Καλλιθέα 15/02/2019
Αριθμός απόφασης: 646

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΑΑΔΕ
Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ
Καλλιθέα 15/02/2019
Αριθμός απόφασης: 646
Ταχ. Δ/νση : Αριστογείτονος 19 Ταχ. Κώδικας : 176 71 - Καλλιθέα Τηλέφωνο : 2131604534 ΦΑΞ :2131604567

ΑΠΟΦΑΣΗ
Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ
Έχοντας υπ' όψη:
1. Τις διατάξεις :
α. Του άρθρου 63 του ν. 4174/2013 (ΦΕΚ Α' 170), όπως ισχύει.
β. Του άρθρου 11 της Δ. ΟΡΓ. Α 1036990 ΕΞ 2017/10.03.2017 Απόφασης του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. (ΦΕΚ 968 Β'/22.03.2017) με θέμα «Οργανισμός της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε).»
γ. Της ΠΟΛ 1064/12.04.2017 Απόφασης του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων.
2. Την ΠΟΛ 1069/4-3-2014 Εγκύκλιο της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών.
3. Την υπ’ αριθμ. ΔΕΔ 1126366 ΕΞ 2016/30.08.2016 (ΦΕΚ 2759/ τ. Β’/ 01.09.2016) Απόφαση του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών.
4. Την με ημερομηνία κατάθεσης 19/10/2018 και με αριθμό πρωτοκόλλου ...............ενδικοφανή προσφυγή της εταιρείας με την επωνυμία ‘ ...............’’, ΑΦΜ ..............., με έδρα............... , κατά της υπ' αριθ /2018 οριστικής πράξης διορθωτικού προσδιορισμού φόρου εισοδήματος/πράξης επιβολής προστίμου της Προϊσταμένης της Δ.Ο.Υ. Χανίων, φορολογικού έτους 2016 και τα προσκομιζόμενα με αυτήν σχετικά έγγραφα.
5. Την υπ' αριθ /2018 οριστική πράξη διορθωτικού προσδιορισμού φόρου
εισοδήματος/ πράξη επιβολής προστίμου της Προϊσταμένης της Δ.Ο.Υ. Χανίων, φορολογικού έτους 2016, της οποίας ζητείται η τροποποίηση, καθώς και την από 03/09/2018 οικεία έκθεση ελέγχου.
6. Τ ις απόψεις της Δ.Ο.Υ. Χανίων.
7. Την εισήγηση του ορισθέντος υπαλλήλου του Τμήματος Α 1 όπως αποτυπώνεται στο σχέδιο της απόφασης.

Επί της με ημερομηνία κατάθεσης 19/10/2018 και με αριθμό πρωτοκόλλου ενδικοφανούς προσφυγής της εταιρείας με την επωνυμία ‘............... ”, η οποία κατατέθηκε εμπρόθεσμα και μετά την μελέτη και την αξιολόγηση όλων των υφιστάμενων στο σχετικό φάκελο εγγράφων και των προβαλλόμενων λόγων της ενδικοφανούς προσφυγής, επαγόμαστε τα ακόλουθα:

Με την υπ' αριθ /2018 οριστική πράξη διορθωτικού προσδιορισμού φόρου εισοδήματος/πράξη επιβολής προστίμου της Προϊσταμένης της Δ.Ο.Υ. Χανίων, φορολογικού έτους 2016 επαναπροσδιορίστηκε η ζημία του εν λόγω φορολογικού έτους στο ποσό των 213.489,40 €, έναντι του δηλωθέντος ποσού ύψους 516.347,46€, ήτοι διαφορά 302.858,06€. Ωστόσο η εν λόγω μεταβολή του ζημιογόνου αποτελέσματος της χρήσης, δεν επηρέασε το βάσει δήλωσης τελικό ποσό για επιστροφή ύψους 13.616,33€, του οποίου ο έλεγχος ενέκρινε την επιστροφή του. Συγκεκριμένα δυνάμει της υπ' αριθμ /2018 εντολής μερικού φορολογικού ελέγχου της Προϊσταμένης της Δ.Ο.Υ. Χανίων διενεργήθηκε έλεγχος για την επιστροφή πιστωτικού υπολοίπου ποσού 13.616,33€, που προέκυψε από την υπ' αριθμ .............../2017 αρχική δήλωση φορολογίας εισοδήματος νομικών προσώπων φορολογικού έτους 2016, κατόπιν του υποβληθέντος υπ' αριθμ. πρωτ .............../2018 αιτήματος της προσφεύγουσας εταιρείας.

Από τον διενεργηθέντα έλεγχο διαπιστώθηκε ότι η προσφεύγουσα εταιρεία προέβη στη διενέργεια:

1) Εφάπαξ αποσβέσεων παγίων περιουσιακών στοιχείων με αποσβέσιμη αξία μικρότερη των 1.500,00 €. Ποσό ύψους 260.306,52€ από τις διενεργηθείσες αποσβέσεις δεν αναγνωρίστηκε από τον έλεγχο, καθώς τα πάγια στα οποία αφορούν, αποτελούν ένα ενιαίο σύνολο που αναφέρεται στο λοιπό εξοπλισμό και δεν επιδέχονται επιμέρους κατάτμηση (π.χ. ύφασμα επιπλώσεων).

2) Απόσβεσης ποσοστού 10% σε έργο τέχνης (πίνακας reception) αξίας 2.000,00€, ήτοι 200,00€ η οποία δεν αναγνωρίστηκε από τον έλεγχο, καθώς σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις τα έργα τέχνης δεν υπόκεινται σε αποσβέσεις.

3) Αποσβέσεων ποσού 42.351,54€ επί υπομισθωμένου ακινήτου (αυτοτελές ξενοδοχειακό συγκρότημα ) στα πλαίσια της από 1/6/2011 έγγραφης συμφωνίας χρηματοοικονομικής μίσθωσης, που δεν αναγνωρίστηκαν από τον έλεγχο, με βάση τα οριζόμενα στις διατάξεις του άρ. 24 του ν. 4172/2013 και της ΠΟΛ.1073/31-03-2015, καθόσον για συμβάσεις χρηματοοικονομικής μίσθωσης που έχουν συναφθεί προ της έναρξης ισχύος του Ν 4172/2013, ήτοι προ της 01/01/2014, η παρ. 2 του άρ. 24 του ν. 4172/2013 βάσει της οποίας οι αποσβέσεις διενεργούνται πλέον από το μισθωτή παρά το γεγονός ότι δεν είναι κύριος του παγίου και όχι από τον εκμισθωτή όπως ίσχυε με τις διατάξεις του προϊσχύσαντος ν. 2238/1994, τίθεται σε ισχύ από τη 01/01/2019.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του ελέγχου που αναγράφονται στην από 03/09/2018 έκθεση μερικού ελέγχου φορολογίας εισοδήματος της ελεγκτού της Δ.Ο.Υ. Χανίων , ο έλεγχος προσδιόρισε τη ζημία του φορολογικού έτους 2016 στο ποσό των 213.489,40€, έναντι του δηλωθέντος ποσού ύψους 516.347,46 €, ήτοι διαφορά 302.858,06 €. Η εν λόγω διαφορά αφορά στις μη αναγνωρισθείσες από τον έλεγχο αποσβέσεις, σύμφωνα με τις ανωτέρω διαπιστώσεις.
 

Η προσφεύγουσα εταιρεία, με την υπό κρίση ενδικοφανή προσφυγή, ζητά την τροποποίηση της προσβαλλόμενης πράξης την αναγνώριση του συνολικού ποσού αποσβέσεων ύψους 302.858,06€, προβάλλοντας τους παρακάτω λόγους :

1) Εν προκειμένω, καθίσταται σαφές ότι κανένα από τα 29 αναφερόμενα εκ μέρους της Φορολογικής Αρχής πάγια περιουσιακά στοιχεία δεν αποτελεί ένα ενιαίο, οργανικά ή/και λειτουργικά, σύνολο.
Το ύφασμα και η ταπετσαρία επίπλωσης κόβεται σε πολυάριθμα τεμάχια και χρησιμοποιείται ως διακόσμηση ή επένδυση σε διαφορετικά σημεία και στοιχεία της ξενοδοχειακής μονάδας. Ακόμη και εάν χαλάσει ή καταστραφεί ύφασμα ή ταπετσαρία σε ένα σημείο του ξενοδοχείου ή σε ένα δωμάτιο αυτού δεν σημαίνει ότι θα πεταχτεί το σύνολο του υφάσματος ή της ταπετσαρίας επίπλωσης, ακριβώς επειδή αυτά δεν αποτελούν ενιαίο σύνολο.
Ο ίδιος ισχυρισμός, ασφαλώς ισχύει και για τα κεφαλάρια που έχουν τοποθετηθεί στα δωμάτια, και για τα κομοδίνα, και για τα τραπέζια, και για τα κουμπώματα ψυγείων, για τα στοπ πόρτας, τα πέργκολα, τα διάφορα κάγκελα, τις διάφορες μονάδες MSZ εσωτερικές και εξωτερικές, τα μεταφορικά στρωμάτων, τα Rack τοίχου, τις κονσόλες play station 4, τις κάμερες, τα unifi, τα ubiquitt, τα διάφορα τραπέζια, τις κρεβατοκάμαρες « », τις απλίκες και τα φωτιστικά.
Ακόμη και αν χαλάσει ένα από αυτά, δεν σημαίνει ότι καταστρέφονται τα υπόλοιπα, ακριβώς επειδή δεν αποτελούν ένα ενιαίο, λειτουργικό σύνολο, αλλά εξυπηρετούν τις ανάγκες επίπλωσης, τεχνολογικούς εξοπλισμού, διασκέδασης και τις λοιπές τεχνικές και λειτουργικές ανάγκες κάθε ενός δωματίου, ξεχωριστά. Διευκρινίζεται ότι τα unifi access point, τα ubiquity controller & switches είναι κατανεμητές, κεραίες, διαμοιραστές για πρόσβαση στο διαδίκτυο και έχουν τοποθετηθεί στα διάφορα δωμάτια της ξενοδοχειακής μονάδας. Τα Rack τοίχου είναι ειδικά ράφια για την τοποθέτηση των ως άνω κατανεμητών, ενώ οι μονάδες MSZ-HJ, MUZ-HJ είναι εσωτερικές και εξωτερικές μονάδες air-condition τα οποία έχουν τοποθετηθεί στα επιμέρους δωμάτια.
Επομένως, νόμω και ουσία κρίθηκε από την αρμόδια Φορολογική Αρχή ότι το ποσό ύψους 260.306,52€ από τις διενεργηθείσες αποσβέσεις στα επίμαχα 29 στον αριθμό πάγια, δεν αναγνωρίζεται. Οίκοθεν νοείται ότι είναι εσφαλμένη η κρίση της αρμόδιας Φορολογικής Αρχής η οποία κατέληξε να εκτιμήσει πλημμελώς και εσφαλμένως τα πραγματικά περιστατικά της υπό κρίση περίπτωσης, ότι δήθεν πρόκειται για ένα ενιαίο σύνολο παγίου και δεν επιδέχονται επιμέρους κατάτμηση.

2) Επειδή περαιτέρω, νόμω και ουσία κρίθηκε από την αρμόδια Φορολογική Αρχή ότι δεν έπρεπε να είχε η εταιρεία διενεργήσει αποσβέσεις ύψους 42.351,54€ που αφορούν σε υπομισθωμένο ακίνητο.
Η κρίση όμως αυτή της Φορολογικής Αρχής είναι εσφαλμένη καθώς είναι εμφανές ότι υπάρχει έντονο θέμα σύγχυσης. Το ακίνητο , πράγματι δυνάμει έγγραφης συμφωνίας χρηματοοικονομικής μίσθωσης, η εταιρεία έχει στην κατοχή της με την ιδιότητα της υπομισθώτριας, όπως αναφέρεται και στη σελίδα 3 της οικείας έκθεσης ελέγχου.
Η εταιρεία με την ιδιότητά της ως υπομισθώτρια, ορθώς, νομίμως και βάσιμα διενήργησε αποσβέσεις στις επίμαχες κτιριακές εγκαταστάσεις καθώς οι αποσβέσεις αυτές αφορούν σε δαπάνες στις οποίες η εταιρεία υπεβλήθη για την ανακαίνιση των κτιριακών εγκαταστάσεων της
ξενοδοχειακής μονάδας H εταιρεία δεν προχώρησε σε αποσβέσεις επί της αξίας
του κτιρίου στις οποίες προφανώς προέβη η κυρία του ακινήτου, Αγροτική Τράπεζα της Ελλάδας, αλλά σε αποσβέσεις επί δαπανών βελτιώσεων.
Όπως διευκρινίστηκε με την Διαταγή της Δ/νσης Εφαρμογής Άμεσης Φορολογίας της ΓΓΔΕ με αριθμό ΔΕΑΦ Β 1087176 ΕΞ 2015/25-6-2015, με τις διατάξεις του άρθρου 22 του Ν. 4172/2013, οι οποίες ισχύουν σύμφωνα με τη διάταξη της παραγράφου 2 του άρθρου 72 του ίδιου νόμου, για δαπάνες που αφορούν σε φορολογικές περιόδους που αρχίζουν από την 1-1-2014 και μετά, τίθενται οι γενικές προϋποθέσεις που θα πρέπει να πληρούνται για την έκπτωση των επιχειρηματικών δαπανών από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων. Περαιτέρω, με τις διατάξεις των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 24 του Ν. 4172/2013 ορίζεται ότι εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις για τον χαρακτηρισμό μιας μίσθωσης ως χρηματοοικονομικής, οι φορολογικές αποσβέσεις των στοιχείων του ενεργητικού εκπίπτουν από τον μισθωτή, κατά τον προσδιορισμό των κερδών από επιχειρηματική δραστηριότητα. Τα ανωτέρω ισχύουν για συμβάσεις που συνάπτονται από την 1 -1-2014 και μετά, ενώ για τις συμβάσεις που έχουν συναφθεί πριν την έναρξη ισχύος του Ν. 4172/2013, οι ως άνω διατάξεις τίθενται σε ισχύ από την 1-1-2019. Επομένως κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου, οι συμβάσεις χρηματοοικονομικής μίσθωσης που είχαν συναφθεί πριν την 1-1-2014 θα ακολουθούν τον φορολογικό χειρισμό που προβλεπόταν από τις προϊσχύουσες διατάξεις του ΚΝ 2238/1994, με τις προϋποθέσεις όμως που τίθενται από τον νέο ΚΦΕ σχετικά με την έκπτωση των δαπανών. Δηλαδή, ο εκμισθωτής, ως κύριος του παγίου, θα εξακολουθεί να διενεργεί αποσβέσεις επί αυτού, ενώ ο μισθωτής θα εκπίπτει τα μισθώματα που καταβάλλει στον εκμισθωτή. Καθίσταται επομένως σαφές ότι κατά τη διάρκεια της ως άνω μεταβατικής περιόδου ακολουθείται ο φορολογικός χειρισμός που προβλεπόταν από τις προϊσχύουσες διατάξεις του ΚΝ 2238/1994, με τις προϋποθέσεις που τίθενται από τον νέο ΚΦΕ σχετικά με την έκπτωση των δαπανών.
Ήτοι, εν προκειμένω, ειδικώς επί δαπανών στις οποίες προέβη ο υπομισθωτής για την ανακαίνιση και τη βελτίωση των κτιριακών εγκαταστάσεων - και όχι σχετικά με την αξία του ακίνητου παγίου - δικαιούται να προβεί σε αποσβέσεις.
Άλλωστε, σημειώνεται ότι με την Πολ. 1103/11-5-2015, ανακλήθηκαν όσα αναφέρονταν στην παράγραφο 5ε της Πολ. 1073/31-3-2015. Συγκεκριμένα, με την Πολ. 1103/2015 αναφορικά με την έκπτωση των δαπανών από τον μισθωτή για την ανέγερση κτίσματος σε ακίνητο τρίτου, στην παράγραφο 5δ της Πολ. 1073/2015 ορίζεται ότι στην περίπτωση ανέγερσης ακινήτου σε έδαφος κυριότητας του εκμισθωτή με δαπάνες του μισθωτή, ο μισθωτής, εφόσον ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα, εκπίπτει από τα ακαθάριστα έσοδά του, με βάση τις διατάξεις των άρθρων 22 και 23 του Ν. 4172/2013, τις δαπάνες που πραγματοποίησε για την ανέγερση των κτιρίων. Διευκρινίστηκε μάλιστα ότι δεδομένου ότι οι δαπάνες για την πραγματοποίηση βελτιώσεων ή επεκτάσεων δεν διαφέρουν ουσιωδώς από τις δαπάνες ανέγερσης κτίσματος, τα ανωτέρω εφαρμόζονται και για τις δαπάνες βελτιώσεων και επεκτάσεων.
Επομένως, κατ' αρχήν εσφαλμένως υπολαμβάνει η Φορολογική Αρχή, ότι πρόκειται για αποσβέσεις επί της αξίας του ακινήτου. Καθώς η εταιρεία ως υπομισθώτρια, προέβη σε πραγματικές και ασφαλώς παραγωγικές δαπάνες ανακαίνισης, ήτοι βελτιώσεων των κτιριακών εγκαταστάσεων, έχει σε κάθε περίπτωση νόμιμο δικαίωμα να διενεργήσει τις επίμαχες αποσβέσεις. Εν όψει των ανωτέρω, νόμω και ουσία βάσιμα η εταιρεία μας διενήργησε αποσβέσεις ύψους 42.351,54€.
 

Επειδή με το άρθρο 24 §§1, 7 του Ν 4172/2013, ορίζεται ότι:
Φορολογικές» Αποσβέσεις
1. Κατά τον προσδιορισμό των κερδών από επιχειρηματική δραστηριότητα, οι «φορολογικές» αποσβέσεις των στοιχείων του ενεργητικού εκπίπτουν από:
α) τον κύριο των παγίων στοιχείων του ενεργητικού της επιχείρησης σε όλες τις περιπτώσεις εκτός της περίπτωσης β',
β) τον μισθωτή, σε περίπτωση «χρηματοδοτικής μίσθωσης κατά την έννοια του ν. 4308/2014, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο νόμο αυτόν».
7. Το ποσό της «φορολογικής» απόσβεσης δεν δύναται να υπερβεί το κόστος κτήσης ή κατασκευής, περιλαμβανομένου του κόστους βελτίωσης, ανανέωσης και ανακατασκευής, καθώς και αποκατάστασης του περιβάλλοντος. Εάν η αποσβέσιμη αξία ενός περιουσιακού στοιχείου της επιχείρησης είναι μικρότερη από χίλια πεντακόσια (1.500) ευρώ, το εν λόγω στοιχείο μπορεί να αποσβεστεί εξ ολοκλήρου μέσα στο φορολογικό έτος που αποκτήθηκε το περιουσιακό στοιχείο. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών μπορεί να αναπροσαρμόζεται το ποσό που ορίζεται στο προηγούμενο εδάφιο μία φορά ανά πέντε έτη, με βάση τα κατάλληλα στοιχεία που δημοσιεύονται από την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛ.ΣΤΑΤ.).
 

Επειδή με την Αριθ. πρωτ.: ΔΕΑΦ Β 1087176 ΕΞ 2015/25.6.2015 "Φορολογική μεταχείριση των μισθωμάτων που καταβάλλονται σε εταιρείες του ν.1665/1986 στα πλαίσια σύμβασης χρηματοδοτικής μίσθωσης ακινήτου που συνήφθη πριν την 1.1.2014, κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου μέχρι και την 31.12.2018, ορίζεται ότι:
Με αφορμή ερωτήματα που έχουν υποβληθεί στην υπηρεσία μας, αναφορικά με το πιο πάνω θέμα, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:
1. Με τις διατάξεις του άρθρου 22 του ν.4172/2013, οι οποίες ισχύουν, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 72 του ίδιου νόμου, για δαπάνες που αφορούν φορολογικές περιόδους που αρχίζουν από την 1.1.2014 και μετά, τίθενται οι γενικές προϋποθέσεις που θα πρέπει να πληρούνται για την έκπτωση των επιχειρηματικών δαπανών από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων.
2. Περαιτέρω, με τις διατάξεις των παρ. 1 και 2 του άρθρου 24 του ν.4172/2013 ορίζεται ότι εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις για τον χαρακτηρισμό μιας μίσθωσης ως χρηματοοικονομικής, οι φορολογικές αποσβέσεις των στοιχείων του ενεργητικού εκπίπτουν από τον μισθωτή, κατά τον προσδιορισμό των κερδών από επιχειρηματική δραστηριότητα.
Τα ανωτέρω ισχύουν για συμβάσεις που συνάπτονται από την 1.1.2014 και μετά, ενώ για συμβάσεις που έχουν συναφθεί πριν την έναρξη ισχύος του ως άνω νόμου, ήτοι πριν την 1.1.2014, οι ως άνω διατάξεις τίθενται σε ισχύ από την 1.1.2019, με βάση τις διατάξεις της παρ. 7 του άρθρου 26 του ν.4223/2013 με τις οποίες προστέθηκε παράγραφος στο άρθρο 72 του ν.4172/2013.
Επομένως, κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου, οι συμβάσεις χρηματοοικονομικής μίσθωσης που είχαν συναφθεί πριν την 1.1.2014 θα ακολουθούν τον φορολογικό χειρισμό που προβλεπόταν από τις προϊσχύσασες διατάξεις του ν.2238/1994, με τις προϋποθέσεις όμως που τίθενται από τον νέο Κ.Φ.Ε. σχετικά με την έκπτωση των δαπανών. Δηλαδή, ο εκμισθωτής, ως κύριος του παγίου, θα εξακολουθεί να διενεργεί αποσβέσεις επί της αξίας αυτού, ενώ ο μισθωτής θα εκπίπτει τα μισθώματα που καταβάλλει στον εκμισθωτή (εταιρία χρηματοδοτικής μίσθωσης του ν. 1665/1986).
 

Επειδή με την ΠΟΛ.1073/31-03-2015: Κοινοποίηση και ερμηνεία των διατάξεων περί φορολογικών αποσβέσεων των πάγιων περιουσιακών στοιχείων των επιχειρήσεων με βάση τις διατάξεις του άρθρου 24 του ν.4172/2013, ορίζεται ότι:
Σας κοινοποιούμε τις διατάξεις του άρθρου 24 του ν.4172/2013 (ΦΕΚ ΑΊ67) αναφορικά με το πιο πάνω θέμα και σας παρέχουμε τις ακόλουθες οδηγίες για την ορθή και ομοιόμορφη εφαρμογή τους:
1. Με τις διατάξεις του άρθρου 24 του ν.4172/2013, όπως ισχύουν, καθορίζονται οι φορολογικές αποσβέσεις οι οποίες εκπίπτουν από το σύνολο των εσόδων από επιχειρηματικές συναλλαγές προκειμένου για τον προσδιορισμό του κέρδους από επιχειρηματική δραστηριότητα.
Οι διατάξεις αυτές ισχύουν, σύμφωνα με την παρ.3 του άρθρου 72 του ν.4172/2013, για φορολογικές περιόδους που αρχίζουν από την 1η Ιανουαρίου 2014 και μετά.
Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι ο νέος νόμος δε συναρτά τη διενέργεια αποσβέσεων με το χρόνο απόκτησης των παγίων. Κατά συνέπεια, οι διατάξεις του άρθρου αυτού εφαρμόζονται για φορολογικές αποσβέσεις που διενεργούνται σε φορολογικές περιόδους που αρχίζουν από την 1η Ιανουαρίου 2014 και μετά ανεξάρτητα του χρόνου απόκτησης των παγίων δηλαδή, είτε αυτά αποκτήθηκαν πριν από την 01.01.2014 είτε μετά την ημερομηνία αυτή. Στην περίπτωση διαχειριστικής περιόδου με έναρξη πριν την 01.01.2014, για τον υπολογισμό των αποσβέσεων των παγίων είναι αυτονόητο ότι έχουν εφαρμογή οι διατάξεις της περ. στ"" της παρ.1 του άρθρου 31 του ν.2238/1994 (παλαιός Κ.Φ.Ε.) όπως ίσχυαν, αποκλειστικά για τη χρήση αυτή και οι νέες διατάξεις θα εφαρμοστούν από την επόμενη περίοδο.
Οι διατάξεις του άρθρου αυτού εφαρμόζονται αφενός για όλα τα νομικά πρόσωπα και τις νομικές οντότητες καθώς και για τα φυσικά πρόσωπα που αποκτούν κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα (παρ.1 και 2 άρθρου 21, παρ.1 του άρθρου 47 του νόμου αυτού).
5.δ. Στην περίπτωση ανέγερσης ακινήτου σε έδαφος κυριότητας του εκμισθωτή με δαπάνες του μισθωτή, ο εκμισθωτής διενεργεί αποσβέσεις επί της αξίας αυτού, ανεξάρτητα από το χρόνο ανέγερσής του, με βάση τις διατάξεις του άρθρου αυτού, ενώ ο μισθωτής, εφόσον ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα, εκπίπτει από τα ακαθάριστα έσοδά του, με βάση τις διατάξεις των άρθρων 22 και 23 του ιδίου νόμου, τις δαπάνες που πραγματοποίησε για την ανέγερση του ακινήτου.
5.ε. Αναφορικά με τις δαπάνες για βελτιώσεις και προσθήκες σε μισθωμένα ακίνητα, αυτές προσαυξάνουν την αξία του παγίου που αφορούν και αποσβένονται με βάση το σχετικό πίνακα από τον κύριο του παγίου (εκμισθωτή) και όχι από αυτόν που τις πραγματοποίησε. Αντίθετα, ο μισθωτής δεν θα διενεργεί πλέον αποσβέσεις επί των βελτιώσεων και προσθηκών που
πραγματοποίησε σε μισθωμένα ακίνητα αλλά θα εκπίπτει τις σχετικές δαπάνες κατά το έτος
πραγματοποίησής τους με την επιφύλαξη των διατάξεων των άρθρων 22 και 23 του ν.4172/2013.
Ειδικά για τις δαπάνες προσθηκών και βελτιώσεων που πραγματοποιήθηκαν από τον μισθωτή πριν την 01.01.2014, καθώς και τις δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν από τον μισθωτή σε περίπτωση ανέγερσης ακινήτου σε οικόπεδο τρίτου πριν την 01.01.2014, το τυχόν αναπόσβεστο υπόλοιπο αυτών κατά την ημερομηνία της πρώτης εφαρμογής του νόμου, θα εκπίπτει ισόποσα στον εναπομένοντα χρόνο της σύμβασης.
Παράδειγμα
Για παράδειγμα, μία επιχείρηση (μισθωτής) της οποίας το φορολογικό έτος λήγει στις 31.12.2014 για τις δαπάνες βελτιώσεων και προσθηκών σε μισθωμένο για 8 έτη ακίνητο (κτίριο) τις οποίες πραγματοποίησε στη χρήση 2010 που ανήλθαν σε 10.000 ευρώ και τις οποίες κατά τις χρήσεις 2010, 2011 και 2012 διενήργησε αποσβέσεις με το συντελεστή που οριζόταν από το π.δ.299/2003, με βάση τις ισχύουσες για τις χρήσεις αυτές διατάξεις (περ. ιγ"" της παρ.1 του άρθρου 31 του ν.2238/1994 πριν την τροποποίησή τους με τις διατάξεις του ν.4110/2013) για παράδειγμα 7% (απόσβεση 700 ευρώ), για τη χρήση 2013 με βάση τις ισχύουσες για τη χρήση αυτή διατάξεις (περ. ιγ"" της παρ.1 του άρθρου 31 του ν.2238/1994 όπως ισχύουν μετά την τροποποίησή τους με τις διατάξεις της παρ.31 του ν.4110/2013) και την αριθμ. ΠΟΑ. 1064/2014 σχετική διευκρινιστική μας εγκύκλιο η επιχείρηση εξέπεσε ποσό ίσο με το αναπόσβεστο υπόλοιπο μέχρι τη χρήση αυτή (7.900 ευρώ) ίσο με το 1/5 αυτού δηλαδή 1.580 ευρώ. Κατά συνέπεια, την 01.01.2014 θα εμφανίζεται αναπόσβεστο υπόλοιπο ίσο με 6.320 ευρώ με το οποίο θα προσαυξηθεί η αξία του ακινήτου (κτιρίου) η οποία πλέον θα αποσβεσθεί στις 31.12.2014 και εξής από τον εκμισθωτή με βάση το συντελεστή 4% που ορίζεται με τον πίνακα της παρ.4 του άρθρου αυτού.
Ο μισθωτής δεν θα διενεργεί πλέον αποσβέσεις επί των δαπανών βελτιώσεων και προσθηκών
που πραγματοποίησε σε μισθωμένα ακίνητα πριν το φορολογικό έτος 2014 και το τυχόν αναπόσβεστο υπόλοιπο που εμφανίζεται στα βιβλία του το φορολογικό έτος 2014, θα εκπίπτει
ισόποσα στον εναπομένοντα χρόνο της σύμβασης.
8. Με την παρ.7 του ίδιου άρθρου, ορίζεται ότι το ποσό της φορολογικής απόσβεσης δεν δύναται να υπερβεί το κόστος κτήσης ή κατασκευής, περιλαμβανομένου του κόστους βελτίωσης, ανανέωσης και ανακατασκευής, καθώς και αποκατάστασης του περιβάλλοντος.
Επομένως, η διενέργεια φορολογικών αποσβέσεων για κάποιο πάγιο διακόπτεται από τη στιγμή που το σύνολο των αποσβέσεων που έχουν διενεργηθεί γι' αυτό γίνει ίσο με την αποσβεστέα αξία του (μείον ένα λεπτό), χωρίς να ενδιαφέρει αν αυτό εξακολουθεί να χρησιμοποιείται παραγωγικά από την επιχείρηση.
Εάν η αποσβέσιμη αξία (αξία κτήσης) ενός περιουσιακού στοιχείου της επιχείρησης είναι μικρότερη από χίλια πεντακόσια (1.500) ευρώ, το εν λόγω στοιχείο μπορεί να αποσβεστεί εξ ολοκλήρου μέσα στο φορολογικό έτος που αυτό αποκτήθηκε. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών μπορεί να αναπροσαρμόζεται το ποσό που ορίζεται στο προηγούμενο εδάφιο μία φορά ανά πέντε (5) έτη, με βάση τα κατάλληλα στοιχεία που δημοσιεύονται από την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛ.ΣΤΑΤ.). Δηλαδή, η εφάπαξ απόσβεση των εν λόγω παγίων δεν είναι υποχρεωτική αλλά δυνητική.
Συνεπώς, κάθε πάγιο περιουσιακό στοιχείο του οποίου η αξία κτήσης είναι μέχρι χίλια πεντακόσια (1.500) ευρώ, μπορεί να αποσβεστεί είτε εφάπαξ στο φορολογικό έτος που αποκτήθηκε, είτε τμηματικά με βάση το συντελεστή απόσβεσης από τον επόμενο μήνα εντός του οποίου χρησιμοποιήθηκε ή τέθηκε σε λειτουργία.
Σημειώνεται ότι η επιλογή της εφάπαξ ή της τμηματικής φορολογικής απόσβεσης αφορά κάθε πάγιο ξεχωριστά, πράγμα που σημαίνει ότι οι επιχειρήσεις έχουν τη δυνατότητα ορισμένα από τα ίδια πάγια (αξίας κτήσης το καθένα μέχρι 1.500 ευρώ) να τα αποσβένουν εφάπαξ στο συγκεκριμένο φορολογικό έτος και άλλα να τα αποσβένουν τμηματικά σύμφωνα με τα ανωτέρω.
 

Επειδή με την ΠΟΛ.1103/11-05-2015:Παροχή διευκρινίσεων σχετικά με τη φορολογική αντιμετώπιση της ανέγερσης κτίσματος ή βελτιώσεων και επεκτάσεων με δαπάνες του μισθωτή σε ακίνητο κυριότητας του εκμισθωτή, με βάση τις διατάξεις του ν. 4172/2013, ορίζονται τα ακόλουθα:
9. Τέλος, αναφορικά με την έκπτωση δαπανών από τον μισθωτή για την ανέγερση κτίσματος σε ακίνητο τρίτου, στην παράγραφο 5.δ της ΠΟΛ.1073/2015 εγκυκλίου μας αναφέρεται ότι στην περίπτωση ανέγερσης ακινήτου σε έδαφος κυριότητας του εκμισθωτή με δαπάνες του μισθωτή, ο μισθωτής, εφόσον ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα, εκπίπτει από τα ακαθάριστα έσοδά του, με βάση τις διατάξεις των άρθρων 22 και 23 του ν. 4172/2013, τις δαπάνες που πραγματοποίησε για την ανέγερση του ακινήτου. Διευκρινίζεται ότι οι δαπάνες αυτές εκπίπτουν ισόποσα επιμεριζόμενες στα έτη της μίσθωσης, καθότι η ωφέλεια από τη χρήση του μισθίου εκτείνεται σε περισσότερα του ενός έτη. Δεδομένου ότι οι δαπάνες για την πραγματοποίηση βελτιώσεων ή επεκτάσεων δεν διαφέρουν ουσιωδώς από τις δαπάνες ανέγερσης κτίσματος, τα ανωτέρω εφαρμόζονται και για τις δαπάνες αυτές (βελτιώσεων και επεκτάσεων), ανακαλουμένων όσων αναφέρονται σχετικά στην παράγραφο 5.ε της ΠΟΛ. 1073/2015.
 

Επειδή εν προκειμένω ο έλεγχος δεν αναγνώρισε αποσβέσεις παγίων περιουσιακών στοιχείων με αποσβέσιμη αξία μικρότερη από 1.500,00€, στην οποία προέβη η προσφεύγουσα εταιρεία κατά τα οριζόμενα στην παρ. 7 του άρ. 24 του ν. 4172/2013, όπως αυτές αναγράφονται στον παρακάτω πίνακα:
 

Επειδή με τις διατάξεις του άρθρου 64 του Ν 4174/2013, ορίζεται ότι:
Η Φορολογική Διοίκηση έχει την υποχρέωση να παρέχει σαφή, ειδική και επαρκή αιτιολογία για τη νομική βάση, τα γεγονότα και τις περιστάσεις που θεμελιώνουν την έκδοση πράξεως και τον προσδιορισμό φόρου.
 

Επειδή στη από στην από 03/09/2018 έκθεση μερικού ελέγχου φορολογίας εισοδήματος της ελεγκτού της Δ.Ο.Υ. Χανίων , αναγράφεται ότι «Συνεπώς ποσό ίσο προς 260.306,52€ από τις διενεργηθείσες αποσβέσεις δεν αναγνωρίζεται, καθώς τα παραπάνω πάγια σε κάθε γραμμή αποτελούν ένα ενιαίο σύνολο παγίου που αναφέρεται στον λοιπό εξοπλισμό και δεν επιδέχονται επιμέρους κατάτμηση.»
 

Επειδή το μοναδικό κριτήριο για την εφάπαξ απόσβεση κάθε τέτοιου παγίου είναι η αξία κτήσης του και μόνο. Άρα η απόκτηση πολλών τέτοιων παγίων με ένα στοιχείο, π.χ. με ένα τιμολόγιο, δεν επηρεάζει τη δυνατότητα των επιχειρήσεων να αποσβέσουν το καθένα από αυτά είτε εφάπαξ είτε τμηματικά.
 

Επειδή εν προκειμένω στον ως άνω πίνακα αναγράφονται πάγια τα οποία δεν αποτελούν ενιαίο σύνολο και επιδέχονται επιμέρους κατάτμηση (τραπέζια, κομοδίνα, απλίκες κλπ).
 

Επειδή ο προσφεύγων με την υπό κρίση ενδικοφανή προσφυγή βάσιμα ισχυρίζεται ότι είναι εσφαλμένη η κρίση της αρμόδιας Φορολογικής Αρχής ότι πρόκειται για ένα ενιαίο σύνολο παγίου και δεν επιδέχεται επιμέρους κατάτμηση.
 

Επειδή με την παρούσα απόφαση γίνεται δεκτό ότι ορθώς διενεργήθηκαν εφάπαξ αποσβέσεις των παγίων που αναφέρονται στον ως άνω πίνακα στοιχείων με αποσβέσιμη αξία εκάστου μικρότερη των 1.500,00€ , πλην των κατωτέρω αναγραφομένων τα οποία αποτελούν ένα ενιαίο σύνολο παγίου και δεν επιδέχονται επιμέρους κατάτμηση:
 

Επειδή στη από στην από 03/09/2018 έκθεση μερικού ελέγχου φορολογίας εισοδήματος της ελεγκτού της Δ.Ο.Υ. Χανίων , αναγράφεται ότι:
«3.4 ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ
β) υπομισθωμένο Ξενοδοχείο Τόπου Επιπλωμένων Διαμερισμάτων - Πόλης κατηγορίας 2 ** δυναμικότητας 65 διαμερισμάτων (157 κλινών) με τον τίτλο στην περιοχή του από την υπεκμισθώτρια με ΑΦΜ ...............βάσει του από 1/6/2011 ιδιωτικού συμφωνητικού επαγγελματικής μίσθωσης δεκαπενταετούς διάρκειας με μηνιαίο μίσθωμα ύψους 25.111,12€. Συνολικά το σύνολο των μισθωμάτων ανέρχεται σε 4.520.000,00€.
Αναφορικά με το παραπάνω ιδιωτικό συμφωνητικό επαγγελματικής μίσθωσης, σημειώνουμε ότι η υπογράφει ως μισθώτρια με δικαίωμα υπεκμίσθωσης δυνάμει της με αρ. .............../2011 σύμβασης χρηματοδοτικής μίσθωσης ακινήτων από την ανώνυμη εταιρία ΑΤΕ LEASING Α.Ε. Η εν λόγω σύμβαση συγκεντρώνει τα χαρακτηριστικά της χρηματοοικονομικής μίσθωσης σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ. 2 του άρ. 24 του ν. 4172/2013, καθώς πληρούται το κριτήριο (δ), ήτοι κατά τη σύναψη της σύμβασης, η παρούσα αξία των μισθωμάτων ανέρχεται τουλάχιστον στο 90% της αγοραίας αξίας του περιουσιακού στοιχείου που εκμισθώνεται. Το γεγονός αυτό προκύπτει από το άρθρο (2) του ιδιωτικού συμφωνητικού μίσθωσης, όπου στην περιγραφή του τρόπου καταβολής των μισθωμάτων συμφωνήθηκε η εκχώρηση του μισθώματος στην εκμισθώτρια (ΑΤΕ ΛΗΖΙΝΓΚ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΗΣ ΜΙΣΘΩΣΗΣ).

3.Έλεγχος ορθού προσδιορισμού φορολογητέων κερδών Επίσης, στις αποσβέσεις έχει συμπεριληφθεί ποσό αποσβέσεων ύψους 42.351,54€ στον λογ. παγίου που αφορά την απόσβεση με συντελεστή 4% των κτιριακών εγκαταστάσεων στο ακίνητο Όπως προαναφέρθηκε το ακίνητο αυτό έχει υπομισθωθεί από την ελεγχόμενη στα πλαίσια έγγραφης συμφωνίας χρηματοοικονομικής μίσθωσης με ημερομηνία 1/6/2011.

Σύμφωνα με τα οριζόμενα στις διατάξεις του άρ. 24 του ν. 4172/2013 και στην ΠΟΛ 1073/31-3- 2015 «Κοινοποίηση και ερμηνεία των διατάξεων περί φορολογικών αποσβέσεων των πάγιων περιουσιακών στοιχείων των επιχειρήσεων με βάση τις διατάξεις του άρ. 24 του ν. 4172/2013» ισχύει ότι «...στην περίπτωση που η μίσθωση χαρακτηρίζεται ως χρηματοοικονομική, οι αποσβέσεις διενεργούνται πλέον από τον μισθωτή, παρά το γεγονός ότι δεν είναι ο κύριος του παγίου, και όχι από τον εκμισθωτή, όπως ίσχυε με τις διατάξεις του προϊσχύοντος ν. 2238/94 για συμβάσεις χρηματοοικονομικής μίσθωσης που έχουν συναφθεί πριν την έναρξη ισχύος του ν. 4172/2013, ήτοι πριν την 1/1/2014, η παρ. 2 του άρ. 24 του ν. 4172/2013 τίθεται σε ισχύ από την 1/1/2019. με βάση τις διατάξεις της παρ. 7 του άρ. 26 του ν. 4223/2013. με τις οποίες προστέθηκε παράγραφος στο άρ. 72 του ν. 4172/2013....»

Από τα παραπάνω συνάγεται ότι εσφαλμένα η ελεγχόμενη διενήργησε αποσβέσεις ύψους 42.351,54€ που αφορούν το υπομισθωμένο ακίνητο.»
Επειδή από το από 01/06/2011 ιδιωτικό συμφωνητικό επαγγελματικής μίσθωσης το οποίο κατατέθηκε στην Δ.Ο.Υ. Χανίων και έλαβε αριθμό κατάθεσης και ημερομηνία κατάθεσης 02/06/2011, με συμβαλλόμενους την προσφεύγουσα (Υπομισθώτρια) και τον ...............του ..............., ΑΦΜ , με την ιδιότητά του ως νομίμου εκπροσώπου της εταιρείας με την επωνυμία (Υπεκμισθώτρια) και αφορά το υπομισθωμένο με τον τίτλο στην περιοχή του δεν προκύπτει χρηματοοικονομική μίσθωση.
Αντιθέτως χρηματοοικονομική μίσθωση για το ίδιο ακίνητο έχει συναφθεί μεταξύ της και της ανώνυμης εταιρείας δυνάμει της με αριθμό /2011 σύμβασης χρηματοδοτικής μίσθωσης ακινήτων. Η εκχώρηση του μισθώματος στην εκμισθώτρια (ΑΤΕ ΛΗΖΙΝΓΚ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΗΣ ΜΙΣΘΩΣΗΣ), δεν αποτελεί κριτήριο για να χαρακτηρισθεί η μίσθωση, με συμβαλλόμενους την προσφεύγουσα και την εταιρείας με την επωνυμία , ...............χρηματοοικονομική.
 

Επειδή με τις διατάξεις του άρθρου 24 του Ν 4172/2013 σε συνδυασμό με τα οριζόμενα στην ΠΟΛ.1103/11-05-2015, οι δαπάνες που πραγματοποιούνται από το μισθωτή σε ακίνητο κυριότητας του εκμισθωτή, εφόσον ο μισθωτής ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα, εκπίπτουν ισόποσα από τα ακαθάριστα έσοδά του, με βάση τις διατάξεις των άρθρων 22 και 23 του ν. 4172/2013, επιμεριζόμενες στα έτη της μίσθωσης.
 

Κατά συνέπεια οι σχετικοί ισχυρισμοί που προβάλλονται με την υπό κρίση ενδικοφανή προσφυγή, είναι βάσιμοι.
Επειδή κατόπιν των ανωτέρω με την παρούσα απόφαση δεν αναγνωρίζονται αποσβέσεις συνολικού ποσού 43.736,62€ ως κάτωθι:
 

Επομένως τα αποτελέσματα του φορολογικού έτους 2016 διαμορφώνονται ως ακολούθως:

Αποφασίζουμε 
Την μερική αποδοχή της με ημερομηνία κατάθεσης 19/10/2018 και με αριθμό πρωτοκόλλου ............... ενδικοφανούς προσφυγής της εταιρείας με την επωνυμία
‘............... ”, ΑΦΜ ............... και την τροποποίηση της προσβαλλόμενης υπ' αριθ /2018 οριστικής πράξης διορθωτικού προσδιορισμού φόρου εισοδήματος/πράξη επιβολής προστίμου της Προϊσταμένης της Δ.Ο.Υ. Χανίων, φορολογικού έτους 2016, μόνο ως προς το ποσό της ζημίας της χρήσης, το οποίο προσδιορίζεται με την παρούσα απόφαση στο ύψος των 506.366,62 €, σύμφωνα με το ως άνω σκεπτικό.

Εντελλόμεθα όπως αρμόδιο όργανο κοινοποιήσει με τη νόμιμη διαδικασία την παρούσα απόφαση στον υπόχρεο.
ΜΕ ΕΝΤΟΛΗ ΤΟΥ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΥ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ
Η Υπάλληλος του Τμήματος Ο ΥΠΟΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΣΗΣ
Διοικητικής Υποστήριξης
 

Αριθμ. Φ. 10034/50442/1603/8-3-2019

(ΦΕΚ Β' 1024/27-03-2019)

ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ
ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ

Έχοντας υπόψη:

1. Τις διατάξεις:
α. της παρ. 1 του άρθρου 43 του ν. 4520/2018 «Μετεξέλιξη του Οργανισμού Γεωργικών Ασφαλίσεων σε Οργανισμό Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ) και λοιπές διατάξεις». (ΦΕΚ 30 Α'),
β. του κεφ. Γ του ν. 4446/2016 «Πτωχευτικός Κώδικας, Διοικητική  Δικαιοσύνη, Τέλη-παράβολα, οικειοθελής αποκάλυψη φορολογητέας ύλης παρελθόντων ετών, ηλεκτρονικές συναλλαγές, τροποποιήσεις του ν. 4270/2014 και λοιπές διατάξεις» (ΦΕΚ 240 Α'), όπως ισχύει,
γ. του ν.4270/2014 « Αρχές δημοσιονομικής διαχείρισης και εποπτείας (ενσωμάτωση της Οδηγίας 2011/85/ ΕΕ) δημόσιο λογιστικό και άλλες διατάξεις», όπως ισχύει (ΦΕΚ 143 Α'),
δ. του Π.Δ. 80/2016 «Ανάληψη υποχρεώσεων από τους διατάκτες» (ΦΕΚ 145 Α'),
ε. του π.δ. 80/1997 «Ορισμός του περιεχομένου και του χρόνου ενάρξεως της εφαρμογής του κλαδικού λογιστικού σχεδίου για τους φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης» (ΦΕΚ 68 Α'),
στ. του ν.δ. 496/1974 «Περί Λογιστικού των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου» (ΦΕΚ 204 Α'),
ζ. των άρθρων 249-280 του Αστικού Κώδικα,
η. του Π.Δ. 142/2017 «Οργανισμός του Υπουργείου Οικονομικών» (ΦΕΚ 181 Α'),
θ. του π.δ. 134/2017 «Οργανισμός Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης»(ΦΕΚ 168 Α'), όπως ισχύει,
ι. του π.δ. 125/2016 «Διορισμός Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών» (ΦΕΚ 210 Α').
 
2. Την Υ29/2015 απόφαση Πρωθυπουργού «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στον Αναπληρωτή Υπουργό Οικονομικών Γεώργιο Χουλιαράκη» ( ΦΕΚ 2168 Β').

3. Την Υ28/8-10-2015 απόφαση του Πρωθυπουργού «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στην Αναπληρώτρια Υπουργό Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Θεανώ Φωτίου» (ΦΕΚ 2168 Β') όπως ισχύει.

4. Την αριθμ. οικ. 49486/4163/19-9-2018 εισήγηση του Προϊσταμένου της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών.

5. Την 1559 απόφαση της 4/26-7-2018 Συνεδρίασης του Δ.Σ. του ΟΠΕΚΑ.

6. Το γεγονός ότι από τις διατάξεις της απόφασης αυτής δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού, 

αποφασίζουμε:

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α'
ΓΕΝΙΚΑ

Άρθρο 1
Πεδίο Εφαρμογής-Γενικές Διατάξεις

1. Η οικονομική και λογιστική λειτουργία του Οργανισμού Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης πού λειτουργεί με τη μορφή Ν.Π.Δ.Δ., αναφερόμενου στο εξής με τον όρο "Ο.Π.Ε.Κ.Α." ή "Οργανισμός" διέπεται από τις διατάξεις του ν. 4270/2014 κατά το μέρος που αφορά τους Φορείς Γενικής Κυβέρνησης, του ν. 4446/2016, του Π.Δ. 80/2016, του π.δ. 80/1997, του ν.δ. 496/1974, όπως ισχύουν κάθε φορά, και του παρόντος κανονισμού.

2. Η εποπτεία και ο έλεγχος στον Οργανισμού ασκείται από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.

3. Ο Ο.Π.Ε.Κ.Α. συγκροτείται από τους εξής Λογαριασμούς:
• Ειδικός Λογαριασμός Προνοιακών Παροχών και Κοινωνικών Υπηρεσιών (ν. 4520/2018).
• Ειδικός Λογαριασμός Αγροτικής Εστίας (ν. 3050/2002).

4. Οι ανωτέρω λογαριασμοί έχουν πλήρη οικονομική και λογιστική αυτοτέλεια. Η μεταφορά ποσών ή πιστώσεων από τον ένα λογαριασμό στον άλλον απαγορεύεται. Τα κεφάλαια και οι πόροι κάθε λογαριασμού χρησιμοποιούνται αποκλειστικά και μόνο για την χορήγηση των παροχών που χορηγούνται από κάθε κλάδο.
 
Άρθρο 2
Γενικές Αρχές Διαχείρισης

Η διαχείριση των οικονομικών του Ο.Π.Ε.Κ.Α. διέπεται από τις ακόλουθες αρχές δημοσιονομικής διαχείρισης:
Α. Αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης.
Ειδικότερα αυτή η αρχή εξειδικεύεται:
αα. Αρχή της οικονομικότητας
αβ. Αρχή της αποδοτικότητας
αγ. Αρχή της αποτελεσματικότητας
Β. Αρχή της υπευθυνότητας και της λογοδοσίας.
Γ. Αρχή της διαφάνειας.
Δ. Αρχή της ειλικρίνειας.

Άρθρο 3
Οικονομικό-Έτος

1. Οικονομικό έτος είναι η χρονική περίοδος που περιλαμβάνει τις διαχειριστικές, διοικητικές και λογιστικές πράξεις, που έχουν σχέση με τη διαχείριση των εσόδων και εξόδων και των περιουσιακών γενικά στοιχείων του Ο.Π.Ε.Κ.Α.

2. Το Οικονομικό έτος της διαχείρισης του Ο.Π.Ε.Κ.Α. αρχίζει την 1η Ιανουαρίου και λήγει την 31η Δεκεμβρίου του ιδίου ημερολογιακού έτους.

3. Η λογιστική χρήση του Ο.Π.Ε.Κ.Α. ταυτίζεται με το οικονομικό έτος.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β'
ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

Άρθρο 4
Έννοια και Περιεχόμενο Προϋπολογισμού

1. Προϋπολογισμός είναι η διοικητική πράξη, με την οποία προσδιορίζονται τα έσοδα και καθορίζονται τα όρια των εξόδων πιστώσεων του Ο.Π.Ε.Κ.Α. για κάθε οικονομικό έτος.

2. Οι πιστώσεις που αναγράφονται στον Προϋπολογισμό του Ο.Π.Ε.Κ.Α. πρέπει να είναι εξειδικευμένες και να χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για αντιμετώπιση των δαπανών για τις οποίες προβλέφθηκαν.

3. Τα έσοδα και έξοδα του προϋπολογισμού ταξινομούνται κατά είδος, ομάδα και κατηγορία, ανάλογα με την αιτία και τη φύση τους, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο ισχύον Λογιστικό Σχέδιο και στην εκάστοτε ισχύουσα απόφαση του Υπουργού Οικονομικών της παρ. 2 του άρθρου 62 του ν. 4270/2014 όπως αντικαταστάθηκε με τις διατάξεις του άρθρου 10 του ν. 4337/2015.

4. Στον προϋπολογισμό του Ο.Π.Ε.Κ.Α. επισυνάπτονται ειδικοί πίνακες, στους οποίους αναγράφονται οι πιστώσεις, σε βάρος των οποίων επιτρέπεται η έκδοση ενταλμάτων προπληρωμής καθώς και επιτροπικών ενταλμάτων.

5. Πέρα από το σχέδιο του προϋπολογισμού, αναγράφονται επιπλέον σε ειδικό πίνακα οι πιστώσεις, σε βάρος των οποίων θα πραγματοποιούνται οι πάσης φύσεως επενδύσεις είτε από ίδια Κεφάλαια του Οργανισμού, είτε από Κεφάλαια της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλων Διεθνών Οργανισμών. Σε έτερο ειδικό πίνακα εμφανίζεται το προβλεπόμενο ταμειακό υπόλοιπο της 31ης Δεκεμβρίου του προηγούμενου οικονομικού έτους από το έτος που αφορά ο Προϋπολογισμός και χρησιμοποιείται στην ανακεφαλαίωση για την κάλυψη ενδεχομένου ελλείμματος.
 
6. Τα Έσοδα και Έξοδα του Οργανισμού προσδιορίζονται για κάθε οικονομικό έτος με τον Προϋπολογισμό, ο οποίος αποτελείται από:
α. Τον Προϋπολογισμό του Ειδικού Λογαριασμού Προνοιακών Παροχών και  Κοινωνικών  Υπηρεσιών (ν. 4520/2018).
β. Τον Προϋπολογισμό του Ειδικού Λογαριασμού Αγροτικής Εστίας (ν. 3050/2002).
Στο σκέλος των εσόδων του Προϋπολογισμού του Ειδικού Λογαριασμού Προνοιακών Παροχών και Κοινωνικών Υπηρεσιών  περιλαμβάνονται:
Ι. Τα έσοδα επιχορηγήσεων από τον Κρατικό Προϋπολογισμό (τακτικός και ΠΔΕ).
ΙΙ. Τα έσοδα από προσόδους περιουσίας, από απόδοση των κεφαλαίων και των αποθεματικών, καθώς και κάθε άλλο έσοδο και πόρος που θεσμοθετείται υπέρ αυτού.
III. Έσοδα από λοιπές πηγές.
Στο σκέλος των εξόδων του Προϋπολογισμού του Ειδικού Λογαριασμού Προνοιακών Παροχών και Κοινωνικών Υπηρεσιών περιλαμβάνονται:
Ι. Οι από την εκάστοτε ισχύουσα Νομοθεσία προβλεπόμενες παροχές πάσης φύσεως (προνοιακά επιδόματα, επιδόματα ανασφαλίστων υπερηλίκων και κάθε άλλη παροχή σε χρήμα ή υπηρεσίες, για τις οποίες καθίσταται αρμόδιος ο Ο.Π.Ε.Κ.Α.).
ΙΙ. Οι δαπάνες εκμεταλλεύσεως και διαχειρίσεως κινητής και ακίνητης περιουσίας αυτού.
III. Οι δαπάνες διοικήσεως (συμπεριλαμβανομένων των αποδοχών του προσωπικού του Οργανισμού).
IV. Αποδόσεις προς τρίτους των εισπραττόμενων υπέρ αυτών εσόδων.
V. Δαπάνες επενδύσεων.
VI. Λοιπές δαπάνες.
Στο σκέλος των εσόδων του Προϋπολογισμού του Ειδικού Λογαριασμού Αγροτικής Εστίας περιλαμβάνονται:
Ι. Τα έσοδα από εισφορές ασφαλισμένων σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3050/2002.
ΙΙ. Τα έσοδα από προσόδους περιουσίας, από απόδοση των κεφαλαίων και των αποθεματικών, καθώς και κάθε άλλο έσοδο και πόρος που θεσμοθετείται υπέρ αυτού.
III. Έσοδα από λοιπές πηγές.
Στο σκέλος των εξόδων του Προϋπολογισμού του Ειδικού Λογαριασμού Αγροτικής Εστίας περιλαμβάνονται:
Ι. Οι από την εκάστοτε ισχύουσα Νομοθεσία προβλεπόμενες παροχές του Λογαριασμού Αγροτικής Εστίας.
Π. Οι δαπάνες εκμεταλλεύσεως και διαχειρίσεως κινητής και ακίνητης περιουσίας αυτού.
III. Οι δαπάνες διοίκησης.
IV. Αποδόσεις προς τρίτους των εισπραττόμενων υπέρ αυτών εσόδων.
V. Δαπάνες επενδύσεων.
VI. Λοιπές δαπάνες.
Οι Δαπάνες Διοικήσεως, του Ο.Π.Ε.Κ.Α. που βαρύνουν το Λογαριασμό Αγροτικής Εστίας καταβάλλονται από το Λογαριασμό Προνοιακών Παροχών και Κοινωνικών Υπηρεσιών του Ο.Π.Ε.Κ.Α. και υπολογίζονται κατ' έτος ως εξής:
α) οι μεν γενικές δαπάνες σύμφωνα με το φύλλο μερισμού γενικών εξόδων του Ο.Π.Ε.Κ.Α., ανάλογα με το ύψος των παροχών των Λογαριασμών του Ο.Π.Ε.Κ.Α.,
β) οι ειδικές δαπάνες βαρύνουν απευθείας το Λ.Α.Ε. και εγκρίνεται η απόδοσή τους, στο Λογαριασμό Προνοιακών Παροχών και Κοινωνικών Υπηρεσιών του Ο.Π.Ε.Κ.Α., με χρέωση του Λ.Α.Ε., με την απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου που εγκρίνει το Γενικό Απολογισμό και τις οικονομικές καταστάσεις του Ο.Π.Ε.Κ.Α.

Άρθρο 5
Κατάρτιση, έγκριση και δημοσιότητα Προϋπολογισμού

1. Ο Προϋπολογισμός κάθε οικονομικού έτους καταρτίζεται από τις οικονομικές υπηρεσίες του Οργανισμού, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, πριν από την έναρξη του οικονομικού έτους και υποβάλλεται για έγκριση στο Διοικητικό Συμβούλιο, εντός των οριζόμενων προθεσμιών, συνοδευόμενος από την Εισηγητική Έκθεση, που περιέχει ανάλυση και αιτιολόγηση των επί μέρους κονδυλίων των προβλεπομένων εσόδων και εξόδων.
Η κατάρτιση του Προϋπολογισμού του Λογαριασμού Αγροτικής Εστίας (Λ.Α.Ε) πριν από την υποβολή του για έγκριση στο Δ.Σ. του Ο.Π.Ε.Κ.Α. εγκρίνεται από τη Διαχειριστική Επιτροπή του Λ.Α.Ε.

2. Ο Προϋπολογισμός με την Εισηγητική Έκθεση, μετά την έγκρισή του από το Διοικητικό Συμβούλιο, υποβάλλεται για έγκριση στον Υπουργό Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης εντός των οριζόμενων προθεσμιών από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου.

3. Η προθεσμία για την έγκριση του προϋπολογισμού καθώς και η διαδικασία που ακολουθείται εφόσον δεν έχει εγκριθεί εμπρόθεσμα, καθορίζονται από τις διατάξεις του άρθρου 63 του ν. 4270/2014, όπως ισχύει κάθε φορά.

4. Μετά την έγκρισή του από το εποπτεύον Υπουργείο, ο αναλυτικός (ανά Κωδικό αριθμό εσόδου και εξόδου) Προϋπολογισμός του Οργανισμού αναρτάται στο διαδίκτυο σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.

Άρθρο 6
Πιστώσεις

Πίστωση είναι το ποσό που αναγράφεται στον προϋπολογισμό για την πληρωμή συγκεκριμένης δαπάνης και προσδιορίζεται από τον οικείο κωδικό αριθμό και κατονομασία, μέσα στα όρια του οποίου δύναται ο Διατάκτης να αναλαμβάνει υποχρεώσεις.

Άρθρο 7
Αποθεματικά

Στον ετήσιο προϋπολογισμό δύναται να εγγράφονται πιστώσεις για αποθεματικά (τακτικό, έκτακτο, ειδικό).
α) Τακτικό Αποθεματικό, που χρησιμοποιείται αποκλειστικά για συμπλήρωση των πιστώσεων, που δεν επαρκούν και που υπολογίζεται μέχρι του ποσού που ορίζεται από την ετήσια σχετική εγκύκλιο του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης ή άλλη σχετική διάταξη.
β) Έκτακτο Αποθεματικό, που χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την κάλυψη εκτάκτων δαπανών, που δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθούν κατά τη σύνταξη του προϋπολογισμού και που υπολογίζεται σε ποσοστό σύμφωνα με τα οριζόμενα και για το Τακτικό Αποθεματικό. Η χρήση του τακτικού και του έκτακτου αποθεματικού πραγματοποιείται με βάση διάταξη νόμου ή υπουργική απόφαση.
γ) Ειδικό Αποθεματικό, που χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την κάλυψη αποδοχών του προσωπικού, που θα προσληφθεί κατά τη διάρκεια του έτους και για το οποίο υπάρχει σχετική έγκριση πρόσληψης ή έχουν ξεκινήσει σχετικές διαδικασίες έγκρισης.

Άρθρο 8
Εκτέλεση και αναμόρφωση του προϋπολογισμού

Ο προϋπολογισμός του Ο.Π.Ε.Κ.Α. εκτελείται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις και τις εγκυκλίους των Υπουργείων Οικονομικών και Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
Κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης του προϋπολογισμού του Ο.Π.Ε.Κ.Α. επιτρέπεται η αναμόρφωσή του σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις της παρ. 4β του άρθρου 63 του ν. 4270/2014, όπως ισχύει και τις κατ' εξουσιοδότηση των διατάξεων αυτών εκδιδόμενες υπουργικές αποφάσεις.

Άρθρο 9
Έξοδα

1. Έξοδα του ετήσιου Προϋπολογισμού είναι οι πληρωμές που πραγματοποιούνται με έκδοση χρηματικού εντάλματος σε βάρος των πιστώσεών του, στη διάρκεια του οικονομικού έτους, στο οποίο αναφέρεται ο προϋπολογισμός, ανεξάρτητα από τη χρονική περίοδο στην οποία δημιουργήθηκε η υποχρέωση για πληρωμή.

2. Όλα τα έξοδα πραγματοποιούνται με έκδοση χρηματικού εντάλματος πληρωμής.

3. Ως χρόνος πραγματοποίησης της πληρωμής θεωρείται ο χρόνος εξόφλησης του Χρηματικού εντάλματος πληρωμής.

4. Βεβαιωμένες δικαστικώς (έντοκα) εκπρόθεσμες οφειλές του Ο.Π.Ε.Κ.Α. προς το Δημόσιο ή ΝΠΔΔ ή ΝΠΙΔ ή ΦΚΑ ή Φυσικά πρόσωπα, επιβαρύνονται με ποσοστό έξι τοις εκατό (6%) ετησίως ως νόμιμο τόκο και τόκο υπερημερίας από την ημερομηνία επίδοσης της αγωγής, εκτός εάν διαφορετικά ορίζεται από ειδικό νόμο.

5. Η απόδοση στους τρίτους των υπέρ αυτών εισπράξεων διενεργείται κατά τη διάρκεια του οικονομικού έτους είσπραξης και σε καμία περίπτωση οι εν λόγω εισπράξεις δεν χρησιμοποιούνται για την κάλυψη τυχόν ελλείμματος.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ'
ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ

Άρθρο 10
Ανάληψη Υποχρέωσης Δαπάνης

Η ανάληψη υποχρέωσης δαπάνης ρυθμίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις του Π.Δ. 80/2016, όπως ισχύει κάθε φορά.
Δεν επιτρέπεται η έναρξη της διαδικασίας για την εκτέλεση έργου, προμήθειας υπηρεσιών καθώς και τη διενέργεια προμήθειας, αν δεν υπάρχει στον προϋπολογισμό σχετική πίστωση.
 
Άρθρο 11
Έλεγχος δαπανών από την οικονομική υπηρεσία

1. Ο έλεγχος των δαπανών ασκείται από την οικονομική υπηρεσία σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 69Γ του ν. 4270/2014, όπως ισχύει, και συνίσταται στην εξέταση των νομίμων δικαιολογητικών, αποβλέπει δε στη διακρίβωση του κατά πόσον η δαπάνη:
α. προβλέπεται από διάταξη νόμου ή εξυπηρετεί λειτουργικές ανάγκες του Φορέα ή συντελεί στην εκπλήρωση των σκοπών του, όπως αυτοί προσδιορίζονται από τις καταστατικές και οργανωτικές διατάξεις του Οργανισμού και υπάρχει για αυτή διαθέσιμη πίστωση (έλεγχος νομιμότητας),
β. έχει νόμιμα αναληφθεί, η σχετική απαίτηση δεν έχει παραγραφεί και επισυνάπτονται τα νόμιμα δικαιολογητικά (έλεγχος κανονικότητας) και κατά τον ασκούμενο έλεγχο εξετάζονται και τα παρεμπιπτόντως αναφυόμενα ζητήματα επιφυλασσομένων των διατάξεων για το δεδικασμένο και το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (παρεμπίπτων έλεγχος).

2. Ως νόμιμα δικαιολογητικά θεωρούνται τα προβλεπόμενα, κατά περίπτωση, από τις κείμενες διατάξεις, τις εκδιδόμενες κανονιστικές αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών και τις εγκύκλιες οδηγίες του. Τα εν λόγω δικαιολογητικά πρέπει να είναι πρωτότυπα και χωρίς αλλοιώσεις. Ειδικά για τη δικαιολόγηση απορρήτων δαπανών ισχύουν οι προβλεπόμενες, κατά περίπτωση, ειδικές διατάξεις.

3. Τα οριζόμενα δικαιολογητικά για κάθε δαπάνη συγκεντρώνονται με ευθύνη των αρμοδίων υπηρεσιών και διαβιβάζονται στην αρμόδια για τον έλεγχο οικονομική υπηρεσία του Οργανισμού με έγγραφο. Στο έγγραφο αναγράφεται το όνομα του δικαιούχου, ο αριθμός της πράξης ανάληψης υποχρέωσης και ο Κωδικός Αριθμός Εξόδου (ΚΑΕ), το ποσό για το οποίο ζητείται η έκδοση του σχετικού χρηματικού εντάλματος (ΧΕ) και πλήρης κατάλογος με τα συνημμένα δικαιολογητικά. Κατά τη διενέργεια του ελέγχου η αρμόδια για τον έλεγχο οικονομική υπηρεσία του Οργανισμού δύναται να ζητήσει οποιοδήποτε παραστατικό στοιχείο κρίνει αναγκαίο για τον έλεγχο.

4. Εάν κατά τον έλεγχο των δικαιολογητικών διαπιστώνονται θεραπεύσιμες ελλείψεις, καλείται η κατά περίπτωση αρμόδια υπηρεσία που τα απέστειλε να τις συμπληρώσει σε σύντομη χρονική περίοδο (π.χ. 5 εργάσιμες ημέρες).

5. Αν προκύψει διάσταση απόψεων μεταξύ διατάκτη και προϊσταμένου οικονομικών υπηρεσιών ως προς τη συνδρομή εν όλω ή εν μέρει των προϋποθέσεων της παραγράφου 2, εφαρμόζονται οι διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 26 του ν. 4270/2014.

6. Αν κατά τον ασκούμενο έλεγχο γεννηθούν βάσιμες αμφιβολίες ως προς το ουσιαστικό μέρος της δαπάνης εφαρμόζονται οι διατάξεις του ν. 4446/2016, όπως ισχύουν.

Άρθρο 12
Εκκαθάριση δαπανών

1. Αν από τον έλεγχο του προηγούμενου άρθρου δεν διαπιστωθούν ελλείψεις στα δικαιολογητικά ή παρατυπίες ή δοθεί εντολή από την αρμόδια αρχή για εκτέλεση της δαπάνης κατά τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 26 του ν. 4270/2014, συντάσσεται επί των δικαιολογητικών πράξη εκκαθάρισης, στην οποία αναγράφεται ολογράφως και αριθμητικώς το εκκαθαριζόμενο υπέρ του πιστωτή του Ο.Π.Ε.Κ.Α. χρηματικό ποσό. Η πράξη αυτή μονογράφεται από το υπηρεσιακό όργανο που συνέπραξε στον έλεγχο και υπογράφεται από τους κατά περίπτωση αρμόδιους για την εκκαθάριση προϊσταμένους.

2. Σε περίπτωση διορθώσεων στην πράξη εκκαθάρισης, οι διορθωτέοι αριθμοί διαγράφονται με μία και μόνη ερυθρά μελάνη και η αναγραφή του ορθού αριθμού γίνεται με παραπομπή η παρεγγραφή. Οι διορθώσεις αυτές μονογράφονται από τον υπάλληλο που εκκαθαρίζει τη δαπάνη.

3. Στην περίπτωση ενιαίας εκκαθάρισης για περισσότερες από μια απαιτήσεις, ενός ή περισσοτέρων δικαιούχων, και μόνο για δαπάνες που εξοφλούνται μέσω της Ενιαίας Αρχής Πληρωμής (ΕΑΠ), επισυνάπτεται στα δικαιολογητικά συγκεντρωτική κατάσταση με τα αναλυτικά κατά περίπτωση και στο σύνολο ποσά. Στην κατάσταση αυτή συντάσσεται η πράξη της εκκαθάρισης.

Άρθρο 13
Έκδοση Χρηματικών Ενταλμάτων

1. Μετά τον έλεγχο και την εκκαθάριση των δαπανών εκδίδονται από την αρμόδια Οικονομική Υπηρεσία του Οργανισμού Χρηματικά Εντάλματα (Χ.Ε.) για την πληρωμή τους.

2. Τα Χ.Ε. εκδίδονται με ηλεκτρονικό τρόπο σε δύο (2) αντίτυπα «ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ» και «ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ», τα οποία παραμένουν στην εκκαθαρίζουσα υπηρεσία και στα οποία επισυνάπτονται όλα τα πρωτότυπα δικαιολογητικά εκκαθάρισης και εξόφλησης. Σε περίπτωση διενέργειας των προβλεπόμενων ελέγχων για τους οποίους απαιτείται η αποστολή πρωτότυπων δικαιολογητικών, στην εκκαθαρίζουσα υπηρεσία παραμένει το αντίγραφο συνοδευόμενο από πλήρη φάκελο αντιγράφων των δικαιολογητικών.

3. Στα Χ.Ε. αναγράφονται τα στοιχεία που αναφέρονται στο άρθρο 32.

4. Στα Χ.Ε. δεν επιτρέπονται προσθήκες, αλλοιώσεις, διαγραφές και παρεγγραφές.

5. Επιτρέπεται η έκδοση ενός μόνο Χ.Ε. για κοινές ομοειδείς απαιτήσεις περισσοτέρων του ενός δικαιούχων, μόνο στην περίπτωση που αυτό εξοφλείται μέσω της Ενιαίας Αρχής Πληρωμών.

6. Επιτρέπεται η έκδοση Χ.Ε. βάσει δικαιολογητικών που έχουν επισυναφθεί σε άλλο. Στην περίπτωση αυτή γίνεται σημείωση παραπομπής στο Χ.Ε. στο οποίο επισυνάφθηκαν τα πρωτότυπα δικαιολογητικά.

7. Τα Χ.Ε. εκδίδονται από τα αρμόδια υπηρεσιακά όργανα που διενήργησαν τον έλεγχο και την εκκαθάριση της δαπάνης, μονογράφονται από αυτά και υπογράφονται από τους κατά περίπτωση αρμόδιους προϊσταμένους. Για την αναπλήρωση των προϊσταμένων των αρμόδιων για την εκκαθάριση και ενταλματοποίηση δαπανών υπηρεσιακών μονάδων της οικονομικής υπηρεσίας, εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 87 του ν. 3528/2007, τηρουμένων και των σχετικών κανόνων περί ασυμβίβαστων καθηκόντων. Τα Χ.Ε. αριθμούνται και καταχωρούνται στα βιβλία της οικονομικής υπηρεσίας.

Άρθρο 14
Αποστολή ΧΕ στο Ελεγκτικό Συνέδριο

Για τα Χ.Ε. εφαρμογή έχουν οι διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 78 του ν.4446/2016 (Α' 240)

Άρθρο 15
Εξόφληση Χρηματικών Ενταλμάτων

1.α. Μετά την έκδοση του ΧΕ δίνεται από την αρμόδια για την εξόφληση του ΧΕ οργανική/υπηρεσιακή μονάδα της οικονομικής υπηρεσίας του Οργανισμού, εντολή μεταφοράς και πίστωσης λογαριασμού προς τη Διαχειρίστρια Τράπεζα για την εξόφληση του οικείου ΧΕ, με πίστωση του δηλωθέντος τραπεζικού λογαριασμού του δικαιούχου και χρέωση του τηρούμενου στην Τράπεζα λογαριασμού του Ο.Π.Ε.Κ.Α..
β. Σε περίπτωση οφειλών του δικαιούχου προς το Δημόσιο ή προς ασφαλιστικό φορέα διενεργείται αυτοδικαίως παρακράτηση και απόδοση οφειλών. Οι μεν οφειλές προς το Δημόσιο αποδίδονται στην οικεία ΔΟΥ, οι δε οφειλές προς τον ασφαλιστικό φορέα στον φορέα αυτό. Αν μετά τον συμψηφισμό απομένει υπόλοιπο της απαίτησης δίνεται εντολή μεταφοράς και πίστωσης λογαριασμού προς τη Διαχειρίστρια Τράπεζα. Μετά τον προαναφερόμενο συμψηφισμό τα χρηματικά εντάλματα δεν ακυρώνονται.
γ. Σε περίπτωση μη χορήγησης αποδεικτικού φορολογικής ενημερότητας ή βεβαίωσης οφειλής σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 26 του ν. 1882/1990 (Α' 43) και της ΠΟΛ.1274/2013 (Β' 3398), όπως ισχύουν, τα χρηματικά εντάλματα δεν εξοφλούνται.

2.α. Σε περίπτωση κατάσχεσης χρηματικής απαίτησης εις χείρας του Ο.Π.Ε.Κ. Α. ως τρίτου και σε περίπτωση εκχώρησης απαίτησης κατά του Δημοσίου, η πληρωμή του οικείου χρηματικού εντάλματος διενεργείται σύμφωνα με την παράγραφο 1 με πίστωση του τραπεζικού λογαριασμού του κατάσχοντος ή του υπέρ ου η εκχώρηση (εκδοχέα) κατά περίπτωση, τηρούμενης της παρ. 9 του άρθρου 26 του ν. 1882/1990, όπως ισχύει.
β. Κατασχέσεις και εκχωρήσεις δεν εκτελούνται εφόσον υπάρχουν οφειλές προς το Δημόσιο ή προς ασφαλιστικό φορέα.

3. Η απόδοση των κρατήσεων στους δικαιούχους διενεργείται είτε ανά ΧΕ είτε για περισσότερα ΧΕ με έκδοση ΧΕ και στη συνέχεια με εντολή μεταφοράς και πίστωσης λογαριασμού, με την οποία εξοφλείται το ΧΕ.

4. Η Διαχειρίστρια Τράπεζα για την πιστοποίηση της εκτέλεσης της εντολής μεταφοράς και πίστωσης λογαριασμού, αποστέλλει αρχεία επιβεβαίωσης.

5. Μετά τον έλεγχο, τα παραπάνω όργανα του Φορέα οφείλουν να ειδοποιήσουν το δικαιούχο του τίτλου πληρωμής, να προσέλθει ο ίδιος ή ο νόμιμος πληρεξούσιός του για την εξόφληση αυτού.
 
Άρθρο 16
Έσοδα

1. Έσοδα του προϋπολογισμού είναι τα ποσά που προβλέπεται να εισπραχθούν κατά κωδικό αριθμό στη διάρκεια του οικονομικού έτους, στο οποίο αναφέρεται ο προϋπολογισμός, ανεξάρτητα από τη χρονική περίοδο που προέρχονται.

2. Τα έσοδα λογιστικοποιούνται μόλις βεβαιωθούν, ανεξάρτητα από το χρόνο είσπραξής τους.
Το βέβαιο της ύπαρξης του εσόδου πρέπει να προκύπτει από σχετικό βεβαιωτικό τίτλο είτε αυτός αφορά τη βεβαίωση της είσπραξης εσόδου (π.χ. extrait) ή τη βεβαίωση της δημιουργίας της απαίτησης που απορρέει από το έσοδο με βάση έγγραφο του Οργανισμού (πχ. Πράξης επιβολής εισφορών) ή ακόμα έγγραφο του οφειλέτη που αποδέχεται οφειλή και κοινοποιεί την οφειλή του (π.χ. μισθοδοτικές καταστάσεις).

3. Βεβαιωμένες δικαστικές απαιτήσεις του Ο.Π.Ε.Κ.Α., από το Δημόσιο ή Ν.Π.Δ.Δ., Ν.Π.Ι.Δ. ή Φ.Κ.Α. ή από Φυσικά Πρόσωπα, επιβαρύνονται με τον νόμιμο τόκο και τόκο υπερημερίας από την ημερομηνία επίδοσης της αγωγής, εκτός εάν διαφορετικά ορίζεται από ειδικό νόμο.

Άρθρο 17
Είσπραξη Εσόδων και Επιστροφή ποσών αχρεωστήτως εισπραχθέντων

1. Η είσπραξη των εσόδων του Ο.Π.Ε.Κ.Α. ενεργείται δυνάμει νομίμων τίτλων, που εκδίδονται από τα αρμόδια όργανα είσπραξης του Ο.Π.Ε.Κ.Α.

2. Νόμιμοι τίτλοι βεβαίωσης και είσπραξης είναι τα παραστατικά στοιχεία που προβλέπονται από τις κείμενες διατάξεις και από τα οποία προκύπτει ο οφειλέτης του Ο.Π.Ε.Κ.Α., το είδος της οφειλής και το εισπρακτέο κατά οφειλέτη ποσό.

3. Οι εισφορές του Λογαριασμού Αγροτικής Εστίας εισπράττονται από τους υπόχρεους ασφαλισμένους στον ΕΦΚΑ μαζί με τις εισφορές για σύνταξη και περίθαλψη. Οι εισφορές αποδίδονται στον Ο.Π.Ε.Κ.Α. από τον ΕΦΚΑ ύστερα από σχετική εκκαθάριση.

4. Στις περιπτώσεις είσπραξης ποσών αχρεωστήτως, η επιστροφή αυτών γίνεται με αίτηση του δικαιούχου, με απόφαση του Προϊσταμένου της αρμόδιας Υπηρεσίας μετά από σχετική έκθεση εκκαθάρισης, που συντάσσεται από τις αρμόδιες υπηρεσίες που έκαναν την είσπραξη.

5. Εάν κατά την εκκαθάριση δεν διαπιστωθεί ληξιπρόθεσμη οφειλή του δικαιούχου, εκδίδεται χρηματικό ένταλμα από τις αρμόδιες υπηρεσίες και αποστέλλεται σχετική ειδοποίηση σ' αυτόν. Σε αντίθετη περίπτωση ενεργείται οίκοθεν συμψηφισμός από τον Οργανισμό.

6. Η επιστροφή των εισφορών του ΛΑΕ που έχουν εισπραχθεί αχρεωστήτως γίνεται από τον ΕΦΚΑ σύμφωνα με τα ισχύοντα για τις επιστροφές ασφαλιστικών εισφορών.

Άρθρο 18
Διαχείριση Βεβαιωμένων Εσόδων

1. Η μείωση των βεβαιωθέντων εσόδων του Ο.Π.Ε.Κ.Α. που προκύπτει με βάση διάταξη νόμου ή απόφαση αρμοδίου Δικαστηρίου ή Επιτροπής ή άλλης Διοικητικής Αρχής ενεργείται με απόφαση του Προϊσταμένου της αρμόδιας Διεύθυνσης, μετά από σχετική έκθεση εκκαθάρισης επιστροφών εσόδων, που συντάσσεται από τις αρμόδιες υπηρεσίες που έχουν εκδώσει το τίτλο, με τον οποίο βεβαιώθηκε το σχετικό ποσό.
Η έκθεση εκκαθάρισης Επιστροφής εσόδων περιλαμβάνει τα εξής στοιχεία:
α. Τον Τίτλο της αρμόδιας Διεύθυνσης του Ο.Π.Ε.Κ.Α. που τη συντάσσει.
β. Το είδος και το οικονομικό έτος του εσόδου που εκπίπτεται.
γ. Τον αύξοντα αριθμό της Έκθεσης.
δ. Το ονοματεπώνυμο και τη διεύθυνση του δικαιούχου.
ε. Τα ποσά της βεβαίωσης αυτών που αναλογούν και εκπίπτονται αναλυμένα σε κωδικούς αριθμούς εσόδων ή εκτός προϋπολογισμού λογαριασμούς.
στ. Την αιτία της έκπτωσης (αριθμός και ημερομηνία σχετικής απόφασης ή άλλο δικαιολογητικό).
ζ. Τον αριθμό και την ημερομηνία βεβαίωσης.
η. Τον αριθμό και την ημερομηνία του σχετικού γραμματίου είσπραξης.

2. Δικαιολογητικά για τη μείωση των βεβαιωθέντων εσόδων και τυχόν επιστροφής χρέους αποτελούν:
α. Η αίτηση του δικαιούχου,
β. Η έκθεση εκκαθάρισης επιστροφής εσόδων,
γ. Το πλήρες αντίγραφο της απόφασης και γενικά κάθε τίτλος, με τον οποίο θεμελιώνεται η επιστροφή, και
δ. Η απόδειξη πληρωμής του χρέους.

3. Εάν κατά την εκκαθάριση δεν διαπιστωθεί ληξιπρόθεσμο χρέος του δικαιούχου, εκδίδεται χρηματικό ένταλμα από τις αρμόδιες υπηρεσίες και αποστέλλεται σχετική ειδοποίηση σ' αυτόν. Σε αντίθετη περίπτωση ενεργείται οίκοθεν συμψηφισμός από τον Οργανισμό.

Άρθρο 19
Επιστροφή εσόδων Δημοσίου, Νομικών Προσώπων και Τρίτων.

1. Στις περιπτώσεις που από την εκκαθάριση προκύπτει υποχρέωση επιστροφής ποσών, γιατί εισπράχθηκαν αχρεωστήτως έσοδα υπέρ Δημοσίου, Νομικών Προσώπων και Τρίτων, η αρμόδια υπηρεσία του Οργανισμού καταβάλλει, με χρηματικό ένταλμα στο δικαιούχο το επιστρεφόμενο ποσό, μετά από απόφαση του Προϊσταμένου της Οικονομικής Υπηρεσίας του Ο.Π.Ε.Κ.Α. και ενημερώνει το αρμόδιο τμήμα να προβεί σε παρακράτηση του σχετικού ποσού από τις εισπράξεις του μήνα. Η παρακράτηση γίνεται με την έκδοση σχετικού παραστατικού (συμψηφιστικό).

2. Αν δεν υπάρχουν εισπράξεις υπέρ του Δημοσίου, Νομικών Προσώπων και Τρίτων, ο Ο.Π.Ε.Κ.Α. αποστέλλει σ' αυτά έγγραφο, στο οποίο αναγράφεται ο δικαιούχος, η αιτία και το ποσό επιστροφής με αντίγραφο έκθεσης εκκαθάρισης για την απ' ευθείας επιστροφή απ' αυτά του σχετικού ποσού στο δικαιούχο, ακολουθούμενης της διαδικασίας που ορίζεται στο άρθρο 17 του παρόντος κανονισμού.
 
Άρθρο 20
Συμψηφισμός Επιστρεφόμενων Ποσών

Στην περίπτωση στην οποία ο δικαιούχος κάποιου ποσού που επιστρέφεται είναι οφειλέτης του Ο.Π.Ε.Κ.Α. για χρέος ληξιπρόθεσμο, γίνεται συμψηφισμός των εν λόγω ποσών με απόφαση του Προϊστάμενου της αρμόδιας Υπηρεσίας, είτε μετά από πρόταση του οφειλέτη είτε οίκοθεν από τον Ο.Π.Ε.Κ.Α.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ΄
ΔΙΑΘΕΣΗ ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ

Άρθρο 21
Διάθεση πιστώσεων-Έκδοση Επιτροπικών Ενταλμάτων

1. Το Δ.Σ. του Ο.Π.Ε.Κ.Α., ως κύριος διατάκτης αυτού, διαθέτει τις αναγραφόμενες στο Προϋπολογισμό πιστώσεις, τις οποίες δύναται να μεταβιβάζει με επιτροπικά εντάλματα στα όργανα έγκρισης δαπανών (δευτερεύοντες διατάκτες) των Περιφερειακών Διευθύνσεων.
Τα καθήκοντα του διατάκτη είναι ασυμβίβαστα με τα καθήκοντα του Προϊσταμένου Οικονομικών Υπηρεσιών και του δημόσιου υπόλογου.

2. Η μεταβίβαση στους δευτερεύοντες διατάκτες των πιστώσεων που είναι αναγκαίες, ενεργείται με επιτροπικά εντάλματα με φροντίδα της Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών του Οργανισμού ύστερα από απόφαση του Δ.Σ. του Ο.Π.Ε.Κ.Α.

3. Στα Επιτροπικά εντάλματα αναγράφονται:
α. Ο αύξων αριθμός.
β. Το οικονομικό έτος.
γ. Ο τίτλος.
δ. Η περιφερειακή Διεύθυνση στην οποιά μεταβιβάζεται η πίστωση.
ε. Ο Κωδικός Αριθμός Εξόδου και η κατονομασία της πίστωσης που μεταβιβάζεται.
στ. Ο τόπος και ο χρόνος έκδοσης.
ζ. Οι υπογραφές των αρμοδίων οργάνων της Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών του Ο.Π.Ε.Κ.Α., που εκδίδει το επιτροπικό ένταλμα.

4. Τα Επιτροπικά εντάλματα συντάσσονται τουλάχιστον σε τριπλούν σε ειδικό έντυπο και υπογράφονται αρμόδια από τον Διοικητή του Ο.Π.Ε.Κ.Α., το Γενικό Διευθυντή Διοικητικής-Οικονομικής Υποστήριξης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, τον Προϊστάμενο της Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών και τον Προϊστάμενο του Τμήματος Προϋπολογισμού, Λογιστηρίου και Πληρωμής δαπανών.

5. Δεν απαιτείται διανεμητικός πίνακας όσες φορές η πίστωση που μεταβιβάζεται δεν κατανέμεται συγχρόνως σε περισσότερους από ένα δευτερεύοντα διατάκτη.

6. Αντίγραφα των επιτροπικών ενταλμάτων επισυνάπτονται στα παραστατικά του Απολογισμού, για τον κατασταλτικό έλεγχο, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.

Άρθρο 22
Υποχρεώσεις και ευθύνες Δευτερευόντων Διατακτών

1. Δευτερεύων διατάκτης είναι ο διατάκτης που αναλαμβάνει υποχρεώσεις σε βάρος πιστώσεων, οι οποίες τίθενται στη διάθεσή του κατ εντολή του κύριου Διατάκτη.

2. Οι δευτερεύοντες διατάκτες εκδίδουν, σε βάρος των πιστώσεων που τους μεταβιβάζονται, χρηματικά εντάλματα για πληρωμή των πιστωτών του Οργανισμού και τους καταλογίζεται κάθε υπέρβαση της πίστωσης.

3. Οι αλληλοδιαδοχικά μεταβιβαζόμενες πιστώσεις σε κάθε δευτερεύοντα διατάκτη, για το ίδιο οικονομικό έτος και για τον αυτό σκοπό αθροίζονται και αποτελούν μια και την αυτή πίστωση.

4. Μέσα στο πρώτο δεκαήμερο κάθε μήνα, οι δευτερεύοντες διατάκτες αποστέλλουν στην Οικονομική Διεύθυνση της Κεντρικής Υπηρεσίας του Ο.Π.Ε.Κ.Α. ιδιαίτερη κατάσταση με τις πιστώσεις που μεταβιβάστηκαν, τις υποχρεώσεις που αναλήφθηκαν και τα έξοδα που ενταλματοποιήθηκαν σε βάρος των πιστώσεων του προϋπολογισμού του Οργανισμού, με βάση τις εγγραφές που έγιναν στα οικεία βιβλία τον προηγούμενο μήνα.

5. Κάθε αριθμητικό λάθος που ήθελε διαπιστωθεί στα βιβλία των δευτερευόντων διατακτών, μετά την αποστολή της μηνιαίας κατάστασης στην Οικονομική Υπηρεσία της Κεντρικής Υπηρεσίας, διορθώνεται με ανάλογη εγγραφή, με ημερομηνία την ημέρα που διαπιστώθηκε και ενημερώνονται σχετικά οι αρμόδιες Υπηρεσίες.

6. Κάθε πίστωση που έχει μεταβιβαστεί σε δευτερεύοντες διατάκτες, εάν δεν ανακληθεί, ισχύει μέχρι τη λήξη του οικονομικού έτους.
Μετά τη λήξη οι πιστώσεις παύουν να είναι στη διάθεση των δευτερευόντων διατακτών και επανέρχονται αυτοδίκαια στη διάθεση του κύριου διατάκτη.

7. Ο δευτερεύων διατάκτης, μέσα στο πρώτο δεκαήμερο από τη λήξη του οικονομικού έτους, περιορίζει τις πιστώσεις που του μεταβιβάστηκαν με βάση το ύψος των πραγματοποιηθεισών δαπανών, με πράξη του στα οικεία βιβλία.
Στη συνέχεια αποστέλλει στην Κεντρική Οικονομική Υπηρεσία του Οργανισμού ετήσια απολογιστική κατάσταση, για να ενημερώσει τα οικεία βιβλία της.

8. Σε περίπτωση, που για οποιαδήποτε αιτία, δεν πρόκειται να γίνει χρήση ολόκληρης ή μέρους της πίστωσης που έχει μεταβιβαστεί, αυτή ανακαλείται πριν από τη λήξη του οικονομικού έτους από τον κύριο διατάκτη, είτε αυτεπάγγελτα, είτε με πρόταση του δευτερεύοντος διατάκτη, με έκδοση ανακλητικού επιτροπικού εντάλματος.

9. Τα ανακλητικά Επιτροπικά Εντάλματα συντάσσονται με ερυθρά γραφή και εκδίδονται με τον ίδιο τρόπο, όπως και τα επιτροπικά.

10. Ουδεμία μεταβολή των στοιχείων εκδοθέντος Επιτροπικού εντάλματος επιτρέπεται με διοικητική πράξη.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε΄
ΠΡΟΠΛΗΡΩΜΕΣ

Άρθρο 23
Εντάλματα Προπληρωμής

Η έκδοση ενταλμάτων προπληρωμής ρυθμίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 100 έως 104 του ν. 4270/2014, όπως ισχύει κάθε φορά.
 
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ΄
ΠΑΓΙΕΣ ΠΡΟΚΑΤΑΒΟΛΕΣ

Άρθρο 24
Πάγιες προκαταβολές

Η σύσταση και διαχείριση των παγίων προκαταβολών ρυθμίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 25 έως 29 του ν.δ. 496/1974, όπως ισχύει κάθε φορά.
Οι υπόλογοι διαχειριστές των πάγιων προκαταβολών ορίζονται με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Ο.Π.Ε.Κ.Α.
Πάγιες προκαταβολές, που έχουν συσταθεί μέχρι τη δημοσίευση της παρούσης, παύουν να ισχύουν.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ζ΄
ΥΠΟΛΟΓΟΙ ΕΥΘΥΝΕΣ ΚΑΤΑΛΟΓΙΣΜΟΙ

Άρθρο 25
Έννοια και Εποπτεία Υπολόγων

1. Υπόλογοι του Ο.Π.Ε.Κ.Α. είναι όλοι, όσοι διαχειρίζονται έστω και χωρίς νόμιμη εξουσιοδότηση χρήματα, αξίες ή υλικά που ανήκουν στον Ο.Π.Ε.Κ.Α.

2. Οι υπόλογοι του Ο.Π.Ε.Κ.Α. εποπτεύονται και ελέγχονται από το Δ.Σ. του Οργανισμού, τον Υπουργό Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, καθώς και από το Ελεγκτικό Συνέδριο.

3. Οι ειδικές διατάξεις, που αφορούν λογοδοσία ενώπιον του Ελεγκτικού Συνεδρίου υπολόγων Νομικών Προσώπων, έχουν ανάλογη εφαρμογή και στους υπολόγους του Ο.Π.Ε.Κ.Α.

Άρθρο 26
Ασυμβίβαστα Υπολόγων

Τα καθήκοντα του υπολόγου διαχειριστή χρημάτων, αξιών ή υλικού του Οργανισμού είναι ασυμβίβαστα με τα καθήκοντα του διατάκτη και του Προϊσταμένου της Οικονομικής  Υπηρεσίας.

Άρθρο 27
Έλεγχος Ταμειακού Υπολοίπου των Παγίων Προκαταβολών

1. Για την εξακρίβωση του ταμειακού υπολοίπου των παγίων προκαταβολών συντάσσεται πράξη, που υπογράφεται από τον Προϊστάμενο της Αρμοδίου Τμήματος στο οποίο υπάγεται η πάγια προκαταβολή και τον ταμία ή διαχειριστή.

2. Με απόφαση του Δ.Σ. του Ο.Π.Ε.Κ.Α., μπορεί να ορίζεται η συχνότητα του ελέγχου του ταμειακού υπολοίπου, ανάλογα με τον όγκο των συναλλαγών του Οργανισμού.

Άρθρο 28
Ελλείμματα Υπολόγου

1. Κάθε έλλειψη στη διαχείριση του υπολόγου χρημάτων, αξιών ή υλικού, που διαπιστώνεται με τη νόμιμη διαδικασία, αναπληρώνεται από τον υπόλογο μέσα σε 48 ώρες, διαφορετικά τίθεται εκτός διαχείρισης και καταλογίζεται η έλλειψη σε βάρος του με απόφαση του αρμοδίου οργάνου.
Επίσης έλλειμμα χαρακτηρίζεται και κάθε πληρωμή, που δεν ανάγεται στην αρμοδιότητα του υπολόγου.

2. Ελλείψεις χαρτοσήμου και λοιπών αξιών, με τα οποία εισπράττονται τυχόν τέλη ή δικαιώματα, καταλογίζονται σε χρήμα με βάση την τιμή διάθεσης.

3. Κάθε έλλειψη υλικού καταλογίζεται σε χρήμα με βάση την τρέχουσα τιμή του κατά το χρόνο καταλογισμού, η οποία προσδιορίζεται από Επιτροπή που συγκροτείται με απόφαση του Δ.Σ. του Οργανισμού.

4. Απαγορεύεται η ανάμειξη ξένων χρημάτων στη διαχείριση του υπολόγου και για κάθε χρηματικό πλεόνασμα που εμφανίζεται στη διαχείριση συνιστάται παρακαταθήκη, μέχρι να αποδειχθεί η αιτία αυτού.

5. Ως έλλειμμα θεωρείται και κάθε μη σύννομη πληρωμή.
Οι πληρωμές αυτές καταλογίζονται εξ ολοκλήρου σε βάρος των υπολόγων και των αχρεωστήτως λαβόντων.

6. Τα ποσά που καταβάλλονται στον Οργανισμό από τους υπολόγους επιστρέφονται σ' αυτούς, εφόσον εισπραχθούν αυτά και από τους αχρεωστήτως λαβόντες, κατόπιν αιτήσεως τους, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις για την είσπραξη των εσόδων του Οργανισμού.

Άρθρο 29
Καταλογισμοί

Μη νόμιμες δαπάνες που πληρώθηκαν με οποιονδήποτε τίτλο πληρωμής καταλογίζονται:
α. στον υπάλληλο που από δόλο ή βαρεία αμέλεια προέβη σε παράνομες πράξεις ή παραλείψεις ή συνέπραξε στην έκδοση αυτών ή στη μη τήρηση των νόμιμων διαδικασιών πραγματοποιήσεως της δαπάνης,
β. στον λαβόντα, εφόσον έχει συντελέσει υπαίτια στη μη νόμιμη πληρωμή και σε κάθε περίπτωση αχρεώστητης πληρωμής, ανεξάρτητα από υπαιτιότητα αυτού.
Αρμόδιο όργανο για τον καταλογισμό μη νόμιμων δαπανών είναι ο διατάκτης και τα κατά νόμο αρμόδια όργανα που έχουν διαπιστώσει την παράνομη πληρωμή και σε κάθε περίπτωση το Ελεγκτικό Συνέδριο.
Οι καταλογιστικές αποφάσεις πρέπει να είναι αιτιολογημένες και να κοινοποιούνται αμελλητί στον υπόχρεο και στο τμήμα εσόδων και είσπραξης αχρεωστήτως καταβληθέντων.
Οι ανωτέρω καταλογιστικές αποφάσεις προσβάλλονται με έφεση ενώπιον του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Τα καταλογιζόμενα ποσά εφόσον δεν καταβληθούν από τον υπόχρεο εισπράττονται κατά τις Διατάξεις του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων.
Για τον καταλογισμό και την είσπραξη αχρεωστήτως καταβληθεισών παροχών του Οργανισμού εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 45 του ν.4520/2018.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Η΄
ΒΙΒΛΙΑ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Άρθρο 30
Λογιστικά Βιβλία

1. Τα λογιστικά βιβλία που τηρούνται υποχρεωτικά από τον Ο.Π.Ε.Κ.Α. είναι τα εξής:
α. Βιβλίο Απογραφών και Ισολογισμών, στο οποίο καταχωρίζονται η απογραφή, η ανάλυση του απολογισμού της διαχείρισης και ο Πίνακας Χρηματογράφων και οι οικονομικές καταστάσεις που προβλέπονται από το άρθρο 1 του π.δ. 80/1997, όπως ισχύει κάθε φορά.
β. Συγκεντρωτικό Ημερολόγιο.
γ. Γενικό Καθολικό.
δ. Αναλυτικά Καθολικά.
ε. Αναλυτικά Ημερολόγια.
στ. Βιβλίο μηνιαίων Ισοζυγίων Γενικού και Αναλυτικών Καθολικών.
ζ. Βιβλίο Προϋπολογισμού.
η. Βιβλίο χρεογράφων.
θ. Βιβλίο Ταμείου.
ι. Μητρώο προσωπικού

2. Κάθε άλλο βιβλίο που προβλέπεται από τις ισχύουσες διατάξεις κάθε φορά.

3. Τα αναφερόμενα στις προηγούμενες παραγράφους βιβλία μπορεί να τηρούνται και κατά το σύστημα των κινητών φύλλων αλλά σε κάθε περίπτωση η τήρηση γίνεται μηχανογραφικά

4. Το βιβλίο Απογραφών και Ισολογισμών και το Συγκεντρωτικό Ημερολόγιο θεωρούνται και μονογράφονται, πριν από την έναρξη των εγγραφών, από την αρμόδια Διεύθυνση του Εποπτεύοντος Υπουργείου.

5. Τα υπόλοιπα λογιστικά βιβλία αριθμούνται πριν χρησιμοποιηθούν κατά σελίδα ή φύλλο και μονογράφονται κατά φύλλο από τον Προϊστάμενο της Διεύθυνσης Επιθεώρησης του Οργανισμού, στην τελευταία δε σελίδα των συντάσσεται πράξη θεώρησης στην οποία αναφέρεται ο αριθμός των σελίδων ή των φύλλων, από τα οποία αποτελείται το βιβλίο και ο σκοπός για τον οποίο χρησιμοποιούνται.

6. Την ανωτέρω θεώρηση μπορεί να φέρουν εκτός των υποχρεωτικών και τα λοιπά λογιστικά βιβλία και στοιχεία.

Άρθρο 31
Παραστατικά στοιχεία

1. Για κάθε είσπραξη, πληρωμή ή μεταβολή της περιουσιακής κατάστασης του Ο.Π.Ε.Κ.Α., έστω και λογιστική τακτοποίηση λογαριασμών απαιτείται η έκδοση παραστατικού διαχείρισης, το οποίο λαμβάνεται από αριθμημένα με αύξουσα αρίθμηση έντυπα.

2. Τα παραστατικά διαχείρισης διακρίνονται σε:
α. Γραμμάτια είσπραξης για τις εισπράξεις
β. Εντάλματα πληρωμής για τις πληρωμές και
γ. Δελτία Συμψηφισμού για τις μη ταμειακές εγγραφές.

3. Οι εγγραφές στα λογιστικά βιβλία στηρίζονται στα παραστατικά του παρόντος άρθρου, στα οποία αναγράφεται η αιτία έκδοσης και μνημονεύεται κάθε αναγκαίο στοιχείο, με βάση το οποίο ενεργείται η διαχειριστική πράξη.

4. Στην περίπτωση που τα δικαιολογητικά δεν συνοδεύουν τα εκδιδόμενα παραστατικά, αλλά τηρούνται σε ιδιαίτερο αρχείο, μνημονεύεται η ένδειξη παραπομπής σ' αυτά.

5. Τα παραστατικά διαχείρισης υπογράφονται από όργανα που ορίζονται με απόφαση του Δ.Σ του Οργανισμού.

6. Για ομοειδείς εισπράξεις ή πληρωμές μπορεί να εκδίδεται ένα παραστατικό στοιχείο.
 
7. Επιτρέπεται με απόφαση του Δ.Σ του Οργανισμού, μετά από έγκριση του Εποπτεύοντος Υπουργού, η καθιέρωση δύο ή περισσοτέρων σειρών ενταλμάτων πληρωμής, γραμματίων είσπραξης ή δελτίων συμψηφισμού για την πραγματοποίηση των κάθε είδους εισπράξεων και πληρωμών.

8. Κατ' εξαίρεση, επιτρέπεται, προκειμένου για ομοειδείς πληρωμές (Παροχών, αποδοχών προσωπικού, αποζημίωσης Συλλογικών Οργάνων και λοιπών Επιτροπών) η πληρωμή με βάση αποδείξεις ή καταστάσεις, που είναι νόμιμα θεωρημένες, με την προϋπόθεση ότι στο τέλος της ημέρας συντάσσεται συγκεντρωτική κατάσταση των πληρωμών που έγιναν και εκδίδεται σχετικό παραστατικό.

9. Όταν η είσπραξη των εσόδων ενεργείται μέσω Τράπεζας ή άλλων Πιστωτικών Οργανισμών, Δημοσίων Ταμείων ή άλλων Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου, αποδεικτικό πληρωμής για τον καταβάλλοντα αποτελεί ο καθορισμένος τίτλος, βάσει του οποίου ενεργείται η είσπραξη.
Οι εισπράξεις αυτές του Ο.Π.Ε.Κ.Α. καταχωρίζονται ως έσοδά του στα βιβλία, με βάση τις έγγραφες αναγγελίες του ενεργήσαντος την είσπραξη.

Άρθρο 32
Είδη και Περιεχόμενο Ενταλμάτων Πληρωμής

1. Τα εντάλματα πληρωμής ανάλογα με το σκοπό για τον οποίο εκδίδονται διακρίνονται σε:
α. Τακτικά Εντάλματα Πληρωμής
β. Εντάλματα Προπληρωμής
γ. Εντάλματα Παγίας Προκαταβολής

2. Στα τακτικά εντάλματα πληρωμής ή χρηματικά εντάλματα αναγράφονται:
α. Ο αύξων αριθμός του εντάλματος και ο σχετικός αριθμός πρωτοκόλλου του εγγράφου, που συνοδεύει τα δικαιολογητικά.
β. Το οικονομικό έτος.
γ. Ο Κωδικός Αριθμός του εξόδου, τον οποίο βαρύνει η δαπάνη.
δ. Ο λογαριασμός σε βάρος του οποίου εκδίδεται.
ε. Ο αύξων αριθμός της αναληφθείσης υποχρέωσης.
στ. Ο αριθμός και η χρονολογία έκδοσης της οικείας απόφασης του Δ.Σ του Ο.Π.Ε.Κ.Α. για την εκτέλεση της δαπάνης.
ζ. Το πληρωτέο ποσό ολογράφως και αριθμητικώς. 
η. Το ονοματεπώνυμο του δικαιούχου και κάθε άλλο στοιχείο που προσδιορίζει την ταυτότητά του, προκειμένου δε για Νομικό Πρόσωπο, ο ακριβής τίτλος και η έδρα αυτού.
θ. Η Τράπεζα ή ο Πιστωτικός Οργανισμός ή η Υπηρεσία του Ο.Π.Ε.Κ.Α. που θα ενεργήσει την πληρωμή.
ι. Ο τόπος και ο χρόνος έκδοσης.
ια. Οι υπογραφές των αρμοδίων, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, οργάνων.

3. Στο κάτω μέρος των χρηματικών ενταλμάτων αναλύεται η δαπάνη με την αναγραφή του πληρωτέου στο δικαιούχο ποσού και των κρατήσεων υπέρ του Δημοσίου και τρίτων.
 
4. Στα χρηματικά εντάλματα προπληρωμής αναγράφονται τα στοιχεία που αναφέρονται στην παρ. 2 του παρόντος, καθώς και η προθεσμία απόδοσης του λογαριασμού.

5. Στα χρηματικά εντάλματα χορήγησης πάγιας προκαταβολής του Ο.Π.Ε.Κ.Α. αναγράφονται τα εξής στοιχεία:
α. Ο τίτλος του Οργανισμού.
β. Ο αριθμός του εντάλματος και ο σχετικός αριθμός της απόφασης για τη σύσταση της παγίας προκαταβολής.
γ. Το οικονομικό έτος.
δ. Ο εκτός προϋπολογισμού λογαριασμός "Πάγιες Προκαταβολές", σε βάρος του οποίου εκδίδονται.
ε. Το ονοματεπώνυμο του διαχειριστή της παγίας προκαταβολής και κάθε άλλο στοιχείο προσδιοριστικό της ταυτότητός του.
στ. Το πληρωτέο ποσό ολογράφως και αριθμητικά.
ζ. Η αιτιολογία της πληρωμής.
η. Ο τόπος και το χρόνος έκδοσης τους.
θ. Οι υπογραφές των αρμοδίων οργάνων.

Άρθρο 33
Αποδεικτικά Εισπράξεως

1. Τα αρμόδια για την είσπραξη των εσόδων του Ο.Π.Ε.Κ.Α. όργανα εκδίδουν αποδεικτικό είσπραξης όπου απαιτείται.

2. Τα αποδεικτικά (γραμμάτια) είσπραξης κάθε τύπου περιέχουν:
α. Τον τίτλο του Ο.Π.Ε.Κ.Α. και το ονοματεπώνυμο του εκδότη.
β. Την διάκριση αυτών σε Α ή Β.
γ. Το ονοματεπώνυμο του οφειλέτη.
δ. Την αιτία της οφειλής, το οικονομικό έτος, στο οποίο ανήκει αυτή, τα στοιχεία βεβαίωσης, τον οικείο Κωδικό Αριθμό Εσόδου του Προϋπολογισμού ή τον εκτός προϋπολογισμού λογαριασμό και το ποσό που εισπράττεται, κατ' είδος εσόδου αριθμητικά, το σύνολο αριθμητικά και ολογράφως.
ε. Τη χρονολογία έκδοσης.
στ. Τις υπογραφές των αρμοδίων για την είσπραξη οργάνων.
ζ. Την υπογραφή του καταθέτη.

Άρθρο 34
Δικαιολογητικά στοιχεία έκδοσης αποδεικτικού είσπραξης (Γραμματίου Είσπραξης)

Δικαιολογητικά στοιχεία για την έκδοση αποδεικτικού είσπραξης  αποτελούν:
1. Οι διατάξεις νόμων.
2. Οι τίτλοι βεβαίωσης που προβλέπονται από την ισχύουσα νομοθεσία.
3. Οι οριστικές και τελεσίδικες αποφάσεις των πολιτικών, ποινικών και διοικητικών δικαστηρίων.
4. Οι αποφάσεις των πειθαρχικών συμβουλίων.
5. Οι καταλογιστικές αποφάσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
6. Κάθε άλλος τίτλος ή έγγραφο, που με την έκδοσή του δημιουργεί απαίτηση για τον Ο.Π.Ε.Κ.Α.
 
Άρθρο 35
Τύπος και περιεχόμενο τίτλου βεβαίωσης

1. Οι τίτλοι βεβαίωσης εκδίδονται από τα αρμόδια όργανα του Ο.Π.Ε.Κ.Α., χωριστά για κάθε οφειλέτη με βάση την οφειλή του από τις συγκεντρωτικές βεβαιωτικές καταστάσεις ή τις πράξεις καταλογισμού παροχών, προσθέτων τελών ή άλλων επιβαρύνσεων.

2. Τα στοιχεία που πρέπει να περιλαμβάνουν απαραίτητα οι ως άνω τίτλοι είναι τα εξής:
α. Το ύψος του οφειλόμενου ποσού αριθμητικώς και ολογράφως.
β. Οι τυχόν πρόσθετες επιβαρύνσεις.
γ. Η αιτιολογία της οφειλής.
δ. Η χρονική περίοδος, στην οποία ανάγεται η οφειλή.
ε. Το επώνυμο, όνομα, πατρώνυμο, ο αριθμός μητρώου, ο αριθμός φορολογικού μητρώου, το επάγγελμα, η ακριβής διεύθυνση του επαγγέλματος και της κατοικίας του οφειλέτη και αν πρόκειται για εταιρείες η επωνυμία τους, η έδρα τους και τα φυσικά πρόσωπα, που είναι
υπόχρεα, με τις διευθύνσεις τους.
στ. Οι υπογραφές των αρμοδίων οργάνων καθώς και η υπηρεσιακή σφραγίδα του Οργανισμού.

3. Κάθε τίτλος εκδίδεται σε τρία αντίτυπα, μεταξύ των οποίων και το πρωτότυπο.

Άρθρο 36
Μητρώο Παγίων Περιουσιακών Στοιχείων

1. Για τη διαχειριστική και λογιστική παρακολούθηση της αξίας κτήσεως και των αποσβέσεων κάθε πάγιου περιουσιακού στοιχείου τηρείται υποχρεωτικά Μητρώο Παγίων Στοιχείων, το οποίο αποτελεί την τελευταία ανάλυση των λογαριασμών των στοιχείων αυτών.

2. Για την τήρηση του Μητρώου Παγίων Περιουσιακών Στοιχείων του Ο.Π.Ε.Κ.Α. εφαρμόζεται το Κλαδικό Λογιστικό Σχέδιο των Φ.Κ.Α., όπως ισχύει κάθε φορά.

Άρθρο 37
Εγγραφές στα βιβλία και αποδεικτική ισχύς αυτών

1. Οι εγγραφές στα λογιστικά βιβλία της παρ. 1 του άρθρου 30 στηρίζονται πάντοτε σε αποδεικτικά έγγραφα και αριθμημένα λογιστικά στοιχεία.

2. Τα θεωρημένα και τηρούμενα από τον Οργανισμό βιβλία είναι δημόσια έγγραφα με πλήρη αποδεικτική ισχύ υπέρ αυτών, το δε κύρος των στοιχείων τους δεν μπορεί να αμφισβητηθεί, εκτός εάν κριθούν ανεπαρκή ή ανακριβή μετά από έλεγχο των αρμοδίων οργάνων.

3. Απόσπασμα των βιβλίων αυτών υπογεγραμμένο από τον προϊστάμενο της αρμόδιας υπηρεσίας του Ο.Π.Ε.Κ.Α. ή το εξουσιοδοτημένο για το σκοπό αυτό όργανο, αποτελεί πλήρη απόδειξη ενώπιον των δικαστηρίων και κάθε άλλης Αρχής.

Άρθρο 38
Εξόφληση τίτλων πληρωμής από δικαιούχους που δεν μπορούν να υπογράψουν

1. Το όριο πληρωμής σε δικαιούχους, που δεν μπορούν για οποιονδήποτε λόγο να υπογράψουν την πράξη εξόφλησης (ΑΜΕΑ, αγράμματοι κ.λπ.), καθορίζεται από τις ισχύουσες διατάξεις. Η εξόφληση των ανωτέρω περιπτώσεων γίνεται παρουσία μαρτύρων.

2. Προκειμένου για ποσό ανώτερο του πιο πάνω ορίου, η εξόφληση των τίτλων πληρωμής γίνεται με συμβολαιογραφική πράξη.

3. Κατ' εξαίρεση επιτρέπεται, με παρουσία μαρτύρων, η εξόφληση τίτλων πληρωμής πέρα του οριζόμενου στην παρ. 1 ποσού στις περιπτώσεις καταβολής αποδοχών, συντάξεων.

4. Όπου στο παρόν άρθρο γίνεται μνεία για μάρτυρες, νοείται η ενώπιον του αρμοδίου κατά περίπτωση οργάνου εξόφλησης του τίτλου πληρωμής με δύο μάρτυρες. Στην εξοφλητική απόδειξη και έναντι της υπογραφής των μαρτύρων σημειώνονται τα στοιχεία της αστυνομικής ταυτότητας και αναγράφονται ευκρινώς και ολογράφως το ονοματεπώνυμο αυτών.

Άρθρο 39
Αντικατάσταση απολεσθέντων παραστατικών διαχείρισης

1. Σε περίπτωση απώλειας πρωτοτύπων δικαιολογητικών του Κ.Φ.Α.Σ. πριν ενταλματοποιηθούν τα φωτοαντίγραφα αποτελούν νόμιμα δικαιολογητικά εκκαθάρισης της δαπάνης εφόσον είναι θεωρημένα από την αρμόδια δημόσια αρχή, συνοδεύονται από δήλωση του εκδότη για την ακρίβεια του περιεχομένου τους, καθώς και σχετική Ε.Δ.Ε. του Τμήματος Εσωτερικού Ελέγχου της Διεύθυνσης Επιθεώρησης και Ελέγχου του Ο.Π.Ε.Κ.Α. σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία από την οποία να προκύπτει υπαιτιότητα των υπηρεσιών του Ο.Π.Ε.Κ.Α. ή των Ελληνικών Ταχυδρομείων για την απώλεια των πρωτοτύπων.

2. Για την πληρωμή της απαίτησης αυτής απαιτείται έγκριση από τον Υπουργό Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.

3. Προκειμένου για απώλεια χρηματικών ενταλμάτων ή άλλων τίτλων πληρωμής που έχουν εξοφληθεί, ύστερα από διαπίστωση της Ε.Δ.Ε. του Τμήματος Εσωτερικού Ελέγχου της Διεύθυνσης Επιθεώρησης και Ελέγχου του Ο.Π.Ε.Κ.Α., εκδίδεται αντίγραφο από το αρμόδιο όργανο για υπηρεσιακή και μόνο χρήση.

4. Στην περίπτωση απώλειας ή καταστροφής από ανωτέρα βία δικαιολογητικών πριν ενταλματοποιηθούν οι δαπάνες από την εκτέλεση προμηθειών ή εργασιών, για τις οποίες δεν ήταν κατά νόμο υποχρεωτική η σύναψη συμφωνητικού, για την εκκαθάριση και πληρωμή των οφειλών αυτών ορίζονται τα παρακάτω δικαιολογητικά:
α) Αίτηση του δικαιούχου, συνοδευόμενη με κάθε τυχόν στοιχείο που ευρίσκεται στα χέρια του, στην οποία θα αναγράφεται με λεπτομέρεια η αιτία και το ποσό της απαίτησής του.
β) Πόρισμα Ένορκης Διοικητικής Εξέτασης του Τμήματος Εσωτερικού Ελέγχου της Διεύθυνσης Επιθεώρησης και Ελέγχου του Ο.Π.Ε.Κ.Α., σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, από το οποίο να προκύπτει σαφώς η υπάρχουσα κατά του Ο.Π.Ε.Κ.Α. απαίτηση, η αδυναμία απόδειξης της από επίσημα, σύμφωνα με το νόμο, στοιχεία απόδειξης, το ονοματεπώνυμο του δικαιούχου και το ποσό αυτής.
γ) Απόφαση του Δ.Σ. του Ο.Π.Ε.Κ.Α., η οποία έχει εγκριθεί από τον Υπουργό Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, για αναγνώριση της απαίτησης και έγκριση της πληρωμής της.

Άρθρο 40
Διαχειριστικά Αρχεία

1. Στις αρμόδιες Υπηρεσίες τηρείται αρχείο δικαιολογητικών διαχείρισης, που περιλαμβάνει τα πρωτότυπα των παραστατικών όλης της διαχείρισης και τα κλεισμένα λογιστικά βιβλία.

2. Οι υπηρεσίες που είναι αρμόδιες για την έκδοση εντολών πληρωμής δαπανών ή παροχών, τηρούν ιδιαίτερο αρχείο των δικαιολογητικών για τις εντελλόμενες πληρωμές.

3. Όλα τα στοιχεία της διαχείρισης καθώς και τα δικαιολογητικά ενταλμάτων πληρωμής, τα οποία έχουν υποστεί προληπτικό έλεγχο, φυλάσσονται επί δεκαετία από τη λήξη του οικονομικού έτους στο οποίο αφορούν, εφόσον μέσα στο χρόνο αυτό έχει αποφανθεί ο επίτροπος ή το Ελεγκτικό Συνέδριο, διαφορετικά για μια εικοσαετία. Σε καμία περίπτωση όμως δεν επιτρέπεται η καταστροφή ή η εκποίηση τους, όσο χρόνο εκκρεμεί η σχετική υπόθεση ενώπιον των Δικαστηρίων και πριν περάσει η προθεσμία για την άσκηση ενδίκων μέσων, όταν
συντρέχει τέτοια περίπτωση.

4. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις επιτρέπεται και πριν από την πάροδο των ανωτέρω προθεσμιών η καταστροφή των ελεγχθέντων από το Ελεγκτικό Συνέδριο δικαιολογητικών ενταλμάτων πληρωμής, καθώς και των δικαιολογητικών όλης της διαχείρισης, σύμφωνα με τα οριζόμενα σε ειδικά αιτιολογημένη απόφαση της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Θ΄
ΛΟΓΙΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ

Άρθρο 41
Λογιστικό Σύστημα

1. Τα Λογιστικά βιβλία του Ο.Π.Ε.Κ.Α. τηρούνται με βάση τις διατάξεις της παρούσης κατά τη διπλογραφική μέθοδο και κατά σύστημα συγκεντρωτικό, σύμφωνα με τις αρχές της λογιστικής επιστήμης.

2. Για την τήρηση των λογιστικών βιβλίων ο Ο.Π.Ε.Κ.Α. υποχρεούται να εφαρμόζει το Λογιστικό Σχέδιο για τους Φ.Κ.Α., όπως ισχύει κάθε φορά.

Άρθρο 42
Κατάρτιση Απολογισμού

1. Οι αρμόδιες Υπηρεσίες του Ο.Π.Ε.Κ.Α. μέσα στο πρώτο τετράμηνο του επόμενου οικονομικού έτους καταρτίζουν τον Απολογισμό Εσόδων και Εξόδων του προηγούμενου οικονομικού έτους για κάθε αυτοτελή λογαριασμό ήτοι το Λογαριασμό Προνοιακών Παροχών και Κοινωνικών Υπηρεσιών του ν. 4520/2018 και τον Λ.Α.Ε. του ν. 3050/2002.

2. Ο Απολογισμός Εσόδων και Εξόδων κάθε οικονομικού έτους απεικονίζει τα αποτελέσματα της εκτέλεσης του προϋπολογισμού του αντίστοιχου οικονομικού έτους.
Ειδικότερα εμφανίζει κατά στήλες και με την ίδια σειρά των λογαριασμών του προϋπολογισμού:
α) Τα αρχικά προϋπολογισθέντα έσοδα και έξοδα.
β) Τις συμπληρώσεις και τροποποιήσεις που έγιναν μεταγενέστερα.
γ) Τα πραγματοποιηθέντα έσοδα και έξοδα.
δ) Τα επί πλέον ή επί έλαττον πραγματοποιηθέντα έσοδα και έξοδα.
ε) Το πλεόνασμα ή έλλειμμα.

3. Μέχρι τέλους Απριλίου του επόμενου, από το έτος αναφοράς οικονομικού έτους οι Απολογισμοί συνοδευόμενοι από αναλυτική έκθεση υποβάλλονται για έγκριση στο Δ.Σ. του Ο.Π.Ε.Κ.Α. και στη συνέχεια το αργότερο μέχρι τέλους Ιουνίου στον αρμόδιο Υπουργό για έγκριση. Ο απολογισμός του Λ.Α.Ε. πριν υποβληθεί για έγκριση στο Δ.Σ του Ο.Π.Ε.Κ.Α. εγκρίνεται από την προβλεπόμενη Διαχειριστική Επιτροπή.

Άρθρο 43
Απογραφή

1. Στο τέλος της διαχειριστικής περιόδου και μέσα στις προθεσμίες κατάρτισης του Ισολογισμού ο Ο.Π.Ε.Κ.Α. προβαίνει σε λεπτομερή καταμέτρηση, καταγραφή και αποτίμηση στο βιβλίο Απογραφών και Ισολογισμών όλων των στοιχείων της περιουσίας του, τα οποία υπάρχουν την τελευταία ημέρα της διαχειριστικής περιόδου.

2. Στην έννοια του όρου περιουσία περιλαμβάνονται:
α. το σύνολο των στοιχείων του ενεργητικού του Ο.Π.Ε.Κ.Α., τα οποία έχουν σχέση με την άσκηση των δραστηριοτήτων του, όπως είναι τα πάγια περιουσιακά στοιχεία (ακίνητα, μηχανήματα), απαιτήσεις, καταθέσεις κ.λπ.
β. το σύνολο των στοιχείων του παθητικού, όπως είναι οι υποχρεώσεις, εντάλματα πληρωμής κ.λπ. και
γ. το σύνολο των στοιχείων της καθαρής περιουσίας, όπως είναι το Κεφάλαιο και τα Αποθεματικά.

3. Στο τέλος της απογραφής των περιουσιακών στοιχείων του Ο.Π.Ε.Κ.Α. καταχωρούνται και τα περιουσιακά στοιχεία κυριότητας τρίτων, που βρίσκονται στις υπηρεσίες του Ο.Π.Ε.Κ.Α. κατά τη λήξη της διαχειριστικής περιόδου για φύλαξη, χρήση, ενέχυρο κ.λπ.

4. Η απογραφή διενεργείται από τριμελή Επιτροπή, η οποία συγκροτείται με απόφαση του Δ.Σ. του Ο.Π.Ε.Κ.Α. και η οποία προβαίνει στην καταμέτρηση, καταγραφή και αποτίμηση όλων των περιουσιακών στοιχείων του Ο.Π.Ε.Κ.Α. προκειμένου να διαπιστώσει την ύπαρξη και συμφωνία αυτών με τα δεδομένα των λογιστικών βιβλίων και συντάσσει πρακτικό σε δύο αντίγραφα, το οποίο υπογράφεται από τα μέλη της επιτροπής και τους υπολόγους διαχειριστές.

5. Η κατάρτιση της απογραφής περιλαμβάνει δύο στάδια ενεργείας:
α. Την ποσοτική καταμέτρηση και καταγραφή των περιουσιακών στοιχείων και
β. Την αποτίμηση της αξίας των.

6. Στις περιπτώσεις που διαπιστώνεται έλλειμμα ή πλεόνασμα, εφαρμόζονται ανάλογα οι διατάξεις του άρθρου 28.
 
7. Η ποσοτική καταμέτρηση των πάγιων περιουσιακών στοιχείων και αποθεμάτων και η καταγραφή τους στο βιβλίο απογραφών και ισολογισμών γίνεται διακεκριμένα για κάθε χώρο. Η καταχώρηση στο ανωτέρω βιβλίο περιλαμβάνει το είδος, τη μονάδα μέτρησης, την ποσότητα και μέχρι την ημερομηνία σύνταξης του Ισολογισμού καταχωρείται η κατά μονάδα αξία, στην οποία αποτιμήθηκε κάθε είδος, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 44, καθώς και η συνολική τους αξία.

8. Για κάθε πάγιο περιουσιακό στοιχείο αναγράφονται στο βιβλίο απογραφών τουλάχιστον:
α. Η αξία κτήσης ή το κόστος ιδιοκατασκευής του προσαυξημένο με τις δαπάνες επεκτάσεων ή προσθηκών και βελτιώσεων.
β. Οι αποσβέσεις του
γ. Η αναπόσβεστη αξία του
Σε περίπτωση ολοσχερούς απόσβεσης πάγιου περιουσιακού στοιχείου διατηρείται στην απογραφή αναπόσβεστη αξία ενός λεπτού (0,01) €, όταν το περιουσιακό αυτό στοιχείο εξακολουθεί να παραμένει στην κυριότητα του Ο.Π.Ε.Κ.Α.

9. Για τα έπιπλα και λοιπό εξοπλισμό μπορεί να αναγράφεται στο βιβλίο απογραφών, κατά συντελεστή αποσβέσεων, το συνολικό ποσό της αξίας κτήσης τους, οι αποσβέσεις και η αναπόσβεστη αξία τους.

10. Για τα λοιπά περιουσιακά στοιχεία, τα οποία παρακολουθούνται με περιληπτικούς-γενικούς λογαριασμούς, μπορεί να καταχωρούνται στο βιβλίο απογραφών τα υπόλοιπα μόνο των οικείων λογαριασμών, εφόσον καταχωρείται ανάλυση κάθε λογαριασμού σε καταστάσεις ή σε ισοζύγια.
Ειδικότερα για τις μετοχές, τις ομολογίες και τα λοιπά χρεόγραφα καταχωρείται για κάθε είδος η ποσότητα, η αξία κτήσης και η τρέχουσα αξία.

Άρθρο 44
Αποτίμηση Στοιχείων Απογραφής

1. Τα ποσά των ετησίων οικονομικών καταστάσεων πρέπει να προκύπτουν από ποσά, που έχουν αποτιμηθεί σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου αυτού.
Η αποτίμηση γίνεται με βάση την αρχή της τιμής κτήσης και των πιο κάτω γενικών αρχών.
α. Οι μέθοδοι αποτίμησης εφαρμόζονται πάγια χωρίς μεταβολές από χρήση σε χρήση.
β. Λογίζονται οι απαραίτητες αποσβέσεις και προβλέψεις, ανεξάρτητα από το αν κατά τη χρήση προκύπτει καθαρό κέρδος ή ζημία.
γ. Τα έσοδα και τα έξοδα που αφορούν στη χρήση λογίζονται σ' αυτή ανεξάρτητα από το χρόνο της είσπραξης ή της πληρωμής τους.
δ. Τα στοιχεία των λογαριασμών του ενεργητικού και του παθητικού αποτιμώνται χωριστά και όπως ορίζεται στις επόμενες παραγράφους.
ε. Τα ποσά ανοίγματος των λογαριασμών της χρήσης συμφωνούν απόλυτα με τον Ισολογισμό κλεισίματος της προηγούμενης χρήσης.

2.α. Τα ενσώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία αποτιμώνται στην αξία της τιμής κτήσης ή του κόστους ιδιοκατασκευής τους ή στην αναπροσαρμοσμένη αξία.
Η αξία αυτή προσαυξάνεται με τις δαπάνες προσθηκών ή επεκτάσεων και βελτιώσεων και μειώνεται με τις αποσβέσεις που προβλέπονται.
β. Τιμή κτήσης των ακινήτων είναι η τιμολογιακή αξία που αναγράφεται στο συμβόλαιο αγοράς. Τα έξοδα κτήσης των ακινήτων, όπως είναι οι φόροι μεταβίβασης, τα συμβολαιογραφικά και μεσιτικά έξοδα και αμοιβές μελετητών και δικηγόρων, δεν περιλαμβάνονται στην τιμή κτήσης των στοιχείων αυτών.
γ. Η απόσβεση του κάθε στοιχείου ενεργείται συστηματικά και ομοιόμορφα μέσα στις χρήσεις της πιθανολογούμενης διάρκειας λειτουργικής χρησιμοποίησής του και σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 45.

3.α. Με την επιφύλαξη της περ. γ', οι συμμετοχές και τα χρεόγραφα καθώς και οι μετοχές ανώνυμων εταιρειών και οι πάσης φύσεως τίτλοι χρεογράφων με χαρακτήρα ακινητοποιήσεων αποτιμώνται στην τρέχουσα τιμή και αυτή θεωρείται για τη νέα χρήση σαν τιμή κτήσης.
β. Για την εφαρμογή της διάταξης αυτής, ως τρέχουσα τιμή θεωρείται:
- Για τους εισηγμένους στο χρηματιστήριο τίτλους (μετοχές, ομολογίες κ.λπ.), ο μέσος όρος της χρηματιστηριακής τιμής τους κατά τον τελευταίο μήνα της χρήσης.
- Για τις μετοχές Ανωνύμων Εταιρειών, που δεν είναι εισηγμένες στο χρηματιστήριο, η εσωτερική λογιστική αξία των μετοχών, όπως προκύπτει από το δημοσιευμένο τελευταίο ισολογισμό της εταιρείας.
- Για τους λοιπούς, εκτός από τις μετοχές, τίτλους που δεν έχουν εισαχθεί στο χρηματιστήριο, η τιμή κτήσης τους.
- Για τα μερίδια Αμοιβαίων Κεφαλαίων, ο μέσος όρος της καθαράς τιμής τους κατά τον τελευταίο μήνα της χρήσης.
γ. Τα έντοκα γραμμάτια Δημοσίου, τα ομόλογα Δημοσίου, τα ομόλογα Τραπεζών και τα ομολογιακά δάνεια αποτιμώνται στην κατ' είδος παρούσα αξία τους κατά την ημέρα κλεισίματος του Ισολογισμού.
Η αξία αυτή προσδιορίζεται με βάση το ετήσιο επιτόκιο του κάθε χρεογράφου ή τίτλου.

4.α. Τα αποθέματα που προέρχονται από αγορές αποτιμώνται, χωριστά για κάθε είδος, στην τιμή κτήσης.
β. Η τιμή κτήσης υπολογίζεται με τη μέθοδο του μέσου σταθμικού κόστους και εφαρμόζεται πάγια από χρήση σε χρήση.

5.α. Οι απαιτήσεις αποτιμώνται αναλυτικά με την αξία, με την οποία εμφανίζονται στους λογαριασμούς του Ο.Π.Ε.Κ.Α. και ακόμη με τυχόν επιβαρύνσεις (πρόσθετα τέλη, τόκοι κ.λπ.).
β. Οι απαιτήσεις που είναι ανεπίδεκτες είσπραξης διαγράφονται ολοσχερώς, όπως ορίζεται από τις σχετικές διατάξεις του παρόντος, ενώ οι επισφαλείς απαιτήσεις απεικονίζονται στον Ισολογισμό με την αξία, με την οποία εμφανίζονται στους λογαριασμούς του Ο.Π.Ε.Κ.Α. και ακόμη με τυχόν επιβαρύνσεις (πρόσθετα τέλη, τόκοι κ.λπ.).

6. Οι υποχρεώσεις αποτιμώνται με την αξία των οφειλών, προστιθέμενων και των τυχόν επιβαρύνσεων.

Άρθρο 45
Αποσβέσεις

1. Στα πάγια περιουσιακά στοιχεία του Ο.Π.Ε.Κ.Α.. ενεργούνται κατά τη σύνταξη του Ισολογισμού αποσβέσεις που υπολογίζονται σε ποσοστά επί τοις εκατό στην αξία των παγίων περιουσιακών στοιχείων κατά το χρόνο κτήσης τους ή στην αξία κόστους κατασκευής προσαυξημένη με τις επεκτάσεις, προσθήκες και βελτιώσεις.
Σε περίπτωση αναπροσαρμογής τους η αξία κτήσης τους θεωρείται η προσαρμοσμένη.

2. Δεν επιτρέπεται απόσβεση των γηπέδων και οικοπέδων. Προκειμένου για ακίνητα η απόσβεση ενεργείται μόνο στην αξία των κτισμάτων, και όχι του οικοπέδου. Η αξία των κτισμάτων προσδιορίζεται από την αρμόδια Υπηρεσία του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.

3. Οι αποσβέσεις είναι υποχρεωτικές, υπολογίζονται και για τα πάγια που είναι εκτός λειτουργίας.

4. Οι ενεργούμενες αποσβέσεις δεν μπορεί να υπερβούν την αξία κτήσης ή την προσαρμοσμένη αξία του αποσβεστέου στοιχείου.

5. Οι αποσβέσεις ενεργούνται κατά τη μέθοδο της σταθεράς απόσβεσης και τον έμμεσο πάντοτε τρόπο, πλην όμως η αναγραφή τους στον Ισολογισμό γίνεται σε μείωση της αρχικής αξίας των παγίων στοιχείων.

6. Οι συντελεστές απόσβεσης που καθορίζονται στο άρθρο 46, εφαρμόζονται αναλογικά από το πρώτο οικονομικό έτος του Ο.Π.Ε.Κ.Α.

7. Τα ολοσχερώς αποσβεσμένα πάγια στοιχεία, που βρίσκονται στην κατοχή του Ο.Π.Ε.Κ.Α., εμφανίζονται λογιστικά με 0,01 €.

Άρθρο 46
Συντελεστές Αποσβέσεων

1. Οι συντελεστές αποσβέσεων παγίων περιουσιακών στοιχείων του Ο.Π.Ε.Κ.Α. καθορίζονται σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία

2. Τα ανωτέρω καθοριζόμενα ποσοστά αποσβέσεων αφορούν στην ετήσια απόσβεση και περιορίζονται σε δωδέκατα, ανάλογα με το χρόνο κτήσης των παγίων περιουσιακών  στοιχείων.

Άρθρο 47
Κατάρτιση Οικονομικών Καταστάσεων

1. Οι αρμόδιες υπηρεσίες του Ο.Π.Ε.Κ.Α. μέσα στο πρώτο τετράμηνο του επόμενου οικονομικού έτους καταρτίζουν τις Οικονομικές Καταστάσεις του προηγούμενου οικονομικού έτους, σύμφωνα με το Κλαδικό Λογιστικό Σχέδιο των Φ.Κ.Α.

2. Μέχρι τέλους Απριλίου του επομένου οικονομικού έτους, οι Οικονομικές Καταστάσεις συνοδευόμενες από εισηγητική έκθεση υποβάλλονται για έγκριση στο Δ.Σ. του Οργανισμού.
Οι Οικονομικές Καταστάσεις του Λ.Α.Ε. πριν υποβληθούν στο Δ.Σ. για έγκριση εγκρίνονται από την προβλεπόμενη Διαχειριστική Επιτροπή.

3. Οι ετήσιες οικονομικές καταστάσεις για να εγκριθούν από το Δ.Σ. του Ο.Π.Ε.Κ.Α. θα πρέπει να έχουν υπογραφεί από τον Διοικητή ή τον νόμιμο αναπληρωτή του, από τον Γενικό Διευθυντή Διοικητικής Οικονομικής Υποστήριξης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, από τον Προϊστάμενο της Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών και από τον Προϊστάμενο του Τμήματος Προϋπολογισμού, Λογιστηρίου και Πληρωμής Δαπανών.

4. Μετά την έγκριση των οικονομικών καταστάσεων από το Δ.Σ. του Οργανισμού, διενεργείται εντός τετραμήνου κατασταλτικός έλεγχος, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις διατάξεις της παρ. 8 του άρθρου 43 του ν. 4520/2018.

5. Οι οικονομικές καταστάσεις καταχωρούνται στο βιβλίο Απογραφών και Ισολογισμών του Οργανισμού.

6. Στις οικονομικές καταστάσεις περιλαμβάνονται υποχρεωτικά τουλάχιστον τα στοιχεία των υποδειγμάτων που αναφέρονται στο Κλαδικό Λογιστικό Σχέδιο των Φ.Κ.Α., εφόσον τα στοιχεία αυτά υπάρχουν στον Ο.Π.Ε.Κ.Α.

7. Πράξεις που επηρεάζουν τα αποτελέσματα της χρήσης ή αναφέρονται σ' αυτή ή άπτονται με οποιοδήποτε τρόπο του ισολογισμού της, εφόσον τα στοιχεία αυτών των πράξεων περιέρχονται στον Ο.Π.Ε.Κ.Α. μετά τη λήξη της χρήσης και εντός της προθεσμίας κατάρτισης του Ισολογισμού, λογίζονται ως ημερολογιακές πράξεις Ισολογισμού.

8. Οι εγκεκριμένες οικονομικές καταστάσεις συνοδευόμενες από τις σχετικές αναλυτικές εκθέσεις υποβάλλονται μέχρι τέλους Ιουνίου του επόμενου έτους στον αρμόδιο Υπουργό για έγκριση.

Άρθρο 48
Οικονομικές Καταστάσεις

Οι οικονομικές καταστάσεις είναι οι εξής:
α. Η Κατάσταση του Ισολογισμού τέλους χρήσεως.
β. Η Κατάσταση του Λογαριασμού Αποτελεσμάτων Χρήσεως.
γ. Ο Πίνακας Διάθεσης Αποτελεσμάτων.
δ. Η Κατάσταση του Λογαριασμού Γενικής Εκμετάλλευσης.
ε. Το Προσάρτημα του Ισολογισμού και των Αποτελεσμάτων χρήσης.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι΄
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΥΛΙΚΟΥ ΚΑΙ ΕΝΤΥΠΩΝ

Άρθρο 49
Διαχείριση Υλικού

1. Το υλικό που χρησιμοποιείται από τον Ο.Π.Ε.Κ.Α. διακρίνεται στις παρακάτω γενικές κατηγορίες:
α. Αναλώσιμο υλικό
β. Υλικό διαρκούς χρήσεως

2. Η κατάταξη κάθε είδους υλικού κατά κατηγορίες γίνεται με βάση τους πίνακες ταξινόμησης υλικού, όπως ισχύουν. Κατά την κατάταξη του υλικού, επιτρέπεται, τα είδη υλικού, που από τον προορισμό τους έπρεπε να ενταχθούν στην κατηγορία του υλικού διαρκούς χρήσεως, να εντάσσονται στην κατηγορία του αναλώσιμου, είτε λόγω της μικρής αξίας, είτε λόγω της ταχείας φθοράς τους από τη συνήθη χρήση.
 
Άρθρο 50
Λογιστική παρακολούθηση υλικού

Για τη λογιστική παρακολούθηση του υλικού τηρούνται λογαριασμοί που περιλαμβάνουν την κίνηση αυτού, σύμφωνα με τα κατωτέρω:
α. Η κίνηση υλικού, που προορίζεται για εφοδιασμό των υπηρεσιών γενικά, παρακολουθείται για μεν το υλικό διαρκούς χρήσεως με λογαριασμούς, που τηρούνται κατά ποσότητα και αξία, για δε το αναλώσιμο υλικό κατά ποσότητα, η αξία του οποίου καταλογίζεται απευθείας στις δαπάνες και παροχές.
β. Τα είδη εγκαταστάσεων, ήτοι υλικό διαρκούς χρήσεως που εξυπηρετούν τις λειτουργικές ανάγκες των υπηρεσιών, παρακολουθούνται από τα βιβλία διαχείρισης κατά ποσότητα, με βάση τα αποδεικτικά διαχείρισης (δελτία παράδοσης, παραλαβής, πρωτόκολλα καταστροφής κ.λπ.).
Στην κατηγορία αυτή υπάγονται τα βιβλία και περιοδικά των βιβλιοθηκών.

Άρθρο 51
Δικαιολογητικά διαχείρισης υλικού

1. Η εισαγωγή και εξαγωγή του υλικού αποδεικνύεται με δελτία εισαγωγής και εξαγωγής, τα οποία εκδίδονται από τριπλότυπα βιβλία, που τηρούνται στο Τμήμα Λειτουργικής Μέριμνας και Εποπτείας Υποδομών Υλικών και Αποθηκών.

2. Τα δελτία εισαγωγής και εξαγωγής υλικού υπογράφονται από τον Προϊστάμενο του Τμήματος και η εκτέλεση βεβαιώνεται από τον υπάλληλο διαχειριστή υλικού.

3. Η δικαιολόγηση του αναλώσιμου υλικού, που διατίθεται στις υπηρεσίες, γίνεται με διπλότυπες αποδείξεις παραλαβής, με βάση τις οποίες συντάσσεται μηνιαία κατάσταση αναλωθέντος υλικού κατά ποσότητα.

4. Τα διπλότυπα παράδοσης αναλώσιμου υλικού και η μηνιαία κατάσταση ανάλωσης υλικού θεωρούνται από τον προϊστάμενο κάθε υπηρεσίας.

Άρθρο 52
Βιβλία Διαχειριστών Υλικού

1. Ο διαχειριστής υλικού υποχρεούται στην τήρηση βιβλίου ή καρτελών υλικού, στις οποίες καταχωρίζεται η εισαγωγή και εξαγωγή υλικού με βάση τα δελτία εισαγωγής και εξαγωγής.

2. Για επαλήθευση των εγγραφών του βιβλίου υλικού οι διαχειριστές υποχρεούνται να διαφυλάσσουν στο αρχείο τους όλα τα δικαιολογητικά διαχείρισης υλικού.

Άρθρο 53
Ευθύνη διαχειριστών υλικού

1. Κάθε διαχειριστής υλικού ευθύνεται για τη συντήρηση και λήψη μέτρων ασφαλείας του υλικού και υποχρεούται να επαληθεύει περιοδικά τη συμφωνία μεταξύ των υπολοίπων, που εμφανίζονται στα βιβλία του και του υπάρχοντος υλικού.

2. Οι υπάλληλοι του Ο.Π.Ε.Κ.Α. ή άλλα όργανα, που με οποιονδήποτε τρόπο διαχειρίζονται υλικό, θεωρούνται υπόλογοι και υποχρεούνται να αποδίδουν λογαριασμό της διαχείρισής τους.
 
3. Για το υλικό, για το οποίο δεν έχει ορισθεί ειδικός διαχειριστής, την ευθύνη του διαχειριστή φέρει ο Προϊστάμενος της Υπηρεσίας, στην οποία έχει διατεθεί το υλικό αυτό.

Άρθρο 54
Διαγραφή υλικού

1. Διαγραφή κάθε είδους υλικού ενεργείται στις παρακάτω περιπτώσεις:
α. Λόγω εκποίησης
β. Λόγω αχρήστευσης
γ. Λόγω απώλειας από οποιανδήποτε αιτία.
Η εκποίηση υλικού ενεργείται σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος.
Με τις ίδιες διατάξεις εκποιούνται και τα υπολείμματα υλικού, που έχουν καταστραφεί κατά την διαδικασία της επομένης παραγράφου από επιτροπή, εφόσον αυτά είναι εμπορεύσιμα.

2. Η καταστροφή υλικού ενεργείται με απόφαση του Δ.Σ του Ο.Π.Ε.Κ.Α. που εκδίδεται ύστερα από γνώμη επιτροπής, που αποτελείται από ένα μέλος του Δ.Σ. του Ο.Π.Ε.Κ.Α. ένα διοικητικό υπάλληλο και ένα τεχνικό υπάλληλο του Οργανισμού.
Εάν δεν υπάρχει τεχνικός υπάλληλος, αυτός ορίζεται με απόφαση του Εποπτεύοντος Υπουργού.

3. Το υλικό καταστρέφεται, εφόσον αυτό κατέστη άχρηστο για το σκοπό που προορίζεται, λόγω της συνήθους χρήσης του και δεν μπορεί να εκποιηθεί ως μεταχειρισμένο.
Η καταστροφή ενεργείται από επιτροπή που συγκροτείται με απόφαση του Διοικητή του Ο.Π.Ε.Κ.Α.

4. Σε περίπτωση που διαπιστώνεται έλλειμμα υλικού ή απώλεια αυτού από οποιανδήποτε αιτία, ενεργείται η προσωρινή διαγραφή του σε βάρος του διαχειριστή, μέχρι να εκδοθεί οριστική απόφαση του Δ.Σ. του Ο.Π.Ε.Κ.Α. Σε περίπτωση καταλογισμού της αξίας του υλικού, ως αξία του υλικού αυτού υπολογίζεται η πιθανή αξία αντικατάστασης των ειδών που απωλέσθηκαν, μειούμενη ανάλογα με τη φθορά που τυχόν είχαν υποστεί τα απολεσθέντα είδη από τη χρήση τους. Η προσδιορισθείσα αυτή αξία, προσαυξάνεται κατά 20% λόγω δαπανών για
την επαναπόκτηση των απολεσθέντων ειδών.
Στην περίπτωση καταλογισμού για γενόμενες βλάβες που επισκευάζονται, το καταλογιζόμενο ποσό προσδιορίζεται με βάση τις δαπάνες που απαιτούνται για την επισκευή, προσαυξανόμενο μέχρι 50% λόγω μείωσης της αξίας του πράγματος ως επισκευασμένου.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΑ΄
ΠΑΡΑΓΡΑΦΕΣ ΚΑΤΑΣΧΕΣΕΙΣ ΕΚΧΩΡΗΣΕΙΣ ΔΙΑΓΡΑΦΗ ΧΡΕΩΝ

Άρθρο 55
Παραγραφή απαιτήσεων, κατασχέσεις, εκχωρήσεις

Η παραγραφή απαιτήσεων, οι κατασχέσεις και οι εκχωρήσεις διέπονται από τις διατάξεις των άρθρων 136 έως 145 του ν. 4270/2014, όπως ισχύει κάθε φορά.
 
Άρθρο 56
Διαγραφή Χρεών προς τον Ο.Π.Ε.Κ.Α.

1. Κάθε οφειλή προς τον Ο.Π.Ε.Κ.Α. μπορεί να διαγραφεί συνολικά ή μερικά:
α) Όταν η οφειλή για οποιαδήποτε αιτία δεν υπερβαίνει τα εκατό (100) ευρώ και δεν έχει επιτευχθεί η είσπραξη της μέσα σε δέκα (10) έτη από την λήξη του οικονομικού έτους, στο οποίο βεβαιώθηκε.
β) Όταν η οφειλή για οποιαδήποτε αιτία είναι μικρότερη των είκοσι (20) ευρώ.
γ) Όταν ο οφειλέτης απεβίωσε χωρίς να αφήσει καμιά περιουσία και οι κληρονόμοι του αποποιήθηκαν κάθε κληρονομικού δικαιώματος.
δ) Όταν ο οφειλέτης δεν έχει περιουσία και η επιδίωξη δικαστικά της είσπραξης δεν έφερε κανένα αποτέλεσμα επί πέντε χρόνια, αφότου έληξε η χρήση κατά την οποία βεβαιώθηκαν.

2. Η διαγραφή των οφειλών γίνεται στο τέλος κάθε οικονομικού έτους, με απόφαση του Δ.Σ. του Ο.Π.Ε.Κ.Α. και σύνταξη πρωτοκόλλου διαγραφής, στο οποίο αναγράφονται αναλυτικά κατά οφειλέτη τα ποσά που θα διαγραφούν και η αιτία της διαγραφής σε περίληψη.

3. Ο Ο.Π.Ε.Κ.Α. υποχρεούται να τηρεί αρχείο Διαγραφών, στο οποίο περιλαμβάνονται κατά αύξοντα αριθμό οι αποφάσεις του Δ.Σ. του Οργανισμού και αφορούν διαγραφές ποσών και περιλαμβάνουν:
α. Το ονοματεπώνυμο του δικαιούχου ή του υπόχρεου.
β. Το ποσό που διαγράφεται
γ. Ο αριθμός και η χρονολογία της σχετικής έκθεσης.
δ. Η αιτία διαγραφής.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ IB΄
ΜΗΧΑΝΟΓΡΑΦΙΚΗ ΤΗΡΗΣΗ ΒΙΒΛΙΩΝ  ΚΑΙ ΕΚΔΟΣΗ ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ

Άρθρο 57
Μηχανογραφική τήρηση βιβλίων και στοιχείων

1. Επιδιώκεται η χρήση μηχανογραφικών μέσων και συστημάτων πληροφορικής, με βάση ειδικά κατά περίπτωση προγράμματα για την κατάρτιση και εκτέλεση του Προϋπολογισμού, την παρακολούθηση των παροχών και των λογαριασμών γενικής λογιστικής, των παγίων καθώς και για οποιαδήποτε άλλη περίπτωση που προκύπτει από την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος Κανονισμού και του Κλαδικού Λογιστικού Σχεδίου των Ασφαλιστικών Οργανισμών.

2. Στην περίπτωση που ο Ο.Π.Ε.Κ.Α. χρησιμοποιεί ηλεκτρονικά μέσα για την τήρηση των βιβλίων ή και την έκδοση των παραστατικών στοιχείων, υπάγεται και στις διατάξεις των άρθρων του π.δ. 80/1997, όπως κάθε φορά ισχύει, οι οποίες κατισχύουν των αντιστοίχων σχετικών διατάξεων του παρόντος Κανονισμού.

3. Στις περιπτώσεις που εφαρμόζεται σύστημα χειρόγραφο και μηχανογραφικό, ισχύουν οι αντίστοιχες κατά περίπτωση διατάξεις.
 
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΓ΄
ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ

Άρθρο 58
Κατάθεση Κεφαλαίων

1. Με απόφαση του Δ.Σ. και σύμφωνα με τις διατάξεις του α.ν. 1611/1950 του ν. 3586/2007, του ν. 4270/2014 και του ν. 4520/2018, όπως ισχύουν κάθε φορά, ορίζεται Πιστωτικό Ίδρυμα που εδρεύει στην Ελλάδα, όπου τηρείται ο λογαριασμός Ταμειακής διαχείρισης του Ο.Π.Ε.Κ.Α. μετά από πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος.

2. Τα πλεονάζοντα κεφάλαια του Ο.Π.Ε.Κ.Α. που σχηματίζονται πέραν από τις τρέχουσες υποχρεώσεις αυτού στο λογαριασμό Ταμειακής διαχείρισης, μεταφέρονται υποχρεωτικά στην Τράπεζα της Ελλάδος, σύμφωνα με τις διατάξεις του α.ν. 1611/1950, του ν. 2469/1997 και του ν. 4270/2014 όπως ισχύουν.

Άρθρο 59
Επένδυση Διαθεσίμων Κεφαλαίων

Τα διαθέσιμα κεφάλαια του Ο.Π.Ε.Κ.Α. μπορεί να επενδύονται σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3586/2007, όπως ισχύουν κάθε φορά, με απόφαση του Δ.Σ. και έγκριση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, τηρουμένων και των διατάξεων γενικών ή ειδικών νόμων των κανόνων επενδυτικής συμπεριφοράς, που ισχύουν κάθε φορά ως προς την τοποθέτηση των Κεφαλαίων των Φ.Κ.Α.
Ειδικά για την επένδυση των διαθεσίμων κεφαλαίων του Λ.Α.Ε. πριν από την απόφαση του Δ.Σ. του Ο.Π.Ε.Κ.Α. απαιτείται σχετική απόφαση της προβλεπόμενης Διαχειριστικής Επιτροπής.

Άρθρο 60
Επενδύσεις και αξιοποίηση ακινήτων

1. Οι επενδύσεις σε ακίνητα περιλαμβάνουν:
α. Την αγορά ετοίμων κτισμάτων, οικοπέδων μετά ή άνευ κτισμάτων ή κτισμάτων οικοπεδικής αξίας, σε όλη την επικράτεια της Χώρας.
β. Την ανοικοδόμηση σε ιδιόκτητα οικόπεδα, δηλαδή την ανέγερση, επισκευή και επέκταση κτισμάτων.

2. Οι διαδικασίες αγοράς και πώλησης ακινήτων, μισθώσεων και εκμισθώσεων ακινήτων, καθώς και αντιπαροχής και ανταλλαγής ακινήτων ενεργούνται σύμφωνα με τις διατάξεις του π.δ. 715/1979, όπως ισχύει.

3. Για την ανοικοδόμηση σε ιδιόκτητα οικόπεδα, στην οποία περιλαμβάνεται και η κατεδάφιση των παλαιωμένων κτισμάτων που βρίσκονται σ' αυτά, καθώς και για την επισκευή ή διαρρύθμιση ή επέκταση ιδιόκτητων κτισμάτων, τηρούνται οι εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις περί Δημοσίων Έργων.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΔ΄
ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ

Άρθρο 61
Υποχρεώσεις και ευθύνες

1. Οι διατάκτες και ο Προϊστάμενος Οικονομικής Διαχείρισης του Ο.Π.Ε.Κ.Α. ευθύνονται προσωπικά για την νόμιμη, έγκαιρη και ακριβή άσκηση των ανατεθειμένων σ' αυτούς οικονομικών αρμοδιοτήτων σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4270/2014, ιδίως των άρθρων 65, 25, 26 και 69Γ αυτού όπως κάθε φορά ισχύει, και του παρόντος Κανονισμού.
Οι διατάκτες ευθύνονται για κάθε δαπάνη παρανόμως αναληφθείσα, καταλογιζόμενη σ' αυτούς.
Οι διατάκτες ασχέτως προς τις παραπάνω ευθύνες υποχρεούνται σε επανόρθωση κάθε ζημιάς, που προκλήθηκε στον Ο.Π.Ε.Κ.Α. συνεπεία δόλου ή αμέλειας στην εκτέλεση των καθηκόντων που τους έχουν ανατεθεί.

2. Ο Προϊστάμενος της Διεύθυνσης Οικονομικής Διαχείρισης έχει τις ακόλουθες υποχρεώσεις:
α. Μεριμνά για την έγκαιρη κατάρτιση του Προϋπολογισμού Απολογισμού και των Οικονομικών Καταστάσεων.
β. Μεριμνά για τον έλεγχο των κάθε είδους τίτλων πληρωμής για διαπίστωση ότι στηρίζονται στο νόμο, συνοδεύονται με πλήρη και νόμιμα δικαιολογητικά και οι σχετικές δαπάνες έχουν ενταλματοποιηθεί μέσα στα όρια της υπάρχουσας στη διάθεση του διατάκτη πίστωσης.
γ. Μεριμνά για τη νόμιμη, ορθή και αιτιολογημένη καταχώρηση των συμψηφιστικών και λογιστικών εγγραφών.
δ. Μεριμνά για την τακτική εισαγωγή των πραγματοποιούμενων εισπράξεων υπέρ τρίτων και την έγκαιρη απόδοσή τους.
ε. Μεριμνά για την νόμιμη και ορθή είσπραξη των εσόδων.
στ. Μεριμνά για τον έλεγχο των τίτλων είσπραξης.
ζ. Μεριμνά για την είσπραξη των βεβαιουμένων εσόδων και παρακολουθεί επιμελώς τα αρμόδια όργανα του Ο.Π.Ε.Κ.Α., για την επιδίωξη της είσπραξης.
η. Εισηγείται στο Δ.Σ. του Ο.Π.Ε.Κ.Α. την έγκαιρη λήψη των νόμιμων μέτρων για την είσπραξη, καθώς και τη διακοπή του χρόνου παραγραφής των βεβαιουμένων εσόδων και δίωξη των αδικαιολογήτως καθυστερούντων την εξόφληση χρέους τους οφειλετών του.
θ. Μεριμνά για την εκτέλεση των αποφάσεων του Δ.Σ. Τις ίδιες υποχρεώσεις έχουν και τα λοιπά όργανα της οικονομικής υπηρεσίας, αναλόγως των ανατιθεμένων σε
αυτά από τον οργανισμό οικονομικών αρμοδιοτήτων.

3. Τα αρμόδια όργανα για την εκκαθάριση και την εντολή πληρωμής των δαπανών και των παροχών είναι υπεύθυνα για κάθε εντολή πληρωμής, που δεν στηρίζεται στο Νόμο ή που έγινε χωρίς πίστωση ή κάθ' υπέρβαση της πίστωσης, που έχει χορηγηθεί ή που δεν συνοδεύεται από τα σχετικά δικαιολογητικά.

4. Τα αρμόδια όργανα για την υπογραφή των επιταγών είναι υπεύθυνα για την έκδοση και την κανονική τους συμπλήρωση, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.

5. Τα αρμόδια όργανα για τον έλεγχο της συμφωνίας των αντιγράφων των λογαριασμών του Ο.Π.Ε.Κ.Α., που αποστέλλονται από τα Πιστωτικά Ιδρύματα με τις αντίστοιχες εγγραφές στο Βιβλίο Ημερολογίων και το Βιβλίο Επιταγών είναι υπεύθυνα για την έγκαιρη ενέργεια του ελέγχου και την άμεση έγγραφη αναφορά προς τον Διοικητή του Ο.Π.Ε.Κ.Α. της τυχόν διαπιστουμένης ασυμφωνίας.

Άρθρο 62
Έλεγχος Διαχείρισης

1. Ο έλεγχος της διαχείρισης διενεργείται σύμφωνα με τα οριζόμενα στις ισχύουσες διατάξεις.

2. Έλεγχος ενεργείται από τις αρμόδιες υπηρεσίες Επιθεώρησης του Ο.Π.Ε.Κ.Α., σύμφωνα με τον Οργανισμό του.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ IE΄
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ

Άρθρο 63
Συμβάσεις για λογαριασμό του Ο.Π.Ε.Κ.Α.

1. Συμβάσεις, με τις οποίες δημιουργούνται υποχρεώσεις σε βάρος του Ο.Π.Ε.Κ. Α., δεν δύνανται να συνομολογηθούν, εάν δεν προβλέπονται από τις γενικές ή ειδικές διατάξεις, που διέπουν τον Οργανισμό ή δεν συντελούν στην εκπλήρωση του σκοπού του.

2. Για το κύρος κάθε σύμβασης του Ο.Π.Ε.Κ.Α., απαιτείται ιδιωτικό έγγραφο, η μη τήρηση του οποίου συνεπάγεται την ακυρότητα της σύμβασης.

3. Νόμιμος εκπρόσωπος του Ο.Π.Ε.Κ.Α. για τη σύναψη συμβάσεων, εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά από τις κείμενες διατάξεις, είναι ο Διοικητής του Ο.Π.Ε.Κ.Α., ή τα εξουσιοδοτημένα από το Δ.Σ. του Ο.Π.Ε.Κ.Α. όργανα αυτού.

Άρθρο 64
Διαδικασία σύναψης συμβάσεων

Η διαδικασία σύναψης συμβάσεων του Ο.Π.Ε.Κ.Α. ρυθμίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4412/2016, όπως ισχύει κάθε φορά.

Άρθρο 65
Προμήθειες

Οι κάθε φύσεως προμήθειες υλικών (αναλωσίμων ή μη) και υπηρεσιών, η εκτέλεση εργασιών με εξαίρεση την εκτέλεση Δημοσίων Έργων και η μίσθωση κινητών πραγμάτων ενεργούνται από τον Ο.Π.Ε.Κ.Α., σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.
Οι προμήθειες των πάσης φύσης αναλωσίμων ή μη υλικών για τις ανάγκες λειτουργίας της Δ/νσης Αγροτικής Εστίας γίνονται από τη Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών του Ο.Π.Ε.Κ.Α. σύμφωνα με τις ισχύουσες κάθε φορά διατάξεις περί προμηθειών του Δημοσίου όπως και για τις υπόλοιπες Υπηρεσίες του Ο.Π.Ε.Κ. Α. και επιβαρύνουν το Λ.Α.Ε. με το φύλλο μερισμού που προβλέπεται από τις διατάξεις της παρ. 5 του άρθρου 43 του ν. 4520/2018.

Άρθρο 66
Εκμίσθωση κινητών πραγμάτων

Για την εκμίσθωση κινητών πραγμάτων ισχύουν οι κείμενες διατάξεις.
 
Άρθρο 67
Εκποίηση κινητών πραγμάτων

1. Κάθε εκποίηση άχρηστων κινητών πραγμάτων αποφασίζεται, ανεξάρτητα από ποσό, από το Δ.Σ. του Ο.Π.Ε.Κ.Α., το οποίο ορίζει και τον τρόπο διενέργειας της. Με την ίδια απόφαση ορίζονται οι υπάλληλοι του Ο.Π.Ε.Κ.Α., οι οποίοι θα εποπτεύουν την παράδοση των άχρηστων κινητών πραγμάτων που εκποιούνται και των οποίων ο αριθμός δεν είναι μικρότερος των δύο.

2. Ο χαρακτηρισμός των κινητών πραγμάτων ως άχρηστων γίνεται από επιτροπή, που συγκροτείται με απόφαση του Δ.Σ. του Οργανισμού και η οποία συντάσσει σχετική έκθεση εκτίμησης, στην οποία καθορίζεται και η ολική αξία των πραγμάτων που αποτελεί και το ελάχιστο όριο τιμήματος.

3. Η εκποίηση των αχρήστων υλικών ανατίθενται στη Διεύθυνση Διαχείρισης Δημόσιου Υλικού της Γενικής Διεύθυνσης Τελωνείων και Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) εφόσον περιλαμβάνεται στις αρμοδιότητες της σύμφωνα με τις διατάξεις της αριθμ. Δ. ΟΡΓ.Α 1036960 ΕΞ 2017 απόφασης του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. «Οργανισμός της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.)» (ΦΕΚ Β΄ 968).

4. Εάν η εκποίηση των υλικών δεν εμπίπτει στις αρμοδιότητες της Γενικής Διεύθυνσης Τελωνείων και Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης, ακολουθείται διαγωνιστική διαδικασία. Τα ποσά που ισχύουν εκάστοτε για τη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης προμηθειών, τη διαδικασία πρόχειρου διαγωνισμού ή τακτικού διαγωνισμού έχουν ανάλογη εφαρμογή και για τη διαδικασία εκποίησης κινητών πραγμάτων.

5. Ο τακτικός πλειοδοτικός διαγωνισμός διενεργείται κατόπιν προκήρυξης με γραπτές, ανοικτές ή σφραγισμένες προσφορές.

6. Προκειμένου για πλειοδοτικό διαγωνισμό, οι προσφορές δεσμεύουν αυτούς που τις υποβάλλουν για τριάντα (30) ημέρες από την επομένη της ημερομηνίας του διαγωνισμού, εκτός εάν ορίζεται διαφορετικά στη διακήρυξη.
Σε περίπτωση επανάληψης του διαγωνισμού οι προσφορές ισχύουν για τριάντα ημέρες από την ημέρα διεξαγωγής του, εφόσον έλαβαν μέρος σ' αυτόν οι ενδιαφερόμενοι.
Σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται ανάκληση των προσφορών.

7. Ως προς το περιεχόμενο, τη δημοσίευση και την κοινοποίηση της ανακοίνωσης, το χρόνο γνωστοποίησης της προκήρυξης, τους όρους αυτής, τη διαδικασία διεξαγωγής και την κατακύρωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού, την παράταση και τη λήξη της προθεσμίας εκτέλεσης της σύμβασης, τέλος δε, τον αποκλεισμό από τους διαγωνισμούς και την επίλυση των διαφορών, εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 70, εφόσον δεν είναι αντίθετες στις διατάξεις του παρόντος άρθρου ή δεν ορίζεται διαφορετικά στην απόφαση, στη διακήρυξη ή στη σύμβαση.
 
8. Η με απευθείας ανάθεση συμφωνία εκποίησης άχρηστων κινητών πραγμάτων διενεργείται, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ. 4 του παρόντος άρθρου. Η αρμόδια υπηρεσία του Ο.Π.Ε.Κ.Α. μπορεί να προβαίνει στη δημοσίευση πρόσκλησης προς τους ενδιαφερομένους αγοραστές, μία φορά σε τουλάχιστον μία εφημερίδα ημερήσιας κυκλοφορίας, πολιτικού ή εμποροοικονομικού περιεχομένου που εκδίδεται στην έδρα του Ο.Π.Ε.Κ.Α.
Στην περίπτωση αυτή δεν είναι απαραίτητη η κατάρτιση σύμβασης και η κατάθεση εγγύησης από τον αγοραστή, εκτός αν αυτό κριθεί σκόπιμο από την αρμόδια υπηρεσία του Ο.Π.Ε.Κ.Α.

9. Η παραλαβή των άχρηστων κινητών πραγμάτων γίνεται από τον πλειοδότη, στον οποίο αυτά κατακυρώθηκαν στις αποθήκες των κατά τόπους υπηρεσιών του Ο.Π.Ε.Κ.Α. και με την εποπτεία υπαλλήλων του.
Η καταβολή του χρηματικού ποσού, που αναλογεί από τον παραλαμβάνονται τα άχρηστα κινητά πράγματα, γίνεται αμέσως με την ολοκλήρωση της παραπάνω διαδικασίας, εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά στη διακήρυξη ή στη σύμβαση.

10. Όταν πρόκειται για εκποίηση άχρηστων κινητών πραγμάτων, για τα οποία έχει χορηγηθεί άδεια ατελούς εισαγωγής, τηρείται πλέον των ανωτέρω και η διαδικασία που προβλέπεται από την τελωνειακή νομοθεσία.

11. Τα εκποιηθέντα άχρηστα κινητά πράγματα διαγράφονται από τα μητρώα των περιουσιακών στοιχείων του Ο.Π.Ε.Κ.Α. με μέριμνα της αρμόδιας υπηρεσίας καθώς και της υπηρεσίας, η οποία φέρεται χρεωμένη με αυτά. Αντίγραφα των πρακτικών της εκποίησης τηρούνται από τις αρμόδιες υπηρεσίες, τα οποία χρησιμεύουν ως δικαιολογητικά στοιχεία των μεταβολών που επήλθαν.

Άρθρο 68
Καταστροφή άχρηστων κινητών πραγμάτων

1. Κάθε καταστροφή άχρηστων και μη εμπορεύσιμων κινητών πραγμάτων αποφασίζεται από το Δ.Σ. του Ο.Π.Ε.Κ.Α., το οποίο ορίζει και τον τρόπο διενεργείας της, κατόπιν εισήγησης της επιτροπής, που συγκροτείται σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 54.
Με την ίδια απόφαση ορίζονται οι υπάλληλοι του Οργανισμού, οι οποίοι θα εποπτεύουν για την καταστροφή των παραπάνω πραγμάτων και ο αριθμός των οποίων δεν μπορεί να είναι μικρότερος από δύο.

2. Ο χαρακτηρισμός των άχρηστων κινητών πραγμάτων ως μη εμπορευσίμων γίνεται από Επιτροπή, που αποτελείται από τρεις υπαλλήλους του Ο.Π.Ε.Κ.Α. και ορίζεται με απόφαση του Δ.Σ. του Ο.Π.Ε.Κ.Α., η οποία συγχρόνως εισηγείται τη λήψη των ενδεικνυομένων για κάθε περίπτωση μέτρων για την καταστροφή τους.

3. Όταν πρόκειται για καταστροφή αχρήστων και μη εμπορευσίμων πραγμάτων, για τα οποία έχει χορηγηθεί άδεια ατελούς εισαγωγής, εφαρμόζεται εκτός από τα ανωτέρω και η διαδικασία που προβλέπεται από την τελωνειακή νομοθεσία.

4. Τα καταστραφέντα άχρηστα και μη εμπορεύσιμα πράγματα διαγράφονται από τα μητρώα των περιουσιακών στοιχείων του Ο.Π.Ε.Κ.Α. με μέριμνα της αρμόδιας υπηρεσίας καθώς και εκείνης, για λογαριασμό της οποίας έγινε η καταστροφή και με τα οποία αυτή εφέρετο αρχικά χρεωμένη με βάση τα πρακτικά της Επιτροπής, που συγκροτήθηκε γι' αυτό το σκοπό.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΣΤ΄
ΛΟΙΠΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Άρθρο 69
Λοιπές διατάξεις

Οι διατάξεις της Φ34/6565/1114/2003 κοινής υπουργικής απόφασης (Β' 904) «Κανονισμός Οικονομικής Οργάνωσης και Λογιστικής Λειτουργίας του Λογαριασμού Αγροτικής Εστίας (Λ.Α.Ε.)» παύουν να ισχύουν.

Άρθρο 70
Έναρξη ισχύος

Οι διατάξεις του παρόντος Κανονισμού εφαρμόζονται από την ημερομηνία δημοσίευσής του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Αθήνα, 8 Μαρτίου 2019

Οι Υπουργοί

Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης
ΕΥΤΥΧΙΑ ΑΧΤΣΙΟΓΛΟΥ

Αναπληρώτρια Υπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης
ΘΕΑΝΩ ΦΩΤΙΟΥ

Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΧΟΥΛΙΑΡΑΚΗΣ

Μοσχάτο, 21/3/2019
Αριθ. Πρωτ.: Α.1108

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ (Δ.ΗΛΕ.Δ.)
ΥΠΟΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Α' ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ, ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ
ΤΜΗΜΑ Α' - Εφαρμογών Φορολογίας Εισοδήματος, Κεφαλαίου, Οχημάτων και Περιουσιολογίου

Ταχ. Δ/νση: Χανδρή 1 & Θεσσαλονίκης
Ταχ. Κώδ.: 183 46 Μοσχάτο
Πληροφορίες: Γ. Κρασοπουλάκος
Τηλέφωνο: 210 480 2290
Fax: 210 480 2209-2219
E-Mail: g.krasopoulakos@aade.gr
Url: www.aade.gr

Θέμα: «Τακτοποίηση χρεώσεων λογαριασμού Νο 200 «Ε.Δ. - Συγκέντρωση Εισπράξεων και Πληρωμών» για τις προκαταβολές οικονομικού έτους 2018 που χορηγήθηκαν κατά το β' και γ' τετράμηνο του 2018 για τις πληρωμές των δικαιούχων του προγράμματος δημοσίων κληρώσεων της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων»

Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ Α.Α.Δ.Ε.

Έχοντας υπόψη:

1. Τις διατάξεις των άρθρων 66 παρ. 6, 69Δ, 92, 93 και 159-161 του ν. 4270/2014 «Αρχές Δημοσιονομικής Διαχείρισης και εποπτείας (ενσωμάτωση της Οδηγίας 2011/85/ΕΕ- δημόσιο λογιστικό και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 143 Α'), όπως τροποποιήθηκαν και ισχύουν.

2. Τις διατάξεις:

α) της παρ. 2 του άρθρου 70 του ν. 4446/2016 (Α' 240) περί προγράμματος δημοσίων κληρώσεων

β) της ΠΟΛ 1161/2017 (ΦΕΚ 3657 Α') «Πρόγραμμα δημοσίων κληρώσεων από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων»

3. Τις διατάξεις:

α) του Κεφαλαίου Α' «Σύσταση Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων» του ν. 4389/2016 (Α' 94)

β) της αριθ. Δ.ΟΡΓ.Α 1036960 ΕΞ 2017/10.03.2017 απόφασης του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων «Οργανισμός της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) (Β' 968)».

γ) της αριθ. 1 της 20.01.2016 (Υ.Ο.Δ.Δ. 18) πράξης του Υπουργικού Συμβουλίου «Επιλογή και διορισμός Γενικού Γραμματέα της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών», σε συνδυασμό με τις διατάξεις του πρώτου εδαφίου της παραγράφου 10 του άρθρου 41 του ν. 4389/2016.

4. Την υπ' αριθμ. πρωτ. Δ.Π.Δ.Α. Α.Α.Δ.Ε. Α 1189111 ΕΞ 2017/20-12-2017 (ΑΔΑ:ΩΨ1Η46ΜΠ3Ζ-ΜΣ2) απόφαση Κατανομής των Πιστώσεων του Προϋπολογισμού Οικονομικού Έτους 2018 της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Ειδικός Φορέας 23¬180), σε επιμέρους Κωδικούς Αριθμούς Εξόδων (Κ.Α.Ε.).

5. Την διαμορφώμενη πίστωση στον προϋπολογισμό οικονομικού έτους 2017 στον Ε.Φ. 23- 180/ΚΑΕ 5197 «Δαπάνη Προγράμματος Δημοσίων Κληρώσεων» ύψους 12.000.000,00 ευρώ.

6. Τα αρ. ΔΗΛΕΔ Α 1073315 ΕΞ/15/5/2018, ΔΗΛΕΔ Α 1090428 ΕΞ/13/6/2018, ΔΗΛΕΔ Α 1105426 ΕΞ/10/7/2018, ΔΗΛΕΔ Α 1124565 ΕΞ/21/8/2018, ΔΗΛΕΔ Α 1136251 ΕΞ/18/9/2018, ΔΗΛΕΔ Α 1152220 ΕΞ/16/10/2018, ΔΗΛΕΔ Α 1168594 ΕΞ/14/11/2018 και ΔΗΛΕΔ Α 1187835 ΕΞ/19/12/2018 αιτήματα της ΔΗΛΕΔ με συγκεντρωτικές καταστάσεις ανά πιστωτικό ίδρυμα.

7. Τις αριθ. πρωτ. 2/39205/0024/15/5/2018, 2/47651/0024/14/6/2018, 2/54174/0024/11/ 7/2018, 2/63101/0024/21/8/2018, 2/68435/0024/21/9/2018, 2/76057/0024/17/ 10/2018, 2/84077/0024/16/11/2018 και 2/93364/0024/19/12/2018 εντολές της Δ/νσης Λογιστικής Γενικής Κυβέρνησης προς την Τράπεζα της Ελλάδος, συνολικού ποσού 7.515.000,00 ευρώ.

8. Τις σχετικές αναγγελίες της Τράπεζας της Ελλάδος, ποσού 7.515.000 ευρώ συνολικά.

9. Το γεγονός ότι στη δημόσια ληψοδοσία ο λογαριασμός Νο 200 «Ελληνικό Δημόσιο - Συγκέντρωση Εισπράξεων και Πληρωμών» που τηρείται στην Τράπεζα της Ελλάδος χρεώθηκε, για το β' και γ' τετράμηνο του οικ. έτους 2018, με το συνολικό ποσό των 7.515.000,00 ευρώ για την καταβολή μέσω πιστωτικών ιδρυμάτων χρηματικών επάθλων του προγράμματος δημοσίων κληρώσεων σε δικαιούχους.

10. Την ανάγκη τακτοποίησης της χρέωσης του λογαριασμού Νο 200 «Ελληνικό Δημόσιο - Συγκέντρωση Εισπράξεων και Πληρωμών», με το ανωτέρω ποσό.

11. Το γεγονός, από τις διατάξεις της παρούσας απόφασης, προκαλείται δαπάνη σε βάρος του Κρατικού Προϋπολογισμού οικονομικού έτους 2018, η οποία καλύπτεται από την εγγεγραμμένη πίστωση στον Ε.Φ. 180/ΚΑΕ 5197.

Α Π Ο Φ Α Σ Ι Ζ Ο Υ Μ Ε

Εγκρίνεται η δαπάνη ποσού επτά εκατομμυρίων πεντακοσίων δέκα πέντε χιλιάδων (7.515.000,00) ευρώ που καταβλήθηκε εντός του β' και γ' τετραμήνου του έτους 2018, μέσω των πιστωτικών ιδρυμάτων, στους δικαιούχους χρηματικών επάθλων του προγράμματος δημοσίων κληρώσεων.

Δίδεται εντολή έκδοσης συμψηφιστικού χρηματικού εντάλματος με το ανωτέρω ποσό, στο όνομα της Τράπεζας της Ελλάδος και επί του Υπολόγου Συμψηφισμών, οικονομικού έτους 2018, σε βάρος των πιστώσεων του κρατικού προϋπολογισμού του Ε.Φ. 180/κΑΕ 5197 «Δαπάνη Προγράμματος Δημοσίων Κληρώσεων» για την τακτοποίηση της δαπάνης αυτής.

Αντίγραφο της απόφασης αυτής ορίζεται ως δικαιολογητικό έκδοσης του συμψηφιστικού χρηματικού εντάλματος.

Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
Γ. ΠΙΤΣΙΛΗΣ

ΑΘΗΝΑ, 8 - 02 - 2019
Αρ.Πρ. Δ11 / οικ.6265/206

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΑΙΔΙΟΥ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ
TMHMA A΄

ΤΑΧ. Δ/ΝΣΗ: Σολωμού 60
ΤΑΧ. ΚΩΔΙΚΑΣ: 104 32
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: Σ. Κοντομάρη
ΤΗΛΕΦΩΝΟ: 210 52 81 195
FAX: 210 52 81 199

ΘΕΜΑ: Παρέχονται διευκρινίσεις σχετικά με την αδειοδότηση των Μονάδων Φροντίδας Προσχολικής Αγωγής και Διαπαιδαγώγησης.

ΣΧΕΤ.: Η αριθ. Δ22/οικ. 11828/293/13.3.2017 (Β΄1157) απόφαση «Καθορισμός προϋποθέσεων για άδεια ίδρυσης και λειτουργίας Μονάδων Φροντίδας, Προσχολικής Αγωγής και Διαπαιδαγώγησης (Βρεφικών– Παιδικών– Βρεφονηπιακών Σταθμών, Μονάδων Απασχόλησης βρεφών και νηπίων) από φορείς Ιδιωτικού Δικαίου, κερδοσκοπικού και μη χαρακτήρα».

Κατόπιν ερωτημάτων που έχουν τεθεί στην Υπηρεσία μας, αναφορικά με το άρθρο 18 της αναφερομένης απόφασης και για την ενιαία αντιμετώπιση του θέματος από όλες τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες, παρακαλούμε να λαμβάνονται υπόψη τα ακόλουθα:
 
Για τις Μονάδες Φ.Π.Α.Δ. που ήδη λειτουργούν και των οποίων η άδεια ίδρυσης & λειτουργίας έχει εκδοθεί με τις διατάξεις της αριθ. Π2β/οικ.2808/1997 (Β΄645) απόφασης, η άδειά τους παραμένει σε ισχύ, καθότι υπερκαλύπτουν τους όρους και τις προϋποθέσεις της ισχύουσας απόφασης. Αναθεώρηση απαιτείται: α) Στις περιπτώσεις του άρθρου 3 της ισχύουσας απόφασης και β) Στις περιπτώσεις Μονάδων που δεν έχουν πλήρως προσαρμοστεί με τις διατάξεις της απόφασης του 1997.
 
Για τις λοιπές Μονάδες των οποίων η άδεια ίδρυσης και λειτουργίας έχει εκδοθεί πριν από την έναρξη ισχύος της Π2β/οικ.2808/1997 απόφασης, η άδειά τους παραμένει σε ισχύ, για όσο χρονικό διάστημα οι Μονάδες αυτές δεν μεταβάλλουν ένα από τα στοιχεία του άρθρου 3 της αριθμ. Δ22/οικ. 11828/293/13.3.2017 απόφασης.

Στη περίπτωση όμως μεταβολής, έστω και ενός εκ των ανωτέρω στοιχείων, οφείλουν να προσαρμοστούν άμεσα με τις διατάξεις της ισχύουσας απόφασης.
 
Παρακαλούμε όπως ενημερωθούν μέσω των Περιφερειακών Ενοτήτων, οι Δήμοι της χωροταξικής σας αρμοδιότητας, ώστε να ενημερώσουν στη συνέχεια τους Ιδιωτικούς Βρεφονηπιακούς και Παιδικούς Σταθμούς.




Η ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΡΙΑ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
ΘΕΑΝΩ ΦΩΤΙΟΥ

ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ (Α.Α.Δ.Ε.)

Οδηγίες για τη συμπλήρωση της δήλωσης Φορολογίας Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων φορολογικού έτους 2018

Πρόλογος από τον Διοικητη της Ανεξάρτητης Αρχης Δημοσίων Εσόδων

Το φυλλάδιο αυτό έχει σκοπό να σας βοηθήσει στην ορθή υποβολή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων φορολογικού έτους 2018.

Στόχος μας είναι, κάθε χρόνο, η διαδικασία να είναι λιγότερο χρονοβόρα και περισσότερο αυτοματοποιημένη.

Μια σημαντική αλλαγή της φετινής χρονιάς είναι ότι από το φορολογικό έτος 2018 και εφεξής δίδεται η δυνατότητα στους συζύγους να υποβάλλουν χωριστές δηλώσεις. Προϋπόθεση αυτού είναι τουλάχιστον ο ένας εκ των συζύγων να έχει προβεί σε ανέκκλητη δήλωση- γνωστοποίηση της επιλογής του για υποβολή χωριστής δήλωσης, στην ειδική ηλεκτρονική εφαρμογή στο διαδικτυακό τόπο www.aade.gr μέχρι την 28η Φεβρουαρίου 2019. Η γνωστοποίηση αυτή αφορά μόνο το τρέχον έτος και πρέπει να επικαιροποιείται κάθε έτος αν οι σύζυγοι εξακολουθούν να επιθυμούν να υποβάλλουν χωριστές δηλώσεις.

Στις χωριστές δηλώσεις συζύγων δεν δύνανται τα εισοδήματα του ενός συζύγου να καλύψουν τα τεκμήρια του άλλου, καθώς τα τεκμήρια διαβίωσης και απόκτησης βαρύνουν κάθε σύζυγο ατομικά. Το ελάχιστο ποσό αντικειμενικών δαπανών για κάθε σύζυγο στην περίπτωση υποβολής χωριστών δηλώσεων είναι 3.000 ευρώ. Όσον αφορά στη δυνατότητα κάλυψης τεκμηρίων με ανάλωση κεφαλαίου, δεν μπορεί να γίνει επίκληση εισοδημάτων από τη χωριστή δήλωση του άλλου συζύγου. Τέλος, από τις κοινές δηλώσεις προηγούμενων ετών κάθε σύζυγος μπορεί να επικαλεστεί ανάλωση κεφαλαίου μόνο από τα δικά του εισοδήματα.

Αν κανείς από τους συζύγους δεν γνωστοποιήσει την πρόθεσή του για υποβολή χωριστής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, τότε οι σύζυγοι υποβάλλουν κοινή δήλωση.

Επίσης, από το φορολογικό έτος 2018 και μετά, στις περιπτώσεις κοινής δήλωσης συζύγων η βεβαίωση του φόρου ή η επιστροφή φόρου, κατά περίπτωση, αφορά κάθε σύζυγο χωριστά και δεν θα γίνεται συμψηφισμός μεταξύ χρεωστικού και πιστωτικού ποσού μεταξύ των συζύγων. Στις κοινές δηλώσεις συζύγων η εκτύπωση των δύο (2) πράξεων προσδιορισμού φόρου (εκκαθαριστικά) πραγματοποιείται με τους κωδικούς πρόσβασης καθενός συζύγου και σε περίπτωση που η σύζυγος δεν διαθέτει κωδικούς πρόσβασης στο TAXISnet, οι πράξεις προσδιορισμού φόρου θα εκτυπώνονται με τους κωδικούς του συζύγου.

Το προσωπικό της Α.Α.Δ.Ε. θα πράξει ό,τι είναι δυνατόν για να διασφαλίσει την ομαλή ροή και εξέλιξη της διαδικασίας.

Σας ευχαριστούμε εκ των προτέρων για τη συνεργασία σας.

Ο Διοικητής της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων Γεώργιος Ι. Πιτσιλής

Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α

ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΙΟΙΚΗΤΗ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ......... 3
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ................................................................................................................................... 9
ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ.................................................................................................................. 9
1. ΠΟΙΟΙ ΕΧΟΥΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΝΑ ΥΠΟΒΑΛΛΟΥΝ ΔΗΛΩΣΗ............................................................................................................... 9
2.  ΠΩΣ ΔΗΛΩΝΕΤΑΙ TO ΕΙΣΟΔΗΜΑ...................................................................................................................................................... 9
3.  ΠΩΣ ΚΑΙ ΠΟΤΕ ΥΠΟΒΑΛΛΕΤΑΙ Η ΔΗΛΩΣΗ.................................................................................................................................... 10
4.  ΠΟΥ ΥΠΟΒΑΛΛΕΤΑΙ Η ΔΗΛΩΣΗ...................................................................................................................................................... 11
5. ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΣΥΖΥΓΩΝ - ΑΝΗΛΙΚΩΝ - ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΑΓΑΜΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ........................................................... 12
6. ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΤΗΣ ΟΦΕΙΛΗΣ............................................................................................................................ 13
7.  ΠΛΗΡΩΜΗ ΟΦΕΙΛΩΝ ΠΡΟΣ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ.................................................................................................................................. 14
8. ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ ΠΟΥ ΣΥΝΥΠΟΒΑΛΛΟΝΤΑΙ ME ΤΗ ΔΗΛΩΣΗ.................................................................................................... 14
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ.............................................................................................................................. 16
ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΤΩΝ ΠΙΝΑΚΩΝ...................................................................... 16
ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΠΙΝΑΚΑ 1: ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΦΟΡΟΛΟΓΟΥΜΕΝΟΥ............................................................................................................ 16
ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΠΙΝΑΚΑ 2: ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ................................................................................................................... 17
Κωδικοί 327-328...................................................................................................................................................................... 17
Κωδικός 319 -320..................................................................................................................................................................... 18
Κωδικοί 015-016...................................................................................................................................................................... 18
Κωδικοί 023-024...................................................................................................................................................................... 18
Κωδικός 329.............................................................................................................................................................................. 18
Κωδικός 330.............................................................................................................................................................................. 18
Κωδικός 331.............................................................................................................................................................................. 18
Κωδικοί 013-014...................................................................................................................................................................... 18
Κωδικοί 017-018...................................................................................................................................................................... 18
Κωδικοί 019-020...................................................................................................................................................................... 19
Κωδικοί 027-028...................................................................................................................................................................... 19
Κωδικοί 021-022...................................................................................................................................................................... 19
Κωδικοί 037-038...................................................................................................................................................................... 19
Κωδικοί 385-386...................................................................................................................................................................... 19
Κωδικοί 029-030...................................................................................................................................................................... 19
Κωδικοί 905-906...................................................................................................................................................................... 19
Κωδικοί 913-914...................................................................................................................................................................... 19
Κωδικοί 011-012...................................................................................................................................................................... 20
Κωδικοί 007-008...................................................................................................................................................................... 20
ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΠΙΝΑΚΑ 3: ΜΕΙΩΣΗ ΦΟΡΟΥ ΛΟΓΩ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ.................................................................................................... 20
Κωδικοί 001-002...................................................................................................................................................................... 20
Κωδικοί 005-006...................................................................................................................................................................... 20

Κωδικοί 009-010,
ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΠΙΝΑΚΑ 4: ΦΟΡΟΛΟΓΟΥΜΕΝΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΜΕΙΩΣΕΙΣ.............................................................................. 21
ΥΠΟΠΙΝΑΚΑΣ 4Α: ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΑΠΟ ΜΙΣΘΩΤΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ - ΠΑΡΑΚΡΑΤΗΘΕΝΤΕΣ ΦΟΡΟΙ ΚΑΙ ΜΕΙΩΣΕΙΣ .. 21
Κωδικοί 301-302...................................................................................................................................................................... 22
Κωδικοί 303-304...................................................................................................................................................................... 23
Κωδικοί 321-322...................................................................................................................................................................... 23
Κωδικοί 325-326...................................................................................................................................................................... 23
Κωδικοί 307-308...................................................................................................................................................................... 23
Κωδικοί 309-310...................................................................................................................................................................... 24
Κωδικοί 311-312...................................................................................................................................................................... 24
Κωδικοί 343-344...................................................................................................................................................................... 24
Κωδικοί 351-352...................................................................................................................................................................... 24
Κωδικοί 315-316...................................................................................................................................................................... 24
Κωδικοί 333-334...................................................................................................................................................................... 24
Κωδικοί 347-348...................................................................................................................................................................... 24
Κωδικοί 349-350...................................................................................................................................................................... 25
Κωδικοί 389-390...................................................................................................................................................................... 25
Κωδικοί 651-652...................................................................................................................................................................... 25
Κωδικοί 391-392...................................................................................................................................................................... 25
Κωδικοί 393-394...................................................................................................................................................................... 25
Κωδικοί 395-396...................................................................................................................................................................... 25
ΥΠΟΠΙΝΑΚΑΣ 4Β: ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΑ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΩΤΕΡΟΥ ΠΛΗΡΩΜΑΤΟΣ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΝΑΥΤΙΚΟΥ...................... 25
Κωδικοί 255-256...................................................................................................................................................................... 26
Κωδικοί 251-252...................................................................................................................................................................... 26
Κωδικοί 257-258...................................................................................................................................................................... 26
Κωδικοί 259-260...................................................................................................................................................................... 26
Κωδικοί 261-262...................................................................................................................................................................... 26
Κωδικοί 263-264...................................................................................................................................................................... 26
Κωδικοί 265-266...................................................................................................................................................................... 26
Κωδικοί 253-254...................................................................................................................................................................... 26
Κωδικοί 267-268...................................................................................................................................................................... 27
Κωδικοί 201-202...................................................................................................................................................................... 27
ΥΠΟΠΙΝΑΚΑΣ Γ1: ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΑΠΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ.............................................................. 27
Κωδικοί 461-462...................................................................................................................................................................... 27
Κωδικοί 463-464...................................................................................................................................................................... 29
Κωδικοί 465-466...................................................................................................................................................................... 29
Κωδικοί 467-468...................................................................................................................................................................... 29
Κωδικοί 475-476...................................................................................................................................................................... 29
Κωδικοί 469-470...................................................................................................................................................................... 30
ΥΠΟΠΙΝΑΚΑΣ Γ2: ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΑΠΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ................................................................................. 30
Κωδικοί 401-402...................................................................................................................................................................... 30
Κωδικοί 413-414...................................................................................................................................................................... 31
Κωδικοί 415-416...................................................................................................................................................................... 31
Κωδικοί 425-426...................................................................................................................................................................... 31
Κωδικοί 403-404...................................................................................................................................................................... 31
Κωδικοί 409-410...................................................................................................................................................................... 31
Κωδικοί 427-428...................................................................................................................................................................... 31
Κωδικοί 411-412...................................................................................................................................................................... 31
Κωδικοί 601-602...................................................................................................................................................................... 31
Κωδικοί 605-606...................................................................................................................................................................... 32
Κωδικοί 611-612...................................................................................................................................................................... 32
Κωδικοί 653-654...................................................................................................................................................................... 32
Κωδικοί 607-608...................................................................................................................................................................... 32
ΥΠΟΠΙΝΑΚΑΣ Δ1: ΜΕΡΙΣΜΑΤΑ, ΤΟΚΟΙ, ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ.............................................................................................................. 32
Κωδικοί 291-292...................................................................................................................................................................... 32
Κωδικοί 295-296...................................................................................................................................................................... 33
Κωδικοί 667-668...................................................................................................................................................................... 33
21
Κωδικοί 669-670...................................................................................................................................................................... 33

Κωδικοί 671-672...................................................................................................................................................................... 33
Κωδικοί 673-674...................................................................................................................................................................... 34
Κωδικοί 293-294...................................................................................................................................................................... 34
Κωδικοί 297-298...................................................................................................................................................................... 34
Κωδικοί 675-676...................................................................................................................................................................... 34
Κωδικοί 677-678...................................................................................................................................................................... 34
Κωδικοί 679-680...................................................................................................................................................................... 34
Κωδικοί 681-682...................................................................................................................................................................... 34
Κωδικοί 683-684...................................................................................................................................................................... 34
ΥΠΟΠΙΝΑΚΑΣ Δ2: ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΑΠΟ ΑΚΙΝΗΤΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ.......................................................................................................... 35
Κωδικοί 103-106, 109-110..................................................................................................................................................... 36
Κωδικοί 101-102...................................................................................................................................................................... 36
Κωδικοί 107-108...................................................................................................................................................................... 37
Κωδικοί 111-112...................................................................................................................................................................... 37
Κωδικοί 113-114...................................................................................................................................................................... 37
Κωδικοί 115-116...................................................................................................................................................................... 37
Κωδικοί 117-118...................................................................................................................................................................... 37
Κωδικοί 129-130...................................................................................................................................................................... 37
Κωδικοί 143-144, 141-142, 147-148.................................................................................................................................... 37
Κωδικοί 145-146...................................................................................................................................................................... 37
Κωδικοί 149-150...................................................................................................................................................................... 37
Κωδικοί 131-132...................................................................................................................................................................... 37
Κωδικοί 133-134...................................................................................................................................................................... 38
Κωδικοί 121-122...................................................................................................................................................................... 38
Κωδικοί 163-164...................................................................................................................................................................... 38
Κωδικοί 165-166...................................................................................................................................................................... 38
Κωδικοί 159-160...................................................................................................................................................................... 38
Κωδικοί 741-742...................................................................................................................................................................... 38
Κωδικοί 171-172...................................................................................................................................................................... 38
Κωδικοί 175-176...................................................................................................................................................................... 38
Κωδικοί 125-126...................................................................................................................................................................... 39
ΥΠΟΠΙΝΑΚΑΣ Ε: ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΑΠΟ ΥΠΕΡΑΞΙΑ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ.............................................................................. 39
Κωδικοί 829-830...................................................................................................................................................................... 39
Κωδικοί 865-866...................................................................................................................................................................... 40
Κωδικοί 867-868...................................................................................................................................................................... 40
Κωδικοί 871-872...................................................................................................................................................................... 40
ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΠΙΝΑΚΑ 5: ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΕΤΗΣΙΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗΣ ΔΑΠΑΝΗΣ............................................................. 40
Α. ΓΕΝΙΚΑ.......................................................................................................................................................................................... 40
Β. ΕΤΗΣΙΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΔΑΠΑΝΗ ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ........................................................................................................................ 41
1α. Υποπίνακας ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης διαβίωσης για ιδιοκατοικούμενη ή μισθωμένη ή δωρεάν
παραχωρούμενη κύρια κατοικία και έως δύο δευτερεύουσες κατοικίες....................................................................... 41
Κωδικός 208.............................................................................................................................................................................. 41
Κωδικοί 204-205-206 ............................................................................................................................................................. 41
Κωδικός 203.............................................................................................................................................................................. 41
Κωδικοί 207-209...................................................................................................................................................................... 41
Κωδικοί 240-241-242 ............................................................................................................................................................. 41
Κωδικοί 211-218-225 ............................................................................................................................................................. 41
Κωδικοί 212-219-226 ............................................................................................................................................................. 42
Κωδικοί 231-232-233 ............................................................................................................................................................. 42
Κωδικοί 213-214, 220-221, 227-228.................................................................................................................................... 42
Κωδικοί 215-222-229 ............................................................................................................................................................. 42
Κωδικοί 216-223-230 ............................................................................................................................................................. 42
1β. Ετήσια αντικειμενική δαπάνη για λοιπές κατοικίες..................................................................................................... 42
Κωδικοί 707-708...................................................................................................................................................................... 42
Κωδικοί 840-843...................................................................................................................................................................... 44
Κωδικοί 750-753...................................................................................................................................................................... 44
Κωδικοί 703-706...................................................................................................................................................................... 44
Κωδικοί 761-764...................................................................................................................................................................... 44
Κωδικοί 771-774...................................................................................................................................................................... 44
Κωδικοί 775-778...................................................................................................................................................................... 44
Κωδικοί 851-858...................................................................................................................................................................... 44
Κωδικοί 711-714...................................................................................................................................................................... 48
Κωδικοί 844-845...................................................................................................................................................................... 49
Κωδικοί 779-780...................................................................................................................................................................... 49
Κωδικοί 785-786...................................................................................................................................................................... 49
Κωδικοί 717-718...................................................................................................................................................................... 49
Κωδικοί 729-730...................................................................................................................................................................... 49
Κωδικοί 733-734...................................................................................................................................................................... 49
Κωδικοί 747-748...................................................................................................................................................................... 49
Κωδικοί 731-732...................................................................................................................................................................... 49
Κωδικοί 715-716...................................................................................................................................................................... 49
Κωδικοί 709-710, 737-738-739 ........................................................................................................................................... 50
Κωδικοί 765-766...................................................................................................................................................................... 50
Κωδικός 767.............................................................................................................................................................................. 50
Κωδικός 768.............................................................................................................................................................................. 50
Κωδικοί 755-758...................................................................................................................................................................... 50
Κωδικοί 740-749...................................................................................................................................................................... 50
Κωδικός 769.............................................................................................................................................................................. 51
Κωδικός 770.............................................................................................................................................................................. 51
Γ. ΕΤΗΣΙΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΔΑΠΑΝΗ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΙΣ ΔΑΠΑΝΕΣ ΠΟΥ ΚΑΤΕΒΛΗΘΗΣΑΝ............................................................ 51
Κωδικοί 719-720...................................................................................................................................................................... 51
Κωδικοί 721-722...................................................................................................................................................................... 52
Κωδικοί 723-724...................................................................................................................................................................... 52
Κωδικοί 743-744...................................................................................................................................................................... 52
Κωδικοί 735-736...................................................................................................................................................................... 53
Κωδικοί 759-760...................................................................................................................................................................... 54
Κωδικοί 725-726...................................................................................................................................................................... 54
Κωδικοί 727-728...................................................................................................................................................................... 54
Δ. ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ....................................................................................................................... 55
Ε. ΛΟΙΠΕΣ ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ ΚΑΙ ΔΑΠΑΝΩΝ ΑΠΟΚΤΗΣΗΣ............... 55
ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΠΙΝΑΚΑ 6: ΠΡΟΣΘΕΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ................................................................... 57
Κωδικοί 655-656...................................................................................................................................................................... 57
Κωδικοί 659-660 ή 619-620.................................................................................................................................................. 57
Κωδικοί 657-658 ή 617-618.................................................................................................................................................. 58
Κωδικοί 433-434...................................................................................................................................................................... 59
Κωδικοί 613-614...................................................................................................................................................................... 59
Κωδικοί 305-306...................................................................................................................................................................... 59
Κωδικοί 335-336...................................................................................................................................................................... 59
Κωδικοί 811-816...................................................................................................................................................................... 59
Κωδικοί 817-823...................................................................................................................................................................... 60
Κωδικοί 419-420...................................................................................................................................................................... 60
Κωδικοί 421-422...................................................................................................................................................................... 60
Κωδικοί 661-662...................................................................................................................................................................... 61
Κωδικοί 431-432...................................................................................................................................................................... 61
Κωδικοί 781-782...................................................................................................................................................................... 61
Κωδικοί 783-784...................................................................................................................................................................... 62
Κωδικοί 787-788...................................................................................................................................................................... 62
Κωδικοί 429-430...................................................................................................................................................................... 63
Κωδικοί 435-436...................................................................................................................................................................... 63
ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΠΙΝΑΚΑ 7: ΠΟΣΑ ΔΑΠΑΝΩΝ ΠΟΥ ΑΦΑΙΡΟΥΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ Ή ΑΠΟ ΤΟ ΦΟΡΟ ....63
Κωδικός 049-050...................................................................................................................................................................... 63
Κωδικοί 059-060...................................................................................................................................................................... 66
Κωδικοί 031-032...................................................................................................................................................................... 67
Κωδικοί 075-076...................................................................................................................................................................... 67
Κωδικοί 061-062...................................................................................................................................................................... 67
Κωδικοί 077-078...................................................................................................................................................................... 68
Κωδικοί 663-664......................................................................................................................................................................... 68
Κωδικοί 055-056 και 057-058.................................................................................................................................................. 68
ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΠΙΝΑΚΑ 8: ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΞΑΡΤΩΜΕΝΩΝ ΜΕΛΩΝ ΦΟΡΟΛ/ΝΩΝ............................................................................ 69
Κωδικοί 003-004......................................................................................................................................................................... 70
ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΠΙΝΑΚΑ 9: ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΦΑΚΕΛΟ ΤΟΥ ΦΟΡΟΛΟΓΟΥΜΕΝΟΥ................................................................ 70
ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΠΙΝΑΚΑ 10: ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ............................................................................................................. 70
ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤ0.................................................................................................................................... 72
ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ...................................................................................................... 72
ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ ΜΙΣΘΩΤΩΝ - ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΩΝ...................................................................................................... 72
ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΕΙΣΦΟΡΑΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ (ΑΡΘ. 43Α Ν.4172/2013)......................................................... 73
ΜΕΙΩΣΕΙΣ ΦΟΡΟΥ........................................................................................................................................................................ 73
ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ ΓΙΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΑΤΟΜΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ............. 74
ΠΡΟΚΑΤΑΒΟΛΗ ΦΟΡΟΥ.................................................................................................................................................................... 74
ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ ΓΙΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ............................................................................................. 74
ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ ΓΙΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ.................................................................. 75
ΕΤΗΣΙΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΔΑΠΑΝΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2018.................................................................................................. 75
Α. ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΑ ΚΥΒΙΚΑ ΕΚΑΤΟΣΤΑ ΚΑΙ ΤΑ ΕΤΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ Ε.Ι.Χ. ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΥ κλ.π................................................ 75
Β. ME ΒΑΣΗ ΤΟ ΜΗΚΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΕΤΗ ΝΗΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΗΧΑΝΟΚΙΝΗΤΩΝ Ή ΜΕΙΚΤΩΝ ΣΚΑΦΩΝ ME ΧΩΡΟ ΕΝΔΙΑΙΤΗΣΗΣ 76
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ

ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

1.   ΠΟΙΟΙ ΕΧΟΥΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΝΑ ΥΠΟΒΑΛΛΟΥΝ ΔΗΛΩΣΗ

Υποχρέωση να υποβάλλει φορολογική δήλωση (έντυπο Ε1), έχει κάθε φυσικό πρόσωπο, εφόσον έχει την κατοικία του στην Ελλάδα, έχει συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας του, ανεξάρτητα από το αν είναι εξαρτώμενο μέλος ή όχι και αποκτά πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημα.

Οι φορολογούμενοι οι οποίοι έχουν κάνει έναρξη εργασιών ατομικής επιχείρησης, υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος σε κάθε περίπτωση. Οι κάτοικοι εξωτερικού είναι υπόχρεοι για υποβολή δήλωσης μόνο όταν αποκτούν πραγματικό εισόδημα φορολογούμενο με οποιονδήποτε τρόπο (π.χ. βάσει κλίμακας ή αυτοτελώς) ή απαλλασσόμενο από πηγές Ελλάδος.

Στη δήλωση συμπληρώνονται υποχρεωτικά όλα τα εισοδήματα ανεξάρτητα από τον τρόπο φορολόγησής τους, καθώς και τα απαλλασσόμενα από τον φόρο. Σε κάθε περίπτωση παρακράτησης φόρου ακόμη και στην περίπτωση αυτοτελούς ή με ειδικό τρόπο φορολογούμενων εισοδημάτων, συμπληρώνεται και ο παρακρατηθείς ή αποδοθείς, κατά περίπτωση, φόρος.

2.   ΠΩΣ ΔΗΛΩΝΕΤΑΙ TO ΕΙΣΟΔΗΜΑ

1.      Οι σύζυγοι υποχρεούνται να υποβάλλουν κοινή δήλωση για τα εισοδήματά τους, εφόσον υφίσταται έγγαμη σχέση κατά το χρόνο υποβολής της δήλωσης, στα οποία ο φόρος, τα τέλη και οι εισφορές που αναλογούν υπολογίζονται χωριστά στο εισόδημα καθενός συζύγου.

2.      Κοινή δήλωση δύνανται να υποβάλουν και τα πρόσωπα που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης στην περίπτωση που ενημερώσουν το Τμήμα Διοικητικής και Μηχανογραφικής Υποστήριξης της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. με δήλωση μεταβολής Στην περίπτωση αυτή έχουν την ίδια φορολογική αντιμετώπιση με τους έγγαμους. Υπόχρεος υποβολής δήλωσης είναι ο σύζυγος ή το μέρος συμφώνου συμβίωσης, το οποίο δηλώνεται ως υπόχρεος, και για τα εισοδήματα της συζύγου του ή του άλλου μέρους συμφώνου συμβίωσης, αντίστοιχα.

3.      Από το φορολογικό έτος 2018 και εφεξής δίδεται η δυνατότητα στους συζύγους για την υποβολή χωριστών δηλώσεων, εφόσον ο ένας τουλάχιστον εκ των συζύγων έχει προβεί σε ανέκκλητη δήλωση- γνωστοποίηση της επιλογής για υποβολή χωριστής δήλωσης, στην ειδική ηλεκτρονική εφαρμογή στο διαδικτυακό τόπο www.aade.gr μέχρι την 28η Φεβρουαρίου 2019. Η γνωστοποίηση δήλωση αφορά μόνο το τρέχον έτος και πρέπει να επικαιροποιείται κάθε έτος, αν οι σύζυγοι εξακολουθούν να επιθυμούν να υποβάλλουν χωριστές δηλώσεις. Αν κανείς από τους συζύγους δεν γνωστοποιήσει την υποβολή χωριστής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, τότε οι σύζυγοι υποβάλλουν κοινή δήλωση.

4.      Οι σύζυγοι ή τα μέρη συμφώνου συμβίωσης υποβάλλουν υποχρεωτικά χωριστή φορολογική δήλωση, ο καθένας για τα εισοδήματά του στις ακόλουθες περιπτώσεις:

-     Έχει διακοπεί η έγγαμη συμβίωση ή έχει λυθεί το σύμφωνο συμβίωσης κατά τον χρόνο υποβολής της δήλωσης. Για τη διακοπή της έγγαμης συμβίωσης ή τη λύση του συμφώνου συμβίωσης το βάρος της απόδειξης φέρει ο φορολογούμενος.

-     Όταν ο ένας από τους δύο συζύγους ή ένα από τα δύο μέρη συμφώνου συμβίωσης είναι σε κατάσταση πτώχευσης ή έχει υποβληθεί σε δικαστική συμπαράσταση.

5.      Επίσης, υποχρέωση για την υποβολή της δήλωσης έχουν:

-    Ο γονέας ή το μέρος συμφώνου που ασκεί τη γονική μέριμνα για τα εισοδήματα των ανήλικων τέκνων, με την επιφύλαξη των οριζομένων στην παρ 4 του άρθρου 11 του ΚΦΕ.

-    Ο κηδεμόνας ή ο προσωρινός διαχειριστής ή ο σύνδικος πτώχευσης ή ο μεσεγγυούχος ή ο δικαστικός εκκαθαριστής για περιπτώσεις σχολάζουσας κληρονομιάς ή επιδικίας ή πτώχευσης ή μεσεγγύησης, ή δικαστικός εκκαθάρισης κληρονομιάς, αντίστοιχα.

-    Ο επίτροπος ή ο κηδεμόνας ή ο δικαστικός συμπαραστάτης, στις περιπτώσεις, αντίστοιχα, ανηλίκων ή αυτών που έχουν υποβληθεί σε δικαστική συμπαράσταση.

-    Οι κληρονόμοι του φορολογουμένου για το συνολικό εισόδημά του μέχρι την ημέρα του θανάτου του.

3. ΠΩΣ ΚΑΙ ΠΟΤΕ ΥΠΟΒΑΛΛΕΤΑΙ Η ΔΗΛΩΣΗ

1.       Οι ετήσιες δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2018, των υπόχρεων του άρθρου 67 του ν.4172/2013 υποβάλλονται υποχρεωτικά, με τη χρήση ηλεκτρονικής μεθόδου επικοινωνίας μέσω διαδικτύου.

2.       Τα παραπάνω ισχύουν για δηλώσεις που υποβάλλονται είτε από τους ίδιους με τους δικούς τους κωδικούς πρόσβασης, είτε από εξουσιοδοτημένο λογιστή - φοροτεχνικό με τους προσωπικούς του κωδικούς πρόσβασης, η οποία εξουσιοδότηση θα αφορά την διαχείριση των εντύπων Ε1, Ε2 (όπως έχουν ενημερωθεί από τα ηλεκτρονικά αρχεία της Διεύθυνσης Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης της Α.Α.Δ.Ε, εφεξής Δ.ΗΛΕ.Δ.) και το Ε3 ανεξάρτητα αν οι υπόχρεοι είναι εγγεγραμμένοι στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες TAXISnet. Στην περίπτωση αυτή απαιτούνται υπεύθυνες δηλώσεις του Ν.1599/86 με γνήσιο της υπογραφής του φορολογούμενου και της συζύγου του προς τον λογιστή, από οποιαδήποτε διοικητική αρχή ή ΚΕΠ (παρ. 1 άρθρο 11 ν.2690/1999 ΦΕΚ 45 Α', όπως ισχύει). Σε περίπτωση που μέχρι τώρα η κοινή δήλωση των συζύγων υποβαλλόταν με τους κωδικούς του υπόχρεου και ο τελευταίος επιλέξει την υποβολή χωριστών δηλώσεων χωρίς αυτή να ανακληθεί μέχρι την 28η Φεβρουαρίου 2019, τότε η σύζυγος που δεν έχει μέχρι τώρα κλειδάριθμο οφείλει να αποκτήσει προκειμένου και αυτή να μπορέσει να υποβάλλει τη δική της δήλωση.

3.       Οι δηλώσεις των αποβιωσάντων για τα εισοδήματά τους ολοκλήρου του φορολογικού έτους 2018 ή μέρους αυτού αν απεβίωσαν εντός του 2018, υποβάλλονται σε χειρόγραφη μορφή στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. εμπρόθεσμα έως 31/12/2019. Στην περίπτωση αυτή απαιτείται ενημέρωση του Τμήματος Διοικητικής και Μηχανογραφικής Υποστήριξης της Δ.Ο.Υ του αποβιώσαντος πριν από την υποβολή της δήλωσης με την ημερομηνία θανάτου και τα στοιχεία των νόμιμων κληρονόμων/εγγυτέρων συγγενών, προσκομίζοντας τα απαραίτητα δικαιολογητικά.

4.       Οι δηλώσεις με επιφύλαξη υποβάλλονται ηλεκτρονικά μέσω διαδικτύου και εντός χρονικού διαστήματος 30 ημερών από την ημερομηνία υποβολής της δήλωσης οφείλουν οι φορολογούμενοι να προσκομίσουν στη Δ.Ο.Υ. τα απαραίτητα δικαιολογητικά, τα οποία αποδεικνύουν τους ισχυρισμούς τους και τον λόγο της επιφύλαξης, προκειμένου να εκκαθαριστούν οι δηλώσεις και να εκδοθούν οι πράξεις διοικητικού προσδιορισμού φόρου από τις Δ.Ο.Υ. εντός της προβλεπόμενης από το άρθρο 20 παρ. 1 του ΚΦΔ, προθεσμίας των 90 ημερών από την υποβολή της δήλωσης. Σε περίπτωση που τα απαιτούμενα δικαιολογητικά δεν προσκομιστούν εντός της προαναφερθείσας προθεσμίας των 30 ημερών, οι δηλώσεις εκκαθαρίζονται, χωρίς να ληφθεί υπόψη η επιφύλαξη, δεδομένου ότι, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 20 του ΚΦΔ, η επιφύλαξη δεν συνεπάγεται την αναστολή της είσπραξης του φόρου.

5.      Σε περίπτωση που δεν υπάρχει η δυνατότητα ηλεκτρονικής υποβολής λόγω αποδεδειγμένης τεχνικής αδυναμίας που δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί από την Δ.ΗΛΕ.Δ. ή εφόσον κρίνεται από τον αρμόδιο Προϊστάμενο Δ.Ο.Υ. σε εξαιρετικές περιπτώσεις ότι συντρέχει αντικειμενική και πραγματική αδυναμία υποβολής της δήλωσης με ηλεκτρονικό τρόπο, επιτρέπεται να υποβληθεί αυτή σε χειρόγραφη μορφή στις αρμόδιες Δ.Ο.Υ.

6.     Στις περιπτώσεις χειρόγραφης υποβολής της δήλωσης, αυτή υποβάλλεται σε ένα (1) αντίτυπο στον Προϊστάμενο της Δημόσιας Οικονομικής Υπηρεσίας (Δ.Ο.Υ.) προσωπικώς από τον φορολογούμενο, κληρονόμο ή από πρόσωπο ειδικά εξουσιοδοτημένο για αυτό.

7.     Οι εκπρόθεσμες αρχικές και τροποποιητικές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2018 υποβάλλονται ηλεκτρονικά μέσω διαδικτύου. Εάν η αρχική δήλωση έχει υποβληθεί χειρόγραφα, τότε και η εμπρόθεσμη ή εκπρόθεσμη τροποποιητική δήλωση υποβάλλεται επίσης χειρόγραφα.

8.     Οι τροποποιητικές δηλώσεις για φορολογικά έτη μέχρι 2014 υποβάλλονται χειρόγραφα στις αρμόδιες Δ.Ο.Υ. Αντίθετα, από το φορολογικό έτος 2015 και μετά οι εκπρόθεσμες αρχικές και τροποποιητικές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος υποβάλλονται και αυτές ηλεκτρονικά.

Επισημαίνεται ότι σε περίπτωση που φορολογικός κάτοικος Ελλάδας μεταφέρει την κατοικία του στο εξωτερικό, η δήλωση υποβάλλεται εμπρόθεσμα καθ' όλη τη διάρκεια του φορολογικού έτους και το αργότερο έως τις 31/12/2019 (ΠΟΛ 1201/2017 Απόφαση).

4. ΠΟΥ ΥΠΟΒΑΛΛΕΤΑΙ Η ΔΗΛΩΣΗ

Η δήλωση υποβάλλεται στη Δ.Ο.Υ. στη χωρική αρμοδιότητα της οποίας βρίσκεται η τελευταία δηλωθείσα στο Τμήμα Διοικητικής και Μηχανογραφικής Υποστήριξης της Δ.Ο.Υ., διεύθυνση κατοικίας ή κύριας διαμονής του φορολογούμενου. Σε περίπτωση που ο φορολογούμενος ασκεί ατομικά, επιχείρηση ή ελευθέριο επάγγελμα θα υποβληθεί στη Δ.Ο.Υ. στην χωρική αρμοδιότητα της οποίας βρίσκεται η τελευταία δηλωθείσα στο Τμήμα Διοικητικής και Μηχανογραφικής Υποστήριξης της Δ.Ο.Υ. διεύθυνση της έδρας της κύριας επιχείρησης ή του κύριου επαγγέλματός του κατά τον χρόνο υποβολής της δήλωσης.

Όσοι φορολογούμενοι συμμετέχουν σε προσωπικές εταιρείες, ΕΠΕ, κοινωνίες, κοινοπραξίες, κ.λπ. τη δήλωσή τους θα την υποβάλλουν στη Δ.Ο.Υ. της περιφέρειας που βρίσκεται η κατοικία τους και όχι στη Δ.Ο.Υ. της περιφέρειας που βρίσκεται η έδρα της εταιρίας, κοινωνίας, κοινοπραξίας, κ.λπ.

Σε περίπτωση που έχει διακοπεί η άσκηση της επιχειρηματικής δραστηριότητας, η δήλωση υποβάλλεται στη Δ.Ο.Υ. της τελευταίας δηλωθείσας στο Τμήμα Διοικητικής και Μηχανογραφικής Υποστήριξης κατοικίας ή κύριας διαμονής του φορολογούμενου. α. Για κατοίκους αλλοδαπής που έχουν υποχρέωση υποβολής δήλωσης στην Ελλάδα, περιλαμβανομένων και των φυσικών προσώπων που είναι κάτοικοι αλλοδαπής και συμμετέχουν σε νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες της ημεδαπής, η δήλωση υποβάλλεται στη Δ.Ο.Υ. Κατοίκων Εξωτερικού, εάν ο φορολογικός εκπρόσωπος που έχουν ορίσει υπάγεται ως προς τη φορολογία εισοδήματος σε οποιαδήποτε Δ.Ο.Υ. της περιοχής του νομού Αττικής.

Σε περίπτωση που ο φορολογικός εκπρόσωπος που έχουν ορίσει υπάγεται ως προς τη φορολογία εισοδήματος σε Δ.Ο.Υ. εκτός της περιοχής του νομού Αττικής, η δήλωση υποβάλλεται στη Δ.Ο.Υ. της πρωτεύουσας του νομού.

Σε περίπτωση που ο φορολογικός εκπρόσωπος υπάγεται ως προς τη φορολογία εισοδήματος σε Δ.Ο.Υ. των νομών Δωδεκανήσου και Κυκλάδων, η δήλωση υποβάλλεται στη Δ.Ο.Υ. στην οποία υπάγεται.

Αν λειτουργούν σε κάποια πρωτεύουσα νομού περισσότερες Δ.Ο.Υ., η δήλωση υποβάλλεται στην Α' Δ.Ο.Υ. της πρωτεύουσας αυτού του νομού, εκτός του νομού Θεσσαλονίκης, όπου η δήλωση υποβάλλεται στη Δ' Δ.Ο.Υ. Θεσσαλονίκης.

β. Για κατοίκους αλλοδαπής, που διαθέτουν ταχυδρομική διεύθυνση στην Ελλάδα όπου διαμένουν προσωρινά και έχουν υποχρέωση υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος στην Ελλάδα, η δήλωση υποβάλλεται στη Δ.Ο.Υ. Κατοίκων Εξωτερικού, εάν η διεύθυνση του φυσικού προσώπου κατοίκου αλλοδαπής υπάγεται ως προς τη φορολογία εισοδήματος σε οποιαδήποτε Δ.Ο.Υ. της περιοχής του Νομού Αττικής. Σε περίπτωση που η διεύθυνση προσωρινής διαμονής, του φυσικού προσώπου κατοίκου αλλοδαπής υπάγεται σε οποιαδήποτε Δ.Ο.Υ. εκτός της περιοχής του Νομού Αττικής, η δήλωση υποβάλλεται στη Δ.Ο.Υ. της πρωτεύουσας του Νομού.

Σε περίπτωση που η διεύθυνση προσωρινής διαμονής του φυσικού προσώπου κατοίκου αλλοδαπής υπάγεται σε Δ.Ο.Υ. των νομών Κυκλάδων και Δωδεκανήσου, η δήλωση υποβάλλεται στη Δ.Ο.Υ. στην οποία υπάγεται.

Αν λειτουργούν σε κάποια πρωτεύουσα νομού περισσότερες Δ.Ο.Υ., η δήλωση υποβάλλεται στην Α' Δ.Ο.Υ. της πρωτεύουσας αυτού του νομού, εκτός του νομού Θεσσαλονίκης, όπου η δήλωση υποβάλλεται στη Δ' Δ.Ο.Υ. Θεσσαλονίκης. γ. Σε περίπτωση υποβολής των δηλώσεων από κληρονόμους θανόντος ή από κηδεμόνα σχολάζουσας κληρονομίας, ή από δικαστικό εκκαθαριστή κληρονομιάς ,η δήλωση υποβάλλεται στη Δ.Ο.Υ. στην χωρική αρμοδιότητα της οποίας κατοικούσε ο κληρονομούμενος ή βρισκόταν η έδρα της επιχειρηματικής - επαγγελματικής του εγκατάστασης πριν από τον θάνατό του.

δ. Σε περίπτωση συζύγων/μερών συμφώνου συμβίωσης που υπάγονται σε διαφορετική Δ.Ο.Υ., η δήλωση υποβάλλεται στη Δ.Ο.Υ. στην οποία υποβάλλει δήλωση φορολογίας εισοδήματος ο σύζυγος/το μέρος συμφώνου συμβίωσης, το οποίο δηλώνεται ως υπόχρεος.

Ο φορολογούμενος ορίζει τον φορολογικό εκπρόσωπό του στην Ελλάδα με τη συμπλήρωση των στοιχείων αυτού στην ένδειξη του ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΥ του Πίνακα 1 της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος (έντυπο Ε1).

Με τον ορισμό του φορολογικού εκπροσώπου δε μετατίθεται η υποχρέωση του αλλοδαπού φυσικού προσώπου για υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, στον εκπρόσωπο (ΑΓΓΔΕ- ΠΟΛ 1283/2013 ΦΕΚ 3367Β31.12.2013)

Οι φορολογούμενοι υποχρεούνται να ενημερώνουν το Τμήμα Διοικητικής και Μηχανογραφικής Υποστήριξης της Δ.Ο.Υ. της κατοικίας για οποιαδήποτε μεταβολή στη Διεύθυνση κατοικίας, οικογενειακής κατάστασης, κ.λπ. Ειδικά για οποιαδήποτε μεταβολή στη διεύθυνση του τόπου άσκησης του επαγγέλματος τους, αυτή θα πρέπει να πραγματοποιείται εντός τριάντα (30) ημερών.

5. ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΣΥΖΥΓΩΝ - ΑΝΗΛΙΚΩΝ - ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΑΓΑΜΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ

Τα ανήλικα τέκνα είναι εξαρτώμενα μέλη των γονέων τους εφόσον το εισόδημά τους δεν υπερβαίνει το ποσό των 3.000,00 ευρώ και εφόσον συνοικούν με αυτούς. Στην περίπτωση αυτή το εισόδημά τους δηλώνεται και φορολογείται στο όνομα του γονέα που έχει τη γονική μέριμνα και σε κάθε περίπτωση στο όνομα του συζύγου, ο οποίος θεωρείται καταρχήν υπόχρεος για την υποβολή της δήλωσης. Σε περίπτωση που αυτός έχει χάσει τη γονική μέριμνα, προστίθεται στο εισόδημα του άλλου γονέα και φορολογείται στο όνομά του.

Κατ' εξαίρεση, φορολογείται χωριστά το εισόδημα του ανήλικου άγαμου παιδιού ανεξαρτήτως

ποσού εφόσον προέρχεται:

α) από την παροχή της προσωπικής του εργασίας

β) από σύνταξη λόγω θανάτου του πατέρα ή της μητέρας του

Στην περίπτωση που το ανήλικο άγαμο τέκνο υποβάλλει ξεχωριστή φορολογική δήλωση για μια ή και για τις δύο από τις παραπάνω περιπτώσεις και παράλληλα αποκτά και εισοδήματα άλλης κατηγορίας, όπως πχ. εισοδήματα από ακίνητα, αυτά αναγράφονται στη δήλωση του υπόχρεου γονέα.

Αντίθετα, τα ενήλικα τέκνα που τηρούν τις προϋποθέσεις της περίπτωσης β' της παρ.1 του άρθρου 11 του ν.4172/2013 είναι εξαρτώμενα μέλη εφόσον το ετήσιο φορολογητέο εισόδημά τους δεν υπερβαίνει το ποσόν των 3.000 ευρώ και συνοικούν με τους γονείς τους, ενώ τα ενήλικα τέκνα που τηρούν τις προϋποθέσεις της περίπτωσης γ' του άρθρου 11 του ν.4172/2013 εφόσον το ετήσιο φορολογητέο εισόδημά τους δεν υπερβαίνει το ποσόν των 6.000 ευρώ και συνοικούν με τους γονείς τους. Σε κάθε όμως περίπτωση τα ενήλικα τέκνα που αποκτούν εισόδημα υποβάλλουν χωριστή φορολογική δήλωση σύμφωνα με το άρθρο 67 παρ. 1 του ν.4172/2013.

Σε περίπτωση υποβολής εντύπου Ε3 για ανήλικο τέκνο, του οποίου τα εισοδήματα φορολογούνται στο όνομα του γονέα που ασκεί τη γονική μέριμνα, η δήλωση του γονέα με το Ε3 του ανήλικου τέκνου υποβάλλεται σε χειρόγραφη μορφή στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. Στις περιπτώσεις χωριστών δηλώσεων θα δηλώνονται ως εξαρτώμενα μέλη και από τους δύο συζύγους τα τέκνα που προέρχονται από τον κοινό γάμο.

Όταν έχουν από κοινού εξαρτώμενα τέκνα με αναπηρία τουλάχιστον 67% χωρίς αυτά να υποχρεούνται σε υποβολή ατομικής δήλωσης, η μείωση φόρου λόγω της αναπηρίας στις χωριστές δηλώσεις, γίνεται μόνο από τον ένα σύζυγο και δεν μεταφέρεται το δικαίωμα πίστωσης φόρου στον άλλο σύζυγο.

Το εισόδημα ανηλίκου τέκνου που δεν φορολογείται στο όνομά του προστίθεται στα εισοδήματα του γονέα που έχει το μεγαλύτερο εισόδημα, δηλαδή το εισόδημα αυτό δηλώνεται μόνο από τον ένα γονέα ανεξάρτητα αν το τέκνο είναι εξαρτώμενο μέλος και για τους δύο γονείς.

6. ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΤΗΣ ΟΦΕΙΛΗΣ

Από την εκκαθάριση της δήλωσης μπορεί να προκύψει υποχρέωση καταβολής (χρεωστικό υπόλοιπο) ή δικαίωμα επιστροφής φόρου (πιστωτικό υπόλοιπο). Η καταβολή του φόρου γίνεται σε τρεις (3) ισόποσες διμηνιαίες δόσεις, από τις οποίες η πρώτη καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του μηνός Ιουλίου και η καθεμία από τις επόμενες μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα των μηνών Σεπτεμβρίου και Νοεμβρίου, από την προθεσμία υποβολής της δήλωσης.

Οι ίδιες ημερομηνίες ισχύουν και για τις δηλώσεις που υποβάλλονται χειρόγραφα.

Από το φορολογικό έτος 2018 και μετά στις περιπτώσεις κοινής δήλωσης συζύγων η βεβαίωση του φόρου ή η επιστροφή φόρου, κατά περίπτωση, αφορά τον κάθε σύζυγο χωριστά και δεν θα γίνεται συμψηφισμός μεταξύ χρεωστικού και πιστωτικού ποσού μεταξύ των συζύγων. Στις κοινές δηλώσεις συζύγων η εκτύπωση των δύο (2) πράξεων προσδιορισμού φόρου (εκκαθαριστικά) πραγματοποιείται με τους κωδικούς πρόσβασης του

καθενός συζύγου και σε περίπτωση που η σύζυγος δεν διαθέτει κωδικούς πρόσβασης στο TAXISnet οι πράξεις προσδιορισμού φόρου θα εκτυπώνονται με τους κωδικούς του συζύγου. Η καταβολή του φόρου που προσδιορίζεται από δηλώσεις που υποβάλλονται καθ' όλη τη διάρκεια του φορολογικού έτους, γίνεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του πρώτου μήνα του επόμενου έτους, ενώ για τις δηλώσεις αυτής της περίπτωσης που υποβάλλονται στη Δ.Ο.Υ. εμπρόθεσμα και η πράξη διοικητικού προσδιορισμού φόρου εκδίδεται το επόμενο έτος, η καταβολή γίνεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα από την έκδοση της πράξης διοικητικού προσδιορισμού φόρου.

Η καταβολή του φόρου που προσδιορίζεται από δηλώσεις φορολογούμενων που συμμετέχουν σε νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες που τηρούν απλογραφικά βιβλία, οι οποίοι μπορούν να υποβάλουν δήλωση φορολογίας εισοδήματος μέχρι το πρώτο δεκαπενθήμερο του επόμενου μήνα από τη λήξη της προθεσμίας υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων, πραγματοποιείται σε δύο (2) ισόποσες διμηνιαίες δόσεις, από τις οποίες η πρώτη καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του Σεπτεμβρίου 2019 και η δεύτερη μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του Νοεμβρίου 2019. Αν προκύψει πιστωτικό υπόλοιπο, αυτό θα επιστραφεί μέσω των τραπεζών, όπως

13

περιγράφεται παρακάτω στη συμπλήρωση του Πίνακα 10 της δήλωσης. Τονίζεται ότι αν το επιστρεφόμενο ποσό προέρχεται από προκαταβολή προηγούμενου έτους που δεν εξοφλήθηκε, καθώς και αν υπάρχει οποιαδήποτε οφειλή στο Δημόσιο ή Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης, η επιστροφή του φόρου (πιστωτικού υπολοίπου) θα ακολουθηθεί η διαδικασία της παρ.1 του άρθρου 42 του ν.4174/2013 (Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας).

Δεν βεβαιώνεται το ποσό που οφείλεται με βάση την πράξη διοικητικού προσδιορισμού φόρου, εφόσον τούτο δεν υπερβαίνει τα τριάντα (30) ανά σύζυγο (παρ. 1 άρθρου 18 ν.3522/2006 ΦΕΚ 276 Α').

Δεν επιστρέφεται ποσό φόρου με βάση την πράξη διοικητικού προσδιορισμού φόρου μικρότερο των πέντε (5) ευρώ ανά σύζυγο (παρ. 2 άρθρου 18 ν.3522/2006).

7.   ΠΛΗΡΩΜΗ ΟΦΕΙΛΩΝ ΠΡΟΣ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ

Γίνεται στους φορείς είσπραξης που έχουν οριστεί με την αριθμ. πρωτ. Δ.Π.Δ.Α. ΑΑΔΕ Γ1107473 ΕΞ2017 (Β' 2435/17.7.2017) Απόφαση του Διοικητή ΑΑΔΕ (πιστωτικά ιδρύματα και ΕΛ.ΤΑ, Τράπεζα της Ελλάδος, Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων), με τη χρήση του μοναδικού κωδικού, ο οποίος ονομάζεται «Ταυτότητα Οφειλής» (Τ.Ο.) και καταβάλλεται είτε το σύνολο, είτε μέρος της οφειλής ή των δόσεων αποπληρωμής αυτής. Ο εν λόγω κωδικός ακολουθεί την οφειλή μέχρι την εξόφλησή της.

Ο υπόχρεος, προκειμένου να καταβάλει τις οφειλές του, επιλέγει τον φορέα είσπραξης που επιθυμεί καθώς και τον τρόπο πληρωμής (πληρωμή σε κατάστημα ή χρήση των εναλλακτικών τρόπων πληρωμής που παρέχονται από τους φορείς είσπραξης όπως e-banking, ATM).

Οι ως άνω οριζόμενοι φορείς, δεν μπορούν να αρνηθούν την είσπραξη, εάν ο υπόχρεος προς καταβολή δεν τηρεί λογαριασμό σε αυτούς.

8.   ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ ΠΟΥ ΣΥΝΥΠΟΒΑΛΛΟΝΤΑΙ ME ΤΗ ΔΗΛΩΣΗ

Όλα τα δικαιολογητικά που συνυποβάλλονται με την ετήσια δήλωση φορολογίας εισοδήματος πρέπει να είναι διατυπωμένα στην Ελληνική γλώσσα. Αν ο εκδότης αυτών των δικαιολογητικών είναι αλλοδαπός, απαιτείται η επίσημη μετάφρασή τους στην Ελληνική γλώσσα.

Για τις υπηρεσίες, τους φορείς και τα πρόσωπα που διενεργούν μεταφράσεις αλλοδαπών δημοσίων εγγράφων, τα οποία οι ενδιαφερόμενοι προσκομίζουν στις υπηρεσίες της Α.Α.Δ.Ε., ισχύουν τα αναφερόμενα στο αρ.πρωτ. Δ. ΟΡΓ. Δ 1008736 ΕΞ2019/18.1.2109 έγγραφο της Διεύθυνσης Οργάνωσης της Γενικής Διεύθυνσης Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και Ανθρώπινου Δυναμικού.

Τα δικαιολογητικά που απαιτούνται σε κάθε περίπτωση καθορίζονται είτε απευθείας από διάταξη του νόμου, είτε από υπουργικές αποφάσεις, αποφάσεις του Διοικητή και διαταγές, καθώς και την απόφαση για τον τύπο και περιεχόμενο της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2018.

Εφόσον κάποια από τα δικαιολογητικά που ορίζονται με την Α. 1041/2019 Απόφαση έχουν ήδη συνυποβληθεί με δηλώσεις προηγούμενων ετών στη Φορολογική Διοίκηση ή έχουν διαφυλαχθεί σε περίπτωση ηλεκτρονικής υποβολής ή υπάρχει διαθέσιμο ηλεκτρονικό αρχείο και δεν έχει επέλθει κάποια μεταβολή στα στοιχεία που αναγράφονται σ' αυτά, δεν απαιτείται η έκδοση νέων δικαιολογητικών. Αρκεί να υποβληθεί υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986, στην οποία θα αναγράφεται το φορολογικό έτος που αφορούσε το κάθε συγκεκριμένο δικαιολογητικό που τυχόν υποβλήθηκε, ότι δεν έχει επέλθει μεταβολή στα στοιχεία που αναγράφονται σ' αυτό και με την προϋπόθεση ότι, αν το συγκεκριμένο δικαιολογητικό είναι ορισμένης χρονικής ισχύος, καλύπτει και το φορολογικό έτος 2018.

Σε περίπτωση ηλεκτρονικής υποβολής της δήλωσης δεν συνυποβάλλονται δικαιολογητικά, αλλά αυτά φυλάσσονται από τον φορολογούμενο και παραδίδονται

εφόσον ζητηθούν.

Για τις τροποποιητικές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος των οποίων η αρχική δήλωση έχει υποβληθεί μέσω διαδικτύου τα δικαιολογητικά που προσκομίζονται είναι μόνο αυτά που αφορούν τον λόγο για τον οποίο γίνεται η τροποποιητική δήλωση και όχι όλα τα δικαιολογητικά που αφορούν το σύνολο της δήλωσης.

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ

ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΤΩΝ ΠΙΝΑΚΩΝ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΠΙΝΑΚΑ 1: ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΦΟΡΟΛΟΓΟΥΜΕΝΟΥ

Όλες οι ενδείξεις του Πίνακα 1 πρέπει να είναι συμπληρωμένες με ΚΕΦΑΛΑΙΑ γράμματα. Στη δήλωση έχουν συμπληρωθεί από την υπηρεσία τα στοιχεία του υπόχρεου και της συζύγου. Εάν στην ήδη συμπληρωμένη δήλωση υπάρχουν λάθη στα στοιχεία αυτά ή δεν έχουν συμπληρωθεί τα στοιχεία της συζύγου, πρέπει οπωσδήποτε να προχωρήσετε σε διόρθωση - συμπλήρωση στο Μητρώο της Δ.Ο.Υ. πριν την υποβολή της φορολογικής δήλωσης. Προσοχή: Τα στοιχεία του φορολογούμενου απαιτείται να είναι επικαιροποιημένα, καθόσον χρησιμοποιούνται και ως στοιχεία επικοινωνίας από τη Φορολογική Διοίκηση. Κατά την ηλεκτρονική υποβολή της δήλωσης, στην πρώτη εισαγωγή στην εφαρμογή που ζητείται η επιβεβαίωση στοιχείων, υποχρεωτικά καταχωρείται και η ηλεκτρονική διεύθυνση (e- mail) που χρησιμοποιείται. Στις δηλώσεις έγγαμων απαιτείται η αναγραφή των e- mail και των δύο συζύγων.

Ειδικά, ο φορολογικός κάτοικος αλλοδαπής υποχρεούται να επιβεβαιώσει και τη χώρα φορολογικής κατοικίας του, όπως αυτή είναι καταχωρημένη στα στοιχεία μητρώου/φυσικού προσώπου, καθώς χρησιμοποιείται για σκοπούς ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των κρατών.

Στην περίπτωση που ο φορολογούμενος δεν συμφωνεί με τη χώρα φορολογικής κατοικίας που εμφανίζεται στην επιβεβαίωση στοιχείων ή το πεδίο της χώρας φορολογικής κατοικίας είναι κενό, θα πρέπει να τροποποιήσει/συμπληρώσει το σχετικό πεδίο.

Έπειτα από τη σχετική τροποποίηση, θα εμφανίζεται μήνυμα στον φορολογούμενο ως εξής: «Κατόπιν της υποβολής της δήλωσης, υποχρεούστε να προσέλθετε στη Δ.Ο.Υ. για επικαιροποίηση των Στοιχείων Μητρώου. Η χώρα της φορολογικής σας κατοικίας θα χρησιμοποιηθεί προκειμένου να καταστεί δυνατή η ανταλλαγή των πληροφοριών μεταξύ της αρμόδιας ελληνικής αρχής και των αρμοδίων αρχών της ΕΕ ή τρίτων χωρών, δυνάμει του εκάστοτε εφαρμοστέου νομικού πλαισίου»

Οι παραπάνω φορολογούμενοι υποχρεούνται σε κάθε περίπτωση, εφόσον κληθούν, να προσκομίσουν το πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας (tax residence-certificate) στην αρμόδια Δ.Ο.Υ., προκειμένου να αποδείξουν τη χώρα της φορολογικής τους κατοικίας.

Τα φυσικά πρόσωπα τα οποία αιτούνται μεταβολής της φορολογικής τους κατοικίας για το έτος 2018, ακολουθούν τη διαδικασία που ορίζεται στην ΠΟΛ.1201/2017 Απόφαση Διοικητή ΑΑΔΕ, ενώ για προγενέστερα του 2018 έτη, ακολουθούν τη διαδικασία της ΠΟΛ.1177/2014 εγκυκλίου, αλλά με τα δικαιολογητικά που προβλέπονται στην ΠΟΛ.1201/2017 Απόφαση Διοικητή ΑΑΔΕ.

Το επώνυμο της συζύγου πρέπει να συμπληρώνεται όπως και στην ταυτότητα. Για τις γυναίκες σε χηρεία ή σε διάσταση ή διαζευγμένες που δεν έχουν ακόμη αλλάξει ταυτότητα, εάν στην ήδη συμπληρωμένη δήλωση υπάρχει το όνομα του συζύγου, πρέπει να αντικατασταθεί με το όνομα του πατέρα. Οι στρατιωτικοί, οι αστυνομικοί, οι λιμενικοί, οι πυροσβέστες που δεν συμπληρώνουν αριθμό αστυνομικής ταυτότητας, υποχρεούνται στη συμπλήρωση της υπηρεσιακής ταυτότητας.

Σημειώνεται ότι οι έγγαμοι φορολογούμενοι θα πρέπει να συμπληρώσουν απαραίτητα το παραλληλόγραμμο με την ένδειξη "Αριθμός Φορολογικού Μητρώου Συζύγου" με τον Α.Φ.Μ. της συζύγου εφόσον της έχει χορηγηθεί Α.Φ.Μ. για οποιοδήποτε λόγο (έναρξη επαγγέλματος, υποβολή δήλωσης στο παρελθόν κ.λπ.) καθώς και ο Α.Μ.Κ.Α. της συζύγου. Σε καμιά περίπτωση, δε θα γράφεται στο τετραγωνίδιο αυτό ο Α.Φ.Μ. και ο Α.Μ.Κ.Α. του συζύγου, αλλά θα συμπληρώνεται μόνο με τον Α.Φ.Μ./Α.Μ.Κ.Α. της συζύγου.

Σημειώνεται ότι στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος αναγράφεται υποχρεωτικά ο Α.Μ.Κ.Α. του υπόχρεου και της συζύγου με εξαίρεση τις περιπτώσεις που δεν υποχρεούνται σε απόκτηση Α.Μ.Κ.Α.

Ωστόσο, εξαιρούνται οι υπόχρεοι, οι οποίοι, για λόγους που άπτονται ευαίσθητων προσωπικών τους δεδομένων, δεν επιθυμούν να γνωστοποιήσουν τον Α.Μ.Κ.Α., ούτε για τους ίδιους, ούτε για τα εξαρτώμενα μέλη τους, καθώς και οι υπάλληλοι της Τράπεζας Εμπορίου και Ανάπτυξης Ευξείνου Πόντου.

ΠΡΟΣΟΧΗ: 1) Για τον υπόχρεο: η διεύθυνση επαγγέλματος συμπληρώνεται μόνο από όσους αποκτούν εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, ενώ η διεύθυνση κατοικίας συμπληρώνεται υποχρεωτικά από όλους ανεξαιρέτως τους φορολογούμενους.

2) Για τη σύζυγο: συμπληρώνεται κατά περίπτωση η διεύθυνση κατοικίας ή του επαγγέλματος, εφόσον είναι επιτηδευματίας.

Επιπλέον εάν είστε έγγαμος πρέπει να επιλέξετε "X" πάνω στη λέξη "ΕΓΓΑΜΟΣ". (Μην επιλέξετε "X" αν είστε διαζευγμένος ή βρίσκεστε σε χηρεία ή σε διάσταση).

Επίσης, συμπληρώνονται τα στοιχεία του εκπροσώπου (κηδεμόνα, αντιπροσώπου, δικαστικού συμπαραστάτη, προσωρινού διαχειριστή ή συνδίκου πτώχευσης ή δικαστικού εκκαθαριστή, κ.λπ.) ή φορολογικού εκπροσώπου, εφόσον συντρέχει περίπτωση υποβολής δήλωσης για τα εισοδήματα:

α) Προσώπου που κατοικεί στην αλλοδαπή και αποκτά εισόδημα από πηγή που βρίσκεται στην Ελλάδα.

β) Ανηλίκου ή προσώπου που έχει υποβληθεί σε δικαστική συμπαράσταση.

γ) Προσώπου που απεβίωσε, για το οποίο η φορολογική δήλωση υποβάλλεται από τους

κληρονόμους του.

δ) Σχολάζουσας κληρονομιάς.

ε) Από περιουσιακά στοιχεία που έχουν τεθεί υπό μεσεγγύηση, βρίσκονται σε κατάσταση επιδικίας ή αφορούν πτωχευτική περιουσία.

Επίσης, το παραλληλόγραμμο με την ένδειξη "Αριθμός Φορολογικού Μητρώου του Φορολογικού Εκπροσώπου" αφορά στον Α.Φ.Μ. του εκπροσώπου και συμπληρώνεται απαραίτητα, εφόσον βέβαια έχουν δηλωθεί τα στοιχεία του στο Τμήμα Διοικητικής και Μηχανογραφικής Υποστήριξης της Δ.Ο.Υ. Σε περίπτωση που εκπρόσωπος είναι η σύζυγος, θα συμπληρώσει στο πεδίο αυτό τον δικό της Α.Φ.Μ.

Το πεδίο «χωριστή δήλωση συζύγων» συμπληρώνεται με τον ΑΦΜ του ετέρου συζύγου, από όποιον έγγαμο φορολογούμενο έχει επιλέξει να υποβάλει χωριστή δήλωση από τον άλλο σύζυγο. Στις ηλεκτρονικές δηλώσεις το πεδίο αυτό είναι προσυμπληρωμένο.

ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΠΙΝΑΚΑ 2: ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Στον Πίνακα αυτό είναι συγκεντρωμένες κάποιες πληροφορίες, οι οποίες είναι απαραίτητες για τη σωστή εκκαθάριση της δήλωσης και το σωστό υπολογισμό του φόρου εισοδήματος.

Για τη συμπλήρωση του εν λόγω πίνακα, επιλέξτε "X" πάνω στη λέξη "ΝΑΙ" μόνο σε καταφατική περίπτωση.

Κωδικοί 327-328

Επιλέξτε "X" πάνω στη λέξη "ΝΑΙ", αν ο ίδιος ή/και η σύζυγός σας υποβάλλετε δήλωση με εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα για πρώτη φορά, προκειμένου να υπολογιστεί η προκαταβολή μειωμένη κατά 50%.

Κωδικός 319 -320

Συμπληρώνονται από τη Φορολογική Διοίκηση, στην περίπτωση που ο/η φορολογούμενος/η είναι φορολογικός κάτοικος αλλοδαπής.

Κωδικοί 015-016

Επιλέξτε "X" πάνω στη λέξη "ΝΑΙ" αν ο ίδιος ή η σύζυγός σας είστε αλλοδαπός διπλωματικός ή προξενικός εκπρόσωπος, εργάζεστε σε πρεσβεία, διπλωματική αποστολή, προξενείο ή αποστολή αλλοδαπού κράτους για τη διεκπεραίωση των κρατικών υποθέσεων που είστε πολίτης του εν λόγω κράτους και κάτοχος διπλωματικού διαβατηρίου ή εργάζεστε σε θεσμικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή Διεθνούς Οργανισμού που έχει εγκατασταθεί βάσει διεθνούς συνθήκης την οποία εφαρμόζει η Ελλάδα.

Κωδικοί 023-024

Συμπληρώνονται από τους φορολογούμενους που εξαιρούνται από την προσκόμιση αποδείξεων για τη διατήρηση της μείωσης φόρου του άρθρου 16 του ν.4172/2013 και συνεπώς έχουν τη μείωση φόρου, ακόμη κι αν δεν έχουν συγκεντρώσει αποδείξεις για δαπάνες απόκτησης αγαθών και λήψης υπηρεσιών.

Σημειώστε "Χ" πάνω στη λέξη "ΝΑΙ" εάν ο ίδιος ή και τη σύζυγός σας ή και το άλλο μέλος του συμφώνου συμβίωσης είστε υπάλληλος του Υπουργείου Εξωτερικών, ή στρατιωτικός που υπηρετείτε στην αλλοδαπή, υπηρετείτε στη Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διαμένετε σε οίκο ευγηρίας και σε ψυχιατρικό κατάστημα ή είστε φυλακισμένοι.

Κωδικός 329

Επιλέξτε "X" πάνω στη λέξη "ΝΑΙ", στην περίπτωση που η δήλωση υποβάλλεται από κηδεμόνα σχολάζουσας κληρονομιάς, μεσεγγυούχο, προσωρινό διαχειριστή, σύνδικο πτώχευσης, ή δικαστικό εκκαθαριστή. Οι δηλώσεις αυτές υποβάλλονται χειρόγραφα. Σε περίπτωση διορισμού δικαστικού εκκαθαριστή κληρονομιάς, ο δικαστικός εκκαθαριστής έχει υποχρέωση να υποβάλει και τις σχετικές δηλώσεις φόρου εισοδήματος για τα εισοδήματα που αποκτήθηκαν μέχρι την ημερομηνία θανάτου (στον ΑΦΜ του αποβιώσαντος). Για τα εισοδήματα της κληρονομιάς που αποκτώνται μετά τον θάνατο του κληρονομουμένου, ο δικαστικός εκκαθαριστής υποβάλει χειρόγραφα στη Δ.Ο.Υ. τη δήλωση στον ΑΦΜ του κληρονόμου, ενώ παραμένει η υποχρέωση του κληρονόμου να υποβάλλει (με ηλεκτρονική υποβολή) δήλωση για τα μη κληρονομιαία εισοδήματά του.

Κωδικός 330

Επιλέξτε "X" πάνω στη λέξη "ΝΑΙ", αν υποβάλλετε τη δήλωση ως επίτροπος, κηδεμόνας ανηλίκου ή δικαστικός συμπαραστάτης.

Κωδικός 331

Επιλέξτε "X" πάνω στη λέξη "ΝΑΙ", αν υποβάλλετε τη δήλωση ως κληρονόμος του φορολογουμένου που απεβίωσε. Ο εξ απογραφής κληρονόμος δηλώνει τα εισοδήματα που προέρχονται από την κληρονομιαία περιουσία, η οποία έγινε αποδεκτή με το ευεργέτημα της απογραφής, από κοινού με τα εισοδήματα που προέρχονται από την ατομική του περιουσία (σε μια ενιαία δήλωση), αδιαφόρως εάν η κληρονομιά αποτελεί χωριστή ομάδα με πιθανότητα μερικής ή ολικής διάθεσης αυτής προς ικανοποίηση των κληρονομικών πιστωτών (Γνωμ. 474/1998 Ν.Σ.Κ).

Κωδικοί 013-014

Επιλέξτε "X" πάνω στη λέξη "ΝΑΙ", εάν εσείς ή και η σύζυγός σας είστε συνταξιούχοι και έχετε γεννηθεί μέχρι 31-12-1953 Κωδικοί 017-018

Έχετε κάνει έναρξη επιτηδεύματος για πρώτη φορά από 1-1-2016 και μετά.

Κωδικοί 019-020

Επιλέξτε "X" πάνω στη λέξη "ΝΑΙ" χωρίς να τίθεται θέμα επιλογής σας, αν εσείς ο ίδιος ή η σύζυγος σας είστε επιτηδευματίας που εκδίδει ΑΠΥ, ασκείτε επιχειρηματική δραστηριότητα αλλά δεν έχετε την εμπορική ιδιότητα, ούτε διατηρείτε επαγγελματική εγκατάσταση άλλη από την κατοικία σας και εφόσον συντρέχουν αθροιστικά οι ακόλουθες δύο (2) προϋποθέσεις: α) Έχετε έγγραφη σύμβαση με φυσικά ή και νομικά πρόσωπα / νομικές οντότητες τα οποία λαμβάνουν τις υπηρεσίες,

β) Τα φυσικά ή και νομικά πρόσωπα τα οποία λαμβάνουν τις υπηρεσίες σας δεν υπερβαίνουν τα τρία (3) ή εφόσον υπερβαίνουν τον αριθμό αυτό, ποσοστό 75% των ακαθαρίστων εσόδων σας από επιχειρηματική δραστηριότητα προέρχεται από ένα (1) από τα πρόσωπα που λαμβάνουν τις υπηρεσίες.

Κωδικοί 027-028

Επιλέξτε "X" πάνω στη λέξη "ΝΑΙ", αν εσείς ο ίδιος ή η σύζυγος σας ασκείτε επιχειρηματική δραστηριότητα με ιδιότητα εμπορική και έχετε γεννηθεί μέχρι και την 31-12-1956.

Κωδικοί 021-022

Οι κωδικοί αυτοί είναι προσυμπληρωμένοι με την ένδειξη "ΝΑΙ" όταν ασκείτε επιχειρηματική δραστηριότητα και είστε ασφαλισμένος στον ΕΦΚΑ (ΟΓΑ), προκειμένου να υπολογιστεί η μείωση του φόρου που προβλέπεται στο άρθρο 16, για το μέρος του εισοδήματος που προέρχεται από την αγροτική δραστηριότητα.

Κωδικοί 037-038

Οι κωδικοί αυτοί είναι προσυμπληρωμένοι με την ένδειξη ''ΝΑΙ'' όταν ο ασκών αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα είναι κατ' επάγγελμα αγρότης σύμφωνα με την επίσημη ταυτοποίηση από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης.

Κωδικοί 385-386

Επιλέξτε "X" πάνω στη λέξη "ΝΑΙ", αν είστε κάτοικοι χώρας - μέλους της Ε.Ε. ή ΕΟΧ ο ίδιος ή/ και η σύζυγός σας και αποκτήσατε στην Ελλάδα τουλάχιστον το 90% του παγκόσμιου εισοδήματός σας.

Κωδικοί 029-030

Επιλέξτε "X" πάνω στη λέξη "ΝΑΙ" στην περίπτωση που εσείς ή/ και η σύζυγός σας έχετε ακίνητα ή καταθέσεις ή οποιαδήποτε άλλη κινητή ή ακίνητη περιουσία στην αλλοδαπή, ανεξάρτητα από αν αποκτάτε από αυτή εισόδημα ή όχι. Επίσης , επιλέξτε «Χ» και στην περίπτωση που έχετε επενδύσει, μέσω ημεδαπού χρηματοπιστωτικού ιδρύματος, σε χρηματοοικονομικά μέσα αλλοδαπού εκδότη (μετοχές, ομόλογα, λοιπά χρεόγραφα).

Κωδικοί 905-906

Επιλέξτε «Χ» πάνω στη λέξη «ΝΑΙ», εάν εσείς ή/και η σύζυγός σας είστε ολικώς τυφλοί ή παρουσιάζετε βαριά κινητική αναπηρία με ποσοστό 80% και άνω (συμπεριλαμβανομένου του 80%). Τα απαλλασσόμενα από φόρο εισοδήματος και εισφορά αλληλεγγύης ποσά των πιο πάνω προσώπων προσυμπληρώνονται στους κωδικούς 617 - 618 του Πίνακα 6 της δήλωσης. Σε περίπτωση που δεν υπάρχει ηλεκτρονική πληροφόρηση, συμπληρώνονται οι κωδικοί 657­658.

Εάν τα παραπάνω ποσά αφορούν μισθούς-συντάξεις, ο τυχόν παρακρατηθείς φόρος συμπληρώνεται στους κωδικούς 315-316, ενώ η τυχόν παρακρατηθείσα εισφορά αλληλεγγύης στους κωδικούς 333-334.

Κωδικοί 913-914

Επιλέξτε «Χ» πάνω στη λέξη «ΝΑΙ», εάν εσείς ή/και η σύζυγός σας παρουσιάζετε ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 80%, ανεξαρτήτως του είδους της αναπηρίας που παρουσιάζετε. Τα

19

απαλλασσόμενα από τον φόρο εισοδήματος ή αυτοτελώς φορολογούμενα ποσά των πιο πάνω προσώπων προσυμπληρώνονται στους κωδικούς 619-620 του Πίνακα 6 της δήλωσης, ενώ ο τυχόν φόρος που έχει παρακρατηθεί για τα υπόψη ποσά στους κωδικούς 613-614 του ίδιου Πίνακα. Σε περίπτωση που δεν υπάρχει ηλεκτρονική πληροφόρηση, συμπληρώνονται, αντίστοιχα, οι κωδικοί 659-660 και 433-434.

Εάν τα παραπάνω ποσά αφορούν μισθούς-συντάξεις, ο τυχόν παρακρατηθείς φόρος συμπληρώνεται στους κωδικούς 315-316, ενώ η τυχόν παρακρατηθείσα εισφορά αλληλεγγύης στους κωδικούς 333-334.

Κωδικοί 011-012

Επιλέξτε «Χ» πάνω στη λέξη «ΝΑΙ», εάν εσείς ή/και η σύζυγός σας είστε Βουλευτής/ευρωβουλευτής και χρηματοδότης πολιτικού κόμματος ή συνασπισμού κομμάτων. Οι κωδικοί αυτοί συμπληρώνονται από όσους ανήκουν στην κατηγορία της παρ. 5 του άρθρου 8 του ν. 3023/2002, όπως ισχύει και αφορά τους βουλευτές και ευρωβουλευτές των οποίων τα ποσά της αποζημίωσης και των συντάξεων που διαθέτουν στα κόμματα ή σε συνασπισμούς κομμάτων δεν συμπεριλαμβάνονται στον υπολογισμό του ανωτάτου ορίου ιδιωτικής χρηματοδότησης πολιτικού κόμματος ή συνασπισμού.

Κωδικοί 007-008

Επιλέξτε Χ» πάνω στη λέξη «ΝΑΙ», εάν εσείς ή/και η σύζυγός σας φιλοξενείτε ενήλικα φυσικά πρόσωπα υπόχρεα σε υποβολή δήλωσης, εκτός από αυτούς που αναφέρονται στον Πίνακα 8. Τα στοιχεία που συμπληρώνονται είναι ο ΑΦΜ του φιλοξενούμενου-οι μήνες φιλοξενίας και τα τετραγωνικά μέτρα.

ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΠΙΝΑΚΑ 3: ΜΕΙΩΣΗ ΦΟΡΟΥ ΛΟΓΩ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ

Στον Πίνακα αυτό θα δώσετε τις πληροφορίες που είναι αναγκαίες για τη μείωση του ποσού του φόρου κατά διακόσια (200) ευρώ για τα άτομα με αναπηρία κλπ. Απαντήστε στα ερωτήματα του πίνακα σύμφωνα με τις οδηγίες που ακολουθούν. Κωδικοί 001-002

Επιλέξτε «Χ» πάνω στη λέξη «ΝΑΙ», εάν εσείς ή/και η σύζυγός σας παρουσιάζετε αναπηρία τουλάχιστον 67%. Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να συνυποβάλλετε τις προβλεπόμενες γνωματεύσεις υγειονομικών επιτροπών, από τις οποίες να προκύπτει το ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω και η χρονική της διάρκεια. Για να συμπληρωθεί αυτός ο κωδικός απαιτείται απαραίτητα γνωμάτευση υγειονομικών επιτροπών του Κέντρου Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕ.Π.Α.) ή της Ανωτάτης του Στρατού Υγειονομικής Επιτροπής (Α.Σ.Υ.Ε). Σε περίπτωση που έχουν εκδοθεί ελλιπείς γνωματεύσεις ή γνωματεύσεις από αναρμόδιες, βάσει του εκάστοτε ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου, υγειονομικές επιτροπές δεν είναι δυνατό να γίνουν δεκτές για την αναγνώριση φορολογικών ελαφρύνσεων. Οι ήδη εκδοθείσες γνωματεύσεις πριν την 01.09.2011 (ημερομηνία έναρξης λειτουργίας του ΚΕ.Π.Α) από τις υγειονομικές επιτροπές των νομαρχιών ή περιφερειών, μπορούν να χρησιμοποιούνται για την αναγνώριση της υπόψη φορολογικής ελάφρυνσης επ' αόριστον, αν πρόκειται για επ' αόριστον κρίση, ή αλλιώς μέχρι την ημερομηνία που λήγει η ισχύς τους. Σε περίπτωση που έχουν εκδοθεί ελλιπείς γνωματεύσεις, δεν θα γίνονται δεκτές για την αναγνώριση της εν λόγω φορολογικής ελάφρυνσης.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Δεν λαμβάνεται υπόψη επαγγελματική ή ασφαλιστική αναπηρία. Κωδικοί 005-006

Συμπληρώνεται ο αριθμός των προσώπων που έχετε αναφέρει στον Πίνακα 8 εφόσον αυτά παρουσιάζουν αναπηρία τουλάχιστον 67%. Ο αριθμός (π.χ. «1», «2», κλπ) των προσώπων που έχουν συγγένεια με τον υπόχρεο θα συμπληρωθεί στο λευκό τετραγωνίδιο μετά τον κωδικό 005 και ο αριθμός των προσώπων που έχουν συγγένεια με τη σύζυγο συμπληρώνεται στο λευκό

20

τετραγωνίδιο μετά τον κωδικό 006.

α. Στις κοινές δηλώσεις εγγάμων ή Μ.Σ.Σ. που έχουν από κοινού εξαρτώμενα τέκνα με τουλάχιστον εξήντα επτά τοις εκατό (67%) αναπηρία και εφόσον δεν υποβάλλουν ατομικές δηλώσεις τα εξαρτώμενα τέκνα, συμπληρώνονται οι κωδικοί 005-006 από τον υπόχρεο κι αν ο φόρος του δεν επαρκεί για να πιστωθεί το ποσό των διακοσίων (200) ευρώ, αυτό πιστώνεται, κατά την εκκαθάριση της δήλωσης, στον φόρο του άλλου συζύγου

β. Στις περιπτώσεις που έγγαμοι φορολογούμενοι ή Μ.Σ.Σ. έχουν επιλέξει να υποβάλλουν χωριστές δηλώσεις και έχουν από κοινού εξαρτώμενα τέκνα με αναπηρία τουλάχιστον εξήντα επτά τοις εκατό (67%) και εφόσον δεν υποβάλλουν ατομικές δηλώσεις τα εξαρτώμενα τέκνα, η μείωση πραγματοποιείται άπαξ, σε κάθε περίπτωση μόνο σε έναν σύζυγο/ Μ.Σ.Σ., χωρίς να μεταφέρεται το δικαίωμα πίστωσης φόρου στον άλλο σύζυγο/Μ.Σ.Σ. Στις περιπτώσεις αυτές διενεργείται διασταύρωση και εφόσον διαπιστωθεί από τον έλεγχο ότι το τέκνο με αναπηρία δηλώθηκε και από τους δύο συζύγους/Μ.Σ.Σ., η μείωση φόρου γίνεται στον σύζυγο/Μ.Σ.Σ. με τον μεγαλύτερο φόρο εισοδήματος.

Κωδικοί 009-010

Επιλέξτε «Χ» πάνω στη λέξη «ΝΑΙ», εάν εσείς, η σύζυγος σας ή εξαρτώμενο μέλος σας: α) Είστε ανάπηρος αξιωματικός ή οπλίτης που έχει αποστρατευθεί, ανεξάρτητα εάν η αναπηρία σας προήλθε από πολεμική αιτία ή σε ειρηνική περίοδο και ανεξάρτητα από το εάν οφείλεται ή όχι στην υπηρεσία,

β) Είστε αξιωματικός με τραύμα ή νόσημα που επήλθε λόγω κακουχιών σε πολεμική περίοδο,

γ) Είστε στρατιωτικός συνταξιούχος που δικαιούστε αναπηρική σύνταξη και δεν την παίρνετε διότι διοριστήκατε σε έμμισθη δημόσια θέση και παίρνετε μισθό,

δ) Είστε στρατιωτικός συνταξιούχος που δικαιούστε αναπηρική σύνταξη και παραιτηθήκατε από αυτή γιατί επιλέξατε τη σύνταξη με βάση τα χρόνια της υπηρεσίας σας, ε) Είστε θύμα πολέμου ή τρομοκρατικών ενεργειών και δικαιούστε σύνταξη από πολεμική αιτία,

στ) Είστε θύμα από τον άμαχο πληθυσμό και λαμβάνετε σύνταξη λόγω πολεμικής αιτίας, ζ) Είστε μέλος οικογένειας αξιωματικού ή οπλίτη, ο οποίος απεβίωσε κατά την εκτέλεση διατεταγμένης υπηρεσίας σε ειρηνική περίοδο και δικαιούστε να λαμβάνετε σύνταξη από τον Κρατικό Προϋπολογισμό για την αιτία αυτή,

η) Δικαιούστε σύνταξη από το δημόσιο ταμείο ως ανάπηρος ή θύμα εθνικής αντίστασης ή εμφυλίου πολέμου.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Δεν θα συμπληρώνονται ταυτόχρονα οι κωδικοί 001-002 και 009-010.

ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΠΙΝΑΚΑ 4: ΦΟΡΟΛΟΓΟΥΜΕΝΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΜΕΙΩΣΕΙΣ

Στον Πίνακα αυτό συμπληρώνονται τα φορολογούμενα εισοδήματά σας ανάλογα με την κατηγορία προέλευσης τους, καθώς και τα εισοδήματα αλλοδαπής προέλευσης.

Ο πίνακας αυτός έχει επτά υποπίνακες (Α, Β, Γ1, Γ2, Δ1, Δ2, Ε).

Ειδικότερα:

ΥΠΟΠΙΝΑΚΑΣ 4Α: ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΑΠΟ ΜΙΣΘΩΤΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ - ΠΑΡΑΚΡΑΤΗΘΕΝΤΕΣ ΦΟΡΟΙ ΚΑΙ ΜΕΙΩΣΕΙΣ

Το εισόδημα από μισθωτή εργασία περιλαμβάνει τα πάσης φύσεως εισοδήματα σε χρήμα ή σε είδος που αποκτώνται στο πλαίσιο υφιστάμενης, παρελθούσας ή μελλοντικής εργασιακής σχέσης και είναι αυτό που προκύπτει από μισθούς, ημερομίσθια, επιχορηγήσεις, επιδόματα κ.λπ. και γενικά από κάθε παροχή που καταβάλλεται περιοδικά ως αντάλλαγμα εξαρτημένης εργασίας , καθώς και το εισόδημα που προκύπτει από συντάξεις (κύριες ή επικουρικές), μερίσματα ή βοηθήματα και κάθε άλλου είδους παροχές που καταβάλλουν οι ασφαλιστικοί φορείς στους συνταξιούχους τους, καθώς και το εισόδημα από συντάξεις που χορηγούνται από επαγγελματικά ταμεία που έχουν συσταθεί με νόμο.

Ομοίως, εισόδημα από μισθωτή εργασία θεωρείται και το εισόδημα που αποκτούν οι δικηγόροι ως πάγια αντιμισθία για την παροχή νομικών υπηρεσιών, καθώς και το εισόδημα που αποκτούν οι ξεναγοί οι οποίοι υπάγονται στις διατάξεις του άρθρου 37 του ν.1545/1985.

Επίσης, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 13 του ν.4172/2013, εισόδημα από μισθωτή εργασία θεωρούνται και οι παροχές σε είδος που λαμβάνει ένας εργαζόμενος ή συγγενικό του πρόσωπο ή κατά περίπτωση όπου ρητά προβλέπεται στο νόμο ένας εταίρος ή μέτοχος και οι οποίες σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο αυτό συνυπολογίζονται και προσαυξάνουν το φορολογητέο εισόδημα από μισθωτή εργασία του δικαιούχου.

Ως εισόδημα από μισθωτή εργασία θεωρείται επίσης, για τους σκοπούς του Κ.Φ.Ε., το εισόδημα διευθυντών ή μελών του ΔΣ εταιρειών, νομικών προσώπων ή νομικών οντοτήτων καθώς και το εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι προϋποθέσεις που ορίζονται στην περ. στ' της παρ.2 του άρθρου 12 του ν.4172/2013 (κωδικοί 325-326, 307­308).

Στο εισόδημα από μισθωτή εργασία εντάσσεται επίσης και ποσοστό έως 35% των κερδών προ φόρων, το οποίο καταβάλλεται από τους Φορείς Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας στους εργαζομένους τους.

Καθαρό εισόδημα από μισθωτή εργασία είναι αυτό που απομένει μετά την αφαίρεση των εισφορών στα Ασφαλιστικά Ταμεία, που βαρύνουν πραγματικά τον μισθωτό ή συνταξιούχο. ΠΡΟΣΟΧΗ: Για τον υπολογισμό του καθαρού εισοδήματος δεν πρέπει να αφαιρέσετε το ποσό του φόρου και το ποσό έναντι της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης του άρθρου 43Α του ν.4172/2013 που παρακρατήθηκε στις αποδοχές, ούτε τις κρατήσεις που έγιναν από τον μισθό για την εξόφληση στεγαστικού ή άλλου δανείου.

Επίσης, οι κάθε είδους καθαρές αποδοχές, πρόσθετες αμοιβές, αποζημιώσεις, συντάξεις που καταβλήθηκαν αναδρομικά μέσα στο 2018 σε μισθωτούς και συνταξιούχους βάσει νόμου, απόφασης δικαστηρίου ή συλλογικής σύμβασης, καθώς και οι περιπτώσεις που χορηγούνται καθυστερημένα είτε συντάξεις είτε αναδρομικά από ασφαλιστικούς οργανισμούς, φορολογούνται στα έτη που ανάγονται , καθόσον χρόνος απόκτησης των αναδρομικών αυτών αποδοχών θεωρείται ο χρόνος που ο δικαιούχος απόκτησε δικαίωμα είσπραξης και θα δηλωθούν με συμπληρωματική δήλωση στον χρόνο που αφορούν.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Διευκρινίζεται ότι απαλλάσσεται από τον φόρο εισοδήματος και όχι από κρατήσεις κ.λπ., κάθε επίδομα ή παροχή μόνο εφόσον αναφέρεται ρητά στο άρθρο 14 του ν.4172/2013 ή στον νόμο που χορηγεί, αυτά.

Ειδικότερα, για τη συμπλήρωση του Υποπίνακα 4Α διευκρινίζουμε τα εξής: Κωδικοί 301-302

Συμπληρώνεται το καθαρό εισόδημα, αθροίζοντας όλα τα καθαρά ποσά που πήρατε ως μισθωτός από μισθούς, ημερομίσθια, επιδόματα, κ.λπ. καθώς και το ποσό που προκύπτει από την αποτίμηση τυχόν χορηγούμενης παροχής σε είδος που σύμφωνα με το άρθρο 13 του ν.4172/2013 προσαυξάνει το φορολογητέο εισόδημά σας. Στους κωδικούς αυτούς θα συμπληρωθούν και οι καθαρές αποδοχές συντακτών ή δημοσιογράφων που αποκτούν εισόδημα από μισθωτή εργασία. Τα ποσά αυτά αναγράφονται στις βεβαιώσεις αποδοχών που σας χορήγησε ο εργοδότης σας (Δημόσιο, Ν.Π.Δ.Δ., Επιχειρήσεις, Οργανισμοί κ.λπ.). Μαζί με τη δήλωση πρέπει να συνυποβάλετε βεβαίωση του εργοδότη, από την οποία να προκύπτει το είδος των αποδοχών ή συντάξεων, το ακαθάριστο και καθαρό ποσό, οι κρατήσεις, ο φόρος που παρακρατήθηκε καθώς και το ποσό που παρακρατήθηκε έναντι της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης του άρθρου 43Α του ν.4172/2013. Ειδικά, οι μισθωτοί που δεν εισέπραξαν δεδουλευμένες αποδοχές του έτους 2018 και δεν τους χορηγήθηκε βεβαίωση αποδοχών λόγω επίσχεσης εργασίας ή λόγω πτώχευσής του εργοδότη ή από λόγους ανώτερης βίας (π.χ. κατάληψη) θα υποβάλουν δήλωση φόρου εισοδήματος χωρίς να περιλάβουν σε αυτή τις αποδοχές τους αυτές, αλλά θα πρέπει να συνυποβάλουν και υπεύθυνη δήλωση του ν.1599/1986 στην οποία θα δηλώνεται ο λόγος, για τον οποίο δεν χορηγήθηκε από τον εργοδότη η σχετική βεβαίωση αποδοχών (σημειώνεται, ότι μόνο στις περιπτώσεις αυτές δικαιολογείται για τους εργοδότες η μη χορήγηση βεβαιώσεων αποδοχών). Οι μισθωτοί που δεν εισέπραξαν δεδουλευμένες αποδοχές του έτους 2018 είτε λόγω οικονομικής αδυναμίας του εργοδότη τους, είτε επειδή έχει γίνει επίσχεση εργασίας ή πτώχευση και στους οποίους χορηγείται βεβαίωση αποδοχών στην οποία οι ανωτέρω ανείσπρακτες δεδουλευμένες αποδοχές συμπληρώνονται σε διακεκριμένη σειρά, θα υποβάλλουν δήλωση φόρου εισοδήματος χωρίς να δηλώσουν τις ανείσπρακτες αυτές δεδουλευμένες αποδοχές.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Διευκρινίζεται ότι οι ενδείξεις και τα ποσά που αναγράφονται στη βεβαίωση αποδοχών ή συντάξεων που χορηγεί ο εργοδότης ή ο ασφαλιστικός φορέας δεν επιτρέπεται σε καμιά περίπτωση να μεταβάλλονται. Εάν συντρέχει περίπτωση, μεταβάλλονται μόνο από τον κατά νόμο αρμόδιο εκδότη αυτών, στον οποίο πρέπει να απευθύνονται οι φορολογούμενοι. Κωδικοί 303-304

Συμπληρώνεται το άθροισμα των καθαρών ποσών από κύριες συντάξεις, που πήρατε ως συνταξιούχος από κύρια ταμεία συντάξεων. Στους κωδικούς αυτούς δεν θα συμπληρωθεί το επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης (ΕΚΑΣ) το οποίο συμπληρώνεται στους κωδικούς 335-336 (ή 305-306 για τις περιπτώσεις που δεν υπάρχει ηλεκτρονική πληροφόρηση) του ΠΙΝΑΚΑ 6. Τα ποσά των συντάξεων, κλπ. συμπληρώνονται βάσει των βεβαιώσεων αποδοχών ή συντάξεων από το ασφαλιστικό σας ταμείο. Αν στη βεβαίωση περιλαμβάνεται εκτός από την κύρια σύνταξη και επικουρική, αλλά σε ξεχωριστή σειρά η καθεμιά, στους κωδικούς αυτούς θα συμπληρώνεται μόνο το ποσό της κύριας σύνταξης και το ποσό της επικουρικής σύνταξης συμπληρώνεται στους κωδικούς 321-322.

Κωδικοί 321-322

Συμπληρώνεται το άθροισμα των καθαρών ποσών από επικουρικές συντάξεις, μερίσματα και βοηθήματα που πήρατε ως συνταξιούχος από Ταμεία Μετοχικά, Αρωγής ή Αλληλοβοηθείας και Επικουρικά.

Κωδικοί 325-326

Συμπληρώνεται το εισόδημα που προκύπτει αφενός από τις αμοιβές μελών ΔΣ εταιρίας μετά την αφαίρεση των ασφαλιστικών κρατήσεων και αφετέρου το εισόδημα από τις αμοιβές διαχείρισης ΕΠΕ, ΙΚΕ και προσωπικών εταιρειών οι οποίες επίσης αποτελούν εισόδημα της περ.δ' της παρ.2 του άρθρου 12 του ν.4172/2013, δηλαδή εισόδημα από μισθωτή εργασία. Στους κωδικούς αυτούς δεν συμπληρώνονται αμοιβές μελών ΔΣ και εταίρων λοιπών νομικών προσώπων που προέρχονται από διανομή κερδών.

Κωδικοί 307-308

Συμπληρώνεται το καθαρό εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα (αφαιρουμένων των ασφαλιστικών εισφορών) που αποκτήσατε από παροχή υπηρεσίας προς πελάτες σας (φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες) υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις οι οποίες πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά:

α) να έχετε έγγραφη σύμβαση με τους πελάτες σας οι οποίοι λαμβάνουν τις υπηρεσίες σας, και β) οι πελάτες σας οι οποίοι λαμβάνουν τις υπηρεσίες σας να μην υπερβαίνουν τους τρείς (3), ή εφόσον υπερβαίνουν τον αριθμό αυτό, ποσοστό 75% του ακαθάριστου εισοδήματός σας από επιχειρηματική δραστηριότητα να προέρχεται από έναν (1) από τους πελάτες σας οι οποίοι λαμβάνουν τις υπηρεσίες σας.

γ) να μην έχετε την εμπορική ιδιότητα και

δ) η επαγγελματική σας έδρα να είναι ίδια με την κατοικία σας.

Κωδικοί 309-310

Συμπληρώνεται το καθαρό ποσό που προκύπτει αφού αθροίσετε τα πληρωτέα ποσά (ονομαστική αξία μείον ασφαλιστικές εισφορές) που αναγράφονται σε όλα τα εργόσημα έτους 2018, τα οποία σας μεταβιβάστηκαν εξαιτίας της παροχής εργασίας σας σε διάφορους εργοδότες.

Κωδικοί 311-312

Συμπληρώνεται το εισόδημα που προσδιορίζεται από τις αναλυτικές καταστάσεις (οικοδομικών ενσήμων, αυτασφάλισης, κ.λπ.) του ασφαλιστικού φορέα (ΕΦΚΑ-πρώην Ι.Κ.Α.).

Κωδικοί 343-344

Συμπληρώνεται το εισόδημα των περιπτώσεων 1,2,3,4 και 6 του Υποπίνακα 4Α για το οποίο σας έχει χορηγηθεί η σχετική βεβαίωση και το οποίο δεν είναι ήδη προσυμπληρωμένο στους αντίστοιχους κωδικούς του ίδιου πίνακα κατά την ηλεκτρονική υποβολή της δήλωσης, όπως αυτό προκύπτει από την άθροιση των ποσών που αναγράφονται στις αντίστοιχες στήλες των βεβαιώσεων αποδοχών που σας χορηγήθηκαν. Στους ίδιους κωδικούς συμπληρώνεται το εισόδημα που αποκτήσατε υπό τη μορφή δικαιωμάτων προαίρεσης απόκτησης μετοχών (παρ. 4 άρθρου 13 ν.4172/2013) στις περιπτώσεις όπου το δικαίωμα ασκείται σε περίοδο που έχετε ήδη αποχωρήσει από την επιχείρηση που σας χορήγησε τη συγκεκριμένη παροχή.

Κωδικοί 351-352

Εφόσον είστε μισθωτός ή συνταξιούχος, στους κωδικούς αυτούς συμπληρώνονται οι ασφαλιστικές εισφορές που καταβλήθηκαν από εσάς τους ίδιους σε ασφαλιστικούς οργανισμούς υποχρεωτικής ασφάλισης για λόγους όπως εξαγορά χρόνου ασφάλισης, κλπ. Εφόσον είστε διαχειριστής ή εταίρος ΕΠΕ ή ΙΚΕ και αποκτάτε εισόδημα από μισθωτή εργασία της περ. δ' παρ.2 άρθρου 12 ν.4172/2013, στους ίδιους κωδικούς συμπληρώνονται και οι εισφορές που εσείς οι ίδιοι αποδίδετε σε ασφαλιστικά ταμεία λόγω υποχρεωτικής ασφάλισης. Εάν είστε μισθωτός και συμμετέχετε σε Ταμείο Επαγγελματικής Ασφάλισης (Τ.Ε.Α.) λόγω της ιδιότητάς σας αυτής, τότε στους ίδιους κωδικούς συμπληρώνονται και οι εισφορές υπέρ Τ.Ε.Α. που καταβάλλονται από εσάς τους ίδιους και δεν παρακρατούνται μέσω της μισθοδοσίας σας. ΠΡΟΣΟΧΗ: Δεν συμπληρώνονται τα ποσά των ασφαλιστικών εισφορών - εισφορών υπέρ Τ.Ε.Α. που παρακρατούνται και αποδίδονται από τον εργοδότη-ασφαλιστικό φορέα για μισθωτούς-συνταξιούχους και που αναγράφονται στις αντίστοιχες βεβαιώσεις αποδοχών.

Κωδικοί 315-316

Συμπληρώνεται το σύνολο του φόρου που παρακρατήθηκε στα εισοδήματα που δηλώνονται στους κωδικούς 301-326 (περ.1,2,3 και 4 του Υποπίνακα 4Α), όπως αυτό προκύπτει από την άθροιση των ποσών που αναγράφονται στις αντίστοιχες στήλες των βεβαιώσεων αποδοχών (φόρος που παρακρατήθηκε).

Κωδικοί 333-334

Συμπληρώνεται το ποσό της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης του άρθρου 43Α του ν.4172/2013 που παρακρατήθηκε.

Κωδικοί 347-348

Συμπληρώνεται το σύνολο του φόρου που παρακρατήθηκε στα εισοδήματα (από μισθωτή εργασία κ.λπ.) που δηλώσατε στους κωδικούς 343-344 της περίπτωσης 8 του Υποπίνακα 4Α.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Δεν αναγράφονται στους κωδικούς αυτούς (347-348) παρακρατηθέντες φόροι που είναι ήδη προσυμπληρωμένοι στους κωδικούς 315-316 του Υποπίνακα 4Α, σύμφωνα με την άθροιση των ποσών που αναγράφονται στις αντίστοιχες στήλες των

βεβαιώσεων αποδοχών. Κωδικοί 349-350

Συμπληρώνεται το ποσό της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης του άρθρου 43Α του ν.4172/2013 που παρακρατήθηκε στα εισοδήματα που δηλώσατε στους κωδικούς 343-344 της περίπτωσης 8 του Υποπίνακα 4Α όπως αυτό προκύπτει από τις σχετικές βεβαιώσεις αποδοχών που σας χορηγήθηκαν.

Δεν αναγράφονται στους κωδικούς αυτούς παρακρατηθέντα ποσά ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης του άρθρου 43Α του ν.4172/2013 που είναι ήδη προσυμπληρωμένα στους κωδικούς 333-334.

Κωδικοί 389-390

Συμπληρώνεται το καθαρό ποσό από μισθούς, συντάξεις, κ.λπ. αλλοδαπής προέλευσης που η Ελλάδα έχει δικαίωμα φορολόγησης και συνεπώς επιβάλλει φόρο με βάση τις διατάξεις του Κ.Φ.Ε.

Κωδικοί 651-652

Συμπληρώνεται το ποσό του φόρου που αποδεδειγμένα καταβλήθηκε στην αλλοδαπή για το εισόδημα που συμπληρώνεται στους κωδικούς 389-390 (εισόδημα από μισθούς , συντάξεις, κλπ αλλοδαπής προέλευσης που η Ελλάδα έχει δικαίωμα φορολόγησης). Η καταβολή του ποσού του φόρου στην αλλοδαπή αποδεικνύεται με τα δικαιολογητικά έγγραφα που ορίστηκαν στην ΠΟΛ. 1026/22.01.2014 Απόφαση Γ.Γ.Δ.Ε. (ΦΕΚ 170Β').

Σημειώνεται ότι προκειμένου για εισοδήματα από τις Η.Π.Α. στις οικείες ενδείξεις θα συμπληρώνεται μόνο το ποσό του ομοσπονδιακού φόρου των Η.Π.Α. και όχι και ο πολιτειακός φόρος.

Κωδικοί 391-392

Συμπληρώνεται το καθαρό ποσό από μισθούς, συντάξεις, κ.λπ. αλλοδαπής προέλευσης που η Ελλάδα, βάσει Σ.Α.Δ.Φ., έχει αποκλειστικό δικαίωμα φορολόγησης και ως εκ τούτου δεν πραγματοποιείται πίστωση φόρου που τυχόν καταβλήθηκε στην αλλοδαπή.

Κωδικοί 393-394

Συμπληρώνεται το ποσό των αποδοχών που καταβάλλονται από ημεδαπές εταιρείες για μισθωτές υπηρεσίες που παρέχονται στην αλλοδαπή από φορολογικό κάτοικο Ελλάδας και οι οποίες δεν υπόκεινται σε παρακράτηση φόρου στην Ελλάδα. Στις περιπτώσεις αυτές που τυχόν παρακρατήθηκε φόρος στην Ελλάδα, αυτός συμπληρώνεται στους κωδικούς 315-316, ενώ o φόρος που παρακρατήθηκε και καταβλήθηκε στην αλλοδαπή στους κωδικούς 651-652.

Κωδικοί 395-396

Συμπληρώνεται το ποσό του ασφαλίσματος που σας καταβλήθηκε (περιοδικά ή εφάπαξ ή πρόωρη εξαγορά) από αλλοδαπούς φορείς χωρίς μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα στο πλαίσιο ομαδικού ασφαλιστηρίου συνταξιοδοτικού συμβολαίου που ο εργοδότης σας είχε συνάψει με αυτούς τους φορείς και για το οποίο ασφάλισμα δεν διενεργήθηκε παρακράτηση φόρου.

ΥΠΟΠΙΝΑΚΑΣ 4Β: ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΑ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΩΤΕΡΟΥ ΠΛΗΡΩΜΑΤΟΣ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΝΑΥΤΙΚΟΥ

Για την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων φορολογικού έτους 2018 φυσικών προσώπων που αποκτούν εισοδήματα από τις υπηρεσίες τους ως αξιωματικοί ή κατώτερο πλήρωμα σε πλοία του εμπορικού ναυτικού, προκειμένου τα εισοδήματα αυτά να φορολογηθούν με τις ειδικές διατάξεις της παρ.2 του άρθρου 15 του ν.4172/2013, απαιτείται να συμπληρωθούν οι οικείες ενδείξεις του υποπίνακα 4Β.

Ειδικότερα, για τη συμπλήρωση του υποπίνακα 4Β διευκρινίζουμε τα εξής:

Κωδικοί 255-256

Συμπληρώνονται αθροιστικά οι καθαρές αποδοχές που έχουν καταβληθεί μέσα στο 2018 σε ευρώ και σε ξένο νόμισμα (μετά τη μετατροπή τους σε ευρώ). Τονίζεται ότι η συμπλήρωση των κωδικών 255-256 γίνεται με την ορθή μεταφορά των ποσών των καθαρών αποδοχών αθροιστικά, όπως αυτά προκύπτουν από την οικεία βεβαίωση των αποδοχών. Οι βεβαιώσεις αυτές πρέπει να παρουσιάζουν τον χρόνο παροχής εργασίας και τις αμοιβές που καταβλήθηκαν πραγματικά και όχι μόνο τις αμοιβές που προβλέπουν οι συλλογικές συμβάσεις. Η μετατροπή σε ευρώ πρέπει να γίνει με βάση την επίσημη ισοτιμία του ευρώ προς το ξένο νόμισμα, κατά το χρόνο καταβολής των αμοιβών.

Κωδικοί 251-252

Συμπληρώνονται αθροιστικά οι καθαρές αποδοχές, που έχουν καταβληθεί μέσα στο 2018 σε ευρώ και σε ξένο νόμισμα (μετά τη μετατροπή τους σε ευρώ) για τις οποίες σας έχει χορηγηθεί η σχετική βεβαίωση και οι οποίες δεν είναι ήδη προ-συμπληρωμένες στους αντίστοιχους κωδικούς του ίδιου υποπίνακα (κωδικοί 255-256) κατά την ηλεκτρονική υποβολή της δήλωσης.

Κωδικοί 257-258

Στους κωδικούς αυτούς, συμπληρώνεται αθροιστικά ο φόρος που παρακρατήθηκε, όπως αυτός αναγράφεται στην οικεία στήλη των βεβαιώσεων αποδοχών.

Κωδικοί 259-260

Συμπληρώνεται αθροιστικά ο φόρος που παρακρατήθηκε, για τον οποίο σας έχει χορηγηθεί η σχετική βεβαίωση και ο οποίος δεν είναι ήδη προσυμπληρωμένος στους αντίστοιχους κωδικούς του ίδιου πίνακα (257-258) κατά την ηλεκτρονική υποβολή της δήλωσης.

Κωδικοί 261-262

Συμπληρώνεται το ποσό της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης του άρθρου 43Α του ν.4172/2013 που σας παρακρατήθηκε, όπως αυτό προκύπτει από τις σχετικές βεβαιώσεις αποδοχών που σας χορηγήθηκαν.

Δεν αναγράφονται στους κωδικούς αυτούς παρακρατηθέντα ποσά ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης του άρθρου 43Α του ν.4172/2013 που είναι ήδη προσυμπληρωμένα στους κωδικούς 333-334.

Κωδικοί 263-264

Εφόσον υπηρετείτε σε πλοίο με ξένη σημαία και ο φόρος εισοδήματος για τις αποδοχές από τις υπηρεσίες σας αυτές έχει καταβληθεί στην αλλοδαπή, τότε στους κωδικούς αυτούς συμπληρώνονται οι συνολικές αποδοχές για τις οποίες ο φόρος καταβλήθηκε στην αλλοδαπή.

Κωδικοί 265-266

Στους κωδικούς αυτούς συμπληρώνεται το συνολικό ποσό του φόρου που παρακρατήθηκε και έχει καταβληθεί στην αλλοδαπή. Το ποσό του φόρου αυτού δεν συμπληρώνεται στους κωδικούς αριθμούς 315-316, 347-348 του υποπίνακα 4Α, ούτε στους κωδικούς αριθμούς 257­258, 259-260 του υποπίνακα 4Β. Η καταβολή του ποσού του φόρου στην αλλοδαπή αποδεικνύεται με τα δικαιολογητικά έγγραφα που ορίστηκαν στην ΠΟΛ. 1026/22.01.2014 Απόφαση Γ.Γ.Δ.Ε. (ΦΕΚ 170Β').

Σημειώνεται ότι προκειμένου για εισοδήματα από τις Η.Π.Α. στις οικείες ενδείξεις θα συμπληρώνεται μόνο το ποσό του ομοσπονδιακού φόρου των Η.Π.Α. και όχι και ο πολιτειακός φόρος.

Κωδικοί 253-254

Εφόσον αποκτάτε συγχρόνως μέσα στην ίδια χρήση αμοιβές κατώτερου πληρώματος και αμοιβές αξιωματικού του εμπορικού ναυτικού, τότε στους κωδικούς αυτούς, συμπληρώνονται μόνο οι καθαρές αποδοχές που καταβλήθηκαν μέσα στο 2018 και αφορούν τις αμοιβές σας ως κατώτερο πλήρωμα του εμπορικού ναυτικού (αθροιστικά σε ευρώ, καθώς και σε ξένο νόμισμα, μετά τη μετατροπή τους σε ευρώ), ανεξάρτητα από τον συντελεστή φόρου που παρακρατήθηκε. Οι κωδικοί αυτοί συμπληρώνονται ΜΟΝΟ στην περίπτωση που αποκτάτε συγχρόνως μέσα στην ίδια χρήση αμοιβές κατώτερου πληρώματος και αμοιβές αξιωματικού του εμπορικού ναυτικού, προκειμένου να γίνει η εκκαθάριση του φόρου.

Επίσης, επισημαίνεται ότι στην περίπτωση αυτή, συμπληρώνονται συγχρόνως και οι κωδικοί αριθμοί 255-256 ή 251-252 με το άθροισμα των καθαρών αποδοχών σας, τόσο αυτών που προέρχονται από την απασχόλησή σας ως κατώτερου πληρώματος, όσο και αυτών που προέρχονται από την απασχόλησή σας ως αξιωματικός του εμπορικού ναυτικού.

Κωδικοί 267-268

Εφόσον υπηρετείτε σε πλοίο με ξένη σημαία και αποκτάτε συγχρόνως μέσα στην ίδια χρήση αμοιβές κατώτερου πληρώματος και αμοιβές αξιωματικού και ο φόρος εισοδήματος για τις αποδοχές από τις υπηρεσίες σας αυτές έχει καταβληθεί στην αλλοδαπή, τότε στους κωδικούς αυτούς συμπληρώνονται μόνο οι καθαρές αποδοχές που καταβλήθηκαν μέσα στο 2018 και αφορούν τις αμοιβές σας ως κατώτερο πλήρωμα. Οι κωδικοί αυτοί αφορούν καθαρές αποδοχές κατώτερου πληρώματος για τις οποίες ο φόρος καταβλήθηκε στην αλλοδαπή και συμπληρώνονται ΜΟΝΟ στην περίπτωση που αποκτάτε συγχρόνως μέσα στην ίδια χρήση αμοιβές κατώτερου πληρώματος και αμοιβές αξιωματικού.

Επίσης, επισημαίνεται ότι στην περίπτωση αυτή, συμπληρώνονται συγχρόνως και οι κωδικοί αριθμοί 263-264 με το σύνολο των καθαρών αποδοχών σας για τις οποίες ο φόρος καταβλήθηκε στην αλλοδαπή, τόσο αυτές που προέρχονται από την απασχόλησή σας ως κατώτερο πλήρωμα, όσο και αυτές που προέρχονται από την απασχόλησή σας ως αξιωματικός.

Κωδικοί 201-202

Συμπληρώνεται ο κωδικός (1) αν πρόκειται για αμοιβές αξιωματικού εμπορικού ναυτικού, ο κωδικός (2) αν πρόκειται για αμοιβές κατώτερου πληρώματος εμπορικού ναυτικού και ο κωδικός (3) αν αποκτάτε συγχρόνως στην ίδια χρήση αμοιβές κατώτερου πληρώματος και αμοιβές αξιωματικού εμπορικού ναυτικού.

ΥΠΟΠΙΝΑΚΑΣ Γ1: ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΑΠΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Κωδικοί 461-462

Καθαρό εισόδημα από άσκηση αγροτικής επιχειρηματικής δραστηριότητας

Μεταφέρεται το καθαρό εισόδημα από την άσκηση ατομικής αγροτικής δραστηριότητας από

το έντυπο Ε3 του οποίου η συμπλήρωση είναι απαραίτητη για το φορολογικό έτος 2018. Όσον

αφορά στον τρόπο φορολόγησης του εισοδήματος από αγροτική επιχειρηματική

δραστηριότητα:

Από 1.1.2014 έχει καταργηθεί η φορολόγηση του αγροτικού εισοδήματος σύμφωνα με το άρθρο 42 του ν.2238/1994 (τεκμαρτός προσδιορισμός του αγροτικού εισοδήματος). Το εισόδημα που αποκτάται από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα, φορολογείται πλέον σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 21 του ν.4172/2013, με λογιστικό τρόπο. Συγκεκριμένα, όσοι αποκτούν εισόδημα από ατομική αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα, ανεξάρτητα από το αν απαλλάσσονται ή όχι από την τήρηση βιβλίων και την ένταξή τους ή όχι στο ειδικό καθεστώς Φ.Π.Α., προσδιορίζουν τα ακαθάριστα έσοδα και τα κέρδη τους λογιστικά (με βάση τα τηρούμενα βιβλία και στοιχεία). Οι αγρότες που δεν είναι υπόχρεοι και δεν τηρούν βιβλία θα προσδιορίζουν τα κέρδη τους με βάση τα δεδομένα των φορολογικών στοιχείων που προβλέπονται και οφείλουν να τηρούν και να διαφυλάσσουν έως τον χρόνο παραγραφής. Επιπρόσθετα, σε περίπτωση που αγρότες μη υπόχρεοι σε έκδοση στοιχείων έχουν πραγματοποιήσει και λιανικές πωλήσεις, προσθέτουν στα ακαθάριστα έσοδά τους και τις πωλήσεις αυτές που αποδεικνύονται είτε με απλές αποδείξεις είσπραξης, είτε με οποιοδήποτε άλλο πρόσφορο μέσο.

Τα κέρδη από ατομική αγροτική επιχείρηση φορολογούνται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 29 του ν.4172/2013. Συγκεκριμένα, τα κέρδη από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα φορολογούνται πλέον αυτοτελώς με την κλίμακα της παραγράφου 1 του άρθρου 15 (κλίμακα μισθωτών), χωρίς δηλαδή τα εισοδήματα αυτά να αθροίζονται με τυχόν εισοδήματα από επιχειρηματική δραστηριότητα και από μισθούς και συντάξεις. Αυτό σημαίνει ότι εάν κάποιος έχει εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα και από μισθωτή εργασία και συντάξεις (που φορολογούνται αθροιστικά) και παράλληλα έχει και εισόδημα από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα, η κλίμακα του άρθρου 15 εφαρμόζεται αυτοτελώς για το εισόδημα από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα και ξεχωριστά για το άθροισμα του εισοδήματος από επιχειρηματική δραστηριότητα και του εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις.

Διευκρινίζεται ότι κατ' εφαρμογή της παρ. 2 του άρθρου 29 του ν.4172/2013 σε περίπτωση που ένας νέος επιτηδευματίας δηλώνει εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα παράλληλα με εισόδημα από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα, έχει τη μείωση του φορολογικού συντελεστή του πρώτου κλιμακίου του άρθρου 15 κατά πενήντα τοις εκατό (50%) εφόσον αθροιστικά τα ακαθάριστα έσοδα από επιχειρηματική και αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα δεν υπερβαίνουν τις δέκα χιλιάδες (10.000) ευρώ.

Επιπλέον, η παράγραφος 2 του άρθρου 29 του ν. 4172/2013 έχει εφαρμογή για όποιον ασκεί ατομική αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα, ανεξάρτητα από το αν υπάρχει απαλλαγή ή όχι από την τήρηση βιβλίων με βάση τα Ε.Λ.Π. και την ένταξή του στα καθεστώτα του ΦΠΑ. Η εν λόγω μείωση εφαρμόζεται για το πρώτο έτος που δηλώνεται εισόδημα από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα μέσω Ε3 και για τα δύο (2) επόμενα έτη για τα οποία δηλώνεται εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα (ΠΟΛ. 1205/2018 εγκύκλιος).

Επιπρόσθετα, οι μειώσεις του φόρου του άρθρου 16 εφαρμόζονται και για τους κατ' επάγγελμα αγρότες (κωδικοί 037-038), όπως αυτοί ορίζονται στην κείμενη νομοθεσία (άρθρο 2 παρ. 1 του ν.3874/2010, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 65 του ν.4389/2016) εφόσον τουλάχιστον το πενήντα τοις εκατό (50%) του εισοδήματός τους προέρχεται από αγροτική δραστηριότητα. Στο εισόδημα του προηγούμενου εδαφίου δεν περιλαμβάνονται η κύρια σύνταξη από ΟΓΑ, οι αμοιβές από παροχή εργασίας με εργόσημο, οι αμοιβές εργαζομένων υπαγομένων στην ασφάλιση ΟΓΑ σε τυποποιητήρια, συσκευαστήρια και σε συναφείς χώρους, για έως εκατόν πενήντα (150) ημερομίσθια ανά έτος, καθώς και οι αμοιβές μελών αγροτικών ή/και γυναικείων συνεταιρισμών, που απασχολούνται περιστασιακά και υπάγονται στην ασφάλιση ΟΓΑ. Τονίζεται ότι η ανωτέρω διαδικασία γίνεται σύμφωνα με την επίσημη ταυτοποίηση των κατ' επάγγελμα αγροτών από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Συγκεκριμένα, για τους κατ' επάγγελμα αγρότες, σε περίπτωση που το εισόδημα προκύπτει μόνο από ατομική αγροτική επιχείρηση, ο φόρος μειώνεται κατά το ποσό που προβλέπεται στο άρθρο 16. Στην περίπτωση, όμως, που αποκτάται εισόδημα από μισθούς και συντάξεις μαζί με εισόδημα ατομικής αγροτικής επιχείρησης, οι μειώσεις του φόρου που προβλέπονται στο άρθρο 16 υπολογίζονται μία φορά για το σύνολο των εισοδημάτων. Στην περίπτωση, όμως, που αποκτάται εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις ή και από ατομική αγροτική επιχείρηση μαζί με εισόδημα από λοιπές κατηγορίες, η μείωση του φόρου που προβλέπεται στο άρθρο 16 θα εφαρμόζεται αναλογικά μόνο στο μέρος του εισοδήματος που προέρχεται αποκλειστικά από μισθωτή εργασία και συντάξεις ή και από ατομική αγροτική επιχείρηση.

Ωστόσο, όταν αποκτάται εισόδημα από ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα, η οποία υπάγεται στην ασφάλιση του ΟΓΑ σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, μαζί με εισόδημα από αγροτική δραστηριότητα, η μείωση του φόρου που προβλέπεται στο άρθρο 16 υπολογίζεται μόνον στο εισόδημα που αποκτάται από την αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα, ανεξάρτητα από το εάν αυτός χαρακτηρίζεται ως κατ' επάγγελμα αγρότης σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία και του ποσοστού συμμετοχής του εισοδήματός του από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα σε σχέση με το συνολικό εισόδημα. Εφόσον, μαζί με τα εισοδήματα του προηγούμενου εδαφίου αποκτάται και εισόδημα από μισθωτή εργασία ή συντάξεις, η μείωση του φόρου θα υπολογίζεται αναλογικά μόνο στο μέρος του εισοδήματος που προέρχεται από μισθωτή εργασία και συντάξεις, καθώς και από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα.

Κωδικοί 463-464

Αναγράφονται τα συνολικά καθαρά κέρδη από ατομική αγροτική δραστηριότητα στην αλλοδαπή

Κωδικοί 465-466

Ζημιά από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα.

Ο διαχωρισμός των δραστηριοτήτων (επιχειρηματική - αγροτική) προκειμένου να εφαρμοστεί ο διαφορετικός φορολογικός συντελεστής ανάλογα με την δραστηριότητα έχει εφαρμογή και για τις διαδικασίες μεταφοράς της ζημιάς. Η ζημία από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα δύναται να συμψηφιστεί μόνο με κέρδη από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα.

Η διαδικασία της μεταφοράς ζημιάς, όπως ορίζεται με τις διατάξεις του άρθρου. 27 του ν.4172/2013, ισχύει και για την άσκηση αγροτικής επιχειρηματικής δραστηριότητας. Επίσης έχουν εφαρμογή και οι διατάξεις του άρθρου 34 του ιδίου νόμου περί διαφοράς εισοδήματος και υπολογισμός του φόρου αυτής. Σε συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων προκύπτει ότι εάν κάποιος εμφανίζει ζημιά αλλά φορολογείται βάσει τεκμηρίου για το τρέχον φορολογικό έτος, δεν δικαιούται να μεταφέρει αυτή τη ζημιά για συμψηφισμό στα επόμενα φορολογικά έτη.

Κωδικοί 467-468

Αναγράφονται οι ζημιές προηγουμένων ετών που προέκυψαν από την άσκηση ατομικής αγροτικής δραστηριότητας στην ημεδαπή.

Κωδικοί 475-476

Ακαθάριστα έσοδα από άσκηση ατομικής αγροτικής δραστηριότητας.

Τα έσοδα των παραγωγών γεωργικών, πτηνοτροφικών, κτηνοτροφικών, δασοκομικών, υλοτομικών και αλιευτικών προϊόντων, που προέρχονται είτε από την πώληση των προϊόντων που παράγουν είτε από την εξαγωγή τους, και ανεξάρτητα από τον τόπο και τον τρόπο (λιανικώς ή χονδρικώς) προκειμένου να φορολογηθούν ως έσοδα από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα με την κλίμακα του άρθρου 15. Ειδικότερα, οι ως άνω παραγωγοί αποκτούν εισόδημα από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα μόνο στην περίπτωση πώλησης (χονδρικώς ή λιανικώς) των δικών τους προϊόντων, δηλαδή των προϊόντων που έχουν παράγει οι ίδιοι (και μόνο για αυτά) είτε από δικό τους κατάστημα είτε σε λαϊκές αγορές. Επομένως, σύμφωνα με τα ανωτέρω, για τον προσδιορισμό του εισοδήματος από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα προϋπόθεση είναι τα πωλούμενα προϊόντα να παράγονται αποκλειστικά από τον πωλητή τους-παραγωγό και να μην έχουν υποστεί μεταποίηση. Στην έννοια της μεταποίησης δε συμπεριλαμβάνεται η απλή συσκευασία. Στην περίπτωση που ο παραγωγός των παραπάνω προϊόντων πωλεί (λιανικώς ή χονδρικώς), παράλληλα με τα δικά του και προϊόντα που έχει προμηθευτεί από άλλους παραγωγούς, τότε θεωρείται ότι ασκείται παράλληλα επιχειρηματική εμπορική δραστηριότητα (δηλαδή για τα έσοδα που προέρχονται από την πώληση προϊόντων τρίτων, και μόνο για αυτά). Επίσης, δεν συνιστούν εισόδημα από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα οι δραστηριότητες εκμετάλλευσης του εξοπλισμού των παραπάνω παραγωγών (π.χ. μίσθωση αγροτικών μηχανημάτων κ.λπ.) καθώς οι δραστηριότητες αυτές συνιστούν παροχή υπηρεσιών σε τρίτους. Παρομοίως, η αμοιβή που τυχόν λαμβάνει παραγωγός των παραπάνω προϊόντων για υπηρεσίες που παρέχει ο ίδιος σε άλλους αγρότες δεν αποτελεί αγροτικό εισόδημα (σχετική η εγκύκλιος Δ12 Α 1109216 ΕΞ2014 /24.7.2014).

Επιπρόσθετα, για τα εισοδήματα από 1.1.2014 έχει γίνει δεκτό ότι, κατ' εφαρμογή του άρθρου 116 του νόμου 4316/2014, ο ορισμός της αγροτικής δραστηριότητας της περίπτωσης στ' της παρ. 2 του ν. 3874/2010 ισχύει και για λόγους φορολόγησης του κέρδους από τη διαχείριση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έως 100 KW (σχετική και η ΠΟΛ 1116/2015 εγκύκλιος). Τέλος, από 1.1.2017 γίνεται δεκτό ότι η δραστηριότητα της οικοτεχνίας όπως ορίζεται στις διατάξεις του ν. 3874/2010 (άρθρο 2 περ. δ') και του ν. 4253/2014 (άρθρο 56, παρ. 2α) περιλαμβάνεται στην έννοια της αγροτικής επιχειρηματικής δραστηριότητας ως προς τη φορολογική της αντιμετώπιση. Κωδικοί 469-470

Αναγράφονται οι φόροι που παρακρατήθηκαν και καταβλήθηκαν στην αλλοδαπή. Η καταβολή του ποσού του φόρου στην αλλοδαπή αποδεικνύεται με τα δικαιολογητικά έγγραφα που ορίστηκαν στην ΠΟΛ 1026/22.01.2014 Απόφαση Γ.Γ.Δ.Ε. (ΦΕΚ 170Β'). Αγροτικές Επιδοτήσεις και Αποζημιώσεις

Ειδικά, για τους ασκούντες ατομική αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα, στον προσδιορισμό του κέρδους από επιχειρηματική δραστηριότητα περιλαμβάνονται εκ των άμεσων ενισχύσεων του Πυλώνα I της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής, όπως αυτές ορίζονται, μόνο η βασική ενίσχυση καθώς και κατά το ποσό που υπερβαίνουν τις δώδεκα χιλιάδες (12.000) ευρώ, οι πράσινες και συνδεδεμένες ενισχύσεις. Οι αγροτικές αποζημιώσεις στο σύνολό τους δεν περιλαμβάνονται στον προσδιορισμό του κέρδους από επιχειρηματική δραστηριότητα. Σύμφωνα με τις ανωτέρω διατάξεις, η βασική ενίσχυση φορολογείται από το πρώτο ευρώ, ενώ οι πράσινες και οι συνδεδεμένες φορολογούνται μόνο κατά το μέρος που, αθροιζόμενες, υπερβαίνουν τις δώδεκα χιλιάδες (12.000) ευρώ.

Όλες οι κατηγορίες των εισοδηματικών αγροτικών επιδοτήσεων/ ενισχύσεων, κατά το μέρος που δεν λήφθηκαν υπόψη κατά τον προσδιορισμό του κέρδους από ατομική αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα, θα συμπληρώνονται στην αντίστοιχη επιλογή των κωδικών 659-660 και υπόκεινται σε ειδική εισφορά αλληλεγγύης.

Επισημαίνεται ότι οι αγροτικές επιδοτήσεις αντιμετωπίζονται φορολογικά στο έτος που αφορούν (σχετ η ΠΟΛ.1116/2015 εγκύκλιος). Συνεπώς, οι επιδοτήσεις που αφορούν στα έτη 2016 και προηγούμενα θα ακολουθούν τον αντίστοιχο χαρακτηρισμό ούτως ώστε να αντιμετωπιστούν φορολογικά με το εκάστοτε φορολογικό πλαίσιο (σχετ. η ΠΟΛ.1116/2015 εγκύκλιος). Δεν επιβάλλονται πρόστιμα και τόκοι για τις τροποποιητικές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος που υποβάλλονται από όσους λαμβάνουν αγροτικές επιδοτήσεις, εφόσον οι σχετικές βεβαιώσεις εκδόθηκαν καθυστερημένα από τον ΟΠΕΚΕΠΕ και εκ του λόγου αυτού δεν ήταν δυνατή η υποβολή εμπρόθεσμης δήλωσης για το εισόδημα αυτό. Οι δηλώσεις αυτές υποβάλλονται χειρόγραφα μέχρι το τέλος του φορολογικού έτους που εκδόθηκε η βεβαίωση και η καταβολή του φόρου γίνεται όπως και των λοιπών δηλώσεων με καταληκτική ημερομηνία υποβολής την 31η Δεκεμβρίου εκάστου φορολογικού έτους.

ΥΠΟΠΙΝΑΚΑΣ Γ2: ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΑΠΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα φορολογούνται με την κλίμακα της παραγράφου 1 του άρθρου 15, αφού προστεθούν σε τυχόν εισοδήματα από μισθούς και συντάξεις. Για τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα δεν εφαρμόζονται οι μειώσεις του άρθρου 16.

Κωδικοί 401-402

Αναγράφονται τα συνολικά καθαρά κέρδη από την άσκηση ατομικής επιχείρησης στην ημεδαπή, μεταφερόμενα από τον Πίνακα ΣΤ' του εντύπου Ε3 το οποίο συνυποβάλλεται με τη δήλωση. Περιλαμβάνονται συνολικά κέρδη ανεξαρτήτως τήρησης απλογραφικών ή διπλογραφικών βιβλίων, από εμπορική δραστηριότητα, παραγωγική δραστηριότητα και παροχή υπηρεσιών γενικά, συμπεριλαμβανομένων και των πρώην ελευθέριων επαγγελμάτων του άρθρου 48 του ν.2238/1994. Στον κωδικό αυτό δεν συμπεριλαμβάνονται κέρδη από

αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα τα οποία αναγράφονται στον υποπίνακα Γ1. Κωδικοί 413-414

Αναγράφεται η ζημία (εκτός της ζημίας από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα) του ίδιου φορολογικού έτους από ατομική επιχείρηση στην ημεδαπή η οποία μεταφέρεται από το έντυπο Ε3 που συνυποβάλλεται με τη δήλωση.

Κωδικοί 415-416

Αναγράφεται το υπόλοιπο της ζημίας προηγούμενων φορολογικών ετών, που προέρχεται από ατομική επιχείρηση στην ημεδαπή, όταν υπάρχει δικαίωμα να μεταφερθεί διαδοχικά στα επόμενα 5 φορολογικά έτη για συμψηφισμό.

Κωδικοί 425-426

Αναγράφονται τα ακαθάριστα έσοδα από την ατομική άσκηση επιχείρησης στην ημεδαπή. Τα ποσά των κωδικών αυτών δεν επηρεάζουν την εκκαθάριση. Επισημαίνεται ότι με την ΠΟΛ.1223/2015 εγκύκλιο διευκρινίστηκαν θέματα όπως η έννοια του φορολογικού έτους και ο χρόνος κτήσης του εισοδήματος.

Κωδικοί 403-404

Αναγράφονται τα ακαθάριστα έσοδα φυσικών προσώπων που αποκτούν εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, χωρίς δηλαδή να ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα με δήλωση έναρξη δραστηριότητας στο μητρώο της Δ.Ο.Υ. και οι οποίοι δεν είναι υπόχρεοι σε τήρηση βιβλίων και στοιχείων με βάση τα Ε.Λ.Π. (ν.4308/2014) όπως π.χ. εισοδήματα εισηγητών σεμιναρίων, εισοδήματα αποκτηθέντα με τίτλο κτήσης, κ.λπ., εφόσον οι δικαιούχοι των εισοδημάτων αυτών δεν ασκούν άλλη επιχειρηματική δραστηριότητα. Τα πρόσωπα αυτά δεν υποβάλλουν έντυπο Ε3 και τα εισοδήματα αυτά φορολογούνται εξ' ολοκλήρου, χωρίς την αφαίρεση επιχειρηματικών δαπανών.

Κωδικοί 409-410

Αναγράφονται τα ακαθάριστα έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα των παραπάνω δικαιούχων, όταν ο καταβάλλων τις αμοιβές τους, δεν απέστειλε ηλεκτρονικά μέσω διαδικτύου ως όφειλε, τα στοιχεία της «βεβαίωσης αμοιβών από επιχειρηματική δραστηριότητα» με βάση την A.1009/2019 Απόφαση Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε..

Κωδικοί 427-428

Αναγράφεται το εισόδημα,, που φορολογείται ως εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα και αφορά περιπτώσεις που εντάσσονται στην έννοια της επιχειρηματικής συναλλαγής κατά τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 21 του ν.4172/2013. Δηλαδή, αφορά τις περιπτώσεις μεμονωμένων πράξεων καθώς και συστηματικής διενέργειας πράξεων (τρείς και άνω ομοειδείς συναλλαγές εντός εξαμήνου ή εντός διετίας στην περίπτωση ακινήτων) στις οποίες δεν υπάρχει υποχρέωση τήρησης βιβλίων και στοιχείων με βάση τα Ε.Λ.Π..

Κωδικοί 411-412

Αναγράφονται τα καθαρά κέρδη από την άσκηση ατομικής επιχείρησης στην αλλοδαπή. Επισημαίνεται ότι τα κέρδη που προέρχονται από συμμετοχή σε εταιρείες της αλλοδαπής που φορολογούνται ως νομικά πρόσωπα στην αλλοδαπή και διανέμουν κέρδη στα μέλη τους, φορολογικούς κατοίκους Ελλάδας, αποτελούν εισόδημα από κεφάλαιο (μερίσματα) και αναγράφονται στους ανάλογους κωδικούς του υποπίνακα Δ1.

Κωδικοί 601-602

Αναγράφονται τα ποσά των φόρων που προκαταβλήθηκαν για τα εισοδήματα (θετικά ή αρνητικά) που περιλαμβάνονται στους κωδικούς 401-402 και 413-414 (υποπίνακας Γ2), εφόσον υπάρχουν σχετικές βεβαιώσεις και ο φόρος έχει υπολογιστεί με τα ποσοστά που αναφέρονται στην ένδειξη αυτή. Επίσης, το ποσό της προκαταβολής φόρου που υπολογίζεται από τους οικείους δικηγορικούς συλλόγους επί των ακαθαρίστων αμοιβών των δικηγόρων, καθώς και το ποσό της παρακράτησης φόρου επί των μερισμάτων που καταβάλλονται στους δικηγόρους από τους οικείους δικηγορικούς συλλόγους.

Κωδικοί 605-606

Αναγράφονται τα ποσά των φόρων που παρακρατήθηκαν για τα αντίστοιχα εισοδήματα επιχειρηματικής δραστηριότητας που περιλαμβάνονται στους κωδικούς 425-426, 403-404, 409-410 του υποπίνακα Γ2, εφόσον υπάρχουν σχετικές βεβαιώσεις.

Κωδικοί 611-612

Αναγράφονται τα ποσά των προκαταβληθέντων ή παρακρατηθέντων φόρων όπως αναγράφονται και στις περιπτώσεις 9 και 10 του υποπίνακα Γ2 για τους οποίους σας έχουν χορηγηθεί οι σχετικές βεβαιώσεις και οι οποίοι δεν είναι ήδη προσυμπληρωμένοι στους αντίστοιχους κωδικούς του ίδιου πίνακα κατά την ηλεκτρονική υποβολή της δήλωσης, λόγω μη υποβολής των στοιχείων των βεβαιώσεων αποδοχών ή αμοιβών με τη χρήση ηλεκτρονικής μεθόδου επικοινωνίας μέσω διαδικτύου (Α.1009/2019) από τους υπόχρεους.

Κωδικοί 653-654

Αναγράφονται τα ποσά των φόρων που καταβλήθηκαν αποδεδειγμένα στην αλλοδαπή, για τα

εισοδήματα από επιχειρηματική δραστηριότητα που αποκτήθηκαν στην αλλοδαπή. Η

καταβολή του ποσού του φόρου στην αλλοδαπή αποδεικνύεται με τα δικαιολογητικά έγγραφα

που ορίστηκαν στην ΠΟΛ. 1026/22.01.2014 Απόφαση Γ.Γ.Δ.Ε. (ΦΕΚ 170Β').

Σημειώνεται ότι προκειμένου για εισοδήματα από τις Η.Π.Α. στις οικείες ενδείξεις θα

συμπληρώνεται μόνο το ποσό του ομοσπονδιακού φόρου των Η.Π.Α. και όχι και ο πολιτειακός

φόρος.

Κωδικοί 607-608

Αναγράφεται ο αυτοτελής φόρος που βεβαιώθηκε ή καταβλήθηκε με βάση τις διατάξεις της παρ.2 του άρθρου 5 του ν.δ. 1146/1972, όπως ισχύει, κατά την πώληση αυτοκινήτου που αποτελεί πάγιο στοιχείο ατομικής επιχείρησης, εφόσον η πωλήτρια επιχείρηση επιθυμεί να συμπεριλάβει το υπερτίμημα από την εν λόγω πώληση στα λοιπά της εισοδήματα, προκειμένου αυτό να φορολογηθεί με τις γενικές διατάξεις φορολογίας εισοδήματος.

ΥΠΟΠΙΝΑΚΑΣ Δ1: ΜΕΡΙΣΜΑΤΑ, ΤΟΚΟΙ, ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

Στον υποπίνακα Δ1 δηλώνονται τα εισοδήματα της κατηγορίας εισοδήματος από κεφάλαιο που αποκτήθηκαν κατά το φορολογικό έτος 2018, ο φόρος που παρακρατήθηκε στην Ελλάδα στις περιπτώσεις που προβλεπόταν παρακράτηση, ο φόρος που παρακρατήθηκε στην αλλοδαπή εφόσον και η αλλοδαπή χώρα και η Ελλάδα είχαν δικαίωμα φορολόγησης. Η συμπλήρωση των εισοδημάτων είναι υποχρεωτική, είτε αποκτήθηκαν στην Ελλάδα, είτε στην αλλοδαπή και ανεξάρτητα από το αν τα χρηματικά ποσά παρέμειναν στην αλλοδαπή. Με βάση τα ηλεκτρονικά αρχεία που αποστέλλονται στη Δ.ΗΛΕ.Δ (Α. 1009/2019 Απόφαση Διοικητή και ΠΟΛ. 1033/2014 Απόφαση Γ.Γ.Δ.Ε. όπως αυτή τροποποιήθηκε με τις ΠΟΛ. 1054/2015 και 1260/2015 Αποφάσεις), για τα εισοδήματα ημεδαπής προέλευσης οι φορολογούμενοι ενημερώνονται μέσω πίνακα για τα ποσά των εισοδημάτων τους και των παρακρατηθέντων φόρων.

Στον υποπίνακα αυτό θα δηλώνονται τα κέρδη που διανέμουν οι εταιρίες όλων των νομικών μορφών, περιλαμβανομένων και των προσωπικών εταιρειών που τηρούν διπλογραφικά βιβλία.

Ομοίως δηλώνονται και οι τόκοι που εισπράττονται, από κάθε αιτία, καθώς και τα δικαιώματα, όταν δεν εισπράττονται στο πλαίσιο επιχειρηματικής δραστηριότητας.

Κωδικοί 291-292

Αναγράφονται τα μερίσματα (πριν από την αφαίρεση του παρακρατούμενου φόρου) των εισηγμένων και μη εισηγμένων εταιρειών, τα κέρδη που διανέμουν νομικά πρόσωπα και νομικές

32

οντότητες που τηρούν διπλογραφικά βιβλία, οι προσωρινές απολήψεις εταίρων, καθώς και οι αμοιβές που καταβάλλονται με οποιαδήποτε μορφή στα μέλη ΔΣ, διαχειριστές και εργατοϋπαλληλικό προσωπικό από τα κέρδη του νομικού προσώπου ή της νομικής οντότητας, εφόσον είναι ημεδαπής προέλευσης.

Τα προμερίσματα ΑΕ, καθώς και οι προσωρινές απολήψεις ΕΠΕ και ΙΚΕ, αναγράφονται μόνο αν αποτελούν εισόδημα του φορολογικού έτους 2018, δηλαδή έχουν καταβληθεί κατά το φορολογικό έτος 2017 αλλά εγκρίθηκαν από το αρμόδιο όργανο κατά το φορολογικό έτος 2018. Αυτά που καταβλήθηκαν μέσα στο φορολογικό έτος 2018, αλλά θα εγκριθούν κατά το 2019 δεν αναγράφονται, διότι θα αποτελέσουν εισόδημα του φορολογικού έτους 2019.

Οι προσωρινές απολήψεις των εταίρων προσωπικών εταιρειών με διπλογραφικά βιβλία, αναγράφονται εφόσον καταβλήθηκαν κατά το φορολογικό έτος 2018 (σχετ. ΠΟΛ. 1223/2015 εγκύκλιος).

Στους ίδιους κωδικούς αναγράφονται και οι υπεραποδόσεις των μαθηματικών αποθεματικών από ατομικά ασφαλιστήρια συμβόλαια των ασφαλιστικών εταιρειών (σχετ. ΠΟΛ. 1042/2015 εγκύκλιος). Στην περίπτωση λήξης ή πρόωρης εξαγοράς ατομικού συμβολαίου ασφάλισης ζωής, το μέρος που αναλογεί στην επιστροφή καταβεβλημένων ασφαλίστρων, αποτελεί επενδεδυμένο κεφάλαιο που επιστρέφεται και όχι εισόδημα και δεν καλύπτει τεκμήρια.

Κωδικοί 295-296

Αναγράφονται τα μερίσματα και προμερίσματα (πριν από την αφαίρεση τυχόν παρακρατούμενου φόρου) των εισηγμένων και μη εισηγμένων μετοχών αλλοδαπής, οι υπεραποδόσεις των μαθηματικών αποθεματικών από ατομικά ασφαλιστήρια συμβόλαια ασφαλιστικών εταιρειών αλλοδαπής, οι διανομές κερδών προσωπικών εταιρειών με διπλογραφικά αλλοδαπής, οι προσωρινές απολήψεις αλλοδαπής, οι διανομές κερδών των καταπιστευμάτων και των εξωχώριων εταιρειών, η διανομή κερδών αμοιβαίων κεφαλαίων που είναι εγκατεστημένα σε τρίτες χώρες και οι αμοιβές που καταβάλλονται με οποιαδήποτε μορφή στα μέλη ΔΣ, διαχειριστές και εργατοϋπαλληλικό προσωπικό από τα κέρδη του νομικού προσώπου ή της νομικής οντότητας αλλοδαπής προέλευσης.

Κωδικοί 667-668

Τόκοι (προ φόρου) ημεδαπής προέλευσης.

Δηλώνονται οι τόκοι που αποκτώνται από οποιαδήποτε αιτία, π.χ. τόκοι τραπεζικών καταθέσεων, τόκοι δανεισμού, τόκοι εταιρικών ομολόγων, τόκοι που επιδικάστηκαν, κ.λπ. , πριν από την αφαίρεση του φόρου.

Κωδικοί 669-670

Τόκοι (προ φόρου) αλλοδαπής προέλευσης.

Δηλώνονται, όπως παραπάνω, οι τόκοι που αποκτώνται στο εξωτερικό

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ: Στους κωδικούς 667-668 και 669-670 του υποπίνακα αυτού δηλώνονται οι τόκοι που εισπράττονται ανάλογα με την προέλευσή τους (ημεδαπής ή αλλοδαπής) και επιλέγεται, κατά την ηλεκτρονική υποβολή, αν προέρχονται από τραπεζικές καταθέσεις ή από οποιαδήποτε άλλη αιτία.

Κωδικοί 671-672

Δικαιώματα (προ φόρου) ημεδαπής προέλευσης (που δεν αφορούν την επιχειρηματική σας δραστηριότητα).

Κωδικοί 673-674

Δικαιώματα (προ φόρου) αλλοδαπής προέλευσης (που δεν αφορούν την επιχειρηματική σας δραστηριότητα).

Στην περίπτωση των πνευματικών δικαιωμάτων, διευκρινίζεται ότι όταν η εκμετάλλευση των βιβλίων έχει ανατεθεί από τον συγγραφέα σε εκδοτικούς οίκους, οι οποίοι καταβάλλουν δικαιώματα σε δημιουργούς που δεν ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα σχετική με την είσπραξη των δικαιωμάτων, το εισόδημα αυτό θεωρείται εισόδημα από κεφάλαιο. Όμως αν εισπράττονται δικαιώματα που αφορούν επιχειρηματική δραστηριότητα, π.χ. επαγγελματίες συγγραφείς, καλλιτέχνες, κ.λπ., αυτά αποτελούν ακαθάριστο έσοδο, δηλώνονται στο Ε3 και φορολογούνται, μετά την αφαίρεση των εκπιπτόμενων δαπανών, ως εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα.

Περαιτέρω, οι αυτοεκδότες, δηλαδή οι συγγραφείς που έχουν απαλλαγεί από την τήρηση βιβλίων και στοιχείων και συγγράφουν, τυπώνουν, εκδίδουν και προωθούν τα βιβλία τους, χωρίς να έχουν παραχωρήσει την εκμετάλλευση σε κάποιο εκδοτικό οίκο, είναι μη υπόχρεοι σε υποβολή Ε3, χωρίς έναρξη στο Μητρώο (κωδ. 403-404), ωστόσο φορολογούνται ως αποκτώντες εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, εξ' ολοκλήρου επί των ακαθαρίστων εσόδων, καθόσον δεν αναγνωρίζονται δαπάνες.

Κωδικοί 293-294

Φόρος που παρακρατήθηκε για μερίσματα ημεδαπής προέλευσης. Δηλώνεται ο φόρος που έχει παρακρατηθεί από την ημεδαπή εταιρία που πραγματοποίησε την διανομή κερδών

Κωδικοί 297-298

Φόρος που παρακρατήθηκε στην Ελλάδα για μερίσματα αλλοδαπής προέλευσης. Δηλώνεται ο φόρος που έχει εκ παραδρομής παρακρατηθεί από ημεδαπό χρηματοπιστωτικό ίδρυμα κατά την εισαγωγή του μερίσματος στην Ελλάδα.

Κωδικοί 675-676

Φόρος που παρακρατήθηκε για τόκους ημεδαπής προέλευσης. Δηλώνεται ο φόρος που έχει παρακρατηθεί από τόκους που εισπράχθηκαν στην Ελλάδα.

Κωδικοί 677-678

Φόρος που παρακρατήθηκε στην Ελλάδα για τόκους αλλοδαπής προέλευσης.

Δηλώνεται ο φόρος που έχει τυχόν παρακρατηθεί από ημεδαπό χρηματοπιστωτικό ίδρυμα

κατά την εισαγωγή των τόκων στην Ελλάδα.

Κωδικοί 679-680

Φόρος που παρακρατήθηκε για δικαιώματα ημεδαπής προέλευσης.

Δηλώνεται ο φόρος που έχει παρακρατηθεί από δικαιώματα που εισπράχθηκαν στην Ελλάδα. Κωδικοί 681-682

Φόρος που παρακρατήθηκε στην Ελλάδα για δικαιώματα αλλοδαπής προέλευσης.

Δηλώνεται ο φόρος που έχει τυχόν παρακρατηθεί από ημεδαπό χρηματοπιστωτικό ίδρυμα κατά την εισαγωγή των δικαιωμάτων στην Ελλάδα.

Κωδικοί 683-684

Φόρος που παρακρατήθηκε στην αλλοδαπή στα εισοδήματα (μερίσματα, τόκους και δικαιώματα) αλλοδαπής που έχει δικαίωμα φορολόγησης και η Ελλάδα. Η καταβολή του ποσού του φόρου στην αλλοδαπή αποδεικνύεται με τα σχετικά δικαιολογητικά έγγραφα, σύμφωνα με τα οριζόμενα στον Κ.Φ.Δ. (άρθρο 16 ν.4174/2013) και όπως αυτά καθορίζονται στην ΠΟΛ. 1026/22.01.2014 Απόφαση Γ.Γ.Δ.Ε. (ΦΕΚ 170Β').

Δηλώνεται ο φόρος που παρακρατήθηκε στα πιο πάνω εισοδήματα, αν αυτά αποκτήθηκαν σε αλλοδαπές χώρες που έχουν δικαίωμα φορολόγησης.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Η διανομή κερδών εταιρειών με απλογραφικά βιβλία δηλώνεται στον Πίνακα 6, στα αφορολόγητα εισοδήματα και συγκεκριμένα στους κωδικούς 431-432.

Ομοίως, στον Πίνακα 6, στους κωδικούς 659-660 δηλώνονται, μεταξύ άλλων, οι τόκοι Ομολόγων Ελληνικού Δημοσίου ή Εντόκων Γραμματίων Ελληνικού Δημοσίου (παρ. 2 άρθρου 37 ΚΦΕ), μερίσματα εισηγμένων σε χρηματιστήριο μετοχών που απαλλάσσονται του φόρου ενώ στους κωδικούς 657-658 δηλώνονται τα μερίσματα ναυτιλιακών εταιρειών που φορολογούνται με την παρ. 5 του άρθρου 43 του ν. 4111/2013.

Στις περιπτώσεις που τα εισοδήματα είναι αλλοδαπής προέλευσης και δεν έχει δικαίωμα φορολόγησης η Ελλάδα, τα εισοδήματα είναι αφορολόγητα και δηλώνονται στον Πίνακα 6.

ΥΠΟΠΙΝΑΚΑΣ Δ2: ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΑΠΟ ΑΚΙΝΗΤΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ

Εισόδημα από ακίνητη περιουσία είναι αυτό που προέρχεται από εκμίσθωση ή υπεκμίσθωση ή από ιδιοχρησιμοποίηση ή δωρεάν παραχώρηση χρήσης σε τρίτους, γης ή ακινήτου. Το εισόδημα αυτό αποκτάται από κάθε φυσικό πρόσωπο στο οποίο έχει νόμιμα μεταβιβασθεί, με οριστικό συμβόλαιο ή έχει αποκτηθεί με δικαστική απόφαση ή λόγω χρησικτησίας το δικαίωμα πλήρους κυριότητας ή νομής ή επικαρπίας ή οίκησης, καθώς και από τον υπεκμισθωτή σε περίπτωση υπεκμίσθωσης.

Επίσης, εισόδημα από ακίνητη περιουσία είναι τα ποσά που προέρχονται από εκμίσθωση ή υπεκμίσθωση ή δωρεάν παραχώρηση χρήσης χώρων τοποθέτησης επιγραφών και κοινόχρηστων χώρων, τα ποσά της αποζημίωσης για την πρόωρη λύση της μίσθωσης που καταβλήθηκαν από το μισθωτή, της αποζημίωσης για επίταξη ή εξωσυμβατική χρήση ακίνητης περιουσίας, καθώς και τα ποσά της άυλης εμπορικής αξίας που καταβλήθηκαν από τον μισθωτή κατά τη μίσθωση ακινήτου στις περιπτώσεις μικτών συμβάσεων, ήτοι συμβάσεων στις οποίες πέραν του δικαιώματος μίσθωσης περιλαμβάνεται και το δικαίωμα εμπορικής εκμετάλλευσης του ακινήτου.

Πριν συμπληρώσετε τις ενδείξεις αυτού του πίνακα πρέπει να συμπληρώσετε και να συνυποβάλετε την Αναλυτική Κατάσταση για τα Μισθώματα από Ακίνητη Περιουσία (Ε2).

Το έντυπο Ε2 δεν θα συμπληρώνεται σε περίπτωση:

α) Καταβολής αποζημίωσης για την πρόωρη λύση της μίσθωσης από τον μισθωτή καθώς και της άυλης αξίας στις περιπτώσεις μικτών συμβάσεων, ήτοι συμβάσεων όπου πέραν του δικαιώματος μίσθωσης περιλαμβάνεται και το δικαίωμα εμπορικής εκμετάλλευσης του ακινήτου. Τα ποσά αυτά αναγράφονται στους κωδικούς αριθμούς 121-122 του υποπίνακα αυτού. Σημειώνεται ότι δεν βεβαιώνεται με την εκκαθάριση της δήλωσης Φορολογίας Εισοδήματος χαρτόσημο και ΟΓΑ χαρτοσήμου των περιπτώσεων αυτών, αλλά η καταβολή τους ρυθμίζεται από τις διατάξεις του χαρτοσήμου.

β) Ιδιοκατοίκησης κύριας ή δευτερεύουσας κατοικίας (εξοχικής ή μη εξοχικής) ή χρήσης για τις ανάγκες του φορολογούμενου χώρου στάθμευσης-αποθήκης με διαφορετική διεύθυνση από αυτή της κύριας κατοικίας ή δευτερεύουσας. Στην περίπτωση αυτή δεν θα συμπληρώνεται ο πίνακας αυτός, αλλά θα συμπληρώνονται μόνο οι ενδείξεις του Πίνακα 5 (υποπίνακας 1α), σύμφωνα με τις οδηγίες που δίνονται παρακάτω για τη συμπλήρωσή του. Από τα συνολικά ποσά των στηλών του εντύπου Ε2 μεταφέρονται τα επιμέρους ποσά κατά κατηγορία γης ή ακινήτου στους αντίστοιχους κωδικούς του υποπίνακα αυτού, εκτός από το εισόδημα από δωρεάν παραχώρηση της χρήσης μίας κύριας κατοικίας προς ανιόντες ή κατιόντες εξ αίματος και εξ αγχιστείας, επιφάνειας μέχρι διακόσια (200) τετραγωνικά μέτρα. Τονίζεται ότι στην πιο πάνω περιπτωση μεταφέρεται στη δήλωση το τεκμαρτό εισοδημα 3% της αντικειμενικής αξιας της δωρεάν παραχωρούμενης κατοικίας για την περίπτωση που η κατοικία αυτή υπερβαίνει τα διακόσια τετραγωνικά μέτρα (200τμ) και μόνο για την υπερβάλλουσα επιφάνεια, καθώς και ότι δεν δύναται να δηλωθεί μέρος κατοικίας ως δωρεάν παραχωρούμενο και το υπόλοιπο να δηλωθεί κενό. Επισημαίνεται ότι στην επιφάνεια των διακοσίων τετραγωνικών μέτρων προσμετρώνται εκτός από τους κύριους χώρους και οι βοηθητικοί χώροι (θέσεις στάθμευσης αποθήκες κ.λπ.), ακόμη κι αυτοί που βρίσκονται σε διαφορετική οικοδομή από αυτή που βρίσκεται η κύρια κατοικία, πλησίον αυτής και εφόσον δεν υπάρχουν στην οικοδομή της κύριας αυτής κατοικίας τέτοιοι χώροι.

Επίσης, δεν μεταφέρεται από το Ε2 στη δήλωση και το εισόδημα από δωρεάν παραχώρηση της χρήσης ακινήτων στο Ελληνικό Δημόσιο ή σε νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου.

Επιπλέον, εξαιρείται το εισόδημα των προσώπων που ασκούν ατομική αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα, από ιδιοχρησιμοποίηση ή δωρεάν παραχώρηση προς ανιόντες, κατιόντες ή συζύγους, αγροτικών εκτάσεων στις οποίες περιλαμβάνονται λιβάδια, καλλιεργήσιμες γαίες, βοσκήσιμες γαίες και κάθε είδους κατασκευές ή εγκαταστάσεις που χρησιμοποιούνται για την άσκηση της δραστηριότητας αυτής.

Διευκρινίζεται ότι στην περίπτωση ανείσπρακτων εισοδημάτων από εκμίσθωση ακίνητης περιουσίας (παρ. 4 του άρθρου 39 του ν. 4172/2013) που δηλώθηκαν στο προηγούμενο φορολογικό έτος στους κωδ. 125-126 και εισπράχθηκαν κατά το έτος 2018, δηλώνονται τα συνολικά ποσά στις αντίστοιχες στήλες του εντύπου Ε2 και μεταφέρονται τα επιμέρους ποσά κατά κατηγορία γαιών - γης ή ακινήτου στους αντίστοιχους κωδικούς του υποπίνακα αυτού. Επιπλέον, από 1.1.2017 το εισόδημα που αποκτάται από τη βραχυχρόνια μίσθωση ακινήτου της οικονομίας διαμοιρασμού, όπως αυτή ορίζεται στο άρθρο 111 του ν.4446/2016 (μέσω ψηφιακών πλατφορμών), είναι εισόδημα από ακίνητη περιουσία και εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 39 και της παραγράφου 4 του άρθρου 40 του ν. 4172/2013, εφόσον τα ακίνητα εκμισθώνονται επιπλωμένα χωρίς την παροχή οποιασδήποτε υπηρεσίας πλην της παροχής κλινοσκεπασμάτων. Σε περίπτωση που παρέχονται οποιεσδήποτε άλλες υπηρεσίες, το εισόδημα αυτό αποτελεί εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα του άρθρου 21 του ν. 4172/2013. Το εν λόγω εισόδημα δηλώνεται, κατά την ηλεκτρονική υποβολή, συγκεντρωτικά στη στήλη 17 του εντύπου Ε2, στους κωδικούς 60 «Βραχυχρόνια εκμίσθωση ακινήτων άρθρου 39A του ν.4172/2013» και 61 «Βραχυχρόνια υπεκμίσθωση ακινήτων άρθρου 39A του ν.4172/2013» και μεταφέρονται στους αντίστοιχους κωδικούς του υποπίνακα αυτού. Επίσης, στον κωδικό 63 της ίδιας ως άνω στήλης (17) «Εκμίσθωση κατοικίας που υπεκμισθώνεται για βραχυχρόνια μίσθωση μέσω ψηφιακής πλατφόρμας» δηλώνεται το ακαθάριστο εισόδημα που αποκτά ο εκμισθωτής από την εκμίσθωση κατοικίας η οποία υπεκμισθώνεται βραχυχρόνια στο πλαίσιο της οικονομίας του διαμοιρασμού μέσω ψηφιακής πλατφόρμας από τον μισθωτή. Το εν λόγω εισόδημα μεταφέρεται από την υπηρεσία στους κωδικούς 105-106 του εντύπου Ε1.

Κωδικοί 103-106, 109-110

Συμπληρώνεται το σύνολο των ενοικίων, που αποκτήσατε, κατά κατηγορία ακινήτων, όπως αυτές εμφανίζονται στη δήλωση, μεταφέροντας από τα συνολικά ποσά των αντίστοιχων στηλών του εντύπου Ε2 τα επιμέρους ποσά κατά κατηγορία ακινήτου, στους αντίστοιχους κωδικούς της δήλωσης. Στη περίπτωση που εισοδήματα των κωδικών 105-106 υπάγονται σε ΦΠΑ μεταφέρονται και στους κωδικούς 741-742. Ειδικά στους κωδικούς 105-106 μεταφέρονται ποσά που έχουν αναγραφεί, κατά την ηλεκτρονική υποβολή, στο έντυπο Ε2 στον υποκωδικό 62: «Εκμίσθωση κατοικίας που υπεκμισθώνεται» που αποτελούν το ακαθάριστο εισόδημα που αποκτάει ο εκμισθωτής από την εκμίσθωση κατοικίας η οποία στη συνέχεια υπεκμισθώνεται από τον μισθωτή.

Κωδικοί 101-102

Συμπληρώνεται το σύνολο των ενοικίων που αποκτήσατε από εκμίσθωση γαιών-γης (οικόπεδα, αγροτικές εκτάσεις κλπ.), εγκαταστάσεων ή κατασκευών (ιχθυοκαλλιέργειες, λίμνες κλπ.) μεταφέροντας από το συνολικό ποσό της αντίστοιχης στήλης του εντύπου Ε2, τα επί μέρους ποσά αυτών. Στη περίπτωση που υπάγονται σε ΦΠΑ μεταφέρονται και στους κωδικούς 741-742.

Κωδικοί 107-108

Συμπληρώνεται το σύνολο των ενοικίων που αποκτήσατε από εκμίσθωση χρήσης γαιών-γης και ακινήτων για την τοποθέτηση επιγραφών, κεραιών, ανεμογεννητριών κ.λπ. μεταφέροντας από το συνολικό ποσό της αντίστοιχης στήλης του εντύπου Ε2, τα επί μέρους ποσά αυτών.

Κωδικοί 111-112

Συμπληρώνεται το ακαθάριστο εισόδημα που αποκτήσατε από υπεκμίσθωση ακινήτων μεταφέροντας, από τα συνολικά ποσά των αντίστοιχων στηλών του εντύπου Ε2, τα επιμέρους ποσά αυτών κατά κατηγορία γης ή ακινήτου.

Κωδικοί 113-114

Συμπληρώνεται το ενοίκιο που καταβάλατε στον εκμισθωτή, εφόσον έχετε αποκτήσει εισόδημα από υπεκμίσθωση ακινήτων.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Σε περίπτωση υπεκμίσθωσης τμήματος του ακινήτου πρέπει να συμπληρώνεται το ενοίκιο που καταβάλατε για το τμήμα αυτό και όχι το ενοίκιο ολόκληρου του ακινήτου.

Κωδικοί 115-116

Συμπληρώνεται το ακαθάριστο εισόδημα που αποκτήσατε από υπεκμίσθωση γαιών-γης μεταφέροντας, από τα συνολικά ποσά των αντίστοιχων στηλών του εντύπου Ε2, τα επιμέρους ποσά αυτών κατά κατηγορία γαιών-γης.

Κωδικοί 117-118

Συμπληρώνεται το ενοίκιο που καταβάλατε στον εκμισθωτή, εφόσον έχετε αποκτήσει εισόδημα από υπεκμίσθωση γαιών-γης.

Κωδικοί 129-130

Συμπληρώνεται το ακαθάριστο τεκμαρτό εισόδημα από δωρεάν παραχώρηση κατοικιών, εκτός από τη δωρεάν παραχώρηση της χρήσης μίας κύριας κατοικίας προς ανιόντες ή κατιόντες εξ αίματος και εξ αγχιστείας, επιφάνειας μέχρι διακόσια (200) τετραγωνικά μέτρα, μεταφέροντας από το συνολικό ποσό της αντίστοιχης στήλης του εντύπου Ε2, τα επιμέρους ποσά αυτών.

Κωδικοί 143-144, 141-142, 147-148

Συμπληρώνεται το ακαθάριστο τεκμαρτό εισόδημα που αποκτήσατε από δωρεάν παραχώρηση της χρήσης, κατά κατηγορίες ακινήτων, όπως αυτές εμφανίζονται στη δήλωση, μεταφέροντας από τα συνολικά ποσά των αντίστοιχων στηλών του εντύπου Ε2 τα επιμέρους ποσά κατά κατηγορία ακινήτου, στους αντίστοιχους κωδικούς της δήλωσης.

Κωδικοί 145-146

Συμπληρώνεται το ακαθάριστο τεκμαρτό εισόδημα από ιδιοχρησιμοποίηση ακινήτου σύμφωνα με την ανάλυση του πίνακα, μεταφέροντας από τα συνολικά ποσά των αντίστοιχων στηλών του εντύπου Ε2, τα επιμέρους ποσά κατά κατηγορία ακινήτου στους αντίστοιχους κωδικούς της δήλωσης.

Κωδικοί 149-150

Συμπληρώνεται το ακαθάριστο τεκμαρτό εισόδημα από ιδιοχρησιμοποίηση γαιών-γης, εγκαταστάσεων, ή κατασκευών (ιχθυοκαλλιέργειες, λίμνες κ.λπ.) μεταφέροντας από τα συνολικά ποσά της αντίστοιχης στήλης του εντύπου Ε2, τα επιμέρους ποσά κατά κατηγορία ακινήτου στους αντίστοιχους κωδικούς της δήλωσης.

Κωδικοί 131-132

Συμπληρώνεται το ακαθάριστο εισόδημα από εκμίσθωση κοινόχρηστων χώρων

37

{καταστημάτων, γραφείων, αποθηκών, κ.λπ. (εκτός κατοικιών) κατά το ποσοστό συμμετοχής καθεμίας εκ των διηρημένων ιδιοκτησιών μεταφέροντας από τα συνολικά ποσά της αντίστοιχης στήλης του εντύπου Ε2, τα επιμέρους ποσά κατά κατηγορία ακινήτου στους αντίστοιχους κωδικούς της δήλωσης.

Κωδικοί 133-134

Συμπληρώνεται α) το ακαθάριστο εισόδημα από εκμίσθωση κοινόχρηστων χώρων (κατοικιών) και β) το τεκμαρτό εισόδημα από δωρεάν παραχώρηση της χρήσης ή από ιδιοχρησιμοποίηση κοινόχρηστων χώρων (κατοικιών, καταστημάτων, γραφείων, αποθηκών κ.λπ.) κατά το ποσοστό συμμετοχής καθεμίας εκ των διηρημένων ιδιοκτησιών μεταφέροντας από τα συνολικά ποσά των αντίστοιχων στηλών του εντύπου Ε2, τα επιμέρους ποσά κατά κατηγορία ακινήτου στους αντίστοιχους κωδικούς της δήλωσης.

Κωδικοί 121-122

Συμπληρώνεται το ποσό της αποζημίωσης που καταβλήθηκε από τον μισθωτή στον εκμισθωτή λόγω πρόωρης λύσης της μίσθωσης (άρθρο 43 του Π.Δ. 34/10.2.1995). Επίσης, συμπληρώνονται και τα ποσά της άυλης εμπορικής αξίας που καταβλήθηκαν από τον μισθωτή πέρα από τα ενοίκια, κατά την εκμίσθωση γης ή ακινήτου.

Κωδικοί 163-164

Συμπληρώνεται το ποσό της αποζημίωσης που καταβάλατε το έτος 2018 με βάση νόμο (ν.813/1978, όπως τροποποιήθηκε με το ν.2041/1992) στον μισθωτή ακινήτου, σε περίπτωση λύσης επαγγελματικής μίσθωσης.

Κωδικοί 165-166

Συμπληρώνεται το ακαθάριστο εισόδημα που αποκτήσατε το 2018 από την εκμίσθωση του ακινήτου στην περίπτωση που καταβλήθηκε αποζημίωση που συμπληρώθηκε στους κωδικούς 163-164.

Κωδικοί 159-160

Συμπληρώνεται το συνολικό ποσό των δαπανών που εκπίπτουν από το ακαθάριστο εισόδημα ακίνητης περιουσίας (γαίες) για αντιπλημμυρικά έργα και έργα αποξήρανσης ελών για τις περιπτώσεις 1δ, 3, 4γ και 5β.

Κωδικοί 741-742

Συμπληρώνεται το ακαθάριστο εισόδημα γης ή ακινήτων που έχει συμπληρωθεί κατά περίπτωση στους κωδικούς 101-102, 105-106, 107-108, 111-112, 131-132 και κατά την εκκαθάριση της δήλωσης εισοδήματος δεν πρέπει να βεβαιωθεί τέλος χαρτοσήμου για ειδικές περιπτώσεις π.χ. εισόδημα από επίταξη ακινήτου, εισόδημα που υπάγεται σε ΦΠΑ κ.λπ. Επισημαίνεται ότι τα ποσά της αποζημίωσης για την πρόωρη λύση της μίσθωσης που καταβλήθηκαν από τον μισθωτή και τα ποσά της άυλης εμπορικής αξίας που καταβλήθηκαν από τον μισθωτή πέρα από τα ενοίκια κατά την μίσθωση του ακινήτου συμπληρώνονται μόνο στους κωδικούς 121-122 και δεν μεταφέρονται στους κωδικούς 741-742.

Κωδικοί 171-172

Συμπληρώνεται το συνολικό καθαρό εισόδημα από ακίνητα που βρίσκονται στην αλλοδαπή (μετά την αφαίρεση του 5% για δαπάνες, η αφαίρεση αυτή διενεργείται μόνο όταν το εισόδημα προέρχεται από ακίνητα και όχι από γαίες-γη), εκτός από τη δωρεάν παραχώρηση της χρήσης μιας κύριας κατοικίας προς ανιόντες ή κατιόντες εξ αίματος και εξ αγχιστείας, επιφάνειας μέχρι 200 τ.μ..

Κωδικοί 175-176

Συμπληρώνεται το ποσό του φόρου εισοδήματος που καταβλήθηκε στην αλλοδαπή για το εισόδημα ακίνητης περιουσίας που έχει γραφτεί στους κωδικούς 171-172. Η καταβολή του ποσού του φόρου στην αλλοδαπή αποδεικνύεται με τα δικαιολογητικά έγγραφα που ορίστηκαν στην ΠΟΛ. 1026/22.01.2014 Απόφαση Γ.Γ.Δ.Ε. (ΦΕΚ 170Β').

Σημειώνεται ότι προκειμένου για εισοδήματα από τις Η.Π.Α. στις οικείες ενδείξεις θα συμπληρώνεται μόνο το ποσό του ομοσπονδιακού φόρου των Η.Π.Α. και όχι και ο πολιτειακός φόρος.

Κωδικοί 125-126

Συμπληρώνεται το ποσό των ανείσπρακτων εισοδημάτων από την εκμίσθωση ακίνητης περιουσίας (παρ. 4 του άρθρου 39 του ν.4172/2013 Κ.Φ.Ε.). Προκειμένου να δηλωθούν ως ανείσπρακτα τα εισοδήματα από εκμίσθωση ακίνητης περιουσίας, θα πρέπει μέχρι την προθεσμία υποβολής της ετήσιας δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, να έχει εκδοθεί διαταγή πληρωμής ή διαταγή απόδοσης χρήσης μισθίου ή δικαστική απόφαση αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων ή να έχει ασκηθεί εναντίον του μισθωτή αγωγή αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων και να έχει προσκομιστεί πριν την υποβολή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, το κατά περίπτωση ευκρινές αντίγραφο αυτών στη Δ.Ο.Υ. Επισημαίνεται ότι αναγνωρίζεται ποσοστό 5% επί του ακαθάριστου εισοδήματος ημεδαπής και αλλοδαπής προέλευσης ως δαπάνες επισκευής συντήρησης ανακαίνισης ή άλλες πάγιες και λειτουργικές δαπάνες όσων ακινήτων αποφέρουν φορολογητέο εισόδημα, ανεξάρτητα από το είδος και τη χρήση αυτών, εξαιρουμένων των εισοδημάτων από εκμίσθωση, δωρεάν παραχώρηση, ιδιοχρησιμοποίηση γαιών και χώρων τοποθέτησης επιγραφών.

ΥΠΟΠΙΝΑΚΑΣ Ε: ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΑΠΟ ΥΠΕΡΑΞΙΑ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ

Στον υποπίνακα Ε δηλώνεται το εισόδημα που προκύπτει από μεταβιβάσεις τίτλων του άρθρου 42 του Κ.Φ.Ε., όπως μετοχές, μερίδια, μερίδες, ομόλογα, παράγωγα, κ.λπ., που πραγματοποιούνται από επαχθή αιτία. Τονίζεται ότι οι μεταβιβάσεις από χαριστική αιτία δεν αποτελούν αντικείμενο του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (Κ.Φ.Ε.).

Στον υποπίνακα αυτόν επίσης δεν συμπληρώνεται η υπεραξία από μεταβιβάσεις εισηγμένων μετοχών όταν ο μεταβιβάζων συμμετέχει στην εταιρία με ποσοστό συμμετοχής μικρότερο του 0,5% ή από μεταβιβάσεις τίτλων που αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης σε οργανωμένη αγορά οι οποίοι έχουν αποκτηθεί πριν από την 1/1/2009. Τα εισοδήματα αυτά είναι αφορολόγητα και δηλώνονται στον Πίνακα 6.

Ως τιμή κτήσης για τίτλους που έχουν αποκτηθεί λόγω κληρονομικής διαδοχής ή μεταβίβασης με χαριστική αιτία, λαμβάνεται η αξία βάσει της οποίας υπολογίστηκε ο φόρος κληρονομιάς, δωρεάς ή γονικής παροχής ή χορηγήθηκε απαλλαγή από αυτόν (όπως προστέθηκε με την παρ. 9 του άρθρου 115 ν. 4549/2018).

ΠΡΟΣΟΧΗ: Η εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 41 του Κ.Φ.Ε. (Μεταβίβαση ακίνητης περιουσίας), έχει ανασταλεί μέχρι τις 31.12.2019 και ως εκ τούτου η υπεραξία από μεταβίβαση ακινήτων δεν αναγράφεται.

Κωδικοί 829-830

Κέρδος από τη μεταβίβαση τίτλων ημεδαπής.

Συμπληρώνεται το κέρδος από την πώληση τίτλων του άρθρου 42 του ν.4172/2013 (Κ.Φ.Ε.), όταν οι τίτλοι έχουν εκδοθεί από ημεδαπή επιχείρηση και η υπεραξία τους φορολογείται. ΠΡΟΣΟΧΗ: Στις περιπτώσεις που μεταβιβάζονται εισηγμένες μετοχές από μεταβιβάζοντα που συμμετέχει στο κεφάλαιο με ποσοστό μικρότερο του 0,5% ή οι εισηγμένες μετοχές αποκτήθηκαν πριν από την 1.1.2009, το κέρδος είναι αφορολόγητο και δηλώνεται στον Πίνακα 6, στους κωδικούς των αφορολόγητων εισοδημάτων 659­660. Ομοίως, στους ίδιους κωδικούς δηλώνεται και η υπεραξία μεταβίβασης εταιρικών

ομολόγων, καθώς και τα κέρδη από ημεδαπά αμοιβαία κεφάλαια ή κράτους μέλους ΕΕ- ΕΟΧ/ΕΖΕΖ.

Κωδικοί 865-866

Κέρδος από τη μεταβίβαση τίτλων αλλοδαπής.

Συμπληρώνεται το κέρδος από την πώληση τίτλων του άρθρου 42 του ν.4172/2013 (Κ.Φ.Ε.), όταν οι τίτλοι έχουν εκδοθεί από αλλοδαπή επιχείρηση και η υπεραξία τους φορολογείται.

Κωδικοί 867-868

Φόρος που παρακρατήθηκε στο κέρδος από τη μεταβίβαση τίτλων αλλοδαπής, από χώρες που έχει δικαίωμα φορολόγησης και η Ελλάδα. Η καταβολή του ποσού του φόρου στην αλλοδαπή αποδεικνύεται με τα δικαιολογητικά έγγραφα που ορίστηκαν στην ΠΟΛ. 1026/22.01.2014 Απόφαση Γ.Γ.Δ.Ε. (ΦΕΚ 170Β').

Κωδικοί 871-872

Ζημία από μεταβίβαση τίτλων ημεδαπής και αλλοδαπής προέλευσης, η οποία δύναται να μεταφερθεί για 5 έτη, προκειμένου να συμψηφιστεί με κέρδος από την ίδια αιτία. Συμπληρώνεται μόνο η ζημία από την πώληση τίτλων που κατονομάζονται στην παράγραφο 1 του άρθρου 42 του ν.4172/2013 (Κ.Φ.Ε.), η οποία δύναται να μεταφέρεται για πέντε (5) έτη προκειμένου να συμψηφιστεί με κέρδη από την ίδια αιτία. Η ζημία από τίτλους που δεν φορολογούνται δεν αναγράφεται εδώ.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Για όλες τις περιπτώσεις και όλες τις κατηγορίες εισοδημάτων που ζητείται πίστωση φόρου αλλοδαπής προέλευσης, η καταβολή ή η παρακράτηση του ποσού του φόρου στην αλλοδαπή αποδεικνύεται με τα δικαιολογητικά έγγραφα που ορίστηκαν στην ΠΟΛ. 1026/22.01.2014 Απόφαση Γ.Γ.Δ.Ε. (ΦΕΚ 170Β').

Σημειώνεται ότι προκειμένου για εισοδήματα από τις Η.Π.Α. στις οικείες ενδείξεις θα συμπληρώνεται μόνο το ποσό του ομοσπονδιακού φόρου των Η.Π.Α. και όχι και ο πολιτειακός φόρος.

Στην περίπτωση που ο φόρος αλλοδαπής έχει καταβληθεί σε άλλο νόμισμα πέραν του ευρώ (π.χ. σε δολάρια Η.Π.Α.), για τις ανάγκες της πίστωσης του φόρου αλλοδαπής λαμβάνεται υπόψη η ισοτιμία ευρώ και ξένου νομίσματος, όπως αυτή προκύπτει κατά την ημερομηνία καταβολής του φόρου στην αλλοδαπή που αναγράφεται στη σχετική βεβαίωση της αρμόδιας φορολογικής αρχής ή Ορκωτού Ελεγκτή. Σε περίπτωση, όμως, πληρωμών που καταβάλλονται περιοδικά, η μετατροπή θα πρέπει να γίνει με βάση τη μέση ετήσια ισοτιμία, όπως αυτή καθορίζεται από την Τράπεζα της Ελλάδος.

ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΠΙΝΑΚΑ 5: ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΕΤΗΣΙΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗΣ ΔΑΠΑΝΗΣ Α. ΓΕΝΙΚΑ

Στον Πίνακα αυτό περιλαμβάνονται τα στοιχεία προσδιορισμού του εισοδήματος με βάση τις αντικειμενικές δαπάνες και υπηρεσίες διαβίωσης, καθώς και τις ετήσιες δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων του φορολογουμένου, της συζύγου του και των προσώπων που τους βαρύνουν. Δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις για τις αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης του άρθρου 31 του ΚΦΕ φυσικού προσώπου που έχει την κατοικία του στην αλλοδαπή, ανεξαρτήτως αν αποκτά εισόδημα στην Ελλάδα, ενώ εφαρμόζονται οι διατάξεις απόκτησης περιουσιακών στοιχείων του άρθρου 32 του ΚΦΕ για τους κατοίκους αλλοδαπής μόνο στην περίπτωση που αποκτάται εισόδημα στην Ελλάδα.

Για τον προσδιορισμό της ετήσιας τεκμαρτής δαπάνης με βάση την κύρια και δύο δευτερεύουσες κατοικίες είτε ιδιόκτητες, είτε μισθωμένες είτε δωρεάν παραχωρούμενες, και ανεξάρτητα από την επιφάνεια τους, συμπληρώνεται ο υποπίνακας 1α.

Για τη συμπλήρωση των ενδείξεων του υποπίνακα 1α αυτού παραθέτουμε τις ακόλουθες διευκρινίσεις:

Β. ΕΤΗΣΙΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΔΑΠΑΝΗ ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ

1α. Υποπίνακας ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης διαβίωσης για ιδιοκατοικούμενη ή μισθωμένη ή δωρεάν παραχωρούμενη κύρια κατοικία και έως δύο δευτερεύουσες κατοικίες.

Ένδειξη κύρια κατοικία

Συμπληρώνεται η διεύθυνση της κατοικίας κύριας διαμονής και οι υπόλοιπες τρεις οδοί που περικλείουν το τετράγωνο σε κάθε περίπτωση.

Κωδικός 208

Αναγράφεται ο ταχυδρομικός κώδικας της κύριας κατοικίας Κωδικοί 204-205-206

Συμπληρώνεται υποχρεωτικά ο αριθμός παροχής ρεύματος όλων των κατοικιών (κύριες και δευτερεύουσες), είτε είναι ιδιοκατοικούμενες είτε μισθωμένες είτε δωρεάν παραχωρούμενες. Κωδικός 203

Επιλέξτε τη λέξη «ΝΑΙ» σε περίπτωση που μισθώνετε κύρια κατοικία ή σας έχει παραχωρηθεί δωρεάν κύρια κατοικία, ανεξάρτητα από την επιφάνειά της. Δεν συμπληρώνεται όταν πρόκειται για ιδιόκτητες κατοικίες. Κωδικοί 207-209

Επιλέξτε τη λέξη «ΝΑΙ» σε περίπτωση που μισθώνετε δευτερεύουσα/σες κατοικίες ή σας έχουν παραχωρηθεί δωρεάν δευτερεύουσα/σες κατοικίες, ανεξάρτητα από την επιφάνειά τους. Δεν συμπληρώνεται όταν πρόκειται για ιδιόκτητες κατοικίες.

Κωδικοί 240-241-242

Ένδειξη μονοκατοικία

Επιλέξτε τη λέξη «ΝΑΙ» αν η κύρια ή δευτερεύουσα/ες κατοικία/ιες είναι μονοκατοικία. Συμπληρώνεται για ιδιόκτητες, μισθωμένες ή δωρεάν παραχωρούμενες κατοικίες.

Μονοκατοικία είναι το κτίσμα που αποτελεί λειτουργικά μία μόνο κατοικία με τους βοηθητικούς χώρους (αποθήκες, θέσεις στάθμευσης, κλπ.), η οποία μπορεί να είναι σε ένα όροφο ή σε περισσότερους ορόφους (μεζονέτα) και δεν εφάπτεται με άλλο κτίσμα είτε οριζόντια είτε κάθετα. Μονοκατοικίες θεωρούνται επίσης και κτίσματα σε επαφή με άλλα, που ανήκουν όμως σε διαφορετικές κάθετες ιδιοκτησίες και πληρούν κατά τα λοιπά τις παραπάνω προϋποθέσεις. Οι περιπτώσεις που ακολουθούν δεν χαρακτηρίζονται μονοκατοικίες: α) Διώροφος οικοδομή με ισόγειο κατάστημα και 1ο όροφο κατοικία. β) Ισόγειο διαμέρισμα που βρίσκεται σε επαφή με άλλο ισόγειο. γ) Ισόγεια επαγγελματική στέγη που βρίσκεται σε επαφή με άλλη μονοκατοικία. Τα πιο πάνω ισχύουν ανεξάρτητα αν έχει συσταθεί πράξη οριζόντιας ιδιοκτησίας.

Ένδειξη θέση-όροφος.

Συμπληρώνεται ο όροφος που βρίσκεται η κατοικία π.χ. ισόγειο, 1ος, κλπ. Κωδικοί 211-218-225

Συμπληρώνεται η επιφάνεια της κατοικίας. Στην επιφάνεια αυτή περιλαμβάνεται η επιφάνεια του κύριου χώρου της κατοικίας καθώς και η επιφάνεια των χώρων της κατοικίας των οποίων την αυθαίρετη αλλαγή χρήσης έχετε νομιμοποιήσει με τον ν.4178/2013 και τον ν.3843/2010.

Η επιφάνεια των χώρων της κατοικίας πρέπει να είναι σε ακέραιο αριθμό. Αν υπάρχει δεκαδικό ψηφίο στρογγυλοποιείστε στον αμέσως πλησιέστερο ακέραιο αριθμό π.χ. 95,4 γράψτε 95, 95,5 γράψτε 96.

Κωδικοί 212-219-226

Συμπληρώνεται αθροιστικά η επιφάνεια των ιδιόκτητων ή μισθωμένων βοηθητικών χώρων (αποθήκη και χώρος στάθμευσης) που είναι ανεξάρτητοι π.χ. στο υπόγειο ή στον ακάλυπτο χώρο της ίδιας οικοδομής.

Επίσης, στους κωδικούς αυτούς συμπληρώνεται και η επιφάνεια των ιδιόκτητων ή μισθωμένων βοηθητικών χώρων που είναι ανεξάρτητοι (αποθήκη και χώρος στάθμευσης) και η δ/νση αυτών διαφέρει από την δ/νση της κατοικίας, αλλά η χρήση τους γίνεται για τις ανάγκες των φορολογουμένων ή των εξαρτωμένων μελών.

ΕΠΙΣΗΜΑΙΝΕΤΑΙ ότι η διαφορετική διεύθυνση των βοηθητικών χώρων αναγράφεται στο ίδιο πεδίο με τη διεύθυνση κατοικίας.

Σε περίπτωση δεκαδικών ισχύουν όσα αναφέρονται στους προηγούμενους κωδικούς 211-218­225 (κύριοι χώροι). Διευκρινίζεται ότι στους κωδικούς αυτούς δεν συμπληρώνεται η επιφάνεια του χώρου στάθμευσης σε πυλωτή. Επισημαίνεται τέλος ότι σε περίπτωση μονοκατοικίας λαμβάνεται αθροιστικά με την επιφάνεια των χώρων του γκαράζ και των αποθηκών και η τυχόν επιφάνεια των άλλων βοηθητικών χώρων π.χ. του λεβητοστασίου και του κλιμακοστασίου.

Κωδικοί 231-232-233

Συμπληρώνεται η επιφάνεια των χώρων (υπόγεια, πατάρια, ημιυπαίθριοι, κλπ.) των οποίων την αυθαίρετη αλλαγή χρήσης έχετε νομιμοποιήσει με τον ν.4178/2013 και τον ν.3843/2010.

ΕΠΙΣΗΜΑΙΝΕΤΑΙ ότι οι νομιμοποιήσεις των ημιυπαίθριων χώρων σύμφωνα με τον ν.3843/2010, καθώς και οι νομιμοποιήσεις αυθαίρετων κατασκευών και αυθαίρετων αλλαγών χρήσης (υπόγεια, πατάρια, κ.λπ.) που πραγματοποιήθηκαν με τους ν.4178/2013 και ν.3843/2010, θα πρέπει να ληφθούν υπόψη στην συμπλήρωση του υποπίνακα της περίπτωσης 1.

Κωδικοί 213-214, 220-221, 227-228

Συμπληρώνεται το ποσοστό της συνιδιοκτησίας ή το ποσοστό συμμετοχής στη δαπάνη ενοικίου βάσει του μισθωτηρίου συμβολαίου σε περίπτωση μισθωμένης κατοικίας, του υπόχρεου ή της συζύγου μόνο σε ακέραιο ποσοστό. Δηλαδή τυχόν δεκαδικά στρογγυλοποιούνται στην πλησιέστερη μονάδα π.χ. 39,5% σε 40% ή 35,2% σε 35%. Αν το ποσοστό συνιδιοκτησίας ή ενοικίου έχει μεταβληθεί από οποιαδήποτε αιτία μέσα στο έτος, στους κωδικούς αυτούς θα καταχωρήσετε δύο εγγραφές με το αντίστοιχο ποσοστό. Κωδικοί 215-222-229

Συμπληρώνονται οι μήνες ιδιοκατοίκησης ή μίσθωσης ή δωρεάν παραχώρησης, αν πρόκειται για μισθωμένη κατοικία, μέσα στο 2018. Κωδικοί 216-223-230

Συμπληρώνεται η τιμή ζώνης που ισχύει την 31.12.2018 όταν η τιμή ζώνης είναι από 2.800 ευρώ και άνω.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Οι ανωτέρω οδηγίες συμπλήρωσης ισχύουν και για την πρώτη και δεύτερη δευτερεύουσα κατοικία. Όταν κάποια από τις παραπάνω κατοικίες βρίσκεται σε περιοχή εκτός αντικειμενικού προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων, τότε στα στοιχεία του ακινήτου συμπληρώνεται μόνο ο νομός και ο δήμος ή κοινότητα, κατά περίπτωση. Επίσης, οι κενές και ημιτελείς κατοικίες δεν συμπληρώνονται στον Πίνακα 5 του εντύπου Ε1 αλλά στο έντυπο Ε2. 1β. Ετήσια αντικειμενική δαπάνη για λοιπές κατοικίες Κωδικοί 707-708

Συμπληρώνεται το ακαθάριστο ποσό της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης των λοιπών δευτερευουσών κατοικιών. Πιο συγκεκριμένα, συμπληρώνεται η αντικειμενική δαπάνη των δευτερευουσών κατοικιών που δεν εμφανίζονται στον υποπίνακα 1α που παρατίθεται πάνω από τους κωδικούς αυτούς.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Κατά την ηλεκτρονική υποβολή στην περίπτωση που οι δευτερεύουσες κατοικίες, είναι περισσότερες από δύο και επομένως δεν μπορούν να εμφανίζονται στον υποπίνακα 1α, οι επιπλέον κατοικίες συμπληρώνονται σε πίνακα που υπάρχει στην εφαρμογή. Σε περίπτωση χειρόγραφης υποβολής της δήλωσης συμπληρώνεται σχετικός πίνακας με τη γραμμογράφηση του Πίνακα 1α και στους κωδικούς 707-708 γράφεται αθροιστικά η ετήσια αντικειμενική δαπάνη των κατοικιών αυτών.

Η ετήσια αντικειμενική δαπάνη, με βάση τα τετραγωνικά μέτρα της ιδιοκατοικούμενης ή μισθωμένης ή της δωρεάν παραχωρούμενης κύριας κατοικίας ορίζεται κλιμακωτά, για τα ογδόντα (80) πρώτα τετραγωνικά μέτρα κύριων χώρων αυτής, με σαράντα (40) ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, για τα επόμενα από ογδόντα ένα( 81) μέχρι και εκατόν είκοσι (120) τετραγωνικά μέτρα κύριων χώρων αυτής, με εξήντα πέντε (65) ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, για τα επόμενα από εκατόν είκοσι ένα (121) μέχρι και διακόσια (200) τετραγωνικά μέτρα κύριων χώρων αυτής, με εκατόν δέκα (110) ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, για τα διακόσια ένα (201) έως τριακόσια (300) τετραγωνικά μέτρα κύριων χώρων αυτής, με διακόσια (200) ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο και για τα πλέον των τριακοσίων (300) τετραγωνικών μέτρων κύριων χώρων αυτής, με τετρακόσια (400) ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο.

Για τον υπολογισμό της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης των βοηθητικών χώρων της κύριας κατοικίας λαμβάνεται ποσό σαράντα (40) ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο.

Τα παραπάνω ποσά προσαυξάνονται, προκειμένου για κατοικίες που βρίσκονται σε περιοχές με τιμή ζώνης, σύμφωνα με τον αντικειμενικό προσδιορισμό των ακινήτων, από 2.800 ευρώ ως 4.999 ευρώ το τ.μ., κατά ποσοστό 40% και για περιοχές με τιμή ζώνης από 5.000 ευρώ και άνω το τ.μ., κατά ποσοστό 70%.

Όλα τα παραπάνω ποσά προσαυξάνονται, προκειμένου για μονοκατοικίες, κατά ποσοστό 20%. Σημειώνεται ότι η ετήσια αντικειμενική δαπάνη, που εκτιμάται με βάση τα τετραγωνικά μέτρα μιας ή περισσοτέρων ιδιοκατοικούμενων, μισθωμένων ή δωρεάν παραχωρούμενων δευτερευουσών κατοικιών, καθώς και των βοηθητικών χώρων αυτών, ορίζεται στο ένα δεύτερο (1/2) της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης όπως αυτή ορίζεται ανωτέρω.

Διευκρινίζεται ,τέλος, ότι τα τέκνα που φιλοξενούνται από τους γονείς τους στην κατοικία των γονέων, καθώς και οι γονείς που φιλοξενούνται στην κατοικία των τέκνων τους δεν επιβαρύνονται με την αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης της κατοικίας, η οποία επιβαρύνει τους γονείς ή τα τέκνα αντίστοιχα που ιδιοκατοικούν.

Στην περίπτωση που αυτός που φιλοξενείται είναι υπόχρεος σε υποβολή δήλωσης εισοδήματος, συμπληρώνει την ένδειξη «Φιλοξενία» στον Πίνακα 6 της δήλωσης φορολογίας εισοδήματός του. Η ανωτέρω περίπτωση δεν αφορά την δωρεάν παραχώρηση κατά την οποία η δ/νση του παραχωρούντος είναι διαφορετική από τη δ/νση του λαμβάνοντα την παραχώρηση.

Σημειώνεται ότι στην περίπτωση της δωρεάν παραχώρησης ακινήτου δεν δύναται ο παραχωρών το ακίνητο να δηλώνει ότι φιλοξενείται σε αυτό. Επίσης, δεν δύναται να δηλωθεί μέρος της κατοικίας ως δωρεάν παραχωρούμενο και το υπόλοιπο να δηλωθεί ως κενό (Α. 1041/2019 Απόφαση Διοικητή).

ΠΡΟΣΟΧΗ Σε περίπτωση που εξαρτώμενο μέλος, κατά την έννοια της παρ. 1 του άρθρου 11 του ΚΦΕ, μισθώνει κατοικία ή οποιουδήποτε τύπου και για οσοδήποτε χρόνο κατάλυμα, διαφορετική από αυτήν της κύριας κατοικίας της οικογένειας (φοιτητής που σπουδάζει σε διαφορετικό τόπο, τέκνο που υπηρετεί τη στρατιωτική του θητεία, κλπ.) και εφόσον δεν έχει δική του υποχρέωση υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 11 και 67 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (σχετ. ΠΟΛ 1067/2015 εγκύκλιος), η κατοικία αυτή δηλώνεται ως δευτερεύουσα από τον γονέα που είναι υπόχρεος να περιλάβει τα εισοδήματα του εξαρτώμενου μέλους του στη δική του δήλωση, προκειμένου να υπαχθεί στις διατάξεις του άρθρου 31 του ΚΦΕ., ακόμη και στην περίπτωση που το μισθωτήριο συντάσσεται στο όνομα του τέκνου. Ακολούθως, στον Πίνακα 6 αναγράφεται το καθαρό ποσό του ενοικίου που καταβάλλεται για την ενοικίαση κατοικίας ή άλλου καταλύματος, η οποία χρησιμοποιείται για την ικανοποίηση των στεγαστικών αναγκών κάθε παιδιού που σπουδάζει σε σχολές ή σχολεία του εσωτερικού, εφόσον τα παιδιά αυτά αναγράφονται στον Πίνακα 8 της δήλωσης.

Για τον προσδιορισμό της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης διαβίωσης με βάση τα επιβατικά αυτοκίνητα ΙΧ ή ΜΧ, τα σκάφη αναψυχής, τα αεροσκάφη, ελικόπτερα ΙΧ, ανεμόπτερα και δεξαμενές κολύμβησης συμπληρώνονται αντίστοιχα οι υποπίνακες 1γ, 1δ, 1ε και 1στ ως εξής: Κωδικοί 840-843

Συμπληρώνεται ο Α.Φ.Μ. κύριου ή κατόχου για Ε.Ι.Χ. , Μ.Χ. Κωδικοί 750-753

Συμπληρώνονται τα στοιχεία κυκλοφορίας για Ε.Ι.Χ. ή Μ.Χ. Κωδικοί 703-706

Συμπληρώνονται τα κυβικά εκατοστά για Ε.Ι.Χ. ή Μ.Χ.

Προσοχή: Η ισχύς των ηλεκτροκίνητων οχημάτων, η οποία μετράται αποκλειστικά με KW, εξομοιώνεται με αυτή των επιβατικών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης μέχρι 1200 κ.ε. Κωδικοί 761-764

Συμπληρώνονται οι μήνες κυριότητας για Ε.Ι.Χ. ή Μ.Χ. Κωδικοί 771-774

Συμπληρώνεται το ποσοστό συνιδιοκτησίας. Κωδικοί 775-778

Συμπληρώνεται το έτος πρώτης κυκλοφορίας Ε.Ι.Χ. ή Μ.Χ στην Ελλάδα, την Ε.Ε. ή τον ΕΟΧ. Κωδικοί 851-858

Συμπληρώνονται τα ποσά της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης των επιβατικών ή μεικτής χρήσης ή τύπου JEEP αυτοκινήτων σας ιδιωτικής χρήσης, αφού προηγουμένως συμπληρώσετε τις άλλες πληροφορίες που ζητάει ο πίνακας (κωδικοί 840-843,750-753, 703-706, 761-764, 771-774, 775-778).

Στις περιπτώσεις ενοικίασης ή χρηματοδοτικής μίσθωσης αυτοκινήτων επιβατικών ή μεικτής χρήσης ή αυτοκινήτων τύπου JEEP ιδιωτικής χρήσης, η ετήσια αντικειμενική δαπάνη, που αντιστοιχεί στον χρόνο χρησιμοποίησης αυτών, βαρύνει τον μισθωτή τους.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Προκειμένου να μην επιβληθεί η ετήσια αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης κατ' εφαρμογή των άρθρων 31 και 33 του ν.4172/2013, θα πρέπει ο φορολογούμενος να δηλώνει τον λόγο της απαλλαγής του και να προσκομίζει τα απαραίτητα δικαιολογητικά στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. εφόσον του ζητηθούν. Στις περιπτώσεις που υπάρχει απαλλαγή από την αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης δεν επιβάλλεται φόρος πολυτελούς διαβίωσης.

Τα ποσά της δαπάνης που θα συμπληρώνετε στους κωδικούς 851-858 της δήλωσης με βάση τα κυβικά εκατοστά όπως διαμορφώνονται μετά τη μείωση τους που υπολογίζονται με ορισμένα κριτήρια όπως το χρονικό διάστημα κυκλοφορίας τους στην Ελλάδα ή την Ε.Ε./ΕΟΧ (παλαιότητα αυτοκινήτου) κλπ., θα τα βρείτε στον πίνακα που παραθέτουμε στο τέλος του παρόντος.

Επισημαίνεται ότι η ετήσια αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης για τα ηλεκτροκίνητα οχήματα των οποίων η ισχύς μετράται αποκλειστικά με KW, ορίζεται σε τέσσερις χιλιάδες ευρώ (4.000) ευρώ ανεξαρτήτως ισχύος .

Για τον υπολογισμό του χρονικού διαστήματος που απαιτείται προκειμένου να γίνει η μείωση της αντικειμενικής δαπάνης επιβατικού ή μεικτής χρήσης ή τύπου JEEP αυτοκινήτου ιδιωτικής χρήσης λόγω παλαιότητας, ως πρώτος χρόνος θεωρείται αυτός που το αυτοκίνητο τέθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα ή σε χώρα της ΕΕ/ΕΟΧ σε κυκλοφορία. Προκειμένου για το φορολογικό έτος 2018 για τον υπολογισμό της μείωσης (30%) λόγω παρόδου των πέντε χρόνων, θα ληφθεί υπόψη το 2013 (φορολογικό) ως πρώτο έτος, ανεξάρτητα αν το αυτοκίνητο κυκλοφόρησε στην αρχή ή στο τέλος του χρόνου αυτού. Η μείωση αυτή υπολογίζεται κατά ποσοστό:

α) 30% για το χρονικό διάστημα παλαιότητας πάνω από 5 μέχρι και 10 έτη, β) 50% για το χρονικό διάστημα παλαιότητας πάνω από 10 έτη,

ΠΡΟΣΟΧΗ: Η ετήσια αντικειμενική δαπάνη δεν εφαρμόζεται: (α) για επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης που διαθέτουν πιστοποιητικό αυθεντικότητας το οποίο εκδίδεται από διεθνή ή ημεδαπό φορέα που έχει αρμοδιότητα να εκδίδει τέτοιο πιστοποιητικό και να φέρει ειδικές πινακίδες κυκλοφορίας (β) για επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης τα οποία είναι ειδικά διασκευασμένα για πρόσωπα που παρουσιάζουν κινητικές αναπηρίες σε ποσοστό τουλάχιστον εξήντα επτά τοις εκατό (67%). Ως επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης ειδικά διασκευασμένα για κινητικά αναπήρους θεωρούνται εκείνα που διασκευάστηκαν ύστερα από άδεια της αρμόδιας αρχής για να οδηγούνται από πρόσωπα που παρουσιάζουν κινητική αναπηρία σε ποσοστό τουλάχιστον εξήντα επτά τοις εκατό (67%) ή για να μεταφέρουν αυτά τα πρόσωπα μαζί με τα αντικείμενα που είναι απαραίτητα για τη μετακίνησή τους, (γ) για τα επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης αναπήρων, που απαλλάσσονται από τα τέλη κυκλοφορίας.

Αν το αυτοκίνητο αγοράσθηκε ή πουλήθηκε ή τέθηκε σε ακινησία ή καταστράφηκε τελείως μέσα στο έτος 2018, από την ετήσια αντικειμενική δαπάνη που αντιστοιχεί σ' αυτό λαμβάνονται υπόψη τόσα δωδέκατα όσοι οι μήνες της κυριότητας ή της κατοχής ή της κυκλοφορίας του. Διάστημα μεγαλύτερο από δεκαπέντε (15) μέρες λογίζεται ως ολόκληρος μήνας.

Το ποσό που προκύπτει από αυτόν τον υπολογισμό, συμπληρώνεται από την υπηρεσία. Για την απόδειξη της ακινησίας ο φορολογούμενος πρέπει μαζί με τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος κάθε έτους να υποβάλλει και σχετική βεβαίωση της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. Όσον αφορά επιβατικά Ι.Χ. αυτοκίνητα με ημερομηνία πρώτης άδειας κυκλοφορίας στην Ελλάδα πριν τις 4.3.2004, τα οποία δεν βρίσκονται πλέον στην κατοχή των ιδιοκτητών τους, οι τελευταίοι, προκειμένου να μην επιβαρυνθούν με την ετήσια αντικειμενική δαπάνη του άρθρου 31 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, οφείλουν να προβούν σε διαγραφή αυτών από το Μητρώο Αδειών Κυκλοφορίας Οχημάτων του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται από το άρθρο 69 του ν. 4484/2017 (προσκόμιση υπεύθυνης δήλωσης καταστροφής, διάλυσης ή αχρήστευσης).

Η αντικειμενική δαπάνη που προκύπτει με βάση το Ι.Χ. επιβατικό αυτοκίνητο ή το αυτοκίνητο μεικτής χρήσης ή το αυτοκίνητο τύπου JEEP, του οποίου κύριος ή κάτοχος είναι ανήλικο παιδί, υπολογίζεται ως αντικειμενική δαπάνη του γονέα που έχει το μεγαλύτερο εισόδημα ή, αν αυτός έχει χάσει τη γονική μέριμνα, του άλλου γονέα, και κατά συνέπεια η υπόψη δαπάνη πρέπει να αναγράφεται στους κωδικούς 851-858, κατά περίπτωση.

Στην περίπτωση που ο φορολογούμενος (ο σύζυγος ή η σύζυγος) έχει ατομική επιχείρηση, η οποία χρησιμοποιεί για τις ανάγκες της επιβατικά ή μικτής χρήσης αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης, για τον υπολογισμό της αντικειμενικής δαπάνης λαμβάνονται υπόψη όλα αυτά τα αυτοκίνητα της ατομικής επιχείρησης.

ΕΠΙΣΗΜΑΙΝΕΤΑΙ ότι, οι νεκροφόρες παρότι για τη καταβολή των τελών κυκλοφορίας χαρακτηρίζονται ως επιβατικά ιδιωτικής χρήσης αυτοκίνητα, γίνεται δεκτό να μην λαμβάνονται υπόψη κατά τον υπολογισμό των αντικειμενικών δαπανών των Ε.Ι.Χ.

Αυτοκίνητα (ΙΧ) εταιρειών

Για την ετήσια αντικειμενική δαπάνη που σας βαρύνει από τα αυτοκίνητα εταιρίας ή εταιρειών ή κοινωνιών ή κοινοπραξιών που ασκούν επιχείρηση ή επάγγελμα, θα συμπληρώνεται κατάσταση, στην οποία θα αναλύεται η δαπάνη από τα αυτοκίνητα της εταιρίας, η ιδιότητα των εταίρων (ομόρρυθμος, διαχειριστής Ε.Π.Ε. κλπ.), το ποσοστό συμμετοχής των ομόρρυθμων εταίρων κλπ. και η ετήσια αντικειμενική δαπάνη αυτών θα μερίζεται μεταξύ των ομόρρυθμων εταίρων ή των μελών της κοινωνίας ή κοινοπραξίας φυσικών προσώπων, κατά το ποσοστό συμμετοχής τους στην εταιρία, την κοινωνία κλπ.

Η αντικειμενική δαπάνη που αναλογεί σε κάθε εταίρο για κάθε εταιρία δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερη από τη μεγαλύτερη αντικειμενική δαπάνη που προκύπτει από αυτοκίνητο της εταιρίας και βαρύνει αυτά τα πρόσωπα, ανεξάρτητα από τον τόπο διαμονής ή κατοικίας τους (π.χ. αν το αυτοκίνητο με τη μεγαλύτερη αντικειμενική δαπάνη έχει δαπάνη 13.300 ευρώ και όλα τα αυτοκίνητα έχουν συνολικά 50.000 ευρώ, η ετήσια αντικειμενική δαπάνη που αναλογεί σε κάθε εταίρο δεν μπορεί να ξεπερνάει τα 13.300 ευρώ).

Επίσης, για την αντικειμενική δαπάνη που σας βαρύνει από τα αυτοκίνητα εταιρίας της οποίας όλα τα μέλη είναι νομικά πρόσωπα, λόγω της συμμετοχής σας σε νομικό πρόσωπο που είναι μέλος της, θα συμπληρώνετε ανάλογη κατάσταση (σε περίπτωση χειρόγραφης υποβολής) στην οποία εκτός των παραπάνω, θα αναλύεται και η αντικειμενική δαπάνη της εταιρίας της οποίας είστε μέλος λόγω της συμμετοχής της στην άλλη εταιρία, καθώς και της δαπάνης που βαρύνει εσάς. Το ποσό της αντικειμενικής δαπάνης που σας αντιστοιχεί θα μεταφερθεί στους κωδικούς 851-858, κατά περίπτωση, με αναφορά στις οικείες στήλες "ως συνημμένη Κατάσταση No 1" ή "ως συνημμένη κατάσταση No 2" κ.λπ., κατά περίπτωση.

Ανάλογη κατάσταση (σε περίπτωση χειρόγραφης υποβολής) θα συμπληρώνετε για τη δαπάνη που σας βαρύνει από τα αυτοκίνητα από τις ατομικές επιχειρήσεις, τις επιχειρήσεις ενοικίασης αυτοκινήτων, τις επιχειρήσεις χρηματοδοτικής μίσθωσης αυτοκινήτων. Για τις ανώνυμες εταιρίες θα συμπληρώσετε όμοια κατάσταση αν έχετε την ιδιότητα του Προέδρου των διοικητικών συμβουλίων τους ή του Διοικητή αυτών ή είστε εντεταλμένος ή διευθύνων σύμβουλός τους.

Τα παραπάνω εφαρμόζονται ανάλογα και για τα φυσικά πρόσωπα που: α) είναι ταυτόχρονα διαχειριστές και εταίροι Ε.Π.Ε.,

β) είναι εταίροι Ε.Π.Ε. και εφόσον κανείς από τους διαχειριστές της Ε.Π.Ε. δεν είναι εταίρος αυτής,

γ) είναι εντεταλμένοι σύμβουλοι, διευθύνοντες σύμβουλοι, διοικητές και πρόεδροι Α.Ε.. Ειδικά στην περίπτωση αυτή (γ) η κατανομή της τεκμαρτής δαπάνης γίνεται ισομερώς και η αντικειμενική δαπάνη που αναλογεί σε κάθε εταίρο για κάθε εταιρεία δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερη από τη μεγαλύτερη αντικειμενική δαπάνη που προκύπτει από αυτοκίνητο της εταιρείας και βαρύνει τα πρόσωπα αυτά.

Ανεξάρτητα όμως από τα πιο πάνω, οι υπόχρεοι πρέπει να συμπληρώσουν όλα τα στοιχεία των Ε.Ι.Χ., Μ.Χ. και τύπου JEEP αυτοκινήτων της εταιρίας στον πίνακα 5 (ένδειξη 1 γ).

Εάν ο χώρος δεν επαρκεί για να συμπληρωθούν όλα τα στοιχεία όλων των αυτοκινήτων που λαμβάνονται υπόψη, προκειμένου να υπολογιστεί η οικεία δαπάνη που βαρύνει το φορολογούμενο και τη σύζυγό του, θα συμπληρωθούν, κατά την εξής σειρά : α) Τα στοιχεία που απαιτούνται για κάθε αυτοκίνητο που ανήκει στον φορολογούμενο, στη σύζυγό του και στα πρόσωπα που τους βαρύνουν και των οποίων η αντίστοιχη δαπάνη βαρύνει τον φορολογούμενο και τη σύζυγό του, καθώς και το ποσό της δαπάνης αυτής.

β) Τα ίδια στοιχεία και ποσά δαπάνης, για κάθε E.I.X. ή Μ.Χ. αυτοκίνητο ή αυτοκίνητο τύπου JEEP, που χρησιμοποιείται για τις ανάγκες ατομικής επιχείρησης του φορολογουμένου ή της συζύγου του.

γ) Τα στοιχεία των αυτοκινήτων κάθε εταιρίας ή κοινοπραξίας, κ.λπ. με τη δαπάνη των οποίων βαρύνεται και ο φορολογούμενος ή η σύζυγός του και το ποσό της δαπάνης που αντιστοιχεί στον φορολογούμενο ή τη σύζυγό του.

Επίσης, πρέπει να συνταχθεί κατάσταση με τα αυτοκίνητα της κάθε εταιρίας και πλέον των στοιχείων που αναφέρονται στην ένδειξη 1γ του πίνακα 5, θα συμπεριληφθούν: α) Το ποσοστό συμμετοχής του φορολογουμένου ή της συζύγου του, κατά περίπτωση, στην εταιρία, καθώς και το συνολικό ποσοστό συμμετοχής στην ίδια εταιρία όλων των φυσικών προσώπων που είναι ομόρρυθμοι εταίροι προκειμένου για ομόρρυθμη ή ετερόρρυθμη εταιρία ή απλοί εταίροι προκειμένου για αστική εταιρία ή εταίροι που είναι ταυτόχρονα διαχειριστές προκειμένου για Ε.Π.Ε. ή εταίροι Ε.Π.Ε. στην περίπτωση που κανείς από τους εταίρους της δεν είναι και διαχειριστής αυτής.

β) Ο αριθμός των προσώπων που είναι εντεταλμένοι σύμβουλοι, διευθύνοντες σύμβουλοι, διοικητές Α.Ε. και πρόεδροι των διοικητικών συμβουλίων τους.

Αν όλα τα μέλη Ο.Ε. ή Ε.Ε. ή Ε.Π.Ε. ή αστικής εταιρίας, καθώς και κοινωνίας ή κοινοπραξίας, που προαναφέρθηκαν, είναι νομικά πρόσωπα, τότε η ετήσια τεκμαρτή δαπάνη που προκύπτει με βάση τα αυτοκίνητα (Ε.Ι.Χ. ή τύπου JEEP ή μεικτής χρήσης) της υπόψη εταιρίας κλπ. μερίζεται μεταξύ των νομικών προσώπων που είναι μέλη αυτής (εκτός των ετερόρρυθμων εταιρειών) σύμφωνα με όσα προαναφέρθηκαν.

Στη συνέχεια, η αντικειμενική δαπάνη που αναλογεί στο κάθε μέλος (ΝΠ) επιμερίζεται στα φυσικά πρόσωπα μέλη αυτού του ΝΠ, σύμφωνα με όσα προαναφέρθηκαν στα τρία πρώτα εδάφια του παρόντος (- Αυτοκίνητα (ΙΧ) Εταιρειών).

-      Για τα αλλοδαπά νομικά πρόσωπα που δεν έχουν εγκατάσταση στην Ελλάδα αλλά υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης, καθώς και για τις αλλοδαπές επιχειρήσεις, το ποσό της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης διαβίωσης, που προκύπτει με βάση αυτοκίνητα αυτής της περίπτωσης ιδιοκτησίας του αλλοδαπού νομικού προσώπου ή ιδιοκτησίας ή κατοχής γραφείου, υποκαταστήματος ή πρακτορείου της αλλοδαπής επιχείρησης εγκατεστημένου στην Ελλάδα, βαρύνει το πρόσωπο που εκπροσωπεί στην Ελλάδα το αλλοδαπό νομικό πρόσωπο ή την αλλοδαπή επιχείρηση ή προΐσταται του οικείου γραφείου ή υποκαταστήματος ή πρακτορείου.

-   Προκειμένου για εκπαιδευτές οδηγών αυτοκινήτων, καθώς και για τις επιχειρήσεις ενοικίασης αυτοκινήτων, που χρησιμοποιούν για τον σκοπό αυτόν περισσότερα επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης, για τον υπολογισμό της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης λαμβάνεται υπόψη το αυτοκίνητο που δίνει τη μεγαλύτερη αντικειμενική δαπάνη. Και στην περίπτωση όμως αυτή οι υπόχρεοι πρέπει να συμπληρώσουν (σε περίπτωση χειρόγραφης υποβολής) όλα τα αυτοκίνητα που χρησιμοποιούνται γι' αυτόν τον σκοπό, αλλά στους κωδικούς 851-858 θα συμπεριλάβουν μόνο τη μεγαλύτερη αντικειμενική δαπάνη που προκύπτει από αυτοκίνητο της υπόψη επιχείρησης που χρησιμοποιείται γι' αυτόν τον σκοπό.

-  Στις περιπτώσεις ενοικίασης ή χρηματοδοτικής μίσθωσης αυτοκινήτων επιβατικών ιδιωτικής ή μεικτής χρήσης, η ετήσια αντικειμενική δαπάνη, που αντιστοιχεί στον χρόνο χρησιμοποίησης αυτών, βαρύνει τον μισθωτή τους.

ΕΠΙΣΗΜΑΙΝΕΤΑΙ ότι σε κάθε περίπτωση το άθροισμα των ποσών που συμπληρώνεται στους κωδικούς 851,853, 855 και 857 της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος πρέπει να ισούται με τη συνολική δαπάνη που βαρύνεται ο φορολογούμενος λόγω των E.LX. ή Μ.Χ. αυτοκινήτων ή αυτοκινήτων τύπου JEEP, η δαπάνη των οποίων στο σύνολό της ή κατά μέρος της βαρύνει τον φορολογούμενο. Το ίδιο ισχύει και για τη σύζυγο του φορολογουμένου ως προς τα ποσά που έχουν αναγραφεί στους κωδικούς 852, 854, 856 και 858 της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος

Με βάση το ποσό της δαπάνης που θα προκύψει, υπολογίζεται και ο φόρος πολυτελούς διαβίωσης στα αυτοκίνητα μεγάλου κυβισμού (ΠΟΛ. 1159/2015).

Κωδικοί 711-714

Συμπληρώνεται το συνολικό ποσό της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης σκαφών αναψυχής (εξαιρούνται τα σκάφη επαγγελματικής χρήσης), αφού προηγουμένως συμπληρώσετε τις άλλες πληροφορίες που ζητάει ο πίνακας (κωδικοί 844-845, 779-780, 785-786, 717-718, 729­730, 733-734, 747-748). Το ύψος της δαπάνης αυτής καθορίζεται ανάλογα με την κατηγορία του σκάφους, ως εξής:

α) για μηχανοκίνητα σκάφη ανοικτού τύπου, ταχύπλοα και μη, ολικού μήκους μέχρι πέντε (5) μέτρα, στο ποσό των τεσσάρων χιλιάδων (4.000) ευρώ, ενώ για τα πάνω από πέντε (5) μέτρα το ποσό αυτό αυξάνεται κατά δύο χιλιάδες (2.000) ευρώ το μέτρο,

β) για ιστιοφόρα ή μηχανοκίνητα ή μικτά σκάφη με χώρους ενδιαίτησης, ολικού μήκους μέχρι και επτά (7) μέτρα, δώδεκα χιλιάδες (12.000) ευρώ, πάνω από επτά (7) και μέχρι δέκα (10) μέτρα προστίθενται τρεις χιλιάδες (3.000) ευρώ ανά επιπλέον μέτρο μήκους, πάνω από δέκα (10) και μέχρι δώδεκα (12) μέτρα προστίθενται επτά χιλιάδες πεντακόσια (7.500) ευρώ ανά επιπλέον μέτρο μήκους, πάνω από δώδεκα (12) και μέχρι δεκαπέντε (15) μέτρα δέκα πέντε χιλιάδες (15.000) ευρώ ανά επιπλέον μέτρο μήκους, πάνω από δεκαπέντε (15) και μέχρι δεκαοκτώ (18) μέτρα είκοσι δύο χιλιάδες πεντακόσια (22.500) ευρώ ανά επιπλέον μέτρο μήκους, πάνω από δεκαοκτώ (18) και μέχρι είκοσι δύο (22) μέτρα τριάντα χιλιάδες (30.000) ευρώ ανά επιπλέον μέτρο μήκους και πάνω από είκοσι δύο (22) μέτρα προστίθενται πενήντα χιλιάδες (50.000) ευρώ ανά επιπλέον μέτρο μήκους. Τα παραπάνω ποσά της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης μειώνονται κατά ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50%) προκειμένου για ιστιοφόρα σκάφη. Κατά το ίδιο ποσοστό μειώνονται και για πλοία αναψυχής που έχουν κατασκευασθεί ή κατασκευάζονται στην Ελλάδα εξ ολοκλήρου από ξύλο και προέρχονται από την ελληνική ναυτική παράδοση, των ακόλουθων τύπων: τσερνίκι, βαρκαλάς, υδραίικος βαρκαλάς, γαΐτα, κορίτα (μικρή γαΐτα), χανιώτικη γαΐτα, καραβόσκαρο, αιγυπτιακό καραβόσκαρο, πέραμα, περαματάκι Καλλονής, λίμπερτυ, λέμβος (σκάφη), συμιακή σκάφη, γα(ν)τζάο, μπότης (κούτουλο), μούλος, παπαδιά, τάκος, πριάρι, γούτσος, πλάβα, σκάφος δυτών (βουτηχτάδικο), πάσαρι, γυαλάδικο, πλάκα, φρεγάτα, φρεγαντίνι, μαρτήγος (μαρτηγάνα), μύστικο, σεμπέκ, ζάμπεκο, τσαμπέκο, γαλιότα, φούστα, καραβέλα, γαλιόνι, καράκα, γαλέρα, γαλεάσσα, κιρλαγίτσι, clipper, ταρτάνα, τραμπάκολο, μπαρκέτο, σκιεράτσα, σαχίνι, μαρσιλιάνα, πιελέγκο, πίγκος, ραγιάδο (ραζοβάσελο), σακτούρα (σαχτούρι), σαΐτα (σάικα), σλουπ (sloop), γαυλίς (μπρατσέρα), κέρκουρος (κότερο μπούμα), σακκολαίφη (σακολέβα, μπελλού α λα μαλτέζα), δρόμων (κορβέτο), νάβα, δρόμων ημιολικός (μπάρκο μπέστια), πολάκ(κ)α, βριγαντίνο, βρίκιον (μπρίκι, πάρων), βρικογόλετο, ημιολία (σκούνα), μυοπάρων (γολέτα), επιδρομίς (λόβερ), λιβυρνίς (μπομπάρδα), γαυλολιβυρνίς (μπομπάρδα σαμπατιέρα), γαβάρα (μυοδρόμων), λεύκα, γκαφ, λατίνι, πένα, ψάθα (διψίαθος)"τρεχαντήρι", "βαρκαλάς", "πέραμα", "τσερνίκι" και "λίμπερτυ".

Η ετήσια αντικειμενική δαπάνη από κάθε σκάφος μειώνεται ανάλογα με την παλαιότητά του κατά ποσοστό δεκαπέντε τοις εκατό (15%) αν έχει περάσει χρονικό διάστημα πάνω από πέντε (5) έτη και μέχρι δέκα (10) έτη από το έτος που νηολογήθηκε για πρώτη φορά και τριάντα τοις εκατό (30%) αν έχει περάσει χρονικό διάστημα πάνω από δέκα (10) έτη.

ΕΠΙΣΗΜΑΙΝΕΤΑΙ ότι επιβάλλεται και στο ποσό της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης που προκύπτει από την κυριότητα ή κατοχή σκαφών αναψυχής ιδιωτικής χρήσης άνω των πέντε (5) μέτρων φόρος πολυτελούς διαβίωσης, ο οποίος ισούται με το γινόμενο του ποσού της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης του σκάφους επί συντελεστή 13% (παρ. 6γ του άρθρου 1 του ν. 4334/2015 ΦΕΚ Α 80/16-7-2015). Δεν λαμβάνεται υπόψη η δαπάνη για την αμοιβή του πληρώματος. Από τον φόρο πολυτελούς διαβίωσης εξαιρούνται τα ιστιοφόρα σκάφη και πλοία αναψυχής που έχουν κατασκευαστεί ή κατασκευάζονται στην Ελλάδα εξ ολοκλήρου από ξύλο και προέρχονται από την ελληνική ναυτική παράδοση όπως αναλυτικά αναφέρονται ανωτέρω.

Κωδικοί 844-845

Συμπληρώνεται ο Α.Φ.Μ. κύριου ή κατόχου του σκάφους αναψυχής. Κωδικοί 779-780

Επιλέξτε τη λέξη "ΝΑΙ" σε περίπτωση κατοχής ή χρήσης ιστιοφόρου σκάφους αναψυχής ή παραδοσιακού σκάφους.

Κωδικοί 785-786

Επιλέξτε τη λέξη "ΝΑΙ" σε περίπτωση που το σκάφος σας διαθέτει χώρο ενδιαίτησης. Κωδικοί 717-718

Συμπληρώνεται το ποσοστό συνιδιοκτησίας. Κωδικοί 729-730

Συμπληρώνεται η πρώτη νηολόγηση. Κωδικοί 733-734

Συμπληρώνονται οι μήνες κυριότητας του σκάφους αναψυχής. Κωδικοί 747-748

Συμπληρώνονται τα μέτρα μήκους του σκάφους αναψυχής. Σημειώνεται ότι όταν το μήκος δεν είναι ακέραιος αριθμός μέτρων, τότε συμπληρώνεται ο αμέσως επόμενος ακέραιος αριθμός μέτρων. Διευκρινίζεται ότι ως μήκος του σκάφους θεωρείται το μήκος της ευθείας γραμμής που ενώνει τα πιο απομακρυσμένα σημεία της πλώρης και της πρύμνης του σκάφους. ΕΠΙΣΗΜΑΙΝΕΤΑΙ ότι όσα προαναφέρθηκαν για τα αυτοκίνητα, συμπεριλαμβανομένης και της ακινησίας, εφαρμόζονται ανάλογα και στην αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης με βάση την κυριότητα ή κατοχή σκαφών αναψυχής, ενώ η μείωση λόγω παλαιότητας ρυθμίζεται ειδικά όπως προαναφέρθηκε. Για την απόδειξη του χρόνου ακινησίας πρέπει να συνυποβάλλεται με τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος βεβαίωση της αρμόδιας Λιμενικής Αρχής για το ακριβές χρονικό διάστημα (χρόνος έναρξης και λήξης ακινησίας ή συνέχιση της ακινησίας κατά την 31η Δεκεμβρίου του έτους), που θα προκύπτει από τις αντίστοιχες καταχωρήσεις σε σχετικό βιβλίο που θα τηρείται από αυτή.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Δεν εφαρμόζεται η αντικειμενική δαπάνη που προκύπτει με βάση σκάφη αναψυχής ιδιωτικής χρήσης κυριότητας ή κατοχής μονίμων κατοίκων εξωτερικού. Για τα σκάφη που δεν εφαρμόζεται η ετήσια αντικειμενική δαπάνη δεν συμπληρώνονται οι κωδικοί 711 -714 αλλά απλώς συμπληρώνονται τα υπόλοιπα στοιχεία της ένδειξης 1δ του πίνακα 5 (Α.Φ.Μ. κυρίου ή κατόχου, αριθμός και λιμάνι νηολογίου μέτρα μήκους κ.λπ.).

Κωδικοί 731-732

Συμπληρώνεται το ποσό της αμοιβής του πληρώματος προκειμένου για σκάφη αναψυχής με μόνιμο πλήρωμα, ναυτολογημένο για μέρος ή για ολόκληρο το έτος.

ΠΡΟΣΟΧΗ Η αντικειμενική δαπάνη αυτοκινήτων Ε.Ι.Χ. καθώς και σκαφών αναψυχής δεν εφαρμόζεται προκειμένου για αυτοκίνητα ή σκάφη αναψυχής που βρίσκονται στην κατοχή ή κυριότητα νομικών προσώπων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Κωδικοί 715-716

Συμπληρώνεται το συνολικό ποσό της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης αεροσκαφών και ελικοπτέρων, αφού προηγουμένως συμπληρώσετε τις άλλες πληροφορίες που ζητάει ο πίνακας (κωδικοί 709-710, 737, 738, 739). Η αντικειμενική αυτή δαπάνη για κάθε αεροσκάφος κ.λπ. καθορίζεται ως εξής:

α) Για ανεμόπτερα στο ποσό των οκτώ χιλιάδων (8.000) ευρώ.

β) Για αεροσκάφη με κινητήρα κοινό, εσωτερικής καύσης και στροβιλοελικοφόρα, καθώς και ελικόπτερα, στο ποσό των εξήντα πέντε χιλιάδων (65.000) ευρώ για τους εκατόν πενήντα (150) πρώτους ίππους ισχύος του κινητήρα τους που προσαυξάνεται με το ποσό των πεντακοσίων (500) ευρώ για κάθε ίππο πάνω από τους εκατόν πενήντα (150) ίππους.

γ) Για αεροσκάφη αεριοπροωθούμενα (JET) στο ποσό των διακοσίων (200) ευρώ για κάθε λίμπρα ώθησης. Όσα αναφέρθηκαν πιο πάνω για τα αυτοκίνητα (ιδιοκτησία επιχειρήσεων, ανηλίκων κ.λπ.) εκτός της παλαιότητας και της ακινησίας εφαρμόζονται ανάλογα και σε αυτήν την περίπτωση αντικειμενικής δαπάνης.

δ) Για τις υπερελαφρές πτητικές αθλητικές μηχανές (Υ.Π.Α.Μ.) που υπάγονται στην παράγραφο 1 του άρθρου 4 του υπ' αριθμ. Δ2/26314/8802/27.7.2010 Κανονισμού υπερελαφρών πτητικών αθλητικών μηχανών (ΦΕΚ 1360 Β'), στο ποσό των είκοσι χιλιάδων (20.000) ευρώ. Κωδικοί 709-710, 737-738-739

Συμπληρώνονται αντίστοιχα το ποσοστό συνιδιοκτησίας οι μήνες κυριότητας, οι ίπποι ή λίμπρες και το έτος πρώτης νηολόγησης.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Στις περιπτώσεις σκαφών και αεροσκαφών που ανήκουν σε νομικά πρόσωπα, το τεκμήριο βαρύνει τα μέλη των εταιρειών, όπως και τα τεκμήρια αυτοκινήτων.

Κωδικοί 765-766

Συμπληρώνεται το συνολικό ποσό της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης με βάση τις δεξαμενές κολύμβησης (πισίνες) που έχετε στην κυριότητα ή στην κατοχή σας. Η ετήσια αντικειμενική δαπάνη, εξωτερικής δεξαμενής κολύμβησης που προκύπτει για τον κύριο ή κάτοχο αυτής, ορίζεται, ανάλογα με την επιφάνεια της, ανά κλίμακα, σε εκατόν εξήντα (160) ευρώ το τετραγωνικό μέτρο μέχρι και τα εξήντα (60) τετραγωνικά μέτρα και σε τριακόσια (320) ευρώ το τετραγωνικό μέτρο για επιφάνεια άνω των εξήντα (60) τετραγωνικών μέτρων. Τα ανωτέρω ισχύουν και όταν η δεξαμενή είναι συναρμολογούμενη αφού ο νόμος δεν κάνει καμία διάκριση (ΠΟΛ.1076/2015).

Προκειμένου για εσωτερική δεξαμενή κολύμβησης τα παραπάνω ποσά διπλασιάζονται. Η αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης για τις δεξαμενές κολύμβησης υπολογίζεται για όλο το έτος χωρίς να περιορίζεται σε μήνες χρήσης είτε πρόκειται για κύρια κατοικία είτε για δευτερεύουσα. Στις περιπτώσεις θανάτου ή μεταβίβασης/απόκτησης κατοικίας μέσα στο έτος, η αντικειμενική δαπάνη υπολογίζεται στους μήνες χρήσης.

Προκειμένου για κοινόχρηστες πισίνες που βρίσκονται σε συγκροτήματα πολυκατοικιών, η ετήσια αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης επιμερίζεται στους ιδιοκτήτες και ενοικιαστές των ακινήτων με βάση τα χιλιοστά κάθε διαμερίσματος στο οικόπεδο. Επίσης, αν η δεξαμενή κολύμβησης (πισίνα) χρησιμοποιείται από τους ενοίκους επιπλωμένων δωματίων ή ξενοδοχείων (ατομικές επιχειρήσεις), από την εκμετάλλευση των οποίων αποκτάται εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, η αντικειμενική δαπάνη αυτής δεν βαρύνει τον επιχειρηματία (δεν επιβάλλεται).

Διευκρινίζεται ότι η μη χρήση πισίνας αποδεικνύεται με πιστοποιητικό καταστροφής της (ΠΟΛ.1076/2015).

Κωδικός 767

Συμπληρώνεται η επιφάνεια εξωτερικής πισίνας (σε τ.μ.) Κωδικός 768

Συμπληρώνεται η επιφάνεια εσωτερικής πισίνας (σε τ.μ.) Κωδικοί 755-758

Συμπληρώνεται το ποσοστό συνιδιοκτησίας. Κωδικοί 740-749 Συμπληρώνονται οι μήνες χρήσης.

Κωδικός 769

Συμπληρώνεται η ετήσια αντικειμενική δαπάνη που καταβάλατε για ιδιωτικά σχολεία στοιχειώδους και μέσης εκπαίδευσης, με εξαίρεση τα εσπερινά γυμνάσια και λύκεια, καθώς και τα ειδικά σχολεία ατόμων με ειδικές ανάγκες, όπως προκύπτει από τις σχετικές αποδείξεις παροχής υπηρεσιών. Κωδικός 770

Συμπληρώνεται η ετήσια αντικειμενική δαπάνη που καταβάλατε για οικιακούς βοηθούς, οδηγούς αυτοκινήτων, δασκάλους και λοιπό προσωπικό, η οποία ορίζεται στο εκάστοτε κατώτατο όριο αμοιβών όπως αυτό προσδιορίζεται από τις ισχύουσες διατάξεις για την αντίστοιχη κατηγορία εργαζομένων.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Δεν εφαρμόζεται η αντικειμενική δαπάνη στην περίπτωση που ο φορολογούμενος απασχολεί έναν μόνο οικιακό βοηθό ή όταν ο φορολογούμενος ή πρόσωπο που συνοικεί με αυτόν και τον βαρύνει έχει αναπηρία εξήντα επτά τοις εκατό και πάνω (67%) από διανοητική καθυστέρηση ή φυσική αναπηρία ή είναι ηλικίας άνω των εξήντα πέντε (65) ετών και απασχολεί έναν νοσοκόμο. Σε αυτές τις δύο περιπτώσεις δεν συμπληρώνεται καθόλου ο κωδικός 770.

ΕΠΙΣΗΜΑΙΝΕΤΑΙ ότι οι ανωτέρω ετήσιες αντικειμενικές δαπάνες και υπηρεσίες εφαρμόζονται μειωμένες κατά ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%) προκειμένου για συνταξιούχους οι οποίοι έχουν υπερβεί το 65ο έτος της ηλικίας τους. Η μείωση αυτή εφαρμόζεται για τον υπολογισμό του φόρου εισοδήματος, για την επιβολή της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης και για την επιβολή του φόρου πολυτελούς διαβίωσης, ενώ λαμβάνει χώρα κατά την εκκαθάριση της δήλωσης από τη Φορολογική Διοίκηση.

Επίσης, από τη Δ.ΗΛΕ.Δ. κατά την εκκαθάριση προστίθεται η ελάχιστη αντικειμενική δαπάνη του φορολογούμενου που ορίζεται σε τρεις χιλιάδες (3.000) ευρώ προκειμένου για τον άγαμο και σε πέντε χιλιάδες (5.000) ευρώ για τους συζύγους που υποβάλλουν κοινή δήλωση, εφόσον δηλώνεται πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημα (περ. θ', παρ 1 του άρθρου 31 ν.4172/13). Σε περίπτωση δήλωσης αποβιώσαντος, η ελάχιστη ετήσια αντικειμενική δαπάνη υπολογίζεται αναλογικά για τους μήνες που αυτός ήταν εν ζωή. Διάρκεια άνω των 15 ημερών λογίζεται ως μήνας. Στην περίπτωση υποβολής χωριστής δήλωσης η ελάχιστη ετήσια αντικειμενική δαπάνη ανέρχεται σε τρεις χιλιάδες (3.000) ευρώ.

Γ. ΕΤΗΣΙΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΔΑΠΑΝΗ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΙΣ ΔΑΠΑΝΕΣ ΠΟΥ ΚΑΤΕΒΛΗΘΗΣΑΝ

Για τους κωδικούς 719 έως 728, οι οποίοι αφορούν σε δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, υπάρχει διάκριση αν πρόκειται για δαπάνη που πραγματοποιήθηκε στην ημεδαπή ή στην αλλοδαπή.

Κωδικοί 719-720

Συμπληρώνονται τα συνολικά ποσά (τίμημα και λοιπά έξοδα) που καταβάλατε το 2018 για την αγορά ή χρηματοδοτική μίσθωση αυτοκινήτων Ι.Χ., δίτροχων ή τρίτροχων αυτοκινούμενων οχημάτων της οικογένειάς σας ή της ατομικής επιχείρησής σας. Εξαιρούνται όσα αποτελούν το άμεσο αντικείμενο εμπορικής δραστηριότητας καθώς και τα επιβατικά Δ.Χ. και Ι.Χ. καθώς και τα φορτηγά Δ.Χ. και Ι.Χ. που αποτελούν πάγιο εξοπλισμό επαγγελματικής χρήσης. Στην έννοια του επαγγελματικού εξοπλισμού δεν περιλαμβάνεται η απόκτηση Ι.Χ. επιβατικού αυτοκινήτου, για τα οποία ισχύει σε κάθε περίπτωση το τεκμήριο απόκτησης.

Επίσης, εξαιρούνται τα επιβατικά ιδιωτικής χρήσης αυτοκίνητα που είναι ειδικά διασκευασμένα για πρόσωπα που παρουσιάζουν κινητικές αναπηρίες που υπερβαίνουν σε ποσοστό το εξήντα επτά τοις εκατό (67%). Εφόσον συντρέχει κάποια από τις παραπάνω περιπτώσεις που εξαιρούνται της δαπάνης απόκτησης, δε θα συμπληρώνονται οι κωδικοί αυτοί. Ως επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης ειδικά διασκευασμένα για κινητικά ανάπηρους θεωρούνται εκείνα που διασκευάστηκαν ύστερα από άδεια της αρμόδιας αρχής για να οδηγούνται από πρόσωπα που παρουσιάζουν κινητικές αναπηρίες που υπερβαίνουν με ποσοστό τουλάχιστον 67% ή για να μεταφέρουν αυτά τα πρόσωπα μαζί με τα αντικείμενα που είναι απαραίτητα για τη μετακίνησή τους.

ΕΠΙΣΗΜΑΙΝΕΤΑΙ ότι, δεν συμπληρώνονται τα συνολικά ποσά (τίμημα και λοιπά έξοδα) που καταβάλατε το 2018 για την αγορά ή χρηματοδοτική μίσθωση αυτοκινήτων Ι.Χ., δίτροχων ή τρίτροχων αυτοκινούμενων οχημάτων εφόσον ανήκετε στα πρόσωπα που αναφέρονται στην παράγραφο 2 του άρθρου 12 της Συμφωνίας Έδρας μεταξύ της Κυβέρνησης της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Τράπεζας Εμπορίου και Ανάπτυξης του Ευξείνου Πόντου, που κυρώθηκε με το ν.2707/1999 (Α'78). Κωδικοί 721-722

Συμπληρώνονται συνολικά το ποσό που καταβάλατε το 2018 για αγορά ή χρηματοδοτική μίσθωση πλοίων αναψυχής και λοιπών σκαφών αναψυχής (στα οποία υπάγονται και τα "τζετ σκι") και αεροσκαφών (εξαιρούνται όσα αποτελούν το άμεσο αντικείμενο εμπορικής δραστηριότητας, καθώς και όσα αποτελούν πάγιο εξοπλισμό επαγγελματικής χρήσης).

Κωδικοί 723-724

Συμπληρώνετε το συνολικό ποσό που καταβάλατε το 2018 για αγορά ή χρηματοδοτική μίσθωση κινητών πραγμάτων μεγάλης αξίας. Ως κινητά πράγματα μεγάλης αξίας νοούνται εκείνα που η αξία τους υπερβαίνει το ποσό των 10.000 ευρώ. Αν η αξία κάθε πράγματος είναι μικρότερη του ποσού αυτού, τα αγορασθέντα όμως πράγματα αποτελούν, κατά τις συναλλακτικές αντιλήψεις, ενιαίο σύνολο, τότε για τον υπολογισμό της αξίας λαμβάνεται υπόψη η αξία όλων αυτών των πραγμάτων, εφόσον υπερβαίνει το ποσό των 10.000 ευρώ. Εξαιρείται η δαπάνη για την αγορά πάγιου εξοπλισμού επαγγελματικής χρήσης από πρόσωπα που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα. Στην έννοια του πάγιου εξοπλισμού περιλαμβάνονται μηχανήματα, υπολογιστές, έπιπλα, σκεύη, Φ.Δ.Χ. αυτοκίνητα, Φ.Ι.Χ. αυτοκίνητα, Ε.Δ.Χ. αυτοκίνητα, Ε.Ι.Χ. αυτοκίνητα, μοτοποδήλατα, μοτοσυκλέτες, σκάφη, αεροσκάφη που χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για την άσκηση επιχείρησης ή ελευθέριου επαγγέλματος. (ΠΟΛ 1076/2015)

ΠΡΟΣΟΧΗ: Στους κωδικούς αριθμούς 719-724 του πίνακα 5 και στις σχετικές καταστάσεις θα συμπεριλάβετε και τα ποσά των δόσεων που καταβλήθηκαν μέσα στο 2018 (π.χ. για αγορά αυτοκινήτου κλπ.) αλλά προέρχονται από αντίστοιχες συναλλαγές που έγιναν σε προηγούμενα έτη.

Κωδικοί 743-744

Συμπληρώνεται το συνολικό ποσό που καταβάλατε το 2018 για αγορά επιχειρήσεων ή σύσταση ή αύξηση του κεφαλαίου επιχειρήσεων που λειτουργούν ατομικώς ή με τη μορφή ομόρρυθμης ή ετερόρρυθμης ή ανώνυμης εταιρείας ή περιορισμένης ευθύνης εταιρίας ή ιδιωτικής κεφαλαιουχικής εταιρίας ή κοινωνίας ή κοινοπραξίας ή αστικής εταιρίας ή αγορά εταιρικών μερίδων και χρεογράφων γενικώς. Επίσης, αναγράφονται και οι καταβολές που πραγματοποιούνται για τα ασφαλιστικά επενδυτικά συμβόλαια, κατά το μέρος που αποτελούν επενδυτικό προϊόν (άρθρο 32 περ. β' ΚΦΕ, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 115 παρ.7 ν.4549/2018). Κατά τη λήξη των συμβολαίων αυτών ή την πρόωρη εξαγορά τους, δύναται να χρησιμοποιηθεί για κάλυψη τεκμηρίου το μέρος του επιστραφέντος επενδεδυμένου κεφαλαίου που αναλογεί σε κεφάλαιο που καταβλήθηκε μετά την 1.1.2018 και συνεπώς να αναγραφεί στους κωδικούς 781-782 του Πίνακα 6.

ΕΠΙΣΗΜΑΙΝΕΤΑΙ ότι στην έννοια των χρεογράφων συμπεριλαμβάνονται οι μετοχές, οι ομολογίες, τα έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου, τα ομόλογα τραπεζών, τα προθεσμιακά συμβόλαια, τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης, τα συμβόλαια δικαιωμάτων προαίρεσης, τα μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων, οι μετοχές και γενικά προϊόντα που μπορούν να διαπραγματεύονται στα χρηματιστήρια και στις αγορές.

Κωδικοί 735-736

Συμπληρώνεται το ποσό που καταβάλατε το 2018 για την αγορά ή χρονομεριστική ή χρηματοδοτική μίσθωση ακινήτων ή ανέγερση οικοδομών ή κατασκευή δεξαμενής κολύμβησης.

ΕΠΙΣΗΜΑΙΝΕΤΑΙ ότι στα ποσά των κωδικών αυτών θα συμπεριληφθεί το άθροισμα του τιμήματος, του φόρου μεταβίβασης ακινήτων, των συμβολαιογραφικών εξόδων καθώς και λοιπών εξόδων και φόρων, που καταβλήθηκαν το 2018 για την αγορά ή χρονομεριστική ή χρηματοδοτική μίσθωση ακινήτων.

Στην αγορά ακινήτων ως ποσό τεκμαρτής δαπάνης λαμβάνεται το ποσό της συνολικής επιβάρυνσης, όπως προκύπτει από τα οικεία πωλητήρια συμβόλαια, εκτός εάν από έλεγχο προκύπτει μεγαλύτερο ποσό, οπότε λαμβάνεται υπόψη αυτό.

Κρίσιμος χρόνος για να υπολογιστεί το ποσό της τεκμαρτής δαπάνης είναι ο χρόνος σύνταξης του συμβολαίου μεταβίβασης του ακινήτου εφόσον καταβληθεί ολόκληρο το τίμημα και παραδοθεί η χρήση και η κυριότητα του ακινήτου διαφορετικά, το ποσό της δαπάνης θα κατανέμεται στα φορολογικά έτη που καταβάλλονται οι δόσεις, όπως αυτό προκύπτει από σχετικά παραστατικά πληρωμής.

Το ίδιο ισχύει και σε περίπτωση σύνταξης προσυμφώνου αγοράς.

Σε ανέγερση οικοδομής εφόσον η ανέγερση διαρκέσει περισσότερο του ενός έτους, σε κάθε έτος σαν ποσό δαπάνης θα ληφθεί το αντίστοιχο του κόστους ανέγερσης στο ίδιο έτος, εκτός εάν χρόνος καταβολής έχει ορισθεί διαφορετικά (π.χ. ο χρόνος αποπεράτωσης της οικοδομής). Τα χρηματικά ποσά που καταβάλλονται για επισκευή και συντήρηση κατοικίας δεν υπολογίζονται ως δαπάνη απόκτησης περιουσιακού στοιχείου. Αν όμως πρόκειται για προσθήκες, επεκτάσεις, τότε τίθεται θέμα δαπάνης απόκτησης. Σε περίπτωση αγοράς ακινήτου με συνιδιοκτησία ή σε περίπτωση που περισσότεροι από κοινού ανεγείρουν οικοδομή, σε κάθε έναν αναλογεί ποσό δαπάνης όσο το ποσοστό συμμετοχής του. Σε περίπτωση που από διαφορετικό πρόσωπο αγοράζεται η ψιλή κυριότητα και από άλλο η επικαρπία ακινήτου, σε καθέναν θα υπολογισθεί ποσό δαπάνης απόκτησης που του αναλογεί επιμεριστικά κατά το ποσοστό που προβλέπεται από τη φορολογία κληρονομιών. Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση που ανεγείρεται οικοδομή σε οικόπεδο στο οποίο άλλο πρόσωπο είναι ψιλός κύριος και άλλο επικαρπωτής, δηλαδή η δαπάνη ανέγερσης επιμερίζεται στους δύο κατά τα ποσοστά που προβλέπονται από τη φορολογία κληρονομιών ανεξάρτητα σε ποιου το όνομα εκδίδεται η άδεια ανέγερσης οικοδομής. Περαιτέρω, σε περίπτωση ανέγερσης οικοδομής από μισθωτή με δικές του δαπάνες σε έδαφος του εκμισθωτή η δαπάνη ανέγερσης βαρύνει τον μισθωτή ο οποίος αναλαμβάνει την ανέγερση και ο οποίος πραγματικά καταβάλλει τα χρηματικά ποσά της εν λόγω δαπάνης. Επίσης, η αξία αγοράς ακινήτου που λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό της δαπάνης απόκτησης, όταν το ακίνητο αποκτάται με αναγκαστικό πλειστηριασμό, είναι το ποσό του εκπλειστηριάσματος και κάθε άλλο ποσό (π.χ. φόρος μεταβίβασης, συμβολαιογραφικά) που πραγματικά κατέβαλε ο υπερθεματιστής εκτός βέβαια εάν από κάποιο άλλο στοιχείο προκύψει εικονικότητα του πλειστηριασμού ή συμφωνία για καταβολή ενός επιπλέον ποσού. Σε ιδιωτικό πλειστηριασμό για τον προσδιορισμό της δαπάνης λαμβάνεται το τίμημα που πραγματικά καταβλήθηκε. Στην περίπτωση που κατά τη διανομή ακινήτων ο δικαιούχος ιδανικής μερίδας λαμβάνει φυσική μερίδα ισάξια της ιδανικής και επιβάλλεται ο φόρος που προβλέπεται για την διανομή, δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις της περίπτωσης αυτής ούτε και της περίπτωσης ε' (τεκμήριο δωρεάς) του άρθρου 32 του ΚΦΕ, εφόσον δεν καταβάλλονται για την υπόψη δικαιοπραξία χρηματικά ποσά. Αν όμως λάβει μεγαλύτερη φυσική μερίδα από την ιδανική εφαρμόζονται οι διατάξεις της περίπτωσης αυτής για το μέρος της φυσικής μερίδας του ακινήτου για το οποίο κατέβαλε χρήματα.

Με βάση την περίπτωση ε' του άρθρου 33 του ν. 4172/2013, δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις περί τεκμηρίου απόκτησης περιουσιακών στοιχείων όταν πρόκειται για αγορά παγίου

εξοπλισμού επαγγελματικής χρήσης από πρόσωπα που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα. Όμως στην έννοια του επαγγελματικού εξοπλισμού δεν περιλαμβάνεται η αγορά ή ανέγερση ακινήτου καθώς και η απόκτηση Ι.Χ. επιβατικού αυτοκινήτου, για τα οποία ισχύει σε κάθε περίπτωση το τεκμήριο απόκτησης για τον φορέα της ατομικής επιχείρησης. Κωδικοί 759-760

Συμπληρώνεται το ποσό που καταβάλατε το 2018 για τη χορήγηση δανείων προς οποιονδήποτε καθώς και σε εταιρείες ή κοινοπραξίες ή κοινωνίες κλπ.

ΕΠΙΣΗΜΑΙΝΕΤΑΙ ότι στους κωδικούς αυτούς συμπεριλαμβάνονται και τα ποσά που χορηγούν εταίροι, μέλη ή μέτοχοι στις εταιρίες που συμμετέχουν, καθώς και οι χρηματικές διευκολύνσεις προς τα ανωτέρω νομικά πρόσωπα.

Κωδικοί 725-726

Συμπληρώνεται το ποσό της ετήσιας δαπάνης που καταβάλατε το έτος 2018 για δωρεές, γονικές παροχές ή χορηγίες χρηματικών ποσών, εφόσον αυτές συνολικά υπερβαίνουν ετησίως τα τριακόσια (300) ευρώ, εκτός από τις δωρεές προς το Δημόσιο, τους Δήμους και τις κοινότητες του Κράτους, τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, τα κρατικά και δημοτικά νοσηλευτικά ιδρύματα και τα νοσοκομεία, που αποτελούν νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου και επιχορηγούνται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό, καθώς και τα προνοιακά ιδρύματα του ευρύτερου δημόσιου τομέα (κρατικά νομικά πρόσωπα δημόσιου δικαίου), ως και τα προνοιακά ιδρύματα ιδιωτικού δικαίου των οποίων οι εν γένει δαπάνες λειτουργίας καλύπτονται τουλάχιστον κατά εβδομήντα τοις εκατό (70%) με επιχορηγήσεις από τον Κρατικό Προϋπολογισμό. Επίσης, εξαιρούνται, οι δωρεές ή χορηγίες προς τα κοινωφελή ιδρύματα, τα ημεδαπά νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου που νόμιμα έχουν συσταθεί ή συνιστώνται και τα οποία επιδιώκουν κοινωφελείς σκοπούς, καθώς και τα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα ημεδαπά νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου που νόμιμα υπάρχουν ή συνιστώνται, εφόσον επιδιώκουν σκοπούς πολιτιστικούς. Κωδικοί 727-728

Συμπληρώνεται το ποσό της ετήσιας δαπάνης που καταβάλατε το έτος 2018 για την τοκοχρεολυτική απόσβεση δανείων και πιστώσεων γενικά. Επίσης, συμπληρώνεται το ποσό που καταβάλατε για την τοκοχρεολυτική απόσβεση των χρεώσεων των πιστωτικών καρτών, εφόσον οι χρεώσεις αυτές οφείλονται σε αγορά μη καταναλωτικών αγαθών μέσω αυτών των πιστωτικών καρτών (αγορά αυτοκινήτου, μηχανήματος, πινάκων ζωγραφικής και λοιπών περιουσιακών στοιχείων). Στην περίπτωση αναγραφής ποσού στους κωδικούς 727-728, θα συμπεριλάβετε στα ποσά αυτά και το ποσό τυχόν τόκων υπερημερίας.

Οι καταβληθείσες δόσεις επιχειρηματικών δανείων που έχουν καταχωρηθεί στα λογιστικά αρχεία των ατομικών επιχειρήσεων και αφορούν σε δανειακές συμβάσεις που συνήψαν τα εν λόγω πρόσωπα για επιχειρηματικούς σκοπούς, δεν αποτελούν δαπάνη απόκτησης κατά τις διατάξεις του άρθρου 32 (περίπτωση στ' της παρ. 1 του άρθρου αυτού), οπότε δεν αναγράφονται στους κωδικούς 727-728 του εντύπου Ε1. Το ίδιο ισχύει και για τις δόσεις που καταβάλλονται από τα παραπάνω πρόσωπα στο πλαίσιο συμβάσεων που χαρακτηρίζονται από τα πιστωτικά ιδρύματα ως «δάνεια κεφαλαίου κίνησης» ή ως «σύμβαση πίστωσης δι' ανοιχτού λογαριασμού». (ΠΟΛ 1034/2017 Απόφαση)

Στις περιπτώσεις που η Φορολογική Διοίκηση έχει ηλεκτρονική πληροφόρηση για τα ποσά που καταβλήθηκαν το έτος 2018 για την τοκοχρεωλυτική απόσβεση δανείων δύναται να εμφανίζεται μήνυμα στους φορολογούμενους που να τους καθοδηγεί για τη συμπλήρωση των ποσών. Σε κάθε περίπτωση ο φορολογούμενος συμπληρώνει το πραγματικά καταβαλλόμενο ποσό και προσκομίζει τα προβλεπόμενα έγγραφα στις φορολογικές αρχές αν αυτά ζητηθούν, ή αν υποβάλει δήλωση φορολογίας εισοδήματος με επιφύλαξη.

Τέλος, επισημαίνεται ότι η προστιθέμενη διαφορά τεκμηρίων, φορολογείται με την κλίμακα της παρ.1 του άρθρου 15 του ΚΦΕ με τις μειώσεις του άρθρου 16 του ΚΦΕ, μόνο στις εξής

περιπτώσεις:

>        όταν ο φορολογούμενος έχει εισόδημα μόνο από μισθωτή εργασία ή συντάξεις,

>        όταν το μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματός του προέρχεται από μισθωτή εργασία ή συντάξεις,

>        όταν είναι εγγεγραμμένος στο μητρώο ανέργων του Ο.Α.Ε.Δ. ανεξαρτήτως εισοδήματος, το κρινόμενο φορολογικό έτος ανεξαρτήτως της διάρκειας εντός του έτους της ανεργίας τους με την προϋπόθεση ότι προσκομίζουν στη Φορολογική Διοίκηση βεβαίωση ανεργίας από τον ΟΑΕΔ ή τους λοιπούς αρμόδιους φορείς, που να αποδεικνύει ότι ήταν άνεργοι κατά το έτος για το οποίο φορολογούνται (ΠΟΛ. 1109/2016 εγκύκλιος).

>        όταν δεν υπάρχει εισόδημα από καμία κατηγορία (πραγματικό εισόδημα)

>        όταν ο φορολογούμενος έχει εισόδημα μόνο από κεφάλαιο (μερίσματα, τόκους, δικαιώματα και εισόδημα από ακίνητη περιουσία) ή /και από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου(μεταβίβαση ακίνητης περιουσίας και μεταβίβαση τίτλων), υπό την προϋπόθεση ότι το τεκμαρτό του εισόδημα δεν ξεπερνά το ποσό των 9.500 ευρώ.

Δ. ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ

Το ετήσιο συνολικό ποσό της αντικειμενικής δαπάνης, που προκύπτει από την κύρια και τις δευτερεύουσες κατοικίες καθώς και αυτό που προσδιορίστηκε στους κωδικούς 707-770 και 851-858 μπορεί να αμφισβητηθεί από τον φορολογούμενο όταν αυτό είναι μεγαλύτερο από την πραγματική δαπάνη του φορολογουμένου και των εξαρτώμενων μελών που τον βαρύνουν, εφόσον αυτό αποδεικνύεται από τον υπόχρεο με βάση πραγματικά περιστατικά ή στοιχεία. Τέτοια περιστατικά συντρέχουν ιδίως στο πρόσωπο των υπόχρεων, οι οποίοι:

α) υπηρετούν τη στρατιωτική θητεία τους στις Ένοπλες Δυνάμεις,

β) είναι φυλακισμένοι,

γ) νοσηλεύονται σε νοσοκομείο ή κλινική,

δ) είναι άνεργοι και δικαιούνται βοήθημα ανεργίας,

ε) συγκατοικούν με συγγενείς πρώτου βαθμού και έχουν μειωμένες δαπάνες διαβίωσης, λόγω αποδεδειγμένης συμβολής στις δαπάνες αυτές των συγγενών τους με την προϋπόθεση ότι οι τελευταίοι αυτοί έχουν εισόδημα από εμφανείς πηγές,

στ) είναι ορφανοί ανήλικοι οι οποίοι έχουν στην κυριότητά τους επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης από κληρονομιά του πατέρα ή της μητέρας τους και

ζ) προσκομίζουν στοιχεία από τα οποία αποδεικνύεται ότι για λόγους ανώτερης βίας πραγματοποίησαν δαπάνη μικρότερη από την αντικειμενική.

Όταν συντρέχει μία ή περισσότερες από τις περιπτώσεις αυτές, ο φορολογούμενος υποχρεούται να υποβάλει μαζί με τη δήλωσή του και τα αναγκαία δικαιολογητικά για την απόδειξη των ισχυρισμών του. Η Φορολογική Διοίκηση (Δ.Ο.Υ.) ελέγχει την αλήθεια των ισχυρισμών και την ακρίβεια των αποδεικτικών στοιχείων του φορολογουμένου και μειώνει ανάλογα την ετήσια αντικειμενική δαπάνη, στην οποία αναφέρονται οι ισχυρισμοί και τα αποδεικτικά στοιχεία.

Στις πιο πάνω α' και ε' περιπτώσεις, η διαφορά μεταξύ της αντικειμενικής δαπάνης και της πραγματικής δαπάνης λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό της συνολικής αντικειμενικής δαπάνης του γονέα ή του τέκνου που συμβάλλει στις αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης του υπόχρεου. Προκειμένου για αντικειμενικές δαπάνες των τέκνων, η διαφορά αντικειμενικής δαπάνης καταλογίζεται σε εκείνον τον γονέα που έχει το μεγαλύτερο εισόδημα.

Ε. ΛΟΙΠΕΣ ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ ΚΑΙ ΔΑΠΑΝΩΝ ΑΠΟΚΤΗΣΗΣ

Η ετήσια αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης και η δαπάνη απόκτησης περιουσιακών στοιχείων δεν εφαρμόζεται στις εξής περιπτώσεις:

α) Για την αντικειμενική δαπάνη, η οποία προκύπτει βάσει επιβατικού αυτοκινήτου ιδιωτικής χρήσης αναπήρου, το οποίο απαλλάσσεται από τα τέλη κυκλοφορίας.

β) Για το αλλοδαπό προσωπικό που δεν διαμένει μόνιμα στην Ελλάδα ή για τους Έλληνες που διαμένουν μόνιμα στο εξωτερικό και απασχολούνται αποκλειστικά σε γραφεία επιχειρήσεων που είναι εγκατεστημένα στη χώρα μας με βάση τους νόμους α.ν.89/1967, α.ν.378/1968 και του άρθρου 25 του ν.27/1975, για το ποσό της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης που προκύπτει με βάση το επιβατικό αυτοκίνητο ΙΧ ή της κατοικίας.

γ) Για τις επιχειρήσεις μεταπώλησης αυτοκινήτων που έχουν υπαχθεί στο ειδικό καθεστώς φορολογίας του άρθρου 45 του ν.2859/2000, και για την αντικειμενική δαπάνη που προκύπτει βάσει των επιβατικών αυτοκινήτων που έχουν αγοραστεί για μεταπώληση με τις διατάξεις του άρθρου 45 του ν.2859/2000, με τις προϋποθέσεις που ορίζονται από αυτές, εφόσον δηλαδή η άδεια και οι πινακίδες κυκλοφορίας του μεταβιβαζόμενου αυτοκινήτου οχήματος έχουν παραμείνει στη ΔΟΥ στην οποία έγινε η μεταβίβαση του αυτοκινήτου προς την επιχείρηση μεταπώλησης μέχρι και την ημερομηνία μεταπώλησης από αυτή σε τρίτο και εφόσον βέβαια το αυτοκίνητο κατά το χρονικό διάστημα δεν κυκλοφόρησε παράνομα. Οι επιχειρήσεις μεταπώλησης έχουν υποχρέωση μαζί με την ετήσια δήλωση φορολογίας εισοδήματος να συνυποβάλλουν υπεύθυνη δήλωση του ν.1599/1986, στην οποία να αναγράφουν τα πιο πάνω αυτοκίνητα που αγόρασαν ή πούλησαν στο οικείο έτος.

Περαιτέρω, προκειμένου για ατομικές επιχειρήσεις μεταπώλησης αυτοκινήτων της περίπτωσης αυτής, η ετήσια αντικειμενική δαπάνη που προκύπτει από τα προς πώληση οχήματα, όταν δεν κατατεθούν η άδεια και οι πινακίδες κυκλοφορίας τους στη Δ.Ο.Υ. δεν μπορεί να υπερβαίνει τη μεγαλύτερη αντικειμενική δαπάνη που προκύπτει από αυτοκίνητο της επιχείρησης. Οι διατάξεις του προηγούμενου εδαφίου έχουν εφαρμογή για δαπάνες που προκύπτουν από 1.1.2010 και μετά.

δ) Για την αντικειμενική δαπάνη που προκύπτει με βάση σκάφη αναψυχής ιδιωτικής χρήσης μονίμων κατοίκων εξωτερικού, ανεξάρτητα από το μήκος και αν χρησιμοποιούν ή όχι προσωπικό.

ε) Για την αγορά πάγιου εξοπλισμού επαγγελματικής χρήσης από πρόσωπα που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα. Στην έννοια του πάγιου εξοπλισμού περιλαμβάνονται μηχανήματα, υπολογιστές, έπιπλα, σκεύη, Φ.Δ.Χ. αυτοκίνητα, Φ.Ι.Χ. αυτοκίνητα, Ε.Δ.Χ. αυτοκίνητα, Ε.Ι.Χ. αυτοκίνητα, μοτοποδήλατα, μοτοσυκλέτες, σκάφη, αεροσκάφη που χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για την άσκηση επιχείρησης ή ελευθέριου επαγγέλματος. Επισημαίνεται ότι στην έννοια του πάγιου εξοπλισμού δεν εμπίπτει η αγορά ή ανέγερση οικοδομής.

στ) Για αγορά επιβατικών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης, ειδικά διασκευασμένων για πρόσωπα που παρουσιάζουν κινητικές αναπηρίες που υπερβαίνουν σε ποσοστό το εξήντα επτά τοις εκατό (67%).

Ως επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης ειδικά διασκευασμένα για κινητικά αναπήρους θεωρούνται εκείνα που διασκευάστηκαν ύστερα από άδεια της αρμόδιας αρχής για να οδηγούνται από πρόσωπα που παρουσιάζουν κινητική αναπηρία με ποσοστό πάνω από εξήντα επτά τοις εκατό (67%) ή για να μεταφέρουν αυτά τα πρόσωπα μαζί με τα αντικείμενα που είναι απαραίτητα για τη μετακίνησή τους.

ζ) Οι ετήσιες αντικειμενικές δαπάνες που υπολογίζονται σύμφωνα με το άρθρο 31 του κώδικα φορολογίας εισοδήματος προκειμένου για συνταξιούχους που έχουν υπερβεί το 65ο έτος της ηλικίας τους εφαρμόζονται μειωμένες κατά ποσοστό 30% των όσων προκύπτουν σύμφωνα με τα ανωτέρω.

η) Δεν εφαρμόζονται τα τεκμήρια απόκτησης περιουσιακών στοιχείων του άρθρου 32, στα φυσικά πρόσωπά που έχουν τη φορολογική κατοικία τους στην αλλοδαπή, εφόσον δεν αποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα.

θ) Σε καμία περίπτωση δεν εφαρμόζονται τα τεκμήρια διαβίωσης του άρθρου 31 στα φυσικά πρόσωπά που έχουν τη φορολογική κατοικία τους στην αλλοδαπή, ακόμη κι αν αποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα

Επισημαίνεται ότι οι διατάξεις εφαρμογής τεκμηρίων δεν εφαρμόζονται για τον αλλοδαπό διπλωματικό ή προξενικό εκπρόσωπο, κάθε φυσικό πρόσωπο που εργάζεται σε πρεσβεία, διπλωματική αποστολή, προξενείο ή αποστολή αλλοδαπού κράτους για την διεκπεραίωση κρατικών υποθέσεων που είναι πολίτης του εν λόγω κράτους και κάτοχος διπλωματικού διαβατηρίου, καθώς και για κάθε φυσικό πρόσωπο που εργάζεται σε θεσμικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή Διεθνούς Οργανισμού που έχει εγκατασταθεί βάσει διεθνούς συνθήκης την οποία εφαρμόζει η Ελλάδα.

ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΠΙΝΑΚΑ 6: ΠΡΟΣΘΕΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ Κωδικοί 655-656

Κατά την υποβολή των αρχικών δηλώσεων για τα εισοδήματα του φορολογικού έτους 2018, δεν συμπληρώνονται οι κωδικοί 655-656. Οι κωδικοί αυτοί συμπληρώνονται μόνο με υποβολή τροποποιητικής δήλωσης στον Προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ. εκκαθάρισης της αρχικής δήλωσης. Οι ανωτέρω κωδικοί είναι ανενεργοί και ενεργοποιούνται από τη Δ.Ο.Υ. όταν ο φορολογούμενος υποβάλλει εμπρόθεσμα αίτηση (μέχρι 30 Σεπτεμβρίου) για μείωση προκαταβολής σύμφωνα με την παρ.1 του άρθρου 70 του ν.4172/2013, εφόσον βέβαια συντρέχουν οι προϋποθέσεις για την εφαρμογή των προηγούμενων διατάξεων.

Σε περίπτωση διακοπής εργασιών ατομικής επιχειρηματικής δραστηριότητας (συμπεριλαμβανομένης και της αγροτικής) κατά το φορολογικό έτος που αφορά η δήλωση και δεν έχει υποβληθεί εκ νέου έναρξη εργασιών μέχρι την υποβολή της δήλωσης (αρχικής ή τροποποιητικής), δεν απαιτείται η συμπλήρωση του παραπάνω κωδικού, διότι δεν βεβαιώνεται προκαταβολή φόρου καθόσον δεν υφίσταται εισόδημα στο διανυόμενο αυτό έτος (έτος υποβολής της δήλωσης).

Όταν ο φορολογούμενος προβεί σε διακοπή εργασιών ατομικής επιχειρηματικής ή και ατομικής αγροτικής δραστηριότητας κατά το φορολογικό έτος 2018 και συνεχίσει την επιχειρηματική του δραστηριότητα ως αγρότης ειδικού καθεστώτος, δεν βεβαιώνεται προκαταβολή μόνο για το εισόδημα της επιχειρηματικής του δραστηριότητας.

Όταν φυσικό πρόσωπο προβαίνει σε διακοπή των εργασιών της επιχειρηματικής του δραστηριότητας (συμπεριλαμβανομένης και της αγροτικής) εντός του φορολογικού έτους 2018 αλλά στο ίδιο φορολογικό έτος αποκτά και άλλα εισοδήματα από επιχειρηματική δραστηριότητα για τα οποία δεν απαιτείται έναρξη και συνεπώς και διακοπή εργασιών (π.χ. εισόδημα από τεκμήρια, εισοδήματα με τίτλους κτήσης, εισοδήματα αλλοδαπής προέλευσης), για τα εισοδήματα αυτά βεβαιώνεται προκαταβολή φόρου. Κωδικοί 659-660 ή 619-620

Στους κωδικούς αυτούς, ανάλογα με το αν υπάρχει ηλεκτρονική πληροφόρηση, συμπληρώνονται τα εισοδήματα που απαλλάσσονται του φόρου ή φορολογούνται με ειδικό τρόπο και εμφανίζεται πίνακας στον οποίο αναλύονται ανάλογα με την προέλευσή τους:

•        Εισόδημα φορολογικών κατοίκων αλλοδαπής που εργάζονται σε πρεσβείες, προξενεία, κ.λπ.

•        Διατροφή συζύγου και τέκνων

•        Συντάξεις αναπήρων πολέμου ή θυμάτων πολέμου ή αναπήρων που υπέστησαν βλάβη κατά την εκτέλεση της υπηρεσίας τους

•        Εξωϊδρυματικό επίδομα και κάθε συναφές ποσό που καταβάλλεται σε αναπήρους και το οποίο συγκεντρώνει τα εννοιολογικά χαρακτηριστικά του εισοδήματος όπως περιοδικότητα, μόνιμη πηγή προέλευσης

•        Μισθοί, συντάξεις και πάγια αντιμισθία που χορηγούνται σε αναπήρους με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 80%

•        Επιδόματα αναγνωρισμένων πολιτικών προσφύγων

•        Επιδόματα επικίνδυνης εργασίας κατά ποσοστό 65% και της από 11.10.2018 καταβαλλόμενης πτητικής αποζημίωσης στους πιλότους πολιτικής αεροπορίας και της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας.

•        Κέρδη από τη διάθεση παραγόμενης ηλεκτρικής ενεργείας μέχρι 10 KW

•        Κέρδη από πώληση προϊόντων για την παραγωγή των οποίων χρησιμοποιήθηκε ευρεσιτεχνία διεθνώς αναγνωρισμένη (άρθρο 71Α ν.4172/2013)

•        Τόκοι ομολόγων Ελληνικού Δημοσίου ή έντοκων γραμματίων Ελληνικού Δημοσίου

•        Κέρδη πώλησης εισηγμένων μετοχών με ποσοστό συμμετοχής μικρότερο του 0,5%

•        Κέρδη μεταβίβασης εισηγμένων κινητών αξιών (απόκτηση πριν από 1/1/2009)

•        Αφορολόγητα κέρδη από ημεδαπά ΕΕ/ΕΟΧ/ΕΖΕΖ αμοιβαία κεφάλαια

•        Εισαχθέντα μερίσματα πλοιοκτητριών εταιρειών που δεν φορολογούνται με τον ν. .../2019, καθώς και μερίσματα ημεδαπών πλοιοκτητριών εταιρειών

•        Κοινωνικό εισόδημα αλληλεγγύης

•        Κέρδη μεταβίβασης τίτλων φορολογικού κατοίκου χώρας με την οποία υπάρχει Σ.Α.Δ.Φ. και είναι υπόχρεος για υποβολή δήλωσης από άλλη αιτία με βάση το άρθρο 67 του Κ.Φ.Ε.

•        Ασφάλισμα ομαδικών ασφαλιστηρίων συνταξιοδοτικών συμβολαίων ημεδαπής προέλευσης

•        Πράσινες και συνδεδεμένες αγροτικές ενισχύσεις μέχρι 12.000 ευρώ αθροιζόμενες

•        Λοιπές εισοδηματικές αγροτικές ενισχύσεις

•        Αγροτική επιδότηση πρόωρης συνταξιοδότησης

•        Κέρδος από μεταβίβαση εταιρικών ομολόγων του ν. 3156/2003, καθώς και εταιρικά ομόλογα εταιρειών ΕΕ και ΕΟΧ/ΕΖΕΖ.

•        Κέρδος που προκύπτει κατά την ημερομηνία λήξης ομολόγων, μεταξύ της αξίας κτήσης και της ονομαστικής αξίας τους, όταν αυτά διακρατούνται μέχρι τη λήξη τους.

•        Ποσά που καταβάλλονται με βάση τις διατάξεις της παραγράφου 4 του άρθ. 166 του ν. 4001/2011, στο πλαίσιο της εγκατάστασης του αγωγού φυσικού αερίου.

•        Μερίσματα εισηγμένων σε χρηματιστήριο μετοχών που απαλλάσσονται του φόρου.

•        Αμοιβές που καταβάλλονται από την Παγκόσμια Ένωση Αναπήρων Καλλιτεχνών σε φορολογικούς κατοίκους Ελλάδος.

•       Λοιπές περιπτώσεις. Κωδικοί 657-658 ή 617-618

Ανάλογα με το αν υπάρχει ηλεκτρονική πληροφόρηση, συμπληρώνονται τα εισοδήματα που απαλλάσσονται του φόρου και της ειδικής εισφοράς και εμφανίζεται πίνακας στον οποίο αναλύονται ανάλογα με την προέλευσή τους.

•        Μισθοί, συντάξεις και πάγια αντιμισθία ολικά τυφλών ή κινητικά αναπήρων 80% και άνω

•        Αποζημίωση λόγω διακοπής εργασιακής σχέσης

•        Αμοιβές υπαλλήλων της Ε.Ε. (Διατάξεις Προνομίων - Ασυλιών της Ε.Ε.)

•       Αμοιβές των εργαζόμενων στην Τράπεζα Εμπορίου και Ανάπτυξης του Εύξεινου Πόντου (Διατάξεις του άρθρου 52 της Ιδρυτικής Συμφωνίας της Τράπεζας)

•       Αποδοχές που καταβάλλει ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) στους υπαλλήλους του (Διατάξεις της Σύμβασης για τα προνόμια και Ασυλίες των Ηνωμένων Εθνών)

•        Επίδομα παιδιού του άρθρου 214 του ν.4512/2018

•        Εκλογική αποζημίωση (παρ.1.αρ.108 Π.Δ.26/2012)

•        Μερίσματα εταιρειών που φορολογούνται με την παρ. 5 του άρθρου 43 του ν. 4111/2013

•        Επίδομα εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης ανέργων.

•        Μισθοί και εν γένει αποδοχές ων υπαλλήλων του ΝΑΤΟ.

•        Εισόδημα που με βάση τις ΣΑΔΦ απαλλάσσεται και από τον φόρο εισοδήματος και από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης.

•       Αντιστάθμισμα Νησιωτικού Κόστους (Α.ΝΗ.ΚΟ., ν.4551/2018)

•        Εφάπαξ χρηματικά ποσά που καταβάλλονται βάσει των διατάξεων των άρθρων 10-15 ν.4575/2018 και φορολογούνται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 86 του ν.4582/2018.

Από τον παραπάνω πίνακα, τα ποσά που αφορούν στο επίδομα τέκνων δεν προσμετρώνται στο ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα, σύμφωνα με τις διατάξεις παρ.3 του άρθρου 214 του ν. 4512/2018. Το ίδιο ισχύει και για το Αντιστάθμισμα Νησιωτικού Κόστους (Α.ΝΗ.ΚΟ., ν.4551/2018). Κωδικοί 433-434

Αναγράφεται το ποσό του φόρου που τυχόν παρακρατήθηκε στα εισοδήματα της περ. 2 του πίνακα αυτού. Κωδικοί 613-614

Αναγράφεται το ποσό του φόρου που τυχόν παρακρατήθηκε στα εισοδήματα της περ. 3 του πίνακα αυτού. Κωδικοί 305-306

Αναγράφεται το καθαρό ποσό του επιδόματος κοινωνικής αλληλεγγύης (ΕΚΑΣ) για το οποίο δεν έχει σταλεί ηλεκτρονική πληροφορία. Κωδικοί 335-336

Αναγράφεται το καθαρό ποσό του επιδόματος κοινωνικής αλληλεγγύης (ΕΚΑΣ) με ηλεκτρονική πληροφόρηση.

Κωδικοί 811-816

Αναγράφεται το καθαρό ποσό του ενοικίου που κατεβλήθη μέσα στο έτος 2018 για κύρια κατοικία της οικογένειας. Εάν οι εκμισθωτές είναι περισσότεροι από τρεις, στις δυο πρώτες σειρές συμπληρώνονται οι δυο εκμισθωτές με τα μεγαλύτερα ποσοστά ιδιοκτησίας και τα ποσά ενοικίου που τους κατεβλήθησαν και στην επόμενη σειρά στον κωδικό 815 το ποσό που κατεβλήθη μέσα στο 2018 συνολικά στους υπόλοιπους εκμισθωτές, χωρίς να συμπληρώνονται το ονοματεπώνυμο και ο Α.Φ.Μ. τους. Εάν στη διάρκεια του 2018 αλλάξατε μία ή περισσότερες κατοικίες, στην κάθε σειρά θα συμπληρώνονται τα στοιχεία του εκμισθωτή και το ποσό ενοικίου κάθε κατοικίας που μισθώσατε. Εάν μισθώσατε δυο κύριες κατοικίες μέσα στο 2018 από τις οποίες η πρώτη κατά σειρά μίσθωσης έχει τρεις εκμισθωτές, στην πρώτη σειρά θα συμπληρώνονται τα στοιχεία του εκμισθωτή της πρώτης κατοικίας που μισθώσατε και στον οποίο κατεβλήθη το μεγαλύτερο ποσό, στη δεύτερη το ποσό που κατεβλήθη στους υπόλοιπους χωρίς τα στοιχεία τους και στην τρίτη τα στοιχεία του εκμισθωτή της δεύτερης κατοικίας που μισθώσατε και το ποσό που του κατεβλήθη.

Κωδικοί 817-823

Αναγράφεται το καθαρό ποσό του ενοικίου που καταβάλλεται, για την ενοικίαση κατοικίας, η οποία χρησιμοποιήθηκε για την ικανοποίηση των στεγαστικών αναγκών κάθε παιδιού που σπουδάζει σ' αναγνωρισμένες σχολές ή σχολεία του εσωτερικού, εφόσον τα παιδιά αυτά συμπληρώνονται στον πίνακα 8 της δήλωσης. Σε περίπτωση που καταβάλατε ενοίκιο για το πρώτο παιδί σε περισσότερους από δύο εκμισθωτές, στην πρώτη σειρά της ένδειξης συμπληρώνονται τα στοιχεία του εκμισθωτή στον οποίο κατεβλήθη το μεγαλύτερο ποσό μέσα στο 2018 και στη δεύτερη σειρά στον κωδικό 819 το ποσό που καταβάλατε μέσα στο 2018 συνολικά στους υπόλοιπους εκμισθωτές, χωρίς να συμπληρώνονται το ονοματεπώνυμο και ο Α.Φ.Μ. τους. Ομοίως, στους κωδικούς 821-823, για το δεύτερο και τρίτο παιδί αντίστοιχα.

Για τον υπολογισμό των πιο πάνω ποσών απαιτείται να υπάρχουν οι αποδείξεις της καταβολής του ενοικίου ως εξής:

Για το συνολικό ποσό του ενοικίου ή σε περίπτωση απώλειας μιας ή περισσοτέρων αποδείξεων, των υπολοίπων, εφόσον από αυτές σχηματίζεται πλήρης πεποίθηση για την καταβολή του συνολικού ποσού του ενοικίου.

Αντί των παραπάνω οικείων αποδείξεων, υπεύθυνη δήλωση του ν.1599/1986, από την οποία να προκύπτει το ποσό του ενοικίου που καταβλήθηκε, το μηνιαίο ποσό, οι μήνες που αφορά, ως και τα στοιχεία των δικαιούχων.

Όμοια υπεύθυνη δήλωση και σε περίπτωση που συνυποβάλλονται με την οικεία δήλωση, απλά φωτοαντίγραφα των αποδείξεων.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Στους κωδικούς αριθμούς 801-807, σε περίπτωση που ο εκμισθωτής είναι η σύζυγος, θα συμπληρώνεται ο Α.Φ.Μ. της συζύγου.

Συμπληρώνεται ο Α.Φ.Μ. (000000000) για τους διαμένοντες σε σκηνή, ρομά που δεν διαθέτουν διεύθυνση και τους άστεγους.

Οι διαμένοντες σε οίκους ευγηρίας, σε σωφρονιστικά ιδρύματα καθώς και σε ψυχιατρικές κλινικές, αναγράφουν αντίστοιχα τον Α.Φ.Μ. του ιδρύματος.

Για τη δήλωση της κατοικίας προσώπων που διαμένουν σε διαμερίσματα που έχουν εκμισθωθεί από υπεργολάβους της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ (πχ ΜΚΟ, Δήμοι, κλπ), δηλαδή πολιτών που αιτούνται ή/και λαμβάνουν διεθνή προστασία και εντάσσονται σε προγράμματα παροχής προσωρινής στέγασης ή/και οικονομικού βοηθήματος που πραγματοποιούνται από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, συμπληρώνεται η ένδειξη «φιλοξενία» και αναγράφεται στον κωδικό 801 ο ΑΦΜ του νομικού προσώπου ή της νομικής οντότητας που έχει εκμισθώσει το εκάστοτε διαμέρισμα. Επίσης, στην περίπτωση που οι επωφελούμενοι των ως άνω προγραμμάτων φιλοξενούνται σε Ανοικτή Δομή Προσωρινής Υποδοχής (containers) συμπληρώνεται η ένδειξη «σκηνίτης».

Επισημαίνεται ότι, η ενοικίαση κατοικίας παιδιών που σπουδάζουν αποτελεί και αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης και συνεπώς και η κατοικία αυτή θα πρέπει να περιλαμβάνεται στον πίνακα 5 του εντύπου σαν δευτερεύουσα κατοικία. Κωδικοί 419-420

Αναγράφεται το ενοίκιο που έχει καταβληθεί ή οφείλεται για τη μίσθωση μέσα στο 2018 οποιουδήποτε ακινήτου, εκτός από το ενοίκιο για κύρια κατοικία της οικογένειας ή κατοικία των παιδιών που σπουδάζουν το οποίο γράφεται στους κωδικούς 811-816 και 817-823 αντίστοιχα του πίνακα 6 της δήλωσης.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Στον κωδικό 417, σε περίπτωση που ο εκμισθωτής είναι η σύζυγος, συμπληρώνεται ο Α.Φ.Μ. της συζύγου. Στον κωδικό 797 συμπληρώνεται η επιφάνεια του ακινήτου σε τ.μ. Κωδικοί 421-422

Αναγράφονται τα μισθώματα που καταβάλλονται σε ιερές μονές Αγίου Όρους για μίσθωση

επαγγελματικής στέγης (παρ. 3 αρθρ. 22 ν.4283/2014). Κωδικοί 661-662

Αναγράφεται το επίδομα ανεργίας του ΟΑΕΔ, ΓΕΝΕ και ΕΤΑΠ-ΜΜΕ που εισπράχθηκε μέσα στο φορολογικό έτος 2018. Με βάση τις διατάξεις της περ. στ' της παρ. 2 του άρθρου 14 του ν.4172/2013, το επίδομα ανεργίας απαλλάσσεται από τον φόρο, εφόσον το άθροισμα των λοιπών εισοδημάτων του φορολογούμενου δεν υπερβαίνει ετησίως τις δέκα χιλιάδες (10.000) ευρώ. Εξ αντιδιαστολής, εάν δηλώνεται επίδομα ανεργίας στους ανωτέρω κωδικούς και τα λοιπά εισοδήματα του φορολογουμένου (πραγματικό, τεκμαρτό, απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο) υπερβαίνουν τις δέκα χιλιάδες (10.000) ευρώ, τότε το ποσό του επιδόματος ανεργίας προστίθεται στο φορολογητέο εισόδημά του.

Κωδικοί 431-432

Αναγράφονται τα συνολικά καθαρά κέρδη που αναλογούν στα φυσικά πρόσωπα - εταίρους προσωπικών εταιρειών που τηρούν απλογραφικά βιβλία (Ο.Ε., Ε.Ε., κοινωνίες αστικού δικαίου που ασκούν επιχείρηση ή επάγγελμα, αστικές εταιρίες, κοινοπραξίες κ.λπ.), μετά την αφαίρεση του φόρου του νομικού προσώπου. Τα εισοδήματα αυτά φορολογούνται μόνο στο όνομα των νομικών προσώπων. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 29 του ν.4172/2013 με τον φόρο του νομικού προσώπου εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση των εταίρων και περαιτέρω δεν πραγματοποιείται παρακράτηση φόρου στα κέρδη που διανέμονται. Κωδικοί 781-782

Συμπληρώνονται τα ποσά που δεν αποτελούν εισόδημα και εμφανίζεται ομοίως πίνακας για την ανάλυση τους.

•        Πώληση ακινήτου

•        Εφάπαξ καταβαλλόμενη παροχή από ταμεία πρόνοιας και ασφαλιστικούς οργανισμούς του Δημοσίου και επαγγελματικά ταμεία που έχουν συσταθεί με νόμο

•        Διάθεση λοιπών περιουσιακών στοιχείων

•        Εισαγωγή συναλλάγματος από νυν ή πρώην κατοίκους αλλοδαπής

•        Δάνεια

•        Κληρονομιές

•        Δωρεές ή γονικές παροχές χρηματικών ποσών (δωρεοδόχος)

•        Κέρδη από λαχεία, ΠΡΟΠΟ, ΛΟΤΤΟ, κ.λπ.

•        Επίδομα αλλοδαπής (περίπτ. γ παρ. 1 άρθρ. 14 ΚΦΕ)

•        Χρηματική αποζημίωση που καταβάλλεται με βάση τις διατάξεις της παρ. 1 άρθρου 168 του ν. 4001/2011 για την αποκατάσταση ζημιάς ή φθοράς που προκλήθηκε από την εγκατάσταση του αγωγού φυσικού αερίου

•        Αποζημίωση για ηθική βλάβη

•        Υποτροφίες που δεν φέρουν τα εννοιολογικά χαρακτηριστικά του εισοδήματος και της παρ. 6 του άρθρου 24 του ν. 4386/2016

•        Επιστροφές καταβεβλημένων κεφαλαίων/ δανείων

•        Κοινωνικό Μέρισμα

•        Εισπραττόμενα από συζύγους χρηματικά ποσά, δυνάμει του άρθρου 1400 του Α.Κ., λόγω αξίωσης συμμετοχής στα αποκτήματα του γάμου.

•        Ποσό που προκύπτει από τον πλειστηριασμό κατοικιών, προκειμένου να καλυφθεί το τεκμήριο της ολοσχερούς τοκοχρεωλυτικής απόσβεσης του στεγαστικού δανείου (κωδικοί 727-728 του Πίνακα 5)

•        Λοιπές περιπτώσεις (στις περιπτώσεις αυτές συγκαταλέγονται και ποσά που δεν έχουν

τα εννοιολογικά γνωρίσματα του εισοδήματος, ήτοι δεν υπάρχει περιοδικότητα και μόνιμη πηγή προέλευσης).

Επιστροφή καταβεβλημένων κεφαλαίων/ δανείων, κ.λπ. μπορεί να συμπληρωθεί μόνο όταν το έτος που καταβλήθηκαν τα ποσά, υπάγονταν σε τεκμήριο. Συγκεκριμένα, μπορεί να δηλωθεί επιστροφή εταιρικού ή μετοχικού κεφαλαίου ή χρηματικού ποσού δανείου που επιστρέφεται από τον δανειολήπτη, μόνο εφόσον τα έτη που καταβλήθηκαν αυτά τα ποσά (ως καταβεβλημένο κεφάλαιο για αγορά επιχείρησης, σύσταση ή συμμετοχή σε αύξηση κεφαλαίου, για αγορά χρεογράφων, για χορήγηση δανείων προς οποιονδήποτε), αποτελούσαν δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων και είχαν δηλωθεί ορθά και συνεπώς είχαν ληφθεί υπόψη κατά τον προσδιορισμό του εισοδήματος του έτους που καταβλήθηκαν. Σε αντίθετη περίπτωση, κάθε ποσό που καταβλήθηκε μειώνει τα ποσά αυτά και αναγράφεται μόνο η τυχόν διαφορά που προκύπτει. Στην περίπτωση πώλησης μετοχών εντός του εξεταζόμενου φορολογικού έτους, αναγράφεται το ποσό που αντιστοιχεί στην επιστροφή του επενδυμένου κεφαλαίου, υπό την προϋπόθεση ότι αυτές αποκτήθηκαν από 1.1.2014 και μετά, ενώ το τυχόν κέρδος, το οποίο αποτελεί εισόδημα, αναγράφεται είτε στον υποπίνακα 4Ε (αν φορολογείται) είτε στον Πίνακα 6 (αν δεν φορολογείται) κατά περίπτωση.

Ομοίως, δύναται να περιληφθεί στους κωδικούς αυτούς και ποσό φόρου που τυχόν επιστράφηκε σε φορολογούμενο, ως αχρεωστήτως καταβληθέν, ενώ είχε δηλωθεί και συμπεριληφθεί στις δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων του φορολογικού έτους που καταβλήθηκε. Κωδικοί 783-784

Δηλώνεται μόνο το τυχόν υπόλοιπο αχρησιμοποίητο μέρος των ποσών που είχαν ενταχθεί στις διατάξεις των άρθρων 38 του ν. 3259/2004 και 18 του ν. 3842/2010, το οποίο χρησιμοποιήθηκε κατά το εξεταζόμενο έτος. Οι φορολογούμενοι που θα δηλώσουν ποσά στους κωδικούς αυτούς, δύνανται να οδηγηθούν στις Δ.Ο.Υ. για έλεγχο. Οι κωδικοί αυτοί χρησιμοποιούνται μόνο για κάλυψη δαπανών απόκτησης περιουσιακών στοιχείων. Κωδικοί 787-788

Ανάλωση κεφαλαίου που ήδη φορολογήθηκε ή απαλλασσόταν από τον φόρο. Συμπληρώνεται το ποσό του κεφαλαίου που σχηματίσατε από αποταμιεύσεις προηγούμενων (συνεχόμενων) χρόνων, τα οποία ξοδέψατε το φορολογικό έτος 2018, εφόσον αποδεικνύετε ότι γι' αυτά φορολογηθήκατε ή απαλλαχτήκατε από τον φόρο νόμιμα. Ο τρόπος σχηματισμού των κεφαλαίων προηγούμενων ετών προσδιορίζεται αναλυτικά από τις διατάξεις της περίπτωσης ζ' της παραγράφου 2 του άρθρου 19 του ν.2238/1994, όπως ίσχυαν κατά τα οικεία έτη και την περ.ζ' της παραγράφου 2 του άρθρου 34 του ν.4172/2013, για τα εισοδήματα που αποκτώνται και τις δαπάνες που πραγματοποιούνται από 1.1.2014 και μετά. Για τα εισοδήματα ή ποσά που ήδη φορολογήθηκαν ή απαλλάχτηκαν από τον φόρο νόμιμα, απαιτούνται βεβαιώσεις των αρμόδιων φορέων γενικά ή των αρμόδιων υπηρεσιών από τις οποίες να προκύπτουν τα ποσά αυτά.

ΕΠΙΣΗΜΑΙΝΕΤΑΙ ότι κατά τον προσδιορισμό του κεφαλαίου κάθε έτους και πιο συγκεκριμένα κατά την ανάλωση κεφαλαίου που πραγματοποιείται από 1.1.2010 και μετά, θα εκπίπτουν οι δαπάνες που ορίζονται από τα άρθρα 16 και 17 του ν.2238/1994 για τα έτη μέχρι και το 2013 και από τα άρθρα 31 και 32 του ν.4172/2013 για τα επόμενα έτη, ανεξάρτητα από το αν απαλλάσσονται της εφαρμογής του τεκμηρίου. Προκειμένου όμως για τις χρήσεις 2008 και 2009, οι δαπάνες των άρθρων 16 και 17 (ν.2238/1994) θα αφαιρούνται κατά τον προσδιορισμό του κεφαλαίου των ετών αυτών μόνο εφόσον εμπίπτουν στις διατάξεις εφαρμογής του τεκμηρίου.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Τα χρηματικά ποσά που συμπληρώνονται στους κωδικούς 781-782 και 787-788, εφόσον προέρχονται από περιουσιακά στοιχεία που είχαν αποκτηθεί μετά την 1.1.1988 πρέπει να είναι μειωμένα με κάθε ποσό που είχε καταβληθεί για την απόκτησή τους (κόστος απόκτησης), εκτός εάν πρόκειται για ποσά που έχουν ληφθεί υπόψη κατά τον προσδιορισμό του κεφαλαίου του έτους που καταβλήθηκαν, την ανάλωση του οποίου ο φορολογούμενος επικαλείται με την τρέχουσα δήλωση του. (σχετ.ΠΟΛ.1076/2015).

Το ίδιο ισχύει και για τα ποσά που έχουν φορολογηθεί αυτοτελώς ή απαλλάσσονται από τη φορολογία.

Στις χωριστές δηλώσεις συζύγων δεν δύνανται τα εισοδήματα του ενός συζύγου να καλύψουν τα τεκμήρια του άλλου, καθώς τα τεκμήρια διαβίωσης και απόκτησης βαρύνουν τον κάθε σύζυγο ατομικά. Το ελάχιστο ποσό αντικειμενικών δαπανών για κάθε σύζυγο στην περίπτωση χωριστών δηλώσεων είναι 3.000 ευρώ. Όσον αφορά τη δυνατότητα κάλυψης τεκμηρίων με ανάλωση κεφαλαίου, δεν μπορεί να γίνει επίκληση εισοδημάτων από τη χωριστή δήλωση του άλλου συζύγου. Τέλος, από τις κοινές δηλώσεις προηγούμενων ετών ο κάθε σύζυγος μπορεί να επικαλεστεί ανάλωση κεφαλαίου μόνο από τα δικά του εισοδήματα.

Κωδικοί 429-430

«Λοιπά πληροφοριακά στοιχεία - χρηματικά ποσά που δεν μειώνουν την ετήσια δαπάνη», στους οποίους αναγράφονται χρηματικά ποσά τα οποία έχουν εισπραχθεί, αλλά με βάση τις ισχύουσες διατάξεις δεν καλύπτουν τεκμήρια. Υποχρεωτική αναγραφή γίνεται μόνο αν τα ποσά αυτά αποτελούν εισόδημα, ενώ δεν υπάγονται στην ειδική εισφορά αλληλεγγύης. Ποσά που δεν αποτελούν εισόδημα αναγράφονται προαιρετικά. Τα ποσά που αναγράφονται πρέπει να αποδεικνύονται με τα κατάλληλα δικαιολογητικά, κατά περίπτωση.

Κωδικοί 435-436

«Μη εισαχθέντα μερίσματα πλοιοκτητριών εταιρειών του ν.27/1975», τα οποία καλύπτουν μόνο δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων που αποκτήθηκαν στην αλλοδαπή (σχετ. Ε.2008/2019 εγκύκλιος).

ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΠΙΝΑΚΑ 7: ΠΟΣΑ ΔΑΠΑΝΩΝ ΠΟΥ ΑΦΑΙΡΟΥΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ Ή ΑΠΟ ΤΟ ΦΟΡΟ

Στον Πίνακα αυτό συμπληρώνονται οι δαπάνες στις οποίες αποδεδειγμένα έχετε υποβληθεί μέσα στο 2018, αφού συνυποβάλετε, κατά περίπτωση, τα σχετικά δικαιολογητικά στοιχεία, εφόσον αυτά ζητηθούν από τις φορολογικές αρχές, προκειμένου να διενεργηθούν εκπτώσεις από το εισόδημα ή μειώσεις από τον φόρο κλίμακας με βάση το φορολογητέο εισόδημα. Δίπλα στους κωδικούς συμπληρώνονται τα ολικά ποσά, κατά κατηγορία δαπάνης, όπως αυτά προκύπτουν από τις σχετικές αποδείξεις.

Τα ποσά που εκπίπτουν θα υπολογιστούν από την Υπηρεσία (Δ.ΗΛΕ.Δ.). Τονίζεται ότι σε περίπτωση χειρόγραφης υποβολής, για να αναγνωριστούν οι δαπάνες αυτές πρέπει να συνυποβάλετε με τη δήλωση τις σχετικές αποδείξεις δαπάνης.

Κωδικός 049-050

Γράψτε το συνολικό ποσό των δαπανών που πραγματοποιήσατε στην ημεδαπή ή σε κράτη- μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του Ε.Ο.Χ., εσείς ή η σύζυγός σας ή το άλλο μέλος του συμφώνου συμβίωσης καθώς και για τα εξαρτώμενα μέλη αυτού όπως αυτά ορίζονται στο άρθρο 11 του ν.4172/2013, οι οποίες να έχουν εξοφληθεί με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής όπως ενδεικτικά κάρτες και μέσα πληρωμής με κάρτες (χρεωστικές ή πιστωτικές κάρτες, προπληρωμένες κάρτες (prepaid card)), μέσω λογαριασμού πληρωμών Παρόχων Υπηρεσιών Πληρωμών του ν. 4537/2018 (μεταφορά πίστωσης, εντολές άμεσης χρέωσης, πάγιες εντολές, τραπεζικές ή ταχυδρομικές επιταγές), μέσω ηλεκτρονικής τραπεζικής (e- banking), ηλεκτρονικού πορτοφολιού (e-wallet), κ.λπ., το ελάχιστο ποσό των οποίων προσδιορίζεται ως ποσοστό του φορολογητέου εισοδήματός του, για το οποίο δικαιούται την μείωση του φόρου, σύμφωνα με την ακόλουθη κλίμακα:

Οι παραπάνω κωδικοί δεν προσυμπληρώνονται από τη Φορολογική Διοίκηση, αλλά το ελάχιστο απαιτούμενο ποσό αναγράφεται από τους φορολογούμενους. Προς διευκόλυνση του υπολογισμού αυτού, η Φορολογική Διοίκηση αναρτά την ηλεκτρονική πληροφόρηση που έχει στη διάθεσή της και οι φορολογούμενοι έχοντας οι ίδιοι το βάρος της απόδειξης, αναγράφουν αυτά που πληρούν τις απαιτούμενες προϋποθέσεις. Δαπάνες οι οποίες έχουν μεν εξοφληθεί με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής αλλά δεν περιλαμβάνονται στην αναρτώμενη πληροφόρηση, συμπεριλαμβάνονται εφόσον πληρούν τις ίδιες προϋποθέσεις και αποδεικνύονται από τον φορολογούμενο με κάθε πρόσφορο μέσο.

Επισημαίνεται ότι λαμβάνονται υπόψη οι δαπάνες αγοράς αγαθών και λήψης υπηρεσιών, εφόσον περιλαμβάνονται στις ακόλουθες ομάδες του δείκτη τιμών καταναλωτή της ΕΛ.ΣΤΑΤ.:

-  Ομάδα 1 (Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά).

-  Ομάδα 2 (Αλκοολούχα ποτά και καπνός).

-  Ομάδα 3 (Ένδυση και υπόδηση).

-  Ομάδα 4 (Στέγαση), εξαιρουμένων των ενοικίων.

-  Ομάδα 5 (Διαρκή αγαθά, είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες).

-  Ομάδα 6 (Υγεία).

-    Ομάδα 7 (Μεταφορές), εξαιρουμένης της δαπάνης για τέλη κυκλοφορίας και της αγοράς οχημάτων, πλην των ποδηλάτων.

-  Ομάδα 8 (Επικοινωνίες).

-   Ομάδα 9 (Αναψυχή, πολιτιστικές δραστηριότητες), εξαιρουμένης της αγοράς σκαφών, αεροπλάνων και αεροσκαφών.

-  Ομάδα 10 (Εκπαίδευση).

-  Ομάδα 11 (Ξενοδοχεία, καφέ, εστιατόρια).

-  Ομάδα 12 (Άλλα αγαθά και υπηρεσίες).

Οι εν λόγω δαπάνες πρέπει να πραγματοποιούνται μέσα στο τρέχον φορολογικό έτος (2018) και ειδικά σε ό,τι αφορά τις δαπάνες που εξοφλούνται με πιστωτικές κάρτες, δεν εξετάζεται ο τρόπος εξόφλησης αυτών (εφάπαξ ή σε δόσεις).

Επισημαίνεται ότι στις περιπτώσεις κοινών τραπεζικών λογαριασμών σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (κάθε μορφής στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό) οι πραγματικοί δικαιούχοι, οι οποίοι καθορίζονται με βάση τις πραγματικές περιστάσεις, μπορούν να χρησιμοποιούν τους εν λόγω λογαριασμούς ανάλογα με τις πραγματοποιούμενες δαπάνες τους. Τα ίδια ισχύουν και για πιστωτικές κάρτες με δικαιούχους κύρια και πρόσθετα μέλη.

Σημειώνεται ότι ειδικά για τους λογαριασμούς ΔΕΚΟ που είναι σε όνομα διαφορετικό από αυτόν που καταβάλλει, γίνονται δεκτές οι εν λόγω δαπάνες, εφόσον ο καταβάλλων την δαπάνη είναι και ο πραγματικός χρήστης του ακινήτου.

Διευκρινίζεται ότι προκειμένου να διατηρηθεί η μείωση φόρου σύμφωνα με το άρθρο 16 του ν.4172/2013, στην περίπτωση δαπανών των κοινόχρηστων χώρων, οι οποίες εξοφλούνται από τον διαχειριστή της πολυκατοικίας με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, οι εν λόγω δαπάνες θα λαμβάνονται υπόψη μετά τον επιμερισμό τους στους ενοίκους ή στους ιδιοκτήτες των οριζόντιων ιδιοκτησιών.

Σε περίπτωση που κάποια από τα δικαιολογητικά που αφορούν δαπάνες διατήρησης μείωσης φόρου, έχουν κατατεθεί στον εργοδότη του φορολογούμενου ή στο ασφαλιστικό ταμείο/ασφαλιστική εταιρία που είναι ασφαλισμένος, προκειμένου να αποζημιωθεί για την πραγματοποίηση αυτών των δαπανών, λαμβάνεται υπόψη μόνο το τυχόν μέρος της δαπάνης που επιβαρύνθηκε ο ίδιος ο φορολογούμενος. Ενδεικτικά παραδείγματα τέτοιων δαπανών αποτελούν οι φαρμακευτικές, οι δαπάνες για την αγορά ορθοπεδικών ειδών (νάρθηκες, κηδεμόνες, υποδήματα, κ.λπ.), αναλώσιμων νοσηλευτικών υλικών, αναπηρικών βοηθητικών οργάνων (πατερίτσες, αναπηρικά αμαξίδια, στρώματα κατάκλισης, κ.λπ.), ειδικών μηχανημάτων (νεφελοποιητές, συσκευές αναρρόφησης, φιάλες οξυγόνου, κ.λπ.), οι δαπάνες για έξοδα μετακίνησης και διαμονής των ασφαλισμένων, οι δαπάνες για νοσήλια, οι δαπάνες για βρεφονηπιακούς σταθμούς, κ.λπ.., όταν δεν καλύπτονται στο σύνολό τους από εργοδότες, ασφαλιστικά ταμεία και ασφαλιστικές εταιρείες, οι οποίες δύναται να χρησιμοποιηθούν από τους φορολογουμένους, υπό την προϋπόθεση ότι δεν αποτελούν δαπάνες που εκπίπτουν με βάση άλλη φορολογική διάταξη. Προκειμένου να ληφθούν αυτά τα ποσά υπόψη, απαιτείται βεβαίωση του εργοδότη ή ασφαλιστικού ταμείου ή της ασφαλιστικής εταιρείας από την οποία να προκύπτουν τα ακόλουθα:

α) Τα στοιχεία του προσώπου για το οποίο καταβλήθηκε η δαπάνη,

β) To συνολικό ποσό της δαπάνης, για το οποίο υποβλήθηκαν δικαιολογητικά,

γ) Το ποσό της δαπάνης που καλύφθηκε από τον εργοδότη ή το ασφαλιστικό ταμείο ή την

ασφαλιστική επιχείρηση και

δ ) Το υπόλοιπο ποσό της δαπάνης με το οποίο επιβαρύνεται ο φορολογούμενος. Στην περίπτωση που η βεβαίωση εκδοθεί κατά το επόμενο έτος από το έτος που κατεβλήθησαν οι δαπάνες, είτε υποβάλλεται τροποποιητική δήλωση βάσει του άρθρου 19 του ν.4174/2013 για το έτος που κατεβλήθησαν, είτε δηλώνονται για να εκπέσουν στο έτος χορήγησης της βεβαίωσης.

Για την απόδειξη της εξόφλησης με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής των δαπανών απόκτησης αγαθών και λήψης υπηρεσιών, όπως αυτές ορίζονται στο άρθρο 2 της ΑΥΟ ΠΟΛ.1005/2017, γίνεται δεκτό κάθε πρόσφορο μέσο όπως ενδεικτικά αλλά όχι περιοριστικά, κατάσταση κίνησης τραπεζικού λογαριασμού (bank statement) ή αντίγραφο κίνησης τραπεζικού λογαριασμού, αναλυτική εικόνα καρτών, αποδεικτικά κατάθεσης ή εξόφλησης, αντίγραφο του τερματικού μηχανήματος (POS) κ.λπ. και δεν απαιτείται η συλλογή αποδείξεων.

Σε κάθε περίπτωση υποβολής της δήλωσης δεν συνυποβάλλονται τα δικαιολογητικά που αποδεικνύουν την απόδειξη της δαπάνης για απόκτηση αγαθών και λήψης υπηρεσιών τα οποία φυλάσσονται από τον φορολογούμενο και παραδίδονται εφόσον ζητηθούν για έλεγχο.

Επίσης, σε περίπτωση κοινής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, όπου καλύπτεται το απαιτούμενο ποσό δαπανών από οποιονδήποτε εκ των δυο συζύγων ή μερών συμφώνου συμβίωσης, το τυχόν πλεονάζον ποσό δύναται κατά την εκκαθάριση να μεταφερθεί στον άλλο σύζυγο ή στο άλλο μέρος συμφώνου συμβίωσης για τυχόν κάλυψη του ελάχιστα απαιτούμενου ποσού δαπανών. Όταν ένας εκ των δυο συζύγων ή μερών συμφώνου συμβίωσης πραγματοποιεί δαπάνες αγοράς αγαθών και λήψης υπηρεσιών αλλά δεν δικαιούται την προβλεπόμενη μείωση φόρου του άρθρου 16 του ν.4172/2013, το ποσό των δαπανών δύναται κατά την εκκαθάριση να μεταφερθεί στον άλλο σύζυγο ή στο άλλο μέρος συμφώνου συμβίωσης για τυχόν κάλυψη του ελάχιστα απαιτούμενου ποσού δαπανών.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Εξαιρούνται από την υποχρέωση χρήσης ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής, αλλά υποχρεούνται να προσκομίσουν αποδείξεις ίσης αξίας, οι φορολογούμενοι εβδομήντα (70) ετών και άνω, δηλαδή, για το τρέχον δηλαδή έτος όσοι έχουν γεννηθεί έως και την 31.12.1948, άτομα με ποσοστό αναπηρίας ογδόντα τοις εκατό (80%) και άνω, όσοι βρίσκονται σε δικαστική συμπαράσταση, οι φορολογικοί κάτοικοι της Ε.Ε. ή του Ε.Ο.Χ., υπό τις προϋποθέσεις του άρθρου 20 του ν. 4172/2013, που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης στην Ελλάδα και φορολογούνται με την κλίμακα από μισθωτή εργασία και συντάξεις. Επιπλέον, τα ίδια ισχύουν και για τις παρακάτω κατηγορίες φορολογουμένων:

α. Δημόσιοι λειτουργοί και δημόσιοι υπάλληλοι που υπηρετούν στην αλλοδαπή, καθώς και φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας που διαβιούν ή εργάζονται στην αλλοδαπή, με την επιφύλαξη της προηγούμενης παραγράφου του παρόντος.

β. Ανήλικοι που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος και φορολογούνται με την κλίμακα των μισθωτών και συνταξιούχων.

γ. Φορολογούμενοι που κατοικούν μόνιμα σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω των 3.100 κατοίκων, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, εκτός αν πρόκειται για τουριστικούς τόπους.

δ. Οι φορολογούμενοι που δεν έχουν εισόδημα από καμία κατηγορία ή έχουν εισόδημα μόνο από κεφάλαιο ή/και από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου και το τεκμαρτό τους εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των 9.500 ευρώ, σύμφωνα με την περ. α' της παρ. 1 του άρθρου 34 του ν.4172/2013.

ε. Οι φορολογούμενοι που είναι εγγεγραμμένοι στο μητρώο ανέργων του ΟΑΕΔ, για τη διαφορά που προκύπτει μεταξύ του τεκμαρτού και του συνολικού εισοδήματός τους, σύμφωνα με την περ. δ' της παρ. 1 του άρθρου 34 του ν.4172/2013.

στ. Οι φορολογούμενοι που είναι δικαιούχοι Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ). ζ. Οι υπηρετούντες την υποχρεωτική στρατιωτική τους θητεία.

η. Οι φορολογούμενοι που βρίσκονται σε κατάσταση μακροχρόνιας νοσηλείας (πέραν των 6 μηνών).

θ. Οι υπήκοοι τρίτων χώρων που αιτούνται ή/ και λαμβάνουν διεθνή προστασία από την Ύπατη Αρμοστεία του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (Ο.Η.Ε.) για τους Πρόσφυγες και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

ι. Οι φορολογούμενοι των οποίων το πραγματικό εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των έξι χιλιάδων (6.000) ευρώ, και το τεκμαρτό τους εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των εννέα χιλιάδων πεντακοσίων (9.500) ευρώ και οι οποίοι πληρούν τις λοιπές προϋποθέσεις της παρ. 1 του άρθρου 15 του ν.4172/2013.

Όσον αφορά τους ανωτέρω φορολογούμενους που εξαιρούνται από την υποχρέωση χρήσης ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής για την πραγματοποίηση των δαπανών τους, αλλά απαιτείται να προσκομίσουν αποδείξεις ίσης αξίας, για να διατηρηθεί η μείωση φόρου του άρθρου 16 του ν.4172/2013, οι αποδείξεις αυτές θα πρέπει να έχουν εκδοθεί σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.4308/2014 (ΕΛΠ).

Κωδικοί 059-060

Συμπληρώνονται τα χρηματικά ποσά που καταβάλατε, λόγω δωρεάς, προς τους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, το Εθνικό Ταμείο Κοινωνικής Συνοχής, τους ιερούς ναούς, τις Ιερές Μονές του Αγίου Όρους, το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, τα Πατριαρχεία Αλεξανδρείας και Ιεροσολύμων, την Ιερά Μονή Σινά, την Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας, τα δημοτικά νοσοκομεία και τα νοσοκομεία που είναι ν.π.ι.δ. και επιχορηγούνται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό, τα κοινωφελή ιδρύματα, τα σωματεία μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που παρέχουν υπηρεσίες εκπαίδευσης και χορηγούν υποτροφίες, τα ημεδαπά ν.π.δ.δ., τα ν.π.ι.δ. που νόμιμα έχουν συσταθεί ή συνιστώνται και τα οποία επιδιώκουν κοινωφελείς σκοπούς, τους ερευνητικούς και τεχνολογικούς φορείς που διέπονται από το ν.1514/1985 και τα ερευνητικά κέντρα που αποτελούν ημεδαπά ν.π.ι.δ. μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, τα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα ημεδαπά ν.π.ι.δ. που νόμιμα υπάρχουν ή συνιστώνται, εφόσον επιδιώκουν σκοπούς πολιτιστικούς.

Κωδικοί 031-032

Συμπληρώστε τα ποσά των δωρεών που καταβάλατε σε κρατικούς φορείς, νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες εγκατεστημένες σε άλλα κράτη - μέλη της ΕΕ και σε χώρες του Ε.Ο.Χ., τα οποία συμπληρώνονται και στους κωδικούς 059-060.

Τα ποσά των δωρεών αναγνωρίζονται εφόσον έχουν κατατεθεί σε ειδικούς για το σκοπό αυτό λογαριασμούς τραπεζών που λειτουργούν νόμιμα στην Ελλάδα ή στη χώρα εγκατάστασης των πιο πάνω φορέων.

Ως χρόνος πραγματοποίησης της δωρεάς θεωρείται ο χρόνος κατάθεσης αυτών και όχι ο χρόνος είσπραξής τους από το δωρεοδόχο.

Για την απόδειξη της δωρεάς χρηματικών ποσών απαιτούνται τα ακόλουθα δικαιολογητικά: α) γραμμάτιο είσπραξης του ποσού της δωρεάς, το οποίο εκδίδεται από το πιστωτικό ίδρυμα όπου υφίσταται ειδικός λογαριασμός του νομικού προσώπου για τον σκοπό αυτό και το οποίο θα πρέπει να αναφέρει τα στοιχεία του δωρητή και δωρεοδόχου, το ποσό της δωρεάς αριθμητικώς και ολογράφως, την ημερομηνία κατάθεσής του και την υπογραφή του δωρητή, κατά περίπτωση, β) βεβαίωση ή αντίγραφο της οικείας πράξης του νόμιμου εκπροσώπου του δωρεοδόχου από την οποία να προκύπτει η αποδοχή της δωρεάς και η καταχώρηση του ποσού αυτής στα επίσημα βιβλία του δωρεοδόχου (σχετ. ΠΟΛ.1088/2015 Απόφαση ΓΓΔΕ, ΦΕΚ 763 Β').

Σημειώνεται ότι στους κωδικούς 059-060 αναγράφονται και τα ποσά που έχουν καταβληθεί μέσω e-banking ή οποιουδήποτε άλλου ηλεκτρονικού μέσου πληρωμών, εφόσον αυτό αποδεικνύεται από την κίνηση του τραπεζικού λογαριασμού του καταβάλλοντα ή από οποιοδήποτε άλλο δικαιολογητικό εκδώσει το πιστωτικό ίδρυμα. Επίσης, αναγράφονται και τα χρηματικά ποσά των δωρεών που έχουν καταβληθεί μέσω ΕΛΤΑ και κατατίθενται στα καταστήματα των Ελληνικών Ταχυδρομείων υπέρ φορέων της ΠΟΛ 1010/2014 Απόφασης. Για την απόδειξη της καταβολής σε αυτή την περίπτωση απαιτείται, αντί του γραμματίου είσπραξης του πιστωτικού ιδρύματος που αναφέρεται στην ΠΟΛ.1088/2015 Απόφαση, αποδεικτικό κατάθεσης που εκδίδεται από τα ΕΛΤΑ στο οποίο θα πρέπει να αναγράφονται ο αριθμός του αποδεικτικού κατάθεσης (αριθμός συναλλαγής), το ποσό της δωρεάς, καθώς και η ημερομηνία κατάθεσης του ποσού.

Το συνολικό ποσό των δωρεών επί του οποίου υπολογίζεται μείωση φόρου δε μπορεί να υπερβαίνει το πέντε τοις εκατό (5%) του φορολογητέου εισοδήματος του δωρητή. Η μείωση διενεργείται εφόσον τα ποσά των δωρεών υπερβαίνουν συνολικά τα 100 ευρώ. Το 10% του ποσού των δωρεών αυτών θα αφαιρεθεί από το φόρο σας.

Κωδικοί 075-076

Οι κωδικοί 075-076 καθίστανται ανενεργοί, δεδομένου ότι ο λογαριασμός της Τράπεζας της Ελλάδος στον οποίο καταβάλλονταν ποσά για την απόσβεση του δημόσιου χρέους καταργήθηκε μετά από την τελική εκκαθάρισή του, βάσει της αριθ. 3684/8-3-2016 Απόφασης του Προέδρου της Βουλής των Ελλήνων (ΑΔΑ: 06-0523).

Κωδικοί 061-062

Συμπληρώνονται τα χρηματικά ποσά που καταβάλατε για πολιτιστικές χορηγίες του ν.3525/2007 στο Δημόσιο, τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης α' και β' βαθμού, τα νομικά πρόσωπα δημόσιου δικαίου, τα νομικά πρόσωπα του ευρύτερου δημόσιου τομέα, όπως αυτός οριοθετείται κάθε φορά, καθώς και τα νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και τις αστικές μη κερδοσκοπικές εταιρείες του άρθρου 741 Α.Κ., που επιδιώκουν σκοπούς πολιτιστικούς.

Το αφαιρούμενο συνολικό ποσό δεν μπορεί να υπερβαίνει το 10% του συνολικού φορολογούμενου εισοδήματος το οποίο θα αφαιρεθεί από το εισόδημά σας .

Για την απόδειξη της καταβολής των ποσών της πολιτιστικής χορηγίας του ν.3525/2007 που αναγράφηκαν στους κωδικούς αριθμούς 061-062, απαιτείται ευκρινές αντίγραφο της απόφασης του Υπουργού Πολιτισμού (νυν Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού) με την οποία χαρακτηρίζεται η απαιτούμενη από το νόμο έγγραφη σύμβαση χορηγίας μεταξύ χορηγού και αποδέκτη της χορηγίας ως πολιτιστική. Σε περίπτωση χορηγίας χρηματικών ποσών απαιτούνται και τα πρωτότυπα αποδεικτικά καταβολής των ποσών της χορηγίας, ενώ σε περίπτωση χορηγίας σε είδος ή άυλα αγαθά ή υπηρεσίες, απαιτείται και ευκρινές φωτοαντίγραφο της κοινής απόφασης των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Πολιτισμού (νυν Υπουργών Οικονομίας και Ανάπτυξης και Πολιτισμού και Αθλητισμού) για την εκτίμηση της αξίας τους, καθώς και τα αποδεικτικά παράδοσης της χορηγίας από τον χορηγό και παραλαβής της από τον αποδέκτη αυτής.

Κωδικοί 077-078

Συμπληρώνεται το διπλάσιο ποσό του μισθώματος που καταβάλατε το 2018 για επιχείρηση τριτογενούς τομέα που είναι εγκατεστημένη σε κτήριο της περιοχής «Γεράνι» ή «Μεταξουργείο», το οποίο εκπίπτει από το φόρο σας σύμφωνα με τις διατάξεις των παρ. Β2 των άρθρων 43 και 44 του ν.4030/2011. Η έκπτωση αυτή διενεργείται κάθε χρόνο και κατ' ανώτατο όριο για μια πενταετία από τον χρόνο πρώτης εγκατάστασης (ΠΟΛ 1096/2012 Κ.Υ.Α. Β'1162).

Κωδικοί 663-664

Οι κωδικοί 663-664 θα παραμείνουν ανενεργοί για το φορολογικό έτος 2018 σύμφωνα με την Α.1007/17.1.2019 Κ.Υ.Α, ΦΕΚ 38 Β').

Κωδικοί 055-056 και 057-058

Αναγράψτε τα ποσά δαπάνης για την ιδιωτική χρηματοδότηση πολιτικού κόμματος ή συνασπισμού κομμάτων, καθώς και για την ιδιωτική χρηματοδότηση υποψηφίων ή/και αιρετών αντιπροσώπων της Βουλής των Ελλήνων και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αντίστοιχα (άρθρο 8 ν.3023/2002, όπως ισχύει). Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ.3 του άρθρου 19 του ν.4172/2013 (η οποία προστέθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 45 του ν.4472/2017), ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%) επί των ανωτέρω ποσών που χορηγούνται σε δικαιούχους χρηματοδότησης της περ. ε' της παρ. 1 του άρθρου 1 του ν.3023/2002, όπως ισχύει, εκπίπτει από το φόρο, με την προϋπόθεση ότι τα ποσά αυτά υπερβαίνουν στη διάρκεια του φορολογικού έτους τα εκατό (100) ευρώ. Επιπλέον, το συνολικό ποσό των εν λόγω δαπανών δεν μπορεί να υπερβαίνει το πέντε τοις εκατό (5%) του φορολογητέου εισοδήματος του χρηματοδότη και με την επιφύλαξη των παρ. 1,2 και 5 του άρθρου 8 του ν. 3023/2002, όπως ισχύει.

Η ιδιωτική χρηματοδότηση πολιτικού κόμματος ή συνασπισμού κομμάτων, από το ίδιο πρόσωπο/χρηματοδότη, κατά τη διάρκεια του ίδιου έτους δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει το ποσό των είκοσι χιλιάδων (20.000) ευρώ, (μη συμπεριλαμβανομένων στον υπολογισμό του εν λόγω ορίου των ποσών της αποζημίωσης βουλευτών και ευρωβουλευτών και των συντάξεων βουλευτών και ευρωβουλευτών που διατίθενται στα κόμματα ή σε συνασπισμούς κομμάτων). Αντίστοιχα, η χρηματοδότηση υποψηφίου ή/και αιρετού αντιπροσώπου της Βουλής των Ελλήνων και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από το ίδιο πρόσωπο/χρηματοδότη, κατά τη διάρκεια του ίδιου έτους, δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει το ποσό των πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ. (άρθρο 8 ν.3023/2002, όπως ισχύει).

Κάθε ποσό χρηματοδότησης προς πολιτικά κόμματα ή συνασπισμούς κομμάτων, καθώς και προς υποψηφίους ή/και αιρετούς αντιπροσώπους της Βουλής των Ελλήνων και του

Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που υπερβαίνει τα 500 ευρώ, διενεργείται υποχρεωτικά μόνο μέσω των τραπεζικών λογαριασμών που τηρούνται από τους δικαιούχους χρηματοδότησης, με ονομαστική κατάθεση. Η χρηματοδότηση με ποσά μικρότερα των ανωτέρω μπορεί να πραγματοποιείται με οποιαδήποτε μέθοδο επιτρέπει τη σύνδεση του προσφερόμενου ποσού με κάποιο φυσικό πρόσωπο το οποίο να μπορεί να ταυτοποιηθεί. Σε περίπτωση χρηματοδότησης χωρίς τραπεζική κατάθεση στους προαναφερθέντες λογαριασμούς εκδίδεται υποχρεωτικά απόδειξη είσπραξης, στην οποία αναγράφεται το ονοματεπώνυμο και ο αριθμός φορολογικού μητρώου ή ο αριθμός δελτίου ταυτότητας του καταθέτοντος προσώπου (άρθρα 7 και 7β ν. 3023/2002, όπως ισχύει).

Τα πρόσωπα που χρηματοδοτούν τους ως άνω δικαιούχους φυσικά πρόσωπα με ποσά άνω των 300 ευρώ ανεξαρτήτως τρόπου χρηματοδότησης, ελέγχονται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 32 του ν.4172/2013 και υποχρεούνται να συμπεριλάβουν το ποσό της χρηματοδότησης στον πίνακα 5.2 κωδικοί 725-726 της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων.

Για την ιδιωτική χρηματοδότηση εφαρμόζονται οι διατάξεις των άρθρων του ν.3023/2002, όπως ισχύουν, για τον έλεγχο των οικονομικών των πολιτικών κομμάτων και βουλευτών.

ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΠΙΝΑΚΑ 8: ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΞΑΡΤΩΜΕΝΩΝ ΜΕΛΩΝ ΦΟΡΟΛ/ΝΩΝ

Στον Πίνακα αυτό αναγράφεται το όνομα, το έτος γέννησης, η σχολή ή σχολείο, ο ΑΦΜ, ο ΑΜΚΑ. Οι φορολογούμενοι που δεν επιθυμούν να γνωστοποιήσουν τον ΑΜΚΑ των εξαρτώμενων μελών τους, υποβάλλουν τις δηλώσεις τους χειρόγραφα στη Δ.Ο.Υ. Επίσης, συμπληρώνεται και το σχετικό πεδίο, εφόσον συντρέχει περίπτωση, ότι πρόκειται για ανήλικα εξαρτώμενα τέκνα που είναι υπόχρεα σε υποβολή δήλωσης και υποχρεωτικά ο ΑΦΜ του ανήλικου που υποχρεούται να υποβάλει δήλωση.

Συμπληρώνονται τα στοιχεία των υπόψη προσώπων, εφόσον το ετήσιο φορολογητέο εισόδημά τους δεν υπερβαίνει τα 3.000 ευρώ ή τα 6.000 ευρώ αν παρουσιάζουν αναπηρία τουλάχιστον 67%.

Για τα άγαμα ενήλικα εξαρτώμενα τέκνα που σπουδάζουν, απαιτείται βεβαίωση της οικείας σχολής εσωτερικού ή εξωτερικού. Στις βεβαιώσεις των αναγνωρισμένων σχολών εσωτερικού, πρέπει να αναγράφεται ο αριθμός της άδειας που χορήγησε το Υπουργείο Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων, κατά περίπτωση και το ΦΕΚ στο οποίο δημοσιεύθηκε η άδεια αυτή. Για τα άγαμα ενήλικα τέκνα που είναι άνεργα, απαιτείται βεβαίωση του Ο.Α.Ε.Δ. ότι είναι εγγεγραμμένα στα μητρώα του, ενώ για τα στρατευμένα τέκνα υποβάλλεται σχετική βεβαίωση της στρατιωτικής υπηρεσίας. Για τα λοιπά εξαρτώμενα μέλη, απαιτούνται στοιχεία που να αποδεικνύουν την ηλικία τους και τον βαθμό συγγένειας. Επισημαίνεται ότι για όλα τα ανωτέρω πρόσωπα ζητούνται, εφόσον κριθεί σκόπιμο, στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι συνοικούν με τον φορολογούμενο και ότι το εισόδημά τους δεν υπερβαίνει τα πιο πάνω ποσά.

Στην περίπτωση που οι έγγαμοι επιλέξουν να υποβάλλουν χωριστές δηλώσεις και προκειμένου να τύχουν και οι δύο της μείωσης του άρθρου 16 του ΚΦΕ, συμπληρώνουν και οι δύο τον Πίνακα αυτόν.

Προκειμένου για πρόσωπα που γράφονται στον Πίνακα αυτό για πρώτη φορά, απαιτείται συνυποβολή της οικείας ληξιαρχικής πράξης ή βεβαίωσης κατά περίπτωση ή υπεύθυνης δήλωσης του ν.1599/1986 ότι μέσα σε εύλογο χρόνο θα υποβληθεί η απαραίτητη πράξη ή βεβαίωση.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Στον υποπίνακα 8.1 συμπληρώνεται υποχρεωτικά ο Α.Μ.Κ.Α. των τέκνων που είναι εξαρτώμενα μέλη.

Αν τα παραπάνω εξαρτώμενα μέλη είναι άνω των 18 ετών, τότε η αναγραφή του Α.Φ.Μ. και του Α.Μ.Κ.Α. είναι υποχρεωτική σε κάθε περίπτωση, για τα εξαρτώμενα τέκνα κάτω των 18 ετών αναγράφεται υποχρεωτικά ο ΑΜΚΑ, ενώ η αναγραφή του ΑΦΜ τους είναι υποχρεωτική εφόσον τους έχει αποδοθεί κατά τον χρόνο υποβολής της δήλωσης.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Η συμπλήρωση του Α.Μ.Κ.Α. δεν είναι υποχρεωτική μόνο στις περιπτώσεις που οι φορολογούμενοι δεν επιθυμούν να γνωστοποιήσουν τον Α.Μ.Κ.Α. των εξαρτωμένων μελών τους και στις περιπτώσεις αυτές η δήλωση υποβάλλεται χειρόγραφα.

Ειδικά για τα ανήλικα τέκνα σας, γράψτε ΝΑΙ/ΟΧΙ, ανάλογα με το αν είναι ή όχι υπόχρεα σε υποβολή δήλωσης.

Στον υποπίνακα 8.2 συμπληρώνονται υποχρεωτικά ο Α.Φ.Μ. και ο Α.Μ.Κ.Α. των προσώπων που σας βαρύνουν και συνοικούν μαζί σας. Επίσης, συμπληρώνεται η συγγένεια που έχουν μαζί σας ή με τη σύζυγό σας, κατά περίπτωση.

Κωδικοί 003-004

Συμπληρώνεται ο αριθμός των τέκνων που έχετε αναφέρει στον υποπίνακα 8.1. Για παράδειγμα, αν στον υποπίνακα 8.1 έχετε συμπληρώσει τα ονόματα τριών (3) τέκνων, στο λευκό τετραγωνίδιο μετά τον κωδικό 003 συμπληρώνεται ο αριθμός "3". Αν ένα από τα τέκνα αυτά είναι της συζύγου, από προηγούμενο γάμο, στο λευκό τετραγωνίδιο μετά τον κωδικό 003 συμπληρώνεται ο αριθμός "2" και μετά τον κωδικό 004 o αριθμός "1" κλπ.

ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΠΙΝΑΚΑ 9: ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΦΑΚΕΛΟ ΤΟΥ ΦΟΡΟΛΟΓΟΥΜΕΝΟΥ

Στον κωδικό 341 θα υπάρχουν ποσά συμπληρωμένα από τη Φορολογική Διοίκηση, όπως η προκαταβολή προηγούμενου έτους.

ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΠΙΝΑΚΑ 10: ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ

Με βάση την παρ.1 του άρθρου 42 του ν.4174/2013, εάν ο φορολογούμενος δικαιούται επιστροφή φόρου, η Φορολογική διοίκηση, αφού συμψηφίσει τους οφειλόμενους από τον φορολογούμενο φόρους με το ποσό προς επιστροφή, προβαίνει στην επιστροφή της τυχόν προκύπτουσας διαφοράς.

Η επιστροφή του φόρου εισοδήματος γίνεται μέσω τραπεζικών λογαριασμών των δικαιούχων. Ο δικαιούχος επιστροφής δηλώνει το πιστωτικό ίδρυμα και τον αριθμό του τραπεζικού λογαριασμού του, σε μορφή IBAN, σε πίστωση του οποίου επιθυμεί να μεταφερθεί το επιστρεφόμενο ποσό του φόρου. Σε περίπτωση που δεν διαθέτει τραπεζικό λογαριασμό δύναται το ποσό να επιστραφεί μέσω άτοκου μεταβατικού λογαριασμού, από τα πιστωτικά ιδρύματα που μετέχουν στην επιστροφή του φόρου, (βλ. σχετ. Πίνακα τραπεζών φορολογικού έτους 2018).

Στη θέση "ΤΡΑΠΕΖΑ" επιλέξτε την επωνυμία της τράπεζας, στην οποία τηρείται ο λογαριασμός σας.

Δίπλα από τη θέση "ΤΡΑΠΕΖΑ" υπάρχουν τρία τετραγωνάκια στα οποία θα αναγράψετε τον κωδικό αριθμό της τράπεζας, όπως αυτός φαίνεται στον σχετικό πίνακα. Τέλος, στη θέση "ΑΡΙΘΜΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ ΙΒΑΝ" συμπληρώστε προσεκτικά και τους 25 αριθμητικούς χαρακτήρες (εκτός από τους χαρακτήρες GR) του τραπεζικού λογαριασμού (σε μορφή IBAN) που έχετε στην Τράπεζα και θα τον βρείτε τυπωμένο είτε στο τραπεζικό σας Βιβλιάριο, είτε στο έντυπο κίνησης λογαριασμού της Τράπεζάς σας.

Αν έχετε οποιαδήποτε αμφιβολία, απευθυνθείτε στην Τράπεζα με την οποία συνεργάζεστε, η οποία και θα σας πληροφορήσει υπεύθυνα για τον ΙΒΑΝ.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Η συμπλήρωση του αριθμού ΙΒΑΝ είναι υποχρεωτική, εκτός από τις περιπτώσεις των κατοίκων εξωτερικού και των φορολογουμένων που δεν διαθέτουν τραπεζικό λογαριασμό Στις περιπτώσεις αυτές συμπληρώνονται οι ενδείξεις «Δεν διαθέτω λογαριασμό IBAN» ή/και «Κάτοικος Εξωτερικού.

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ:

ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΓΓΑΜΟ Ή ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΠΑ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΥΠΟΓΡΑΨΕΙ ΣΥΜΦΩΝΟ ΣΥΜΒΙΩΣΗΣ Στις κοινές δηλώσεις εγγάμων / μερών συμφώνου συμβίωσης (ΜΣΣ) επειδή διενεργείται ξεχωριστή βεβαίωση και επιστροφή του φόρου, συμπληρώνονται δύο (2) αριθμοί IBAN από τον υπόχρεο και τη σύζυγο / ΜΣΣ, αντίστοιχα. Σε περίπτωση κοινού λογαριασμού μεταξύ των συζύγων / ΜΣΣ, δύναται να συμπληρώνεται και από τους δύο ο ίδιος αριθμός IBAN. Στις περιπτώσεις έγγαμων φορολογούμενων που έχουν γνωστοποιήσει την επιλογή τους για υποβολή χωριστής δήλωσης, ΜΣΣ καθώς και άγαμων, συμπληρώνονται IBAN λογαριασμού ατομικού ή κοινού.

Στους φορολογούμενους που δήλωσαν τραπεζικό λογαριασμό σε μορφή (IBAN), τα επιστρεφόμενα ποσά μέσω των τραπεζών που μετέχουν στην επιστροφή του φόρου, θα είναι στη διάθεσή τους μετά την ημερομηνία που αναγράφεται στην ειδοποίηση, η οποία ενσωματώνεται στην πράξη προσδιορισμού του φόρου (διοικητικού ή διορθωτικού ) και γνωστοποιείται στους φορολογούμενους ηλεκτρονικά. Για τους φορολογούμενους που δεν διαθέτουν λογαριασμό ή βρέθηκε σφάλμα κατά τον έλεγχο του IBAN που δήλωσαν, το ποσό επιστροφής θα είναι διαθέσιμο με την προσκόμιση στην αναγραφόμενη τράπεζα της ειδοποίησης επιστροφής φόρου εισοδήματος η οποία θα είναι ενσωματωμένη στην πράξη διοικητικού προσδιορισμού φόρου (εκκαθαριστικό σημείωμα) που θα έχει εκδοθεί για το φορολογικό έτος 2018.

Η επιστροφή των φόρων μέσω τραπεζικών λογαριασμών των δικαιούχων διενεργείται σύμφωνα με τα οριζόμενα στα άρθρα 42 και 53 του ν.4174/2013.

Οι τράπεζες, με τους αντίστοιχους κωδικούς αριθμούς, που μετέχουν στην επιστροφή του φόρου είναι οι εξής:

ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤ0

ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ

ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ ΜΙΣΘΩΤΩΝ - ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΩΝ

Η κλίμακα για μισθωτούς και συνταξιούχους αποτελείται από τέσσερα (4) κλιμάκια με ανώτερο συντελεστή 45% ο οποίος εφαρμόζεται για εισοδήματα πάνω από 40.000 ευρώ, η οποία έχει ως

εξής: ____________________________________________________________________________

Με την ανωτέρω κλίμακα των μισθωτών - συνταξιούχων φορολογούνται τα παρακάτω εισοδήματα:

•     Το εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις ημεδαπής και αλλοδαπής προέλευσης

•     Το εισόδημα που προκύπτει από την παροχή υπηρεσίας ως διευθυντής ή μέλος του ΔΣ εταιρείας ή κάθε άλλου νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας σύμφωνα με την περ. δ' της παρ.2 του άρθρου 12 του ν.4172/2013

•     Το εισόδημα που εμπίπτει στην περ. στ' της παρ.2 του άρθρου 12 του ν.4172/2013 και συμπληρώνεται στους κωδικούς 307-308

•     Η προστιθέμενη διαφορά αντικειμενικών δαπανών, όταν:

α) ο φορολογούμενος έχει εισόδημα μόνο από μισθωτή εργασία ή/και συντάξεις ή εφόσον το μεγαλύτερο μέρος των εισοδημάτων του προκύπτει από μισθωτή εργασία και συντάξεις ή δεν υπάρχει εισόδημα από καμία κατηγορία ή έχει εισόδημα μόνο από κεφάλαιο ή/και από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου και το τεκμαρτό του εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των 9.500 ευρώ.

β) ο φορολογούμενος είναι εγγεγραμμένος στο μητρώο ανέργων του ΟΑΕΔ το κρινόμενο φορολογικό έτος

γ) ο φορολογούμενος έχει πραγματικό εισόδημα που δεν υπερβαίνει το ποσό των 6.000 ευρώ και το τεκμαρτό του εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των 9.500 ευρώ και εφόσον δεν ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα για την οποία απαιτείται η υποβολή δήλωσης έναρξης εργασιών ή ατομική αγροτική δραστηριότητα.

Ο φόρος που προκύπτει με βάση την κλίμακα μισθωτών και συνταξιούχων του άρθρου 15 μειώνεται:

α) για φορολογητέο εισόδημα έως και 20.000 ευρώ κατά 1.900 ευρώ (για φορολογούμενο χωρίς εξαρτώμενα τέκνα), 1.950 ευρώ (για φορολογούμενο με 1 εξαρτώμενο τέκνο), 2.000 ευρώ (για φορολογούμενο με 2 εξαρτώμενα τέκνα), 2.100 ευρώ (για φορολογούμενο με 3 εξαρτώμενα τέκνα και άνω), [εφόσον ο φόρος που προκύπτει είναι μικρότερος των ανωτέρω ποσών, τότε το ποσό της μείωσης περιορίζεται στο ποσό του αναλογούντος φόρου], β) για φορολογητέο εισόδημα πάνω από 20.000 ευρώ, τα ανωτέρω ποσά μειώσεων φόρου μειώνονται κατά 10 ευρώ ανά 1.000 ευρώ εισοδήματος.

Προκειμένου να διατηρηθεί η μείωση φόρου του άρθρου 16, ο φορολογούμενος απαιτείται να πραγματοποιήσει δαπάνες απόκτησης αγαθών και λήψης υπηρεσιών στην ημεδαπή ή σε κράτη - μέλη της Ε.Ε. ή του Ε.Ο.Χ., οι οποίες να έχουν εξοφληθεί με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής το ελάχιστο ποσό των οποίων προσδιορίζεται ως ποσοστό του φορολογητέου εισοδήματός του σύμφωνα με την κλίμακα της περίπτωσης α' της παρ.3 του άρθρου 16.

ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΕΙΣΦΟΡΑΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ (ΑΡΘ. 43Α Ν.4172/2013)

Η ειδική εισφορά αλληλεγγύης (άρθρου 43Α ν.4172/2013) προσδιορίζεται σύμφωνα με την ακόλουθη κλίμακα:

Η εύρεση του εισοδήματος επί του οποίου θα επιβληθεί η ειδική εισφορά αλληλεγγύης προκύπτει από το άθροισμα του πραγματικού δηλωθέντος εισοδήματος και της τυχόν διαφοράς που προκύπτει μεταξύ του τεκμαρτού και πραγματικού συνολικού εισοδήματος κατά την παράγραφο 1 του άρθρου 30 του ν.4172/2013.

Στις αντικειμενικές δαπάνες και υπηρεσίες του άρθρου 31, αφού μειωθούν με την περ. ζ' του άρθρου 33, προστίθενται οι δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων του άρθρου 32. Το άθροισμά τους μειώνεται με τα χρηματικά ποσά που ορίζονται στην παρ. 2 του άρθρου 34. Δεν επιβάλλεται εισφορά στις αντικειμενικές δαπάνες και υπηρεσίες του άρθρου 33.

ΜΕΙΩΣΕΙΣ ΦΟΡΟΥ

Το ποσό του φόρου που προκύπτει, ανεξαρτήτως της κατηγορίας εισοδήματος που αποκτάται, μειώνεται κατά ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%) για δαπάνες που καταβάλλονται για δωρεές (κωδικοί 059-060) προς τους φορείς που ορίζονται στην απόφαση της παρ.2 του άρθρου 19 του ΚΦΕ (ΠOΛ.1010/2014 Απόφαση Υφυπουργού Οικονομικών), εφόσον αυτές υπερβαίνουν το ποσό των 100 ευρώ στη διάρκεια του φορολογικού έτους. Το συνολικό ποσό των δωρεών δεν μπορεί να υπερβαίνει το 5% του φορολογητέου εισοδήματος του δωρητή.

Το ποσό του φόρου που προκύπτει, ανεξαρτήτως της κατηγορίας εισοδήματος που αποκτάται και υπό τις ίδιες ως άνω προϋποθέσεις, μειώνεται επίσης κατά ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%) για δαπάνες για την ιδιωτική χρηματοδότηση (κωδικοί 055-058) σε δικαιούχους χρηματοδότησης, σύμφωνα με την περίπτωση ε' της παρ.1 του άρθρου 1 του ν.3023/2002, όπως ισχύει, δηλαδή σε πολιτικά κόμματα ή συνασπισμούς κομμάτων ή υποψηφίους ή αιρετούς αντιπροσώπους της Βουλής των Ελλήνων και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Επίσης, ο φόρος που προκύπτει μειώνεται κατά 200 ευρώ για τον φορολογούμενο και για καθένα από τα εξαρτώμενα μέλη του, εφόσον είναι ανάπηροι με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω, είναι ανάπηροι αξιωματικοί ή οπλίτες, θύματα πολέμου, κ.λπ.

ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ ΓΙΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΑΤΟΜΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ

Τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα φορολογούνται με την κλίμακα του εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις, αφού προστεθούν σε τυχόν εισοδήματα από μισθούς και συντάξεις. Για τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα δεν εφαρμόζονται οι μειώσεις του άρθρου 16. Ειδικότερα, τα κέρδη από ατομική αγροτική επιχείρηση φορολογούνται αυτοτελώς με την κλίμακα του εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις. Ο φόρος που προκύπτει για το εισόδημα από ατομική αγροτική επιχείρηση μειώνεται κατά το ποσό που προβλέπεται στο άρθρο 16. Η μείωση του φόρου εφαρμόζεται μόνο για τους κατ' επάγγελμα αγρότες, όπως αυτοί ορίζονται στην κείμενη νομοθεσία, εφόσον τουλάχιστον το 50% του εισοδήματός τους προέρχεται από αγροτική δραστηριότητα και σύμφωνα με την επίσημη ταυτοποίηση από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης .

Για την εφαρμογή της παραπάνω μείωσης, στο εισόδημα από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα δεν περιλαμβάνονται η κύρια σύνταξη από ΟΓΑ, οι αμοιβές από παροχή εργασίας με εργόσημο, οι αμοιβές εργαζομένων υπαγομένων στην ασφάλιση ΟΓΑ σε τυποποιητήρια, συσκευαστήρια και σε συναφείς χώρους για έως 150 ημερομίσθια ανά έτος, καθώς και οι αμοιβές μελών αγροτικών ή/και γυναικείων συνεταιρισμών, που απασχολούνται περιστασιακά και υπάγονται στην ασφάλιση ΟΓΑ.

Επισημαίνεται ότι για τις νέες ατομικές επιχειρήσεις με πρώτη δήλωση έναρξης επιτηδεύματος από 1η Ιανουαρίου 2016 και για τα τρία (3) πρώτα έτη άσκησης της δραστηριότητας τους, ο φορολογικός συντελεστής του πρώτου κλιμακίου της κλίμακας μειώνεται κατά πενήντα τοις εκατό (50%) εφόσον το εισόδημα της κατηγορίας αυτής (από επιχειρηματική δραστηριότητα) δεν υπερβαίνει τις δέκα χιλιάδες (10.000) ευρώ. (παρ 2 άρθρου 29 ν.4172/2013).

ΠΡΟΚΑΤΑΒΟΛΗ ΦΟΡΟΥ

Ως προκαταβολή βεβαιώνεται ποσό ίσο με το 100% του φόρου που προκύπτει μόνο από επιχειρηματική δραστηριότητα του διανυόμενου φορολογικού έτους, αφαιρουμένων παρακρατηθέντων και προκαταβληθέντων φόρων.

Φορολογητέο εισόδημα πέραν της επιχειρηματικής δραστηριότητας (π.χ. οι φόροι των εισοδημάτων από μισθωτή εργασία και συντάξεις, κεφάλαιο κ.λπ.) δεν λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό της προκαταβολής.

Στη βεβαίωση προκαταβολής λαμβάνεται υπόψη και το ποσό του φόρου που προκύπτει λόγω τεκμαρτού προσδιορισμού του εισοδήματος, εφόσον αυτό εντάσσεται στην κατηγορία εισοδήματος από επιχειρηματική δραστηριότητα .

ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ ΓΙΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

Τα εισοδήματα από κεφάλαιο, φορολογούνται ως εξής (άρθρο 40 ν.4172/2013):

1.    Τα μερίσματα φορολογούνται με συντελεστή 15%

2.    Οι τόκοι φορολογούνται με συντελεστή 15%

3.    Τα δικαιώματα φορολογούνται με συντελεστή 20%

4.    Τα εισοδήματα από ακίνητη περιουσία φορολογούνται αυτοτελώς με την παρακάτω κλίμακα

Επισημαίνεται ότι στα εισοδήματα από ακίνητη περιουσία (μισθώματα) δεν επιβάλλεται ποσό συμπληρωματικού φόρου, ούτε προκαταβολή φόρου.

ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ ΓΙΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ

Τα εισοδήματα από μεταβίβαση κεφαλαίου φορολογούνται με συντελεστή 15%. Η φορολόγηση της υπεραξίας από την μεταβίβαση ακινήτων έχει ανασταλεί μέχρι τις 31/12/2019.

ΕΤΗΣΙΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΔΑΠΑΝΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2018

Β. ME ΒΑΣΗ ΤΟ ΜΗΚΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΕΤΗ ΝΗΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΗΧΑΝΟΚΙΝΗΤΩΝ Ή ΜΕΙΚΤΩΝ ΣΚΑΦΩΝ ME ΧΩΡΟ ΕΝΔΙΑΙΤΗΣΗΣ

Αθήνα, 28/03/2019
Αριθ. Πρωτ. Σ81/6/390249

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΚΑΙ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ
ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ ΜΙΣΘΩΤΩΝ

Ταχ. Δ/νση: Ακαδημίας 22
Τ.Κ.: 10671 Αθήνα
Πληροφορίες: Π. Κοτσώρη
Αριθ. Τηλεφώνου: 210 3729719
e-mail: d.sintaxeon@efka.gov.gr

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΑΡ.: 15

ΘΕΜΑ: «Κοινοποίηση των διατάξεων του άρθρου 17 του ν. 4578/2018 (ΦΕΚ 200/τ.Α'/03-12-2018) περί αντιμετώπισης των αχρεωστήτως καταβληθεισών παροχών του άρθρου 29 παρ. 3 του α.ν. 1846/51».

Σας κοινοποιούμε τη διάταξη του άρθρου 17 του ν. 4578/2018 (ΦΕΚ 200 τ. Α'/03-12-2018) «Μείωση ασφαλιστικών εισφορών και άλλες διατάξεις», καθώς και το με αρ. πρωτ. Φ.80000/οικ.5955/143/08-02-2019 έγγραφο του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, περί αντιμετώπισης των περιπτώσεων αναζήτησης αχρεωστήτως καταβληθεισών παροχών της παρ. 3 του άρθρου 29 του α.ν. 1846/1951, οι οποίες χορηγήθηκαν χωρίς υπαιτιότητα των λαβόντων μετά από απόφαση της Τοπικής Διοικητικής Επιτροπής του τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ.

Συνεπώς, οι αποφάσεις Διευθυντή με τις οποίες καταλογίστηκαν ως αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά συντάξεων τα οποία χορηγήθηκαν για την ως άνω αιτία μετά από απόφαση της Τοπικής Διοικητικής Επιτροπής του τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, θα πρέπει να τροποποιηθούν και τα ποσά αυτά να αναζητηθούν σύμφωνα με το άρθρο 103 του ν.4387/2016 και, βάσει της ως άνω διάταξης, άτοκα, ανεξάρτητα από το χρόνο έκδοσης των σχετικών αποφάσεων.


Η ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ
ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΑΤΤΑΛΙΑΛΗ

ΑΚΡΙΒΕΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ
Η ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΤΟΥ ΑΥΤΟΤ. ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΔΙΟΙΚ. ΜΕΡΙΜΝΑΣ
ΠΗΝΕΛΟΠΗ ΚΑΤΩΠΟΔΗ

Αθήνα, 28 Μαρτίου 2019
Ε.2050

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΥΣΙΟΛΟΓΙΟΥ
TMHMATA Α' ΚΑΙ Β'

Ταχ. Δ/νση: Καρ. Σερβίας 8
Ταχ. Κώδικας: 10184 Αθήνα
Τηλέφωνο: 210 3375872, 78
E-Mail: defk.a@aade.gr defk.b@aade.gr
Url: www.aade.gr

Θέμα: Κοινοποίηση των διατάξεων του άρθρου 53 του ν. 4602/2019 (45 Α) για θέματα φορολογίας Κεφαλαίου.

Με τις διατάξεις του άρθρου 53 του ν. 4602/2019 (45 Α') με τίτλο «Έρευνα, εκμετάλλευση και διαχείριση του γεωθερμικού δυναμικού της Χώρας, σύσταση Ελληνικής Αρχής Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών, ιδιοκτησιακός διαχωρισμός δικτύων διανομής φυσικού αερίου και άλλες διατάξεις», εκτός των λοιπών ρυθμίσεων, μετά το άρθρο 80Γ του ν. 4001/2011 (ΦΕΚ 179 Α') προστέθηκαν μεταξύ άλλων τα άρθρα 80Ι και 80ΙΑ, με τα οποία ρυθμίζονται και θέματα φορολογιών κεφαλαίου.

Συγκεκριμένα:

α. Ως προς τη φορολογία ακίνητης περιουσίας προβλέπεται ότι κατά τη σύνταξη της συμβολαιογραφικής πράξης μερικής διάσπασης της ΔΕΠΑ Α.Ε. χορηγείται σε αυτήν πιστοποιητικό Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.) για τα πέντε (5) προηγούμενα έτη, κατά παρέκκλιση του άρθρου 54Α του ν. 4174/2013 αναφορικά με την πιστοποίηση καταβολής του αντίστοιχου φόρου (περ. γ' παρ. 10 του άρθρου 80 Ι). Το αυτό (ως προς τη χορήγηση του πιστοποιητικού ΕΝ.Φ.Ι.Α.) ισχύει και μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας της μερικής διάσπασης για τις απορροφήσεις από τη ΔΕΠΑ ΕΜΠΟΡΙΑΣ Α.Ε. και τη ΔΕΠΑ ΥΠΟΔΟΜΩΝ Α.Ε. των θυγατρικών τους εταιρειών (παρ. 1 και 2 του άρθρου 80 ΙΑ).

β. Ως προς τη φορολογία μεταβίβασης ακινήτων προβλέπεται ότι η σύσταση της ΔΕΠΑ ΥΠΟΔΟΜΩΝ Α.Ε. απαλλάσσεται από οποιονδήποτε φόρο (παρ. 9 του άρθρου 80 Ι). Η μεταβίβαση του κλάδου υποδομών δια της μερικής διάσπασης της ΔΕΠΑ Α.Ε. και ειδικότερα τα στοιχεία ενεργητικού και παθητικού του κλάδου υποδομών μεταβιβάζονται στην επωφελούμενη εταιρεία ΔΕΠΑ ΥΠΟΔΟΜΩΝ Α.Ε. με καθολική διαδοχή. Μεταγραφές και λοιπές κατά τις κείμενες διατάξεις απαιτούμενες καταχωρίσεις για τη μεταβίβαση εμπραγμάτων δικαιωμάτων έχουν αποκλειστικά διαπιστωτικό χαρακτήρα και διενεργούνται μέσα σε προθεσμία δύο (2) ετών από την έναρξη ισχύος του παρόντος, χωρίς την καταβολή οποιουδήποτε φόρου. Δεν απαιτείται η υποβολή δηλώσεων φόρου μεταβίβασης ακινήτων, συμπεριλαμβανομένων δηλώσεων επίκλησης χρησικτησίας, διαφοράς εκτάσεων ή άλλου τίτλου που δεν έχει μεταγραφεί (περ. α', β' και γ' της παρ. 10 του άρθρου 80 Ι). Το αυτό (για τη μη υποβολή δηλώσεων φόρου μεταβίβασης) ισχύει και μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας της μερικής διάσπασης για τις απορροφήσεις από τη ΔΕΠΑ ΕΜΠΟΡΙΑΣ Α.Ε. και τη ΔΕΠΑ ΥΠΟΔΟΜΩΝ Α.Ε. των θυγατρικών τους εταιρειών (παρ. 1 και 2 του άρθρου 80 ΙΑ).

Οι ως άνω διατάξεις ισχύουν από τη δημοσίευση του κοινοποιούμενου νόμου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ήτοι από τις 9-3-2019 και εφεξής (άρθρο 91 του ν.4602/2019).

Ο ΑΝ. ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
ΕΥΘΥΜΙΟΣ ΣΑΪΤΗΣ
ΔΔΑΔ Γ 1189786 ΕΞ 2018/20-12-2018

Αθήνα, 28 Μαρτίου 2019
Αριθ. Πρωτ.: ΔΔΘΕΚΑ Α 1046705 ΕΞ2019

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΕΛΩΝΕΙΩΝ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΩΝ ΦΟΡΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΑΣΜΟΛΟΓΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ, ΕΙΔΙΚΩΝ ΚΑΘΕΣΤΩΤΩΝ ΚΑΙ ΑΠΑΛΛΑΓΩΝ
ΤΜΗΜΑ Α' - ΔΑΣΜΟΛΟΓΙΚΟ ΚΑΙ ΔΑΣΜΟΛΟΓΗΤΕΑΣ ΑΞΙΑΣ

Ταχ. Δ/νση: Καρ. Σερβίας 10
Ταχ. Κώδικας: 101 84 Αθήνα
Πληροφορίες: Ελισάβετ Ζαμπόγλου
Τηλέφωνο: 210 6987485
Fax: 210 6987506
E-Mail: e.zampoglou@aade.gr
Url: www.aade.gr

Θέμα: «Παροχή διευκρινήσεων σχετικά με τη δασμολογική κατάταξη οχημάτων άνω των 9 θέσεων»

Σε συνέχεια ερωτημάτων που έχουν τεθεί αναφορικά με την δασμολογική κατάταξη λεωφορείων της ΔΚ 8702 και την διάκρισή τους από τα επιβατικά οχήματα της ΔΚ 8703, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

1. Ορισμοί:

Βάσει του Κοινού Δασμολογίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης [Καν. (ΕΟΚ) 2658/87 όπως τροποποιήθηκε και ισχύει με τον Καν. (ΕΕ) 2018/1602 - Συνδυασμένη Ονοματολογία (ΣΟ) για το έτος 2019], στην δασμολογική κλάση 8702 κατατάσσονται αυτοκίνητα οχήματα για την μεταφορά δέκα προσώπων ή περισσότερων, συμπεριλαμβανομένου του οδηγού, ενώ στην δασμολογική κλάση 8703 κατατάσσονται, μεταξύ άλλων, επιβατικά οχήματα (άλλα από εκείνα της κλάσης 8702). Από τα παραπάνω γίνεται, καταρχήν, σαφές ότι και οι δύο κλάσεις αφορούν σε οχήματα που προορίζονται για την μεταφορά προσώπων, με κριτήριο διάκρισης τον αριθμό των επιβαινόντων.

Συνεπώς, ως «επιβατικά» της κλάσης 8703, μπορούν να οριστούν τα αυτοκίνητα οχήματα που εκ της κατασκευής τους προορίζονται για την μεταφορά μέχρι 9 προσώπων, συμπεριλαμβανομένου του οδηγού, ενώ ως «λεωφορεία» της κλάσης 8702, αυτά που προορίζονται για τη μεταφορά 10 προσώπων ή περισσοτέρων, συμπεριλαμβανομένου του οδηγού. 

2. Δασμολογική κατάταξη:

Σύμφωνα με το κείμενο της κλάσης 8702, κριτήριο για την κατάταξη ενός οχήματος στην κλάση αυτή είναι, καταρχήν, ο αριθμός των επιβατών. Όπως είναι γνωστό και ισχύει για όλα τα εμπορεύματα, κατά πάγια νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου (Βλέπε C-522/07, C- 65/08 κλπ), η δασμολογική κατάταξη των οχημάτων πραγματοποιείται σύμφωνα με τον ουσιώδη χαρακτήρα τους και τα αντικειμενικά χαρακτηριστικά που αυτά παρουσιάζουν κατά το χρόνο τελωνισμού τους. Ωστόσο, συχνά παρουσιάζονται παρανοήσεις και δυσχέρειες όσον αφορά τη δασμολογική κατάταξη των οχημάτων αυτών, ειδικά όταν αυτά εισάγονται μεταχειρισμένα. Πιο συγκεκριμένα, έχουν αναφερθεί περιπτώσεις καταστρατήγησης των διατάξεων π.χ. με πρόχειρες προσθήκες θέσεων, με στόχο τα προς τελωνισμό οχήματα να κατατάσσονται ως «λεωφορεία» (μεταφορά άνω των 9 προσώπων) της κλάσης 8702 και να απολαμβάνουν ευνοϊκής φορολογικής μεταχείρισης.

Αθήνα, 28 Μαρτίου 2019
Αριθ. Πρωτ.: ΔΔΘΕΚΑ Α 1046806 ΕΞ2019

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΕΛΩΝΕΙΩΝ ΚΑΙ ΕΦΚ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΑΣΜΟΛΟΓΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΙΔΙΚΩΝ ΚΑΘΕΣΤΩΤΩΝ ΚΑΙ ΑΠΑΛΛΑΓΩΝ
ΤΜΗΜΑ Α' ΔΑΣΜΟΛΟΓΙΚΟ ΚΑΙ ΔΑΣΜΟΛ. ΑΞΙΑΣ

Ταχ. Δ/νση: Κ. Σερβίας 10
Ταχ. Κώδικας: 101 84
Πληροφορίες: Μ.Λύτρα
Τηλέφωνο: 210-69.87.480
Fax: 210-69.87.506
E-Mail: m.lytra@aade.gr
Url: www.aade.gr

ΘΕΜΑ: Τιμές συναλλάγματος για τον καθορισμό της δασμολογητέας αξίας των εμπορευμάτων

ΣΧΕΤ.: α. Άρθρο 53, παρ.1 στ. α του καν. (ΕΕ) αριθ. 952/2013 του Ευρ.Κοιν. και του Συμβουλίου

β. Άρθρο 146, του καν. (ΕΕ) αριθ. 2015/2447 της Επιτροπής

Σε συνέχεια των ανωτέρω σχετικών, σας διαβιβάζουμε, συνημμένα, πίνακα με τις "Τιμές αναφοράς συναλλάγματος εξωτερικού έναντι Ευρώ" της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας με τις βεβαιωθείσες τιμές της 20ης Μαρτίου 2019, προτελευταίας Τετάρτης μηνός Μαρτίου, που θα πρέπει να εφαρμόζονται για τον καθορισμό της δασμολογητέας και της φορολογητέας αξίας για την επιβολή του τέλους ταξινόμησης και του Φ.Π.Α τον Απρίλιο 2019.

Επομένως ο πίνακας των τιμών συναλλάγματος σύμφωνα με τις τελευταίες βεβαιωθείσες τιμές της ΕΚΤ για το μήνα Απρίλιο 2019 , είναι ο επισυναπτόμενος.

Οι Προϊστάμενοι των Τελωνειακών Περιφερειών παρακαλούνται για την άμεση ενημέρωση των Τελωνείων δικαιοδοσίας τους.


H ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΑΔΙΚΗΜΕΝΑΚΗ


ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019
 

Αριθμ.  ΥΠΕΝ/ΔΑΟΚΑ/25509/1143/20-3-2019

(ΦΕΚ Β' 1049/29-03-2019)

Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Έχοντας υπόψη:

1. Τις διατάξεις του ν. 4495/2017 και ιδίως του Τμήματος Β' αυτού.

2. Τις διατάξεις του ν. 4305/2014 «Ανοικτή διάθεση και περαιτέρω χρήση εγγράφων, πληροφοριών και δεδομένων του δημόσιου τομέα».

3. Τις διατάξεις του ν. 3882/2010 «Εθνική Υποδομή Γεωχωρικών Πληροφοριών εναρμόνιση με την Οδηγία 2007/2/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 14ης Μαρτίου 2007 και άλλες διατάξεις. Τροποποίηση του ν. 1647/1986 "Οργανισμός Κτηματολογίου και Χαρτογραφήσεων Ελλάδας (ΟΚΧΕ) και άλλες σχετικές διατάξεις"».

4. Τις διατάξεις του άρθρου 90 του Κώδικα Νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα κυβερνητικά όργανα, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του π.δ. 63/2005 (ΦΕΚ Α' 98).

5. Τις διατάξεις του π.δ. 70/2015 «Ανασύσταση των Υπουργείων Πολιτισμού και Αθλητισμού, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Ανασύσταση του υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου και μετονομασία του σε Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής. Μετονομασία του Υπουργείου Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων σε Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, του Υπουργείου Οικονομίας, Υποδομών Ναυτιλίας και Τουρισμού σε Υπουργείο Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού και του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας σε Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Μεταφορά Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας στο Υπουργείο Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού» (ΦΕΚ Α' 114).
 
6. Τις διατάξεις του π.δ. 125/2016 «Διορισμός Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών» (ΦΕΚ Α' 210).

7. Τις διατάξεις του π.δ. 132/2017 «Οργανισμός Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Υ.ΠΕΝ.)» (ΦΕΚ Α' 160).

8. Τις διατάξεις του ν. 4305/2014 «Ανοικτή διάθεση και περαιτέρω χρήση εγγράφων, πληροφοριών και δεδομένων του δημόσιου τομέα».

9. Την ΥΑΠ/Φ.40.4/1/989/10.4.2012 υπουργική απόφαση «Κύρωση Πλαισίου Παροχής Υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης» (ΦΕΚ Β' 1301).

10. Την ΥΑΠ/Φ.40.4/3/1031/23.4.2012 υπουργική απόφαση «Ρυθμίσεις για το Ηλεκτρονικό  Δημόσιο Έγγραφο» (ΦΕΚ Β' 1317), όπως ισχύει.

11. Την ΥΑΠ/Φ.60/86/1435/13.6.2012 υπουργική απόφαση «Καθορισμός διαδικασιών υποβολής αιτήσεων έκδοσης, ανάκλησης, ανανέωσης ψηφιακών πιστοποιητικών καθώς και ανάκτησης του ψηφιακού πιστοποιητικού κρυπτογράφησης μέσω των ΚΕΠ (Κέντρων Εξυπηρέτησης Πολιτών) ως Εντεταλμένων Γραφείων» (ΦΕΚ Β' 1876).

12. Την ΥΑΠ/Φ.40.4/163/7.2.2013 υπουργική απόφαση «Ρυθμίσεις για α) τη διαδικασία και τον τρόπο ηλεκτρονικής επιβεβαίωσης της λήψης και της ασφαλούς χρονοσήμανσης, β) τις προδιαγραφές και τα πρότυπα του συστήματος για τη γνωστοποίηση, εγγράφων σε φυσικά πρόσωπα ή ΝΠΙΔ με χρήση ΤΠΕ και γ) την ηλεκτρονική διακίνηση εγγράφων μεταξύ φορέων του δημοσίου τομέα και των φυσικών προσώπων ή ΝΠΙΔ» (ΦΕΚ Β' 401).

13. Το από 28.12.2016 Κείμενο Στρατηγικής της Γ.Γ. Ψηφιακής Πολιτικής του Υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης «Εθνική Ψηφιακή Στρατηγική 2016 -2021».

14. Την ΥΠΕΝ/ΥΠΡΓ/48123/6983/2018 απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας «Διαδικασίες ηλεκτρονικής υποβολής, ελέγχου και έκδοσης των διοικητικών πράξεων του άρθρου 29 του ν. 4495/2017 και  καθορισμός ηλεκτρονικών υπηρεσιών σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 33 του ν. 4495/2017» (ΦΕΚ Β' 3136).

15. Την αριθμ. 71913/4555/2018 Τροποποίηση της ΥΠΕΝ/ΥΠΡΓ/48123/6983/23.7.2018 απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας «Διαδικασίες ηλεκτρονικής υποβολής, ελέγχου και έκδοσης των διοικητικών πράξεων του άρθρου 29 του ν. 4495/2017 και καθορισμός ηλεκτρονικών υπηρεσιών σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 33 του ν. 4495/2017» (ΦΕΚ Β' 3136), όπως ισχύει. (ΦΕΚ Β' 4747).

16. Το γεγονός ότι από την παρούσα απόφαση δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού, 

αποφασίζουμε:

Η ΥΠΕΝ/ΥΠΡΓ/48123/6983/2018 υπουργική απόφαση (ΦΕΚ 3136 Β') συμπληρώνεται και τροποποιείται ως εξής:

Άρθρο 1

Μετά το άρθρο 5, προστίθεται νέο άρθρο 5α, ως ακολούθως:
Άρθρο 5α
«Διαδικασία Αναθεώρησης παλαιών (έντυπων) οικοδομικών αδειών και αδειών δόμησης»
1. Η αναθεώρηση παλαιών οικοδομικών αδειών και αδειών δόμησης, χωρίς μεταβολή των πολεοδομικών μεγεθών κάλυψης, δόμησης και όγκου, καθώς και η αναθεώρηση των αδειών αυτών για αλλαγή επιβλέποντα, ή για παράταση ως προς τον χρόνο ισχύος τους, εκδίδεται από το πληροφοριακό σύστημα με την εξής διαδικασία: α) Υποβάλλεται αίτηση από τον διαχειριστή, με εισαγωγή στο σύστημα των εξής στοιχείων και δικαιολογητικών:
i. αίτηση για αναθεώρηση
ii. υπεύθυνη δήλωση του κυρίου του έργου ή του έχοντος το νόμιμο δικαίωμα για την ανάθεση της διαχείρισης της αίτησης στον Διαχειριστή αίτησης
iii. τον αριθμό της (έντυπης) οικοδομικής άδειας ή άδειας δόμησης του κτιρίου, καθώς και τυχόν αναθεωρήσεων αυτής
iν. τα στοιχεία του κυρίου του έργου ή του έχοντος το νόμιμο δικαίωμα
v τεχνική έκθεση μηχανικού και φωτογραφίες της κατασκευής ή του κτιρίου και του περιβάλλοντος χώρου
vi. το στέλεχος και τα εγκεκριμένα σχέδια όλων των μελετών της αδείας σε ηλεκτρονικά αρχεία τύπου pdf
vii. στοιχεία, σχέδια και δικαιολογητικά που τροποποιούνται σε σχέση με την αρχική οικοδομική άδεια
viii. εισφορές και κρατήσεις σύμφωνα με την περ. β της παρ. 9 του άρθρου 42 του ν. 4495/2017
ix. αμοιβή επίβλεψης του παλαιού επιβλέποντα μηχανικού σε περίπτωση αλλαγής αυτού
x. υπεύθυνη δήλωση του διαχειριστή της αίτησης ότι αναλαμβάνει την ευθύνη της πληρότητας των υποβαλλόμενων στοιχείων και δικαιολογητικών που συνοδεύουν την αίτηση
xi. πόρισμα αυτοψίας, στην περίπτωση που απαιτείται σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις (π.χ παράταση χρόνου ισχύος, αλλαγή επιβλέποντος χωρίς την συναίνεση του).
β) Μετά την εισαγωγή όλων των απαραίτητων στοιχείων και την αποδοχή του δικαιώματος για χρήση, στατιστική επεξεργασία και κοινοποίηση του περιεχομένου των δικαιολογητικών και στοιχείων που υποβάλλει -με την επιφύλαξη της προστασίας των προσωπικών δεδομένων, της πνευματικής ιδιοκτησίας και των εμπορικά ευαίσθητων πληροφοριώντο αίτημα αναθεώρησης της άδειας, υποβάλλεται ηλεκτρονικά στην αρμόδια υπηρεσία και εκδίδεται αυτόματα η αναθεώρηση της οικοδομικής άδειας η οποία λαμβάνει αριθμό και αναρτάται στη ΔΙΑΥΓΕΙΑ. Στη συνέχεια, μεταφέρεται στον καθορισμένο από το ΥΠΕΝ διαδικτυακό τόπο, στον οποίο παρέχεται ελεύθερη πρόσβαση στους πολίτες στα στοιχεία του ηλεκτρονικού εντύπου της αναθεώρησης της άδειας, καθώς και του στελέχους της αρχικής άδειας σε ηλεκτρονική μορφή, του τοπογραφικού διαγράμματος και του διαγράμματος κάλυψης που την συνοδεύουν. Σε περίπτωση που δεν τροποποιούνται τα ανωτέρω σχέδια, αναρτώνται αυτά της αρχικής αδείας σε ηλεκτρονική μορφή.
γ) Μετά τη λήψη αριθμού αδείας αναθεώρησης και την ανάρτηση της πράξης στη ΔΙΑΥΓΕΙΑ, ο προϊστάμενος της υπηρεσίας αναθέτει σε εξουσιοδοτημένο υπάλληλο, αφ' ενός μεν τον έλεγχο των εισφορών και κρατήσεων της άδειας (φορολογικά) και των τυχόν αμοιβών επίβλεψης σε περίπτωση αλλαγής των μηχανικών, αφ' ετέρου δε, τον έλεγχο της ισχύος της αρχικής οικοδομικής άδειας ή της άδειας δόμησης, τυχόν υπάρχουσας διακοπής οικοδομικών εργασιών ή ανάκλησης της άδειας, καθώς και επιβεβαίωση της καθορισθείσας από τον διαχειριστή της αίτησης ημερομηνίας λήξης της εκδοθείσας άδειας αναθεώρησης. Οι παραπάνω έλεγχοι διενεργούνται εντός τριών εργασίμων ημερών από την έκδοση της άδειας αναθεώρησης. Σε περίπτωση που εντοπιστούν λάθη ή παραλείψεις, ενημερώνεται ο διαχειριστής της αίτησης και ο ιδιοκτήτης μέσω του πληροφοριακού συστήματος, προκειμένου να προβούν εντός προθεσμίας ενός μηνός στις απαραίτητες διορθώσεις συμπληρώσεις. Παρερχομένης απράκτου της ανωτέρω προθεσμίας, καθώς και στις περιπτώσεις που διαπιστώνεται ότι δεν ήταν δυνατή η έκδοση της άδειας αναθεώρησης, αυτή ανακαλείται.
2. Η αναθεώρηση παλαιών οικοδομικών αδειών και αδειών δόμησης με μεταβολή των πολεοδομικών μεγεθών κάλυψης, δόμησης και όγκου, καθώς και η αναθεώρηση των αδειών αυτών για αλλαγή χρήσης, εκδίδεται από το πληροφοριακό σύστημα σύμφωνα με την κατηγοριοποίηση και τις διαδικασίες των άρθρων 36 και 38 του ν. 4495/2017. Η επιλογή της κατηγορίας γίνεται σύμφωνα με τις προϋποθέσεις του άρθρου 36, λαμβάνοντας όμως υπόψη τα συνολικά πολεοδομικά μεγέθη (αρχικής άδειας και αιτούμενης αναθεώρησης) καθώς επίσης και την τελική χρήση του ακινήτου στην περίπτωση που αυτή μεταβάλλεται.
Η διαδικασία έκδοσης των αναθεωρήσεων αυτών είναι η εξής:
α) Υποβάλλεται αίτηση από τον διαχειριστή, με εισαγωγή στο σύστημα των εξής στοιχείων και δικαιολογητικών:
i. αίτηση για αναθεώρηση
ii. υπεύθυνη δήλωση του κυρίου του έργου ή του έχοντος το νόμιμο δικαίωμα για την ανάθεση της διαχείρισης της αίτησης στον Διαχειριστή αίτησης
iii. τον αριθμό της (έντυπης) οικοδομικής άδειας ή άδειας δόμησης του κτιρίου, καθώς και τυχόν αναθεωρήσεων αυτής
iν. τα στοιχεία του κυρίου του έργου ή του έχοντος το νόμιμο δικαίωμα
v. τεχνική έκθεση μηχανικού και φωτογραφίες της κατασκευής ή του κτιρίου και του περιβάλλοντος χώρου
vi. το στέλεχος και τα εγκεκριμένα σχέδια όλων των μελετών της αδείας σε ηλεκτρονικά αρχεία τύπου pdf
vii. τοπογραφικό διάγραμμα σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 39 του ν. 4495/2017
viii. διάγραμμα κάλυψης σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 39 του ν. 4495/2017
ix. στοιχεία, σχέδια και δικαιολογητικά που τροποποιούνται σε σχέση με την αρχική οικοδομική άδεια
x. εισφορές και κρατήσεις σύμφωνα με την περ. β της παρ. 9 του άρθρου 42 του ν. 4495/2017
xi. αμοιβή επίβλεψης του παλαιού επιβλέποντα μηχανικού σε περίπτωση αλλαγής αυτού
xii. υπεύθυνη δήλωση του διαχειριστή της αίτησης ότι αναλαμβάνει την ευθύνη της πληρότητας των υποβαλλόμενων στοιχείων και δικαιολογητικών που συνοδεύουν την αίτηση
xiii. υπεύθυνη δήλωση των μελετητών ότι αναλαμβάνουν την ευθύνη σύνταξης των μελετών σύμφωνα με τις ισχύουσες προδιαγραφές
xiv. πόρισμα αυτοψίας, στην περίπτωση που απαιτείται σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις (π.χ παράταση χρόνου ισχύος, αλλαγή επιβλέποντος χωρίς την συναίνεσή του).
β) Μετά την εισαγωγή όλων των απαραίτητων στοιχείων και την αποδοχή του δικαιώματος για χρήση, στατιστική επεξεργασία και κοινοποίηση του περιεχομένου των δικαιολογητικών και στοιχείων που υποβάλλει -με την επιφύλαξη της προστασίας των προσωπικών δεδομένων, της πνευματικής ιδιοκτησίας και των εμπορικά ευαίσθητων πληροφοριών, το αίτημα αναθεώρησης της άδειας, υποβάλλεται ηλεκτρονικά στην αρμόδια υπηρεσία και λαμβάνει αριθμό πρωτοκόλλου. Από τη λήψη αριθμού πρωτοκόλλου, ο Διαχειριστής της Αίτησης δεν έχει πλέον δικαίωμα επεξεργασίας των στοιχείων της αίτησης.
β1) Για τις περιπτώσεις αναθεώρησης αδειών που εντάσσονται στις κατηγορίες 1 και 2 του άρθρου 36 του ν. 4495/2017, ο Προϊστάμενος της Υπηρεσίας προβαίνει στη χρέωση των σταδίων ελέγχου της αίτησης αναθεώρησης στους εξουσιοδοτημένους υπαλλήλους. Τα στάδια ελέγχου ορίζονται αναλόγως των στοιχείων που τροποποιούνται. Τα στάδια ελέγχου περιλαμβάνουν τον έλεγχο πληρότητας, τον έλεγχο τοπογραφικού διαγράμματος, διαγράμματος κάλυψης και τον έλεγχο των εισφορών και κρατήσεων του έργου. Ο έλεγχος της πληρότητας των μελετών από την υπηρεσία, αφορά στη διαπίστωση της υποβολής αυτών που κατά τις διατάξεις προβλέπονται (π.χ. μελέτη αρχιτεκτονικών, στατικών, ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων, πυροποροστασίας κλπ.) και όχι στον έλεγχο του περιεχομένου τους, την ευθύνη της ορθότητας των οποίων έχει ο μελετητής που τις συντάσσει. Επίσης διενεργείται έλεγχος της ισχύος της αρχικής οικοδομικής άδειας ή της άδειας δόμησης, τυχόν υπάρχουσας διακοπής οικοδομικών εργασιών ή ανάκλησης της άδειας.
Σε κάθε στάδιο, εφ' όσον διαπιστωθούν ελλείψεις ή λάθη, αυτά καταγράφονται στο πληροφοριακό σύστημα προς ενημέρωση του διαχειριστή της αίτησης και των μελετητών μηχανικών, ώστε να προβούν εντός των προβλεπόμενων προθεσμιών στην υποβολή των συμπληρώσεων ή διορθώσεων.
Μετά την ολοκλήρωση όλων των σταδίων ελέγχου από τους αρμόδιους υπαλλήλους, εκδίδεται η αναθεώρηση της άδειας από τον εξουσιοδοτημένο μηχανικό της αρμόδιας υπηρεσίας στην οποία ορίζεται ο χρόνος λήξης της ισχύος της, η οποία λαμβάνει αριθμό και αναρτάται στη ΔΙΑΥΓΕΙΑ. Στη συνέχεια, μεταφέρεται στον καθορισμένο από το ΥΠΕΝ διαδικτυακό τόπο, στον οποίο παρέχεται ελεύθερη πρόσβαση στους πολίτες στα στοιχεία του ηλεκτρονικού εντύπου της αναθεώρησης της άδειας, καθώς και του στελέχους της αρχικής άδειας σε ηλεκτρονική μορφή, του τοπογραφικού διαγράμματος και του διαγράμματος κάλυψης που την συνοδεύουν. Σε περίπτωση που δεν τροποποιούνται τα ανωτέρω σχέδια, αναρτώνται αυτά της αρχικής αδείας σε ηλεκτρονική μορφή.
β2) Στη περίπτωση αδειών που εμπίπτουν στην κατηγορία 3, ακολουθείται η διαδικασία της παρ. 4 του άρθρου 2 της ΥΠΕΝ/ΥΠΡΓ/48123/6983/2018 υπουργικής απόφασης και το σύστημα εκδίδει αυτόματα την άδεια αναθεώρησης. Κατά το στάδιο έλεγχου των φορολογικών, διενεργείται επιπρόσθετα έλεγχος της ισχύος της αρχικής οικοδομικής άδειας ή της άδειας δόμησης, τυχόν υπάρχουσας διακοπής οικοδομικών εργασιών ή ανάκλησης της άδειας, καθώς και επιβεβαίωση της καθορισθείσας από τον διαχειριστή της αίτησης ημερομηνίας λήξης της εκδοθείσας άδειας αναθεώρησης.
Σε περίπτωση που εντοπιστούν λάθη ή παραλείψεις, ενημερώνεται ο διαχειριστής της αίτησης και ο ιδιοκτήτης μέσω του πληροφοριακού συστήματος, προκειμένου να προβούν εντός προθεσμίας ενός μηνός στις απαραίτητες διορθώσεις συμπληρώσεις. Παρερχομένης απράκτου της ανωτέρω προθεσμίας, καθώς και στις περιπτώσεις που διαπιστώνεται ότι δεν ήταν δυνατή η έκδοση της άδειας αναθεώρησης, αυτή ανακαλείται.
Από το πληροφοριακό σύστημα, ο Διαχειριστής της αίτησης, ο ιδιοκτήτης και η αρμόδια υπηρεσία έχουν τη δυνατότητα να εκτυπώνουν ακριβή αντίγραφα της ανωτέρω εκδοθείσας ηλεκτρονικής άδειας, καθώς και των στοιχείων που τη συνοδεύουν. Επίσης, σε περίπτωση αναζήτησης στοιχείων, η αρμόδια υπηρεσία δύναται να χορηγεί τα ηλεκτρονικά αντίγραφα των στοιχείων και μελετών που συνοδεύουν την άδεια.

Άρθρο 2

1. Στο τέλος της περίπτωσης ε της παρ. 4 του άρθρου 2 προστίθεται εδάφιο ως εξής:
«Κατά το στάδιο ελέγχου εισφορών και κρατήσεων της άδειας, εξουσιοδοτημένος υπάλληλος ελέγχει και την καταβολή εισφορών που τυχόν προκύπτουν από εξαγορά θέσεων στάθμευσης ή εισφορά σε γη και χρήμα.»

2. Η περίπτωση γ της παραγράφου 3 του άρθρου 5 τροποποιείται ως εξής:
«Διενεργείται αυτοψία από ελεγκτή δόμησης εντός των καθορισμένων προθεσμιών του ν. 4495/2017».

3. Η παράγραφος 9 του άρθρου 5 τροποποιείται ως εξής:
«9. Για τις αιτήσεις έκδοσης άδειας αναθεώρησης στις περιπτώσεις κατηγορίας 3, η άδεια εκδίδεται αυτόματα. Για τις περιπτώσεις που απαιτείται αυτοψία σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις (π.χ παράταση χρόνου ισχύος, αλλαγή επιβλέποντος χωρίς την συναίνεση του) το πόρισμα της αυτοψίας υποβάλλεται με τα δικαιολογητικά της αίτησης.

4. Στο τέλος του άρθρου 12 προστίθεται εδάφιο ως εξής:
«Περιπτώσεις διαφωνίας μεταξύ του εξουσιοδοτημένου υπαλλήλου της Υ.ΔΟΜ και του μελετητή μηχανικού κατά το στάδιο του ελέγχου, επιλύονται, μετά την υποβολή αιτιολογημένου αιτήματος του μελετητή μηχανικού στο πληροφοριακό σύστημα, από τον Προϊστάμενο της Υ.ΔΟΜ.»

Άρθρο 3
Έναρξη ισχύος

Η απόφαση αυτή ισχύει από την ημερομηνία δημοσίευσής της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Αθήνα, 20 Μαρτίου 2019

Ο Υπουργός
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΤΑΘΑΚΗΣ

Αριθμ. Α 1104/2019

Ορισμός του τύπου και περιεχομένου του εντύπου Μ12 «Δήλωση πωλήσεων από απόσταση και παροχών τηλεπικοινωνιακών, ραδιοτηλεοπτικών και ηλεκτρονικών υπηρεσιών» και λοιπές διατάξεις ως προς την υποβολή του.

(φεκ Τεύχος Β’ 1059/29.03.2019)

Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
Έχοντας υπόψη:
1. Τις διατάξεις του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν.4174/2013 - Α’ 170):
α. του άρθρου 6, σύμφωνα με τις οποίες ο Γενικός Γραμματέας με απόφασή του καθορίζει τον τύπο και το περιεχόμενο των εντύπων που υποβάλλει ο φορολογούμενος και
β. της περίπτωσης α’ της παραγράφου 6 του άρθρου 10, σύμφωνα με τις οποίες με απόφαση του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων καθορίζεται ο τρόπος, ο χρόνος ενημέρωσης και κάθε άλλο αναγκαίο θέμα για την εφαρμογή των διατάξεων των παραγράφων 2, 3 και 4 του άρθρου αυτού.
2. Τις διατάξεις του Κώδικα ΦΠΑ (ν.2859/2000 - Α’248): α. της παραγράφου 6 του άρθρου 13 και
β. της παραγράφου 13 του άρθρου 14 , όπως αντικαταστάθηκε από 01.01.2019 με την παράγραφο 1 του άρθρου 15 του ν.4951/2019 (Α’ 19).
3. Την αριθ. 1002413/203/24/0014/ΠΟΛ.1004/01.01.1993 (Β’52) απόφαση του Υπουργού Οικονομικών «Διαδικασία εφαρμογής του καθεστώτος φορολόγησης των πωλήσεων από απόσταση».
4. Την υπ’αριθ. 1027319/677/0006Β (Β’194/1998) Α.Υ.Ο.,
«Τύπος και περιεχόμενο των χρησιμοποιούμενων από τη Δ.Ο.Υ. Μοσχάτου εντύπων στο Υποσύστημα“Μητρώου” του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Φορολογίας (ΟΠΣΦ ή TAXIS)», όπως ισχύει.
5. Την απόφαση του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων ΠΟΛ.1006/31.12.2013 (Β’ 19/10.01.2014) «Διαδικασία και δικαιολογητικά Απόδοσης Αριθμού Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.)/Μεταβολής Στοιχείων και ’Εναρξης/Μεταβολής και Διακοπής Επιχειρηματικής Δραστηριότητας».
6. Την αριθ. 1 της 20.1.2016 (Υ.Ο.Δ.Δ. 18) πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου «Επιλογή και διορισμός Γενικού Γραμματέα της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών», σε συνδυασμό με τις διατάξεις του πρώτου εδαφίου της παραγράφου 10 του άρθρου 41 του ν. 4389/2016 και την αριθ. 39/3/30-11-2017 (Υ.Ο.Δ.Δ. 689) απόφαση του Συμβουλίου Διοίκησης της Α.Α.Δ.Ε. «Ανανέωση θητείας του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων», όπως ισχύουν.
7. Την υποχρέωση των υποκειμένων στον ΦΠΑ που πραγματοποιούν πωλήσεις από απόσταση ή παροχές τηλεπικοινωνιακών, ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών ή ηλεκτρονικών υπηρεσιών να ενημερώνουν τη Φορολογική Διοίκηση για τον τόπο φορολόγησής τους.
8. Το γεγονός ότι από τις διατάξεις της παρούσας απόφασης δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του προϋπολογισμού της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.), αποφασίζουμε:

ΑΡΘΡΟ ΜΟΝΟ

1. Ορίζουμε τον τύπο και το περιεχόμενο του εντύπου Μ12 «Δήλωση πωλήσεων από απόσταση και παροχών τηλεπικοινωνιακών, ραδιοτηλεοπτικών και ηλεκτρονικών υπηρεσιών», όπως το υπόδειγμα που επισυνάπτεται στην παρούσα απόφαση.

2. Το έντυπο αυτό ισχύει για δηλώσεις που υποβάλλονται από τον χρόνο έναρξης ισχύος της παρούσας και εφεξής, ακόμα και αν αφορούν σε πωλήσεις προηγούμενων φορολογικών ετών. Δηλώσεις για σκοπούς πωλήσεων από απόσταση που έχουν ήδη υποβληθεί έως την ημερομηνία δημοσίευσης της παρούσας στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως δεν απαιτείται να επανυποβληθούν με τη χρήση του νέου εντύπου.

3. Η δήλωση για την επιλογή φορολόγησης των παροχών τηλεπικοινωνιακών, ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών ή ηλεκτρονικών υπηρεσιών στο κράτος μέλος του μη υποκείμενου στον φόρο λήπτη, σύμφωνα με την περίπτωση γ’ της παραγράφου 13 του άρθρου 14 του Κώδικα ΦΠΑ, υποβάλλεται σε οποιοδήποτε χρόνο πριν την πραγματοποίηση της πρώτης συναλλαγής και ισχύει υποχρεωτικά τουλάχιστον για δύο πλήρη ημερολογιακά έτη. Εάν η δήλωση αυτή υποβληθεί κατά τη διάρκεια του έτους και μετά την 30η ημέρα του πρώτου μήνα, ισχύει υποχρεωτικά για το τρέχον έτος και για τα δύο επόμενα ημερολογιακά έτη.

4. Η δήλωση για την ανάκληση της επιλογής φορολόγησης των παροχών τηλεπικοινωνιακών, ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών ή ηλεκτρονικών υπηρεσιών στο κράτος μέλος του μη υποκείμενου στον φόρο λήπτη, υποβάλλεται οποτεδήποτε πριν την πρώτη συναλλαγή μετά το πέρας της υποχρεωτικής περιόδου των δύο ημερολογιακών ετών.
Σε περίπτωση που δεν υποβληθεί η δήλωση για την ανάκληση της επιλογής φορολόγησης, ο τόπος παροχής των υπηρεσιών εξακολουθεί να θεωρείται ότι βρίσκεται στο κράτος μέλος του μη υποκείμενου στον φόρο λήπτη, εάν όμως ο υποκείμενος στον φόρο επιρρίπτει ΦΠΑ με τον ισχύοντα εντός Ελλάδος συντελεστή στα στοιχεία που εκδίδει για τις υπηρεσίες αυτές, θεωρείται ότι ο τόπος παροχής βρίσκεται στο εσωτερικό της χώρας.

5. Ειδικά για το έτος 2019, η δήλωση για την επιλογή φορολόγησης από 01.01.2019 των παροχών τηλεπικοινωνιακών, ραδιοτηλεοπτικών ή ηλεκτρονικών υπηρεσιών στο κράτος μέλος του μη υποκείμενου στον φόρο λήπτη, σύμφωνα με την περίπτωση γ’ της παραγράφου 13 του άρθρου 14 του Κώδικα ΦΠΑ, υποβάλλεται εμπρόθεσμα εντός δύο μηνών από τη δημοσίευση της παρούσας στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Η απόφαση αυτή, η οποία ισχύει από 01.01.2019, να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Αθήνα,18 Μαρτίου 2019 Ο Διοικητής
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ
 

Του Γιώργου Δαλιάνη*
www.artion.gr

Οι κοινοί τραπεζικοί λογαριασμοί (joint accounts) αποτελούν μία μορφή τραπεζικού λογαριασμού που υπάρχει από τις αρχές του 20ου αιώνα, είναι μάλιστα θα λέγαμε ο δημοφιλέστερος τύπος λογαριασμών, καθώς στατιστικά οι περισσότεροι τραπεζικοί λογαριασμοί έχουν περισσότερους του ενός καταθέτες. Ο ν. 5638/1932 δίνει τον ορισμό του κοινού λογαριασμού, βασικό στοιχείο του οποίου είναι ότι έχει πλείονες δικαιούχους, ο καθένας από τους οποίους μπορεί να κάνει εν όλω ή εν μέρει χρήση του λογαριασμού, χωρίς τη σύμπραξη των υπολοίπων συνδικαιούχων. Αυτή η μορφή χρηματοπιστωτικού προϊόντος διευκολύνει τις συναλλαγές, ιδίως σε επίπεδο οικογενειακών ή εταιρικών σχέσεων, ακριβώς όμως λόγω της ιδιαιτερότητάς του από νομικής σκοπιάς, ο κοινός τραπεζικός λογαριασμός έχει κατά καιρούς γεννήσει πολλά ερωτηματικά ως προς την φορολογική αντιμετώπισή του.

Η εσωτερική σχέση που συνδέει τους συνδικαιούχους μπορεί να είναι «επαχθής» (εταιρία, δάνειο, εντολή κ.α) ή «χαριστική» (δωρεά εν ζωή, κληροδοσία κ.α). Θα πρέπει, όμως, να γίνει αντιληπτό ότι η είσοδος ενός δικαιούχου σε έναν τραπεζικό λογαριασμό δεν αποτελεί από μόνη της φορολογητέα πράξη. Αντιθέτως, φορολογητέα πράξη μπορεί να προκύψει εάν εν συνεχεία κάποιος συνδικαιούχος χρησιμοποιήσει τα χρήματα του κοινού λογαριασμό (μεταφέροντάς τα π.χ. σε ατομικό του λογαριασμό), εφόσον δεν είναι σε θέση να αποδείξει σε τυχόν γενόμενο έλεγχο ότι τα μεταφερόμενα χρήματα προέρχονται από τα παρελθόντα εισοδήματά του. 

Στην περίπτωση αυτή θα επιβληθεί φόρος δωρεάς για τα ποσά που ο συνδικαιούχος αυτός δεν καλύπτει με τα φορολογηθέντα ή νομίμως απαλλαγέντα εκ του φόρου εισοδήματά του.

Όπως θα αναλύσουμε στη συνέχεια, οι κοινοί τραπεζικοί λογαριασμοί πέραν των λειτουργικών πλεονεκτημάτων τους, έχουν και ένα σημαντικό φορολογικό πλεονέκτημα. Υπό προϋποθέσεις, χρήματα τα οποία ανήκαν σε θανόντα συνδικαιούχο απαλλάσσονται φορολόγησης για τους συνδικαιούχους που τα αναλαμβάνουν.

Ο θεσμός των κοινών τραπεζικών λογαριασμών, για φορολογικούς λόγους είναι επωφελής, όμως η διατήρηση του λογαριασμού αυτού έχει και μερικούς εν δυνάμει κινδύνους ιδιαίτερα σε αυτούς που έχουν οφειλές στο Δημόσιο, Ασφαλιστικούς φορείς και τράπεζες. Η συστηματική προσπάθεια των φορολογικών αρχών να ενισχύσουν τις ελεγκτικές τους δραστηριότητες σε συνδυασμό με τα σύγχρονα εργαλεία ελέγχου και διασύνδεσης με το Ελληνικό και Διεθνές Τραπεζικό Σύστημα έχει οδηγήσει σε πολλές περιπτώσεις όπου επιβλήθηκαν φόροι και πρόστιμα, να υπάρχει δέσμευση τραπεζικών λογαριασμών. Μάλιστα, όπως προκύπτει και με βάση την πρόσφατη απόφαση ΔΕΔ 2522/2018, τα κριτήρια απαλλαγής φορολόγησης που ισχύουν για τους κοινόχρηστους τραπεζικούς λογαριασμούς Ελλάδος, δεν ισχύουν και για τους κοινούς τραπεζικούς λογαριασμούς εξωτερικού.
 
Τι είναι ο κοινόχρηστος τραπεζικός λογαριασμός

Κάθε πολίτης έχει τη δυνατότητα να ανοίξει έναν τραπεζικό λογαριασμό σε μία Τράπεζα στον οποίο δικαιούχος δεν θα είναι μόνο αυτός αλλά και άλλα φυσικά πρόσωπα τα οποία θα συμπράξουν ή και δεν θα συμπράξουν κατά την κατάρτιση της σύμβασης αλλά θα έχουν σε κάθε περίπτωση δικαίωμα χρήσης των καταθέσεων.

Ας δούμε όμως περιπτώσεις χρήσης των λογαριασμών αυτών, οι οποίες παρουσιάζουν ενδιαφέρον τόσο από φορολογική όσο και από νομική πλευρά.
 
Ανάληψη καταθέσεων από τον συνδικαιούχο

Η ιδιομορφία του κοινόχρηστου τραπεζικού λογαριασμού έγκειται στο ότι χρήση αυτού μπορεί να κάνει κάθε συνδικαιούχος έχοντας δικαίωμα ανάληψης σε ολόκληρο το ποσό ανεξάρτητα του ποιος ήταν ο καταθέτης αυτού.

Με αυτόν τον τρόπο συχνό είναι το φαινόμενο οικογενειακών-προσωπικών ερίδων που οδήγησαν σε ακραίες ενέργειες συζύγων-συγγενών οι οποίοι για προσωπικούς εκδικητικούς ή άλλους λόγους ανέλαβαν ολόκληρο το ποσό ενός κοινόχρηστου λογαριασμού, στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό, οδηγώντας στην οικονομική καταστροφή τον πραγματικό χρήστη-καταθέτη του λογαριασμού αυτού.
 
Κατάσχεση κοινόχρηστου τραπεζικού λογαριασμού

Ο κοινόχρηστος λογαριασμός όσον αφορά τις κατασχέσεις διαιρείται ανάλογα με τον αριθμό των συνδικαιούχων. Τεκμαίρεται δηλαδή πως στον συνδικαιούχο αναλογεί το υπάρχον κατατεθειμένο χρηματικό ποσό διαιρεμένο με το σύνολο των συνδικαιούχων.

Σε περίπτωση που συνδικαιούχος λογαριασμού οφείλει σε τρίτο και ο τρίτος αυτός προβεί σε κατάσχεση του κοινόχρηστου λογαριασμού, το μέγιστο ποσό που δύναται να κατάσχει είναι το ½ ή 1/3 ή ¼ (ανάλογα με τον αριθμό των συνδικαιούχων). Αυτό συμβαίνει διότι ο τρίτος δεν γνωρίζει το ιστορικό κινήσεων του τραπεζικού λογαριασμού, οπότε στα μάτια του οι συνδικαιούχοι έχουν εισφέρει ισομερώς τις καταθέσεις.

Προσοχή: Να σημειώσουμε εδώ πως το ίδιο δεν ισχύει στην περίπτωση που δανειστής είναι η ίδια η Τράπεζα στην οποία τηρείται ο τραπεζικός λογαριασμός, η οποία μπορεί να κατασχέσει όλο το διαθέσιμο ποσό (ΑΠ 1812/2007).

Σε περίπτωση λοιπόν που οφείλετε σε Τράπεζα από δανειακή σύμβαση και διατηρείτε κοινόχρηστο λογαριασμό, η πρακτική που ακολουθείται είναι να σας κοινοποιηθεί μια επιστολή Συμψηφισμού για ικανοποίηση ληξιπρόθεσμης απαίτησης με βάση την οποία σας γνωστοποιούν την κατάσχεση ολόκληρου του ποσού. Η κοινοποίηση της επιστολής αυτής (δήλωση) είναι απαραίτητη. Ανερυθρίαστα μάλιστα τα τραπεζικά ιδρύματα κάνουν χρήση του δικαιώματος συμψηφισμού των απαιτήσεών τους από τον οφειλέτη πελάτη τους, όταν οι ίδιες στις δανειακές συμβάσεις, περιλαμβάνουν προδιατυπωμένο όρο με βάση τον οποίο υποχρεώνουν τον δανειολήπτη σε παραίτηση από το δικό του δικαίωμα συμψηφισμού έναντι απαιτήσεών του από την τράπεζα.
 
Φορολογικοί έλεγχοι και κοινόχρηστοι λογαριασμοί

Σε φορολογικό έλεγχο πολλές φορές ζητείται από τον ελεγχόμενο να αποδείξει από πού προέρχονται τα εισοδήματα και η ρευστότητά του με τις φορολογικές του δηλώσεις και τα τεκμήριά του. Εάν ο ελεγχόμενος αυτός συμμετέχει σε κοινόχρηστο λογαριασμό, ίσως να χρειαστεί να αποδείξει στους υπαλλήλους του Υπ. Οικονομικών πως η συμμετοχή του στις τραπεζικές καταθέσεις είναι μεγαλύτερη της τεκμαιρόμενης αναλογίας με βάση την οποία κάνουν τους υπολογισμούς τους οι φορολογικές αρχές.

Στην πράξη δεν μπορεί να εξακριβωθεί με ακρίβεια η αιτία κάθε κατάθεσης ή ανάληψης η οποία γινόταν σε τέτοιο λογαριασμό αφού ζητούμε από τους ελεγχόμενους να επιδείξουν λεπτομερή στοιχεία για συναλλαγές που έλαβαν χώρα πολλά χρόνια στο παρελθόν. Οι ελεγκτές του Υπ. Οικονομικών επειδή αδυνατούν να διασταυρώσουν τον πραγματικό καταθέτη καταμερίζουν το κατατεθειμένο κοινόχρηστο ποσό αναλογικά μετακυλώντας το βάρος απόδειξης στον ελεγχόμενο φορολογούμενο. Έτσι οδηγηθήκαμε σε επιβολές υπέρογκων φόρων και προστίμων αφού τα χρησιμοποιούμενα ποσά θεωρούνταν ως εισόδημα από άγνωστη πηγή.
 
Φόρος κληρονομιάς και κοινόχρηστες τραπεζικές καταθέσεις Ελλάδας και Εξωτερικού

Η Φορολογία Κληρονομιών και Δωρεών προβλέπει απαλλαγή φόρου εφόσον συνδικαιούχος (ακόμη και κληρονόμος) προχωρήσει σε ανάληψη χρημάτων (μέρους ή και όλου του ποσού) μετά τον θάνατο κάποιου άλλου από τους συνδικαιούχους (άρθρο 25 παρ.2 ν.2961/2001). Μόνη προϋπόθεση για την απαλλαγή από το φόρο κληρονομιάς ή δωρεάς που θα όφειλε κανονικά ο συνδικαιούχος είναι να έχει τεθεί ρητά στην τραπεζική σύμβαση ο πρόσθετος όρος ότι με το θάνατο οποιουδήποτε δικαιούχου η κατάθεση και ο λογαριασμός αυτής περιέρχεται αυτοδίκαια στους λοιπούς επιζώντες μέχρι τον τελευταίο από αυτούς. Η διάταξη αυτή βασίζεται στον προϋπάρχοντα άρθρο 2 του Ν.5638/1932 που εξακολουθεί να ισχύει.

Η απαλλαγή αυτή δεν ισχύει για κοινόχρηστες καταθέσεις εξωτερικού (joint account) ακόμη και αν τέτοιος όρος υφίσταται στην σχετική αλλοδαπή τραπεζική σύμβαση. Όπως διευκρινίζεται στον επικαιροποιημένο οδηγό Κατοίκων Εξωτερικού σε Φορολογικά και Τελωνειακά Θέματα της Γ.Γ.Δ.Ε. (πλέον Α.Α.Δ.Ε.), σε φόρο κληρονομιάς υποβάλλεται η κινητή περιουσία που βρίσκεται στην αλλοδαπή, ανήκε σε Έλληνα υπήκοο και κληρονομείται, αναφέροντας ότι η απαλλαγή της παρ. 2 του άρθρου 25 του ν. 2961/2001 αφορά τραπεζική κατάθεση σε κοινό λογαριασμό μόνο ελληνικής τράπεζας (ΔΕΔ 2522/2018).

Μόνη περίπτωση απαλλαγής των καταθέσεων εξωτερικού από φόρο κληρονομιάς ή δωρεάς υπάρχει για την κινητή περιουσία Έλληνα υπηκόου που είναι εγκατεστημένος στο εξωτερικό για δέκα (10) τουλάχιστον συναπτά έτη.
 
Μπορούν να χρησιμοποιηθούν αυτά τα χρήματα για κάλυψη τεκμηρίου αγοράς ή τεκμηρίου διαβίωσης;

Ο φορολογούμενος πολίτης, μετά τον θάνατο του συνδικαιούχου, μπορεί να αναλάβει το ποσό του ελληνικού τραπεζικού λογαριασμού και να απαλλαγεί έτσι από τον φόρο κληρονομιών-δωρεών (περίπτωση άρθρου 2 Ν.5638/1932). Τα χρήματα αυτά μπορεί να τα επικαλεστεί για δικαιολόγηση τεκμηρίων αγοράς ή διαβίωσης. Ο φορολογούμενος υποχρεούται στην υποβολή δήλωσης φόρου κληρονομιάς με απαλλαγή του από την υποχρέωση καταβολής φόρου δυνάμει του άρθρου 25 παρ.2 ν.2961/2001.

Ο νόμος λοιπόν, όπως παντού, καθορίζει ένα γενικό πλαίσιο και η μεμονωμένη περίπτωση κάθε πολίτη εμπίπτει στο πλαίσιο αυτό ανάλογα με τα προσωπικά του πραγματικά περιστατικά. Άλλη φορολογική μεταχείριση θα υπάρξει εάν η ανάληψη γίνει μετά τον θάνατο του συνδικαιούχου και άλλη αν γίνει πριν. Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι, εκτός αν μελλοντικά η Διοίκηση ορίσει διαφορετικά, τα οφέλη της απαλλαγής από φόρο κληρονομιάς-δωρεάς έχουν εφαρμογή μόνο σε κοινόχρηστους ελληνικούς τραπεζικούς λογαριασμούς. Επίσης, πρέπει να προσέξουμε τι προβλέπει η τραπεζική σύμβασή μας για τη δημιουργία του κοινόχρηστου λογαριασμού ώστε να μην υποπέσουμε σε σφάλματα που μπορεί να επισύρουν και πρόστιμα για αποκρυφθέν αδήλωτο εισόδημα.

 
* O κ. Γιώργος Δαλιάνης είναι Διευθύνων Σύμβουλος της Artion Α.Ε. & ιδρυτής του Ομίλου Artion, Οικονομολόγος – Φοροτεχνικός.