνα με τις διατάξεις που διέπουν τη μεταβίβαση κινητών πραγμάτων.
δ) Το δικαίωμα του μετόχου, σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 122 [ δικαίωμα του μετόχου, να ζητήσει από την εταιρεία να του αποστέλλει με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο ατομική πληροφόρηση για επικείμενες γενικές συνελεύσεις τουλάχιστον δέκα (10) ημέρες πριν από την ημέρα της συνεδρίασης.] ισχύει μόνο αν ο μέτοχος έχει ονομαστικές μετοχές.
ε) Η αποστολή στους μετόχους των χρηματοοικονομικών καταστάσεων, καθώς και των σχετικών εκθέσεων του διοικητικού συμβουλίου και των ελεγκτών, σύμφωνα με το δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 2 του άρθρου 123, είναι δυνατή εφόσον οι μετοχές είναι ονομαστικές στο σύνολό τους.
στ) Η λήψη αποφάσεων με ψηφοφορία χωρίς συνεδρίαση, που προβλέπεται στο άρθρο 135, είναι δυνατή μόνο αν οι μετοχές της εταιρείας είναι στο σύνολό τους ονομαστικές.
ζ) Το δικαίωμα του μετόχου, σύμφωνα με το δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 10 και την παράγραφο 11 του άρθρου 141 [ Πληροφορίες για : α) το ύψος του κεφαλαίου της εταιρείας, τις κατηγορίες των μετοχών που έχουν εκδοθεί και τον αριθμό των μετοχών κάθε κατηγορίας, ιδίως προνομιούχων, με τα δικαιώματα που κάθε κατηγορία παρέχει, καθώς και τις τυχόν δεσμευμένες μετοχές, τόσο κατά τον αριθμό τους όσο και τους περιορισμούς που προβλέπονται. Β) Ο μέτοχος θα δικαιούται επίσης να πληροφορηθεί πόσες και τι είδους μετοχές διαθέτει ο ίδιος, όπως αυτές προκύπτουν από το βιβλίο μετόχων, γ) να του χορηγηθεί πίνακας των μετόχων της εταιρείας ] ισχύει μόνο αν η εταιρεία έχει ονομαστικές μετοχές.
η) Μέτοχοι με ανώνυμες μετοχές δεν μπορούν να γίνουν μέλη ενώσεων μετόχων, σύμφωνα με το άρθρο 144 και να ασκούν δικαιώματα μέσω των ενώσεων με τις μετοχές αυτές.
θ) Οι μέτοχοι με ανώνυμες μετοχές μπορούν μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2019 να ασκούν τα δικαιώματα που έχουν και οι μέτοχοι με ονομαστικές μετοχές» .( παρ. 7 του άρθρου 184 του ν. 4548/2018 ).

(7) Γενικά για την Ονομαστικοποίησης των Ανωνύμων Μετοχών.

« Το άρθρο 184 προβλέπει ότι η ονομαστικοποίηση των υφιστάμενων ανωνύμων μετοχών θα επέλθει την 1η Ιανουαρίου 2020 και μάλιστα αυτόματα, χωρίς δηλαδή να απαιτείται τροποποίηση του καταστατικού.

Και αν μεν το καταστατικό προβλέπει ειδική διαδικασία αντικατάστασης των ανωνύμων τίτλων με ονομαστικούς, ακολουθείται η διαδικασία αυτή, άλλως εφαρμόζονται οι ρυθμίσεις του άρθρου 184. Οι ρυθμίσεις αυτές συνίστανται στα ακόλουθα:

Πρώτον, η εταιρεία που έχει εκδώσει ανώνυμες μετοχές οφείλει να αποκτήσει βιβλίο μετόχων, ή αντίστοιχη ηλεκτρονική υποδομή, που θα της επιτρέψει να καταγράψει τους μετόχους της και τα δικαιώματά τους.

Δεύτερον, θα πρέπει το αργότερο την 1η Ιουλίου 2019 να ανακοινώσει στους μετόχους τον τρόπο με τον οποίο οι τελευταίοι θα πρέπει να αναγγείλουν στην εταιρεία τα επί των μετοχών δικαιώματά τους, ώστε να εγγραφούν στο βιβλίο μετόχων και να τους παραδοθούν οι νέοι τίτλοι.

Μετά την 1η Ιανουαρίου 2020, οι μετοχές για τις οποίες δεν θα έχει γίνει καταχώριση στο βιβλίο μετόχων, δεν θα παρέχουν πια μετοχικά δικαιώματα (η άσκηση των τελευταίων θα έχει τους περιορισμούς των ιδίων μετοχών, σύμφωνα με το άρθρο 50 παράγραφος 1), ούτε και θα μπορούν να μεταβιβασθούν εγκύρως. Η εταιρεία δεν θα υποχρεούται να παραδώσει νέους τίτλους, αν εκδίδει τις μετοχές σε λογιστική μορφή, ή το καταστατικό προβλέπει ότι δεν έχει τέτοια υποχρέωση.

Τρίτον, με δεδομένο ότι η διαδικασία αυτή βρίσκεται ουσιαστικά στα χέρια της εταιρείας, ο νόμος παρέχει στον μέτοχο τη δυνατότητα να επιδιώξει ατομικά την εγγραφή του στο βιβλίο μετόχων και την παράδοση σε αυτόν των ονομαστικών μετοχών, με την προϋπόθεση ότι το διοικητικό συμβούλιο δεν θα έχει προβεί στην παραπάνω διαδικασία μέχρι την 31 Δεκεμβρίου 2019. Μπορεί δηλαδή ο μέτοχος να προσφύγει στο δικαστήριο και να ζητήσει να υποχρεωθεί η εταιρεία να εκδώσει και να παραδώσει στο μέτοχο τις νέες ονομαστικές μετοχές και βέβαια να εγγράψει το μέτοχο στο βιβλίο μετόχων. ( Αιτιολογική, άρθρου 184 του ν. 4548/2018 )

(8) Διαδικασία αντικατάστασης των ανωνύμων τίτλων (Μετοχών ) με ονομαστικούς.

8.1 Περίπτωση πρώτη ( όταν το καταστατικό προβλέπει με πληρότητα την διαδικασία αντικατάστασης )

«Για την αντικατάσταση των ανωνύμων τίτλων με ονομαστικούς ακολουθούνται οι διατάξεις του καταστατικού, που αφορούν τη διαδικασία μετατροπής ανωνύμων μετοχών σε ονομαστικές».( εδ. 1, παρ. 2 του άρθρου 184 του ν. 4548/2018 )
Σύμφωνα με το ν. 2190/1920 ( ο προηγούμενος νόμος για τις Α.Ε ) , Άρθρο 2. Περιεχόμενο του καταστατικού προέβλεπε ότι : «1. Το καταστατικό της ανώνυμης εταιρίας πρέπει να περιέχει διατάξεις: ….. ζ. Για τη μετατροπή ονομαστικών μετοχών σε ανώνυμες, ή ανώνυμων σε ονομαστικές…..»

Συνήθως στα Καταστατικά των Α.Ε προβλέπονταν τα εξής : «ΑΡΘΡΟ …. ΜΕΤΟΧΕΣ : 1. Οι μετοχές της εταιρείας είναι ………. 2. Οι μετοχές υπογράφονται από τον Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου και από ένα μέλος του, που ορίζεται απ’ αυτό. Οι τίτλοι των μετοχών μπορούν να ενσωματώνουν μία ή περισσότερες μετοχές. Τα λοιπά σχετικά με την έκδοση των μετοχών και τα στοιχεία που θα φέρουν αυτές, κανονίζονται από το Διοικητικό Συμβούλιο, σύμφωνα με τις ισχύουσες κάθε φορά διατάξεις. 3. Για τη μετατροπή των ανωνύμων μετοχών σε ονομαστικές ή των ονομαστικών σε ανώνυμες, απαιτείται απόφαση της Γενικής Συνέλευσης των μετόχων κατά την απλή απαρτία και πλειοψηφία του άρθρου 15 του παρόντος καταστατικού και τροποποίηση του παρόντος άρθρου. 4. Επιτρέπεται η έκδοση προσωρινών τίτλων μετοχών. Αυτές ανταλλάσσονται με τις οριστικές όταν αυτές εκδοθούν.»

 8.2 Περίπτωση δεύτερη ( όταν το καταστατικό δεν προβλέπει με πληρότητα την διαδικασία αντικατάστασης )

«Αν το καταστατικό δεν προβλέπει με πληρότητα [ έννοια ασαφής και πρέπει να δοθούν από την Διοίκηση, σχετικές διευκρινήσεις ] τη διαδικασία αυτή, ακολουθείται η διαδικασία των παραγράφων 3, 4, 5, 6 και 7»( εδ. 2, παρ. 2 του άρθρου 184 του ν. 4548/2018 )
« 3. Η εταιρεία υποχρεούται με απόφαση που λαμβάνει το διοικητικό συμβούλιο το αργότερο την 1η Ιουλίου 2019 να ανακοινώσει μέσω του Γ.Ε.ΜΗ. και με άλλα πρόσφορα μέσα τον τρόπο με τον οποίο οι μέτοχοι ή άλλοι δικαιούχοι θα πρέπει να αναγγείλουν στην εταιρεία τα επί των μετοχών δικαιώματά τους, ώστε να εγγραφούν στο βιβλίο μετόχων του άρθρου 41 και να εκδοθούν οι νέοι τίτλοι». (παρ. 3 του άρθρου 184 του ν. 4548/2018 )
«4. Με την απόφαση του διοικητικού συμβουλίου, που λαμβάνεται, σύμφωνα με την παράγραφο 3, εξειδικεύεται με σαφήνεια ο τρόπος αναγγελίας των δικαιωμάτων, ορίζεται δε και ο τρόπος με τον οποίο θα εκδοθούν και θα παραδοθούν στους μετόχους και άλλους δικαιούχους οι νέοι ονομαστικοί μετοχικοί τίτλοι. Η εταιρεία δεν υποχρεούται να παραδώσει μετοχικούς τίτλους, αν οι ονομαστικές μετοχές εκδοθούν σε λογιστική μορφή, σύμφωνα με το νόμο ή η εταιρεία δεν έχει υποχρέωση έκδοσης μετοχικών τίτλων, σύμφωνα με την παράγραφο 5 του άρθρου 40».(παρ. 4 του άρθρου 184 του ν. 4548/2018 )

8.3 Περίπτωση τρίτη ( εταιρείες με μετοχές που είναι εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά ή σε ΠΜΔ)

«6. Στις εταιρείες με μετοχές που είναι εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά ή σε ΠΜΔ, για την καταγραφή των δικαιούχων ακολουθούνται οι κανόνες για τη νομιμοποίηση των μετόχων ενόψει συμμετοχής σε γενική συνέλευση. Επιμέρους ζητήματα της αντικατάστασης των ανωνύμων εισηγμένων μετοχών με ονομαστικές ρυθμίζονται με απόφαση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς». (παρ. 6 του άρθρου 184 του ν. 4548/2018 )

8.4 Ενέργειες στις οποίες πρέπει να προβεί το Διοικητικό Συμβούλιο της Ανώνυμης Εταιρείας για να επιτευχθεί η Ονομαστικοποίηση των μετοχών

Το κρίσιμο και ουσιαστικό σημείο στην όλη διαδικασία είναι ο « εντοπισμός » των κατόχων των Ανωνύμων Μετοχών. Σημειώνεται επίσης ότι «η διαδικασία αυτή βρίσκεται ουσιαστικά στα χέρια της εταιρείας» ( Αιτιολογική ).

Κατά την εκτίμησή μου, με βάση τα ανωτέρω ( παρ. 7 και 8 ) το Δ.Σ πρέπει :

α)Να αποκτήσει βιβλίο μετόχων ( σε κάθε περίπτωση )

β)Το αργότερο την 1η Ιουλίου 2019 να ανακοινώσει στους μετόχους τον τρόπο με τον οποίο αυτοί θα πρέπει να αναγγείλουν στην εταιρεία τα επί των μετοχών δικαιώματά τους.

Εδώ πρέπει να διακρίνουμε δύο περιπτώσεις :

(i) Οι κάτοχοι των Ανωνύμων μετοχών, είναι πρόσωπα γνωστά στην Α.Ε, λόγω συμμετοχής τους στις τελευταίες Γενικές Συνελεύσεις.

Στην περίπτωση αυτή πρέπει με σχετική απόφαση του Δ.Σ., να απευθυνθεί στα πρόσωπα αυτά και να ζητήσει την «έγγραφη διαβεβαίωση» ότι κατέχουν τις μετοχές αυτές και να ζητήσει να τις προσκομίσουν με σκοπό την εγγραφή τους στο «βιβλίο μετόχων», μέχρι την 1η Ιουλίου 2019 ή όποια άλλη τυχόν διαδικασία τυχόν προβλέπει το Καταστατικό της Α.Ε . Στην συνέχεια και έως 31/12/2019, να αποφασίσει την Ονομαστικοποίηση η Γενική Συνέλευση των μετόχων, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο Καταστατικό. [ Σημείωση : Η ονομαστικοποίηση των υφιστάμενων ανωνύμων μετοχών θα επέλθει την 1η Ιανουαρίου 2020 και μάλιστα αυτόματα, χωρίς δηλαδή να απαιτείται τροποποίηση του καταστατικού ] .

(ii ) Οι κάτοχοι των Ανωνύμων μετοχών, δεν είναι πρόσωπα γνωστά στην Α.Ε, λόγω μη συμμετοχής τους στις τελευταίες Γενικές Συνελεύσεις ή για άλλους λόγους.

Στην περίπτωση αυτή πρέπει με σχετική απόφαση του Δ.Σ.,να ανακοινώσει μέχρι την 1η Ιουλίου 2019, μέσω του Γ.Ε.ΜΗ. και με άλλα πρόσφορα μέσα [ π.χ ανακοινώσεις, κ.λπ ] τον τρόπο με τον οποίο οι μέτοχοι ή άλλοι δικαιούχοι θα πρέπει να αναγγείλουν στην εταιρεία τα επί των μετοχών δικαιώματά τους, ώστε να εγγραφούν στο βιβλίο μετόχων, ή όποια άλλη τυχόν διαδικασία τυχόν προβλέπει το Καταστατικό της Α.Ε . Στην συνέχεια και έως 31/12/2019, να αποφασίσει την Ονομαστικοποίηση η Γενική Συνέλευση των μετόχων [ Σημείωση : Η ονομαστικοποίηση των υφιστάμενων ανωνύμων μετοχών θα επέλθει την 1η Ιανουαρίου 2020 και μάλιστα αυτόματα, χωρίς δηλαδή να απαιτείται τροποποίηση του καταστατικού ] .

Προσοχή :

• Για την «ασφάλεια Δικαίου», πρέπει η Διοίκηση να εκδώσει σχετικές αναλυτικές οδηγίες, για την διαδικασία ονομαστικοποίησης της κάθε περίπτωσης [ πότε δηλαδή χρειάζεται ανακοίνωση στο Γ.Ε.ΜΗ. , απόφαση Γ.Σ, κ.λπ ].
• Σε κάθε περίπτωση χρειάζεται η συνδρομή του Νομικού Συμβούλου της Εταιρείας.

(9) Απόφαση του διοικητικού συμβούλιου της Α.Ε, για την ονομαστικοποίηση των μετοχών.

«4. Με την απόφαση του διοικητικού συμβουλίου, που λαμβάνεται, σύμφωνα με την παράγραφο 3,

• εξειδικεύεται με σαφήνεια ο τρόπος αναγγελίας των δικαιωμάτων,
• ορίζεται δε και ο τρόπος με τον οποίο θα εκδοθούν και θα παραδοθούν στους μετόχους και άλλους δικαιούχους οι νέοι ονομαστικοί μετοχικοί τίτλοι. …» (παρ. 4 του άρθρου 184 του ν. 4548/2018 )

Υπόδειγμα [ Προτεινόμενο ] απόφασης/ανακοίνωσης του διοικητικού συμβουλίου

Το Διοικητικό Συμβούλιο, στα πλαίσια των άρθρων 40 και 184 του ν. 4548/2018, προκειμένου να γίνει η Ονομαστικοποίηση των Ανωνύμων Μετοχών, που έχει εκδώσει η Εταιρεία και οι κάτοχοι να εγγραφούν στο «Βιβλίο Μετόχων» , προτείνει να εκδοθεί η κατωτέρω ανακοίνωση, η οποία θα δημοσιευτεί : α) Στο Γ.Ε.ΜΗ, β) Στην Ιστοσελίδα της Εταιρείας, γ) Να αποσταλεί σε κάθε διαθέσιμη διεύθυνση Μετόχου, δ) ……..

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΜΕΤΟΧΟΥΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ

Δυνάμει της από ΧΧ/ΧΧ/2019 απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου της εταιρίας και με βάσει τα προβλεπόμενα στα άρθρα 40 και 184, ν. 4548/2018, πρέπει να γίνει η Ονομαστικοποίηση των Ανωνύμων Μετοχών, που έχει εκδώσει η Εταιρεία και οι κάτοχοι να εγγραφούν στο «Βιβλίο Μετόχων».

Κατόπιν των ανωτέρω, καλούνται οι κ.κ .μέτοχοι της εταιρίας ή άλλοι δικαιούχοι που κατέχουν ανώνυμους τίτλους μετοχών, όπως μεταβούν στα γραφεία της εταιρίας [ Ακριβής Διεύθυνση ] , κατά τις εργάσιμες ημέρες και κατά τις ώρες …………… ( Γραφείο : ……….. Υπεύθυνος : ………….., τηλ.: …………, e-mail : ….. ) , έως τις 31/12/2019, προκειμένου :

(α) Να παραδώσουν τους ανώνυμους τίτλους μετοχών ή άλλα αποδεικτικά στοιχεία κατοχής των ανωνύμων μετοχών ή των δικαιωμάτων που κατέχουν. Σημειώνεται ότι θα γίνεται έλεγχος των στοιχείων των τίτλων με τις παραστάσεις στις Γενικές Συνελεύσεις.

(β) Να εγγραφούν στο «βιβλίο μετόχων», δίδοντας και τα σχετικά στοιχεία ταυτότητας, που από την Νομοθεσία απαιτούνται και να λάβουν σχετική βεβαίωση εγγραφής, ώστε να παραλάβουν μετά την έκδοσή τους αντίστοιχους ονομαστικούς τίτλους.

(γ) Οι τίτλοι των ανωνύμων μετοχών θα ακυρωθούν και οι μέτοχοι θα παραλάβουν, με βάση τα στοιχεία εγγραφής τους στο βιβλίο μετόχων», αντίστοιχους ονομαστικούς τίτλους που θα ενσωματώνουν τις μετοχές που έχουν στην κυριότητά τους.

Επισημαίνεται ότι : Μετά την 1η Ιανουαρίου 2020 και ενόσω οι μέτοχοι ή άλλοι δικαιούχοι δεν έχουν αναγγείλει τα δικαιώματά τους, οι μετοχές δεν παρέχουν μετοχικά δικαιώματα ούτε και μπορούν να μεταβιβασθούν.

(10) Παράληψη του Διοικητικού Συμβουλίου της Α.Ε, να προβεί στις κατάλληλες ενέργειες για την ονομαστικοποίηση των μετοχών.

« Αν το διοικητικό συμβούλιο δεν προβεί στις παραπάνω ενέργειες μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2019, κάθε μέτοχος που έχει ανώνυμες μετοχές μπορεί να ζητήσει από το δικαστήριο με τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων να υποχρεωθεί η εταιρεία να εγγράψει τον αιτούντα στο βιβλίο μετόχων και να εκδώσει και να παραδώσει σε αυτόν νέες ονομαστικές μετοχές».(παρ. 5 του άρθρου 184 του ν. 4548/2018 )

(11) Συνέπειες μη αναγγελίας από τους κατόχους μετοχών, των δικαιωμάτων επί των ανωνύμων μετοχών και τρόπος θεραπείας.

«Μετά την 1η Ιανουαρίου 2020 και ενόσω οι μέτοχοι ή άλλοι δικαιούχοι δεν έχουν αναγγείλει τα δικαιώματά τους, οι μετοχές δεν παρέχουν μετοχικά δικαιώματα ούτε και μπορούν να μεταβιβασθούν. Για την αναστολή άσκησης των μετοχικών δικαιωμάτων η παράγραφος 1 του άρθρου 50 (*) εφαρμόζεται αναλόγως». (παρ. 3 του άρθρου 184 του ν. 4548/2018 )

«Μπορεί, ο μέτοχος να προσφύγει στο δικαστήριο και να ζητήσει να υποχρεωθεί η εταιρεία να εκδώσει και να παραδώσει στο μέτοχο τις νέες ονομαστικές μετοχές και βέβαια να εγγράψει το μέτοχο στο βιβλίο μετόχων». ( Αιτιολογική ν. 4548/2018 )
…………………..

(*)« 1. Η κατοχή από την εταιρεία ιδίων μετοχών είτε άμεσα από την ίδια είτε μέσω προσώπου που ενεργεί στο όνομά του αλλά για λογαριασμό της, επιφέρει την αναστολή των δικαιωμάτων που απορρέουν από τις μετοχές αυτές. Ειδικότερα ισχύουν τα ακόλουθα:
α) Αναστέλλονται τα δικαιώματα παράστασης στη γενική συνέλευση και ψήφου. Οι μετοχές αυτές δεν υπολογίζονται για το σχηματισμό απαρτίας.
β) Τα μερίσματα που αντιστοιχούν στις ίδιες μετοχές προσαυξάνουν το μέρισμα των λοιπών μετόχων.
γ) Σε περίπτωση αύξησης κεφαλαίου, το δικαίωμα προτίμησης που αντιστοιχεί στις ίδιες μετοχές δεν ασκείται και προσαυξάνει το δικαίωμα των λοιπών μετόχων, εκτός αν το όργανο που αποφασίζει την αύξηση αποφασίσει τη μεταβίβαση του δικαιώματος, ολικά ή μερικά, σε πρόσωπα που δεν ενεργούν για λογαριασμό της εταιρείας. Αν η αύξηση κεφαλαίου πραγματοποιείται χωρίς καταβολή εισφορών, οι ίδιες μετοχές συμμετέχουν στην αύξηση αυτή ».

11) Εύρος αξίας κάθε μετοχής [ 0,04 έως 100 ευρώ ] ( Άρθρο 35) - Αρχή της ισότητας ( Άρθρο 36)   – Κοινωνία επί μετοχών ( Άρθρο 53) – Ενέχυρο & Επικαρπία μετοχών ( Άρθρο 54) - Κλοπή, απώλεια κ.λπ. ( Άρθρο 55)

Εύρος αξίας κάθε μετοχής

· Η ονομαστική αξία κάθε μετοχής δεν μπορεί να ορισθεί σε ποσό κατώτερο των τεσσάρων λεπτών (0,04) του ευρώ ούτε ανώτερο των εκατό (100) ευρώ. Η μείωση της ελάχιστης ονομαστικής αξίας των μετοχών από 0,30 ευρώ σε 0,04 ευρώ αποσκοπεί στην ευχερέστερη κυκλοφορία της μετοχής.

· Απαγορεύεται η έκδοση μετοχών σε τιμή κατώτερη του αρτίου.

· Η διαφορά που προκύπτει από την έκδοση μετοχών σε τιμή ανώτερη του αρτίου δεν μπορεί να διατεθεί για πληρωμή μερισμάτων ή ποσοστών, μπορεί όμως: (α) να κεφαλαιοποιηθεί ή (β) να συμψηφισθεί προς απόσβεση ζημιών της εταιρίας, εκτός αν υπάρχουν αποθεματικά ή άλλα κονδύλια, τα οποία κατά τον νόμο μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον συμψηφισμό των ζημιών αυτών.

[ Τέθηκε όπως αντικαταστάθηκε με την παράγραφο 4 του άρθρου 49 του ν. 4587/2018 ]

· Η ονομαστική αξία των μετοχών πρέπει να είναι η ίδια για όλες τις μετοχές. Κατ’ εξαίρεση, μετοχές που ανήκουν σε μια σειρά ή κατηγορία μπορούν να έχουν διαφορετική ονομαστική αξία από τις άλλες.

Αρχή της ισότητας

· Κάθε μετοχή παρέχει δικαίωμα ψήφου, με εξαίρεση τις προνομιούχες μετοχές μπορούν να εκδοθούν και χωρίς δικαίωμα ψήφου ή με δικαίωμα ψήφου περιοριζόμενο σε ορισμένα ζητήματα, σύμφωνα με τις διατάξεις του καταστατικού. Έκδοση μετοχών με πολλαπλό δικαίωμα ψήφου δεν επιτρέπεται.

· Η εταιρεία διασφαλίζει την ίση μεταχείριση όλων των μετόχων που βρίσκονται στην ίδια θέση.

Κοινωνία επί μετοχών

· Με την επιφύλαξη της παραγράφου 5 του άρθρου 33 [ Κατ' εξαίρεση, οι απαιτήσεις απόληψης κερδών, τόκων ή χρεολυσίων, καθώς και άλλα αυτοτελή περιουσιακά δικαιώματα που γεννώνται από τους τίτλους μεταβιβάζονται ελεύθερα, εφόσον το καταστατικό ή οι όροι έκδοσης των οικείων τίτλων δεν προβλέπουν κάτι διαφορετικό.] , οι μετοχές είναι αδιαίρετες, μπορούν όμως να αποτελέσουν αντικείμενο κοινωνίας.

· Αν μετοχή ανήκει ή περιέλθει σε περισσότερους, οι κοινωνοί οφείλουν να υποδείξουν στην εταιρεία κοινό εκπρόσωπο. Για όσο διάστημα δεν τον υποδεικνύουν, τα δικαιώματα που απορρέουν από τις μετοχές αναστέλλονται, δηλώσεις δε που έχουν σχέση με την μετοχική ιδιότητα των κοινωνών μπορεί να γίνουν εγκύρως προς οποιονδήποτε από αυτούς. Αντί να υποδείξουν κοινό εκπρόσωπο, οι κοινωνοί μπορούν να ζητήσουν από το δικαστήριο το διορισμό διαχειριστή κατά το άρθρο 790 του ΑΚ.

Ενέχυρο &Επικαρπία μετοχών

· Οι μετοχές μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο ενεχύρου ή επικαρπίας.

· Αν δεν έχει συμφωνηθεί κάτι άλλο, σε περίπτωση επικαρπίας ή ενεχύρου επί μετοχών, το δικαίωμα ψήφου στη γενική συνέλευση ασκείται από τον επικαρπωτή ή τον ενεχυραστή. Το καταστατικό μπορεί να απαγορεύει αντίθετη συμφωνία.

Κλοπή, απώλεια κ.λπ.

· Σε περίπτωση κλοπής, απώλειας ή καταστροφής του τίτλου μετοχής, με τις τυχόν υπάρχουσες και μη αποχωρισθείσες από αυτόν μερισματαποδείξεις, εφαρμόζονται τα άρθρα 843 και επόμενα του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας.

[ Άρθρο 843 : 1. Στις περιπτώσεις που ορίζει ο νόμος, το δικαστήριο απευθύνει δημόσια πρόσκληση για την αναγγελία δικαιώματος ή απαίτησης. 2….. ]

12) Κανόνες Διανομής Κερδών ( Άρθρα 158-163) [ Τμήμα Δέκατο Διάθεση Κερδών]

Οι διατάξεις του για τις διανομές κερδών και για τη διανομή προσωρινού μερίσματος εφαρμόζονται στις διανομές που αποφασίζονται από γενικές συνελεύσεις που λαμβάνουν χώρα από την 1/1/2019 και μετά.

α) «Τακτικό Αποθεματικό»:

Σε σχέση με την υποχρεωτική παρακράτηση τακτικού αποθεματικού αναπαράγεται χωρίς μεταβολές το άρθρο 44 του κ.ν. 2190/1920. Δηλαδή : (1/20) [ 5% ] τουλάχιστον των καθαρών κερδών για σχηματισμό τακτικού αποθεματικού. Η αφαίρεση για σχηματισμό αποθεματικού παύει να είναι υποχρεωτική, μόλις τούτο φθάσει το ένα τρίτο (1/3) τουλάχιστον του κεφαλαίου.

β) Περιορισμοί στην διανομή κερδών (άρθρο 159):
β1) Σε σχέση με τις προϋποθέσεις και τον περιορισμό των διανομών αναπαράγεται κατά βάση το άρθρο 44α του κ.ν. 2190/1920. Η διαφοροποίηση ως προς την παράγραφο 1 του άρθρου 44α συνίσταται στο ότι προϋπόθεση για τη διανομή κερδών είναι, κατά την ημερομηνία λήξης της τελευταίας χρήσης, το σύνολο των ιδίων κεφαλαίων της εταιρείας (καθαρή θέση), όπως προσδιορίζονται στο νόμο, να μην είναι ή, μετά από τη διανομή αυτή, να μην γίνεται κατώτερο από το ποσό του κεφαλαίου, προσαυξημένου όχι μόνο με τα αποθεματικά των οποίων η διανομή απαγορεύεται από το νόμο ή το καταστατικό, αλλά και με τα λοιπά πιστωτικά κονδύλια της καθαρής θέσης, τα οποία δεν επιτρέπεται να διανεμηθούν, καθώς επίσης και με τα ποσά των πιστωτικών κονδυλίων της κατάστασης αποτελεσμάτων, που δεν αποτελούν πραγματοποιημένα κέρδη. Το τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 1 προστέθηκε για καλύτερη εναρμόνιση με τη δεύτερη Οδηγία (ήδη Οδηγία (ΕΕ) 2017/1132).

Δηλαδή:

(*) Ποια θεωρούνται «μη πραγματοποιημένα κέρδη»

· Πιστωτικά κονδύλια της κατάστασης αποτελεσμάτων, που δεν αποτελούν πραγματοποιημένα κέρδη [ Προσωπική Εκτίμηση ]
73.02 Πιστωτικές συναλλαγματικές διαφορές επιμέτρησης
77 Κέρδη από επιμέτρηση στην εύλογη αξία
78.02 Αναβαλλόμενος φόρος περιόδου έσοδο
79.03 Κέρδος από αγορά οντότητας σε τιμή ευκαιρίας

· Ποσοτικοποιημένες παρατηρήσεις του ελεγκτή : ;;;;;;;

ΕΛΤΕ. Αρ.Πρ. 110/27.02.06
Οδηγίες αναφορικά με την διανομή κερδών από τις οικονομικές μονάδες που συντάσσουν ετήσιες χρηματοοικονομικές καταστάσεις σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης

 [ Αφορά προσέγγιση/εκτίμηση του θέματος των « μη πραγματοποιημένων κερδών» ]

[ Επιλογή ]

« ….. Επισημαίνεται ότι η συμμόρφωση των οικονομικών μονάδων με τις αρχές που διατυπώνονται στις παρούσες διευκρινιστικές οδηγίες:

α) συνιστά τη βέλτιστη λογιστική πρακτική, που εξασφαλίζει την πλήρη συμμόρφωση των οικονομικών μονάδων με το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο.

β) αποτελεί μια συμβιβαστική λύση μεταξύ της αρχής της κεφαλαιακής επάρκειας που υπαγορεύεται από τις Οδηγίες της ΕΕ και της αρχής της αναγνώρισης "δεδουλευμένων" εσόδων, ιδιαίτερα από επιμέτρηση στην εύλογη αξία, που υπαγορεύονται από τα ΔΠΧΠ.

Α. Εισαγωγή

Τα ΔΠΧΠ [ το ίδιο ισχύει και για τα Ε.Λ.Π ], δεν πραγματεύονται θέματα διανομής κερδών. Η ρύθμιση αυτών των θεμάτων έμμεσα προκύπτει από τις Οδηγίες της ΕΕ, οι οποίες στα πλαίσια της προστασίας της βιωσιμότητας της επιχείρησης απαγορεύουν τη διανομή μη πραγματοποιημένων κερδών.

Ως πραγματοποιημένα κέρδη, κατά τα γενικώς ισχύοντα στη λογιστική θεωρία, είναι τα κέρδη εκείνα τα οποία προέρχονται από συναλλαγές και γεγονότα που διακανονίζονται με μετρητά ή με τη μορφή άλλων στοιχείων του ενεργητικού, η μετατροπή των οποίων σε μετρητά, μπορεί να εκτιμηθεί με σχετική βεβαιότητα.

Η έννοια της πραγματοποίησης όμως των εσόδων και κερδών, που πηγάζει από την αρχή της συντηρητικότητας, έρχεται σε αντίθεση με το πλαίσιο των ΔΠΧΠ το οποίο στηρίζεται αποκλειστικά στην αρχή του "δεδουλευμένου" (accrual), δηλαδή του αποτελέσματος που έχει προκύψει κατά την ημερομηνία του Ισολογισμού. Έτσι, στα πλαίσια της αρχής του "δεδουλευμένου", τα ΔΠΧΠ επιτρέπουν ή απαιτούν την επιμέτρηση περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων στην εύλογη αξία τους και την αναγνώριση των θετικών διαφορών είτε στα αποτελέσματα είτε σε αποθεματικό (διαφορά εύλογης αξίας) της καθαρής θέσης. Στην περίπτωση που τα κέρδη αναγνωρίζονται σε αποθεματικό (διαφορά εύλογης αξίας) δε γεννάται θέμα, διότι η αναγνώριση αυτού του αποθεματικού συνεπάγεται αυτόματα, εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά, την μη διανομή τους.

Στην περίπτωση όμως της αναγνώρισης των διαφορών στα αποτελέσματα και δεδομένου ότι δεν υπάρχει αντίθετη ρητή διάταξη, θα μπορούσε να στοιχειοθετηθεί ότι επιτρέπεται η χωρίς περιορισμό διανομή τους.

Σύμφωνα με το άρθρο 138 του Νόμου 2190/1920 (όπως τροποποιήθηκε από το Νόμο 3229/2004), το οποίο παραπέμπει στο άρθρο 45 του Ν. 2190/1920, μπορεί να στοιχειοθετηθεί ότι τα κέρδη από επιμέτρηση δεν είναι επιτρεπτό να διανέμονται, δεδομένου ότι στο άρθρο 45 του Ν. 2190/1920 γίνεται ρητή αναφορά σε "πραγματοποιηθέντα" κέρδη.

Στο Νόμο 2190/1920 δεν ορίζονται οι έννοιες των "πραγματοποιημένων" κερδών, ενώ και στη λογιστική επιστήμη υπάρχουν ποικίλες και διιστάμενες απόψεις σχετικά με τον ορισμό των "πραγματοποιημένων" κερδών.

Τα αρμόδια όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης που ασχολούνται με το θέμα δεν έχουν δώσει ακόμα απάντηση στο θέμα αυτό, έχουν όμως αναλάβει την ανάπτυξη ενός μοντέλου ελέγχου της επάρκειας της ρευστότητας (solvency test) το οποίο όμως δεν έχει οριστικοποιηθεί, επιτρέποντας και συνιστώντας στα ίδια τα κράτη-μέλη να προχωρήσουν σε εθνικές ρυθμίσεις.

Η ΕΛΤΕ με το αρμόδιο όργανό της, για τέτοιου είδους θέματα, το Συμβούλιο Λογιστικής Τυποποίησης (Σ.ΛΟ.Τ.) παρακολουθώντας το Ευρωπαϊκό γίγνεσθαι και λαμβάνοντας υπόψη τις σημερινές συνθήκες λειτουργίας των επιχειρήσεων στη χώρα μας, μελέτησε το θέμα και κατέληξε στα παρακάτω συμπεράσματα για την αντιμετώπιση του θέματος της διανομής των κερδών στις οικονομικές καταστάσεις της 31.12.2005.

Β. Αφορολόγητα αποθεματικά

…………..

Με το καθεστώς που υπήρχε πριν από την εισαγωγή των ΔΠΧΠ, το λογιστικό αποτέλεσμα προκύπτει από την εφαρμογή των κανόνων (κυρίως αποτίμησης) του ΕΓΛΣ και το φορολογικό αποτέλεσμα από την εφαρμογή των φορολογικών κανόνων.

Με το καθεστώς που εισάγεται από την εφαρμογή των ΔΠΧΠ, το λογιστικό αποτέλεσμα προκύπτει από την εφαρμογή των κανόνων των ΔΠΧΠ και το φορολογικό αποτέλεσμα από την εφαρμογή των φορολογικών κανόνων.

Κατά συνέπεια η μόνη διαφορά μεταξύ του παρόντος και του παρελθόντος συνίσταται στο ποιοι κανόνες χρησιμοποιούνται για τον προσδιορισμό του λογιστικού αποτελέσματος.

Γ. Γενικά

(1) Γενική αρχή

Διανομή κερδών κατ' αρχήν γίνεται μόνον εφόσον υπάρχει θετικό υπόλοιπο αποτελεσμάτων εις νέον όπως αυτό προκύπτει από την εφαρμογή των ΔΠΧΠ, αφού ληφθούν υπόψη οι ποσοτικοποιημένες παρατηρήσεις του ελεγκτή της επιχείρησης, με τις οποίες το ύψος των λογιστικών κερδών, μειώνεται λόγω μη ορθής εφαρμογής των ΔΠΧΠ, κατά την ημερομηνία του Ισολογισμού. Ως κέρδη εις νέον κατά τα ΔΠΧΠ νοούνται και τα αποθεματικά των οποίων επιτρέπεται η διανομή (έκτακτα αποθεματικά και αφορολόγητα αποθεματικά τα οποία εφόσον φορολογηθούν μπορούν να διανεμηθούν).

Σε περίπτωση που υπάρχουν αφορολόγητα αποθεματικά για τα οποία δεν έχει αναγνωρισθεί φόρος εισοδήματος και ο οποίος φόρος εισοδήματος αναγνωρίζεται με την απόφαση προς διανομή, τα αφορολόγητα αποθεματικά που μπορούν να διανέμονται μειώνονται με τον αναλογούντα φόρο εισοδήματος.

………………………………..

(2) Ελάχιστο μέρισμα

Ο υπολογισμός του ελάχιστου μερίσματος 35% γίνεται επί των λογιστικών κερδών που προκύπτουν με την εφαρμογή των ΔΠΧΠ μετά την αφαίρεση των ποσών των οποίων δεν επιτρέπεται η διανομή.

Παράδειγμα

Έστω λογιστικά μετά από φόρους κέρδη 1.000. Στο ποσό αυτό περιλαμβάνεται και καθαρό κέρδος από επιμέτρηση επενδύσεων σε ακίνητα 136 (κέρδη 200 μείον φόρος εισοδήματος 32%), η διανομή του οποίου της αναφέρεται στα επόμενα δεν επιτρέπεται. Το ελάχιστο μέρισμα ανέρχεται σε (1.000 -136) Χ 35% = 302,40.

(3) Υπολογισμός τακτικού αποθεματικού

Το τακτικό αποθεματικό δημιουργείται από εσωτερική μεταφορά (μείωση του υπολοίπου κερδών εις νέον) εντός της καθαρής θέσης. Συνεπώς δεν αποτελεί λογιστικό μέγεθος το οποίο επηρεάζει την καθαρή θέση. Με δεδομένο της τον υποχρεωτικό χαρακτήρα του που θεωρητικά αποσκοπεί στην κεφαλαιακή ενίσχυση, ο σχηματισμός του γίνεται από τα πραγματοποιημένα κέρδη, δηλαδή επί των κερδών επί των οποίων υπολογίζεται και το ελάχιστο μέρισμα.

Δ. Αναλυτική παρουσίαση των περιπτώσεων περιορισμού της διανομής κερδών

(1) Ιδιοχρησιμοποιούμενα ενσώματα πάγια (ΔΛΠ 16 και ΔΠΧΠ 1)

…………

(2) Επενδύσεις σε ακίνητα (ΔΛΠ 40 και ΔΠΧΠ 1)

…………………………..

(3) Βιολογικά περιουσιακά στοιχεία (ΔΛΠ 41)

…………………………….

(4) Κέρδη που προκύπτουν από αναθεώρηση εκτιμήσεων, μεταβολή λογιστικών αρχών και διόρθωση λαθών (ΔΛΠ 8)

……………………………..

(5) Χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία (ΔΛΠ 39)

…………………….

(6) Συναλλαγματικές διαφορές (ΔΛΠ 21)

……………………..

(7) Φόροι εισοδήματος (ΔΛΠ 12)

……………….

 (8) Αναγνώριση εσόδων (ΔΛΠ 11 και 18)

…………………….

Ε. Παρακολούθηση των φορολογικών υποχρεώσεων

Η διανομή κερδών πέραν αυτών που έχουν φορολογηθεί στο όνομα του νομικού προσώπου και τα οποία προέρχονται από τους κανόνες επιμέτρησης σύμφωνα με τα ΔΠΧΠ, φορολογείται σύμφωνα με τις διατάξεις της ισχύουσας φορολογικής νομοθεσίας. Τούτο σημαίνει ότι στην περίπτωση διανομής τέτοιων κερδών, η φορολογική βάση των στοιχείων από τα οποία προέρχονται αυτά τα κέρδη πρέπει να αναπροσαρμόζεται, ώστε να αποφεύγεται η διπλή φορολόγησή τους……..

Στο Παράρτημα 2 δίνεται παράδειγμα αλλαγής της φορολογικής βάσης σε περίπτωση διανομής.

Συνιστάται επίσης ο επιμελής και συστηματικός υπολογισμός των τρεχουσών και αναβαλλόμενων φορολογικών υποχρεώσεων της επιχείρησης. Τούτο πρακτικά επιτυγχάνεται όταν κατά τη σύνταξη της φορολογικής δήλωσης εξατομικεύονται κατά εξαντλητικό τρόπο τα στοιχεία που διαφοροποιούν τη λογιστική βάση (σημείο εκκίνησης για τον προσδιορισμό των φορολογικών υποχρεώσεων) από τη φορολογική βάση (φορολογητέο εισόδημα χρήσης) και για κάθε ένα από τα εξατομικευμένα στοιχεία της παραπάνω "συμφωνίας" διερευνάται και αιτιολογείται η φύση του ως στοιχείου "μόνιμης διαφοράς" (permanent difference) ή "προσωρινής διαφοράς" (temporary difference).

ΣΤ. Τελικά συμπεράσματα

Το παρόν αποτελεί την προσέγγιση του θέματος της διανομής των κερδών, υπό τις παρούσες οικονομικές και νομοθετικές συνθήκες της χώρας μας και έχει ως σκοπό, να διευκολύνει την επίλυση των πρακτικών δυσκολιών που ανακύπτουν αναφορικά με τη διανομή των κερδών της χρήσης.

Συνιστάται στις διοικήσεις των επιχειρήσεων να είναι επιφυλακτικές και να αντιμετωπίζουν το θέμα της διανομής με ιδιαίτερη σύνεση και σε συνάρτηση, κυρίως, με τις χρηματοροές που προκύπτουν από τις λειτουργικές δραστηριότητες, για λόγους προστασίας της βιωσιμότητας της επιχείρησης…….»

β2) Αντίστοιχα, στην παράγραφο 2 ορίζεται ότι το ποσό που διανέμεται στους μετόχους δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των αποτελεσμάτων της τελευταίας χρήσης που έχει λήξει, προσαυξημένο με τα κέρδη, τα οποία προέρχονται από προηγούμενες χρήσεις και δεν έχουν διατεθεί, και τα αποθεματικά για τα οποία επιτρέπεται και αποφασίστηκε από τη γενική συνέλευση η διανομή τους, και μειωμένο όχι μόνο κατά το ποσό των ζημιών προηγούμενων χρήσεων και κατά τα ποσά που επιβάλλεται να διατεθούν για το σχηματισμό αποθεματικών, σύμφωνα με το νόμο και το καταστατικό, αλλά και κατά το ποσό των πιστωτικών κονδυλίων της κατάστασης αποτελεσμάτων, που δεν αποτελούν πραγματοποιημένα κέρδη.
Δηλαδή:

γ) Σειρά διάθεσης των Καθαρών Κερδών (άρθρο 160):
Τα καθαρά κέρδη, διατίθενται με απόφαση της γενικής συνέλευσης κατά την εξής σειρά:
(α) Αφαιρούνται τα ποσά των πιστωτικών κονδυλίων της κατάστασης αποτελεσμάτων, που δεν αποτελούν πραγματοποιημένα κέρδη. [π.χ: Αποτιμήσεις στην «εύλογη αξία», αποτίμηση απαιτήσεων και υποχρεώσεων σε ξένο νόμισμα, κ.λπ].
(β) Αφαιρείται η κατά τον παρόντα νόμο και το καταστατικό κράτηση για σχηματισμό τακτικού αποθεματικού.
(γ) Κρατείται το απαιτούμενο ποσό για την καταβολή του ελάχιστου μερίσματος,
(δ) Το υπόλοιπο των καθαρών κερδών, όπως και τα τυχόν λοιπά κέρδη, που μπορεί να προκύψουν και να διατεθούν, διατίθεται κατά τους ορισμούς του καταστατικού και τις αποφάσεις της γενικής συνέλευσης.
Αυτό το οποίο αλλάζει σε σχέση με τη διάθεση των καθαρών κερδών είναι ότι στην σειρά που προβλέπεται προηγείται η αφαίρεση των ποσών των πιστωτικών κονδυλίων της κατάστασης αποτελεσμάτων, που δεν αποτελούν πραγματοποιημένα κέρδη (π.χ., υπεραξίες, κ.λπ).

δ) Ελάχιστο μέρισμα [0% έως 35%] (άρθρο 161):
(1) Εξακολουθεί να ανέρχεται σε 35% των καθαρών κερδών [ υπό την επιφύλαξη της κατωτέρω νέας περίπτωσης (3)] , ύστερα από αφαίρεση της κράτησης για σχηματισμό τακτικού αποθεματικού και των λοιπών πιστωτικών κονδυλίων της κατάστασης αποτελεσμάτων, που δεν προέρχονται από πραγματοποιημένα κέρδη. Η διανομή του ελάχιστου μερίσματος μπορεί να μη γίνει σε μετρητά αλλά σε είδος.
(2) Προβλέπεται όμως τόσο η κεφαλαιοποίηση των κερδών, όσο και η καταβολή του μερίσματος, αν το εγκρίνει η Γ.Σ. με αυξημένη απαρτία και πλειοψηφία, σε μετοχές και άλλους τίτλους που ανήκουν στην εταιρεία ή, με ομόφωνη απόφαση όλων των μετόχων και όχι μόνο των εκπροσωπουμένων στη Γ.Σ., και σε άλλα περιουσιακά στοιχεία, που θα πρέπει να αποτιμηθούν.
(3) Προβλέπεται ακόμη η μείωση του μερίσματος από τη Γ.Σ., όχι όμως κάτω του 10% των καθαρών κερδών, επίσης με αυξημένη απαρτία και πλειοψηφία, ενώ κατάργηση τούτου επιτρέπεται μόνο με ακόμη μεγαλύτερη πλειοψηφία 80% του εκπροσωπούμενου στη συνέλευση κεφαλαίου. Εννοείται ότι άρνηση της πλειοψηφίας αυτής να εγκρίνει μέρισμα, παρά την ύπαρξη ικανών κερδών, μπορεί κατά τις περιστάσεις να κριθεί καταχρηστική.

Δηλαδή: