Αθήνα,3 Μαρτίου 2017
Αριθμ. Πρωτ.: ΔΙΔΑΔ/Φ.32.14/ 753/οικ.7513


ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ
ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ
ΤΜΗΜΑ ΥΠΗΡΕΣΙΑΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

Ταχυδρομική Διεύθυνση: Βασ. Σοφίας 15
106 74, Αθήνα
Τηλ.: 213.131- -3240, 3215,3373, 3378, 3394
Fax: 2131313389

ΘΕΜΑ: Ν. 4369/2016 (ΦΕΚ Α’ /33) – ΜΕΡΟΣ Β’ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ- Αξιολόγηση, Στοχοθεσία, Κοινωνική λογοδοσία και συμμετοχή

Με τις διατάξεις του Μέρους Β’ του ν. 4369/2016 (Α΄ 33) εισάγεται νέο σύστημα αξιολόγησης για τους τακτικούς πολιτικούς υπαλλήλους και τους υπαλλήλους με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου (Ι.Δ.Α.Χ.), που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής του νόμου, όπως αυτό ορίζεται βάσει των διατάξεων του άρθρου 14 αυτού. Ειδικότερα με τις προαναφερόμενες διατάξεις του ν. 4369/2016 ρυθμίζονται τα εξής θέματα:

1. ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ, άρ. 14

Στις διατάξεις του εν λόγω συστήματος αξιολόγησης υπάγονται οι τακτικοί πολιτικοί υπάλληλοι και οι υπάλληλοι με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου (Ι.Δ.Α.Χ.):
α) του Δημοσίου,
β) των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) α΄ και β΄ βαθμού,
γ) των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.), συμπεριλαμβανομένου του Οργανισμού Γεωργικών Ασφαλίσεων (Ο.Γ.Α.),
δ) το προσωπικό των Ανεξάρτητων Αρχών, της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και της Επιτροπής Λογιστικής Τυποποίησης και Ελέγχων,
ε) οι υπάλληλοι των Περιφερειακών Ενώσεων Δήμων (Π.Ε.Δ.), της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος (Κ.Ε.Δ.Ε.) και της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδος (ΕΝ.Π.Ε.),
στ) οι υπάλληλοι των νομικών προσώπων της Ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας του Χριστού και των λοιπών εκκλησιών, δογμάτων και κατά το άρθρο 13 του Συντάγματος γνωστών θρησκειών, οι οποίοι επιβαρύνουν τον Κρατικό Προϋπολογισμό.

Στις διατάξεις του συστήματος αξιολόγησης του παρόντος δεν υπάγονται:

α) οι εκπαιδευτικοί της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης,
β) οι θρησκευτικοί λειτουργοί των νομικών προσώπων της Ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας του Χριστού και των λοιπών εκκλησιών, δογμάτων και κατά το άρθρο 13 του Συντάγματος γνωστών θρησκειών, που επιβαρύνουν τον Κρατικό Προϋπολογισμό,

γ) οι υπάλληλοι και λειτουργοί που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων του Μέρους Β΄ του ν. 3205/2003 (Α΄ 297). καθώς και το Ειδικό Τεχνικό Εργαστηριακό Προσωπικό (Ε.Τ.Ε.Π.) των Α.Ε.Ι.

2. ΑΞΙΟΛΟΓΗΤΕΣ, άρ. 15

Με τις διατάξεις του άρθρου 15 του ν. 4369/2016 ορίζεται ότι αξιολογητές τόσο των υπαλλήλων όσο και των προϊσταμένων οργανικών μονάδων είναι οι δύο ιεραρχικά προϊστάμενοί τους, ως αξιολογητής Α’ και αξιολογητής Β’ αντίστοιχα, κατά τη σειρά της οργανικής διάρθρωσης της Υπηρεσίας, στην οποία υπηρετούν. Επισημαίνεται ότι με τις διατάξεις περί αξιολόγησης του ν. 4369/2016 αξιολογούνται και οι Προϊστάμενοι επιπέδου Γενικής Διεύθυνσης.
Ως προϊστάμενοι-αξιολογητές κατά τα ανωτέρω νοούνται οι πολιτικοί υπάλληλοι με σχέση εργασίας δημοσίου δικαίου ή ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου ή αξιωματικοί των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας που κατέχουν θέση, η οποία αποτελεί την κορυφή της οικείας οργανικής μονάδας, καθώς και μετακλητοί ή με θητεία υπάλληλοι, οι οποίοι κατέχουν αντίστοιχες θέσεις βάσει ειδικών διατάξεων, συμπεριλαμβανομένων και των νομίμων αναπληρωτών τους.
Για τους αποσπασμένους υπαλλήλους συντάσσονται εκθέσεις αξιολόγησης με το παρόν σύστημα αξιολόγησης από τους προϊσταμένους των υπηρεσιών, στις οποίες είναι αποσπασμένοι, εφόσον υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής αυτού.
Στον πίνακα που ακολουθεί, παρατίθενται ενδεικτικά παραδείγματα σχετικά με τους δύο αξιολογητές, κατά τη σειρά της οργανικής διάρθρωσης της Υπηρεσίας στην οποία υπηρετούν:


 

ΑΞΙΟΛΟΓΟΥΜΕΝΟΣ	Α΄ ΑΞΙΟΛΟΓΗΤΗΣ	Β΄ ΑΞΙΟΛΟΓΗΤΗΣ
Προϊστάμενος Γενικής Διεύθυνσης	Γενικός ή Ειδικός Γραμματέας	Υπουργός ή Αναπληρωτής Υπουργός ή Υφυπουργός
	Ανώτερο μονοπρόσωπο διοικητικό όργανο	Ανώτατο μονοπρόσωπο διοικητικό όργανο, εφόσον υπάρχει
Προϊστάμενος Διεύθυνσης	Προϊστάμενος Γενικής Διεύθυνσης	-
	Εφόσον ελλείπει θέση προϊσταμένου Γενικής Διεύθυνσης, το Ανώτερο μονοπρόσωπο διοικητικό όργανο	Ανώτατο μονοπρόσωπο διοικητικό όργανο, εφόσον υπάρχει
Προϊστάμενοι αυτοτελών υπηρεσιακών μονάδων αποκεντρωμένων ή αυτοτελών δημοσίων υπηρεσιών ή Ν.Π.Δ.Δ., που υπάγονται απευθείας σε Γενικό ή Ειδικό Γραμματέα ή Σ.Α.Δ. ή μονομελές όργανο διοίκησης ή συλλογικό όργανο διοίκησης	·         Γενικός ή Ειδικός Γραμματέας ή ·         ο Συντονιστής Αποκεντρωμένης Διοίκησης ή   ·         το μονομελές όργανο διοίκησης και, αν δεν υπάρχει, ·         ο πρόεδρος του συλλογικού οργάνου διοίκησης	-
Υπάλληλοι που υπηρετούν στο γραφείο του Γενικού ή Ειδικού Γραμματέα ή Σ.Α.Δ. ή μονομελούς οργάνου διοίκησης ή συλλογικού οργάνου διοίκησης ή υπάγονται σε αυτούς	·         ο Γενικός ή Ειδικός Γραμματέας ή ·         ο Συντονιστής Αποκεντρωμένης Διοίκησης ή   ·         το μονομελές όργανο διοίκησης και, αν δεν υπάρχει, ·         ο πρόεδρος του συλλογικού οργάνου διοίκησης	-

ΑΞΙΟΛΟΓΟΥΜΕΝΟΣ	Α΄ ΑΞΙΟΛΟΓΗΤΗΣ	Β΄ ΑΞΙΟΛΟΓΗΤΗΣ
Υπάλληλοι που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής του Μέρους Β΄ του ν. 4369/2016 και υπηρετούν σε γραφείο Υπουργού, Αναπληρωτή Υπουργού ή Υφυπουργού	·         Διευθυντής του οικείου Γραφείου Υπουργού, Αναπληρωτή Υπουργού ή Υφυπουργού και αν δεν υπάρχει   ·         Οικείος Υπουργός, Αναπληρωτής Υπουργός ή Υφυπουργός	-
Διευθυντής του Γραφείου του Υπουργού, Αναπληρωτή Υπουργού ή Υφυπουργού, εφόσον αυτός υπάγεται στις διατάξεις του Μέρους Β΄ του ν. 4369/2016	Οικείος Υπουργός, Αναπληρωτής Υπουργός ή Υφυπουργός	-
Προϊστάμενοι αυτοτελών οργανικών μονάδων επιπέδου Διεύθυνσης ή Τμήματος, οι οποίες υπάγονται απευθείας σε Υπουργό, Αναπληρωτή Υπουργό ή Υφυπουργό	Οικείος Υπουργός, Αναπληρωτής Υπουργός ή Υφυπουργός	-
Αποσπασμένος υπάλληλος, εφόσον υπάγεται στις διατάξεις του Μέρους Β΄ του ν. 4369/2016	Άμεσα ιεραρχικά προϊστάμενος στην υπηρεσία απόσπασης	Έμμεσα ιεραρχικά προϊστάμενος στην υπηρεσία απόσπασης
Αποσπασμένος υπάλληλος σε γραφεία βουλευτών ή Ελλήνων βουλευτών του ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου	Οικείος βουλευτής ή ευρωβουλευτής	-
Προϊστάμενοι διευθύνσεων, αυτοτελών τμημάτων ή αυτοτελών γραφείων καθώς και οι υπάλληλοι των ΟΤΑ α΄ και β΄ βαθμού, οι οποίοι υπάγονται απευθείας σε Δήμαρχο ή Περιφερειάρχη αντίστοιχα	Δήμαρχος (για ΟΤΑ α΄ βαθμού) Περιφερειάρχης (για ΟΤΑ β΄ βαθμού)	-
Υπάλληλοι τοποθετημένοι σε Τμήμα	Προϊστάμενος Τμήματος	Προϊστάμενος Διεύθυνσης
Υπάλληλοι τοποθετημένοι σε Διεύθυνση	Προϊστάμενος Διεύθυνσης	Προϊστάμενος Γενικής Διεύθυνσης
Υπάλληλοι τοποθετημένοι σε Γενική Διεύθυνση	Προϊστάμενος Γενικής Διεύθυνσης	-

3. ΕΝΤΥΠΟ ΕΚΘΕΣΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ, άρ. 16
Η μορφή και το περιεχόμενο των εντύπων της έκθεσης αξιολόγησης καθορίστηκε με την αριθ. ΔΙΔΑΔ/Φ.32.14/750/οικ.32768/22-12-2016 Υπουργική Απόφαση με θέμα
«Καθορισμός της μορφής και του περιεχομένου των Εντύπων Έκθεσης Αξιολόγησης σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4369/2016» (ΦΕΚ Β’ 4434/2016).
Διευκρινίζεται ότι για την χορήγηση των εντύπων εκθέσεων αξιολόγησης οι αρμόδιες Υπηρεσίες Διοικητικού/ Προσωπικού θα πρέπει να απευθύνονται στο Εθνικό Τυπογραφείο.

4. Χρόνος σύνταξης των εκθέσεων αξιολόγησης
Κάθε αξιολογητής υποχρεούται να συντάσσει εκθέσεις αξιολόγησης για όλους τους υπαλλήλους αρμοδιότητάς του, ήτοι για αυτούς που υπηρέτησαν στην οργανική μονάδα στην οποία προΐσταται, κατά το προηγούμενο έτος για πέντε τουλάχιστον μήνες, ανεξαρτήτως αν είχε τοποθετηθεί προϊστάμενος με σχετική απόφαση ή όχι, έστω και αν κατά το χρόνο σύνταξης της έκθεσης υπηρετεί σε άλλη υπηρεσία.

Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 16, οι εκθέσεις αξιολόγησης συντάσσονται από τους αρμόδιους αξιολογητές υποχρεωτικά εντός του πρώτου τριμήνου κάθε έτους.
Η ανωτέρω προθεσμία σύνταξης των εκθέσεων αξιολόγησης εντός του πρώτου τριμήνου κάθε έτους ισχύει και για τους αξιολογητές που απέβαλαν την ιδιότητά τους αυτή πριν από τις 31 Μαρτίου λόγω τοποθέτησης, μετάθεσης, μετακίνησης, απόσπασης, μετάταξης ή διορισμού σε άλλη υπηρεσία. Αν ο προϊστάμενος άσκησε καθήκοντα για πέντε (5) τουλάχιστον μήνες, αλλά η υπαλληλική σχέση λύθηκε λόγω παραίτησης ή αυτοδίκαιης απόλυσης από την υπηρεσία, οι εκθέσεις αξιολόγησης συντάσσονται και υποβάλλονται με μέριμνα της αρμόδιας μονάδας προσωπικού, πριν από την αποχώρησή του.
Όταν αξιολογητές είναι ο Υπουργός, ο Αναπληρωτής Υπουργός, ο Υφυπουργός, ο Γενικός ή Ειδικός Γραμματέας, το μονομελές όργανο διοίκησης ή ο πρόεδρος συλλογικού οργάνου διοίκησης ή ο Διευθυντής του Γραφείου του Υπουργού, Αναπληρωτή Υπουργού ή Υφυπουργού, μπορούν να συντάσσουν έκθεση αξιολόγησης για τους υπαλλήλους αρμοδιότητάς τους για χρονικό διάστημα τουλάχιστον τριών (3) μηνών υπηρεσίας και σε περίπτωση που απωλέσουν την ιδιότητά τους βάσει της οποίας είναι αξιολογητές, οι εκθέσεις συντάσσονται μέχρι και εξήντα (60) ημέρες μετά την αποχώρησή τους.
Με εξαίρεση τα ανωτέρω, για να συνταχθεί έκθεση αξιολόγησης από τους αρμόδιους αξιολογητές, αυτή δεν μπορεί να αφορά σε χρονικό διάστημα μικρότερο των πέντε (5) μηνών της αξιολογικής περιόδου. Σε περίπτωση πραγματικής αδυναμίας του προϊσταμένου που ενεργεί ως αξιολογητής, τις εκθέσεις αξιολόγησης συντάσσει ο νόμιμος αναπληρωτής του, υπό την προϋπόθεση ότι αυτός εκτελούσε χρέη αναπληρωτή προϊσταμένου για τουλάχιστον το ένα τρίτο (1/3) της αξιολογικής περιόδου. Σε αντίθετη περίπτωση κατά την οποία δεν συμπληρώνει ο ασκών χρέη αναπληρωτή προϊσταμένου το ένα τρίτο (1/3) της αξιολογικής περιόδου, καθώς και όταν δεν υπάρχει νόμιμος αναπληρωτής, οι εκθέσεις αξιολόγησης συντάσσονται κατ’ εξαίρεση από τον άμεσο προϊστάμενο του αξιολογητή.

5. Ενέργειες της οικείας Διεύθυνσης Προσωπικού ή Διοικητικού
Η οικεία Διεύθυνση Προσωπικού ή Διοικητικού είναι αρμόδια για την τήρηση των διαδικασιών αξιολόγησης των υπαλλήλων που υπάγονται στην αρμοδιότητά της. Συναφώς, σε περίπτωση που διαπιστωθεί οποιαδήποτε παράλειψη ή πλημμελής ή μη ορθή συμπλήρωση, η έκθεση αξιολόγησης επιστρέφεται από τον προϊστάμενο της Υπηρεσίας στον υπάλληλο ή τον προϊστάμενο που αφορά για συμπλήρωση ή διόρθωση. Περαιτέρω, η αρμόδια Διεύθυνση Προσωπικού/Διοικητικού γνωστοποιεί υποχρεωτικά μετά την οριστικοποίησή της κάθε έκθεση αξιολόγησης στον υπάλληλο που αφορά.
Επισημαίνεται ότι ο υπάλληλος δικαιούται οποτεδήποτε να ζητεί από την αρμόδια υπηρεσία Προσωπικού ή Διοικητικού να λαμβάνει πλήρη γνώση ή και αντίγραφο των εκθέσεων αξιολόγησής του, θέτοντας επί του εντύπου της έκθεσης αξιολόγησης την υπογραφή του και την ημερομηνία κατά την οποία έλαβε γνώση.

6.   ΚΡΙΤΗΡΙΑ  ΚΑΙ  ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ  ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ  ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ  (άρ.  17)  και ΠΡΟΙΣΤΑΜΕΝΩΝ ΟΡΓΑΝΙΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ, (άρ 18)

Α. ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ
Τα κριτήρια αξιολόγησης των υπαλλήλων όλων των κατηγοριών κατατάσσονται στις εξής κατηγορίες:
Α. Γνώση του αντικειμένου, ενδιαφέρον και δημιουργικότητα Β. Υπηρεσιακές σχέσεις και συμπεριφορά
Γ. Αποτελεσματικότητα
Κάθε κατηγορία αναλύεται στα εξής επιμέρους κριτήρια: 

Α. ΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ, ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ
α) Διοικητική ικανότητα, επαγγελματική επάρκεια, δυνατότητα εφαρμογής των γνώσεων και της εμπειρίας κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του υπαλλήλου
β) Ολοκληρωμένη γνώση του διοικητικού έργου του φορέα (Υπουργείου, αυτοτελούς δημόσιας υπηρεσίας ή Ν.Π.Δ.Δ.)
γ) Επίδειξη ενδιαφέροντος, ανάπτυξη δεξιοτήτων και αφοσίωση κατά την εκτέλεση των υπηρεσιακών καθηκόντων
δ) Πρωτοβουλία, καινοτομίες, ιεράρχηση προτεραιοτήτων, συντονισμός και προγραμματισμός του έργου
ε) Εκπόνηση σχετικών μελετών, άρθρων ή προτάσεων και βράβευση τέτοιων εργασιών
στ) Ανάληψη ευθυνών και ικανότητα άσκησης πολλαπλών καθηκόντων συναφών προς τη φύση της υπηρεσίας. Ιεράρχηση προτεραιοτήτων, συντονισμός και προγραμματισμός του έργου

Β. ΥΠΗΡΕΣΙΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ
ζ) Επικοινωνία και άριστη συνεργασία με συνυπηρετούντες στην ίδια ή άλλη υπηρεσιακή μονάδα υπαλλήλους
η) Συμπεριφορά προς τους πολίτες, καθώς και άμεση εξυπηρέτηση των αναγκών τους

Γ. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
θ) Ποσοτική και ποιοτική εργασιακή απόδοση (ιδίως: διαχείριση κρίσεων, αναβάθμιση εργασιακού περιβάλλοντος, προστιθέμενη αξία διοικητικού έργου)
ι) Βαθμός επίτευξης των στόχων της ατομικής στοχοθεσίας και συμμετοχής στη στοχοθεσία του Τμήματος
Για τη βαθμολόγηση των ανωτέρω επιμέρους κριτήριων διευκρινίζονται:
-στο επιμέρους κριτήριο της περ. (η) της παρ. 2 του άρθρου 17 του ν. 4369/2016, που αφορά τη συμπεριφορά προς τους πολίτες, καθώς και την άμεση εξυπηρέτηση των

αναγκών των πολιτών, αξιολογούνται μόνο οι υπάλληλοι που λόγω των αρμοδιοτήτων τους έρχονται σε επικοινωνία με το κοινό.
-στο επιμέρους κριτήριο της περ. (ι) της παρ. 2 του άρθρου 17 του ν. 4369/2016, που αφορά στο βαθμό επίτευξης των στόχων της ατομικής στοχοθεσίας και της συμμετοχής στη στοχοθεσία του Τμήματος βαθμολογείται μόνο εφόσον έχουν τεθεί στόχοι για το έτος που αφορά η αξιολόγηση. Κατά την πρώτη εφαρμογή του παρόντος συστήματος, το εν λόγω κριτήριο δε βαθμολογείται, αν δεν έχει προηγηθεί διαδικασία στοχοθεσίας, σύμφωνα με το νόμο αυτόν. Κατά τη βαθμολόγηση του κριτηρίου αυτού απαιτείται πάντοτε ειδική και τεκμηριωμένη αιτιολογία. Απαιτείται προ της βαθμολογίας η σύγκληση της Ολομέλειας του Τμήματος για τη συλλογική αξιολόγηση και την ατομική αυτοαξιολόγηση κάθε υπαλλήλου.
- Στο επιμέρους κριτήριο «Εκπόνηση σχετικών μελετών, άρθρων ή προτάσεων και βράβευση τέτοιων εργασιών» βαθμολογείται μόνο εφόσον υπάρχουν βραβεύσεις ή τα σχετικά άρθρα, μελέτες ή προτάσεις αξιοποιήθηκαν από τη δημόσια διοίκηση, άλλως δεν λαμβάνεται υπόψη κατά την εξαγωγή του μέσου όρου.

Β. ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΩΝ
Τα κριτήρια αξιολόγησης των προϊσταμένων οργανικών μονάδων κατατάσσονται στις εξής κατηγορίες:
Α. Γνώση του αντικειμένου, αντίληψη, ενδιαφέρον και δημιουργικότητα Β. Υπηρεσιακές σχέσεις και συμπεριφορά
Γ. Διοικητικές ικανότητες Δ. Αποτελεσματικότητα

Κάθε κατηγορία κριτηρίων αναλύεται σε επιμέρους κριτήρια, ως εξής:

Α. ΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ, ΑΝΤΙΛΗΨΗ, ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ
α) Επαγγελματική επάρκεια: Αξιολογείται η γνώση του αντικειμένου της δημόσιας διοίκησης, η ικανότητα οργάνωσης του ατομικού και συλλογικού φόρτου εργασίας, η ευθυκρισία
β) Αντίληψη και ικανότητα λύσης προβλημάτων: Αξιολογείται η ορθή σύλληψη των προβλημάτων, η ικανότητα αντίληψης σύνθετων καταστάσεων και η θέση προτεραιοτήτων, η πρόβλεψη και έγκαιρη αντιμετώπιση συνεπειών και η ορθή διαχείριση κρίσεων
γ) Πρωτοβουλία – Καινοτομίες: Αξιολογείται η ανάπτυξη δημιουργικών και πρακτικών λύσεων, η δυνατότητα για συνεχή βελτίωση της απόδοσης και δημιουργικότητας και η εισαγωγή και αποδοχή καινοτόμων μεθόδων

Β. ΥΠΗΡΕΣΙΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ
δ) Συμπεριφορά προς πολίτες. Εξυπηρέτηση του κοινού: Αξιολογείται η ικανότητα ακριβούς και σαφούς επικοινωνίας, προφορικής και γραπτής, η ικανότητα διαπραγμάτευσης αλλά και αντίληψης των προβλημάτων επικοινωνίας, η επίδειξη σεβασμού στη διαφορετικότητα
ε) Επικοινωνία και συνεργασία με τους προϊσταμένους. στ) Επικοινωνία και συνεργασία με τους υφισταμένους. Γ.

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ
ζ) Ικανότητα να προγραμματίζει, οργανώνει, συντονίζει και ελέγχει τις εργασίες της μονάδας του:
Αξιολογείται η ηγετική ικανότητα, ιδίως ως προς την προετοιμασία μελλοντικών στελεχών και την κατανομή έργου στο προσωπικό ευθύνης τους
η) Ικανότητα να καθοδηγεί, ενημερώνει, παρακινεί τους υπαλλήλους, να αναπτύσσει τις επαγγελματικές και προσωπικές ικανότητες και δεξιότητες τους, να παρέχει κίνητρα συνεχούς επιμόρφωσης, να δίνει παραδείγματα εξωστρεφούς παρουσίας σε συνέδρια, ημερίδες και διεθνείς διοργανώσεις
θ) Ικανότητα αντικειμενικής και αμερόληπτης αξιολόγησης
ι) Ικανότητα λήψης αποτελεσματικών αποφάσεων, ιδίως σε συνθήκες κρίσης

Δ. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
ια) Βαθμός επίτευξης των στόχων της ατομικής του στοχοθεσίας

Για τη βαθμολόγηση των ανωτέρω επιμέρους κριτηρίων διευκρινίζονται:
-Στο κριτήριο της περ. (δ) της παρ. 2 του άρθρου 18 του ν. 4369/2016, που αφορά τη συμπεριφορά προς τους πολίτες και την εξυπηρέτηση του κοινού, αξιολογούνται μόνο οι προϊστάμενοι, των οποίων οι οργανικές μονάδες έρχονται σε επικοινωνία με το κοινό.
-Στο κριτήριο της περ. (ια΄) της παρ. 2 του άρθρου 18 του ν. 4369/2016, που αφορά τον βαθμό επίτευξης των στόχων της ατομικής στοχοθεσίας, βαθμολογείται ο προϊστάμενος μόνον αν έχουν τεθεί στόχοι για το έτος που αφορά η αξιολόγηση και απαιτείται πάντοτε η παράθεση ειδικής αιτιολογίας.
-Η αξιολόγηση των προϊσταμένων λαμβάνει υπόψη και την αξιολόγηση αυτών από τους υφισταμένους.
-Η βαθμολογία κάθε ετήσιας αξιολόγησης των προϊσταμένων από τους υφιστάμενους συνοδεύει τον ατομικό φάκελο αξιολόγησης κάθε προϊσταμένου και συνεκτιμάται κατά τις αξιολογήσεις του/της.

Γ.   Κλίμακα   Βαθμολογίας   (για   υπαλλήλους   και   προϊσταμένους   οργανικών μονάδων)

Η κλίμακα των βαθμών ορίζεται από το 0 ως το 100.
Κάθε επιμέρους κριτήριο αξιολόγησης από την κάθε κατηγορία κριτηρίων, βαθμολογείται από τον κάθε αξιολογητή (α΄ και β΄ αξιολογητή) με έναν ακέραιο βαθμό, από το 0 ως το 100.
Στον πίνακα που ακολουθεί αποτυπώνονται ενδεικτικά η διαβάθμιση, αναλόγως της βαθμολογίας που λαμβάνει ο υπάλληλος και ο προϊστάμενος σε κάθε επιμέρους κριτήριο, σε συνδυασμό με το αν απαιτείται: α) η παράθεση ειδικής αιτιολογίας για την βαθμολογία αυτή και β) η εξέταση από την Ειδική Επιτροπή Αξιολόγησης του άρ. 21 του ν. 4369/2016.


 

ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ	ΠΑΡΑΘΕΣΗ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑΣ	ΕΞΕΤΑΣΗ ΑΠΟ ΕΙΔΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ (ΑΡΘΡΟ 21)
90-100: Άριστοι υπάλληλοι/προϊστάμενοι	ΝΑΙ	ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΩΣ Οδηγεί είτε στην οριστικοποίηση της βαθμολογίας, είτε στην διόρθωσή της με παράθεση πλήρους αιτιολογίας
75-89: Πολύ επαρκείς υπάλληλοι/προϊστάμενοι	-	-
60-74: Επαρκείς υπάλληλοι/προϊστάμενοι	-	-
50-59: Μερικώς επαρκείς υπάλληλοι/προϊστάμενοι	ΝΑΙ	Σε περίπτωση που ελλείπουν υποστηρικτικά στοιχεία της δυσμενούς βαθμολογίας, o υπάλληλος έχει δικαίωμα να ασκήσει ένσταση στην ειδική επιτροπή αξιολόγησης
40-49: Μέτριοι υπάλληλοι/προϊστάμενοι	ΝΑΙ
25-39: Ανεπαρκείς υπάλληλοι/προϊστάμενοι	ΝΑΙ
0-24: Ακατάλληλοι για τη συγκεκριμένη υπηρεσία - θέση υπάλληλοι/προϊστάμενοι	ΝΑΙ

Δ. Τελικός βαθμός της αξιολόγησης Ο τελικός βαθμός της αξιολόγησης προκύπτει από το μέσο όρο των βαθμολογιών των δύο (2) αξιολογητών.

7. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΩΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟΥΣ, άρ.18
Με το νέο σύστημα αξιολόγησης προβλέπεται ότι οι προϊστάμενοι αξιολογούνται και από τους υφισταμένους τους. Η εν λόγω αξιολόγηση πραγματοποιείται βάσει ανώνυμου ερωτηματολογίου, το οποίο καταρτίζεται με ευθύνη της οικείας Διεύθυνσης Προσωπικού/ Διοικητικού. Το ερωτηματολόγιο αυτό περιλαμβάνει τα εξής κριτήρια : α) ικανότητα διοίκησης και διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού,
β) ικανότητα αποτελεσματικής καθοδήγησης των υφισταμένων, υπηρεσιακές σχέσεις και συμπεριφορά,
γ) ικανότητα διαχείρισης κρίσεων, δ) ανάληψη ευθύνης,
ε) δεκτικότητα στην εισαγωγή νέων μεθόδων και νέων τεχνολογιών.
Κάθε κριτήριο βαθμολογείται ξεχωριστά, με ακέραιους βαθμούς της κλίμακας 0- 100, στην οποία η διαβάθμιση γίνεται ως εξής :

90−100: άριστος,
75−89: πολύ επαρκής,
60−74: επαρκής,
50−59: μερικώς επαρκής,
40−49: μέτριος,
25−39: ανεπαρκής,
0−24: ακατάλληλος.
Επισημαίνεται ότι οι αξιολογητές των προϊσταμένων οργανικών μονάδων κατά την αξιολόγηση των τελευταίων λαμβάνουν υπόψη και την αξιολόγηση αυτών από τους υφιστάμενους. Ο Προϊστάμενος Τμήματος αξιολογείται από τους υφισταμένους, εφόσον αυτοί είναι τουλάχιστον τρεις (3). Ο Προϊστάμενος Διεύθυνσης αξιολογείται από τους προϊσταμένους Τμημάτων, και εφόσον αυτοί δεν είναι τουλάχιστον τρεις (3), από το σύνολο των υπαλλήλων της Διεύθυνσης. Ο Προϊστάμενος Γενικής Διεύθυνσης

αξιολογείται από τους Προϊσταμένους επιπέδου Διεύθυνσης και Τμήματος της Γενικής Διεύθυνσης.
Προς διευκόλυνση των υπηρεσιών επισυνάπτεται υπόδειγμα του εν λόγω ερωτηματολογίου.

8. Συμβουλευτική Συνέντευξη, άρ. 19

Πριν από την ολοκλήρωση της αξιολόγησης ο άμεσα ιεραρχικά προϊστάμενος – αξιολογητής α’, καλεί τον αξιολογούμενο υπάλληλο προκειμένου να συζητήσει μαζί του τρόπους βελτίωσης της απόδοσής του και καλύτερης αξιοποίησης και ανάπτυξης των ικανοτήτων του προς όφελος τόσο του ιδίου όσο και για τη λειτουργία γενικά και την απόδοση της οργανικής μονάδας, στην οποία υπηρετεί.
Αν προταθούν από τον αξιολογητή μέτρα βελτίωσης, αυτά λαμβάνονται υπόψη υποχρεωτικά από τον αξιολογητή κατά την επόμενη περίοδο αξιολόγησης του υπαλλήλου. Ο αξιολογητής οφείλει να σημειώσει στην έκθεση αξιολόγησης τα μέτρα που έλαβε ο ίδιος και η υπηρεσία προκειμένου να βοηθήσουν τον υπάλληλο να βελτιώσει την απόδοσή του. Αν παραλειφθεί η προαναφερόμενη υποχρέωση, η παράλειψη αυτή λαμβάνεται υποχρεωτικά υπόψη ως δυσμενές στοιχείο από τον προϊστάμενο του αξιολογητή κατά την αξιολόγηση του τελευταίου.
Σε περίπτωση αξιολόγησης του υπαλλήλου με μέσο όρο βαθμολογίας της έκθεσης μικρότερο του εξήντα (60) συμπληρώνονται υποχρεωτικά από τον αξιολογητή στο έντυπο αξιολόγησης τα μέτρα βελτίωσης που οφείλει να λάβει: α) ο αξιολογούμενος, β) ο προϊστάμενος που τον αξιολογεί, στο μέτρο των αρμοδιοτήτων του, και γ) η υπηρεσία.
Ο αξιολογούμενος έχει δικαίωμα να υποβάλει απευθείας στον αξιολογητή απόψεις − αντιρρήσεις μέσα σε δύο (2) ημέρες από την πραγματοποίηση της συνέντευξης. Οι απόψεις − αντιρρήσεις, αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της έκθεσης αξιολόγησης του υπαλλήλου και λαμβάνονται υπόψη από τον αξιολογητή.
Στο έντυπο αξιολόγησης σημειώνεται η ημερομηνία που διεξήχθη η συμβουλευτική συνέντευξη και υπογράφουν αμφότεροι ο αξιολογούμενος και ο αξιολογητής. Σε περίπτωση δε, κατά την οποία ο αξιολογούμενος ζήτησε προθεσμία για να υποβάλει τις απόψεις − αντιρρήσεις του κατά τα ανωτέρω, τίθεται επισημείωση με την ανωτέρω προθεσμία και όταν υποβληθούν οι απόψεις – αντιρρήσεις, αυτές αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της έκθεσης αξιολόγησης και λαμβάνονται υπόψη από τον αξιολογητή.

9. Ενστάσεις, άρ. 20

Οι ενστάσεις των αξιολογούμενων ασκούνται ενώπιον της Ειδικής Επιτροπής Αξιολόγησης του άρθρου 21 του ν. 4369/2016, μέσα σε αποκλειστική προθεσμία επτά
(7) εργάσιμων ημερών από τη γνωστοποίηση της έκθεσης στον υπάλληλο και υποβάλλονται στην οικεία Διεύθυνση Διοικητικού, η οποία τις διαβιβάζει στην αρμόδια Ειδική Επιτροπή Αξιολόγησης, στις παρακάτω περιπτώσεις :

 

Α.	Αν ο μέσος όρος βαθμολογίας της Έκθεσης Αξιολόγησης είναι μικρότερος του εβδομήντα πέντε (75).
Β.	Αν η βαθμολογία του υπαλλήλου σε επιμέρους κριτήριο είναι από 0 έως 59 και ελλείπουν υποστηρικτικά στοιχεία της δυσμενούς βαθμολογίας

 

Η Ειδική Επιτροπή Αξιολόγησης:

- εξετάζει παραδεκτό και βάσιμο της ένστασης
- οριστικοποιεί την Έκθεση ή διορθώνει την Έκθεση Αξιολόγησης με παράθεση πλήρους αιτιολογίας
- αποφαίνεται εντός δύο μηνών από την παραπομπή του ερωτήματος
Επισημαίνεται ότι η Ειδική Επιτροπή Αξιολόγησης, στο πλαίσιο άσκησης της αρμοδιότητάς της, δικαιούται να ζητήσει οποιεσδήποτε πρόσθετες διευκρινίσεις κρίνει απαραίτητες από τους αξιολογητές ή τον αξιολογούμενο και γενικώς να ενεργήσει για τη διακρίβωση των προβαλλόμενων ισχυρισμών.
Διευκρινίζεται ότι η Ειδική Επιτροπή Αξιολόγησης είναι αρμόδια για τη βαθμολογία της έκθεσης αξιολόγησης σε περίπτωση που η απόκλιση μεταξύ των μέσων όρων των βαθμολογιών των δύο (2) αξιολογητών υπερβαίνει τις είκοσι τέσσερις (24) εκατοστιαίες μονάδες, χωρίς να απαιτείται η προηγούμενη άσκηση ένστασης εκ μέρους του υπαλλήλου. Στην περίπτωση αυτή η έκθεση αξιολόγησης παραπέμπεται υποχρεωτικά στην Ειδική Επιτροπή Αξιολόγησης από την αρμόδια Διεύθυνση Προσωπικού.

10. Ειδική Επιτροπή Αξιολόγησης, άρ. 21
Έργο της Ειδικής Επιτροπής αξιολόγησης αποτελεί:

α	Η εξέταση των ενστάσεων των αξιολογούμενων σε περίπτωση που ο μέσος όρος βαθμολογίας της Έκθεσης είναι μικρότερος του 75
β	Η  εξέταση  της  ειδικής  αιτιολογίας,  η  οποία  παρατίθεται  υποχρεωτικά  για βαθμολογία επιμέρους κριτηρίου από 90 έως 100
γ	Η εξέταση της ειδικής αιτιολογίας, η οποία παρατίθεται υποχρεωτικά για βαθμολογία επιμέρους κριτηρίου κάτω του 60 κατόπιν άσκησης ένστασης των αξιολογούμενων
δ	Η βαθμολογία της έκθεσης αξιολόγησης σε περίπτωση που η απόκλιση μεταξύ των μέσων όρων των βαθμολογιών των δύο (2) αξιολογητών υπερβαίνει τις είκοσι τέσσερις (24) εκατοστιαίες μονάδες

Η θητεία των μελών της Ειδικής Επιτροπής Αξιολόγησης είναι διετής. Προκειμένου να διευκολυνθούν οι Υπηρεσίες αναφορικά με τη συγκρότηση της ειδικής Επιτροπής αξιολόγησης που προβλέπεται στις διατάξεις του άρθρου 21 του ν. 4369/2016, παρατίθεται πίνακας, στον οποίο περιγράφονται η έδρα και η συγκρότηση της Ειδικής Επιτροπής Αξιολόγησης κάθε φορέα.

 

ΕΔΡΑ	ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΕΙΔΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ	1.     Ο Προϊστάμενος Γενικής Διεύθυνσης του οικείου φορέα αρμόδιος για θέματα προσωπικού, ο οποίος ορίζεται Πρόεδρος 2.       Ένας Προϊστάμενος Γενικής Διεύθυνσης του οικείου φορέα, ο οποίος επιλέγεται με δημόσια κλήρωση 3.        Ένας Προϊστάμενος Γενικής Διεύθυνσης από άλλο Υπουργείο ή άλλο φορέα, ο οποίος επιλέγεται υποχρεωτικώς μετά από δημόσια κλήρωση μεταξύ πέντε υποψηφίων από πέντε διαφορετικούς φορείς, με αναπληρωτές ισάριθμους προϊσταμένους Γενικής Διεύθυνσης από τον ίδιο ή άλλο φορέα. 4.       2 αιρετοί των υπαλλήλων, χωρίς δικαίωμα ψήφου 5.       Εκπρόσωπος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου ή Συλλόγου ή Σωματείου, του οποίου ο αξιολογούμενος είναι μέλος, ύστερα από αίτηση του αξιολογούμενου χωρίς δικαίωμα ψήφου Γραμματέας: Υπάλληλος της Δ/νσης Προσωπικού
ΓΕΝΙΚΗ Ή ΕΙΔΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ
ΑΥΤΟΤΕΛΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ
ΝΠΔΔ ΜΕ ΔΙΚΟ ΤΟΥ ΥΠΗΡΕΣΙΑΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
ΟΤΑ Α΄ ΒΑΘΜΟΥ	-Τα τακτικά μη αιρετά μέλη του Υπηρεσιακού Συμβουλίου που λειτουργεί σε κάθε νομό για τους υπαλλήλους των Ο.Τ.Α. α΄ - Έναν προϊστάμενο Διεύθυνσης από άλλο φορέα, ο οποίος επιλέγεται με κλήρωση (βλ. παραπάνω)

ΕΔΡΑ	ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΕΙΔΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ
ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΕΣ ΑΡΧΕΣ	Τα τακτικά μη αιρετά μέλη του Υπηρεσιακού Συμβουλίου με υποχρεωτική συμμετοχή ενός προϊσταμένου Γενικής Διεύθυνσης από άλλο φορέα, ο οποίος επιλέγεται με κλήρωση (βλ. παραπάνω)

 

Εν προκειμένω διευκρινίζονται τα εξής:
• Τα ΝΠΔΔ που δεν διαθέτουν δικό τους Υπηρεσιακό Συμβούλιο υπάγονται στην Ειδική Επιτροπή Αξιολόγησης του φορέα, από τον οποίο εποπτεύονται.
• Η επιλογή του Προϊσταμένου Γενικής Διεύθυνσης του οικείου φορέα μέλους της Επιτροπής, εκτός του Προέδρου, γίνεται με δημόσια κλήρωση, η οποία πραγματοποιείται από την οικεία Διεύθυνση Προσωπικού/ Διοικητικού της Υπηρεσίας, όπου εδρεύει η Ειδική Επιτροπή Αξιολόγησης. Για την επιλογή του μέλους που προέρχεται από άλλο φορέα διενεργείται επίσης υποχρεωτικά δημόσια κλήρωση κατά τα ανωτέρω, μεταξύ τουλάχιστον πέντε (5) υποψηφίων που προέρχονται από πέντε (5) διαφορετικούς φορείς.
• Στους φορείς που δεν υπάρχουν ή δεν επαρκούν Προϊστάμενοι Γενικής Διεύθυνσης, ορίζονται ως μέλη τακτικά και αναπληρωματικά προϊστάμενοι Διευθύνσεων, από τους οποίους υποχρεωτικά ένας προέρχεται από άλλο φορέα, με δημόσια κλήρωση που πραγματοποιείται κατά τα ανωτέρω. Σε περίπτωση που δεν υπάρχουν ή δεν επαρκούν οι προϊστάμενοι Διευθύνσεων, τότε οι υπάλληλοι των εν λόγω φορέων υπάγονται στην Ειδική Επιτροπή Αξιολόγησης του φορέα που τους εποπτεύει.
• Σε όσους φορείς προβλέπεται Υπηρεσιακό Συμβούλιο, το οποίο ακόμη δεν έχει συσταθεί και συγκροτηθεί, οι υπάλληλοι των εν λόγω φορέων υπάγονται στην Ειδική Επιτροπή Αξιολόγησης του φορέα που τους εποπτεύει.
• Αν η Επιτροπή κληθεί να αξιολογήσει ενστάσεις ή τις εξαιρετικές επιδόσεις υπαλλήλων ή προϊσταμένων που έχουν αξιολογηθεί από μέλος της Επιτροπής, το συγκεκριμένο μέλος κωλύεται να συμμετάσχει στην εξέταση του εν λόγω θέματος από την Επιτροπή και τη θέση του παίρνει ο αναπληρωτής του.
• Όσον αφορά το μέλος της Ειδικής Επιτροπής Αξιολόγησης που προέρχεται από άλλο φορέα, οι αρμόδιες διευθύνσεις προσωπικού δύνανται να απευθύνονται στους φορείς, από τους οποίους εποπτεύονται, καθώς και στις υπηρεσίες που εδρεύουν στην έδρα της Ειδικής Επιτροπής Αξιολόγησης. Για την κλήρωση συντάσσεται σχετικό πρακτικό και για τη διεξαγωγή της οποίας θα πρέπει να έχουν ενημερωθεί αρμοδίως και με κάθε πρόσφορο τρόπο τόσο οι ενδιαφερόμενοι υπάλληλοι της οικείας υπηρεσίας, στην οποία εδρεύει η Ειδική Επιτροπή Αξιολόγησης καθώς και τα υποδειχθέντα από τους άλλους φορείς προς ορισμό μέλη.

ΑΜΕΣΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ
Οι αρμόδιες διευθύνσεις προσωπικού παρακαλούνται να προβούν: α) στην κοινοποίηση της παρούσας στους υπαλλήλους τους
β) στη χορήγηση των εντύπων εκθέσεων αξιολόγησης
γ) στην ενημέρωση των αξιολογητών για την υποχρέωσή τους να αξιολογήσουν τους υπαλλήλους αρμοδιότητάς τους. Στο σημείο αυτό διευκρινίζεται ότι με μέριμνα του τελικού αξιολογητή οι εκθέσεις αξιολόγησης πρωτοκολλούνται με εμπιστευτικό πρωτόκολλο
δ) στη συγκρότηση της Ειδικής Επιτροπής Αξιολόγησης.

Οι αποδέκτες της παρούσας εγκυκλίου παρακαλούνται να την κοινοποιήσουν άμεσα σε όλους τους φορείς που εποπτεύονται από αυτούς.

Η Διεύθυνση Προσωπικού Τοπικής Αυτοδιοίκησης του Υπουργείου Εσωτερικών παρακαλείται για την κοινοποίηση της παρούσας στους ΟΤΑ α΄ και β΄ βαθμού και για τις κατά λόγο αρμοδιότητας περαιτέρω ενέργειές της προκειμένου να διευκολύνονται οι αρμόδιες υπηρεσίες των ΟΤΑ κατά την εφαρμογή των σχετικών διατάξεων. Ερωτήματα που αφορούν στην αξιολόγηση των υπαλλήλων των Ο.Τ.Α., θα απευθύνονται λόγω αρμοδιότητας στην Διεύθυνση Προσωπικού Τοπικής Αυτοδιοίκησης του Υπουργείου Εσωτερικών.

Η παρούσα εγκύκλιος βρίσκεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση της Υπηρεσίας μας www.minadmin.gov.gr, στη διαδρομή: Διοικητική Ανασυγκρότηση – Ανθρώπινο Δυναμικό-Αξιολόγηση.

Η Υπουργός Όλγα Γεροβασίλη
 

 

 

 

Αθήνα, 1/3/2017
Αριθ. Πρωτ.: ΔΕΑΦ Α 1032121 ΕΞ 2017

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ



ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
1. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΑΜΕΣΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ
ΤΜΗΜΑΤΑ: Α' - Δ'
2. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΕΜΕΣΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ: Α'

ΘΕΜΑ: Επιβολή τέλους επιτηδεύματος σε εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας έως 100 kw.

Σχετικά με το παραπάνω θέμα, σας γνωρίζουμε τα εξής:

1. Στην έννοια του υποκαταστήματος, για τις ανάγκες επιβολής του τέλους επιτηδεύματος, εμπίπτει κάθε επαγγελματική εγκατάσταση στην οποία ασκείται παραγωγική ή συναλλακτική δραστηριότητα. Η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών αποτελεί εγκατάσταση στην οποία διενεργείται παραγωγική δραστηριότητα και σε κάθε περίπτωση αποτελεί εγκατάσταση επιχείρησης, είτε είναι κεντρικό κατάστημα είτε είναι υποκατάστημα, αφού δεν πρόκειται για πρόσκαιρη εγκατάσταση, όπως π.χ. είναι οι προσωρινές εκθέσεις (μόνο στις πρόσκαιρες εγκαταστάσεις δεν επιβάλλεται τέλος επιτηδεύματος). Το γεγονός ότι το εισόδημα από τις επιχειρήσεις αυτής της κατηγορίας, φορολογείται ως εισόδημα από αγροτική επιχείρηση, δεν αναιρεί την διενέργεια παραγωγικής δραστηριότητας. Σε κάθε περίπτωση οι υπόχρεοι οφείλουν να δηλώσουν την εγκατάσταση αυτή στο Μητρώο (Δήλωση Εγκατάστασης Εσωτερικού), καθόσον ουδέποτε έδωσε η Φορολογική Διοίκηση απαλλαγή από την υποχρέωση αυτή. Εξάλλου, η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών αποτελεί μεν επαγγελματική εγκατάσταση, αλλά όχι αγροτική εγκατάσταση. Οδηγίες για την δήλωση μεταβολής στο Μητρώο κατά την δημιουργία εγκατάστασης φωτοβολταϊκών έχουν ήδη δοθεί από την Δ/νση Φ.Π.Α. από το 2011 (ΠΟΛ.1077/12.4.2011, ΠΟΛ.1168/4.8.2011).

2. Με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 38 του ν. 4308/2014 (Ε.Λ.Π.), από 1/1/2015 καταργήθηκε η υποπαράγραφος Ε1 της παραγράφου Ε του ν.4093/2012 (Κώδικας Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών), καθώς και κάθε διάταξη, ερμηνευτική εγκύκλιος ή Οδηγία έχει εκδοθεί δυνάμει εκείνης της διάταξης ή του προϊσχύοντος Π.Δ. 186/1992.

Επίσης, οι διατάξεις του ν.4308/2014 δεν ορίζουν την έννοια του υποκαταστήματος, δεδομένου ότι πλέον δεν απορρέουν ιδιαίτερες υποχρεώσεις για τα υποκαταστήματα από το νόμο αυτό.

3. Επιπλέον, σύμφωνα με τη πάγια θέση της Φορολογικής Διοίκησης (ΔΕΑΦ Α 1056195 ΕΞ 2016 της πρώην Δ/νσης Φορολογίας Εισοδήματος, σήμερα Δ/νση Εφαρμογής Άμεσης Φορολογίας), ενώ οι αγρότες του ειδικού καθεστώτος δεν χαρακτηρίζονται επιτηδευματίες και απαλλάσσονται του τέλους επιτηδεύματος, η άσκηση οποιασδήποτε άλλης δραστηριότητας, με την οποία ο αγρότης αποκτά την ιδιότητα του επιτηδευματία (τήρηση βιβλίων), τον καθιστά υπόχρεο σε τέλος επιτηδεύματος. Τέτοια είναι σαφώς και η περίπτωση άσκησης δραστηριότητας φωτοβολταϊκών.

4. Επίσης, σας γνωρίζουμε ότι η υπηρεσία μας δεν δύναται να εξετάσει το θέμα απαλλαγής των εγκαταστάσεων φωτοβολταϊκών από το τέλος επιτηδεύματος, διότι οι εξαιρέσεις περιοριστικά και ρητά ορίζονται στην παράγραφο 3 του άρθρου 31 του ν. 3986/2011 και στο άρθρο 3 της ΑΥΟ - ΠΟΛ.1167/2.8.2011 και είναι οι εξής:

α. Οι εμπορικές επιχειρήσεις και οι ελεύθεροι επαγγελματίες που ασκούν την δραστηριότητά τους σε χωριά με πληθυσμό ως πεντακόσιους (500) κατοίκους και σε νησιά κάτω από τρεις χιλιάδες εκατό (3.100) κατοίκους εκτός κι αν πρόκειται για τουριστικούς τόπους. Σύμφωνα με την ΑΥΟ - ΠΟΛ.1167/2.8.2011 και την εγκύκλιο ΠΟΛ.1149/20.6.2013 της Δ/νσης Φορολογίας Εισοδήματος, τα χωριά πρέπει να αποτελούσαν κοινότητα πριν την έναρξη ισχύος του σχεδίου «Καποδίστριας» και να μην άνηκαν διοικητικά σε άλλη κοινότητα ή δήμο,

β. Οι ατομικές εμπορικές επιχειρήσεις και η ατομική άσκηση ελευθέριου επαγγέλματος, εφόσον δεν έχουν παρέλθει πέντε (5) έτη από την πρώτη έναρξη εργασιών, καθώς και οι περιπτώσεις ατομικών επιχειρήσεων εφόσον για τον επιτηδευματία υπολείπονται τρία (3) έτη από το έτος της συνταξιοδότησής του. Ως έτος συνταξιοδότησης νοείται το 65° έτος της ηλικίας. Δηλαδή, απαλλάσσονται από τέλος επιτηδεύματος και οι αγρότες που είναι 62 ετών και άνω, ανεξάρτητα από το πραγματικό έτος συνταξιοδότησης, δηλώνοντάς το στη δήλωση, στον κωδικό 027-028 του έντυπου Ε1,

γ. Οι αγρότες ειδικού καθεστώτος, επειδή δεν θεωρούνται επιτηδευματίες.

5. Υπενθυμίζουμε ότι, σύμφωνα με την ΠΟΛ.1053/17.2.2014 της Δ/νσης Φορολογίας Εισοδήματος και σχετικά με την εφαρμογή των διατάξεων του τέλους επιτηδεύματος, για τους αγρότες του ειδικού καθεστώτος Φ.Π.Α. που θα τηρήσουν βιβλία και θα ενταχθούν στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α. για πρώτη φορά, η ημερομηνία μεταβολής θα θεωρείται ως πρώτη έναρξη και από την ημερομηνία αυτή και για τα επόμενα πέντε (5) έτη θα εξαιρούνται από την επιβολή του τέλους επιτηδεύματος. Ομοίως θα εξαιρούνται όσοι αγρότες τηρήσουν βιβλία και ενταχθούν στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α. και έχουν κλείσει το 62° έτος της ηλικίας τους.

6. Επιπλέον, σύμφωνα με το Δ12 Α 1007810 ΕΞ2012 - 13/1/12 έγγραφο της Δ/νσης Φορολογίας Εισοδήματος, η ένταξη, σε προγενέστερο χρόνο, στο ειδικό καθεστώς των αγροτών δεν καθιστά τον φορολογούμενο επιτηδευματία (σύμφωνα με την παρ. 1α του άρθρου 2 του ΚΒΣ όπως ίσχυε) και ο φορολογούμενος αποκτά την ιδιότητα του επιτηδευματία κατά την μεταβολή. Επομένως, θα θεωρείται, για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 31 του ν. 3986/2011, ως πρώτη έναρξη η ημερομηνία της μεταβολής.

7. Σας γνωρίζουμε επίσης ότι, σύμφωνα με το άρθρο 3 της ΑΥΟ - ΠΟΛ.1167/2.8.2011, για την επιβολή του τέλους επιτηδεύματος, εξετάζεται ξεχωριστά η έδρα από τα υποκαταστήματα, συνεπώς μπορεί να επιβάλλεται τέλος επιτηδεύματος μόνο στο υποκατάστημα και να εξαιρείται η έδρα, αν υπάγεται σε κάποια από τις εξαιρέσεις, ή το αντίστροφο.

8. Περαιτέρω, σας γνωρίζουμε ότι το τέλος επιτηδεύματος, όπως ορίζει η ΑΥΟ - ΠΟΛ.1167/2.8.2011, επιβάλλεται με βάση τα στοιχεία που τηρούνται στο Μητρώο και οποιοδήποτε λάθος γίνεται κατά την επιβολή του, οφείλεται στη μη ορθή ενημέρωση της εικόνας του φορολογούμενου στο Μητρώο. Σημειώνουμε ότι για την σωστή εικόνα που παρουσιάζει η επιχείρηση στο σύστημα Μητρώου, υπεύθυνος είναι ο φορολογούμενος.

Συνεπώς υποχρεούται να διορθώσει την εικόνα του στο Μητρώο, φορολογούμενος που δεν έχει δηλώσει την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών, ενώ όφειλε.

9. Κατά την επιβολή του τέλους επιτηδεύματος, αν δεν συντρέχουν λόγοι εξαίρεσης, εξετάζεται σε ποια εγκατάσταση ασκείται η εκάστοτε επιχειρηματική δραστηριότητα και πως αυτή έχει δηλωθεί στο Μητρώο.

Συνεπώς η επιβολή του τέλους μία ή δύο φορές (έδρα και υποκατάστημα), εξαρτάται από την δραστηριότητα που ασκείται σε κάθε εγκατάσταση. Σε όποια εγκατάσταση ασκείται η δραστηριότητα του αγρότη ειδικού καθεστώτος, δεν επιβάλλεται τέλος επιτηδεύματος και αν έχει εκ παραδρομής βεβαιωθεί, διαγράφεται από την Δ.Ο.Υ με βάση τις οδηγίες που έχει πάρει από τις Υπηρεσίες μας. Εξάλλου, σύμφωνα με τις διατάξεις της περιπτ. γ' της παραγράφου 4 του άρθρου 41 του ν.2859/2000, και τις διευκρινίσεις που δόθηκαν με την ΠΟΛ.1077/12.4.2011 (από την Δ/νση Φ.Π.Α.), οι αγρότες οι οποίοι εντάσσονται στο Μητρώο Αγροτών και Εκμεταλλεύσεων, σύμφωνα με το ν. 3874/2010 (Α' 151) και ασχολούνται με τη διαχείριση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έως 100 kw, εξακολουθούν να υπάγονται στο ειδικό καθεστώς, για τις παραδόσεις αγροτικών προϊόντων και παροχές αγροτικών υπηρεσιών ενώ για τη δραστηριότητα της διαχείρισης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έως 100 kw υποχρεούνται στην τήρηση βιβλίων εσόδων εξόδων και στην έκδοση φορολογικών παραστατικών και κατά συνέπεια υπάγονται στο κανονικό καθεστώς. Δηλαδή έως 31.12.2016 οι εν λόγω αγρότες υπάγονταν ταυτόχρονα σε δύο καθεστώτα, στο ειδικό καθεστώς Φ.Π.Α. για την αγροτική δραστηριότητα και στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α. για τη διαχείριση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έως 100 kw.

Περαιτέρω στην παράγραφο 5 του άρθρου 41 ν. 2859/2000, όπως αντικαταστάθηκε με τις διατάξεις του άρθρου 47 του ν. 4410/2016 (ΦΕΚ Α' 141/3.8.2016) και οι οποίες ισχύουν από 1.1.2017, σε συνάρτηση με τις διευκρινίσεις που δόθηκαν με την ΠΟΛ.1201/28.12.2016, προβλέπονται οι περιορισμοί υπαγωγής στο ειδικό καθεστώς αγροτών και η υποχρεωτική ένταξη των αγροτών στο κανονικό καθεστώς λόγω άσκησης από μέρους τους άλλης δραστηριότητας για την οποία τηρούνται λογιστικά βιβλία, μεταξύ των οποίων και η διαχείριση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Κατά συνέπεια από 1.1.2017 οι αγρότες οι οποίοι παράλληλα με την αγροτική εκμετάλλευση, ασκούν και άλλη δραστηριότητα για την οποία υποχρεούνται στην τήρηση λογιστικών βιβλίων (απλογραφικά ή διπλογραφικά), μεταξύ των οποίων και η διαχείριση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας υπάγονται υποχρεωτικά στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α. και για την αγροτική τους εκμετάλλευση, έχοντας όλες τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα που απορρέουν από το καθεστώς αυτό.

Συνεπώς σε κάθε περίπτωση, σε όποια εγκατάσταση ασκείται η δραστηριότητα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, προφανώς επιβάλλεται τέλος επιτηδεύματος, καθόσον δεν υπάρχει ανάλογη απαλλακτική διάταξη, πέραν των πληθυσμιακών και ηλικιακών εξαιρέσεων και ανέρχεται σε 650 ή 600 ευρώ, ανάλογα με το αν η εγκατάσταση είναι κεντρικό ή υποκατάστημα.

Επισημαίνεται ότι, αν ασκείται μια δραστηριότητα σε κάποια εγκατάσταση και προστίθεται και δεύτερη δραστηριότητα, η προσθήκη αυτή δεν συνιστά ίδρυση υποκαταστήματος, αλλά άσκηση δεύτερης δραστηριότητας και συνεπώς δεν επιβάλλεται και δεύτερο τέλος επιτηδεύματος (Δ12Α 1007869 ΕΞ 2012 της Δ/νσης Φορολογίας Εισοδήματος έγγραφο).



Ο ΑΝ. ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΦΟΡ. ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
ΕΥΘ. ΣΑΙΤΗΣ

ΑΘΗΝΑ, 7 / 3 / 2017
Αρ. Πρ. Φ. 40021 / οικ. 10554 / 465

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ και ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
Δ/ΝΣΗ ΚΥΡΙΑΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΜΙΣΘΩΤΩΝ και ΑΣΘΕΝΕΙΑΣ (Δ13)
ΤΜΗΜΑ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΑΣΘΕΝΕΙΑΣ, ΜΗΤΡΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΚΑΤ’ΟΙΚΟΝ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ

Δ/ΝΣΗ :Σταδίου 29
ΤΑΧ. ΚΩΔΙΚΑΣ :10110 Αθήνα
ΤΗΛΕΦΩΝΟ :2131516785 - 2103368101
ΦΑΞ :2103368105
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ :Ελ. Γεωργούντζου
E-MAIL :asfasth@ypakp.gr

ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΩΣ ΕΠΕΙΓΟΝ

ΘΕΜΑ: Χορήγηση ασφαλιστικής κάλυψης στους ανασφάλιστους υπερήλικες

Σχετ.: Φ. 40021 / οικ. 7559/327/20.2.2017 (ΑΔΑ:ΩΕΜΛ465Θ1Ω-ΔΟΡ), Φ. 40021/οικ.9522/428/28.2.2017 (ΑΔΑ: 7Δ69465Θ1Ω-Λ6Δ)

Σε συνέχεια των ανωτέρω εγκυκλίων μας σας γνωρίζουμε ότι στο σχέδιο νόμου «Επίσπευση διαδικασιών για την εφαρμογή της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης και άλλες διατάξεις» προωθείται διάταξη με την οποία παρατείνεται η ασφαλιστική κάλυψη στους ανασφάλιστους υπερήλικες της περ. 5 της υποπαρ. ΙΑ6 του άρθρου πρώτου του ν.4093/2012 (Α,222) οι οποίοι έκαναν χρήση των διατάξεων της υποπ. Α3 περ. Γ άρθρου πρώτου του ν.4254/2014 (Α΄, 85), καθώς και στα μέλη οικογενείας τους, από 1/3/2017 έως 28/2/2018.




Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΛΕΓΓΥΗΣ
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ

Αριθμ. απόφ. 5

(ΦΕΚ Β' 696/07-03-2017)

ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ Ε.Φ.Κ.Α.
(ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ 2/13-1-2017)

Έχοντας υπόψη:

1. Τις διατάξεις:
- Της παρ. 1 του άρθρου 51, των άρθρων 53 επ., των παρ. 1 και 2 του άρθρου 60, των παρ. 1 , 2 και 3 του άρθρου 68 και της παρ. 10 του άρθρου 70 του ν. 4387/2016 (ΦΕΚ 85 Α').
- Των παρ. 12, 13 και 14 του άρθρου 68 του ν. 4387/2016, όπως τροποποιήθηκε με τις διατάξεις της παρ. 5 του άρθρου 34 του ν. 4445/2016 (ΦΕΚ 236 Α').
- Της παρ. 1 του άρθρου 65 του ν. 4270/2014 (ΦΕΚ 143 Α'), όπως έχουν τροποποιηθεί με τις διατάξεις της παρ. 20 του άρθρου 10 του ν. 4337/2015 (ΦΕΚ 129 Α').
- Του άρθρου 66 του ν. 4270/2014, όπως έχει τροποποιηθεί με τις διατάξεις της παρ.21 του άρθρου 10 του ν.4337/2015 και ισχύει.
- Των άρθρων 67 και 79 του ν. 4270/2014.
- Της παρ. 5 του άρθρου 34 και του άρθρου 53 του ν.4445/2016 (ΦΕΚ 236 Α').

2. Την αριθμ. Φ.ΕΦΚΑ/οικ.59522/2205/29.12.2016 απόφαση της Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.

3. Το άρθρο 27 του Κανονισμού Οικονομικής Οργάνωσης και Λογιστικής Λειτουργίας του ΕΦΚΑ.

4. Την υπ' αρ. πρωτ. Δ9/56379/14950/28.12.2016 (ΦΕΚ 729/τ.Υ.Ο.Δ.Δ./30-12-2016) απόφαση του Υφυπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.

5. Την υπ' αριθ. πρωτ. ΔΙΟΙΔ/Φ.ΕΙΣ./2/51/11-1-2017 Εισήγηση της Διεύθυνσης Οικονομικής Διαχείρισης της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών και Διοικητικής Υποστήριξης του ΕΦΚΑ, με θέμα «Για εκχώρηση αρμοδιοτήτων στον Διοικητή, στους Υποδιοικητές και υπηρεσιακούς παράγοντες».

6. Τις απόψεις των μελών.

7. Τη σύμφωνη γνώμη των μελών, πλην των Κουμπούρη Δήμου και Κυριακόπουλου Γεωργίου, οι οποίοι ψήφισαν λευκό, με την εισήγηση της Διεύθυνσης Οικονομικής Διαχείρισης της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών και Διοικητικής Υποστήριξης του ΕΦΚΑ, όπως διαμορφώθηκε μετά τις παρατηρήσεις των μελών και τη σύμφωνη γνώμη του Προέδρου,

αποφασίζει ομόφωνα:

Α) Τη μεταβίβαση της άσκησης αρμοδιοτήτων του Διατάκτη του ΕΦΚΑ από την έναρξη λειτουργίας αυτού ως φορέα κύριας ασφάλισης (1/1/2017) και εντεύθεν στα παρακάτω όργανα του Φορέα, προκειμένου να αναλαμβάνουν υποχρεώσεις και να προσδιορίζουν απαιτήσεις σε βάρος του προϋπολογισμού του οργανισμού και να υπογράφουν επιτροπικά εντάλματα καθώς και αποφάσεις ανάληψης υποχρέωσης.

1) Στον Διοικητή ΕΦΚΑ Μπακαλέξη Αθανάσιο (για όλες τις δαπάνες του οργανισμού ανεξαρτήτου ποσού).

2) Στον Υποδιοικητή, που αναπληρώνει τον Διοικητή ΕΦΚΑ σε περίπτωση απουσίας ή κωλύματος ή ελλείψει του, Σέμπο Λάμπρο.

3) Στον Τσακίρη Δημήτριο Υποδιοικητή του ΕΦΚΑ για όλες τις δαπάνες του οργανισμού και μέχρι 1.000.000 €.

4) Στον προϊστάμενο της Διεύθυνσης Οικονομικής Διαχείρισης και Διοικητικής Υποστήριξης του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ) και στον Προϊστάμενο Δ/νσης Διαχείρισης Οικονομικών των εντασσομένων φορέων της κεντρικής Υπηρεσίας καθώς και στους Δ/ντές όλων των Περιφερειακών και Τοπικών Οργανικών μονάδων του φορέα στα όρια των μεταβιβασθεισών πιστώσεων.

5) Στον Προϊστάμενο της Γενικής Δ/νσης Οικονομικών Υπηρεσιών και Διοικητικής Υποστήριξης για μικροδαπάνες μέχρι 500 € της Κεντρικής Υπηρεσίας.
Σε περίπτωση κωλύματος αυτών η εξουσιοδοτημένη αρμοδιότητα θα ασκείται από τους νόμιμους αναπληρωτές τους.

Β) Τη μεταβίβαση άσκησης των διοικητικών αρμοδιοτήτων (υπογραφή συμβάσεων, μίσθωση ακινήτων, ορισμός υπολόγων κ.λπ.) και των αρμοδιοτήτων του καταλογισμού των πάσης φύσεως μη νόμιμων καταβληθέντων ποσών στον Διοικητή του ΕΦΚΑ, στους Υποδιοικητές, στους Γενικούς Διευθυντές, στους Διευθυντές της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών και Διοικητικής Υποστήριξης, και στους Διευθυντές των Περιφερειακών και Τοπικών Οργανικών μονάδων του ΕΦΚΑ που ανήκαν στο πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ. Ειδικότερα:

Στον Προϊστάμενο της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών και Διοικητικής Υποστήριξης

α) Έγκριση διενέργειας και αποτελέσματος διαγωνισμού από 6.001 € και μέχρι 15.000 €.
• Για προμήθεια ειδών.
• Για παροχή υπηρεσιών.
• Για εκτέλεση έργων και προμήθεια υλικών και ανταλλακτικών που απαιτούνται αποκλειστικά και μόνο για την επισκευή και συντήρηση κτιρίων και μηχανημάτων.

β) Έγκριση διαδικασίας διαπραγμάτευσης (εξαιρετική ή απευθείας ανάθεση) μέχρι του ποσού των 15.000 €.

γ) Έγκριση διενέργειας αποτελέσματος διαγωνισμών για μίσθωση - εκμίσθωση και αναμίσθωση ακινήτων καταβολής ετήσιου μισθώματος από 6.001 € μέχρι 15.000 €.

δ) Έγκριση δαπάνης εφάπαξ παγίων μηνιαίων πιστώσεων από 1.501 € μέχρι 6.000 € καθώς και του ύψους της κατά περίπτωσης δαπάνης από τις πάγιες πιστώσεις.

ε) Έγκριση πίστωσης μέχρι του ποσού των 500 € για τρέχουσες ανάγκες του Γραφείου.

στ) Καταλογισμό πάσης φύσεως δαπανών μη νομίμως καταβληθέντων (μισθοδοσία, δάνεια, πρόσθετες αμοιβές, αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά σε προμηθευτές, συμψηφισμούς κ.λπ.). Στους λοιπούς Προϊσταμένους Γενικών Διευθύνσεων Έγκριση πίστωσης μέχρι του ποσού των 500 € για τις τρέχουσες ανάγκες του Γραφείου.

Στον Προϊστάμενο της Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών

α) Έγκριση διενέργειας και αποτελέσματος διαγωνισμών με συνοπτικές διαδικασίες (πρόχειρος διαγωνισμός ή απλή συλλογή προσφορών) ή με τη διαδικασία διαπραγμάτευσης (εξαιρετική ή απευθείας ανάθεση) αξίας μέχρι 3.000 € κατά είδος.
- Για προμήθειες ειδών, εφόσον κατά τον χρόνο διαπίστωσης της ανάγκης και υποβολής του αιτήματος, η Διεύθυνση Προμηθειών της διοίκησης βεβαιώνει εγγράφως ότι τα αναγκαία είδη δεν υπάρχουν στις αποθήκες του Φορέα.
- Για παροχή υπηρεσιών

β) Έγκριση εφάπαξ παγίων μηνιαίων πιστώσεων μέχρι του ποσού των 1.500 € καθώς και του ύψους κατά περίπτωση δαπάνης από τις πάγιες πιστώσεις.

γ) Έγκριση πίστωσης μέχρι του ποσού των 500 € για τρέχουσες ανάγκες της Υπηρεσίας που δεν εμπίπτουν στις ανωτέρω περιπτώσεις.

δ) Καταλογισμό πάσης φύσεως δαπανών μη νομίμως καταβληθέντων (μισθοδοσία, δάνεια, πρόσθετες αμοιβές, αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά σε προμηθευτές, συμψηφισμούς κ.λπ.).

Στον Προϊστάμενο της Διεύθυνσης Τετνικής και Στέγασης.

α) Έγκριση διενέργειας και αποτελέσματος διαγωνισμών με συνοπτικές διαδικασίες (πρόχειρος διαγωνισμός ή απλή συλλογή προσφορών) ή με τη διαδικασία διαπραγμάτευσης (εξαιρετική ή απευθείας ανάθεση) αξίας μέχρι 3.000 € κατά είδος.
• Για προμήθεια υλικών και ανταλλακτικών που απαιτούνται αποκλειστικά και μόνο για την επισκευή και συντήρηση κτιρίων και μηχανημάτων εφόσον κατά τον χρόνο διαπίστωσης της ανάγκης και υποβολής του αιτήματος, η Διεύθυνση Προμηθειών της διοίκησης βεβαιώνει εγγράφως ότι τα αναγκαία είδη δεν υπάρχουν στις αποθήκες του Φορέα.
• Για παροχή υπηρεσιών ή εκτέλεση έργων ειδικών κατασκευών (π.χ. Περσίδες πάγκοι κ.λπ.).
• Για προμήθειες ειδών, εφόσον κατά τον χρόνο διαπίστωσης της ανάγκης και υποβολής του αιτήματος, η Διεύθυνση Προμηθειών της διοίκησης βεβαιώνει εγγράφως ότι τα αναγκαία είδη δεν υπάρχουν στις αποθήκες του Φορέα.

β) Έγκριση εφάπαξ παγίων μηνιαίων πιστώσεων μέχρι του ποσού των 1.500 € καθώς και του ύψους κατά περί-πτωση δαπάνης από τις πάγιες πιστώσεις.

γ) Έγκριση πίστωσης μέχρι του ποσού των 500 € για τρέχουσες ανάγκες της Υπηρεσίας που δεν εμπίπτουν στις ανωτέρω περιπτώσεις.

Στον Προϊστάμενο της Διεύθυνσης Προμηθειών

α) Έγκριση διενέργειας και αποτελέσματος διαγωνισμών με συνοπτικές διαδικασίες (πρόχειρος διαγωνισμός ή απλή συλλογή προσφορών) ή με τη διαδικασία διαπραγμάτευσης (εξαιρετική ή απευθείας ανάθεση) αξίας μέχρι 3.000 € κατά είδος:
• Για προμήθεια ειδών.
• Για παροχή υπηρεσιών.

β) Έγκριση πίστωσης μέχρι του ποσού των 500 € για τρέχουσες ανάγκες της Υπηρεσίας που δεν εμπίπτουν στις ανωτέρω περιπτώσεις.

Στους Διευθυντές Περιφερειακών Οργανικών Μονάδων του πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ

α) Έγκριση διενέργειας και αποτελέσματος διαγωνισμών με συνοπτικές διαδικασίες (πρόχειρος διαγωνισμός ή απλή συλλογή προσφορών) ή με τη διαδικασία διαπραγμάτευσης (εξαιρετική ή απευθείας ανάθεση) αξίας μέχρι 3.000 € κατά είδος:
• Για προμήθεια υλικών και ανταλλακτικών που απαιτούνται αποκλειστικά και μόνο για την επισκευή και συντήρηση κτιρίων και μηχανημάτων εφόσον κατά τον χρόνο διαπίστωσης της ανάγκης και υποβολής του αιτήματος, η Διεύθυνση Προμηθειών της διοίκησης βεβαιώνει εγγράφως ότι τα αναγκαία είδη δεν υπάρχουν στις αποθήκες του Φορέα.
• Για παροχή υπηρεσιών ή εκτέλεση έργων ειδικών κατασκευών (π.χ. Περσίδες πάγκοι κ.λπ.).
• Για προμήθειες ειδών, εφόσον κατά τον χρόνο διαπίστωσης της ανάγκης και υποβολής του αιτήματος, η Διεύθυνση Προμηθειών της διοίκησης βεβαιώνει εγγράφως ότι τα αναγκαία είδη δεν υπάρχουν στις αποθήκες του Φορέα.

β) Έγκριση διενέργειας και αποτελέσματος διαγωνισμών για τη μίσθωση - εκμίσθωση και αναμίσθωση ακινήτων, καταβολής ετήσιου μισθώματος μέχρι 2.000 €.

γ) Έγκριση πίστωσης μέχρι του ποσού των 500 € για τρέχουσες ανάγκες της Υπηρεσίας που δεν εμπίπτουν στις ανωτέρω περιπτώσεις.

δ) Καταλογισμό πάσης φύσεως δαπανών μη νομίμως καταβληθέντων (μισθοδοσία, δάνεια, πρόσθετες αμοιβές, αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά σε προμηθευτές, συμψηφισμούς κ.λπ.).

Στους Διευθυντές Τοπικών Οργανικών Μονάδων του πρώην ΙΚΑ- ΕΤΑΜ

α) Έγκριση διενέργειας και αποτελέσματος διαγωνισμών με συνοπτικές διαδικασίες (πρόχειρος διαγωνισμός ή απλή συλλογή προσφορών) ή με τη διαδικασία διαπραγμάτευσης (εξαιρετική ή απευθείας ανάθεση) αξίας μέχρι 3.000 € κατά είδος.
• Για προμήθεια υλικών και ανταλλακτικών που απαιτούνται αποκλειστικά και μόνο για την επισκευή και συντήρηση κτιρίων και μηχανημάτων εφόσον κατά τον χρόνο διαπίστωσης της ανάγκης και υποβολής του αιτήματος, η Διεύθυνση Προμηθειών της διοίκησης βεβαιώνει εγγράφως ότι τα αναγκαία είδη δεν υπάρχουν στις αποθήκες του Φορέα.
• Για παροχή υπηρεσιών ή εκτέλεση έργων ειδικών κατασκευών (π.χ. Περσίδες πάγκοι κ.λπ.).
• Για προμήθειες ειδών, εφόσον κατά τον χρόνο διαπίστωσης της ανάγκης και υποβολής του αιτήματος, η Διεύθυνση Προμηθειών της διοίκησης βεβαιώνει εγγράφως ότι τα αναγκαία είδη δεν υπάρχουν στις αποθήκες του Φορέα.

β) Έγκριση διενέργειας και αποτελέσματος διαγωνισμών για τη μίσθωση - εκμίσθωση και αναμίσθωση ακινήτων, καταβολής ετήσιου μισθώματος μέχρι 2.000 €.

γ) Έγκριση πίστωσης μέχρι του ποσού των 500 € για τρέχουσες ανάγκες της Υπηρεσίας που δεν εμπίπτουν στις ανωτέρω περιπτώσεις.

δ) Καταλογισμό πάσης φύσεως δαπανών μη νομίμως καταβληθέντων (μισθοδοσία, δάνεια, πρόσθετες αμοιβές, αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά σε προμηθευτές, συμψηφισμούς κ.λπ.). Άσκηση ανατιθέμενων αρμοδιοτήτων Οι αρμοδιότητες που ανατίθενται με την παρούσα στα αναφερόμενα όργανα του ΕΦΚΑ σε περίπτωση κωλύματός τους ή έλλειψης αυτών ασκούνται από τους αναπληρωτές τους, όπως ορίζουν οι εκάστοτε κείμενες διατάξεις.

Η παρούσα δεν προκαλεί δημοσιονομική δαπάνη.

Γ) Την άμεση επικύρωση των πρακτικών.

Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.



Ο Πρόεδρος Δ.Σ. - Διοικητής
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΑΚΑΛΕΞΗΣ

Αθήνα, 7 Μαρτίου 2017
Αρ. Πρωτ.: 720

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΕΦΑΛΑΙΑΓΟΡΑΣ
Ν.Π.Δ.Δ.
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΙΣΗΓΜΕΝΩΝ ΕΤΑΙΡΙΩΝ
Τμήμα Περιοδικής Πληροφόρησης

Προς: Εταιρίες με κινητές αξίες εισηγμένες στο Χρηματιστήριο Αθηνών

Θέμα: Εφαρμογή των Κατευθυντήριων Γραμμών «Εναλλακτικοί Δείκτες Μέτρησης Απόδοσης»

Στο πλαίσιο εξέτασης της εφαρμογής των Κατευθυντήριων Γραμμών «Εναλλακτικοί Δείκτες Μέτρησης Απόδοσης» της Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών (ESMA/2015/1415el) (εφεξής «Κατευθυντήριες Γραμμές»), που εφαρμόζονται από την 3η Ιουλίου 2016 στους Εναλλακτικούς Δείκτες Μέτρησης Απόδοσης (ΕΔΜΑ), οι οποίοι γνωστοποιούνται από τους εκδότες κατά τη δημοσίευση ρυθμιζόμενων πληροφοριών και έχουν ως στόχο να προαγάγουν τη χρησιμότητα και τη διαφάνεια των ΕΔΜΑ, επισκοπήθηκαν για δείγμα εκδοτών:

(α) η έκθεση του Διοικητικού Συμβουλίου, που περιλαμβάνεται στην οικονομική έκθεση για την περίοδο που έληξε 30.6.2016,

(β) οι ανακοινώσεις αναφορικά με το σχολιασμό των επιδόσεων των εκδοτών για τις περιόδους που έληξαν 30.6.2016 και 30.9.2016.

Από την εν λόγω επισκόπηση προέκυψε ότι για τους ΕΔΜΑ που αναφέρονται στα ως άνω έγγραφα οι εκδότες δεν εφαρμόζουν πλήρως τις Κατευθυντήριες Γραμμές.

Ειδικότερα, επισημαίνονται τα ακόλουθα κύρια σημεία των Κατευθυντήριων Γραμμών:

• Γνωστοποιήσεις: Οι εκδότες πρέπει να ορίζουν τους χρησιμοποιούμενους ΕΔΜΑ και τα συστατικά τους μέρη, καθώς και τη βάση υπολογισμού που έχει υιοθετηθεί, συμπεριλαμβανομένων λεπτομερών στοιχείων για όποιες ουσιώδεις υποθέσεις ή παραδοχές που έχουν χρησιμοποιηθεί.

• Παρουσίαση: Οι εκδότες πρέπει να δημοσιοποιούν τους ορισμούς όλων των χρησιμοποιούμενων ΕΔΜΑ, με σαφή και ευανάγνωστο τρόπο. Οι ΕΔΜΑ που δημοσιοποιούνται πρέπει να επισημαίνονται με περιεκτικές επικεφαλίδες που να αντικατοπτρίζουν το περιεχόμενο τους και τη βάση υπολογισμού τους, προκειμένου να αποφεύγεται η μετάδοση παραπλανητικών μηνυμάτων στους χρήστες.
Οι εκδότες δεν πρέπει να χαρακτηρίζουν στοιχεία, κατά τρόπο ανακριβή, ως μη επαναλαμβανόμενα, σπάνια ή ασυνήθιστα. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στοιχεία που επηρέασαν προηγούμενες περιόδους και θα επηρεάσουν μελλοντικές περιόδους σε ελάχιστες περιπτώσεις θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως μη επαναλαμβανόμενα, σπάνια ή ασυνήθιστα.
 
• Συμφωνίες: Πρέπει να δημοσιοποιείται η συμφωνία του ΕΔΜΑ με το πιο άμεσα συσχετιζόμενο κονδύλι, υποσύνολο η σύνολο με το οποίο μπορεί να υπάρξει συμφωνία, μεταξύ εκείνων που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις της αντίστοιχης περιόδου, ενώ και τα ουσιώδη στοιχεία συμφωνίας πρέπει να προσδιορίζονται και να επεξηγούνται χωριστά.

• Επεξήγηση χρήσης: Οι εκδότες πρέπει να επεξηγούν τη χρήση των ΕΔΜΑ προκειμένου οι χρήστες να μπορούν να κατανοούν τη συνάφεια και την αξιοπιστία τους.

• Σπουδαιότητα και παρουσίαση: Οι ΕΔΜΑ δεν πρέπει να προβάλλονται με μεγαλύτερη σπουδαιότητα, έμφαση ή κύρος από ότι οι δείκτες μέτρησης που προκύπτουν απευθείας από τις οικονομικές καταστάσεις. Η παρουσίαση των ΕΔΜΑ δεν πρέπει να αποσπά την προσοχή από την παρουσίαση των δεικτών μέτρησης που προκύπτουν απευθείας από τις οικονομικές καταστάσεις.

• Συγκριτικά στοιχεία: Οι ΕΔΜΑ πρέπει να συνοδεύονται από συγκριτικά στοιχεία για τις αντίστοιχες προηγούμενες περιόδους. Οι εκδότες πρέπει να παρουσιάζουν συμφωνίες για όλα τα συγκριτικά στοιχεία που παρουσιάζονται.

• Συνέπεια: Ο ορισμός και ο υπολογισμός ενός ΕΔΜΑ πρέπει να είναι διαχρονικά συνεπείς. Σε εξαιρετικές περιστάσεις, όταν οι εκδότες αποφασίζουν τον επαναπροσδιορισμό ενός ΕΔΜΑ, ο εκδότης οφείλει να εξηγεί τις αλλαγές, τους λόγους για τους οποίους οι εν λόγω αλλαγές οδηγούν σε αξιόπιστη και πιο συναφή πληροφόρηση σχετικά με τη χρηματοοικονομική απόδοση και να παρέχει αναπροσαρμοσμένα συγκριτικά στοιχεία.

Αναφορικά δε με δείκτες ή συστατικά στοιχεία αυτών που ορίζονται στο θεσμικό πλαίσιο εποπτείας των πιστωτικών ιδρυμάτων αναμένεται να παρατίθεται ο σχετικός ορισμός αυτών.

Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς επισημαίνει τη σημαντικότητα εφαρμογής των Κατευθυντήριων Γραμμών «Εναλλακτικοί Δείκτες Μέτρησης Απόδοσης» προκειμένου να ενισχυθεί η διαφάνεια και να προαχθεί η ορθή και πλήρης πληροφόρηση του επενδυτικού κοινού σχετικά με τη χρηματοοικονομική επίδοση και θέση των εκδοτών.

Με βάση τα ανωτέρω εφιστούμε την προσοχή, ενόψει και της δημοσιοποίησης της οικονομικής έκθεσης για την περίοδο που έληξε στις 31.12.2016 και της σχετικής ανακοίνωσης/παρουσίασης σχολιασμού των επιδόσεων των εκδοτών, στην εφεξής πλήρη εφαρμογή των οριζόμενων στις Κατευθυντήριες Γραμμές, τόσο κατά τη σύνταξη της έκθεσης του Διοικητικού Συμβουλίου, όσο και κατά τη σύνταξη της ανακοίνωσης/παρουσίασης σχολιασμού των επιδόσεων.

Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς θα παρακολουθήσει την ορθή εφαρμογή των Κατευθυντήριων Γραμμών.
 


Για την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς

Ιλιάννα Κούρκαφα
Προϊσταμένη Διεύθυνσης

Αναλυτικοί Πίνακες Παρακράτησης Φόρου Άρθρου 64 του Ν. 4172/2013

Του ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΑΡΧ. ΛΑΖΑΡΙΔΗ
Ορκωτού Ελεγκτή Λογιστή
Μέλος της ΣΟΛ Α.Ε.

Αναδημοσίευση από το ενημερωτικό δελτίο ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2017 της ΣΟΛ ΟΡΚΩΤΟΙ ΛΟΓΙΣΤΕΣ Α.Ε.
www.solae.gr

ΠΑΡΑΚΡΑΤΗΣΗ ΦΟΡΟΥ ΜΕΡΙΣΜΑΤΩΝ: ΕΩΣ 31-12-2016 10% - ΑΠΟ 1/1/2017 15%

ΥΠΟΧΡΕΟΣ ΣΕ ΠΑΡΑΚΡΑΤΗΣΗ	ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΣ ΜΕΡΙΣΜΑΤΩΝ
	ΗΜΕΔΑΠΟ ΦΥΣ. ΠΡΟΣΩΠΟ	ΗΜΕΔΑΠΟ ΝΟΜΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ	ΗΜΕΔΑΠΗ ΝΟΜΙΚΗ ΟΝΤΟΤΗΤΑ	ΑΛΛΟΔΑΠΟ  ΦΥΣΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ	ΑΛΛΟΔΑΠΟ ΝΟΜΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ/ΝΟΜΙΚΗ ΟΝΤΟΤΗΤΑ	ΜΟΝΙΜΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ	ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΣΤΗΝ ΑΛΛΟΔΑΠΗ ΜΟΝΙΜΗΣ ΕΓΚ/ΣΗΣ	ΦΟΡΕΙΣ ΓΕΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ
ΝΟΜΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ/ ΟΝΤΟΤΗΤΑ ΜΕ ΑΠΛΟΓΡΑΦΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ	ΌΧΙ (1)	ΌΧΙ (1)	ΌΧΙ (1)	ΌΧΙ (1)	ΌΧΙ (1)	ΌΧΙ (1)	-	ΌΧΙ (1)
ΝΟΜΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΜΕ ΔΙΠΛΟΓΡΑΦΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ	ΝΑΙ	ΝΑΙ/ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΩΝ ΑΡΘ. 63 ΠΑΡ. 1	ΝΑΙ	ΝΑΙ/ ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΣΑΔΦ (2)	ΝΑΙ/ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΩΝ ΑΡΘ. 63 ΠΑΡ. 1 ΓΙΑ Ν.Π. / ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΣΑΔΦ (ΠΟΛ. 1042/15) (2)	ΝΑΙ/ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΩΝ ΑΡΘ. 63 ΠΑΡ. 1	-	ΝΑΙ/ ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ  (3)
ΝΟΜΙΚΗ ΟΝΤΟΤΗΤΑ ΔΙΠΛΟΓΡ. ΒΙΒΛΙΑ	ΝΑΙ	ΝΑΙ/ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΩΝ ΑΡΘ. 63 ΠΑΡ. 1	ΝΑΙ	ΝΑΙ/ ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΣΑΔΦ (2)	ΝΑΙ/ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΩΝ ΑΡΘ. 63 ΠΑΡ. 1 ΓΙΑ Ν.Π. / ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΣΑΔΦ (ΠΟΛ. 1042/15) (2)	ΝΑΙ/ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΩΝ ΑΡΘ. 63 ΠΑΡ. 1	-	ΝΑΙ/ ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ  (3)
ΜΟΝΙΜΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ	-	-	-	-	-	-	ΌΧΙ ΒΑΣΕΙ ΠΟΛ. 1042/2015	-
ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ  ΦΓΚ	ΝΑΙ	ΝΑΙ	ΝΑΙ	ΝΑΙ	ΝΑΙ	ΝΑΙ	ΝΑΙ	ΝΑΙ/ ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ  (3)

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

(1) Βάσει ΠΟΛ.1042/26.1.2015 παρ. 3.

(2) Στην περίπτωση που από την οικεία ΣΑΔΦ προβλέπεται μηδενικός συντελεστής παρακράτησης τότε πρέπει να υποβληθεί μηδενική δήλωση (ΠΟΛ.1042/26.1.2015 παρ. 16 περ. γ).

(3) Στην περίπτωση που δικαιούχος εισοδήματος είναι το Ελληνικό Δημόσιο δεν ενεργείται καμία παρακράτηση φόρου (ΠΟΛ.1044/10.2.2015).

ΑΠΟΔΟΣΗ ΠΑΡΑΚΡΑΤΗΜΕΝΟΥ ΦΟΡΟΥ

Μέχρι το τέλος του δεύτερου μήνα από την παρακράτηση (παρ. 7 άρθρου 64) - Προσοχή όμως βάσει ΠΟΛ.1012/3.1.2014 απόδοση 3 ημέρες πριν το τέλος του δεύτερου μήνα.

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ

Α. Εάν η διανομή των μερισμάτων υπόκειται σε παρακράτηση φόρου, όπως ορίζεται στο Μέρος Τέταρτο του Κ.Φ.Ε., ο παρακρατούμενος φόρος εξαντλεί τη φορολογική υποχρέωση μόνο για τα φυσικά πρόσωπα και για το συγκεκριμένο είδος εισοδήματος του φορολογούμενου με βάση τον Κ.Φ.Ε.. (Άρθρο 36 παρ. 2 ν. 4172/2013).

Β. Περαιτέρω, επισημαίνεται ότι το εισόδημα που αποκτούν τα πρόσωπα των περ. β΄ έως και ε΄ του άρθρου 46 του Ν. 4172/2013 (Τράπεζα της Ελλάδος, ΟΣΕΚΑ, Διεθνείς Οργανισμοί, ΤΑΙΠΕΔΑ Α.Ε.) δεν υπόκειται σε παρακράτηση φόρου με βάση τις διατάξεις των άρθρων 62 και 64 του Ν. 4172/2013, δεδομένου ότι τα πρόσωπα αυτά απαλλάσσονται από το φόρο εισοδήματος για το σύνολο των εισοδημάτων τους (ΠΟΛ.1044/10.2.2015). Σχετική και η ΠΟΛ.1074/7.6.2016.

Γ. Επίσης επισημαίνεται ότι στην περίπτωση διανομής προϊόντος εκκαθάρισης δεν έχουν εφαρμογή οι διατάξεις του άρθρου 63 του Ν. 4172/2013 περί εξαίρεσης από την παρακράτηση φόρου διανεμομένων, δεδομένου ότι οι διατάξεις αυτές καταλαμβάνουν ενδοομιλικά μερίσματα που καταβάλλονται σε περιπτώσεις πλην της εκκαθάρισης, όπως άλλωστε ορίζεται στο άρθρο 4 της Οδηγίας 2011/96/ΕΕ σχετικά με το κοινό φορολογικό καθεστώς μητρικών - θυγατρικών, με την επιφύλαξη των διατάξεων των ΣΑΔΦ. (ΠΟΛ.1059/18.3.2015).

ΠΑΡΑΚΡΑΤΗΣΗ ΦΟΡΟΥ ΤΟΚΩΝ 15% (ΤΟΚΟΙ ΔΑΝΕΙΩΝ - ΚΑΤΑΘΕΣΕΩΝ - ΥΠΕΡΗΜΕΡΙΑΣ - ΕΠΙΔΙΚΑΣΘΕΝΤΕΣ)

ΥΠΟΧΡΕΟΣ ΣΕ ΠΑΡΑΚΡΑΤΗΣΗ	ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΣ ΤΟΚΩΝ
	ΗΜΕΔΑΠΟ ΦΥΣ. ΠΡΟΣΩΠΟ	ΗΜΕΔΑΠΟ ΝΟΜΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ	ΗΜΕΔΑΠΗ ΝΟΜΙΚΗ ΟΝΤΟΤΗΤΑ	ΑΛΛΟΔΑΠΟ  ΦΥΣΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ	ΑΛΛΟΔΑΠΟ ΝΟΜΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ/ΝΟΜΙΚΗ ΟΝΤΟΤΗΤΑ	ΜΟΝΙΜΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ	ΦΟΡΕΙΣ ΓΕΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ
ΦΥΣΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΠΟΥ ΑΣΚΕΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ	ΝΑΙ	ΝΑΙ	ΝΑΙ	ΝΑΙ/ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΣΑΔΦ (ΠΟΛ. 1042/2015)	ΝΑΙ/ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΣΑΔΦ (ΠΟΛ. 1042/2015)	ΝΑΙ	ΝΑΙ/ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ  (1)
ΝΟΜΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ / ΟΝΤΟΤΗΤΑ	ΝΑΙ	ΝΑΙ/ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΩΝ ΑΡΘ. 63 ΠΑΡ. 2 ΕΦΟΣΟΝ ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΣ ΕΊΝΑΙ Α.Ε. (2)	ΝΑΙ	ΝΑΙ/ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΣΑΔΦ (ΠΟΛ. 1042/2015)	ΝΑΙ/ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΩΝ ΑΡΘ. 63 ΠΑΡ. 2/ ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΣΑΔΦ (ΠΟΛ. 1042/2015)	ΝΑΙ/ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΩΝ ΑΡΘ. 63 ΠΑΡ. 2	ΝΑΙ/ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ  (1)
ΜΟΝΙΜΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ	ΝΑΙ	ΝΑΙ/ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΩΝ ΑΡΘ. 63 ΠΑΡ. 2 ΕΦΟΣΟΝ ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΣ ΕΊΝΑΙ Α.Ε. (2)	ΝΑΙ	ΝΑΙ/ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΣΑΔΦ (ΠΟΛ. 1042/2015)	ΝΑΙ/ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΩΝ ΑΡΘ. 63 ΠΑΡ. 2/ ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΣΑΔΦ (ΠΟΛ. 1042/2015)	ΝΑΙ/ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΩΝ ΑΡΘ. 63 ΠΑΡ. 2	ΝΑΙ/ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ  (1)
ΦΟΡΕΙΣ ΓΕΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ	ΝΑΙ	ΝΑΙ	ΝΑΙ	ΝΑΙ/ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΣΑΔΦ (ΠΟΛ. 1042/2015)	ΝΑΙ/ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΣΑΔΦ (ΠΟΛ. 1042/2015)	ΝΑΙ	ΝΑΙ/ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ  (1)

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

(1) Στην περίπτωση που δικαιούχος εισοδήματος είναι το Ελληνικό Δημόσιο δεν ενεργείται καμία παρακράτηση φόρου (ΠΟΛ.1044/10.2.2015).

(2) Καθώς στο Παράρτημα της Οδηγίας 2003/49/ΕΚ από τις Ελληνικές Εταιρίες περιλαμβάνονται μόνο οι Ανώνυμες (ΠΟΛ.1039/26.1.2015).

Στην περίπτωση που από την οικεία ΣΑΔΦ προβλέπεται μηδενικός συντελεστής παρακράτησης τότε πρέπει να υποβληθεί μηδενική δήλωση (ΠΟΛ.1042/26.1.2015 παρ. 16 περ. γ)

Δεν παρακρατείται φόρος τόκων στις περιπτώσεις πληρωμών τόκων Τραπεζικών και Διατραπεζικών δανείων (άρθρο 64 παρ. 6) - Δεν ισχύει η απαλλαγή για τόκους ομολογιακών δανείων.

ΑΠΟΔΟΣΗ ΠΑΡΑΚΡΑΤΗΜΕΝΟΥ ΦΟΡΟΥ

Μέχρι το τέλος του δεύτερου μήνα από την παρακράτηση (παρ. 7 άρθρου 64) - Προσοχή όμως βάσει ΠΟΛ.1012/3.1.2014 απόδοση 3 ημέρες πριν το τέλος του δεύτερου μήνα.

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ

Εάν οι τόκοι υπόκεινται σε παρακράτηση φόρου, όπως ορίζεται στο Μέρος Τέταρτο του Κ.Φ.Ε., ο παρακρατούμενος φόρος εξαντλεί τη φορολογική υποχρέωση μόνο για τα φυσικά πρόσωπα και για το συγκεκριμένο είδος εισοδήματος του φορολογούμενου με βάση τον Κ.Φ.Ε.. (Άρθρο 37 παρ. 4 ν. 4172/2013).

Περαιτέρω, επισημαίνεται ότι το εισόδημα που αποκτούν τα πρόσωπα των περ. β΄ έως και ε΄ του άρθρου 46 του Ν. 4172/2013 (Τράπεζα της Ελλάδος, ΟΣΕΚΑ, Διεθνείς Οργανισμοί, ΤΑΙΠΕΔΑ Α.Ε.) δεν υπόκειται σε παρακράτηση φόρου με βάση τις διατάξεις των άρθρων 62 και 64 του Ν. 4172/2013, δεδομένου ότι τα πρόσωπα αυτά απαλλάσσονται από το φόρο εισοδήματος για το σύνολο των εισοδημάτων τους (ΠΟΛ.1044/10.2.2015). Σχετική και η ΠΟΛ.1074/7.6.2016.

ΠΑΡΑΚΡΑΤΗΣΗ ΦΟΡΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ 20%

ΥΠΟΧΡΕΟΣ ΣΕ ΠΑΡΑΚΡΑΤΗΣΗ	ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ
	ΗΜΕΔΑΠΟ ΦΥΣ. ΠΡΟΣΩΠΟ	ΗΜΕΔΑΠΟ ΝΟΜΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ	ΗΜΕΔΑΠΗ ΝΟΜΙΚΗ ΟΝΤΟΤΗΤΑ	ΑΛΛΟΔΑΠΟ  ΦΥΣΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ	ΑΛΛΟΔΑΠΟ ΝΟΜΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ/ΝΟΜΙΚΗ ΟΝΤΟΤΗΤΑ	ΜΟΝΙΜΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ	ΦΟΡΕΙΣ ΓΕΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ
ΦΥΣΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΠΟΥ ΑΣΚΕΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ	ΝΑΙ	ΌΧΙ ΒΑΣΕΙ ΠΑΡ. 5 ΑΡΘΡΟΥ 62	ΌΧΙ ΒΑΣΕΙ ΠΑΡ. 5 ΑΡΘΡΟΥ 62	ΝΑΙ/ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΣΑΔΦ (ΠΟΛ. 1042/2015)	ΝΑΙ/ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΣΑΔΦ (ΠΟΛ. 1042/2015)	ΌΧΙ ΒΑΣΕΙ ΠΑΡ. 5 ΑΡΘΡΟΥ 62	ΝΑΙ/ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ  (1)
ΝΟΜΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ/ ΟΝΤΟΤΗΤΑ	ΝΑΙ	ΌΧΙ ΒΑΣΕΙ ΠΑΡ. 5 ΑΡΘΡΟΥ 62	ΌΧΙ ΒΑΣΕΙ ΠΑΡ. 5 ΑΡΘΡΟΥ 62	ΝΑΙ/ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΣΑΔΦ (ΠΟΛ. 1042/2015)	ΝΑΙ/ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΩΝ ΑΡΘ. 63 ΠΑΡ. 2/ ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΣΑΔΦ (ΠΟΛ. 1042/2015)	ΌΧΙ ΒΑΣΕΙ ΠΑΡ. 5 ΑΡΘΡΟΥ 62	ΝΑΙ/ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ  (1)
ΜΟΝΙΜΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ	ΝΑΙ	ΌΧΙ ΒΑΣΕΙ ΠΑΡ. 5 ΑΡΘΡΟΥ 62	ΌΧΙ ΒΑΣΕΙ ΠΑΡ. 5 ΑΡΘΡΟΥ 62	ΝΑΙ/ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΣΑΔΦ (ΠΟΛ. 1042/2015)	ΝΑΙ/ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΩΝ ΑΡΘ. 63 ΠΑΡ. 2/ ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΣΑΔΦ (ΠΟΛ. 1042/2015)	ΌΧΙ ΒΑΣΕΙ ΠΑΡ. 5 ΑΡΘΡΟΥ 62	ΝΑΙ/ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ  (1)
ΦΟΡΕΙΣ ΓΕΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ	ΝΑΙ	ΌΧΙ ΒΑΣΕΙ ΠΑΡ. 5 ΑΡΘΡΟΥ 62	ΌΧΙ ΒΑΣΕΙ ΠΑΡ. 5 ΑΡΘΡΟΥ 62	ΝΑΙ/ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΣΑΔΦ (ΠΟΛ. 1042/2015)	ΝΑΙ/ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΣΑΔΦ (ΠΟΛ. 1042/2015)	ΌΧΙ ΒΑΣΕΙ ΠΑΡ. 5 ΑΡΘΡΟΥ 62	ΝΑΙ/ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ  (1)

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

(1) Στην περίπτωση που δικαιούχος εισοδήματος είναι το Ελληνικό Δημόσιο δεν ενεργείται καμία παρακράτηση φόρου (ΠΟΛ.1044/10.2.2015). Στην περίπτωση που από την οικεία ΣΑΔΦ προβλέπεται μηδενικός συντελεστής παρακράτησης τότε πρέπει να υποβληθεί μηδενική δήλωση (ΠΟΛ.1042/26.1.2015 παρ. 16 περ. γ).

ΑΠΟΔΟΣΗ ΠΑΡΑΚΡΑΤΗΜΕΝΟΥ ΦΟΡΟΥ

Μέχρι το τέλος του δεύτερου μήνα από την παρακράτηση (παρ. 7 άρθρου 64) - Προσοχή όμως βάσει ΠΟΛ.1012/3.1.2014 απόδοση 3 ημέρες πριν το τέλος του δεύτερου μήνα.

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ

Εάν το εισόδημα από δικαιώματα υπόκειται σε παρακράτηση φόρου, όπως ορίζεται στο Μέρος Τέταρτο του Κ.Φ.Ε, ο παρακρατούμενος φόρος εξαντλεί τη φορολογική υποχρέωση μόνο για τα φυσικά πρόσωπα και για το συγκεκριμένο είδος εισοδήματος του φορολογούμενου με βάση τον Κ.Φ.Ε.. (άρθρο 38 παρ. 2). ΠΡΟΣΟΧΗ για τα εισοδήματα από δικαιώματα (royalties) φυσικών προσώπων δεν ισχύει η εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης στις περιπτώσεις που ασκείται επιχειρηματική δραστηριότητα εξαιτίας των δικαιωμάτων που κατέχουν (ΠΟΛ.1042/26.1.2015).

Περαιτέρω, επισημαίνεται ότι το εισόδημα που αποκτούν τα πρόσωπα των περ. β΄ έως και ε΄ του άρθρου 46 του Ν. 4172/2013 (Τράπεζα της Ελλάδος, ΟΣΕΚΑ, Διεθνείς Οργανισμοί, ΤΑΙΠΕΔΑ Α.Ε.) δεν υπόκειται σε παρακράτηση φόρου με βάση τις διατάξεις των άρθρων 62 και 64 του Ν. 4172/2013, δεδομένου ότι τα πρόσωπα αυτά απαλλάσσονται από το φόρο εισοδήματος για το σύνολο των εισοδημάτων τους (ΠΟΛ.1044/10.2.2015). Σχετική και η ΠΟΛ.1076/9.6.2016.

ΠΑΡΑΚΡΑΤΗΣΗ ΦΟΡΟΥ για τεχνικές υπηρεσίες, αμοιβές διοίκησης, αμοιβές για συμβουλευτικές και παρόμοιες υπηρεσίες 20%

ΥΠΟΧΡΕΟΣ ΣΕ ΠΑΡΑΚΡΑΤΗΣΗ	ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΣ ΠΛΉΡΩΜΩΝ
	ΗΜΕΔΑΠΟ ΦΥΣ. ΠΡΟΣΩΠΟ	ΗΜΕΔΑΠΟ ΝΟΜΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ	ΗΜΕΔΑΠΗ ΝΟΜΙΚΗ ΟΝΤΟΤΗΤΑ	ΑΛΛΟΔΑΠΟ  ΦΥΣΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ	ΑΛΛΟΔΑΠΟ ΝΟΜΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ/ΝΟΜΙΚΗ ΟΝΤΟΤΗΤΑ	ΜΟΝΙΜΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
ΦΥΣΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΠΟΥ ΑΣΚΕΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ	ΝΑΙ (1)	ΌΧΙ ΒΑΣΕΙ ΠΑΡ. 2 ΑΡΘΡΟΥ 62	ΌΧΙ ΒΑΣΕΙ ΠΑΡ. 2 ΑΡΘΡΟΥ 62	ΝΑΙ/ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΣΑΔΦ	ΌΧΙ ΕΦΟΣΟΝ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΜΟΝΙΜΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (ΠΟΛ. 1120/2014 ΠΑΡ. 3 ΑΡΘ 62)	ΌΧΙ (ΠΟΛ. 1007/2017)
ΝΟΜΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ/ ΟΝΤΟΤΗΤΑ	ΝΑΙ (1)	ΌΧΙ ΒΑΣΕΙ ΠΑΡ. 2 ΑΡΘΡΟΥ 62	ΌΧΙ ΒΑΣΕΙ ΠΑΡ. 2 ΑΡΘΡΟΥ 62	ΝΑΙ/ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΣΑΔΦ	ΌΧΙ ΕΦΟΣΟΝ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΜΟΝΙΜΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (ΠΟΛ. 1120/2014 ΠΑΡ. 3 ΑΡΘ 62)	ΌΧΙ (ΠΟΛ. 1007/2017)
ΜΟΝΙΜΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ	ΝΑΙ (1)	ΌΧΙ ΒΑΣΕΙ ΠΑΡ. 2 ΑΡΘΡΟΥ 62	ΌΧΙ ΒΑΣΕΙ ΠΑΡ. 2 ΑΡΘΡΟΥ 62	ΝΑΙ/ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΣΑΔΦ	ΌΧΙ ΕΦΟΣΟΝ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΜΟΝΙΜΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (ΠΟΛ. 1120/2014 ΠΑΡ. 3 ΑΡΘ 62)	ΌΧΙ (ΠΟΛ. 1007/2017)
ΦΟΡΕΙΣ ΓΕΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ	ΝΑΙ (1)	ΌΧΙ ΒΑΣΕΙ ΠΑΡ. 2 ΑΡΘΡΟΥ 62	ΌΧΙ ΒΑΣΕΙ ΠΑΡ. 2 ΑΡΘΡΟΥ 62	ΝΑΙ/ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΣΑΔΦ	ΌΧΙ ΕΦΟΣΟΝ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΜΟΝΙΜΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (ΠΟΛ. 1120/2014 ΠΑΡ. 3 ΑΡΘ 62)	ΌΧΙ (ΠΟΛ. 1007/2017)

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

(1) Αναφέρεται στους λεγόμενους Ελεύθερους Επαγγελματίες του άρθρου 48 του Ν. 2238/1994 (ΠΟΛ.1120/25.4.2014) - Παρακράτηση εφόσον η συναλλαγή ξεπερνά τα 300 €.

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ

Στην περίπτωση που από την οικεία ΣΑΔΦ προβλέπεται για τα αλλοδαπά φυσικά πρόσωπα μηδενικός συντελεστής παρακράτησης τότε πρέπει να υποβληθεί μηδενική δήλωση.

Στην περίπτωση που δικαιούχος είναι αλλοδαπό νομικό πρόσωπο/νομική οντότητα δεν απαιτείται η υποβολή μηδενικής δήλωσης (ΠΟΛ.1120/25.4.2014 άρθρο 62 παρ. 3).

Για το είδος των αμοιβών της εξεταζόμενης περίπτωσης (παρ. 1 άρθρου 62 ΠΟΛ.1120/25.4.2014).

ΑΠΟΔΟΣΗ ΠΑΡΑΚΡΑΤΗΜΕΝΟΥ ΦΟΡΟΥ

Μέχρι το τέλος του δεύτερου μήνα από την παρακράτηση (παρ. 7 άρθρου 64).

ΠΑΡΑΚΡΑΤΗΣΗ ΦΟΡΟΥ ΓΙΑ ΤΕΧΝΙΚΑ ΕΡΓΑ ΚΑΙ ΕΝΟΙΚΙΑΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΛΙΜΕΝΙΚΩΝ ΠΡΟΣΟΔΩΝ 3%

ΥΠΟΧΡΕΟΣ ΣΕ ΠΑΡΑΚΡΑΤΗΣΗ	ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΣ ΕΡΓΟΛΗΠΤΗΣ - ΕΚΜΙΘΩΤΗΣ
	ΗΜΕΔΑΠΟ ΦΥΣ. ΠΡΟΣΩΠΟ	ΗΜΕΔΑΠΟ ΝΟΜΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ	ΗΜΕΔΑΠΗ ΝΟΜΙΚΗ ΟΝΤΟΤΗΤΑ	ΑΛΛΟΔΑΠΟ  ΦΥΣΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ	ΑΛΛΟΔΑΠΟ ΝΟΜΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ/ΝΟΜΙΚΗ ΟΝΤΟΤΗΤΑ	ΜΟΝΙΜΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
ΦΥΣΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΠΟΥ ΑΣΚΕΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ	ΝΑΙ (1)	ΝΑΙ	ΝΑΙ	ΝΑΙ/ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΣΑΔΦ	ΌΧΙ ΕΦΟΣΟΝ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΜΟΝΙΜΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (ΠΟΛ. 1120/2014 ΠΑΡ. 3 ΑΡΘ 62)	ΝΑΙ (ΠΟΛ. 1007/2017)
ΝΟΜΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ/ ΟΝΤΟΤΗΤΑ	ΝΑΙ (1)	ΝΑΙ	ΝΑΙ	ΝΑΙ/ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΣΑΔΦ	ΌΧΙ ΕΦΟΣΟΝ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΜΟΝΙΜΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (ΠΟΛ. 1120/2014 ΠΑΡ. 3 ΑΡΘ 62)	ΝΑΙ (ΠΟΛ. 1007/2017)
ΜΟΝΙΜΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ	ΝΑΙ (1)	ΝΑΙ	ΝΑΙ	ΝΑΙ/ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΣΑΔΦ	ΌΧΙ ΕΦΟΣΟΝ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΜΟΝΙΜΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (ΠΟΛ. 1120/2014 ΠΑΡ. 3 ΑΡΘ 62)	ΝΑΙ (ΠΟΛ. 1007/2017)
ΦΟΡΕΙΣ ΓΕΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ	ΝΑΙ (1)	ΝΑΙ	ΝΑΙ	ΝΑΙ/ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΣΑΔΦ	ΌΧΙ ΕΦΟΣΟΝ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΜΟΝΙΜΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (ΠΟΛ. 1120/2014 ΠΑΡ. 3 ΑΡΘ 62)	ΝΑΙ (ΠΟΛ. 1007/2017)

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

(1) Εφόσον η αμοιβή ξεπερνά τα 300 ευρώ (άρθρο 64 παρ. 8) - (ΠΟΛ.1120/25.4.2014 άρθρο 64 παρ. 3).

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ

- Στην περίπτωση που από την οικεία ΣΑΔΦ προβλέπεται για τα αλλοδαπά φυσικά πρόσωπα μηδενικός συντελεστής παρακράτησης τότε πρέπει να υποβληθεί μηδενική δήλωση.

- Στην περίπτωση που δικαιούχος είναι αλλοδαπό νομικό πρόσωπο/νομικό οντότητα δεν απαιτείται η υποβολή μηδενικής δήλωσης (ΠΟΛ.1120/25.4.2014 άρθρο 62 παρ. 3).

- Σε περίπτωση εισφοράς όλου ή μέρους δημόσιου τεχνικού έργου από τον αρχικό ανάδοχο σε κοινοπραξία ή εταιρεία στην οποία συμμετέχει και ο ίδιος, η προβλεπόμενη παρακράτηση τρία τοις εκατό (3%) της παρούσας περίπτωσης ενεργείται μόνο από τον εργοδότη κατά την καταβολή του εργολαβικού ανταλλάγματος στον αρχικό ανάδοχο. Ο φόρος αυτός που βαρύνει τον ανάδοχο συμψηφίζεται από τον αναλογούντα φόρο της κατασκευάστριας εταιρείας ή κοινοπραξίας με βάση βεβαίωση που χορηγεί ο ανάδοχος. (Νέα εδάφια στην παρ. 1 του άρθρου 64 του Ν. 4172/2013 που προστέθηκαν με την παρ.1 του άρθρου 54 του Ν.4410/2016 (ΦΕΚ Α΄ 141/3-8-2016) και σύμφωνα με την παρ. 2 του ίδιου άρθρου ισχύει για τα εισοδήματα που αποκτώνται από την 1.1.2014 και μετά.)

ΑΠΟΔΟΣΗ ΠΑΡΑΚΡΑΤΗΜΕΝΟΥ ΦΟΡΟΥ

Μέχρι το τέλος του δεύτερου μήνα από την παρακράτηση (παρ. 7 άρθρου 64)

ΠΑΡΑΚΡΑΤΗΣΗ ΦΟΡΟΥ ΓΙΑ ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΑΓΑΘΩΝ ΚΑΙ ΛΗΨΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΑΠΌ ΦΟΡΕΙΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ 1%, 4% ΚΑΙ 8%

ΥΠΟΧΡΕΟΣ ΣΕ ΠΑΡΑΚΡΑΤΗΣΗ	ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΣ ΠΛΉΡΩΜΩΝ
	ΗΜΕΔΑΠΟ ΦΥΣ. ΠΡΟΣΩΠΟ	ΗΜΕΔΑΠΟ ΝΟΜΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ	ΗΜΕΔΑΠΗ ΝΟΜΙΚΗ ΟΝΤΟΤΗΤΑ	ΑΛΛΟΔΑΠΟ  ΦΥΣΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ	ΑΛΛΟΔΑΠΟ ΝΟΜΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ/ΝΟΜΙΚΗ ΟΝΤΟΤΗΤΑ	ΜΟΝΙΜΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
ΦΟΡΕΙΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ	ΝΑΙ/ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΕΞΑΙΡΕΣΗΣ	ΝΑΙ/ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΕΞΑΙΡΕΣΗΣ	ΌΧΙ ΒΑΣΕΙ ΠΟΛ 1120/2014 (1)	ΝΑΙ ΠΟΛ 1120-2014/ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΣΑΔΦ -ΑΡΘΡΟ 64 ΠΑΡ. 2 ΠΟΛ. 1120/2014	ΌΧΙ  ΠΟΛ 1120/2014 (ΑΡΘΡΟ 64 ΠΑΡ. 2 ΠΟΛ)	ΝΑΙ (ΠΟΛ. 1007/2017)
ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ  ΦΟΡΕΙΣ Γ.Κ.	ΌΧΙ - ΑΡΘΡΟ 64 ΠΑΡ. 2	ΌΧΙ - ΑΡΘΡΟ 64 ΠΑΡ. 2	ΌΧΙ - ΑΡΘΡΟ 64 ΠΑΡ. 2	ΌΧΙ - ΑΡΘΡΟ 64 ΠΑΡ. 2	ΌΧΙ - ΑΡΘΡΟ 64 ΠΑΡ. 2	ΌΧΙ - ΑΡΘΡΟ 64 ΠΑΡ. 2

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

(1) Υποχρέωση προσκόμισης στον φορέα Γ.Κ. βεβαίωσης Δ.Ο.Υ. ότι αποτελούν νομική οντότητα.

ΓΕΝΙΚΗ ΕΞΑΙΡΕΣΗ ΠΑΡΑΚΡΑΤΗΣΗΣ

αα) όταν προμηθεύονται αγαθά ή τους παρέχονται υπηρεσίες και δεν απαιτείται σύμβαση, εφόσον η καθαρή αξία αυτών, κατά συναλλαγή, δεν υπερβαίνει το ποσό των εκατόν πενήντα (150) ευρώ,

ββ) όταν λαμβάνουν υπηρεσίες ή προμηθεύονται ηλεκτρικό ρεύμα, τηλεφωνικές συνδιαλέξεις, τηλεγραφήματα, γραμματόσημα, φωταέριο, νερό και εισιτήρια γενικά,

γγ) όπου προβλέπεται παρακράτηση ή προκαταβολή φόρου από άλλη διάταξη για το ίδιο έσοδο και

δδ) όταν προμηθεύονται αγαθά ή τους παρέχονται υπηρεσίες από τις πολεμικές βιομηχανίες ΕΑΒ, ΕΒΟ, ΠΥΡΚΑΛ και ΕΛΘΟ, καθώς και από το Κέντρο Επιχειρηματικής Πολιτιστικής Ανάπτυξης (Κ.Ε.Π.Α.) και την Αναπτυξιακή Ένωση Μακεδονίας (ΑΝ.Ε.Μ.).

ΑΠΟΔΟΣΗ ΠΑΡΑΚΡΑΤΗΜΕΝΟΥ ΦΟΡΟΥ

Μέχρι το τέλος του δεύτερου μήνα από την παρακράτηση (παρ. 7 άρθρου 64) -

Περίληψη
Από τον συνδυασμό των διατάξεων των άρθ. 1 και 16 του Κ.Ν. 551/1915 (που κωδικοποιήθηκε με το β.δ. της 24-7/25-8-1920 και διατηρήθηκε σε ισχύ και μετά την εισαγωγή του ΑΚ - άρθ. 38 εδ. α’ ΕισΝΑΚ) προς τις διατάξεις των 297, 298, 914 και 932 ΑΚ προκύπτει ότι επί εργατικού ατυχήματος, δηλαδή ατυχήματος από βίαιο συμβάν που επήλθε σε εργάτη ή υπάλληλο των αναφερόμενων στο άρθρο 2 του άνω νόμου επιχειρήσεων και επέφερε τον τραυματισμό ή το θάνατο του μισθωτού εξαιτίας έκτακτης και αιφνίδιας επενέργειας εξωτερικού αιτίου, άσχετου προς τη σύσταση του οργανισμού του παθόντος, αλλά συνδεόμενου με την εργασία του, λόγω της εμφάνισης του κατά την εκτέλεση ή με αφορμή την εκτέλεση αυτής (ΑΠ Ολ 1287/1986) οφείλεται κατά πάσα περίπτωση χρηματική ικανοποίηση για ηθική βλάβη ή ψυχική οδύνη κατά τις κοινές διατάξεις, όταν συντρέχουν οι όροι της αδικοπραξίας. Οι διατάξεις του άρθρου 16 παρ. 1 του ν. 551/1915 κατά τις οποίες ο παθών σε εργατικό ατύχημα ή τα κατά το άρθρο 6 αυτού πρόσωπα, δικαιούνται να εγείρουν την αγωγή του κοινού αστικού δικαίου και να ζητήσουν πλήρη αποζημίωση μόνον όταν το ατύχημα μπορεί να αποδοθεί σε δόλο του εργοδότη ή των προστηθέντων του ή όταν επήλθε σε εργασία στην οποία δεν τηρήθηκαν οι διατάξεις νόμων, διαταγμάτων ή κανονισμών για τους όρους ασφάλειας των εργαζομένων και εξ αιτίας της μη τηρήσεως αυτών, αναφέρονται στην επιδίκαση αποζημιώσεως για περιουσιακή ζημία και όχι και στη χρηματική ικανοποίηση για ηθική βλάβη ή ψυχική οδύνη, για την οποία δεν υπάρχει πρόβλεψη στον ανωτέρω νόμο και εφαρμόζονται γ’ αυτό μόνο οι γενικές διατάξεις.

Επομένως, για να δικαιούται η οικογένεια του θανατωθέντος σε εργατικό ατύχημα, χρηματικής ικανοποίησης λόγω ψυχικής οδύνης αρκεί να συντέλεσε στην επέλευση του ατυχήματος πταίσμα του εργοδότη του θανατωθέντος ή του κυρίου του έργου ή των προστηθέντων απ’ αυτούς (άρθρο 922 ΑΚ) με την έννοια της διάταξης του άρθρου 914 ΑΚ, δηλαδή της υπαίτιας ζημιογόνου πράξης ή παράλειψης και όχι μόνο η ειδική αμέλεια περί την τήρηση των όρων ασφαλείας του άρθρου 16 παρ. 1 του ν. 551/1915. Από τις διατάξεις των άρθρων 297, 298, 330 και 914 ΑΚ συνάγεται ότι προϋποθέσεις της ευθύνης προς αποζημίωση από αδικοπραξία είναι η υπαιτιότητα του υπόχρεου, η οποία υπάρχει και στην περίπτωση της αμέλειας, δηλαδή όταν δεν καταβάλλεται η επιμέλεια που απαιτείται στις συναλλαγές, το παράνομο της πράξης ή παράλειψης αυτού και η ύπαρξη αιτιώδους συνάφειας μεταξύ της πράξης ή της παράλειψης κα της επελθούσας ζημίας.

Τέτοιο πταίσμα κατά τις γενικές διατάξεις θεμελιώνεται και από την μη τήρηση των διατάξεων του άρθ. 662 ΑΚ, το οποίο ορίζει ότι "ο εργοδότης οφείλει να διαρρυθμίζει τα σχετικά με την εργασία και με τον χώρο της, καθώς και τα σχετικά με την διαμονή, τις εγκαταστάσεις και τα μηχανήματα ή εργαλεία, έτσι ώστε να προστατεύεται η ζωή και η υγεία του εργαζομένου", καθόσον η παράβαση και μόνο της διάταξης αυτής και της με αυτήν καθιερουμένης γενικής υποχρέωσης πρόνοιας του εργοδότη, ως προς τα ανωτέρω συνιστά, με την προϋπόθεση ότι οφείλεται σε πταίσμα του εργοδότη κ.λπ., αδικοπραξία.
Η παράνομη έναντι του ζημιωθέντος συμπεριφορά μπορεί να συνίσταται όχι μόνο σε θετική πράξη αλλά και σε παράλειψη, εφόσον στην τελευταία περίπτωση ο υπαίτιος ήταν υποχρεωμένος να ενεργήσει, η υποχρέωση του δε αυτή σε πράξη μπορεί να επιβάλλεται από δικαιοπραξία, από το νόμο ή από την καλή πίστη, κατά την κρατούσα κοινωνική αντίληψη, πράγμα που υπάρχει ιδίως, όταν ο υπαίτιος με ενέργειες του δημιούργησε μια επικίνδυνη κατάσταση από την οποία είναι δυνατό να προκύψει ζημία σε τρίτους. Αιτιώδης συνάφεια υπάρχει, όταν η πράξη ή παράλειψη του ευθυνόμενου προσώπου ήταν κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας ικανή και μπορούσε αντικειμενικά να επιφέρει κατά τη συνηθισμένη και κανονική πορεία των πραγμάτων το επιζήμιο αποτέλεσμα.
Περαιτέρω, για τον προσδιορισμό του ύψους της "εύλογης" χρηματικής ικανοποιήσεως, το δικαστήριο της ουσίας πρέπει να λαμβάνει υπόψη, εκτός από τα λοιπά προσδιοριστικά στοιχεία (συνθήκες ατυχήματος, έκταση της προκληθείσας σωματικής βλάβης και συνέπειες αυτής, οικονομική κατάσταση των μερών κ.λπ.), και το τυχόν συντρέχον πταίσμα του παθόντος, το οποίο συνεκτιμάται με τα ως άνω στοιχεία, γι’ αυτό και δεν επιτρέπεται μετά τον τελικό καθορισμό του ποσού της χρηματικής ικανοποιήσεως, να μειωθεί εκ νέου τούτο ανάλογα με το ποσοστό της συνυπαιτιότητας και συνακόλουθα δεν απαιτείται να προσδιορίζεται για την πληρότητα της αιτιολογίας της απόφασης, και αριθμητικά το ποσοστό συνυπαιτιότητας του παθόντος. Για να υπάρχει συντρέχον πταίσμα, πρέπει η πράξη του ζημιωθέντος να έχει συντελέσει στην πρόκληση της ζημίας και να υπάρχει αιτιώδης σύνδεσμος της υπαίτιας πράξης του ζημιωθέντος με την πρόκληση ή την έκταση της ζημίας.
Τέτοια αιτιώδης συνάφεια υπάρχει όταν η πιο πάνω πράξη ή η παράλειψη του ζημιωθέντος, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας ήταν ικανή και μπορούσε να επιφέρει κατά τη συνηθισμένη και κανονική πορεία των πραγμάτων, το επιζήμιο αποτέλεσμα. Περαιτέρω, ο λόγος αναιρέσεως του αριθμού 1 του αρθρ. 559 Κ.Πολ.Δικ. ιδρύεται όταν το δικαστήριο της ουσίας εφάρμοσε κανόνα ουσιαστικού δικαίου μη εφαρμοστέο ή παρέλειψε την εφαρμογή του εφαρμοστέου είτε προσέδωσε στον εφαρμοσθεντα κανόνα έννοια διαφορετική από εκείνη που έχει.


Απόφαση 459 / 2016    (Β1, ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ)


ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ

Β1’ Πολιτικό Τμήμα

ΣΥΓΚΡΟΤΗΘΗΚΕ από τους Δικαστές: Στυλιανή Γιαννούκου, Προεδρεύουσα Αρεοπαγίτη, Χαράλαμπο Μαχαίρα, Γεώργιο Αναστασάκο, Σοφία Καρυστηναίου και Μαρία Νικολακέα, Αρεοπαγίτες.
ΣΥΝΗΛΘΕ σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του, στις 6 Οκτωβρίου 2015, με την παρουσία και της Γραμματέως Ελένης Τσιουρή, για να δικάσει μεταξύ:
Των αναιρεσειόντων: 1. Ν. Κ. του Γ., 2. Κ. Κ. του Γ. και 3. Ε. Κ. του Γ., κατοίκων ..., οι οποίοι εκπροσωπήθηκαν από τον πληρεξούσιο δικηγόρο τους Κωνσταντίνο Παπαδάκη και δεν κατέθεσαν προτάσεις.
Των αναιρεσιβλήτων: 1. Ε. Β. του Χ., 2. Α. συζ. Ε. Β. το γένος Β. Δ., 3. Ε. θυγ. Ε. Β., συζ. Φ. Ζ., 4. Α. θυγ. Ε. Β., συζ. Η. Φ., 5. Χ. Ε. Β., κατοίκων ..., εκ των οποίων οι 1ος και 2ος παραστάθηκαν μετά του πληρεξουσίου δικηγόρου τους Ανδρέα Αποστολόπουλου και άπαντες οι λοιποί δια του ανωτέρω πληρεξουσίου δικηγόρου και κατέθεσαν προτάσεις.
Η ένδικη διαφορά άρχισε με την από 25/2/2008 αγωγή των ήδη αναιρεσιβλήτων, που κατατέθηκε στο Μονομελές Πρωτοδικείο Ηρακλείου. Εκδόθηκαν οι αποφάσεις:292/2009 οριστική του ίδιου Δικαστηρίου και 13/2014 του Τριμελούς Εφετείου Ανατολικής Κρήτης.
Την αναίρεση της τελευταίας απόφασης ζητούν οι αναιρεσείοντες με την από 28-8-2014 αίτηση τους. Κατά τη συζήτηση της αίτησης αυτής, που εκφωνήθηκε από το πινάκιο, οι διάδικοι παραστάθηκαν, όπως σημειώνεται πιο πάνω.
Ο Εισηγητής Αρεοπαγίτης, Χαράλαμπος Μαχαίρας ανέγνωσε την από 22-1-2015 έκθεση του ήδη αποχωρήσαντος από την υπηρεσία Αρεοπαγίτη Μιχαήλ Αυγουλέα, με την οποία εισηγήθηκε την απόρριψη της αιτήσεως αναιρέσεως.
Ο πληρεξούσιος των αναιρεσειόντων ζήτησε την παραδοχή της αιτήσεως, ο πληρεξούσιος των αναιρεσιβλήτων την απόρριψή της και καθένας την καταδίκη του αντιδίκου μέρους στη δικαστική δαπάνη.

ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Ι. Με την κρινόμενη από 28-8-2014 αίτηση αναίρεσης προσβάλλεται η αντιμωλία των διαδίκων εκδοθείσα κατά την ειδική διαδικασία υπ’ αριθ. 13/2014 τελεσίδικη απόφαση του Εφετείου Ανατολικής Κρήτης, η οποία δέχθηκε την από 21/10/2009 έφεση των αναιρεσειόντων κατά της υπ’ αριθ. 292/2009 οριστικής απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Ηρακλείου και αφού εξαφάνισε την απόφαση αυτή, δίκασε επί της από 14-2-2008 αγωγής των αναιρεσιβλήτων, την οποία έκανε εν μέρει δεκτή. Η αίτηση αναίρεσης ασκήθηκε νομότυπα και εμπρόθεσμα (αρθρ. 552, 553, 556, 558, 564, 566§1 ΚΠολΔ), είναι επομένως παραδεκτή (αρθρ. 577§1 ΚΠολΔ) και πρέπει να ερευνηθεί περαιτέρω (αρθρ. 577§3 ΚΠολΔ).

II. Από τον συνδυασμό των διατάξεων των άρθ. 1 και 16 του Κ.Ν. 551/1915 (που κωδικοποιήθηκε με το β.δ. της 24-7/25-8-1920 και διατηρήθηκε σε ισχύ και μετά την εισαγωγή του ΑΚ - άρθ. 38 εδ. α’ ΕισΝΑΚ) προς τις διατάξεις των 297, 298, 914 και 932 ΑΚ προκύπτει ότι επί εργατικού ατυχήματος, δηλαδή ατυχήματος από βίαιο συμβάν που επήλθε σε εργάτη ή υπάλληλο των αναφερόμενων στο άρθρο 2 του άνω νόμου επιχειρήσεων και επέφερε τον τραυματισμό ή το θάνατο του μισθωτού εξαιτίας έκτακτης και αιφνίδιας επενέργειας εξωτερικού αιτίου, άσχετου προς τη σύσταση του οργανισμού του παθόντος, αλλά συνδεόμενου με την εργασία του, λόγω της εμφάνισης του κατά την εκτέλεση ή με αφορμή την εκτέλεση αυτής (ΑΠ Ολ 1287/1986) οφείλεται κατά πάσα περίπτωση χρηματική ικανοποίηση για ηθική βλάβη ή ψυχική οδύνη κατά τις κοινές διατάξεις, όταν συντρέχουν οι όροι της αδικοπραξίας. Οι διατάξεις του άρθρου 16 παρ. 1 του ν. 551/1915 κατά τις οποίες ο παθών σε εργατικό ατύχημα ή τα κατά το άρθρο 6 αυτού πρόσωπα, δικαιούνται να εγείρουν την αγωγή του κοινού αστικού δικαίου και να ζητήσουν πλήρη αποζημίωση μόνον όταν το ατύχημα μπορεί να αποδοθεί σε δόλο του εργοδότη ή των προστηθέντων του ή όταν επήλθε σε εργασία στην οποία δεν τηρήθηκαν οι διατάξεις νόμων, διαταγμάτων ή κανονισμών για τους όρους ασφάλειας των εργαζομένων και εξ αιτίας της μη τηρήσεως αυτών, αναφέρονται στην επιδίκαση αποζημιώσεως για περιουσιακή ζημία και όχι και στη χρηματική ικανοποίηση για ηθική βλάβη ή ψυχική οδύνη, για την οποία δεν υπάρχει πρόβλεψη στον ανωτέρω νόμο και εφαρμόζονται γ’ αυτό μόνο οι γενικές διατάξεις.

Επομένως, για να δικαιούται η οικογένεια του θανατωθέντος σε εργατικό ατύχημα, χρηματικής ικανοποίησης λόγω ψυχικής οδύνης αρκεί να συντέλεσε στην επέλευση του ατυχήματος πταίσμα του εργοδότη του θανατωθέντος ή του κυρίου του έργου ή των προστηθέντων απ’ αυτούς (άρθρο 922 ΑΚ) με την έννοια της διάταξης του άρθρου 914 ΑΚ, δηλαδή της υπαίτιας ζημιογόνου πράξης ή παράλειψης και όχι μόνο η ειδική αμέλεια περί την τήρηση των όρων ασφαλείας του άρθρου 16 παρ. 1 του ν. 551/1915. Από τις διατάξεις των άρθρων 297, 298, 330 και 914 ΑΚ συνάγεται ότι προϋποθέσεις της ευθύνης προς αποζημίωση από αδικοπραξία είναι η υπαιτιότητα του υπόχρεου, η οποία υπάρχει και στην περίπτωση της αμέλειας, δηλαδή όταν δεν καταβάλλεται η επιμέλεια που απαιτείται στις συναλλαγές, το παράνομο της πράξης ή παράλειψης αυτού και η ύπαρξη αιτιώδους συνάφειας μεταξύ της πράξης ή της παράλειψης κα της επελθούσας ζημίας.

Τέτοιο πταίσμα κατά τις γενικές διατάξεις θεμελιώνεται και από την μη τήρηση των διατάξεων του άρθ. 662 ΑΚ, το οποίο ορίζει ότι "ο εργοδότης οφείλει να διαρρυθμίζει τα σχετικά με την εργασία και με τον χώρο της, καθώς και τα σχετικά με την διαμονή, τις εγκαταστάσεις και τα μηχανήματα ή εργαλεία, έτσι ώστε να προστατεύεται η ζωή και η υγεία του εργαζομένου", καθόσον η παράβαση και μόνο της διάταξης αυτής και της με αυτήν καθιερουμένης γενικής υποχρέωσης πρόνοιας του εργοδότη, ως προς τα ανωτέρω συνιστά, με την προϋπόθεση ότι οφείλεται σε πταίσμα του εργοδότη κ.λπ., αδικοπραξία.
Η παράνομη έναντι του ζημιωθέντος συμπεριφορά μπορεί να συνίσταται όχι μόνο σε θετική πράξη αλλά και σε παράλειψη, εφόσον στην τελευταία περίπτωση ο υπαίτιος ήταν υποχρεωμένος να ενεργήσει, η υποχρέωση του δε αυτή σε πράξη μπορεί να επιβάλλεται από δικαιοπραξία, από το νόμο ή από την καλή πίστη, κατά την κρατούσα κοινωνική αντίληψη, πράγμα που υπάρχει ιδίως, όταν ο υπαίτιος με ενέργειες του δημιούργησε μια επικίνδυνη κατάσταση από την οποία είναι δυνατό να προκύψει ζημία σε τρίτους. Αιτιώδης συνάφεια υπάρχει, όταν η πράξη ή παράλειψη του ευθυνόμενου προσώπου ήταν κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας ικανή και μπορούσε αντικειμενικά να επιφέρει κατά τη συνηθισμένη και κανονική πορεία των πραγμάτων το επιζήμιο αποτέλεσμα.
Περαιτέρω, για τον προσδιορισμό του ύψους της "εύλογης" χρηματικής ικανοποιήσεως, το δικαστήριο της ουσίας πρέπει να λαμβάνει υπόψη, εκτός από τα λοιπά προσδιοριστικά στοιχεία (συνθήκες ατυχήματος, έκταση της προκληθείσας σωματικής βλάβης και συνέπειες αυτής, οικονομική κατάσταση των μερών κ.λπ.), και το τυχόν συντρέχον πταίσμα του παθόντος, το οποίο συνεκτιμάται με τα ως άνω στοιχεία, γι’ αυτό και δεν επιτρέπεται μετά τον τελικό καθορισμό του ποσού της χρηματικής ικανοποιήσεως, να μειωθεί εκ νέου τούτο ανάλογα με το ποσοστό της συνυπαιτιότητας και συνακόλουθα δεν απαιτείται να προσδιορίζεται για την πληρότητα της αιτιολογίας της απόφασης, και αριθμητικά το ποσοστό συνυπαιτιότητας του παθόντος. Για να υπάρχει συντρέχον πταίσμα, πρέπει η πράξη του ζημιωθέντος να έχει συντελέσει στην πρόκληση της ζημίας και να υπάρχει αιτιώδης σύνδεσμος της υπαίτιας πράξης του ζημιωθέντος με την πρόκληση ή την έκταση της ζημίας.
Τέτοια αιτιώδης συνάφεια υπάρχει όταν η πιο πάνω πράξη ή η παράλειψη του ζημιωθέντος, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας ήταν ικανή και μπορούσε να επιφέρει κατά τη συνηθισμένη και κανονική πορεία των πραγμάτων, το επιζήμιο αποτέλεσμα. Περαιτέρω, ο λόγος αναιρέσεως του αριθμού 1 του αρθρ. 559 Κ.Πολ.Δικ. ιδρύεται όταν το δικαστήριο της ουσίας εφάρμοσε κανόνα ουσιαστικού δικαίου μη εφαρμοστέο ή παρέλειψε την εφαρμογή του εφαρμοστέου είτε προσέδωσε στον εφαρμοσθεντα κανόνα έννοια διαφορετική από εκείνη που έχει.

Εξ άλλου ο λόγος αναιρέσεως του αριθ. 19 του αρθρ. 559 Κ.Πολ.Δικ. ιδρύεται όταν η απόφαση του δικαστηρίου της ουσίας δεν έχει νόμιμη βάση, ήτοι όταν στην ελάσσονα πρόταση του νομικού συλλογισμού δεν εκτίθενται καθόλου πραγματικά περιστατικά, ή όταν τα εκτιθέμενα δεν καλύπτουν όλα τα στοιχεία που απαιτούνται βάσει του πραγματικού του κανόνα δικαίου για την επέλευση της απαγγελθείσας έννομης συνέπειας ή την άρνηση της (ανεπαρκής αιτιολογία) ή όταν αντιφάσκουν μεταξύ τους (αντιφατική αιτιολογία) (Ολομ. ΑΠ. 1/1999). Τέλος, από τα αρθρ.118 παρ. 4, 566 παρ. 1, 577 και 578 του Κ.Πολ.Δικ. προκύπτει ότι, όταν η υπόθεση κρίθηκε κατ’ ουσίαν, για να είναι ορισμένος, άρα και παραδεκτός, ο λόγος αναιρέσεως που αποδίδει στην προσβαλλομένη απόφαση παραβίαση κανόνα ουσιαστικού δικαίου κατά τον αριθ. 1 του άρθρ. 559 Κ.Πολ.Δικ. ή εκ πλαγίου κατά τον αριθ. 19 του ιδίου άρθρου, με ανεπαρκείς ή αντιφατικές αιτιολογίες, δεν αρκεί η παράθεση στο αναιρετήριο της διατάξεως που φέρεται ότι παραβιάσθηκε, της κατά τον αναιρεσείοντα έννοιας αυτής, καθώς και της περί αυτής κρίσεως του δικαστηρίου της ουσίας και της δεκτής γενόμενης από αυτό έννομης συνέπειας, αλλά πρέπει να παρατίθενται στο αναιρετήριο με σαφήνεια και πληρότητα και οι ουσιαστικές παραδοχές της προσβαλλομένης αποφάσεως (Ολ. ΑΠ. 27/1998, 32/1996, ΑΠ 371/2005). Στην προκειμένη περίπτωση το Εφετείο, με την προσβαλλόμενη απόφαση του, μετά από συνεκτίμηση των μετ’ επικλήσεως προσκομισθένων αποδεικτικών στοιχείων, δέχτηκε ανελέγκτως τα ακόλουθα: "Ο Γ. Β., υιός των δύο πρώτων και αδελφός των λοιπών εναγόντων - ήδη αναιρεσίβλητων, εργαζόταν στην επιχείρηση με την επωνυμία ... με αντικείμενο την τοποθέτηση τεντών και έδρα την ..., που ανήκε στο Γ. Κ., ο οποίος απεβίωσε και στη θέση του (κατά τη συζήτηση της υπόθεσης στο Εφετείο), υπεισήλθαν, ως εξ αδιαθέτου κληρονόμοι του οι αναιρεσείοντες. Ο ως άνω εργοδότης (Γ. Κ.), την 8-7-2005, ανέθεσε στον Γ. Β. και τον υιό του, Κ. Κ., την τοποθέτηση τέντας, χειροκίνητου μηχανισμού, σε μπαλκόνι διαμερίσματος δευτέρου ορόφου, επί της οδού ..., στο Ηράκλειο, ιδιοκτησίας Μ. Κ.. Οι εργασίες ξεκίνησαν περίπου στις 17.00 μμ και τοποθετήθηκε τέντα, χειροκίνητου μηχανισμού, μήκους τεσσάρων περίπου μέτρων, στο βορινό μπαλκόνι του διαμερίσματος, χρησιμοποιώντας τα συνήθη εργαλεία για τη συγκεκριμένη εργασία, (τρυπάνι, μπαλαντέζα, και διάφορα μικροεργαλεία, βίδες, ούπα στριφόνια κλπ.) και δύο σκάλες, μία πτυσσόμενη, εργοστασίου κατασκευής KING KRAFT, με αρκετές δυνατότητες ανοίγματος και ασφάλειες κλειδώματος στις επιλεγμένες θέσεις, με δυνατότητα εύκολης μεταφοράς, αφού κλείνει σαν βαλίτσα και μία απλή φορητή σκάλα. Αφού τοποθετήθηκε η τέντα, περί ώρα 17.45, οι ανωτέρω δύο εργαζόμενοι άρχισαν να μαζεύουν τα εργαλεία, που χρησιμοποίησαν. Στη δυτική πλευρά του μπαλκονιού, του ανωτέρω διαμερίσματος, εξακολουθούσε να υπάρχει η πτυσσόμενη σκάλα, στηριζόμενη στον τοίχο, την οποία δεν είχαν μαζέψει. Κατά την διαδικασία αυτή, ενώ ο Κ. Κ. είχε κατέβει στο ισόγειο, μεταφέροντας κάποια εργαλεία και οι ιδιοκτήτες του διαμερίσματος είχαν εισέλθει εντός αυτού, ακούστηκε η κραυγή του Γ. Β. και έντονος θόρυβος, από τη πτώση του στο έδαφος. Στη συνέχεια διαπιστώθηκε, ότι ο ως άνω είχε πέσει από τη δυτική πλευρά του μπαλκονιού, από το σημείο στο οποίο βρισκόταν η πτυσσόμενη σκάλα και από ύψος 7-8 μέτρων. Περαιτέρω, διαπιστώθηκε, ότι η πτυσσόμενη σκάλα ήταν στη δυτική πλευρά του μπαλκονιού, ανοιγμένη κατά το ήμισυ. Η διευθέτηση αυτή, της πτυσσόμενης σκάλας (ανοιγμένη κατά το ήμισυ), δεν είναι από τις ενδεδειγμένες, που αποτυπώνονται στις ενδείξεις χρήσεως, που βρίσκονται σε γερμανική γλώσσα, στο πλαϊνό τμήμα της σκάλας, υποδηλώνει δε, βιαστικό άνοιγμα της. Στις ενδείξεις χρήσεως της, αποτυπώνονται διευθετήσεις της σκάλας σε σχήμα "Α", σε σχήμα 77" (πάγκος εργασίας), καθώς και οι ασφαλείς τρόποι στήριξης της, στον τοίχο. Από τα ως άνω αποδεικνύεται ότι ενώ ο θανών βρισκόταν στο συγκεκριμένο μπαλκόνι, επ’ αφορμή της εργασίας του, θέλοντας προφανώς, να διορθώσει κάποια λεπτομέρεια που είδε, ανέβηκε στη ανοιγμένη κατά το ήμισυ σκάλα και έπεσε από ύψος 7-8 μέτρων με αποτέλεσμα το θανάσιμο τραυματισμό του. Τα παραπάνω, αναφέρονται και στην από 11-8-2005 έκθεση έρευνας της τεχνικής επιθεωρήτριας, του τμήματος Τεχνικής και Υγειονομικής Επιθεώρησης Ηρακλείου, του Υπουργείου Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας. Αποτέλεσμα της πτώσης του ως άνω ήταν η πρόκληση ρήξης αορτής που επέφερε τον θάνατο του. Από τα προαναφερόμενα πραγματικά περιστατικά αποδεικνύεται ότι η πτώση του θανόντος Γ. Β. και ο θανάσιμος τραυματισμός του, αποτελεί εργατικό ατύχημα, διότι το βίαιο συμβάν, που προκάλεσε τη θάνατο του, συνέβη κατά την ώρα της εργασίας του και υπάρχει τόσο τοπικός σύνδεσμος με το χώρο που βρισκόταν και εργαζόταν, απασχολούμενος κατόπιν ρητής εντολής του εργοδότη του, όσο και χρονικός σύνδεσμος, διότι το ατύχημα συνέβη, κατά τη διάρκεια των ασχολιών του και της συμβάσεως εργασίας, που τον συνέδεε με το δικαιοπάροχο των εναγομένων, Γ. Κ., οφείλεται δε σε παραβάσεις των επιβαλλόμενων από τις διατάξεις των άρθρων, που αναπτύχθηκαν στη μείζονα πρόταση της παρούσας, μέτρων ασφαλείας και σε παράλειψη του, ως άνω, Γ. Κ., να λάβει τα αναγκαία προστατευτικά μέτρα, για την ασφάλεια των εργαζομένων της. Ειδικότερα, η αμέλεια αυτού συνίσταται στο ότι, από έλλειψη της προσοχής, που όφειλε από τις περιστάσεις και μπορούσε να καταβάλει, δεν μερίμνησε, ως υπόχρεος εργοδότης, να τηρεί συστηματικούς τους κανόνες υγιεινής και ασφάλειας, όπως αυτοί καθορίζονται από το ν. 1568/1985 περί υγιεινής και ασφάλειας των εργαζομένων. Ο δικαιοπάροχος των εναγομένων, παρά τις ως άνω υποχρεώσεις του, παρέλειψε να λάβει τα απαιτούμενα μέτρα ασφαλείας των εργαζομένων στο συγκεκριμένο χώρο, που ανήκει στον ευρύτερο εργασιακό χώρο παροχής εργασίας τους, καθόσον ενώ για τη παραπάνω εργασία, ήταν απαραίτητη η ανάβαση των εργαζομένων σε ορισμένο ύψος, δεν απέτρεψε, όπως όφειλε, τον κίνδυνο πτώσης, με τη λήψη συλλογικών μέτρων προστασίας, όπως τοποθέτηση προστατευτικών κιγκλιδωμάτων, ή χρήση καλαθοφόρου ανυψωτικού μηχανήματος, δεν τους ενημέρωσε για τους κινδύνους, από την ανάβαση σε φορητή σκάλα, ιδίως αν αυτή στηνόταν σε ακραία σημεία, όπως στην άκρη μπαλκονιού, ούτε έδωσε τις απαραίτητες οδηγίες, για την ασφαλή διευθέτηση και χρήση της, ενώ δεν χορήγησε ούτε εξοπλισμό ατομικής προστασίας, όπως ζώνη ασφαλείας, με αποτέλεσμα, όταν ο Γ. Β. ανέβηκε σε πτυσσόμενη σκάλα, τοποθετημένη στο άκρο μπαλκονιού και ανοιγμένη κατά τρόπο μη ενδεδειγμένο (κατά το ήμισυ) - κατά παράβαση των οδηγιών, που αποτυπώνονταν στις ενδείξεις χρήσεως, που υπήρχαν στο πλαϊνό τμήμα της, προκειμένου να εκτελέσει κάποια διόρθωση στη τέντα, που είχαν τοποθετήσει προηγουμένως, να πέσει στο έδαφος από ύψος 7-8 μέτρων περίπου, μεταξύ πυλωτής και εισόδου της Πολυκατοικίας και να υποστεί τραυματική ρήξη αορτής, από την οποία επήλθε ο θάνατος του. Οι πιο πάνω παραλείψεις του δικαιοπαρόχου των εναγομένων, τελούν κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, σε αιτιώδη συνάφεια με το ατύχημα, κατά το οποίο επήλθε ο θάνατος του Γ. Β., διότι κατά τη συνηθισμένη και κανονική πορεία των πραγμάτων και τις ειδικές περιστάσεις της συγκεκριμένης περίπτωσης, ήταν επαρκώς ικανές (πρόσφορες), να επιφέρουν το επιζήμιο αποτέλεσμα, το οποίο και επήλθε στην ένδικη περίπτωση. Εξάλλου, ο θανών, αν και είχε δεκαετή εμπειρία από τη συγκεκριμένη εργασία και ως εκ τούτου ήταν σε θέση να αντιλαμβάνεται τους προερχόμενους από τη φύση της εργασίας αυτής κινδύνους, αν και για τους παραπάνω λόγους γνώριζε ότι ο ανωτέρω κίνδυνος επιτείνεται, λόγω της έλλειψης προστατευτικών μέτρων, εντούτοις, δεν κατέβαλε την απαιτούμενη στις περιπτώσεις αυτές επιμέλεια, ώστε να αποφύγει κάθε πράξη, που θα τον έθετε σε κίνδυνο και προέβη αμελώς στη χρήση της πτυσσόμενης σκάλας, μη ακολουθώντας όχι τις ειδικές οδηγίες χρήσης της, αλλά τουλάχιστον τις οδηγίες, που κατά την κοινή πείρα ακολουθούνται στη χρήση πτυσσόμενων σκαλών, ακόμη και από μη ειδικούς, όπως η οδηγία, ότι η ευστάθεια της πτυσσόμενης σκάλας εξαρτάται από την έκταση της επιφάνειας στήριξης της. Πρέπει επομένως, να γίνει εν μέρει δεκτή, η ένσταση συνυπαιτιότητας του θανόντος, που παραδεκτά είχαν υποβάλει ενώπιον του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου οι εναγόμενοι και επαναφέρουν με λόγο εφέσεως, παραπονούμενοι, για το λόγο ότι δεν έγινε εξ ολοκλήρου δεκτή η ένσταση τους. Τα αυτά, αφού δέχτηκε και το πρωτοβάθμιο δικαστήριο, ως προς την υπαιτιότητα και έκανε εν μέρει δεκτή την ένσταση συνυπαιτιότητας του θανόντος στο ένδικο ατύχημα, δεν έσφαλε ως προς την εκτίμηση των αποδείξεων και ο λόγος της έφεσης που υποστηρίζει τα αντίθετα, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος. Περαιτέρω αποδείχτηκε, ότι από το θάνατο του ανωτέρω εργαζόμενου, όλοι οι ενάγοντες γονείς και αδέλφια, υπέστησαν ψυχική οδύνη, για την οποία έχουν αξίωση χρηματικής ικανοποίησης. Το Δικαστήριο, λαμβάνοντας υπόψη τις συνθήκες του ατυχήματος, την υπαιτιότητα (αμέλεια) του δικαιοπαρόχου των εναγομένων, την συνυπαιτιότητα του θανόντος στην επέλευση του, την ηλικία του (27 ετών), καθώς και την κοινωνική και οικονομική κατάσταση των μερών, καθορίζει τη χρηματική ικανοποίηση στο ποσό των 30.000 ευρώ, για έκαστο των δυο πρώτων εναγόντων και στο ποσό των 25.000 ευρώ, για έκαστο των τρίτης τέταρτης και πέμπτου των εναγόντων, το οποίο μετά τη στάθμιση των κατά νόμο στοιχείων, κρίνεται εύλογο. Το ποσό αυτό πρέπει να υποχρεωθούν οι εναγόμενοι να καταβάλουν στους ενάγοντες διαιρετά κατά το λόγο της κληρονομικής μερίδας εκάστου". Με βάση αυτά, δέχτηκε τυπικά και κατ’ ουσία την έφεση των αναιρεσειόντων, κατά το μέρος που αφορούσε τη διάταξη περί υποχρεώσεως των τελευταίων να καταβάλουν εις ολόκληρο στους ενάγοντες, αντί του ορθού, κατά το λόγο της κληρονομικής μερίδας εκάστου τα διαλαμβανόμενα σ’ αυτή χρηματικά ποσά, τα οποία είχαν γίνει δεκτά και πρωτοδίκως, ωζ χρηματική ικανοποίηση λόγω ψυχικής οδύνης των για το θάνατο του Γ. Β.. Με το δεύτερο λόγο της αιτήσεως, κατά την επιτρεπτή νοηματική του απόδοση, οι αναιρεσείοντες προσάπτουν στην προσβαλλόμενη την εκ του άρθρου 559 αρ. 1 και 19 Κ.Πολ.Δ., αναιρετική πλημμέλεια με την αιτίαση ότι κατ’ εσφαλμένη ερμηνεία και εφαρμογή του νόμου, το Εφετείο παραβίασε ευθέως τη διάταξη του άρθρου 300 ΑΚ και δεν διέλαβε αιτιολογία για την ευθύνη εκάστου (ζημιώσαντος και παθόντος) στην επέλευση του ενδίκου ατυχήματος και κατά τούτο στερείται νομίμου βάσεως. Με το περιεχόμενο αυτό ο δεύτερος αναιρετικός λόγος είναι απορριπτέος ως αβάσιμος. Τούτο δε διότι, το Εφετείο, με τις εκτεθείσες κρίσεις και τις παραδοχές του, ορθά ερμήνευσε και εφάρμοσε τη ρηθείσα και τις αναφερθείσες στην αρχή διατάξεις, διέλαβε δε στην απόφασή του σαφείς επαρκείς και χωρίς αντιφάσεις αιτιολογίες που καθιστούν εφικτό τον αναιρετικό έλεγχο ως προς τη συντρέχουσα ευθύνη εκάστου στην επέλευση του θανατηφόρου εργατικού ατυχήματος που καθιστούν εφικτό τον αναιρετικό έλεγχο. Ο ίδιος λόγος, κατά το μέρος που προσάπτεται στην προσβαλλόμενη η ίδια εκ του άρθρου 559 αρ. 1 και 19 Κ.Πολ.Δ., αναιρετική πλημμέλεια με την αιτίαση ότι το Εφετείο παρέλειψε να προσδιορίσει το ποσοστό συνυπαιτιότητας το οποίο με την απόφαση του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου, κατά μερική παραδοχή προταθείσας από τους ίδιους (αναιρεσείοντες) ένστασης, καθορίσθηκε σε 60% για τον κληρονομηθέντα απ’ αυτούς εργοδότη και κατά ποσοστό 40% για τον παθόντα, είναι απορριπτέος, πέραν της αοριστίας του, αφού στο αναιρετήριο εκτίθενται εντελώς συνοπτικά οι περί αυτού παραδοχές της προσβαλλόμενης, ως αβάσιμος. Και τούτο διότι η διαλαμβανόμενη στην προσβαλλόμενη παραδοχή ότι: "πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτή, η ένσταση συνυπαιτιότητας του θανόντος, που παραδεκτά είχαν υποβάλει ενώπιον του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου οι εναγόμενοι και επαναφέρουν με λόγο εφέσεως, παραπονούμενοι, για το λόγο ότι δεν έγινε εξ ολοκλήρου δεκτή η ένσταση τους. Τα αυτά, αφού δέχτηκε και το πρωτοβάθμιο δικαστήριο, ως προς την υπαιτιότητα και έκανε εν μέρει δεκτή την ένσταση συνυπαιτιότητας του θανόντος στο ένδικο ατύχημα, δεν έσφαλε ως προς την εκτίμηση των αποδείξεων και ο λόγος της έφεσης που υποστηρίζει τα αντίθετα, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος" στηρίζει επαρκώς το διατακτικό της, χωρίς να απαιτείται (και πάλι) ποσοτικός προσδιορισμός αυτού (συντρέχοντος πταίσματος) κατά τα εκτεθέντα στη μείζονα σκέψη. Επομένως, ο δεύτερος λόγος της κρινόμενης αίτησης, στο σύνολο του, από το άρθρο 559 αρ. 1 και 19 ΚΠολΔ, είναι απορριπτέος.
Από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 559 αριθ. 20 και 561 ΚΠολΔ, προκύπτει ότι ο οριζόμενος από την πρώτη διάταξη λόγος αναιρέσεως για παραμόρφωση εγγράφου ιδρύεται μόνον όταν το δικαστήριο της ουσίας υποπίπτει σε σφάλμα αναγνώσεως και αποδίδει σε αποδεικτικό, κατά τα άρθρα 339 και 432 ΚΠολΔ, έγγραφο, διαφορετικό περιεχόμενο από εκείνο που πραγματικά αυτό έχει και ακολούθως καταλήγει σε επιζήμιο αποδεικτικό πόρισμα, για πράγματα που έχουν ουσιώδη επιρροή στην έκβαση της δίκης. Πάντως, για να θεμελιωθεί ο προαναφερόμενος λόγος αναίρεσης, πρέπει το Δικαστήριο της ουσίας να έχει στηρίξει το αποδεικτικό του πόρισμα αποκλειστικά ή κατά κύριο λόγο στο έγγραφο, το περιεχόμενο του οποίου φέρεται ότι παραμορφώθηκε, όχι δε όταν το έχει απλώς συνεκτιμήσει μαζί με άλλα αποδεικτικά μέσα, χωρίς να εξαιρεί το έγγραφο αναφορικά με το πόρισμα στο οποίο κατέληξε για την ύπαρξη ή μη αποδεικτικού γεγονότος. Στην προκειμένη περίπτωση, με τον πρώτο αναιρετικό λόγο, από το άρθρο 559 αρ. 20 ΚΠολΔ, οι αναιρεσείοντες προσάπτουν στην προσβαλλόμενη τη ρηθείσα πλημμέλεια με την αιτίαση ότι το Εφετείο, με το να δεχθεί ότι "... ενώ ο θανών βρισκόταν στο συγκεκριμένο μπαλκόνι, επ’ αφορμή της εργασίας του, θέλοντας προφανώς να διορθώσει κάποια λεπτομέρεια που είδε, ανέβηκε στην ανοιγμένη κατά το ήμισυ σκάλα κι έπεσε από ύψος 7-8 μέτρων με αποτέλεσμα τον θανάσιμο τραυματισμό του. Τα παραπάνω αναφέρονται και στην από 11.08.2005 έκθεση έρευνας της τεχνικής επιθεωρήτριας του τμήματος Τεχνικής και Υγειονομικής Επιθεώρησης Ηρακλείου του Υπουργείου Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας παραμόρφωσε το περιεχόμενο της ως άνω από 11-8-2005 εκθέσεως της επιθεωρήτριας της Τεχνικής και Υγειονομικής Επιθεώρησης Ηρακλείου στην οποία αναφέρεται "...Εδώ πρέπει να αναφερθεί ότι δεν κατέστη δυνατόν να διευκρινισθεί εάν ο θανών έπεσε στο κενό ενώ βρισκόταν στη σκάλα ή σε κάποιο άλλο στοιχείο όπως π.χ. στο κιγκλίδωμα του μπαλκονιού...". Το Εφετείο, όμως, για καταλήξει στην ως άνω κρίση του, στηρίχθηκε σε περισσότερα αποδεικτικά στοιχεία, δηλ. στις ένορκες καταθέσεις των μαρτύρων, τις ένορκες βεβαιώσεις και σε όλα τα έγγραφα που επικαλέστηκαν και προσκόμισαν οι διάδικοι με τις προτάσεις τους, χωρίς να στηριχθεί αποκλειστικά ή κατά κύριο λόγο στην εν λόγω έκθεση. Επομένως, ο σχετικός πρώτος λόγος είναι απαράδεκτος και απορριπτέος. Μετά από αυτά, πρέπει να απορριφθεί η αίτηση αναίρεσης, να καταδικαστούν δε οι αναιρεσείοντες, ως ηττώμενοι, στα δικαστικά έξοδα των αναιρεσιβλήτων (άρθρο 183 ΚΠολΔ), όπως, ειδικότερα, ορίζονται στο διατακτικό.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Απορρίπτει την από 28-8-2014 αίτηση για αναίρεση της 13/2014 απόφασης του Εφετείου Ανατολικής Κρήτης.
Καταδικάζει τους αναιρεσείοντες στα δικαστικά έξοδα των αναιρεσιβλήτων, τα οποία ορίζει στο ποσό των χιλίων οκτακοσίων (1800) ευρώ.
ΚΡΙΘΗΚΕ, αποφασίσθηκε στην Αθήνα, στις 16 Φεβρουαρίου 2016.
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στην Αθήνα, στις 6 Ιουλίου 2016.
Η ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ ΑΡΕΟΠΑΓΙΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

Yπόθεση C‑390/15 ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (τμήμα μείζονος συνθέσεως) της 7ης Μαρτίου 2017 «Προδικαστική παραπομπή – Φορολογία – Φόρος προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) – Οδηγία 2006/112/ΕΚ – Σημείο 6 του παραρτήματος III – Κύρος – Διαδικασία – Τροποποίηση προτάσεως οδηγίας του Συμβουλίου κατόπιν διατυπώσεως της γνώμης του Κοινοβουλίου – Απουσία νέας διαβουλεύσεως με το Κοινοβούλιο – Άρθρο 98, παράγραφος 2 – Κύρος – Μη εφαρμογή μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ στις ηλεκτρονικές παραδόσεις ψηφιακών βιβλίων – Αρχή της ίσης μεταχειρίσεως – Συγκρισιμότητα των δύο καταστάσεων – Ηλεκτρονική παράδοση ψηφιακών βιβλίων και παράδοσή τους επί κάθε άλλου υλικού υποθέματος»

Στην υπόθεση C‑390/15,

με αντικείμενο αίτηση προδικαστικής αποφάσεως δυνάμει του άρθρου 267 ΣΛΕΕ, που υπέβαλε το Trybunał Konstytucyjny (Συνταγματικό Δικαστήριο, Πολωνία) με απόφαση της 7ης Ιουλίου 2015, η οποία περιήλθε στο Δικαστήριο στις 20 Ιουλίου 2015, στο πλαίσιο της δίκης

Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO)

παρισταμένων των:

Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej,

Prokurator Generalny,

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ (τμήμα μείζονος συνθέσεως),

συγκείμενο από τους K. Lenaerts, Πρόεδρο, A. Tizzano, αντιπρόεδρο, R. Silva de Lapuerta και L. Bay Larsen, προέδρους τμήματος, J. Malenovský (εισηγητή), J.‑C. Bonichot, A. Arabadjiev, C. Toader, M. Safjan, E. Jarašiūnas, C. G. Fernlund, C. Vajda και S. Rodin, δικαστές,

γενική εισαγγελέας: J. Kokott

γραμματέας: M. Aleksejev, διοικητικός υπάλληλος,

έχοντας υπόψη την έγγραφη διαδικασία και κατόπιν της επ’ ακροατηρίου συζητήσεως της 14ης Ιουνίου 2016,

λαμβάνοντας υπόψη τις παρατηρήσεις που υπέβαλαν:

–        ο Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO), εκπροσωπούμενος από A. Bodnar, Rzecznik Praw Obywatelskich, καθώς και από τον M. Wróblewski και την A. Grzelak,

–        ο Prokurator Generalny, εκπροσωπούμενος από τον R. Hernand,

–        η Πολωνική Κυβέρνηση, εκπροσωπούμενη από τον B. Majczyna και τις A. Miłkowska και K. Maćkowska,

–        η Ελληνική Κυβέρνηση, εκπροσωπούμενη από τον Κ. Γεωργιάδη και τη Σ. Παπαϊωάννου,

–        το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εκπροσωπούμενο από την E. Moro, την Ε. Χατζηιωακειμίδου και τον K. Pleśniak,

–        η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εκπροσωπούμενη από τις L. Lozano Palacios και M. Owsiany-Hornung,

αφού άκουσε τη γενική εισαγγελέα που ανέπτυξε τις προτάσεις της κατά τη συνεδρίαση της 8ης Σεπτεμβρίου 2016,

εκδίδει την ακόλουθη

Απόφαση

1        Η αίτηση προδικαστικής αποφάσεως αφορά το κύρος του άρθρου 98, παράγραφος 2, και του σημείου 6 του παραρτήματος III της οδηγίας 2006/112/ΕΚ του Συμβουλίου, της 28ης Νοεμβρίου 2006, σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας (ΕΕ 2006, L 347, σ. 1), όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2009/47/ΕΚ του Συμβουλίου, της 5ης Μαΐου 2009 (ΕΕ 2009, L 116, σ. 18, στο εξής: τροποποιημένη οδηγία 2006/112).

2        Η αίτηση αυτή υποβλήθηκε στο πλαίσιο της εξετάσεως από το αιτούν δικαστήριο αιτήσεως με την οποία ο Rzecznik Praw Obywatelskich (συνήγορος του πολίτη, Πολωνία) ζήτησε να διαπιστωθεί ότι αντιβαίνουν στο πολωνικό Σύνταγμα εθνικές διατάξεις που αποκλείουν την εφαρμογή μειωμένου συντελεστή φόρου προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) στην ηλεκτρονική παράδοση ψηφιακών βιβλίων και άλλων ψηφιακών εκδόσεων.

 Το νομικό πλαίσιο

 Το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης

–       Η έκτη οδηγία

3        Το άρθρο 12, παράγραφος 3, στοιχείο αʹ, της έκτης οδηγίας 77/388/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 17ης Μαΐου 1977, περί εναρμονίσεως των νομοθεσιών των κρατών μελών, των σχετικών με τους φόρους κύκλου εργασιών – Κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας: ομοιόμορφη φορολογική βάση (ΕΕ ειδ. έκδ. 09/001, σ. 49, στο εξής: έκτη οδηγία), όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2001/4/ΕΚ του Συμβουλίου, της 19ης Ιανουαρίου 2001 (ΕΕ 2001, L 22, σ. 17), προέβλεπε τα εξής:

«Ο κανονικός συντελεστής του φόρου προστιθέμενης αξίας ορίζεται από τα κράτη μέλη ως ποσοστό της βάσης επιβολής φόρου που είναι το ίδιο για τις παραδόσεις αγαθών και για την παροχή υπηρεσιών. Από την 1η Ιανουαρίου 2001 και μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2005, το ποσοστό αυτό δεν μπορεί να είναι κατώτερο του 15 %.

[...]

Τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να εφαρμόζουν ένα ή δύο μειωμένους συντελεστές. Οι συντελεστές αυτοί ορίζονται ως ποσοστό της φορολογητέας βάσης το οποίο δεν μπορεί να είναι κατώτερο του 5 % και εφαρμόζονται μόνο στις παραδόσεις αγαθών και στις παροχές υπηρεσιών των κατηγοριών που προβλέπονται στο παράρτημα Η.»

4        Κατά το άρθρο 1 της οδηγίας 2002/38/ΕΚ του Συμβουλίου, της 7ης Μαΐου 2002, για την τροποποίηση και την προσωρινή τροποποίηση της οδηγίας 77/388/ΕΟΚ όσον αφορά το σύστημα φόρου προστιθεμένης αξίας που εφαρμόζεται στις ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές υπηρεσίες και σε ορισμένες υπηρεσίες που παρέχονται ηλεκτρονικά (ΕΕ 2002, L 128, σ. 41):

«Η οδηγία 77/388/ΕΟΚ τροποποιείται προσωρινά, ως εξής:

1.      Στο άρθρο 9:

α)      στην παράγραφο 2 στοιχείο ε), η τελεία αντικαθίσταται από κόμμα και προστίθενται οι ακόλουθες περιπτώσεις:

–        “[...]

–        παροχή υπηρεσιών ηλεκτρονικά, μεταξύ άλλων, εκείνων που περιγράφονται στο παράρτημα ΙΒ.”

[...]

2.      Στο άρθρο 12 παράγραφος 3 στοιχείο α), προστίθεται το ακόλουθο τέταρτο εδάφιο:

–        “Το τρίτο εδάφιο δεν εφαρμόζεται στις υπηρεσίες που αναφέρονται στην τελευταία περίπτωση του στοιχείου ε) της παραγράφου 2 του άρθρου 9.”»

5        Η έκτη οδηγία καταργήθηκε και αντικαταστάθηκε από την οδηγία 2006/112, η οποία τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2007.

–       Η οδηγία 2006/112

6        Το άρθρο 14, παράγραφος 1, της τροποποιημένης οδηγίας 2006/112 ορίζει τα εξής:

«Ως “παράδοση αγαθών” θεωρείται η μεταβίβαση του δικαιώματος να διαθέτει κάποιος, ως κύριος, ενσώματο αγαθό.»

7        Το άρθρο 24, παράγραφος 1, της οδηγίας αυτής προβλέπει τα εξής:

«Ως “παροχή υπηρεσιών” νοείται κάθε πράξη η οποία δεν αποτελεί παράδοση αγαθών.»

8        Το άρθρο 25 της εν λόγω οδηγίας ορίζει τα εξής:

«Η παροχή υπηρεσιών μπορεί να συνίσταται, μεταξύ άλλων, σε μία από τις ακόλουθες πράξεις:

α)      στην εκχώρηση άυλου αγαθού, το οποίο αντιπροσωπεύεται ή όχι από τίτλο,

[...]».

9        Το άρθρο 96 της τροποποιημένης οδηγίας 2006/112 ορίζει τα εξής:

«Τα κράτη μέλη εφαρμόζουν κανονικό συντελεστή ΦΠΑ που καθορίζεται από κάθε κράτος μέλος ως ποσοστό της βάσης επιβολής του φόρου που είναι το ίδιο για τις παραδόσεις αγαθών και για τις παροχές υπηρεσιών.»

10      Το άρθρο 98, παράγραφοι 1 και 2, της ως άνω οδηγίας έχει ως εξής:

«1.      Τα κράτη μέλη μπορούν να εφαρμόζουν έναν ή δύο μειωμένους συντελεστές.

2.      Οι μειωμένοι συντελεστές εφαρμόζονται μόνο στις παραδόσεις αγαθών και στις παροχές υπηρεσιών των κατηγοριών που περιλαμβάνονται στο παράρτημα ΙΙΙ.

Οι μειωμένοι συντελεστές δεν εφαρμόζονται στις ηλεκτρονικά παρεχόμενες υπηρεσίες.»

11      Το σημείο 6 του παραρτήματος III της οδηγίας 2006/112, όπως αυτό είχε πριν από την έναρξη ισχύος της οδηγίας 2009/47, αφορούσε:

«[την] παράδοση βιβλίων, περιλαμβανομένων και των χρησιδανειζόμενων από βιβλιοθήκες (καθώς και παντός είδους φυλλαδίων και παρομοίων εντύπων, εικονογραφημένων βιβλίων και βιβλίων ιχνογραφίας και χρωματισμού για παιδιά, μουσικής τυπωμένης ή χειρόγραφης, χαρτών και στοιχείων υδρογραφικών και άλλων), εφημερίδων και περιοδικών, εκτός από έντυπα εξ ολοκλήρου ή κατά κύριο λόγο διαφημιστικά».

12      Στις 7 Ιουλίου 2008, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 2006/112 όσον αφορά τους μειωμένους συντελεστές φόρου προστιθέμενης αξίας [COM(2008) 428 τελικό, στο εξής: πρόταση οδηγίας], η οποία προέβλεπε την αντικατάσταση του σημείου 6 του παραρτήματος III της οδηγίας 2006/112, όπως αυτό είχε πριν από την έναρξη ισχύος της οδηγίας 2009/47, με το εξής κείμενο:

«[Η] προμήθεια, συμπεριλαμβανομένου του χρησιδανεισμού από βιβλιοθήκες, βιβλίων (στα οποία περιλαμβάνονται τα παντός είδους φυλλάδια, έντυπα και παρόμοιο έντυπο υλικό, τα παιδικά εικονογραφημένα βιβλία και τετράδια ιχνογραφίας και χρωματισμού, οι έντυπες ή χειρόγραφες μουσικές παρτιτούρες, οι χάρτες και οι υδρογραφικοί ή παρόμοιοι χάρτες, καθώς και ακουστικά βιβλία, CD, CD-ROM ή κάθε άλλο παρόμοιο υλικό υπόστρωμα, που αναπαράγουν βασικά το ίδιο πληροφοριακό περιεχόμενο με τα έντυπα βιβλία), εφημερίδων και περιοδικών, εκτός από υλικό που προορίζεται αποκλειστικά ή κατά κύριο λόγο για διαφημιστικούς σκοπούς».

13      Με νομοθετικό ψήφισμα της 19ης Φεβρουαρίου 2009, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε την πρόταση οδηγίας, με ορισμένες τροπολογίες. Καμία από τις τροπολογίες που ψηφίστηκαν από το Κοινοβούλιο δεν αφορούσε το κείμενο που πρότεινε η Επιτροπή προς αντικατάσταση του σημείου 6 του παραρτήματος III της οδηγίας 2006/112, όπως αυτό είχε πριν από την έναρξη ισχύος της οδηγίας 2009/47.

14      Στις 5 Μαΐου 2009, το Κοινοβούλιο ενέκρινε το οριστικό κείμενο της οδηγίας 2009/47. Το σημείο 6 του παραρτήματος ΙΙΙ της τροποποιημένης οδηγίας 2006/112 έχει πλέον ως εξής:

«[Η] παράδοση, συμπεριλαμβανομένου του χρησιδανεισμού από βιβλιοθήκες, βιβλίων σε όλες τις μορφές (στα οποία περιλαμβάνονται τα παντός είδους φυλλάδια, έντυπα και παρόμοιο έντυπο υλικό, τα παιδικά εικονογραφημένα βιβλία και τετράδια ιχνογραφίας και χρωματισμού, οι έντυπες ή χειρόγραφες μουσικές παρτιτούρες, οι χάρτες και οι υδρογραφικοί ή παρόμοιοι χάρτες), εφημερίδων και περιοδικών, εκτός από υλικό που προορίζεται εξ ολοκλήρου ή κατά κύριο λόγο για διαφημιστικούς σκοπούς».

 Το πολωνικό δίκαιο

15      Σύμφωνα με το άρθρο 146, καθώς και με το άρθρο 41, παράγραφοι 2 και 2a, του ustawa o podatku od towarów i usług (νόμου περί φόρου επί των αγαθών και των υπηρεσιών), της 11ης Μαρτίου 2004, όπως αυτός ίσχυε κατά τον χρόνο των πραγματικών περιστατικών της υποθέσεως της κύριας δίκης (Dz. U. του 2011, αριθ. 177, θέση 1054, στο εξής: νόμος περί ΦΠΑ), σε συνδυασμό με τις θέσεις 72 έως 75 του παραρτήματος 3 καθώς και τις θέσεις 32 έως 35 του παραρτήματος 10 του ίδιου νόμου, οι παραδόσεις εντύπων εκδόσεων ή εκδόσεων επί υλικού υποθέματος υπόκεινται σε μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ. Αντιθέτως, ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ δεν ισχύει για την ηλεκτρονική διαβίβαση εκδόσεων.

 Η διαφορά της κύριας δίκης και τα προδικαστικά ερωτήματα

16      Με την από 6 Δεκεμβρίου 2013 αίτησή του ο Συνήγορος του Πολίτη ζήτησε από το Trybunał Konstytucyjny (Συνταγματικό Δικαστήριο, Πολωνία) να διαπιστώσει ότι, αφενός, οι θέσεις 72 έως 75 του παραρτήματος 3 του νόμου περί ΦΠΑ, σε συνδυασμό με το άρθρο 41, παράγραφος 2, του νόμου αυτού, και, αφετέρου, οι θέσεις 32 έως 35 του παραρτήματος 10 του εν λόγω νόμου, σε συνδυασμό με το άρθρο 41, παράγραφος 2a, του ίδιου ως άνω νόμου, είναι αντίθετες προς το πολωνικό Σύνταγμα κατά το μέτρο που προβλέπουν ότι οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ εφαρμόζονται μόνο στις εκδόσεις που διατίθενται επί υλικού υποθέματος και όχι στις ηλεκτρονικά διαβιβαζόμενες εκδόσεις.

17      Στο πλαίσιο της κύριας δίκης, ο Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Πρόεδρος της Δίαιτας της Δημοκρατίας της Πολωνίας) και ο Prokurator Generalny (γενικός εισαγγελέας, Πολωνία) επισήμαναν ότι, δεδομένου ότι οι επίμαχες διατάξεις θεσπίστηκαν για τη μεταφορά στο εσωτερικό δίκαιο του άρθρου 98, παράγραφος 2, και του σημείου 6 του παραρτήματος III της τροποποιημένης οδηγίας 2006/112, ενδεχόμενη απόκλιση εκ μέρους του Πολωνού νομοθέτη θα σήμαινε παράβαση των υποχρεώσεων που υπέχει από το δίκαιο της Ένωσης. Η ίδια γνώμη υποστηρίχθηκε και από τα μέλη της Πολωνικής Κυβερνήσεως που κλήθηκαν από το αιτούν δικαστήριο να διατυπώσουν την άποψή τους στο πλαίσιο της υποθέσεως της κύριας δίκης.

18      Το αιτούν δικαστήριο εκτιμά ότι υπάρχουν αμφιβολίες σχετικά με το κύρος των δύο ως άνω διατάξεων της τροποποιημένης οδηγίας 2006/112.

19      Κατά πρώτον, το αιτούν δικαστήριο επισημαίνει ότι η οδηγία 2009/47, από την οποία προέρχεται το σημείο 6 του παραρτήματος III της τροποποιημένης οδηγίας 2006/112, ενδέχεται να πάσχει διαδικαστική πλημμέλεια κατά το μέτρο που η διατύπωση του σημείου αυτού διαφέρει από εκείνη που περιείχε η πρόταση οδηγίας που είχε διαβιβαστεί στο Κοινοβούλιο.

20      Κατά δεύτερον, το εν λόγω δικαστήριο εκτιμά ότι το άρθρο 98, παράγραφος 2, της τροποποιημένης οδηγίας 2006/112, σε συνδυασμό με το σημείο 6 του παραρτήματος III της ίδιας οδηγίας, ενδέχεται να παραβιάζει την αρχή της φορολογικής ουδετερότητας. Συγκεκριμένα, μολονότι τόσο τα ψηφιακά βιβλία που διατίθενται επί υλικού υποθέματος όσο και εκείνα που διαβιβάζονται ηλεκτρονικά έχουν ανάλογες ιδιότητες και ικανοποιούν τις ίδιες ανάγκες των καταναλωτών, εντούτοις το εν λόγω άρθρο 98, παράγραφος 2, επιτρέπει την εφαρμογή μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ μόνο στην παράδοση ψηφιακών βιβλίων επί υλικού υποθέματος.

21      Ως εκ τούτου, το Trybunał Konstytucyjny (Συνταγματικό Δικαστήριο) αποφάσισε να αναστείλει την ενώπιόν του διαδικασία και να υποβάλει στο Δικαστήριο τα ακόλουθα προδικαστικά ερωτήματα:

«1)      Είναι το σημείο 6 του παραρτήματος ΙΙΙ της τροποποιημένης οδηγίας 2006/112 άκυρο για τον λόγο ότι δεν τηρήθηκε κατά τη νομοθετική διαδικασία ο ουσιώδης τύπος της διαβουλεύσεως με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο;

2)      Είναι το άρθρο 98, παράγραφος 2, σε συνδυασμό με το σημείο 6 του παραρτήματος ΙΙΙ της εν λόγω τροποποιημένης οδηγίας 2006/112, άκυρο για τον λόγο ότι παραβιάζει την αρχή της φορολογικής ουδετερότητας, καθόσον αποκλείει την εφαρμογή των μειωμένων φορολογικών συντελεστών σε βιβλία τα οποία εκδίδονται σε ψηφιακή μορφή και σε άλλες ηλεκτρονικές εκδόσεις;»

 Επί των προδικαστικών ερωτημάτων

 Επί του πρώτου ερωτήματος

22      Με το πρώτο ερώτημα, το αιτούν δικαστήριο ζητεί κατ’ ουσίαν να διευκρινιστεί αν το σημείο 6 του παραρτήματος III της τροποποιημένης οδηγίας 2006/112 είναι άκυρο λόγω παραβάσεως ουσιώδους τύπου κατά τη νομοθετική διαδικασία που προηγήθηκε της θεσπίσεώς του. Συγκεκριμένα, δεδομένου ότι το γράμμα του σημείου 6 του παραρτήματος III της τροποποιημένης οδηγίας 2006/112 διαφέρει από το κείμενο που περιείχε η πρόταση οδηγίας βάσει της οποίας έγινε η διαβούλευση με το Κοινοβούλιο, το αιτούν δικαστήριο διερωτάται αν έπρεπε να ζητηθεί εκ νέου η γνώμη του Κοινοβουλίου.

23      Εν προκειμένω, επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με το άρθρο 93 ΣΕΚ, νυν άρθρο 113 ΣΛΕΕ, το οποίο προβλέπει ειδική νομοθετική διαδικασία, πριν από την έκδοση της οδηγίας 2009/47 και, κατά συνέπεια, πριν από την αντικατάσταση με την οδηγία αυτή του σημείου 6 του παραρτήματος III της οδηγίας 2006/112 έπρεπε να προηγηθεί διαβούλευση με το Κοινοβούλιο.

24      Πράγματι, η νομότυπη διαβούλευση με το Κοινοβούλιο στις προβλεπόμενες από τη Συνθήκη ΕΚ, νυν Συνθήκη ΛΕΕ, περιπτώσεις αποτελεί ουσιώδη τύπο, η μη τήρηση του οποίου συνεπάγεται την ακυρότητα της οικείας πράξεως (απόφαση της 10ης Μαΐου 1995, Κοινοβούλιο κατά Συμβουλίου, C‑417/93, EU:C:1995:127, σκέψη 9).

25      Ειδικότερα, η αποτελεσματική συμμετοχή του Κοινοβουλίου στη νομοθετική διαδικασία αποτελεί, σύμφωνα με τις προβλεπόμενες από τη Συνθήκη διαδικασίες, ουσιώδες στοιχείο της θεσμικής ισορροπίας που επιδιώκει η Συνθήκη, ιδίως στο μέτρο που η αρμοδιότητά του αυτή αποτελεί την έκφραση θεμελιώδους δημοκρατικής αρχής, σύμφωνα με την οποία οι λαοί συμμετέχουν στην άσκηση της εξουσίας μέσω μιας αντιπροσωπευτικής συνελεύσεως (βλ., επ’ αυτού, αποφάσεις της 5ης Ιουλίου 1995, Κοινοβούλιο κατά Συμβουλίου, C‑21/94, EU:C:1995:220, σκέψη 17, και της 10ης Ιουνίου 1997, Κοινοβούλιο κατά Συμβουλίου, C‑392/95, EU:C:1997:289, σκέψη 14).

26      Η υποχρέωση διαβουλεύσεως με το Κοινοβούλιο κατά τη νομοθετική διαδικασία, στις προβλεπόμενες από τη Συνθήκη περιπτώσεις, συνεπάγεται την υποχρέωση νέας διαβουλεύσεως οσάκις το τελικώς εγκριθέν κείμενο, εξεταζόμενο στο σύνολό του, αποκλίνει ουσιωδώς από εκείνο επί του οποίου το Κοινοβούλιο έχει ήδη γνωμοδοτήσει, πλην των περιπτώσεων εκείνων όπου οι τροποποιήσεις ανταποκρίνονται, κατ’ ουσίαν, στις επιθυμίες που εξέφρασε το ίδιο το Κοινοβούλιο (βλ., επ’ αυτού, απόφαση της 5ης Οκτωβρίου 1994, Γερμανία κατά Συμβουλίου, C‑280/93, EU:C:1994:367, σκέψη 38 και εκεί παρατιθέμενη νομολογία).

27      Ως εκ τούτου, πρέπει να εξεταστεί αν το γράμμα του σημείου 6 του παραρτήματος III της τροποποιημένης οδηγίας 2006/112 αποκλίνει ουσιωδώς από το κείμενο που περιείχε η πρόταση οδηγίας βάσει της οποίας έγινε η διαβούλευση με το Κοινοβούλιο.

28      Ως προς το ζήτημα αυτό, επισημαίνεται ότι κατά το σημείο 6 του παραρτήματος ΙΙΙ της οδηγίας 2006/112, όπως αυτό είχε στην πρόταση οδηγίας, στις παραδόσεις αγαθών και στις παροχές υπηρεσιών που μπορούν να υπαχθούν στους μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ θα περιλαμβάνονταν στο εξής «η προμήθεια, συμπεριλαμβανομένου του χρησιδανεισμού από βιβλιοθήκες, βιβλίων (στα οποία περιλαμβάνονται τα παντός είδους φυλλάδια, έντυπα και παρόμοιο έντυπο υλικό, τα παιδικά εικονογραφημένα βιβλία και τετράδια ιχνογραφίας και χρωματισμού, οι έντυπες ή χειρόγραφες μουσικές παρτιτούρες, οι χάρτες και οι υδρογραφικοί ή παρόμοιοι χάρτες), καθώς και ακουστικά βιβλία, CD, CD-ROM ή κάθε άλλο παρόμοιο υλικό υπόθεμα, που αναπαράγουν βασικά το ίδιο πληροφοριακό περιεχόμενο με τα έντυπα βιβλία, εφημερίδων και περιοδικών, εκτός από υλικό που προορίζεται αποκλειστικά ή κατά κύριο λόγο για διαφημιστικούς σκοπούς».

29      Στο σημείο 6 του παραρτήματος ΙΙΙ της τροποποιημένης οδηγίας 2006/112 γίνεται αναφορά στην «παράδοση, συμπεριλαμβανομένου του χρησιδανεισμού από βιβλιοθήκες, βιβλίων σε όλες τις μορφές (στα οποία περιλαμβάνονται τα παντός είδους φυλλάδια, έντυπα και παρόμοιο έντυπο υλικό, τα παιδικά εικονογραφημένα βιβλία και τετράδια ιχνογραφίας και χρωματισμού, οι έντυπες ή χειρόγραφες μουσικές παρτιτούρες, οι χάρτες και οι υδρογραφικοί ή παρόμοιοι χάρτες), εφημερίδων και περιοδικών, εκτός από υλικό που προορίζεται εξ ολοκλήρου ή κατά κύριο λόγο για διαφημιστικούς σκοπούς».

30      Από την αντιπαραβολή του κειμένου της προτάσεως οδηγίας και του γράμματος του σημείου 6 του παραρτήματος III της τροποποιημένης οδηγίας 2006/112 προκύπτει ότι το ως άνω σημείο διαφέρει από την εν λόγω επίμαχη πρόταση καθόσον δεν αναφέρει, ως μορφές υλικού υποθέματος για τις οποίες μπορεί να εφαρμοστεί μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ, τα «ακουστικά βιβλία, CD [και] CD‑ROM», τα οποία περιλαμβάνονται στην απαρίθμηση που περιείχε η εν λόγω πρόταση, ούτε κάνει ρητή μνεία στα βιβλία «που αναπαράγουν βασικά το ίδιο πληροφοριακό περιεχόμενο με τα έντυπα βιβλία», σε αντίθεση με την εν λόγω πρόταση, αλλά κάνει αναφορά στην παράδοση βιβλίων «σε όλες τις μορφές».

31      Εντούτοις, από τις διαφορές αυτές δεν μπορεί να συναχθεί το συμπέρασμα ότι το σημείο 6 του παραρτήματος III της τροποποιημένης οδηγίας 2006/112 αποκλίνει ουσιωδώς από το κείμενο που περιείχε η πρόταση οδηγίας.

32      Πράγματι, δεδομένου ότι στην ως άνω πρόταση γινόταν ρητή αναφορά και στα βιβλία που παρέχονται με «κάθε άλλο παρόμοιο υλικό υπόθεμα» με τα έντυπα βιβλία, τα ακουστικά βιβλία, τα CD και τα CD-ROM, πρέπει να γίνει δεκτό ότι η απαρίθμηση την οποία περιείχε η ως άνω πρόταση δεν ήταν περιοριστική αλλά είχε ως σκοπό να καταδείξει, όπως άλλωστε και το γράμμα του σημείου 6 του παραρτήματος III της τροποποιημένης οδηγίας 2006/112 το οποίο ενέκρινε εν τέλει το Συμβούλιο, ότι καλύπτονταν όλα τα πιθανά υλικά υποθέματα.

33      Ομολογουμένως, το σημείο 6 του παραρτήματος III της τροποποιημένης οδηγίας 2006/112 δεν αναφέρει ρητώς ότι, για να είναι δυνατή η εφαρμογή μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ, τα συγκεκριμένα υλικά υποθέματα πρέπει να αναπαράγουν βασικά το ίδιο πληροφοριακό περιεχόμενο με τα έντυπα βιβλία. Εντούτοις, εφόσον το ως άνω σημείο, κατά το γράμμα του, αφορά μόνο τα «βιβλία», όρο που κατά τη συνήθη του έννοια χρησιμοποιείται για έντυπα, συνάγεται ότι, για να εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της εν λόγω διατάξεως, τα συγκεκριμένα υποθέματα πρέπει να αναπαράγουν βασικά το ίδιο πληροφοριακό περιεχόμενο με τα έντυπα βιβλία.

34      Κατά συνέπεια, διαπιστώνεται ότι, όπως έκρινε το Δικαστήριο στη σκέψη 53 της αποφάσεως της 5ης Μαρτίου 2015, Επιτροπή κατά Λουξεμβούργου (C‑502/13, EU:C:2015:143), το γράμμα του σημείου 6 του παραρτήματος ΙΙΙ της τροποποιημένης οδηγίας 2006/112 δεν είναι κάτι περισσότερο από απλή φραστική απλοποίηση του κειμένου της προτάσεως οδηγίας του οποίου η ουσία διατηρήθηκε πλήρως.

35      Υπό τις συνθήκες αυτές, το Συμβούλιο δεν είχε υποχρέωση νέας διαβουλεύσεως με το Κοινοβούλιο.

36      Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι το σημείο 6 του παραρτήματος III της τροποποιημένης οδηγίας 2006/112 δεν είναι άκυρο λόγω παραβάσεως ουσιώδους τύπου κατά τη νομοθετική διαδικασία που προηγήθηκε της θεσπίσεώς του.

 Επί του δευτέρου ερωτήματος

37      Με το δεύτερο ερώτημα, το αιτούν δικαστήριο ζητεί να διευκρινιστεί αν το άρθρο 98, παράγραφος 2, σε συνδυασμό με το σημείο 6 του παραρτήματος ΙΙΙ της τροποποιημένης οδηγίας 2006/112, είναι άκυρο για τον λόγο ότι παραβιάζει την αρχή της φορολογικής ουδετερότητας, καθόσον αποκλείει την εφαρμογή των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στις παραδόσεις ηλεκτρονικών βιβλίων και άλλων ηλεκτρονικών εκδόσεων.

 Προκαταρκτικές παρατηρήσεις

38      Κατά πρώτον, επισημαίνεται ότι, μολονότι το αιτούν δικαστήριο αναφέρεται στο ερώτημά του στην αρχή της φορολογικής ουδετερότητας, από την απόφαση περί παραπομπής προκύπτει ότι θέτει κατ’ ουσίαν το ζήτημα του κύρους του άρθρου 98, παράγραφος 2, της τροποποιημένης οδηγίας 2006/112, σε συνδυασμό με το σημείο 6 του παραρτήματος III της ίδιας οδηγίας, υπό το πρίσμα της αρχής της ίσης μεταχειρίσεως, όπως αυτή κατοχυρώνεται στο άρθρο 20 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής: Χάρτης).

39      Κατά δεύτερον, μολονότι το αιτούν δικαστήριο αναφέρεται στο ερώτημά του όχι μόνο στα ηλεκτρονικά βιβλία αλλά και στις «άλλες ηλεκτρονικές εκδόσεις», επίσης από την απόφαση περί παραπομπής προκύπτει ότι οι αμφιβολίες που εκφράζει αφορούν αποκλειστικά την τυχόν άνιση μεταχείριση, στο πλαίσιο της τροποποιημένης οδηγίας 2006/112, των παραδόσεων ψηφιακών βιβλίων ανάλογα με το αν διατίθενται επί υλικού υποθέματος ή διαβιβάζονται ηλεκτρονικώς.

40      Υπό τις συνθήκες αυτές, πρέπει να γίνει δεκτό ότι το αιτούν δικαστήριο ζητεί, κατ’ ουσίαν, να διευκρινιστεί αν το άρθρο 98, παράγραφος 2, της τροποποιημένης οδηγίας 2006/112, σε συνδυασμό με το σημείο 6 του παραρτήματος ΙΙΙ της ίδιας οδηγίας, είναι άκυρο για τον λόγο ότι αποκλείει κάθε δυνατότητα των κρατών μελών να εφαρμόζουν μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ στις ηλεκτρονικές παραδόσεις ψηφιακών βιβλίων, κατά παραβίαση της αρχής της ίσης μεταχειρίσεως, όπως αυτή κατοχυρώνεται στο άρθρο 20 του Χάρτη.

 Εκτίμηση του Δικαστηρίου

41      Υπενθυμίζεται ευθύς εξ αρχής ότι, κατά πάγια νομολογία του Δικαστηρίου, η αρχή της ίσης μεταχειρίσεως επιβάλλει να μην αντιμετωπίζονται παρόμοιες καταστάσεις κατά τρόπο διαφορετικό και να μην αντιμετωπίζονται διαφορετικές καταστάσεις καθ’ όμοιο τρόπο, εκτός αν η διαφοροποίηση δικαιολογείται αντικειμενικώς (αποφάσεις της 12ης Νοεμβρίου 2014, Guardian Industries και Guardian Europe κατά Επιτροπής, C‑580/12 P, EU:C:2014:2363, σκέψη 51, και της 4ης Μαΐου 2016, Pillbox 38, C‑477/14, EU:C:2016:324, σκέψη 35).

–       Επί της διαφορετικής μεταχειρίσεως παρόμοιων καταστάσεων

42      Κατά πάγια νομολογία του Δικαστηρίου, τα διαφοροποιητικά στοιχεία των καταστάσεων και η τυχόν ομοιότητά τους πρέπει να προσδιορίζονται και να εκτιμώνται υπό το πρίσμα του αντικειμένου και του σκοπού των επίμαχων διατάξεων, εξυπακουομένου ότι πρέπει να λαμβάνονται υπόψη ως προς το ζήτημα αυτό οι αρχές και οι σκοποί του οικείου τομέα (βλ., επ’ αυτού, απόφαση της 16ης Δεκεμβρίου 2008, Arcelor Atlantique et Lorraine κ.λπ., C-127/07, EU:C:2008:728, σκέψη 26 καθώς και εκεί παρατιθέμενη νομολογία).

43      Εν προκειμένω, η διαφορετική μεταχείριση στην οποία αναφέρεται το αιτούν δικαστήριο προκύπτει από το ότι δεν επιτρέπεται στα κράτη μέλη να προβλέπουν την εφαρμογή μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ στις ηλεκτρονικές παραδόσεις ψηφιακών βιβλίων, ενώ η εφαρμογή μειωμένου συντελεστή είναι δυνατή στις παραδόσεις ψηφιακών βιβλίων επί κάθε υλικού υποθέματος. Κατά συνέπεια, πρέπει να προσδιοριστούν τα χαρακτηριστικά στοιχεία των δύο καταστάσεων, καθώς και η τυχόν ομοιότητά τους, και να εξεταστούν υπό το πρίσμα των σκοπών που επιδίωκε ο νομοθέτης, επιτρέποντας στα κράτη μέλη την εφαρμογή μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ στις παραδόσεις ψηφιακών βιβλίων επί κάθε υλικού υποθέματος.

44      Επισημαίνεται ως προς το ζήτημα αυτό ότι η δυνατότητα των κρατών μελών να εφαρμόζουν μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ στις παραδόσεις εντύπων βιβλίων προβλέφθηκε για πρώτη φορά με την οδηγία 92/77/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 19ης Οκτωβρίου 1992, για τη συμπλήρωση του κοινού συστήματος του φόρου προστιθεμένης αξίας και την τροποποίηση της οδηγίας 77/388/ΕΟΚ (Προσέγγιση των συντελεστών ΦΠΑ) (ΕΕ 1992, L 316, σ. 1), το άρθρο 1 της οποίας προσέθεσε στην έκτη οδηγία παράρτημα Η με κατάλογο παραδόσεων αγαθών και παροχών υπηρεσιών δυνάμενων να υπαχθούν στους μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ, το δε σημείο 6 του παραρτήματος αυτού επαναλήφθηκε στο σημείο 6 του παραρτήματος III της οδηγίας 2006/112, όπως αυτή είχε πριν από την έναρξη ισχύος της οδηγίας 2009/47. Η οδηγία 2009/47 διεύρυνε τη δυνατότητα αυτή ώστε να περιλαμβάνει τις παραδόσεις βιβλίων «σε όλες τις μορφές».

45      Όπως επισήμανε η γενική εισαγγελέας στο σημείο 66 των προτάσεών της, σκοπός της εφαρμογής μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ στις παραδόσεις βιβλίων είναι η προώθηση της αναγνώσεως, είτε πρόκειται για λογοτεχνία είτε για συγγράμματα, εφημερίδες ή περιοδικά.

46      Πρέπει συνεπώς να γίνει δεκτό ότι η τροποποιημένη οδηγία 2006/112, επιτρέποντας στα κράτη μέλη την εφαρμογή μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στις παραδόσεις βιβλίων επί κάθε υλικού υποθέματος, υπηρετεί τον σκοπό αυτό.

47      Εξάλλου, το συμπέρασμα αυτό ενισχύεται από το γεγονός ότι το σημείο 6 του παραρτήματος III της τροποποιημένης οδηγίας 2006/112 αποκλείει την εφαρμογή μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ στις παραδόσεις που αφορούν «υλικό που προορίζεται εξ ολοκλήρου ή κατά κύριο λόγο για διαφημιστικούς σκοπούς». Πράγματι, χαρακτηριστικό του υλικού αυτού είναι ότι ουδόλως συντείνει στην επίτευξη του σκοπού που εκτέθηκε στη σκέψη 45 της παρούσας αποφάσεως.

48      Τούτου δοθέντος, κρίσιμο στοιχείο για την επίτευξη του σκοπού αυτού είναι η δυνατότητα πραγματικής προσβάσεως των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο περιεχόμενο των βιβλίων, χωρίς να είναι καθοριστικός ως προς το σημείο αυτό ο τρόπος παραδόσεώς τους.

49      Κατά συνέπεια, διαπιστώνεται ότι, λαμβανομένου υπόψη του σκοπού που επιδιώκει το άρθρο 98, παράγραφος 2, της τροποποιημένης οδηγίας 2006/112, σε συνδυασμό με το σημείο 6 του παραρτήματος III της ίδιας οδηγίας, η παράδοση ψηφιακών βιβλίων επί κάθε υλικού υποθέματος, αφενός, και η ηλεκτρονική παράδοση ψηφιακών βιβλίων, αφετέρου, αποτελούν παρόμοιες καταστάσεις.

50      Το ως άνω συμπέρασμα δεν αναιρείται από το ότι, σύμφωνα με το άρθρο 14, παράγραφος 1, της τροποποιημένης οδηγίας 2006/112, η παράδοση ψηφιακού βιβλίου επί υλικού υποθέματος είναι, κατ’ αρχήν, παράδοση αγαθού ενώ, σύμφωνα με το άρθρο 24, παράγραφος 1, και το άρθρο 25 της ίδιας οδηγίας, η ηλεκτρονική παράδοση ψηφιακού βιβλίου αποτελεί παροχή υπηρεσίας. Πράγματι, δεδομένου ότι οι κανόνες περί ΦΠΑ έχουν σκοπό η κατανάλωση αγαθών και η χρήση υπηρεσιών να φορολογούνται, κατ’ αρχήν, με τον ίδιο τρόπο, ο διαφορετικός αυτός νομικός χαρακτηρισμός δεν παρίσταται καθοριστικός υπό το πρίσμα του σκοπού που επιδιώκει το άρθρο 98, παράγραφος 2, της εν λόγω οδηγίας, σε συνδυασμό με το σημείο 6 του παραρτήματος III της ίδιας οδηγίας, όπως αυτός εκτέθηκε στη σκέψη 45 της παρούσας αποφάσεως.

51      Ως εκ τούτου, καθόσον το άρθρο 98, παράγραφος 2, της τροποποιημένης οδηγίας 2006/112, σε συνδυασμό με το σημείο 6 του παραρτήματος III της ίδιας οδηγίας, έχει ως αποτέλεσμα τον αποκλεισμό της εφαρμογής μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ στις ηλεκτρονικές παραδόσεις ψηφιακών βιβλίων, ενώ η εφαρμογή τέτοιου συντελεστή επιτρέπεται για τις παραδόσεις ψηφιακών βιβλίων επί κάθε υλικού υποθέματος, πρέπει να γίνει δεκτό ότι οι διατάξεις αυτές εισάγουν διαφορετική μεταχείριση δύο καταστάσεων οι οποίες είναι παρόμοιες υπό το πρίσμα του σκοπού που επιδιώκει ο νομοθέτης της Ένωσης.

–       Επί της δικαιολογήσεως

52      Στην περίπτωση που διαπιστώνεται διαφορετική μεταχείριση δύο παρόμοιων καταστάσεων, δεν συντρέχει παραβίαση της αρχής της ίσης μεταχειρίσεως εφόσον η διαφορετική αυτή μεταχείριση δικαιολογείται δεόντως (βλ., επ’ αυτού, απόφαση της 16ης Δεκεμβρίου 2008, Arcelor Atlantique et Lorraine κ.λπ., C‑127/07, EU:C:2008:728, σκέψη 46)

53      Κατά πάγια νομολογία του Δικαστηρίου, η διαφορετική μεταχείριση δικαιολογείται εφόσον σχετίζεται με σκοπό που επιδιώκεται νομίμως από το μέτρο με το οποίο αυτή εισάγεται και εφόσον είναι ανάλογη προς τον σκοπό αυτόν (βλ., επ’ αυτού, αποφάσεις της 17ης Οκτωβρίου 2013, Schaible, C‑101/12, EU:C:2013:661, σκέψη 77, και της 22ας Μαΐου 2014, Glatzel, C‑356/12, EU:C:2014:350, σκέψη 43)

54      Στο πλαίσιο αυτό, δεν αμφισβητείται ότι ο νομοθέτης της Ένωσης καλείται, κατά τη θέσπιση φορολογικής φύσεως μέτρου, να προβεί σε επιλογές πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής φύσεως και να σταθμίσει αντιτιθέμενα συμφέροντα ή να κάνει σύνθετες εκτιμήσεις. Κατά συνέπεια, στο πεδίο αυτό πρέπει να αναγνωριστεί ευρεία εξουσία εκτιμήσεως στον νομοθέτη της Ένωσης και, επομένως, ο δικαστικός έλεγχος της τηρήσεως των προϋποθέσεων που εκτέθηκαν στην προηγούμενη σκέψη της παρούσας αποφάσεως πρέπει να περιορίζεται στο κατά πόσο συντρέχει πρόδηλη πλάνη [βλ., επ’ αυτού, αποφάσεις της 10ης Δεκεμβρίου 2002, British American Tobacco (Investments) και Imperial Tobacco, C‑491/01, EU:C:2002:741, σκέψη 123, καθώς και της 17ης Οκτωβρίου 2013, Billerud Karlsborg και Billerud Skärblacka, C‑203/12, EU:C:2013:664, σκέψη 35].

55      Εν προκειμένω, υπενθυμίζεται ότι η διαφορετική μεταχείριση που διαπιστώθηκε στη σκέψη 51 της παρούσας αποφάσεως προκύπτει από το άρθρο 98, παράγραφος 2, της τροποποιημένης οδηγίας 2006/112, σε συνδυασμό με το σημείο 6 του παραρτήματος III της ίδιας οδηγίας, το οποίο αποκλείει την εφαρμογή μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ στην παροχή κάθε είδους υπηρεσίας που παρέχεται ηλεκτρονικά και, κατά συνέπεια, στις ηλεκτρονικές παραδόσεις ψηφιακών βιβλίων σε αντίθεση με τις παραδόσεις βιβλίων, τα οποία μπορεί να είναι και ψηφιακά, επί κάθε υλικού υποθέματος.

56      Ως προς το ζήτημα αυτό, από τις προπαρασκευαστικές εργασίες της οδηγίας 2002/38 προκύπτει ότι οι τροποποιήσεις που πρότεινε η Επιτροπή σχετικά με τη φορολόγηση των υπηρεσιών που παρέχονται ηλεκτρονικά αποτέλεσαν το πρώτο στάδιο εφαρμογής μιας νέας πολιτικής ΦΠΑ η οποία σκοπό είχε την απλούστευση και την ενίσχυση του συστήματος ΦΠΑ, ώστε να ενθαρρύνει τις νόμιμες εμπορικές συναλλαγές μέσα στην εσωτερική αγορά. Πράγματι, από τις ως άνω προπαρασκευαστικές εργασίες προκύπτει ότι το ηλεκτρονικό εμπόριο ενέχει σημαντικό δυναμικό δημιουργίας πλούτου και απασχολήσεως στην Ένωση και ότι η δημιουργία σαφούς και βέβαιου κανονιστικού περιβάλλοντος συνιστά ουσιώδες προαπαιτούμενο για τη δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης, μέσα στο οποίο οι επιχειρήσεις θα επενδύουν και θα εμπορεύονται.

57      Όπως διευκρίνισαν το Συμβούλιο και η Επιτροπή τόσο απαντώντας σε γραπτή ερώτηση του Δικαστηρίου όσο και κατά την επ’ ακροατηρίου συζήτηση, ο αποκλεισμός της εφαρμογής μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ στις ηλεκτρονικές παραδόσεις ψηφιακών βιβλίων κατά το άρθρο 98, παράγραφος 2, της τροποποιημένης οδηγίας 2006/112 πρέπει να γίνει αντιληπτός ως μέρος ιδιαίτερου καθεστώτος ΦΠΑ για το ηλεκτρονικό εμπόριο. Από τις διευκρινίσεις των ως άνω θεσμικών οργάνων προκύπτει ότι κρίθηκε αναγκαίο να υποβληθούν οι υπηρεσίες που παρέχονται ηλεκτρονικά σε σαφείς, απλούς και ομοιόμορφους κανόνες προκειμένου να μπορεί να προσδιοριστεί με βεβαιότητα ο εφαρμοστέος ΦΠΑ στις υπηρεσίες αυτές και να διευκολυνθεί έτσι η διαχείριση του φόρου αυτού από τους φορολογουμένους και τις εθνικές φορολογικές διοικήσεις.

58      Η νομιμότητα του σκοπού αυτού δεν μπορεί να αμφισβητηθεί ευλόγως.

59      Πράγματι, η αρχή της ασφαλείας δικαίου που διέπει τον εν λόγω σκοπό επιβάλλει οι ρυθμίσεις του δικαίου της Ένωσης να παρέχουν τη δυνατότητα στους ενδιαφερομένους να γνωρίζουν με ακρίβεια την έκταση των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεών τους για να δύνανται να λαμβάνουν τα μέτρα τους έχοντας πλήρη επίγνωση των δεδομένων (βλ., επ’ αυτού, απόφαση της 15ης Ιουλίου 2010, Επιτροπή κατά Ηνωμένου Βασιλείου, C-582/08, EU:C:2010:429, σκέψη 49 και εκεί παρατιθέμενη νομολογία).

60      Επιπλέον, το Δικαστήριο έχει κρίνει ότι αποτελεί θεμιτό σκοπό η θέσπιση από τον νομοθέτη γενικών κανόνων των οποίων να είναι ευχερής τόσο η εφαρμογή από τους οικονομικούς φορείς όσο και ο έλεγχος από τις αρμόδιες εθνικές αρχές (βλ., επ’ αυτού, απόφαση της 24ης Φεβρουαρίου 2015, Sopora, C-512/13, EU:C:2015:108, σκέψη 33).

61      Όσον αφορά την καταλληλότητα του μέτρου που προβλέπεται στο άρθρο 98, παράγραφος 2, της τροποποιημένης οδηγίας 2006/112, σε συνδυασμό με το σημείο 6 του παραρτήματος III της ίδιας οδηγίας, για την επίτευξη του επιδιωκόμενου σκοπού, όπως αυτός διευκρινίστηκε στις σκέψεις 56 και 57 της παρούσας αποφάσεως, η εκτίμηση στην οποία προέβη ο νομοθέτης της Ένωσης δεν φαίνεται να υπερβαίνει την εξουσία εκτιμήσεως που διαθέτει.

62      Πράγματι, ο νομοθέτης της Ένωσης, αποκλείοντας την εφαρμογή μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ στις υπηρεσίες που παρέχονται ηλεκτρονικά, απαλλάσσει τους υποκειμένους στον φόρο και τις εθνικές φορολογικές διοικήσεις από την υποχρέωση να εξετάζουν, για κάθε είδος ηλεκτρονικά παρεχόμενης υπηρεσίας, αν εμπίπτει στις υπηρεσίες για τις οποίες μπορεί να εφαρμοστεί τέτοιος συντελεστής δυνάμει του παραρτήματος III της τροποποιημένης οδηγίας 2006/112.

63      Συνεπώς, πρέπει να γίνει δεκτό ότι το επίμαχο μέτρο είναι κατάλληλο για την επίτευξη του σκοπού βέβαιου προσδιορισμού του εφαρμοστέου συντελεστή ΦΠΑ στις υπηρεσίες που παρέχονται ηλεκτρονικά και της συνακόλουθης διευκολύνσεως της διαχειρίσεως του φόρου αυτού από τους υποκειμένους στον φόρο και τις εθνικές φορολογικές διοικήσεις.

64      Όσον αφορά τη απαίτηση, που συνδέεται με την προϋπόθεση της αναλογικότητας, να επιλέγεται το λιγότερο επαχθές μεταξύ των λοιπών πιθανών κατάλληλων μέτρων και τα προκαλούμενα μειονεκτήματα να μην είναι δυσανάλογα σε σχέση με τους επιδιωκόμενους σκοπούς, επισημαίνεται ότι ο νομοθέτης της Ένωσης θα μπορούσε ενδεχομένως να έχει διαχωρίσει τις ηλεκτρονικές παραδόσεις ψηφιακών βιβλίων από τις υπηρεσίες που παρέχονται ηλεκτρονικά και, εν συνεχεία, να επιτρέψει την εφαρμογή μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ στα βιβλία αυτά.

65      Εντούτοις, μια τέτοια λύση θα αντέβαινε στον επιδιωκόμενο από τον νομοθέτη της Ένωσης σκοπό που αφορά την ανάγκη αντιμετωπίσεως της ανασφάλειας δικαίου που προκαλούν οι συνεχείς εξελίξεις στον τομέα των ηλεκτρονικά παρεχόμενων υπηρεσιών, η οποία αποτελεί τον λόγο του αποκλεισμού εκ μέρους του νομοθέτη της Ένωσης του συνόλου των υπηρεσιών αυτών από τον κατάλογο των πράξεων που μπορούν να υπαχθούν σε μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ δυνάμει του παραρτήματος III της τροποποιημένης οδηγίας 2006/112.

66      Αν γινόταν δεκτή, ως προς το ζήτημα αυτό, η δυνατότητα των κρατών μελών να εφαρμόζουν μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ στις ηλεκτρονικές παραδόσεις ψηφιακών βιβλίων, όπως και για τις παραδόσεις τέτοιων βιβλίων επί κάθε υλικού υποθέματος, θα θιγόταν κατ’ αποτέλεσμα η συνολική συνοχή του θεσπισθέντος από τον νομοθέτη της Ένωσης μέτρου που συνίσταται στον αποκλεισμό της δυνατότητας εφαρμογής μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ για όλες τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες.

67      Όσον αφορά το ενδεχόμενο διευρύνσεως της δυνατότητας εφαρμογής μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ σε όλες τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες, επισημαίνεται ότι η θέσπιση τέτοιου μέτρου θα συνεπαγόταν, γενικώς, άνιση μεταχείριση, σε σχέση με τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες, των μη ηλεκτρονικών υπηρεσιών, στις οποίες δεν μπορεί κατ’ αρχήν να εφαρμοστεί μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ.

68      Κατά συνέπεια, ο νομοθέτης της Ένωσης μπορούσε να κρίνει, στο πλαίσιο του περιθωρίου εκτιμήσεως που διαθέτει, ότι κανένα από τα δύο θεωρητικώς πιθανά μέτρα δεν ήταν κατάλληλο για την επίτευξη των σκοπών που αυτός επιδίωκε.

69      Πρέπει να προστεθεί ότι από τα άρθρα 4 και 5 της οδηγίας 2002/38, καθώς και από το άρθρο 6 της οδηγίας 2008/8/ΕΚ του Συμβουλίου, της 12ης Φεβρουαρίου 2008, για την τροποποίηση της οδηγίας 2006/112/ΕΚ όσον αφορά τον τόπο παροχής υπηρεσιών (ΕΕ 2008, L 44, σ. 11), προκύπτει ότι το Συμβούλιο προέβλεψε τη επανεξέταση του ιδιαίτερου φορολογικού καθεστώτος των ηλεκτρονικών υπηρεσιών, για να ληφθεί υπόψη η εμπειρία που θα έχει αποκτηθεί. Εξάλλου, η Επιτροπή, σε ανακοίνωσή της προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή σχετικά με ένα σχέδιο δράσης για τον ΦΠΑ [COM(2016) 148 final], δήλωσε την πρόθεσή της να εξετάσει το ενδεχόμενο εκπονήσεως προτάσεως οδηγίας σχετικά με την τροποποίηση της τροποποιημένης οδηγίας 2006/112.

70      Υπό τις συνθήκες αυτές, πρέπει να γίνει δεκτό ότι είναι δεόντως δικαιολογημένη η διαφορετική μεταχείριση που εισάγει το άρθρο 98, παράγραφος 2, της τροποποιημένης οδηγίας 2006/112, σε συνδυασμό με το σημείο 6 του παραρτήματος III της ίδιας οδηγίας, μεταξύ της ηλεκτρονικής παραδόσεως ψηφιακών βιβλίων και της παραδόσεως ψηφιακών βιβλίων επί κάθε υλικού υποθέματος.

71      Πρέπει, ως εκ τούτου, να διαπιστωθεί ότι το άρθρο 98, παράγραφος 2, της τροποποιημένης οδηγίας 2006/112, σε συνδυασμό με το σημείο 6 του παραρτήματος III της ίδιας οδηγίας, το οποίο αποκλείει τη δυνατότητα των κρατών μελών να εφαρμόζουν μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ στις ηλεκτρονικές παραδόσεις ψηφιακών βιβλίων ενώ επιτρέπει την εφαρμογή μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ στις παραδόσεις ψηφιακών βιβλίων επί κάθε υλικού υποθέματος, δεν παραβιάζει την αρχή της ίσης μεταχειρίσεως, όπως αυτή κατοχυρώνεται στο άρθρο 20 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων.

72      Από τις ανωτέρω σκέψεις συνάγεται ότι από την εξέταση των προδικαστικών ερωτημάτων δεν προέκυψε κανένα στοιχείο που να θίγει το κύρος του σημείου 6 του παραρτήματος III της τροποποιημένης οδηγίας 2006/112 ή του άρθρου 98, παράγραφος 2, της ίδιας οδηγίας, σε συνδυασμό με το ως άνω σημείο 6 του παραρτήματος III.

  Επί των δικαστικών εξόδων

73      Δεδομένου ότι η παρούσα διαδικασία έχει ως προς τους διαδίκους της κύριας δίκης τον χαρακτήρα παρεμπίπτοντος που ανέκυψε ενώπιον του εθνικού δικαστηρίου, σε αυτό εναπόκειται να αποφανθεί επί των δικαστικών εξόδων. Τα έξοδα στα οποία υποβλήθηκαν όσοι υπέβαλαν παρατηρήσεις στο Δικαστήριο, πλην των ως άνω διαδίκων, δεν αποδίδονται.

Για τους λόγους αυτούς, το Δικαστήριο (τμήμα μείζονος συνθέσεως) αποφαίνεται:

Από την εξέταση των προδικαστικών ερωτημάτων δεν προέκυψε κανένα στοιχείο που να θίγει το κύρος του σημείου 6 του παραρτήματος III της οδηγίας 2006/112/ΕΚ του Συμβουλίου, της 28ης Νοεμβρίου 2006, σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2009/47/ΕΚ του Συμβουλίου, της 5ης Μαΐου 2009, ή του άρθρου 98, παράγραφος 2, της ίδιας οδηγίας, σε συνδυασμό με το ως άνω σημείο 6 του παραρτήματος III.

(υπογραφές)

Αθήνα, 07/03/2017
Αρ. Πρωτ.:ΔΙΕΙΣΦΜΜ/174/350794
 
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝ. ΑΣΦ/ΣΗΣ και ΚΟΙΝ.ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ



ΓΕΝ. Δ/ΝΣΗ ΕΙΣΦΟΡΩΝ και ΕΛΕΓΧΩΝ
Δ/ΝΣΗ ΕΙΣΦΟΡΩΝ ΜΗ ΜΙΣΘΩΤΩΝ

Ταχ. Δ/νση :Σατωβριάνδου 18
10432 Αθήνα
Τηλέφωνο : 210-5288598, 210-5285690
:210-5285616
Fax: 210-5285599
Τηλέφ. Κέντρο: 1555
Email: tm.eisf.mmisth@efka.gov.gr

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ:11

Θέμα : Εισφορές Κατηγοριών Ελευθέρων Επαγγελματιών - Αυτοαπασχολούμενων οι οποίοι, με το προγενέστερο του Ν.4387/2016 καθεστώς, υπάγονταν στην ασφάλιση Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης πλην ΟΑΕΕ - ΕΤΑΑ.

Σχετικά : 1. Άρθρο 39 παρ. 18 Ν.4387/2016
2. Άρθρα 39 και 41 του Ν.4387/2016
3. Οι αριθμ. 1/2017 και 2/2017 Εγκύκλιες Οδηγίες της Δ/νσης Εισφορών Μη Μισθωτών.

Με τις διατάξεις των άρθρων 39 και 41 του Ν.4387/2016 θεσπίζονται ενιαίοι κανόνες υπολογισμού ασφαλιστικών εισφορών για Ελεύθερους Επαγγελματίες και Αυτοαπασχολούμενους που έως την έναρξη ισχύος του νόμου υπάγονταν στην ασφάλιση του ΟΑΕΕ και ΕΤΑΑ.

Ειδικότερα με τις διατάξεις της παρ.18 του άρθρ. 39 όπως ισχύουν, επεκτείνεται η εφαρμογή των προαναφερόμενων διατάξεων για ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους οι οποίοι, μέχρι την έναρξη ισχύος του Νόμου, υπάγονταν στην ασφάλιση άλλων ΦΚΑ, πλην ΕΤΑΑ - ΟΑΕΕ.

Για το λόγο αυτό εκδόθηκε η αριθμ. Φ11321/59554/2170/22.12.2016 (ΦΕΚ ΤΒ 4569/30.12.2016) Υπουργική Απόφαση ΥΠΕΚΑΑ με την οποία προσδιορίζεται το πεδίο εφαρμογής και οι ασφαλιστικές εισφορές των προσώπων αυτών. 

ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ

Ως Ελεύθεροι Επαγγελματίες - Αυτοαπασχολούμενοι που, πριν την έναρξη ισχύος του Ν.4387/2016 υπάγονταν στην ασφάλιση ΦΚΑ πλην ΕΤΑΑ - ΟΑΕΕ, ενδεικτικά νοούνται:

A. Πρόσωπα ασφαλιζόμενα έως 31/12/2016 στο ΕΤΑΠ - ΜΜΕ ως εξής:

α. Οι Ιδιοκτήτες των ημερήσιων πολιτικών, οικονομικών και αθλητικών εφημερίδων που εκδίδονται στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη, εφόσον κυκλοφορούν μέσω αναγνωρισμένου πρακτορείου τύπου και έχουν κυκλοφορία τουλάχιστον 5.000 φύλλα ή 1.000 φύλλα εάν εκδίδοντο κατά την 27η Αυγούστου 1992 και είχαν ήδη συμπληρώσει 10 έτη έκδοσης. (Α' Δ/νση Ασφάλισης - Παροχών ΕΤΑΠ-ΜΜΕ).

β. Οι εκδότες, οι συμμετέχοντες σε επιχειρήσεις συνιδιοκτησίας ή κοινωνίας και οι εταίροι ή μέτοχοι νομικών προσώπων που εκδίδουν εφημερίδες που ανήκουν σε πολιτικό κόμμα ή ίδρυμα. (Α' Δ/νση Ασφάλισης - Παροχών ΕΤΑΠ-ΜΜΕ).

γ. Οι ιδιοκτήτες των εφημερίδων και περιοδικών που εκδίδονται σε όλη την επικράτεια εκτός των ιδιοκτητών ημερησίων εφημερίδων Αθηνών και Θεσσαλονίκης. (Β' Δ/νση Ασφάλισης - Παροχών ΕΤΑΠ-ΜΜΕ).

δ. Οι ανταποκριτές εφημερίδων της αλλοδαπής, περιοδικών, πρακτορείων ειδήσεων, ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών ιδρυμάτων (Β' Δ/νση Ασφάλισης - Παροχών ΕΤΑΠ-ΜΜΕ), (πλην των ανταποκριτών ξένου τύπου-μισθωτών- απασχολούμενων με εξαρτημένη εργασία, που υπάγονται πλέον στην ασφάλιση του Ε.Φ.Κ.Α ως μισθωτοί).

ε. Οι φωτοειδησεογράφοι και εικονολήπτες επικαίρων τηλεόρασης. (Β' Δ/νση Ασφάλισης - Παροχών ΕΤΑΠ-ΜΜΕ).

στ. Οι εφημεριδοπώλες, διανομείς τύπου και υποπράκτορες που απασχολούνται κατά κύριο επάγγελμα με τη διακίνηση, διανομή και πώληση εφημερίδων και λοιπών εντύπων που κυκλοφορούν μέσω πρακτορείων εντός των ασφαλιστέων περιοχών αρμοδιότητας της Δ' Δ/νσης Ασφάλισης - Παροχών του ΕΤΑΠ-ΜΜΕ.

ζ. Οι εταίροι ή μέτοχοι νομικών προσώπων, ανεξαρτήτως εταιρικής μορφής, με σκοπό, μεταξύ άλλων, και τη διακίνηση διανομή και πώληση εφημερίδων και λοιπών εντύπων που κυκλοφορούν μέσω των πρακτορείων εντός της ασφαλιστέας περιοχής αρμοδιότητας της Δ' Δ/νσης Ασφάλισης - Παροχών του ΕΤΑΠ-ΜΜΕ.

η. Οι εφημεριδοπώλες, διανομείς τύπου και υποπράκτορες που απασχολούνται με τη διακίνηση, διανομή και πώληση εφημερίδων και λοιπών εντύπων που κυκλοφορούν μέσω των πρακτορείων αρμοδιότητος του Περιφερειακού Τμήματος Ασφάλισης - Παροχών Θεσσαλονίκης (ΤΣΕΥΠΘ) του ΕΤΑΠ-ΜΜΕ (Αριθ. 31720/Σ.503/10.12.1962 Απόφαση Υπουργού Εργασίας (ΦΕΚ ΤΒ 503).

θ. Οι ομόρρυθμοι εταίροι ή εταίροι ή κάτοχοι μεριδίων ή μετοχικού κεφαλαίου εταιρειών με σκοπό, μεταξύ άλλων, τη διακίνηση διανομή και πώληση εφημερίδων και λοιπών εντύπων που κυκλοφορούν μέσω των πρακτορείων αρμοδιότητος του Περιφερειακού Τμήματος Ασφάλισης - Παροχών Θεσσαλονίκης (ΤΣΕΥΠΘ) του ΕΤΑΠ- ΜΜΕ.

Β. Πρόσωπα ασφαλιζόμενα έως 31/12/2016 στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ ως εξής:

α. Οι εφημεριδοπώλες (πωλητές εφημερίδων και περιοδικών) που υπήγοντο στην ασφάλιση του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ σύμφωνα με το ν.3871/1958 (ΦΕΚ ΤΑ 178) και Κεφ. ΙΒ* του Κανονισμού Ασφάλισης (ΥΑ 55575/1965, ΦΕΚ ΤΒ 816).

β. Οι πωλητές λαϊκών αγορών που υπήγοντο στην ασφάλιση του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ (ν.δ. 78/1973, ΦΕΚ ΤΑ 156 και Υ.Α. 21/21/4881/14.01.1975, ΦΕΚ ΤΒ 49).

Στο παραπάνω πεδίο εφαρμογής περιλαμβάνονται "νέοι" και "παλαιοί" ασφαλισμένοι (προ και μετά την 01/01/1993) καθώς και όσοι θα ασφαλιστούν μετά την 01/01/2017.

ΒΑΣΗ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΕΙΣΦΟΡΩΝ

1. Ημερομηνία έναρξης ισχύος των νέων διατάξεων για τα ανωτέρω πρόσωπα είναι η 01/01/2017. Από την ημερομηνία αυτή, και για κάθε επόμενο έτος, ως βάση υπολογισμού των εισφορών καθορίζεται το Καθαρό Φορολογητέο Αποτέλεσμα (ΚΦΑ) από την άσκηση δραστηριότητας κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος.

2. Ισχύει Κατώτατη και Ανώτατη μηνιαία βάση υπολογισμού εισφορών, δηλαδή το κατώτερο και το ανώτερο μηνιαίο ποσό εισοδήματος επί του οποίου υπολογίζονται εισφορές. Ειδικότερα:
- Ως κατώτατη μηνιαία βάση ορίζεται το ποσό που αντιστοιχεί στον κατώτατο βασικό μισθό άγαμου μισθωτού άνω των 25 ετών το οποίο ανέρχεται σήμερα σε 586,08 € (Ετήσιο 586,08*12 = 7.032,96 €).
- Ως ανώτατη μηνιαία βάση καθορίζεται το ποσό που αντιστοιχεί στο δεκαπλάσιο του κατώτατου βασικού μισθού άνω των 25 ετών όπως ισχύει κάθε φορά. Το ποσό αυτό σήμερα ανέρχεται σε 5.860,80 € (Ετήσιο 5860,80*12=70.329,60€).

Για τον προσδιορισμό των εισοδημάτων και της μηνιαίας βάσης υπολογισμού εισφορών ισχύουν τα αναφερόμενα στην αριθμ. 1/2017 Εγκύκλιο της Δ/νσης Εισφορών Μη Μισθωτών.

ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΥΨΟΥΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΕΙΣΦΟΡΩΝ

α. Τα πρόσωπα του πεδίου εφαρμογής, ανεξάρτητα ημερομηνίας πρώτης υπαγωγής στην ασφάλιση, από 01/01/2017 καταβάλλουν ασφαλιστικές εισφορές Κύριας Ασφάλισης ως εξής:
- Κλάδος Σύνταξης 20%
- Κλάδος Υγειονομικής Περίθαλψης 6,95% (επιμεριζόμενο 6,45% για παροχές σε είδος και 0,50% για παροχές σε χρήμα)
Η εισφορά υγειονομικής περίθαλψης αφορά πρόσωπα που υπάγονται στον ΕΟΠΥΥ. (ακολουθεί οδηγία για τις εξαιρέσεις Κλ. Περίθαλψης).
- Εισφορά ειδικού λογαριασμού ανεργίας (ΟΑΕΔ).

β. Πρόσωπα που για πρώτη φορά από την έναρξη ισχύος του Ν.4387/2016 (01/01/2017) και εφεξής αποκτούν ιδιότητα ή προβαίνουν σε έναρξη εργασιών ή δραστηριοτήτων καταβάλλουν, από το μήνα έναρξης εργασιών έως τον τελευταίο μήνα του ιδίου έτους, εισφορές επί της κατώτατης βάσης.

γ. Ειδικές διατάξεις, που προβλέπουν καταβολή μειωμένων ασφαλιστικών εισφορών για:
- ασφάλιση άνω των 40 ετών (άρθρο 39 παρ.13) και
- μητέρες (παρ.2 άρθρου 141 του ν.3655/2008) λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό των εισφορών.

ΓΕΝΙΚΑ

- Για τα προερχόμενα από το ΕΤΑΠ-ΜΜΕ πρόσωπα, έχει ήδη δρομολογηθεί η διαδικασία υπολογισμού εισφορών με τα προβλεπόμενα από το νέο πλαίσιο.
- Για τα προερχόμενα από το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ πρόσωπα θα ακολουθήσουν σύντομα οδηγίες.

Παρακαλούμε με ευθύνη των Προϊστάμενων Δ/νσεων και Υποκαταστημάτων να λάβει γνώση ενυπόγραφα το προσωπικό των υπηρεσιών αρμοδιότητάς σας.




Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΕΦΚΑ
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Κ. ΜΠΑΚΑΛΕΞΗΣ

ΑΚΡΙΒΕΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ
Η ΠΡ/ΝΗ ΤΜ.ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ
Μ.ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ

Αθήνα, 24/2/2017
Αρ. Πρωτ. ΔΙ.ΜΕΛ./Φ1/5/298261

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ


 
ΓΕΝ. Δ/ΝΣΗ: Στρατηγικής και Ανάπτυξης
Δ/ΝΣΗ: Μελετών

Ταχ. Δ/νση : Ακαδημίας 22, Τ.Κ.10671, Αθήνα
Πληροφορίες: Αριστείδης Δημακάκος
Τηλέφωνο : 210 5224635
fax    : 210 5223655
e-mail : d.meleton@efka.gov.gr

Θέμα: «ΜΗΝΙΑΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ: ΜΑΙΟΣ 2016»

Από την επεξεργασία των «Αναλυτικών Περιοδικών Δηλώσεων» (Α.Π.Δ.) που υποβλήθηκαν για το Μάιο του 2016 και από τις εγγραφές, οι οποίες έχουν ελεγχθεί κατά το χρόνο επεξεργασίας, προέκυψαν τα ακόλουθα:

• ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ - ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟΙ

Υποβλήθηκαν και επεξεργάστηκαν «Αναλυτικές Περιοδικές Δηλώσεις» (Α.Π.Δ.) από 241.483 κοινές επιχειρήσεις και 10.762 από οικοδομοτεχνικά έργα. Ο αριθμός των ασφαλισμένων οι οποίοι έχουν δηλωθεί στις Α.Π.Δ. ανέρχεται σε 1.956.236, εκ των οποίων 1.921.759 σε κοινές επιχειρήσεις και 34.477 σε οικοδομοτεχνικά έργα.

• ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Οι άνδρες αντιπροσωπεύουν το 53,30% των ασφαλισμένων στο σύνολο των επιχειρήσεων και το 52,47% στις κοινές επιχειρήσει ς. Στους εργαζόμενους με πλήρη απασχόληση στις κοινές επιχειρήσεις οι άνδρες αντιπροσωπεύουν το 56,15%, ενώ με μερική απασχόληση το 44,01%.

Στο σύνολο των επιχειρήσεων 22,64% των ασφαλισμένων είναι έως 29 ετών και 54,46% έως 39 ετών. Επίσης, 72,89% του συνόλου των ασφαλισμένων είναι ηλικίας 25 έως 49 ετών, στις κοινές επιχειρήσεις 72,98% και στα οικοδομοτεχνικά έργα είναι 67,89%. Τέλος, στο σύνολο των επιχειρήσεων, 16,83% των ασφαλισμένων είναι 50 έως 64 ετών, στις κοινές επιχειρήσεις 16,61% και στα οικοδομοτεχνικά έργα είναι 29,11%.

Στο σύνολο των ασφαλισμένων 87,93% έχουν Ελληνική υπηκοότητα, 2,33% άλλης χώρας Ε.Ε. και 9,75% χώρας εκτός Ε.Ε. Στο υς ασφαλισμένους στις κοινές επιχειρήσεις 88,48% έχουν Ελληνική υπηκοότητα, 2,32% άλλης χώρας Ε.Ε. και 9,20% χώρας εκτός Ε.Ε., ενώ τα αντίστοιχα ποσοστά στα οικοδομοτεχνικά έργα είναι 57,14%, 2,62% και 40,24%.

Οι αλλοδαποί άνδρες αντιπροσωπεύουν το 13,29% των ασφαλισμένων ανδρών και οι αλλοδαπές γυναίκες το 10,68% των ασφαλισμένων γυναικών.

Στο σύνολο των αλλοδαπών ασφαλισμένων 47,96% έχουν Αλβανική υπηκοότητα.

Στους αλλοδαπούς άντρες, 50,56% είναι Αλβανικής υπηκοότητας, ακολουθούν οι υπήκοοι του Πακιστάν με 7,31%, και της Ρουμανίας με 4,49%.

Στις αλλοδαπές γυναίκες, 44,28%, είναι Αλβανικής υπηκοότητας, ακολουθούν οι ασφαλισμένες Βουλγαρικής υπηκοότητας με 10,11% και Ρουμάνικης με 7,26%.

Η οικονομική δραστηριότητα των ασφαλισμένων έχει ως εξής: Στο σύνολο των ασφαλισμένων, 21,01% απασχολείται στον κλάδο «Χονδρικό και Λιανικό Εμπόριο», 17,82% στον κλάδο «Ξενοδοχεία και Εστιατόρια» και 13,34% στις «Μεταποιητικές Βιομηχανίες».

21,65% των ασφαλισμένων με Ελληνική υπηκοότητα απασχολείται στο «Χονδρικό και Λιανικό Εμπόριο», 15,71% σε «Ξενοδοχεία και Εστιατόρια» και 12,95% στις «Μεταποιητικές Βιομηχανίες».

40,69% των ασφαλισμένων με υπηκοότητα άλλης χώρας Ε.Ε. απασχολείται σε «Ξενοδοχεία και Εστιατόρια», 13,95% στο «Χονδρικό και Λιανικό Εμπόριο» και 11,46% στις «Μεταποιητικές Βιομηχανίες».

Στους ασφαλισμένους Αλβανικής υπηκοότητας, 36,70% εργάζεται σε «Ξενοδοχεία και Εστιατόρια», 15,51% στις «Μεταποιητικές Βιομηχανίες» και 15,50% στις «Κατασκευές».

Στους υπόλοιπους αλλοδαπούς ασφαλισμένους (πλην αυτών της Ε.Ε. και των Αλβανών υπηκόων) 23,62% απασχολείται σε «Ξενοδοχεία και Εστιατόρια», 20,10% σε «Χονδρικό και Λιανικό Εμπόριο» και 19,88% στο «Μεταποιητικές Βιομηχανίες». Από τους εργαζόμενους στις «Κατασκευές» το 28,65% είναι αλλοδαποί, ενώ στο συγκεκριμένο κλάδο απασχολείται το 4,06% των ασφαλισμένων. Από τους εργαζόμενους σε «Ξενοδοχεία και Εστιατόρια» το 24,48% είναι αλλοδαποί, ενώ στο συγκεκριμένο κλάδο απασχολείται το 17,82% των ασφαλισμένων. Ακόμη, από τους εργαζόμενους στις «Μεταποιητικές Βιομηχανίες» το 14,63% είναι αλλοδαποί, ενώ στο συγκεκριμένο κλάδο απασχολείται το 13,34% των ασφαλισμένων.

Η κατηγορία επαγγέλματος στην οποία απασχολείται ο μεγαλύτερος αριθμός ασφαλισμένων στις κοινές επιχειρήσεις, είναι «Υπάλληλοι Γραφείου» με ποσοστό 22,16%.

27,06% των ασφαλισμένων με Ελληνική υπηκοότητα είναι «Υπάλληλοι Γραφείου», 23,55% είναι «Απασχολούμενοι στην Παροχή Υπηρεσιών και ως Πωλητές σε καταστήματα και υπαίθριες αγορές», ενώ 13,52% είναι «Ανειδίκευτοι Εργάτες, Χειρώνακτες και Μικροεπαγγελματίες».

33,43% των ασφαλισμένων με υπηκοότητα άλλης χώρας Ε.Ε. απασχολούνται στην «Παροχή Υπηρεσιών και ως Πωλητές σε καταστήματα και υπαίθριες αγορές», 29,85% είναι «Ανειδίκευτοι Εργάτες, Χειρώνακτες και Μικροεπαγγελματίες» και 16,94% είναι «Υπάλληλοι Γραφείου».

Οι ασφαλισμένοι Αλβανικής υπηκοότητας στη συντριπτική τους πλειοψηφία (45,93%) απασχολούνται ως «Ανειδίκευτοι Εργάτες, Χειρώνακτες και Μικροεπαγγελματίες», 30,60% απασχολούνται στην «Παροχή Υπηρεσιών και ως Πωλητές σε καταστήματα και υπαίθριες αγορές» και 8,37% ως «Ειδικευμένοι Τεχνίτες». Σχετικά με τους υπόλοιπους αλλοδαπούς ασφαλισμένους (πλην αυτών της Ε.Ε και των Αλβανών υπηκόων) 31,90% απασχολούνται ως «Ανειδίκευτοι Εργάτες, Χειρώνακτες και Μικροεπαγγελματίες», 22,75% στην «Παροχή Υπηρεσιών και ως Πωλητές σε καταστήματα και υπαίθριες αγορές» και 14,09% ως «Υπάλληλοι Γραφείου».

• ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΜΗΝΙΑΙΑΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ

Στο σύνολο των ασφαλισμένων η μέση απασχόληση είναι 21,07 ημέρες, στους ασφαλισμένους στις κοινές επιχειρήσεις 21,20 και στους ασφαλισμένους στα οικοδομοτεχνικά έργα 13,63.

Στο σύνολο των κοινών επιχειρήσεων, σε ασφαλισμένους με πλήρη απασχόληση, το μέσο ημερομίσθιο ανέρχεται σε 51,02€ και ο μέσος μισθός σε 1.176,13€, αντίστοιχα στη μερική απασχόληση ανέρχονται σε 23,72€ και 393,79€. Στα οικοδομοτεχνικά έργα το μέσο ημερομίσθιο είναι 41,09€ και ο μέσος μισθός 560,06€. Επισημαίνεται ότι στις κοινές επιχειρήσεις η μέση απασχόληση και το μέσο ημερομίσθιο έχουν υπολογιστεί για τις ασφαλιστέες ημέρες, ενώ στα οικοδομοτεχνικά έργα για τις πραγματοποιηθείσες ημέρες.

Στις επιχειρήσεις με λιγότερους από δέκα μισθωτούς, το μέσο ημερομίσθιο πλήρους απασχόλησης ανέρχεται στο 63,03% του μέσου ημερομισθίου των ασφαλισμένων σε επιχειρήσεις με πάνω από δέκα μισθωτούς, ενώ ο μέσος μισθός ανέρχεται σε 58,90%.

Το μέσο ημερομίσθιο των γυναικών στις κοινές επιχειρήσεις με πλήρη απασχόληση αντιπροσωπεύει το 84,96% του αντίστοιχου ημερομισθίου των ανδρών, ενώ στη μερική απασχόληση το 95,68%.

• ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΒΑΣΙΚΩΝ ΜΕΓΕΘΩΝ ΜΑΪΟΥ 2016 - ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2016

Ο αριθμός των ασφαλισμένων στις κοινές επιχειρήσεις αυξήθηκε κατά 4,38%, στα οικοδομοτεχνικά έργα μειώθηκε κατά 1,18% και στο σύνολο των επιχειρήσεων αυξήθηκε κατά 4,27%.

Ο αριθμός των αλλοδαπών ασφαλισμένων αυξήθηκε κατά 23,63%. Η μέση απασχόληση στις κοινές επιχειρήσεις αυξήθηκε κατά 0,43%, στα οικοδομοτεχνικά έργα μειώθηκε κατά 0,37% και στο σύνολο των επιχειρήσεων αυξήθηκε κατά 0,43%.

To μέσο ημερομίσθιο στις κοινές επιχειρήσεις μειώθηκε κατά 1,04% και στα οικοδομοτεχνικά έργα μειώθηκε κατά 0,24%.

Ο μέσος μισθός στις κοινές επιχειρήσεις μειώθηκε κατά 0,61% και στα οικοδομοτεχνικά έργα μειώθηκε κατά 0,82%.

• ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΒΑΣΙΚΩΝ ΜΕΓΕΘΩΝ ΜΑΪΟΥ 2016 - ΜΑΪΟΥ 2015

Ο αριθμός των ασφαλισμένων στις κοινές επιχειρήσεις αυξήθηκε κατά 4,70%, στα οικοδομοτεχνικά έργα αυξήθηκε κατά 0,34% και στο σύνολο των επιχειρήσεων αυξήθηκε κατά 4,62%. Ο αριθμός των ασφαλισμένων αυξήθηκε στις κοινές επιχειρήσεις με πλήρη απασχόληση κατά 2,89%, ενώ με μερική απασχόληση αυξήθηκε κατά 10,69%.

Ο αριθμός των αλλοδαπών ασφαλισμένων αυξήθηκε κατά 13,60%.

Το ποσοστό των ασφαλισμένων γυναικών επί του συνόλου των ασφαλισμένων μειώθηκε από 46,75% σε 46,70%. 

Η μέση απασχόληση στις κοινές επιχειρήσεις μειώθηκε κατά 0,66%, ενώ στα οικοδομοτεχνικά έργα αυξήθηκε κατά 2,48%.

To μέσο ημερομίσθιο στις κοινές επιχειρήσεις μειώθηκε κατά 1,73%, στα οικοδομοτεχνικά έργα μειώθηκε κατά 1,56% και στο σύνολο κατά 1,73%.

Ο μέσος μισθός μειώθηκε στις κοινές επιχειρήσεις κατά 2,41% και στα οικοδομοτεχνικά έργα αυξήθηκε κατά 0,89%.

Στις κοινές επιχειρήσεις με πλήρη απασχόληση το μέσο ημερομίσθιο μειώθηκε κατά 1,24%, ενώ ο μέσος μισθός μειώθηκε κατά 1,03%.

Επισυνάπτουμε έξι πίνακες με συγκεντρωτικά στοιχεία. Αναλυτικότερα στοιχεία μπορείτε να αναζητήσετε από την ιστοσελίδα του ΕΦΚΑ www.efka.gov.gr στην ενότητα «ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ», τα οποία καταχωρούνται στην ελληνική και στην αγγλική γλώσσα.



 
Η ΠΡ/ΝΗ ΓΕΝ. Δ/ΝΣΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
Π. ΠΕΡΠΕΡΙΔΟΥ

ΑΚΡΙΒΕΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ
Ο ΠΡ/ΝΟΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ
Γ. ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ

 

1. Πως θα υπολογίζονται οι εισφορές μου μετά την 1/1/2017;
   
   Από 1/1/2017 καταργούνται οι ασφαλιστικές κατηγορίες-κλάσεις και πλέον ως βάση υπολογισμού των εισφορών αποτελεί το πραγματικό εισόδημα.
   
    
2. Ως πραγματικό νοείται το συνολικό εισόδημα που δηλώνεται στην Εφορία;
   
   Όχι, το Καθαρό Φορολογητέο Εισόδημα που προέρχεται από δραστηριότητα ή ιδιότητα που δημιουργεί υποχρέωση υπαγωγής στην ασφάλιση. (Επιχειρηματική δραστηριότητα, Αγροτική δραστηριότητα και μισθωτή εργασία)
   
    
3. Τίνος έτους εισοδήματα θα ληφθούν υπόψη;
   
   Σύμφωνα με το νόμο λαμβάνονται υπόψη τα εισοδήματα του προηγούμενου φορολογικού έτους. 
   Επειδή δεν είναι ακόμη διαθέσιμα τα εισοδήματα του 2016 θα ληφθούν υπόψη, κατά το πρώτο εξάμηνο, τα εισοδήματα του 2015. Μετά την εκκαθάριση των εισοδημάτων 2016 θα ακολουθήσει εκκαθάριση των ετήσιων ασφαλιστικών εισφορών. 
   
    
4. Πρέπει να προσκομίσω τη φορολογική μου δήλωση ώστε να αποδείξω το εισόδημα μου;
   
   Όχι,τα εισοδήματα λαμβάνονται μέσω ηλεκτρονικής διασύνδεσης από την Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων (ΓΓΔΕ).
   
    
5. Σε ποιους ασφαλισμένους εφαρμόζονται οι νέοι κανόνες;
   
   Οι νέοι κανόνες εισφορών εφαρμόζονται στους ήδη, κατά την 01/01/2017, ασφαλισμένους των προ υφιστάμενων Ασφαλιστικών Φορέων καθώς και στα πρόσωπα που θα ενταχθούν στην ασφάλιση, μετά την ημερομηνία αυτή, για πρώτη φορά.
   
    
6. Υπάρχει ανώτατο όριο εισοδήματος επί του οποίου καταβάλλονται εισφορές;
   
   Ως ανώτατο όριο ορίζεται το δεκαπλάσιο του εκάστοτε προβλεπόμενου κατώτατου βασικού μισθού άγαμου μισθωτού άνω των 25 ετών όπως ισχύει. ( Μηνιαία 5860,80 ευρώ-Ετήσια 70.330,00 ευρώ).
   
    
7. Υπάρχει κατώτατο όριο εισοδήματος επί του οποίου υπολογίζονται εισφορές;
   
   Ως κατώτατο όριο ορίζεται το ύψος του εκάστοτε προβλεπόμενου κατώτατου βασικού μισθού άγαμου μισθωτού άνω των 25 ετών, όπως ισχύει. (Μηνιαία 586,08 ευρώ-Ετήσια 7.033 ευρώ).
   
    
8. Έχω μηδενικό εισόδημα. Τι εισφορά θα καταβληθεί;
   
   Θα καταβληθεί εισφορά υπολογιζόμενη επί του κατώτατου ορίου ασφαλιστέου εισοδήματος.
   
    
9. Έχω δηλώσει “ζημία” .Τι εισφορά θα καταβληθεί;
   
   Θα καταβληθεί εισφορά υπολογιζόμενη επί του κατώτατου ορίου ασφαλιστέου εισοδήματος.
   
    
10. Δεν είχα υποβάλλει δήλωση για τα εισοδήματα του 2015. Τι εισφορά θα καταβάλλω;
    
    Στις περιπτώσεις που δεν έχει υποβληθεί δήλωση εισοδήματος η δεν έχει για διάφορους λόγους εκκαθαριστεί, η εισφορά υπολογίζεται επί των εισοδημάτων του πιο πρόσφατα εκκαθαρισμένου φορολογικού έτους.
    
     
11. Είμαι μέλος Εταιρείας. Σε ποιο εισόδημα θα υπολογισθούν οι εισφορές μου;
    
    Στο εισόδημα που αντιστοιχεί στο ποσοστό συμμετοχής στην Εταιρεία.
    
     
12. Είμαι μέλος αγροτικής οικογενειακής εκμετάλλευσης. Τι εισφορές θα καταβάλλω;
    
    Οι εισφορές υπολογίζονται επί του συνολικού καθαρού φορολογητέου εισόδηματος διαιρούμενου δια του αριθμού των μελών της οικογενειακής εκμετάλευσης.
    
    Η εισφορά υπολογίζεται επί του ποσού που προκύπτει από την ισόποση κατανομή του εισοδήματος της οικογενειακής εκμετάλλευσης στα μέλη της και δεν δύναται να υπολείπεται της ελάχιστης.
    
     
13. Πρόκειται να κάνω έναρξη δραστηριότητας. Τι εισφορά θα καταβάλω;
    
    Θα καταβληθεί εισφορά υπολογιζόμενη επί του κατώτατου ορίου ασφαλιστέου εισοδήματος από τον μήνα έναρξης εργασιών και έως το Δεκέμβριο του ίδιου έτους.
    
     
14. Πως υπολογίζονται οι εισφορές με βάση το εισόδημα;
    
    Οι εισφορές υπολογίζονται ως ποσοστό επί του εισοδήματος ως εξής: 
    α) Κλάδος σύνταξης 20%
    β) Κλάδος ασθένειας 6,95% 
    
     
15. Κάθε πότε πληρώνονται οι εισφορές;
    
    Η εισφορά είναι μηνιαία και θα καταβάλλεται έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα. 
    Κατ εξαίρεση, οι εισφορές των αγροτών είναι μηνιαίες αλλά καταβάλλονται έως την τελευταία εργάσιμη του εξαμήνου που ανάγονται. 
    
     
16. Με ποιον τρόπο πληρώνονται οι εισφορές;
    
    Οι πληρωμές πραγματοποιούνται σε όλες τις τράπεζες και στα ΕΛΤΑ μέσω του Διατραπεζικού Συστήματος (ΔΙΑΣ), με εντολές πληρωμής ή με άμεση χρέωση λογαριασμού (πάγια εντολή). 
    Για την εκτέλεση των πληρωμών οι ασφαλισμένοι μπορούν να χρησιμοποιούν τα διαθέσιμα από κάθε Τραπεζικό Ίδρυμα προϊόντα. 
    
     
17. Υπάρχει δυνατότητα μερικής καταβολής;
    
    Ναι οποιαδήποτε πληρωμή ποσού γίνεται αποδεκτή.
    
     
18. Πως θα ενημερωθώ για τις εισφορές μου;
    
    Για τις εισφορές από 1/1/17 θα σταλούν ειδοποιητήρια στα οποία θα περιλαμβάνεται ο υπολογισμός της μηνιαίας εισφοράς, το εισόδημα επί του οποίου έγινε ο υπολογισμός και στοιχεία για την πληρωμή των εισφορών. 
    Παράλληλα, τα στοιχεία πληρωμής των εισφορών καθώς και το ειδοποιητήριο θα είναι διαθέσιμα στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες του ΕΦΚΑ που θα αναρτηθούν στον ιστότοπό του www.efka.gov.gr
    
     
19. Έχω οφειλές μέχρι 31/12/2016. Πως μπορώ να τις πληρώσω;
    
    Οι εισφορές έως 31/12/16 εξοφλούνται οποτεδήποτε με τον τρόπο που ίσχυε για κάθε ασφαλιστικό φορέα. Επίσης, μπορούν να ρυθμιστούν με τις διατάξεις του Ν.4152/13 σε δώδεκα μηνιαίες δόσεις.
    
     
20. Μπορώ να πάρω ενημερότητα;
    
    Ναι, με την ίδια διαδικασία που ίσχυε έως 31/12/2016.
    
     
21. Είμαι μισθωτός και παράλληλα ελεύθερος επαγγελματίας. Δικαιούμαι εξαίρεση μετά την 1/1/2017 από την καταβολή μιάς εκ των δύο εισφορών;
    
    Όχι, έχετε υποχρέωση καταβολής εισφορών και για τις δύο δραστηριότητες μετά την 1/1/17.
    
     
22. Έχω κάνει έναρξη δραστηριότητας το 2016 τι εισφορά θα καταβάλλω το 2017;
    
    Θα καταβληθεί εισφορά υπολογιζόμενη επί του κατώτατου ορίου ασφαλιστέου εισοδήματος και θα εκκαθαρισθεί οριστικά όταν θα είναι διαθέσιμα τα εισοδήματα 2016.

Αθήνα , … .................... …2017
Αριθ. Πρωτ.: Δ. ΟΡΓ. Δ …………….. ΕΞ 2017

(ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΕΓΓΡΑΦΟΥ)

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ



ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ και ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ
ΤΜΗΜΑ Δ’

Ταχ. Δ/νση : Λεωχάρους 2
10184 ΑΘΗΝΑ
Πληροφορίες : Μπάκα Αικατερίνη
Τηλέφωνο : 210-32.22.516
Fax : 210-32.30.829
Url : www.aade.gr

ΘΕΜΑ: «Παρέχονται διευκρινίσεις».

ΣΧΕΤ: Το αριθ. πρωτ. …………………/..-..-201.. έγγραφο του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. …………… και η επισυναπτόμενη σε αυτό βεβαίωση της Πρεσβείας της ………………………………………………………………. στην Αθήνα, το οποίο μας διαβιβάστηκε με το αριθ. πρωτ. ……………………… ΕΞ 2017/..........2017 έγγραφο της Διεύθυνσης …………………………….. της Γενικής Διεύθυνσης ……………………………. και παραλάβαμε την …………………2017

1. Σχετικά με το προαναφερθέν έγγραφο, κατά τον τομέα των αρμοδιοτήτων της Διεύθυνσης Οργάνωσης, υπενθυμίζουμε ότι:

α) Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 1 της από 5.10.1961 Σύμβασης που καταργεί την υποχρέωση επικύρωσης των αλλοδαπών δημόσιων εγγράφων (Σύμβαση της Χάγης), η οποία κυρώθηκε από την Ελλάδα με το ν. 1497/1984 (Α’ 188), η προαναφερθείσα Σύμβαση, δεν εφαρμόζεται, μεταξύ των άλλων, «(α) στα έγγραφα που εκδόθηκαν από διπλωματικούς ή προξενικούς πράκτορες…». Σχετικό για το θέμα αυτό είναι το αριθ. 19887/4.5.2006 έγγραφο της Διεύθυνσης Οργάνωσης και Απλούστευσης Διαδικασιών της Γενικής Διεύθυνσης Διοικητικής Υποστήριξης του Υπουργείου Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, το οποίο κοινοποιήθηκε σε όλες τις υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών, συνεπώς και στις Δ.Ο.Υ., με το αριθ. 1047385/542/0006Δ/25.5.2006 έγγραφό μας.

β) Με το αριθ. Φ.6650.7α/23/ΛΣ 1522/31.10.2007 έγγραφο του Τμήματος Δημοσίου Διεθνούς Δικαίου της Ειδικής Νομικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Εξωτερικών, το οποίο κοινοποιήθηκε σε όλες τις υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών, συνεπώς και στις Δ.Ο.Υ., με το αριθ. 1109071/1057/0006Δ/14.11.2007 έγγραφό μας, δόθηκαν αναλυτικές οδηγίες για την ορθή εφαρμογή των διατάξεων του ν. 844/1978 (Α’ 227), με τον οποίον η Ελλάδα κύρωσε την Ευρωπαϊκή Σύμβαση που υπογράφηκε στο Λονδίνο την 7 Ιουνίου 1968 «Περί καταργήσεως της επικυρώσεως των εγγράφων συνταχθέντων υπό των διπλωματικών ή προξενικών πρακτόρων».

Η ……………………. είναι συμβαλλόμενο κράτος- μέλος της ως άνω Σύμβασης και επομένως, στα έγγραφα που έχουν συνταχθεί από τους «διπλωματικούς ή προξενικούς πράκτορες» αυτής στην Ελλάδα, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 2 του ν. 844/1978, δεν εφαρμόζονται τα οριζόμενα στην παρ. 2 του άρθρου 22 του ν. 3566/2007 (Α’ 117) για την επικύρωση από το Τμήμα Επικυρώσεων της Μεταφραστικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Εξωτερικών των εγγράφων που εκδίδονται στην Ελλάδα από τις ξένες διπλωματικές και προξενικές αρχές.

2. Ύστερα από τα παραπάνω, είναι προφανές ότι η Δ.Ο.Υ. ……………………………… πρέπει να κάνει αποδεκτή τη βεβαίωση, με ημερομηνία «Αθήνα, Μάρτιος 2016», που εξέδωσε η Πρεσβεία της ………………………………… ………………………………………………………………. στην Αθήνα, χωρίς να απαιτεί περαιτέρω διατυπώσεις θεώρησης ή επικύρωσης επί αυτής.

3. Τέλος επισημαίνεται, ότι για τη διευκόλυνση του έργου των υπαλλήλων της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) και για την καλύτερη ενημέρωση των ενδιαφερόμενων πολιτών έχουν καταχωρηθεί στην Ηλεκτρονική Βιβλιοθήκη αυτής όλα τα έγγραφα, που αφορούν στο κύρος των αλλοδαπών δημοσίων εγγράφων, στην ομότιτλη συλλογή, καθώς και στη θεματική ενότητα: Θέματα Διοικητικά/Οργανωτικά/Στρατηγικού Σχεδιασμού και Οικονομικής Διοίκησης → Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας και λοιπών Διοικητικών Διαδικασιών.



Με εντολή Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων
Η Προϊσταμένη της Διεύθυνσης
Παρασκευή Λεγάκη, ΠΕ/Α’

Αθήνα, 8/3/2017
Αρ. Πρωτ: 353767

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ



ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΑΤΑΒΟΛΗΣ ΠΑΡΟΧΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΑΧ. Δ/ΝΣΗ: ΑΓΙΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ 5
ΠΛΗΡ.: ΖΑΧΟΥ Ε.
ΤΗΛΕΦΩΝΟ: 210 5215279
FAX: 210 5243477
EMAIL: gd.paroxon@efka.gov.gr

ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΕΠΕΙΓΟΝ
 
ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ: 12
 
Θέμα: «Χορήγηση ασφαλιστικής ικανότητας στους αναβάτες ιπποδρομιών»

Σας κοινοποιούμε το με αριθ. Φ. 40021/οικ.9522/428/28.2.2017 έγγραφο του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, με το οποίο μας γνωστοποιείται ότι προωθείται για ψήφιση σχετική με το θέμα διάταξη νόμου, με την οποία προβλέπονται τα εξής:

Στους αναβάτες ιπποδρομιών, τους μαθητευόμενους αναβάτες και τους προπονητές δρομώνων ίππων, οι οποίοι υπάγονται στην ασφάλιση του πρώην ΙΚΑ - ΕΤΑΜ καθώς και τα μέλη οικογένειάς τους, για την περίοδο από 1/3/2017 έως 28/2/2018, καλύπτονται από τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ. για παροχές ασθενείας σε είδος χωρίς τη προϋπόθεση της συμπλήρωσης απαιτούμενων ημερών ασφάλισης.



ΑΚΡΙΒΕΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ

Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ
ΑΘ. ΜΠΑΚΑΛΕΞΗΣ

ΠΟΛ 1030/2017

(ΦΕΚ Β' 720/08-03-2017)

O ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ

Έχοντας υπόψη:

α. Τις διατάξεις των παραγράφων 1, 2, 3 και 4 του άρθρου 68 του ν. 4172/2013 (ΦΕΚ Α'167), όπως ισχύουν.
β. Τις διατάξεις των άρθρων 44 και 45 του ν. 4172/2013, όπως ισχύουν.
γ. Τις διατάξεις των άρθρων 6, 18, 19, 31 και 41 του ν. 4174/2013 (ΦΕΚ Α'170), όπως ισχύουν.
δ. Τις διατάξεις των άρθρων 53, 54, 58 και 72 του ν. 4174/2013, όπως ισχύουν.
ε. Τις διατάξεις του Κεφαλαίου Α' «Σύσταση Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων» του Μέρους Πρώτου του ν. 4389/2016 «Επείγουσες διατάξεις για την εφαρμογή της συμφωνίας δημοσιονομικών στόχων και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και άλλες διατάξεις» (Α' 94) και ειδικότερα των άρθρων 1, 2, 13, 14, 17 και 41, όπως ισχύουν.
στ. Της αριθ. Δ6Α 1058824 ΕΞ2014/08.04.2014 (Β' 865, 1079 και 1846) απόφασης του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών «Ανακαθορισμός της εσωτερικής διάρθρωσης και των αρμοδιοτήτων οργανικών μονάδων της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών και μετονομασία ορισμένων από αυτές», όπως ισχύει, σε συνδυασμό με τις διατάξεις του δεύτερου εδαφίου της παρ.7 του άρθρου 41 του ν. 4389/2016.
ζ. Του π.δ. 111/2014 (Α' 178/2014 και 25/2015) «Οργανισμός του Υπουργείου Οικονομικών», όπως τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε.
η. Την αριθ. 1/20.01.2016 (ΦΕΚ 18/Υ.Ο.Δ.Δ./ 20.01.2016) πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου «Επιλογή και διορισμός Γενικού Γραμματέα της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών», σε συνδυασμό με τις διατάξεις του πρώτου εδαφίου της παραγράφου 10 του άρθρου 41 του ν. 4389/2016, όπως ισχύουν.
θ. Τις διατάξεις της αριθ. Δ6Α 1015213 ΕΞ2013/ 28.01.2013 (ΦΕΚ Β'130 και 372) κοινής απόφασης του Υπουργού και του Υφυπουργού Οικονομικών «Μεταβίβαση αρμοδιοτήτων στον Γενικό Γραμματέα της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών», όπως ισχύει, σε συνδυασμό με τις διατάξεις της υποπαραγράφου α' της παρ. 3 του άρθρου 41 του ν. 4389/2016.
ι. Το γεγονός ότι από τις διατάξεις της παρούσας δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού,

αποφασίζουμε:

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α'
ΤΥΠΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΔΗΛΩΣΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΩΝ ΟΝΤΟΤΗΤΩΝ

1.    Ορίζουμε ότι ο τύπος και το περιεχόμενο της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2016 των νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων του άρθρου 45 του ν. 4172/2013 έχει όπως το σχετικό υπόδειγμα «ΔΗΛΩΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΩΝ ΟΝΤΟΤΗΤΩΝ», το οποίο επισυνάπτεται ως παράρτημα «Α» της παρούσας.

2.    Η υποβολή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος με τη χρήση ηλεκτρονικής μεθόδου επικοινωνίας είναι υποχρεωτική και γίνεται σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο κεφάλαιο Β' της παρούσας, εκτός των περιπτώσεων που ορίζονται στο ίδιο κεφάλαιο. Ταυτόχρονα με την υποβολή της δήλωσης γίνεται άμεσος προσδιορισμός του φόρου σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 31 του ν. 4174/2013. Η προθεσμία υποβολής της, για φορολογικό έτος που ταυτίζεται με το ημερολογιακό έτος, λήγει στις 30 Ιουνίου 2017.
 
3.    Η πιο πάνω δήλωση, σε περίπτωση που υποβάλλεται χειρόγραφα, υποβάλλεται σε δύο (2) αντίτυπα και συνοδεύεται, κατά περίπτωση, από τα εξής δικαιολογητικά έγγραφα και στοιχεία που πρέπει να υποβάλλονται μαζί με αυτή:
α. Αντίγραφο των χρηματοοικονομικών καταστάσεων όπως ορίζονται από την κείμενη νομοθεσία του ν. 4308/2014.
β. Δύο (2) αντίτυπα του εντύπου Ε3 «ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΑΠΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ». Ειδικά για τα νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, το έντυπο αυτό υποβάλλεται όταν έχουν εισόδημα από επιχειρηματικές συναλλαγές, ενώ στην περίπτωση που έχουν εισόδημα μόνο από κεφάλαιο και υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου, το έντυπο αυτό υποβάλλεται χωρίς να αναγράφονται ποσά.
γ. Ένα (1) αντίτυπο του εντύπου Ε2 «ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΜΙΣΘΩΜΑΤΑ ΑΚΙΝΗΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ».
δ. Πίνακα Συμφωνίας Λογιστικής-Φορολογικής Βάσης (Π.Σ.Λ.Φ.Β.).
ε. Πίνακα σχηματισμού φορολογικών αποθεματικών.
στ. Απόσπασμα πρακτικών του διοικητικού συμβουλίου της Α.Ε ή της συνέλευσης των εταίρων ΕΠΕ ή της απόφασης των αρμόδιων οργάνων των λοιπών νομικών προσώπων ή οντοτήτων, σχετικά με την πρόταση διανομής των κερδών. Ειδικά σε περίπτωση διανομής κερδών σε μέλη Δ.Σ. καθώς και στο προσωπικό, αντίγραφο του τελικού ισοζυγίου λογαριασμών από το οποίο να προκύπτουν οι αντίστοιχοι λογαριασμοί εξόδων (παροχές σε εργαζομένους) όπου έχουν καταχωρηθεί τα σχετικά ποσά.
ζ. Απόσπασμα πρακτικών της Γενικής Συνέλευσης της Α.Ε ή της συνέλευσης των εταίρων ΕΠΕ ή της απόφασης των αρμόδιων οργάνων των λοιπών νομικών προσώπων ή οντοτήτων, σχετικά με την πρόταση διανομής των προμερισμάτων ή προσωρινών απολήψεων κερδών.
η. Απόσπασμα πρακτικών των αρμόδιων οργάνων, σχετικά με την πρόταση διανομής ή κεφαλαιοποίησης αποθεματικών ή κερδών προηγούμενων χρήσεων.
θ. Βεβαιώσεις για τα ποσά των φόρων που έχουν παρακρατηθεί σε βάρος του νομικού προσώπου.
ι. Βεβαιώσεις για το ποσό του φόρου που καταβλήθηκε ως φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων της ημεδαπής ή της αλλοδαπής, κατ' εφαρμογή των διατάξεων της παραγράφου 3 του άρθρου 68 του ν. 4172/2013.
ια. Έγγραφο εκπροσώπησης, προκειμένου για αλλοδαπές επιχειρήσεις.
ιβ. Υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986, για το ύψος των τόκων από έντοκα γραμμάτια του Δημοσίου που έχει αποκτήσει το νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα μέσα στο φορολογικό έτος 2016 και το ποσό του φόρου 15% που αναλογεί σε αυτούς.
ιγ. Τρία (3) αντίτυπα δηλώσεων των πραγματοποιούμενων σε κάθε διαχειριστική περίοδο επενδύσεων και αφορολογήτων εκπτώσεων των διαφόρων αναπτυξιακών νόμων (ν. 1892/1990, ν. 1262/1982, ν. 2601/1998 κ.λπ.).
ιδ. Την παραγόμενη από το Πληροφοριακό Σύστημα Κρατικών Ενισχύσεων (ΠΣΚΕ) εκτύπωση της ηλεκτρονικά παραληφθείσας από την αρμόδια Δημόσια Οικονομική Υπηρεσία (Δ.Ο.Υ) «Δήλωση Φορολογικής Απαλλαγής» που ορίστηκε με την ΠΟΛ.1130/2006 απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών (ΦΕΚ Β'1860), η οποία εκδόθηκε κατ' εξουσιοδότηση των διατάξεων της παραγράφου 20 του άρθρου 7 του ν. 3299/2004», για επενδυτικά σχέδια που έχουν υπαχθεί στο καθεστώς της ενίσχυσης της φορολογικής απαλλαγής του νόμου αυτού.
ιε. Τις οριζόμενες στην περίπτωση στ' της παραγράφου 26 του άρθρου 5 του ν. 3299/2004 γνωμοδοτήσεις, χαρακτηρισμούς ή εγκρίσεις των επενδυτικών σχεδίων από τις Ειδικές Επιτροπές ή άλλες αρμόδιες υπηρεσίες του Δημοσίου, τις οποίες οι φορείς που επέλεξαν την ενίσχυση της φορολογικής απαλλαγής, υποχρεούνται να εφοδιαστούν με ιδία πρωτοβουλία.
ιστ. Απόφαση ολοκλήρωσης και έναρξης παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης, για επενδυτικά σχέδια που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις του ν. 3908/2011 (ΦΕΚ Α'8), για την ενίσχυση της φορολογικής απαλλαγής.
ιζ. Για την εφαρμογή του κινήτρου της έκπτωσης του διπλάσιου μισθώματος που καταβάλλεται από τον φόρο εισοδήματος των επιχειρήσεων τριτογενούς τομέα που μισθώνουν την εγκατάστασή τους στις περιοχές Γεράνι και Μεταξουργείο του ιστορικού άντρου της Αθήνας, με βάση τις διατάξεις της παρ. Β2 του άρθρου 43 και της παρ.Β2 του άρθρου 44 του ν. 4030/2011, συνυποβάλλονται τα ακόλουθα δικαιολογητικά, όπως αυτά ορίζονται στην ΠΟΛ.1096/2012 Α.Υ.Ο. (ΦΕΚ Β'1162):
αα. Βεβαίωση του Τμήματος Μητρώου της αρμόδιας ΔΟΥ, από την οποία να προκύπτει το είδος της ασκούμενης επαγγελματικής δραστηριότητας της επιχείρησης και η εγκατάστασή της από την 25η Νοεμβρίου 2011 και μετά στις πιο πάνω οριζόμενες περιοχές Γεράνι και Μεταξουργείο του Ιστορικού Κέντρου της Αθήνας.
ββ. Το ιδιωτικό συμφωνητικό μίσθωσης του ακινήτου θεωρημένο από τη ΔΟΥ ή το συμβολαιογραφικό μισθωτήριο (για το οποίο δεν απαιτείται θεώρηση από τη ΔΟΥ), από το οποίο να προκύπτει η έναρξη και η λήξη της οικείας μίσθωσης, η διάρκεια αυτής, το είδος και η θέση του μισθωμένου ακινήτου και το ποσό του συμφωνημένου μισθώματος. Στην περίπτωση υπεκμίσθωσης υποβάλλονται και τα δύο μισθωτήρια των δικαιούχων.
γγ. Τα αποδεικτικά καταβολής του μισθώματος για την περίοδο που αιτείται.
δδ. Βεβαίωση της Υπηρεσίας Δόμησης του Δήμου Αθηναίων, ότι το προς υπαγωγή κτίριο ή χώρος στις διατάξεις της παρούσας υφίσταται νομίμως, σύμφωνα με τις κείμενες πολεοδομικές διατάξεις.
εε. Βεβαίωση της Διεύθυνσης Αρχιτεκτονικής του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, από την οποία να προκύπτει ότι η εγκατάσταση της χρήσης της ασκούμενης δραστηριότητας της επιχείρησης στις πιο πάνω περιοχές, επιτρέπεται από τις ισχύουσες διατάξεις των π. δ/των της 2/13.7.1994 (Δ'704) και 23.7/19.8.1998 (Δ'616) και είναι μεταξύ των περιλαμβανομένων στην παράγραφο 3 του άρθρου 1 της παρούσας.
ιη. Οι εταιρείες που πραγματοποίησαν μέσα στο φορολογικό έτος 2016 δαπάνες επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας, υπεύθυνη δήλωση για την υποβολή των απαραίτητων δικαιολογητικών στη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων για τις δαπάνες έρευνας και τεχνολογίας που πραγματοποίησαν.
ιθ. Για τις επιχειρήσεις που υπάγονται στο άρθρο 71 του ν. 3842/2010, περί φορολογικών κινήτρων ευρεσιτεχνιών, απόφαση υπαγωγής του Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, όπως αναφέρεται στην Π0Λ.1203/2010 Α.Υ.Ο. (ΦΕΚ Β'2147).
κ. Την οριζόμενη από την παράγραφο 3 της Π0Λ.1088/2010 Α.Υ.Ο. (ΦΕΚ Β'947) δήλωση του νομικού προσώπου, όταν το νομικό πρόσωπο επικαλείται την εφαρμογή του μειωμένου συντελεστή φορολογίας, κατά τα οριζόμενα στις διατάξεις των παραγράφων 1-6 του άρθρου 73 του ν. 3842/2010. Στη δήλωση αυτή εμφανίζεται ο αριθμός των εργαζομένων με πλήρη απασχόληση για κάθε μήνα, καθώς και του μέσου όρου που προκύπτει, για κάθε μία από τις τρείς ή δύο, κατά περίπτωση, διαχειριστικές περιόδους. Με την ίδια δήλωση δηλώνονται και τα ακαθάριστα έσοδα που προέρχονται αποκλειστικά από τη δραστηριότητα της επιχείρησης.
κα. Για τις επιχειρήσεις που επιθυμούν να επωφεληθούν των κινήτρων για την ενίσχυση της κινηματογραφικής παραγωγικής, έχουν εφαρμογή οι όροι και οι προϋποθέσεις που ορίζονται με την Π0Λ.1132/2011 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Τουρισμού (ΦΕΚ Β'1392), η οποία εκδόθηκε κατ' εξουσιοδότηση των διατάξεων της παραγράφου 13 του άρθρου 73 του ν. 3842/2010.
κβ. Οι οικοδομικές επιχειρήσεις, για τα ακίνητα των οποίων η άδεια κατασκευής έχει εκδοθεί πριν από την 1.1.2006 και τα οποία πωλήθηκαν πριν την αποπεράτωσή τους (προκειμένου για πρώην νομικά πρόσωπα του άρθρου 101 του ν. 2238/1994) ή πωλήθηκαν αποπερατωμένα (προκειμένου για πρώην νομικά πρόσωπα της παραγράφου 4 του άρθρου 2 του ν. 2238/1994) μέσα στο φορολογικό έτος 2016, υποβάλλουν αναλυτική κατάσταση των οικοδομών αυτών, προκειμένου να προσδιοριστεί το φορολογητέο εισόδημά τους, κατά περίπτωση, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 13 του άρθρου 26 του ν. 4223/2013 με τις οποίες προστέθηκε παράγραφος 24 στο άρθρο 72 του ν. 4172/2013.
Στην κατάσταση αυτή θα εμφανίζονται τα ακόλουθα:
αα. στοιχεία, ανά διεύθυνση, οικοδομών, των οποίων η ανέγερση άρχισε πριν από την 1.1.2006 και δεν έχει ολοκληρωθεί η ανέγερση ή η πώλησή τους,
ββ. τα ακαθάριστα έσοδα όπως προσδιορίστηκαν με βάση τις διατάξεις της παρ.1 του άρθρου 34 του ν. 2238/1994, που προέκυψαν μέσα στο φορολογικό έτος 2016 από την πώληση κάθε μίας χωριστά οριζόντιας ιδιοκτησίας ή άλλου κτιρίου, που ανήκει σε οικοδομή, η άδεια κατασκευής της οποίας έχει εκδοθεί πριν από την 1.1.2006.
κγ.Τη δήλωση «ΔΗΛΩΣΗ ΚΑΤΟΧΗΣ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ ΕΡΓΩΝ» (Ε16) σε δύο (2) αντίτυπα, όταν το νομικό πρόσωπο έχει στην κυριότητά του τέτοια μηχανήματα, για τα οποία οφείλεται τέλος χρήσης του άρθρου 20 του ν. 2052/1992 (ΦΕΚ Α'94).
κδ. Τα νομικά πρόσωπα για κάθε άτομο που απασχόλησαν από 1.1.2016 με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 10 του άρθρου 4 του ν. 3522/2006 (ΦΕΚ Α'276), υποβάλλουν τα ακόλουθα δικαιολογητικά:
αα. κατάσταση στην οποία θα εμφανίζονται τα στοιχεία των πιο πάνω ατόμων που απασχόλησαν,
ββ. γνωμάτευση της αρμόδιας πρωτοβάθμιας υγειονομικής επιτροπής του ΚΕΠΑ ή της ΑΣΥΕ, με την οποία διαπιστώνεται και βεβαιώνεται το ποσοστό αναπηρίας των πιο πάνω προσώπων,
γγ. υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986 με την οποία να δηλώνουν ότι απασχόλησαν τα πιο πάνω πρόσωπα καθώς και το χρονικό διάστημα της απασχόλησής τους.
κε. Τα γραφεία αλλοδαπών επιχειρήσεων που έχουν εγκατασταθεί, σύμφωνα με τις διατάξεις του α.ν. 89/1967 και του ν. 3427/2005, φωτοτυπία της απόφασης της Διεύθυνσης Κεφαλαίων Εξωτερικού του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης με την οποία έχει καθορισθεί το ετήσιο ποσοστό κέρδους επί των δαπανών (cost-plus), καθώς και κατάσταση δαπανών επί των οποίων εφαρμόζεται ο παραπάνω συντελεστής.
κστ. Κατάσταση, όπως το συνημμένο παράρτημα «Β», η οποία περιλαμβάνει:
α) Κατάσταση με τα ποσά της φορολογικής αναμόρφωσης κατά κατηγορία δαπανών.
β) Κατάσταση Αποδοθέντων και Οφειλόμενων Φόρων Εισοδήματος και Έμμεσων Φόρων.
Ειδικά οι ναυτικές εταιρείες του ν. 959/1979 και τα γραφεία αλλοδαπών ναυτιλιακών επιχειρήσεων που εγκαθίστανται στην Ελλάδα βάσει των διατάξεων του άρθρου 25 του ν. 27/1975 υποβάλλουν κατάσταση φορολογικής αναμόρφωσης μόνο στην περίπτωση που αποκτούν φορολογητέο εισόδημα. Τα γραφεία αλλοδαπών εμποροβιομηχανικών επιχειρήσεων του α.ν. 89/1967 (ν. 3427/2005) υποχρεούνται σε υποβολή της εν λόγω κατάστασης, όμως μόνο για τις δαπάνες που δεν καλύπτονται από τα δικαιολογητικά που προβλέπονται από την κείμενη νομοθεσία τήρησης βιβλίων και έκδοσης στοιχείων, καθώς και στην υποβολή της «Κατάστασης Αποδοθέντων και Οφειλόμενων Φόρων Εισοδήματος και Έμμεσων Φόρων».
Τέλος, τα νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα υποχρεούνται για το φορολογικό έτος 2016 στην υποβολή της «Κατάστασης με τα ποσά της φορολογικής αναμόρφωσης κατά κατηγορία δαπανών», καθώς και της «Κατάστασης Αποδοθέντων και Οφειλόμενων Φόρων Εισοδήματος και Έμμεσων Φόρων».
κζ. Βεβαίωση του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, από την οποία προκύπτει η εγγραφή των Φορέων Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας του ν. 4430/2016 στο Γενικό Μητρώο Κοινωνικής Οικονομίας του ν. 4019/2011.

4. Τα νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που συστάθηκαν στην ημεδαπή ή την αλλοδαπή υποβάλλουν, πέραν των ανωτέρω, και αναλυτική κατάσταση των δαπανών επισκευής, συντήρησης, ανακαίνισης και συγκεντρωτική κατάσταση των πάγιων και λειτουργικών δαπανών που αφορούν τα ακίνητα και εκπίπτουν με βάση τις διατάξεις των περιπτώσεων β' και γ' της παραγράφου 3 του άρθρου 39 του ν. 4172/2013.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β'
ΥΠΟΒΟΛΗ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΤΩΝ ΔΗΛΩΣΕΩΝ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΩΝ ΟΝΤΟΤΗΤΩΝ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 45 ΤΟΥ ν. 4172/2013

1. Τρόπος υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος των νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων του άρθρου 45 του ν. 4172/2013.

α. Οι αρχικές και τροποποιητικές, εμπρόθεσμες και εκπρόθεσμες δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος, ανεξάρτητα αν το προκύπτον από αυτές υπόλοιπο είναι χρεωστικό, πιστωτικό ή μηδενικό και τα συνυποβαλλόμενα με αυτές έντυπα Ε2 «ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΜΙΣΘΩΜΑΤΑ ΑΚΙΝΗΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ» και Ε3 «ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΑΠΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ», συμπεριλαμβανομένης και της κατάστασης φορολογικής αναμόρφωσης, υποβάλλονται υποχρεωτικά μέσω διαδικτύου, στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες taxisnet.
β. Για την εφαρμογή της προηγούμενης περίπτωσης αρχικά υποβάλλονται ηλεκτρονικά τα έντυπα (Ε3) και (Ε2) (εφόσον συντρέχει περίπτωση) και ακολουθεί η υποβολή της δήλωσης «ΔΗΛΩΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΩΝ ΟΝΤΟΤΗΤΩΝ». Η συμπλήρωση των πινάκων 2, 3 και 4 της δήλωσης είναι υποχρεωτική εφόσον συντρέχει περίπτωση. Τα λοιπά δικαιολογητικά που προβλέπονται από την παρούσα απόφαση δεν συνυποβάλλονται, αλλά φυλάσσονται για τον έλεγχο.
γ. Τα νομικά πρόσωπα και οι νομικές οντότητες που καθίστανται νέοι χρήστες εγγράφονται στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες taxisnet σύμφωνα με όσα ορίζονται με την με αριθμό ΠΟΛ. 1178/7.12.2010 (ΦΕΚ Β'1916) απόφαση του Υπουργού Οικονομικών. Η διαδικασία αυτή δεν απαιτείται για τους ήδη πιστοποιημένους χρήστες σε οποιαδήποτε εφαρμογή.
δ. Για τα νομικά πρόσωπα ή τις νομικές οντότητες που υποβάλλουν δήλωση φορολογίας εισοδήματος με επιφύλαξη, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 20 του ν. 4174/2013, πρέπει να προσκομίζεται στην αρμόδια για τη φορολογία τους Δ.Ο.Υ. εντός προθεσμίας τριών (3) εργάσιμων ημερών αντίγραφο της δήλωσης που έχουν υποβάλει ηλεκτρονικά, συνοδευόμενη με τα απαραίτητα δικαιολογητικά έγγραφα και στοιχεία, έτσι ώστε η Δ.Ο.Υ. να αποφανθεί για τη σχετική επιφύλαξη.
ε. Η δήλωση υποβάλλεται υποχρεωτικά στη Δ.Ο.Υ. εντός των νομίμων προθεσμιών, όταν το νομικό πρόσωπο και η νομική οντότητα έχει κάνει χρήση κινήτρων αναπτυξιακών νόμων (ν.δ. 1297/1972, ν. 2166/1993, ν. 2515/1997, κ.λπ.), καθώς και των άρθρων 52 και 54 του ν. 4172/2013. Επισημαίνεται ότι στην έννοια των αναπτυξιακών νόμων δεν εμπίπτουν οι επιχειρήσεις που κάνουν χρήση του κίνητρου των αφορολόγητων εκπτώσεων (ν. 2601/1998, ν. 3299/2014, κοκ), καθώς και του κινήτρου της απαλλαγής καταβολής φόρου με βάση τις διατάξεις του ν. 3908/2011. Επίσης, σε περίπτωση νομικών προσώπων υπό εκκαθάριση υποβάλλεται υποχρεωτικά στη Δ.Ο.Υ. και η οριστική δήλωση της εκκαθάρισης.
στ. Εκτός της περίπτωσης ε', σε περίπτωση αποδεδειγμένης τεχνικής αδυναμίας ολοκλήρωσης της υποβολής της δήλωσης φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων και των συνυποβαλλομένων εντύπων και εφόσον δεν κατέστη δυνατόν να επιλυθεί το πρόβλημα μετά από επικοινωνία με το αρμόδιο τμήμα της Διεύθυνσης Παροχής Φορολογικών Υπηρεσιών (Τμήμα Α - Λειτουργική περιοχή Εισόδημα νομικών προσώπων), η δήλωση υποβάλλεται εμπρόθεσμα εντός δέκα (10) εργασίμων ημερών μετά τη λήξη της προθεσμίας υποβολής στην αρμόδια Δ.Ο.Υ.
ζ. Επισημαίνεται ότι για τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος των περιπτώσεων ε' και στ' θα υποβάλλονται στη Δ.Ο.Υ. και τα έντυπα (Ε2) και (Ε3), καθώς και η κατάσταση φορολογικής αναμόρφωσης.
η. Τα έντυπα για την υποβολή της δήλωσης εκτυπώνονται από τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες taxisnet.
θ. Στην περίπτωση που νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα τίθεται σε εκκαθάριση ή διακόπτει τις εργασίες του μέσα στο φορολογικό έτος 2016 και πριν την έναρξη της υποβολής των δηλώσεων με τη χρήση ηλεκτρονικής μεθόδου επικοινωνίας (taxisnet), η δήλωση υποβάλλεται ηλεκτρονικά (μέσω taxisnet) στα ήδη διαθέσιμα από το προγενέστερο φορολογικό έτος έντυπα (Ν - Ε2 - Ε3). Στα ίδια έντυπα υποβάλλονται και τυχόν μεταγενέστερες τροποποιητικές δηλώσεις.

2. Χρόνος ηλεκτρονικής υποβολής

α. Για τα νομικά πρόσωπα και τις νομικές οντότητες που υποβάλλουν τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος με τη χρήση ηλεκτρονικής μεθόδου, ως χρόνος υποβολής της δήλωσης θεωρείται ο χρόνος οριστικοποίησης αυτής από τον υπόχρεο. Με την οριστικοποίηση της υποβολής της δήλωσης, βεβαιώνεται ο φόρος στην Δημόσια Οικονομική Υπηρεσία της περιφέρειας όπου βρίσκεται η επαγγελματική έδρα του υπόχρεου υποβολής της δήλωσης και εκδίδεται «Ταυτότητα Οφειλής», με βάση την οποία θα καταβάλλεται ο φόρος μέσω πιστωτικών ιδρυμάτων, ανάλογα με τον τρόπο που ο υπόχρεος έχει επιλέξει (εφάπαξ ή με δόσεις) μέχρι τη λήξη της νόμιμης προθεσμίας όπως αυτή ορίζεται.

β. Σε περίπτωση εκπρόθεσμης υποβολής της δήλωσης καθώς και μη καταβολής ή εκπρόθεσμης καταβολής του βεβαιωθέντος φόρου, επιβάλλονται οι κυρώσεις που ορίζονται στα άρθρα 53 και 54 του ν. 4174/2013.

3. Έλεγχος - Ενημέρωση Δ.Ο.Υ.

α. Η αρμόδια Δ.Ο.Υ. ενημερώνεται ηλεκτρονικά αμέσως μετά την οριστική υποβολή των δηλώσεων ανά υπόχρεο, με ταυτόχρονη καταχώριση των βασικών στοιχείων παραλαβής και πληρωμής στο σύστημα Taxis.

β. Η αρμόδια Δ.Ο.Υ. έχει δυνατότητα εμφάνισης και εκτύπωσης των δηλώσεων αυτών, καθώς και των συνυποβαλλόμενων εντύπων.



Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Αθήνα, 3 Μαρτίου 2017

Ο Διοικητής Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ

Αθήνα, 7 Μαρτίου 2017
 
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ



ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΑΜΕΣΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ    
ΤΜΗΜΑΤΑ: Γ'- Β'
 
Ταχ. Δ/νση:Καρ. Σερβίας 10
Ταχ. Κώδικας :10184 Αθήνα
Πληροφορίες :Βλάχου Μ., Δράγκου Μ.
Τηλέφωνο :210-3375149,312
Fax:210-3375001
 
ΠΟΛ 1031/2017
 
ΘΕΜΑ: «Κοινοποίηση της με αριθμό 324/2016 Γνωμοδότησης της Α' Τακτικής Ολομέλειας του Ν.Σ.Κ».

Σας κοινοποιούμε για ενημέρωσή σας την 324/2016 Γνωμοδότηση της Α' Τακτικής Ολομέλειας του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, που έγινε δεκτή από τον Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων.

Σύμφωνα με αυτή, το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους γνωμοδότησε κατά πλειοψηφία ότι τα γραφεία ή υποκαταστήματα αλλοδαπών ναυτιλιακών εταιρειών που εγκαθίστανται στην Ελλάδα βάσει των διατάξεων του άρθρου 25 του ν. 27/1975, δεν υπόκεινται στο τέλος επιτηδεύματος του άρθρου 31 του ν. 3986/2011.




Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ
ΕΥΘΥΜΙΟΣ ΣΑΪΤΗΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

Αριθμός Γνωμοδότησης 324/2016

ΤΟ ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

Α' ΤΑΚΤΙΚΗ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ
Συνεδρίαση της 15ης Δεκεμβρίου 2016

Σύνθεση:

Πρόεδρος: Μιχαήλ Απέσσος, Πρόεδρος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.

Μέλη: Αλέξανδρος Καραγιάννης, Ανδρέας Χαρλαύτης, Βασιλική Δούσκα και Νικόλαος Μουδάτσος, Αντιπρόεδροι του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, Σπυρίδων Παπαγιαννόπουλος, Παναγιώτης Παναγιωτουνάκος, Κωνσταντίνος Χαραλαμπίδης, Νίκη Μαριόλη, Ανδρέας Ανδρουλιδάκης, Στυλιανή Χαριτάκη, Νικόλαος Δασκαλαντωνάκης, Ευφροσύνη Μπερνικόλα, Κωνσταντίνος Κατσούλας, Αλέξανδρος Ροϊλός, Αδαμαντία Καπετανάκη, Αθηνά Αλεφάντη, Χριστίνα Διβάνη, Ευσταθία Τσαούση, Χρήστος Μητκίδης, Διονύσιος Χειμώνας και Βασιλική Παπαθεοδώρου, Νομικοί Σύμβουλοι του Κράτους.

Εισηγητής: Διονύσιος Χειμώνας, Νομικός Σύμβουλος του Κράτους.

Αριθμός Ερωτήματος: Το υπ'αριθμ. πρωτ. Δ12Β1183017ΕΞ2013/25-11-2013 έγγραφο της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών. Ερώτημα: Ερωτάται αν τα γραφεία ή υποκαταστήματα αλλοδαπών εταιρειών, που εγκαθίστανται στην Ελλάδα βάσει των διατάξεων του άρθρου 25 του ν. 27/1975, υπόκεινται στο τέλος επιτηδεύματος του άρθρου 31 του ν. 3986/2011 ή αν απαλλάσσονται αυτού, κατ' εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 25 παράγραφος 3 περιπτ. α' του ν.27/1975.

Επί του ως άνω ερωτήματος, επί του οποίου εκδόθηκε αρχικά η υπ'αριθ. 445/2013 γνωμοδότηση του Β' Τμήματος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, η οποία έγινε μεν αποδεκτή αρμοδίως, πλην, με την από 25-7-2016 επισημειωματική πράξη του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών ανακλήθηκε η αποδοχή, προκειμένου το σχετικό ερώτημα να εξετασθεί από την Ολομέλεια, το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (Α' Τακτική Ολομέλεια) γνωμοδότησε ως εξής:

Ιστορικό

1. Από το έγγραφο του ερωτήματος και τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει προβληματισμός της ερωτώσας υπηρεσίας επί της ερμηνείας και εφαρμογής των σχετικών διατάξεων, δεδομένου ότι κατά την άποψή της το τέλος επιτηδεύματος νομίμως επιβάλλεται (και) στα γραφεία ή υποκαταστήματα αλλοδαπών επιχειρήσεων, που εγκαθίστανται στην Ελλάδα βάσει των διατάξεων του άρθρου 25 του ν. 27/1975, επειδή αφενός η επιβολή του είναι ανεξάρτητη από την ύπαρξη εισοδήματος και αφετέρου τα γραφεία αυτά δεν περιλαμβάνονται στις περιοριστικά αναφερόμενες, στην παράγραφο 3 του άρθρου 31 του ν. 3986/2011, περιπτώσεις που εξαιρούνται από την υποχρέωση καταβολής του εν λόγω τέλους, ενώ η άποψη αυτή αμφισβητείται, ως μη νόμιμη, εκ μέρους των φορολογουμένων γραφείων ή υποκαταστημάτων των αλλοδαπών επιχειρήσεων.

Νομοθετικό πλαίσιο

2. Στο άρθρο 25 παρ. 1 και 3 του ν. 27/1975 «Περί φορολογίας πλοίων, επιβολής εισφοράς προς ανάπτυξιν της Εμπορικής Ναυτιλίας, εγκαταστάσεως αλλοδαπών ναυτιλιακών επιχειρήσεων ...» (Α' 77), όπως ισχύει, ορίζονται τα εξής: «1. Γραφεία ή υποκαταστήματα αλλοδαπών επιχειρήσεων οποιουδήποτε τύπου ή μορφής, ασχολούμενα αποκλειστικά με τη διαχείριση, εκμετάλλευση, ναύλωση, ασφάλιση, διακανονισμό αβαριών, μεσιτεία αγοραπωλησιών ή ναυπηγήσεων ή ναυλώσεων ή ασφαλίσεων πλοίων με ελληνική ή ξένη σημαία, πάνω από πεντακόσιους (500) κόρους ολικής χωρητικότητας, εξαιρουμένων των επιβατηγών ακτοπλοϊκών πλοίων και των εμπορικών πλοίων που εκτελούν εσωτερικούς πλόες, καθώς και με την αντιπροσώπευση πλοιοκτητριών εταιριών, ως και επιχειρήσεων που έχουν ως αντικείμενο εργασιών τις ίδιες με τις παραπάνω αναφερόμενες δραστηριότητες, δύνανται, υποβάλλοντας σχετική αίτηση στο Υπουργείο Ναυτιλίας και Αιγαίου, να εγκαθίστανται στην Ελλάδα κατόπιν άδειας που χορηγείται με απόφαση του Υπουργού Ναυτιλίας και Αιγαίου και η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Η ανωτέρω δυνατότητα παρέχεται κατ' εξαίρεση και σε ναυτιλιακές επιχειρήσεις, πλοιοκτήτριες ή διαχειρίστριες, ναυαγοσωστικών ή ρυμουλκών πλοίων υπό ξένη σημαία οποιασδήποτε χωρητικότητας. Στην απόφαση αυτή καθορίζεται το είδος των εργασιών ή υπηρεσιών, τις οποίες παρέχει το γραφείο ή υποκατάστημα και γενικά οι όροι λειτουργίας του....

Τα παραπάνω γραφεία ή υποκαταστήματα απολαμβάνουν των αναφερομένων στην παράγραφο 3 του παρόντος άρθρου διευκολύνσεων και απαλλαγών, εφόσον καλύπτουν με εισαγωγή συναλλάγματος ή ευρώ:

α. Τις ετήσιες δαπάνες λειτουργίας τους στην Ελλάδα με ισόποσο τουλάχιστον πενήντα χιλιάδων (50.000) δολλαρίων Η.Π. Α. και

β. Όλες γενικά τις πληρωμές στην Ελλάδα για λογαριασμό τους ή για λογαριασμό τρίτων ....

3. Οι απαλλαγές και διευκολύνσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 1 του άρθρου αυτού είναι:

α. Απαλλαγή από παντός φόρου, τέλους, εισφοράς ή κρατήσεως υπέρ του Δημοσίου ή οποιουδήποτε τρίτου για το εισόδημα αυτών, που αποκτάται από εργασίες ή παροχή υπηρεσιών περί ων η παράγραφος 1 του άρθρου αυτού. Επίσης, παρέχεται απαλλαγή από τον ειδικό φόρο τραπεζικών εργασιών Φ.Κ.Ε. και από κάθε τέλος χαρτοσήμου αντικειμενικώς ή οποιασδήποτε κράτησης ή τέλους υπέρ τρίτου, πλήν των ανταποδοτικών, των συμβάσεων, των εισπράξεων και πληρωμών και γενικώς οποιωνδήποτε πράξεων που διενεργούνται υπό τα ως άνω γραφεία ή υποκαταστήματα ή για λογαριασμό των αντιπροσωπευόμενων από αυτό επιχειρήσεων για τις οποίες η παράγραφος 1 του άρθρου αυτού. Για την καταβολή φόρου προστιθέμενης αξίας εφαρμογή έχουν οι διατάξεις του ν. 1642/1986. β... γ... ».

3. Στο άρθρο 31 του ν. 3986/2011 «Επείγοντα Μέτρα Εφαρμογής Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2012-2015» (Α' 152), όπως ισχύει, ορίζονται τα εξής:

«1. Οι επιτηδευματίες και οι ασκούντες ελευθέριο επάγγελμα, εφόσον τηρούν βιβλία Β' ή Γ κατηγορίας του Κ.Β.Σ., υποχρεούνται σε καταβολή ετήσιου τέλους επιτηδεύματος, το οποίο ορίζεται ως εξής:

α) Για νομικά πρόσωπα που ασκούν εμπορική επιχείρηση και έχουν την έδρα τους σε τουριστικούς τόπους και σε πόλεις ή χωριά με πληθυσμό έως διακόσιες χιλιάδες (200.000) κατοίκους, σε οκτακόσια (800) ευρώ ετησίως.

β) Για νομικά πρόσωπα που ασκούν εμπορική επιχείρηση και έχουν την έδρα τους σε πόλεις με πληθυσμό πάνω από διακόσιες χιλιάδες (200.000) κατοίκους, σε χίλια (1.000) ευρώ ετησίως.

γ) Για ατομικές εμπορικές επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες, σε εξακόσια πενήντα (650) ευρώ ετησίως.

δ) Γα κάθε υποκατάστημα σε εξακόσια (600)ευρώ ετησίως....

2. Σε περίπτωση διακοπής της δραστηριότητας μέσα στη χρήση, το τέλος επιτηδεύματος περιορίζεται ανάλογα με τους μήνες λειτουργίας της επιχείρησης ή της άσκησης του επαγγέλματος. Χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των δεκαπέντε (15) ημερών λογίζεται ως μήνας.

3. Εξαιρούνται από τις υποχρεώσεις καταβολής του τέλους, εκτός εάν πρόκειται για τουριστικούς τόπους, οι εμπορικές επιχειρήσεις και ελεύθεροι επαγγελματίες που ασκούν τη δραστηριότητά τους σε χωριό με πληθυσμό έως πεντακόσιους (500) κατοίκους και σε νησιά κάτω από τρεις χιλιάδες εκατό (3.100) κατοίκους. Επίσης εξαιρούνται ατομικές εμπορικές επιχειρήσεις και η ατομική άσκηση ελευθέριου επαγγέλματος, εφόσον δεν έχουν παρέλθει πέντε (5) έτη από την πρώτη έναρξη εργασιών, καθώς και οι περιπτώσεις ατομικών επιχειρήσεων εφόσον για τον επιτηδευματία υπολείπονται τρία (3) έτη από το έτος της συνταξιοδότησής του. Ως έτος συνταξιοδότησης νοείται το 65° έτος της ηλικίας.

4. Γία την εν γένει διαδικασία επιβολής και βεβαίωσης του τέλους επιτηδεύματος εφαρμόζονται οι διατάξεις του Κ.Φ.Ε. (ν. 2238/1994).

5. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών καθορίζεται η ειδικότερη διαδικασία για την επιβολή του τέλους επιτηδεύματος, τα απαιτούμενα δικαιολογητικά που υποβάλλονται και κάθε άλλο αναγκαίο θέμα για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου.

6 Οι διατάξεις των προηγούμενων παραγράφων εφαρμόζονται για τους επιτηδευματίες και ελεύθερους επαγγελματίες που ασκούν επιτήδευμα ή ελεύθερο επάγγελμα, αντίστοιχα, κατά την 1.1.2011 και μετά.

7. Ειδικά για το οικονομικό έτος 2011, το τέλος επιτηδεύματος ορίζεται σε τριακόσια (300) ευρώ και για τις δύο κατηγορίες επιτηδευματιών και ελεύθερων επαγγελματιών της παραγράφου 1. Για το ανωτέρω έτος, το τέλος επιτηδεύματος συμβεβαιώνεται και καταβάλλεται με την ειδική εισφορά αλληλεγγύης του άρθρου 29 του παρόντος νόμου. Κατά τα λοιπά, εφαρμόζονται οι παράγραφοι 2 έως 5 του παρόντος άρθρου. Με την κανονιστική απόφαση της παραγράφου 5 καθορίζεται και η ειδικότερη διαδικασία για τη διαπίστωση των εξαιρέσεων της παραγράφου 3 από την καταβολή του τέλους επιτηδεύματος για το οικονομικό έτος 2011, καθώς και κάθε άλλο αναγκαίο θέμα για την εφαρμογή της παρούσας παραγράφου. 8....9....»

4. Στο άρθρο 3 παρ. 1 της υττ' αριθ. ΠΟΛ.1167/2.8.2011 απόφασης του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών (Β' 1835), που εκδόθηκε κατ' εξουσιοδότηση της παραγράφου 5 του άρθρου 31 του ν. 3986/2011, ορίζονται τα εξής:

«1. Για την επιβολή του τέλους επιτηδεύματος σε όσους φορολογούμενους ασκούν επιτήδευμα ή επάγγελμα, στα πρόσωπα της παραγράφου 4 του άρθρου 2 του ΚΦΕ (ομόρρυθμες και ετερόρρυθμες εταιρίες ....) και της παραγράφου 1 του άρθρου 101 του ΚΦΕ (ΑΕ, ΕΠΕ, δημόσιες, δημοτικές, κοινοτικές επιχειρήσεις, συνεταιρισμούς, υποκαταστήματα αλλοδαπών εταιρειών) εκδίδεται από τη ΓΓΓΙΣ με βάση τα στοιχεία που διαθέτει, εκκαθαριστικό σημείωμα υπολογισμού για το τέλος επιτηδεύματος οικονομικού έτους 2011 ... ».

5. Στο άρθρο 34 του ν. 3427/2005 (Α' 312) ορίζεται ότι:

«Ναυτιλιακές επιχειρήσεις, που έχουν υπαχθεί ή θα υπαχθούν στις διατάξεις του άρθρου 25 του ν. 27/1975 (ΦΕΚ 77 Α'), διέπονται αποκλειστικά από τις διατάξεις αυτού και του α.ν. 378/1968 (ΦΕΚ 82 Α'), όπως ισχύουν, καθώς και από τις κανονιστικές αποφάσεις που έχουν εκδοθεί κατ' εξουσιοδότηση των νόμων αυτών, χωρίς να ισχύουν οι αναφορές τους στον α. ν. 89/1967».

Ερμηνεία

Από τις πραοναφερόμενες διατάξεις, ερμηνευόμενες αυτοτελώς και σε συνδυασμό, συνάγονται τα ακόλουθα:

6. Με το άρθρο 31 του ν. 3986/2011 επιβλήθηκε στους επιτηδευματίες και στους ασκούντες ελευθέριο επάγγελμα, που τηρούν βιβλία Β' ή Γ' κατηγορίας του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων (Κ.Β.Σ.), τέλος επιτηδεύματος, το οποίο, όπως έχει κριθεί (ΣτΕ 2563/2015, ΣτΕ 2527/2013), αποτελεί φόρο κατά την έννοια του άρθρου 78 του Συντάγματος, διότι επιβλήθηκε για την αύξηση των δημοσίων εσόδων και προς εξυπηρέτηση κρατικών εν γένει σκοπών (αντιμετώπιση των γενικών δημοσιονομικών αναγκών της χώρας) και δεν καταβάλλεται έναντι ειδικής αντιπαροχής, δηλαδή έναντι ειδικώς παρεχόμενης δημόσιας υπηρεσίας προς τους βαρυνόμενους με αυτό. Το τέλος επιτηδεύματος ανέρχεται σε 800 ευρώ για όσους έχουν την έδρα τους σε τουριστικούς τόπους και σε πόλεις ή χωριά με πληθυσμό έως 200.000 κατοίκους και σε 1000 ευρώ για όσους έχουν την έδρα τους σε πόλεις με πληθυσμό άνω των 200.000 κατοίκων, ενώ για κάθε υποκατάστημα (ανέρχεται) σε 600 ευρώ.

Η επιβολή του τέλους επιτηδεύματος κρίνεται χωριστά για την έδρα και το κάθε υποκατάστημα της επιχείρησης ή του ελεύθερου επαγγελματία, ως υποκατάστημα δε θεωρείται κάθε επαγγελματική εγκατάσταση, εκτός της έδρας, στην οποία διενεργείται οποιαδήποτε παραγωγική ή συναλλακτική δραστηριότητα μη πρόσκαιρου χαρακτήρα (διάρκειας άνω των 15 ημερών). Υπόχρεοι προς καταβολή του τέλους, κατά την έννοια των ανωτέρω διατάξεων, είναι τόσο οι επιτηδευματίες και ελεύθεροι επαγγελματίες που δεν βαρύνονται με φόρο εισοδήματος (είτε επειδή δήλωσαν εισόδημα κατώτερο του αφορολόγητου ορίου, είτε επειδή είχαν, κατά περίπτωση, μεγάλες εκπτώσεις από το φόρο), όσο και οι λοιποί που βαρύνονται με φόρο εισοδήματος (είτε μικρότερο, είτε μεγαλύτερο του παγίως οριζόμενου τέλους).

Από την υποχρέωση καταβολής του τέλους εξαιρούνται, κατά τις ίδιες διατάξεις όσοι ασκούν την δραστηριότητά τους σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω από 3100 κατοίκους (εκτός αν πρόκειται για τουριστικούς τόπους), καθώς επίσης ατομικές εμπορικές επιχειρήσεις και η ατομική άσκηση ελευθέριου επαγγέλματος, εφόσον δεν έχουν παρέλθει 5 έτη από την πρώτη έναρξη εργασιών. Οι ατομικές επιχειρήσεις εξαιρούνται ομοίως της επιβολής του τέλους όταν για τον επιτηδευματία υπολείπονται 3 έτη από το έτος συνταξιοδότησής του, ως τοιούτου νοουμένου του 65ου έτους της ηλικίας.

Από τις διατάξεις αυτές προκύπτει ότι, με εξαίρεση κάποιες κατηγορίες φορολογουμένων, τις οποίες θεωρεί οικονομικά ασθενέστερες λόγω των συνθηκών υπό τις οποίες δραστηριοποιούνται επαγγελματικά, ο νομοθέτης τεκμαίρει ότι οι λοιποί, υπό τις εκτεθείσες τοπικές, χρονικές και πληθυσμιακές προϋποθέσεις, κερδίζουν από την άσκηση του επαγγέλματος τους κατ' έτος ένα ελάχιστο ποσό εισοδήματος, το οποίο φορολογεί ετησίως με ένα, αντίστοιχα, ελάχιστο πάγιο ποσό φόρου ανάλογα με τον πληθυσμό ή τον χαρακτήρα (τουριστικό) της πόλης στην οποία βρίσκεται η έδρα του επιτηδευματία. Αντικείμενο, συνεπώς, της επίμαχης φορολογικής επιβάρυνσης είναι, κατά την έννοια της ανωτέρω διάταξης, το ελάχιστο εισόδημα, πραγματικό ή τεκμαρτό, το οποίο αποκτά όποιος ασκεί εμπορική ή επαγγελματική δραστηριότητα υπό τις ανωτέρω διακρίσεις, υπό τις οποίες και υποχρεούται στην καταβολή τέλους αναλόγου ύψους.

Το εν λόγω τεκμήριο δεν στηρίζεται σε εξωτερικές ενδείξεις συνδεόμενες με τα υποκείμενα στον φόρο πρόσωπα, αλλά σε στοιχεία (κριτήρια) άμεσα συναρτώμενα με ορισμένα δεδομένα της επαγγελματικής τους δραστηριότητας (πληθυσμός της πόλης και χαρακτήρας του τόπου όπου ασκείται η δραστηριότητα, έτη άσκησης αυτής), από τα οποία τεκμαίρεται η ύπαρξη αντίστοιχης οικονομικής δύναμης και, επομένως, φοροδοτικής ικανότητας (ΣτΕ 2563/2015, ΣτΕ 2527/2013, ΓνΝΣΚ 124/2016).

7. Εξάλλου, σύμφωνα με τη διάταξη της περ. α' της παρ. 3 του άρθρου 25 του ν. 27/1975, τα γραφεία ή υποκαταστήματα αλλοδαπών ναυτιλιακών επιχειρήσεων που εγκαθίστανται στην Ελλάδα κατόπιν άδειας του Υπουργού Ναυτιλίας και Αιγαίου, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, απαλλάσσονται παντός φόρου, τέλους, εισφοράς ή κρατήσεως υπέρ του Δημοσίου ή οποιουδήποτε τρίτου για το εισόδημα που αποκτούν από τις εργασίες ή υπηρεσίες που περιγράφονται στην παράγραφο 1 του ίδιου άρθρου, καθώς και του ειδικού φόρου τραπεζικών εργασιών, Φ.Κ.Ε., κ.λ.π., υπό τις τιθέμενες στο ίδιο άρθρο προϋποθέσεις. Επίσης, με τις διατάξεις του άρθρου 34 του ν. 3427/2005 ορίζεται ότι ναυτιλιακές επιχειρήσεις, που έχουν υπαχθεί ή θα υπαχθούν στις διατάξεις του άρθρου 25 του ν. 27/1975, διέπονται αποκλειστικά από τις διατάξεις αυτού και του α.ν. 378/1968.

Το ως άνω άρθρο 25, όπως είχε τροποποιηθεί και ισχύει, ανήκει στο κεφάλαιο Α' του Τμήματος Γ' του ν. 27/1975 και, επομένως, οι διατάξεις του, οι οποίες θεσπίζουν φορολογικές απαλλαγές, δεν έχουν αυξημένη τυπική ισχύ, επομένως μπορούν να τροποποιηθούν, συμπληρωθούν ή καταργηθούν με μεταγενέστερο τυπικό νόμο, σε αντίθεση με τις θεσπίζουσες φορολογικές απαλλαγές διατάξεις των Κεφαλαίων Α' έως και Δ' του Τμήματος Α' του ίδιου νόμου, οι οποίες έχουν αυξημένη τυπική ισχύ, κατά το άρθρο 107 παρ. 1 του Συντάγματος του 1975 (ΣτΕ 916/2005).

8. Περαιτέρω, κατά τη συζήτηση μεταξύ των μελών της Α' Τακτικής Ολομέλειας του ΝΣΚ, ως προς το ζήτημα που τίθεται με το ερώτημα, αν δηλαδή υπόκεινται στο τέλος επιτηδεύματος του άρθρου 31 του ν. 3986/2011 τα γραφεία ή υποκαταστήματα αλλοδαπών ναυτιλιακών εταιρειών, που εγκαθίστανται στην Ελλάδα βάσει των διατάξεων του άρθρου 25 του ν. 27/1975, διαμορφώθηκαν δύο γνώμες: .

Κατά τη γνώμη της πλειοψηφίας, που απαρτίσθηκε από τους Μιχαήλ Απέσσο, Πρόεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, Ανδρέα Χαρλαύτη, Βασιλική Δούσκα και Νικόλαο Μουδάτσο, Αντιπροέδρους του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, Σπυρίδωνα Παπαγιαννόπουλο, Παναγιώτη Παναγιωτουνάκο, Νίκη Μαριόλη, Ανδρέα Ανδρουλιδάκη, Στυλιανή Χαριτάκη, Νικόλαο Δασκαλαντωνάκη, Ευφροσύνη Μπερνικόλα, Κωνσταντίνο Κατσούλα, Αλέξανδρο Ροϊλό, Αδαμαντία Καπετανάκη, Αθηνά Αλεφάντη, Χριστίνα Διβάνη, Ευσταθία Τσαούση, Χρήστο Μητκίδη, Διονύσιο Χειμώνα και Βασιλική Παπαθεοδώρου, Νομικούς Συμβούλους του Κράτους (ψήφοι είκοσι - 20), από τα προεκτεθέντα ερμηνευτικά πορίσματα της νομολογίας προκύπτει ότι στις διατάξεις του άρθρου 25 παράγραφος 3 εδάφιο α' του ν. 27/1975, οι οποίες προβλέπουν την απαλλαγή από κάθε φόρο, τέλος, εισφορά επί του εισοδήματος και είναι, προδήλως, ειδικές, όσον αφορά στις θεσπιζόμενες φορολογικές απαλλαγές των ναυτιλιακών επιχειρήσεων που υπάγονται στο ρυθμιστικό του πεδίο, διότι εντάσσονται στο, μείζονος σημασίας για το γενικότερο συμφέρον, βασικό ειδικό νομοθετικό ναυτιλιακό φορολογικό θεσμικό πλαίσιο του παραπάνω νόμου (πρβλ. ΣτΕ 326/1993) και, επομένως, υπερισχύουν κάθε μεταγενέστερης αντίθετης γενικής φορολογικής διάταξης νόμου, εμπίπτει και κάθε μεταγενέστερος φόρος ομοειδής κατά το αντικείμενο με το φόρο εισοδήματος, όπως είναι και ο επίμαχος φόρος του άρθρου 31 του ν. 3986/2011 (ΣτΕ 2563/2015, ΣτΕ 2527/2013, γνμδΝΣΚ 445/2013).

Ενόψει της αδιάστικτης αυτής ερμηνευτικής παραδοχής, ο νεότερος νομοθέτης του ν. 3986/2011 δεν χρειαζόταν να επαναλάβει τη νομοθετικώς εκφρασμένη ρητή βούλησή του για απαλλαγή, καταρχήν, των ναυτιλιακών επιχειρήσεων του ν. 27/1975 από κάθε (μεταγενέστερο) φόρο εισοδήματος (πρβλ. και άρθρο 2 παρ. 1 ν. 27/1975). Αντιθέτως, έχοντας συνείδηση του ειδικού, και καταρχήν, απαλλακτικού για τον επίμαχο φόρο (που προσιδιάζει με τον φόρο εισοδήματος) φορολογικού καθεστώτος, το οποίο διέπει τις ναυτιλιακές επιχειρήσεις, θα εκφραζόταν ρητά, αν πράγματι ήθελε να επεκτείνει την σχετική επιβάρυνση και στις αλλοδαπές ναυτιλιακές επιχειρήσεις (υπό την έννοια δε αυτή δεν τίθεται και ζήτημα παραβίασης της αρχής περί στενής ερμηνείας των απαλλακτικών φορολογικών διατάξεων).

Εν κατακλείδι, κατά τη γνώμη της πλειοψηφίας, δεν υπόκεινται στο τέλος επιτηδεύματος του άρθρου 31 του ν. 3986/2011 τα γραφεία ή υποκαταστήματα αλλοδαπών ναυτιλιακών εταιρειών, που εγκαθίστανται στην Ελλάδα βάσει των διατάξεων του άρθρου 25 του ν. 27/1975.

9. Κατά την γνώμη της μειοψηφίας, που απαρτίσθηκε από τους Αλέξανδρο Καραγιάννη, Αντιπρόεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους και Κωνσταντίνο Χαραλαμπίδη, Νομικό Σύμβουλο του Κράτους (ψήφοι δύο - 2), οι φορολογικού περιεχομένου απαλλακτικές διατάξεις του άρθρου 25 παράγραφος 3 εδάφιο α' του ν. 27/1975 (απαλλαγή από κάθε φόρο επί του εισοδήματος), δεν εγκαθιδρύουν απαλλαγή από οποιονδήποτε επιβαλλόμενο μεταγενέστερα φόρο επί του εισοδήματος, όπως το τέλος επιτηδεύματος, που επιβλήθηκε με το άρθρο 31 του ν. 3986/2011, οι διατάξεις του οποίου είναι αυτοτελείς και ανεξάρτητες από τις διατάξεις περί φορολογίας εισοδήματος (του ν. 2238/1994 Κ.Φ.Ε., πρβλ. ΣτΕ 3302/2012, ΣτΕ 355/2009) και δεν εξαιρούν ρητά από την εφαρμογή του τα εν λόγω υποκαταστήματα ή γραφεία. Αυτό συνάγεται, άλλωστε, και από το γεγονός ότι το επίμαχο τέλος επιβλήθηκε, όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση του οικείου νόμου, προς το σκοπό ενίσχυσης των δημοσίων εσόδων ενόψει των δημοσιονομικών συνθηκών που διέρχεται η χώρα, θεσπίστηκε υπό την μορφή ενός «ελάχιστου φόρου εισοδήματος» προερχομένου από τη δραστηριότητα εμπορικών επιχειρήσεων και ελευθέρων επαγγελματιών, περαιτέρω δε επιβάλλεται στα πρόσωπα της παραγράφου 4 του άρθρου 2 του ΚΦΕ και της παραγράφου 1 του άρθρου 101 του ΚΦΕ (ΑΕ, ΕΠΕ, δημόσιες, δημοτικές, κοινοτικές επιχειρήσεις, συνεταιρισμούς, υποκαταστήματα αλλοδαπών εταιρειών), ανεξάρτητα αν βαρύνονται ή όχι με φόρο εισοδήματος, σε όσους ασκούν επιτήδευμα ή επάγγελμα.

Απάντηση

10. Ενόψει των ανωτέρω, το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (Α' Τακτική Ολομέλεια) γνωμοδοτεί, κατά πλειοψηφία, ότι δεν υπόκεινται στο τέλος επιτηδεύματος του άρθρου 31 του ν. 3986/2011 τα γραφεία ή υποκαταστήματα αλλοδαπών ναυτιλιακών εταιρειών που εγκαθίστανται στην Ελλάδα βάσει των διατάξεων του άρθρου 25 του ν. 27/1975.


ΘΕΩΡΗΘΗΚΕ

Αθήνα 10-1-2017

Ο Πρόεδρος

Μιχαήλ Απέσσος
Πρόεδρος Ν.Σ.Κ.

Ο Εισηγητής
Διονύσιος Χειμώνας
Νομικός Σύμβουλος του Κράτους

ΔΙΕΘΝΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ

ΤΕΧΝΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΣΟΛ

Αναδημοσίευση από το ενημερωτικό δελτίο ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2017 της ΣΟΛ ΟΡΚΩΤΟΙ ΛΟΓΙΣΤΕΣ Α.Ε.
www.solae.gr

Αθήνα, 03 Φεβρουαρίου 2017

Νέα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα που η εφαρμογή τους είναι υποχρεωτική από 01.01.2016

Υιοθέτηση Νέων και Αναθεωρημένων Διεθνών Προτύπων

Νέα πρότυπα, τροποποιήσεις προτύπων και διερμηνείες έχουν εκδοθεί και είναι υποχρεωτικής εφαρμογής για τις ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την 1η Ιανουαρίου 2016 ή μεταγενέστερα. Η επίδραση από την εφαρμογή αυτών των νέων προτύπων, τροποποιήσεων και διερμηνειών παρατίθεται παρακάτω.

Πρότυπα και Διερμηνείες υποχρεωτικά για την τρέχουσα οικονομική χρήση 2016

Ετήσιες Βελτιώσεις στα ΔΠΧΑ, Κύκλος 2012-2014

Οι τροποποιήσεις του Κύκλου 2012-2014, εκδόθηκαν από το Συμβούλιο στις 25 Σεπτεμβρίου 2014, έχουν εφαρμογή σε περιόδους που ξεκινούν την ή μετά από την 1 Ιανουαρίου 2016 και υιοθετήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση στις 15 Δεκεμβρίου 2015 με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 2343/2015. Οι κατωτέρω τροποποιήσεις που αφορούν τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς 5 και 7 και τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα 19 και 34 δεν αναμένεται να έχουν σημαντική επίπτωση στις οικονομικές καταστάσεις της Εταιρείας (ή και του Ομίλου) εκτός αν αναφέρεται διαφορετικά.

ΔΠΧΑ 5 «Μη Κυκλοφορούντα Περιουσιακά Στοιχεία Κατεχόμενα προς Πώληση και Διακοπείσες Δραστηριότητες»

Η τροποποίηση διευκρινίζει ότι η αλλαγή από μία μέθοδο διάθεσης σε μια άλλη (πχ πώληση ή διανομή στους ιδιοκτήτες) δεν πρέπει να θεωρείται σαν ένα νέο σχέδιο πώλησης αλλά μία συνέχιση του αρχικού σχεδίου. Συνεπώς, δεν υπάρχει διακοπή της εφαρμογής των απαιτήσεων του ΔΠΧΑ 5. Η τροποποίηση διευκρινίζει επίσης ότι η αλλαγή της μεθόδου διάθεσης δεν αλλάζει την ημερομηνία ταξινόμησής.

ΔΠΧΑ 7 «Χρηματοπιστωτικά Μέσα: Γνωστοποιήσεις»

Εξυπηρέτηση συμβάσεων μετά την μεταβίβαση χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων.

Εάν μία επιχείρηση μεταβιβάζει ένα χρηματοοικονομικό περιουσιακό στοιχείο υπό όρους που επιτρέπουν στον μεταβιβάζοντα να αποαναγνωρίσει το περιουσιακό στοιχείο, το ΔΠΧΑ 7 απαιτεί να γνωστοποιούνται όλες οι μορφές συνεχιζόμενης ανάμειξης που μπορεί να έχει η μεταβιβάζουσα επί των μεταβιβασθέντων περιουσιακών στοιχείων. Το ΔΠΧΑ 7 παρέχει οδηγίες σχετικά με το τι εννοεί με τον όρο «συνεχιζόμενη ανάμειξη». Η τροποποίηση πρόσθεσε συγκεκριμένες οδηγίες προκειμένου να βοηθήσει τις διοικήσεις να προσδιορίσουν εάν οι όροι μιας σύμβασης για εξυπηρέτηση χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων τα οποία έχουν μεταβιβαστεί συνιστά «συνεχιζόμενη ανάμειξη». Η τροποποίηση παρέχει το δικαίωμα (^Λά όχι την υποχρέωση) αναδρομικής εφαρμογής.

Ενδιάμεσες οικονομικές καταστάσεις

Η τροποποίηση αποσαφηνίζει ότι η επιπρόσθετη γνωστοποίηση που απαιτείται από το ΔΠΧΑ 7 «Γνωστοποίηση - Συμψηφισμός χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων» δεν απαιτείται συγκεκριμένα για όλες τις ενδιάμεσες περιόδους, εκτός αν απαιτείται από το ΔΛΠ 34. Η τροποποίηση έχει αναδρομική ισχύ.

ΔΛΠ 19 «Παροχές σε εργαζομένους-Εισφορές από εργαζόμενους»

Η τροποποίηση εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1η Φεβρουαρίου 2015. Η τροποποίηση διευκρινίζει ότι η αξιολόγηση της ύπαρξης ενεργού αγοράς υψηλής ποιότητας εταιρικών ομολόγων αξιολογείται με βάση το νόμισμα στο οποίο εκφράζεται η υποχρέωση και όχι με βάση τη χώρα που υπάρχει η υποχρέωση. Όταν δεν υπάρχει ενεργός αγορά υψηλής ποιότητας εταιρικών ομολόγων σε αυτό το νόμισμα, χρησιμοποιούνται τα επιτόκια των κρατικών ομολόγων.

ΔΛΠ 34 «Ενδιάμεση Χρηματοοικονομική Αναφορά»

Η τροποποίηση διευκρινίζει ότι απαιτήσεις γνωστοποιήσεων των ενδιάμεσων οικονομικών καταστάσεων, πρέπει να βρίσκονται είτε στις οικονομικές καταστάσεις είτε να ενσωματώνονται με παραπομπές μεταξύ των ενδιάμεσων οικονομικών καταστάσεων και του σημείου όπου συμπεριλαμβάνονται στη ενδιάμεση οικονομική έκθεση (π.χ. στη έκθεση Διαχείρισης). Διευκρινίζεται επίσης ότι οι άλλες πληροφορίες, εντός της ενδιάμεσης οικονομικής έκθεσης πρέπει να είναι στη διάθεση των χρηστών με τους ίδιους όρους και την ίδια στιγμή όπως και οι ενδιάμεσες οικονομικές καταστάσεις. Εάν οι χρήστες δεν έχουν πρόσβαση στις λοιπές πληροφορίες με αυτόν τον τρόπο, τότε η ενδιάμεση οικονομική έκθεση είναι ελλιπής.

ΔΠΧΑ 10, ΔΠΧΑ 12 και ΔΛΠ 28 (Τροποποιήσεις) –Εταιρείες Επενδύσεων: Εφαρμογή των εξαιρέσεων ενοποίησης

Στις 18 Δεκεμβρίου 2014 το Συμβούλιο εξέδωσε τροποποιήσεις στα ΔΠΧΑ 10, ΔΠΧΑ 12 και ΔΛΠ 28 για θέματα που έχουν προκύψει στο πλαίσιο της εφαρμογής των εξαιρέσεων ενοποίησης για τις Εταιρείες Επενδύσεων. Οι τροποποιήσεις εφαρμόζονται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1η Ιανουαρίου 2016, με την νωρίτερη εφαρμογή να επιτρέπεται, και δεν έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

ΔΛΠ 1 (Τροποποίηση) «Παρουσίαση των Οικονομικών Καταστάσεων»-Πρωτοβουλία Γνωστοποίησης

Οι τροποποιήσεις στο ΔΛΠ 1 που εξέδωσε το Συμβούλιο στις 18 Δεκεμβρίου 2014, αποσαφηνίζουν ότι η σημαντικότητα εφαρμόζεται για το σύνολο των οικονομικών καταστάσεων και ότι η συμπερίληψη σε αυτές ασήμαντων πληροφοριών μπορεί να εμποδίσει την χρησιμότητα των γνωστοποιήσεων. Επιπλέον, οι τροποποιήσεις διευκρινίζουν ότι οι επιχειρήσεις θα πρέπει να χρησιμοποιούν την επαγγελματική τους κρίση, καθορίζοντας το που και με ποια σειρά παρουσιάζονται οι πληροφορίες στις γνωστοποιήσεις επί των οικονομικών καταστάσεων. Επίσης διευκρινίζονται θέματα σχετικά με τα υποσύνολα και την παρουσίαση των στοιχείων των λοιπών συνολικών εισοδημάτων που προκύπτουν από τις επενδύσεις που λογιστικοποιούνται με τη μέθοδο της καθαρής θέσης Η τροποποίηση εφαρμόζεται σε ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου 2016 και υιοθετήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση στις 18 Δεκεμβρίου 2015.

ΔΛΠ 16 και ΔΛΠ 38 (Τροποποιήσεις)- Διευκρινήσεις για τις επιτρεπτές μεθόδους απόσβεσης

Η τροποποίηση διευκρινίζει ότι η χρήση μεθόδων απόσβεσης βασισμένων στα έσοδα δεν είναι κατάλληλες για τον υπολογισμό των αποσβέσεων ενός περιουσιακού στοιχείου καθώς τα έσοδα δεν θεωρούνται κατάλληλη βάση επιμέτρησης της ανάλωσης των οικονομικών ωφελειών που ενσωματώνονται σε ένα άυλο περιουσιακό στοιχείο. Η ανωτέρω θέση δεν ισχύει όταν το άυλο περιουσιακό στοιχείο εκφράζεται ως μέτρο υπολογισμού των εσόδων ή όταν μπορεί να αποδειχθεί ότι τα έσοδα και η ανάλωση των οικονομικών ωφελειών που απορρέουν από το άυλο περιουσιακό στοιχείο είναι στενά συνδεδεμένα.
Η τροποποίηση εφαρμόζεται σε ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου 2016 και υιοθετήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση στις 2 Δεκεμβρίου 2015.

ΔΛΠ 16 και ΔΛΠ 41 (Τροποποιήσεις)-Γεωργία: Καρποφόρα Φυτά

Οι τροποποιήσεις φέρνουν τα καρποφόρα φυτά (bearer plants), τα οποία χρησιμοποιούνται αποκλειστικά και μόνο για να αυξηθεί παραγωγή, στο πεδίο εφαρμογής του ΔΛΠ 16 έτσι ώστε να αντιμετωπίζονται λογιστικά με τον ίδιο τρόπο όπως τα πάγια περιουσιακά στοιχεία. Οι τροποποιήσεις εφαρμόζονται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1η Ιανουαρίου 2016, με την νωρίτερη εφαρμογή να επιτρέπεται, και υιοθετήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση στις 23 Νοεμβρίου 2015.

ΔΛΠ 27 (Τροποποίηση) «Ατομικές Οικονομικές Καταστάσεις»-Μέθοδος της Καθαρής Θέσης στις Ατομικές Οικονομικές Καταστάσεις

Η τροποποίηση του ΔΛΠ 27 την οποία εξέδωσε το Συμβούλιο στις 12 Αυγούστου 2014, επιτρέπει σε μία οντότητα να χρησιμοποιεί τη μέθοδο της καθαρής θέσης για τη λογιστικοποίηση των επενδύσεων της σε θυγατρικές, κοινοπραξίες και συγγενείς, στις ατομικές της οικονομικές καταστάσεις. Αυτό συνιστά επιλογή λογιστικής πολιτικής για κάθε κατηγορία επενδύσεων. Η τροποποίηση εφαρμόζεται σε ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου 2016 και υιοθετήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση στις 18 Δεκεμβρίου 2015 .

ΔΠΧΑ 11 (Τροποποίηση) «Σχήματα υπό κοινό έλεγχο» -Λογιστικός χειρισμός της απόκτησης μεριδίου σε μια από κοινού δραστηριότητα

Η τροποποίηση διευκρινίζει ότι ένας επενδυτής εφαρμόζει την μέθοδο της «απόκτησης» όταν αποκτά συμμετοχή σε μία κοινή επιχείρηση. Η τροποποίηση εφαρμόζεται σε ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου 2016 και υιοθετήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση στις 24 Νοεμβρίου 2015.

ΔΛΠ 19 (Τροποποίηση) «Παροχές σε εργαζομένους-Εισφορές από εργαζόμενους»

Η τροποποίηση εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1η Φεβρουαρίου 2015. Οι τροποποιήσεις εφαρμόζονται για εισφορές από εργαζομένους ή τρίτους σε προγράμματα καθορισμένων παροχών. Ο στόχος της τροποποίησης είναι η απλοποίηση του λογιστικού χειρισμού των εισφορών που είναι ανεξάρτητες από τον αριθμό των ετών υπηρεσίας των εργαζομένων, για παράδειγμα, για τις εισφορές των εργαζομένων που υπολογίζονται σύμφωνα με ένα σταθερό ποσοστό του μισθού.

Πρότυπα και Διερμηνείες υποχρεωτικά για μεταγενέστερες περιόδους που δεν έχουν εφαρμοστεί νωρίτερα από την Εταιρεία (ή και τον Όμιλο)

Τα παρακάτω νέα πρότυπα, τροποποιήσεις προτύπων και διερμηνείες έχουν εκδοθεί αλλά είναι υποχρεωτικά για μεταγενέστερες περιόδους. Η Εταιρεία (ή και ο Όμιλος) δεν έχει εφαρμόσει νωρίτερα τα κατωτέρω πρότυπα και μελετά την επίδραση τους στις οικονομικές καταστάσεις.

ΔΠΧΑ 9 «Χρηματοοικονομικά μέσα»

Στις 24 Ιουλίου 2014 το Συμβούλιο εξέδωσε την τελική έκδοση του ΔΠΧΑ 9, το οποίο περιλαμβάνει την ταξινόμηση και επιμέτρηση, την απομείωση και τη λογιστική αντιστάθμισης. Το πρότυπο θα αντικαταστήσει το ΔΛΠ 39 και όλες τις προηγούμενες εκδόσεις του ΔΠΧΑ 9. Τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία αποτιμώνται στο αναπόσβεστο κόστος, στην εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων, ή στην εύλογη αξία μέσω των λοιπών συνολικών εσόδων, με βάση το επιχειρηματικό μοντέλο της επιχείρησης για τη διαχείριση των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων και των συμβατικών ταμειακών ροών των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων. Εκτός από το τον πιστωτικό κίνδυνο της οντότητας, η ταξινόμηση και επιμέτρηση των χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων δεν έχει αλλάξει σε σχέση με τις υπάρχουσες απαιτήσεις. Η Εταιρεία (ή και ο Όμιλος) βρίσκεται (βρίσκονται) στη διαδικασία εκτίμησης της επίδρασης του ΔΠΧΑ 9 στις οικονομικές του καταστάσεις. Το ΔΠΧΑ 9 εφαρμόζεται υποχρεωτικά σε ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου 2018 και υιοθετήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση στις 22 Νοεμβρίου 2016.

ΔΠΧΑ 15 «Έσοδα από συμβάσεις με πελάτες»

Στις 28 Μαΐου 2014 το ΣΔΛΠ εξέδωσε το ΔΠΧΑ 15 «Έσοδα από συμβάσεις με πελάτες» και συμπεριλαμβανομένων και των τροποποιήσεων επί του προτύπου που εκδόθηκαν στις 11 Σεπτεμβρίου του 2015 είναι υποχρεωτικής εφαρμογής σε ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου 2018 και αποτελεί το νέο πρότυπο που αφορά στην αναγνώριση του εσόδου.

Το ΔΠΧΑ 15 αντικαθιστά τα ΔΛΠ 18, ΔΛΠ 11 και τις διερμηνείες ΕΔΔΠΧΑ 13, ΕΔΔΠΧΑ 15, ΕΔΔΠΧΑ 18 και ΜΕΔ 31.

Το νέο πρότυπο καθιερώνει ένα μοντέλο πέντε βημάτων που θα εφαρμόζεται για έσοδα που προκύπτουν από μια σύμβαση με έναν πελάτη (με περιορισμένες εξαιρέσεις), ανεξάρτητα από το είδος της συναλλαγής εσόδων ή τον κλάδο. Οι απαιτήσεις του προτύπου θα εφαρμόζονται επίσης για την αναγνώριση και επιμέτρηση των κερδών και ζημιών από την πώληση ορισμένων μη χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων που δεν αποτελούν παραγωγή από συνήθεις δραστηριότητες της οικονομικής οντότητας (π.χ., πωλήσεις ακινήτων, εγκαταστάσεων και εξοπλισμού ή άυλων περιουσιακών στοιχείων). Θα απαιτούνται εκτεταμένες γνωστοποιήσεις, συμπεριλαμβανομένης της ανάλυσης του συνόλου των εσόδων, πληροφορίες σχετικά με τις υποχρεώσεις απόδοσης, αλλαγές στα υπόλοιπα των περιουσιακών στοιχείων σύμβασης και των υποχρεώσεων σύμβασης μεταξύ των περιόδων και βασικές κρίσεις και εκτιμήσεις. Το ΔΠΧΑ 15 υιοθετήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση στις 22 Σεπτεμβρίου 2016.

ΔΠΧΑ 14 «Μεταβατικοί λογαριασμοί Ρυθμιζόμενων Δραστηριοτήτων»

Στις 30 Ιανουαρίου 2014 το ΣΔΛΠ εξέδωσε το πρότυπο σκοπός του οποίου είναι να προσδιορίσει τις απαιτήσεις χρηματοοικονομικής πληροφόρησης για τα υπόλοιπα των «Μεταβατικοί λογαριασμοί Ρυθμιζόμενων Δραστηριοτήτων» που προκύπτουν όταν μια οικονομική οντότητα παρέχει αγαθά ή υπηρεσίες σε πελάτες, σε τιμή ή ποσοστό που υπόκειται σε ειδική ρύθμιση από το κράτος.
Το ΔΠΧΑ 14 επιτρέπει σε μια οικονομική οντότητα η οποία υιοθετεί για πρώτη φορά τα ΔΠΧΑ να συνεχίσει να λογιστικοποιεί, με μικρές αλλαγές, τα υπόλοιπα των «μεταβατικών λογαριασμών ρυθμιζόμενων δραστηριοτήτων» σύμφωνα με τα προηγούμενα λογιστικά πρότυπα, τόσο κατά την πρώτη εφαρμογή των ΔΠΧΑ όσο και στις μεταγενέστερες οικονομικές καταστάσεις. Τα υπόλοιπα και οι κινήσεις αυτών των λογαριασμών παρουσιάζονται χωριστά στις καταστάσεις οικονομικής θέσης, αποτελεσμάτων και λοιπών συνολικών εισοδημάτων ενώ συγκεκριμένες γνωστοποιήσεις απαιτούνται. Το νέο πρότυπο εφαρμόζεται σε ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου 2016 και δεν έχει υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

ΔΠΧΑ 16 «Μισθώσεις»

Στις 13 Ιανουαρίου 2016 το ΣΔΛΠ εξέδωσε το ΔΠΧΑ 16 και αντικαθιστά το ΔΛΠ 17. Σκοπός του προτύπου είναι να εξασφαλίσει ότι οι μισθωτές και οι εκμισθωτές παρέχουν χρήσιμη πληροφόρηση που παρουσιάζει εύλογα την ουσία των συναλλαγών που αφορούν μισθώσεις. Το ΔΠΧΑ 16 εισάγει ένα ενιαίο μοντέλο για το λογιστικό χειρισμό από την πλευρά του μισθωτή, το οποίο απαιτεί ο μισθωτής να αναγνωρίζει περιουσιακά στοιχεία και υποχρεώσεις για όλες τις συμβάσεις μισθώσεων με διάρκεια άνω των 12 μηνών, εκτός εάν το υποκείμενο περιουσιακό στοιχείο είναι μη σημαντικής αξίας. Σχετικά με το λογιστικό χειρισμό από την πλευρά του εκμισθωτή, το ΔΠΧΑ 16 ενσωματώνει ουσιαστικά τις απαιτήσεις του ΔΛΠ 17. Επομένως, ο εκμισθωτής συνεχίζει να κατηγοριοποιεί τις συμβάσεις μισθώσεων σε λειτουργικές και χρηματοδοτικές μισθώσεις, και να ακολουθεί διαφορετικό λογιστικό χειρισμό για κάθε τύπο σύμβασης. Το νέο πρότυπο εφαρμόζεται σε ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου 2019 και δεν έχει υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

ΔΠΧΑ 10 (Τροποποίηση) «Ενοποιημένες Οικονομικές Καταστάσεις» και ΔΛΠ 28 (Τροποποίηση) «Συμμετοχές σε Συγγενείς Επιχειρήσεις και Κοινοπραξίες» - Πώληση ή Εισφορά περιουσιακών στοιχείων μεταξύ του Επενδυτή και της Συγγενούς ή της Κοινοπραξίας του

Η κύρια συνέπεια της τροποποίησης που εκδόθηκε από το Συμβούλιο στις 11 Σεπτεμβρίου 2014, είναι ότι ολόκληρο το κέρδος ή η ζημία αναγνωρίζεται όταν μια συναλλαγή περιλαμβάνει μια επιχείρηση (είτε στεγάζεται σε μια θυγατρική ή όχι). Ένα μερικό κέρδος ή ζημία αναγνωρίζεται όταν μια συναλλαγή περιλαμβάνει στοιχεία ενεργητικού που δεν συνιστούν επιχείρηση, ακόμη και αν αυτά τα περιουσιακά στοιχεία στεγάζονται σε μια θυγατρική. Η τροποποίηση εφαρμόζεται σε ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου 2016 και δεν έχει υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

ΔΛΠ 12 (Τροποποίηση) “Αναγνώριση αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων σε μη πραγματοποιηθείσες ζημιές”

Η τροποποίηση διευκρινίζει το λογιστικό χειρισμό σχετικά με την αναγνώριση αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων σε μη πραγματοποιηθείσες ζημιές που έχουν προκύψει από χρεωστικούς τίτλους που επιμετρώνται στην εύλογη αξία. Η τροποποίηση εφαρμόζεται στις ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου 2017 και δεν έχει υιοθετηθεί ακόμη από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

ΔΛΠ 7 Καταστάσεις ταμιακών ροών (Τροποποίηση) “Γνωστοποιήσεις” Η τροποποίηση εισάγει υποχρεωτικές γνωστοποιήσεις που παρέχουν τη δυνατότητα στους χρήστες των οικονομικών καταστάσεων να αξιολογήσουν τις μεταβολές των υποχρεώσεων που προέρχονται από χρηματοδοτικές δραστηριότητες. Οι τροποποιήσεις θα απαιτούν από τις οντότητες να παρέχουν γνωστοποιήσεις που επιτρέπουν στους επενδυτές να αξιολογούν τις μεταβολές στις υποχρεώσεις που προκύπτουν από χρηματοοικονομικές δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένων μεταβολών που προέρχονται από ταμειακές ροές και μεταβολές μη ταμειακής φύσης. Η τροποποίηση εφαρμόζεται στις ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1η Ιανουαρίου 2017 και δεν έχει υιοθετηθεί ακόμη από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

ΔΠΧΑ 2 Παροχές που εξαρτώνται από την αξία των μετοχών (Τροποποίηση) “Ταξινόμηση και επιμέτρηση συναλλαγών που αφορούν παροχές που εξαρτώνται από την αξία των μετοχών”

Η τροποποίηση παρέχει διευκρινήσεις σχετικά με τη βάση επιμέτρησης όσον αφορά παροχές που εξαρτώνται από την αξία των μετοχών και διακανονίζονται σε μετρητά και το λογιστικό χειρισμό σχετικά με τροποποιήσεις σε όρους που μεταβάλλουν μία παροχή που διακανονίζεται σε μετρητά ή σε παροχή που διακανονίζεται σε συμμετοχικούς τίτλους. Επιπλέον εισάγουν μία εξαίρεση όσον αφορά τις αρχές του ΔΠΧΑ 2 με βάση την οποία μία παροχή θα πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν να επρόκειτο να διακανονιστεί εξ’ ολοκλήρου σε συμμετοχικούς τίτλους, στις περιπτώσεις όπου ο εργοδότης υποχρεούται να παρακρατά ένα ποσό προς κάλυψη των φορολογικών υποχρεώσεων των εργαζομένων που προκύπτουν από παροχές που εξαρτώνται από την αξία των μετοχών και να το αποδίδει στις φορολογικές αρχές. Η τροποποίηση εφαρμόζεται στις ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου 2018 και δεν έχει υιοθετηθεί ακόμη από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

ΔΠΧΑ 4 (Τροποποίηση) «Εφαρμογή του νέου ΔΠΧΑ 9 με το ΔΠΧΑ 4».

Το Συμβούλιο εξέδωσε στις 12 Σεπτεμβρίου τροποποιήσεις στο πρότυπο ΔΠΧΑ 4 ώστε να αντιμετωπιστούν οι ανησυχίες που προέκυψαν από την εφαρμογή του νέου προτύπου χρηματοοικονομικών μέσων (ΔΠΧΑ 9), πριν από την εφαρμογή του νέου τροποποιημένου από το συμβούλιο ΔΠΧΑ 4. Οι τροποποιήσεις εισάγουν δύο προσεγγίσεις: επικάλυψη και αναβολή. Το τροποποιημένο πρότυπο θα:

• δίνει την δυνατότητα στις εταιρίες που εκδίδουν ασφαλιστήρια συμβόλαια να αναγνωρίσουν στα λοιπά συνολικά έσοδα, και όχι στο κέρδος ή τη ζημία, την αστάθεια που μπορεί να προκύψει όταν το ΔΠΧΑ 9 εφαρμόζεται πριν από τις νέες ασφαλιστικές συμβάσεις.

• παρέχει στις επιχειρήσεις των οποίων οι δραστηριότητες κατά κύριο λόγο συνδέονται με τις ασφάλειες, μια προαιρετική προσωρινή εξαίρεση από την εφαρμογή ΔΠΧΑ 9 μέχρι το 2021.

Η τροποποίηση εφαρμόζεται στις ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου 2018 και δεν έχει υιοθετηθεί ακόμη από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Διευκρινίσεις στο ΔΠΧΑ 15 «Έσοδα από Συμβάσεις με Πελάτες»

Τον Απρίλιο του 2016, το IASB προέβη στην έκδοση διευκρινίσεων στο ΔΠΧΑ 15. Οι τροποποιήσεις του ΔΠΧΑ 15 δεν μεταβάλλουν τις βασικές αρχές του Προτύπου, αλλά παρέχουν διευκρινίσεις ως προς την εφαρμογή των εν λόγω αρχών. Οι τροποποιήσεις διευκρινίζουν τον τρόπο με τον οποίο αναγνωρίζεται μία δέσμευση εκτέλεσης σε μία σύμβαση, πώς προσδιορίζεται αν μία οικονομική οντότητα αποτελεί τον εντολέα ή τον εντολοδόχο, και πώς προσδιορίζεται αν το έσοδο από τη χορήγηση μίας άδειας θα πρέπει να αναγνωριστεί σε μία συγκεκριμένη χρονική στιγμή ή με την πάροδο του χρόνου. Η εταιρεία (Ο Όμιλος) θα εξετάσει την επίπτωση όλων των παραπάνω στις Οικονομικές της (του) Καταστάσεις, αν και δεν αναμένεται να έχουν καμία. Η τροποποίηση εφαρμόζεται για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 01/01/2018 και δεν έχει υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ετήσιες Βελτιώσεις στα ΔΠΧΑ, Κύκλος 2014-2016

Οι τροποποιήσεις του Κύκλου 2014-2016, εκδόθηκαν από το Συμβούλιο στις 8 Δεκεμβρίου 2016, έχουν εφαρμογή σε περιόδους που ξεκινούν την ή μετά από την 1 Ιανουαρίου 2018 και δεν έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι κατωτέρω τροποποιήσεις δεν αναμένεται να έχουν σημαντική επίπτωση στις οικονομικές καταστάσεις της Εταιρείας (ή και του Ομίλου) εκτός αν αναφέρεται διαφορετικά.

Δ.Π.Χ.Α. 1 Πρώτη εφαρμογή των διεθνών προτύπων χρηματοοικονομικής αναφοράς

Η τροποποίηση διαγράφει τις «Βραχυπρόθεσμες εξαιρέσεις από τα Δ.Π.Χ.Α.» που προβλέπονταν από το Προσάρτημα Ε του Δ.Π.Χ.Α. 1 με το αιτιολογικό ότι έχουν υπηρετήσει πλέον τον σκοπό τους και δεν είναι πλέον απαραίτητες.

ΔΛΠ 28 (Τροποποίηση) «Επιμέτρηση Συγγενών Επιχειρήσεων ή Κοινοπραξιών στην εύλογη αξία»

Η τροποποίηση διευκρινίζει ότι η επιλογή που δίνεται οι επενδύσεις σε συγγενής ή σε κοινοπραξίες που κατέχεται από μια οντότητα που είναι ένας οργανισμός διαχείρισης επενδυτικών κεφαλαίων, ή άλλης οντότητας που πληροί τις προϋποθέσεις να επιμετρηθούν στην εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων είναι διαθέσιμη για κάθε μια επένδυση σε συγγενή ή κοινοπραξία ξεχωριστά κατά την αρχική αναγνώριση.

ΔΠΧΑ 12 Γνωστοποιήσεις συμμετοχών σε άλλες οντότητες: Διευκρίνιση του σκοπού του προτύπου.

Η τροποποίηση διευκρίνισε το πεδίο εφαρμογής του προτύπου προσδιορίζοντας ότι οι απαιτήσεις γνωστοποίησης του προτύπου, εκτός από εκείνες των παραγράφων Β10-Β16, ισχύουν για τις συμμετοχές της οντότητας που αναφέρονται στην παράγραφο 5 που έχουν ταξινομηθεί ως κατεχόμενα για πώληση, ως κατεχόμενα για διανομή ή ως διακοπείσες δραστηριότητες σύμφωνα με το ΔΠΧΑ 5 «Μη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία που κατέχονται προς πώληση και διακοπείσες δραστηριότητες».

ΔΛΠ 40 «Επενδυτικά ακίνητα» Μεταφορές Επενδυτικών ακινήτων

Οι τροποποιήσεις στο ΔΛΠ 40 που εξέδωσε το Συμβούλιο στις 8 Δεκεμβρίου 2016 διευκρινίζουν ότι μια οικονομική οντότητα δύναται να μεταφέρει ένα ακίνητο προς ή από τις επενδύσεις σε ακίνητα, όταν, και μόνο όταν, υπάρχουν ενδείξεις αλλαγής της χρήσης. Μια αλλαγή της χρήσης προκύπτει, εάν το ακίνητο πληροί ή παύει να πληροί, τον ορισμό των επενδύσεων σε ακίνητα. Μια αλλαγή στις προθέσεις της διοίκησης για τη χρήση του ακινήτου από μόνη της δεν αποτελεί ένδειξη μιας αλλαγής στη χρήση.

Η τροποποίηση εφαρμόζεται σε ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου 2018 και δεν έχει υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

ΕΔΔΠΧΑ 22 Διερμηνεία «Συναλλαγές σε ξένο νόμισμα και Προκαταβολές»

Η Διερμηνεία 22 διευκρινίζει το λογιστικό χειρισμό για τις συναλλαγές που περιλαμβάνουν την είσπραξη ή την πληρωμή προκαταβολών σε ξένο νόμισμα. Συγκεκριμένα, εφαρμόζεται για τις συναλλαγές σε ξένο νόμισμα όταν η οικονομική οντότητα αναγνωρίζει ένα μη νομισματικό περιουσιακό στοιχείο ή μια μη νομισματική υποχρέωση που προκύπτει από την πληρωμή ή την είσπραξη προκαταβολών πριν η οικονομική οντότητα αναγνωρίσει το σχετικό περιουσιακό στοιχείο, έξοδο ή έσοδο. Σύμφωνα με τη διερμηνεία η ημερομηνία της συναλλαγής, για τον σκοπό του καθορισμού της συναλλαγματικής ισοτιμίας, είναι η ημερομηνία της αρχικής αναγνώρισης των μη νομισματικών προπληρωμών του περιουσιακού στοιχείου ή της υποχρέωσης από λήψη προκαταβολής. Εάν υπάρχουν πολλαπλές πληρωμές ή εισπράξεις προκαταβολικά, η ημερομηνία της συναλλαγής καθορίζεται για κάθε πληρωμή ή είσπραξη.

Η διερμηνεία εφαρμόζεται σε ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου 2018 και δεν έχει υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

ΣΧΟΛΙΟ:

Για επεξηγηματικούς σκοπούς απαριθμούνται όλα τα νέα πρότυπα και διερμηνείες καθώς και οι τροποποιήσεις και οι βελτιώσεις επί προτύπων και διερμηνειών που εφαρμόστηκαν για πρώτη φορά στη χρήση 2016 ή είναι υποχρεωτική η εφαρμογή τους σε επόμενες χρήσεις, μη λαμβάνοντας υπόψη την επίπτωση και την δυνατότητα εφαρμογής αυτών στις οικονομικές καταστάσεις της εταιρείας ή του Ομίλου.

Σημειώνεται πως εάν είναι επιθυμητό η εταιρεία ή ο όμιλος μπορεί να συμπεριλάβει στη σημείωση για τα νέα πρότυπα μόνο αυτά που έχουν επίπτωση στην οικονομική θέση, την απόδοση και τις γνωστοποιήσεις του.

Αθήνα, 9.3.2017
Αριθ. Πρωτ. Σ70/6

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ

 



 
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ Ταχ. Δ/νση: Αγ. Κων/νου 8 (10241) Πληροφορίες: Μ. Κουτσοπούλου Τηλ.: 2105215000 FAX:2105230046
e-mail: d.sintaxeon@efka.gov.gr



ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΑΡ.: 13
 
ΘΕΜΑ: «Παράταση χορήγησης των συνταξιοδοτικών παροχών που έληξαν κατά τη διάρκεια αναμονής των ασφαλισμένων προς εξέτασή τους από τις υγειονομικές επιτροπές ΚΕ.Π.Α.».

Σχετ.: α) Οι εγκύκλιοι 29/2013,12/2014, 28/2014, 34/2014, 38/2015, 7/2016, 28/2016 και τα Γενικά Έγγραφα με αρ. πρωτ. Σ70/66/20.6.2013 και Γ99/47/5.2.2014 του τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ. β) Το με αρ. πρωτ. ΔΙΠΣΥΝ/Φ12/49/1772492/30.12.2016 έγγραφο και οι εγκύκλιοι 19/2015, 6/2016 και 22/2016 του τ. ΟΑΕΕ.

Σας κοινοποιούμε το με αρ. πρωτ. Φ.80000/οικ.50122/1920/30.11.2016 έγγραφο του Υπουργείου Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΑΔΑ: 7ΩΑ0465Θ1Ω-8ΡΞ), με το οποίο γνωστοποιήθηκαν οι διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 50 του Ν. 4430/2016 που προβλέπουν εξάμηνη παράταση χορήγησης των συνταξιοδοτικών παροχών που έληξαν κατά τη διάρκεια αναμονής των ασφαλισμένων προς εξέτασή τους από τις υγειονομικές επιτροπές ΚΕ.Π.Α.

Έχοντας υπόψη και τις οδηγίες των εγκυκλίων 28/2016 και 22/2016 του τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και τ. ΟΑΕΕ αντίστοιχα, με τις οποίες καλύφθηκαν ήδη οι συνταξιούχοι και επιδοματούχοι των οποίων το δικαίωμα έληγε μέχρι και TIC 31.12.2016 (μηχανογραφική λήξη: 1/2017), η κοινοποιούμενη διάταξη δίνει το δικαίωμα εξάμηνης παράτασης των συνταξιοδοτικών παροχών που έληξαν ή λήγουν μέχρι και τις 30.6.2017 (μηχανογραφική λήξη 1.7.2017). Έχοντας υπόψη όσα αναφέρονται στο ανωτέρω έγγραφο του ΥΠΕΚΑΑ και σε συνδυασμό με τις οδηγίες των προαναφερόμενων εγκυκλίων, διευκρινίζουμε επιπλέον τα ακόλουθα:

1. ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΙ

Πρόκειται για συνταξιούχους και επιδοματούχους των οποίων το δικαίωμα έληξε ή λήγει μέχρι και τις μέχρι και τις 30.6.2017 (μηχανογραφική λήξη 1.7.2017), εφόσον εκκρεμεί εξέτασή τους από τις υγειονομικές επιτροπές ΚΕ.Π.Α. -χωρίς υπαιτιότητά τους- για την παράταση χορήγησης της παροχής που ελάμβαναν, ως εξής:

α) οι συνταξιούχοι λόγω αναπηρίας, με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 67%,

β) οι συνταξιούχοι λόγω γήρατος που λαμβάνουν σύνταξη για ορισμένο χρονικό διάστημα με ειδικές διατάξεις, οι οποίες προϋποθέτουν ορισμένη κατάσταση αναπηρίας των ασφαλισμένων (άρθρο 1 Ν. 612/77, όπως ισχύει για όλες τις κατηγορίες στις οποίες επεκτάθηκε), δηλαδή:
•    οι συνταξιοδοτούμενοι με τις διατάξεις του Ν. 612/1977 (τυφλοί)
•    οι παραπληγικοί-τετραπληγικοί (άρθρο 40 παρ. 8 του Ν. 1902/90)
•    οι πάσχοντες από μεσογειακή ή δρεπανοκυτταρική ή μικροδρεπανοκυτταρική αναιμία (άρθρο 16 παρ. 3 του Ν. 2227/94)
•    οι πάσχοντες από νεφρική ανεπάρκεια (άρθρο 2 παρ. 2 του Ν. 3075/2002 και άρθρο 5 παρ. 3 Ν. 3232/2004)
•    οι πάσχοντες από αιμορροφιλία τύπου Α ή Β καθώς και εκείνοι που έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση συμπαγών οργάνων (άρθρο 5 παρ.1 του Ν. 3232/2004)
•    οι πάσχοντες από σκλήρυνση κατά πλάκας, υποβληθέντες σε μεταμόσχευση μυελού των οστών καθώς και όσοι έχουν υποστεί ακρωτηριασμούς στα άνω και κάτω άκρα άρθρο 61 παρ. 4 του Ν. 3518/2006)
•    οι πάσχοντες από κυστική ίνωση ή μόνιμη ορθοκυστική διαταραχή (παρ. 4 του άρθρου 37 του Ν. 3996/2011)

γ) τα τέκνα ασφαλισμένου ή συνταξιούχου που λαμβάνουν σύνταξη λόγω θανάτου του γονέα τους ως ανίκανα για κάθε βιοποριστική εργασία,

δ) οι επιδοματούχοι του εξωϊδρυματικού επιδόματος,

ε) όσοι συνταξιούχοι λαμβάνουν προσαύξηση λόγω απόλυτης αναπηρίας.

Εξαιρούνται:

i. τα πρόσωπα για τα οποία η εκκρεμής υγειονομική κρίση των ΚΕ.Π.Α. αφορά προσαύξηση σύνταξης για μέλος οικογένειας λόγω ανικανότητάς του για κάθε βιοποριστική εργασία
(δεδομένου ότι η παροχή αυτή ενσωματώνεται στο ποσό της σύνταξης του δικαιούχου και χορηγείται σε αυτόν και όχι στο ανίκανο μέλος οικογένειας ως ανεξάρτητο δικαίωμα),

ii. τα πρόσωπα που δεν προσέρχονται προς εξέταση στις υγειονομικές επιτροπές ΚΕΠΑ ή δεν προσκομίζουν απαραίτητο δικαιολογητικό προκειμένου να κριθούν από τις επιτροπές αυτές ή παραιτήθηκαν από την αίτηση που είχαν υποβάλει στα ΚΕΠΑ (λόγοι υπαιτιότητας ),

iii. τα πρόσωπα τα οποία έλαβαν ή συνεχίζουν να λαμβάνουν την αντίστοιχη παροχή κατ' εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 55 του Ν. 4396/2016 ή της κοινοποιούμενης διάταξης (από τη σύνταξη μηνός Αυγούστου 2016 και για χρονικό διάστημα 6 μηνών κατ' ανώτατο όριο).

2. ΠΑΡΟΧΕΣ

Η διάταξη παρέχει στους ασφαλισμένους το δικαίωμα να συνεχίσουν να λαμβάνουν το ποσό της παροχής που δικαιούνταν πριν από τη λήξη της και για ορισμένο χρονικό διάστημα, όχι μεγαλύτερο από έξι συνεχείς μήνες (δεν δικαιούνται εκ νέου αυτόματη παράταση όσοι συνταξιούχοι έχουν στο αρχείο της ΗΔΙΚΑ Α.Ε. κωδ. λήξης 13 από 1/2/2017 έως και 1/6/2017). Διευκρινίζεται ότι είναι επιτρεπτή η χορήγηση της παροχής των διατάξεων της παρ. 3 του άρθρου 50 του Ν. 4430/2016 στην περίπτωση που μετά τη χορήγηση εξάμηνης κατ' ανώτατο χρόνο παράτασης (π.χ., του άρθρου 55 του Ν. 4396/2016) μεσολαβήσει η παράταση του δικαιώματος που είχε λήξει και στη συνέχεια το δικαίωμα αυτό λήξει εκ νέου κατά το χρονικό διάστημα που ισχύει η διάταξη (μηχανογραφική λήξη 1.7.2017), με αποτέλεσμα να υπάρχει εκκρεμότητα στα ΚΕΠΑ για την κρίση των υγειονομικών προϋποθέσεων σε ένα από τα δικαιώματα που αναφέρονται ανωτέρω (περιπτώσεις α-ε). Κατά το διάστημα αυτό παρατείνεται και η ιατροφαρμακευτική και νοσοκομειακή περίθαλψη των δικαιούχων.

Εάν μετά την οριστική κρίση των υγειονομικών επιτροπών ΚΕ.Π.Α. κριθεί ότι τα πρόσωπα που υπήχθησαν στις εν λόγω διατάξεις δεν φέρουν συντάξιμο ποσοστό αναπηρίας ή φέρουν ποσοστό αναπηρίας μικρότερο από 67% ή δεν έχουν δικαίωμα να λαμβάνουν τις παροχές που τους χορηγήθηκαν με τις διατάξεις αυτές (εξωιδρυματικό επίδομα ή προσαύξηση λόγω απόλυτης αναπηρίας ή σύνταξη λόγω θανάτου), οι αχρεωστήτως καταβληθείσες παροχές αναζητούνται σε κάθε περίπτωση άτοκα, είτε διά συμψηφισμού επί των τυχόν χορηγούμενων συνταξιοδοτικών παροχών, με μηνιαία παρακράτηση ποσοστού 20%, είτε σύμφωνα με τις διατάξεις του ΚΕΔΕ, στην περίπτωση που δεν χορηγούνται συνταξιοδοτικές παροχές.

3. ΜΗΧΑΝΟΓΡΑΦΙΚΗ ΤΑΚΤΟΠΟΙΗΣΗ - ΥΠΗΡΕΣΙΑΚΕΙ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΟΡΓΑΝΙΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ Τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ

Όσον αφορά τους συνταξιούχους του τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, ισχύουν τα ακόλουθα:

α) Από τις 30.1.2017 ξεκίνησε η πίστωση (μέσω της Η.ΔΙ.Κ.Α. Α.Ε.) στον τραπεζικό λογαριασμό των δικαιούχων ασφαλισμένων του τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ (ανάλογα με το αίτημα που βρίσκεται σε εκκρεμότητα στις υγειονομικές επιτροπές ΚΕ.Π.Α.: σύνταξη λόγω αναπηρίας, εξωιδρυματικό επίδομα, σύνταξη λόγω γήρατος που χορηγείται με τις ειδικές διατάξεις) με τις αντίστοιχες παροχές των μηνών κατά τους οποίους δεν είχαν χορηγηθεί λόγω λήξης του δικαιώματος. Διευκρινίζεται ότι για τα πρόσωπα που δικαιούνται την εξάμηνη παράταση των παροχών που έληξαν δεν παρέχεται η δυνατότητα αναδρομικής χορήγησης των παροχών που είχαν διακοπεί νια το διάστημα μεταξύ της λήξης της συνταξιοδοτικής παροχής και της ημερομηνίας έναρξης των οικονομικών αποτελεσμάτων, δηλαδή πριν από την παροχή μηνός Αυγούστου 2016.

Από τις 30.1.2017 ξεκίνησε και η πίστωση των παροχών στον τραπεζικό λογαριασμό των δικαιούχων που πληρώνονται μέσω του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος (Ο.Π.Σ.) του τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και θα αφορά τόσο τις ανωτέρω παροχές όσο και τη σύνταξη λόγω θανάτου που χορηγείται σε ανίκανα για κάθε βιοποριστική εργασία τέκνα ασφαλισμένων ή συνταξιούχων, καθώς και την προσαύξηση λόγω απόλυτης αναπηρίας.

β) Όσον αφορά τους συνταξιούχους για τους οποίους δεν καθίσταται μηχανογραφικώς εφικτή η αυτόματη παράταση της παροχής που δικαιούνται μέσω της ΗΔΙΚΑ Α.Ε. (σύνταξη λόγω θανάτου που χορηγείται σε ανίκανα για κάθε βιοποριστική εργασία τέκνα ασφαλισμένων ή συνταξιούχων, προσαύξηση λόγω απόλυτης αναπηρίας), η παράταση των παροχών που ελάμβαναν τα ανωτέρω πρόσωπα και οι οποίες είχαν λήξει, ενόψει της εκκρεμούς επανεξέτασής τους από τα ΚΕΠΑ, θα διεκπεραιωθεί από τις υπηρεσίες Απονομών και Πληρωμών Συντάξεων των Υποκαταστημάτων του τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, σύμφωνα με τη διαδικασία που είχε δρομολογηθεί κατά την εφαρμογή των προϊσχυουσών διατάξεων για τις κατηγορίες αυτές. Υπενθυμίζεται, λοιπόν, ότι οι υπηρεσίες Απονομών Συντάξεων θα αντλήσουν από το Intranet το σχετικό αρχείο των συνταξιούχων, προκειμένου να προχωρήσουν στη διαδικασία συμπλήρωσης, έκδοσης και διαβίβασης των αποφάσεων Διευθυντή στο αρμόδιο Τμήμα Πληρωμής Συντάξεων (επισυνάπτονται υποδείγματα των σχετικών αποφάσεων).
Το Τμήμα Πληρωμής Συντάξεων, στη συνέχεια, θα πρέπει να επικοινωνήσει με τους δικαιούχους, προκειμένου αυτοί να παραλάβουν την απόφαση Διευθυντή και να πληρωθούν (αυτοπροσώπως ή μέσω νόμιμου εκπροσώπου). Η πληρωμή των συνταξιούχων θα γίνει σε δύο στάδια:
i. Από το Ταμείο του Υποκαταστήματος, κατά την ημερομηνία παραλαβής της Απόφασης Διευθυντή, με την έκδοση ηλεκτρονικού εντάλματος ίδιας ημερομηνίας. Η πληρωμή αυτή θα περιλαμβάνει το ποσό της παροχής του τρέχοντα μήνα πληρωμής, καθώς και τα τυχόν αναδρομικά ποσά που τους οφείλονται νια το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από τη λήξη της παροχής που λάμβαναν, όχι όμως πριν από την παροχή μηνός Αυγούστου 2016. Δηλαδή, εάν η απόφαση Διευθυντή κοινοποιηθεί στον δικαιούχο σε ημερομηνία που συμπίπτει ή έπεται της επίσημης ημερομηνίας πληρωμής των συντάξεων (προτελευταία εργάσιμη ημέρα του μήνα), θα πρέπει να καταβληθούν τα αναδρομικά ποσά που τυχόν δικαιούται μαζί με την προκαταβολή της παροχής του επόμενου μήνα.
Εξυπακούεται ότι στις περιπτώσεις αυτές ισχύουν οι οδηγίες του Γ.Ε. Σ70/19/25.1.2013 του τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ περί υποχρεωτικής έκδοσης ηλεκτρονικών ενταλμάτων πληρωμής μέσω Ο.Π.Σ. τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, με παράλληλη τήρηση της μηχανογραφικής διαδικασίας.
ii. Τα ποσά των παροχών της αυτόματης παράτασης που αντιστοιχούν στους επόμενους, υπόλοιπους μήνες θα πρέπει να αναγγελθούν στη μηχανογράφηση υπό τις αυστηρές προϋποθέσεις ότι εν τω μεταξύ:
•    δεν έχει λήξει το δικαίωμα των συνταξιούχων στην εξάμηνη παράταση
•    δεν έχει οριστικοποιηθεί υγειονομική κρίση από τις επιτροπές ΚΕΠΑ που επηρεάζει το δικαίωμα συνταξιοδότησής τους και
•    δεν έχει εκδοθεί σχετική απόφαση Διευθυντή.
Εφιστούμε ιδιαίτερα την προσοχή σας στον έλεγχο των δικαιούχων και για το λόγο αυτό, σε κάθε στάδιο της ανωτέρω διαδικασίας, θα πρέπει να έχει εξακριβωθεί ότι κάθε ασφαλισμένος δικαιούται νομίμως την παροχή. Ως προς τα υπόλοιπα ζητήματα εξακολουθούν να ισχύουν οι οδηγίες των ανωτέρω σχετικών εγγράφων του τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ.

γ) Για τα πρόσωπα που καλύπτονται από την κοινοποιούμενη διάταξη και είναι εφικτή η αυτόματη παράταση της πληρωμής τους, είτε μέσω Η.ΔΙ.Κ.Α. Α.Ε. είτε μέσω Ο.Π.Σ τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ., κατά τα γνωστά, θα εκδίδεται, θα κοινοποιείται και θα φυλάσσεται η σχετική ατομική διοικητική πράξη. Προκειμένου να διευκολυνθούν οι υπηρεσίες απονομής συντάξεων των υποκαταστημάτων, η αρμόδια υπηρεσία του Ο.Π.Σ. κάθε μήνα θα αναρτά στο intranet όλες τις σχετικές αποφάσεις, ανάλογα με την περίπτωση. Επίσης, για τις υπηρεσίες απονομής συντάξεων θα υπάρχει στο intranet για κάθε Υποκατάστημα αρχείο των συνταξιούχων που κρίθηκε από τις υγειονομικές επιτροπές ΚΕ.Π.Α. ότι δεν φέρουν συντάξιμο ποσοστό ή ότι δεν δικαιούνται την παροχή για την παράταση της οποίας ζητήθηκε η υγειονομική κρίση και για την οποία έλαβαν ποσά με τις ανωτέρω διατάξεις.

δ) Μετά την έκδοση οριστικής απόφασης των υγειονομικών επιτροπών ΚΕ.Π.Α., θα ακολουθείται η διαδικασία που περιγράφεται αναλυτικά στην ενότητα 5β της εγκυκλίου 29/2013 τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ. Δηλαδή, οι εισηγητές θα ενημερώνονται καταρχήν από το «Αρχείο Συνταξιούχων/Ευρετήριο Συνταξιούχων» Ο.Π.Σ. τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ εάν έχουν καταβληθεί ποσά με βάση τις κοινοποιούμενες διατάξεις. Σε θετική περίπτωση και εφόσον εξακολουθεί να υπάρχει δικαίωμα στην παροχή, θα εκδίδεται απόφαση Διευθυντή για την παράταση του δικαιώματος που έληξε, στην οποία θα πρέπει να αναφέρεται ότι συμψηφίζονται τα ποσά που χορηγήθηκαν με τις διατάξεις αυτές, καθώς και τα ποσά που τυχόν καταβλήθηκαν αχρεωστήτως στην περίπτωση που το ποσοστό αναπηρίας με το οποίο παρατείνεται το συνταξιοδοτικό δικαίωμα είναι μικρότερο από αυτό που χορηγήθηκε με τις εν λόγω διατάξεις. Εάν κριθεί οριστικά από τις υγειονομικές επιτροπές ΚΕ.Π.Α. ότι δεν υπάρχει συντάξιμο ποσοστό αναπηρίας ή δικαίωμα στην παροχή που ζητήθηκε, θα εκδίδεται απόφαση Διευθυντή για τη διακοπή χορήγησης της παροχής, στην οποία θα πρέπει να αναφέρεται ότι αναζητούνται άτοκα τα ποσά που τυχόν χορηγήθηκαν με τις εν λόγω διατάξεις, είτε μέσω συμψηφισμού με τυχόν άλλη καταβαλλόμενη συνταξιοδοτική παροχή, με μηνιαία παρακράτηση ποσοστού 20%, είτε σύμφωνα με τις διατάξεις του Κ.Ε.Δ.Ε., σε περίπτωση που δεν καταβάλλεται άλλη παροχή.

ε) Οι κωδικοί επαναφοράς και λήξης των παροχών που χορηγούνται λόγω αναπηρίας με βάση τις κοινοποιούμενες διατάξεις είναι οι ίδιοι με εκείνους που ήδη χρησιμοποιήθηκαν για τις προηγούμενες διατάξεις (κωδ. επαναφοράς: 33, κωδ. λήξης: 13).

στ) Ανεξάρτητα από την εφαρμογή των κοινοποιούμενων διατάξεων, σε όλες τις περιπτώσεις που 5εν πληρούνται οι προϋποθέσεις ασφαλιστικής μονιμοποίησης και κρίνεται η παράταση χορήγησης συνταξιοδοτικής παροχής, από τις αρμόδιες υπηρεσίες του τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΛΛ θα πρέπει να τηρείται η ακόλουθη διαδικασία:

Σε μηνιαία βάση, τρεις μήνες πριν από την προβλεπόμενη λήξη του δικαιώματος των ασφαλισμένων, οι προϊστάμενοι των υπηρεσιών απονομής συντάξεων, θα αντλούν τη σχετική πληροφορία από τις σχετικές αναρτημένες στο intranet καταστάσεις. Στις περιπτώσεις που η παράταση του δικαιώματος εξαρτάται από τη νέα υγειονομική κρίση, οι υπηρεσίες απονομής συντάξεων θα αποστέλλουν στους ασφαλισμένους το παραπεμπτικό σημείωμα, στο οποίο πρέπει να περιλαμβάνονται τα καθοριστικά στοιχεία του δικαιώματος χορήγησης της συνταξιοδοτικής παροχής, για τα οποία πρέπει να αποφανθούν ειδικά οι επιτροπές (π.χ. ποσοστό στην επιδείνωση/νέα πάθηση επί προϋπάρχουσας, ποσοστό σε ατύχημα κ.λπ.). Στη συνέχεια θα ακολουθείται η γνωστή διαδικασία που προηγείται της εξέτασης ασφαλισμένων από το Κ.Ε.Π.Α.
Στις περιπτώσεις που πληρούνται οι ασφαλιστικές προϋποθέσεις μονιμοποίησης, θα εκδίδεται άμεσα η σχετική απόφαση Διευθυντή, εφόσον ήδη έχουν συμπληρωθεί οι νόμιμες προϋποθέσεις και μετά την κατάθεση των απαιτούμενων δικαιολογητικών που αφορούν και τον έλεγχο διατήρησης της ασφαλιστικής αναπηρίας, σύμφωνα με τις οδηγίες που έχουν δοθεί (βλ. Γ.Ε. τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, ενότητα Γi,ii), διαφορετικά, από την επομένη της ημερομηνίας λήξης του δικαιώματος που ορίζεται στην προηγούμενη απόφαση Διευθυντή και σύμφωνα με τη νομοθεσία που ισχύει κατά το χρόνο αυτό.

Με τη νέα αυτή διαδικασία, που υιοθετείται και για τους ασφαλισμένους του τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, παράγονται πολλαπλά οφέλη, όπως τα ακόλουθα:
οι υγειονομικές επιτροπές καθοδηγούνται εκ των προτέρων σωστά από τις διοικητικές υπηρεσίες ως προς τα κρίσιμα ζητήματα για τα οποία πρέπει να αποφανθούν πλήρως και αιτιολογημένα, ώστε να μην υπάρχει καθυστέρηση εξαιτίας της ανάγκης για παροχή διευκρινίσεων σε επιμέρους ζητήματα μέσω της αποστολής υπηρεσιακών σημειωμάτων από τις υπηρεσίες συντάξεων προς τις επιτροπές, ο εισηγητικός φάκελος είναι πλήρης η σύνθεση των υγειονομικών επιτροπών είναι η καταλληλότερη, δηλαδή ανάλογη με το είδος των παθήσεων του ασφαλισμένου
αποφεύγονται περιττές διαδικασίες όταν συντρέχουν οι προϋποθέσεις ασφαλιστικής μονιμοποίησης της συνταξιοδότησης και ενισχύεται η παραγωγικότητα των υπηρεσιών συντάξεων, λόγω του περιορισμού της συναλλαγής με τους ασφαλισμένους.

Τέλος, ως προς την εφαρμογή των κοινοποιούμενων διατάξεων εξακολουθούν να ισχύουν οι διαδικασίες και οι υπηρεσιακές ενέργειες που τηρούνταν από τους λοιπούς ασφαλιστικούς φορείς οι οποίοι εντάχθηκαν στον Ε.Φ.Κ.Α.

Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΟΥ ΕΦΚΑ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΛΛΠΑΚΑΛΕΞΗΧ
ΑΚΡΙΒΕΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ Η ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΜΑΡΙΑ ΚΟΥΤΙΟΠΟΥΛΟΥ

Ενσωμάτωση στην εθνική νομοθεσία της Οδηγίας 2014/92/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Ιουλίου 2014 για τη συγκρισιμότητα των τελών που συνδέονται με λογαριασμούς πληρωμών, την αλλαγή λογαριασμού πληρωμών και την πρόσβαση σε λογαριασμούς πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά και άλλες διατάξεις

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ

Α. Επί της Αρχής

Για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η εσωτερική αγορά αποτελεί ένα χώρο χωρίς εσωτερικά σύνορα μέσα στον οποίο εξασφαλίζεται η ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων, των προσώπων, των υπηρεσιών και των κεφαλαίων. Ο κατακερματισμός της εσωτερικής αγοράς είναι επιζήμιος για την ανταγωνιστικότητα, την ανάπτυξη και τις θέσεις εργασίας στην Ένωση. Η εξάλειψη των άμεσων και έμμεσων εμποδίων για την ορθή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς είναι απαραίτητη για την ολοκλήρωσή της. Η δράση της Ένωσης όσον αφορά την εσωτερική αγορά στον τομέα των λιανικών χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών έχει ήδη συμβάλει σημαντικά στην ανάπτυξη της διασυνοριακής δραστηριότητας των παροχών υπηρεσιών πληρωμών, στη βελτίωση των επιλογών που έχουν οι καταναλωτές και στην αύξηση της ποιότητας και της διαφάνειας των προσφορών. Η εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς και η ανάπτυξη μιας σύγχρονης οικονομίας χωρίς κοινωνικούς αποκλεισμούς εξαρτάται όλο και περισσότερο από την καθολική παροχή υπηρεσιών πληρωμών.

Η παροχή πρόσβασης σε λογαριασμό πληρωμών σε όλους τους καταναλωτές θα επιτρέψει τη συμμετοχή τους στην εσωτερική αγορά και θα τους δώσει τη δυνατότητα να εκμεταλλευτούν τα οφέλη της εσωτερικής αγοράς. Προκειμένου να υποστηριχτεί η αποτελεσματική και ομαλή χρηματοπιστωτική κινητικότητα μακροπρόθεσμα, είναι καθοριστικής σημασίας η θέσπιση μιας ομοιόμορφης δέσμης κανόνων για την αντιμετώπιση του ζητήματος της χαμηλής κινητικότητας των καταναλωτών, ιδίως δε για τη βελτίωση της σύγκρισης των υπηρεσιών λογαριασμών πληρωμών και των σχετικών τελών και την παροχή κινήτρων για την αλλαγή λογαριασμού πληρωμών, καθώς και για την αποφυγή των διακρίσεων με βάση τον τόπο διαμονής για καταναλωτές που προτίθενται να ανοίξουν και να χρησιμοποιήσουν λογαριασμό πληρωμών σε διασυνοριακό επίπεδο.

Επιπλέον, είναι απαραίτητο να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα για την προώθηση της συμμετοχής των καταναλωτών στην αγορά των λογαριασμών πληρωμών. Τα εν λόγω μέτρα θα παράσχουν κίνητρα για την είσοδο των παρόχων υπηρεσιών πληρωμών στην εσωτερική αγορά και θα διασφαλίσουν ισότιμους όρους ανταγωνισμού, ενισχύοντας έτσι τον ανταγωνισμό και την αποδοτική κατανομή των πόρων στο εσωτερικό της αγοράς λιανικών χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών της Ένωσης προς όφελος των επιχειρήσεων και των καταναλωτών. Επίσης, η διαφανής πληροφόρηση σχετικά με τα τέλη και οι δυνατότητες αλλαγής λογαριασμού, σε συνδυασμό με το δικαίωμα πρόσβασης σε λογαριασμό πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά, θα διευκολύνουν τη διακίνηση και τις αγορές των πολιτών της Ένωσης στο εσωτερικό της Ένωσης, επιτρέποντάς τους, ως εκ τούτου, να επωφελούνται από μια πλήρως λειτουργική εσωτερική αγορά στον τομέα των λιανικών χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, και θα συμβάλλουν στην περαιτέρω ανάπτυξη της εσωτερικής αγοράς. Με το Πρώτο

Μέρος του παρόντος σχεδίου νόμου ενσωματώνεται στην ελληνική νομοθεσία η Οδηγία 2014/92/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Ιουλίου 2014 για τη συγκρισιμότητα των τελών που συνδέονται με λογαριασμούς πληρωμών, την αλλαγή λογαριασμού πληρωμών και την πρόσβαση σε λογαριασμούς πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά.

Είναι καθοριστικής σημασίας για τους καταναλωτές να είναι σε θέση να κατανοούν τα τέλη, ώστε να μπορούν να συγκρίνουν προσφορές από διαφορετικούς παρόχους υπηρεσιών πληρωμών και να αποφασίζουν με πλήρη επίγνωση ποιοι λογαριασμοί πληρωμών προσαρμόζονται καλύτερα στις ανάγκες τους. Δεν μπορεί να υπάρξει σύγκριση των τελών όταν οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών χρησιμοποιούν διαφορετική ορολογία για τις ίδιες υπηρεσίες και παρέχουν πληροφόρηση σε διαφορετική μορφή. Η τυποποιημένη ορολογία, σε συνδυασμό με τη στοχευμένη πληροφόρηση περί τελών σε συνεκτική μορφή η οποία καλύπτει τις πλέον αντιπροσωπευτικές υπηρεσίες που συνδέονται με λογαριασμούς πληρωμών, μπορεί να βοηθήσει τους καταναλωτές να κατανοούν και να συγκρίνουν τα τέλη. Στόχος της Οδηγίας 2014/92/ΕΕ είναι η θέσπιση κανόνων σχετικά με α) τη διαφάνεια και τη συγκρισιμότητα των τελών που χρεώνονται στους καταναλωτές για τους λογαριασμούς πληρωμών τους, β) την αλλαγή λογαριασμού πληρωμών εντός Ελλάδος και γ) τη διευκόλυνση του διασυνοριακού ανοίγματος λογαριασμού πληρωμών για τους καταναλωτές εντός Ε.Ε.

Επίσης, στο Πρώτο Μέρος του παρόντος σχεδίου νόμου θεσπίζεται πλαίσιο κανόνων και όρων σύμφωνα με τους οποίους διασφαλίζεται το δικαίωμα των καταναλωτών για άνοιγμα και χρήση λογαριασμών πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά.

Το Πρώτο Μέρος διαρθρώνεται σε επτά (7) κεφάλαια.

Στο Κεφάλαιο Α περιγράφεται ο σκοπός, το αντικείμενο, το πεδίο εφαρμογής και οι ορισμοί του Πρώτου Μέρουςυ. Το Κεφάλαιο Β και το Κεφάλαιο Γ αφορούν στη συγκρισιμότητα των τελών που συνδέονται με λογαριασμούς πληρωμών και στη διαδικασία αλλαγής λογαριασμού αντίστοιχα. Το Κεφάλαιο Δ περιέχει διατάξεις που αφορούν στην πρόσβαση σε λογαριασμούς πληρωμών. Στο Κεφάλαιο Ε ορίζονται οι αρμόδιες αρχές, η υποχρέωση συνεργασίας μεταξύ τους και ο τρόπος επίλυσης διαφωνιών μεταξύ αρμόδιων αρχών διαφορετικών κρατών μελών. Τέλος, στα κεφάλαια ΣΤ και Ζ, αναφέρονται οι κυρώσεις και η έναρξη ισχύος των διατάξεων του Πρώτου Μέρους.

Β. Επί των άρθρων

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α

Στο άρθρο 1 τίθεται επιγραμματικά ο σκοπός του Πρώτου Μέρους του παρόντος σχεδίου νόμου, ο οποίος αποτελεί την εναρμόνιση της νομοθεσίας με την Οδηγία 2014/92/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Ιουλίου 2014. Επίσης, στο ίδιο άρθρο προσδιορίζονται το αντικείμενο και το πεδίο εφαρμογής του.

Αντικείμενο του Πρώτου Μέρους του παρόντος σχεδίου νόμου είναι η θέσπιση κανόνων σχετικά με α) τη διαφάνεια και τη συγκρισιμότητα των τελών που χρεώνονται στους καταναλωτές για τους λογαριασμούς πληρωμών τους, β) την αλλαγή λογαριασμού πληρωμών εντός Ελλάδος γ) τη διευκόλυνση του διασυνοριακού ανοίγματος λογαριασμού πληρωμών για τους καταναλωτές εντός Ε.Ε και δ) τη διασφάλιση του δικαιώματος των καταναλωτών για άνοιγμα και χρήση λογαριασμών πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά.

Όσον αφορά το πεδίο εφαρμογής του, τα κεφάλαια Β και Γ του Πρώτου Μέρους εφαρμόζονται στους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών ενώ το κεφάλαιο Δ εφαρμόζεται στα πιστωτικά ιδρύματα. Οι διατάξεις του Πρώτου Μέρους εφαρμόζονται στους λογαριασμούς πληρωμών μέσω των οποίων οι καταναλωτές είναι τουλάχιστον σε θέση:
α) να τοποθετούν χρηματικά ποσά σε λογαριασμό πληρωμών,
β) να αναλαμβάνουν μετρητά από λογαριασμό πληρωμών,
γ) να εκτελούν και να λαμβάνουν πράξεις πληρωμής, περιλαμβανομένων των μεταφορών πιστώσεων, προς και από τρίτο μέρος είτε ως πληρωτές είτε ως δικαιούχοι.

Στο άρθρο 2 παρατίθενται οι απαραίτητοι ορισμοί για την κατανόηση και εφαρμογή του Πρώτου Μέρους του παρόντος σχεδίου νόμου. Στο στοιχείο 28 εισάγεται ο ορισμός του «καταλόγου» ο οποίος περιλαμβάνει τις πλέον αντιπροσωπευτικές υπηρεσίες που συνδέονται με λογαριασμό πληρωμών και υπόκεινται στην καταβολή τέλους, σύμφωνα με το άρθρο 3 του νόμου ενώ στο στοιχείο 29 γίνεται αναφορά στις διαδικασίες και στους φορείς εναλλακτικής επίλυσης διαφορών.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β

Στο άρθρο 3 καθορίζεται ο τρόπος δημιουργίας και επικαιροποίησης του «καταλόγου» και το περιεχόμενο του. Ο «κατάλογος» περιέχει α) τις πλέον αντιπροσωπευτικές υπηρεσίες οι οποίες συνδέονται με λογαριασμό πληρωμών, υπόκεινται στην καταβολή τέλους και προσφέρονται από έναν τουλάχιστον πάροχο υπηρεσιών πληρωμών στην Ελλάδα, β) όρους και ορισμούς για κάθε μία από τις παραπάνω υπηρεσίες και τέλος γ), όπου συντρέχει περίπτωση, την τυποποιημένη ορολογία της Ένωσης για τις υπηρεσίες που είναι κοινές τουλάχιστον στην πλειονότητα των κρατών μελών.
Ο κατάλογος πρέπει να σύμφωνος με τα ρυθμιστικά τεχνικά πρότυπα που υιοθετεί η Επιτροπή δυνάμει της παραγράφου 4 του άρθρου 3 της Οδηγίας 2014/92/ΕΕ.

Στο άρθρο 4 καθορίζεται η υποχρέωση των παροχών υπηρεσιών πληρωμών να παρέχουν στον καταναλωτή, εγκαίρως πριν από την υπογραφή της σύμβασης το δελτίο πληροφόρησης περί τελών, το οποίο περιλαμβάνει τους τυποποιημένους όρους του καταλόγου και, εφόσον οι υπηρεσίες αυτές προσφέρονται από τον πάροχο υπηρεσιών πληρωμών, τα αντίστοιχα τέλη για κάθε υπηρεσία. Το εν λόγω άρθρο ορίζει, επίσης, το περιεχόμενο και τα χαρακτηριστικά του δελτίου καθώς και το μέσο παροχής του. Το δελτίο πληροφόρησης περί τελών πρέπει να είναι σύμφωνο με τα εκτελεστικά τεχνικά πρότυπα που εγκρίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικό με την τυποποιημένη μορφή παρουσίασής του και το κοινό του σύμβολο.

Στο άρθρο 5 καθορίζεται η υποχρέωση των παρόχων υπηρεσιών πληρωμών να παρέχουν στον καταναλωτή, σε τριμηνιαία τουλάχιστον βάση - κατ'ακολουθία με το ήδη υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο (ΠΔτΤΕ 2501/2002) και για λόγους προστασίας του καταναλωτή - και δωρεάν, κατάσταση όλων των τελών που έχουν καταβάλει την εν λόγω χρονική περίοδο. Το εν λόγω άρθρο ορίζει, επίσης, το περιεχόμενο και τα χαρακτηριστικά της κατάστασης τελών καθώς και το μέσο παροχής της. Η κατάσταση τελών πρέπει να είναι σύμφωνη με τα εκτελεστικά τεχνικά πρότυπα που εγκρίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με την τυποποιημένη μορφή της και το κοινό σύμβολο της.

Με το άρθρο 6 διασφαλίζεται η ενημέρωση και η δυνατότητα σύγκρισης από τους καταναλωτές σχετικά με το λογαριασμό πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά, θεσπίζοντας υποχρέωση συνεκτικής χρήσης της ισχύουσας ορολογίας σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών μπορούν να χρησιμοποιούν παράλληλα εμπορικές ονομασίες στο πλαίσιο των συμβατικών και εμπορικών πληροφοριών, εφόσον διευκρινίζουν σαφώς τον ισχύοντα αντίστοιχο τυποποιημένο όρο.

Με το άρθρο 7 σκοπείται η εξασφάλιση της ενημέρωσης και της δυνατότητας σύγκρισης από τους καταναλωτές, μέσω διαδικτυακού πίνακα, των τελών που χρεώνονται από τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών ώστε να αξιολογούν τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα διαφόρων προσφορών για λογαριασμούς πληρωμών. Επιβάλλεται οι πληροφορίες που παρέχονται σε τέτοιους δικτυακούς τόπους να είναι αξιόπιστες, αμερόληπτες και διαφανείς. Η αρμοδιότητα τήρησης, ενημέρωσης και δημοσίευσης του πίνακα έχει ανατεθεί στην Τράπεζα της Ελλάδος (άρθρο 21).

Με το άρθρο 8 διασφαλίζεται ότι, όταν οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών προσφέρουν πακέτα λογαριασμών πληρωμών, παρέχονται στους καταναλωτές πληροφορίες σχετικά με το εάν υπάρχει η δυνατότητα να αγοραστεί ο λογαριασμός πληρωμών χωριστά και, στην περίπτωση αυτή, παρέχεται χωριστή πληροφόρηση σχετικά με τις ισχύουσες δαπάνες και τα τέλη που συνδέονται με καθένα από τα άλλα προϊόντα ή υπηρεσίες που περιλαμβάνονται στο πακέτο και μπορούν να αγοραστούν χωριστά. Η υποχρέωση αυτή θεσπίζεται επειδή προσφέρονται λογαριασμοί πληρωμών σε πακέτο με προϊόντα ή υπηρεσίες, πέραν των υπηρεσιών που συνδέονται με λογαριασμό πληρωμών, όπως ασφαλιστικά προϊόντα ή παροχή χρηματοπιστωτικών συμβουλών. Ενδέχεται ωστόσο στα πακέτα να προσφέρονται προϊόντα που δεν ζητούνται από τους καταναλωτές και τα οποία δεν είναι απαραίτητα για τους λογαριασμούς πληρωμών, όπως η ασφάλιση κατοικίας. Οι πρακτικές αυτές μπορεί να μειώσουν τη διαφάνεια και τη συγκρισιμότητα των τιμών, να περιορίσουν τις επιλογές αγοράς για τους καταναλωτές και να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην κινητικότητά τους.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ

Με το άρθρο 9 οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών προσφέρουν στους καταναλωτές σαφή, ταχεία και ασφαλή διαδικασία για την αλλαγή λογαριασμού πληρωμών, περιλαμβανομένων των λογαριασμών πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά.

Με το άρθρο 10 ορίζεται ότι ο λαμβάνων πάροχος υπηρεσιών πληρωμών είναι υπεύθυνος για την εκκίνηση και τη διαχείριση της διαδικασίας για λογαριασμό του καταναλωτή, ώστε η διαδικασία αλλαγής λογαριασμού να είναι όσο το δυνατόν απλούστερη για τον καταναλωτή (παρ. 1).

Με την παρ. 2 διασφαλίζεται η δυνατότητα των καταναλωτών να ζητήσουν από τον λαμβάνοντα πάροχο υπηρεσιών πληρωμών να μεταβιβάσει το σύνολο ή μέρος των εισερχόμενων μεταφορών πιστώσεων, πάγιων εντολών για μεταφορές πιστώσεων ή εντολών άμεσης χρέωσης. Για τον σκοπό αυτό, ο καταναλωτής υπογράφει έντυπο εξουσιοδότησης με το οποίο δίνει τη συγκατάθεσή του για την εκτέλεση καθεμιάς από τις ως άνω ενέργειες ή να επιλέγει μόνο μερικές από αυτές.

Η συνεργασία του αποστέλλοντος παρόχου υπηρεσιών πληρωμών είναι αναγκαία για την επιτυχία της αλλαγής λογαριασμού. Με την παρ. 3 περιγράφονται οι ενέργειες μεταξύ των δύο παρόχων που απαιτούνται για την αλλαγή λογαριασμού. Με την παρ. 4 περιγράφονται οι ενέργειες του αποστέλλοντα παρόχου υπηρεσιών πληρωμών και με την παρ. 5 του λαμβάνοντος παρόχου υπηρεσιών πληρωμών.

Με την παρ. 6 λαμβάνεται μέριμνα ώστε να μη διακοπεί η παροχή υπηρεσιών πληρωμών προς τον καταναλωτή κατά τη διενέργεια της υπηρεσίας αλλαγής λογαριασμού.
Οι διατάξεις του άρθρου 11 περιγράφουν τη διαδικασία που πρέπει να ακολουθείται από τον πάροχο υπηρεσιών πληρωμών προκείμενου να διευκολύνεται ο καταναλωτής στην περίπτωση που επιθυμεί να ανοίξει λογαριασμό πληρωμών σε πάροχο υπηρεσιών πληρωμών εγκατεστημένο σε άλλο κράτος μέλος.

Στο άρθρο 12 καθορίζονται τα τέλη που συνδέονται με την υπηρεσία αλλαγής λογαριασμού. Συγκεκριμένα, στην παράγραφο 1 του άρθρου παρέχεται στον καταναλωτή το δικαίωμα δωρεάν πρόσβασης στις προσωπικές του πληροφορίες όσον αφορά στις υφιστάμενες πάγιες εντολές και άμεσες χρεώσεις που τηρούνται είτε στον αποστέλλοντα είτε στον λαμβάνοντα πάροχο υπηρεσιών πληρωμών. Με την παράγραφο 2 θεσπίζεται υποχρέωση του αποστέλλοντος παρόχου υπηρεσιών πληρωμών να παρέχει δωρεάν τις πληροφορίες που έχει ζητήσει ο λαμβάνων πάροχος υπηρεσιών πληρωμών δυνάμει της περίπτωσης α) της παραγράφου 4 του άρθρου 10. Σύμφωνα με την παράγραφο 3 του άρθρου, τα τυχόν τέλη που χρεώνει ο αποστέλλων πάροχος υπηρεσιών πληρωμών στον καταναλωτή για το κλείσιμο του λογαριασμού πληρωμών που τηρείται σε αυτόν καθορίζονται σύμφωνα με τις παραγράφους 2 και 4 του άρθρου 42 του ν. 3862/2010, ενώ βάσει της παραγράφου 4, τα τυχόν τέλη που χρεώνει ο αποστέλλων ή ο λαμβάνων πάροχος υπηρεσιών πληρωμών στον καταναλωτή για οποιαδήποτε υπηρεσία που παρέχεται δυνάμει του άρθρου 10, εκτός εκείνων που αναφέρονται στις παραγράφους 1, 2 και 3, είναι εύλογα και αντιστοιχούν στο πραγματικό κόστος στο οποίο υποβάλλεται ο εν λόγω πάροχος υπηρεσιών πληρωμών.

Οι διατάξεις του άρθρου 13 θεσπίζουν υποχρέωση όσων παρόχων υπηρεσιών πληρωμών συμμετέχουν στη διαδικασία αλλαγής λογαριασμού, να αποκαθιστούν χωρίς καθυστέρηση οποιαδήποτε οικονομική ζημία, υφίσταται ο καταναλωτής και οφείλεται σε σφάλμα τους. Η υποχρέωση της παραγράφου 1 δεν υφίσταται εφόσον η οικονομική ζημία του καταναλωτή οφείλεται σε ασυνήθεις και απρόβλεπτες περιστάσεις, εκτός του ελέγχου του παρόχου υπηρεσιών πληρωμών που τις επικαλείται και των οποίων οι συνέπειες δεν θα μπορούσαν να αποφευχθούν, καθώς και σε περιπτώσεις που ο πάροχος υπηρεσιών πληρωμών πράττει σε εκπλήρωση άλλων νομικών υποχρεώσεων που προβλέπονται δυνάμει εθνικών ή ενωσιακών διατάξεων. Σε κάθε περίπτωση η ευθύνη του παρόχου υπηρεσιών πληρωμών διέπεται από τις διατάξεις της ισχύουσας νομοθεσίας.

Στο άρθρο 14 θεσπίζεται η υποχρέωση των παρόχων υπηρεσιών πληρωμών να παρέχουν δωρεάν σε έντυπη μορφή ή άλλο σταθερό μέσο στο δίκτυο των καταστημάτων τους, καθώς και σε ηλεκτρονική μορφή στον διαδικτυακό τόπο τους, ανά πάσα στιγμή και εφόσον το ζητήσει ο καταναλωτής, πληροφορίες σχετικά με την υπηρεσία αλλαγής λογαριασμού, και πιο συγκεκριμένα α) τον ρόλο του αποστέλλοντος και του λαμβάνοντος παρόχου υπηρεσιών πληρωμών σε κάθε βήμα της διαδικασίας αλλαγής λογαριασμού, όπως ορίζεται στο άρθρο 10, β) το χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης των σχετικών βημάτων, γ) τα τέλη, εάν υπάρχουν, που χρεώνονται για τη διαδικασία αλλαγής λογαριασμού, δ) κάθε πληροφορία που θα κληθεί να παράσχει ο καταναλωτής, και ε) τις διαδικασίες εναλλακτικής επίλυσης διαφορών σύμφωνα με την ΚΥΑ 70330 οικ/30.06.2015. Με σκοπό τη διασφάλιση της πληροφόρησης του καταναλωτή, παρέχεται εξουσιοδότηση στην αρμόδια αρχή να προβλέπει τη συμπερίληψη και άλλων πληροφοριών

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ

Με το άρθρο 15 διασφαλίζεται ότι οι καταναλωτές που διαμένουν νομίμως στην Ένωση δεν θα υφίστανται διακρίσεις λόγω της εθνικότητας ή του τόπου διαμονής τους, ούτε για οποιονδήποτε άλλο από τους λόγους που αναφέρονται στο άρθρο 21 του Χάρτη των θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όταν υποβάλλουν αίτηση για λογαριασμό πληρωμών εντός της Ένωσης ή επιχειρούν πρόσβαση σε αυτόν. Επιπλέον, διασφαλίζεται ότι η πρόσβαση σε λογαριασμούς πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά παρέχεται ανεξάρτητα από την οικονομική κατάσταση των καταναλωτών, όπως το καθεστώς απασχόλησής τους, το επίπεδο εισοδημάτων τους, το πιστωτικό ιστορικό τους ή την προσωπική τους πτώχευση.

Το άρθρο 16 θεσπίζει την υποχρέωση παροχής λογαριασμών πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά στους καταναλωτές από τα πιστωτικά ιδρύματα που προσφέρουν υπηρεσίες πληρωμών σε καταναλωτές, εξαιρώντας τα πιστωτικά ιδρύματα που παρέχουν λογαριασμούς πληρωμών αποκλειστικά μέσω διαδικτύου. Σύμφωνα με την παράγραφο 2 , παρέχεται το δικαίωμα στους καταναλωτές που διαμένουν νόμιμα στην Ένωση, να ανοίγουν και να χρησιμοποιούν λογαριασμό πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά στα πιστωτικά ιδρύματα που έχουν εγκατάσταση στην Ελλάδα. Το δικαίωμα αυτό ισχύει ανεξάρτητα από τον τόπο διαμονής του καταναλωτή. Οι καταναλωτές που δεν έχουν σταθερή διεύθυνση κατοικίας και οι αιτούντες άσυλο και οι καταναλωτές που δεν είναι κάτοχοι άδειας παραμονής , αλλά των οποίων η απέλαση είναι αδύνατη για νομικούς ή πραγματικούς λόγους, θα πρέπει να προσκομίζουν τα απαραίτητα δημόσια δικαιολογητικά που αποδεικνύουν την ταυτότητα ή/και ιδιότητά τους για το άνοιγμα και χρήση λογαριασμό πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά στα πιστωτικά ιδρύματα που είναι εγκατεστημένα στην Ελλάδα. Με την παράγραφο 3 θεσπίζεται η υποχρέωση στα πιστωτικά ιδρύματα να ανοίγουν το λογαριασμό πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά ή να απορρίπτουν αίτηση καταναλωτή για άνοιγμα λογαριασμού πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά, χωρίς αναίτια καθυστέρηση και το αργότερο εντός δέκα εργάσιμων ημερών από την παραλαβή ολοκληρωμένης αίτησης. Με τις παραγράφους 4 και 5, καθορίζονται οι λόγοι απόρριψης αίτησης για λογαριασμό πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικό από τα πιστωτικά ιδρύματα, οι οποίοι σχετίζονται είτε με την πρόληψη της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και την αντιμετώπιση της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας είτε με την περίπτωση που ο καταναλωτής κατέχει ήδη λογαριασμό πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά σε πιστωτικό ίδρυμα που είναι εγκατεστημένο στην Ελλάδα, εκτός εάν ο καταναλωτής δηλώνει υπεύθυνα ότι έχει προειδοποιηθεί για το προσεχές κλείσιμο του λογαριασμού πληρωμών του, αντίστοιχα. Διευκρινίζεται ότι σε αυτές τις περιπτώσεις, πριν από το άνοιγμα ενός λογαριασμού πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά, το πιστωτικό ίδρυμα μπορεί να επαληθεύει κατά πόσον ο καταναλωτής διατηρεί ή όχι λογαριασμό πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά σε πιστωτικό ίδρυμα που είναι εγκατεστημένο στην Ελλάδα λαμβάνοντας υπεύθυνη δήλωση υπογεγραμμένη από τον καταναλωτή για τον σκοπό αυτό. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης δύνανται να προσδιορίζονται ειδικές πρόσθετες περιπτώσεις απόρριψης από τα πιστωτικά ιδρύματα της αίτησης για λογαριασμό πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά, με στόχο την αποτροπή καταχρήσεων από τους καταναλωτές σχετικά με το δικαίωμα πρόσβασης σε λογαριασμό πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά. Υπό την επιφύλαξη των διατάξεων του ν. 3691/2008, σε περίπτωση απόρριψης βάσει της παρ. 4, το πιστωτικό ίδρυμα ενημερώνει αμέσως, γραπτώς και δωρεάν, τον καταναλωτή για την απόρριψη της αίτησής του και για τους ειδικούς προς τούτο λόγους. Στην περίπτωση αυτή, το πιστωτικό ίδρυμα υποδεικνύει στον καταναλωτή τη διαδικασία που μπορεί να ακολουθήσει για την υποβολή παραπόνου κατά της απόρριψης και το δικαίωμα του καταναλωτή να απευθυνθεί στη σχετική αρμόδια αρχή και σε φορέα εναλλακτικής επίλυσης διαφορών της ΚΥΑ 70330οικ/30.6.2015 παρέχοντας τα σχετικά στοιχεία επικοινωνίας. Τέλος στο εν λόγω άρθρο διευκρινίζεται ότι η πρόσβαση σε λογαριασμό πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά είναι ανεξάρτητη από την αγορά πρόσθετων υπηρεσιών ή μετοχών ή μεριδίων του πιστωτικού ιδρύματος εκτός εάν το τελευταίο αποτελεί προϋπόθεση για όλους τους πελάτες του πιστωτικού ιδρύματος.

Οι διατάξεις του άρθρου 17 καθορίζουν τις παραμέτρους του λογαριασμού πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την παράγραφο 1 ο εν λόγω λογαριασμός περιλαμβάνει υπηρεσίες που επιτρέπουν α) τη διενέργεια όλων των πράξεων που απαιτούνται για το άνοιγμα, τη λειτουργία και το κλείσιμο λογαριασμού πληρωμών, β) την τοποθέτηση χρηματικών ποσών, γ) τις αναλήψεις μετρητών, δ) αα) την εκτέλεση άμεσων χρεώσεων, ββ) πράξεων πληρωμής μέσω κάρτας πληρωμών και γγ) μεταφορών πίστωσης συμπεριλαμβανομένων των πάγιων εντολών. Η παράγραφος 2 παρέχει εξουσιοδότηση στις αρμόδιες αρχές να θεσπίζουν υποχρέωση των πιστωτικών ιδρυμάτων που έχουν εγκατάσταση στην Ελλάδα να παρέχουν πρόσθετες υπηρεσίες οι οποίες θεωρούνται ουσιώδεις για τους καταναλωτές βάσει των συνήθων πρακτικών. Με τις παραγράφους 3 και 4, προβλέπεται ότι ο λογαριασμός πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά προσφέρεται από τα πιστωτικά ιδρύματα που έχουν εγκατάσταση στην Ελλάδα, τουλάχιστον σε ευρώ, και ότι οι καταναλωτές μπορούν να διενεργούν απεριόριστο αριθμό πράξεων στο πλαίσιο των υπηρεσιών που αναφέρονται στην παράγραφο 1. Ο καταναλωτής είναι σε θέση να διαχειρίζεται και να εκκινεί συναλλαγές πληρωμής από τον λογαριασμό πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά τον οποίο τηρεί, στις εγκαταστάσεις του πιστωτικού ιδρύματος, καθώς και μέσω online υποδομών, εφόσον αυτές υπάρχουν. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Ανάπτυξης και Οικονομικών που εκδίδεται ύστερα από γνωμοδότηση του Εθνικού Συμβουλίου Καταναλωτή και Αγοράς ,α) μπορεί να επιβάλεται στα πιστωτικά ιδρύματα που είναι εγκατεστημένα στην Ελλάδα να παρέχουν, στο πλαίσιο λογαριασμού πληρωμών με βασικό χαρακτηριστικά, πρόσθετες υπηρεσίες, οι οποίες θεωρούνται ουσιώδεις για τους καταναλωτές βάσει των συνήθων πρακτικών στην ελληνική αγορά, β) για τις υπηρεσίες που αναφέρονται στην υποπερίπτ. αα της, στην υποπερίπτ. ββ μόνο όσον αφορά πράξεις πληρωμών μέσω πιστωτικής κάρτας και στην υποπερίπτ. γγ της περίπτ. δ της παρ. 1, μπορεί να προβλέπεται ελάχιστος αριθμός πράξεων για τις οποίες τα πιστωτικά ιδρύματα μπορούν να καταλογίζουν μόνο τα εύλογα τέλη, εάν ισχύουν, που αναφέρονται στο άρθρο 18. Ο ελάχιστος αριθμός των πράξεων πρέπει να είναι επαρκής για να καλύψει την προσωπική χρήση από τον καταναλωτή, λαμβάνοντας υπόψη τις υφιστάμενες κοινές συναλλακτικές πρακτικές και τη συμπεριφορά των καταναλωτών. Τα τέλη που χρεώνονται για τις πράξεις πέραν του ελάχιστου προβλεπόμενου αριθμού δεν είναι ποτέ υψηλότερα από εκείνα που χρεώνονται κατά τη συνήθη τιμολογιακή πολιτική του πιστωτικού ιδρύματος και τέλος γ) να ρυθμίζεται κάθε άλλο σχετικό θέμα. Τα αποτελέσματα από την εφαρμογή των διατάξεων της ανωτέρω κοινής υπουργικής απόφασης, αξιολογούνται ανά τριετία ή όποτε άλλοτε κρίνεται αναγκαίο από τα συναρμόδια Υπουργεία, λαμβάνοντας υπόψη σχετική γνωμοδότηση του Εθνικού Συμβουλίου Καταναλωτή και Αγοράς. Με βάση τα αποτελέσματα αυτής της αξιολόγησης, λαμβάνουν χώρα τυχόν τροποποιήσεις που απαιτούνται στις διατάξεις της ανωτέρω κοινής υπουργικής απόφασης.

Στο άρθρο 18 προβλέπεται ότι οι υπηρεσίες του άρθρου 17 προσφέρονται δωρεάν ή έναντι καταβολής εύλογου τέλους, καθώς και ότι τα τέλη που χρεώνονται στον καταναλωτή σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με τις δεσμεύσεις του, σύμφωνα με τη σύμβαση-πλαίσιο, είναι εύλογα. Για τον καθορισμό των εύλογων τελών, οι αρμόδιες αρχές λαμβάνουν υπόψη τουλάχιστον τα εξής κριτήρια α) το εθνικό επίπεδο εισοδήματος και β) το μέσο όρο των τελών που χρεώνουν τα πιστωτικά ιδρύματα στην Ελλάδα για τις υπηρεσίες που παρέχονται σε σχέση με λογαριασμούς πληρωμών.

Επιπλέον, δίνεται η εξουσιοδότηση στις αρμόδιες αρχές να απαιτούν από τα πιστωτικά ιδρύματα να εφαρμόζουν διαφορετικά συστήματα τιμολόγησης ανάλογα με το επίπεδο ένταξης του καταναλωτή στο τραπεζικό σύστημα, παρέχοντας ευνοϊκότερους όρους για τους ευάλωτους καταναλωτές που δεν χρησιμοποιούν τραπεζικές υπηρεσίες. Σε αυτές τις περιπτώσεις, τα πιστωτικά ιδρύματα υποχρεώνονται να διασφαλίζουν την ευχερή πρόσβαση των καταναλωτών σε επαρκείς και κατάλληλες πληροφορίες σχετικά με τις διαθέσιμες επιλογές. Για το χαρακτηρισμό των ευάλωτων καταναλωτών θα λαμβάνονται υπόψη οι εκτιμήσεις του ΚΥΣΔΙΧ αναφορικά με τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης.

Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Ανάπτυξης και Οικονομικών ρυθμίζονται τα θέματα που αφορούν στο παρόν άρθρο, λαμβάνοντας υπόψη σχετική γνωμοδότηση του Εθνικού Συμβουλίου Καταναλωτή και Αγοράς. Τα αποτελέσματα από την εφαρμογή των διατάξεων της ανωτέρω κοινής υπουργικής απόφασης αξιολογούνται ανά τριετία ή όποτε άλλοτε κρίνεται αναγκαίο από τα συναρμόδια Υπουργεία, λαμβάνοντας υπόψη σχετική γνωμοδότηση του Εθνικού Συμβουλίου Καταναλωτή και Αγοράς. Με βάση τα αποτελέσματα αυτής της αξιολόγησης, λαμβάνουν χώρα τυχόν τροποποιήσεις που απαιτούνται στις διατάξεις της ανωτέρω κοινής υπουργικής απόφασης.

Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 19, οι συμβάσεις-πλαίσιο που διέπουν την παροχή πρόσβασης σε λογαριασμό πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά υπόκεινται στις διατάξεις του ν. 3862/2010, εκτός εάν ορίζεται διαφορετικά στις παραγράφους 2 και 4 αυτού. Παρέχεται το δικαίωμα στο πιστωτικό ίδρυμα να καταγγείλει μονομερώς τη σύμβαση-πλαίσιο, με την προϋπόθεση ότι πληρούται τουλάχιστον μία από τις εξής προϋποθέσεις: α) ο καταναλωτής χρησιμοποίησε εσκεμμένα τον λογαριασμό πληρωμών για παράνομους σκοπούς, β) δεν έχει εκτελεσθεί καμία συναλλαγή στον λογαριασμό πληρωμών για διάστημα μεγαλύτερο των 24 διαδοχικών μηνών, γ) ο καταναλωτής παρέσχε ανακριβή στοιχεία προκειμένου να ανοίξει τον λογαριασμό πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά, εφόσον τα πραγματικά στοιχεία θα τον απέκλειαν από το δικαίωμα αυτό, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 16, δ) ο καταναλωτής δεν είναι πλέον νομίμως διαμένων στην Ένωση, ε) ο καταναλωτής, που ήδη τηρεί στην Ελλάδα λογαριασμό πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά, έχει ακολούθως ανοίξει στην Ελλάδα δεύτερο λογαριασμό πληρωμών, ο οποίος του επιτρέπει να χρησιμοποιεί τις υπηρεσίες που απαριθμούνται στην παράγραφο 1 του άρθρου 17.

Με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης δύνανται να προσδιορίζονται πρόσθετες περιορισμένες και ειδικές περιπτώσεις κατά τις οποίες μπορεί να καταγγελθεί μονομερώς από το πιστωτικό ίδρυμα σύμβαση-πλαίσιο για λογαριασμό πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά. Οι περιπτώσεις αυτές αποσκοπούν στην αποτροπή των καταχρήσεων από τους καταναλωτές σχετικά με το δικαίωμά τους να έχουν πρόσβαση σε λογαριασμό πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά.

Η παράγραφος 4 προβλέπει ότι στην περίπτωση που ένα πιστωτικό ίδρυμα καταγγείλει τη σύμβαση για λογαριασμό πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά για έναν ή περισσότερους από τους λόγους που αναφέρονται στις περιπτώσεις β), δ) και ε) της παραγράφου 2 και στην παράγραφο 3, ενημερώνει τον καταναλωτή για τους λόγους της καταγγελίας, τουλάχιστον δύο μήνες πριν από την έναρξη ισχύος της γραπτώς και δωρεάν, εκτός εάν η ενημέρωση αυτή αντίκειται στους στόχους της εθνικής ασφάλειας ή της δημόσιας τάξης. Όταν το πιστωτικό ίδρυμα καταγγέλλει τη σύμβαση σύμφωνα με την περίπτωση α) ή γ) της παραγράφου 2, η καταγγελία ισχύει αμέσως.

Στην παράγραφο 5 προβλέπεται ότι η γνωστοποίηση της καταγγελίας πρέπει να υποδεικνύει στον καταναλωτή τη διαδικασία για την υποβολή τυχόν προσφυγής κατά της καταγγελίας και για το δικαίωμά του να απευθυνθεί στην αρμόδια αρχή και σε φορέα εναλλακτικής επίλυσης διαφορών στον οποίο δύναται να απευθυνθεί παρέχοντας τα σχετικά στοιχεία επικοινωνίας σύμφωνα με τις διατάξεις της ΚΥΑ 70330οικ./2015.

Με την παράγραφο 1 του άρθρου 20 θεσπίζεται η υποχρέωση της αρμόδιας αρχής να διασφαλίζει τη θέσπιση πρόσφορων μέτρων για την πληροφόρηση του κοινού σχετικά με τη διαθεσιμότητα λογαριασμών πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά, τους γενικούς όρους τιμολόγησής τους, τις διαδικασίες που πρέπει να ακολουθούνται για την άσκηση του δικαιώματος πρόσβασης σε λογαριασμό πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά και τις μεθόδους πρόσβασης σε διαδικασίες εναλλακτικής επίλυσης διαφορών. Η αρμόδια αρχή διασφαλίζει ότι τα μέτρα επικοινωνίας είναι επαρκή και καλά στοχευμένα, ιδίως σε σχέση με την προβολή τους σε καταναλωτές που δεν χρησιμοποιούν τραπεζικές υπηρεσίες και σε ευπαθείς και μετακινούμενους καταναλωτές. Η παράγραφος 2 θεσπίζει την υποχρέωση των πιστωτικών ιδρυμάτων να διαθέτουν δωρεάν στους καταναλωτές προσβάσιμες πληροφορίες και συνδρομή σχετικά με τα ειδικά χαρακτηριστικά των παρεχόμενων λογαριασμών πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά, τα σχετικά τέλη και τους όρους χρήσης τους, καθιστώντας σαφές ότι η αγορά πρόσθετων υπηρεσιών δεν είναι υποχρεωτική για την πρόσβαση σε λογαριασμό πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε

Στο άρθρο 21, ορίζονται οι αρμόδιες αρχές για την εποπτεία της εφαρμογής των διατάξεων του Πρώτου Μέρους του νόμου και θεσπίζεται η υποχρέωση συνεργασίας τους. Συγκεκριμένα, για την εφαρμογή των διατάξεων που φορούν στον κατάλογο των πλέον αντιπροσωπευτικών υπηρεσιών που συνδέονται με λογαριασμό πληρωμών και υπόκεινται στην καταβολή τέλους και σε τυποποιημένη ορολογία (άρθρο 3) και στον διαδικτυακό τόπο σύγκρισης και των πίνακα τελών (άρθρο 7), αρμόδια αρχή ορίζεται η Τράπεζα της Ελλάδος. Λαμβάνοντας υπόψη τις υφιστάμενες αρμοδιότητές του επί συναφών θεμάτων, μεταξύ άλλων, σχετικά με την προστασία των καταναλωτών σύμφωνα με τον ν. 2251/1994 και τις υπηρεσίες πληρωμών στην εσωτερική αγορά υπό τον ν. 3862/2010 το Υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης ορίζεται αρμόδιο για την εφαρμογή των διατάξεων σχετικά με το δελτίο πληροφόρησης περί τελών και το γλωσσάριο (άρθρο 4), την κατάσταση τελών (άρθρο 5), την ενημέρωση των καταναλωτών (άρθρο 6), την συνδυαστική προσφορά λογαριασμών πληρωμών μαζί με άλλα προϊόντα (άρθρο 8), τις διατάξεις που διέπουν την υπηρεσία αλλαγής λογαριασμού (άρθρα 9 έως 14), την αξιολόγηση (άρθρο 25) και την πρόσβαση σε λογαριασμούς πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά πλην των άρθρων 17 και 18. Για την εφαρμογή των διατάξεων σχετικά με τις παραμέτρους του λογαριασμού πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά και τα συναφή τέλη (άρθρα 17 και 18) ορίζονται συναρμόδια τα Υπουργεία Οικονομίας και Ανάπτυξης και Οικονομικών.

Στο άρθρο 22, παράγραφοι 1 και 2, προβλέπεται υποχρέωση συνεργασίας μεταξύ των αρμοδίων αρχών των κρατών μελών όποτε αυτό είναι αναγκαίο για την εκπλήρωση των καθηκόντων τους στο πλαίσιο του διατάξεων του Πρώτου Μέρους του σχεδίου νόμου.

Στην πρώτη παράγραφο του παρόντος άρθρου προβλέπεται η ότι η συνεργασία των αρμοδίων αρχών με τις αντίστοιχες αρμόδιες αρχές των λοιπών κρατών μελών περιλαμβάνει την ανταλλαγή πληροφοριών και συνεργασία σε δραστηριότητες έρευνας ή εποπτείας. Στο πλαίσιο αυτό, η Τράπεζα της Ελλάδος ορίζεται ως σημείο επαφής. Οι παράμετροι για την ανταλλαγή πληροφοριών μέσω της αρμόδιας αρχής που λειτουργεί ως σημείο επαφής εξειδικεύονται περαιτέρω στην τρίτη παράγραφο του άρθρου 22. Η ανταλλαγή πληροφοριών με τις αρμόδιες αρχές των λοιπών κρατών μελών λαμβάνει χώρα χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση και απαιτείται η ρητή συγκατάθεσή τους προκειμένου να αποκαλυφθούν πληροφορίες σε άλλους φορείς ή φυσικά ή νομικά πρόσωπα. Πλην δεόντως αιτιολογημένων περιστάσεων, η ανταλλαγή πληροφοριών στην περίπτωση αυτή λαμβάνει χώρα μόνο για τους σκοπούς που καταλαμβάνονται από την συγκατάθεση, πλην δεόντως αιτιολογημένων περιστάσεων.

Σύμφωνα με την τέταρτη παράγραφο του παρόντος άρθρου, η αρμόδια αρχή μπορεί να αρνηθεί να ενεργήσει κατόπιν αιτήματος για συνεργασία σε δραστηριότητα έρευνας ή εποπτείας ή να ανταλλάξει πληροφορίες όπως προβλέπεται στην παράγραφο 3 μόνο εάν η σχετική δραστηριότητα ενδέχεται να προσβάλει την κυριαρχία, την ασφάλεια ή τη δημόσια τάξη, έχει ήδη κινηθεί δικαστική διαδικασία για τα ίδια πραγματικά περιστατικά και κατά των ιδίων προσώπων ή έχει ήδη εκδοθεί τελεσίδικη απόφαση αναφορικά με τα ίδια άτομα και τις ίδιες πράξεις.

Στο άρθρο 23 προβλέπεται ότι, εφόσον κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους σε εφαρμογή των διατάξεων του σχετικού νόμου ανακύπτει διαφωνία μεταξύ αρμοδίων αρχών διαφορετικών κρατών μελών, το ζήτημα δύναται να παραπεμφθεί στην Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (EAT), σύμφωνα με το άρθρο 19 του Κανονισμού (EE) αριθ. 1093/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 24ης Νοεμβρίου 2010 σχετικά με τη σύσταση Ευρωπαϊκής Εποπτικής Αρχής (Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών), την τροποποίηση της απόφασης αριθ. 716/2009/ΕΚ και την κατάργηση της απόφασης 2009/78/ΕΚ της Επιτροπής (EE L 331, σελ. 12- 47). Σε αυτές τις περιπτώσεις η EAT μπορεί να ενεργήσει σύμφωνα με τις εξουσίες που της παρέχονται δυνάμει του εν λόγω άρθρου και κάθε δεσμευτική απόφαση που λαμβάνει είναι δεσμευτική για τις ενδιαφερόμενες αρμόδιες αρχές, ανεξαρτήτως εάν οι εν λόγω αρχές είναι μέλη της EAT.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ

Στο άρθρο 24 προβλέπεται η επιβολή κυρώσεων εκ μέρους των αρμοδίων αρχών, εντός του πλαισίου των αρμοδιοτήτων τους, εφόσον διαπιστώνουν παραβίαση των διατάξεων του πρώτου Μέρους του νόμου.

Ειδικότερα, , προβλέπεται ότι σε περίπτωση παράβασης των διατάξεων των άρθρων 4 έως 6, 8 έως 16 και 19 έως 20 εφαρμόζεται το άρθρο 13α «Κυρώσεις» του ν. 2251/94.

Για τον προσδιορισμό των κυρώσεων που δύνανται να επιβληθούν σε περίπτωση παράβασης των διατάξεων των άρθρων 17 και 18, οι κυρώσεις του άρθρου 13 α του ν.2251/1994, επιβάλλονται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Ανάπτυξης και Οικονομικών. Περαιτέρω, αναφορικά με την επιβολή κυρώσεων εκ μέρους της Τράπεζας της Ελλάδος προβλέπεται ότι η σχετική αρμοδιότητα διέπεται από τις διατάξεις του Καταστατικού της και των διατάξεων της παραγράφου 2 του άρθρου 59 του ν. 4261/2014.

Η δημοσιοποίηση των διοικητικών κυρώσεων που επιβάλλονται λαμβάνει χώρα σύμφωνα με το άρθρο 60 του ν. 4261/2014.

Με το άρθρο 25 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα συγκεντρώνει στατιστικό στοιχεία από τα κράτη μέλη σχετικά με την εφαρμογή της Οδηγίας. Το Υπουργείο Ανάπτυξης ορίζεται ως αρμόδια αρχή για τη συγκέντρωση και προώθηση σε αυτήν των απαιτούμενων στοιχείων.

Τέλος, στο άρθρο 26, προβλέπεται ότι η ισχύς των διατάξεων του Πρώτου Μέρους αρχίζει στις 18 Σεπτεμβρίου 2016 , εκτός αν ορίζεται διαφορετικά σε επιμέρους διατάξεις. Η ισχύς των διατάξεων των παραγράφων 1 έως 5 του άρθρου 4, των παραγράφων 1,2 και 3 του άρθρου 5, των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 6 και του άρθρου 7 αρχίζει εννέα (9) μήνες μετά τη θέση σε ισχύ της κατ' εξουσιοδότησης πράξης που προβλέπεται σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 3 του νόμου. Η ισχύς των διατάξεων του άρθρου 24 αρχίζει από την ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου.

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ
ΑΛΛΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α
ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Επί του άρθρου 27:

Με τις προτεινόμενες διατάξεις αντικαθίσταται η παράγραφος 1 του άρθρου 15 του ν.4440/2016 (Α'224) ώστε να προβλέπεται ότι οι φορείς της Κεντρικής Διοίκησης μεταφέρουν σε ειδικούς Κωδικούς Αριθμούς Εξόδων (ΚΑΕ) μέρος των πιστώσεών τους για μεταβιβάσεις, για την κάλυψη δαπανών μισθοδοσίας υπαλλήλων που αποσπώνται ή μετατάσσονται σε άλλους φορείς .

Επίσης, συμπληρώνεται το άρθρο 15 του ν.4440/2016 (Α'224) ώστε να προβλέπεται ο τρόπος κάλυψης της δαπάνης μισθοδοσίας για την απόσπαση ή μετάταξη υπαλλήλων φορέων Γενικής Κυβέρνησης σε άλλους φορείς οι οποίοι ωστόσο είτε δεν επιχορηγούνται από τον τακτικό προϋπολογισμό γενικά, είτε δεν επιχορηγούνται για την κάλυψη δαπανών μισθοδοσίας. Ειδικότερα, προβλέπεται η δυνατότητα ειδικής επιχορήγησης των φορέων αυτών για την κάλυψη της σχετικής δαπάνης μισθοδοσίας, από τις πιστώσεις που μεταφέρονται από τους φορείς της Κεντρικής Διοίκησης στο πλαίσιο της διαδικασίας που προβλέπεται στην παράγραφο 1 του ίδιου άρθρου.

Τέλος, με τις προτεινόμενες διατάξεις τροποποιείται το άρθρο 18 του ν.4440/2016 (Α'224) ώστε να καθορίζεται ότι η κάλυψη των δαπανών μισθοδοσίας για τις αποσπάσεις και μετατάξεις που προβλέπονται στο άρθρο αυτό, πραγματοποιείται με τη διαδικασία του άρθρου 15 του ίδιου νόμου.

Επί του άρθρου 28:

Με την προτεινόμενη διάταξη προβλέπεται ότι οι υπάλληλοι της κατηγορίας ΔΕ Τεχνικών / Εργοδηγών χωρίς πτυχίο ή δίπλωμα ΤΕΙ εξομοιώνονται μισθολογικά με τους υπαλλήλους κατηγορίας ΤΕ Εργοδηγών χωρίς πτυχίο ή δίπλωμα ΤΕΙ, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις διατάξεις της παρ. 8 του άρθρου 16 του ν. 3345/2005.

Επί του άρθρου 29:

Με την προτεινόμενη διάταξη επιχειρείται ο καθορισμός στην πολιτική αποδοχών του προσωπικού του ΟΔΔΗΧ, ώστε αυτή να συναρτάται με αντίστοιχες αποδοχές στελεχών ίδιων προσόντων στον τραπεζικό - χρηματοοικονομικό τομέα.

Επί του άρθρου 30:

Με την προτεινόμενη διάταξη επιλύεται το ζήτημα της άσκησης των αρμοδιοτήτων των παραγράφων 4 και 5 του άρθρου 24, καθώς και των άρθρων 26, 66 και 69Γ του ν.4270/2014 «Αρχές δημοσιονομικής διαχείρισης και εποπτείας (ενσωμάτωση της Οδηγίας 2011/85/ΕΕ) - δημόσιο λογιστικό και άλλες διατάξεις» (ΑΊ43) σε περιπτώσεις δαπανών που διενεργούνται από δημόσιες αρχές της δικαστικής λειτουργίας, τα δημόσια μουσεία και τις ειδικές αποκεντρωμένες υπηρεσίες της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ).

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β

Επί του άρθρου 31:

Στο άρθρο 4 του ν.3429/2005 (Α '314) προβλέπεται μεταξύ άλλων ότι, κάθε δημόσια επιχείρηση και οργανισμός (εφεξής ΔΕΚΟ) του Κεφαλαίου Α του ίδιου νόμου έχει την υποχρέωση να οργανώσει υπηρεσία εσωτερικού ελέγχου, στην οποία απασχολείται τουλάχιστον ένας εσωτερικός ελεγκτής, που ορίζεται από τη γενική συνέλευση των μετόχων. Για την υλοποίηση της ανωτέρω διάταξης συστάθηκε το 2005 Μητρώο Εσωτερικών Ελεγκτών του Υπουργείου Οικονομικών, το οποίο αποτελείται σήμερα από 138 εσωτερικούς ελεγκτές και χρησιμοποιείται, ήδη από το 2005, για την επιλογή των εσωτερικών ελεγκτών στις ΔΕΚΟ που είναι Α.Ε. του Κεφαλαίου Α του ν.3429/2005, χωρίς ωστόσο να υπάρχει ρητή νομοθετική πρόβλεψη. Περαιτέρω, το 2010 με το άρθρο 1 του ν.3899/2010 (Α'212), επεκτάθηκε το πεδίο εφαρμογής του Κεφαλαίου Α του ν.3429/2005 και στα νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου που είναι φορείς Γενικής Κυβέρνησης, χωρίς όμως να τροποποιηθούν αντίστοιχα τα σχετικά εδάφια προκειμένου να είναι δυνατή η εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 4 του ν.3429/2005 και στα νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, καθώς προβλέπεται ο ορισμός των εσωτερικών ελεγκτών από γενική συνέλευση των μετόχων που δεν υφίσταται ως όργανο στα εν λόγω νομικά πρόσωπα. Τέλος το 2011, με το άρθρο 25 του ν. 4025/2011 (Α'228) το μητρώο εσωτερικών ελεγκτών του Υπουργείου Οικονομικών χρησιμοποιείται και για την επιλογή εσωτερικών ελεγκτών των μονάδων υγείας.

Οι προτεινόμενες τροποποιήσεις έχουν ως στόχο την επικαιροποίηση των διατάξεων προκειμένου να:
i. θεσμοθετηθεί το Μητρώο Εσωτερικών Ελεγκτών και να προβλεφθεί ότι με αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών καθορίζονται όλες οι διαδικασίες και οι λεπτομέρειες λειτουργίας του και επιλογής των εσωτερικών ελεγκτών
ii. καθίσταται εφικτό να εφαρμοστούν οι διατάξεις του άρθρου 4 του Ν.3429/2005 και να ορίζονται εσωτερικοί ελεγκτές και στα νομικά πρόσωπα
ιδιωτικού δικαίου που είναι φορείς γενικής Κυβέρνησης και έχουν προϋπολογισμό που υπερβαίνει το όριο του άρθρου 147 του ν.4270/2014 (Α'143), όπως εκάστοτε ισχύει. Ο ορισμός των εσωτερικών ελεγκτών θα γίνεται με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, καθώς ο εσωτερικός ελεγκτής παρέχει κατά βάση στοιχεία στις Υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών
iii. απλουστευθεί και να επιταχυνθεί η διαδικασία ορισμού των επιτροπών ελέγχου με τον ορισμό τους από τις γενικές συνελεύσεις των μετόχων για τις δημόσιες επιχειρήσεις, ενώ για τα νομικά πρόσωπα που δεν διαθέτουν το εν λόγω όργανο, οι επιτροπές ελέγχου θα ορίζονται με κοινή απόφαση του Υπουργού Οικονομικών και του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού.

Επί του άρθρου 32:

Με τις προτεινόμενες διατάξεις επέρχονται τροποποιήσεις στις παρ. 3, 7 και 12 του άρθρου 52 του ν. 4172/2013 ώστε να αποσαφηνισθεί το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο, σύμφωνα με την Οδηγία 2009/133/ΕΕ, με τρόπο ώστε τελικά να επιτυγχάνεται η φορολόγηση της τυχόν προκύπτουσας υπεραξίας λόγω της εισφοράς ενεργητικού μία φορά, στο επίπεδο της λήπτριας εταιρείας. Σε επίπεδο λήπτριας εταιρείας δεν τίθεται θέμα υπεραξίας κατά τον χρόνο του μετασχηματισμού, καθώς για φορολογικούς σκοπούς η λήπτρια εταιρεία δεν αποδίδει στα εισφερόμενα περιουσιακά στοιχεία φορολογητέα αξία μεγαλύτερη από την αξία που είχαν στην εισφέρουσα αμέσως πριν από την εισφορά. Η όποια υπεραξία θα προσδιορισθεί και θα φορολογηθεί στη λήπτρια εταιρεία κατά τον χρόνο της μεταβίβασης των εισφερόμενων στοιχείων.
Όσον αφορά την εισφέρουσα εταιρεία, προβλέπεται οριστική απαλλαγή για την υπεραξία που τυχόν προκύπτει λόγω του μετασχηματισμού, και όχι αναβολή μέχρι την διανομή ή κεφαλαιοποίηση αυτής. Εξαιρετικά, κατά την καθ' οιονδήποτε τρόπο διάθεση των τίτλων από την εισφέρουσα εταιρεία εντός τριετίας από την ολοκλήρωση του μετασχηματισμού, η τιμή κτήσης αυτών υπολογίζεται με αναφορά στην φορολογητέα αξία που είχαν τα εισφερόμενα περιουσιακά στοιχεία της εισφέρουσας εταιρείας αμέσως πριν την εισφορά ενεργητικού.

Μετά τις ως άνω τροποποιήσεις παρέλκει πλέον το δεύτερο εδάφιο της παρ. 12 του άρθρου 52 του ν. 4172/2013, το οποίο και καταργείται.

Επί του άρθρου 33:

Με την προτεινόμενη διάταξη γίνεται νομοτεχνική διόρθωση καθώς για την παράβαση της περ. Γ της παρ. 1 του άρθρου 54 ν. 4174/2013 (η οποία εκ παραδρομής τέθηκε στην παρ. 2 του άρθρου 73 του ν. 4446/2016) προβλέπεται ήδη η επιβολή προστίμου από τις διατάξεις της περ. ζ της παρ. 2 του άρθρου 54 ν. 4174/2013, η ισχύς δε της διάταξης ορίζεται από τότε που ίσχυσε για να αποφευχθεί η ταυτόχρονη ύπαρξη δύο προστίμων για την περίοδο από την ισχύ του ν. 4446/2016 έως την ισχύ του προς ψήφιση νόμου.

Επί του άρθρου 34:

Οι κυρώσεις που επιβάλλονται κατ' εφαρμογή του ν. 4264/2014 δεν εμπίπτουν στο αντικείμενο αρμοδιοτήτων της τελωνειακής υπηρεσίας. Σύμφωνα με το άρθρο 32 «Διοικητικές κυρώσεις» προβλέπονται διοικητικά πρόστιμα για έλλειψη άδειας για πώληση προϊόντων που δεν αναγράφονται στην άδεια, για αυθαίρετη αλλαγή χώρου, για διάθεση προϊόντων τα οποία δεν συνοδεύονται από τα παραστατικά που προβλέπονται από τις κείμενες διατάξεις ή συνοδεύονται από παραποιημένα ή με ανακριβή στοιχεία παραστατικά, για χρήση ελαττωματικών ζυγών ή σταθμών, για μη ορθή αναπλήρωση του πωλητή και για πώληση προϊόντων εκτός του καθορισμένου ωραρίου. Είναι προφανές ότι οι εν λόγω παραβάσεις αφορούν την εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς και του υπαίθριου εμπορίου.

Επί του άρθρου 35:

Με την προτεινόμενη διάταξη εναρμονίζεται το φορολογικό καθεστώς που διέπει τις δραστηριότητες της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης, σύμφωνα με την ιδρυτική της Συμφωνία και τη Συμφωνία μεταξύ της Τράπεζας και της Ελληνικής Δημοκρατίας, με αυτό αντίστοιχων διεθνών χρηματοδοτικών Οργανισμών που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, ως προς τις εργασίες και τις συναλλαγές της με σκοπό την άρση τυχόν ερμηνευτικών δυσχερειών, την ισότιμη φορολογική μεταχείριση και τη διευκόλυνση της χρηματοδότησης επενδυτικών έργων στη Χώρα.

Επί του άρθρου 36:

Οι προτεινόμενες τροποποιήσεις κρίνονται αναγκαίες προκειμένου να καταστεί εφικτή η εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 111 του ν. 4446/2016, ώστε να ρυθμιστεί το πλαίσιο των βραχυπροθέσμων μισθώσεων.

ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ
ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑ 2014/92/ΕΕ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ 23ΗΣ ΙΟΥΛΙΟΥ 2014

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α
ΣΚΟΠΟΣ, ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ, ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΚΑΙ ΟΡΙΣΜΟΙ

Άρθρο 1
Σκοπός, αντικείμενο και πεδίο εφαρμογής (Άρθρο 1 της Οδηγίας)

1. Σκοπός του Πρώτου Μέρους του παρόντος νόμου είναι η εναρμόνιση της νομοθεσίας με την Οδηγία 2014/92/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Ιουλίου 2014 σχετικά με τη συγκρισιμότητα των τελών που συνδέονται με λογαριασμούς πληρωμών, την αλλαγή λογαριασμού πληρωμών και την πρόσβαση σε λογαριασμούς πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά (EE L 275 της 28.8.2014).

2. Με το Πρώτο Μέρος του παρόντος νόμου θεσπίζονται κανόνες σχετικά με τη διαφάνεια και τη συγκρισιμότητα των τελών που χρεώνονται στους καταναλωτές για τους λογαριασμούς πληρωμών τους, καθώς και κανόνες αναφορικά με την αλλαγή λογαριασμού πληρωμών εντός Ελλάδος, και για τη διευκόλυνση του διασυνοριακού ανοίγματος λογαριασμού πληρωμών για τους καταναλωτές εντός Ε.Ε.
Θεσπίζεται επίσης πλαίσιο κανόνων και όρων σύμφωνα με τους οποίους διασφαλίζεται το δικαίωμα των καταναλωτών για το άνοιγμα και τη χρήση λογαριασμών πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά.

3. Τα κεφάλαια Β και Γ εφαρμόζονται στους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών.

4. Το κεφάλαιο Δ εφαρμόζεται στα πιστωτικά ιδρύματα.

5. Οι διατάξεις του παρόντος Μέρους δεν εφαρμόζονται στις οντότητες που αναφέρονται στην παρ. 5 του άρθρου 2 του ν. 4261/2014 (Α' 107).

6. Οι διατάξεις του παρόντος Μέρους εφαρμόζονται στους λογαριασμούς πληρωμών μέσω των οποίων οι καταναλωτές είναι τουλάχιστον σε θέση:
α) να τοποθετούν χρηματικά ποσά σε λογαριασμό πληρωμών,
β) να αναλαμβάνουν μετρητά από λογαριασμό πληρωμών, 1
γ) να εκτελούν και να λαμβάνουν πράξεις πληρωμής, περιλαμβανομένων των μεταφορών πιστώσεων, προς και από τρίτο μέρος.

7. Το άνοιγμα και η χρήση λογαριασμού πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά σύμφωνα με το παρόν Μέρος διενεργείται με την επιφύλαξη των διατάξεων του ν. 3691/2008 (Α'166).

Άρθρο 2
Ορισμοί (Άρθρο 2 της Οδηγίας)

Για τους σκοπούς του Πρώτου Μέρους του παρόντος νόμου, ισχύουν οι ακόλουθοι ορισμοί:
1) «καταναλωτής»: κάθε φυσικό πρόσωπο, το οποίο ενεργεί για σκοπούς οι οποίοι δεν εμπίπτουν στην εμπορική, επιχειρηματική, βιοτεχνική ή ελευθέρια επαγγελματική του δραστηριότητα,
2) «νομίμως διαμένων στην Ένωση»: η κατάσταση κατά την οποία φυσικό πρόσωπο δικαιούται να διαμένει σε κράτος μέλος δυνάμει του ενωσιακού ή εθνικού δικαίου, περιλαμβανομένων των καταναλωτών που δεν έχουν σταθερή διεύθυνση κατοικίας και των προσώπων που ζητούν άσυλο σύμφωνα με τη σύμβαση της Γενεύης της 28ης Ιουλίου 1951 σχετικά με το καθεστώς των προσφύγων, το πρωτόκολλο της 31ης Ιανουαρίου 1967 της εν λόγω σύμβασης και άλλων σχετικών διεθνών συνθηκών.
3) «λογαριασμός πληρωμών»: ο λογαριασμός που τηρείται στο όνομα ενός ή περισσότερων καταναλωτών και χρησιμοποιείται για την εκτέλεση πράξεων πληρωμής,
4) «υπηρεσίες πληρωμών»: υπηρεσίες πληρωμών κατά την έννοια του στοιχείου 3 του άρθρου 4 του ν. 3862/2010 (Α' 113),
5) «πράξη πληρωμής»: ενέργεια στην οποία προβαίνει ο πληρωτής ή ο δικαιούχος και η οποία συνίσταται στη διάθεση, μεταβίβαση ή ανάληψη χρηματικών ποσών, ανεξάρτητα από οποιαδήποτε υποκείμενη υποχρέωση μεταξύ πληρωτή και δικαιούχου,
6) «υπηρεσίες που συνδέονται με το λογαριασμό πληρωμών»: όλες οι υπηρεσίες που συνδέονται με το άνοιγμα, την τήρηση και το κλείσιμο λογαριασμού πληρωμών, συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών πληρωμών και των πράξεων πληρωμών που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της στοιχείου ζ του άρθρου 3 του ν. 3862/2010 και των δυνατοτήτων υπερανάληψης και υπέρβασης
7) «πόροχος υπηρεσιών πληρωμών»: πάροχος υπηρεσιών πληρωμών κατά την έννοια του στοιχείου 9 του άρθρου 4 του ν. 3862/2010,
su
8) «πιστωτικό ίδρυμα»: πιστωτικό ίδρυμα κατά την έννοια του άρθρου 4 παρ. 1 σημείο 1 του κανονισμού (EE) αριθ. 575/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (EE L 176 της 27.6.2013),
9) «μέσο πληρωμών»: μέσο πληρωμών κατά την έννοια του στοιχείου 23 του άρθρου 4 του ν. 3862/2010,
10) «αποστέλλων πάροχος υπηρεσιών πληρωμών»: ο πάροχος υπηρεσιών πληρωμών από τον οποίο αποστέλλεται η πληροφόρηση που απαιτείται για την εκτέλεση της αλλαγής λογαριασμού,
11) «λαμβάνων πάροχος υπηρεσιών πληρωμών»: ο πάροχος υπηρεσιών πληρωμών προς τον οποίο αποστέλλεται η πληροφόρηση που απαιτείται για την εκτέλεση της αλλαγής λογαριασμού,
12) «εντολή πληρωμής»: κάθε οδηγία εκ μέρους του πληρωτή ή του δικαιούχου προς τον πάροχο υπηρεσιών πληρωμών με την οποία του ζητείται να εκτελέσει μια πράξη πληρωμής
13) «πληρωτής»: το φυσικό ή νομικό πρόσωπο το οποίο κατέχει λογαριασμό πληρωμών και επιτρέπει εντολή πληρωμής από αυτόν το λογαριασμό ή, εάν δεν υπάρχει λογαριασμός πληρωμών του πληρωτή, το φυσικό ή νομικό πρόσωπο που δίνει εντολή πληρωμής σε λογαριασμό πληρωμών του δικαιούχου,
14) «δικαιούχος»: το φυσικό ή νομικό πρόσωπο το οποίο είναι ο τελικός αποδέκτης των χρηματικών ποσών που έχουν αποτελέσει αντικείμενο της πράξης πληρωμής
15) «τέλη»: όλες οι χρεώσεις και οι επιβαρύνσεις με χαρακτήρα κυρώσεων, εάν υπάρχουν, τις οποίες οφείλει ο καταναλωτής στον πάροχο υπηρεσιών πληρωμών για υπηρεσίες που συνδέονται με λογαριασμό πληρωμών ή σε σχέση με αυτές
16) «πιστωτικό επιτόκιο»: οποιοδήποτε επιτόκιο πληρώνεται στον καταναλωτή σε σχέση με χρηματικά ποσά που τηρούνται σε λογαριασμό πληρωμών,
17) «σταθερό μέσο»: κάθε μέσο το οποίο επιτρέπει στον καταναλωτή να αποθηκεύει τις πληροφορίες που του απευθύνονται προσωπικά, ώστε να μπορεί να ανατρέξει σε αυτές μελλοντικά, για το χρονικό διάστημα που απαιτείται για τους σκοπούς των πληροφοριών, και το οποίο επιτρέπει την ακριβή αναπαραγωγή των αποθηκευμένων πληροφοριών,
18) «αλλαγή» ή «αλλαγή λογαριασμού»: μεταφορά, κατόπιν αίτησης του καταναλωτή, από έναν πάροχο υπηρεσιών πληρωμών σε άλλον, είτε των πληροφοριών σχετικά με το σύνολο ή μέρος των πάγιων εντολών για μεταφορές πιστώσεων, των επαναλαμβανόμενων άμεσων χρεώσεων και των επαναλαμβανόμενων εισερχόμενων μεταφορών πιστώσεων που διενεργούνται σε λογαριασμό πληρωμών, είτε οποιουδήποτε θετικού υπολοίπου λογαριασμού πληρωμών από τον ένα λογαριασμό πληρωμών σε άλλον ή και τα δύο, με ή χωρίς κλείσιμο του προηγούμενου λογαριασμού πληρωμών,
19) «άμεση χρέωση»: η εθνική ή διασυνοριακή υπηρεσία πληρωμής για τη χρέωση λογαριασμού πληρωμών του πληρωτή, όταν η πράξη πληρωμής πραγματοποιείται με πρωτοβουλία του δικαιούχου κατόπιν συναίνεσης του πληρωτή,
20) «μεταφορά πίστωσης»: η εθνική ή διασυνοριακή υπηρεσία πληρωμών για την πίστωση λογαριασμού πληρωμών του δικαιούχου με πράξη πληρωμής ή μια σειρά πράξεων πληρωμής από λογαριασμό πληρωμών του πληρωτή μέσω του παρόχου υπηρεσιών πληρωμών που τηρεί το λογαριασμό πληρωμών του πληρωτή, βάσει εντολής του πληρωτή,
21) «πάγια εντολή»: οδηγία του πληρωτή προς τον πάροχο υπηρεσιών πληρωμών που τηρεί το λογαριασμό πληρωμών του πληρωτή να εκτελεί μεταφορές πιστώσεων σε τακτά χρονικά διαστήματα ή σε προκαθορισμένες ημερομηνίες
22) «χρηματικά ποσά»: τραπεζογραμμάτια και κέρματα, λογιστικό χρήμα και ηλεκτρονικό χρήμα, κατά την έννοια του στοιχείου 1 του άρθρου 10 του ν. 4021/2011 (Α' 218),
23) «σύμβαση-πλαίσιο»: σύμβαση παροχής υπηρεσιών πληρωμών που διέπει τη μελλοντική εκτέλεση επιμέρους και διαδοχικών πράξεων πληρωμής και η οποία μπορεί να περιλαμβάνει την υποχρέωση και τους όρους σύστασης λογαριασμού πληρωμών,
24) «εργάσιμη ημέρα»: η ημέρα κατά την οποία ο σχετικός πάροχος υπηρεσιών πληρωμών εργάζεται, όπως απαιτείται για την εκτέλεση της πράξης πληρωμής,
25) «δυνατότητα υπερανάληψης»: ρητή σύμβαση πίστωσης με την οποία πάροχος υπηρεσιών πληρωμών διαθέτει σε καταναλωτή χρηματικά ποσά που υπερβαίνουν το τρέχον υπόλοιπο του λογαριασμού πληρωμών του καταναλωτή,
26) «υπέρβαση»: σιωπηρή αποδοχή υπερανάληψης στο πλαίσιο της οποίας ο πάροχος υπηρεσιών πληρωμών διαθέτει σε καταναλωτή χρηματικά ποσά που υπερβαίνουν το τρέχον υπόλοιπο του λογαριασμού πληρωμών του καταναλωτή ή τη συμφωνημένη δυνατότητα υπερανάληψης,
27) «αρμόδια αρχή»: η αρχή που ορίζεται αρμόδια σύμφωνα με το άρθρο 21,
28) «κατάλογος»: ο κατάλογος των πλέον αντιπροσωπευτικών υπηρεσιών που συνδέονται με λογαριασμό πληρωμών και υπόκεινται στην καταβολή τέλους, σύμφωνα με το άρθρο 3,
29) όπου αναφέρεται «διαδικασίες» ή/και «φορείς» εναλλακτικής επίλυσης διαφορών νοούνται οι διαδικασίες και οι φορείς κατά την έννοια της 70330οικ/30.6.2015 υπουργικής απόφασης των Υπουργών Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού και Δικαιοσύνης Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Β'1421).

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β
ΣΥΓΚΡΙΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΤΕΛΩΝ ΠΟΥ ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΙ ΜΕ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥΣ ΠΛΗΡΩΜΩΝ

Άρθρο 3
Κατάλογος των πλέον αντιπροσωπευτικών υπηρεσιών που συνδέονται με λογαριασμό πληρωμών και υπόκεινται στην καταβολή τέλους και τυποποιημένη ορολογία (Άρθρο 3 της Οδηγίας)

1. Χωρίς καθυστέρηση και το αργότερο εντός τριών μηνών αφού τεθούν σε ισχύ τα σχετικά ρυθμιστικά τεχνικά πρότυπα που υιοθετεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 3 της Οδηγίας 2014/92/ΕΕ, η αρμόδια αρχή καταρτίζει και δημοσιεύει κατάλογο των πλέον αντιπροσωπευτικών υπηρεσιών που συνδέονται με λογαριασμό πληρωμών και υπόκεινται στην καταβολή τέλους. Για την κατάρτιση του καταλόγου η αρμόδια αρχή λαμβάνει, σύμφωνα και με τις προβλεπόμενες στο άρθρο 3, παρ. 2 της Οδ. 2014/92/ΕΕ κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών (Ε.Α.Τ), υπόψη τις υπηρεσίες, οι οποίες:
(α) χρησιμοποιούνται συχνότερα από τους καταναλωτές σε σχέση με τους λογαριασμούς πληρωμών και
(β) συνεπάγονται το υψηλότερο συνολικό κόστος για τους καταναλωτές, τόσο συνολικά όσο και σε μοναδιαία βάση.

2. Ο ως άνω κατάλογος περιλαμβάνει:
α) τουλάχιστον 10 και όχι άνω των 20 από τις πλέον αντιπροσωπευτικές υπηρεσίες οι οποίες συνδέονται με λογαριασμό πληρωμών, υπόκεινται στην καταβολή τέλους και προσφέρονται από έναν τουλάχιστον πάροχο υπηρεσιών πληρωμών στην Ελλάδα,
β) όρους και ορισμούς για κάθε μία από τις παραπάνω υπηρεσίες,
γ) όπου συντρέχει περίπτωση, την τυποποιημένη ορολογία της Ένωσης για τις υπηρεσίες που είναι κοινές τουλάχιστον στην πλειονότητα των κρατών μελών.

3. Ανά τετραετία, από τη δημοσίευση του καταλόγου, η αρμόδια αρχή τον αξιολογεί και, εάν συντρέχει περίπτωση, τον επικαιροποιεί. Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης αυτής και, εάν συντρέχει περίπτωση, ο επικαιροποιημένος κατάλογος κοινοποιούνται από την αρμόδια αρχή στην (Ε.Α.Τ).

4. Χωρίς καθυστέρηση και το αργότερο εντός τριών μηνών από τη θέση σε ισχύ οποιασδήποτε τροποποίησης στα σχετικά ρυθμιστικά τεχνικά πρότυπα που υιοθετεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η αρμόδια αρχή ενημερώνει και δημοσιεύει τον επικαιροποιημένο κατάλογο και διασφαλίζει ότι οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών χρησιμοποιούν τους επικαιροποιημένους όρους και ορισμούς.

Άρθρο 4
Δελτίο πληροφόρησης περί τελών και γλωσσάριο (Άρθρο 4 της Οδηγίας)

1. Με την επιφύλαξη του στοιχείου 3 του άρθρου 39 του ν. 3862/2010 και των άρθρων 4 έως 8 της Ζ1- 699/23.6.2010 κοινής απόφασης των Υπουργών Οικονομικών, Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας και Δικαιοσύνης Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Β' 917), οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών παρέχουν στον καταναλωτή, εγκαίρως πριν από την υπογραφή σύμβασης για λογαριασμό πληρωμών, δελτίο πληροφόρησης περί τελών σε έντυπη μορφή ή άλλο σταθερό μέσο, το οποίο περιλαμβάνει τους τυποποιημένους όρους του καταλόγου του άρθρου 3 και, εφόσον οι υπηρεσίες αυτές προσφέρονται από τον πάροχο υπηρεσιών πληρωμών, τα αντίστοιχα τέλη για κάθε υπηρεσία.

2. Το δελτίο πληροφόρησης περί τελών:
α) είναι σύντομο και χωριστό έγγραφο,
β) παρουσιάζεται και είναι διαμορφωμένο έτσι ώστε να είναι σαφές και ευανάγνωστο, με χαρακτήρες αναγνώσιμου μεγέθους,
γ) παραμένει το ίδιο κατανοητό και στην περίπτωση που, ενώ αρχικά ήταν έγχρωμο, εκτυπώνεται ή αντιγράφεται σε φωτοτυπικό μηχάνημα σε ασπρόμαυρη μορφή,
δ) συντάσσεται στην ελληνική γλώσσα ή, εάν συμφωνήσουν ο καταναλωτής και ο πάροχος υπηρεσιών πληρωμών, σε άλλη γλώσσα,
ε) είναι ακριβές, μη παραπλανητικό και εκφράζεται στο νόμισμα του λογαριασμού πληρωμών ή, εάν συμφωνήσουν ο καταναλωτής και ο πάροχος υπηρεσιών πληρωμών, σε άλλο νόμισμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
στ) περιέχει τον τίτλο «δελτίο πληροφόρησης περί τελών» στην αρχή της πρώτης σελίδας του, δίπλα σε ένα κοινό σύμβολο, που διακρίνει το συγκεκριμένο έγγραφο από άλλα έγγραφα, και
ζ) περιλαμβάνει δήλωση ότι περιέχει τα τέλη των πλέον αντιπροσωπευτικών υπηρεσιών που συνδέονται με το λογαριασμό πληρωμών και ότι πλήρεις προσυμβατικές και συμβατικές πληροφορίες για όλες τις υπηρεσίες παρέχονται σε άλλα έγγραφα.
Το δελτίο πληροφόρησης περί τελών μπορεί να παρέχεται από κοινού με τις πληροφορίες που απαιτούνται σύμφωνα με το άρθρο 39 του ν. 3862/2010, υπό την προϋπόθεση ότι πληρούνται όλες οι ανωτέρω απαιτήσεις.

3. Όταν μία ή περισσότερες υπηρεσίες προσφέρονται ως μέρος πακέτου υπηρεσιών που συνδέονται με κάποιο λογαριασμό πληρωμών, στο δελτίο πληροφόρησης περί τελών δηλώνονται:
α) το τέλος για το σύνολο του πακέτου,
β) οι υπηρεσίες που περιλαμβάνονται στο πακέτο και τα ποσοτικά όρια αυτών και
γ) το πρόσθετο τέλος για κάθε υπηρεσία που υπερβαίνει το όριο που καλύπτεται από το πακέτο αμοιβής.

4. Οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών παρέχουν στους καταναλωτές γλωσσάριο το οποίο περιλαμβάνει τουλάχιστον τους τυποποιημένους όρους που καθορίζονται στον κατάλογο του άρθρου 3 και τους σχετικούς ορισμούς.
Το γλωσσάριο που παρέχεται δυνάμει του πρώτου εδαφίου, συμπεριλαμβανομένων ενδεχομένως άλλων ορισμών, συντάσσεται σε σαφή γλώσσα, χωρίς αμφισημίες και τεχνικούς όρους και δεν έχει παραπλανητικό χαρακτήρα.

5. Το δελτίο πληροφόρησης περί τελών και το γλωσσάριο καθίστανται διαθέσιμα στους καταναλωτές από τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών, ανά πάσα στιγμή. Παρέχονται με εύκολα προσβάσιμο τρόπο, μεταξύ άλλων και σε μη πελάτες, σε ηλεκτρονική μορφή στους διαδικτυακούς τόπους των παρόχων υπηρεσιών πληρωμών, εφόσον υπάρχουν, και στο δίκτυο των καταστημάτων τους. Παρέχονται επίσης σε έντυπη μορφή ή άλλο σταθερό μέσο, δωρεάν μετά από αίτηση του καταναλωτή.

6. Το δελτίο πληροφόρησης περί τελών συντάσσεται με βάση τα εκτελεστικά τεχνικά πρότυπα που εγκρίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με την τυποποιημένη μορφή παρουσίασής του και το κοινό του σύμβολο, σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 4 της Οδηγίας 2014/92/ΕΕ.

Άρθρο 5
Κατάσταση τελών (Άρθρο 5 της Οδηγίας)

1. Με την επιφύλαξη των άρθρων 44 και 45 του ν. 3862/2010 και του άρθρου 12 της Ζ1-699/23.6.2010 κοινής απόφασης των Υπουργών Οικονομικών, Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας και Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών παρέχουν στον καταναλωτή, σε τριμηνιαία , τουλάχιστον, βάση και δωρεάν, κατάσταση όλων των τελών που καταβάλλουν, καθώς και, εάν συντρέχει περίπτωση, πληροφορίες σχετικά με τα επιτόκια που αναφέρονται στις περίπτ. γ και δ της παρ. 2 του παρόντος άρθρου, για τις υπηρεσίες που συνδέονται με κάποιο λογαριασμό πληρωμών. Εάν συντρέχει περίπτωση, οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών χρησιμοποιούν τους τυποποιημένους όρους που καθορίζονται στον κατάλογο του άρθρου 3.Το μέσο επικοινωνίας που χρησιμοποιείται για την παροχή της κατάστασης τελών συμφωνείται με τον καταναλωτή. Η κατάσταση τελών παρέχεται σε έντυπη μορφή, μετά από αίτηση του καταναλωτή.

2. Η κατάσταση τελών αναφέρει τουλάχιστον τα εξής στοιχεία:
α) το τέλος μονάδας που χρεώνεται για κάθε υπηρεσία και τον αριθμό των περιπτώσεων στις οποίες χρησιμοποιήθηκε η υπηρεσία κατά τη διάρκεια της σχετικής περιόδου. Όταν οι υπηρεσίες συνδυάζονται σε πακέτο, αναφέρεται το τέλος που χρεώνεται για το πακέτο συνολικά, ο αριθμός των περιπτώσεων στις οποίες χρεώθηκε το τέλος πακέτου κατά τη διάρκεια της σχετικής περιόδου και το πρόσθετο τέλος που χρεώνεται για κάθε υπηρεσία που υπερβαίνει το ποσοτικό όριο που καλύπτεται από το τέλος του πακέτου, 7
β) το συνολικό ποσό των τελών που καταβλήθηκαν κατά τη διάρκεια της σχετικής περιόδου για κάθε υπηρεσία, για κάθε πακέτο παρεχόμενων υπηρεσιών και για τις υπηρεσίες που υπερβαίνουν το ποσοτικό όριο που καλύπτεται από το τέλος του πακέτου,
γ) εφόσον συντρέχει περίπτωση, το επιτόκιο υπερανάληψης που ισχύει για το λογαριασμό πληρωμών και το συνολικό ποσό των τόκων υπερανάληψης που χρεώθηκαν κατά τη διάρκεια της αντίστοιχης περιόδου,
δ) το πιστωτικό επιτόκιο που ισχύει για το λογαριασμό πληρωμών και το συνολικό ποσό των τόκων που εισπράχθηκε κατά τη διάρκεια της σχετικής περιόδου, εφόσον συντρέχει περίπτωση,
ε) το συνολικό ποσό των τελών που χρεώθηκαν για όλες τις υπηρεσίες οι οποίες παρασχέθηκαν κατά τη διάρκεια της σχετικής περιόδου.

3. Η κατάσταση τελών:
α) παρουσιάζεται και είναι διαμορφωμένη έτσι ώστε να είναι σαφής και ευανάγνωστη, με χαρακτήρες αναγνώσιμου μεγέθους,
β) είναι ακριβής, μη παραπλανητική και εκφράζεται στο νόμισμα του λογαριασμού πληρωμών ή, εάν συμφωνήσουν ο καταναλωτής και ο πάροχος υπηρεσιών πληρωμών, σε άλλο νόμισμα,
γ) περιέχει τον τίτλο «κατάσταση τελών» στην αρχή της πρώτης σελίδας της κατάστασης, δίπλα σε ένα κοινό σύμβολο, προκειμένου να διακρίνεται το συγκεκριμένο έγγραφο από άλλα έγγραφα, και
δ) συντάσσεται στην ελληνική γλώσσα ή, εάν συμφωνήσουν ο καταναλωτής και ο πάροχος υπηρεσιών πληρωμών, σε άλλη γλώσσα.
Η κατάσταση τελών παρέχεται από κοινού με τις πληροφορίες που απαιτούνται σύμφωνα με το άρθρο 39 του ν. 3862/2010 για λογαριασμούς πληρωμών και τις συναφείς υπηρεσίες, αρκεί να πληρούνται οι ανωτέρω απαιτήσεις.

4. Η κατάσταση τελών συντάσσεται με βάση τα εκτελεστικά τεχνικά πρότυπα που εγκρίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με την τυποποιημένη μορφή της και το κοινό σύμβολο της.

Άρθρο 6
Ενημέρωση των καταναλωτών (Άρθρο 6 της Οδηγίας)

1. Όπου απαιτείται, οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών χρησιμοποιούν, στις συμβατικές και εμπορικές πληροφορίες και στις πληροφορίες προβολής, προώθησης και διάθεσης στην αγορά προς τους καταναλωτές, τους τυποποιημένους όρους που καθορίζονται στον κατάλογο του άρθρου 3. Οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών μπορεί να χρησιμοποιούν εμπορικές ονομασίες στο δελτίο πληροφόρησης περί τελών και στην κατάσταση τελών, υπό την προϋπόθεση ότι οι εμπορικές αυτές ονομασίες χρησιμοποιούνται επιπροσθέτως των τυποποιημένων όρων που καθορίζονται στον κατάλογο του άρθρου 3 ως δευτερεύοντα προσδιοριστικά στοιχεία των εν λόγω υπηρεσιών.

2. Οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών μπορεί να χρησιμοποιούν εμπορικές ονομασίες για το χαρακτηρισμό των υπηρεσιών τους, στις συμβατικές και εμπορικές πληροφορίες και στις πληροφορίες προβολής, προώθησης και διάθεσης στην αγορά προς τους καταναλωτές, υπό την προϋπόθεση ότι προσδιορίζουν με σαφήνεια, όπου απαιτείται, τους αντίστοιχους τυποποιημένους όρους που καθορίζονται στον κατάλογο του άρθρου 3.

Άρθρο 7
Διαδικτυακός τόπος σύγκρισης και πίνακας σύγκρισης τελών (Άρθρο 7 της Οδηγίας)

1. Η αρμόδια αρχή τηρεί, ενημερώνει και δημοσιεύει στο διαδικτυακό της τόπο πίνακα σύγκρισης τελών, τα οποία χρεώνονται από τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών, τουλάχιστον για τις υπηρεσίες που περιλαμβάνονται στον κατάλογο του άρθρου 3.
Η πρόσβαση στον ως άνω διαδικτυακό τόπο είναι δωρεάν.
Οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών παρέχουν στην αρμόδια αρχή τα απαραίτητα για την τήρηση και ενημέρωση του πίνακα σύγκρισης τελών, στοιχεία και πληροφορίες, σύμφωνα με τις οδηγίες αυτής.

2. Η αρμόδια αρχή , με απόφασή της μπορεί , να συμπεριλάβει στον πίνακα σύγκρισης τελών της παρ. 1 περαιτέρω συγκριτικούς παράγοντες σχετικά με το επίπεδο των υπηρεσιών που παρέχονται από τον πάροχο υπηρεσιών πληρωμών, όπως ο αριθμός κι ο τόπος εγκατάστασης υποκαταστημάτων ή αυτόματων ταμειακών μηχανών.

3. Ο διαδικτυακός τόπος σύγκρισης της παρ. 1:
α) διασφαλίζει ότι οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών έχουν ίση μεταχείριση στα αποτελέσματα της αναζήτησης,
β) εφαρμόζει σαφή και αντικειμενικά κριτήρια βάσει των οποίων διενεργείται η σύγκριση,
γ) χρησιμοποιεί απλή και σαφή γλώσσα και, εφόσον συντρέχει περίπτωση, τους τυποποιημένους όρους που καθορίζονται στον κατάλογο του άρθρου 3,
δ) παρέχει ακριβή και επικαιροποιημένη πληροφόρηση και αναφέρει την ώρα της τελευταίας ενημέρωσης του περιεχομένου του,
ε) περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα προσφορών για λογαριασμούς πληρωμών το οποίο καλύπτει ένα σημαντικό μέρος της αγοράς και, εάν οι προβαλλόμενες πληροφορίες δεν δημιουργούν πλήρη εικόνα της αγοράς, μια σαφή δήλωση αυτού του γεγονότος, πριν από την παρουσίαση των αποτελεσμάτων, και
στ) παρέχει μια αποτελεσματική διαδικασία για την αναφορά της εσφαλμένης πληροφόρησης ως προς τα δημοσιοποιούμενα τέλη.

Άρθρο 8
Λογαριασμοί πληρωμών σε συνδυασμό με άλλο προϊόν ή υπηρεσία (Άρθρο 8 της Οδηγίας)

Όταν προσφέρεται ένας λογαριασμός πληρωμών ως μέρος πακέτου μαζί με ένα άλλο προϊόν ή υπηρεσία που δεν συνδέεται με λογαριασμό πληρωμών, ο πάροχος υπηρεσιών πληρωμών ενημερώνει τον καταναλωτή αν υπάρχει η δυνατότητα να αγοράσει το λογαριασμό πληρωμών χωριστά και, στην περίπτωση αυτή, παρέχει ξεχωριστή πληροφόρηση σχετικά με τις δαπάνες και τα τέλη που συνδέονται με κάθε ένα από τα λοιπά προϊόντα και υπηρεσίες που προσφέρονται στο εν λόγω πακέτο και που μπορούν να αγοραστούν χωριστά.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ
ΑΛΛΑΓΗ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ

Άρθρο 9
Παροχή της υπηρεσίας αλλαγής λογαριασμού (Άρθρο 9 της Οδηγίας)

Οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών παρέχουν σε οποιονδήποτε καταναλωτή που ανοίγει ή τηρεί λογαριασμό σε πάροχο υπηρεσιών πληρωμών που εδρεύει στην Ελλάδα υπηρεσία αλλαγής λογαριασμού, όπως περιγράφεται στο άρθρο 10, μεταξύ λογαριασμών πληρωμών που τηρούνται στο ίδιο νόμισμα.

Άρθρο 10
Η υπηρεσία αλλαγής λογαριασμού (Άρθρο 10 της Οδηγίας)

1. Η υπηρεσία αλλαγής λογαριασμού κινείται από το λαμβάνοντα πάροχο υπηρεσιών πληρωμών μετά από αίτηση του καταναλωτή. Η υπηρεσία αλλαγής λογαριασμού πληροί τουλάχιστον τα οριζόμενα στις παρ. 2 έως 6.

2. Ο λαμβάνων πάροχος υπηρεσιών πληρωμών εκτελεί την υπηρεσία αλλαγής λογαριασμού μόλις λάβει σχετική εξουσιοδότηση από τον καταναλωτή. Στην περίπτωση δύο ή περισσοτέρων δικαιούχων του λογαριασμού, η εξουσιοδότηση παρέχεται από καθένα εξ αυτών.
Η εξουσιοδότηση συντάσσεται στην ελληνική γλώσσα ή σε οποιαδήποτε άλλη γλώσσα συμφωνηθεί μεταξύ των μερών.
Η εξουσιοδότηση επιτρέπει στον καταναλωτή να παρέχει ειδική συγκατάθεση για την εκτέλεση:
α) των ενεργειών που αναφέρονται στην παρ. 3 από τον αποστέλλοντα πάροχο υπηρεσιών πληρωμών και
β) των ενεργειών που αναφέρονται στην παρ. 5 από το λαμβάνοντα πάροχο υπηρεσιών πληρωμών.
Με την εξουσιοδότηση ο καταναλωτής προσδιορίζει ρητά τις εισερχόμενες μεταφορές πιστώσεων , τις πάγιες εντολές για μεταφορές πιστώσεων και τις εντολές άμεσης χρέωσης για τις οποίες επιθυμεί να του παρασχεθεί η υπηρεσία αλλαγής λογαριασμού. Στην εξουσιοδότηση ορίζεται επίσης από τον καταναλωτή η ημερομηνία από την οποία οι πάγιες εντολές για μεταφορές πιστώσεων και οι εντολές άμεσης χρέωσης πρέπει να εκτελούνται μέσω του λογαριασμού πληρωμών που ανοίγεται ή τηρείται στο λαμβάνοντα πάροχο υπηρεσιών πληρωμών. Η ημερομηνία αυτή τοποθετείται τουλάχιστον έξι εργάσιμες ημέρες από την ημερομηνία κατά την οποία ο λαμβάνων πάροχος υπηρεσιών πληρωμών λαμβάνει τα έγγραφα που αποστέλλονται από τον αποστέλλοντα πάροχο υπηρεσιών πληρωμών σύμφωνα με την παρ. 4. Η εν λόγω εξουσιοδότηση παρέχεται εγγράφως ή, μετά από σχετική συμφωνία των μερών, και με άλλο σταθερό μέσο και ο καταναλωτής λαμβάνει αντίγραφο αυτής.

3. Εντός δύο εργάσιμων ημερών από την παραλαβή της εξουσιοδότησης που αναφέρεται στην παρ. 2, ο λαμβάνων πάροχος υπηρεσιών πληρωμών ζητά από τον αποστέλλοντα πάροχο υπηρεσιών πληρωμών να προβεί στις εξής ενέργειες, εφόσον προβλέπονται στην εξουσιοδότηση του καταναλωτή:
α) να διαβιβάσει στο λαμβάνοντα πάροχο υπηρεσιών πληρωμών και, εφόσον ο καταναλωτής το έχει ζητήσει ειδικά, και στον ίδιο, κατάλογο των υφιστάμενων πάγιων εντολών για μεταφορές πιστώσεων και τις διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τις εντολές άμεσης χρέωσης που αλλάζουν,
β) να διαβιβάσει στο λαμβάνοντα πάροχο υπηρεσιών πληρωμών και, εφόσον το έχει ζητήσει ειδικά ο καταναλωτής, και στον ίδιο, τις διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τις επαναλαμβανόμενες εισερχόμενες μεταφορές πιστώσεων και τις άμεσες χρεώσεις που έχει εξουσιοδοτήσει ο πιστωτής και οι οποίες εκτελέστηκαν στο λογαριασμό πληρωμών του καταναλωτή κατά τους προηγούμενους 13 μήνες,
γ) αν ο αποστέλλων πάροχος υπηρεσιών πληρωμών δεν διαθέτει σύστημα αυτοματοποιημένης ανακατεύθυνσης των εισερχόμενων μεταφορών πιστώσεων και των άμεσων χρεώσεων προς το λογαριασμό πληρωμών που διατηρεί ο καταναλωτής στο λαμβάνοντα πάροχο υπηρεσιών πληρωμών, να διακόψει την αποδοχή άμεσων χρεώσεων και εισερχόμενων μεταφορών πιστώσεων από την ημερομηνία που ορίζεται στην εξουσιοδότηση,
δ) να ακυρώσει τις πάγιες εντολές από την ημερομηνία που ορίζεται στην εξουσιοδότηση,
ε) να μεταφέρει οποιοδήποτε πιστωτικό υπόλοιπο στο λογαριασμό πληρωμών που ανοίχθηκε ή τηρείται στο λαμβάνοντα πάροχο υπηρεσιών πληρωμών κατά την ημερομηνία που ορίζεται από τον καταναλωτή και
στ) να κλείσει το λογαριασμό πληρωμών που τηρείται στον αποστέλλοντα πάροχο υπηρεσιών πληρωμών κατά την ημερομηνία που ορίζεται από τον καταναλωτή.

4. Ο αποστέλλων πάροχος υπηρεσιών πληρωμών, αφού λάβει σχετική αίτηση από το λαμβάνοντα πάροχο υπηρεσιών πληρωμών, εκτελεί τις ακόλουθες ενέργειες εφόσον προβλέπονται στην εξουσιοδότηση του καταναλωτή:
α) αποστέλλει στο λαμβάνοντα πάροχο υπηρεσιών πληρωμών τις πληροφορίες που αναφέρονται στις περίπτ. α και β της παρ. 3, εντός πέντε εργάσιμων ημερών από τη λήψη της αίτησης,
β) σε περίπτωση που ο αποστέλλων πάροχος υπηρεσιών πληρωμών δεν διαθέτει σύστημα αυτοματοποιημένης ανακατεύθυνσης των εισερχόμενων μεταφορών πιστώσεων και των άμεσων χρεώσεων προς το λογαριασμό που τηρείται ή ανοίγεται από τον καταναλωτή στο λαμβάνοντα πάροχο υπηρεσιών πληρωμών, διακόπτει την αποδοχή εισερχόμενων μεταφορών πιστώσεων και άμεσων χρεώσεων στο λογαριασμό πληρωμών από την ημερομηνία που ορίζεται στην εξουσιοδότηση,
γ) ακυρώνει τις πάγιες εντολές από την ημερομηνία που ορίζεται στην εξουσιοδότηση,
δ) μεταφέρει οποιοδήποτε πιστωτικό υπόλοιπο από το λογαριασμό πληρωμών στο λογαριασμό πληρωμών που ανοίχθηκε ή τηρείται στο λαμβάνοντα πάροχο υπηρεσιών πληρωμών κατά την ημερομηνία που ορίζεται στην εξουσιοδότηση,
ε) με την επιφύλαξη της παρ. 1 του άρθρου 42 του ν. 3862/2010, κλείνει το λογαριασμό πληρωμών κατά την ημερομηνία που ορίζεται στην εξουσιοδότηση, εφόσον ο καταναλωτής δεν έχει εκκρεμείς υποχρεώσεις όσον αφορά τον εν λόγω λογαριασμό και υπό την προϋπόθεση ότι οι ενέργειες που απαριθμούνται στις περίπτ. α, β και δ της παρούσας παραγράφου έχουν ολοκληρωθεί. Ο πάροχος υπηρεσιών πληρωμών ενημερώνει αμέσως τον καταναλωτή σε περίπτωση που οι εν λόγω εκκρεμείς υποχρεώσεις δεν επιτρέπουν το κλείσιμο του λογαριασμού πληρωμών του καταναλωτή.

5. Εντός πέντε εργάσιμων ημερών από την παραλαβή των πληροφοριών που ζητήθηκαν από τον αποστέλλοντα πάροχο υπηρεσιών πληρωμών σύμφωνα με την παρ. 3, ο λαμβάνων πάροχος υπηρεσιών πληρωμών, εφόσον αυτό προβλέπεται στην εξουσιοδότηση και στο βαθμό που οι πληροφορίες που έχει παράσχει ο αποστέλλων πάροχος υπηρεσιών πληρωμών ή ο καταναλωτής του το επιτρέπουν, εκτελεί τις ακόλουθες ενέργειες:
α) προσδιορίζει τις πάγιες εντολές για τις μεταφορές πιστώσεων που ζητεί ο καταναλωτής και τις εκτελεί από την ημερομηνία που ορίζεται στην εξουσιοδότηση,
β) προβαίνει στις απαραίτητες προετοιμασίες για να δέχεται άμεσες χρεώσεις από την ημερομηνία που ορίζεται στην εξουσιοδότηση,
γ) κατά περίπτωση, ενημερώνει τους καταναλωτές για τα δικαιώματά τους δυνάμει του στοιχείου δ της παρ. 3 του άρθρου 5 του κανονισμού (EE) αριθ. 260/2012,
δ) γνωστοποιεί στους πληρωτές που ορίζονται στην εξουσιοδότηση και οι οποίοι προβαίνουν σε επαναλαμβανόμενες εισερχόμενες μεταφορές πιστώσεων προς λογαριασμό πληρωμών του καταναλωτή τα στοιχεία του λογαριασμού πληρωμών του καταναλωτή που τηρείται στο λαμβάνοντα πάροχο υπηρεσιών πληρωμών και διαβιβάζει στους πληρωτές αντίγραφο της εξουσιοδότησης του καταναλωτή. Εάν ο λαμβάνων πάροχος υπηρεσιών πληρωμών δεν έχει όλες τις πληροφορίες που χρειάζεται για να ενημερώσει τους πληρωτές, ζητεί από τον καταναλωτή ή από τον αποστέλλοντα πάροχο υπηρεσιών πληρωμών να παράσχει τις πληροφορίες που λείπουν,
ε) γνωστοποιεί στους δικαιούχους που ορίζονται στην εξουσιοδότηση και οι οποίοι λαμβάνουν χρηματικά ποσά από το λογαριασμό πληρωμών του καταναλωτή με άμεση χρέωση τα στοιχεία του λογαριασμού πληρωμών του καταναλωτή που τηρείται στο λαμβάνοντα πάροχο υπηρεσιών πληρωμών και την ημερομηνία από την οποία θα λαμβάνονται χρηματικά ποσά από το λογαριασμό πληρωμών με άμεση χρέωση και διαβιβάζει στους δικαιούχους αντίγραφο της εξουσιοδότησης του καταναλωτή. Εάν ο λαμβάνων πάροχος υπηρεσιών πληρωμών δεν έχει όλες τις πληροφορίες που χρειάζεται για να ενημερώσει τους δικαιούχους, ζητεί από τον καταναλωτή ή από τον αποστέλλοντα πάροχο υπηρεσιών πληρωμών να παράσχει τις πληροφορίες που λείπουν.
Σε περίπτωση που ο καταναλωτής επιλέξει να παράσχει προσωπικά τις πληροφορίες που αναφέρονται στις ανωτέρω περιπτ. δ και ε στους πληρωτές ή δικαιούχους, αντί να δώσει ρητή συγκατάθεση σύμφωνα με την παρ. 2 στο λαμβάνοντα πάροχο υπηρεσιών πληρωμών να το πράξει, ο λαμβάνων πάροχος υπηρεσιών πληρωμών παρέχει στον καταναλωτή τυποποιημένες επιστολές με τα στοιχεία του λογαριασμού πληρωμών και την ημερομηνία έναρξης που προσδιορίζεται στην εξουσιοδότηση εντός της προθεσμίας που αναφέρεται στο πρώτο εδάφιο της παρούσας παραγράφου.

6. Με την επιφύλαξη της παρ. 2 του άρθρου 52 του ν. 3862/2010, ο αποστέλλων πάροχος υπηρεσιών πληρωμών δεν αναστέλλει τη χρήση των μέσων πληρωμών πριν από την ημερομηνία που ορίζεται στην εξουσιοδότηση του καταναλωτή, έτσι ώστε η παροχή υπηρεσιών πληρωμών προς τον καταναλωτή να μη διακοπεί κατά τη διάρκεια της παροχής της υπηρεσίας αλλαγής λογαριασμού.

Άρθρο 11
Διευκόλυνση του διασυνοριακού ανοίγματος λογαριασμού για καταναλωτές (Άρθρο 11 της Οδηγίας)

1. Σε περίπτωση που ο καταναλωτής αναφέρει στον οικείο πάροχο υπηρεσιών πληρωμών ότι επιθυμεί να ανοίξει λογαριασμό πληρωμών σε πάροχο υπηρεσιών πληρωμών εγκατεστημένο σε άλλο κράτος μέλος, ο πάροχος υπηρεσιών πληρωμών στον οποίο ο καταναλωτής τηρεί ήδη λογαριασμό πληρωμών παρέχει, μετά την παραλαβή ενός τέτοιου αιτήματος, την ακόλουθη βοήθεια στον καταναλωτή:
α) παρέχει δωρεάν στον καταναλωτή κατάλογο με όλες τις ενεργές πάγιες εντολές για μεταφορές πιστώσεων και τις εντολές άμεσης χρέωσης τις οποίες έχει δώσει ο οφειλέτης, εφόσον διατίθενται, και πληροφορίες σχετικά με τις επαναλαμβανόμενες εισερχόμενες μεταφορές πιστώσεων και τις άμεσες χρεώσεις που έχει εξουσιοδοτήσει ο πιστωτής και οι οποίες εκτελέστηκαν στο λογαριασμό πληρωμών του καταναλωτή κατά τους προηγούμενους 13 μήνες. Ο εν λόγω κατάλογος δεν επιφέρει καμία υποχρέωση για τον νέο πάροχο υπηρεσιών πληρωμών να προσφέρει υπηρεσίες που δεν παρέχει ήδη,
β) μεταφέρει οποιοδήποτε πιστωτικό υπόλοιπο παραμένει στο λογαριασμό πληρωμών που τηρεί ο καταναλωτής στο λογαριασμό που ανοίχτηκε ή τηρείται στο νέο πάροχο υπηρεσιών πληρωμών, υπό την προϋπόθεση ότι το αίτημα περιλαμβάνει πλήρη στοιχεία για την αναγνώριση του νέου παρόχου υπηρεσιών πληρωμών και του σχετικού λογαριασμού πληρωμών του καταναλωτή,
γ) κλείνει τον λογαριασμό πληρωμών που τηρεί ο καταναλωτής.

2. Με την επιφύλαξη της παρ. 1 του άρθρου 42 του ν. 3862/2010 και εάν ο καταναλωτής δεν έχει εκκρεμείς υποχρεώσεις επί λογαριασμού πληρωμών, ο πάροχος υπηρεσιών πληρωμών στον οποίο ο καταναλωτής τηρεί τον εν λόγω λογαριασμό πληρωμών προβαίνει στις ενέργειες που προβλέπονται στις περιπτ. α, β και γ της παρ. 1 του παρόντος άρθρου κατά την ημερομηνία που ορίζεται από τον καταναλωτή, η οποία απέχει τουλάχιστον έξι εργάσιμες ημέρες από την παραλαβή από τον εν λόγω πάροχο υπηρεσιών πληρωμών του αιτήματος του καταναλωτή, εκτός εάν συμφωνηθεί διαφορετικά μεταξύ των μερών. Ο πάροχος υπηρεσιών πληρωμών ενημερώνει αμέσως τον καταναλωτή σε περίπτωση που οι εν λόγω εκκρεμείς υποχρεώσεις δεν επιτρέπουν το κλείσιμο του λογαριασμού πληρωμών του.

Άρθρο 12
Τέλη που συνδέονται με την υπηρεσία αλλαγής λογαριασμού (Άρθρο 12 της Οδηγίας)

1. Οι καταναλωτές έχουν δωρεάν πρόσβαση στις προσωπικές τους πληροφορίες όσον αφορά υφιστάμενες πάγιες εντολές και άμεσες χρεώσεις που τηρούνται είτε στον αποστέλλοντα είτε στο λαμβάνοντα πάροχο υπηρεσιών πληρωμών.

2. Ο αποστέλλων πάροχος υπηρεσιών πληρωμών παρέχει τις πληροφορίες που έχει ζητήσει ο λαμβάνων πάροχος υπηρεσιών πληρωμών δυνάμει της περιπτ. α της παρ. 4 του άρθρου 10 χωρίς να χρεώνει τον καταναλωτή ή το λαμβάνοντα πάροχο υπηρεσιών πληρωμών.

3. Τα τέλη, εάν υπάρχουν, που χρεώνει ο αποστέλλων πάροχος υπηρεσιών πληρωμών στον καταναλωτή για το κλείσιμο του λογαριασμού πληρωμών που τηρείται σε αυτόν καθορίζονται σύμφωνα με τις παρ. 2 και 4 του άρθρου 42 του ν. 3862/2010.

4. Τα τέλη, εάν υπάρχουν, που χρεώνει ο αποστέλλων ή ο λαμβάνων πάροχος υπηρεσιών πληρωμών στον καταναλωτή για οποιαδήποτε υπηρεσία παρέχεται δυνάμει του άρθρου 10, εκτός εκείνων που αναφέρονται στις παρ. 1, 2 και 3 του παρόντος άρθρου, είναι εύλογα και αντιστοιχούν στο πραγματικό κόστος στο οποίο υποβάλλεται ο εν λόγω πάροχος υπηρεσιών πληρωμών.

Άρθρο 13
Οικονομική ζημία για τους καταναλωτές (Άρθρο 13 της Οδηγίας)

1. Οποιαδήποτε οικονομική ζημία, περιλαμβανομένων των χρεώσεων και των τόκων, την οποία υφίσταται ο καταναλωτής και η οποία προκύπτει άμεσα από τη μη συμμόρφωση παρόχου υπηρεσιών πληρωμών που συμμετέχει στη διαδικασία αλλαγής λογαριασμού προς τις υποχρεώσεις του όρθρου 10, αποκαθίσταται χωρίς καθυστέρηση από τον εν λόγω πάροχο υπηρεσιών πληρωμών.

2. Ο πάροχος υπηρεσιών πληρωμών δεν υπέχει την ευθύνη σύμφωνα με την παρ. 1 εφόσον η οικονομική ζημία του καταναλωτή οφείλεται σε ασυνήθεις και απρόβλεπτες περιστάσεις, εκτός του ελέγχου του παρόχου υπηρεσιών πληρωμών 14 -που τις επικαλείται και των οποίων οι συνέπειες δεν θα μπορούσαν να αποφευχθούν παρ' όλες τις προσπάθειες για το αντίθετο, καθώς και σε περιπτώσεις που ο πάροχος υπηρεσιών πληρωμών ενεργεί σε εκπλήρωση άλλων νομικών υποχρεώσεων που προβλέπονται από ενωσιακές ή εθνικές διατάξεις.

Άρθρο 14
Πληροφόρηση σχετικά με την υπηρεσία αλλαγής λογαριασμού (Άρθρο 14 της Οδηγίας)

1. Οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών παρέχουν στους καταναλωτές τις εξής πληροφορίες σχετικά με την υπηρεσία αλλαγής λογαριασμού:
α) το ρόλο του αποστέλλοντος και του λαμβάνοντος παρόχου υπηρεσιών πληρωμών σε κάθε βήμα της διαδικασίας αλλαγής λογαριασμού, όπως ορίζεται στο άρθρο 10,
β) το χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης των σχετικών βημάτων,
γ) τα τέλη, εάν υπάρχουν, που χρεώνονται για τη διαδικασία αλλαγής λογαριασμού,
δ) κάθε πληροφορία που θα κληθεί να παράσχει ο καταναλωτής και
ε) τις διαδικασίες εναλλακτικής επίλυσης διαφορών, σύμφωνα με την 70330οικ/30.6.2015 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού και Δικαιοσύνης Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Β'1421).
Με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης, μπορεί να καθορίζονται και άλλες πληροφορίες που πρέπει να παρέχουν στους καταναλωτές οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών, μεταξύ των οποίων, κατά περίπτωση, και τις αναγκαίες πληροφορίες για την ταυτοποίηση του συστήματος εγγύησης των καταθέσεων στο οποίο συμμετέχει ο πάροχος υπηρεσιών πληρωμών.

2. Οι πληροφορίες που αναφέρονται στην παρ.1 διατίθενται σε έντυπη μορφή ή άλλο σταθερό μέσο στο δίκτυο των καταστημάτων του παρόχου υπηρεσιών πληρωμών, καθώς και σε ηλεκτρονική μορφή στο διαδικτυακό τόπο του ανά πάσα στιγμή, παρέχονται δε στους καταναλωτές κατόπιν αιτήματος τους. Οι πληροφορίες αυτές διατίθενται δωρεάν.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ
ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΕ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥΣ ΠΛΗΡΩΜΩΝ

Άρθρο 15
Απαγόρευση των διακρίσεων (Άρθρο 15 της Οδηγίας)

Τα πιστωτικά ιδρύματα δεν προβαίνουν σε διακρίσεις εις βάρος των καταναλωτών που διαμένουν νόμιμα στην Ένωση λόγω της ιθαγένειάς τους ή του τόπου διαμονής τους ή για οποιονδήποτε άλλο λόγο κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στο άρθρο 21 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά τη διαδικασία ανοίγματος λογαριασμού πληρωμών ή πρόσβασης σε αυτόν. Οι προϋποθέσεις για το άνοιγμα και την τήρηση λογαριασμού πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά δεν μπορεί να συνεπάγονται οποιουδήποτε είδους διακριτική μεταχείριση.

Άρθρο 16
Δικαίωμα πρόσβασης σε λογαριασμό πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά (Άρθρο 16 της Οδηγίας)

1. Οι λογαριασμοί πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά προσφέρονται στους καταναλωτές από όλα τα πιστωτικά ιδρύματα τα οποία προσφέρουν υπηρεσίες πληρωμών σε καταναλωτές. Οι λογαριασμοί πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά δεν προσφέρονται από τα πιστωτικά ιδρύματα που παρέχουν λογαριασμούς πληρωμών αποκλειστικά μέσω διαδικτύου.

2. Οι καταναλωτές που διαμένουν νόμιμα στην Ένωση έχουν το δικαίωμα να ανοίγουν και να χρησιμοποιούν λογαριασμό πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά στα πιστωτικά ιδρύματα που είναι εγκατεστημένα στην Ελλάδα. Το δικαίωμα αυτό ισχύει ανεξάρτητα από τον τόπο διαμονής του καταναλωτή.
Οι καταναλωτές που δεν έχουν σταθερή διεύθυνση κατοικίας, οι αιτούντες άσυλο και οι καταναλωτές που δεν είναι κάτοχοι άδειας παραμονής, αλλά των οποίων η απέλαση είναι αδύνατη για νομικούς ή πραγματικούς λόγους, θα πρέπει να προσκομίζουν τα απαραίτητα δημόσια δικαιολογητικά που αποδεικνύουν την ταυτότητα ή/και ιδιότητά τους για το άνοιγμα και χρήση λογαριασμό πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά στα πιστωτικά ιδρύματα που είναι εγκατεστημένα στην Ελλάδα. Στις περιπτώσεις αυτές, το άνοιγμα του λογαριασμού πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά επιτρέπεται για κάθε νόμιμη αιτία.

3. Τα πιστωτικά ιδρύματα που προσφέρουν λογαριασμούς πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά ανοίγουν το λογαριασμό πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά ή απορρίπτουν την αίτηση του καταναλωτή για το άνοιγμα λογαριασμού πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά, χωρίς αναίτια καθυστέρηση και το αργότερο εντός δέκα εργάσιμων ημερών από την παραλαβή ολοκληρωμένης αίτησης.

4. Τα πιστωτικά ιδρύματα απορρίπτουν αίτηση για λογαριασμό πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά στην περίπτωση που το άνοιγμά του θα είχε ως αποτέλεσμα την παράβαση του κεφαλαίου Ε του ν. 3691/2008.

5. Τα πιστωτικά ιδρύματα που προσφέρουν λογαριασμούς πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά μπορούν να απορρίπτουν αίτηση για σχετικό λογαριασμό όταν ο καταναλωτής κατέχει ήδη λογαριασμό πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά σε πιστωτικό ίδρυμα που είναι εγκατεστημένο στην Ελλάδα και το οποίο του επιτρέπει να χρησιμοποιεί τις υπηρεσίες της παρ. 1 του άρθρου 17, εκτός εάν ο καταναλωτής δηλώνει υπεύθυνα ότι έχει προειδοποιηθεί για το προσεχές κλείσιμο του λογαριασμού πληρωμών του.
Σε αυτές τις περιπτώσεις, πριν από το άνοιγμα ενός λογαριασμού πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά, το πιστωτικό ίδρυμα μπορεί να επαληθεύει κατά πόσον ο καταναλωτής διατηρεί ή όχι λογαριασμό πληρωμών σε πιστωτικό ίδρυμα εγκατεστημένο στην Ελλάδα, που δίνει τη δυνατότητα στους καταναλωτές να χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες της παρ. 1 του άρθρου 17, ζητώντας υπεύθυνη δήλωση υπογεγραμμένη από τον καταναλωτή για τον σκοπό αυτό. 16

6. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης δύνανται να προσδιορίζονται ειδικές πρόσθετες περιπτώσεις απόρριψης από τα πιστωτικά ιδρύματα της αίτησης για λογαριασμό πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά με στόχο την αποτροπή καταχρήσεων από τους καταναλωτές σχετικά με το δικαίωμα πρόσβασης σε λογαριασμό πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά,

7. Με την επιφύλαξη των διατάξεων του ν. 3691/2008 και των περιορισμών που δικαιολογούνται για λόγους εθνικής ασφάλειας και δημόσιας τάξης, αν το αίτημα απορριφθεί σύμφωνα με τις παρ. 4, 5 και 6, το πιστωτικό ίδρυμα ενημερώνει αμέσως τον καταναλωτή για την απόρριψη της αίτησης του και για τους ειδικούς προς τούτο λόγους, γραπτώς και δωρεάν. Στην περίπτωση αυτή, το πιστωτικό ίδρυμα υποδεικνύει στον καταναλωτή τη διαδικασία που μπορεί να ακολουθήσει για την υποβολή παραπόνου κατά της απόρριψης, καθώς και το δικαίωμα του καταναλωτή να απευθυνθεί στην αρμόδια αρχή του άρθρου 21 και σε φορέα εναλλακτικής επίλυσης διαφορών της 70330οικ/30.6.2015 κοινής απόφασης των Υπουργών Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού και Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, παρέχοντας τα σχετικά στοιχεία επικοινωνίας.

8. Η πρόσβαση σε λογαριασμό πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά δεν εξαρτάται από την αγορά πρόσθετων υπηρεσιών ή μετοχών ή μεριδίων του πιστωτικού ιδρύματος, εκτός εάν το τελευταίο αποτελεί προϋπόθεση για όλους τους πελάτες του πιστωτικού ιδρύματος.

Άρθρο 17
Παράμετροι λογαριασμού πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά (Άρθρο 17 της Οδηγίας)

1. Ο λογαριασμός πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά περιλαμβάνει τις εξής υπηρεσίες:
α) τη διενέργεια όλων των πράξεων που απαιτούνται για το άνοιγμα, τη λειτουργία και το κλείσιμο λογαριασμού πληρωμών,
β) υπηρεσίες που επιτρέπουν την τοποθέτηση χρηματικών ποσών σε λογαριασμό πληρωμών,
γ) υπηρεσίες που επιτρέπουν τις αναλήψεις μετρητών εντός της Ένωσης από λογαριασμό πληρωμών στο ταμείο ή σε αυτόματες ταμειολογιστικές μηχανές (ATMs), κατά τη διάρκεια ή εκτός του ωραρίου λειτουργίας του πιστωτικού ιδρύματος,
δ) την εκτέλεση των εξής πράξεων πληρωμής εντός της Ένωσης:
αα) άμεσων χρεώσεων,
ββ) πράξεων πληρωμής μέσω κάρτας πληρωμών, περιλαμβανομένων των διαδικτυακών (online) πληρωμών,
γγ) μεταφορών πιστώσεων, συμπεριλαμβανομένων των πάγιων εντολών, σε τερματικά, εφόσον υπάρχουν, και ταμεία καταστημάτων πιστωτικών ιδρυμάτων και μέσω διαδικτυακών (online) υποδομών του πιστωτικού ιδρύματος.
Οι υπηρεσίες που απαριθμούνται στις περίπτ. α έως και δ προσφέρονται από τα πιστωτικά ιδρύματα στο βαθμό που ήδη προσφέρονται στους καταναλωτές, οι οποίοι τηρούν άλλους λογαριασμούς πληρωμών, εκτός εκείνων με βασικά χαρακτηριστικά.

2. Ο λογαριασμός πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά προσφέρεται από τα πιστωτικά ιδρύματα που είναι εγκατεστημένα στην Ελλάδα, τουλάχιστον σε ευρώ.

3. Ο λογαριασμός πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά επιτρέπει στους καταναλωτές να διενεργούν απεριόριστο αριθμό πράξεων σχετικά με τις υπηρεσίες που αναφέρονται στην παρ. 1.

4. Ανεξαρτήτως του αριθμού των πράξεων που εκτελούνται στο λογαριασμό πληρωμών, τα πιστωτικά ιδρύματα δεν επιβάλλουν τέλη πέραν των τυχόν ευλόγων, που αναφέρονται στο άρθρο 18, όσον αφορά τις υπηρεσίες που αναφέρονται στις περίπτ. α, β και γ και στην υποπερίπτ. ββ) της περίπτ. δ της παρ. 1, εξαιρουμένων των πράξεων πληρωμής μέσω πιστωτικής κάρτας.

5. Ο καταναλωτής είναι σε θέση να διαχειρίζεται και να εκκινεί συναλλαγές πληρωμής από το λογαριασμό πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά τον οποίο τηρεί, στις εγκαταστάσεις του πιστωτικού ιδρύματος ή και μέσω διαδικτυακών (οπΐίηβ)υποδομών, εφόσον αυτές υπάρχουν.

6. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Ανάπτυξης και Οικονομικών, που εκδίδεται ύστερα από γνωμοδότηση του Εθνικού Συμβουλίου Καταναλωτή και Αγοράς:
α) μπορεί να επιβάλλεται στα πιστωτικά ιδρύματα που είναι εγκατεστημένα στην Ελλάδα να παρέχουν, στο πλαίσιο λογαριασμού πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά, πρόσθετες υπηρεσίες, οι οποίες θεωρούνται ουσιώδεις για τους καταναλωτές βάσει των συνήθων πρακτικών στην ελληνική αγορά,
β) για τις υπηρεσίες που αναφέρονται στην υποπερίπτ. αα, στην υποπερίπτ. ββ μόνο όσον αφορά πράξεις πληρωμών μέσω πιστωτικής κάρτας και στην υποπερίπτ. γγ της περίπτ. δ της παρ. 1, μπορεί να προβλέπεται ελάχιστος αριθμός πράξεων για τις οποίες τα πιστωτικά ιδρύματα μπορούν να καταλογίζουν μόνο τα εύλογα τέλη, εάν ισχύουν, που αναφέρονται στο άρθρο 18. Ο ελάχιστος αριθμός των πράξεων πρέπει να είναι επαρκής για να καλύψει την προσωπική χρήση από τον καταναλωτή, λαμβάνοντας υπόψη τις υφιστάμενες κοινές συναλλακτικές πρακτικές και τη συμπεριφορά των καταναλωτών. Τα τέλη που χρεώνονται για τις πράξεις πέραν του ελάχιστου προβλεπόμενου αριθμού δεν είναι ποτέ υψηλότερα από εκείνα που χρεώνονται κατά τη συνήθη τιμολογιακή πολιτική του πιστωτικού ιδρύματος.
γ) Ρυθμίζεται κάθε άλλο σχετικό θέμα

7. Τα αποτελέσματα από την εφαρμογή των διατάξεων της ανωτέρω κοινής υπουργικής απόφασης αξιολογούνται ανά τριετία ή όποτε άλλοτε κρίνεται αναγκαίο από τα συναρμόδια Υπουργεία, λαμβάνοντας υπόψη σχετική γνωμοδότηση του Εθνικού Συμβουλίου Καταναλωτή και Αγοράς.

Άρθρο 18
Συναφή τέλη (Άρθρο 18 της Οδηγίας)

1. Οι υπηρεσίες που αναφέρονται στο άρθρο 17 προσφέρονται από τα πιστωτικά ιδρύματα δωρεάν ή έναντι καταβολής εύλογου τέλους.

2. Τα τέλη που χρεώνονται στον καταναλωτή σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με τις δεσμεύσεις του, σύμφωνα με τη σύμβαση-πλαίσιο, είναι εύλογα.

3. Τα εύλογα τέλη που αναφέρονται στις παρ. 1 και 2 καθορίζονται λαμβανομένων υπόψη τουλάχιστον των ακόλουθων κριτηρίων:
α) του εθνικού επιπέδου εισοδήματος,
β) του μέσου όρου των τελών που χρεώνουν τα πιστωτικά ιδρύματα στην Ελλάδα για τις υπηρεσίες που παρέχονται σε σχέση με λογαριασμούς πληρωμών.

4. Με την επιφύλαξη του δικαιώματος της παρ. 2 του άρθρου 16 και της υποχρέωσης της παρ. 1 του παρόντος άρθρου, με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Ανάπτυξης και Οικονομικών, που εκδίδεται λαμβάνοντας υπόψη σχετική γνωμοδότηση του Εθνικού Συμβουλίου Καταναλωτή και Αγοράς, μπορεί να επιβάλλεται στα πιστωτικά ιδρύματα να εφαρμόζουν διαφορετικά συστήματα τιμολόγησης ανάλογα με το επίπεδο ένταξης του καταναλωτή στο τραπεζικό σύστημα, ώστε να παρέχονται ευνοϊκότεροι όροι για τους ευάλωτους καταναλωτές που δεν χρησιμοποιούν τραπεζικές υπηρεσίες και να διασφαλίζεται, στις περιπτώσεις αυτές, η ευχερής πρόσβαση των καταναλωτών σε επαρκείς και κατάλληλες πληροφορίες σχετικά με τις διαθέσιμες επιλογές, καθώς και να ρυθμίζεται κάθε άλλο σχετικό θέμα.
Τα αποτελέσματα από την εφαρμογή των διατάξεων της ανωτέρω κοινής υπουργικής απόφασης αξιολογούνται ανά τριετία ή όποτε άλλοτε κρίνεται αναγκαίο από τα συναρμόδια Υπουργεία, λαμβάνοντας υπόψη σχετική γνωμοδότηση του Εθνικού Συμβουλίου Καταναλωτή και Αγοράς.

Άρθρο 19
Συμβάσεις-πλαίσιο και καταγγελία (Άρθρο 19 της Οδηγίας)

1. Οι συμβάσεις-πλαίσιο για την παροχή πρόσβασης σε λογαριασμό πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά υπόκεινται στις διατάξεις του ν. 3862/2010, εκτός εάν ορίζεται διαφορετικά στις παρ. 2 και 4.

2. Το πιστωτικό ίδρυμα μπορεί να καταγγείλει μονομερώς τη σύμβαση-πλαίσιο, μόνο εάν πληρούται τουλάχιστον μία από τις εξής προϋποθέσεις:
α) ο καταναλωτής χρησιμοποίησε εσκεμμένα το λογαριασμό πληρωμών για παράνομους σκοπούς,
β) δεν έχει εκτελεσθεί καμία συναλλαγή στο λογαριασμό πληρωμών για διάστημα μεγαλύτερο των 24 διαδοχικών μηνών,
γ) ο καταναλωτής παρέσχε ανακριβή στοιχεία προκειμένου να ανοίξει το λογαριασμό πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά, εφόσον τα πραγματικά στοιχεία θα τον απέκλειαν από το δικαίωμα αυτό,
δ) ο καταναλωτής δεν διαμένει πλέον νομίμως στην Ένωση,
ε) ο καταναλωτής που ήδη τηρεί στην Ελλάδα λογαριασμό πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά έχει ακολούθως ανοίξει στην Ελλάδα δεύτερο λογαριασμό πληρωμών, ο οποίος του επιτρέπει να χρησιμοποιεί τις υπηρεσίες που απαριθμούνται στην παρ. 1 του άρθρου 17.

3. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης μπορεί να καθορίζονται και άλλες ειδικές περιπτώσεις, κατά τις οποίες μπορεί να καταγγελθεί μονομερώς από το πιστωτικό ίδρυμα σύμβαση-πλαίσιο για λογαριασμό πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά, για την αποτροπή καταχρήσεων από τους καταναλωτές σχετικά με το δικαίωμά τους να έχουν πρόσβαση σε λογαριασμό πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά.

4. Με την επιφύλαξη των περιορισμών που δικαιολογούνται από λόγους εθνικής ασφάλειας και δημόσιας τάξης, όταν ένα πιστωτικό ίδρυμα καταγγέλλει τη σύμβαση για λογαριασμό πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά για έναν ή περισσότερους από τους λόγους που αναφέρονται στις περίπτ. β, δ και ε της παρ. 2 και στην παρ. 3, ενημερώνει τον καταναλωτή για τους λόγους της καταγγελίας τουλάχιστον δύο μήνες πριν από την έναρξη ισχύος της, γραπτώς και δωρεάν. Όταν το πιστωτικό ίδρυμα καταγγέλλει τη σύμβαση σύμφωνα με την περίπτ. α ή γ της παρ. 2, η καταγγελία ισχύει αμέσως.

5. Με την γνωστοποίηση της καταγγελίας υποδεικνύεται στον καταναλωτή η διαδικασία που πρέπει να ακολουθήσει για την υποβολή παραπόνου κατά της καταγγελίας καθώς και το δικαίωμά του να απευθυνθεί στην αρμόδια αρχή του άρθρου 21 και σε φορέα εναλλακτικής επίλυσης διαφορών της 70330οικ./30-6-2015 κοινής απόφασης των Υπουργών Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού και Δικαιοσύνης Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, και παρέχονται στον καταναλωτή τα σχετικά στοιχεία επικοινωνίας.

Άρθρο 20
Γενικές πληροφορίες για λογαριασμούς πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά (Άρθρο 20 της Οδηγίας)

1. Η αρμόδια αρχή διασφαλίζει τη θέσπιση πρόσφορων μέτρων για την ενίσχυση της συνειδητοποίησης του κοινού σχετικά με τη διαθεσιμότητα λογαριασμών πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά, τους γενικούς όρους τιμολόγησής τους τις διαδικασίες που πρέπει να ακολουθούνται για την άσκηση του δικαιώματος πρόσβασης σε λογαριασμό πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά και τις μεθόδους πρόσβασης σε διαδικασίες εναλλακτικής επίλυσης διαφορών. Η αρμόδια αρχή διασφαλίζει ότι τα μέτρα επικοινωνίας είναι επαρκή και καλά στοχευμένα, ιδίως σε σχέση με την προβολή τους σε καταναλωτές που δεν χρησιμοποιούν τραπεζικές υπηρεσίες και σε ευπαθείς και μετακινούμενους καταναλωτές.

2. Τα πιστωτικά ιδρύματα διαθέτουν δωρεάν στους καταναλωτές προσβάσιμες πληροφορίες και συνδρομή σχετικά με τα ειδικά χαρακτηριστικά των παρεχόμενων λογαριασμών πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά, τα σχετικά τέλη και τους όρους χρήσης τους, με τις οποίες να καθίσταται σαφές μεταξύ άλλων, ότι η αγορά πρόσθετων υπηρεσιών δεν είναι υποχρεωτική για την πρόσβαση σε λογαριασμό πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε
ΑΡΜΟΔΙΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΛΥΣΗ ΔΙΑΦΟΡΩΝ

Άρθρο 21
Αρμόδιες αρχές (Άρθρο 21 της Οδηγίας)

1. α) Για την εφαρμογή των άρθρων 3 και 7 αρμόδια είναι η Τράπεζα της Ελλάδος.
β) Για την εφαρμογή των άρθρων 4 έως 6, 8 έως 16 και 19 έως 20 αρμόδιο είναι το Υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης.
γ) Για την εφαρμογή των άρθρων 17 και 18 ορίζονται συναρμόδια τα Υπουργεία Οικονομίας και Ανάπτυξης και Οικονομικών.
δ) Για την εφαρμογή του άρθρου 25, αρμόδιο είναι το υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης, στο οποίο οι αρμόδιες αρχές παρέχουν τα αναγκαία στοιχεία για τη συνολική πληροφόρηση.

2. Οι αρμόδιες αρχές και όλα τα πρόσωπα που εργάζονται ή έχουν εργαστεί για αρμόδιες αρχές, καθώς και οι εντεταλμένοι από αρμόδιες αρχές ελεγκτές λογαριασμών ή εμπειρογνώμονες δεσμεύονται από το επαγγελματικό απόρρητο. Οι εμπιστευτικές πληροφορίες που περιέρχονται εις γνώση τους κατά την άσκηση των καθηκόντων τους δεν επιτρέπεται να γνωστοποιούνται σε κανένα απολύτως πρόσωπο ή αρχή, παρά μόνο με συνοπτική ή συγκεντρωτική μορφή, με την επιφύλαξη των περιπτώσεων που εμπίπτουν στο ποινικό δίκαιο ή στον παρόντα νόμο. Οι αρμόδιες αρχές μπορούν να ανταλλάσσουν ή να διαβιβάζουν εμπιστευτικές πληροφορίες σύμφωνα με το ενωσιακό και εθνικό δίκαιο.

3. Για την εφαρμογή των διατάξεων του Πρώτου Μέρους του παρόντος νόμου, οι αρμόδιες αρχές συνεργάζονται μεταξύ τους.

Άρθρο 22
Υποχρέωση συνεργασίας (Άρθρο 22 της Οδηγίας)

1. α. Οι αρμόδιες αρχές συνεργάζονται με τις αντίστοιχες αρχές των λοιπών κρατών μελών όποτε αυτό είναι αναγκαίο για την εκπλήρωση των καθηκόντων τους σύμφωνα με τον παρόντα νόμο.
Στο πλαίσιο αυτό, οι αρμόδιες αρχές επικουρούν τις αντίστοιχες αρχές των λοιπών κρατών μελών, ιδίως, ανταλλάσσουν πληροφορίες και συνεργάζονται σε τυχόν δραστηριότητες έρευνας ή εποπτείας.
β. Για τη διευκόλυνση και την επίσπευση της συνεργασίας και ιδίως της ανταλλαγής πληροφοριών, ως σημείο επαφής για τους σκοπούς του παρόντος νόμου, ορίζεται η Τράπεζα της Ελλάδος.

2. Για τους σκοπούς εφαρμογής της παρ. 1 του παρόντος άρθρου η αρμόδια αρχή διαθέτει την οργανωτική δομή πρόσωπα και υπηρεσίες με αντικείμενο τη διευκόλυνση της συνεργασίας με τις αρμόδιες αρχές των άλλων κρατών μελών.

3. Η αρμόδια αρχή της παρ. 1β ανταλλάσσει με τις αντίστοιχες αρχές των λοιπών κρατών μελών χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση όλες τις πληροφορίες που είναι αναγκαίες για την εκπλήρωση των καθηκόντων των αρμόδιων αρχών.
Η αρμόδια αρχή της παρ. 1β και οι αντίστοιχες αρμόδιες αρχές των λοιπών κρατών μελών που ανταλλάσσουν πληροφορίες μπορούν να ορίσουν κατά την ανταλλαγή ότι οι εν λόγω πληροφορίες δεν πρέπει να αποκαλυφθούν χωρίς τη ρητή συμφωνία τους και, στην περίπτωση αυτή, οι πληροφορίες αυτές ανταλλάσσονται μόνο για τους σκοπούς για τους οποίος οι εν λόγω αρχές έδωσαν τη συναίνεσή τους.
Η αρμόδια αρχή της παρ. 1β μπορεί να διαβιβάζει τις ληφθείσες πληροφορίες στις άλλες αρμόδιες αρχές. Εντούτοις δεν διαβιβάζει τις πληροφορίες σε άλλους φορείς ή φυσικά ή νομικά πρόσωπα χωρίς τη ρητή συγκατάθεση των αρμόδιων αρχών που τις κοινοποίησαν και μόνο για τους σκοπούς για τους οποίους οι εν λόγω αρχές έχουν συναινέσει, πλην δεόντως αιτιολογημένων περιστάσεων, οπότε ενημερώνει αμέσως το σημείο επαφής που παρέσχε τις πληροφορίες.

4. Η αρμόδια αρχή μπορεί να αρνηθεί να ενεργήσει κατόπιν αιτήματος για συνεργασία σε δραστηριότητα έρευνας ή εποπτείας ή να ανταλλάξει πληροφορίες όπως προβλέπεται στην παρ .3 μόνο εάν:
α) αυτή η έρευνα, η επιτόπου εξακρίβωση, η δραστηριότητα εποπτείας ή η ανταλλαγή πληροφοριών ενδέχεται να προσβάλει την εθνική κυριαρχία, την ασφάλεια ή τη δημόσια τάξη στην Ελλάδα,
β) έχει ήδη κινηθεί δικαστική διαδικασία για τα ίδια πραγματικά περιστατικά και κατά των ιδίων προσώπων στην Ελλάδα,
γ) έχει ήδη εκδοθεί στην Ελλάδα τελεσίδικη απόφαση αναφορικά με τα ίδια άτομα και τις ίδιες πράξεις.
Σε περίπτωση τέτοιας άρνησης, η αρμόδια αρχή ενημερώνει σχετικά την αρμόδια αρχή που υπέβαλε το αίτημα και της παρέχει όσο το δυνατόν λεπτομερέστερες πληροφορίες.

Άρθρο 23
Επίλυση διαφωνιών μεταξύ αρμόδιων αρχών διαφορετικών κρατών μελών (Άρθρο 23 της Οδηγίας)

Οι αρμόδιες αρχές μπορεί να παραπέμπουν το ζήτημα στην Ε.Α.Τ, σε περίπτωση που απορρίφθηκε αίτημα για συνεργασία, ιδίως όσον αφορά την ανταλλαγή πληροφοριών ή δεν δόθηκε συνέχεια σε εύλογο χρονικό διάστημα, και μπορούν να ζητούν τη βοήθεια της Ε.Α.Τ, σύμφωνα με το άρθρο 19 του Κανονισμού (EE) αριθ. 1093/2010 (EE L 331 της 15.12.2010). Σε αυτές τις περιπτώσεις, η απόφαση που λαμβάνει η Ε.Α.Τ είναι δεσμευτική για τις ενδιαφερόμενες ελληνικές αρμόδιες αρχές.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ
ΚΥΡΩΣΕΙΣ

Άρθρο 24
Κυρώσεις (Άρθρο 26 της Οδηγίας)

1. α) Σε περίπτωση παράβασης των διατάξεων των άρθρων 4 έως 6 και 8 έως 20 του παρόντος νόμου, εφαρμόζεται το άρθρο 13α του ν. 2251/1994 (Α" 191). Ειδικώς σε περίπτωση παράβασης των διατάξεων των άρθρων 17 και 18 του παρόντος νόμου, οι κυρώσεις του άρθρου 13α του ν. 2251/1994 επιβάλλονται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Ανάπτυξης και Οικονομικών.
β) Σε περίπτωση παράβασης των διατάξεων του τελευταίου εδαφίου της παρ. 1 του άρθρου 7 και της παρ.2 του άρθρου 25 του παρόντος νόμου, η Τράπεζα της Ελλάδος μπορεί να λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στις διατάξεις του Καταστατικού αυτής καθώς και να επιβάλει τις κυρώσεις της παρ. 2 του άρθρου 59 του ν. 4261/2014.

2. Οι διοικητικές κυρώσεις που επιβάλλονται σύμφωνα με την παρ. 1 δημοσιοποιούνται σύμφωνα με το άρθρο 60 του ν. 4261/2014.

Άρθρο 25
Αξιολόγηση (Άρθρο 27 της Οδηγίας)

1. Η Αρμόδια Αρχή παρέχει στην Επιτροπή πληροφόρηση σχετικά με τα ακόλουθα, για πρώτη φορά έως τις 18 Σεπτεμβρίου 2018 και έκτοτε ανά διετία:
α) τη συμμόρφωση των παρόχων υπηρεσιών πληρωμών με τα άρθρα 4, 5 και 6.
β) τη συμμόρφωση προς τις απαιτήσεις διασφάλισης της ύπαρξης δικτυακών τόπων σύγκρισης σύμφωνα με το άρθρο 7.
γ) τον αριθμό των λογαριασμών πληρωμών για τους οποίους έχει γίνει αλλαγή και την αναλογία των αιτήσεων αλλαγής που έχουν απορριφθεί.
δ) τον αριθμό των πιστωτικών ιδρυμάτων που προσφέρουν λογαριασμούς πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά, τον αριθμό αυτών των λογαριασμών που έχουν ανοιχτεί και την αναλογία των αιτήσεων για λογαριασμούς πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά που απορρίφθηκαν.

2. Οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών και τα πιστωτικά ιδρύματα υποβάλλουν την πληροφόρηση των περιπτώσεων γ) και δ) της παρ. 1 στην Τράπεζα της Ελλάδος κατόπιν αιτήματος της, η οποία μπορεί με απόφασή της να εξειδικεύει τις επιμέρους απαιτήσεις για την εφαρμογή της εν λόγω υποχρέωσης .

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ζ
ΤΕΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Άρθρο 26
Έναρξη ισχύος (Άρθρο 29 της Οδηγίας)

Η ισχύς των διατάξεων του παρόντος Μέρους αρχίζει από 18 Σεπτεμβρίου 2016, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στις επιμέρους διατάξεις του.
Κατ' εξαίρεση, η ισχύς των διατάξεων:
α) των παρ. 1 έως 5 του άρθρου 4,
β) των παρ. 1, 2 και 3 του άρθρου 5,
γ) των παρ. 1 και 2 του άρθρου 6 και
δ) του άρθρου 7 αρχίζει εννέα μήνες μετά τη θέση σε ισχύ των ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων που εκδίδει η Επιτροπή σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 4 του νόμου αυτού
και ε) του άρθρου 24 αρχίζει από τη δημοσίευση του.

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ
ΑΛΛΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α
ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Άρθρο 27
Τροποποίηση διατάξεων του ν. 4440/2016

1. Η παρ. 1 του άρθ. 15 του ν. 4440/2016 (Α' 224) αντικαθίσταται ως εξής:
«1. Κατά τη διάρκεια εκτέλεσης του προϋπολογισμού, τα Υπουργεία και οι Αποκεντρωμένες Διοικήσεις μεταφέρουν σε ειδικούς Κωδικούς Αριθμούς Εξόδων του προϋπολογισμού τους μέρος των πιστώσεών τους που έχουν προβλεφθεί για πάσης φύσεως μεταβιβάσεις προκειμένου να καλυφθεί η δαπάνη μισθοδοσίας υπαλλήλων των εποπτευόμενων φορέων τους που αποσπώνται ή μετατάσσονται σε άλλους φορείς.»

2. Στο άρθ. 15 του ν. 4440/2016 (Α' 224) προστίθεται παράγραφος 4 ως εξής:
«4. Στις περιπτώσεις μετάταξης ή απόσπασης υπαλλήλων που προέρχονται από φορείς Γενικής Κυβέρνησης σε άλλους φορείς που δεν επιχορηγούνται από τον τακτικό προϋπολογισμό, γενικά ή ειδικά για την κάλυψη δαπανών μισθοδοσίας, οι φορείς υποδοχής δύνανται να επιχορηγούνται ειδικά για την κάλυψη της δαπάνης μισθοδοσίας των υπαλλήλων αυτών από διακριτό Κωδικό Αριθμό Εξόδων. Η επιχορήγηση αφορά αποκλειστικά και μόνο το οικονομικό έτος διενέργειας της απόσπασης ή της μετάταξης και καλύπτεται από τις πιστώσεις που μεταφέρουν τα Υπουργεία και οι Αποκεντρωμένες Διοικήσεις σύμφωνα με την παράγραφο 1 του παρόντος.»

3. Η παρ. 1 του άρθ. 18 του ν.4440/2016 (Α' 224) αντικαθίσταται ως εξής:
«1. Μετατάξεις για τις οποίες είτε εκδόθηκε ανακοίνωση - πρόσκληση πριν από τις 15.3.2017 είτε υποβλήθηκε αίτηση του υπαλλήλου πριν από την ίδια ημερομηνία, δύνανται να ολοκληρωθούν σύμφωνα με τις διατάξεις που ίσχυαν κατά τις 2.12.2016.»

4. Στο άρθ. 18 του ν.4440/2016 (Α' 224) προστίθεται παράγραφος 6 ως εξής:
«Η κάλυψη των σχετικών δαπανών μισθοδοσίας των αποσπάσεων και μετατάξεων του παρόντος άρθρου πραγματοποιείται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 15 του παρόντος.»

Άρθρο 28

Το πρώτο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου 9 του ν. 4354/2015 (Α' 176) εφαρμόζεται και στους υπαλλήλους οι οποίοι υπηρετούν σε τεχνικούς κλάδους της κατηγορίας ΔΕ Τεχνικών/Εργοδηγών χωρίς πτυχίο ή δίπλωμα Τ.Ε.Ι.

Άρθρο 29
Τροποποίηση άρθρου 4 του ν. 2628/1998

Στην παρ. 1 του άρθρου 4 του ν. 2628/1998 (Α'151) προστίθεται τέταρτο εδάφιο ως εξής:
«Για τις αποδοχές και τις εν γένει πρόσθετες αμοιβές ή απολαβές και αποζημιώσεις των προσλαμβανόμενων της παρούσας παραγράφου εφαρμόζεται αναλόγως η περίπτ. α) της παρ. 3 του άρθρου 28 του ν. 4354/2015 (Α' 176).»

Άρθρο 30
Τροποποίηση άρθρου 24 του ν. 4270/2014

Η περίπτωση γ' της παρ. 3 του άρθ. 24 του ν. 4270/2014 (Α' 143) αντικαθίσταται ως εξής:
«γ. Μέχρι την ολοκλήρωση εφαρμογής της διαδικασίας ηλεκτρονικής διακίνησης εγγράφων του άρθρου 69ΣΤ, για δαπάνες που διενεργούνται από:
i) περιφερειακές υπηρεσίες Υπουργείων, Ανεξάρτητων Αρχών, του Ελεγκτικού Συνεδρίου και του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους,
ii) την Προεδρία της Δημοκρατίας
iii) δημόσιες αρχές της δικαστικής λειτουργίας του Κράτους, δημόσια μουσεία και ειδικές αποκεντρωμένες υπηρεσίες της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), δύναται, είτε με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών και του οικείου Υπουργού ή της Ανεξάρτητης Αρχής είτε με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών κατόπιν εισήγησης του αρμόδιου οργάνου του Ελεγκτικού Συνεδρίου ή του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, είτε με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών και του Γενικού Γραμματέα της Προεδρίας της Δημοκρατίας αντίστοιχα, αρμοδιότητες των παραγράφων 4 και 5, καθώς και των άρθρων 26, 66 και 69Γ, να ασκούνται από τις κατά τόπον αρμόδιες Δημοσιονομικές Υπηρεσίες Εποπτείας και Ελέγχου (άρθρο 69Δ παρ. 1).»

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β

Άρθρο 31
Τροποποίηση άρθρου 4 του ν. 3429/2005

1. Η παρ. 1 του άρθρου 4 του ν. 3429/2005 (Α'314) αντικαθίσταται ως
εξής:
«1. Οι δημόσιες επιχειρήσεις, οι οργανισμοί, καθώς και τα νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου που είναι φορείς Γενικής Κυβέρνησης με προϋπολογισμό που υπερβαίνει το όριο της υπουργικής απόφασης της παρ. 2 του άρθρου 147 του ν.4270/2014 (Α'143), καταρτίζουν εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας. Ο εσωτερικός κανονισμός λειτουργίας καταρτίζεται με απόφαση του διοικητικού συμβουλίου ή του οργάνου διοίκησης των προαναφερόμενων φορέων και δημοσιεύεται σε περίληψη στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως».

2. Η παρ. 2 του άρθρου 4 του ν. 3429/2005 αντικαθίσταται ως εξής:
«Ο εσωτερικός κανονισμός λειτουργίας περιλαμβάνει τουλάχιστον:»
α) τη διάρθρωση των υπηρεσιών των φορέων της παρ.1 , τα αντικείμενά τους, καθώς και τη σχέση των υπηρεσιών μεταξύ τους και με τη διοίκηση. Μεταξύ των υπηρεσιών πρέπει υποχρεωτικά να προβλέπεται υπηρεσία εσωτερικού ελέγχου, β) τις διαδικασίες αξιολόγησης της απόδοσης των διευθυντικών στελεχών γ) τον Κανονισμό Προσωπικού, ο οποίος καταρτίζεται σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις»

3. Η παρ. 3 του άρθρου 4 του ν. 3429/2005 αντικαθίσταται ως εξής:
«Κάθε δημόσια επιχείρηση και οργανισμός και νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου της παρ. 1 οργανώνει υπηρεσία εσωτερικού ελέγχου. Η υπηρεσία εσωτερικού ελέγχου έχει τις ακόλουθες αρμοδιότητες:
α) παρακολουθεί την εφαρμογή του εσωτερικού κανονισμού λειτουργίας και του καταστατικού των προαναφερόμενων φορέων, καθώς και της εν γένει νομοθεσίας που τους αφορά,
β) παρακολουθεί και αναφέρει στο διοικητικό συμβούλιο ή στο όργανο διοίκησης , καθώς και στη γενική συνέλευση των μετόχων ή στην αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Οικονομικών και την Γ.Δ.Ο.Υ του εποπτεύοντος Υπουργείου, περιπτώσεις σύγκρουσης των ιδιωτικών συμφερόντων των μελών του διοικητικού συμβουλίου ή του οργάνου διοίκησης με τα συμφέροντα της επιχείρησης και οργανισμού ή του νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου ή παράβασης των διατάξεων του νόμου αυτού από μέλη του διοικητικού συμβουλίου ή του οργάνου διοίκησης, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου και του διευθύνοντος συμβούλου, του διοικητή ή του γενικού διευθυντή,,
γ) ενημερώνει εγγράφως μία φορά τουλάχιστον κάθε τρίμηνο το διοικητικό συμβούλιο ή το όργανο διοίκησης, καθώς και τη γενική συνέλευση των μετόχων ή την αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Οικονομικών και την Γ.Δ.Ο.Υ. του εποπτεύοντος Υπουργείου, για τους ελέγχους που διενεργεί,
δ) είναι υπεύθυνη για την παροχή και την ακρίβεια οποιασδήποτε πληροφορίας ζητηθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών και του εποπτεύοντος Υπουργείου και διευκολύνει με κάθε πρόσφορο μέσο το έργο παρακολούθησης, ελέγχου και εποπτείας που αυτές ασκούν».

4. Τα δύο πρώτα εδάφια της παρ. 4 του άρθρου 4 του ν. 3429/2005 αντικαθίστανται ως εξής:
«4. Συνιστάται Μητρώο Εσωτερικών Ελεγκτών του Υπουργείου Οικονομικών. Στο μητρώο αυτό εντάσσονται εσωτερικοί ελεγκτές οι οποίοι είναι κάτοχοι τίτλου σπουδών τριτοβάθμιας πανεπιστημιακής εκπαίδευσης (ΑΕΙ) της ημεδαπής ή αναγνωρισμένου ως ισότιμου τίτλου σπουδών της αλλοδαπής, ή κάτοχοι τίτλου σπουδών τριτοβάθμιας τεχνολογικής εκπαίδευσης (ΤΕΙ) της ημεδαπής ή αναγνωρισμένου ως ισότιμου τίτλου σπουδών της αλλοδαπής, και διαθέτουν αποδεδειγμένη επαγγελματική εμπειρία τουλάχιστον 3 ετών στο αντικείμενο του εσωτερικού ελέγχου.
Με αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών ρυθμίζονται όλες οι αναγκαίες λεπτομέρειες και κάθε συναφές διαδικαστικό θέμα τόσο για την ένταξη των υποψηφίων στο μητρώο όσο και για τη λειτουργία και οργάνωση του μητρώου.
Μέχρι την έκδοση των ως άνω αποφάσεων του Υπουργού Οικονομικών και τη δημοσίευση της ανοικτής πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος, το υφιστάμενο Μητρώο Εσωτερικών Ελεγκτών παραμένει σε ισχύ.
Στις δημόσιες επιχειρήσεις απασχολείται τουλάχιστον ένας εσωτερικός ελεγκτής, που ορίζεται από τη γενική συνέλευση των μετόχων. Σε κάθε οργανισμό, καθώς και στα νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου της παρ. 1 ορίζεται τουλάχιστον ένας εσωτερικός ελεγκτής με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών. Οι εσωτερικοί ελεγκτές όλων των ανωτέρω φορέων ορίζονται από το Μητρώο της παρ. .....
Οι εσωτερικοί ελεγκτές είναι ανεξάρτητοι, δεν υπάγονται ιεραρχικά σε καμία υπηρεσιακή μονάδα των φορέων που ελέγχουν , παρέχουν υπηρεσίες με σύμβαση παροχής ανεξαρτήτων υπηρεσιών και δεν αποκτούν ιδιότητα υπαλλήλου ή σχέση εξαρτημένης εργασίας».

5. Η περίπτ. α της παρ. 5, που προστέθηκε στο άρθρο 4 του ν. 3429/2005 με την παρ. 2 του άρθρου 15 του ν. 3965/2011 (Α'113), αντικαθίσταται ως εξής:
«α) Σε κάθε δημόσια επιχείρηση, συνιστάται επιτροπή ελέγχου, η οποία αποτελείται από τρία τουλάχιστον μη εκτελεστικά μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της ένα από τα οποία πρέπει να είναι ανεξάρτητο, εφαρμοζόμενων αναλόγως για το μέλος αυτό των διατάξεων του άρθρου 4 του ν. 3016/2002 (Α'110), και να έχει αποδεδειγμένα επαρκή γνώση σε θέματα λογιστικής και ελεγκτικής. Τα μέλη της επιτροπής ελέγχου ορίζονται και παύονται με απόφαση της γενικής συνέλευσης των μετόχων της επιχείρησης. Σε κάθε οργανισμό, καθώς και στα νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου της παρ. 1, συνιστάται επιτροπή ελέγχου, η οποία αποτελείται από τρία τουλάχιστον μέλη του οργάνου διοίκησής του, ένα από τα οποία πρέπει να έχει αποδεδειγμένα επαρκή γνώση σε θέματα λογιστικής και ελεγκτικής. Η επιτροπή ελέγχου συγκροτείται με κοινή απόφαση του Υπουργού Οικονομικών και του εποπτεύοντος Υπουργού.

6. Η περιπτ. γ της παρ. 5 του άρθρου 4 του ν. 3429/2005 αντικαθίσταται ως εξής:
«γ) Η επιτροπή ελέγχου αξιολογεί την απόδοση των εκτελεστικών μελών του διοικητικού συμβουλίου της δημόσιας επιχείρησης ή του οργάνου διοίκησης του οργανισμού και του Ν.Π.Ι.Δ., , με κριτήριο, μεταξύ άλλων, την υλοποίηση του επιχειρησιακού σχεδίου και υποβάλλει τα πορίσματά της στον Υπουργό Οικονομικών και στον Υπουργό που ασκεί την εποπτεία της δημόσιας επιχείρησης και οργανισμού ή του Ν.Π.Ι.Δ.».

Άρθρο 32
Τροποποιήσεις του άρθρου 52 ΚΦΕ

1. Η παρ. 3 του άρθρου 52 του ν. 4172/2013 (Α' 167) ), όπως η παρ. αυτή τροποποιήθηκε με την περιπτ. δ' της παρ. 6 του άρθρου 23 του ν. 4223/2013 (Α' 287) και την παρ. 3 του άρθρου 99 του ν. 4446/2016 (Α' 240), αντικαθίσταται ως εξής:
«3. Κατά την εφαρμογή του παρόντος άρθρου, η λήπτρια εταιρεία δεν αποδίδει στα εισφερόμενα περιουσιακά στοιχεία φορολογητέα αξία μεγαλύτερη από την αξία που είχαν στην εισφέρουσα αμέσως πριν από την εισφορά ενεργητικού.»

2. Η παρ. 7 του άρθρου 52 του ν. 4172/2013 αντικαθίσταται ως εξής:
«7. Κατά την εφαρμογή του παρόντος άρθρου, η εισφέρουσα εταιρεία απαλλάσσεται οριστικά από το φόρο για την τυχόν υπεραξία που προκύπτει λόγω της εισφοράς ενεργητικού. Η εισφέρουσα εταιρεία αποτιμά τους τίτλους που λαμβάνει από τη λήπτρια εταιρεία στην αγοραία τους αξία κατά το χρόνο της εισφοράς ενεργητικού.
Εξαιρετικά, εάν η εισφέρουσα εταιρία μεταβιβάσει τους αποκτώμενους τίτλους εντός τριετίας από την ολοκλήρωση της εισφοράς ενεργητικού, ως τιμή κτήσης των τίτλων αυτών λαμβάνεται η αξία που είχαν τα εισφερόμενα περιουσιακά στοιχεία αμέσως πριν από την εισφορά.»

3. Το δεύτερο εδάφιο της παρ. 12 του άρθρου 52 του ν. 4172/2013, όπως το εδάφιο αυτό τροποποιήθηκε με την περιπτ. στ' της παρ. 6 του άρθρου 23 του ν. 4223/2013, καταργείται.

Άρθρο 33
Τροποποίηση διατάξεων Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας

1. Η περίπτ.ε', που προστέθηκε στην παρ. 2 του άρθρου 54 του ν. 4174/2013 (Α'170) με την περιπτ. ζ της παρ. 9 της υποπαραγράφου Δ2 του άρθρου πρώτου του ν. 4254/2014 (Α' 85) και αντικαταστάθηκε με την παρ. 2 του άρθρου 73 του ν. 4446/2016, αντικαθίσταται ως εξής:
«ε) δύο χιλιάδες πεντακόσια (2.500) ευρώ, στις περιπτ. ε', ζ', η' και ιδ' της παρ. 1».

2. Η διάταξη της παρ. 1 ισχύει από την έναρξη της ισχύος του ν. 4446/2016.

Άρθρο 34
Τροποποίηση του άρθρου 30 του ν. 4264/2014

Στην περίπτ. θ της παρ. 1 του άρθρου 30 του ν. 4264/2014 (Α' 118) διαγράφονται οι λέξεις «και οι Τελωνειακές Αρχές».

Άρθρο 35
Ρυθμίσεις για την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης

Στο άρθρο 26 του ν. 4416/2016 (Α' 160) προστίθεται παρ. 3 ως εξής:
«3. Οι εργασίες και οι συναλλαγές της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης, που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο των επίσημων δραστηριοτήτων της δυνάμει της ανωτέρω συμφωνίας ίδρυσής της, απαλλάσσονται, με την επιφύλαξη των σχετικών διατάξεων του Κώδικα ΦΠΑ (ν. 2859/2000, Α' 248), από κάθε φόρο, δικαίωμα ή τέλος και εισφορά, συμπεριλαμβανομένου του φόρου χρηματιστηριακών συναλλαγών του άρθρου 9 του ν. 2579/1998 (Α' 31), καθώς και από κάθε είδους ή φύσεως επιβαρύνσεις υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου και γενικά υπέρ οιουδήποτε τρίτου.

Άρθρο 36

Οι παρ. 9 και 10 του άρθρου 111 του ν. 4446/2016 αντικαθίστανται ως εξής:
«9. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Ανάπτυξης Οικονομικών και Τουρισμού ορίζονται οι όροι συνεργασίας του Ελληνικού Δημοσίου με την εκάστοτε ηλεκτρονική πλατφόρμα, οι ειδικότεροι όροι εφαρμογής του παρόντος άρθρου, καθώς και κάθε άλλο σχετικό θέμα.
10. Οι διατάξεις του παρόντος άρθρου ισχύουν μετά την πάροδο ενός μήνα από τη δημοσίευση της κοινής υπουργικής απόφασης της προηγούμενης παραγράφου.».

Άρθρο 37

Η ισχύς των διατάξεων του παρόντος Μέρους αρχίζει από τη δημοσίευση του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, εκτός εάν ορίζεται διαφορετικά σε επιμέρους διατάξεις του.

ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΕΥΚΛΕΙΔΗΣ ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΣ

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ
ΟΛΓΑ ΓΕΡΟΒΑΣΙΛΗ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
ΔΗΜΟΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

Ο ΑΝ. ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΧΟΥΛΙΑΡΑΚΗΣ

Η ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΠΑΠΑΝΑΤΣΙΟΥ

Αθήνα 7 - 3 - 2017
Αριθµ.πρωτ.: 7207

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ.
Δ/ΝΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΤΑ.
ΤΜΗΜΑ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ.

Ταχ. Δ/νση: Σταδίου 27
Ταχ. Κώδικας: 101 83 AΘΗΝΑ
ΤΕLEFAX: 213-136-4713
Πληροφορίες: Β. Πουλή, Μ. Στεφάνου
Τηλέφωνο:213-136-4727, 4706

Εγκύκλιος: Αρ. 10

ΘΕΜΑ : Οδηγίες για την υποβολή αιτηµάτων επιχορήγησης των Δήµων και Περιφερειών της Χώρας στα πλαίσια του έργου «πρόγραµµα πρόληψης και αντιµετώπισης ζηµιών και καταστροφών που προκαλούνται από θεοµηνίες στους ΟΤΑ α΄και β΄βαθµού». Καθορισµός κριτηρίων και κατανοµής πιστώσεων.

Όπως σας είναι γνωστό στο εθνικό σκέλος του Προγράµµατος Δηµοσίων Επενδύσεων του Υπουργείου Εσωτερικών και συγκεκριµένα στη ΣΑΕ 055 είναι ενταγµένο το έργο της πρόληψης και αντιµετώπισης ζηµιών και
καταστροφών που προκαλούνται από θεοµηνίες.

Με την παρούσα εγκύκλιο καθορίζονται οι όροι, και τα κριτήρια της της έκδοσης Απόφασης του Υπουργού Εσωτερικών για την επιχορήγηση των ΟΤΑ στα πλαίσια του ανωτέρω έργου καθώς και η διαδικασία χρηµατοδότησης αυτών.

Για την έκδοση απόφασης επιχορήγησης οι φορείς υποβάλλουν αίτηµα στην αρµόδια υπηρεσία του Υπουργείου Εσωτερικών (Διεύθυνση Οικ. και Αναπτ/κής Πολιτικής ΤΑ), το οποίο υποχρεωτικά πρέπει να συνοδεύεται από:

α. Τεχνικό Δελτίο, σύµφωνα µε το υπ΄αριθµ. (1) συνηµµένο υπόδειγµα, µε όλα τα υποχρεωτικά πεδία αυτού.
β. Κήρυξη της περιοχής σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης
γ. Εκθέσεις- Αυτοψίες ζηµιών
δ. Περιγραφή της µεθοδολογίας ανάλυσης του κόστους της ζηµίας
ε. Φωτογραφική τεκµηρίωση.

Οι ανωτέρω προυποθέσεις αφορούν αιτήµατα για την αντιµετώπιση των, ήδη επελθουσών, ζηµιών από θεοµηνίες στην έννοια των οποίων υπάγεται, ενδεικτικά, κάθε είδους φυσική καταστροφή ένεκα σεισµών, πυρκαγιών, πληµµυρών, κατολισθήσεων, χιονοπτώσεων, παγετώνων κλπ.

Σηµειώνεται ότι, δεδοµένου των περιορισµένων πόρων του εθνικού ΠΔΕ, οι φορείς στην πρότασή τους θα πρέπει να περιορίζονται στα απαραίτητα έργα αποκατάστασης ζηµιών και όχι σε έργα νέων βελτιωµένων υποδοµών.

Τα αιτήµατα που αφορούν στην πρόληψη των ζηµιών που θα επέλθουν από κάποιο εκ των ανωτέρω φυσικών φαινοµένων θα πρέπει να είναι πλήρως αιτιολογηµένα ως προς την αναγκαιότητά τους και άµεσα συνδεδεµένα µε την επικείµενη καταστροφή.

Οι δαπάνες που δύνανται να καλυφθούν από το Εθνικό Πρόγραµµα Δηµοσίων Επενδύσεων αφορούν σε:
- κατασκευές ,ανακατασκευές ή επεκτάσεις εγκαταστάσεων ή έργων
- προµήθειες µονίµων εξοπλιστικών µέσων ή τεχνικού ή άλλου υλικού εξοπλισµού
- µελέτες που αναφέρονται αποκλειστικά στα εν λόγω έργα και
- πάσης φύσεως έξοδα που σχετίζονται ευθέως µ΄αυτά.

Το Υπουργείο µας εξετάζει το αίτηµα του φορέα καθώς και την πληρότητα του φακέλου, ενώ δύναται να αιτείται συµπληρωµατικά στοιχεία, όπου αυτό κρίνεται απαραίτητο. Κατόπιν προχωρά, αφού λάβει υπόψη σχετική εισήγηση της Υπηρεσίας, στην έκδοση της Υπουργικής απόφασης για επιχορήγηση, λαµβάνοντας υπόψη τη σκοπιµότητα του έργου, τη βαρύτητα της ζηµίας, τον προϋπολογισµό του έργου καθώς και το όριο των πιστώσεων που έχει καθοριστεί για όλο το ΠΔΕ για κάθε έτος από το αρµόδιο Υπουργείο Οικονοµίας και Ανάπτυξης.

Καθίσταται εποµένως αντιληπτό ότι και το ύψος του ποσού της επιχορήγησης είναι αποτέλεσµα του συνδυασµού των ανωτέρω παραγόντων.

Οι χρηµατοδοτήσεις στους δικαιούχους φορείς πραγµατοποιούνται µε κατανοµές που εκτελεί η υπηρεσία µας προς την Τράπεζα της Ελλάδος και αφού κατατεθούν τα απαραίτητα προς τούτο δικαιολογητικά, ήτοι:
α. έγγραφο αίτηµα του φορέα προς την Υπηρεσία µας
β. συµπληρωµένο και νόµιµα υπογεγραµµένο το υπ΄αριθµ (2) συνηµµένο έγγραφο «Δελτίο Χρηµατοδότησης Δαπανών»
γ. πιστοποιηµένους λογαριασµούς, υπογεγραµµένους από τον επιβλέποντα µηχανικό του έργου και τον ανάδοχο και εγκεκριµένους από τον προϊστάµενο της αρµόδιας Διεύθυνσης ή σχετικά τιµολόγια µε τις
πραγµατοποιηθείσες δαπάνες
δ. πρωτόκολλα/βεβαιώσεις παραλαβής, όπου απαιτούνται.

Τέλος, σας γνωρίζουµε ότι στις εκδιδόµενες υπουργικές αποφάσεις θα αναγράφεται και το χρονικό όριο ισχύος αυτών (εντός του οποίου θα πρέπει να έχει προχωρήσει η υλοποίησή του), το οποίο είναι ανάλογο του µεγέθους και της έκτασης του έργου που πρόκειται να εκτελεστεί.

Είµαστε στη διάθεσή σας για κάθε είδους πληροφορία ή διευκρίνιση.

Η παρούσα εγκύκλιος είναι αναρτηµένη στο site του Υπουργείου www.ypes.gr



Ο Υπουργός
Π. Σκουρλέτης